Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 168 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając deklarację z St Vincent w sprawie opieki i badań diabetologicznych w Europie, którą przyjęto na pierwszym posiedzeniu w ramach programu działań w sprawie cukrzycy zgodnie z deklaracją z St Vincent, jakie odbyło się w St Vincent w dniach 10-12 października 1989 r.(1),

–  uwzględniając utworzenie przez Komisję w dniu 15 marca 2005 r. Platformy UE ds. żywienia, aktywności fizycznej i zdrowia(2),

–  uwzględniając zieloną księgę Komisji z dnia 8 grudnia 2005 r. pt. „Promowanie zdrowego żywienia i aktywności fizycznej: europejski wymiar zapobiegania nadwadze, otyłości i chorobom przewlekłym”, która opisuje czynniki zdrowotne sprzyjające występowaniu cukrzycy typu 2 (COM(2005)0637),

–  uwzględniając konkluzje ze zorganizowanej przez austriacką prezydencję konferencji pt. „Zapobieganie cukrzycy typu 2”, która odbyła się w dniach 15 i 16 lutego 2006 r. w Wiedniu(3),

–  uwzględniając swoje oświadczenie z dnia 27 kwietnia 2006 r. w sprawie cukrzycy(4),

–  uwzględniając konkluzje Rady w sprawie promowania zdrowego trybu życia oraz zapobiegania cukrzycy typu 2(5),

–  uwzględniając rezolucję Biura Regionalnego WHO dla Europy z dnia 11 września 2006 r. pt. „Zapobieganie chorobom niezakaźnym i ich zwalczanie w regionie europejskim WHO”(6),

–  uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 61/225 z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie Światowego Dnia Walki z Cukrzycą,

–  uwzględniając decyzję nr 1350/2007/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. ustanawiającą drugi wspólnotowy program działań w dziedzinie zdrowia na lata 2008-2013(7) oraz późniejszą decyzję Komisji z dnia 22 lutego 2011 r. dotyczącą przyjęcia decyzji w sprawie finansowania na rok 2011 w ramach drugiego wspólnotowego programu działań w dziedzinie zdrowia na lata 2008-2013 oraz kryteriów wyboru, przyznawania finansowania oraz innych kryteriów finansowego wsparcia działań w ramach tego programu(8),

–  uwzględniając białą księgę Komisji z dnia 23 października 2007 r. pt. „Razem na rzecz zdrowia: Strategiczne podejście dla UE na lata 2008-2013” (COM(2007)0630),

–  uwzględniając siódmy program ramowy w zakresie badań (2007-2013)(9) oraz program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji (COM(2011)0808),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 października 2009 r. pt. „Solidarność w zdrowiu: zmniejszanie nierówności zdrowotnych w UE” (COM(2009)0567),

–  uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 64/265 z dnia 13 maja 2010 r. w sprawie zapobiegania chorobom niezakaźnym i ich zwalczania,

–  uwzględniając główne wyniki i zalecenia projektu siódmego programu ramowego Zdrowie - 200701 zawarte w sprawozdaniu „DIAMAP – Mapa drogowa w dziedzinie badań naukowych związanych z cukrzycą w Europie”(10),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 6 października 2010 r. pt. „Projekt przewodni strategii Europa 2020 – Unia innowacji” (COM(2010)0546) oraz pilotażowe partnerstwo na rzecz aktywnego i zdrowego starzenia się,

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 7 grudnia 2010 r. pt. „Innowacyjne podejścia do chorób przewlekłych w systemach zdrowia publicznego i opieki zdrowotnej”,

–  uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 65/238 z dnia 24 grudnia 2010 r. w sprawie zakresu, procedur, formy i organizacji posiedzenia wysokiego szczebla Zgromadzenia Ogólnego na temat zapobiegania chorobom niezakaźnym i ich zwalczania,

–  uwzględniając deklarację moskiewską w sprawie zdrowego trybu życia i zwalczania chorób niezakaźnych, przyjętą na pierwszej światowej konferencji ministerialnej ONZ, która odbyła się w Moskwie w dniach 28-29 kwietnia 2011 r.(11),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 września 2011 r. w sprawie stanowiska i zobowiązań Unii Europejskiej przed posiedzeniem wysokiego szczebla ONZ w sprawie zapobiegania chorobom niezakaźnym i ich zwalczania(12),

–  uwzględniając art. 110 ust. 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że cukrzyca jest jedną z najbardziej powszechnych chorób niezakaźnych i szacuje się, że dotyka ponad 32 mln obywateli UE, co stanowi blisko 10% całkowitej liczby ludności UE, zaś dodatkowe 32 mln obywateli cierpi zaburzenia tolerancji glukozy, co wiąże się z bardzo wysokim ryzykiem zachorowania na cukrzycę(13);

B.  mając na uwadze, że liczba osób chorych na cukrzycę w Europie wzrośnie prawdopodobnie do 2030 r. o 16,6% w wyniku epidemii otyłości, starzenia się europejskiego społeczeństwa i innych nieokreślonych jeszcze czynników;

C.  mając na uwadze, że cukrzyca typu 2 skraca średnią długość życia o 5-10 lat(14), a cukrzyca typu 1 o około 20 lat(15), oraz mając na uwadze, że w UE 325 tys. zgonów rocznie spowodowanych jest cukrzycą(16), tj. co dwie minuty na cukrzycę umiera jeden obywatel UE;

D.  mając na uwadze, że zredukowanie znanych czynników ryzyka, zwłaszcza niezdrowych nawyków, jest coraz powszechniej uznawane za główną strategię prewencyjną, dzięki której możliwe jest zmniejszenie częstości występowania cukrzycy typu 1 i 2, zachorowalności i komplikacji związanych tą chorobą;

E.  mając na uwadze, że ciągle istnieje potrzeba określenia czynników ryzyka cukrzycy typu 1, przy czym prowadzone są nadal badania nad predyspozycjami genetycznymi, a do zachorowań na cukrzycę typu 1 dochodzi u coraz młodszych osób;

F.  mając na uwadze, że cukrzyca typu 2 jest chorobą, której można zapobiegać oraz której czynniki ryzyka – takie jak uboga i niezbilansowana dieta, otyłość, brak aktywności fizycznej i spożycie alkoholu – zostały w sposób jasny określone i mogą zostać ograniczone dzięki skutecznym strategiom prewencyjnym;

G.  mając na uwadze, że cukrzyca jest obecnie chorobą nieuleczalną;

H.  mając na uwadze, że powikłaniom cukrzycy typu 2 można zapobiegać dzięki promocji zdrowego trybu życia i wczesnej diagnostyce, mając jednak na uwadze, że choroba ta jest diagnozowana często zbyt późno i nawet 50% wszystkich cierpiących obecnie na cukrzycę nie jest świadomych tej choroby(17);

I.  mając na uwadze, że do 75% wszystkich osób cierpiących na cukrzycę nie kontroluje dobrze swojego stanu zdrowia, co prowadzi do wzrostu ryzyka powikłań, spadku wydajności i kosztów dla społeczeństwa(18), jak wykazano w niedawnym badaniu(19);

J.  mając na uwadze, że w większości państw członkowskich cukrzyca jest przyczyną ponad 10% wydatków w służbie zdrowia, a wskaźnik ten niekiedy osiąga 18,5%(20), natomiast ogólne koszty opieki zdrowotnej nad obywatelami UE chorymi na cukrzycę wynoszą średnio 2100 EUR rocznie na jednego chorego(21), oraz mając na uwadze, że koszty te w sposób nieunikniony wzrosną w związku z rosnącą liczbą zachorowań na cukrzycę, starzeniem się społeczeństwa i związanym z tym wzrostem współwystępowania procesów chorobowych;

K.  mając na uwadze, że cukrzyca, gdy jest źle leczona lub zdiagnozowana zbyt późno, jest główną przyczyną zawałów mięśnia sercowego, udarów, ślepoty, amputacji, a także niewydolności nerek;

L.  mając na uwadze, że upowszechnianie zdrowego trybu życia i zajęcie się czterema głównymi czynnikami warunkującymi stan zdrowia (palenie tytoniu, niewłaściwy sposób odżywiania, brak aktywności fizycznej i spożywanie alkoholu) we wszystkich obszarach polityki może w znacznym stopniu przyczyniać się do zapobiegania cukrzycy, jej powikłaniom oraz powodowanym przez nią kosztom gospodarczym i społecznym;

M.  mając na uwadze, że osoby chore na cukrzycę muszą w 95% same zapewniać sobie opiekę(22) oraz że wynikające z cukrzycy trudności, z jakimi zmagają się chorzy i ich rodziny, są nie tylko natury finansowej, ale również psycho-społecznej oraz wiążą się z gorszą jakością życia;

N.  mając na uwadze, że tylko 16 z 27 państw członkowskich opracowało krajowe ramy lub program przeciwdziałania cukrzycy, że brakuje jasnej wizji tego, czym powinien cechować się dobry program lub które kraje stosują najlepsze wzorce(23), oraz że w jakości leczenia cukrzycy w UE występują znaczne różnice i nierówności;

O.  mając na uwadze, brak jest prawnych ram unijnych dotyczących dyskryminacji ludzi cierpiących na cukrzycę lub inne choroby przewlekłe, zaś w całej UE wciąż rozpowszechnione są stereotypy w stosunku do chorych w szkole, przy zatrudnieniu, w miejscu pracy, polityce ubezpieczeń czy przy egzaminach na prawo jazdy;

P.  mając na uwadze, że brakuje środków finansowych i infrastruktury służących koordynacji badań nad cukrzycą w UE, co wywiera negatywny wpływ na konkurencyjność unijnych badań nad cukrzycą i utrudnia osobom cierpiącym na cukrzycę pełne korzystanie z osiągnięć badawczych w Europie;

Q.  mając na uwadze, że obecnie nie ma europejskiej strategii przeciwdziałania cukrzycy mimo konkluzji austriackiej prezydencji w Radzie w sprawie propagowania zdrowego trybu życia oraz zapobiegania cukrzycy typu 2(24), obszernej listy rezolucji ONZ oraz pisemnego oświadczenia Parlamentu Europejskiego w sprawie cukrzycy;

1.  z zadowoleniem przyjmuje konkluzje Rady z dnia 7 grudnia 2010 r. pt. „Innowacyjne podejścia do chorób przewlekłych w systemach zdrowia publicznego i opieki zdrowotnej”(25) oraz jej apel do państw członkowskich i Komisji o zainicjowanie procesu refleksji, który będzie miał na celu określenie możliwości zoptymalizowania reakcji na wyzwania związane z chorobami przewlekłymi;

2.  przyjmuje do wiadomości wyżej wymienioną rezolucję z 15 września 2011 r. w sprawie stanowiska i zobowiązań Unii Europejskiej przed posiedzeniem wysokiego szczebla ONZ w sprawie zapobiegania chorobom niezakaźnym i ich zwalczania, która skupia się na cukrzycy jako jednej z czterech najbardziej powszechnych chorób niezakaźnych;

3.  wzywa Komisję, aby opracowała i wdrożyła ukierunkowaną strategię UE w sprawie cukrzycy, w formie zalecenia Rady UE dotyczącego zapobiegania, diagnozowania, zarządzania, edukacji i badań w zakresie cukrzycy;

4.  wzywa Komisję, żeby opracowała wspólne, znormalizowane kryteria i metody gromadzenia danych o cukrzycy oraz żeby we współpracy z państwami członkowskimi koordynowała, gromadziła, rejestrowała i monitorowała kompleksowe dane epidemiologiczne o cukrzycy i dane gospodarcze o pośrednich i bezpośrednich kosztach zapobiegania cukrzycy i zarządzania tym problemem, a także żeby zarządzała ww. danymi;

5.  wzywa państwa członkowskie, żeby opracowały, wdrożyły i monitorowały krajowe programy przeciwdziałania cukrzycy, które będą miały na celu upowszechnianie zdrowego stylu życia, zmniejszenie czynników ryzyka oraz przewidywanie, zapobieganie, wczesną diagnozę i leczenie cukrzycy oraz będą skierowane do społeczeństwa w ogólności, a w szczególności do grup wysokiego ryzyka, a także będą miały na celu zmniejszenie nierówności i optymalizację zasobów opieki zdrowotnej;

6.  wzywa państwa członkowskie, żeby wspierały zapobieganie cukrzycy typu 2 i otyłości (poprzez zalecanie, aby od wczesnego wieku poprzez szkolną edukację wdrażano strategie na rzecz zdrowych nawyków żywieniowych i aktywności fizycznej) oraz strategie na rzecz zdrowego stylu życia, obejmujące aktywność fizyczną i sposoby odżywiania się; podkreśla w związku z tym konieczność dostosowania strategii politycznych związanych z żywnością do celu, jakim jest promowanie zdrowej diety, umożliwienie konsumentom dokonywania świadomego i zdrowego wyboru oraz wczesne diagnozowanie jako kluczowe dziedziny działania w ich krajowych programach przeciwdziałania cukrzycy;

7.  wzywa Komisję, żeby wspierała państwa członkowskie, upowszechniając wymianę najlepszych wzorców w odniesieniu do krajowych programów przeciwdziałania cukrzycy; podkreśla, że Komisja powinna stale monitorować postępy w zakresie wdrażania przez państwa członkowskie krajowych programów przeciwdziałania cukrzycy, oraz systematycznie przedstawiać wyniki w formie sprawozdania Komisji;

8.  wzywa państwa członkowskie do opracowania programów zarządzania cukrzycą na podstawie najlepszych praktyk oraz wytycznych w zakresie leczenia opartych na wynikach badań naukowych;

9.  wzywa państwa członkowskie, aby zapewniały pacjentom korzystającym z podstawowej i specjalistycznej opieki stały dostęp do wysoko wykwalifikowanych interdyscyplinarnych zespołów, metod i technologii służących leczeniu cukrzycy, w tym technologii e-zdrowia, oraz pomagały pacjentom w zdobywaniu i podtrzymywaniu umiejętności i wiedzy umożliwiających kompetentne zajmowanie się własnym zdrowiem przez całe życie;

10.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do poprawy koordynacji europejskich badań nad cukrzycą w drodze wspierania współpracy między dyscyplinami badawczymi oraz tworzenia ogólnej, wspólnie wykorzystywanej infrastruktury celem ułatwienia europejskich badań nad cukrzycą, w tym w dziedzinie identyfikacji czynników ryzyka i prewencji;

11.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia stałego dopływu funduszy na badania nad cukrzycą w aktualnych i przyszłych unijnych ramowych programach badań, dokonując rozróżnienia między cukrzycą typu 1 i typu 2, gdyż są to dwie różne choroby;

12.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do zagwarantowania właściwej i adekwatnej reakcji na rezultaty szczytu ONZ w sprawie chorób niezakaźnych, który odbył się we wrześniu 2011 r.;

13.  przypomina, że aby osiągnąć cele związane z chorobami niezakaźnymi i stawić czoła wyzwaniom w dziedzinie zdrowia publicznego oraz wyzwaniom społecznym i gospodarczym, UE i jej państwa członkowskie powinny nadal uwzględniać działania prewencyjne i zmierzające do ograniczenia występowania czynników ryzyka we wszystkich odpowiednich aktach ustawodawczych i obszarach polityki, a w szczególności w polityce dotyczącej ochrony środowiska, żywności i ochrony konsumentów;

14.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz parlamentom państw członkowskich.

(1) http://www.idf.org/webdata/docs/idf-europe/SVD%201989.pdf (2) http://ec.europa.eu/health/nutrition_physical_activity/platform/index_en.htm (3) http://www.msps.es/organizacion/sns/planCalidadSNS/pdf/excelencia/cuidadospaliativos-diabetes/DIABETES/opsc_est9.pdf.pdf (4) Dz.U. C 296 E z 6.12.2006, s. 273. (5) Dz.U. C 147 z 23.6.2006, s. 1. (6) http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0004/77575/RC56_eres02.pdf (7) Dz.U. L 301 z 20.11.2007, s. 3. (8) Dz.U. C 69 z 3.3.2011, s. 1. (9) Dz.U. L 412 z 30.12.2006, s. 1. (10) http://www.diamap.eu/report/DIAMAP-Road-Map-Report-Sept2010.pdf (11) http://www.who.int/nmh/events/moscow_ncds_2011/conference_documents/moscow_declaration_en.pdf (12) Teksty przyjęte, P7_TA(2011)0390. (13) Międzynarodowa Federacja Diabetyków. IDF Diabetes Atlas, wyd. 4, 2009.http://www.diabetesatlas.org/downloads (14) http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0004/98391/RC56_eres02.pdf (15) http://www.diabetes.org.uk/Documents/Reports/Diabetes_in_the_UK_2010.pdf (16) Międzynarodowa Federacja Diabetyków. IDF Diabetes Atlas, wyd. 3, Bruksela, 2006 http://www.diabetesatlas.org/sites/default/files/IDF%20Diabetes%20Atlas-2007%20(3rd%20edition).pdf (17) Diabetes – The Policy Puzzle: towards benchmarking in the EU 25 (2005) International Diabetes Federation, 2006, http://www.idf.org/webdata/docs/idf-europe/DiabetesReport2005.pdf (18) Diabetes – The Policy Puzzle: towards benchmarking in the EU 25 (2005) International Diabetes Federation, 2006, http://www.idf.org/webdata/docs/idf-europe/DiabetesReport2005.pdf (19) Diabetes expenditure, burden of disease and management in 5 EU countries, 2012 http://www2.lse.ac.uk/LSEHealthAndSocialCare/research/LSEHealth/MTRG/LSEDiabetesReport26Jan2012.pdf (20) Diabetes – The Policy Puzzle: towards benchmarking in the EU 27 (2007) http://www.idf.org/webdata/docs/EU-diabetes-policy-audit-2008.pdf (21) Międzynarodowa Federacja Diabetyków. IDF Diabetes Atlas, wyd. 4, Bruksela, Belgia, 2009 r. http://www.diabetesatlas.org/downloads (22) http://www.worlddiabetesday.org/media/press-materials/press-releases/idf-launches-world-diabetes-day-2010-campaign (23) Diabetes – The Policy Puzzle: towards benchmarking in the EU 27 (2007) http://www.idf.org/webdata/docs/EU-diabetes-policy-audit-2008.pdf (24) Dz.U. C 147 z 23.6.2006, s. 1. (25) http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/lsa/118282.pdf