Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 15ης Δεκεμβρίου 2011 σχετικά με το Αζερμπαϊτζάν, και ειδικότερα την υπόθεση Rafig Tagi
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του για το Αζερμπαϊτζάν, ειδικότερα αυτά που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα,
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της δεύτερης διάσκεψης κορυφής της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, που πραγματοποιήθηκε στις 29 και 30 Σεπτεμβρίου 2011,
– έχοντας υπόψη τη συμφωνία εταιρικής σχέσης και συνεργασίας μεταξύ της ΕΚ και του Αζερμπαϊτζάν, που τέθηκε σε ισχύ το 1999,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση του εκπροσώπου της Ύπατης Εκπροσώπου της ΕΕ Catherine Ashton, της 12ης Οκτωβρίου 2011,
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της δωδέκατης συνεδρίασης του Συμβουλίου Συνεργασίας ΕΕ-Αζερμπαϊτζάν, που πραγματοποιήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2011,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 122 παράγραφος 5 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι o Rafig Tagi, διακεκριμένος συγγραφέας και δημοσιογράφος του Αζερμπαϊτζάν, πέθανε στο Μπακού στις 23 Νοεμβρίου 2011 μετά τους τραυματισμούς που υπέστη κατά τη διάρκεια βίαιης επίθεσης με μαχαίρι τέσσερις ημέρες νωρίτερα·
B. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν κίνησε διαδικασία δικαστικής έρευνας για την επίθεση·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι o Rafig Tagi φέρεται να είχε ήδη δεχθεί απειλές κατά της ζωής του τις εβδομάδες που προηγήθηκαν της επίθεσης, η οποία εκτιμάται ότι αποτελεί πράξη αντεκδίκησης για άρθρο, μεταξύ άλλων, που δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα του Radio Azadlyq (Ελευθερία) στις 10 Νοεμβρίου 2011, στο οποίο επέκρινε τη σημερινή ιρανική κυβέρνηση·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι o Rafig Tagi είχε εκτίσει ποινή φυλάκισης μετά την καταδίκη του, τον Μάιο του 2007, με την κατηγορία της υποκίνησης θρησκευτικού μίσους, που βασίστηκε σε άρθρο που είχε δημοσιεύσει στην εφημερίδα Sanat, όπου υποστήριζε ότι οι ισλαμικές αξίες εμποδίζουν την ενσωμάτωση του Αζερμπαϊτζάν στις ευρωπαϊκές δομές και ανακόπτουν τη δημοκρατική του εξέλιξη·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο εξέχων ιρανός κληρικός, Μέγας Αγιατολάχ Fazel Lankarani, εξέδωσε φετφά ζητώντας τη θανάτωση του Rafig Tagi μετά τη δημοσίευση του εν λόγω άρθρου· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο φετφάς ζητούσε να θανατωθεί επίσης ο Samir Sadagatoglu, εκδότης της εφημερίδας Sanat·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ιρανικές αρχές δεν καταδίκασαν ποτέ τον εν λόγω φετφά, ο οποίος εμφανίζεται ως υποκίνηση σε δολοφονία, ούτε κατέστησαν σαφές ότι οιοσδήποτε ύποπτος για υποκίνηση, σχεδιασμό, εκτέλεση ή συνέργεια στις επιθέσεις κατά του Rafig Tagi ή του Samir Sadagatoglu θα πρέπει να παραπεμφθεί στη δικαιοσύνη·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιτροπή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα που εποπτεύει την εφαρμογή του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα (ICCPR), στο οποίο το Ιράν είναι συμβαλλόμενο μέρος, εξέφρασε πρόσφατα την ανησυχία της για το άρθρο 226 του ιρανικού ποινικού κώδικα, που ορίζει ότι «η διάπραξη φόνου θα επισύρει ανταπόδοση εφόσον το άτομο που δολοφονήθηκε, κατά τον ισλαμικό νόμο δεν άξιζε να πεθάνει'· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι φετφάδες χρησιμοποιούνται για να δικαιολογήσουν το γεγονός ότι ένα άτομο »αξίζει να πεθάνει'·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρχές του Αζερμπαϊτζάν ποτέ δεν καταδίκασαν ρητά το φετφά και τις δημόσιες απειλές που εκτοξεύτηκαν κατά της ζωής του Rafig Tagi κατά τη διάρκεια της δίκης του για «εξύβριση των θείων», το 2007· λαμβάνοντας υπόψη ότι ακόμη και ο θάνατός του είχε ελάχιστη κάλυψη από την κρατικά ελεγχόμενη τηλεόραση και ότι οι αρχές δεν έχουν μέχρι στιγμής καταδικάσει δημόσια τη δολοφονία του·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρχές του Αζερμπαϊτζάν ελάχιστες φορές έχουν διερευνήσει επιθέσεις κατά δημοσιογράφων, συμβάλλοντας σημαντικά με τον τρόπο αυτό στο κλίμα φόβου και ατιμωρησίας που υφέρπει στο χώρο των μέσων ενημέρωσης τα τελευταία χρόνια·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Αζερμπαϊτζάν συμμετέχει ενεργά στην Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας και στην Ανατολική Εταιρική Σχέση, είναι ιδρυτικό μέλος του Euronest και δεσμεύεται να σέβεται τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου, που αποτελούν βασικές αξίες των πρωτοβουλιών αυτών·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Αζερμπαϊτζάν θα αποκτήσει θέση μη μόνιμου μέλους στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (ΣΑΗΕ) για την περίοδο 2012 - 2013, και έχει δεσμευτεί να σέβεται τις αξίες όπως διατυπώνονται στο Χάρτη του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Αζερμπαϊτζάν είναι μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης και συμβαλλόμενο μέρος στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, καθώς και σε διάφορες άλλες διεθνείς συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα, περιλαμβανομένου του Διεθνούς Συμφώνου για τα Αστικά και Πολιτικά Δικαιώματα·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Αζερμπαϊτζάν έχει δεσμευθεί να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα ως μέρος των βασικών ευρωπαϊκών αξιών στο πλαίσιο της ιδιότητας του μέλους του Συμβουλίου της Ευρώπης, του ΟΑΣΕ, του σχεδίου δράσης ΕΠΓ και της κοινής δήλωσης της Συνόδου Κορυφής της Πράγας για την Ανατολική Εταιρική Σχέση·
1. καταδικάζει απερίφραστα τη δολοφονία του Rafig Tagi και εκφράζει την ανησυχία του για την ασφάλεια του Samir Sadagatoglu· εκφράζει την απογοήτευσή του για τη μη καταδίκη της δολοφονίας του Rafig Tagi από τις αρχές του Αζερμπαϊτζάν και τη μη εξασφάλιση ευαισθητοποίησης του κοινού στη διερεύνηση των συνθηκών θανάτου·
2. χαιρετίζει την κίνηση της κυβέρνησης του Αζερμπαϊτζάν να συγκροτήσει ειδική ομάδα εργασίας που θα διερευνήσει τη δολοφονία του Rafig Tagi· ζητεί από τις αρχές του Αζερμπαϊτζάν να διασφαλίσουν μια επιμελή και ουσιαστική έρευνα καθώς και τη δίωξη και παραπομπή των αυτουργών στη δικαιοσύνη, όπου θα δικαστούν σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα δίκαιης δίκης·
3. καλεί τις αρχές του Αζερμπαϊτζάν να καταβάλουν κάθε προσπάθεια για να προστατεύσουν τη ζωή και την ασφάλεια του Samir Sadagatoglu·
4. επισημαίνει ότι η ICCPR προβλέπει την ελευθερία της γνώμης και της έκφρασης, συμπεριλαμβανομένης της κριτικής των θρησκειών και των κοσμοθεωριών· τονίζει ότι το δικαίωμα στην ελεύθερη έκφραση, τόσο με συμβατικά όσο και με επιγραμμικά μέσα, είναι θεμελιώδες για μια ελεύθερη και δημοκρατική κοινωνία και για την προστασία και την προώθηση των άλλων δικαιωμάτων· ζητεί από τις αρχές του Αζερμπαϊτζάν να μην κάνουν κατάχρηση του ποινικού δικαίου για να καταπνίξουν την ελεύθερη συζήτηση για τη θρησκεία·
5. επαναλαμβάνει ότι η απρόσκοπτη πρόσβαση στην ενημέρωση και την επικοινωνία και η χωρίς λογοκρισία πρόσβαση στο Διαδίκτυο (ελευθερία του Διαδικτύου) είναι οικουμενικά δικαιώματα απαραίτητα για τα ανθρώπινα δικαιώματα όπως η ελευθερία έκφρασης και η πρόσβαση στην ενημέρωση, καθώς και για τη διασφάλιση της διαφάνειας και της λογοδοσίας στο δημόσιο βίο·
6. εμμένει στην άποψη ότι οι απειλές και η υποκίνηση βίας κατά των ατόμων που εκφράζουν απόψεις που θεωρούνται επιθετικές από ορισμένους υποστηρικτές θρησκειών και κοσμοθεωριών είναι εντελώς απαράδεκτες, ότι οι υπαίτιοι για τις απειλές και την υποκίνηση πρέπει να διώκονται και ότι πρέπει να υπάρχει απόλυτη κατοχύρωση της ελευθερίας έκφρασης και της ασφάλειας των απειλούμενων ατόμων·
7. προτρέπει τις ιρανικές αρχές να εξαλείψουν την έννοια «του αξίζει ο θάνατος» από τον αναθεωρημένο ποινικό κώδικα που βρίσκεται υπό συζήτηση στο ιρανικό κοινοβούλιο· εκφράζει την έντονη ανησυχία του διότι η ύπαρξη φετφά για τη δολοφονία ενός ατόμου θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως μέσο υπεράσπισης ενώπιον των ιρανικών δικαστηρίων από άτομα που κατηγορούνται για δολοφονία, με βάση το επιχείρημα ότι το θύμα «άξιζε να πεθάνει'· προτρέπει τις ιρανικές αρχές να διασφαλίσουν ότι οιοσδήποτε ύποπτος για υποκίνηση, σχεδιασμό, τέλεση εγκλήματος ή συνέργεια σε αυτό, είτε διαπράττεται στο Ιράν είτε οπουδήποτε αλλού, θα προσάγεται στο δικαστήριο και θα δικάζεται με βάση τα διεθνή πρότυπα δίκαιης δίκης·
8. καλεί τις ιρανικές αρχές να παράσχουν την πλήρη συνεργασία τους στις αρχές του Αζερμπαϊτζάν για τη διερεύνηση της δολοφονίας του Rafig Tagi και να διασφαλίσουν ότι ο ιρανικός κλήρος δεν θα απευθύνει έκκληση για τη δολοφονία κανενός, είτε στο εσωτερικό του Ιράν είτε σε άλλες χώρες·
9. καλεί τις αρχές του Αζερμπαϊτζάν να επιδείξουν γνήσια προσήλωση στα ανθρώπινα δικαιώματα και να συμμορφωθούν προς τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο, στο πλαίσιο του Euronest, της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης ή οιασδήποτε μελλοντικής συμφωνίας με την ΕΕ, ιδίως όσον αφορά την προστασία του δικαιώματος στη ζωή και στην ελευθερία έκφρασης·
10. θεωρεί λυπηρό το γεγονός ότι οι αρχές του Αζερμπαϊτζάν δεν χορήγησαν θεώρηση διαβατηρίου στον εισηγητή της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης για τους πολιτικούς κρατουμένους· καλεί την κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν να επιτρέψει τη μετάβαση του εισηγητή στη χώρα, προκειμένου να ερευνήσει την κατάσταση των φερόμενων ως πολιτικών κρατουμένων·
11. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν και της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, το Συμβούλιο, την Επιτροπή και στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών.