Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 marca 2011 r. w sprawie sytuacji i dziedzictwa kulturowego w Kaszgarze (Region Autonomiczny Sinciang-Ujgur w Chinach)
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Chin, zwłaszcza rezolucje dotyczące praw człowieka i mniejszości, a w szczególności rezolucje przyjęte w dniach 26 listopada 2009 r.(1) i 25 listopada 2010 r.(2),
– uwzględniając 13. szczyt UE–Chiny, który odbył się dnia 6 października 2010 r. w Brukseli i obejmował pierwsze forum kulturalne wysokiego szczebla między UE a Chinami stawiające sobie za cel wzmocnienie dialogu kulturowego i współpracy w dziedzinie kultury między UE a Chinami,
– uwzględniając Deklarację o prawach osób należących do mniejszości narodowych lub etnicznych, religijnych i językowych, przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne ONZ na mocy rezolucji nr 47/135 z dnia 18 grudnia 1992 r., która stanowi, że „państwa będą chroniły w obrębie ich odnośnych terytoriów istnienie oraz tożsamość narodową lub etniczną, religijną i językową mniejszości”,
– uwzględniając art. 4, 22 i 119 konstytucji Chińskiej Republiki Ludowej, które przewidują odpowiednio pomoc rządową w zakresie kulturalnego rozwoju regionów zamieszkanych przez mniejszości narodowe, ochronę państwa dla cennych pomników i pozostałości kultury, a także ochronę spuścizny kulturowej grup narodowych,
– uwzględniając art. 122 ust. 5 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że w 2009 r. rząd Chin ogłosił wart 500 mln USD program odbudowy urbanistycznej (KDHR), oficjalnie mający na celu likwidację niebezpiecznych budowli w Kaszgarze, w ramach którego od 2009 r. stopniowo niszczy się Kaszgar będący starożytnym miastem na jedwabnym szlaku oraz planuje wyburzenie 85% tradycyjnego starego miasta, wybudowanie w to miejsce nowoczesnych bloków mieszkalnych i przekształcenie pozostałych starych części miasta w mieszane chińsko-ujgurskie atrakcje turystyczne;
B. mając na uwadze, że Pekin wciąż torpeduje próby nadania miastu Kaszgar statusu światowego dziedzictwa Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO), takie jak planowany ponadnarodowy wniosek o ochronę szeregu miejsc o wartości kulturowej na jedwabnym szlaku w Azji Środkowej,
C. mając na uwadze, że jako starożytny ośrodek handlu i turystyki miasto Kaszgar jest unikalnym na skalę światową dziedzictwem architektonicznym o znaczeniu historycznym i geograficznym,
D. mając na uwadze, że miasto Kaszgar ma dużą wartość symboliczną dla tożsamości kulturowej ludności ujgurskiej i Hui zamieszkującej ten region, a także dla różnorodności kulturowej Chin,
E. mając na uwadze, że oficjalne uzasadnienie programu odbudowy, jakim jest zabezpieczanie na wypadek trzęsienia ziemi, nie oznacza konieczności całkowitego wyburzenia historycznych budynków, a alternatywą byłby remont uwzględniający aspekt kulturowy,
F. mając na uwadze, że Pekin podjął się destrukcyjnej w skutkach poprawy warunków mieszkaniowych w innych częściach Chin w ramach różnych lokalnych „planów rozwoju”, burząc historyczne budowle i zmuszając mieszkańców do przesiedlenia bez względu na utratę bezcennego dziedzictwa historycznego i kulturowego oraz nie biorąc pod uwagę w pierwszej kolejności zachowania – czy to na obszarach chronionych, czy w muzeach – pozostałości lub najważniejszych zabytkowych budowli i zabytków architektonicznych, aby przekazać przyszłym pokoleniom oraz światu obiekty ilustrujące tysiące lat rozwoju chińskiej historii i kultury,
G. mając na uwadze, że Pekin wciąż prowadzi represyjną politykę etniczno-kulturową w Regionie Autonomicznym Sinciang-Ujgur, której ponure apogeum miało miejsce podczas brutalnego stłumienia protestu Ujgurów podczas zamieszek w Urumqi w 2009 r.,
H. mając na uwadze, że ludność ujgurska i Hui cierpi z powodu ciągłego łamania praw człowieka oraz mając na uwadze, że wielu społecznościom odmawia się odpowiedniej reprezentacji politycznej i możliwości samostanowienia w sferze kultury,
1. wzywa rząd Chin do natychmiastowego zaprzestania niszczenia dziedzictwa kulturowego zagrażającego architekturze Kaszgaru oraz do przeprowadzenia kompleksowej ekspertyzy dotyczącej metod odnowy zabytków z zachowaniem elementów kulturowych;
2. domaga się od rządu Chin, aby zaprzestał dokonywania przymusowych przesiedleń i marginalizacji społecznej kaszgarskich Ujgurów, której przyczyną jest niszczenie obszarów mieszkalnych, a także zrekompensowania wszystkim wcześniejszym ofiarom poniesionych przez nie strat;
3. wzywa władze Chin, aby podejmowały wszelkie wysiłki prowadzące do rozwoju rzeczywistego dialogu chińsko-ujgurskiego, do przyjęcia bardziej integracyjnej i kompleksowej polityki gospodarczej w regionie Sinciang mającej na celu wzmocnienie lokalnej odpowiedzialności oraz do ochrony kulturowej tożsamości ludności ujgurskiej;
4. nalega, aby rząd Chin przestrzegał swych zobowiązań konstytucyjnych poprzez właściwe wspieranie tradycji kulturowych Kaszgaru i Regionu Autonomicznego Sinciang-Ujgur, na które silny wpływ wywiera tożsamość ujgurska;
5. wzywa władze Chin do podjęcia dodatkowych środków w celu zapobiegania nielegalnemu handlowi i przemytowi, gdyż działalność taka przyczynia się do utraty dziedzictwa kulturowego cywilizacji chińskich;
6. wzywa ministra kultury Chin, by dokonał przeglądu istniejących uregulowań i prawa dotyczącego ochrony obiektów dziedzictwa kulturowego w celu przystosowania go do zmieniającego się stylu życia mniejszościowych grup etnicznych, które niekiedy – nieświadome posiadanych skarbów – niewłaściwie je wykorzystują lub odmawiają ochrony swego dziedzictwa kulturowego; jest zdania, że należy wspierać przeprowadzenie na szczeblu krajowym kampanii informacyjnej na ten temat;
7. domaga się, by rząd Chin ocenił możliwość włączenia miasta Kaszgar do wniosku złożonego wspólnie z Kazachstanem, Kirgistanem, Tadżykistanem i Uzbekistanem o wpisanie jedwabnego szlaku na listę dziedzictwa światowego UNESCO;
8. wzywa rząd Chin do zaprzestania wszelkich dyskryminujących i represyjnych działań wobec ludności ujgurskiej i Hui oraz do przestrzegania ich podstawowego prawa do wolności ekspresji kulturalnej, mając na uwadze w szczególności postać Tursunjana Hezima, byłego nauczyciela historii, którego po tajnym procesie skazano na karę siedmiu lat pozbawienia wolności, a także innych działaczy skazanych w ostatnich miesiącach;
9. wzywa Europejską Służbę Działań Zewnętrznych do opracowania dodatkowych działań w ramach europejskiego instrumentu na rzecz wspierania demokracji i praw człowieka na świecie, tak aby chronić prawa człowieka i prawa kulturalne chińskich mniejszości etnicznych, religijnych i językowych;
10. wzywa przedstawicieli UE i wiceprzewodniczącą Komisji/ wysoką przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa do zintensyfikowania i pogłębienia rozmów na temat praw człowieka i praw mniejszości z Chińską Republiką Ludową, a także do takiego prowadzenia dialogu na temat praw człowieka, by był on skuteczniejszy i w większym stopniu ukierunkowany na wyniki;
11. zobowiązuje swego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącej Komisji/ wysokiej przedstawiciel Unii Europejskiej do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, sekretarzowi generalnemu ONZ, Radzie Praw Człowieka ONZ, UNESCO, Ogólnochińskiemu Zgromadzeniu Przedstawicieli Ludowych Chińskiej Republiki Ludowej (i jego stałemu komitetowi) oraz stałemu komitetowi regionalnej partii Regionu Autonomicznego Sinciang-Ujgur.