Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Μαρτίου 2013 σχετικά με το στήσιμο αγώνων και τη διαφθορά στον αθλητισμό (2013/2567(RSP))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τη Δήλωση της Λευκωσίας για την καταπολέμηση των στημένων αγώνων, της 20ής Σεπτεμβρίου 2012,
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 18ης Ιανουαρίου 2011 με τίτλο «Ανάπτυξη της ευρωπαϊκής διάστασης στον αθλητισμό» (COM(2011)0012),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 2ας Φεβρουαρίου 2012, σχετικά με την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής διάστασης του αθλητισμού (1),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 10ης Μαρτίου 2009, σχετικά με την τιμιότητα των τυχερών παιχνιδιών σε απευθείας ηλεκτρονική σύνδεση(2),
– έχοντας υπόψη τη Λευκή Βίβλο της Επιτροπής για τον αθλητισμό (COM(2007)0391),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 14ης Απριλίου 2005, σχετικά με την καταπολέμηση της χρήσης απαγορευμένων ουσιών (ντόπινγκ) στον αθλητισμό(3),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Καταπολέμηση της δωροδοκίας στην ΕΕ» (COM(2011)0308),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 15ης Νοεμβρίου 2011, σχετικά με τα επιγραμμικά τυχερά παιχνίδια στην εσωτερική αγορά(4),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 23ης Οκτωβρίου 2012, με τίτλο «Προς ένα ολοκληρωμένο ευρωπαϊκό πλαίσιο για τα τυχερά παιχνίδια σε απευθείας σύνδεση» (COM(2012)0596),
– έχοντας υπόψη τη Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής, της 24ης Μαρτίου 2011, σχετικά με τα τυχερά παιχνίδια σε απευθείας σύνδεση στην Εσωτερική Αγορά (COM(2011)0128),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 15ης Σεπτεμβρίου 2011, σχετικά με τις προσπάθειες της ΕΕ για την καταπολέμηση της διαφθοράς(5),
– έχοντας υπόψη την προπαρασκευαστική δράση με θέμα τις ευρωπαϊκές συμπράξεις στον αθλητισμό και συγκεκριμένα τα προγράμματα συλλογής δεδομένων που επικεντρώνονται στην πρόληψη των περιστατικών στημένων αγώνων μέσω της εκπαίδευσης και της ενημέρωσης των σχετικών παραγόντων,
– έχοντας υπόψη την σύσταση της Επιτροπής για απόφαση του Συμβουλίου με την οποία εξουσιοδοτείται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συμμετάσχει, εξ ονόματος της ΕΕ, στις διαπραγματεύσεις για διεθνή σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης με αντικείμενο την καταπολέμηση της χειραγώγησης των αθλητικών αποτελεσμάτων (COM(2012)0655),
– έχοντας υπόψη τα αποτελέσματα της μελέτης του Μαρτίου του 2012 με τίτλο «Στήσιμο αγώνων στον αθλητισμό», η οποία ζητήθηκε από την Επιτροπή,
– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης κατά του Ντόπινγκ, της 16ης Νοεμβρίου 1989,
– έχοντας υπόψη την σύσταση της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προαγωγή της ακεραιότητας στον αθλητισμό κατά της χειραγώγησης των αποτελεσμάτων, ιδίως του στησίματος αγώνων, της 28ης Σεπτεμβρίου 2011,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 110 παράγραφοι 2 και 4 του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι μια μεικτή ερευνητική ομάδα της Europol με κωδική ονομασία «Επιχείρηση Βέτο» αποκάλυψε εκτεταμένο στήσιμο ποδοσφαιρικών αγώνων κατά τα τελευταία έτη, με 680 αγώνες να κρίνονται ύποπτοι παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων 380 αγώνων στην Ευρώπη, και λαμβάνοντας υπόψη ότι περιέγραψε ευρύτατο δίκτυο στησίματος αγώνων που έπληττε τον πυρήνα του αθλητισμού, με 425 άτομα να θεωρούνται ύποπτα και 50 άλλα να έχουν συλληφθεί·
B. λαμβάνοντας υπόψη τη δήλωση της Europol ότι τα αριθμητικά αυτά στοιχεία είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι μεγάλος ο αριθμός των κρατών μελών που πλήττονται από τους στημένους αγώνες, γεγονός ιδιαιτέρως ανησυχητικό διότι το στήσιμο αγώνων συνδέεται με το οργανωμένο έγκλημα και συνιστά μείζονα απειλή για τα θεμέλια του αθλητισμού σε όλα σχεδόν τα κράτη μέλη·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το στήσιμο αγώνων είναι μια μορφή εγκλήματος που δημιουργεί υψηλά έσοδα, ενώ τα ποσοστά των καταδικών και του εντοπισμού είναι εξαιρετικά χαμηλά, και λαμβάνοντας, κατά συνέπεια, υπόψη ότι χρησιμοποιείται από εγκληματικές οργανώσεις στις παράνομες δραστηριότητές τους όπως το ξέπλυμα χρήματος και η παράνομη εμπορία ανθρώπων και ναρκωτικών ουσιών·
E. λαμβάνοντας υπόψη ότι το στήσιμο ειδικού στοιχήματος (spot-fixing), μια παράνομη δραστηριότητα στον αθλητισμό, κατά την οποία στήνεται ένα συγκεκριμένο μέρος ενός παιχνιδιού – αλλά όχι απαραιτήτως το τελικό αποτέλεσμα –, ενδέχεται να είναι δυσκολότερο να εντοπιστεί απ’ ό,τι το παραδοσιακό στήσιμο ενός αγώνα·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εγκληματικές οργανώσεις λειτουργούν σε διεθνή κλίμακα και έχουν διασυνδέσεις σε ολόκληρο τον πλανήτη, με αποτέλεσμα κανένα θεσμικό όργανο, χώρα ή οργάνωση να μην είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τους στημένους αγώνες κατά μόνας·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι όλα τα αθλήματα μπορούν να πληγούν και ότι απειλείται η ακεραιότητα του αθλητισμού··
H. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υφιστάμενοι μηχανισμοί ελέγχου δεν εντοπίζουν αμέσως τους στημένους αγώνες λόγω του παγκόσμιου χαρακτήρα των παράνομων αυτών δραστηριοτήτων·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαφάνεια, η λογοδοσία και η δημοκρατία – με άλλα λόγια, η καλή διακυβέρνηση – στις αθλητικές οργανώσεις αποτελούν προαπαιτούμενα προκειμένου το αθλητικό κίνημα να διαδραματίσει κάθε είδους εποικοδομητικό ρόλο στην καταπολέμηση των στημένων αγώνων και της απάτης στον αθλητισμό·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλές αθλητικές οργανώσεις έχουν ήδη λάβει μέτρα σε αυτόν τον τομέα, όπως η κατάρτιση κωδίκων συμπεριφοράς και η υιοθέτηση πολιτικών μηδενικής ανοχής·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα στοιχήματα επί στημένων αγώνων προσφέρονται κυρίως από φορείς εκμετάλλευσης εκτός ΕΕ, κάτι που καθιστά αναγκαία μια διεθνή εστίαση στην καταπολέμηση των στημένων αγώνων·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ειδικοί επισημαίνουν ότι υπάρχουν ολοένα και μεγαλύτερες ανησυχίες για τις δόλιες προθέσεις ορισμένων ατόμων που αναλαμβάνουν ποδοσφαιρικούς συλλόγους ως μέσον για την προώθηση του στησίματος αγώνων και του ξεπλύματος χρήματος·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συνδικαλιστικές ενώσεις παικτών επισημαίνουν το γεγονός ότι το στήσιμο αγώνων αποτελεί πρόβλημα και από την άποψη ότι οι παίκτες δεν λαμβάνουν τους μισθούς τους εγκαίρως και δέχονται εκφοβισμούς και εκβιασμούς·
1. απευθύνει έκκληση προς όλους τους βασικούς παράγοντες να αναλάβουν, σε ατομικό επίπεδο, τις ευθύνες τους και να διαμορφώσουν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που θα στηρίζεται στην αλληλοσυμπλήρωση των εκατέρωθεν προσπαθειών για την καταπολέμηση των στημένων αθλητικών αγώνων·
2. ζητεί από την Επιτροπή να αναπτύξει μια συντονισμένη προσέγγιση στην καταπολέμηση των στημένων αγώνων και του οργανωμένου εγκλήματος συντονίζοντας τις προσπάθειες των βασικών ενδιαφερομένων στο θέμα αυτό, όπως των αθλητικών οργανώσεων, των εθνικών αστυνομικών και δικαστικών αρχών και των φορέων εκμετάλλευσης τυχερών παιχνιδιών, και παρέχοντας μία πλατφόρμα συζήτησης και ανταλλαγής πληροφοριών και καλύτερων πρακτικών·
3. καλεί τις αθλητικές οργανώσεις να υιοθετήσουν μια πολιτική μηδενικής ανοχής έναντι της διαφθοράς (τόσο εσωτερικά όσο και σε σχέση με τους εξωτερικούς συμβαλλόμενους) έτσι ώστε τα μέλη τους να μην ενδίδουν στις εξωτερικές πιέσεις·
4. ζητεί από τις αθλητικές οργανώσεις να θεσπίσουν έναν Κώδικα Συμπεριφοράς για όλο το προσωπικό και τους υπαλλήλους (παίκτες, προπονητές, διαιτητές, ιατρικό και τεχνικό προσωπικό και πρόεδροι συλλόγων και ενώσεων), ο οποίος να εκθέτει τους κινδύνους των στημένων αγώνων, να περιλαμβάνει μια σαφή απαγόρευση της χειραγώγησης αγώνων για στοιχηματικούς ή άλλους σκοπούς, να ορίζει τις σχετικές κυρώσεις και να περιλαμβάνει μια απαγόρευση στοιχηματισμού επί ιδίων αγώνων και μια υποχρέωση αναφοράς οιωνδήποτε προσεγγίσεων ή γνώσης που σχετίζονται με το στήσιμο αγώνων, σε συνδυασμό με έναν κατάλληλο μηχανισμό προστασίας των καταγγελλόντων·
5. καλεί όλους τους ρυθμιστικούς φορείς στον τομέα του αθλητισμού να δεσμευθούν σε πρακτικές καλής διαχείρισης, ώστε να μειώσουν τον κίνδυνο να πέσουν θύματα στημένων αγώνων·
6. υπογραμμίζει τη σημασία της εκπαίδευσης για την προστασία της ακεραιότητας του αθλητισμού· καλεί, ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη και τις αθλητικές ομοσπονδίες να ενημερώνουν και να εκπαιδεύουν επαρκώς τους ανθρώπους του αθλητισμού και τους καταναλωτές, ξεκινώντας από τις νεαρές ηλικίες και σε όλα τα επίπεδα αθλητισμού, τόσο το ερασιτεχνικό όσο και το επαγγελματικό·
7. ενθαρρύνει τις αθλητικές οργανώσεις να δρομολογήσουν και να συνεχίσουν ολοκληρωμένα προγράμματα πρόληψης και εκπαίδευσης που να περιλαμβάνουν σαφείς υποχρεώσεις για τους συλλόγους, τις ενώσεις και τις ομοσπονδίες, ιδίως σε ό,τι αφορά τους ανήλικους, και να συγκροτήσουν ένα πειθαρχικό όργανο για την αντιμετώπιση των στημένων αγώνων·
8. ζητεί από την Επιτροπή να ενθαρρύνει σθεναρά όλα τα κράτη μέλη να συμπεριλάβουν ρητώς τους στημένους αγώνες στο εθνικό ποινικό τους δίκαιο, να ορίσουν κατάλληλες ελάχιστες κοινές κυρώσεις και να διασφαλίσουν ότι αντιμετωπίζονται τα υπάρχοντα κενά με τρόπο που σέβεται πλήρως τα θεμελιώδη δικαιώματα·
9. χαιρετίζει τις εν εξελίξει συζητήσεις για μια πιθανή σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την καταπολέμηση της χειραγώγησης των αποτελεσμάτων αθλητικών αγώνων, η οποία θα παράσχει στα εθνικά συστήματα τα εργαλεία, τις ειδικές γνώσεις και τους πόρους που απαιτούνται για την καταπολέμηση αυτής της απειλής·
10. ενθαρρύνει τις αθλητικές οργανώσεις να εφαρμόζουν υψηλά και πειστικά πρότυπα διαχείρισης·
11. ζητεί από την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι όλα τα κράτη μέλη απαγορεύουν τα στοιχήματα σε αγώνες όπου εμπλέκονται ανήλικοι·
12. ζητεί από τα κράτη μέλη να συγκροτήσουν μια εξειδικευμένη μονάδα επιβολής του νόμου που θα καταπολεμά το στήσιμο αγώνων και θα χρησιμεύει ως κόμβος επικοινωνίας και συνεργασίας με τους βασικούς ενδιαφερόμενους, και να απαιτήσουν από τους φορείς εκμετάλλευσης τυχερών παιχνιδιών να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με παράτυπα μοτίβα στοιχηματισμού σε αυτή την εξειδικευμένη μονάδα και στις αθλητικές οργανώσεις, με στόχο την περαιτέρω διερεύνηση και την παραπομπή στις διωκτικές αρχές·
13. καλεί τα κράτη μέλη να αυξήσουν την ευρωπαϊκή συνεργασία στην επιβολή του νόμου μέσω μεικτών ερευνητικών ομάδων και συνεργασίας μεταξύ των διωκτικών αρχών· τονίζει την ανάγκη λήψης και πραγματικής εφαρμογής μέτρων για την καταπολέμηση των παράνομων ιστοτόπων στοιχήματος και του ανώνυμου στοιχηματισμού· θεωρεί ότι θα πρέπει να ανταλλάσσονται πληροφορίες για άτομα που έχουν κατονομαστεί σε σχέση με, ή έχουν καταδικαστεί για, προσέγγιση παικτών για συμφωνίες στησίματος αγώνων·
14. καλεί τα κράτη μέλη να συγκροτήσουν ρυθμιστικούς φορείς για τον εντοπισμό και την καταπολέμηση παράνομων δραστηριοτήτων στο αθλητικό στοίχημα, καθώς και για τη συλλογή, ανταλλαγή, ανάλυση και διάδοση στοιχείων για το στήσιμο αγώνων, την απάτη στον αθλητισμό και άλλες μορφές διαφθοράς στον αθλητισμό, τόσο στην Ευρώπη όσο και πέραν αυτής· τονίζει την ανάγκη στενής συνεργασίας με άλλους ρυθμιστικούς φορείς, συμπεριλαμβανομένων των αρχών αδειοδότησης, των οργάνων επιβολής, καθώς και της αστυνομίας·
15. ζητεί από την Επιτροπή να διευκολύνει την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ αυτών των ρυθμιστικών φορέων για παράνομες ή ύποπτες στοιχηματικές δραστηριότητες στον τομέα του αθλητισμού·
16. ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να θεσπίσουν συνεργασία με τις τρίτες χώρες με στόχο την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος που σχετίζεται με στημένους αγώνες, μεταξύ άλλων συμμετέχοντας στις διαπραγματεύσεις για μια διεθνή σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την καταπολέμηση της χειραγώγησης των αποτελεσμάτων αθλητικών αγώνων·
17. χαιρετίζει την ανά διετία δημοσίευση από την Επιτροπή έκθεσης για την καταπολέμηση της διαφθοράς, συνοδευόμενης από αναλύσεις κατά χώρα για κάθε κράτος μέλος και από εξατομικευμένες συστάσεις (από το 2013 και εξής)·
18. παροτρύνει το Συμβούλιο να συνεχίσει να εργάζεται για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος εργασιών της ΕΕ για τον αθλητισμό για την περίοδο 2011-2014, με ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη των εκπαιδευτικών προγραμμάτων στα κράτη μέλη και με στόχο την ευαισθητοποίηση σχετικά με αθλητικές αξίες όπως η ακεραιότητα, το ευ αγωνίζεσθαι και ο σεβασμός των συνανθρώπων·
19. εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρωτοβουλία που ανέλαβε η Επιτροπή προκειμένου να εγκριθεί το 2014 σύσταση περί βελτίστων πρακτικών όσον αφορά την πρόληψη και την καταπολέμηση του στησίματος αγώνων για στοιχηματικό όφελος·
20. χαιρετίζει το γεγονός ότι η Πέμπτη Διεθνής Διάσκεψη Υπουργών και Ανώτερων Αξιωματούχων Αρμόδιων για τη Φυσική Αγωγή και τον Αθλητισμό (MINEPS) θα εξετάσει το ζήτημα της ακεραιότητας στον αθλητισμό και την καταπολέμηση των στημένων αγώνων, και πιστεύει ότι αυτό είναι ένα καλό φόρουμ για την αντιμετώπιση της ανάγκης για ένα παγκόσμιο όργανο που θα ασχολείται με το στήσιμο αγώνων και στο οποίο θα μπορούν να συναντώνται, να ανταλλάσσουν πληροφορίες, να συντονίζουν τη δράση τους και να προωθούν σχέδια καλής διαχείρισης όλοι οι εμπλεκόμενοι παράγοντες·
21. καλεί την Επιτροπή να εντοπίσει τις τρίτες χώρες - όπως αυτές οι οποίες είναι γνωστές ως ασιατικοί παράδεισοι του στοιχήματος - που εγείρουν συγκεκριμένα ζητήματα σε ό,τι αφορά το στήσιμο αγώνων που σχετίζεται με στοιχηματικές δραστηριότητες στο πλαίσιο αθλητικών εκδηλώσεων που πραγματοποιούνται εντός της ΕΕ και να αυξήσει τη συνεργασία της με τις χώρες αυτές στην καταπολέμηση του στησίματος αγώνων·
22. καλεί το Συμβούλιο να προχωρήσει, με ταχύ και φιλόδοξο τρόπο, στις συζητήσεις επί της προτάσεως για μια νέα οδηγία σχετικά με τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (COM(2013)0045) για την αντιμετώπιση της χρησιμοποίησης αθλητικών στοιχημάτων σε απευθείας ηλεκτρονική σύνδεση για το ξέπλυμα χρήματος·
23. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών και στις ευρωπαϊκές, διεθνείς και εθνικές αθλητικές ομοσπονδίες.