Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 26 października 2012 r. w sprawie stosunków handlowych UE-Rosja po przystąpieniu Rosji do WTO (2012/2695(RSP))
Parlament Europejski,
– uwzględniając poprzednie rezolucje w sprawie Rosji, a w szczególności rezolucję z dnia 14 grudnia 2011 r. (1) w sprawie szczytu UE-Rosja, który odbył się w dniu 15 grudnia 2011 r. oraz rezolucję z dnia 9 czerwca 2011 r.(2) w sprawie szczytu UE-Rosja, który odbył się w dniach 9-10 czerwca 2011 r.,
– uwzględniając umowę o partnerstwie i współpracy między UE a Federacją Rosyjską(3) oraz rozpoczęte w 2008 r. negocjacje w sprawie nowej umowy między UE a Rosją, a także uwzględniając partnerstwo na rzecz modernizacji zainicjowane w 2010 r.,
– uwzględniając sprawozdanie grupy roboczej w sprawie przystąpienia Federacji Rosyjskiej do Międzynarodowej Organizacji Handlu (4) oraz uzupełnienie do tego sprawozdania z dnia 17 listopada 2011 r.(5).
– uwzględniając decyzję Rady z dnia 14 grudnia 2011 r. w sprawie określenia stanowiska Unii Europejskiej we właściwych organach Światowej Organizacji Handlu w sprawie przystąpienia Federacji Rosyjskiej do WTO(6),
– uwzględniając swoje stanowisko z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia Porozumienia między Unią Europejską a Federacją Rosyjska dotyczącego utrzymania zobowiązań w zakresie handlu usługami zawartych w obowiązującej umowie o partnerstwie i współpracy między UE i Rosją(7),
– uwzględniając swoje stanowisko z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie decyzji Rady w sprawie zawarcia Umowy między Unią Europejską a rządem Federacji Rosyjskiej w sprawie handlu częściami i podzespołami pojazdów silnikowych między Unią Europejską a Federacją Rosyjską(8),
– uwzględniając swoje stanowisko z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie decyzji Rady w sprawie zawarcia Porozumienia w formie wymiany listów między Unią Europejską a Federacją Rosyjską dotyczącego wprowadzania lub zwiększania należności celnych wywozowych w odniesieniu do surowców(9),
– uwzględniając projekt rezolucji ustawodawczej w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia Porozumienia w formie wymiany listów między Unią Europejską a Federacją Rosyjską dotyczącego zarządzania kontyngentami taryfowymi mającymi zastosowanie do wywozu drewna z Federacji Rosyjskiej do Unii Europejskiej i Protokołu między Unią Europejską a rządem Federacji Rosyjskiej w sprawie warunków technicznych przy zastosowaniu tego porozumienia(10),
– uwzględniając sprawozdanie Komisji dla Rady Europejskiej zatytułowane „Sprawozdanie w sprawie barier w handlu i inwestycjach – 2011 r. Włączenie naszych strategicznych partnerów gospodarczych w działania na rzecz poprawy dostępu do rynku: priorytetowe działania w celu zniesienia barier w handlu” (COM(2011)0114),
– uwzględniając sprawozdanie Komisji dla Rady Europejskiej zatytułowane „Sprawozdanie w sprawie barier w handlu i inwestycjach – 2012 r.” (COM(2012)0070),
– uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że w dniu 10 listopada 2011 r. Federacja Rosyjska zakończyła wielostronne negocjacje w sprawie przystąpienia do WTO, które trwały 18 lat, i że w dniu 16 grudnia 2011 r. została oficjalnym członkiem organizacji;
B. mając na uwadze, że kształtująca się polityka UE w zakresie bezpieczeństwa i energii powinna – zgodnie z zasadą warunkowości – uwzględniać Rosję jako ważnego partnera, pod warunkiem dzielenia i przestrzegania podstawowych wartości leżących u podstaw UE, takich jak demokracja, praworządność, powszechność i niepodzielność praw człowieka i podstawowych wolności, poszanowanie ludzkiej godności, równość i solidarność, a także przestrzeganie zasad karty ONZ i prawa międzynarodowego;
C. mając na uwadze, że UE jest strategicznym partnerem handlowym Rosji, jej najważniejszym źródłem stale rosnącego importu, głównym rynkiem eksportowym oraz głównym partnerem w zakresie inwestycji (bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Rosji), co stanowi 47,1% obrotów handlowych Rosji; mając na uwadze, że te obroty handlowe stale rosną i że Rosja stała się drugim co do wielkości źródłem importu UE (158,6 mld EUR) oraz czwartym co do wielkości rynkiem eksportowym (86,1 mld EUR) (dane za rok 2010);
D. mając na uwadze, że z Rosji importuje się głównie energię i paliwa mineralne (79,5%), natomiast eksportuje się do Rosji różnorodne produkty obejmujące prawie wszystkie rodzaje maszyn i sprzętu transportowego (44,7%), wyroby gotowe, żywność i żywe zwierzęta (dane za rok 2010);
E. mając na uwadze, że na szczycie w Chanty-Mansyjsku w dniach 26-27 czerwca 2008 r. UE i Rosja rozpoczęły negocjacje w sprawie nowej umowy o partnerstwie i współpracy, mającej zastąpić obowiązującą umowę, oraz w sprawie utworzenia zaktualizowanych ram dotyczących umów UE-Rosja na nadchodzące lata, zawierających istotne prawnie wiążące przepisy dotyczące handlu, inwestycji i energetyki;
F. mając na uwadze, że Unia Europejska pozostaje wierna sprawie dalszego pogłębiania i rozwijania stosunków z Rosją oraz zasadom zapisanym w partnerstwie na rzecz modernizacji w oparciu o wspólne interesy i głębokie przywiązanie do uniwersalnych wartości, zasad demokracji, poszanowania praw podstawowych i praw człowieka oraz rządów prawa;
1. z zadowoleniem przyjmuje przystąpienie Rosji do WTO, które rosyjska Duma ratyfikowała w dniu 10 lipca 2012 r.; uważa, że powiązanie Rosji z wielostronnym systemem handlowym i właściwymi mu zasadami jest kolejnym krokiem na drodze do poprawy bilateralnych stosunków UE-Rosja;
2. z zaniepokojeniem zauważa jednak, że Rosja obecnie nie pozostaje w pełnej zgodzie z przyszłymi zobowiązaniami w ramach WTO, skoro podjęła i poszerzyła wiele środków, które mogą ograniczyć handel, a w szczególności zakaz importu żywca z UE, przepisy przewidujące preferencje dla producentów krajowych w zamówieniach publicznych, decyzje wprowadzające sezonowe opłaty importowe na niektóre rodzaje cukru oraz nowe przepisy w sprawie recyklingu pojazdów samochodowych;
3. wzywa Rosję do zniesienia tymczasowych nieuzasadnionych zakazów, jednostronnych tymczasowych podwyższonych taryf oraz protekcjonistycznych środków i przeszkód dla otwartego i uczciwego handlu, które wymieniono w publikowanym co dwa lata sprawozdaniu grupy G-20 w sprawie środków dotyczących handlu i inwestycji oraz w sprawozdaniach Komisji w sprawie barier w handlu i inwestycjach, a które bardzo szkodzą eksporterom z UE;
4. podkreśla, że UE i Rosja są zależnymi od siebie nawzajem partnerami handlowymi, zwłaszcza w zakresie surowców i podstawowych źródeł energii; uważa, że ich stosunki handlowe mają duży potencjał, który zostanie lepiej wykorzystany dzięki przystąpieniu do WTO;
5. przyznaje, że listy koncesyjne WTO dla Rosji przewidują bardzo duże i wiążące obniżki taryf na towary i usługi; wzywa Rosję do niezwłocznej i pełnej realizacji wszystkich podjętych zobowiązań, aby wyciągnąć wszystkie możliwe korzyści z członkostwa w WTO;
6. wyraża głębokie zaniepokojenie utrzymującym się problemem sprzedaży podrobionych produktów w Rosji; wzywa Federację Rosyjską do podjęcia działań w zakresie praw własności intelektualnej (PWI) oraz do jak najszybszego i pełnego spełnienia zobowiązań zaciągniętych wobec WTO w ramach porozumienia w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej (TRIPS);
7. uważa, że w ten sposób Rosja pokazałaby, że jest mocno zaangażowana w umacnianie swojej roli i roli rosyjskich przedsiębiorstw w wielostronnym systemie handlu; uważa, że otwarcie rosyjskiej gospodarki na zwiększenie międzynarodowego handlu i międzynarodowych inwestycji jest dodatkowym powodem dla rosyjskiego rządu do wytrwałej kontynuacji obecnych reform, dalszego zdecydowanego zwalczania korupcji, wprowadzania praworządności i ulepszania warunków dla przedsiębiorczości;
8. wzywa Komisję Europejską i ESDZ do wspierania starań Rosji o przystąpienie do OECD, co się wiążę z koniecznością przestrzegania szeregu wytycznych i zasad związanych z handlem i dotyczących między innymi otwarcia rynku, zwalczania łapówkarstwa, agencji kredytów eksportowych, zarządzania przedsiębiorstwami państwowymi; nakłania Rosję do przystąpienia do innych porozumień w ramach WTO – w szczególności do umowy w sprawie zamówień publicznych – w odniesieniu do których Rosja będzie już miała status obserwatora;
9. apeluje do Rosji, aby dołożyła starań w celu ponownego podjęcia dwustronnych negocjacji w sprawie nowej umowy o partnerstwie i współpracy; nalega, aby były to negocjacje tylko między UE i Rosją; uważa, że udział innych członków unii celnej nienależących do WTO utrudniłby negocjacje;
10. uważa, że ścisłe przestrzeganie zasad WTO i stopniowa realizacja zobowiązań zaciągniętych przez Rosję są niezbędnymi warunkami kontynuowania negocjacji, których celem jest określenie wspólnych zasad w dwunastu głównych częściach regulacji, w tym odnośnie do wzajemnych niepreferencyjnych zobowiązań w handlu towarami i usługami, środków sanitarnych i fitosanitarnych (SPS), praw własności intelektualnej (PWI), zamówień publicznych, konkurencji, energetyki i inwestycji;
11. wzywa Komisję do bronienia w trakcie negocjacji następujących punktów o zasadniczym znaczeniu:
–
stosowania europejskich przepisów technicznych, europejskich standardów i europejskich procedur oceny zgodności; zawarcia porozumienia między europejskimi a rosyjskimi organami normalizacyjnymi oraz szybkiego utworzenia w Rosji ujednoliconego systemu oceny zgodności akredytacji;
–
obszernego i prawnie wiążącego rozdziału poświęconego energii, opartego na dobrej woli okazanej przy podpisywaniu mechanizmu wczesnego ostrzegania w 2011 r. oraz na jasnych zasadach dotyczących przejrzystości, uczciwej konkurencji, wzajemności i niedyskryminacji; celu, jakim jest otwarty i przejrzysty rynek energii UE-Rosja;
–
zniesienia przez Rosję systemu podwójnych cen produktów oraz wyjaśnienia i ustabilizowania zasad prowadzenia działalności przez przedsiębiorstwa świadczące usługi, aby zwiększyć inwestycje takich przedsiębiorstw unijnych w Rosji;
–
dużego niewykorzystanego rynku zamówień publicznych; Komisja powinna zadbać o uczciwe wzajemne zasady i procedury udzielania zamówień publicznych na rynkach zarówno szczebla krajowego, jak i niższego;
–
reformy rosyjskich procedur celnych zgodnie z konwencjami międzynarodowymi;
–
rozdziału poświęconego środkom sanitarnym i fitosanitarnym (SPS), aby każda strona mogła nakładać tylko tymczasowe i uzasadnione zakazy, w szczególności dotyczące produktów rolnych, zwierząt hodowlanych i żywności, przy pełnym poszanowaniu zasad proporcjonalności, przejrzystości, niedyskryminacji i naukowego uzasadnienia;
–
rozdziału poświeconego zrównoważonemu rozwojowi, opartego na Powszechnej deklaracji praw człowieka i głównych konwencjach MOP, aby podkreślić konieczność pełnego przestrzegania i stosowania praw człowieka i praw pracowników, a także zaangażowania na rzecz stosowania właściwych standardów międzynarodowych w zakresie ochrony środowiska; w tym celu należy nawiązać dialog z zainteresowanymi stronami oraz społeczeństwem obywatelskim;
–
obszernego rozdziału poświęconego ochronie praw własności intelektualnej we wszystkich postaciach; rozdział ten powinien zawierać zasady ochrony oznaczeń geograficznych oraz wykaz chronionych oznaczeń geograficznych;
–
modernizacji obecnego systemu rozwiązywania sporów w celu zwiększenia przejrzystości i zmiany dyskryminacyjnych warunków dokonywania inwestycji w Rosji;
–
kompleksowy i ambitny rozdział o inwestycjach, obejmujący przepisy o liberalizacji, a także przepisy o ochronie inwestycji w oparciu o zalecenia Parlamentu dotyczące nowych ogólnounijnych kompetencji inwestycyjnych (rezolucja z dnia 6 kwietnia 2011 r. w sprawie przyszłości europejskiej polityki inwestycji międzynarodowych(11));
12. wzywa ponadto do ułatwienia przepływu kapitału między stronami w oparciu o przestrzeganie międzynarodowych konwencji w sprawie prania pieniędzy; popiera negocjacje w sprawie dwustronnej umowy inwestycyjnej między UE a Rosją, zawierającej przepisy w sprawie sporów między państwami a inwestorami, i w danym przypadku, między inwestorami a państwami, w celu ujednolicenia warunków konkurencji dla inwestorów UE oraz wzmocnienia i ustabilizowania prawnych ram dotyczących inwestycji europejskich w Rosji;
13. wzywa Komisję do ścisłego monitorowania realizacji poszczególnych planów sektorowych w Rosji, aby wskazać zawarte w nich ewentualne przepisy dyskryminacyjne i zakłócające handel, takie jak elementy dotyczące dotacji i wymogów o treści lokalnej w odniesieniu do zamówień publicznych i inwestycji, a także wzywa Komisję do podjęcia energicznych działań, aby upewnić się, że Rosja w pełni przestrzega zobowiązań podjętych w ramach WTO, od kiedy została jej pełnoprawnym członkiem; uważa, że w związku z tym Komisja w razie potrzeby powinna korzystać odpowiednich instrumentów ochrony handlu (TDI);
14. uważa, że partnerstwo na rzecz modernizacji jest pożyteczną inicjatywą mającą na celu umocnienie nowych stosunków gospodarczo-handlowych między dwoma stronami w ramach WTO i kontaktach dwustronnych; podkreśla, że Komisja Europejska i rząd rosyjski powinni zadbać o efektywne wykorzystanie funduszy przeznaczonych na projekty realizowane w ramach partnerstwa na rzecz modernizacji; uważa również, że dzięki zwiększeniu synergii między strategiami handlowymi i inwestycyjnymi obu stron można skuteczniej zrealizować potencjał Rosji w zakresie modernizacji i różnicowania gospodarki;
15. wzywa rząd rosyjski do zlecenia niezależnego i bezstronnego śledztwa w sprawie Jukosu;
16. uważa, że realizacja przez UE i Rosję „Wspólnych kroków na rzecz ruchu bezwizowego” jest częścią stosunków handlowo-inwestycyjnych UE-Rosja i przyjmuje do wiadomości postępy, jakie poczyniono ostatnio w negocjacjach nad porozumieniem w sprawie ruchu bezwizowego;
17. wyraża zaniepokojenie perspektywą wprowadzenia przez unię celną Rosja-Kazachstan-Białoruś dodatkowych barier w handlu z Rosją, sprzecznych z zasadami WTO i zobowiązaniami zaciągniętymi przez Rosję w ramach tej organizacji;
18. wzywa Rosję, aby wykorzystała przystąpienie do WTO i przyłączyła się do starań, jakich dokłada UE i inne państwa wschodnioeuropejskie należące do tej organizacji, aby pomóc Białorusi we wdrażaniu zasad i praktyk handlowych zgodnych z zasadami i praktykami WTO, a tym samym pomóc jej przystąpić do tej organizacji możliwie najszybciej;
19. uważa, że przystąpienie Rosji do WTO może ułatwić handel między UE a Rosją, jednocześnie pobudzając wzrost gospodarczy i tworząc miejsca pracy w Rosji i UE; uważa, że możliwość zawarcia nowej umowy o partnerstwie i współpracy jest dodatkową okazją do zacieśnienia partnerstwa między dwoma stronami oraz do wspierania zrównoważonego rozwoju w ich wspólnym sąsiedztwie;
20. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji Europejskiej oraz rządowi i parlamentowi Federacji Rosyjskiej.