Parlament Europejski,

–  uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), w szczególności jego art. 109,

–  uwzględniając wniosek Komisji w sprawie rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 659/1999 ustanawiające szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE (COM(2012)0725),

–  uwzględniając wniosek Komisji w sprawie rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 994/98 z dnia 7 maja 1998 r. dotyczące stosowania art. 92 i 93 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską do niektórych kategorii horyzontalnej pomocy państwa oraz rozporządzenie (WE) nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczące usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego (COM(2012)0730),

–  uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany. „Unowocześnienie unijnej polityki w dziedzinie pomocy państwa” (COM(2012)0209),

–  uwzględniając opinię Komitetu Regionów przyjętą na 98. sesji plenarnej, która obyła się w dniu 29 listopada 2012 r.,

–  uwzględniając sprawozdanie specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nr 15/2011 zatytułowane „Czy procedury Komisji zapewniają skuteczne sprawowanie kontroli pomocy państwa?”,

–  uwzględniając Porozumienie ramowe z dnia 20 października 2010 r. w sprawie stosunków między Parlamentem Europejskim i Komisją Europejską(1) (zwane dalej „porozumieniem ramowym”), w szczególności jego ust. 15,

–  uwzględniając pytanie skierowane do Komisji w sprawie nowocześnienia polityki w dziedzinie pomocy państwa (O-000213/2012 – B7-0102/2013),

–  uwzględniając art. 115 ust. 5 oraz art. 110 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że Komisja przedstawiła wnioski w sprawie dwóch rozporządzeń dotyczących realizacji programu unowocześnienia polityki w dziedzinie pomocy państwa, przyjmując za ich podstawę prawną art. 109 TFUE; mając na uwadze, że wymieniona podstawa prawna nie przewiduje procedury współdecyzji, lecz jedynie konsultację z Parlamentem;

B.  mając na uwadze, że celem wniosków jest skupienie zasobów na ocenie ważniejszych przypadków pomocy, nie zaś rozpatrywanie drugorzędnych przypadków i drobnych skarg, które nie mają żadnego wpływu na handel między państwami członkowskimi;

C.  mając na uwadze, że wnioski, a w szczególności zmiana rozporządzenia proceduralnego (WE) nr 659/1999, dotyczą zasad kontrolowania przez Komisję decyzji podejmowanych przez wybrane organy krajowe i lokalne oraz mając na uwadze, że istnieją w związku z tym poważne argumenty przemawiające za tym, aby Parlament sprawował demokratyczny nadzór nad tymi dokumentami;

D.  mając na uwadze, że Parlament powinien uczestniczyć w przygotowaniu takich wniosków, jak przewiduje ust. 15 porozumienia ramowego między Parlamentem i Komisją;

1.  z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji dotyczący unowocześnienia polityki w dziedzinie pomocy państwa oraz nowe wnioski Komisji w sprawie rozporządzeń; wzywa jednak Komisję do dopilnowania tego, aby stymulowanie wzrostu gospodarczego, będące jednym z ogólnych celów przedmiotowej reformy, nie przyczyniło się ponownie do zwiększenia długu publicznego;

2.  podkreśla, że potrzebna jest mniejsza, ale lepiej ukierunkowana pomoc państwa, która kładzie słabszy nacisk na wydatki publiczne i nie zakłóca konkurencji, a jednocześnie wspiera przejście do gospodarki opartej na wiedzy;

3.  podkreśla, że pomoc państwa należy planować w sposób sprzyjający rozwojowi usług, wiedzy i infrastruktury jako takich, a nie wspierający konkretne przedsiębiorstwa;

4.  podkreśla fakt, że podstawową rolą kontroli pomocy państwa jest zapewnienie równych warunków działania na rynku wewnętrznym; z zadowoleniem przyjmuje pakiet reform, których celem jest unowocześnianie polityki w dziedzinie pomocy państwa, jako podstawę trwającego procesu unowocześniania polityki konkurencji; apeluje o terminowe wdrożenie tego pakietu reform;

5.  dostrzega rolę, jaką pomoc państwa, umożliwiona przez specjalny system kryzysowy, odgrywa w przeciwdziałaniu kryzysowi; dostrzega również, że właściwe stosowanie i kontrolowanie pomocy państwa odegra ważną rolę w osiągnięciu celów unijnej strategii wzrostu „Europa 2020”;

6.  podkreśla, że polityka konkurencji musi umożliwiać odpowiednie wspieranie przez państwo ekologicznej transformacji gospodarki, w szczególności w odniesieniu do odnawialnych źródeł energii i efektywności energetycznej, oraz że nowe wytyczne powinny opierać się na tej przesłance;

7.  podziela zdanie Komisji, że należy przyspieszyć procedury pomocy państwa, aby umożliwić skoncentrowanie się w większym stopniu na skomplikowanych przypadkach, które mogą wywierać poważny wpływ na konkurencję na rynku wewnętrznym; odnotowuje wniosek Komisji dotyczący zwiększenia jej kompetencji decyzyjnych w odniesieniu do rozpatrywania skarg; wzywa Komisję do przedstawienia szczegółowych kryteriów odróżniania w tym kontekście przypadków ważnych od mniej ważnych; wskazuje, że odpowiednim sposobem dokonywania takich rozróżnień byłoby ustanowienie wyższych progów w rozporządzeniu de minimis oraz rozszerzenie kategorii horyzontalnych w rozporządzeniu upoważniającym i ogólnym rozporządzeniu w sprawie wyłączeń blokowych;

8.  zauważa, że cele te wyznaczano już wielokrotnie w przeszłości i stanowiły one podstawę dokonanych przeglądów prawa dotyczącego pomocy państwa, ale zważywszy na to, że obecnie niezbędne są wspomniane nowe wnioski, wydaje się, iż cele te nie zostały w pełni zrealizowane;

9.  wyraża nadzieję, że tym razem wnioski osiągną założone cele, ale jednocześnie nie zniechęcą osób wnoszących skargi do zwracania uwagi Komisji na poważne przypadki zakłócenia konkurencji;

10.  odnotowuje wyrażony przez Komisję ogólny zamiar zwolnienia większej liczby środków z obowiązku zgłaszania; zauważa w szczególności, że wniosek Komisji przewiduje objęcie rozporządzeniem upoważniającym pomocy przyznawanej na kulturę oraz pomocy na naprawę szkód spowodowanych przez klęski żywiołowe; podkreśla jednak, że państwa członkowskie będą musiały zapewnić zgodność ex ante środków de minimis oraz programów objętych wyłączeniem grupowym z zasadami pomocy państwa w celu zachowania dostatecznego poziomu kontroli, przy czym Komisja w dalszym ciągu będzie przeprowadzać kontrolę ex post takich przypadków; podkreśla, że nie może to prowadzić do zwiększenia pomocy państwa; wzywa Komisję do zadbania o ograniczanie pomocy państwa w perspektywie długoterminowej;

11.  podkreśla fakt, że Komisja musi zapewnić lepszą wymianę z państwami członkowskimi pod względem jakości i terminowości przedstawiania informacji oraz przygotowania zgłoszeń; podkreśla, że skuteczne systemy krajowe muszą zapewniać zgodność środków pomocy państwa wyłączonych z obowiązku zgłoszenia ex ante z prawem UE;

12.  zauważa, że jak dotąd wyłącznie państwa członkowskie dostarczają informacji istotnych w przypadkach kontroli pomocy państwa; zwraca się do Komisji o ocenę tego, czy będą potrzebne dodatkowe zasoby ludzkie w celu rozszerzenia jej narzędzi służących do gromadzenia informacji oraz umożliwienia Komisji otrzymywania informacji bezpośrednio od uczestników rynku;

13.  wyraża głębokie zaniepokojenie ustaleniami Trybunału Obrachunkowego, który stwierdził, że Komisja nie podejmuje prób systematycznego wykrywania niezgłoszonych środków pomocy ani kompleksowej oceny ex post dokonanych kontroli pomocy państwa; zwraca się o dodatkowe wyjaśnienia dotyczące 40% przypadków pomocy państwa – które mogą budzić wątpliwości – udzielonej na mocy rozporządzeń w sprawie wyłączeń grupowych; podkreśla szczególne trudności, jakie stwarza to dla nowych podmiotów oraz dla małych i średnich przedsiębiorstw, a także destabilizujący wpływ na konkurencję;

14.  nalega, aby w kontekście unowocześnienia polityki w dziedzinie pomocy państwa Komisja zajęła się wyżej wymienionymi kwestiami oraz dopilnowała, aby ewentualne ograniczenie monitorowania ex ante zgłoszeń zrekompensowała skuteczna i surowa kontrola ex post przeprowadzana przez Komisję w celu zapewnienia odpowiedniej zgodności;

15.  ubolewa, że podstawa prawna nowych wniosków, art. 109 TFUE, przewiduje jedynie konsultacje z Parlamentem, a nie procedurę współdecyzji, jak ma to miejsce w innych obszarach integracji rynku i regulacji gospodarczych w następstwie wejścia w życie Traktatu z Lizbony;

16.  jest przekonany, że nie można tolerować takiego deficytu demokracji w odniesieniu do wniosków, które dotyczą środków sprawowania przez Komisję nadzoru nad decyzjami i aktami przyjmowanymi przez wybrane organy krajowe i lokalne, zwłaszcza gdy chodzi o związane z prawami podstawowymi usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym;

17.  proponuje przezwyciężenie tego deficytu w drodze ustaleń międzyinstytucjonalnych oraz skorygowanie go przy okazji zmiany Traktatu w przyszłości;

18.  wzywa Komisję i Radę, aby w międzyczasie w jak największym stopniu uwzględniały propozycje zmian, które Parlament wnosi w ramach procedury konsultacji;

19.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

(1) Dz.U. L 304 z 20.11.2010, s. 47.