Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 26ης Oκτωβρίου 2012 σχετικά με την κατάσταση στην Καμπότζη (2012/2844(RSP))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τις εκθέσεις του Ειδικού Εισηγητή των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Καμπότζη, της 16ης Ιουλίου και της 24ης Σεπτεμβρίου 2012,
– έχοντας υπόψη την εικοστή πρώτη σύνοδο του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, της 24ης Σεπτεμβρίου 2012,
– έχοντας υπόψη την δήλωση προς τον τύπο της Υπάτης Εκπροσώπου της ΕΕ, Catherine Ashton, σχετικά με τις καταδίκες υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Καμπότζη, της 1ης Οκτωβρίου 2012,
– έχοντας υπόψη τις συστάσεις στις οποίες προέβη η αποστολή παρακολούθησης εκλογών της ΕΕ σχετικά με τις εκλογές για την Εθνοσυνέλευση που έλαβαν χώρα στην Καμπότζη στις 27 Ιουλίου 2008,
– έχοντας υπόψη την κοινή επιστολή που απέστειλαν δέκα ΜΚΟ στον Επίτροπο τον αρμόδιο για το εμπόριο Karel De Gucht, την 1η Οκτωβρίου 2012,
– έχοντας υπόψη το σύστημα εμπορικών συναλλαγών «Όλα εκτός από Όπλα» της ΕΕ που προσφέρει σε όλες τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Καμπότζης, ανεμπόδιστη πρόσβαση στην αγορά της ΕΕ για το σύνολο των εξαγωγών τους, με την εξαίρεση των όπλων,
– έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, αμφότερες πράξεις στις οποίες η Καμπότζη είναι συμβαλλόμενο μέρος,
– έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του 1998,
– έχοντας υπόψη τη συμφωνία συνεργασίας που συνάφθηκε το 1997 μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και του Βασιλείου της Καμπότζης(1), και συγκεκριμένα το άρθρο 1 (σεβασμός των δημοκρατικών αρχών και των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου), το άρθρο 19 (μη εκτέλεση της συμφωνίας εάν ένα εκ των μερών παραβιάσει το άρθρο 1) και το Παράρτημα 1 σχετικά με το άρθρο 19,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των αυτοχθόνων λαών, η οποία εγκρίθηκε από την Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών κατά την 62η σύνοδό της στις 13 Σεπτεμβρίου 2007,
– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με τη Καμπότζη και δη εκείνο της 21ης Οκτωβρίου 2010(2),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 122 παράγραφος 5 και το άρθρο 110 παράγραφος 4 του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι, με την τελευταία έκθεση του Ειδικού Εισηγητή των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Καμπότζη, αναγνωρίζεται ότι, μετά από δύο δεκαετίες ενόπλων συγκρούσεων και από την υπογραφή στο Παρίσι των ειρηνευτικών συμφωνιών του 1991 και έπειτα, η Καμπότζη έχει πραγματοποιήσει προόδους όσον αφορά την εδραίωση της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου·
B. λαμβάνοντας υπόψη ότι τέσσερεις υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατηγορούμενοι για εγκλήματα κατά του κράτους - ο κ. Mom Sonando, επικεφαλής της Ένωσης Δημοκρατών Καμπότζης και διευθυντής του ραδιοφωνικού σταθμού Sambok khmum («Κυψέλη») και οι συγκατηγορούμενοί του, ο κ. Phorn Sreoun, ο κ. Touch Ream και ο κ. Kann Sovann καταδικάστηκαν από το δημοτικό δικαστήριο της Πνομ Πενχ την 1η Οκτωβρίου 2012·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δυνάμεις ασφαλείας εξακολουθούν να κάνουν χρήση υπέρμετρης βίας εναντίον διαδηλωτών, όπως στην περίπτωση του Chut Wutty, ηγετικού στελέχους του περιβαλλοντικού κινήματος, ο οποίος πραγματοποιούσε έρευνα σχετικά με την παράνομη υλοτομία όταν έχασε τη ζωή του από πυρά της αστυνομίας στις 26 Απριλίου 2012· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεκατρείς ακτιβίστριες από την περιοχή Boeung Kak συνελήφθησαν αυθαιρέτως στις 22 Μαΐου 2012 και καταδικάστηκαν σε μακροχρόνιες ποινές φυλάκισης διότι πραγματοποίησαν ειρηνική διαμαρτυρία σε εργοτάξιο που έχει αντίκτυπο στην κοινότητά τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι, αν και απελευθερώθηκαν κατόπιν διεθνών πιέσεων, οι καταδίκες τους εξακολουθούν να ισχύουν· λαμβάνοντας υπόψη ότι η 14χρονη Heng Chantha έχασε τη ζωή της από πυρά των δυνάμεων ασφαλείας στις 16 Μαΐου 2012· λαμβάνοντας υπόψη ότι καμία έρευνα δεν έχει ξεκινήσει όσον αφορά τον θάνατό της·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω της πολιτικής που ακολουθεί η κυβέρνηση όσον αφορά την λεγόμενη «οικονομική παραχώρηση γαιών», τουλάχιστον 400 000 άνθρωποι κατά τη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας έχουν εκτοπιστεί και έχουν απολέσει την ακίνητη περιουσία, τις εστίες και τα μέσα βιοπορισμού τους εξαιτίας των αρχών και των επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα βίαιες συγκρούσεις με κοινότητες και επιδείνωση της φτώχειας·
E. λαμβάνοντας υπόψη ότι, μέχρι τον Αύγουστο του 2012, η κυβέρνηση της Καμπότζης είχε παραχωρήσει τουλάχιστον 2 157 744 εκτάρια γης για οικονομική εκμετάλλευση σε περισσότερες από 200 εταιρίες, συχνά παραβιάζοντας τις διατάξεις της περί γαιών νομοθεσίας του 2001 και αγνοώντας νομικές εγγυήσεις όπως η απαγόρευση παραχωρήσεων σε προστατευόμενες περιοχές, η διενέργεια αξιολόγησης κοινωνικού αντικτύπου και η εκ των προτέρων εξασφάλιση, χωρίς εξαναγκασμούς και κατόπιν ενημέρωσης, της συγκατάθεσης των αυτοχθόνων κοινοτήτων·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Πρωθυπουργός Hun Sen δημοσιοποίησε τον Μάιο του 2012 οδηγία με την οποία επιβάλλεται μορατόριουμ στις νέες οικονομικές παραχωρήσεις γαιών και διατάσσεται η επανεξέταση των ήδη υφισταμένων παραχωρήσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά ταύτα, χορηγήθηκαν τουλάχιστον 12 νέες παραχωρήσεις με βάση ένα νομικό κενό στην οδηγία που επιτρέπει την σύναψη νέων συμφωνιών παραχώρησης εφόσον αυτές βρίσκονταν ήδη σε προχωρημένο στάδιο διαπραγματεύσεων ή είχαν συμφωνηθεί επί της αρχής· λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι δεν πραγματοποιήθηκε καμία ουσιαστική επανεξέταση και δεν ακυρώθηκε καμία προβληματική παραχώρηση γης·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τα κύρια συμπεράσματα της έκθεσης του Ειδικού Εισηγητή των Ηνωμένων Εθνών, μείζονες αδυναμίες εξακολουθούν να χαρακτηρίζουν την διεξαγωγή των εκλογών στην Καμπότζη και ότι είναι ανάγκη να πραγματοποιηθούν επειγόντως μεταρρυθμίσεις προκειμένου να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών της Καμπότζης στις εκλογικές διαδικασίες, καθώς πλησιάζουν οι γενικές εκλογές του Ιουλίου 2013·
H. λαμβάνοντας υπόψη ότι, μετά τις τελευταίες εθνικές εκλογές που έλαβαν χώρα στην Καμπότζη, η αποστολή παρακολούθησης των εκλογών της ΕΕ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι εκλογές δεν διεξήχθησαν σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα για δημοκρατικές εκλογές και κάλεσε την κυβέρνηση της Καμπότζης να προχωρήσει σε σειρά θεμελιωδών εκλογικών μεταρρυθμίσεων·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ αποτελεί τον μεγαλύτερο χορηγό βοήθειας προς την Καμπότζη·
1. καταδικάζει όλες τις πολιτικά υποκινούμενες ποινές και καταδίκες εναντίον πολιτικών επικριτών, πολιτικών της εκπροσωπούμενης στο Κοινοβούλιο αντιπολίτευσης και συγκεκριμένα του Sam Rainsy, υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ακτιβιστών της γης· εκφράζει την οδύνη του για τους θανάτους των Chuk Wutty και Heng Chantha που πέθαναν ασκώντας το δικαίωμά τους της ειρηνικής διαμαρτυρίας·
2. ζητεί την άμεση και άνευ όρων απελευθέρωση του Mom Sonando και των υπολοίπων πολιτικών επικριτών και ακτιβιστών της γης που κρατούνται για πολιτικούς και μόνο λόγους
3. επισημαίνει ότι όλοι όσοι ευθύνονται για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων πρέπει να εντοπιστούν και να λογοδοτήσουν για τις πράξεις τους·
4. επισημαίνει την σημασία του συμπεράσματος στο οποίο κατέληξε ο Ειδικός Εισηγητής των Ηνωμένων Εθνών, σύμφωνα με το οποίο πρέπει να διερευνηθούν και να επανορθωθούν οι σοβαρές και εκτεταμένες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που άπτονται των παραχωρήσεων γαιών·
5. παροτρύνει την κυβέρνηση της Καμπότζης να θέσει τέρμα σε όλες τις καταναγκαστικές εξώσεις, να επανεξετάσει την οδηγία του Μαΐου 2012 και να θεσπίσει και να εφαρμόσει μορατόριουμ στις εξώσεις στην χώρα μέχρι να θεσπιστεί εκείνο το διαφανές και αξιόπιστο νομικό πλαίσιο το οποίο, σε συνάρτηση με τις αντίστοιχες πολιτικές, θα εγγυάται ότι οποιεσδήποτε μελλοντικές οικονομικές παραχωρήσεις γαιών πραγματοποιούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του διεθνούς δικαίου περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ότι όλοι όσοι εξαναγκάζονται να εγκαταλείψουν τη γη τους λαμβάνουν επαρκή αποζημίωση και την ικανοποιητική εναλλακτική στέγαση·
6. καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διερευνήσει τις κλιμακούμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Καμπότζη που οφείλονται στην έγκριση οικονομικών παραχωρήσεων γαιών με στόχο εκείνη την ανάπτυξη του κλάδου μεταποίησης γεωργικών προϊόντων που συνδέεται με εξαγωγές γεωργικών προϊόντων στην Ευρωπαϊκή Ένωση· καλεί εξάλλου την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναστείλει προσωρινώς τις εμπορικές προτιμήσεις για γεωργικά προϊόντα προέλευσης Καμπότζης στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Όλα εκτός από Όπλα» σε περιπτώσεις παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων· σημειώνει την απόφαση του Πρωθυπουργού να αναστείλει νέες οικονομικές παραχωρήσεις γαιών και την δέσμευσή του για επανεξέταση των ήδη υφισταμένων παραχωρήσεων·
7. παροτρύνει την κυβέρνηση της Καμπότζης, την εθνική εκλογική επιτροπή και την περιφερειακή εκλογική επιτροπή να εφαρμόσουν τις πρόσφατες συστάσεις του ΟΗΕ περί μεταρρύθμισης του εκλογικού συστήματος ούτως ώστε να συμμορφώνεται τούτο με τα διεθνή πρότυπα πριν, κατά την διάρκεια και μετά τις εκλογές· καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ασκήσει εκ του σύνεγγυς εποπτεία όσον αφορά την υλοποίηση από τις αρχές της Καμπότζης των συστάσεων των Ηνωμένων Εθνών·
8. εκφράζει την ανησυχία του σχετικά με την κατάσταση του Sam Rainsy, ηγέτη του ομωνύμου κόμματος και καταδικασθέντος στη βάση κατηγοριών που εικάζεται ότι ήταν πολιτικά υποκινούμενες· παροτρύνει τόσο την κυβέρνηση της Καμπότζης όσο και τα κόμματα της αντιπολίτευσης να εργαστούν προς την κατεύθυνση της συμφιλίωσης προκειμένου να μπορέσει η αντιπολίτευση να διαδραματίσει ολοκληρωμένα τον ρόλο της στην πολιτική ζωή του τόπου και στις επερχόμενες εκλογές, προκειμένου να αποκτήσει αξιοπιστία η εκλογική διαδικασία·
9. παροτρύνει την κυβέρνηση της Καμπότζης να εδραιώσει την δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, συγκεκριμένα δε την ελευθερία του τύπου, της έκφρασης και του συνέρχεσθαι, έννοιες οι οποίες αποτελούν καίριο συστατικό στοιχείο της συμφωνίας συνεργασίας ΕΕ - Καμπότζης, όπως ορίζει το άρθρο 1 της εν λόγω συμφωνίας·
10. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην κυβέρνηση και στην εθνοσυνέλευση του Βασιλείου της Καμπότζης, στην Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για την εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας, στον ειδικό αντιπρόσωπο της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών, στις κυβερνήσεις των κρατών μελών του ASEAN, στον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών και στον Ύπατο Αρμοστή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.