Il-Parlament Ewropew,

–  wara li kkunsidra t-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea, u b'mod partikolari l-preambolu u l-Artikoli 3 u 6 tiegħu,

–  wara li kkunsidra t-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b'mod partikolari l-Artikoli 6, 9, 151, 153, 156 u 168 tiegħu,

–  wara li kkunsidra l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, b'mod partikolari l-Artikoli 1, 3, 6, 31, 35 u 37 tagħha,

–  wara li kkunsidra r-Riżoluzzjoni tal-ILO tal-1 ta' Ġunju 2006 dwar l-asbestos,

–  wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tal-ILO tas-16 ta' Ġunju 1989 dwar is-Sikurezza fl-Użu tal-Asbestos,

–  wara li kkunsidra d-dikjarazzjonijiet tad-WHO dwar l-asbestos,

–  wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni dwar il-Protezzjoni tal-Ħaddiema li ħarġet mill-Konferenza ta' Dresden dwar l-Asbestos (2003),

–  wara li kkunsidra r-Riżoluzzjoni tal-Kunsill tad-29 ta’ Ġunju 1978 dwar programm ta’ azzjoni tal-Komunitajiet Ewropej dwar is-sigurtà u s-saħħa fuq ix-xogħol, b’mod partikolari l-Artikolu 4(1),

–  wara li kkunsidra d-Direttiva tal-Kunsill 89/391/KEE tat-12 ta’ Ġunju 1989 dwar l-introduzzjoni ta' miżuri sabiex jinkoraġġixxu titjib fis-sigurtà u s-saħħa tal-ħaddiema fuq ix-xogħol (id-Direttiva Qafas)(2),

–  wara li kkunsidra d-Direttiva tal-Kunsill 92/57/KEE tal-24 ta’ Ġunju 1992, dwar il-ħtiġijiet minimi ta' sigurtà u saħħa li għandhom jiġu implimentati f'postijiet ta' kostruzzjoni temporanji jew mobbli(3),

–  wara li kkunsidra d-Direttiva 2009/148/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta’ Novembru 2009 dwar il-protezzjoni tal-ħaddiema mir-riskji konnessi mal-espożizzjoni għall-asbestos fuq ix-xogħol(4),

–  wara li kkunsidra r-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 90/326/KEE tat-22 ta’ Mejju 1990 lill-Istati Membri dwar l-adozzjoni ta’ lista Ewropea ta’ mard relatat max-xogħol(5),

–  wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni bit-titolu “Intejbu l-kwalità u l-produttività fuq ix-xogħol: Strateġija Komunitarja 2007-2012 għas-saħħa u s-siġurtà fuq il-post tax-xogħol (COM(2007)0062),

–  wara li kkunsidra d-dokument ta' ħidma tal-persunal tal-Kummissjoni tal-24 ta' April 2011 intitolat “L-evalwazzjoni ta' nofs il-perjodu tal-istrateġija Ewropea 2007-2012 għas-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol” (SEC(2011)0547),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta' Jannar 2008 dwar l-istrateġija Komunitarja 2007-2012 dwar is-saħħa u s-sigurtà fuq ix-xogħol(6),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-7 ta' Mejju 2009 dwar l-abbozz ta' Regolament tal-Kummissjoni li jemenda r-Regolament (KE) Nru 1907/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar ir-Reġistrazzjoni, l-Evalwazzjoni, l-Awtorizzazzjoni u r-Restrizzjoni tal-Kimiki (REACH)), fir-rigward tal-Anness XVII(7),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta' Diċembru 2011 dwar ir-rieżami ta' nofs il-perjodu tal-istrateġija Ewropea 2007-2012 dwar is-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol(8),

–  wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat tal-Ispetturi Anzjani tax-Xogħol (SLIC) dwar il-Kampanja Ewropea dwar l-Asbestos (2006),

–  wara li kkunsidra r-rapport tad-WHO bit-titolu “Preventing Disease Through Healthy Environments: Action is needed on Chemicals of Major Public Health Concern”(9),

–  wara li kkunsidra l-Monografija 100C tal-Aġenzija Internazzjonali tar-Riċerka dwar il-Kankru (IARC) bit-titolu “Arsenic, Metals, Fibres, and Dusts: A Review of Human Carcinogens’ (2012)(10),

–  wara li kkunsidra l-istqarrija “Global Asbestos Ban and the Elimination of Asbestos-related Diseases’ mill-Kummissjoni Internazzjonali dwar is-Saħħa Fuq il-Post tax-Xogħol (ICOH)(11),

–  wara li kkunsidra l-“Information Notices on Occupational Diseases - Guide to Diagnosis (2009)” (Noti Informattivi dwar il-Mard relatat max-Xogħol - Gwida għad-Dijanjożi) tal-Kummissjoni(12),

–  wara li kkunsidra r-Rapport ta' Inkjesta 24/E tal-Eurogip (April 2006) bit-titolu “Asbestos-related Occupational Diseases in Europe: Recognition - Figures - Specific systems’(13),

–  wara li kkunsidra r-Rapport 08-E tal-Eurogip (Awwissu 2004) bit-titolu “Costs and funding of occupational diseases in Europe’(14),

–  wara li kkunsidra l-Artikolu 48 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

–  wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Impjiegi u l-Affarijiet Soċjali u l-opinjoni tal-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel (A7-0025/2013),

A.  billi t-tipi kollha ta' asbestos huma perikolużi u l-impatt perikoluż tiegħu ġie ddokumentat u rregolat; billi l-biċċa l-kbira tal-effetti ħżiena fuq is-saħħa tal-fibri tal-asbestos li jidħlu man-nifs jidhru għexieren ta' snin wara l-esponiment;

B.  billi sa mill-1977 grupp ta’ esperti kkummissjonat mill-Kummissjoni Ewropea kkonkluda li: “M’hemm l-ebda evidenza teoretika li jeżisti limitu minimu ta’ esponiment li taħtu ma jiġix ikkawżat il-kanċer. Livell ta’ esponiment sikur għall-asbestos għadu ma ġiex stabbilit’, billi din l-opinjoni ġiet affermata matul is-snin mill-korpi konsultattivi rilevanti xjentifiċi kollha, billi huwa ġeneralment aċċettat mill-qrati li m’hemm l-ebda limitu minimu ta’ esponiment magħruf għall-asbestos li taħtu ma jkun hemm l-ebda riskju,

C.  billi d-Direttiva 1999/77/KE tiddikjara li “ebda livell ta' espożizzjoni għadu ma ġie identifikat li taħtu l-asbestos tal-krisotil ma jimponix riskji karċinoġeniċi” u li “mod effettiv għall-protezzjoni tas-saħħa tal-bniedem huwa li jiġi projbit l-użu tal-fibri krisotili tal-asbestos u tal-prodotti li jikkontjenuhom”;

D.  billi ġiet osservata żieda fir-riskji tal-kankru f'popolazzjonijiet esposti għal livelli ferm baxxi ta' fibri tal-asbestos, inklużi l-fibri krisotili;

E.  billi r-rimi tal-iskart tal-asbestos fil-landfill ma jidhirx li huwa l-mod l-aktar sikur biex jitħassar b'mod permanenti r-rilaxx tal-fibri tal-asbestos fl-ambjent (partikolarment fl-arja u fl-ilma ta' taħt l-art) u li għalhekk is-sistemi għad-ditossifikazzjoni tal-asbestos ikunu ferm ippreferuti;

F.  billi l-ħolqien ta' landfills tal-iskart tal-asbestos huwa biss soluzzjoni temporanja għall-problema, li, b'dan il-mod, qed titħalla f'idejn il-ġenerazzjonijiet futuri, peress li meta jgħaddi ż-żmien ikun virtwalment impossibbli li jinqerdu l-fibri tal-asbestos;

G.  billi, minkejja l-projbizzjoni fuq l-użu tal-asbestos, xorta waħda għadu jinsab f'ħafna vapuri, ferroviji, makkinarju, bunkers, mini, pajpijiet taħt l-art ta' netwerks tal-ilma kemm pubbliċi kif ukoll privati u speċjalment f'binjiet, inklużi ħafna binjiet pubbliċi u privati;

H.  billi minkejja l-projbizzjoni, is-sorveljanza eżistenti tas-suq ma tistax tiżgura li l-asbestos ma jiġix impurtat fis-swieq Ewropej;

I.  billi ħafna Stati Membri pprovdew korsjijiet ta' taħriġ għall-ħaddiema involuti fit-twaqqigħ, bini u manutenzjoni tal-binjiet u għal oħrajn li jaħdmu fit-tneħħija ta' materjali li fihom l-asbestos (ACMs);

J.  billi ħafna ħaddiema huma esposti għall-asbestos fix-xogħol tagħhom, b’mod partikolari fis-setturi tal-manutenzjoni u tad-dekontaminazzjoni;

K.  billi l-għan għandu jkun il-ħolqien tal-impjiegi u l-għoti ta’ kundizzjonijiet tax-xogħol li jippromwovu s-saħħa u l-benesseri tal-individwi u, b’estensjoni, il-progress soċjali bħala riżultat tax-xogħol tagħhom;

L.  billi, flimkien mad-dimensjoni umana ta’ saħħa u sigurtà inadegwati fuq il-post tax-xogħol, din il-problema hija wkoll ta’ detriment għall-ekonomija; b’mod aktar speċifiku, il-problemi relatati mas-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol huma ostakolu għat-tkabbir u l-kompetittività, filwaqt li fl-istess ħin jikkawżaw żieda sproporzjonata fl-ispejjeż tas-sigurtà soċjali;

M.  billi l-ħaddiema aktar żgħażagħ u l-ħaddiema tal-bini ma jagħrfux l-asbestos fil-binjiet meta jkunu qed iwettqu xogħol ta' tiġdid jew ta' twaqqigħ, speċjalment f'ħafna Stati Membri li għandhom projbizzjonijiet fuq l-asbestos li ilhom ħafna fis-seħħ;

N.  billi ħafna ACMs diġà tneħħew, ġew issiġillati jew inkapsulati u ħafna kumpaniji u sidien ta' binjiet għandhom dokumenti li jagħtu dettalji preċiżi dwar siti tat-tneħħija tal-asbestos;

O.  billi t-tneħħija tal-ACMs mill-bini, speċjalment fi Stati Membri ekonomikament inqas żviluppati u f’żoni rurali, timponi piż finanzjarju fuq is-sidien tal-bini u għalhekk, għandha tkompli tirċievi appoġġ attiv fil-livell nazzjonali u tal-UE;

P.  billi l-ACMs għandhom ċiklu ta' ħajja tipiku ta' bejn 30 u 50 sena; billi dan iwassal għal żieda fil-proġetti ta' tiġdid u ta' kostruzzjoni u, għaldaqstant, żieda fl-għadd ta' ħaddiema li jkunu esposti;

Q.  billi s-suċċess tar-regolamenti dwar l-asbestos fl-Istati Membri huwa limitat minn nuqqas ta' għarfien dwar l-eżistenza ta' ACMs u r-riskji assoċjati, kif ukoll nuqqas ta’ taħriġ vokazzjonali u kwalifiki tal-ħaddiema tal-bini u tal-manutenzjoni, inklużi ħaddiema tal-kostruzzjoni li jaħdmu b’mod inċidentali bl-asbestos;

R.  billi l-komunitajiet lokali m’għandhomx għarfien espert u għandhom nuqqasijiet serji fit-twettiq ta’ kompiti tal-prevenzjoni, tas-sorveljanza u tal-infurzar, li spiss huma wisq frammentati;

S.  billi l-ACMs sikwit ikunu moħbija u/jew fejn ikunu jinsabu ma jkunx magħruf, u t-tagħrif dwar dan qiegħed jonqos drastikament maż-żmien;

T.  billi awditu obbligatorju dwar l-asbestos f’binjiet, vapuri, ferroviji, makkinarju, bunkers, mini, u pajpijiet taħt l-art ta' netwerks tal-ilma kemm pubbliċi kif ukoll privati u miżbliet jipprovdi bażi soda u infurmata għall-programmi tat-tneħħija tal-asbestos fil-livell nazzjonali, reġjonali u Ewropew;

U.  billi l-UE żviluppat politika ambizzjuża għall-effiċjenza fl-użu tal-enerġija u d-Direttiva dwar l-Effiċjenza fl-Użu tal-Enerġija hija mistennija li tistabbilixxi strateġija għat-tiġdid tal-binjiet, fuq żmien fit-tul u f'kull Stat Membru, iżda din il-politika mhijiex marbuta ma' strateġija għat-tneħħija tal-asbestos;

V.  billi d-dubju dwar jekk l-asbestos huwiex preżenti jew ġiex inkapsulat jew imneħħi minn binjiet speċifiċi jista' jwassal għal kunflitti bejn il-ħaddiema u min iħaddimhom, u billi informazzjoni minn qabel dwar il-preżenza tal-asbestos tagħti lok għal kundizzjonijiet tax-xogħol ferm aktar sikuri, partikolarment waqt xogħol ta' tiġdid;

W.  billi, b’konformità mad-Direttiva 92/57/KEE(15), f’sitwazzjonijiet perikolużi għandhom jiġu pprovduti faċilitajiet biex il-ħwejjeġ tax-xogħol jinżammu f’post separat mill-ħwejjeġ u l-effetti personali tal-ħaddiema stess

X.  billi l-inkapsulazzjoni jew l-issiġillar tal-ACMs għandhom jitħallew isiru biss meta l-materjali jkollhom tikketti adegwati bit-twissijiet;

Y.  billi tliet Stati Membri għadhom jippermettu l-fibri tal-asbestos fiċ-ċelloli tal-elettroliżi filwaqt li alternattivi tekniċi jeżistu u ġew implimentati b'suċċess f'pajjiżi oħrajn;

Z.  billi għad hemm differenzi kbar u inaċċettabbli bejn l-iskedi tal-Istati Membri biex jirrikonoxxu l-mard li jiġi mix-xogħol relatat mal-asbestos;

AA.  billi wieħed mill-akbar ostakoli għat-trattament tal-vittmi huwa n-nuqqas ta' rrappurtar tal-mard relatat mal-asbestos;

AB.  billi l-programmi nazzjonali tas-sorveljanza tas-saħħa għall-ħaddiema esposti għall-asbestos ivarjaw ħafna madwar l-UE, speċjalment fir-rigward tal-kontrolli mediċi wara s-snin tal-impjieg;

AC.  billi l-esponiment għall-asbestos huwa theddida għall-pubbliku inġenerali u jikkostitwixxi kawża rikonoxxuta ta' mard(16);

AD.  billi, skont l-istimi tad-WHO, l-għadd ta' każijiet ta' mard relatat mal-asbestos fl-UE huwa bejn 20 000 u 30 000 fis-sena u dan l-għadd għadu qed jiżdied;

AE.  billi, minħabba l-perjodu twil ta' kemm idum mistur u minħabba n-nuqqas ta' għarfien fost l-istaff mediku, il-vittmi sikwit ma jirċevux l-appoġġ xieraq u f’waqtu mingħand dawk li jipprovdu l-kura tas-saħħa;

AF.  billi l-Polonja hija l-uniku Stat Membru li adotta pjan ta' azzjoni għal pajjiż ħieles mill-asbestos;

AG.  billi f'ħafna Stati Membri l-ispezzjonijiet qed jonqsu u billi t-tendenza lejn deregulazzjoni akbar tintensifika r-riskji relatati mal-asbestos;

AH.  billi ħafna ħaddiema fil-bini u utenti tal-binjiet għadhom mhux protetti minn livelli għoljin ta' esponiment għall-asbestos;

AI.  billi anki kieku jkun hemm projbizzjoni, fil-binjiet għad hemm miljuni ta' tunnellati ta' asbestos, u m'hemm l-ebda reġistru li jżomm kont ta' fejn jinsab u kemm asbestos jeħtieġ li jitneħħa;

AJ.  billi kwalunkwe proposta leġiżlattiva ġdida għandha tqis il-leġiżlazzjoni eżistenti fil-livell nazzjonali u Ewropew u għandha tkun preċeduta b’valutazzjoni dettaljata tal-impatt possibbli tagħha kif ukoll b’analiżi tal-ispejjeż u l-benefiċċji tagħha;

L-iskrinjar u r-reġistrazzjoni tal-asbestos

1.  Jistieden lill-UE tiżviluppa, timplimenta u tappoġġja mudell għall-iskrinjar u r-reġistrazzjoni tal-asbestos b'konformità mal-Artikolu 11 tad-Direttiva 2009/148/KE u titlob lis-sidien ta’ binjiet pubbliċi jew kummerċjali biex:

Il-garanzija ta' kwalifiki u taħriġ

15.  Jistieden lill-Kummissjoni twaqqaf grupp ta' ħidma, flimkien mal-Istati Membri, biex tiżviluppa kwalifiki minimi speċifiċi għall-asbestos għall-inġinieri ċivili, arkitetti u impjegati ta’ kumpaniji reġistrati li jneħħu l-asbestos u tipprovdi kwalifiki speċifiċi għall-asbestos għat-taħriġ ta’ ħaddiema oħrajn li aktarx ikunu esposti għall-asbestos bħal impjegati tal-industrija tat-tarzna u l-bdiewa, b’attenzjoni speċjali fuq dawk in-nies li huma responsabbli għat-tneħħija tal-asbestos minn fuq il-post, billi jissaħħaħ it-taħriġ tagħhom, it-tagħmir protettiv tagħhom u l-kontroll tal-attivitajiet tagħhom mill-awtoritajiet responsabbli tal-Istati Membri;

16.  Jistieden lill-UE biex, flimkien mas-sħab soċjali u ma' partijiet interessati oħrajn, tfassal programmi u attivitajiet ta’ sensibilizzazzjoni dwar ir-riskji relatati mal-asbestos u l-ħtieġa ta' taħriġ adegwat għall-persunal li aktarx li jkun affettwat mill-ACMs, skont l-Artikolu 14(1) tad-Direttiva 2009/148/KE, u biex ittejjeb l-informazzjoni dwar leġiżlazzjoni eżistenti tal-asbestos u tipprovdi gwidi prattiċi ta’ konformità magħha;

17.  Jenfasizza li t-taħriġ għal kull min hu involut (min iħaddem, is-superviżuri u l-ħaddiema) fix-xogħol li jista’ jinvolvi (jew li fil-fatt jinvolvi) l-asbestos, għandu jkopri: il-proprjetajiet tal-asbestos u l-effetti tiegħu fuq is-saħħa, inkluż l-effett sinerġistiku tat-tipjip; it-tipi ta’ materjali jew prodotti li jista’ jkun fihom l-asbestos u fejn x’aktarx li jinstabu; kif il-kundizzjoni tal-materjal jew tal-prodotti taffettwa l-faċilità ta’ rilaxx tal-fibri u x’għandu jsir f’każ li wieħed jiltaqa’ ma’ materjali li hemm suspett li fihom l-asbestos;

18.  Jistieden lill-Kummissjoni, b'kooperazzjoni mal-Istati Membri, tipproponi direttiva speċifika b'rekwiżiti minimi għat-taħriġ vokazzjonali tal-ħaddiema tal-bini u tal-manutenzjoni, inklużi maniġers u ħaddiema professjonali fil-kostruzzjoni li jaħdmu b'mod inċidentali bl-asbestos, kif ukoll l-impjegati fil-landfills għar-rimi tal-iskart li jkun fih l-asbestos jew f'ċentri speċjalizzati għat-trattament, it-tneħħija sikura, u r-rimi tal-iskart tal-asbestos, kif ukoll biex taħdem mal-imsieħba soċjali u partijiet interessati oħrajn, u tappoġġjahom, biex itejbu l-implimentazzjoni tal-Artikolu 14(2) tad-Direttiva 2009/148/KE permezz ta’ sensibilizzazzjoni dwar il-ħtieġa għal taħriġ xieraq u biex tiżviluppa informazzjoni u materjali biex dan jiġi pprovdut; dan it-taħriġ għandu jkun ipprovdut f’intervalli regolari u bla ebda spiża għall-ħaddiema;

19.  Jistieden lill-UE, permezz tal-SLIC u l-ispettorati nazzjonali tax-xogħol, tiżgura li l-ispetturi tax-xogħol jirċievu taħriġ dwar l-ACMs, u li l-ispetturi tax-xogħol f’dan il-qasam jirċievu tagħmir ta’ protezzjoni xieraq;

20.  Jistieden lill-Istati Membri biex jiżguraw li t-tobba tax-xogħol jitħarrġu sew sabiex ikun żgurat li huma jafu dwar l-asbestos u għalhekk, ikunu kapaċi jipprovdu l-informazzjoni neċessarja lill-ħaddiema taħt is-superviżjoni tagħhom;

L-iżvilupp ta' programmi ta' tneħħija

21.  Iħeġġeġ lill-UE taħdem flimkien mas-sħab soċjali u ma' partijiet oħra interessati fil-livelli Ewropej, nazzjonali u reġjonali biex jiżviluppaw u jikkondividu pjanijiet ta' azzjoni għat-tneħħija u l-ġestjoni tal-asbestos. Dawn il-pjanijiet għandhom jinkludu: proposti għal leġiżlazzjoni; l-edukazzjoni u l-informazzjoni; it-taħriġ għall-impjegati pubbliċi; it-taħriġ nazzjonali u internazzjonali; il-programmi li jiffinanzjaw it-tneħħija tal-asbestos; l-attivitajiet ta' sensibilizzazzjoni relatati mat-tneħħija tal-asbestos u ta' prodotti li fihom l-asbestos (inkluż waqt it-tneħħija minn binjiet), installazzjonijiet pubbliċi u siti fejn kien hemm fabbriki tal-asbestos; it-tindif ta' binjiet u l-bini ta' installazzjonijiet għall-eliminazzjoni tal-asbestos u tad-debris li fih l-asbestos; il-monitoraġġ tal-effikaċja tar-rekwiżiti legali eżistenti; il-valutazzjonijiet ta’ esponiment tal-persunal fir-riskju; u l-protezzjoni tas-saħħa;

22.  Jistieden lill-Istati Membri jimxu ’l quddiem bit-tneħħija gradwali tal-asbestos fl-iqsar żmien possibbli;

23.  Jenfasizza l-ħtieġa li jiġu żviluppati proċeduri ta’ xogħol sikur, inkluż l-użu korrett ta’ tagħmir protettiv personali, għall-ħaddiema li jistgħu jaħdmu ħdejn materjali li fihom l-asbestos;

24.  Jistieden lill-Kummissjoni twettaq riċerka biex tirrevedi l-valur limitu eżistenti għall-fibri tal-asbestos, u l-ħtieġa li jitbaxxa l-valur, kif ukoll il-valur iffissat, għandhom ikunu bbażati fuq evidenza xjentifika soda;

25.  Iħeġġeġ lill-UE tissostitwixxi l-metodu tal-phase-contrast optical microscopy (PCOM) permezz tal-Eżattezza tal-Mikroskopija Elettronika bit-Trażmissjoni (ATEM) li huwa metodu aktar preċiż u jipprovdi għall-iskoperta aħjar ta’ partiċelli rqaq;

26.  Jistieden lill-UE tistabbilixxi pjan direzzjonali għal postijiet tax-xogħol li jkunu ħielsa mill-asbestos, ibbażat fuq il-prinċipji stipulati mid-WHO(17);

27.  Jistieden lill-UE, permezz tal-SLIC u tal-ispettorati nazzjonali tax-xogħol, tiggarantixxi l-infurzar sħiħ tar-regolamenti tal-UE u nazzjonali dwar l-asbestos;

28.  Jistieden lill-Kummissjoni tinkludi strateġija kkoordinata dwar l-asbestos fl-Istrateġija Komunitarja 2014-2020 għas-Saħħa u s-Siġurtà li jmiss u tforni lill-Aġenzija Ewropea għas-Sigurtà u s-Saħħa fuq ix-Xogħol b’għodda effettiva biex ittejjeb il-ġbir u t-tixrid ta’ informazzjoni teknika, xjentifika u ekonomika fl-Istati Membri u tiffaċilita l-formulazzjoni u l-implimentazzjoni ta’ politiki nazzjonali maħsuba biex jipproteġu s-sigurtà u s-saħħa tal-ħaddiema;

29.  Jistieden lill-Kummissjoni tirrevedi l-progress dwar l-iżvilupp ta’ dijaframmi ħielsa mill-krisotilu użati f’installazzjonijiet tal-elettroliżi, skont l-Anness XVII, Parti 6 tar-REACH u biex jiżguraw li s-sostituzzjoni ssir qabel ma jispiċċa l-perjodu ta' eżenzjoni ta’ għaxar snin mogħtija fl-2009;

30.  Jistieden lill-UE ssaħħaħ evalwazzjonijiet ex ante ta’ prodotti ta’ sostituzzjoni għall-asbestos;

31.  Jistieden lill-Kummissjoni tippromwovi attivitajiet ta’ riċerka u rimedju mmirati biex jevitaw is-sospensjoni mill-ġdid ta’ fibri individwali, u/jew biex jeqirdu l-istruttura kristallina simili għall-fibri tal-asbestos;

32.  Jinnota li, fir-rigward tal-immaniġġjar tal-iskart tal-asbestos, iridu jittieħdu wkoll miżuri – bil-kunsens tal-popolazzjonijiet ikkonċernati – biex titħeġġeġ u tiġi appoġġata r-riċerka għall-alternattivi ekokompatibbli u t-teknoloġija li tużahom u biex jiġu żgurati proċeduri, bħan-newtralizzazzjoni tal-iskart li fih l-asbestos, biex jiġu deattivati l-fibri tal-asbestos attivi u jinqalbu f'materjali li ma joħolqux riskji għas-saħħa pubblika;

33.  Jistieden lill-Kummissjoni u l-Istati Membri jsaħħu l-kontrolli bżonnjużi sabiex il-partijiet interessati kkonċernati kollha jkunu obbligati, b'mod partikolari dawk involuti fit-trattament tal-iskart tal-asbestos fil-miżbliet, jirrispettaw id-dispożizzjonijiet tas-saħħa kollha stipulati fid-Direttiva 2009/148/KE, u jiżguraw li l-iskart kollu li fih l-asbestos, irrispettivament mill-kontenut tal-fibri tiegħu, jiġi klassifikat bħala skart perikoluż skont id-Deċiżjoni 2000/532/KE aġġornata; Jenfasizza li tali skart irid jintrema biss f'miżbliet dedikati għall-iskart perikoluż, kif previst fid-Direttiva 1999/31/KE, jew fejn jingħata l-permess, jiġi proċessat f'impjanti dedikati, ittestjati u sikuri għat-trattament u n-newtralizzazzjoni, li dwarhom il-popolazzjoni ikkonċernata għandha tkun infurmata.

Rikonoxximent tal-Mard relatat mal-Asbestos

34.  Jirrikonoxxi li ż-żewġ rakkomandazzjonijiet dwar il-mard relatat max-xogħol ma wasslu għall-ebda standards u proċeduri nazzjonali armonizzati fir-rigward tal-identifikazzjoni, in-notifika, l-għarfien u l-kumpens għall-mard relatat mal-asbestos, u li, għaldaqstant, għad hemm differenzi kbar ħafna bejn is-sistemi nazzjonali;

35.  Iħeġġeġ lill-Kummissjoni temenda r-Rakkomandazzjoni 2003/670/KE sabiex tirrifletti l-progress miksub mir-riċerka medika u tinkludi l-kankru tal-larinġi u l-kankru tal-ovarji bħala relatati mal-asbestos;

36.  Jiddeplora n-nuqqas ta' informazzjoni minn bosta Stati Membri li jimpedixxi tbassir affidabbli tal-mortalità marbuta mal-mesoteljoma fl-Ewropa meta, skont l-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa (WHO), kull sena jiġu rreġistrati bejn 20 000 u 30 000 każ ta’ mard relatat mal-asbestos fl-UE biss, u li fl-UE aktar minn 300 000 ċittadin huwa mistenni li jmut mill-mesoteljoma sal-2030; f’dan il-kuntest jagħti importanza kbira liċ-ċittadini biex jiġu informati u mħarrġa u jkun hemm skambji tal-aħjar prattiki bejn l-Istati Membri għad-dijanjożi tal-mard relatat mal-asbestos;

37.  Jenfasizza li t-tipi kollha ta' mard relatati mal-asbestos bħall-kanser tal-pulmun u l-mesoteljoma plewrali – ikkawżati minn fibri tal-asbestos f’sospensjoni li jittieħdu bin-nifs, li tant huma rqaq li jilħqu l-alveoli u li huma twal biżżejjed biex jiżbqu d-daqs tal-makrofaġi, kif ukoll tipi differenti ta' kanser ikkawżati mhux biss mill-fibri fl-arja li jittieħdu bin-nifs iżda wkoll bl-inġestjoni ta’ ilma li jkun fih il-fibri li jkunu ġejjin mill-pajpijiet tal-asbestos – ġew rikonoxxuti bħala periklu tas-saħħa u jistgħu jieħdu ħafna deċennji, u f'ċerti każijiet aktar minn 40 sena, biex isiru evidenti;

38.  Iħeġġeġ lill-Istati Membri biex jiżguraw li l-każijiet kollha ta' asbestosi, mesoteljoma u mard relatat jiġu rreġistrati permezz ta' ġbir sistematiku ta' data dwar il-mard okkupazjonali u mhux okkupazzjonali marbut mal-asbestos, biex jikkategorizzaw u uffiċjalment jirreġistraw il-plakki plewrali bħala mard relatat mal-asbestos, u biex jipprovdu, bl-għajnuna ta' osservatorji dedikati, mappa affidabbli tal-preżenza tal-asbestos; jenfasizza li tali reġistru u mappa fil-livell tal-UE għandhom jinkludu l-post eżatti fejn jinsabu s-siti pubbliċi u privati li fihom l-asbestos, kif ukoll jipprovdu dettalji ċari ta' dawk il-miżbliet li fihom l-iskart tal-asbestos, sabiex jiġi evitat li xi ħadd li ma jkunx jaf bis-sitwazzjoni jiddisturba l-art fejn jinsab midfun tali materjal, u biex jikkontribwixxu għal azzjonijiet ta' prevenzjoni u rimedju;

39.  Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex iwettqu azzjoni ta’ riċerka fir-rigward tal-iskala u l-gravità tal-impatti psikoloġiċi klinikament miżurabbli fil-komunitajiet madwar l-UE tal-mard attribwibbli unikament għall-espożizzjoni għall-asbestos(18);

40.  Jistieden lill-entitajiet tal-assikurazzjoni u tal-kumpens jadottaw approċċ komuni għar-rikonoxximent u l-kumpens għall-mard relatat max-xogħol marbut mal-asbestos;

41.  Jappella biex il-proċeduri ta' rikonoxximent jiġu simplifikati u ffaċilitati;

42.  Jistieden lill-Kummissjoni biex b’mod urġenti tressaq proposta sabiex tiġi emendata d-Direttiva 2004/37/KE dwar il-protezzjoni tal-ħaddiema mir-riskji relatati mal-karċinoġeni u l-mutaġeni fuq ix-xogħol, biex jiġi żgurat li s-saħħa tal-ħaddiema f’riskju li jkunu esposti għal karċinoġeni tkun protetta u salvagwardjata permezz tal-promozzjoni u l-iskambju tal-aħjar prattiki fil-prevenzjoni u d-dijanjożi;

43.  Jistieden lill-UE tiżgura li l-mard kollu relatat mal-asbestos, inklużi plakek plewriċi, ikun rikonoxxut bħala mard relatat max-xogħol;

44.  Jirrikonoxxi li, minħabba l-perjodi twal ta' kemm idum mistur, il-vittmi tal-asbestos sikwit ma jkunux jistgħu jissostanzjaw il-kawżalità tal-esponiment tagħhom għall-asbestos fuq ix-xogħol;

45.  Jistieden lill-Istati Membri ma jitfgħux il-piż tal-provi fuq il-vittmi tal-asbestos iżda jistabilixxu drittijiet usa' għat-talbiet għal kumpens, kif propost fir-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2003/670/KE(19);

46.  Jistieden lill-UE tirrakkomanda lill-Istati Membri biex jieħdu passi biex jiżguraw li l-każijiet kollha ta' mard relatat max-xogħol marbut mal-asbestos ikunu identifikati, irrappurtati lill-awtorità kompetenti u eżaminati minn esperti;

47.  Jitlob li tiġi mfittxija u sanzjonata r-responsabbiltà kriminali tad-delinkwenti, jitlob f’dan ir-rigward li l-ostakoli għall-din l-azzjoni, li possibbilment jinsabu fil-liġijiet kriminali nazzjonali, jiġu identifikati u eliminati;

48.  Jistieden lill-Kummissjoni xxerred l-aħjar prattiki fir-rigward ta’ linji gwida u prattiki nazzjonali għall-proċeduri nazzjonali għar-rikonoxximent tal-mard relatat mal-asbestos;

49.  Jistieden lill-Kummissjoni tappoġġja l-iskambju tal-aħjar prattiki għat-taħriġ tal-istaff mediku fid-dijanjożi tal-mard relatat mal-asbestos;

50.  Jistieden lill-aġenziji rilevanti tal-UE - bil-għajnuna ta’ esperti mediċi u tekniċi - sabiex jiddelinjaw il-provi xjentifiċi meħtieġa li juru li ċerti kundizzjonijiet tax-xogħol wasslu għal mard relatat mal-asbestos;

Appoġġ għall-Gruppi tal-Vittmi tal-Asbestos

51.  Jistieden lill-Kummissjoni tappoġġja konferenzi li jipprovdu lill-gruppi tal-vittmi tal-asbestos pariri professjonali, u li jipprovdu appoġġ għall-membri tagħhom;

52.  Jistieden lill-Kummissjoni tappoġġja netwerk tal-UE tal-vittmi tal-asbestos;

Strateġiji għal projbizzjoni globali tal-asbestos

53.  Jenfasizza li indipendentement mis-sors tal-espożizzjoni jew l-istatus ta' impjieg tal-persuna esposta, il-vittmi kollha tal-asbestos fl-UE u l-qraba tagħhom jistħoqqilhom id-dritt li jirċievu kura medika rapida u xierqa u appoġġ finanzjarju adegwat mill-iskemi tas-saħħa nazzjonali tagħhom;

54.  Jistieden lill-UE taħdem flimkien ma' organizzazzjonijiet internazzjonali biex toħloq strumenti li jittimbraw is-suq tal-asbestos bħala suq tossiku;

55.  Jitlob, b'mod aktar ġenerali, biex il-kunċett tas-saħħa u s-sigurtà ta’ ħaddiem b’paga jiġi kkunsidrat mil-liġijiet nazzjonali u jikkostitwixxi obbligu li jintlaħaq riżultat għal min iħaddem, b'referenza għad-Direttiva Qafas 89/391/KEE;

56.  Jistieden lill-UE tqis bħala prijorità li l-krisotilu jitniżżel fl-Anness III tal-Konvenzjoni ta' Rotterdam;

57.  Jistieden lill-UE tindirizza d-dumping inaċċettabbli tal-asbestos fuq il-pajjiżi li qed jiżviluppaw waqt fora fejn il-ftehimiet ta' kummerċ ikun qed jiġu diskussi, b’mod partikolari fid-WTO, u sabiex tagħmel pressjoni diplomatika u finanzjarja fuq il-pajjiżi li jesportaw l-asbestos sabiex jagħlqu l-industriji tal-minjieri tal-asbestos u jwaqqfu l-prattika illegali u mhux etika li jesportaw vapuri li jkunu waslu fit-tmiem tal-użu tagħhom u li jkun fihom l-asbestos;

58.  Jistieden lill-UE, f’kooperazzjoni mal-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa, pajjiżi terzi u korpi internazzjonali oħra, tippromwovi livelli għolja ta’ saħħa u sigurtà fuq il-post tax-xogħol madwar id-dinja kollha, pereżempju billi tidentifika problemi relatati mal-asbestos u tippromwovi soluzzjonijiet li jikkontribwixxu għall-protezzjoni tas-saħħa;

59.  Jistieden lill-UE tiżviluppa u tappoġġja l-esportazzjoni ta' teknoloġiji mingħajr l-użu tal-asbestos, u tal-għarfien dwar l-asbestos, lejn il-pajjiżi li qed jiżviluppaw;

60.  Jikkundanna l-investiment finanzjarju Ewropew fl-industriji tal-asbestos globali;

61.  Jistieden lill-Kummissjoni tiżgura li bastimenti li jġorru l-asbestos bħala merkanzija fi tranżitu la jistgħu jittrakkaw u lanqas jużaw il-faċilitajiet tal-port jew il-ħażna temporanja fl-UE;

o
o   o

62.  Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

(1) “Tiġi żviluppata azzjoni preventiva u protettiva għal sustanzi rikonoxxuti bħala karċinoġeniċi, billi jiġu stabbiliti limiti ta’ esponiment, ir-rekwiżiti dwar kampjuni u l-metodi tal-kejl, u l-kundizzjonijiet sodisfaċenti ta’ iġene fuq il-post tax-xogħol, u billi jiġu speċifikati projbizzjonijiet fejn meħtieġ.” (2) ĠU L 183, 29.6.1989, p. 1. (3) ĠU L 245, 26.8.1992, p. 6. (4) ĠU L 330, 16.12.2009, p. 28. (5) ĠU L 160, 26.6.1990, p. 39. (6) ĠU C 41 E, 19.2.2009, p. 14. (7) ĠU C 212 E, 5.8.2010, p. 106. (8) Testi adottati, P7_TA(2011)0589. (9) http://www.who.int/ipcs/features/10chemicals_en.pdf (10) http://monographs.iarc.fr/ENG/Monographs/vol100C/mono100C.pdf (11) http://www.icohweb.org/site_new/multimedia/news/pdf/ICOH %20Statement%20on%20global%20asbestos%20ban.pdf (12) http://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=3155&langId=en (13) http://www.eurogip.fr/en/docs/EUROGIP-24E-AsbestosOccDiseases.pdf (14) http://www.europeanforum.org/pdf/Eurogip-08_E-cost.pdf (15) Id-Direttiva 92/57/KEE: ĦTIĠIET MINIMI TA' SIGURTÀ U SAĦĦA GĦALL-POSTIJIET TA' KOSTRUZZJONI 14.1.2 Jekk iċ-ċirkustanzi jeħtieġu hekk (pereżempju sustanzi perikolużi, umdità, ħmieġ), għandhom jiġu pprovduti faċilitajiet biex il-ħwejjeġ tax-xogħol ikunu jistgħu jinżammu f’post separat mill-ħwejjeġ u l-oġġetti personali tal-ħaddiema stess. (16) Fl-1978, wara perjodu ta’ 18-il xahar ta’ investigazzjoni, kumitat parlamentari kkonkluda li l-asbestos ippreżenta “periklu kemm għall-ħaddiema fl-industrija tal-asbestos kif ukoll għal dawk esposti f’sitwazzjonijiet oħrajn’ (Parlament Ewropew 1978) (17) WHO - “Global Health Risks: Mortality and burden of disease attributable to selected major risks’ - http://www.who.int/healthinfo/global_burden_disease/GlobalHealthRisks_report_full.pdf and http://www.who.int/ipcs/assessment/public_health/asbestos/en/ (18) Il-mesoteljoma tqiegħed kemm lill-vittmi kif ukoll lill-familji tagħhom f’sitwazzjoni estremament diffiċli biex ilaħħqu magħha, anke mil-lat psikoloġiku. Minn riċerka li twettqet f’Casale Monferrato mill-Università ta’ Turin (Professur A. Granieri) irri¿ulta li dawk li jbatu bil-mesoteljoma u l-familji tagħhom juru sintomi psikoloġiċi varji li jaqgħu fid-definizzjoni xjentifikament aċċettata ta’ disturbi ta’ stress post trawmatiku (PTSD). (19) ĠU L 238, 25.9.2003, p. 28.