Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 maja 2011 r. w sprawie Azerbejdżanu
Parlament Europejski,
– uwzględniając swe poprzednie rezolucje w sprawie Azerbejdżanu, w szczególności rezolucję z dnia 17 grudnia 2009 r.(1),
– uwzględniając rezolucję z 20 maja 2010 r. w sprawie potrzeby ustanowienia strategii UE dotyczącej Kaukazu Południowego(2), rezolucję z 7 kwietnia 2011 r. w sprawie przeglądu europejskiej polityki sąsiedztwa – wymiaru wschodniego(3) i rezolucję z 20 stycznia 2011 r. w sprawie strategii UE dla regionu Morza Czarnego(4),
– uwzględniając oświadczenie rzecznika komisarza ds. rozszerzenia i polityki sąsiedztwa z dnia 18 kwietnia 2011 r. oraz oświadczenie wygłoszone przez biuro przedstawicielstwa UE w Baku w dniu 10 marca 2011 r.,
– uwzględniając wnioski z posiedzenia ministrów spraw zagranicznych Partnerstwa Wschodniego z dnia 13 grudnia 2010 r.,
– uwzględniając umowę o partnerstwie i współpracy pomiędzy WE a Azerbejdżanem, która weszła w życie 1 lipca 1999 r.,
– uwzględniając oświadczenia przedstawiciela OBWE ds. wolności mediów z 10 i 28 marca 2011 r. w sprawie ataków na dziennikarzy,
– uwzględniając sprawozdanie misji obserwacji wyborów ODHIR na temat wyborów parlamentarnych, które odbyły się dnia 7 listopada 2010 r.,
– uwzględniając art. 122 ust. 5 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że Azerbejdżan bierze aktywny udział w działaniach podejmowanych w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa oraz w Partnerstwie Wschodnim i zobowiązał się do poszanowania demokracji, praw człowieka i przestrzegania zasad praworządności, które są podstawowymi wartościami powyższych inicjatyw,
B. mając na uwadze, że w dniu 15 lipca 2010 r. rozpoczęto negocjacje umowy o stowarzyszeniu UE-Azerbejdżan opartej na wspólnym zobowiązaniu do przestrzegania zbioru wspólnych wartości, obejmującej szereg dziedzin, w tym dialog polityczny, sprawiedliwość, wolność i bezpieczeństwo, a także handel i współpracę w zakresie polityki sektorowej,
C. mając na uwadze, że choć według wspólnego oświadczenia wydanego przez misję obserwacji wyborów składającą się z przedstawicieli Zgromadzenia Parlamentarnego OBWE, Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy i Parlamentu Europejskiego wybory parlamentarne, które odbyły się w Azerbejdżanie w dniu 7 listopada 2010 r., charakteryzowała atmosfera pokoju, a wszystkie opozycyjne partie polityczne uczestniczyły w procesie politycznym, ogólny przebieg wyborów nie przyniósł znaczących postępów w rozwoju demokratycznym tego kraju,
D. mając na uwadze, że w wyniku protestów pokojowych skierowanych przeciwko rządowi, które miały miejsce w dniach 11 marca i 2 kwietnia 2011 r., w Azerbejdżanie prowadzi się zakrojoną na szeroką skalę ścisłą kontrolę wolności wypowiedzi i zgromadzeń; mając na uwadze, że w ramach tej kontroli aresztuje się, prześladuje i zastrasza działaczy społeczeństwa obywatelskiego, dziennikarzy oraz polityków opozycji,
E. mając na uwadze, że los aktywistów Dżabbara Sawałana i Bachtijara Hadżijewa budzi szczególne zaniepokojenie; mając na uwadze, że członek młodzieżowej grupy Partii Ludowy Front Azerbejdżanu B. Sawałan oraz aktywista i były kandydat do parlamentu B. Hadżijew zostali aresztowani za nawoływania do demonstracji antyrządowych za pomocą portalu Facebook; mając na uwadze, że B. Sawałan został skazany na dwa i pół roku więzienia za rzekome posiadanie narkotyków; mając na uwadze, że B. Hadżijewa aresztowano 4 marca po tym, jak na portalu Facebook nawoływał do demonstracji antyrządowych i obecnie grozi mu kara dwóch lat więzienia za rzekome uchylanie się od służby wojskowej; mając na uwadze poważne wątpliwości co do sprawiedliwości wytoczonych im procesów,
F. mając na uwadze, że w połowie marca sądy azerbejdżańskie skazały przynajmniej 30 osób, które wzięły udział w pokojowych manifestacjach, na karę pozbawienia wolności od 5 do 8 dni w procesach, które odbywały się w późnych godzinach wieczornych przy drzwiach zamkniętych; mając na uwadze, że większość oskarżonych nie miała dostępu do wybranego przez siebie obrońcy; mając na uwadze, że policja nie zezwoliła zatrzymanym na kontakt z prawnikami, a prawnicy niektórych oskarżonych nie znali terminu i miejsca rozprawy,
G. mając na uwadze, że w dniu 2 kwietnia 2011 r. aresztowano ok. 200 aktywistów, w tym przywódcę młodzieżówki partii Musawat Turala Abbasli,
H. mając na uwadze, że zarejestrowany w Azerbejdżanie w maju 2007 r. Human Rights House Azerbaijan, należący do międzynarodowej organizacji Human Rights House Network, został zamknięty przez władze na podstawie nakazu wydanego przez ministerstwo sprawiedliwości w dniu 10 marca 2011 r.; mając na uwadze, że ministerstwo uzasadniało swą decyzję faktem naruszania przez tę organizację azerbejdżańskiej ustawy o organizacjach pozarządowych,
I. mając na uwadze, że Europejski Trybunał Praw Człowieka nakazał Republice Azerbejdżanu wypuszczenie z więzienia dziennikarza Ejnułły Fatułłajewa oraz wypłacenia mu 25 000 EUR tytułem odszkodowania za straty moralne,
J. mając na uwadze, że Azerbejdżan jest członkiem Rady Europy, a także stroną Europejskiej konwencji praw człowieka oraz szeregu innych międzynarodowych traktatów dotyczących praw człowieka, w tym Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych,
1. wyraża głębokie zaniepokojenie rosnącą liczbą przypadków prześladowań, ataków i przemocy, których obiektem są działacze społeczeństwa obywatelskiego i aktywiści w sieciach społecznościowych, a także dziennikarze w Azerbejdżanie;
2. zdecydowanie potępia praktyki polegające na zastraszaniu, aresztowaniu, prześladowaniu i skazywaniu niezależnych dziennikarzy i działaczy politycznych pod zarzutem popełniania rozmaitych przestępstw;
3. potępia aresztowanie około 200 osób przed protestami antyrządowymi 2 kwietnia 2011 r. w Baku oraz w trakcie tych protestów; apeluje do władz Azerbejdżanu, aby zezwalały na korzystanie z wolności zgromadzeń oraz na pokojowe protesty, które są podstawowymi elementami otwartego i demokratycznego społeczeństwa; potępia stosowanie przemocy fizycznej wobec protestujących;
4. wzywa władze Azerbejdżanu do uwolnienia wszystkich członków opozycji, młodzieżowych aktywistów i blogerów, którzy wciąż znajdują się w areszcie po pokojowych demonstracjach, jakie miały miejsce 11 marca oraz 2 i 17 kwietnia 2011 r., do uwolnienia Dżabbara Sawałana i Bahtijara Hadżijewa i do wycofania skierowanych przeciwko nim zarzutów; wzywa rząd Azerbejdżanu do przestrzegania międzynarodowych konwencji, które ratyfikował, poprzez poszanowanie wolności słowa;
5. wzywa władze do zapewnienia wszelkich niezbędnych warunków pozwalających na funkcjonowanie mediów, w tym mediów opozycyjnych, aby dziennikarze mogli swobodnie pracować i przekazywać informacje bez żadnej presji, a także do zwrócenia szczególnej uwagi na bezpieczeństwo dziennikarzy; w tym kontekście przypomina oświadczenie prezydenta Ilhama Alijewa z 2005 r., w którym zapewnił on, że prawa każdego dziennikarza są chronione i gwarantowane przez państwo;
6. wyraża zaniepokojenie doniesieniami o groźbach wobec dziennikarza prasowego Ejnułły Fatułłajewa w czasie jego pobytu więzieniu, oraz o pogorszeniu stanu jego zdrowia, do czego dodatkowo przyczyniła się odmowa dostępu do opieki medycznej, i domaga się natychmiastowego uwolnienia go;
7. wyraża zaniepokojenie pogarszającą się sytuacją praw człowieka w Republice Azerbejdżanu; wzywa władze Azerbejdżanu do zapewnienia poszanowania podstawowych wolności, gwarantowanych przez Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności i inne traktaty międzynarodowe, których stroną jest Republika Azerbejdżanu, a także do przestrzegania zobowiązań OBWE i Rady Europy;
8. potępia niedawne pisemne ostrzeżenia o „zakończeniu działalności”, wysłane przez azerbejdżańskie ministerstwo sprawiedliwości do Narodowego Instytutu Demokratycznego oraz organizacji Human Rights House Network, i wzywa w związku z tym władze Azerbejdżanu do zezwolenia tej organizacji na kontynuowanie działalności w kraju bez żadnych przeszkód;
9. wzywa władze Azerbejdżanu do utrzymania dialogu z członkami organizacji społeczeństwa obywatelskiego oraz do podjęcia wszelkich kroków w celu umożliwienia osobom prywatnym angażowanie się w pokojową działalność demokratyczną oraz do zezwolenia aktywistom na swobodne organizowanie się bez groźby interwencji rządowych;
10. zachęca władze Azerbejdżanu do zezwolenia na to, aby pokojowe demonstracje odbywały się w stosownych miejscach, i apeluje, aby powstrzymały się one od zastraszania organizatorów poprzez zatrzymywanie ich i stawianie im zarzutów popełnienia przestępstw i wykroczeń; ubolewa, że z Państwowego Uniwersytetu w Baku wydalono kilku aktywistów młodzieżowych ze względu na to, że nie stawili się na egzamin w czasie, kiedy przebywali w areszcie policyjnym w związki z ich działalnością polityczną;
11. z zadowoleniem przyjmuje niedawne uwolnienie z aresztu dwóch blogerów: Adnana Gadżhizade i Emina Abdułłajewa (Milli);
12. uważa, że dostęp do technologii informacyjno-komunikacyjnych, w tym swobodny i niecenzurowany dostęp do Internetu, jest konieczny dla rozwoju demokracji i praworządności oraz niezbędny jako środek propagowania wymiany informacji oraz komunikacji między Azerbejdżanami i UE;
13. wzywa władze Azerbejdżanu do zajęcia się problemami stwierdzonymi w raporcie końcowym OBWE/ODIHR na temat wyborów parlamentarnych i oczekuje dalszej współpracy z Komisją Wenecką w celu zadbania o to, aby ordynacja wyborcza Azerbejdżanu była w pełni zgodna z międzynarodowymi normami i standardami;
14. wzywa Azerbejdżan do wznowienia wysiłków na rzecz pełnego wdrożenia planu działań w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa w ostatnim roku obowiązywania tego planu, a Komisję Europejską wzywa do wspierania Azerbejdżanu w tych dążeniach;
15. z zadowoleniem przyjmuje powołanie w ramach komisji ds. współpracy między UE a Azerbejdżanem nowych podkomisji, które wzmocnią ramy instytucjonalne dla dyskusji na temat wymiaru sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa oraz na temat poszanowania praw człowieka i demokracji;
16. z zadowoleniem przyjmuje wkład Azerbejdżanu w Partnerstwo Wschodnie oraz udział delegacji Mili Madżylisu w inauguracyjnej sesji Zgromadzenia Parlamentarnego Euronest;
17. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wysokiej przedstawiciel Unii ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa/wiceprzewodniczącej Komisji, Radzie, Komisji, prezydentowi, rządowi i parlamentowi Azerbejdżanu oraz OBWE/ODIHR.