Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 165 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 14 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, και ιδίως τα άρθρα 23, 28 και 29,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση αριθ. 1720/2006/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Νοεμβρίου 2006, για τη θέσπιση προγράμματος δράσης στον τομέα της διά βίου μάθησης(1),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Αποδοτικότητα και ισότητα στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης» (COM(2006)0481),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Νεολαία σε κίνηση: Μια πρωτοβουλία για την ενεργοποίηση των δυνατοτήτων των νέων με στόχο την επίτευξη έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση» (COM(2010)0477),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Αντιμετώπιση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου: Μια βασική συμβολή στην ατζέντα »Ευρώπη 2020' (COM(2011)0018 τελικό).

–  έχοντας υπόψη την πρόταση σύστασης της Επιτροπής προς το Συμβούλιο σχετικά με πολιτικές για τη μείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου (COM(2011)0019),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα: Παροχή σε όλα τα παιδιά μας του καλύτερου δυνατού ξεκινήματος για τον κόσμο του αύριο» (COM(2011)0066),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο: «Πλαίσιο της ΕΕ για εθνικές στρατηγικές ένταξης των Ρομά μέχρι το 2020» (COM(2011)0173),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου και των εκπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών συνερχομένων στο πλαίσιο του Συμβουλίου, της 21ης Νοεμβρίου 2008, σχετικά με την προετοιμασία των νέων για τον 21ο αιώνα: ένα πρόγραμμα ευρωπαϊκής συνεργασίας στο σχολικό τομέα(2),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 12ης Μαΐου 2009 σχετικά με ένα στρατηγικό πλαίσιο για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης («EΚ 2020»)(3),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 26ης Νοεμβρίου 2009 σχετικά με την εκπαίδευση των παιδιών που προέρχονται από οικογένειες μεταναστών(4),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 11ης Μαΐου 2010 σχετικά με την κοινωνική διάσταση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης(5),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 1ης Φεβρουαρίου 2007 σχετικά με τις διακρίσεις σε βάρος των νέων γυναικών και των κοριτσιών στην εκπαίδευση(6),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 16ης Ιανουαρίου 2008 με τίτλο «Στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα του παιδιού»(7),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 23ης Σεπτεμβρίου 2008 σχετικά με τη βελτίωση της ποιότητας της κατάρτισης των εκπαιδευτικών(8),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Μαΐου 2010 με τίτλο «Βασικές ικανότητες για έναν κόσμο που αλλάζει: εφαρμογή του προγράμματος εργασίας »εκπαίδευση και κατάρτιση 2010«(9),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 18ης Μαΐου 2010 σχετικά με τη «Στρατηγική της ΕΕ για τη νεολαία – Επένδυση και ενδυνάμωση»(10),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 9ης Μαρτίου 2011 σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την ενσωμάτωση των Ρομά(11),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Μαΐου 2011 σχετικά με τη μάθηση κατά τα πρώτα έτη της ζωής στην Ευρωπαϊκή Ένωση(12),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (A7-0363/2011),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι νέοι, προκειμένου να συμμετάσχουν πλήρως στην κοινωνία και να επιτύχουν την προσωπική τους καταξίωση ως ατόμων και ως πολιτών, θα πρέπει να διαθέτουν ένα ευρύ φάσμα γνώσεων και ουσιαστικών ικανοτήτων για την διανοητική και κοινωνική τους ανέλιξη, αναπτύσσοντας τις ικανότητές τους για αποτελεσματική επικοινωνία, εργασία σε ομάδες, επίλυση προβλημάτων και κριτική αξιολόγηση της πληροφορίας,

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκπαίδευση των νέων συμβάλει μεταξύ άλλων στη προσωπική τους ανάπτυξη, στην καλύτερη ενσωμάτωση τους στην κοινωνία και στην ανάπτυξη του αισθήματος ευθύνης και ανάληψης πρωτοβουλιών,

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ποσοστά της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου (ESL-ΠΕΣ) διαφέρει μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, καθώς και μεταξύ των πόλεων και περιφερειών και των κοινωνικο-οικονομικών κατηγοριών των πληθυσμών και επηρεάζεται από μια σειρά περίπλοκων παραγόντων,

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ένας από τους πέντε πρωταρχικούς στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» είναι να μειωθεί το ποσοστό των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα τη σχολική εκπαίδευση ώστε να μην υπερβαίνει το 10% και να αυξηθεί τουλάχιστον στο 40% το ποσοστό των νέων με πτυχίο ή δίπλωμα ισότιμου εκπαιδευτικού επιπέδου,

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο στόχος του 10% είχε συμφωνηθεί από τα κράτη μέλη κατά το 2003, αλλά μόνο επτά από αυτά κατάφεραν να επιτύχουν το εν λόγω όριο, και ότι το 2009 το μέσο ποσοστό της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου (ΠΕΣ) ανέρχεται σε 14,4%,

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά τη σταθερή πτώση που καταγράφεται την τελευταία δεκαετία στα ποσοστά ΠΕΣ, τα περισσότερα κράτη μέλη εξακολουθούν να προσεγγίζουν τμηματικά και με ελλιπή συντονισμό την αντιμετώπιση του προβλήματος,

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι 24,1% όλων των ατόμων ηλικίας 15 ετών στα κράτη μέλη έχουν χαμηλές επιδόσεις στην ικανότητα ανάγνωσης,

Η.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάγνωση αποτελεί απαραίτητο στοιχειώδες εργαλείο για κάθε νέο προκειμένου να έχει καλά αποτελέσματα στο σύνολο των σχολικών του μαθημάτων και να ενταχθεί στον κόσμο της εργασίας, να κατανοεί και να αναλύει τις πληροφορίες, να επικοινωνεί ικανοποιητικά και να αναπτύσσει την καλλιέργειά του, οπότε πρέπει να εφαρμοσθούν ειδικά μέτρα για την κάλυψη των κενών στο θέμα της ανάγνωσης,

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΠΕΣ έχει σοβαρές επιπτώσεις στην κοινωνική συνοχή της ΕΕ και όχι μόνον στην κοινωνική ανάπτυξη, την ευρωπαϊκή βάση ικανοτήτων και την κοινωνική σταθερότητα παρεμποδίζοντας τις προοπτικές της σταδιοδρομίας, της υγείας και της ευημερίας των νεαρών ατόμων, επειδή το χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης αποτελεί μια σημαντική αιτία φτώχειας και προβλημάτων υγείας,

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΠΕΣ αποτελεί έναν θεμελιώδη παράγοντα που συντελεί στην ανεργία, στη φτώχεια και στον κοινωνικό αποκλεισμό,

Χαρακτηριστικά της ΠΕΣ

1.  επισημαίνει ότι οι βάσεις για τη μελλοντική παιδεία και ευημερία του παιδιού καθορίζονται στα πρώτα χρόνια της παιδικής ηλικίας και μπορούν να συμβάλουν στην ενστάλαξη της ιδέας της δια βίου μάθησης, και ότι τα πρώτα χρόνια της παιδικής ηλικίας είναι η περίοδος κατά την οποία πρέπει να ενθαρρύνονται η ευρύτητα πνεύματος, η εκμάθηση ξένων γλωσσών και η ικανότητα οικοδόμησης κοινωνικών δεσμών, στοιχεία απαραίτητα για την αυριανή κοινωνία, ώστε να διευκολύνεται η ένταξη του παιδιού τόσο στο σχολικό όσο και στο κοινωνικό περιβάλλον ήδη από την παιδική ηλικία και να καταπολεμηθεί έτσι η εγκατάλειψη του σχολείου· επαναλαμβάνει την έκκληση που περιέχεται στο ψήφισμά του για τη μάθηση κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής στην ΕΕ όσον αφορά την ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού πλαισίου σχετικά την παιδεία κατά τα πρώτα έτη ζωής καθώς και τις υπηρεσίες μέριμνας σε όσο το δυνατόν νεαρότερη ηλικία, μέσω της δημιουργίας δημόσιων και δωρεάν παρεχόμενων υπηρεσιών βρεφονηπιακών και παιδικών σταθμών·

2.  επισημαίνει ότι η ΠΕΣ είναι ιδιαίτερα έντονη μεταξύ παιδιών που προέρχονται από φτωχά και μη ευνοημένα περιβάλλοντα καθώς και παιδιών από οικογένειες μεταναστών και ότι συνδέεται συχνά με την φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό·

3.  προτείνει την γλωσσική υποστήριξη για τους μαθητές από οικογένειες μεταναστών·

4.  τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι θα πρέπει να ληφθούν μέτρα με τα οποία θα καθίσταται δυνατή η πρόσβαση στα σχολεία για τα παιδιά των Ρομά και για τα παιδιά που δεν διαθέτουν έγγραφα ταυτοποίησης·

5.  επισημαίνει ότι το 20% των παιδιών Ρομά δεν έχει καν εγγραφεί στο σχολείο και το 30% εγκαταλείπει πρόωρα το σχολείο· τονίζει ότι μολονότι η ΠΕΣ συμβαίνει συχνότερα στα αγόρια απ'ότι στα κορίτσια, οι παραδοσιακές κοινότητες των Ρομά αποτελούν ιδιαίτερη περίπτωση, στο ότι, λόγω της συνήθειας των γάμων σε νεαρή ηλικία, η ΠΕΣ είναι συχνότερη στα νεαρά κορίτσια και συμβαίνει σε νεαρότερη ηλικία (γύρω στα 12-13 χρόνια) απ'ότι στα αγόρια (γύρω στα 14-15 χρόνια)· επισημαίνει ότι, στην περίπτωση παραδοσιακών κοινοτήτων των Ρομά, είναι ανάγκη να ληφθούν περαιτέρω θετικά μέτρα για την αντιμετώπιση της ΠΕΣ η οποία είναι αποτέλεσμα αυτών των επιζήμιων παραδοσιακών πρακτικών·

6.  επισημαίνει ότι οι αναποτελεσματικές πολιτικές για το συνδυασμό οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής αυξάνουν την επικράτηση της ΠΕΣ και της σχολικής αποτυχίας γενικότερα και ότι είναι αναγκαίο να ενισχυθούν οι προσπάθειες για την βελτίωση των πολιτικών αυτών·

7.  επισημαίνει την ύπαρξη ενός διαγενεακού κύκλου, δηλαδή ισχυρή τάση για παιδιά ατόμων που εγκατέλειψαν πρόωρα το σχολείο να εγκαταλείψουν και αυτά πρόωρα το σχολείο· υπογραμμίζει ότι η οικογενειακή δομή ασκεί σοβαρή επιρροή στην ικανότητα και την δημιουργία κινήτρου στα παιδιά να επιτυγχάνουν στο σχολείο·

8.  παρατηρεί ότι, όσον αφορά την μέριμνα της πρώτης παιδικής ηλικίας, έχει θεμελιώδη σημασία ο ρόλος της οικογένειας και οι στενές σχέσεις μεταξύ παιδιών και γονέων κατά τα πρώτα έτη της ζωής για την απρόσκοπτη ένταξη στον κόσμο του σχολείου·

9.  κρούει τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με τις δυσκολίες και τα ειδικά μαθησιακά προβλήματα ως παράγοντα που πολλαπλασιάζει τον κίνδυνο εγκατάλειψης του σχολείου μεταξύ των παιδιών που τα αντιμετωπίζουν·

10.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να προβλέπουν εξωσχολικές και εκτός των σχολείων δραστηριότητες για μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες ώστε να μπορούν να αναπτύξουν τις βασικές δεξιότητες που είναι σαφώς απαραίτητες στην αγορά εργασίας·

11.  τονίζει ότι η ΠΕΣ μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην πρόσβαση για υψηλής ποιότητας δια βίου εκπαίδευση·

12.  επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, τις μελέτες PISA του ΟΟΣΑ στις οποίες καταδεικνύεται ότι σε σχολικά συστήματα χαμηλού επιπέδου κάθετης και οριζόντιας διαφοροποίησης, οι μαθητές επαναλαμβάνουν μια τάξη ή αποβάλλονται από το σχολείο σπανιότερα· υπογραμμίζει το πόρισμα του ΟΟΣΑ ότι οι μαθητές με μειονεκτικότερο κοινωνικό υπόβαθρο πλήττονται κατά κύριο λόγο από το φαινόμενο επανάληψης τάξεων και αποβολής από το σχολείο·

13.  υπογραμμίζει τη διαπίστωση του ΟΟΣΑ ότι η πρόωρη κατανομή σε διαφορετικούς κλάδους σπουδών ενισχύει τις κοινωνικοοικονομικές ανισότητες από πλευράς εκπαιδευτικών ευκαιριών χωρίς να επιφέρει βελτιώσεις στις μέσες επιδόσεις στα αντίστοιχα εκπαιδευτικά συστήματα·

14.  επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, τη διαπίστωση του ΟΟΣΑ ότι η αλλαγή σχολείου λόγω χαμηλών επιδόσεων, προβλημάτων στη συμπεριφορά ή ειδικών μαθησιακών δυσχερειών και η κατάταξη των μαθητών σε όλους τους κύκλους μαθημάτων με βάση τις ικανότητές τους επιδρά δυσμενώς στις συγκριτικές επιδόσεις των σχολικών συστημάτων στις μελέτες PISA·

15.  επισημαίνει στο πλαίσιο αυτό ότι, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, οι μαθητές που μειονεκτούν από κοινωνική και οικονομική άποψη αντιμετωπίζουν συχνά διπλό μειονέκτημα διότι φοιτούν σε σχολεία που θίγονται από κοινωνικο-οικονομικούς παράγοντες, το δε διδακτικό προσωπικό τους υστερεί τόσο από ποσοτική όσο και ποιοτική άποψη·

Η ανάγκη για μια προσωποποιημένη προσέγγιση

16.  αναφέρει ότι η ισότητα ευκαιριών και επιλογών στην εκπαίδευση, και η πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας εκπαίδευση για άτομα όλων των κοινωνικών, εθνοτικών και θρησκευτικών στρωμάτων, ανεξαρτήτως φύλου ή αναπηρίας, είναι ουσιώδης για τη δημιουργία μιας δικαιότερης, πλέον ισότιμης και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνίας η οποία θα είναι ακμαία, καινοτόμος και συνεκτική· υπογραμμίζει τον ρόλο των δημόσιων υπηρεσιών στον τομέα αυτό·

17.  δηλώνει ότι η σχολική εκπαίδευση αποτελεί έναν από τους πλέον κατάλληλους τρόπους να δοθούν στον καθένα ίσες ευκαιρίες επιτυχίας και η δυνατότητα απόκτησης των γνώσεων και των δεξιοτήτων που θα τον βοηθήσουν να ενταχθεί στον κόσμο της εργασίας, σπάζοντας έτσι τον κύκλο μεταβίβασης των αυτών χαρακτηριστικών από γενιά σε γενιά· απευθύνει έκκληση για καλύτερο συντονισμό της παροχής εκπαιδευτικής βοήθειας, περαιτέρω διεύρυνση της προσπελασιμότητας σε αυτήν και επέκταση της παροχής κοινωνικών υπηρεσιών και ενισχύσεων στην οικογένεια·

18.  ζητεί μια εξατομικευμένη και χωρίς αποκλεισμούς προσέγγιση στην παιδεία, ξεκινώντας από τα πρώτα χρόνια της εκπαίδευσης και φροντίδας, και που περιλαμβάνει, κατά περίπτωση, στοχοθετημένη υποστήριξη προς άτομα που κινδυνεύουν να εγκαταλείψουν πρόωρα το σχολείο, ιδίως για τα παιδιά και τους νέους με αναπηρίες·

19.  ζητεί να καταβληθούν μεγαλύτερες προσπάθειες ώστε η εξατομικευμένη αυτή προσέγγιση να είναι προς όφελος των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες, όπως π.χ., η δυσλεξία, η δυσπραξία, η δυσαριθμησία, οι διαταραχές συγκέντρωσης της προσοχής και η υπερκινητικότητα·

20.  επισημαίνει ότι τα προβλήματα που οδηγούν στην ΠΕΣ συχνά οφείλονται στο εξωσχολικό περιβάλλον και πρέπει να προσδιοριστούν και να αντιμετωπιστούν·

21.  προτείνει τα σχολεία δευτεροβάθμιας και επαγγελματικής εκπαίδευσης να συστήσουν υπηρεσίες παροχής συμβουλών, οι οποίες δεν θα στελεχώνονται από το διδακτικό προσωπικό ούτως ώστε οι μαθητές με προβλήματα να μπορούν να τα συζητήσουν με εμπιστευτικό τρόπο· υπογραμμίζει ότι το προσωπικό το οποίο θα παρέχει την εν λόγω συμβουλευτική υπηρεσία θα πρέπει να έχει κατάλληλη εκπαίδευση και, έχοντας τούτο υπόψη, να παρέχονται οι δυνατότητες για συνεχή κατάρτιση σε ειδικές δεξιότητες·

22.  ενθαρρύνει την έγκαιρη αντιμετώπιση των νεοεμφανιζόμενων μαθησιακών δυσκολιών και προτείνει να δημιουργηθούν αποτελεσματικοί μηχανισμοί έγκαιρης προειδοποίησης καθώς και διαδικασίες παρακολούθησης για να προληφθεί η επιδείνωση των προβλημάτων· επισημαίνει ότι, με σκοπό να επιτευχθεί αυτό, είναι ουσιώδους σημασίας η πολύπλευρη επικοινωνία και η στενή συνεργασία μεταξύ των σχολείων και των γονέων και των επικεφαλής της κοινότητας, με τη συμμετοχή, όπου απαιτείται, σχολικών διαμεσολαβητών·

23.  πιστεύει ότι πρέπει να δημιουργηθούν υπηρεσίες παροχής συμβουλών προς τους γονείς, δεδομένης της επιρροής που ασκεί το οικογενειακό περιβάλλον στην εκπαιδευτική και κοινωνική εξέλιξη του μαθητή·

24.  υπογραμμίζει ότι οι αποτυχίες των παιδιών και των νέων οφείλονται συχνά στο γεγονός ότι το περιεχόμενο της μάθησης δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες της ζωής και τα ενδιαφέροντα των παιδιών, όπως αυτά διαμορφώνονται από την κοινωνία· επισημαίνει ότι υπερβολικά άκαμπτος και κοινότυπος χαρακτήρας του εκπαιδευτικού συστήματος καθιστά δυσκολότερη την εξατομίκευση της εργασίας με τους μαθητές και παρεμποδίζει την σύνδεση της σχολικής μάθησης με τις καθημερινές ανάγκες·

25.  συνηγορεί υπέρ του καλύτερου επαγγελματικού προσανατολισμού και σχημάτων απόκτησης ποιοτικής εργασιακής εμπειρίας καθώς και προγραμμάτων πολιτιστικών και εκπαιδευτικών επισκέψεων και ανταλλαγών, την οργάνωση των οποίων θα αναλαμβάνει το σχολείο, συμπεριλαμβανομένης της μύησης στην επιχειρηματικότητα, με σκοπό να εξοικειωθούν οι μαθητές με τον κόσμο της εργασίας και να τους παρασχεθεί η δυνατότητα να επιλέξουν τον προσανατολισμό τους διαθέτοντας επαρκή ενημέρωση· τονίζει ότι οι σύμβουλοι επαγγελματικού προσανατολισμού πρέπει να μετεκπαιδεύονται διαρκώς και κατάλληλα ώστε να μπορούν να κινητοποιούνται προληπτικά σε περιπτώσεις ατόμων που ενδέχεται να εγκαταλείψουν πρόωρα το σχολείο·

26.  αναγνωρίζει την ανάγκη να εφαρμοσθούν σαφείς πολιτικές οι οποίες θα αποσκοπούν στην ενσωμάτωση των μαθητών με αισθητηριακές αναπηρίες στα κανονικά σχολεία και καλεί τα κράτη μέλη να καταργήσουν τις πολιτικές που βασίζονται στην χωριστή ειδική εκπαίδευση·

27.  επαναλαμβάνει τον καίριο ρόλο του εθελοντισμού ως παράγοντα κοινωνικής ένταξης, και καλεί τα κράτη μέλη να κάνουν όσο το δυνατόν ευρύτερη χρήση της «Ευρωπαϊκής Εθελοντικής Υπηρεσίας» ως παράγοντα προσωπικής, εκπαιδευτικής και επαγγελματικής εξέλιξης·

28.  συνιστά να δημιουργηθούν σχήματα καθοδήγησης στα σχολεία που θα παρέχουν στους μαθητές τη δυνατότητα να έλθουν σε επαφή με παλαιούς μαθητές,ιδίως για να καταστούν δυνατές οι ανταλλαγές απόψεων επί των διαφόρων επαγγελματικών επιλογών και δυνατοτήτων·

29.  αναγνωρίζει ότι η επανάληψη τάξεων μπορεί να στιγματίσει τους ασθενέστερους μαθητές και δεν οδηγεί απαραιτήτως σε καλύτερα αποτελέσματα· τονίζει ότι ο περιορισμός του θεσμού της επανάληψης τάξεων στα κράτη μέλη στα οποία είναι ευρέως διαδεδομένος και η αντικατάστασή του με ευέλικτες μορφές υποστήριξης του μαθητή αποτελούν αποτελεσματικότερο τρόπο αντιμετώπισης της ΠΕΣ·

30.  τονίζει ότι οι τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ΤΠΕ) μπορούν να έχουν θετικά αποτελέσματα μέσω διαρθρωμένων όρων διδασκαλίας και να ενθαρρύνουν την δημιουργία κινήτρων και την μάθηση· καλεί τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν και να ενισχύσουν την πρόσβαση των μαθητών σε ΤΠΕ ήδη από τα πρώτα χρόνια της σχολικής εκπαίδευσης και να δημιουργήσουν προγράμματα επιμόρφωσης των διδασκόντων·

31.  επισημαίνει ότι οι κοινωνικο-οικονομικές πιέσεις σε οικογένειες που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση μπορούν να υποχρεώσουν τους μαθητές να εγκαταλείψουν πρόωρα το σχολείο με σκοπό να εισέλθουν στην αγορά εργασίας και να συμβάλουν στην ενίσχυση των οικονομικών της οικογένειας· καλεί τα κράτη μέλη να εξετάσουν τη θέσπιση ενός συστήματος οικονομικής ενίσχυσης που θα χορηγείται με βάση τα εισοδήματα για αυτούς που την έχουν ανάγκη προκειμένου να καταπολεμηθεί το πρόβλημα αυτό· καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύουν οικονομικά τους γονείς οι οποίοι αφιερώνουν αγάπη και χρόνο για την ανατροφή των μικρών παιδιών τους και εξασφαλίζουν ένα θετικό μέλλον για την κοινωνία, επενδύοντας έτσι σε ένα ανθρώπινο κεφάλαιο το οποίο συχνά υποτιμάται·

32.  προτείνει την εισαγωγή άλλων μέτρων αναδιανομής, όπως δωρεάν παροχή τροφής στο σχολείο, σχολικών βιβλίων και βασικού εξοπλισμού για τον αθλητισμό, ώστε να ελαττωθούν οι επιπτώσεις από τις κοινωνικές ανισότητες καταβάλλοντας ταυτοχρόνως προσπάθεια για την πρόληψη των κινδύνων στιγματισμού των μαθητών αυτών·

33.  τονίζει ότι πρέπει να παρέχεται επιπλέον υποστήριξη στα άτομα με αναπηρίες προκειμένου να περιοριστεί ο κίνδυνος της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου και να διασφαλιστεί η απόκτηση κατάλληλων προσόντων·

34.  υπογραμμίζει τη θεμελιώδη σημασία που έχουν τα συστήματα δημόσιας εκπαίδευσης υψηλής ποιότητας, όπου η μόρφωση προσφέρεται δωρεάν, σε όλους και σε περιβάλλον που είναι ασφαλές και ευνοεί τη μάθηση·

35.  ζητεί να καταβληθούν ιδιαίτερες προσπάθειες για την πρόληψη και αντιμετώπιση της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού·

36.  υπενθυμίζει τη σημασία που έχει η αύξηση του αριθμού των μαθητών που ολοκληρώνουν την κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, προωθώντας έτσι την απόκτηση των βασικών ικανοτήτων·

Επιμερισμός των ευθυνών

37.  επισημαίνει ότι είναι πολλοί οι παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν στην πρόληψη της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου από τα παιδιά· τονίζει ότι στους παράγοντες αυτούς περιλαμβάνονται όχι μόνον οι γονείς και το σύνολο των εκπαιδευτικών παραγόντων αλλά και οι δημόσιες αρχές, τόσο οι εθνικές όσο και οι τοπικές και ζητεί να υπάρξει στενότερη συνεργασία μεταξύ όλων αυτών των φορέων, από κοινού με τις τοπικές υπηρεσίες στον τομέα της υγείας καθώς και τις κοινωνικές υπηρεσίες· επισημαίνει ότι μια «κοινή» προσέγγιση μπορεί να είναι αποτελεσματική στο να βοηθηθούν τα ενδιαφερόμενα άτομα να υπερβούν τα πολυάριθμα εμπόδια που υφίστανται στο δρόμο για την περάτωση των σπουδών και την ανεύρεση εργασίας· στο πλαίσιο αυτό υπογραμμίζει την ιδιαίτερη σημασία των επιδομάτων σπουδών που επιτρέπουν στα παιδιά των μη προνομιούχων κοινωνικών στρωμάτων να απολαύουν των ιδίων δικαιωμάτων με τα άλλα παιδιά·

38.  ενθαρρύνει τα κράτη να αναπτύξουν δράσεις για την καταπολέμηση των υφισταμένων στερεοτύπων στα πλέον μειονεκτούντα κοινωνικο-πολιτισμικά στρώματα, στερεότυπα που τα στρέφουν πρόωρα προς κατευθύνσεις επαγγελματικής κατάρτισης σύντομης διάρκειας παρά τα σχολικά αποτελέσματα των παιδιών τους·

39.  συνιστά ως σημείο αφετηρίας για τις στρατηγικές κατά της ΠΕΣ τη διενέργεια μελέτης σχετικά με τα βασικά αίτια της ΠΕΣ, την οποία θα διευθύνουν οι οικείες τοπικές και περιφερειακές αρχές και θα καλύπτει διάφορα σύνολα μαθητών, σχολείων, περιοχών και δήμων·

40.  υπογραμμίζει ότι είναι απαραίτητο να ενισχυθεί η ιδιαίτερη σχέση μεταξύ γονέων και παιδιών, στον βαθμό που έχει θεμελιώδη σημασία για την ανάπτυξη και την μελλοντική σταθερότητα των παιδιών και την ομαλή εξέλιξή τους καθόλη τη διάρκεια του σχολείου· υπογραμμίζει ότι η πλαισίωση του παιδιού κατά τα πρώτα έτη της ανάπτυξής του αποτελεί προστιθέμενη αξία για την κοινωνία και επιτρέπει την μείωση των δαπανών που συνδέονται με την παραβατικότητα των ανηλίκων, την εγκληματικότητα, την κατάθλιψη και άλλα προβλήματα που προκαλούνται από την έλλειψη σταθερότητας η οποία οδηγεί τα παιδιά στην εγκατάλειψη του σχολείου·

41.  τονίζει ότι τα νεαρά άτομα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο, πρέπει να συμπεριληφθούν στο διάλογο για τη χάραξη και υλοποίηση των πολιτικών και των προγραμμάτων για την ΠΕΣ· επισημαίνει ότι η ενεργός συμμετοχή των μαθητών, για παράδειγμα μέσω των μαθητικών συμβουλίων, μπορεί να τους προσφέρει κίνητρα τονώνοντας το αίσθημα ότι συμμετέχουν στις συζητήσεις που αφορούν τη δική τους ακαδημαϊκή σταδιοδρομία·

42.  τονίζει την ανάγκη για λεπτομερή εξέταση της αποτελεσματικότητας των τρεχουσών εθνικών στρατηγικών ως πιθανής πηγής πληροφοριών για την ανταλλαγή εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών·

43.  προτείνει στα κράτη μέλη να καταστήσουν υπεύθυνους τους γονείς για την μόρφωση των παιδιών τους μέχρι το δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας τους, παρατείνοντας κατά συνέπεια την υποχρεωτική φοίτηση κατά δύο έτη, μέχρι το δέκατο όγδοο αντί του δέκατου έκτου, ή μέχρι του πέρατος της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης·

44.  αναγνωρίζει ότι η «χαρτογράφηση» των παρεμβάσεων που προβλέπονται στα κράτη μέλη από διάφορους φορείς της κοινωνίας μπορεί να είναι δύσκολη, αλλά θα πρέπει να ενθαρρύνεται με στόχο την ανταλλαγή ορθών πρακτικών· υπογραμμίζει την ανάγκη για έναν καλύτερο συντονισμό σε επίπεδο ΕΕ μεταξύ αυτών των διαφορετικών υπηρεσιών καθώς και έναν καλύτερο συντονισμό εντός των κρατών μελών μεταξύ εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών·

45.  ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να υλοποιήσουν και να αναπτύξουν πολιτικές που θα επιτρέπουν την αναγνώριση σε πρώιμο στάδιο εκείνων των ατόμων που έχουν αυξημένες πιθανότητες να πληγούν από την πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου·

46.  επισημαίνει ότι η στοχευμένη παροχή υψηλής ποιότητας νηπιακής εκπαίδευσης και μέριμνας από άρτια καταρτισμένο ειδικό προσωπικό οδηγεί στη μείωση της ΠΕΣ·

47.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να επενδύσουν στην επιμόρφωση των διδασκάλων και σε εξειδικευμένο προσωπικό τόσο για την προσχολική όσο και για την υποχρεωτική εκπαίδευση και να επανεξετάζουν και να εκσυγχρονίζουν τακτικά το σύστημα εκπαίδευσης στα σχολεία και τα προγράμματα συνεχούς βελτίωσης των δεξιοτήτων των εκπαιδευτικών· υπογραμμίζει την ιδιαίτερη σημασία της υποδοχής των παιδιών σε σχολικό περιβάλλον το νωρίτερο δυνατόν και προτείνει να χρησιμοποιηθούν στα σχολεία βοηθοί εκπαιδευτικών για να εργασθούν με μαθητές που έχουν δυσκολίες και να βοηθήσουν τους καθηγητές κατά την εργασία τους καθώς και βοηθητικό προσωπικό για τα σχολεία για την υποβοήθηση της φοίτησης των αναπήρων μαθητών σε κανονικό σχολικό περιβάλλον ή σε περιβάλλον φοίτησης προσαρμοσμένο στην αναπηρία τους·

48.  τονίζει την σημασία της πρόσθετης βοηθητικής διδασκαλίας στο σχολείο ως βασική προϋπόθεση στήριξης των μαθητών που αντιμετωπίζουν μαθησιακά προβλήματα και επισημαίνει τον ρόλο της ενθάρρυνσης και στήριξης των μαθητών που αντιμετωπίζουν το αίσθημα της απογοήτευσης και της εγκατάλειψης από το σχολικό και το οικογενειακό περιβάλλον· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να επενδύσουν στην επιμόρφωση και την κοινωνική υποστήριξη των γονέων που αποφασίζουν να μείνουν στο σπίτι για να φροντίσουν τα παιδιά τους κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής τους·

49.  υπενθυμίζει στα κράτη μέλη την υποχρέωσή τους να καταρτίσουν εθνικά σχέδια δράσης και καλεί την Επιτροπή να υποβάλει εντός ενός έτους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έκθεση πεπραγμένων, εκτίμηση και αξιολόγηση των εν λόγω σχεδίων δράσης·

50.  επισημαίνει το ζωτικό ρόλο που διαδραματίζουν οι καλές σχέσεις μεταξύ διδασκόντων και μαθητών για την ενεργό συμμετοχή των νεαρών ατόμων στη μαθησιακή διαδικασία· ενθαρρύνει, συνεπώς, τα κράτη μέλη να επενδύσουν στην ενδεδειγμένη επιμόρφωση των διδασκόντων προκειμένου να διασφαλίζεται ότι διαθέτουν τις απαραίτητες δεξιότητες για να κινητοποιήσουν και να ευαισθητοποιήσουν τους μαθητές·

51.  καλεί τις παραγωγικές σχολές καθηγητών να εκπονήσουν προγράμματα βελτίωσης των δεξιοτήτων των εκπαιδευτικών εντάσσοντας στις παιδαγωγικές, ψυχολογικές και μεθοδολογικές δραστηριότητες την εργασία με την ομάδα των μαθητών που κινδυνεύουν να εγκαταλείψουν το σχολείο, που απουσιάζουν συχνά από τα μαθήματα και στερούνται κινήτρων για μάθηση και να προτείνουν περισσότερα μεθοδολογικά εγχειρίδια στους καθηγητές και τους γονείς·

52.  επισημαίνει ότι πρέπει να εφαρμοσθεί μία παιδαγωγική διαδραστική θεραπεία προκειμένου να αντιμετωπισθούν, με τη συνδρομή εκπαιδευτικών και διδακτικών μέσων, τα αίτια και τα συμπτώματα των μαθησιακών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν τα παιδιά με σκοπό την αποφυγή της σχολικής αποτυχίας και των συνεπειών της·

53.  αναγνωρίζει ότι οι διδάσκοντες χρειάζονται τον χρόνο και τις κοινωνικές δεξιότητες που απαιτούνται για την αναγνώριση και υποστήριξη διαφορετικών τρόπων μάθησης, καθώς και την ελευθερία κινήσεων να υιοθετούν, με τη σύμφωνη γνώμη των μαθητών, διαφορετικές μεθόδους διδασκαλίας και μάθησης·

54.  διαπιστώνει ότι οι μαθητές πρέπει να ενημερώνονται εγκαίρως για την ποικιλία των δυνατοτήτων επαγγελματικής εξέλιξης και προτείνει τα σχολεία και τα πανεπιστήμια να δημιουργήσουν εταιρικές σχέσεις με τις τοπικές αρχές, τις επιχειρήσεις και τις οργανώσεις που θα επιτρέψουν στους μαθητές να συναντήσουν επαγγελματίες από διάφορους τομείς και να μάθουν περισσότερα για την επιχειρηματικότητα·

55.  τονίζει τη σημασία που έχει ο κατάλληλος αριθμός μαθητών ανά τάξη ή σε ομάδες και ένα μαθησιακό περιβάλλον που θα παρέχει κίνητρα και δεν θα αποκλείει τα νεαρά άτομα·

56.  επισημαίνει επίσης ότι οι συχνές αλλαγές εκπαιδευτικών σε μία συγκεκριμένη τάξη, η εργασία πρωί και απόγευμα στο σχολείο και η κακή κατάρτιση του προγράμματος των μαθημάτων έχουν επίσης αρνητική επίπτωση στην αποτελεσματική αφομοίωση των γνώσεων από τους μαθητές και προκαλούν αρνητική στάση ως προς την υποχρεωτική φοίτηση στο σχολείο·

Διάφορες προσεγγίσεις μάθησης

57.  αναγνωρίζει το καθολικό δικαίωμα στη δια βίου μάθηση, που περιέχει όχι μόνο επίσημη αλλά και ανεπίσημη και μη τυπική μάθηση·

58.  ζητεί από τα κράτη μέλη και τις περιφερειακές κυβερνήσεις που έχουν αρμοδιότητα σε θέματα παιδείας να αναγνωρίσουν και να επικυρώσουν τη γνώση που αποκτάται με μη τυπικές ή ανεπίσημες μεθόδους, διευκολύνοντας έτσι την επανένταξη των ατόμων αυτών στο εκπαιδευτικό σύστημα·

59.  αναγνωρίζει τα οφέλη της άθλησης, των πολιτιστικών δραστηριοτήτων, του εθελοντισμού και της ενεργού συμμετοχής στα κοινά στη διαμόρφωση ενός διαύλου μη τυπικής εκπαίδευσης και δια βίου μάθησης·

60.  υπογραμμίζει τη σημασία των διαφορετικών εκπαιδευτικών δυνατοτήτων για μαθητές, που θα συνδυάζουν γενική και επαγγελματική εκπαίδευση και πιστεύει ότι ο κατάλληλος συνδυασμός των δύο, με βάση την ηλικία και τις κλίσεις των μαθητών, παρέχει στους μαθητές τις περισσότερες ευκαιρίες πρόσβασης σε ποιοτική απασχόληση· υπενθυμίζει εν προκειμένω την ιδιαίτερη σημασία να ευνοηθούν οι γέφυρες μεταξύ εκπαιδευτικού συστήματος και επαγγελματικού κόσμου, καθώς και μεταξύ συστημάτων επαγγελματικής επιμόρφωσης· τονίζει περαιτέρω τη σημασία των ευκαιριών εκμάθησης μιας δεύτερης ευρωπαϊκής γλώσσας προκειμένου να διευκολύνεται η κινητικότητα των νέων και της παραίνεσης των νέων να αναπτύξουν ενδιαφέροντα και προοπτικές πέρα από το στενό ιδιωτικό περιβάλλον τους·

61.  τονίζει την προστιθέμενη αξία που έχουν οι πρωτοβουλίες και τα προγράμματα που απευθύνονται στους γονείς, τα οποία τους επιτρέπουν να εμπλουτίσουν τη μόρφωσή τους στο πλαίσιο της προσέγγισης της δια βίου μάθησης, ενισχύοντας έτσι την κατ' οίκον εκμάθηση και μάθηση με τα παιδιά τους·

62.  υπογραμμίζει ότι πρέπει να εκσυγχρονισθούν τα μέσα των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, λαμβάνοντας υπόψη τις δυνατότητες ψηφιοποίησης των παιδαγωγικών μεθόδων καθώς και να ληφθούν υπόψη τα προσόντα για τις θέσεις εργασίας του μέλλοντος, όπως η εκμάθηση ξένων γλωσσών ή η ψηφιακή μόρφωση·

63.  καλεί τα κράτη μέλη να λαμβάνουν υπόψη τις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας και να λάβουν μέτρα με σκοπό να δοθεί μεγαλύτερη σημασία στα επαγγελματικά προσόντα, ενισχύοντας παράλληλα τη συνεργασία κέντρων επαγγελματικής κατάρτισης και επιχειρήσεων, κατά τρόπο ώστε να θεωρούνται οι δεύτερες ως μια σοβαρή επιλογή για τους φοιτητές όλων των ικανοτήτων·

64.  υπογραμμίζει ότι η αρχή σχετικά με τη «μεθοδολογία της εκμάθησης» θα πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο όλων των σχολικών προγραμμάτων· επισημαίνει ότι οι δυναμικές παιδαγωγικές μέθοδοι είναι κρίσιμης σημασίας προκειμένου να ενθαρρυνθούν περισσότερα νεαρά άτομα να συμμετάσχουν στη διαδικασία μάθησης και να τους δημιουργηθεί η επιθυμία να εμβαθύνουν τις γνώσεις τους, και προτείνει την ενσωμάτωση νέων τεχνολογικών εφαρμογών, όπως αυτές που προσφέρει το διαδίκτυο των αντικειμένων, για την τόνωση των κινήτρων και την βελτίωση της απόδοσής τους·

65.  τονίζει τη σημασία της ανάπτυξης και της υποστήριξης των εξωεκπαιδευτικών δραστηριοτήτων· πιστεύει ότι η πρόσβαση όλων στις εξωσχολικές δραστηριότητες, αθλητικές, πολιτιστικές ή απλώς ψυχαγωγικές, μπορεί να μειώσει το ποσοστό των αδικαιολόγητων απουσιών και της ΠΕΣ, και είναι ιδιαίτερα σημαντική για την εξέλιξη των παιδιών·

66.  τονίζει την ανάγκη ανάπτυξης των εξωσχολικών δραστηριοτήτων εντός του σχολείου, καθώς αυτές συμβάλλουν στη δημιουργία «θετικής» εικόνας για το σχολικό περιβάλλον· αναγνωρίζει ότι η παροχή επιπλέον κινήτρων φοίτησης στους μαθητές αποτελεί τρόπο πρόληψης της ΠΕΣ·

67.  αναγνωρίζει το ρόλο των οργανώσεων νεολαίας στην πρόληψη της ΠΕΣ μέσω της μη τυπικής εκπαίδευσης, η οποία εφοδιάζει τους νέους με σημαντικές ικανότητες, αίσθημα ευθύνης και αυξημένη αυτοεκτίμηση·

68.  αναγνωρίζει ότι σπανίως επιτυγχάνονται επαρκή επίπεδα στις βασικές γνώσεις ανάγνωσης, γραφής και αριθμητικής από όλους τους μαθητές σε όλα τα σχολεία των κρατών μελών της ΕΕ, γεγονός που συμβάλλει στην ΠΕΣ· τονίζει ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει, δεδομένου του επείγοντος του θέματος, να θέσουν στόχους ώστε να εξασφαλίσουν ότι όλοι οι μαθητές που αποφοιτούν από το δημοτικό, γνωρίζουν γραφή, ανάγνωση και αριθμητική στο ενδεδειγμένο για την ηλικία τους επίπεδο· επιπλέον, είναι της άποψης ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να θεσπίσουν προγράμματα για τις βασικές γνώσεις ανάγνωσης, γραφής και αριθμητικής, επιτρέποντας στους μαθητές που δεν απέκτησαν τις βασικές δεξιότητες κατά την επίσημη εκπαίδευσή τους να ανακτήσουν το χαμένο έδαφος το ταχύτερο δυνατόν·

Λύσεις της δεύτερης ευκαιρίας

69.  καλεί τα κράτη μέλη να εξεύρουν τρόπους επανενσωμάτωσης στο σχολικό σύστημα των ατόμων που έχουν εγκαταλείψει πρόωρα το σχολείο, με την εφαρμογή κατάλληλων προγραμμάτων, όπως τα σχολεία «δεύτερης ευκαιρίας» τα οποία παρέχουν κατάλληλα διαμορφωμένο μαθησιακό περιβάλλον για την αποκατάσταση της αυτοπεποίθησης των νέων και την μαθησιακή τους ικανότητα·

70.  σημειώνει ότι, για να διασφαλιστεί ότι αυτά τα μέτρα επανένταξης θα ωφελούν εκείνους που τα έχουν περισσότερο ανάγκη, απαιτούνται κατάλληλες ρυθμίσεις για την αναγνώριση και την παρακολούθηση των μαθητών, την ευαισθητοποίηση και τη μέτρηση των αποτελεσμάτων·

71.  τονίζει ότι τα υψηλότερα ποσοστά επανένταξης επιτυγχάνονται με προγράμματα που αντιμετωπίζουν τις ατομικές ανάγκες των παιδιών που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο· καλεί τα εκπαιδευτικά ιδρύματα να σεβαστούν τις ανάγκες και τα δικαιώματα των ατόμων καταρτίζοντας κατάλληλα γι' αυτά προγράμματα·

72.  τονίζει την ανάγκη να οργανώνονται δραστηριότητες σε τοπικό επίπεδο που θα ενθαρρύνουν την επιστροφή των νέων στο σχολείο και θα προωθούν θετικό περιβάλλον για όσους έχουν εγκαταλείψει πρόωρα το σχολείο και σκοπεύουν να επιστρέψουν σε αυτό·

73.  σημειώνει ότι ο αριθμός των αξιολογήσεων που διενεργήθηκαν επί των μέτρων επανένταξης στα κράτη μέλη είναι ιδιαίτερα μικρός· ζητεί επομένως από τα κράτη μέλη να παρακολουθούν και να αξιολογούν τα εθνικα τους προγράμματα επανένταξης και να καθορίζουν στόχους βελτίωσής τους·

74.  τονίζει την ανάγκη να εξετασθεί αναλυτικά το φαινόμενο της επανάληψης σχολικού έτους και ο αντίκτυπός του στο ποσοστό της ΠΕΣ, επισημαίνοντας τη σημασία των εξατομικευμένων προγραμμάτων για μεμονωμένους μαθητές·

75.  προτρέπει τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν περισσότερα σχολεία δεύτερης ευκαιρίας, ενισχύοντας τόσο το περιεχόμενο των παρεχόμενων προγραμμάτων σπουδών και τον υλικοτεχνικό εξοπλισμό όσο και το διαθέσιμο διδακτικό προσωπικό, με δεδομένο πως τα σχολεία αυτά αναδεικνύονται σε σημαντικό μέσο για την επανένταξη των ατόμων που έχουν αποβληθεί από τις δομές του τυπικού εκπαιδευτικού συστήματος·

Εκπαιδευτικό σύστημα και απασχόληση

76.  επισημαίνει ότι η μείωση της ΠΕΣ στο 10% που ανταποκρίνεται στο βασικό στόχο της ΕΕ του 2020, συντελεί στη μείωση της νεανικής ανεργίας και επηρεάζει το ποσοστό απασχόλησης, δεδομένου ότι το 52 % των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο είναι επί του παρόντος άνεργα και ότι, σύμφωνα με επιστημονικές εκτιμήσεις, ο αριθμός των διαθέσιμων θέσεων εργασίας για εργαζόμενους με χαμηλές ή ανύπαρκτες δεξιότητες θα μειωθεί ακόμη περισσότερο στα προσεχή χρόνια· επισημαίνει ότι και μόνο η μείωση του εν λόγω ποσοστού έστω και κατά 1% θα μπορούσε να αποδώσει 500 000 εξειδικευμένους, πιθανούς εργαζόμενους·

77.  υποστηρίζει την άποψη ότι η ΠΕΣ μεταφράζεται σε χαμένες ευκαιρίες για νέους και στην απώλεια κοινωνικού και οικονομικού δυναμικού για την ΕΕ στο σύνολό της· τονίζει το γεγονός ότι, εκτός από τις επιπτώσεις των σημερινών δημογραφικών αλλαγών, οι ευρωπαϊκές χώρες δεν μπορούν να αντέξουν αυτήν την τεράστια κατασπατάληση ταλέντων, και τονίζει ότι αυτή η τάση θα πρέπει να εξετασθεί σε συνάρτηση με το υπόβαθρο μιας αγοράς εργασίας και ενός ευρωπαϊκού επιπέδου ανταγωνιστικότητας που τείνουν να ευνοούν τους κατόχους τίτλων σπουδών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης· επισημαίνει ότι η βελτίωση του εκπαιδευτικού επιπέδου θα συμβάλει συνεπώς στην μεταστροφή αυτής της τάσης κατά το ότι τα υψηλότερα επίπεδα δεξιοτήτων θα οδηγούν στην «έξυπνη ανάπτυξη» και η αντιμετώπιση ενός από τους βασικότερους παράγοντες κινδύνου που ενέχουν η ανεργία και η φτώχεια θα ανοίξει το δρόμο για την «ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς'·

78.  τονίζει τη σχέση της ΠΕΣ με την ανεργία των νέων· σημειώνει ότι πάνω από το ήμισυ των ατόμων που εγκατέλειψαν πρόωρα το σχολείο στην ΕΕ ήταν άνεργοι το 2009, και ότι η ΠΕΣ μπορεί να οδηγήσει σε υπερεξάρτηση από επισφαλείς θέσεις εργασίας, αλλά και να διογκώσει το πρόβλημα της δομικής ανεργίας στον ευρύτερο πληθυσμό·

79.  σημειώνει ότι οι πιθανότητες ενεργού συμμετοχής στα κοινωνικά και οικονομικά δρώμενα είναι λιγότερες για τα άτομα που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο, γεγονός που έχει αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομία και την κοινωνία·

80.  τονίζει τη σπουδαιότητα της καταπολέμησης της ΠΕΣ, ιδίως ενόψει των δημογραφικών εξελίξεων στην ΕΕ·

81.  επισημαίνει τις μακροπρόθεσμες οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της ΠΕΣ που συνεπάγονται σημαντικό κίνδυνο φτώχειας και ότι η καταπολέμηση του φαινομένου της ΠΕΣ αποτελεί ένα μέσο που θα προστατεύει τα άτομα αυτά από τον κοινωνικό αποκλεισμό· πιστεύει συνεπώς ότι η μείωση του αριθμού των παιδιών που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο αποτελεί βασικό μέτρο για την επίτευξη του στόχου, στο πλαίσιο στρατηγικών τόσο σε εθνικό όσο και ευρωπαϊκό επίπεδο, να διασωθούν τουλάχιστον 20 εκατομμύρια άτομα από τον κίνδυνο της φτώχειας, και προτρέπει τα κράτη μέλη να μην μειώσουν το νόμιμο όριο ηλικίας για την υποχρεωτική εκπαίδευση·

82.  καλεί τους εργοδότες, όποτε αυτό είναι δυνατό, να παράσχουν κίνητρα στους νέους εργαζόμενους που δεν διαθέτουν απολυτήριο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης να επιδιώξουν να το αποκτήσουν, θέτοντας σε εφαρμογή πολιτικές εσωτερικής διαχείρισης για τον συνδυασμό των σπουδών με την εργασία· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη να διευκολυνθεί η συμμετοχή εκπαιδευόμενων στο πρόγραμμα Leonardo da Vinci·

83.  ζητεί συνεπώς από τα κράτη μέλη να χαράξουν το συντομότερο δυνατό πολιτικές με στόχο τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας με βάση τις νέες δεξιότητες·

84.  τονίζει την ανάγκη προσαρμογής των εκπαιδευτικών συστημάτων ώστε να πληρούν τις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας· τονίζει ότι, σε μια κατάσταση στην οποία μελλοντικά σπανιότατα θα βιώνεται ολόκληρη η εργασιακή ζωή σε έναν μόνον τομέα, πρέπει οι μαθητές να αποκτούν ευρύ φάσμα δεξιοτήτων, όπως δημιουργικότητα, δημιουργική σκέψη, γενικές δεξιότητες και την ικανότητα να προσαρμόζονται γρήγορα και ευέλικτα στις μεταβαλλόμενες συνθήκες και απαιτήσεις·

85.  προτρέπει τα κράτη μέλη, με τη συνδρομή της Επιτροπής, να δραστηριοποιηθούν αποτελεσματικά για την καταγραφή του φαινομένου των ΝΕΕΤ (Ούτε εκπαίδευση, ούτε επαγγελματική απασχόληση, ούτε κατάρτιση) και την αντιμετώπισή του·

86.  προτείνει να επεκταθεί το εύρος της μαθητείας σε επιχειρήσεις παράλληλα με τη συνέχιση της σχολικής εκπαίδευσης·

87.  τονίζει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να βελτιώσουν περαιτέρω τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης ούτως ώστε να ανταποκρίνονται καλύτερα στις ανάγκες των ατόμων και της αγοράς εργασίας, μεταξύ άλλων, αντιμετωπίζοντας τα προβλήματα βασικών δεξιοτήτων (γραφή, ανάγνωση και αριθμητική), προωθώντας την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση και μέτρα που διευκολύνουν τη μετάβαση από την εκπαίδευση στην αγορά εργασίας·

88.  διαπιστώνει ότι τα αγόρια εγκαταλείπουν συχνότερα το σχολείο σε πρόωρο στάδιο και ότι κινδυνεύουν να δημιουργήσουν μια χαμηλότερη κατηγορία νέων ανέργων χαμηλής ή ανύπαρκτης εκπαίδευσης με λίγες πιθανότητες να αποτελέσουν μέρος της αγοράς εργασίας και της κοινωνίας γενικότερα· προτρέπει τα κράτη μέλη να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στα αγόρια που αντιμετωπίζουν δυσχέρειες προσαρμογής στο σχολικό περιβάλλον και να μη μειώσουν το όριο ηλικίας της υποχρεωτικής εκπαίδευσης·

89.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περιπτώσεις προσωρινής και επισφαλούς απασχόλησης είναι περισσότερες μεταξύ των ατόμων που ελάχιστη εκπαίδευση, καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει ότι οι προσπάθειες που καταβάλλονται για την επανένταξη στην αγορά εργασίας των ατόμων που έχουν εγκαταλείψει πρόωρα τις σπουδές τους θα συνοδεύονται ανυπερθέτως από προγράμματα συμπληρωματικής κατάρτισης για την βελτίωση των προοπτικών απασχόλησής τους·

90.  επισημαίνει τη σπουδαιότητα της επένδυσης στην επανεκπαίδευση και στον εκσυγχρονισμό των κύκλων σπουδών της επαγγελματικής κατάρτισης για την επανένταξη των νέων που έχουν εγκαταλείψει πρόωρα το σχολείο στην αγορά εργασίας·

91.  επισημαίνει την ανάγκη αναβάθμισης των παρεχόμενων δεξιοτήτων στο πλαίσιο της τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης και την αποτελεσματικότερη αντιστοίχηση των προσφερόμενων ειδικοτήτων με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, καθώς η διασύνδεση της εκπαίδευσης με την απασχόληση αποτελεί συστατικό στοιχείο αντιμετώπισης της ΠΕΣ·

92.  πιστεύει ότι, για την καταπολέμηση της ΠΕΣ, οι εκπαιδευτικές πολιτικές πρέπει να συνδέονται με πολιτικές που στοχεύουν στην προώθηση της οικονομικής ανάκαμψης και συνεπώς στη δημιουργία μόνιμων θέσεων εργασίας και στην παρεμπόδιση της διακοπής των σπουδών, της βραχυπρόθεσμης και επισφαλούς εργασίας και στην αύξηση της διαφυγής εγκεφάλων·

93.  υποστηρίζει την άποψη ότι η κατάρτιση σε νέες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών, όπως και στον τομέα των γλωσσικών τεχνολογιών, θα πρέπει να αρχίζει νωρίς εφόσον αποτελούν προνομιούχο μέσο επικοινωνίας που ιδίως οι νέοι είναι σε θέση να κατέχουν ταχύτατα·

Πολιτικές της ΕΕ

94.  χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής για σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με πολιτικές που θα μειώσουν την ΠΕΣ, η οποία προτείνει ένα πλαίσιο για συνεκτικές πολιτικές στον εν λόγω τομέα, την ανάλυση των αιτίων που προκαλούν την ΠΕΣ σε εθνικό και τοπικό επίπεδο στο κάθε κράτος μέλος, την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των υφιστάμενων μέτρων και την ενσωμάτωση πολιτικών πρόληψης, παρέμβασης και αντιστάθμισης για την καταπολέμηση του φαινομένου αυτού·

95.  πιστεύει ότι, τηρώντας την αρχή της επικουρικότητας, ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο συνεκτικών στρατηγικών για την αντιμετώπιση της ΠΕΣ θα παρέχει χρήσιμη καθοδήγηση στα κράτη μέλη επιβεβαιώνοντας ότι ακολουθείται η ορθή προσέγγιση για την αναβάθμιση των υφισταμένων πολιτικών και την ανάπτυξη των εθνικών μεταρρυθμιστικών προγραμμάτων τους·

96.  προειδοποιεί για τις δυσμενείς συνέπειες των περικοπών που ενδέχεται να επέλθουν στις δημόσιες επενδύσεις στον εκπαιδευτικό τομέα λόγω της οικονομικής κρίσης και τις δημοσιονομικές πολιτικές λιτότητας που εφαρμόζονται στα κράτη μέλη εφόσον συντελούν ακόμη περισσότερο στην αύξηση των ποσοστών πρόωρης εγκατάλειψης των σχολείων στην ΕΕ·

97.  τονίζει ότι οι υψηλότερες χρηματοδοτικές επενδύσεις για την καταπολέμηση της ΠΕΣ μπορούν να έχουν μακροπρόθεσμα ως αποτέλεσμα τη μη εξάρτηση των νέων από συστήματα κοινωνικής ασφάλισης·

98.  υποστηρίζει, στο πλαίσιο του προϋπολογισμού της ΕΕ για το 2012, το προτεινόμενο «Πιλοτικό σχέδιο για τη Νεότητα» με στόχο την παροχή εγγύησης για την ένταξη των νέων στην αγορά εργασίας και ιδίως εκείνων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο·

99.  τάσσεται υπέρ της στοχευμένης, αποδοτικής και συνεκτικής αξιοποίησης των διαρθρωτικών ταμείων, και ιδίως του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, με στόχο την πλήρη εφαρμογή στρατηγικών υπέρ των νέων, και ιδίως εκείνων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο, για την προώθηση της κοινωνικής τους ένταξης στο πλαίσιο της εφαρμογής ειδικών προγραμμάτων σε κάθε κράτος μέλος, προκειμένου να εξασφαλιστεί ποιοτική εκπαίδευση για όλους και να αποτραπεί το φαινόμενο της ΠΕΣ και των αδικαιολόγητων απουσιών·

100.  διαπιστώνει ότι η φύση του προβλήματος της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου διαφέρει από χώρα σε χώρα καθώς και μεταξύ περιφερειών, και ότι συνεπώς δεν υπάρχει μια ενιαία λύση για το πρόβλημα αυτό·

101.  επιδοκιμάζει και στηρίζει τη βούληση που εξέφρασε το Συμβούλιο να προχωρήσει σε «χαρτογράφηση» των κοινωνικών διαδρομών των παιδιών που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο συλλέγοντας στοιχεία από όλα τα κράτη μέλη· καλεί την Επιτροπή να συνδράμει στην πρωτοβουλία αυτή·

102.  προτρέπει τα κράτη μέλη να αναλύσουν διεξοδικά την προβληματική της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου, μεριμνώντας δεόντως για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, προκειμένου να εντοπίσουν τα βαθύτερα αίτια σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο·

103.  επισημαίνει, όμως, ότι, προκειμένου να αναλυθούν οι βασικοί λόγοι που οδηγούν σε πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου, απαιτούνται πλέον πλήρη, συνεπή και συνεκτικά δεδομένα από τα κράτη μέλη·

104.  ζητεί περισσότερες πιστώσεις και καλύτερες ευκαιρίες πρόσβασης στο πρόγραμμα της ΕΕ όσον αφορά τη δια βίου μάθηση, που αυξάνει την κινητικότητα των μαθητών και των εκπαιδευτικών, ενισχύει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και συμβάλλει στη βελτίωση των εκπαιδευτικών και μαθησιακών μεθόδων· προτείνει την αποτελεσματικότερη χρησιμοποίηση της χρηματοδότησης που παρέχουν τα διαρθρωτικά ταμεία της Ένωσης για την εφαρμογή μέτρων πρόληψης των απουσιών από το σχολείο·

105.  υπογραμμίζει τη σημασία του προγράμματος της ΕΕ για τη δια βίου μάθηση και των τεσσάρων επιμέρους προγραμμάτων του, των Comenius, Erasmus, Leonardo da Vinci και Grundtvig, με το Comenius να διαδραματίζει ιδιαίτερο ρόλο στην καταπολέμηση της ΠΕΣ·

106.  καλεί την Επιτροπή να προωθήσει την προβολή του προγράμματος δράσης Comenius σχετικά με την ατομική κινητικότητα των μαθητών, το οποίο θα συμβάλει στη μείωση της ΠΕΣ·

o
o   o

107.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1) ΕΕ L 327 της 24.11.2006, σ. 45. (2) ΕΕ C 319 της 13.12.2008, σ. 20. (3) ΕΕ C 119 της 28.5.2009, σ. 2. (4) ΕΕ C 301 της 11.12.2009, σ. 5. (5) ΕΕ C 135 της 26.5.2010, σ. 2. (6) ΕΕ C 250 E της 25.10.2007, σ. 102. (7) ΕΕ C 41 E της 19.2.2009, σ. 24. (8) ΕΕ C 8 Ε της 14.1.2010, σ. 12. (9) ΕΕ C 161 E της 31.5.2011, σ. 8. (10) ΕΕ C 161 E της 31.5.2011, σ. 21. (11) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2011)0092. (12) Κείμενα που εγκρίθηκαν, Ρ7_ΤΑ(2011)0231.