Indeks 
Teksty przyjęte
Czwartek, 24 maja 2012 r. - Strasburg
Pomoc makrofinansowa dla państw trzecich ***I
 Sytuacja na Ukrainie, sprawa Julii Tymoszenko
 Walka z homofobią w Europie
 Europa efektywnie korzystająca z zasobów
 Inicjatywa „Szanse dla młodzieży”
 Stosowanie zasady równego wynagradzania pracowników płci męskiej i żeńskiej za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości
 Wprowadzenie przez Szwajcarię ograniczeń liczby pozwoleń na pobyt stały wobec obywateli Polski, Litwy, Łotwy, Estonii, Słowenii, Słowacji, Republiki Czeskiej i Węgier
 Wenezuela: możliwość wystąpienia z Międzyamerykańskiej Komisji Praw Człowieka
 Azerbejdżan
 Sytuacja uchodźców północnokoreańskich
 Stałe i zwiększonego wsparcie na rzecz szczepień w krajach rozwijających się

Pomoc makrofinansowa dla państw trzecich ***I
PDF 497kWORD 222k
Poprawki przyjęte przez Parlament Europejski w dniu 24 maja 2012 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne przepisy dotyczące pomocy makrofinansowej dla państw trzecich (COM(2011)0396 – C7-0187/2011 – 2011/0176(COD))(1)
P7_TA(2012)0220A7-0157/2012

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie):

Tekst proponowany przez Komisję   Poprawka
Poprawka 1
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Tytuł
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające ogólne przepisy dotyczące pomocy makrofinansowej dla państw trzecich

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające ogólne przepisy dotyczące pomocy makrofinansowej dla państw i terytoriów trzecich

Poprawka 2
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Punkt 1 a preambuły (nowy)
(1a)  Pomoc makrofinansowa Unii powinna pełnić funkcję pomocy finansowej udzielanej w wyjątkowych przypadkach państwom trzecim, które doświadczają chwilowych trudności z bilansem płatniczym. W odróżnieniu od innych instrumentów Unii bezpośrednio wspierających jej politykę zewnętrzną (np. Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej*, Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa**, instrumentu finansowania współpracy na rzecz rozwoju itp.) pomoc makrofinansowa nie powinna stanowić regularnego wsparcia finansowego ani służyć w pierwszej kolejności wspieraniu rozwoju gospodarczego i społecznego krajów będących beneficjentami. Pomocy makrofinansowej nie należy również wykorzystywać do warunkowego umarzania długów.
* Rozporządzenie nr … Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia … w sprawie Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej (IPA II) (Dz.U. …).
** Rozporządzenie nr … Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia … ustanawiające Europejski Instrument Sąsiedztwa (Dz.U. …).
Rozporządzenie nr … Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia … ustanawiające instrument finansowania współpracy na rzecz rozwoju (Dz.U. …).

Poprawka 3
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Punkt 2 preambuły
(2)   Obecnie pomoc makrofinansowa dla państw trzecich jest udzielana na podstawie decyzji ad hoc Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczących poszczególnych krajów. W ten sposób ogranicza się skuteczność i efektywność pomocy, ponieważ powstają niepotrzebne opóźnienia od momentu złożenia wniosku o pomoc makrofinansową do jej rzeczywistego udzielenia.
(2)   Rozporządzenie ramowe ma na celu uściślenie zasad oraz zwiększenie skuteczności i efektywności pomocy Unii, m.in. przez ściślejsze przestrzeganie warunków wstępnych, zwiększenie przejrzystości i sformalizowanie oceny politycznej dokonywanej przez Komisję oraz przez zwiększenie efektywności demokratycznej i kontroli demokratycznej.
Poprawka 4
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Punkt 3 preambuły
(3)  Ramy udzielania pomocy makrofinansowej państwom trzecim, z którymi Unię łączą ważne stosunki polityczne, gospodarcze i handlowe, powinny zwiększyć skuteczność pomocy. W szczególności należy zapewnić możliwość udzielania państwom trzecim pomocy makrofinansowej, która zachęcałaby je do przyjmowania środków polityki gospodarczej służących wyjściu z kryzysu związanego z bilansem płatniczym.
(3)  Ramy udzielania pomocy makrofinansowej państwom trzecim powinny zachęcać je do przyjmowania środków polityki gospodarczej służących wyjściu z kryzysu związanego z bilansem płatniczym.
Poprawka 5
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Punkt 5 preambuły
(5)  Przyjęcie ogólnego rozporządzenia w sprawie pomocy makrofinansowej na podstawie art. 209 i 212 nie narusza postanowień art. 213 Traktatu, który reguluje nadzwyczajną pomoc finansową dla państw trzecich, oraz powiązanych prerogatyw Rady.
skreślony
Poprawka 6
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Punkt 7 preambuły
(7)  W konkluzjach z dnia 8 października 2002 r. Rada ustanowiła kryteria (tzw. „kryteria z Genval”) stanowiące wytyczne dla unijnych operacji pomocy makrofinansowej. Należy sformalizować te kryteria w akcie prawnym zatwierdzonym zarówno przez Parlament, jak i Radę, a jednocześnie je zaktualizować i sprecyzować.
(7)  W konkluzjach z dnia 8 października 2002 r. Rada ustanowiła kryteria (tzw. „kryteria z Genval”) stanowiące wytyczne dla unijnych operacji pomocy makrofinansowej. Należy zaktualizować i sprecyzować te kryteria w akcie prawnym przyjętym przez Parlament Europejski i Radę, m.in. w odniesieniu do kryteriów określania odpowiedniej formy pomocy (pożyczka, dotacja lub ich połączenie).
Poprawka 7
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Punkt 8 preambuły
(8)  Należy z wyprzedzeniem ustanowić odpowiednie procedury i instrumenty, aby umożliwić Unii zagwarantowanie szybkiego udostępnienia pomocy makrofinansowej, zwłaszcza gdy okoliczności wymagają natychmiastowego działania. Zwiększy to również jasność i przejrzystość kryteriów mających zastosowanie do wdrażania pomocy makrofinansowej.
(8)  Należy z wyprzedzeniem ustanowić odpowiednie procedury i instrumenty, aby umożliwić Unii szybkie udostępnienie pomocy makrofinansowej, zwłaszcza gdy okoliczności wymagają natychmiastowego działania, oraz zwiększenie jasności i przejrzystości kryteriów mających zastosowanie do wdrażania pomocy makrofinansowej.
Poprawka 8
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Punkt 9 preambuły
(9)  Komisja powinna zapewnić zgodność pomocy makrofinansowej z kluczowymi zasadami, celami i środkami podjętymi w różnych obszarach działań zewnętrznych Unii i w innych odpowiednich obszarach polityki unijnej.
(9)   W wyborze krajów będących beneficjentami i w treści protokołów ustaleń Komisja powinna zapewnić zgodność pomocy makrofinansowej z kluczowymi zasadami, celami i środkami podjętymi w różnych obszarach działań zewnętrznych Unii i w innych odpowiednich obszarach polityki unijnej.
Poprawka 9
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Punkt 9 a preambuły (nowy)
(9a)  Pomoc makrofinansowa jest również narzędziem polityki zagranicznej Unii i powinna służyć poprawie widoczności i wpływu Unii poza jej granicami. W ciągu całej operacji pomocy makrofinansowej należy zapewnić ścisłe zaangażowanie Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) z myślą o koordynacji i spójności polityki zewnętrznej Unii.
Poprawka 10
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Punkt 10 preambuły
(10)  Pomoc makrofinansowa powinna wspierać zaangażowanie krajów będących beneficjentami we wspólne wartości Unii, w tym demokrację, praworządność, dobre rządy, poszanowanie praw człowieka, zrównoważony rozwój i ograniczanie ubóstwa, a także w zasady otwartego, opartego na zasadach i uczciwego handlu.
(10)  Pomoc makrofinansowa powinna obejmować środki zwiększające zaangażowanie krajów będących beneficjentami we wspólne wartości Unii, w tym demokrację, praworządność, dobre rządy, poszanowanie praw człowieka, zwalczanie przymusowej pracy dzieci, wspieranie zrównoważonego rozwoju i ograniczania ubóstwa, a także w zasady otwartego, opartego na zasadach i uczciwego handlu. Komisja powinna regularnie monitorować realizację tych celów.
Poprawka 11
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Punkt 13 preambuły
(13)  Pomoc makrofinansowa powinna uzupełniać zasoby udostępnione przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy i inne wielostronne instytucje finansowe, należy również zapewnić sprawiedliwy udział innych donatorów w obciążeniach. Pomoc makrofinansowa powinna zapewniać wartość dodaną udziału Unii.
(11a)  Pomoc makrofinansowa powinna zasadniczo uzupełniać zasoby udostępnione przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy i inne europejskie lub wielostronne instytucje finansowe, należy również zapewnić sprawiedliwy udział tych instytucji i innych donatorów w obciążeniach. Pomoc makrofinansowa powinna być udzielana wówczas, gdy zapewnia wartość dodaną udziału Unii.
Poprawka 12
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Punkt 13 a preambuły (nowy)
(13a)  Celem dopilnowania, aby pomoc makrofinansowa mogła zaspokajać potrzeby wywołane nagłymi kryzysami gospodarczymi, Unia powinna zapewnić dostępność dostatecznych środków finansowych w swoim budżecie. Należy także dopilnować, aby pomoc makrofinansowa była dostępna dla wszystkich kwalifikujących się krajów bez względu na wielkość ich gospodarki i odpowiednio wykorzystywana w połączeniu z innymi zewnętrznymi instrumentami finansowymi Unii.
Poprawka 13
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Punkt 14 a preambuły (nowy)
(14a)  W celu osiągnięcia równowagi między koniecznością zapewnienia efektywności i skuteczności pomocy Unii a większą spójnością, przejrzystością i kontrolą demokratyczną należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjęcia aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do kwalifikujących się krajów i terytoriów oraz udzielania pomocy poszczególnym krajom i terytoriom. Szczególnie ważne jest, aby podczas prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów. Przygotowując i opracowując akty delegowane, Komisja powinna zapewnić jednoczesne, terminowe i odpowiednie przekazywanie stosownych dokumentów Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.
Poprawka 14
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Punkt 15 preambuły
(15)  Aby zapewnić jednolite warunki wykonania niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do zatwierdzania operacji pomocy makrofinansowej i zarządzania nimi w krajach będących beneficjentami, Komisja powinna otrzymać uprawnienia wykonawcze. Z uprawnień tych należy korzystać zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 ustanawiającym przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję.
(15)  W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiającym przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję.
Poprawka 15
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Punkt 16 preambuły
(16)  W przypadku przyjmowania decyzji wykonawczych określających kwotę, formę, czas trwania i ogólne warunki poszczególnych operacji pomocy makrofinansowej należy stosować procedurę sprawdzającą, mając na uwadze, że takie decyzje mają znaczący wpływ na budżet.
skreślony
Poprawka 16
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Punkt 17 preambuły
(17)  W przypadku przyjmowania protokołu ustaleń ustanawiającego środki polityki gospodarczej powiązane z unijną pomocą makrofinansową należy stosować procedurę doradczą, mając na uwadze, że protokół ustaleń nie jest aktem wykonawczym o zasięgu ogólnym ani aktem mającym wpływ na budżet lub wpływ na państwa trzecie poza wpływem określonym już w decyzji o przyznaniu pomocy,
skreślony
Poprawka 17
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 1 – ustęp 1
1.  Niniejsze rozporządzenie ustanawia ogólne przepisy dotyczące przyznawania pomocy makrofinansowej kwalifikującym się państwom i terytoriom trzecim określonym w art. 2.
1.  Niniejsze rozporządzenie ustanawia ogólne przepisy dotyczące przyznawania pomocy makrofinansowej Unii kwalifikującym się państwom i terytoriom trzecim, o których mowa w art. 2 („krajom będącym beneficjentami”).
Poprawka 18
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 1 – ustęp 2
2.  Pomoc makrofinansowa jest instrumentem finansowym stosowanym w sytuacjach wyjątkowych, mającym formę niewiązanego i nieukierunkowanego wsparcia bilansu płatniczego w kwalifikujących się państwach i terytoriach trzecich. Jej celem jest przywrócenie równowagi bilansu płatniczego w krajach doświadczających trudności z finansowaniem zewnętrznym. Pomoc wspiera wdrażanie zdecydowanych środków dostosowawczych i reform strukturalnych, których celem jest rozwiązanie trudności z bilansem płatniczym.
2.  Pomoc makrofinansowa jest instrumentem finansowym stosowanym w sytuacjach wyjątkowych, mającym formę niewiązanego i nieukierunkowanego wsparcia bilansu płatniczego w krajach będących beneficjentami. Jej celem jest przywrócenie równowagi bilansu płatniczego w krajach będących beneficjentami, doświadczających trudności z finansowaniem zewnętrznym. Pomoc wspiera wdrażanie przez kraje będące beneficjentami stosownych porozumień i programów dwustronnych z Unią oraz służy wdrażaniu zdecydowanych środków dostosowawczych i reform strukturalnych, których celem jest rozwiązanie trudności z bilansem płatniczym.
Poprawka 19
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 1 – ustęp 3
3.  Warunkiem przyznania pomocy makrofinansowej jest występowanie znacznych i pozostających do zaspokojenia potrzeb w zakresie finansowania zewnętrznego, stwierdzonych wspólnie z wielostronnymi instytucjami finansowymi i przekraczających zasoby udostępnione przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) i inne instytucje wielostronne, pomimo wdrażania zdecydowanych programów stabilizacji gospodarczej i reform.
3.  Warunkiem przyznania pomocy makrofinansowej jest występowanie znacznych i pozostających do zaspokojenia potrzeb w zakresie finansowania zewnętrznego w danym kraju będącym beneficjentem, stwierdzonych wspólnie z europejskimi lub wielostronnymi instytucjami finansowymi i przekraczających zasoby udostępnione przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) i inne europejskie lub wielostronne instytucje finansowe, pomimo wdrażania zdecydowanych programów stabilizacji gospodarczej i reform przez dany kraj będący beneficjentem.
Poprawka 20
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 2 – tytuł
Kwalifikujące się kraje

Kwalifikujące się kraje i terytoria

Poprawka 21
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 2 – wprowadzenie
Do pomocy makrofinansowej kwalifikują się następujące państwa i terytoria trzecie:

1.  Do pomocy makrofinansowej kwalifikują się następujące państwa i terytoria trzecie pod warunkiem spełnienia kryteriów określonych w art. 6 („kraje będące beneficjentami”):
Poprawka 22
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 2 – ustęp 1 – litera c)
c) inne państwa trzecie w wyjątkowych i należycie uzasadnionych okolicznościach. Kraje te muszą być politycznie, gospodarczo i geograficznie powiązane z Unią Europejską.
c) inne państwa trzecie, które odgrywają decydującą rolę dla stabilności regionalnej oraz mają strategiczne znaczenie dla Unii, w wyjątkowych i należycie uzasadnionych okolicznościach. Kraje te muszą być politycznie, gospodarczo i geograficznie powiązane z Unią.
Poprawka 23
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 2 – ustęp 1 a (nowy)
1a.  Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych zgodnie z art. 14a w celu zmiany pkt 1 i 2 załącznika I, aby uaktualnić go w następstwie odpowiednich decyzji politycznych w sprawie statusu krajów kandydujących lub potencjalnych krajów kandydujących lub w sprawie zakresu europejskiej polityki sąsiedztwa.
Poprawka 24
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 2 – ustęp 1 b (nowy)
1b.  Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych zgodnie z art. 14a w celu uzupełnienia w razie potrzeby niniejszego rozporządzenia o kwalifikujące się kraje, które spełniają kryteria określone w ust. 1 lit. c) niniejszego artykułu.
Poprawka 25
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 4 – ustęp 1
1.  Kwoty pomocy makrofinansowej udzielanej w formie dotacji na mocy niniejszego rozporządzenia odpowiadają środkom budżetowym przewidzianym w wieloletnich ramach finansowych.
1.  Kwoty pomocy makrofinansowej udzielanej na mocy niniejszego rozporządzenia w formie dotacji odpowiadają środkom budżetowym przewidzianym w wieloletnich ramach finansowych.
Poprawka 26
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 4 – ustęp 2
2.  Kwoty pomocy makrofinansowej udzielanej w formie pożyczek na mocy niniejszego rozporządzenia są zabezpieczane zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE, Euratom) nr 480/2009 z dnia 25 maja 2009 r. ustanawiającym Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych.
2.  Kwoty pomocy makrofinansowej udzielanej na mocy niniejszego rozporządzenia w formie pożyczki są zabezpieczane zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE, Euratom) nr 480/2009 z dnia 25 maja 2009 r. ustanawiającym Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych.
Poprawka 27
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 4 – ustęp 3
3.  Władza budżetowa zatwierdza roczne środki w granicach ram finansowych. Odpowiednie kwoty referencyjne na lata 2011–2013 są określone w załączniku II.
3.  Władza budżetowa zatwierdza roczne środki w granicach wieloletnich ram finansowych.
Poprawka 28
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 5 – ustęp 1
1.  Kwota pomocy opiera się na pozostających do zaspokojenia potrzebach kraju będącego beneficjentem w zakresie finansowania zewnętrznego. Ustala je Komisja we współpracy z międzynarodowymi instytucjami finansowymi na podstawie szczegółowej i dobrze udokumentowanej oceny ilościowej. Komisja wykorzystuje w szczególności ostatnie prognozy bilansu płatniczego danego kraju sporządzone przez MFW oraz uwzględnia oczekiwany wkład finansowy donatorów wielostronnych.
1.   Proponowana kwota pomocy opiera się na pozostających do zaspokojenia potrzebach kraju będącego beneficjentem w zakresie finansowania zewnętrznego. Ustala je Komisja we współpracy z MFW i innymi europejskimi lub wielostronnymi instytucjami finansowymi na podstawie szczegółowej i dobrze udokumentowanej oceny ilościowej. Komisja wykorzystuje w szczególności ostatnie prognozy bilansu płatniczego danego kraju będącego beneficjentem sporządzone przez MFW i inne europejskie lub wielostronne instytucje finansowe oraz uwzględnia oczekiwany wkład finansowy donatorów wielostronnych i dotychczasowe wykorzystanie innych zewnętrznych instrumentów finansowych Unii w danym kraju będącym beneficjentem.
Poprawka 29
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 5 – ustęp 2
2.  Przy ustalaniu kwoty pomocy makrofinansowej uwzględnia się również potrzebę zapewnienia sprawiedliwego udziału innych donatorów w obciążeniach.
2.  Przy ustalaniu kwoty pomocy makrofinansowej uwzględnia się również potrzebę zapewnienia sprawiedliwego udziału Unii i pozostałych donatorów w obciążeniach. Wkład Unii powinien być taki, aby zagwarantować Unii wartość dodaną, i zasadniczo nie powinien wynosić mniej niż 20%.
Poprawka 30
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 5 – ustęp 3
3.  W sytuacji gdy potrzeby finansowe kraju będącego beneficjentem znacznie się zmniejszają w okresie udzielenia pomocy makrofinansowej, Komisja – działając zgodnie z art. 14 ust. 2 – może podjąć decyzję o zmniejszeniu kwoty środków udostępnionych w ramach pomocy, zawieszeniu lub anulowaniu pomocy.
3.  W sytuacji gdy potrzeby finansowe kraju będącego beneficjentem znacznie się zmniejszają w okresie udzielania pomocy makrofinansowej, Komisja ponownie ocenia sytuację gospodarczą i finansową w kraju będącym beneficjentem i na podstawie tej oceny jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych zgodnie z art. 14a w celu zmiany załącznika IIa, aby zmniejszyć kwotę środków udostępnionych w ramach pomocy, zawiesić lub anulować pomoc.
Poprawka 31
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 6 – ustęp 1
1.  Warunkiem wstępnym przyznania pomocy makrofinansowej jest respektowanie przez kraj będący odbiorcą pomocy skutecznych mechanizmów demokratycznych, w tym wielopartyjnych systemów parlamentarnych, praworządności i poszanowania praw człowieka.
1.  Warunkiem wstępnym przyznania pomocy makrofinansowej jest respektowanie przez kraj będący odbiorcą pomocy skutecznych mechanizmów demokratycznych, w tym wielopartyjnych systemów parlamentarnych, praworządności i poszanowania praw człowieka. Dokonanie oceny tego warunku powierza się ESDZ we współpracy z Komisją, a w ocenie uwzględnia się rezolucje i sprawozdania przyjęte przez Parlament Europejski dotyczące krajów będących beneficjentami. Ocena może zawierać zalecenia polityczne dotyczące wzmocnienia instytucji demokratycznych, zapewnienia lepszego poszanowania praw człowieka, zwiększenia przejrzystości i usprawnienia zwalczania korupcji. Sprawozdanie to dodaje się do poszczególnych aktów delegowanych, o których mowa w art. 7 ust. 3. W celu ochrony demokratycznych wartości i interesów Unii oraz zapewnienia lepszego poszanowania praw człowieka w krajach będących beneficjentami protokół ustaleń obejmuje zalecenia szczególne dla danego kraju zgodne z polityką zewnętrzną Unii mającą na celu zapewnienie większego poszanowania rządów prawa, praw człowieka i praw pracowniczych, zwiększenie przejrzystości oraz sprawniejsze zwalczanie korupcji.
Poprawka 32
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 6 – ustęp 2
2.  Pomoc makrofinansowa jest uzależniona od istnienia programu MFW skutkującego wykorzystaniem zasobów MFW.
2.  Pomoc makrofinansowa jest uzależniona od istnienia programu MFW skutkującego wykorzystaniem zasobów MFW lub innej europejskiej lub wielostronnej instytucji finansowej.
Poprawka 33
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 6 – ustęp 3
3.  Wypłata pomocy jest uzależniona od zadowalających postępów we wdrażaniu programu MFW. Warunkiem wypłaty pomocy jest również wdrożenie w określonych ramach czasowych szeregu jasno sprecyzowanych środków polityki gospodarczej skoncentrowanych na reformach strukturalnych, które to środki zostaną uzgodnione między Komisją a krajem będącym beneficjentem i ustanowione w protokole ustaleń.
3.  Wypłata pomocy jest uzależniona od zadowalających postępów we wdrażaniu programu MFW lub programu innej europejskiej lub wielostronnej instytucji finansowej i od przestrzegania politycznych i opartych na wartościach zasad . Warunkiem wypłaty pomocy jest również wdrożenie w określonych ramach czasowych szeregu jasno sprecyzowanych środków polityki gospodarczej skoncentrowanych na reformach strukturalnych, które to środki zostaną uzgodnione między Komisją a krajem będącym beneficjentem i ustanowione w protokole ustaleń.
Poprawka 34
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 7 – ustęp 2
2.   Jeżeli spełnione są warunki, o których mowa w art. 1, 2, 4 i 6, Komisja – działając zgodnie z art. 14 ust. 2 – udziela pomocy makrofinansowej.
2.   Po otrzymaniu wniosku Komisja ocenia, czy spełnione są warunki, o których mowa w art. 1, 2, 4 i 6, umożliwiające udzielenie pomocy makrofinansowej. Jeżeli warunki te są spełnione, Komisja określa w swojej decyzji kwotę i formę pomocy na warunkach, o których mowa – odpowiednio – w art. 5 i 3.
Poprawka 35
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 7 – ustęp 3 i ustęp 3 a (nowy)
3.  W decyzji o udzieleniu pożyczki określa się kwotę, maksymalny średni termin wymagalności i maksymalną liczbę rat pomocy makrofinansowej. W decyzji o przyznaniu dotacji określa się kwotę i maksymalną liczbę rat. W obydwu przypadkach określa się okres dostępności pomocy makrofinansowej. Zasadniczo okres ten nie przekracza trzech lat.
3.   Dla celów ust. 2 Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych zgodnie z art. 14a, aby ustanowić i zmienić załącznik IIa w celu udzielenia pomocy makrofinansowej danemu krajowi lub terytorium. W akcie delegowanym Komisja m.in. ustala, co następuje:
a) w każdym przypadku – beneficjenta pomocy, łączną maksymalną kwotę pomocy, formę pomocy i okres dostępności pomocy;
b) w przypadku decyzji o udzieleniu pożyczki kwotę, maksymalny średni termin wymagalności i maksymalną liczbę rat pomocy makrofinansowej;
c) w przypadku decyzji o przyznaniu dotacji kwotę i maksymalną liczbę rat. Do decyzji o przyznaniu dotacji dołączone jest uzasadnienie dotacji (lub elementu dotacji) przyznanej w ramach pomocy.
3a.  Zasadniczo okres dostępności pomocy makrofinansowej nie przekracza trzech lat.
Poprawka 36
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 7 – ustęp 4
4.  Po zatwierdzeniu decyzji o udzieleniu pomocy makrofinansowej Komisja – działając zgodnie z art. 14 ust. 3 – uzgadnia z krajem będącym beneficjentem środki polityczne, o których mowa w art. 6 ust. 3, 4, 5 i 6.
4.  Po przyjęciu aktu delegowanego w sprawie udzielenia pomocy makrofinansowej Komisja – w ścisłej współpracy z ESDZ – jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych zgodnie z art. 14a w celu uzgodnienia w protokole ustaleń środków politycznych, o których mowa w art. 6 ust. 1, 3, 4, 5 i 6, z krajem będącym beneficjentem.
Poprawka 37
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 7 – ustęp 5
5.  Po zatwierdzeniu decyzji o udzieleniu pomocy makrofinansowej Komisja uzgadnia z krajem będącym beneficjentem szczegółowe warunki finansowe pomocy. Warunki te ujmuje się w umowie o dotację lub umowie o pożyczkę.
5.  Po przyjęciu aktu delegowanego w sprawie udzielenia pomocy makrofinansowej Komisja uzgadnia z krajem będącym beneficjentem szczegółowe warunki finansowe pomocy. Warunki te ujmuje się w umowie o dotację lub umowie o pożyczkę.
Poprawka 38
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 7 – ustęp 6
6.  Komisja informuje Parlament Europejski i Radę o sytuacji w zakresie pomocy dla poszczególnych krajów i przekazuje im odpowiednie dokumenty.
6.  Komisja informuje Parlament Europejski i Radę o sytuacji w zakresie pomocy dla poszczególnych krajów i przekazuje im w stosownym czasie odpowiednie dokumenty.
Poprawka 39
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 9 – ustęp 2
2.  Pomoc jest wypłacana w kolejnych ratach, jeżeli spełnione są warunki, o których mowa w art. 6 ust. 2 i art. 6 ust. 3.
2.  Pomoc jest wypłacana w kolejnych ratach, jeżeli spełnione są warunki, o których mowa w art. 6 ust. 1, 2 i 3.
Poprawka 40
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 9 – ustęp 3
3.  Komisja regularnie sprawdza, czy warunki, o których mowa w art. 6 ust. 2 i art. 6 ust. 3, są nadal spełniane.
3.  Komisja regularnie sprawdza, czy warunki, o których mowa w art. 6 ust. 2 i 3, są nadal spełniane. ESDZ sprawdza w regularnych odstępach czasu – i niezwłocznie w przypadku wydarzeń nieprzewidzianych – czy nadal spełnione są warunki, o których mowa w art. 6 ust. 1, i informuje Komisję odpowiednio.
Poprawka 41
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 9 – ustęp 4
4.  W przypadku gdy warunki, o których mowa w art. 6 ust. 2 i art. 6 ust. 3, nie są spełniane, Komisja może tymczasowo zawiesić, ograniczyć lub anulować wypłatę pomocy.
4.  W przypadku gdy warunki, o których mowa w art. 6 ust. 1, 2 i 3, nie są spełniane, Komisja, w ścisłej współpracy z ESDZ, może tymczasowo zawiesić, ograniczyć lub anulować wypłatę pomocy.
Poprawka 42
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 9 – ustęp 4 a (nowy)
4a.  W tych okolicznościach – i w przypadku, gdy zawieszenie działań zostanie zniesione po konsultacji z ESDZ – Komisja informuje Parlament Europejski i Radę o przyczynach.
Poprawka 43
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 11 – ustęp 1
1.   Kraje będące beneficjentami regularnie sprawdzają, czy środki finansowe pochodzące z budżetu Unii zostały właściwie wykorzystane, podejmują odpowiednie środki zapobiegające nieprawidłowościom i nadużyciom oraz, w razie konieczności, podejmują działania prawne zmierzające do odzyskania wszelkich środków uzyskanych na mocy niniejszego rozporządzenia, które zostały sprzeniewierzone.
1.   Wszelkie porozumienia wynikające z niniejszego rozporządzenia zawierają zapisy gwarantujące, że kraje będące beneficjentami regularnie sprawdzają, czy środki finansowe pochodzące z budżetu Unii zostały właściwie wykorzystane, podejmują odpowiednie środki zapobiegające nieprawidłowościom i nadużyciom oraz, w razie konieczności, podejmują działania prawne zmierzające do odzyskania wszelkich środków uzyskanych na mocy niniejszego rozporządzenia, które zostały sprzeniewierzone.
Poprawka 44
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 11 – ustęp 3 a (nowy)
3a.  Protokół ustaleń, o którym mowa w art. 6 ust. 3, i wszelkie inne porozumienia wynikające z niniejszego rozporządzenia zapewniają uprawnienia Komisji i Trybunału Obrachunkowego na mocy ust. 2 i 3 niniejszego artykułu w okresie dostępności pomocy makrofinansowej i po jego upływie.
Poprawka 45
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 12 – ustęp 1
1.  Komisja regularnie ocenia wyniki i skuteczność pomocy makrofinansowej, aby móc sprawdzić, czy cele zostały osiągnięte, i móc sformułować zalecenia w celu usprawnienia przyszłych operacji.
1.  Komisja regularnie ocenia wyniki i skuteczność pomocy makrofinansowej w przypadku każdego kraju lub terytorium będącego jej odbiorcą, aby móc sprawdzić, czy cele zostały osiągnięte, i móc sformułować zalecenia w celu usprawnienia przyszłych operacji. Komisja ocenia funkcjonowanie warunków politycznych na mocy art. 6 ust. 1 w porozumieniu z ESDZ.
Poprawka 46
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 12 – ustęp 2
2.  Komisja przekazuje Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdania z oceny ex-post, w których ocenia zakres, w jakim ostatnio zakończone operacje pomocy makrofinansowej przyczyniły się do osiągnięcia celów pomocy.
2.  Komisja przekazuje Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Trybunałowi Obrachunkowemu sprawozdania z oceny ex-post, w których ocenia zakres, w jakim ostatnio zakończone operacje pomocy makrofinansowej dotyczące danego kraju lub terytorium będącego jej odbiorcą przyczyniły się do osiągnięcia celów pomocy.
Poprawka 47
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 12 – ustęp 2 a (nowy)
2a.  Zarządzanie finansowe pomocą podlega kontroli Trybunału Obrachunkowego.
Poprawka 48
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 14 – ustęp 3
3.  W przypadku odniesień do niniejszego ustępu stosuje się art. 4 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.
skreślony
Poprawka 49
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 14a (nowy)
Artykuł 14a

Wykonywanie przekazanych uprawnień

1.  Uprawnienia do przyjęcia aktów delegowanych, o których mowa w art. 2 ust. 1a i 1b, art. 5 ust. 3 oraz art. 7 ust. 3 i 4, powierza się Komisji na czas stosowania niniejszego rozporządzenia.
2.  Przekazanie uprawnień może zostać w dowolnym momencie odwołane przez Parlament Europejski lub przez Radę. Decyzja o odwołaniu kończy przekazanie określonych w niej uprawnień. Decyzja o odwołaniu staje się skuteczna od następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub w określonym w tej decyzji późniejszym terminie. Nie wpływa ona na ważność jakichkolwiek już obowiązujących aktów delegowanych.
3.  Niezwłocznie po przyjęciu aktu delegowanego Komisja przekazuje go równocześnie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.
4.  Akt delegowany przyjęty na mocy art. 2 ust. 1a i 1b, art. 5 ust. 3 i art. 7 ust. 3 i 4 wchodzi w życie tylko wtedy, kiedy Parlament Europejski albo Rada nie wyraziły sprzeciwu w terminie dwóch miesięcy od przekazania tego aktu Parlamentowi Europejskiemu i Radzie lub kiedy przed upływem tego terminu zarówno Parlament Europejski, jak i Rada poinformowały Komisję, że nie wniosą sprzeciwu. Termin ten przedłuża się o dwa miesiące z inicjatywy Parlamentu Europejskiego lub Rady.
Poprawka 50
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 14 b (nowy)
Artykuł 14b

Przegląd

1.  Nie później niż …*, a następnie co cztery lata, Komisja składa Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie ze stosowania niniejszego rozporządzenia.
2.  Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 1, zawiera szczegółowy opis pomocy makrofinansowej udzielonej na mocy niniejszego rozporządzenia, a w stosownych przypadkach do sprawozdania tego dołączony jest wniosek ustawodawczy dotyczący przeglądu niniejszego rozporządzenia.
* Cztery lata po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia.
Poprawka 51
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Artykuł 15
Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskieji traci moc w dniu 31 grudnia 2013 r.

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Poprawka 52
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik II
Załącznik zostaje skreślony.

Poprawka 53
Wniosek dotyczący rozporządzenia
Załącznik II a (nowy)

Poprawka Parlamentu

ZAŁĄCZNIK IIa

POMOC MAKROFINANSOWA DLA POSZCZEGÓLNYCH KRAJÓW I TERYTORIÓW

Beneficjent pomocy

Łączna maksymalna kwota pomocy

Forma pomocy

Okres dostępności pomocy

Pożyczka

Dotacja

Kwota

Maksymalny średni termin wymagalności

Maksymalna liczba rat

Kwota

Maksymalna liczba rat

(1) Sprawa została odesłana do właściwej komisji w celu ponownego rozpatrzenia zgodnie z art. 57 ust. 2 akapit drugi (A7- 0157/2012).


Sytuacja na Ukrainie, sprawa Julii Tymoszenko
PDF 131kWORD 58k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 maja 2012 r. w sprawie Ukrainy (2012/2658(RSP))
P7_TA(2012)0221RC-B7-0235/2012

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Ukrainy, w szczególności rezolucje z dnia 9 czerwca 2011 r.(1), 27 października 2011 r.(2) i 1  grudnia 2011 r.(3),

–  uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Parlamentarnego Euronest w sprawie sytuacji Julii Tymoszenko, przyjętą 3 kwietnia 2012 r.,

–  uwzględniając oświadczenie wysokiej przedstawiciel Catherine Ashton z 26 kwietnia 2012 r. w sprawie sytuacji Julii Tymoszenko,

–  uwzględniając oświadczenie Androulli Vassiliou, komisarz UE odpowiedzialnej za sport, w sprawie EURO 2012 z dnia 4 maja 2012 r.,

–  uwzględniając oświadczenie prezydenta Polski Bronisława Komorowskiego z 9 maja 2012 r., w którym stwierdził on, że Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2012 powinny się odbyć,

–  uwzględniając sprawozdanie z postępów Ukrainy w realizacji europejskiej polityki sąsiedztwa, opublikowane 15 maja 2012 r(4),

–  uwzględniając wnioski z posiedzenia Rady Współpracy UE-Ukraina z 15 maja 2012 r.,

–  uwzględniając wspólną deklarację przyjętą podczas szczytu Partnerstwa Wschodniego w Pradze w dniu 7 maja 2009 r.,

–  uwzględniając zakończenie negocjacji pomiędzy UE i Ukrainą w sprawie układu o stowarzyszeniu, w tym negocjacji w sprawie pogłębionej i kompleksowej umowy o wolnym handlu (DCFTA), oraz parafowanie tego układu,

–  uwzględniając umowę o partnerstwie i współpracy między Unią Europejską a Ukrainą, która weszła w życie z dniem 1 marca 1998 r.(5), a także toczące się negocjacje w sprawie układu o stowarzyszeniu, który ma zastąpić tę umowę,

–  uwzględniając art. 110 ust. 2 i ust. 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że Ukraina jest dla UE krajem o strategicznym znaczeniu; mając na uwadze, że w związku ze swoją wielkością, zasobami, ludnością i położeniem geograficznym Ukraina zajmuje wyjątkową pozycję w Europie, dzięki czemu jest kluczowym regionalnym podmiotem, który wywiera znaczny wpływ na bezpieczeństwo, stabilność i dobrobyt całego kontynentu, a zatem powinna ponosić stosowną odpowiedzialność polityczną;

B.  mając na uwadze, że przestrzeganie przez Ukrainę praw człowieka, poszanowanie swobód obywatelskich i podstawowych wolności, praworządność obejmująca uczciwe, bezstronne i niezależne procesy prawne, a także skupienie się na reformie wewnętrznej są niezbędnymi warunkami dalszego rozwoju stosunków między UE a Ukrainą;

C.  mając na uwadze, że podpisanie układu o stowarzyszeniu UE-Ukraina, w tym DCFTA, będzie ważne dla europejskiej perspektywy Ukrainy; mając na uwadze, że im więcej wspólnych wartości będzie dzielić Ukraina z UE i im więcej reform będzie przeprowadzać w duchu postanowień tego układu, tym bliższe staną się stopniowo jej stosunki z UE; mając na uwadze, że również bardzo ważne jest, aby rozszerzyć obszar praworządności i dobrobytu na granicę wschodnią UE, której znaczna część to granica z Ukrainą;

D.  mając na uwadze, że na Ukrainie nie wprowadzono jeszcze w życie kompleksowej reformy niektórych elementów sądownictwa ani środków na rzecz zapewnienia poszanowania praworządności w dochodzeniach i śledztwach karnych, w tym zasady sprawiedliwego, bezstronnego i niezawisłego postępowania sądowego; mając na uwadze, że te reformy należy rozwijać w ścisłej współpracy z Komisją Wenecką; mając na uwadze, że orzeczenie w sprawie wniosku Julii Tymoszenko o kasację decyzji pieczerskiego sądu rejonowego w Kijowie ma być ogłoszone w dniu 26 czerwca 2012 r.;

E.  mając na uwadze, że skazanie w dniu 11 października 2011 r. byłej premier Ukrainy Julii Tymoszenko na siedem lat pozbawienia wolności, a także postępowania sądowe przeciwko innym wysokim urzędnikom są nie do przyjęcia i stanowią akt wybiórczej sprawiedliwości; mając na uwadze, że dostrzega się poważne uchybienia w odniesieniu do niezależności sądownictwa oraz brak reform we wszystkich aspektach postępowania sądowego: ściganiu, procesie, wyroku, areszcie oraz apelacji;

F.  mając na uwadze, że UE stale podkreśla konieczność przestrzegania zasad praworządności, obejmujących rzetelne, bezstronne i niezawisłe procesy sądowe, a jednocześnie unikania sytuacji, w których może powstać wrażenie, że środki sądowe są wykorzystywane w sposób wybiórczy; mając na uwadze, że UE uważa te zasady za szczególnie ważne w kraju, który dąży do pogłębienia relacji umownych na bazie stowarzyszenia politycznego;

G.  mając na uwadze, że na Ukrainie nadal powszechne są przypadki korupcji oraz nadużywania władzy i wymagają one jednoznacznej reakcji ze strony władz, polegającej na pociągnięciu winnych do odpowiedzialności; mając na uwadze, że ściganie i dochodzenia muszą być bezstronne oraz niezawisłe i nie mogą być wykorzystywane do celów politycznych;

H.  mając na uwadze, że w swoim wstępnym raporcie duński Komitet Helsiński ds. Praw Człowieka monitorujący postępowanie sądowe w sprawie przeciwko Julii Tymoszenko stwierdził zasadnicze wady części ukraińskiego systemu sądownictwa karnego, które niekorzystnie wpływają na ochronę indywidualnych praw człowieka i praworządności;

I.  mając na uwadze, że europejska perspektywa dla Ukrainy musi się opierać na polityce systematycznych i nieodwracalnych reform w wielu ważnych dziedzinach instytucjonalnych, politycznych, gospodarczych i społecznych; mając na uwadze, że ważne reformy już zostały przeprowadzone lub są właśnie wdrażane, podczas gdy inne wciąż czekają na realizację; mając na uwadze, że ramy oferowane przez układ o stowarzyszeniu będą stanowić dla Ukrainy podstawowe narzędzie modernizacji oraz harmonogram reform wewnętrznych, a także narzędzie pojednania narodowego, co umożliwi Ukrainie przezwyciężenie najnowszych negatywnych trendów, wyeliminowanie istniejących podziałów społecznych oraz zjednoczenie kraju wokół celu, jaki stanowi perspektywa europejska, w oparciu o wartości demokratyczne, rządy prawa, poszanowanie praw człowieka oraz dobre sprawowanie rządów;

J.  mając na uwadze, że w czerwcu Ukraina będzie razem z Polską współorganizować Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2012; mając na uwadze, że europejscy politycy wysokiej rangi sygnalizowali, że nie będą uczestniczyć jako widzowie w meczach odbywających się na Ukrainie, jednak nie wezwali do bojkotu meczów ME;

1.  podkreśla, że jednym z głównych celów polityki zagranicznej Parlamentu jest zacieśnianie i wspieranie stosunków z Ukrainą oraz wzmacnianie europejskiej polityki sąsiedztwa, która ma za zadanie wspierać stosunki polityczne, gospodarcze i kulturalne UE i jej państw członkowskich z krajami objętymi tą polityką; zaznacza, że podpisanie i ratyfikacja układu o stowarzyszeniu oraz jego skuteczne wdrożenie będą wymagać poprawy sytuacji w zakresie praw człowieka, w tym depenalizacji decyzji politycznych w znowelizowanym kodeksie karnym, praworządności i głębokiej demokracji, w której opozycja polityczna nie jest już uciskana, a wybory są wolne, uczciwe i przejrzyste;

2.  podkreśla, że obecne problemy w stosunkach pomiędzy Ukrainą i Unią Europejską mogą zostać rozwiązane jedynie w oparciu o wyraźną gotowość władz ukraińskich do przeprowadzenia i wdrożenia niezbędnych reform, w szczególności systemu prawnego i sądownictwa, w celu pełnego przestrzegania zasad demokracji, poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności, praw mniejszości i zasad państwa prawa; domaga się aktywnego i skutecznego wsparcia tego procesu reform przez instytucje Unii Europejskiej oraz Radę Europy wraz z jej Komisją Wenecką;

3.  ponownie wyraża zaniepokojenie kwestią postępowań sądowych przeciwko byłym i obecnym urzędnikom wysokiego szczebla rządowego, które nie były prowadzone zgodnie z europejskimi normami rzetelności, bezstronności, przejrzystości i niezawisłości; wzywa do bezwarunkowego i natychmiastowego uwolnienia wszystkich więźniów skazanych z przyczyn politycznych, w tym przywódców opozycji;

4.  poddaje ostrej krytyce skazanie byłej premier Julii Tymoszenko; podkreśla, że wzmocnienie praworządności, niezawisłe sądownictwo, a także rozpoczęcie wiarygodnej walki z korupcją mają podstawowe znaczenie nie tylko dla zacieśnienia stosunków UE-Ukraina, ale także dla utrwalenia demokracji na Ukrainie;

5.  apeluje do władz ukraińskich, by rozróżniały odpowiedzialność polityczną i karną oraz by odpowiednio znowelizowały obecny kodeks karny; podkreśla, że demokratyczne spory o decyzje polityczne powinny odbywać się w parlamencie, w oparciu o udział wyborców w wolnych wyborach, i nie należy ich zakłócać działaniami dyktowanymi względami osobistymi lub politycznymi w postaci postępowań karnych i tendencyjnych orzeczeń sądów karnych;

6.  wzywa władze ukraińskie, aby przed rozpoczęciem kampanii wyborczej wyjaśniły sytuację więźniów skazanych z przyczyn politycznych;

7.  apeluje do władz ukraińskich o zagwarantowanie bezstronności i przejrzystości procesu kasacyjnego w sprawie Julii Tymoszenko, który powinien być zgodny z uczciwymi i sprawiedliwymi normami i praktykami prawnymi powszechnymi w Europie, oraz domaga się zaprzestania stosowania wybiórczej sprawiedliwości wobec przeciwników politycznych i innych rywali; ubolewa, że Najwyższy Specjalistyczny Sąd Ukrainy zajmujący się sprawami kryminalnymi i cywilnymi odroczył wydanie orzeczenia w sprawie wniosku Julii Tymoszenko o kasację decyzji Pieczerskiego Sądu Rejonowego w Kijowie; odnotowuje odroczenie przesłuchania kasacyjnego w sprawie Julii Tymoszenko na dzień 26 czerwca 2012 r., uważa ten fakt za godny ubolewania i przestrzega przed przewlekłością należytego procesu sądowego;

8.  wzywa władze Ukrainy do zapewnienia pełnego poszanowania prawa wszystkich więźniów skazanych z przyczyn politycznych, w tym Julii Tymoszenko, Jurija Łucenki i Walerija Iwaszczenki, do uzyskania odpowiedniej pomocy medycznej we właściwej placówce, ich prawa do nieograniczonego dostępu do prawników oraz prawa do odwiedzin przez krewnych i inne osoby, np. ambasadora UE; podkreśla, że Ukraina musi w pełni przestrzegać praw ustawowych i praw człowieka osób oskarżonych i zatrzymanych, w tym prawa do opieki medycznej; potępia używanie siły przez strażników więziennych wobec Julii Tymoszenko i przypomina, że Ukraina ma obowiązek niezwłocznego i bezstronnego rozpatrywania wszelkich skarg dotyczących stosowania tortur lub innych form okrutnego, nieludzkiego czy poniżającego traktowania;

9.  wzywa władze ukraińskie do powołania niezależnego i niezawisłego międzynarodowego zespołu prawników, który przygotuje sprawozdanie na temat ewentualnych naruszeń podstawowych praw i wolności w przypadku Julii Tymoszenko i pozostałych członków jej rządu; z satysfakcją przyjmuje wyniki spotkania przewodniczącego Parlamentu Europejskiego Martina Schulza z premierem Ukrainy Mykołą Azarowem i spodziewa się, że władze Ukrainy odpowiedzą na uzgodnioną propozycję, przedstawiając wytyczne dla jej szybkiej realizacji, aby przy współpracy zespołu medycznego kliniki Charité i przy wsparciu z jego strony zagwarantować Julii Tymoszenko właściwe leczenie, a także kontrolę sądową postępowania apelacyjnego i kasacyjnego oraz toczących się w przyszłości postępowań sądowych przeciw byłej premier Ukrainy przez posiadający autorytet i właściwe uprawnienia podmiot UE;

10.  wyraża zadowolenie z faktu, że z godnie z wolą Julii Tymoszenko przeniesiono ją z kolonii karnej Kaczanówka do szpitala, oraz zwraca uwagę, że pacjentkę odwiedzili niedawno międzynarodowi eksperci medyczni;

11.  domaga się, by wszystkie postępowania sądowe przeciwko byłym i obecnym urzędnikom wysokiego szczebla rządowego były prowadzone zgodnie z europejskimi normami rzetelności, bezstronności, przejrzystości i niezawisłości; potępia fakt, że wbrew zasadom państwa prawa władze ukraińskie wszczynają nowe, motywowane względami politycznymi postępowania wobec Julii Tymoszenko i innych;

12.  wyraża zaniepokojenie stanem swobód demokratycznych, a także praktyką instrumentalnego wykorzystywania instytucji państwowych do realizacji własnych celów politycznych i jako narzędzia odwetu politycznego;

13.  podkreśla, że kluczowe znaczenie będzie miało przeprowadzenie w tym roku wolnych, uczciwych i przejrzystych wyborów parlamentarnych na Ukrainie, w tym zapewnienie prawa udziału w tych wyborach przywódcom opozycji, uznaje także za istotne utrzymanie zdecydowanego zobowiązania do poszanowania wartości demokratycznych i zasad państwa prawa, w tym w okresie między wyborami; wzywa Parlament Europejski do udziału we własnym imieniu w międzynarodowej misji obserwacji wyborów podczas następnych wyborów parlamentarnych;

14.  przypomina władzom Ukrainy o konieczności przeprowadzenia kompleksowych reform, aby utorować Ukrainie drogę w kierunku zbliżenia do europejskich norm i standardów; podkreśla, że zbliżenie Ukrainy do UE powinno opierać się na jej zaangażowaniu na rzecz wartości i swobód, za którymi opowiada się UE; podkreśla, że jednym z fundamentów tych standardów musi być niezawisłe sądownictwo;

15.  podkreśla, że pełne poszanowanie prawa praw człowieka oraz wprowadzenie podstawowych standardów OBWE zwiększyłoby wiarygodność ukraińskiego przewodnictwa OBWE, które Ukraina ma objąć w 2013 r.;

16.  mając nadzieję, że Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2012 w Polsce i na Ukrainie okażą się sukcesem, zwraca się do polityków europejskich, którzy chcą być obecni na meczach EURO 2012 na Ukrainie, by publicznie dawali wyraz temu, iż znana jest im sytuacja polityczna w tym kraju, a także by starali się odwiedzać w więzieniach osoby zatrzymane ze względów politycznych lub by przebywali na EURO 2012 jako osoby prywatne, a nie znane osobistości;

17.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji ESDZ, Radzie, Komisji, państwom członkowskim, prezydentowi, rządowi i parlamentowi Ukrainy, a także Zgromadzeniom Parlamentarnym Rady Europy i OBWE.

(1) Teksty przyjęte, P7_TA(2011)0272.
(2) Teksty przyjęte, P7_TA(2011)0472.
(3) Teksty przyjęte, P7_TA(2011)0545.
(4) SWD(2012)0124.
(5) Dz.U. L 49 z 19.2.1998, s. 1


Walka z homofobią w Europie
PDF 302kWORD 64k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 maja 2012 r. w sprawie zwalczania homofobii w Europie (2012/2657(RSP))
P7_TA(2012)0222RC-B7-0234/2012

Parlament Europejski,

–  uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka, Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych, Konwencję praw dziecka oraz Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności,

–  uwzględniając art. 2, art. 3 ust. 5 oraz art. 6, 7, 21 i 27 Traktatu o Unii Europejskiej, art. 10 i 19 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz Kartę praw podstawowych UE,

–  uwzględniając zestaw narzędzi służących promowaniu i ochronie wszystkich praw człowieka przysługujących lesbijkom, gejom, biseksualistom i osobom transgenderowym (LGBT), przyjęty przez Grupę Roboczą ds. Praw Człowieka Rady Unii Europejskiej,

–  uwzględniając rezolucję nr 1728 Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy z dnia 29 kwietnia 2010 r. w sprawie dyskryminacji ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową, a także zalecenie Komitetu Ministrów CM/Rec(2010)5 z dnia 31 marca 2010 r. w sprawie środków zwalczania dyskryminacji ze względu na orientację seksualną lub tożsamość płciową,

–  uwzględniając sprawozdanie Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej z listopada 2010 r. zatytułowane „Homofobia, transfobia i dyskryminacja ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową”,

–  uwzględniając swoją poprzednią rezolucję z dnia 18 kwietnia 2012 r. w sprawie praw człowieka na świecie oraz polityki Unii Europejskiej w tym zakresie, w tym wpływu na strategiczną politykę UE w dziedzinie praw człowieka(1),

–  uwzględniając swoją poprzednią rezolucję z dnia 14 grudnia 2011 r. w sprawie zbliżającego się szczytu UE-Rosja(2),

–  uwzględniając swoją poprzednią rezolucję z dnia 28 września 2011 r. w sprawie praw człowieka, orientacji seksualnej i tożsamości płciowej w państwach członkowskich Organizacji Narodów Zjednoczonych(3),

–  uwzględniając swoją poprzednią rezolucję z dnia 19 stycznia 2011 r. w sprawie naruszenia wolności słowa oraz dyskryminacji ze względu na orientację seksualną na Litwie(4),

–  uwzględniając swoją poprzednią rezolucję z dnia 17 września 2009 r. w sprawie litewskich przepisów prawnych o ochronie małoletnich przed szkodliwym wpływem ogólnie dostępnych informacji(5),

–  uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie homofobii, zwłaszcza rezolucję z dnia 26 kwietnia 2007 r. w sprawie homofobii w Europi(6)e, rezolucję z dnia 15 czerwca 2006 r. w sprawie nasilenia przemocy powodowanej rasizmem i homofobią w Europie(7) oraz rezolucję z dnia 18 stycznia 2006 r. w sprawie homofobii w Europie(8),

–  uwzględniając art. 110 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że Unia Europejska opiera się na wartościach poszanowania godności ludzkiej, wolności, demokracji, równości, państwa prawa i poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości, oraz musi stać na straży tych wartości i promować je w swoich relacjach na arenie światowej;

B.  mając na uwadze, że homofobia jest irracjonalnym lękiem i awersją wobec żeńskiego i męskiego homoseksualizmu oraz lesbijek, gejów, biseksualistów i osób transgenderowych (LGBT) w oparciu o przesądy oraz jest podobna do rasizmu, ksenofobii, antysemityzmu i seksizmu; mając też na uwadze, że przejawia się ona w sferze prywatnej i publicznej pod różnymi postaciami – takimi jak język nienawiści i nawoływanie do dyskryminacji, wyśmiewanie oraz przemoc werbalna, psychologiczna i fizyczna, prześladowania i zabójstwa, dyskryminacja poprzez naruszenie zasady równości oraz nieuzasadnione i niedorzeczne ograniczanie praw – które są często ukryte pod pozorami uzasadnień odwołujących się do porządku publicznego, wolności wyznania oraz prawa do zastosowania klauzuli sumienia;

C.  mając na uwadze, że w Rosji wprowadzono akty prawne z dziedziny prawa karnego i administracyjnego przeciwko „homoseksualnej propagandzie” w obwodzie riazańskim w 2006 r., archangielskim w 2011 r. oraz kostromskim i w Sankt Petersburgu w 2012 r., a w obwodzie nowosybirskim, samarskim, kirowskim, krasnojarskim i kaliningradzkim rozważa się obecnie takie przepisy; mając na uwadze, że wspomniane akty prawne przewidują różne grzywny do wysokości 1270 euro w stosunku do osób fizycznych oraz do wysokości 12700 euro w stosunku do stowarzyszeń i przedsiębiorstw; mając na uwadze, że federalna Duma Państwowa debatuje nad podobnym prawem;

D.  mając na uwadze, że na Ukrainie parlament rozpatruje dwa projekty ustaw przedłożone w 2011 i 2012 r., które nadają status przestępstwa „szerzeniu homoseksualizmu”, co obejmuje „organizacje spotkań, parad, akcji, demonstracji oraz imprez masowych mających na celu umyślne rozpowszechnianie jakichkolwiek pozytywnych informacji o homoseksualizmie”, i które przewidują grzywny i karę do pięciu lat pozbawienia wolności; mając na uwadze, że Komisja Wolności Słowa i Informacji ukraińskiego parlamentu popiera te ustawy;

E.  mając na uwadze, że w Mołdawii miasta Bielce, Soroki, Drochia, Kaguł, Czadyr Łunga i Hiliuţi, a także rejony Anenii Noi i Basarabeasca przyjęły niedawno przepisy zakazujące „agresywnej propagandy nietradycyjnych orientacji seksualnych”, a w jednym przypadku „działalności muzułmańskiej”; mając na uwadze, że takie środki zostały już uznane przez Kancelarię Stanu za niekonstytucyjne w przypadku Chetriş;

F.  mając na uwadze, że na Litwie nadal nie jest jasne z prawnego punktu widzenia, czy informacje publiczne mogą czy też nie mogą promować akceptacji homoseksualizmu w związku z ustawą o ochronie nieletnich przed szkodliwym wpływem ogólnie dostępnych informacji, znowelizowaną w 2010 r.;

G.  mając na uwadze, że na Łotwie jeden z członków rady miasta Ryga zgłosił ostatnio projekt ustawy zakazującej „propagandy homoseksualności”, próbując zapobiec organizacji marszu Baltic Pride w 2012 r.; mając na uwadze, że projekt ten nie został jeszcze rozpatrzony;

H.  mając na uwadze, że na Węgrzech skrajnie prawicowa partia Jobbik zgłosiła ostatnio szereg projektów ustaw zmierzających do stworzenia nowej kategorii przestępstwa – „propagowania zaburzeń zachowań seksualnych” – a do władz miejskich Budapesztu wpłynął od partii Fidesz projekt rozporządzenia „ograniczającego nieprzyzwoite marsze” tuż przed budapesztańską paradą gejów; mając na uwadze, że projekty te zostały następnie wycofane;

I.  mając na uwadze, że delegatura UE w Mołdawii wyraziła „głęboki żal i zaniepokojenie tymi przejawami nietolerancji i dyskryminacji”;

J.  mając na uwadze, że Komisja zadeklarowała zobowiązanie się do zapewnienia poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności w UE oraz stwierdziła, że w Europie nie ma miejsca na homofobię;

K.  mając na uwadze, że w państwach członkowskich i krajach trzecich homofobia nadal daje o sobie znać w postaci zabójstw, zakazów organizowania parad gejów i marszów równości, publicznych wystąpień o podżegającym charakterze oraz języka gróźb i nienawiści, niezapewniania odpowiedniej ochrony przez policję i zezwalania na pełne przemocy demonstracje homofobicznych ugrupowań;

L.  mając na uwadze, że Parlament Europejski pozostaje przywiązany do idei równości i niedyskryminacji ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową w UE, a zwłaszcza do przyjęcia dyrektywy Rady w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania osób bez względu na religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną, które jest zablokowane z uwagi na sprzeciw niektórych państw członkowskich; do przyszłych wniosków dotyczących wzajemnego uznawania skutków aktów stanu cywilnego; do zbliżającego się przeglądu decyzji ramowej w sprawie zwalczania rasizmu i ksenofobii w celu objęcia nią przestępstw na tle homofobicznym oraz do kompleksowego planu działania na rzecz równości bez dyskryminacji ze względu na orientację seksualną lub tożsamość płciową;

Sytuacja w Unii Europejskiej

1.  zdecydowanie potępia wszelką dyskryminację na tle orientacji seksualnej lub tożsamości płciowej oraz wyraża głębokie ubolewanie w związku z faktem, że nawet w Unii Europejskiej prawa podstawowe osób LGBT nie zawsze są w pełni przestrzegane; wzywa w związku z tym państwa członkowskie do zapewnienia lesbijkom, gejom, biseksualistom i osobom transgenderowym ochrony przed homofobicznym językiem nienawiści i przemocą oraz do zadbania o to, aby partnerzy tej samej płci cieszyli się takim samym szacunkiem, poszanowaniem godności i ochroną jak reszta społeczeństwa; wzywa państwa członkowskie oraz Komisję do zdecydowanego potępienia homofobicznego języka nienawiści czy też nawoływania do nienawiści i przemocy oraz do zapewnienia poszanowania w praktyce wolności demonstracji, jak zagwarantowano we wszystkich traktatach dotyczących praw człowieka;

2.  wzywa Komisję do dokonania przeglądu decyzji ramowej w sprawie zwalczania rasizmu i ksenofobii w celu wzmocnienia i zwiększenia jej zakresu, tak aby uwzględniała przestępstwa motywowane nienawiścią na tle orientacji seksualnej oraz ekspresji i tożsamości płciowej;

3.  wzywa Komisję do zagwarantowania we wszystkich dziedzinach zakazu dyskryminacji ze względu na orientację seksualną poprzez ukończenie prac nad pakietem antydyskryminacyjnym opartym na art. 19 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;

4.  wzywa Komisję oraz państwa członkowskie do zapewnienia wdrożenia dyrektywy 2004/38/WE w sprawie swobodnego przemieszczania się bez jakiejkolwiek dyskryminacji ze względu na orientację seksualną; wzywa też Komisję do zaproponowania środków służących wzajemnemu uznawaniu skutków aktów stanu cywilnego na podstawie zasady wzajemnego uznawania;

5.  zwraca uwagę na wnioski Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej zawarte w sprawozdaniu „Homofobia, transfobia i dyskryminacja ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową”; nawołuje Komisję i państwa członkowskie do wdrożenia zawartych w nim opinii w możliwie największym stopniu;

6.  wzywa Komisję do uważnego przeanalizowania przyszłych wyników badania Agencji Praw Podstawowych dotyczącego LGBT w Europie i do podjęcia odpowiednich działań;

7.  wzywa Komisję do zadbania o to, aby sprawozdanie roczne ze stosowania Karty praw podstawowych zawierało strategię na rzecz zwiększenia ochrony praw podstawowych w UE, w tym pełne i wszechstronne informacje na temat zasięgu homofobii w państwach członkowskich oraz propozycje rozwiązań i działań mających na celu przezwyciężenie jej;

8.  ponownie zwraca się do Komisji o opracowanie kompleksowego planu działania na rzecz równości bez dyskryminacji ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową;

9.  jest zdania, że podstawowe prawa osób LGBT będą prawdopodobniej lepiej chronione, jeżeli umożliwi im się dostęp do legalnych instytucji, takich jak konkubinat, zarejestrowany związek partnerski lub małżeństwo; przychylnie odnosi się do faktu, że 16 państw członkowskich oferuje obecnie takie rozwiązania, i nakłania pozostałe państwa członkowskie, aby rozważyły pójście za tym przykładem;

Homofobiczne akty prawne a wolność słowa w Europie

10.  jest mocno zaniepokojony rozwojem wydarzeń, który ogranicza wolność słowa i wolność zgromadzeń w oparciu o błędne wyobrażenia o homoseksualizmie i transgenderyzmie; uważa, że państwa członkowskie powinny świecić przykładem w stosowaniu praw podstawowych w UE i ochronie tych praw;

11.  ubolewa nad tym, że tego typu akty prawne są już obecnie wykorzystywane do zatrzymywania obywateli i nakładania na nich grzywn, co dotyczy też obywateli heteroseksualnych wyrażających poparcie, tolerancję lub akceptację w stosunku do lesbijek, gejów, biseksualistów i osób transgenderowych; ubolewa również nad tym, że wspomniane akty prawne legitymizują homofobię, a czasem i przemoc, jak miało to miejsce w przypadku brutalnego ataku na autobus przewożący aktywistów LGBT w dniu 17 maja 2012 r. w Sankt Petersburgu;

12.  potępia przemoc i akty zastraszania towarzyszące kijowskiej paradzie w dniu 20 maja 2012 r., podczas której doszło do pobicia dwóch liderów ruchu gejowskiego, co spowodowało odwołanie parady; przypomina, że zawarcie umów z UE jest uwarunkowane poszanowaniem praw podstawowych, jak określono w traktatach, i w związku z tym wzywa Ukrainę do wdrożenia przepisów zakazujących dyskryminacji, w tym dyskryminacji ze względu na orientację seksualną; jest zdania, że obecny rozwój wydarzeń na Ukrainie jest sprzeczny z tym wymogiem; wzywa władze Ukrainy do natychmiastowego wycofania wspomnianych projektów ustaw, zaproponowania prawodawstwa zakazującego dyskryminacji – w tym dyskryminacji ze względu na orientację seksualną – oraz zobowiązania się do zapewnienia bezpieczeństwa przyszłorocznej parady w Kijowie;

13.  podkreśla fakt, że termin „propaganda” rzadko kiedy jest zdefiniowany; jest zaniepokojony faktem, że środki przekazu w sposób oczywisty zastosowały autocenzurę, obywatele są zastraszani i obawiają się wyrażać własne opinie, a stowarzyszenia i przedsiębiorstwa wykorzystujące przyjazne gejom emblematy, takie jak tęcza, mogą być ścigane;

14.  podkreśla fakt, że wspomniane akty prawne i projekty aktów prawnych są sprzeczne z Międzynarodowym paktem praw obywatelskich i politycznych, który zabrania dyskryminacyjnych praw i praktyk(9) powodowanych orientacją seksualną, a którego Rosja, Ukraina, Mołdawia i wszystkie państwa członkowskie UE są stronami; wzywa Radę Europy do zbadania tych przypadków naruszeń praw podstawowych, do sprawdzenia ich zgodności z zobowiązaniami wynikającymi z członkostwa w Radzie Europy i przyjęcia EKPC oraz do podjęcia odpowiednich działań;

15.  podkreśla też, że edukacja jest sprawą kluczową, i w związku z tym wyraża potrzebę zapewnienia dobrej, dostępnej i pełnej szacunku edukacji seksualnej; wzywa państwa członkowskie oraz Komisję do wzmożenia działań służących zwalczaniu homofobii poprzez edukację, jak również poprzez środki administracyjne, sądownicze i prawne;

16.  zaznacza ponadto, że sądy krajowe i międzynarodowe konsekwentnie stwierdzają, iż kwestie moralności publicznej nie uzasadniają odmiennego traktowania, w tym w związku z wolnością słowa; wskazuje na znaczną większość krajów europejskich, które nie mają takich przepisów, a w których istnieją dobrze prosperujące, zróżnicowane i pełne wzajemnego szacunku społeczeństwa;

17.  wzywa odnośne władze Rosji, Ukrainy, Mołdawii oraz wszystkich państw członkowskich UE do zademonstrowania i zagwarantowania poszanowania zasady niedyskryminacji oraz do ponownego rozważenia tych przepisów i projektów przepisów w świetle międzynarodowego prawa dotyczącego praw człowieka i ich zobowiązań w tym zakresie;

18.  wzywa Komisję, Radę i Służbę Działań Zewnętrznych do odnotowania tych zakazów i potępienia ich, zwłaszcza w kontekście spraw wewnętrznych, dialogu dwustronnego i europejskiej polityki sąsiedztwa; ponadto wzywa Radę Unii Europejskiej i Służbę Działań Zewnętrznych do podniesienia tej kwestii na odnośnych forach międzynarodowych, takich jak Rada Europy, Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie oraz Organizacja Narodów Zjednoczonych;

o
o   o

19.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Komisji Europejskiej, Radzie Unii Europejskiej, wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa/ wiceprzewodniczącej Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, krajowym rządom i parlamentom Rosji i Ukrainy, regionalnym parlamentom Rosji przywołanym w niniejszej rezolucji oraz mołdawskim radom lokalnym przywołanym w niniejszej rezolucji.

(1) Teksty przyjęte, P7_TA(2012)0126
(2) Teksty przyjęte, P7_TA(2011)0575
(3) Teksty przyjęte, P7_TA(2011)0427
(4) Dz.U. C 136 E z 11.5.2012, s. 50.
(5) Dz.U. C 224 E z 19.8.2010, s. 18.
(6) Dz.U. C 74 E z 20.3.2008, s. 776.
(7) Dz.U. C 300 E z 9.12.2006, s. 491.
(8) Dz.U. C 287 E z 24.11.2006, s. 179.
(9)Toonen przeciwko Australii, komunikat nr 488/1992, dok. ONZ CCPR/C/50/D/488/1992 (1994); Young przeciwko Australii, komunikat nr 941/2000, dok. ONZ CCPR/C/78/D/941/2000 (2003); X przeciwko Kolumbii, komunikat nr 1361/2005, dok. ONZ CCPR/C/89/D/1361/2005 (2007).


Europa efektywnie korzystająca z zasobów
PDF 345kWORD 118k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 maja 2012 r. w sprawie Europy efektywnie korzystającej z zasobów (2011/2068(INI))
P7_TA(2012)0223A7-0161/2012

Parlament Europejski,

–  uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Plan działania na rzecz zasobooszczędnej Europy” (COM(2011)0571),

–  uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Europa efektywnie korzystająca z zasobów – inicjatywa przewodnia strategii Europa 2020” (COM(2011)0021),

–  uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Europa 2020 – Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” (COM(2010)2020),

–  uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Lepsze wykorzystanie potencjału środków ochrony środowiska UE: budowanie zaufania poprzez większą wiedzę i lepszą zdolność reakcji” (COM(2012)0095),

–  uwzględniając rezolucję z dnia 13 września 2011 r. w sprawie skutecznej strategii europejskiej w zakresie surowców(1),

–  uwzględniając konkluzje Rady ds. Środowiska Naturalnego z dnia 19 grudnia 2011 r. w sprawie Planu działania Komisji na rzecz Europy efektywnie korzystającej z zasobów (18786/11), konkluzje Rady ds. Konkurencji z dnia 29 września 2011 r. w sprawie konkurencyjnej gospodarki europejskiej, a także konkluzje Rady ds. Środowiska Naturalnego z dnia 20 grudnia 2010 r. w sprawie zrównoważonej gospodarki materiałami oraz zrównoważonej produkcji i konsumpcji: głównego wkładu do efektywnego wykorzystywania zasobów w Europie,

–  uwzględniając sprawozdanie Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) zatytułowane „Środowisko Europy 2010 ‐ stan i prognozy” (SOER2010),

–  uwzględniając zbliżającą się konferencję Organizacji Narodów Zjednoczonych w sprawie zrównoważonego rozwoju, która odbędzie się w Brazylii w dniach 20-22 czerwca 2012 r.,

–  uwzględniając komunikat Komisji pt. „Zapewnienie dostępności surowców dla przyszłego dobrobytu Europy – Projekt europejskiego partnerstwa innowacji w dziedzinie surowców” (COM(2012)0082),

–  uwzględniając swą rezolucję z dnia 19 stycznia 2012 r. pt. „Jak uniknąć marnotrawienia żywności: strategie na rzecz poprawy wydajności łańcucha żywnościowego w UE”(2),

–  uwzględniając art. 48 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności oraz opinie Komisji Handlu Międzynarodowego, Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, Komisji Rozwoju Regionalnego i Komisji Rybołówstwa (A7-0161/2012),

A.  mając na uwadze, że obecny kryzys gospodarczy, finansowy i środowiskowy pokazuje, iż Europie pilnie potrzeba nowych źródeł zrównoważonego wzrostu gospodarczego;

B.  mając na uwadze, że skutki niedoboru środków, jak np. wzrost cen, są szczególnie dotkliwe dla osób o niższych dochodach i mieszkających w najmniej uprzywilejowanych regionach, i że z tego powodu synergia między polityką socjalną a polityką ochrony środowiska jest potrzebna jeszcze bardziej niż kiedykolwiek;

C.  mając na uwadze, że wzrastające zapotrzebowanie na zasoby naturalne, nadmierna eksploatacja tych zasobów oraz powiązana z nią zmiana użytkowania gruntów prowadzą do degradacji środowiska, szybszej zmiany klimatu oraz do zniszczenia ograniczonego naturalnego kapitału Ziemi, a w tym do utraty różnorodności biologicznej;

D.  mając na uwadze, że niedobór zasobów wynikający z ich intensywnego wykorzystywania, spekulacje cenowe na rynkach towarowych oraz radykalny wzrost ogólnoświatowej konsumpcji windują ceny surowców i że od przełomu wieków rzeczywiste ceny towarów wzrosły o 147%; mając na uwadze, że przed UE najprawdopodobniej stoi wyzwanie zapewnienia dostępu do najważniejszych zasobów oraz ich nieprzerwanych dostaw; mając na uwadze, że oszczędne gospodarowanie surowcami jest z punktu widzenia gospodarki i polityki kluczowe dla stawienia czoła tym wyzwaniom;

E.  mając na uwadze, że skierowanie gospodarki na drogę oszczędności zasobów, przy uwzględnieniu ograniczonych możliwości planety oraz wzrostu ludności na świecie i liczby mieszkańców przyszłych krajów uprzemysłowionych, przyczyni się do wzrostu konkurencyjności oraz do zwiększenia nowych źródeł wzrostu gospodarczego i zatrudnienia dzięki oszczędności kosztów wynikającej z poprawy efektywności, sprzedaży innowacji oraz lepszego zarządzania zasobami w ciągu całego cyklu ich życia;

F.  mając na uwadze, że recykling nie ogranicza się do zbierania przetwarzalnych odpadów, i że w związku z tym należy włączyć w przyszłe działania wszystkie elementy łańcucha wartości;

G.  mając na uwadze, że przyszła kompleksowa polityka gospodarowania zasobami powinna rozróżniać nie tylko między odnawialnymi i nieodnawialnymi zasobami, ale także powinna obejmować materiały trwałe;

H.  mając na uwadze przeprowadzone w marcu 2011 r. badanie Eurobarometru, zgodnie z którym efektywne gospodarowanie zasobami oraz zrównoważona produkcja i konsumpcja są przedmiotem największej troski obywateli UE, oraz fakt, że w żadnym wypadku nie jest możliwe dążenie do zrównoważenia bez bezpośredniego zaangażowania obywateli dzięki zmianie postawy i zwyczajów społecznych w odniesieniu do wykorzystywania zasobów;

I.  mając na uwadze, że zapewnianie dostępu do zasobów oraz ich nieprzerwanych dostaw to coraz większe wyzwanie z uwagi na coraz intensywniejszą ich konsumpcję, a także zużycie wody i użytkowanie gruntów;

J.  mając na uwadze, że konkurencyjny przemysł umożliwia nowe inwestycje w bardziej efektywne technologie;

Działania priorytetowe
1. wzywa Komisję utworzenia wspólnych grup zadaniowych odpowiedzialnych za trzy kluczowe obszary, a mianowicie żywność, gospodarkę mieszkaniową oraz mobilność w celu jak najszybszego opracowania europejskiego planu działania na rzecz efektywnego korzystania z zasobów, zawierającego wyraźnie określone działania mające na celu ograniczenie zużycia zasobów; te grupy zadaniowe powinny uzupełniać pracę „platformy efektywnego gospodarowania zasobami UE”, a w ich skład powinni wchodzić eksperci z Komisji, państw członkowskich, branży przemysłowej, społeczeństwa obywatelskiego oraz inne kluczowe podmioty, których rola polega na wspieraniu partnerstwa pomiędzy uczestnikami łańcucha wartości;

2.  wzywa Komisję i państwa członkowskie, by do 2013 r. zlikwidowały przeszkody utrudniające funkcjonowanie europejskiego rynku recyklingu, ponownie korzystały z jego usług oraz stymulowały ten rynek ułatwiając dostęp do surowców wtórnych i produktów ubocznych zwiększając popyt na nie przy pomocy środków, które powinny obejmować sprawne dalsze opracowywanie rygorystycznych kryteriów końca fazy odpadu oraz bodźce ekonomiczne, takie jak obniżone stawki VAT dla materiałów wtórnych na obszarach, na których występują niedobory rynkowe, lub wspieranie innowacyjnych technologii zbierania i segregacji odpadów; w tym kontekście podkreśla pilną potrzebę pełnego wdrożenia wszystkich obowiązujących przepisów dotyczących odpadów oraz potrzebę nasilenia egzekwowania i kontroli;

3.  apeluje, by Komisja i państwa członkowskie promowały badania oraz innowacje technologiczne celem przyspieszenia procesu przejścia na gospodarkę zasobooszczędną; podkreśla, że tzw. Unia innowacji, w tym program „Horyzont 2020”, europejskie partnerstwo na rzecz innowacji w dziedzinie surowców, plan działania w zakresie innowacji ekologicznych oraz ośrodki wiedzy innowacyjnej stanowią jedną z sił napędowych Europy efektywnie korzystającej z zasobów; wzywa Komisję do stworzenia łatwo dostępnej internetowej bazy danych dotyczącej sprawdzonych wzorców postępowania w dziedzinie oszczędnego gospodarowania zasobami;

4.  wzywa Komisję i państwa członkowskie, by do końca 2013 r. uzgodniły stosowanie jasnych, solidnych i wymiernych wskaźników działalności gospodarczej, uwzględniających zmianę klimatu, różnorodność biologiczną oraz efektywne gospodarowanie zasobami z pespektywy cyklu życia, np. w postaci „koszyka” czterech wskaźników wykorzystania zasobów, a mianowicie: śladu gruntowego, wodnego, materiałowego i węglowego; domaga się, by wskaźniki te stanowiły podstawę inicjatyw ustawodawczych oraz konkretnych celów w zakresie ograniczania emisji; podkreśla, że proces ten musi przebiegać w sposób przejrzysty i że należy w nim uwzględnić główne zainteresowane strony;

5.  wzywa Komisję, by zaproponowała rozszerzenie zakresu stosowania dyrektywy w sprawie ekoprojektu na produkty niezwiązane z energią oraz by przedstawiła dodatkowe wymogi projektowania ekologicznego dotyczące ogólnego efektywnego gospodarowania zasobami i wydajności produktów, w tym zawartości surowców wtórnych, trwałości, przetwarzalności, przydatności do naprawy i możliwości ponownego wykorzystania, celem poprawy ich wpływu na środowisko oraz promowania rynków recyklingu; podkreśla, że każdy wniosek tego rodzaju musi opierać się na kompleksowych ocenach oddziaływania i musi być spójny z innymi odpowiednimi przepisami;

6.  wzywa Komisję i państwa członkowskie, by jak najszybciej włączyły program efektywnego gospodarowania zasobami do innych strategii politycznych, w tym do ogólnych strategii gospodarczych dotyczących zarządzania, takich jak „Europa 2020”, oraz by realizowały ten program na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym oraz unijnym;

Strategia na rzecz przyszłego wzrostu gospodarczego

7.  popiera inicjatywę przewodnią „Europa efektywnie korzystająca z zasobów” oraz Plan działań na rzecz zasobooszczędnej Europy oraz zawartą w nim wizję roku 2050, a także główne etapy Planu; wzywa Komisję, by w najbliższym czasie przedstawiła wszelkie inicjatywy (ustawodawcze lub inne) niezbędne, by osiągnąć wyznaczone cele oraz dopilnować, że wszystkie strategie UE będą z nimi spójne oraz spójne z ogólną wizją UE stworzenia do 2050 r. niskowęglowej gospodarki poprzez – między innymi – ograniczenie poziomu emisji gazów cieplarnianych o 80-95% w porównaniu do poziomów z 1990 r.; przypomina, że oddzielenie wzrostu gospodarczego od wykorzystania zasobów ma podstawowe znaczenie dla zwiększenia konkurencyjności Europy oraz dla zmniejszenia jej uzależnienia od zasobów; zaleca Komisji zadbanie o stabilne ramy prawne, tak aby nie zagrażać inwestycjom długoterminowym;

8.  podkreśla znaczenie racjonalnego korzystania z zasobów w celu realizacji założeń strategii „Europa 2020”; uważa, że program ramowy „Horyzont 2020” w zakresie badań naukowych i innowacji powinien w tym względzie odgrywać zasadniczą rolę; wzywa państwa członkowskie do przyjęcia krajowych planów działania w zakresie racjonalnego wykorzystywania zasobów wraz ze szczegółowymi środkami i celami zgodnymi z założeniami planu działania UE;

9.  wzywa Komisję, by do końca 2012 r. wysunęła propozycję nowych ram polityki na rzecz zrównoważonej konsumpcji i produkcji, opracowując proces identyfikacji priorytetowych produktów lub usług, które w największym stopniu przyczyniają się do tego, aby kluczowe światowe dziedziny konsumpcji (obejmujące wodę, grunty, surowce i węgiel) były zgodne ze wskaźnikami konsumpcji określonymi w planie działania dotyczącym racjonalnego wykorzystywania zasobów; propozycji tej powinny towarzyszyć wnioski ustawodawcze dotyczące priorytetowych produktów i usług wraz z odpowiednimi narzędziami, w tym mechanizmami, które mogą zwiększyć efektywność łańcucha dostaw i możliwość ustanowienia minimalnych wymogów lub najlepszych wzorców wydajności za pośrednictwem środków wykonawczych;

10.  uznaje, że działania zmierzające do osiągnięcia efektywnego gospodarowania zasobami w żadnym wypadku nie mogą ograniczać się wyłącznie do sektora publicznego i dlatego wzywa Komisję, państwa członkowskie oraz przedsiębiorstwa, by w swoich strategiach gospodarczych opierały się na zdecydowanie wyższej efektywności gospodarowania zasobami, prowadzącej do oddzielenia wzrostu gospodarczego od zużycia zasobów; uważa też, że należy skoncentrować się zarówno na sprawnym, jak i wydajnym korzystaniu z zasobów;

11.  podkreśla pilną konieczność podjęcia natychmiastowego działania celem wsparcia innowacji i inwestycji w najnowsze techniki i modele biznesowe, w tym sektorowe strategie przemysłowe i zrównoważone modele biznesowe, takie jak spółka leasingowa, oraz celem stworzenia bodźców, które przyniosą korzyści dla gospodarki; podkreśla ważną rolę, jaką pełni sektor prywatny, w tym MŚP, w zapewnianiu ekologicznego wzrostu gospodarczego;

12.  podkreśla, że Europa jako społeczeństwo recyklingu musi w dużym stopniu ponownie wykorzystywać i recyklingować produkowane przed siebie odpady oraz jak najskuteczniej wytwarzać surowce wtórne;

13.  wzywa do opracowania przyjaznego MŚP standardu wykorzystywania zasobów w oparciu o koncepcje takie jak Global Compact;

14.  wzywa Komisję i państwa członkowskie, by w pełni włączyły cele związane z efektywnym gospodarowaniem zasobami w europejski semestr na rzecz koordynacji polityki gospodarczej; wzywa państwa członkowskie, by potwierdziły tę potrzebę w Radzie Europejskiej; wzywa Komisję do przedstawienia dalszych szczegółów na temat tego, w jaki sposób postępy państw członkowskich na rzecz bardziej racjonalnego wykorzystywania zasobów będą konkretnie oceniane w ramach procesu europejskiego semestru;

15.  podkreśla, że dzięki przewadze w dziedzinie racjonalnego wykorzystywania zasobów wynikającej z pierwszeństwa na rynku możliwe jest zdobywanie rozwijających się rynków; przypomina jednocześnie, że UE stanowi ok. jedną trzecią światowego rynku technologii środowiskowych;

Transformacja gospodarki

16.  przypomina, że pilnie potrzebne jest ograniczenie wykorzystania zasobów w celu uniknięcia potencjalnych problemów, takich jak niedobór zasobów i ich rosnące ceny;

17.  zwraca uwagę, że aby możliwe było przejście na gospodarkę racjonalnie korzystającą z zasobów, ceny rynkowe muszą w pełni odzwierciedlać stopień niedoboru zasobów, a także koszty związane z procesem produkcji; podkreśla, że rynki stymulują racjonalne wykorzystywanie zasobów, jeżeli ceny odzwierciedlają rzeczywiste koszty wykorzystanych zasobów; wzywa do zastosowania podejścia uwzględniającego cykl życia w procesie rachunkowości oraz do internalizacji zewnętrznych kosztów środowiskowych według zasady „zanieczyszczający płaci”;

18.  wspiera zawarte w planie działania zobowiązanie Komisji do opracowania instrumentów rynkowych umożliwiających uwzględnianie negatywnych efektów zewnętrznych w cenach rynkowych, a co za tym idzie, odzwierciedlenie rzeczywistych kosztów wykorzystywania zasobów i ich wpływu na środowisko;

19.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do wprowadzenia bodźców zachęcających przedsiębiorstwa i organy sektora publicznego do pomiaru i ciągłej poprawy śladu wodnego, gruntowego, materiałowego i węglowego służących rozszerzeniu zasady odpowiedzialności producenta i zlikwidowaniu barier utrudniających efektywne korzystanie z zasobów;

20.  wzywa państwa członkowskie by wprowadziły podatek ekologiczny; podkreśla, że powinno to pozwolić na obniżenie innych podatków, takich jak obciążenie podatkowe pracy, zwiększyć konkurencyjność oraz stworzyć równe warunki działania i utorować drogę dla rozwoju technicznego; apeluje, by Komisja i państwa członkowskie przeprowadzały kontrole tego instrumentu i porównywały jego wyniki;

21.  nalega, by Komisja zbadała rozwój modelu hierarchicznego, aby gwarantować najwyższą wartość dodaną wykorzystania zasobów bez narażania środowiska, ;

22.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do przyjęcia, najpóźniej do 2014 r., konkretnych planów opartych na jasnej definicji wycofania, do 2020 r., wszystkich szkodliwych dla środowiska dotacji, w tym dotacji sprzyjających nieracjonalnemu wykorzystywaniu zasobów odnawialnych, oraz do przedstawienia sprawozdania z postępów poczynionych dzięki krajowym programom reform;

23.  wzywa Komisję do zbadania możliwości stworzenia ogólnounijnych systemów zwiększonej odpowiedzialności producenta, aby poprawić osiągi wszystkich państw członkowskich, łącznie z tymi, w których poziom ponownego wykorzystania i recyklingu odpadów jest znacznie niższy, niż średnia unijna;

24.  podkreśla znaczenie roli, jaką odgrywają obywatele i organizacje społeczeństwa obywatelskiego we wprowadzaniu zmian i w transformacji gospodarki; podkreśla potrzebę opracowywania strategii uświadamiających oraz strategii mających na celu zmianę zachowań konsumentów, a także unikania tzw. efektu odbicia;

25.  podkreśla konieczność zagwarantowania trwałego zaopatrzenia Europy w surowce w sposób wystarczający, by zaspokoić potrzeby rozwijającego się sektora recyklingu oraz tak, by nastąpił rozwój otwartej gospodarki europejskiej i powstawały nowe miejsca pracy;

26.  domaga się wprowadzenia ostrzejszych wymogów dotyczących „zielonych” zamówień publicznych na produkty i usługi wywierające znaczący wpływ na środowisko i w największym stopniu przyczyniające się do konsumpcji kluczowych zasobów światowych (wody, gleby, surowców i węgla), o których mowa w planie działania; wzywa Komisję, by sprawdziła, w jakim zakresie „zielone” zamówienia publiczne można połączyć z projektami finansowanymi przez UE; wzywa do podjęcia wysiłków w celu promowania wspólnych zamówień oraz sieci urzędników odpowiedzialnych za zamówienia publiczne w ramach wsparcia „zielonych” zamówień publicznych do końca tego roku, zwracając przy tym uwagę, że nie może to stwarzać niekorzystnych warunków konkurencji dla przedsiębiorstw publicznych;

27.  wzywa do rozszerzenia systemów informacji środowiskowych na tradycyjne masowe wyroby konsumpcyjne; popiera krajowe eksperymenty dotyczące oznakowania ekologicznego i zachęca Komisję do opracowania ujednoliconej europejskiej metody wyliczania śladu ekologicznego produktów, by dostarczać konsumentom pełniejsze informacje o wyrobach nieobjętych takimi istniejącymi systemami jak oznakowanie ekologiczne, etykieta informująca o wydajności energetycznej czy oznakowanie produktów rolnictwa ekologicznego;

28.  zwraca uwagę na znaczenie pełnego i szczegółowego oznakowania produktów, obejmującego między innymi informacje o wykorzystaniu zasobów; zwraca się do Komisji i państw członkowskich o podjęcie niezbędnych działań w celu poprawy obecnie obowiązujących przepisów dotyczących oznakowania poprzez zintegrowanie oznakowania, tak aby umożliwić konsumentom sprawne dokonanie świadomego i zrównoważonego wyboru;

29.  wzywa państwa członkowskie, by dopilnowały pełnego wdrożenia dorobku prawnego UE w zakresie odpadów, w tym realizacji minimalnych celów, poprzez krajowe strategie zarządzania oraz strategie i plany zapobiegania powstawaniu odpadów; powtarza, że określone już cele odnoszące się do zbiórki i segregowania odpadów należy dalej rozszerzać i wykorzystać do osiągnięcia jak największego i jakościowo najlepszego odzysku materiałów na poszczególnych etapach; w konsekwencji podkreśla konieczność przyznawania funduszy unijnych w pierwszej kolejności na działania plasujące się na wyższej pozycji w hierarchii odpadów określone w dyrektywie ramowej w sprawie odpadów (np. poprzez nadanie zakładom recyklingu priorytetu względem unieszkodliwiania odpadów); wzywa Komisję, by rozważyła konieczność usprawnienia i ujednolicenia metod obliczeń i badań statystycznych odnoszących się do odpadów celem uzyskania wiarygodnej podstawy do promowania recyklingu;

30.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do skuteczniejszej walki z nielegalnym przemieszczaniem odpadów (zwłaszcza odpadów niebezpiecznych) do krajów trzecich oraz w szczególności do zaostrzenia odpowiednich mechanizmów kontroli; w związku z tym zachęca do stworzenia europejskiej polityki zagranicznej w dziedzinie odpadów, której celem będzie propagowanie najlepszych europejskich norm w zakresie unieszkodliwiania odpadów również poza Unią Europejską;

31.  zauważa, że ponad 20% artykułów spożywczych jest usuwanych jako odpady; wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia konkretnych działań służących ograniczeniu ilości odpadów żywnościowych; zauważa ponadto, że w tym przypadku marnowana jest nie tylko żywność, lecz również zasoby w dziedzinie jej przetwarzania i pakowania;

32.  wzywa Komisję i państwa członkowskie, by kładły większy nacisk na informowanie, edukację i zwiększanie świadomości, szczególnie w jeśli chodzi o kwestię segregowania odpadów, powtórnego wykorzystywania i recyklingu, mając na uwadze, że edukacja ma bezpośredni wpływ na nawyki związane z racjonalnym wykorzystaniem zasobów;

33.  wzywa Komisję, by usprawniła dorobek prawny w zakresie odpadów uwzględniając ich hierarchię oraz konieczność obniżenia poziomu odpadów resztkowych do poziomu bliskiemu zeru; dlatego tez wzywa Komisję, by do 2014 r. przedstawiła wnioski z myślą o stopniowym wprowadzaniu powszechnego zakazu składowania odpadów na poziomie europejskim, a także z myślą o odejściu, do końca tego dziesięciolecia, od spalania odpadów nadających się do recyklingu i kompostowania; powinny temu towarzyszyć odpowiednie środki przejściowe, w tym dalszy rozwój wspólnych standardów opartych na koncepcji cyklu życia; wzywa Komisję do przeglądu celów w zakresie recyklingu na 2020 r., zawartych w dyrektywie ramowej w sprawie odpadów; uważa, że również instrument w postaci podatku od składowania odpadów – wprowadzony już w kilku państwach członkowskich – mógłby pomóc osiągnąć ten cel;

34.  zauważa, że istniejące składowiska odpadów mogą być wykorzystywane jako składowiska surowców (pozyskiwanie surowców z odpadów miejskich – urban mining), jednak nadal istnieje zbyt mało wyników badań na ten temat;

35.  wzywa państwa członkowskie do rozszerzenia prac nad wytycznymi w sprawie opracowania norm dla materiałów recyklingowanych za pośrednictwem Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego;

36.  wzywa Komisję, by opracowała strategie gwarantujące kaskadowe wykorzystanie surowców naturalnych oraz faworyzujące produkty o najwyższej wartości dodanej oraz powstałe w oparciu o racjonalne wykorzystanie zasobów jeżeli chodzi o produkcję energii, biorąc w szczególności pod uwagę potencjał ograniczania emisji gazów cieplarnianych;

37.  domaga się, by Komisja wspierała także takie kaskadowe podejście w przypadku wykorzystywania biomasy, przedkładając recykling i produkty o najwyższej wartości dodanej i powstałe z racjonalnym wykorzystaniem zasobów, takie jak produkty biotechnologiczne i surowce przemysłowe, nad bioenergię;

38.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do opracowania programu mającego na celu uświadamianie przedsiębiorstw, w szczególności MŚP, oraz oferowanie im doradztwa;

39.  podkreśla, że aby podejście oparte na cyklu życia miało sens, musi ono opierać się na możliwie najbardziej precyzyjnej rachunkowości; w tym kontekście nalega, aby przy wdrażaniu dyrektywy w sprawie jakości paliwa dostawcy stosowali odrębną wartość domyślną dla piasków bitumicznych;

40.  podkreśla znaczenie działalności badawczo-rozwojowej oraz innowacyjności dla przyspieszenia procesu przekształcania Europy w obszar efektywnie korzystający z zasobów; zauważa, że szczególnie potrzebne jest zwiększenie innowacyjności w takich obszarach, jak przyjazne dla środowiska poszukiwanie i wydobywanie surowców, rolnictwo, przemysł chemiczny, gospodarka odpadami i recykling, gospodarka wodna, potencjał ponownego wykorzystania, a także w zakresie zastępowania mających negatywny wpływ na środowisko materiałów, technologii i projektów innymi rozwiązaniami na rzecz mniejszego zużycia materiałów i energii, energii odnawialnej i wydajności energetycznej; zauważa, że przyznawanie ulg podatkowych z tytułu mniejszego wykorzystania zasobów również byłoby korzystne dla innowacji, badań i rozwoju;

41.  przypomina, że racjonalne wykorzystywanie zasobów powinno mieć na celu pomoc Unii w osiągnięciu lepszych wyników technicznych w celu lepszej eksploatacji surowców w ramach całego łańcucha wartości (podczas wydobycia, przetwarzania, rafinacji i recyklingu);

42.  wzywa Komisję do zbadania, w jaki sposób można zwiększyć racjonalne korzystanie z zasobów przez przemysł wydobywczy i przetwórczy w UE w celu wzmocnienia konkurencyjności i zrównoważonego rozwoju, między innymi dzięki wspieraniu przyjmowania nowych technologii i wytwarzaniu na większą skalę produktów ubocznych obok metali podstawowych;

43.  domaga się, by państwa członkowskie rozważyły stworzenie centrów nowatorskich technologii w celu wspierania wydobycia, recyklingu i ponownego wykorzystania użytecznych składników odpadów górniczych oraz ułatwienia późniejszego wykorzystania odpadów górniczych znajdujących się w różnych rodzajach składowisk oraz w przemyśle budowlanym oraz obsługi tego rodzaju składowisk odpadów w sposób bezpieczny dla środowiska;

44.  zwraca uwagę na potrzebę stosowania alternatywnych produktów, pozwalających na zmianę energo- i materiałochłonnych modeli konsumpcji przy osiąganiu tego samego poziomu wydajności, a także stosowania alternatywnych surowców i materiałów, zmniejszając tym samym energochłonność procesów produkcyjnych;

45.  wzywa Komisję do zbadania efektów opodatkowania zasobów i surowców pierwotnych, a w szczególności do zbadania wszelkich skutków ubocznych, takich jak zastępowanie niezgodne z zasadą zrównoważonego rozwoju, uchylanie się od opodatkowania czy przenoszenie działalności gospodarczej do krajów trzecich;

46.  podkreśla znaczenie umiejętności i szkoleń; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zaangażowania się w tym kontekście w bliski dialog z partnerami społecznymi, ośrodkami akademickimi i przemysłowymi; wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby we współpracy z przemysłem i ośrodkami akademickimi wspierały racjonalne wykorzystywanie zasobów dzięki specjalnym programom akademickim i stypendiom; w związku z tym popiera także programy wymiany w tej dziedzinie, takie jak program Erasmus Mundus w zakresie minerałów i ochrony środowiska;

47.  podkreśla potrzebę zainwestowania w recykling surowców i metali ziem rzadkich, ponieważ wydobycie, rafinacja i recykling tych metali powoduje poważne skutki dla środowiska, jeżeli procesy te nie są należycie prowadzone;

Kapitał naturalny a usługi ekosytemowe

48.  podkreśla, że różnorodność biologiczna ma kluczowe znaczenie dla istnienia życia ludzkiego i dobrobytu społeczeństw, zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio, poprzez zapewniane usługi ekosystemowe; z zadowoleniem przyjmuje strategię na rzecz różnorodności biologicznej UE do 2020 r., łącznie z wszelkimi celami i działaniami, które są z nią związane; podkreśla znaczenie uwzględniania kwestii ochrony różnorodności biologicznej, również w Europie efektywnie korzystającej z zasobów;

49.  w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje opracowanie specjalnych środków na rzecz kontroli gatunków inwazyjnych i domaga się ich niezwłocznego wdrożenia;

50.  podkreśla znaczenie wody jako zasobu naturalnego mającego podstawowe znaczenie zarówno dla ludzkości, jak i dla ekosystemów; przypomina o coraz większym nacisku na dostępność i jakość bezpiecznych zasobów wodnych z uwagi na takie czynniki jak wylesianie, urbanizacja, wzrost liczby ludności i rozwój gospodarczy, a także zmiana klimatu; podkreśla potrzebę wielopoziomowego podejścia do gospodarowania zasobami wodnymi, kładąc nacisk na rolę władz lokalnych i regionalnych w kontekście projektu przewodniego „Europa efektywnie korzystająca z zasobów”;

51.  nalega również, by Komisja oszacowała i ujawniła koszty szkód środowiskowych będących skutkiem unijnej polityki rolnej i rybołówstwa;

52.  wzywa Komisję do wykorzystania najlepszych praktyk w dziedzinie efektywnego korzystania z zasobów, aby opracować odpowiednie kryteria i rozpocząć programy pilotażowe odnośnie do szeregu zasobów, np. fosforu, tak aby w 2020 r. osiągnąć 100% poziom ich ponownego wykorzystania oraz zoptymalizować ich wykorzystanie i recykling; zaznacza, że takie projekty powinny być finansowane bezpośrednio z budżetu UE;

53.  jest zdania, że należy w sposób bardziej strategiczny i przyjazny dla środowiska gospodarować zasobami w Europie; uważa, że należy podjąć większe wysiłki na rzecz gospodarowania zasobami dostępnymi w UE, w szczególności zasobami mineralnymi, metalami i drewnem, jak również zasobami energetycznymi, w tym paliwami kopalnymi; podkreśla możliwości UE w zakresie zaspokajania własnego zapotrzebowania na surowce i wzywa do ograniczenia jej uzależnienia od importu surowców wytworzonych przy pomocy metod niezrównoważonych z punktu widzenia ochrony środowiska;

54.  jest zdania, że przemysł państw członkowskich powinien w coraz większym stopniu opierać się na wykorzystywaniu własnych surowców; zwraca uwagę, że zarządzanie zasobami własnymi winno uniemożliwić marnowanie zasobów;

55.  podkreśla znaczenie zrównoważonego rolnictwa , co prowadzi do ograniczenia intensywności użytkowania gruntów oraz ograniczenia śladu węglowego Europy;

56.  jest zdania, że świadomi konsumenci odgrywają kluczową rolę jeżeli chodzi o bardziej racjonalne wykorzystywanie zasobów w spożyciu żywności i wspiera inicjatywy podejmowane na szczeblu lokalnym, krajowymi i unijnym, których celem jest wspieranie bardziej zrównoważonych modeli spożywania żywności;

57.  zwraca uwagę na znaczenie odnawialnych zasobów naturalnych, takich jak lasy, w kwestii racjonalnego wykorzystywania zasobów; wzywa Komisję, by zachęcała do stosowania materiałów i surowców, które są odnawialne, pochodzenia biologicznego i przyjazne dla środowiska; zwraca w szczególności uwagę na fakt, że stosowanie niskoemisyjnych surowców odnawialnych, takich jak drewno, do celów budownictwa jest zasobooszczędne;

58.  podkreśla potrzebę zwiększenia ochrony lasów w UE i wzmocnienia powiązanych metod zapobiegania ryzyku, gdyż zasoby leśne i znaczenie drewna dla środowiska stanowią istotny kapitał naturalny; wzywa do utworzenia instrumentów finansowych na rzecz środków zapobiegających pożarom lasów i przeciwpasożytniczych; wzywa Komisję, aby wraz z przemysłem drzewnym zbadała, w jakim stopniu konkretne środki mogą zapewnić zrównoważoną eksploatację zasobów leśnych, w szczególności dzięki projektom pilotażowym; opowiada się za lepszym wykorzystaniem środków z zakresu leśnictwa, które są dostępne w ramach różnych strategii politycznych UE, aby podnieść wartość gospodarczą lasów i zapewnić lepszą dostępność drewna, na przykład dzięki zalesianiu w ramach programów rozwoju obszarów wiejskich;

59.  podkreśla, że utrata substancji odżywczych w środowisku wskutek produkcji rolnej oznacza ogromne obciążenie zewnętrzne ekosystemów, zdrowia ludzkiego i klimatu; wzywa Komisję, by wprowadziła nowoczesne techniki gospodarowania substancjami odżywczymi w celu ograniczenia ich utraty wskutek nasilenia produkcji;

60.  zaznacza, że pakiet reform WPRyb stanowi kluczowy element przewodniej inicjatywy na rzecz efektywnego korzystania z zasobów w Europie; uważa, że jak najbardziej zrównoważona produkcja, zapobieganie zrzutom, czystsze i wydajniejsze silniki, bardziej selektywne narzędzia połowowe, jednakowe warunki prowadzenia działalności na poziomie międzynarodowym oraz nadmierna zdolność połowowa floty rybackiej to kwestie wymagające rozwiązania, aby zapewnić przyjazny dla środowiska i opłacalny gospodarczo charakter sektora rybołówstwa i akwakultury; podkreśla ponadto społeczne i gospodarcze znaczenie łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego;

Zarządzanie i monitorowanie

61.  wzywa Komisję do przyjęcia, po konsultacjach ze wszystkimi najważniejszymi zainteresowanymi podmiotami, solidnych i łatwo zrozumiałych wskaźników, np. śladu gruntowego, wodnego, materiałowego i węglowego, tak aby monitorować postępy w osiąganiu celów; wskaźniki te powinny się opierać na zintegrowanych narzędziach rachunkowości oraz na spójnej i powszechnie przyjętej metodyce popartej naukowo, i powinny być wyraźnie zdefiniowane, aby miały zastosowanie w całej UE, w odniesieniu do podejmowania decyzji i podmiotów prywatnych; powinny one także w pełni uwzględniać wpływ cyklu życia i mierzyć zasoby dostarczane gospodarce, aby umożliwić ujęcie wszystkich aspektów niedoboru zasobów, obejmując tym samym ukryte przepływy; ostrzega, że sugerowany wskaźnik produktywności zasobów nie zapewni wymaganych informacji;

62.  ponownie podkreśla znaczenie określenia spójnych, wymiernych, jasnych i sprawdzalnych celów sektorowych, w tym celu ogólnego, dla realizacji wizji i głównych etapów planu działania; ma świadomość złożoności tej problematyki oraz wynikającej z tego niezbędnej solidnej podstawy naukowej; wzywa Komisję, by najpóźniej w rok od przyjęcia odnośnych wskaźników przedstawiła na tej podstawie konkretną propozycję takich celów dla UE i państw członkowskich oraz by zapewniła zgodność wszystkich strategii politycznych UE z wyznaczonymi celami; uważa, że główne etapy planu działania należy traktować jako cele dopóki nie zostaną określone bardziej szczegółowe założenia; wzywa państwa członkowskie do uwzględnienia odpowiednich celów w strategiach dotyczących efektywnego korzystania z zasobów;

63.  podkreśla, że specyficzne wskaźniki efektywnego gospodarowania zasobami mają decydujące znaczenie we wszystkich obszarach polityki i wzywa Komisję do uwzględniania tych wskaźników we wszystkich przeprowadzanych przez nią ocenach oddziaływania; uważa ponadto, że obowiązkową częścią każdej oceny oddziaływania powinien być też test konkurencyjności przewidziany w komunikacie Komisji COM(2010)0614;

64.  wzywa Komisję do wyegzekwowania pełnego wdrożenia istniejącego ustawodawstwa, ze szczególnym poszanowaniem ustawodawstwa dotyczącego wody w celu jak najobszerniejszego przeanalizowania wszystkich możliwości;

65.  z zadowoleniem przyjmuje unijną dyrektywę w sprawie jakości paliwa jako ważny krok w kierunku przyjęcia podejścia do wykorzystania zasobów uwzględniającego cykl życia oraz nalega, by podczas wdrażania tej dyrektywy dostawcy stosowali oddzielne domyślne wartości dla piasków roponośnych;

66.  uważa, że EAP 7 powinien stanowić właściwe ramy polityczne do zrealizowania wizji, głównych etapów oraz celów planu działań na rzecz Europy efektywnie korzystającej z zasobów;

67.  wzywa Komisję, by dokonała przeglądu strategii politycznych UE oraz dokonała oceny między innymi krajowych planów działania dotyczących odnawialnych źródeł energii oraz wspólnej polityki rolnej z perspektywy ich wpływu na efektywne wykorzystywanie zasobów;

68.  jest zdania, że Europa efektywnie wykorzystująca zasoby stanowi odpowiednie ramy tworzenia ekologicznych miejsc pracy dla wszystkich, bez dyskryminacji;

69.  utrzymuje, że racjonalne wykorzystanie zasobów utrudniają niejednokrotnie uciążliwe procedury administracyjne; wzywa Komisję do uproszczenia procedur autoryzacji, aby umożliwić skuteczniejsze wdrożenie efektywnego wykorzystywania zasobów; z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji dotyczącą dyrektywy w sprawie przejrzystości;

70.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do opracowywania publicznych kampanii informacyjnych i edukacyjnych mających na celu zwiększenie popytu na produkty pochodzące z odpadów recyklingowanych;

71.  apeluje o podjęcie działania w celu dopilnowania, aby jak najefektywniejsze korzystanie z zasobów było kluczowym czynnikiem w polityce regionalnej; podkreśla, że efektywne korzystanie z zasobów powinno być zagadnieniem uwzględnianym na szczeblu regionalnym i lokalnym, biorąc pod uwagę potencjał, problemy i różne poziomy rozwoju europejskich regionów; zaznacza ponadto konieczność dostosowania przez władze lokalne i regionalne działań na rzecz efektywnego korzystania z zasobów do strategii „Europa 2020”;

Wymiar międzynarodowy

72.  uznaje wydajne i zrównoważone korzystanie z zasobów oraz alokację zasobów za kluczowy element polityki przemysłowej UE, który powinien również wpłynąć na stosunki zewnętrzne Unii w chwili obecnej i w przyszłości; pod tym względem uważa, że handel towarami i usługami związanymi ze środowiskiem naturalnym stanowi instrument zrównoważonego rozwoju gospodarczego i społecznego, który przynosi korzyści zarówno w zakresie handlu, jak i środowiska naturalnego;

73.  sądzi, że sprawiedliwy, otwarty i niedyskryminacyjny wielostronny system handlowy oraz ochrona środowiska naturalnego powinny się wzajemnie wzmacniać i przynosić korzyści lokalnym społecznościom, pod warunkiem że wielostronne zasady handlowe zostaną zreformowane w celu lepszego reagowania na wyzwania związane z ochroną środowiska i podstawowe potrzeby ludzkie;

74.  zwraca się do Komisji Europejskiej o szersze uwzględnienie kwestii związanych z surowcami, takich jak a) ograniczenia wywozu oraz b) aspekty dotyczące inwestycji, w obecnych i przyszłych negocjacjach dwu- i wielostronnych prowadzonych przez UE;

75.  podkreśla, że sprawiedliwe otwieranie rynków światowych dla towarów i usług związanych ze środowiskiem naturalnym, zachęcanie do zrównoważonej konsumpcji powoduje wzrost możliwości w sektorze eksportu, tworzy nowe miejsca pracy związane z rozpowszechnianiem nowych technologii ekologicznych, innowacyjnością i konkurencyjnością, a także zapewnia konsumentom niższe ceny, wyższą jakość i większy wybór;

76.  z zadowoleniem przyjmuje postępy poczynione podczas negocjacji handlowych w ramach rundy dauhańskiej Światowej Organizacji Handlu w sprawie zmniejszenia lub zniesienia barier taryfowych i pozataryfowych w handlu towarami i usługami związanymi ze środowiskiem naturalnym, a także zachęca strony do dalszych wysiłków – niezależnie od przyszłości rundy dauhańskiej – w kierunku jasnego zdefiniowania towarów i usług związanych ze środowiskiem naturalnym, które uwzględniałyby społeczną odpowiedzialność przedsiębiorstw, normy środowiskowe UE i zasady sprawiedliwego handlu;

77.  ponownie potwierdza, że wszystkie obowiązujące obecnie dwustronne i regionalne europejskie umowy handlowe powinny zawierać ambitny rozdział o aspekcie zrównoważenia, tak jak ma to miejsce w przypadku umów o wolnym handlu zawartych ostatnio między Unią Europejską a Republiką Korei, Kolumbią, Peru oraz Ameryką Środkową; ponadto uważa, że aspekty dotyczące zrównoważoności społecznej i ekologicznej powinny być traktowane na równi z handlowymi aspektami umów, i w związku z tym wzywa Komisję Europejską do dopilnowania, by rozdziały te podlegały przepisom o rozstrzyganiu sporów, które należy zawrzeć w przyszłości w każdej umowie o wolnym handlu;

78.  uważa, że wprowadzenie preferencji taryfowych odnoszących się do towarów i usług związanych ze środowiskiem naturalnym, produkowanych w sposób społecznie odpowiedzialny, do ogólnego systemu preferencji mogłoby zapewnić wartość dodaną w dziedzinie handlu UE z krajami rozwijającymi się oraz pełnić rolę dodatkowej zachęty do osiągania celów strategii „Europa 2020” i długoterminowych celów Unii w zakresie klimatu i energii;

79.  uważa, że w kontekście konferencji Rio+20 oraz w okresie ją poprzedzającym istnieje potrzeba zainicjowania nowej i wzmożonej debaty z udziałem wszystkich państw członkowskich ONZ, społeczeństwa obywatelskiego i związków zawodowych, która byłaby poświęcona głównie skuteczności dobrowolnego charakteru społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw;

80.  podkreśla, że ekoinnowacje UE stymulują większą efektywność korzystania z zasobów poza granicami UE, ograniczając tym samym wyczerpywanie się ogólnoświatowych zasobów naturalnych; z tego względu wzywa państwa członkowskie, by wzmacniały krajowe strategie na rzecz efektywnego korzystania z zasobów oraz by dzieliły się wiedzą na ten temat podczas ogólnoświatowych forów, takich jak szczyt Rio +20; utrzymuje, że szybko rosnąca światowa konsumpcja oraz kurczące się zasoby materiałowe oznaczają konieczność inwestycji w racjonalne wykorzystywanie zasobów na całym świecie;

81.  zauważa, że zbliżający się szczyt Ziemi Rio+20 mógłby pełnić funkcję ważnego forum, na którym można by omówić zagadnienia związane z efektywnym gospodarowaniem zasobami i zrównoważonym rozwojem; uważa, że nowy zestaw celów zrównoważonego rozwoju mógłby wypełnić luki w milenijnych celach rozwoju, a także mógłby być kolejnym silnym projektem ogólnoświatowym, który uznaje nierozerwalne powiązania między środowiskiem naturalnym i każdym wymiarem rozwoju; apeluje do UE i jej państw członkowskich o odegranie stanowczej i pozytywnej roli na wspomnianej konferencji, co ma służyć sprostaniu wyzwaniom związanym z ustanowieniem ekologicznej gospodarki sprzyjającej włączeniu społecznemu w skali światowej;

o
o   o

82.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

(1) Teksty przyjęte, P7_TA(2011)0364.
(2) Teksty przyjęte, P7_TA(2012)0014.


Inicjatywa „Szanse dla młodzieży”
PDF 232kWORD 77k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 maja 2012 r. w sprawie inicjatywy „Szanse dla młodzieży” (2012/2617(RSP))
P7_TA(2012)0224B7-0233/2012

Parlament Europejski,

–  uwzględniając skierowane do Komisji pytanie z dnia 26 kwietnia 2012 r. dotyczące inicjatywy „Szanse dla młodzieży” (O-000106/2012 – B7-0113/2012),

–  uwzględniając konkluzje z posiedzenia Rady Europejskiej z dnia 17 czerwca 2010 r. dotyczące strategii „Europa 2020” i jej pięciu zasadniczych celów,

–  uwzględniając komunikat Komisji dotyczący inicjatywy „Szanse dla młodzieży” (COM(2011)0933),

–  uwzględniając pakiet dotyczący zatrudnienia zatytułowany „W kierunku odnowy gospodarczej sprzyjającej zatrudnieniu”, zaprezentowany przez Komisję w dniu 18 kwietnia 2012 r. (COM(2012)0173),

–  uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Akt o jednolitym rynku. Dwanaście dźwigni na rzecz pobudzenia wzrostu gospodarczego i wzmocnienia zaufania. Wspólnie na rzecz nowego wzrostu gospodarczego” (COM(2011)0206),

–  uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „'Mobilna młodzież” – Inicjatywa na rzecz uwolnienia potencjału młodzieży ku inteligentnemu, trwałemu i sprzyjającemu włączeniu społecznemu wzrostowi gospodarczemu w Unii Europejskiej' (COM(2010)0477),

–  uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Roczna analiza wzrostu gospodarczego 2012” (COM(2011)0815),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 lipca 2010 r. w sprawie wspierania dostępu młodzieży do rynków pracy, poprawy statusu osób odbywających staże i praktyki zawodowe(1),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 października 2011 r. w sprawie mobilności i integracji osób niepełnosprawnych oraz europejskiej strategii na rzecz osób niepełnosprawnych 2010–2020(2),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 marca 2011 r. w sprawie strategii UE w dziedzinie integracji Romów(3),

–  uwzględniając konkluzje Rady dotyczące wspierania zatrudnienia młodzieży z myślą o realizacji celów strategii „Europa 2020”, przyjęte w Luxemburgu w dniu 17 czerwca 2011 r.,

–  uwzględniając oświadczenie członków Rady Europejskiej z dnia 30 stycznia 2012 r. zatytułowane „Ku konsolidacji sprzyjającej wzrostowi i wzrostowi sprzyjającemu tworzeniu miejsc pracy”,

–  uwzględniając pismo w sprawie bezrobocia wśród młodzieży, które w dniu 31 stycznia 2012 r. wysłał od ośmiu państw członkowskich przewodniczący Komisji Europejskiej J. M. Barroso,

–  uwzględniając dokument roboczy Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (SOC)450 z dnia 28 marca 2012 r. dotyczący komunikatu Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów (COM(2011)0933),

–  uwzględniając dyrektywę Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającą ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy,

–  uwzględniając art. 15, 31 i 32 Karty praw podstawowych UE,

–  uwzględniając tytuł XII TFUE,

–  uwzględniając art. 115 ust. 5 oraz art. 110 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że Parlament Europejski przedstawił swoje stanowisko w sprawie wspierania dostępu młodzieży do rynków pracy oraz poprawy statusu osób odbywających staże i praktyki zawodowe w swojej rezolucji z 2010 r., w której wezwał Komisję Europejską, państwa członkowskie, partnerów społecznych i inne zainteresowane strony do podjęcia m.in. następujących działań, zgodnie z ich właściwościami:

   pilne podjęcie prac nad strategiami, polityką gospodarczą i polityką rynku pracy zmierzającymi do tworzenia dla młodzieży większej liczby miejsc pracy lepszej jakości, by w ten sposób pomóc im uniknąć pułapki niestabilności, w którą wpadają, otrzymując kolejne oferty tymczasowego zatrudnienia i bezpłatnych staży, które nie prowadzą do żadnej realnej poprawy warunków płacy i pracy ani do bardziej stabilnych form zatrudnienia;
   wsparcie krajowych rynków pracy oraz polityki kształcenia i szkoleń dzięki gwarancji dla młodzieży zapewniającej każdej młodej osobie w UE ofertę pracy, praktyki zawodowej, dodatkowego szkolenia lub zatrudnienia połączonego ze szkoleniem po okresie bezrobocia trwającym maksimum cztery miesiące;
   wzmożenie starań o zmniejszenie wskaźnika przedwczesnego przerywania nauki szkolnej oraz opracowanie strategii pomocy dla młodych ludzi nieuczęszczających do szkoły, niezatrudnionych i nieodbywających szkoleń („młodzież NEET”);
   zacieśnienie powiązań między światem edukacji a rynkiem pracy dzięki lepszemu dostosowaniu programów nauczania do potrzeb rynku pracy, oferowaniu staży dobrej jakości dających godną płacę i odpowiednie warunki pracy, wprowadzeniu europejskiej karty jakości staży określającej minimalne standardy staży, by zapewnić ich wartość edukacyjną i uniknąć wykorzystywania, a zarazem zaoferować zabezpieczenie socjalne, a także dzięki stworzeniu większej liczby praktyk zawodowych lepszej jakości w ramach szkolenia i kształcenia zawodowego, by ułatwić młodym ludziom przejście od edukacji do zatrudnienia;
   wzmożenie starań o utworzenie i wdrożenie europejskiego systemu świadectw i uznawania formalnej i nieformalnej nauki, by w ten sposób poprawić mobilność na krajowych i transgranicznych rynkach pracy;
   zapewnienie sprzyjającej integracji polityki mającej pozwolić na uniknięcie dyskryminacji młodzieży i zajęcie się potrzebami grup, które często napotykają szczególne przeszkody przy wchodzeniu na rynek pracy, np. młodych migrantów, młodych rodziców, młodych Romów i osób niepełnosprawnych;

B.  mając na uwadze, że po nieznacznym ożywieniu gospodarczym w 2010 r. bezrobocie ponownie wzrasta, przy czym jego średni poziom w Unii Europejskiej wynosi 10%, a średni poziom bezrobocia wśród ludzi młodych przekracza 22%, podczas gdy prognozy gospodarcze zapowiadają kolejny okres stagnacji, dalszy wzrost bezrobocia i żadnych perspektyw poprawy stanu zatrudnienia w najbliższej przyszłości;

C.  mając na uwadze, że stan zatrudnienia ludzi młodych różni się znacznie w poszczególnych państwach członkowskich, przy czym w niektórych krajach poziom bezrobocia jest znacznie niższy od 10%, a w krajach, które najbardziej odczuły kryzys, sięga niemal 50%;

D.  mając na uwadze, że bezrobociu wśród młodzieży można się skutecznie przeciwstawić, tylko analizując je na tle ogólnego stanu zatrudnienia w danym państwie członkowskim oraz ogólnych ram polityki gospodarczej obejmującej krajowy rynek pracy;

E.  mając na uwadze, że jedną z przyczyn wysokiego poziomu bezrobocia wśród młodzieży jest brak nowych miejsc pracy;

F.  mając na uwadze, że negatywne skutki kryzysu finansowo-gospodarczego, a zwłaszcza kryzysu długu państwowego w strefie euro mocniej uderzyły w ludzi młodych, zwłaszcza tych, którzy nie ukończyli lub nie zdołali ukończyć obowiązkowej edukacji lub szkoły ponadpodstawowej drugiego stopnia, którzy stoją w obliczu długotrwałego bezrobocia i wykluczenia społecznego, i którzy mieszkają w regionach, gdzie sytuacja gospodarcza jest mniej korzystna, przez co ich sytuacja jest jeszcze gorsza niż przedtem;

G.  mając na uwadze, że alarmujący wzrost poziomu bezrobocia wśród młodzieży zagraża gospodarczej i społecznej przyszłości wielu młodych ludzi w Unii Europejskiej, co oznacza, że drogo zapłacą oni za obecny kryzys;

H.  mając na uwadze, że zwalczanie bezrobocia wśród młodzieży wymaga większych inwestycji w edukację i szkolenia w UE;

I.  mając na uwadze, że skuteczne środki obejmują przeniesienie pracowników z upadających sektorów przemysłu do sektorów, w których występuje wzrost, by stymulować innowacyjność i tworzyć nowe miejsca pracy;

J.  mając na uwadze, że w dniu 17 czerwca 2010 r. Rada Europejska uzgodniła strategię „Europa 2020” i jej pięć zasadniczych celów, w tym:

   „zmniejszenie odsetka osób przedwcześnie kończących naukę do poniżej 10%”;
   „podniesienie odsetka liczby osób w wielu od 30 do 34, które ukończyły studia wyższe, do co najmniej 40%”;
   „dążenie do osiągnięcia wskaźnika zatrudnienia wśród kobiet i mężczyzn w wieku od 20 do 64 lat na poziomie 75%, w tym przez zwiększanie zatrudnienia młodzieży, osób starszych i pracowników nisko wykwalifikowanych oraz przez skuteczniejszą integrację legalnych migrantów”;
   „wspieranie włączenia społecznego, w szczególności dzięki zmniejszaniu ubóstwa przez umożliwienie co najmniej 20 milionom osób odsunięcia ryzyka ubóstwa i wykluczenia społecznego”;

K.  mając na uwadze, że Komisja Europejska w komunikacie na temat Aktu o jednolitym rynku słusznie stwierdziła, iż w dalszym pogłębianiu jednolitego rynku leży potencjał tworzenia miejsc pracy i dobrobytu, co jest pilnie potrzebne, by doprowadzić do poprawy sytuacji gospodarczej i wyjść z obecnego kryzysu;

L.  mając na uwadze, że Komisja Europejska w komunikacie dotyczącym mobilności młodzieży zachęciła państwa członkowskie do wprowadzenia gwarancji dla młodzieży, a następnie wezwała państwa członkowskie, by aktywniej działały na rzecz wdrażania tego rodzaju gwarancji;

M.  mając na uwadze, że na posiedzeniu w dniu 30 stycznia 2012 r. członkowie Rady Europejskiej wydali oświadczenie, w którym wezwali państwa członkowskie do zwiększenia liczby ofert zatrudnienia i zmniejszania bezrobocia wśród młodzieży, i które zakończyli wnioskiem, iż „należy dążyć do tego, by w kilka miesięcy po opuszczeniu szkoły młodzi ludzie otrzymywali dobrą ofertę pracy, możliwość dalszej nauki, przyuczenia do zawodu lub praktyki”;

N.  mając na uwadze, że w dniu 31 stycznia 2012 r. przewodniczący Komisji Europejskiej J. M. Barroso wysłał pisma do ośmiu państw członkowskich, w których poziom bezrobocia wśród młodzieży znacznie przewyższa średnią UE, a ponadto do tych państw wysłane zostały grupy działania mające opracować plany zatrudnienia młodych ludzi;

O.  mając na uwadze, że wspólne cechy tych ośmiu krajów to bardzo wysoki odsetek osób przedwcześnie kończących naukę szkolną i nisko wykwalifikowanych młodych ludzi szukających zatrudnienia na rynku pracy;

P.  mając na uwadze, że w maju 2012 r. Komisja Europejska przedstawi zalecenia na 2012 r. dla poszczególnych krajów, a zarazem stwierdziła w komunikacie dotyczących inicjatywy „Szanse dla młodzieży”, że państwa członkowskie, zwłaszcza te, w których występuje najwyższy poziom bezrobocia wśród młodzieży, powinny – nie czekając na wydanie wspomnianych zaleceń – podjąć zdecydowane środki mające zapobiegać przedwczesnemu porzucaniu nauki szkolnej, rozwijać umiejętności dostosowane do rynku pracy, wspierać pierwsze doświadczenia na rynku pracy i szkolenia w miejscu pracy oraz ułatwiać dostęp do (pierwszej) pracy;

Q.  mając na uwadze, że na posiedzeniu Rady Europejskiej w dniu 30 stycznia 2012 r.przewodniczący Komisji Europejskiej J. M. Barroso oznajmił, iż w budżecie funduszy strukturalnych do wydania zostało jeszcze 82 mld EUR, które można rozdzielić;

1.  z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji w sprawie inicjatywy „Szanse dla młodzieży”, która bazuje na wcześniejszych inicjatywach Komisji, takich jak „Młodzież w działaniu” i „Nowe umiejętności – nowe miejsca pracy”, a także na licznych inicjatywach prezentowanych w tej serii komunikatów, ma jednak poważne wątpliwości, czy skala proponowanych działań jest współmierna do wagi obecnego kryzysu w formie bezrobocia wśród młodzieży, jakiego doświadcza wiele państw członkowskich;

2.  podkreśla, że stan zatrudnienia młodych ludzi w dużej mierze zależy od ogólnej sytuacji gospodarczej; z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji zatytułowany „W kierunku odnowy gospodarczej sprzyjającej zatrudnieniu” oraz wzywa głowy państw i szefów rządów państw UE, by jak najszybciej przedstawili europejski plan inwestycji stymulujących trwały, sprzyjający włączeniu i zatrudnieniu wzrost;

3.  z zadowoleniem przyjmuje oświadczenie Rady Europejskiej, w którym wezwano państwa członkowskie do wprowadzenia krajowych systemów przypominających gwarancję dla młodzieży, i zwraca się do państw członkowskich, by odpowiedziały na ten apel, szybko przyjmując na szczeblu krajowym konkretne środki zapewniające młodym ludziom godną pracę, edukację, szkolenie lub przekwalifikowanie w ciągu czterech miesięcy od opuszczenia szkoły;

4.  z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji, by wspierać gwarancję dla młodzieży i przyznać państwom członkowskim 4 mln EUR, by pomóc im w tworzeniu systemów gwarancji dla młodzieży, które należy wesprzeć aktywną polityką rynku pracy zmierzającą do zasypania przepaści między systemami edukacji i szkoleń a rynkiem pracy, jednak szczerze wątpi, czy ta kwota wystarczy, by pomóc krajom, w których występuje wysoka stopa bezrobocia, we wprowadzeniu tego rodzaju gwarancji w sytuacji ograniczeń, jakim podlegają budżety krajowe;

5.  podkreśla, że gwarancja dla młodzieży musi rzeczywiście poprawić sytuację młodych ludzi, którzy nie mają zatrudnienia, nie kształcą się i nie uczestniczą w szkoleniach, a także by stopniowo przezwyciężać problem bezrobocia wśród młodzieży w UE;

6.  z zadowoleniem przyjmuje zapisany w komunikacie zatytułowanym „W kierunku odnowy gospodarczej sprzyjającej zatrudnieniu” zamiar Komisji, by przedstawić wniosek w sprawie zalecenia Rady dotyczącego jakościowych ram staży oraz zalecenia Rady dotyczącego gwarancji dla młodzieży przed końcem 2012 r., i apeluje do państw członkowskich, by przyjęły ten wniosek przed końcem 2012 r.;

7.  uznaje fakt, że młodzi ludzie doświadczają dyskryminacji pod względem dostępu do rynku pracy i pozostawania na nim, co jest konsekwencją ich niepewnej sytuacji i umów na czas określony, oraz fakt, że w sytuacji tej niezbędna jest pełna zgodność z zasadą równego traktowania ustanowioną w europejskim prawodawstwie;

8.  podkreśla, że szczególnie dyskryminowane na rynku pracy są młode matki, gdyż przerywają one karierę ze względu na zobowiązania rodzinne; w związku z tym wzywa państwa członkowskie do udoskonalenia polityki godzenia pracy z życiem prywatnym, zwłaszcza dzięki poprawie dyrektywy w sprawie urlopu macierzyńskiego na szczeblu UE oraz dzięki oferowaniu dostępnych, przystępnych i dobrych jakościowo usług w zakresu opieki nad dziećmi i niesamodzielnymi osobami dorosłymi;

9.  jest przekonany, że jedną ze skutecznych metod ponownego wprowadzania młodych ludzi na rynek pracy są reformy systemowe mające na celu rozwiązanie problemu strukturalnego bezrobocia;

10.  przyjmuje z zadowoleniem poczucie pilności sprawy, któremu dał wyraz przewodniczący Komisji J. M. Barroso, wychodząc z inicjatywą wysłania grup działania do państw członkowskich o najwyższej stopie bezrobocia wśród młodzieży; zwraca się do Komisji o należyte informowanie Parlamentu o programach prac i konkretnych rezultatach tych działań; ubolewa nad tym, że grupy działania zostały powołane i upoważnione do działania wyłącznie przez Komisję, oraz proponuje, by w przyszłości Parlament Europejski i Rada były w większym stopniu zaangażowane w ten proces;

11.  wzywa Komisję do dokonania oceny skutków reform na rynku pracy związanych z propozycjami wysuniętymi przez grupy działania dotyczącymi stopy bezrobocia i standardów jakości zatrudnienia w danych państwach członkowskich;

12.  zachęca Komisję do jak najszybszego przyjęcia w 2012 r. europejskich przepisów ramowych w zakresie jakości oraz do określenia minimalnych standardów sprzyjających oferowaniu i odbywaniu praktyk wysokiej jakości;

13.  wzywa państwa członkowskie do poprawy jakości i znajomości, a tym samym i statusu kształcenia i szkolenia zawodowego, które jest podstawową alternatywą dla kształcenia wyższego;

14.  uważa, że mobilność i możliwości pracy w innym państwie członkowskim mogłyby być dla młodych ludzi ważnym krokiem ku uzyskaniu lepszego dostępu do rynku pracy; docenia zatem rozszerzenie zakresu inicjatywy „Erasmus dla wszystkich” i zaleca, by położyć w ramach tego programu silny nacisk na zdobycie doświadczeń w pracy za granicą przez studentów i młodych ludzi kształcących się i szkolących się zawodowo;

15.  wzywa państwa członkowskie do ustanowienia i dokonania oceny nowych wiążących celów na rzecz ludzi młodych, ze zwróceniem szczególnej uwagi na zgodne z celami strategii „Europa 2020” strategie polityczne ukierunkowane na jakość i młodzież, które należałoby włączyć do poszczególnych krajowych programów reform;

16.  wzywa Komisję do jednoznacznego włączenia bezrobocia wśród młodzieży do europejskiego okresu oceny poprzez uznanie go za cel cząstkowy strategii „Europa 2020”;

17.  wzywa państwa członkowskie, w których jest niskie bezrobocie lub które z powodzeniem wprowadziły gwarancje dla młodzieży, takie jak Austria, do aktywnej współpracy z państwami członkowskimi poważnie dotkniętymi bezrobociem wśród młodzieży poprzez przekazywanie wiedzy i skutecznych wzorców w celu zniwelowania coraz większego rozziewu między ich stopami bezrobocia oraz w celu wspólnego opracowania lepszych i bardziej sprzyjających włączeniu społecznemu strategii politycznych ukierunkowanych na młodzież, mających pozytywne skutki praktyczne;

18.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do dokonania oceny szczególnych wyzwań, jakie stoją przed młodymi ludźmi w zakresie ich dostępu do ochrony socjalnej, oraz oceny zagrożenia młodych ludzi wykluczeniem społecznym; wzywa Komisję i państwa członkowskie do promowania środków na rzecz ułatwienia im dostępu do ochrony socjalnej i do wynagrodzeń;

19.  ubolewa nad tym, że po czterech latach, które upłynęły od początku kryzysu, w budżecie przeznaczonym na fundusze strukturalne w perspektywie finansowej na lata 2007–2013 pozostaje jeszcze do wydania kwota 82 mld EUR; nalega, by Komisja uznała za priorytet przesunięcie znacznej części kwoty 82 mld EUR na projekty na rzecz młodzieży, zwłaszcza z przeznaczeniem dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), w celu zwiększenia możliwości godziwego zatrudnienia dla młodych ludzi; wzywa Komisję, by rozważyła zwiększenie stawek współfinansowania dla ośmiu państw, w których stopa bezrobocia jest szczególnie wysoka;

20.  wzywa Komisję do szukania nowych i bardziej ambitnych źródeł finansowania na rzecz wsparcia państw członkowskich w rozwiązywaniu kwestii wysokiej stopy bezrobocia wśród młodzieży;

21.  uważa za niezwykle ważne, by w trakcie opracowywania ram finansowych na lata 2014–2020 przeznaczono odpowiednie środki na potrzeby młodzieży, przy szczególnym uwzględnieniu młodych ludzi nieuczęszczających do szkoły, niezatrudnionych i nieodbywających szkoleń („młodzież NEET”);

22.  wzywa państwa członkowskie do zadbania o to, by środki te były przyznawane przy pełnym udziale partnerów społecznych i organizacji młodzieżowych;

23.  przyjmuje z zadowoleniem propozycję Komisji dotyczącą promowania mobilności zawodowej młodych ludzi w ramach nowego Programu na rzecz przemian i innowacji społecznych, aby zachęcać ich do szukania pracy w tych państwach członkowskich i regionach, które cierpią na brak rąk do pracy lub brak pracowników z konkretnymi umiejętnościami; apeluje w tym kontekście o skupienie się w większym stopniu na sytuacji młodych ludzi, zwłaszcza w odniesieniu do okresu wchodzenia na rynek pracy po ukończeniu edukacji, na ograniczeniu zjawiska przedwczesnego zaniechania nauki oraz na jakości staży i przyuczania do zawodu; podkreśla, że promowanie mobilności zawodowej musi iść w parze z lepszą ochroną socjalną oraz ograniczeniem przeszkód w mobilności w dziedzinie praw socjalnych i zabezpieczenia społecznego, zwłaszcza wobec szczególnie narażonych młodych pracowników;

24.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do finansowania programów na rzecz mobilności zorientowanych na szkolenie i zatrudnianie młodych ludzi w nowych dziedzinach mogących przyczyniać się do wzrostu sprzyjającego zatrudnieniu, w szczególności na zielonych miejscach pracy i w sektorze opieki, zarówno w przypadku młodych mężczyzn, jak i kobiet;

25.  wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia dwutorowych systemów kształcenia w odniesieniu do wszystkich zawodów, które nie wymagają wyższego wykształcenia, w tym do wyznaczenia celów do zrealizowania przez przedsiębiorstwa określonych rozmiarów w zakresie oferowania praktyk zawodowych oraz do stworzenia zachęt do zatrudniania młodych ludzi;

26.  wzywa państwa członkowskie do opracowania strategii, i to nie tylko krótkoterminowej, ale przede wszystkim średnio- i długoterminowej, w większym stopniu koordynującej krajowe programy kształcenia i szkoleń zawodowych z potrzebami rynku pracy, aby uniknąć przeładowania w niektórych sektorach, sprzyjać tworzeniu się nowych rynków niszowych oraz przesunąć zasoby z sektorów, w których jest coraz mniej miejsc pracy, do rozwijających się sektorów, takich jak gospodarka zrównoważona;

27.  zachęca do przyjęcia europejskiej strategii na rzecz zatrudnienia ludzi młodych wspierającej przedsiębiorstwa, organizacje charytatywne, władze publiczne i innych pracodawców w tworzeniu godziwych miejsc pracy wysokiej jakości;

28.  jest szczególnie zaniepokojony negatywnym wpływem, jakie będą miały istotne cięcia budżetowe w dziedzinie edukacji w niektórych państwach członkowskich na trudną sytuację młodych ludzi oraz na wprowadzenie w życie propozycji związanych z inicjatywą „Szanse dla młodzieży”; wzywa Komisję do upewnienia się, że zalecenia kierowane do państw członkowskich dotyczące odzyskania stabilności budżetowej nie zaszkodzą strategiom politycznym i programom mającym na celu wspieranie zatrudniania i inkluzji społecznej ludzi młodych oraz zapobieganie marginalizacji i utracie kontaktu z rynkiem pracy w przypadku młodych ludzi, ani tych strategii i programów nie zniweczą;

29.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

(1) Dz.U. C 351 E z 2.12.2011, s. 29.
(2) Teksty przyjęte, P7_TA(2011)0453.
(3) Teksty przyjęte, P7_TA(2011)0092.


Stosowanie zasady równego wynagradzania pracowników płci męskiej i żeńskiej za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości
PDF 420kWORD 123k
Rezolucja
Załącznik
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 maja 2012 r. z zaleceniami dla Komisji w sprawie stosowania zasady równości wynagrodzeń dla pracowników płci męskiej i żeńskiej za taką samą pracę lub pracę tej samej wartości (2011/2285 (INI))
P7_TA(2012)0225A7-0160/2012

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 225 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

–  uwzględniając art. 8 i 157 TFUE,

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/54/WE z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy (wersja przeredagowana)(1),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 21 września 2010 r. zatytułowany „Strategia na rzecz równości kobiet i mężczyzn 2010-2015” (COM(2010)0491),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 5 marca 2010 r. zatytułowany „Zwiększone zaangażowanie na rzecz równości między kobietami i mężczyznami. Karta Kobiet” (COM(2010)0078),

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji z maja 2010 r. zatytułowane „Zróżnicowanie wynagrodzenia ze względu na płeć w Europie z perspektywy prawnej”,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji z lutego 2009 r., sporządzone przez europejską sieć ekspertów prawnych w obszarze równości płci, zatytułowane „Transpozycja przeredagowanej wersji dyrektywy 2006/54/WE”,

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 18 lipca 2007 r. zatytułowany „Znoszenie różnic w wynagradzaniu kobiet i mężczyzn” (COM(2007)0424),

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji z lutego 2007 r., sporządzone przez komisyjną sieć ekspertów prawnych w obszarze zatrudnienia, spraw społecznych i równości między mężczyznami i kobietami, zatytułowane „Aspekty prawne różnic w wynagradzaniu kobiet i mężczyzn”,

–  uwzględniając europejski pakt na rzecz równości płci (2011–2020) przyjęty przez Radę w dniu 7 marca 2011 r.,

–  uwzględniając orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w oparciu o art. 157 TFUE,

–  uwzględniając sprawozdanie Europejskiej Fundacji na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy z dnia 5 marca 2010 r. pt. „Działania na rzecz zmniejszania różnic w płacy kobiet i mężczyzn: działania rządu i partnerów społecznych”,

–  uwzględniając ramy działań na rzecz równości kobiet i mężczyzn przyjęte przez europejskich partnerów społecznych w dniu 1 marca 2005 r. oraz sprawozdania uzupełniające z lat 2006, 2007 i 2008, a także końcowe sprawozdanie oceniające z 2009 r.,

–  uwzględniając postanowienia Konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy z 1994 r.(2) dotyczącej pracy w niepełnym wymiarze czasu, które zobowiązują państwa do zawarcia w umowach o zamówienia publiczne klauzuli dotyczącej pracy, w tym równości wynagrodzeń,

–  uwzględniając konwencję nr 100 Międzynarodowej Organizacji Pracy pt. „Jednakowe wynagrodzenie”,

–  uwzględniając seminarium internetowe MOP – Global Compact ONZ z marca 2011 r.: „Równe wynagrodzenie za pracę o równej wartości: jak to osiągnąć?”,

–  mając na uwadze art. 11 ust. 1 lit. d) Konwencji w sprawie eliminacji wszelkich form dyskryminacji kobiet, przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w rezolucji nr 34/180 z dnia 18 grudnia 1979 r.,

–  uwzględniając swą rezolucję z dnia 18 listopada 2008 r. w sprawie stosowania zasady równości wynagrodzeń dla mężczyzn i kobiet(3),

–  uwzględniając komunikat uzupełniający Komisji z dnia 3 lutego 2009 r. do rezolucji z dnia 18 listopada 2008 r.,

–  uwzględniając wniosek przedłożony przez 10 posłów dnia 8 marca 2010 r. zgodnie z art. 42 Regulaminu, dotyczący sporządzenia sprawozdania w ramach inicjatywy ustawodawczej zatytułowanego „Równa płaca za tę samą pracę”,

–  uwzględniając art. 42 i 48 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia oraz opinię Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (A7-0160/2012),

A.  mając na uwadze, że zgodnie z najnowszymi tymczasowymi i niekompletnymi danymi w Unii wynagrodzenie kobiet jest średnio o 16,4% niższe od wynagrodzenia mężczyzn, a zróżnicowanie wynagrodzenia ze względu na płeć waha się w państwach członkowskich od 4,4% do 27,6%; mając również na uwadze, że mimo pokaźnego zbioru przepisów prawnych obowiązujących od niemal 40 lat oraz działań i zasobów ukierunkowanych na zmniejszenie takich różnic w wynagrodzeniu(4), zmiany zachodzą niezwykle powoli (rozbieżność na poziomie Unii wynosiła 17,7% w 2006 r., 17,6% w 2007 r., 17,4% w 2008 r., 16,9% w 2009 r. i 16,4% w 2010 r.), a w niektórych państwach członkowskich ta rozbieżność się nawet pogłębiła; przy czym zróżnicowanie wynagrodzenia ze względu na płeć może być wyższe od wskazanego, gdyż cały czas brakuje danych dotyczących trzech państw członkowskich;

B.  mając na uwadze, że powody leżące u podstaw utrzymującego się znacznego zróżnicowania wynagrodzenia ze względu na płeć są złożone, różnorakie i często współzależne od innych czynników oraz wykraczają daleko poza prostą zasadę równej płacy za tę samą pracę lub pracę o równej wartości; mając na uwadze, że powody te uwzględniają bezpośrednią i pośrednią dyskryminację oraz czynniki społeczno-gospodarcze, np. rynek pracy charakteryzujący się wysokim poziomem segregacji poziomej i pionowej, przyznawanie niższej wartości pracy kobiet, nierównowagę w godzeniu życia zawodowego i prywatnego oraz tradycyjne praktyki i stereotypy wpływające m.in. na wybór formy edukacji, doradztwo edukacyjne, dostęp do branż i w rezultacie na karierę zawodową, zwłaszcza w przypadku dziewcząt i kobiet, co skłania je do wyboru typowo kobiecych zawodów, które są gorzej opłacane; mając na uwadze, że według analiz ekspertów dyskryminacja, zarówno bezpośrednia, jak i pośrednia, odpowiada praktycznie w połowie za zróżnicowanie wynagrodzenia;

C.  mając na uwadze, że zbyt często różnice w wynagrodzeniu są powiązane z dziedzictwem kulturowym oraz z czynnikami prawnymi i gospodarczymi charakteryzującymi współczesne społeczeństwo;

D.  mając na uwadze, że kobiety musiałyby pracować średnio aż do 2 marca 2012 r., ażeby zarobić tyle, ile wynosiła średnia roczna płaca mężczyzn do dnia 31 grudnia 2011 r.;

E.  mając na uwadze, że wprowadzenie w życie zasady jednakowej płacy za taką samą pracę oraz za pracę o równej wartości jest kluczowe, by osiągnąć równość płci; mając na uwadze, że Komisja i państwa członkowskie powinny zostać wezwane do gromadzenia i regularnego publikowania statystyk wskazujących nie tylko na średnie wynagrodzenie za godzinę pracy, lecz także na wynagrodzenie, jakie otrzymują kobiety i mężczyźni za taką samą pracę oraz za pracę o równej wartości;

F.  mając na uwadze, że chociaż dyrektywa 2006/54/WE przyczyniła się do poprawy sytuacji kobiet na rynku pracy, nie zmieniła ona w sposób zasadniczy legislacji dotyczącej zmniejszania zróżnicowania wynagrodzenia ze względu na płeć; mając na uwadze, że wstępne badania ekspertów pokazują, iż w legislacji państw członkowskich wprowadzono jedynie niewielkie zmiany lub nie wprowadzono ich wcale, a na pracodawców nie są nakładane żadne sankcje; mając na uwadze, że złożoność tej kwestii wymaga nie tylko poprawy ustawodawstwa, ale również przyjęcia ogólnoeuropejskiej strategii na rzecz przeciwdziałania zróżnicowaniu wynagrodzenia ze względu na płeć, co z kolei wymaga silnego przywództwa Unii w obszarze koordynowania polityk, propagowania dobrych praktyk i angażowania różnorakich podmiotów;

G.  mając na uwadze, że panuje tendencja do częstszego negocjowania wynagrodzeń indywidualnie, co skutkuje brakiem informacji i przejrzystości w odniesieniu do zindywidualizowanego systemu płac, prowadząc do zwiększania rozbieżności między stawkami wynagrodzeń pracowników na podobnych stanowiskach, a także może skutkować zwiększaniem zróżnicowania wynagrodzenia ze względu na płeć; mając na uwadze, że bardziej zdecentralizowany i zindywidualizowany system ustalania wynagrodzeń powinien być oceniany raczej jako niepokojąca zmiana, a ochrona danych nie może być podawana jako uzasadniony powód niepublikowania informacji statystycznych dotyczących wynagrodzeń;

H.  mając na uwadze, że we wszystkich państwach członkowskich uczennice osiągają lepsze wyniki w szkole aniżeli uczniowie, a kobiety stanowią aż 59% wszystkich absolwentów uczelni wyższych; mając jednak na uwadze, że ze względu na tradycyjne praktyki i stereotypy dotyczące edukacji stanowią one mniejszość na takich kierunkach jak matematyka czy inżynieria informatyczna;

I.  mając na uwadze, że umiejętności i kompetencje kobiet są często niedoceniane, podobnie jak zawody i stanowiska zdominowane przez kobiety, a ocena taka często nie opiera się na żadnych obiektywnych kryteriach; mając na uwadze, że poszerzanie perspektyw kariery zawodowej kobiet i zmiany modeli edukacji mogłyby mieć pozytywny wpływ na rozwiązanie kwestii zróżnicowania wynagrodzenia ze względu na płeć, na przykład przez zwiększenie liczby kobiet naukowców i inżynierów;

J.  mając na uwadze, że kobiety częściej zatrudniane są w niepełnym wymiarze godzin oraz że zróżnicowanie wynagrodzenia ze względu na płeć jest niemal dwukrotnie większe w przypadku pracowników wykonujących pracę w niepełnym wymiarze godzin niż w przypadku pracowników pełnoetatowych;

K.  mając na uwadze, że według analiz ekspertów różnice w wynagrodzeniu kobiet i mężczyzn zaczynają być widoczne po powrocie kobiet na rynek pracy z pierwszego urlopu macierzyńskiego, pogłębiają się w przypadku powtarzających się przerw w karierze ze względu na czynniki zewnętrzne, takie jak przerwy w zatrudnieniu związane z opieką nad dzieckiem lub członkami rodziny pozostającymi na utrzymaniu, i rośnie z wiekiem i poziomem wykształcenia; mając na uwadze, że wolniejsze, krótsze i/lub przerywane kariery kobiet przyczyniają się również do powstania różnic w składkach na systemy zabezpieczenia społecznego, zwiększając tym samym w przypadku kobiet prawdopodobieństwo życia w ubóstwie na starość;

L.  mając na uwadze, że według dostępnych danych kwalifikacje i doświadczenie zdobywane przez kobiety, w porównaniu do tych zdobywanych przez mężczyzn, przynoszą mniejsze korzyści finansowe; mając na uwadze, że oprócz przyjęcia koncepcji „równego wynagrodzenia za pracę o równej wartości”, która musi być wolna od stereotypów dotyczących płci, należy również odejść od ról społecznych, które dotychczas znacznie wpływały na formy edukacji i zatrudnienia, natomiast edukacja może i musi przyczynić się do zlikwidowania stereotypów dotyczących płci występujących w społeczeństwie; mając ponadto na uwadze, że urlop macierzyński i rodzicielski nie musi prowadzić do dyskryminacji kobiet na rynku pracy;

M.  mając na uwadze, że pracodawcy w sfeminizowanych branżach oraz zawodach wypłacają średnio niższe wynagrodzenia; mając także na uwadze, że we wspomnianych branżach i zawodach zazwyczaj rzadziej występuje zarówno reprezentacja związkowa, jak i zbiorowe układy pracy;

N.  mając na uwadze, że zgodnie z przepisami i europejskim orzecznictwem pracodawcy mają obowiązek stosować te same kryteria oceny wobec wszystkich członków personelu, ustalenia dotyczące wynagrodzenia muszą być zrozumiałe i przejrzyste, a stosowane kryteria muszą uwzględniać specyficzny charakter i typ pracy oraz muszą być pozbawione elementów dyskryminacyjnych;

O.  mając na uwadze, że różnice w wynagrodzeniu są jeszcze bardziej wyraźne wśród kobiet borykających się z szeregiem różnego rodzaju trudności, takich jak kobiety niepełnosprawne, kobiety należące do mniejszości oraz kobiety niewykwalifikowane;

P.   mając na uwadze, że jedynie niewielka liczba skarg dotyczących dyskryminacji ze względu na płeć, przybierającej formę różnicy w wynagrodzeniu, wnoszona jest do właściwych w tym zakresie organów sądowych(5); mając na uwadze, że istnieje wiele powodów tak niskiej liczby skarg, np. brak informacji o wynagrodzeniach, problematyczny zakres porównania, niedostateczne zasoby własne skarżącego;

Q.  mając na uwadze, że Europejski Instytut ds. Równouprawnienia Płci może odgrywać zasadniczą rolę w monitorowaniu rozwoju różnic w wynagrodzeniu w zależności od płci oraz analizowaniu przyczyn tych różnic, a także w ocenie wpływu przepisów w tym zakresie;

R.  mając na uwadze, że Parlament wielokrotnie wzywał Komisję do podjęcia inicjatyw, w tym przeglądu istniejących przepisów, w celu wyeliminowania zróżnicowania wynagrodzenia ze względu na płeć i ryzyka ubóstwa wśród emerytów, które jest wyższe wśród kobiet, co jest bezpośrednią konsekwencją zróżnicowania wynagrodzenia ze względu na płeć;

1.  zwraca się do Komisji o dokonanie przeglądu dyrektywy 2006/54/WE najpóźniej do dnia 15 lutego 2013 r., zgodnie z jej art. 32, oraz o zaproponowanie do niej zmian na podstawie art. 157 TFUE z uwzględnieniem szczegółowych zaleceń przedstawionych w załączniku do niniejszej rezolucji, przynajmniej w odniesieniu do następujących aspektów zróżnicowania wynagrodzenia ze względu na płeć:

   definicje,
   analiza sytuacji i przejrzystość wyników,
   ocena pracy i zaszeregowanie pracowników,
   organy właściwe w zakresie równouprawnienia i środki prawne,
   dialog społeczny,
   zapobieganie dyskryminacji,
   upowszechnianie problematyki płci,
   sankcje,
   racjonalizacja unijnego prawodawstwa i unijnej polityki;

2.  potwierdza, że zalecenia te są zgodne z prawami podstawowymi i zasadą pomocniczości;

3.  wyraża przekonanie, że wnioskowany projekt nie będzie miał konsekwencji finansowych;

4.  dostrzega liczne przyczyny wzrostu zróżnicowania wynagrodzenia ze względu na płeć i w związku z tym przyznaje, że wielopoziomowe i wieloaspektowe podejście wymaga silnego przywództwa Unii w obszarze koordynowania polityk, propagowania dobrych praktyk i angażowania różnorakich podmiotów w charakterze europejskich partnerów społecznych, w celu stworzenia ogólnoeuropejskiej strategii na rzecz eliminowania różnic w wynagrodzeniu kobiet i mężczyzn;

5.  wzywa państwa członkowskie do konsekwentnego wdrażania i egzekwowania dyrektywy 2006/54/WE oraz do zachęcania sektora prywatnego do odgrywania aktywniejszej roli w eliminowaniu różnic w wynagrodzeniu kobiet i mężczyzn; państwa członkowskie i Komisja powinni zachęcać partnerów społecznych, w tym pracodawców, do stosowania takich systemów oceny pracy, które są wolne od dyskryminacji ze względu na płeć, a także do wdrażania systemów zaszeregowania pracowników oraz do promowania koncepcji pracy za równe wynagrodzenie;

6.  wzywa państwa członkowskie do dawania przykładu w odniesieniu do likwidowania różnic w wynagrodzeniu kobiet w instytucjach rządowych i publicznych oraz w przedsiębiorstwach publicznych;

7.  podkreśla znaczenie negocjacji zbiorowych i zbiorowych układów pracy w zwalczaniu dyskryminacji kobiet, zwłaszcza w zakresie dostępu do zatrudnienia, wynagrodzeń, warunków pracy, awansu zawodowego oraz szkoleń zawodowych;

8.  przyjmuje z zadowoleniem inicjatywę Komisji dotyczącą ustanowienia Dnia Równości Wynagrodzeń, który obchodzony był po raz pierwszy w dniu 5 marca 2011 r., a po raz drugi w dniu 2 marca 2012 r.;

9.  zwraca uwagę, że nie można tolerować nierównego wynagradzania ze względu na inne czynniki, takie jak rasa, pochodzenie etniczne, orientacja seksualna czy religia;

10.  przyjmuje z zadowoleniem inicjatywę Rady, przedstawioną w czasie prezydencji belgijskiej w 2010 r., dotyczącą oceny i aktualizacji zbioru wskaźników ilościowych i jakościowych;

11.  zachęca Komisję do wspierania ściślejszej współpracy między państwami członkowskimi w zakresie badań, analiz i czerpania wszelakich korzyści z wymiany najlepszych praktyk;

12.  zachęca państwa członkowskie, aby – o ile to możliwe przy udziale partnerów społecznych – wymieniały się najlepszymi praktykami i zacieśniały współpracę na rzecz rozwoju nowych sposobów walki z różnicami w wynagrodzeniu ze względu na płeć;

13.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do sprzeciwiania się nierównemu wynagradzaniu mężczyzn i kobiet we wszystkich przedmiotowych strategiach politycznych Unii i programach krajowych, a zwłaszcza w tych, które są ukierunkowane na zwalczanie ubóstwa;

14.  proponuje, by państwa członkowskie wyznaczyły obrońcę równości wynagrodzeń, który odpowiadałby za monitorowanie sytuacji w poszczególnych państwach członkowskich oraz składał sprawozdania swojemu parlamentowi krajowemu i Parlamentowi Europejskiemu z poczynionych postępów;

15.  wzywa Komisję do dokonania przeglądu dyrektywy Rady 97/81/WE z dnia 15 grudnia 1997 r. dotyczącej porozumienia ramowego dotyczącego pracy w niepełnym wymiarze godzin, zawartego przez UNICE, CEEP i ETUC(6), pod kątem eliminowania różnic w wynagrodzeniu kobiet i mężczyzn;

16.  zachęca partnerów społecznych do przyjmowania odpowiedzialności, jeżeli chodzi o stworzenie struktury wynagrodzeń charakteryzującej się większą równością płci; organizowania szkoleń w zakresie umiejętności negocjacyjnych, w tym negocjowania wynagrodzenia; promowania wiedzy o równości wynagrodzenia przede wszystkim w celu dążenia do wprowadzenia obowiązkowych audytów wynagrodzeń; oraz do wzmocnienia pozycji kobiet w strukturze partnerstwa społecznego, w szczególności na stanowiskach decyzyjnych;

17.  wzywa państwa członkowskie do zapewnienia możliwości wykorzystywania powództwa zbiorowego w przypadkach naruszeń zasady równości wynagrodzeń, umożliwiając osobom indywidualnym lub organom przedstawicielskim wnoszenie spraw do sądu w imieniu skarżących oraz za ich zgodą oraz do przyznania organizacjom pozarządowym i związkom zawodowym prawa do reprezentowania ofiar dyskryminacji również w postępowaniach administracyjnych; wzywa Komisję do zastanowienia się – w kontekście prac nad przyszłym wnioskiem dotyczącym dyrektywy horyzontalnej w sprawie dochodzenia roszczeń zbiorowych – nad włączeniem doń powództwa zbiorowego w przypadkach naruszeń zasady równości wynagrodzeń;

18.  podkreśla, że bardzo niewiele skarg dotyczących dyskryminacji motywowanej zróżnicowaniem wynagrodzenia ze względu na płeć wniesiono do właściwych sądów (zwykłych lub administracyjnych); zachęca zatem Komisję i państwa członkowskie do kontynuowania kampanii społecznych, obejmujących przekazywanie dokładnych informacji na temat ciężaru dowodu, biorąc pod uwagę, że odgrywa on istotną rolę w zapewnianiu zasady równego traktowania;

19.  jest zdania, że należy usprawnić i uprościć procedury i mechanizmy służące przestrzeganiu zasady równego wynagrodzenia za pracę o równej wartości oraz zakazujące wszelkich form dyskryminacji ze względu na płeć;

20.  wzywa państwa członkowskie, organizacje związkowe i organizacje pracodawców do wspólnego opracowania obiektywnego instrumentu oceny pracy w celu zmniejszenia różnic między wynagrodzeniami mężczyzn i kobiet;

21.  zachęca państwa członkowskie do określenia celów, strategii i ram czasowych na rzecz zmniejszenia zróżnicowania wynagrodzenia ze względu na płeć oraz wyrównania wynagrodzeń za taką samą pracę lub pracę o jednakowej wartości;

22.  wzywa Komisję do promowania dalszych badań nad strategiami „flexicurity”, aby ocenić ich wpływ na zróżnicowanie wynagrodzenia ze względu na płeć oraz określić, w jaki sposób strategie te mogą pomóc rozwiązać problem dyskryminacji ze względu na płeć;

23.  z zadowoleniem przyjmuje konkluzje Rady z dnia 6 grudnia 2010 r., w których wzywa się państwa członkowskie do przedsięwzięcia kompleksowych środków w celu wyeliminowania przyczyn nierówności płacowych;

24.  utrzymuje, że zwiększenie szans kobiet na zatrudnienie, zwłaszcza na najwyższych stanowiskach, ułatwiłoby eliminowanie zróżnicowania wynagrodzeń ze względu na płeć; podkreśla, że kobiety powinny odgrywać aktywniejszą rolę w procesie podejmowania decyzji gospodarczych i wykorzystywać swoje wpływy, aby doprowadzić do osiągnięcia rozwiązań uwzględniających aspekt równości płci; zwraca uwagę na badania, według których istnieje silny związek między większą liczbą kobiet na stanowiskach kierowniczych firmy a jej większymi zyskami z aktywów, sprzedaży i kapitału inwestycyjnego;

25.  przypomina państwom członkowskim o ich zobowiązaniu dotyczącym oceny wpływu polityki zatrudnienia i polityki podatkowej na różnice w wynagrodzeniach;

26.  proponuje, aby Parlament wyznaczył nagrodę „Kobiety w Europejskim Biznesie” (Women & Business in Europe) przyznawaną pracodawcom (przedsiębiorstwom, instytucjom i organom władzy), którzy wzorowo wspierają kobiety, popierają powoływanie kobiet na stanowiska kierownicze i przestrzegają zasady równości wynagrodzeń;

27.  podkreśla konieczność podjęcia działań służących rozwojowi i awansowi zawodowemu pod warunkiem zapewnienia rzeczywistej równości kobiet i mężczyzn; wskazuje, że zasada równości jest elementem koncepcji społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw, wspieranej na szczeblu międzynarodowym i krajowym, która powinna być rozwijana we wszystkich państwach członkowskich UE;

28.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji, a także szczegółowych zaleceń przedstawionych w załączniku, Komisji i Radzie oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

ZAŁĄCZNIK

SZCZEGÓŁOWE ZALECENIA DOTYCZĄCE TREŚCI PRZEDSTAWIONEGO WNIOSKU

Zalecenie 1: DEFINICJE

Dyrektywa 2006/54/WE zawiera definicję równego wynagrodzenia, którą przejęto z przepisów zawartych w dyrektywie Rady 75/117/EWG z dnia 10 lutego 1975 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich dotyczących stosowania zasady równości wynagrodzeń dla mężczyzn i kobiet(7) Aby dysponować bardziej szczegółowymi kategoriami, pozwalającymi zwalczać zróżnicowanie wynagrodzeń ze względu na płeć (GPG – z ang. „gender pay gap”), ważne jest zdefiniowanie w bardziej szczegółowy sposób kilku pojęć, jak np.:

   - GDP, którego definicja nie może obejmować samego wynagrodzenia brutto za godzinę, gdyż należy wprowadzić rozróżnienie pomiędzy nieskorygowanym GDP a GDP „netto”;
   bezpośrednia i pośrednia dyskryminacja płacowa;
   wynagrodzenie, którego definicja winna obejmować wszelkie płace i pensje netto, a także wszelkie uprawnienia finansowe przysługujące z tytułu wykonywanej pracy oraz świadczenia rzeczowe;
   różnice w emeryturach (w różnych filarach systemów emerytalnych, np. w systemach repartycyjnych, pracowniczych programach emerytalnych, jako kontynuacja zróżnicowania wynagrodzenia po przejściu na emeryturę);
   praca traktowana jako „równa” (w poszczególnych kategoriach zawodów);
   praca o jednakowej wartości, której definicja umożliwi uwzględnienie właściwych czynników;
   pracodawca, którego definicja zapewni jasne określenie odpowiedzialności za wynagradzanie pracowników i ewentualne różnice w wynagrodzeniach;
   zawody i układy zbiorowe – należy wyjaśnić, że istnieje możliwość porównywania w sądzie prac związanych z różnymi układami zbiorowymi i różnymi zawodami, pod warunkiem że prace te można porównać jako mające jednakowy charakter lub jednakową wartość.

Zalecenie 2: ANALIZA SYTUACJI I PRZEJRZYSTOŚĆ WYNIKÓW

2.1.  Brak informacji i wiedzy wśród pracodawców i zatrudnionych o istniejących lub ewentualnych różnicach w wynagrodzeniu w ramach ich przedsiębiorstwa, jak również ich ignorowanie, osłabia wdrożenie zasady zapisanej w Traktacie i w obowiązujących przepisach prawnych.

2.2.  Uznając fakt braku dokładnych, porównywalnych i spójnych danych statystycznych, dotyczących również GDP w przypadku pracy w niepełnym wymiarze godzin i zróżnicowania emerytur ze względu na płeć, oraz istniejące niższe stawki wynagrodzenia dla kobiet, zwłaszcza w zawodach tradycyjnie zdominowanych przez kobiety, państwa członkowskie powinny szczegółowo uwzględnić w swojej polityce społecznej zróżnicowanie wynagrodzeń ze względu na płeć oraz traktować je jako poważny problem.

2.3.  Z tego względu kluczowe znaczenie ma wprowadzenie w przedsiębiorstwach (np. w przedsiębiorstwach, w których zatrudnionych jest przynajmniej 30 osób, przy czym każda płeć jest reprezentowana w liczbie co najmniej 10% pracowników) obowiązku systematycznego przeprowadzenia audytów wynagrodzeń, a także publikowania ich wyników, z uwzględnieniem ochrony danych osobowych. Obowiązek ten może obejmować również informacje na temat świadczeń o charakterze niestałym, dodawanych do wynagrodzenia. Informacje te powinny być dostępne dla pracowników, związków zawodowych i właściwych organów (np. inspekcji pracy, organów ds. równości).

2.4.  Pracodawcy powinni udostępniać pracownikom oraz ich przedstawicielom te wyniki w formie statystyk płac z podziałem na płeć, lecz z uwzględnieniem ochrony danych osobowych. Dane te powinno się opracowywać w każdym państwie członkowskim na poziomie branżowym i krajowym.

2.5.  Należy zobowiązać pracodawców do wdrażania polityki przejrzystości w odniesieniu do elementów składowych i struktury wynagrodzenia, z uwzględnieniem wynagrodzeń dodatkowych, premii i innych korzyści składających się na wynagrodzenie.

2.6.  W przypadku gdy statystyki płac wykazują grupowe lub indywidualne zróżnicowanie wynagrodzenia ze względu na płeć, pracodawcy są zobowiązani do przeanalizowania tych różnic oraz do podjęcia działań w celu ich wyeliminowania.

Zalecenie 3: OCENA PRACY I ZASZEREGOWANIE PRACOWNIKÓW

3.1.  Pojęcie wartości pracy musi być oparte na kwalifikacjach, umiejętnościach interpersonalnych i odpowiedzialności, z podkreśleniem jakości pracy, w celu promowania równych szans kobiet i mężczyzn. Pojęcie to nie powinno być nacechowane stereotypowym, niekorzystnym dla kobiet podejściem, np. podkreślającym raczej siłę fizyczną niż umiejętności interpersonalne, i musi zapewniać, że praca zakładająca odpowiedzialność za ludzi nie będzie uznawana za mniej wartościową od pracy zakładającej odpowiedzialność za zasoby materialne lub finansowe. Dlatego też należy zapewnić kobietom możliwość korzystania z informacji, wsparcia lub szkoleń w zakresie wynagrodzenia, zaszeregowania pracowników i widełek płacowych. Należy stworzyć możliwość domagania się od sektorów działalności i przedsiębiorstw dokonania oceny systemów zaszeregowania pracowników pod kątem obowiązkowego uwzględniania problematyki płci oraz wprowadzenia niezbędnych korekt.

3.2.  Inicjatywa Komisji powinna zachęcać państwa członkowskie do wprowadzenia zaszeregowania pracowników zgodnego z zasadą równości kobiet i mężczyzn, umożliwiającego zarówno pracodawcom, jak i pracownikom wykrywanie przypadków ewentualnego dyskryminowania w zakresie wynagrodzenia w oparciu o wypaczoną definicję skali płacy. Ważne pozostaje poszanowanie prawa krajowego i tradycji dotyczących systemów stosunków pracy. Ocena i klasyfikacja pracy powinna być również przejrzysta i udostępniona wszystkim zainteresowanym stronom, a także inspektoratom pracy i organom ds. równości.

3.3.  Państwa członkowskie powinny przeprowadzić dogłębną analizę skupiającą się na zawodach zdominowanych przez kobiety.

3.4.  Neutralna płciowo ocena pracownika powinna opierać się na nowych systemach zaszeregowania i organizacji personelu oraz organizacji pracy, a także na doświadczeniu zawodowym i wydajności, ocenianych przede wszystkim pod kątem jakości, na przykład edukacji i innych kwalifikacji, wymogów psychicznych i fizycznych, odpowiedzialności za ludzi i zasoby materialne, co posłuży jako źródło danych i skal ocen celem określenia wynagrodzenia, przy należytym uwzględnieniu zasady porównywalności.

Zalecenie 4: ORGANY DS. RÓWNOŚCI I ŚRODKI PRAWNE

Organy ds. promowania i monitorowania równości powinny odgrywać większą rolę w niwelowaniu różnic w wynagrodzeniu kobiet i mężczyzn. Organy te powinny być upoważnione do monitorowania, raportowania oraz, gdzie to możliwe, egzekwowania w skuteczniejszy i bardziej niezależny sposób prawodawstwa w dziedzinie równości płci, a także powinny dysponować odpowiednimi środkami finansowymi. Należy dokonać przeglądu art. 20 dyrektywy 2006/54/WE w celu wzmocnienia mandatu tych organów, umożliwiając im:

   wspieranie ofiar dyskryminacji płacowej i doradzanie im;
   udostępnianie niezależnych sondaży na temat różnicy w wynagrodzeniach;
   publikowanie niezależnych sprawozdań i wydawanie zaleceń na temat wszelkich kwestii związanych z dyskryminacją płacową;
   korzystanie z umocowania prawnego w celu wszczynania własnego postępowania wyjaśniającego;
   korzystanie z umocowania prawnego w celu nakładania sankcji w przypadkach naruszeń zasady równości wynagrodzeń za taką samą pracę lub wnoszenia do sądu powództwa w sprawach dotyczących dyskryminacji płacowej;
   zapewnianie specjalnych szkoleń partnerom społecznym oraz prawnikom, sędziom i rzecznikom praw obywatelskich, w oparciu o zestaw instrumentów analitycznych i ukierunkowanych środków wykorzystywanych w czasie sporządzania umów lub podczas weryfikacji, czy wdrażane są zasady i polityka nakierowane na eliminowanie nierówności w wynagrodzeniu, a także zapewnianie pracodawcom kursów i materiałów szkoleniowych dotyczących niedyskryminacyjnej oceny pracy.

Zalecenie 5: DIALOG SPOŁECZNY

Konieczne jest prowadzenie dalszego nadzoru układów zbiorowych, stosowanych skali płac i systemów zaszeregowania pracowników, głównie dotyczących traktowania pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin i pracowników o innych nietypowych formach zatrudnienia lub korzystających z dodatków/premii łącznie ze świadczeniami niepieniężnymi. Środki te nie powinny dotyczyć wyłącznie podstawowych warunków pracy, ale też drugorzędnych warunków pracy oraz systemów zabezpieczeń społecznych dla pracowników (urlopy, systemy emerytalne, samochody służbowe, opieka nad dziećmi, elastyczne godziny pracy, bonusy itp.). Respektując prawo krajowe, układy zbiorowe lub praktykę, państwa członkowskie powinny zachęcać partnerów społecznych do wprowadzania neutralnych płciowo systemów zaszeregowania pracowników, co umożliwi zarówno pracodawcom, jak i zatrudnionym zidentyfikowanie przypadków ewentualnego dyskryminowania w zakresie wynagrodzenia w oparciu o wypaczoną definicję skali płacy.

Kadra kierownicza może również odgrywać ważną rolę nie tylko w zakresie równości wynagrodzeń, ale także pod względem tworzenia klimatu sprzyjającego równemu podziałowi obowiązków w zakresie opieki i rozwojowi kariery zarówno pracowników płci męskiej, jak i żeńskiej.

Partnerzy społeczni powinni mieć możliwość uwzględniania kwestii związanych z równością wynagrodzeń w swojej agendzie, nie tylko w obrębie własnych sektorów, a także opowiedzenia się za równowagą między sektorami(8).

Komisja powinna opracować praktyczny, przyjazny dla użytkowników podręcznik dialogu społecznego w przedsiębiorstwach i państwach członkowskich. Przewodnik ten powinien zawierać wskazówki i kryteria oceny wartości pracy oraz porównywania stanowisk. Powinien również zawierać propozycje dotyczące ewentualnych metod oceny pracy.

Zalecenie 6: ZAPOBIEGANIE DYSKRYMINACJI

W art. 26 dyrektywy 2006/54/WE, dotyczącym zapobiegania dyskryminacji, należy dodać szczególne postanowienia odnoszące się do zapobiegania dyskryminacji płacowej, aby państwa członkowskie wraz z partnerami społecznymi i organami ds. równości szans przyjęły:

   specjalne środki w zakresie kształcenia i zaszeregowania pracowników nakierowane na system szkoleń zawodowych, mające na celu unikanie i zapobieganie dyskryminacji w szkoleniach i zaszeregowaniu oraz w gospodarczej ocenie umiejętności,
   specjalne strategie polityczne umożliwiające godzenie pracy z życiem rodzinnym i osobistym, uwzględniające wysokiej jakości i przystępną cenowo opiekę nad dzieckiem oraz opiekę nad innymi osobami pozostającymi na utrzymaniu i inne usługi opiekuńcze, elastyczną organizację pracy i godzin pracy oraz urlop macierzyński, ojcowski, rodzicielski i rodzinny,
   konkretne działania (zgodnie z art. 157 ust. 4 TFUE na rzecz wyeliminowania różnic w wynagrodzeniach i segregacji płciowej, realizowane przez partnerów społecznych i organy ds. równości na poziomie umownym i sektorowym, takie jak: promowanie porozumień w zakresie wynagrodzeń mających na celu niwelowanie różnic w wynagrodzeniu kobiet i mężczyzn, badania na temat równości wynagrodzeń za taką samą pracę, ustanowienie celów jakościowych i ilościowych oraz analizy porównawczej, a także wspieranie wymiany najlepszych praktyk,
   włączaną do umów publicznych klauzulę wymagającą poszanowania równości płci i równości wynagrodzeń za taką samą pracę.

Zalecenie 7: UPOWSZECHNIANIE PROBLEMATYKI PŁCI

Należy w większym stopniu uwzględnić kwestię płci poprzez umieszczenie w art. 29 dyrektywy 2006/54/WE dokładnych wskazówek skierowanych do państw członkowskich, dotyczących zasady równości wynagrodzeń i mających na celu zniesienie zróżnicowania wynagrodzeń ze względu na płeć. Komisja Europejska musi przygotować się do zapewnienia państwom członkowskim i zainteresowanym podmiotom wsparcia w zakresie konkretnych środków służących usunięciu zróżnicowania wynagrodzeń ze względu na płeć poprzez:

   wprowadzenie systemów sprawozdawczości służących ocenie zróżnicowania wynagrodzeń kobiet i mężczyzn,
   stworzenie banku danych zawierającego informacje o zmianach w systemach zaszeregowania i organizacji pracowników,
   zbieranie i upowszechnianie wyników doświadczeń w zakresie reformy organizacji pracy,
   rozpowszechnianie informacji i wytycznych na temat praktycznych narzędzi, zwłaszcza dla MŚP (np. na temat narzędzia informatycznego LOGIB-D), umożliwiających zniesienie różnic płacowych, w tym w ramach krajowych lub sektorowych układów zbiorowych,
   opracowanie – wspólnie z partnerami społecznymi i stowarzyszeniami – europejskiego certyfikatu jakości w zakresie równości wynagrodzeń, który instytucje, przedsiębiorstwa i władze mogłyby wykorzystywać do potwierdzenia przestrzegania określonych kryteriów dotyczących równości wynagrodzeń, np. przejrzystości płac,
   sformułowanie specjalnych wytycznych dotyczących monitorowania różnic w wynagrodzeniu w kontekście rokowań zbiorowych oraz udostępnienie ich na stronie internetowej z tłumaczeniem na różne języki w celu zapewnienia powszechnej dostępności.

Zalecenie 8: SANKCJE

8.1.  Z różnych przyczyn prawodawstwo w tym obszarze jest ewidentnie mniej skuteczne, a zatem mając na uwadze fakt, że samo ustawodawstwo nie rozwiąże całego problemu, Komisja i państwa członkowskie powinny wzmocnić istniejące przepisy prawne poprzez wprowadzenie do nich odpowiednich rodzajów sankcji, które są skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.

8.2.  Ważne jest, aby państwa członkowskie podejmowały kroki niezbędne do zapewnienia, że naruszenie zasady równości wynagrodzeń za pracę o jednakowej wartości podlega odpowiednim sankcjom zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi.

8.3.  Pomimo obowiązujących przepisów prawnych kontrolowanie i sankcjonowanie często jest dalekie od zgodności z zasadą równości wynagrodzeń. Kwestie te należy potraktować priorytetowo, natomiast agencjom i organom za nie odpowiedzialnym należy zapewnić niezbędne środki techniczne i finansowe.

8.4.  Warto przypomnieć, że na mocy dyrektywy 2006/54/WE państwa członkowskie już są zobowiązane do zapewnienia zadośćuczynienia lub odszkodowania (art. 18), a także do stosowania sankcji (art. 25). Przepisy te jednak nie wystarczają, aby uniknąć naruszenia zasady równości wynagrodzeń. Dlatego proponuje się przeprowadzenie analizy wykonalności, skuteczności i oddziaływania nałożenia ewentualnych kar, takich jak:

   sankcje, które muszą obejmować wypłatę odszkodowania osobie pokrzywdzonej;
   kary administracyjne nakładane przez inspektorów pracy lub właściwe organy ds. równości (np. w razie niedopełnienia notyfikacji, obowiązkowego powiadomienia lub niedostępności analizy i oceny statystyk płac z podziałem na płeć (zgodnie z zaleceniem 2));
   wykluczenie z korzystania ze środków pomocy publicznej, dotacji (w tym ze środków UE, którymi gospodarują państwa członkowskie) oraz uczestnictwa w procedurach udzielania zamówień publicznych, jak już przewidziano w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/17/WE z dnia 31 marca 2004 r. koordynującej procedury udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych(9) i w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/18/WE z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi(10);
   podawanie do wiadomości publicznej tożsamości łamiących prawo.

Zalecenie 9: RACJONALIZACJA UNIJNEGO PRAWODAWSTWA I UNIJNEJ POLITYKI

9.1.  Jednym z obszarów wymagających pilnego działania jest fakt, że kwestia niższych płac jest najwyraźniej związana z pracą w niepełnym wymiarze godzin. Sprawa ta wymaga dokonania oceny i ewentualnego przeglądu dyrektywy 97/81/WE, która przewiduje równe traktowanie pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze godzin i pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin, jak i bardziej ukierunkowanych oraz skuteczniejszych środków w ramach zbiorowych układów pracy.

9.2.  Konkretny cel zmniejszenia różnic w wynagrodzeniach powinien zostać w trybie pilnym wprowadzony do wytycznych w sprawie zatrudnienia, zwłaszcza w zakresie dostępu do szkolenia zawodowego oraz uznania kwalifikacji i umiejętności kobiet.

(1) Dz.U. L 204 z 26.7.2006, s. 23.
(2) http://www.ilo.org/ilolex/cgi-lex/pdconv.pl?host=status01&textbase=iloeng&document=178&chapter=1&query=%23status%3D01&highlight=on&querytype=bool&context=0.
(3) Dz.U. C 16 E z 22.1.2010, s. 21.
(4) Zrównoważony rozwój w Unii Europejskiej: raport monitorujący z 2011 r. w sprawie strategii zrównoważonego rozwoju UE, Eurostat, 2011.
(5) Dokument referencyjny do komunikatu Komisji zatytułowanego „Strategia na rzecz równości kobiet i mężczyzn 2010-2015” (SEC(2010)1080, s. 36).
(6) Dz.U. L 14 z 20.1.1998, s. 9.
(7) Dz.U. L 45 z 19.2.1975, s. 19.
(8) Europejska Fundacja na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy: Działania na rzecz zmniejszania różnic w płacy kobiet i mężczyzn – działania rządu i partnerów społecznych„, 5 marca 2010 r., s. 30.
(9) Dz.U. L 134 z 30.4.2004, s. 1.
(10) Dz.U. L 134 z 30.4.2004, s. 114.


Wprowadzenie przez Szwajcarię ograniczeń liczby pozwoleń na pobyt stały wobec obywateli Polski, Litwy, Łotwy, Estonii, Słowenii, Słowacji, Republiki Czeskiej i Węgier
PDF 285kWORD 52k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 maja 2012 r. w sprawie wprowadzenia przez Szwajcarię ograniczeń liczby pozwoleń na pobyt stały wobec obywateli Polski, Litwy, Łotwy, Estonii, Słowenii, Słowacji, Republiki Czeskiej i Węgier (2012/2661(RSP))
P7_TA(2012)0226B7-0248/2012

Parlament Europejski,

–  uwzględniając Umowę o wolnym handlu między Europejską Wspólnotą Gospodarczą a Konfederacją Szwajcarską z dnia 22 lipca 1972 r.(1),

–  uwzględniając Umowę między Wspólnotą Europejska i jej państwami członkowskimi z jednej strony, a Konfederacją Szwajcarską z drugiej strony, z dnia 21 czerwca 1999 r. w sprawie swobodnego przepływu osób(2), a w szczególności załącznik I do tej umowy dotyczący swobodnego przepływu osób oraz załącznik III w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych,

–  uwzględniając Protokół do Umowy między Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z jednej strony, a Konfederacją Szwajcarską z drugiej strony, z dnia 26 października 2004 r. w sprawie swobodnego przepływu osób, w związku z udziałem w charakterze umawiających się stron, Republiki Czeskiej, Republiki Estońskiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki Łotewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Węgierskiej, Republiki Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Słowenii i Republiki Słowackiej, w następstwie przystąpienia tych państw do Unii Europejskiej(3),

–  uwzględniając Protokół do Umowy między Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z jednej strony, a Konfederacją Szwajcarską z drugiej strony, z dnia 27 maja 2008 r. w sprawie swobodnego przepływu osób, w związku z udziałem Republiki Bułgarii i Rumunii w charakterze umawiających się stron, w następstwie przystąpienia tych państw do Unii Europejskiej(4),

–  uwzględniając swoją opinię z dnia 7 września 2010 r. w sprawie EOG i Szwajcarii: przeszkody w pełnej realizacji rynku wewnętrznego(5),

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 14 grudnia 2010 r. w sprawie stosunków UE z krajami EFTA,

–  uwzględniając decyzję szwajcarskiej Rady Federalnej z dnia 18 maja 2012 r. w sprawie powołania się na klauzulę ochronną w odniesieniu do ośmiu państw członkowskich UE,

–  uwzględniając skierowane do Komisji pytania z dnia 14 maja 2012 r. i z dnia 16 maja 2012 r.w sprawie wprowadzenia przez Szwajcarię ograniczeń liczby pozwoleń na pobyt stały wobec obywateli Polski, Litwy, Łotwy, Estonii, Słowenii, Słowacji, Republiki Czeskiej i Węgier (O-000113/2012 – B7-0115/2012 i O-000115/2012 – B7-0116/2012),

–  uwzględniając art. 115 ust. 5 oraz art. 110 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że Rada Federalna Szwajcarii postanowiła wprowadzić od 1 maja 2012 r. ilościowe ograniczenia dla zezwoleń kategorii B na pobyt do lat pięciu, przyznawanych obywatelom Polski, Litwy, Łotwy, Estonii, Słowenii, Słowacji, Republiki Czeskiej i Węgier;

B.  mając na uwadze, że podejmując tę decyzję, władze szwajcarskie powołały się na tzw. klauzulę ochronną z art. 10 porozumienia z 1999 r., która umożliwia im wprowadzenie takich tymczasowych ograniczeń, jeżeli w danym roku liczba udzielonych zezwoleń na pobyt przekroczy średnią z trzech ostatnich lat o co najmniej 10%; mając na uwadze, że władze szwajcarskie oświadczyły, że sytuacja taka nastąpiła w przypadku obywateli ośmiu państw członkowskich Unii Europejskiej;

C.  mając na uwadze, że klauzula ochronna z art. 10 porozumienia z 1999 r., na którą powołały się władze szwajcarskie, nie przewiduje rozróżnienia na podstawie obywatelstwa, gdy zaistnieje potrzeba wyznaczenia pułapów czy kwot dla zezwoleń na pobyt, oraz że odnosi się ona do „pracowników najemnych i do osób prowadzących działalność na własny rachunek ze Wspólnoty Europejskiej”;

D.  mając na uwadze, że jeżeli chodzi o obywateli ośmiu państw członkowskich, które przystąpiły do UE w 2004 r., Szwajcaria stosowała ograniczenia ilościowe do 30 kwietnia 2011 r., na co zezwalał protokół z 2004 r.; mając na uwadze, że po zakończeniu tego okresu przejściowego stosuje się art. 10 ust. 4 porozumienia z 1999 r.;

E.  mając na uwadze, że sytuację tę należy widzieć w szerszym kontekście, ponieważ władze szwajcarskie podjęły szereg działań, które podważają osiągnięte dotychczas postępy w realizacji porozumień dwustronnych i w sprawie których Parlament wyraził już swoje zaniepokojenie w rezolucji z września 2010 r.;

F.  mając na uwadze, że Szwajcaria przyjęła szereg tzw. środków ograniczających, które towarzyszą umowie o swobodnym przepływie osób (FMPA), co może zaszkodzić świadczeniu usług przez przedsiębiorstwa unijne w Szwajcarii, zwłaszcza małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP); mając również na uwadze, że w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości wiele tych środków wspierających można zaakceptować tylko wówczas, gdy w proporcjonalny sposób służą ochronie interesu publicznego , który nie podlega ochronie w kraju pochodzenia usługodawcy;

G.  mając na uwadze, że niektóre z tych środków są niewspółmierne do zakładanych celów, jak np. obowiązek uprzedniego zawiadomienia z ośmiodniowym okresem oczekiwania na odpowiedź, wymóg ponoszenia części kosztów wykonawczych komisji trójstronnych oraz spoczywający na obcych przedsiębiorstwach świadczących usługi transgraniczne obowiązek przedstawienia gwarancji pewności finansowej; mając na uwadze, że te środki szczególnie obciążają MŚP chcące świadczyć usługi w Szwajcarii;

H.  mając na uwadze, że władze szwajcarskie postanowiły wycofać przysługujące do tej pory niemieckim i austriackim taksówkom zezwolenie na zabieranie pasażerów ze szwajcarskich portów lotniczych;

I.  mając na uwadze, że kwestie te wielokrotnie dyskutowano ze Szwajcarią w ramach wspólnej komisji ustanowionej na mocy FMPA; mając na uwadze, że wspólna komisja nie zdołała tym sprawom zaradzić;

J.  mając na uwadze, że w FMPA można dokonywać jedynie ograniczonych zmian w celu ich dostosowania do zmian w prawie unijnym w dziedzinie swobodnego przepływu osób; mając na uwadze, że w FMPA nie przewidziano skutecznego mechanizmu nadzoru i kontroli sądowej, podobnego do tych stosowanych w UE i na EOG;

Wprowadzone przez Szwajcarię ograniczenia liczby pozwoleń na pobyt stały wobec obywateli UE

1.  głęboko ubolewa nad faktem, że władze szwajcarskie postanowiły przywrócić ograniczenia ilościowe dla zezwoleń na pobyt długoterminowy, przyznawanych obywatelom UE, którzy mają obywatelstwo jednego z ośmiu państw członkowskich, które przystąpiły do UE w 2004 r., co ogranicza swobodny przepływ osób przewidziany w porozumieniu z UE z 1999 r.;

2.  uważa tę decyzję za dyskryminującą i bezprawną, ponieważ nie ma podstawy prawnej dla jakiegokolwiek zróżnicowania tego rodzaju w umowach obowiązujących między Szwajcarią i UE; nalega na władze szwajcarskie, żeby ponownie rozpatrzyły swoją decyzję i wycofały się ze stosowania klauzuli ochronnej;

3.  zauważa, że nie spełniono przesłanek zastosowania art. 10 ust. 4 porozumienia z 1999 r., uzupełnionego protokołem z 2004 r.;

4.  z zadowoleniem przyjmuje rychłe i krytyczne oświadczenie wysokiej przedstawiciel/wiceprzewodniczącej Komisji Europejskiej, w którym wezwała swoje służby do podjęcia wszelkich działań niezbędnych do żądania odwołania decyzji władz szwajcarskich;

5.  zauważa, że w 2008 r. w protokole II Szwajcaria poszerzyła prawa swobodnego przepływu na Bułgarię i Rumunię; ubolewa jednak, że w porozumieniu przewidziano okresy przejściowe trwające do siedmiu lat; krytycznie odnosi się do faktu, że w maju 2011 r. rząd szwajcarski postanowił przedłużyć okres przejściowy dla Bułgarów i Rumunów do 31 maja 2014 r.

6.  uważa, że zamiast wprowadzać w obecnych ramach ograniczenia, obie strony powinny wspólnie opracować odpowiedniejszy, skuteczniejszy i elastyczniejszy system współpracy w celu dalszego ułatwienia swobodnego przepływu osób; wzywa Komisję, żeby przy najbliższej okazji poruszyła tę sprawę z władzami szwajcarskimi oraz by ujęła ją w planie następnego posiedzenia wspólnej komisji ustanowionej na mocy porozumienia;

Przeszkody w pełnej realizacji rynku wewnętrznego

7.  zwraca się do Komisji, żeby wskazała, jakie działania podjęto od przyjęcia rezolucji Parlamentu z dnia 7 września 2010 r. w celu rozwiązania problemów związanych z ograniczeniami, które utrudniają unijnym MŚP świadczenie usług w Szwajcarii, oraz żeby przekonała władze szwajcarskie do uchylenia przepisów, które zobowiązują obce przedsiębiorstwa świadczące usługi do złożenia gwarancji rzetelności finansowej;

8.  jest zaniepokojony decyzją rady Federalnej Szwajcarii o przeanalizowaniu dodatkowych środków ograniczających;

9.  ponownie podkreśla swoje zaniepokojenie sytuacją w szwajcarskich portach lotniczych, gdzie w wyniku odmowy udzielonej przez władze szwajcarskie taksówki niemieckie i austriackie nie mogą zabierać pasażerów, oraz zwraca się do Komisji, żeby zbadała zgodność tej decyzji z FMPA;

10.  ubolewa, że porozumienie nie uwzględnia dyrektywy 2004/38/WE w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich; wzywa do bardziej dynamicznego dostosowania umów w dziedzinach związanych z rynkiem wewnętrznym do zmian w dorobku prawnym UE;

11.  jest zdania, że dla dalszego udziału Szwajcarii w rynku wewnętrznym jest sprawą kluczową, by przepisy zapewniały podmiotom gospodarczym z obu stron przejrzystsze i bardziej przewidywalne środowisko;

12.  wzywa do postępów w znajdowaniu horyzontalnych rozwiązań w odniesieniu do potrzeby dynamicznego dostosowania umów do zmian w prawie unijnym, jednolitej wykładni umów, niezależnych mechanizmów nadzoru i kontroli sądowej, mechanizmu rozstrzygania sporów, który nie będzie podlegał fragmentacji, przejrzystości w systemie podejmowania decyzji i komunikacji między wspólnymi komisjami;

13.  podkreśla, że mechanizmy kontroli zgodności wykraczające poza środki czysto krajowe mają duże znaczenie dla dobrego funkcjonowania rynku wewnętrznego;

14.  jest gotowy wspierać pogłębianie stosunków między UE i Szwajcarią w celu sprostania wyzwaniom stojącym obecnie przed obiema stronami;

o
o   o

15.  zobowiązuje przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich, a także rządowi i parlamentowi Szwajcarii.

(1) Dz.U. L 300 z 31.12.1972, s. 189.
(2) Dz.U. L 114 z 30.4.2002, s. 6.
(3) Dz.U. L 89 z 28.3.2006, s. 30.
(4) Dz.U. L 124 z 20.5.2009, s. 53.
(5) Dz.U. C 308 E z 20.10.2011, s. 18.


Wenezuela: możliwość wystąpienia z Międzyamerykańskiej Komisji Praw Człowieka
PDF 215kWORD 49k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 maja 2012 r. w sprawie możliwego wycofania się Wenezueli z Międzyamerykańskiej Komisji Praw Człowieka (2012/2653(RSP))
P7_TA(2012)0227RC-B7-0240/2012

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje dotyczące Wenezueli, a mianowicie rezolucję z dnia 24 maja 2007 r. w sprawie kanału Radio Caracas TV(1), rezolucję z dnia 23 października 2008 r. w sprawie przypadków pozbawiania praw politycznych(2), rezolucję z dnia 7 maja 2009 r. w sprawie przypadku Manuela Rosalesa(3), rezolucję z dnia 11 lutego 2010 r. w sprawie Wenezueli(4) i rezolucję z dnia 8 lipca 2010 r. w sprawie Marii Lourdes Afiuni(5),

–  uwzględniając Amerykańską Deklarację Praw i Obowiązków Człowieka z 1948 r., która nadała formalny początek międzyamerykańskiemu systemowi ochrony praw człowieka, oraz uwzględniając utworzenie w 1959 r. przez Organizację Państw Amerykańskich (OPA) Międzyamerykańskiej Komisji Praw Człowieka (IACHR), której stroną Wenezuela jest od 1977 r., i oficjalne ustanowienie IACHR w 1979 r.,

–  uwzględniając ustanowienie w 1979 r. Międzyamerykańskiego Trybunału Praw Człowieka, którego członkiem Wenezuela jest od 1981 r.,

–  uwzględniając rezolucje Parlamentu Europejskiego z dnia 17 czerwca 2010 r. w sprawie strategii politycznych UE na rzecz obrońców praw człowieka(6) oraz z dnia 18 kwietnia 2012 r. w sprawie rocznego sprawozdania dotyczącego praw człowieka na świecie oraz polityki Unii Europejskiej w tym zakresie, w tym wpływu na strategiczną politykę UE w dziedzinie praw człowieka(7),

–  uwzględniając obawy wyrażone dnia 4 maja 2012 r. przez rzecznika prasowego wysokiego komisarza ONZ ds. praw człowieka Ruperta Colville'a dotyczące możliwego wycofania się Wenezueli z IACHR,

–  uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,

–  uwzględniając art. 122 ust. 5 oraz art. 110 ust. 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że OPA utworzyła swój własny regionalny system praw człowieka, dysponujący Międzyamerykańską Komisją Praw Człowieka (IACHR), która powstała w 1959 r., i Międzyamerykańskim Trybunałem Praw Człowieka, który utworzono w 1979 r. i którego orzeczenia opierają się na Amerykańskiej konwencji praw człowieka zwanej paktem z San José, która weszła w życie w 1978 r. jako uzupełnienie i korektura niepewnych krajowych systemów sądownictwa;

B.  mając na uwadze, że Amerykańska Deklaracja Praw i Obowiązków Człowieka wymienia wśród głównych zasad OPA „podstawowe prawa jednostki”;

C.  mając na uwadze, że jak na razie dwudziestu czterech z trzydziestu czterech członków OPA ratyfikowało Amerykańską konwencję praw człowieka;

D.  mając na uwadze, że Wenezuela jest stroną Amerykańskiej konwencji praw człowieka i członkiem IACHR oraz podlega jurysdykcji Międzyamerykańskiego Trybunału Praw Człowieka, który odpowiada za interpretację i egzekwowanie postanowień konwencji; mając na uwadze, że Wenezuela uczestniczy w mechanizmach Rady Praw Człowieka ONZ;

E.  mając na uwadze, że dnia 2 maja 2012 r. prezydent H. Chávez ogłosił powołanie komisji państwowej, która ma rozważyć możliwość wycofania się z IACHR; mając na uwadze, że dnia 3 maja 2012 r. minister spraw zagranicznych zwrócił się do innych rządów w regionie o uczynienie tego samego;

F.  mając na uwadze, że od 1970 do 2011 r. cztery wydane przez IACHR decyzje dotyczyły Wenezueli, a także mając na uwadze, że w okresie 2004-2012 Trybunał wydał orzeczenia w dwunastu sprawach; mając na uwadze, że OPA za pośrednictwem IACHR kilkakrotnie ostrzegała Wenezuelę przed naruszaniem wolności wypowiedzi, bezpieczeństwa osobistego i praw politycznych oraz przed bezkarnością;

G.  mając na uwadze, że w ostatnich kilku latach Wenezuela kilkakrotnie krytykowała IACHR i Trybunał oraz często groziła wycofaniem się, argumentując, że IACHR jest stronnicza i stosuje podwójne standardy; mając na uwadze, że tym razem po raz pierwszy Wenezuela podjęła poważne kroki prowadzące do wycofania się; mając na uwadze, że od 2002 r. Wenezuela odrzuca wszystkie wnioski od IACHR o złożenie wizyty w kraju;

H.  mając na uwadze, że treść rezolucji PE, zwłaszcza tych w sprawie pozbawiania liderów opozycji praw politycznych oraz w sprawie prześladowań politycznych, jak zamknięcie stacji RCTV, została zatwierdzona w kilku decyzjach i zaleceniach IACHR; mając na uwadze, że w następstwie tych nieprzychylnych zaleceń i ich zlekceważenia lub niewdrożenia przez władze wenezuelskie prezydent H. Chávez uruchomił mechanizm wycofania swojego kraju z wyżej wspomnianego organu międzynarodowego;

I.  mając na uwadze, że przewodniczący Sądu Najwyższego i prokurator generalny Boliwariańskiej Republiki Wenezueli poparli propozycję prezydenta H. Cháveza, aby Wenezuela wycofała się z IACHR, co wyraźnie pokazuje całkowite podporządkowanie się organów publicznych, zwłaszcza sądowniczych, politycznym decyzjom głowy państwa;

J.  mając na uwadze, że IACHR – wysoce szanowany organ mający pozytywne oddziaływanie na region – przyczyniła się w ogromnej mierze do oddania sprawiedliwości wielu ofiarom przypadków pogwałcenia praw człowieka i odegrała także kluczową rolę w przejściu do demokracji od dyktatury, która wcześniej panowała w wielu krajach regionu;

K.  mając na uwadze, że IACHR, niezależny panel, w którego skład wchodzi siedmioro niezależnych członków działających we własnym imieniu i niereprezentujących żadnego konkretnego kraju, wnosi sprawy do Międzyamerykańskiego Trybunału, w ciężkich i pilnych przypadkach zwraca się do państw członkowskich OPA o przyjmowanie środków ostrożności celem zapobiegania szkodom nie do naprawienia dla praw człowieka, a także otrzymuje, analizuje i rozpatruje indywidualne petycje dotyczące przypadków łamania praw człowieka;

L.  mając na uwadze, że regionalne organy praw człowieka odgrywają bardzo ważną rolę w promowaniu i ochronie mechanizmów praw człowieka i utrwalają uniwersalne standardy i traktaty dotyczące praw człowieka, co wielokrotnie uznawało Zgromadzenie Generalne i Rada Praw Człowieka ONZ oraz organizacje pozarządowe i obrońcy praw człowieka;

M.  mając na uwadze, że zgodnie z art. 1 swojego statutu Międzyamerykański Trybunał jest niezależną instytucją sadowniczą, której celem jest stosowanie i interpretowanie konwencji amerykańskiej; mając na uwadze, ze jego decyzje są wiążące dla sygnatariuszy konwencji;

1.  wyraża zaniepokojenia w związku z tym, że Wenezuela ogłosiła powołanie komisji państwowej celem rozważenia możliwości wycofania się z Międzyamerykańskiej Komisji Praw Człowieka, i wzywa władze Wenezueli do ponownego rozważenia swojego stanowiska;

2.  obawia się, że wycofanie się z międzyamerykańskiego systemu mogłoby doprowadzić do odizolowania Wenezueli i pogorszyć jeszcze bardziej jej sytuację w zakresie praw człowieka;

3.  zachęca rząd Wenezueli i wszystkie inne państwa w regionie do uznania i wdrażania decyzji i zaleceń IACHR dotyczących współpracy z regionalnymi i międzynarodowymi mechanizmami praw człowieka oraz nalega, aby nie podejmowały żadnych działań mogących osłabić ochronę praw człowieka;

4.  z zadowoleniem przyjmuje wszystkie prace wykonane prze IACHR, zwłaszcza w kwestiach odnoszących się do wolności słowa, praw ludów tubylczych, zapobiegania torturom, praw socjalnych i praw kobiet, jak również pogłębiania świadomości społeczeństwa na temat praw człowieka w regionie, i zachęca IACHR do kontynuowania prac z myślą o zapewnieniu pełnego poszanowania praw człowieka;

5.  wspiera regionalne organy praw człowieka stanowiące część międzynarodowego systemu praw człowieka i nakłania instytucje UE do zwiększenia ogólnego wsparcia dla Międzyamerykańskiego Trybunału Praw Człowieka, IACHR i konwencji;

6.  apeluje do krajów, które jeszcze nie przystąpiły do międzyamerykańskiego systemu praw człowieka, o uczynienie tego jak najszybciej i o pełne w nim uczestniczenie, umacniając tym samym instytucjonalny autorytet tego systemu;

7.  wzywa rząd Boliwariańskiej Republiki Wenezueli do przestrzegania międzynarodowych i regionalnych konwencji i kart, których sygnatariuszem jest Wenezuela; przypomina, że zgodnie z konstytucją wenezuelską wszystkie podpisane konwencje międzynarodowe są dla Wenezueli wiążące;

8.  ubolewa nad podjętymi przez wenezuelską władzę ustawodawczą i sądowniczą decyzjami o poparciu podejmowanych przez prezydenta prób wycofania się z IACHR, co uwidacznia nieprzestrzeganie przez ten kraj zasady rozdziału władz i całkowite podporządkowanie się władzy ustawodawczej i sądowniczej politycznym decyzjom prezydenta;

9.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji Europejskiej, wysokiej przedstawiciel Unii ds. polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, sekretarzowi generalnemu Organizacji Państw Amerykańskich (OPA), zgromadzeniu parlamentarnemu EuroLat oraz rządowi Boliwariańskiej Republiki Wenezueli.

(1) Dz.U. C 102E z 24.4.2008, s. 484.
(2) Dz.U. C 15E z 21.1.2010, s. 85.
(3) Dz.U. C 212E z 5.8.2010, s. 113.
(4) Dz.U. C 341E z 16.12.2010, s. 69.
(5) Dz.U. C 351E z 2.12.2011, s. 130.
(6) Dz.U. C 236 E z 12.8.2011, s. 69.
(7) Teksty przyjęte, P7_TA(2012)0126.


Azerbejdżan
PDF 212kWORD 49k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 maja 2012 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw człowieka w Azerbejdżanie (2012/2654(RSP))
P7_TA(2012)0228RC-B7-0252/2012

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie sytuacji w Azerbejdżanie, zwłaszcza te dotyczące praw człowieka,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 kwietnia 2012 r. zawierającą zalecenie Parlamentu Europejskiego dla Rady, Komisji i Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych w sprawie negocjacji dotyczących układu o stowarzyszeniu UE-Azerbejdżan(1),

–  uwzględniając umowę o partnerstwie i współpracy między Wspólnotami Europejskimi i Azerbejdżanem, która weszła w życie w 1999 r. oraz prowadzone między tymi dwiema stronami negocjacje nad nowym układem o stowarzyszeniu, który ma zastąpić poprzednią umowę,

–  uwzględniając wspólny komunikat dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów z dnia 15 maja 2012 r. pt. „Realizacja nowej europejskiej polityki sąsiedztwa”,

–   uwzględniając nowy krajowy program działań mających na celu zwiększenie skuteczności ochrony praw człowieka i wolności w Republice Azerbejdżanu, zatwierdzony przez prezydenta Azerbejdżanu w dniu 27 grudnia 2011 r.,

–  uwzględniając art. 122 ust. 5 oraz art. 110 ust. 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że Azerbejdżan bierze aktywny udział w działaniach podejmowanych w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa oraz w partnerstwie wschodnim i zobowiązał się do przestrzegania demokracji, praw człowieka i zasad praworządności, które są podstawowymi wartościami obu powyższych inicjatyw, mając jednak na uwadze, że ogólna sytuacja praw człowieka w Azerbejdżanie stale się pogarsza w ostatnich kilku latach mimo zobowiązań podjętych w planie działania w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa, co polega na wzrastającym nacisku na organizacje pozarządowe i niezależne media, który powoduje upowszechnienie strachu w środowiskach opozycyjnych i wśród obrońców praw człowieka, a także wśród młodzieży i osób działających w sieciach społecznych, oraz skłania dziennikarzy do autocenzury;

B.  mając na uwadze, że pokojowe protesty w stolicy Baku z 15 maja 2012 r., na których wzywano do uwolnienia więźniów politycznych jeszcze przed konkursem piosenki Eurowizji, który Azerbejdżan ma gościć 26 maja, 2012 r. zostały rozpędzone przez policję; mając na uwadze, że stosowanie przemocy wobec pokojowych demonstrantów jest typową reakcją władz azerskich, co oznacza nieprzestrzeganie zobowiązań, jakie Azerbejdżan podjął wobec UE oraz w ramach Rady Europy i Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE);

C.  mając na uwadze, że niezależni dziennikarze, obrońcy praw człowieka i inne osoby pragnące wyrażać swoje poglądy, badać sprawy interesu publicznego lub krytykować organy rządowe w Azerbejdżanie byli atakowani, nękani, zastraszani lub więzieni, przy czym największy niepokój wzbudzają przypadki dziennikarzy Idraka Abbasowa i Khadii Ismailowej;

D.  mając na uwadze, że Elnur Mecidli – działacz i członek opozycyjnej partii Front Ludowy – zostal zwolniony z więzienia w dniu 16 maja 2012 r.;

E.  mając na uwadze, że konkurs piosenki Eurowizji 2012, który odbędzie się w dniu 26 maja 2012 r. w Baku, powinien stać się dla Azerbejdżanu okazją do pokazania zaangażowania w demokrację i prawa człowieka;

F.  mając na uwadze, że w niejasny i nieodpowiedzialny sposób wywłaszczono setki majątków, zaś tysiące właścicieli mieszkań w Baku przymusowo wyeksmitowano z powodu projektów rozwojowych, m.in. w sąsiedztwie Placu Flagi Narodowej, przy którym znajduje się Pałac Kryształowy w Baku – miejsce organizacji konkursu piosenki Eurowizji 2012 i innych imprez w przyszłości;

G.  mając na uwadze, że często lekceważy się swobody prasy i mediów; mając na uwadze, że nieograniczona swoboda cyfrowa, w tym wolność wypowiedzi i zgromadzeń online, nie jest gwarantowana w praktyce;

H.  mając na uwadze, że Azerbejdżan objął miejsce niestałego członka Rady Bezpieczeństwa ONZ w latach 2012-2013 i zobowiązał się do przestrzegania wartości określonych w Karcie praw człowieka ONZ;

I.  mając na uwadze, że Azerbejdżan jest członkiem Rady Europy i sygnatariuszem europejskiej Konwencji praw człowieka;

1.  wzywa władze azerskie, by natychmiast zaprzestały wszelkich działań zmierzających do stłumienia swobody wypowiedzi i zgromadzeń, które to działania nie dadzą się pogodzić ze zobowiązaniami Azerbejdżanu dotyczącymi demokracji, ochrony praw człowieka i podstawowych wolności;

2.  potępia brutalne pobicie przez policję i ochroniarzy państwowego przedsiębiorstwa paliwowego SOCAR Idraka Abassowa, dziennikarza gazety „Zerkalo” i Instytutu Wolności i Bezpieczeństwa Reporterów, w chwili gdy filmował rozbiórkę domów na osiedlu Sulutapa w Baku;

3.  potępia kampanię szantażu i zastraszania prowadzoną wobec dziennikarki śledczej Khadii Ismailowej w związku z jej śledztwem w sprawie domniemanych interesów biznesowych rodziny prezydenta Alijewa;

4.  odnotowuje prowadzone obecnie śledztwo, wszczęte przez władze Azerbejdżanu, w sprawie napadów na ww. dziennikarzy; wzywa władze do zapewnienia skutecznego śledztwa w sprawie tych wydarzeń i ścigania sprawców tych napadów;

5.  wzywa władze Azerbejdżanu, by zezwoliły na pokojowe protesty i zakazały policji mieszania się w pracę dziennikarzy relacjonujących demonstracje;

6.  potępia nękanie, zastraszanie i przemoc wobec dziennikarzy i innych osób pokojowo wyrażających swoje poglądy; wzywa władze, by natychmiast zwolniły z więzienia lub aresztu śledczego osoby zatrzymane na podstawie zarzutów politycznych, m.in. trzech dziennikarzy – Anara Bajramliego, Ramila Dadaszowa, Vugara Gonagowa, Zaura Guliwiewa, Ajdina Janijewa i Avaza Zejnalliego – działacza mediów społecznych Bakhtijara Hajijewa, prawnika i lidera organizacji pozarządowych Vidadija Isganderowa, obrońcę praw człowieka i prawnika Taleha Khasmammadowa oraz działaczy uwięzionych na podstawie rozmaitych, motywowanych politycznie zarzutów odnoszących się do pokojowych protestów w kwietniu 2011 r.;

7.  przypomina swoje stanowisko, że układ o stowarzyszeniu między UE i Azerbejdżanem, który obecnie jest negocjowany, powinien zawierać klauzule i punkty odniesienia dotyczące ochrony i upowszechniania praw człowieka, w szczególności w odniesieniu do swobody mediów i prawa do wolności wypowiedzi, zrzeszeń i zgromadzeń, które odzwierciedlają zasady i prawa zapisane w konstytucji Azerbejdżanu oraz zobowiązania, jakie Azerbejdżan przyjął na siebie w ramach Rady Europey i OBWE;

8.  wyraża solidarność z organizatorami kampanii „Śpiewaj dla demokracji”, którą rozpoczęto przy okazji konkursu piosenki Eurowizji goszczącego w Baku, oraz ma nadzieję, że ich działania mogą przyczynić się do niezbędnych demokratycznych reform i do znacznego polepszenia się sytuacji praw człowieka w kraju;

9.  jest zaniepokojony przymusowymi eksmisjami i rozbiórką budynków w związku z planem kompleksowej przebudowy Baku, częściowo związanej ze zbliżającym się konkursem piosenki Eurowizji; wzywa władze Azerbejdżanu do zagwarantowania, że trwająca budowa nowych budynków w Baku będzie zgodna z właściwymi przepisami oraz że przesiedlenie mieszkańców odbędzie się w przejrzystej procedurze prawnej i przy sprawiedliwym odszkodowaniu;

10.  z zadowoleniem przyjmuje zwolnienie z więzienia Elnura Mecidliego, czlonka opozycyjnej partii Front Ludowy; wzywa rząd Azerbejdżanu do wydania wizy specjalnemu sprawozdawcy Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy ds. więźniów politycznych w celu umożliwienia mu odbycia wizyty w kraju, w ramach jego mandatu;

11.  wzywa władze Azerbejdżanu, by zagwarantowały swobody cyfrowe, m.in. nieocenzurowany dostęp do informacji i komunikacji, które są prawami powszechnymi, niezbędnymi dla praw człowieka takich jak swoboda wypowiedzi czy dostęp do informacji oraz dla zapewnienia przejrzystości i odpowiedzialności w życiu publicznym;

12.  wzywa władze Azerbejdżanu, by przyjęły projekt ustawy o zniesławieniu, który przewiduje zniesienie odpowiedzialności karnej za zniesławienie i zniewagę; z zadowoleniem przyjmuje toczone w azerskim społeczeństwie dyskusje nad przyjęciem takiej ustawy, ścisłą współpracę OBWE w tej sprawie oraz zamiar władz azerskich, by przyjąć przedmiotowy projekt ustawy do końca bieżącego roku;

13.  wzywa władze Azerbejdżanu, by dostosowały prawo wyborcze, prawo o wolności zgromadzeń, zrzeszeń i o wolności mediów do norm międzynarodowych oraz zapewniły pełne wdrożenie tych aktów;

14.  nalega na władze Azerbejdżanu, by wzmogły wysiłki nad reformą wszystkich elementów systemu sądownictwa; ścigania, procesu, orzekania, aresztu oraz apelacji;

15.  wzywa władze Azerbejdżanu, by stosowały się do wszystkich orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Azerbejdżanu;

16.  wzywa wysoką przedstawiciel Unii ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa / wiceprzewodniczącą Komisji Europejskiej, Radę i Komisję, by ściśle monitorowały sytuację praw człowieka i podstawowych wolności w Azerbejdżanie po zakończeniu konkursu piosenki Eurowizji; wzywa Radę, by rozważyła możliwość ukierunkowanych sankcji wobec osób odpowiedzialnych za naruszenia praw człowieka, gdyby takie naruszenia nadal występowały;

17.  stanowczo potępia pogróżki ze strony radykalnych organizacji islamskich i jednostek skierowane do uczestników nadchodzącego konkursu piosenki Eurowizji, zwłaszcza należących do społeczności LGBT; stanowczo opowiada się za świecką tożsamością Azerbejdżanu i jego swobodnym wyborem kierunku polityki międzynarodowej;

18.  stanowczo potępia terroryzm we wszelkich jego formach i przejawach oraz wysoko ocenia wkład Azerbejdżanu w walkę z terroryzmem i ekstremizmem w regionie i na szczeblu międzynarodowym;

19.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, ESDZ, rządom i parlamentom Republiki Azerbejdżanu i państw członkowskich UE, a także Radzie Praw Człowieka ONZ.

(1) Teksty przyjęte, P7_TA(2012)0127.


Sytuacja uchodźców północnokoreańskich
PDF 210kWORD 48k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 maja 2012 r. w sprawie sytuacji północnokoreańskich uchodźców (2012/2655(RPS))
P7_TA(2012)0229RC-B7-0241/2012

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Korei Północnej (Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej − KRLD), w szczególności rezolucję przyjętą w dniu 8 lipca 2010 r.(1),

–  uwzględniając szczyt UE-Chiny w dniu 14 lutego 2012 r. oraz 29. dialog UE-Chiny dotyczący praw człowieka, który odbył się w Madrycie w dniu 29 czerwca 2010 r. i w trakcie którego omawiano kwestię uchodźców północnokoreańskich,

–  uwzględniając sprawozdanie w sprawie KRLD przedstawione na 6. posiedzeniu grupy roboczej ds. uniwersalnego mechanizmu oceny okresowej Rady Praw Człowieka ONZ (30 listopada-11 grudnia 2009 r.),

–  uwzględniając sprawozdanie przedstawione w dniu 21 lutego 2011 r. przez specjalnego sprawozdawcę ds. sytuacji praw człowieka w Koreańskiej Republice Ludowo-Demokratycznej, w którym wyrażono obawy z powodu faktu, że „do tej pory Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna nie podjęła żadnych zobowiązań do wdrożenia zaleceń i konkluzji powszechnego okresowego przeglądu praw człowieka”,

–  uwzględniając rezolucję A/HRC/19/L.29 przyjętą jednogłośnie przez Radę Praw Człowieka ONZ w dniu 19 marca 2012 r., w której wyrażono bardzo poważne obawy z powodu trwających poważnych, licznych i regularnych naruszeń praw człowieka w Koreańskiej Republice Ludowo-Demokratycznej, oraz rezolucję A/RES/66/174 Zgromadzenia Ogólnego ONZ przyjętą w dniu 29 marca 2012 r.,

–  uwzględniając sprawozdanie z maja 2012 r. południowokoreańskiej Narodowej Komisji Praw Człowieka w sprawie naruszeń praw człowieka w Korei Północnej, w oparciu o około 800 rozmów przeprowadzonych z uchodźcami, w tym kilkuset uciekinierami, którzy przeżyli obozy koncentracyjne,

–  uwzględniając dekret ministerstwa bezpieczeństwa publicznego KRLD uznający ucieczkę za zbrodnię „zdrady narodu”,

–  uwzględniając oświadczenie władz KRLD z grudnia 2011 r., w którym zasygnalizowały one zamiar „unicestwienia” rodziny aż do trzech pokoleń, jeśli członek tej rodziny uciekł z kraju w trakcie 100-dniowego okresu żałoby po śmierci Kim Dzong-Ila,

–  uwzględniając art. 122 ust. 5 oraz art. 110 ust. 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że we wspomnianej rezolucji Rada Praw Człowieka ONZ wyraziła ubolewanie z powodu poważnych, powszechnych i regularnych naruszeń praw człowieka w Koreańskiej Republice Ludowo-Demokratycznej, w szczególności torturowania więźniów politycznych i repatriowanych obywateli KRLD oraz umieszczania ich w obozach pracy; mając na uwadze, że władze tego państwa regularnie wykonują i umożliwiają pozasądowe egzekucje, dokonują arbitralnych aresztowań oraz odpowiadają za zniknięcia obywateli;

B.  mając na uwadze, że duża część ludności głoduje, oraz mając na uwadze, że we wrześniu 2009 r. Światowy Program Żywności poinformował, iż kobiety i dzieci w Korei Północnej cierpią na niedożywienie;

C.  mając na uwadze, że szacuje się, iż w bezpośrednim wyniku polityki prowadzonej przez rząd KRLD oraz mimo istniejących zagrożeń na przestrzeni lat ze swojego kraju uciekło blisko 400 000 obywateli północnokoreańskich, a wielu z nich żyje w sąsiednich Chinach, mając status „nielegalnych migrantów”;

D.  mając na uwadze, że większość uchodźców z KRLD nie ma zamiaru pozostać w Chinach, muszą oni jednak przejść przez ten kraj w celu przedostania się do Korei Południowej lub innych państw świata;

E.  mając na uwadze, że na mocy umowy o repatriacji zawartej z Koreą Północną w 1986 r. Chiny uniemożliwiają północnokoreańskim obywatelom dostęp do procedur azylowych UNHCR, naruszając konwencję ONZ w sprawie uchodźców z 1951 r. oraz protokół z 1967 r. do niej, których Chińska Republika Ludowa (ChRL) jest stroną; mając na uwadze, że zgodnie z szacunkami organizacji pozarządowych ChRL dokonuje aresztowań i przymusowych deportacji do KRLD blisko 5000 północnokoreańskich uchodźców rocznie;

F.  mając na uwadze, że większość północnokoreańskich uchodźców w Chinach stanowią kobiety, z których wiele staje się ofiarami handlu ludźmi, zniewolenia seksualnego i przymusowych małżeństw, mając też na uwadze, że dzieci poczęte w wyniku tych wykroczeń są uważane w Chinach za bezpaństwowców i są porzucane lub pozostawiane takiemu samemu losowi, jak ich matki;

G.  mając na uwadze, że w dniu 29 marca 2012 r. Kim Young Hwan oraz trzej inni działacze zlokalizowanej w Seulu sieci na rzecz demokracji i praw człowieka w Korei Północnej (Network for North Korean Democracy and Human Rights) zostali aresztowani w chińskim mieście Dalian (prowincja Liaoning) i postawiono im zarzut „stanowienia zagrożenia dla bezpieczeństwa narodowego Chin” na podstawie doniesień o próbach pomocy północnokoreańskim zbiegom;

H.  mając na uwadze, że według doniesień naocznych świadków uchodźcy, którzy pod przymusem wracają do Korei Północnej, stają się regularnie ofiarami tortur, pozbawienia wolności w obozach koncentracyjnych, a nawet egzekucji, ciężarne kobiety są zmuszane do aborcji, a dzieciom chińskich ojców zagraża śmierć; mając na uwadze, że w wyniku orzekania winy zbiorowej do więzienia trafiają całe rodziny, w tym dzieci i dziadkowie;

I.  mając na uwadze, że zdjęcia satelitarne i różne doniesienia zbiegów północnokoreańskich potwierdzają zarzuty, iż w KRLD działa co najmniej sześć obozów koncentracyjnych i liczne obozy „reedukacji”, w których przebywa prawdopodobnie blisko 200 000 więźniów, w większości politycznych;

1.  ponawia swój apel do KRLD o położenie kresu trwającym poważnym, powszechnym i regularnym naruszeniom praw człowieka prowadzonym wobec własnych obywateli, co sprawia, że ludność Korei Północnej ucieka z kraju;

2.  wzywa władze KRLD do zastosowania się do zaleceń sprawozdania grupy roboczej ds. uniwersalnego mechanizmu oceny okresowej Rady Praw Człowieka i w pierwszej kolejności do zezwolenia na przeprowadzenie kontroli wszelkiego rodzaju więzień przez niezależnych ekspertów międzynarodowych;

3.  wzywa państwa członkowskie do przyjęcia bardziej systematycznego podejścia do zorganizowania europejskiej i międzynarodowej ochrony obywateli północnokoreańskich uciekających ze swojego kraju oraz zwraca się do Komisji, aby w dalszym ciągu wspierała organizacje społeczeństwa obywatelskiego, które pomagają uchodźcom północnokoreańskim;

4.  uważa za wielce godne ubolewania, że w przypadku Kim Young Hwana i innych działaczy władze chińskie po raz pierwszy postawiły, według doniesień, zarzut „zagrażania bezpieczeństwu państwowemu”, czego skutkiem może być kara śmierci; wzywa chińskie władze, aby zagwarantowały władzom południowokoreańskim i przedstawicielom prawnym czterech zatrzymanych działaczy pełen dostęp konsularny oraz aby doprowadziły do ich szybkiego uwolnienia;

5.  wzywa ChRL do honorowania swoich zobowiązań na mocy prawa międzynarodowego, w szczególności Konwencji dotyczącej statusu uchodźców z 1951 r. oraz protokołu do niej z 1967 r., a także Konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania z 1984 r., oraz do zaprzestania deportacji obywateli północnokoreańskich z powrotem do KRLD, ponieważ powracający i ich rodziny są szczególnie narażeni na prześladowanie, a nawet egzekucję;

6.  wzywa w związku z tym ChRL, aby położyła kres umowie z Koreą Północną z 1986 r. w sprawie repatriacji uchodźców, i przyjmuje z zadowoleniem ostatnie doniesienia, że zamiarem Chin może być zmiana kierunku polityki; przypomina, że obywateli północnokoreańskich uznaje się za pełnoprawnych obywateli Republiki Korei, i wzywa ChRL do zagwarantowania im bezpiecznego przejazdu do Korei Południowej lub innych krajów trzecich;

7.  apeluje do chińskich władz, aby traktowały północnokoreańskich uciekinierów jako uchodźców „sur place”, wydały zgodę na dostęp UNHCR do uchodźców z Korei Północnej, tak aby określić ich status i pomóc w ich bezpiecznym przesiedleniu, aby uwolniły wszystkich obecnie przetrzymywanych uchodźców, aby nie uznawały za przestępców osób, które próbują pomagać uchodźcom z pobudek humanitarnych, i aby przyznały kobietom z Korei Północnej, których małżonkowie są obywatelami Chin, status rezydenta;

8.  wzywa także Chiny do zaprzestania współpracy z północnokoreańskimi agentami służb bezpieczeństwa w tropieniu uchodźców z Korei Północnej w celu ich aresztowania; wzywa natomiast ChRL, aby zezwoliła organizacjom pozarządowym i charytatywnym na dostęp humanitarny do północnokoreańskich uchodźców i osób ubiegających się o azyl w Chinach, w tym na dostawy żywności, opiekę medyczną, edukację oraz usługi prawne i inne;

9.  wzywa wiceprzewodniczącą Komisji/ wysoką przedstawiciel oraz Komisję do podnoszenia kwestii praw człowieka w KRLD i sytuacji północnokoreańskich uchodźców w ChRL podczas wszystkich rozmów UE-Chiny na wysokim szczeblu oraz w ramach dialogu UE-Chiny dotyczącego praw człowieka;

10.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącej Komisji/ wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, państwom członkowskim, Radzie, Komisji, rządowi Republiki Korei, rządowi Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej oraz rządowi Chińskiej Republiki Ludowej, wysokiemu komisarzowi Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw uchodźców, wysokiej komisarz Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. praw człowieka, specjalnemu sprawozdawcy ONZ ds. praw człowieka w Koreańskiej Republice Ludowo-Demokratycznej oraz sekretarzowi generalnemu ONZ.

(1) Dz.U. C 351E z 2.12.2011, s. 132.


Stałe i zwiększonego wsparcie na rzecz szczepień w krajach rozwijających się
PDF 77kWORD 33k
Oświadczenie Parlamentu Europejskiego z dnia 24 maja 2012 r. w sprawie stałego i zwiększonego wsparcia na rzecz szczepień w krajach rozwijających się
P7_TA(2012)0230P7_DCL(2012)0004

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 123 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że choroby, którym można zapobiegać poprzez szczepienia, w tym zapalenie wątroby, odra, choroby pneumokokowe, biegunka rotawirusowa, polio i żółta febra, stanowią główną przyczynę zgonów wśród dzieci w krajach rozwijających się;

B.  mając na uwadze, że powszechne występowanie chorób jest przeszkodą w dążeniu do trwałego rozwoju społeczno-gospodarczego;

C.  mając na uwadze, iż wiadomo, że choroby, którym można zapobiegać poprzez szczepienia, dotykają w odmienny sposób kobiety i mężczyzn;

D.  mając na uwadze, że kobiety stanowią połowę światowej populacji, w związku z czym rozwój i zapewnienie dobrego stanu zdrowia ludności nie zostaną osiągnięte, jeżeli ich głos nie zostanie wysłuchany;

E.  mając na uwadze, że podstawowa opieka medyczna – szpitale, lekarze, pielęgniarki, sprzęt medyczny itp. – jest niezmiernie istotna i nie powinna być zaniedbywana;

F.  mając na uwadze, że Światowy Sojusz na rzecz Szczepionek i Szczepień (GAVI) został uznany za bardzo skuteczne narzędzie w dążeniu do realizacji celów rozwojowych i humanitarnych;

G.  mając na uwadze, że w ostatnim dziesięcioleciu GAVI dokonał znacznych postępów w ratowaniu istnień ludzkich i upowszechnianiu szczepień w najuboższych krajach, i mając na uwadze, że w wyniku jego działań zaszczepionych zostało dodatkowo 288 milionów dzieci i że udało się zapobiec ponad pięciu milionom zgonów;

H.  mając na uwadze, że mimo tych postępów 1,7 miliona dzieci umiera każdego roku na choroby, którym można zapobiegać poprzez szczepienia;

1.  wyraża uznanie dla Komisji za to, że w latach 2003-2012 udzieliła GAVI wsparcia za pośrednictwem instrumentu finansowania współpracy na rzecz rozwoju i Europejskiego Funduszu Rozwoju;

2.  nawołuje Komisję, by w swojej działalności prowadzonej na zewnątrz UE w przyszłości nadal angażowała się na rzecz zmniejszenia liczby zgonów, których można uniknąć dzięki szczepieniom;

3.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszego oświadczenia wraz z nazwiskami sygnatariuszy(1) parlamentom państw członkowskich.

(1) Lista sygnatariuszy jest opublikowana w załączniku 1 do protokołu z dnia 24 maja 2012 r. (P7_PV-(2012)05-24(ANN1))

Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności