Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 22 listopada 2012 r. w sprawie sytuacji w Birmie/Mjanmie, w szczególności w sprawie nieustającej przemocy w stanie Arakan (2012/2878(RSP))
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Birmy/Mjanmy, w szczególności rezolucję z dnia 20 kwietnia 2012 r.(1) oraz z dnia 13 września 2012 r.(2),
– uwzględniając sprawozdanie z dnia 24 sierpnia 2012 r. przedłożone przez Specjalnego Sprawozdawcę ONZ ds. Sytuacji w zakresie Praw Człowieka w Birmie/Mjanmie,
– uwzględniając decyzję Rady 2012/225/WPZiB z dnia 26 kwietnia 2012 r.,
– uwzględniając oświadczenie prezydenta Thein Seina z dnia 17 sierpnia 2012 r. skierowane do parlamentu Birmy w sprawie sytuacji w stanie Arakan,
– uwzględniając oświadczenie sekretarza generalnego ONZ z dnia 25 października 2012 r. w sprawie sytuacji w stanie Arakan w Birmie/Mjanmie,
– uwzględniając oświadczenie rzecznika wysokiej przedstawiciel UE Catherine Ashton z dnia 26 października 2012 r. w sprawie ponownego wystąpienia aktów przemocy w stanie Arakan w Birmie/ Mjanmie,
– uwzględniając wspólne oświadczenie podpisane dnia 3 listopada 2012 r. przez przewodniczącego Komisji Europejskiej Jose Manuela Barroso i szefa Kancelarii Prezydenta Mjanmy U Aung Mina w birmańskim Ośrodku ds. Pokoju w Rangunie,
– uwzględniając skierowany do rządu Birmy/Mjanmy apel wysokiej komisarz ONZ ds. praw człowieka Navi Pillay z dnia 9 listopada 2012 r. domagający się podjęcia koniecznych kroków celem przyznania Rohingya praw obywatelskich i ich równego traktowania,
– uwzględniając pismo prezydenta Thein Seina z dnia 16 listopada 2012 r. skierowane do sekretarza generalnego ONZ Ban Ki-Moona, w którym prezydent Birmy/Mjanmy zobowiązał się do rozważenia możliwości przyznania obywatelstwa muzułmanom Rohingya, którzy są bezpaństwowcami,
– uwzględniając konwencję ONZ dotyczącą statusu uchodźców z 1951 r. oraz protokół do tej konwencji z 1967 r.,
– uwzględniając art. 18–21 Powszechnej deklaracji praw człowieka z 1948 r.,
– uwzględniając art. 25 Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych (ICCPR) z 1966 r.,
– uwzględniając oświadczenia szeregu przedstawicieli rządu birmańskiego i opozycji, w tym Aung San Suu Kyi, odmawiające mniejszości etnicznej Rohingya praw obywatelskich i pomniejszające odpowiedzialność władz państwowych w odniesieniu do niedawnych brutalnych starć,
– uwzględniając oświadczenie Krajowej Komisji Praw Człowieka w Birmie/Mjanmie z sierpnia 2012 r., w którym stwierdzono, że prześladowania Rohingya oraz wydarzenia mające miejsce w stanie Arakan nie wchodzą w zakres kompetencji komisji,
A. mając na uwadze, że od początków 2011 r. rząd Mjanmy poczynił znaczące postępy na drodze ku przywróceniu swobód obywatelskich, jednak niedawne akty okrucieństwa w stanie Arakan zwracają uwagę na olbrzymie trudności, które nadal muszą zostać przezwyciężone;
B. mając na uwadze, że sytuacja w stanie Arakan pozostaje napięta, od czerwca 2012 r. co najmniej 110 000 osób zostało zmuszonych do opuszczenia swoich domów, a od ponownej eskalacji przemocy w październiku br. 89 osób straciło życie oraz ponad 5 300 domów i obiektów sakralnych zostało zniszczonych;
C. mając na uwadze, że większość przesiedleńców stanowią Rohingya, którzy mieszkają w obozach w niedopuszczalnych warunkach, borykając się z poważnym przeludnieniem, alarmującymi poziomami niedożywienia wśród dzieci, całkowicie nieodpowiednim stanem wody i urządzeń sanitarnych, prawie całkowitym brakiem dostępu do szkolnictwa i brakiem odpowiedniego dostępu do pomocy humanitarnej;
D. mając na uwadze, że od wybuchu starć społecznych w czerwcu 2012 r. w stanie Arakan wprowadzono stan wyjątkowy pozwalający na wprowadzenie stanu wojennego, a pod koniec października 2012 r. rząd wprowadził godzinę policyjną na terenach dotkniętych przemocą i skierował na miejsce dodatkowe służy bezpieczeństwa, jednak środki te jak dotychczas nie zdołały powstrzymać przemocy;
E. mając na uwadze, że mniejszość Rohingya nadal jest dyskryminowana; mając na uwadze, że według doniesień władze lokalne brały udział w atakach na Rohingya i realizują aktywne działania na rzecz wydalenia Rohingya z kraju; mając na uwadze, że wspólnota międzynarodowa wezwała rząd Mjanmy do zmiany Ustawy o obywatelstwie z 1982 r., aby zagwarantować, że Rohingya nie są już bezpaństwowcami oraz że poradzono sobie z przyczynami wieloletniej dyskryminacji wobec społeczności Rohingya;
F. mając na uwadze, że stan Arakan jest drugim najuboższym stanem w Birmie/Mjanmie, która sama jest już jednym z najsłabiej rozwiniętych krajów na świecie, a ubóstwo i prześladowania odegrały rolę w napędzaniu przemocy między wspólnotami, podobnie jak bolesne wydarzenia w historii obu wspólnot;
G. mając na uwadze, że w dniu 31 października 2012 r. trzech ekspertów ONZ wyraziło głębokie zaniepokojenie z powodu nieustającej przemocy między wspólnotami w stanie Arakan i wezwało rząd do rozwiązania w trybie pilnym problemów leżących u podstaw napięcia i konfliktu pomiędzy wspólnotami buddyjską i muzułmańską w regionie;
H. mając na uwadze, że rząd Birmy/Mjanmy ustanowił w sierpniu 2012 r. komisję śledczą, do której nie zaproszono przedstawiciela wspólnoty Rohingya, a która ma się zająć przyczynami wybuchu przemocy na tle religijnym i przedstawić propozycje jej zakończenia, jednak jak dotychczas prace komisji okazały się bezowocne;
I. mając na uwadze, że szacuje się, iż w związku z ciągłymi aktami przemocy w ostatnich latach do krajów ościennych uciekło milion Rohingya – przy czym ok. 300 tys. osób szuka schronienia w Bangladeszu i 92 tys. osób w Tajlandii, a około 54 tys. niezarejestrowanych osób ubiegających się o azyl przebywa w dziewięciu obozach wzdłuż granicy między Tajlandią i Mjanmą;
J. mając na uwadze, że co najmniej 4 tys. osób uciekło na łodziach do Sittwe, stolicy stanu Arakan, gdzie rząd oddzielił muzułmanów, w tym Rohingya, od reszty mieszkańców i przesiedlił ich do obozów; mając również na uwadze, że szacuje się, iż co najmniej 3 tys. Rohingya uciekło drogą morską do granicy między Birmą i Bangladeszem, gdzie począwszy od czerwca nakazano służbom bezpieczeństwa Bangladeszu odsyłanie wszystkich osób zbliżających się do granicy z powrotem do kraju;
K. mając na uwadze, że podczas swojej wizyty w stolicy Birmy Naypyidaw przewodniczący Komisji Europejskiej Jose Manuel Barroso zaoferował Birmie 78 mln EUR w ramach pomocy UE na rzecz rozwoju i podkreślił, że UE jest gotowa do uruchomienia 4 mln EUR natychmiastowej pomocy humanitarnej, pod warunkiem, że zagwarantowany zostanie dostęp do obszarów dotkniętych przemocą;
1. jest zaniepokojony ponowną eskalacją aktów przemocy na tle etnicznym w stanie Arakan, w wyniku których wiele osób poniosło śmierć lub zostało rannych i które doprowadziły do zniszczenia mienia i przesiedlenia lokalnej ludności, oraz wyraża obawę, że starcia między wspólnotami mogą zagrozić przemianom demokratycznym w kraju i mogą mieć znaczny wpływ na cały region;
2. odnotowuje trwające reformy w dziedzinie polityki i praw obywatelskich, które mają obecnie miejsce w Mjanmie, jednak wzywa władze do zwiększenia wysiłków, w tym za pomocą uwolnienia pozostałych więźniów politycznych, i do rozwiązania w trybie pilnym kwestii przemocy między wspólnotami i zajęcia się ich konsekwencjami;
3. uważa, że obecne nasilenie przemocy między wspólnotami w stanie Arakan jest konsekwencją wieloletniej polityki dyskryminującej Rohingya; podkreśla, że jak dotychczas niewiele uczyniono, aby zapobiec napięciom między wspólnotami i dyskryminacji na tle etnicznym lub rozwiązać kwestię ich przyczyn;
4. odnotowuje zapewnienia rządu, że przeprowadzi pełne i niezależne śledztwo w sprawie wydarzeń i podejmie działania wobec osób, które podżegały do przemocy; wzywa rząd Birmy/Mjanmy do podjęcia natychmiastowych działań mających położyć kres przemocy i dyskryminacji na tle etnicznym i do postawienia przed sądem sprawców brutalnych starć i innych powiązanych nadużyć, do których doszło w stanie Arakan;
5. wzywa wszystkie strony do znalezienia trwałych rozwiązań sporów między wspólnotami i ponawia swój apel do sił politycznych o wyraźne opowiedzenie się za społeczeństwem pluralistycznym zakładającym integracyjny dialog z lokalnymi społecznościami;
6. wzywa rząd Birmy/Mjanmy do zaprzestania praktyk dyskryminacyjnych skierowanych przeciwko Rohingya; ponawia swoje wcześniejsze apele o zmianę lub uchylenie Ustawy o obywatelstwie z 1982 r., tak aby zapewnić równy dostęp Rohingya do birmańskiego obywatelstwa;
7. wzywa władze Mjanmy do podjęcia bardziej zdecydowanych działań w kwestii praw obywatelskich, w szczególności dostępu do edukacji, pozwoleń na pracę i swobody przemieszczania się mniejszości Rohingya;
8. wzywa rząd Birmy/Mjanmy, aby zezwolił agendom ONZ i humanitarnym organizacjom pozarządowym, jak również dziennikarzom i dyplomatom na nieograniczony dostęp do wszystkich rejonów kraju, w tym do stanu Arakan, i zagwarantował wszystkim społecznościom dotkniętym konfliktem nieograniczony dostęp do pomocy humanitarnej; wzywa ponadto władze Mjanmy do pilnej poprawy warunków w obozach dla przesiedlonych Rohingya;
9. wzywa UE i państwa członkowskie do zapewnienia pomocy humanitarnej i wsparcia rządu birmańskiego w wysiłkach na rzecz ustabilizowania sytuacji i szybszego wdrożenia programu reform w sposób gwarantujący praworządność, poszanowanie praw człowieka i wolność polityczną;
10. z zadowoleniem przyjmuje propozycje Komisji Praworządności parlamentu Mjanmy i wzywa rząd do sprawnego wdrożenia reform legislacyjnych, instytucjonalnych i politycznych mających na celu położenie kresu przypadkom poważnego łamania praw człowieka na obszarach dotkniętych konfliktami etnicznymi i innymi konfliktami zbrojnymi oraz rozwiązanie problemu nieustannej bezkarności w przypadku łamania praw człowieka, w szczególności gdy łamania praw człowieka dopuszczają się władze państwowe;
11. z zadowoleniem przyjmuje uwolnienie w dniu 17 września 2012 r. 514 więźniów, w tym 90 więźniów politycznych, oraz uwolnienie w dniu 19 listopada 2012 r. 66 więźniów, w tym co najmniej 44 więźniów politycznych, w ramach amnestii, która zbiegła się z wizytą prezydenta USA Baracka Obamy w Birmie/Mjanmie; wzywa rząd Mjanmy do uwolnienia wszystkich pozostałych więźniów sumienia, wyjaśnienia dokładnie, ilu nadal pozostaje w areszcie, i podjęcia kroków mających na celu reintegrację społeczną uwolnionych więźniów;
12. z zadowoleniem przyjmuje konkluzje Rady w sprawie Birmy/Mjanmy z dnia 23 kwietnia 2012 r., które obejmują zawieszenie środków ograniczających nałożonych na rząd, z wyjątkiem embarga na broń, oraz wolę dalszego wspierania przez UE przemian w kraju; mając na uwadze, że podstawowe obawy UE wiążą się z kwestiami praw człowieka, takimi jak pomoc w procesie reform, przyczynianie się do rozwoju gospodarczego, politycznego i społecznego i zagwarantowanie rządów prawa i podstawowych wolności, w szczególności wolności słowa i zgromadzeń; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje niedawną wizytę przewodniczącego Komisji Europejskiej i natychmiastowe zwiększenie przez Komisję środków na pomoc humanitarną dla ludności stanu Arakan w 2012 r.;
13. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji rządowi i parlamentowi Birmy/Mjanmy, Wysokiej Przedstawiciel UE, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, Sekretarzowi Generalnemu ASEAN, Międzyrządowej Komisji ds. Praw Człowieka ASEAN, Sekretarzowi Generalnemu Wspólnoty Narodów, Specjalnemu Przedstawicielowi ONZ ds. Praw Człowieka w Birmie/Mjanmie, Wysokiemu Komisarzowi ONZ do spraw Uchodźców oraz Radzie Praw Człowieka ONZ.