Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 3ης Ιουλίου 2013 σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου που αφορά την υιοθέτηση του ευρώ από τη Λετονία την 1η Ιανουαρίου 2014 (COM(2013)0345 – C7-0183/2013 – 2013/0190(NLE))
(Διαβούλευση)
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο (COM(2013)0345),
– έχοντας υπόψη την έκθεση σύγκλισης της Επιτροπής για το 2013 (COM(2013)0341) και την έκθεση σύγκλισης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας του Ιουνίου του 2013 όσον αφορά τη Λετονία,
– έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής που συνοδεύει την έκθεση σύγκλισης για το 2013 όσον αφορά τη Λετονία (SWD(2013)0196),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 1ης Ιουνίου 2006 σχετικά με τη διεύρυνση της ευρωζώνης(1),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Ιουνίου 2007 σχετικά με τη βελτίωση της μεθόδου διαβούλευσης με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε διαδικασίες διεύρυνσης της ζώνης του ευρώ(2),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 140 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με το οποίο κλήθηκε από το Συμβούλιο να γνωμοδοτήσει (C7-0183/2013),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 83 του Κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (A7-0237/2013),
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 140 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) ορίζει την επίτευξη υψηλού βαθμού σταθερής σύγκλισης, με γνώμονα την πλήρωση των ακόλουθων κριτηρίων από κάθε κράτος μέλος: την επίτευξη υψηλού βαθμού σταθερότητας τιμών· τη σταθερότητα των δημόσιων οικονομικών· την τήρηση των κανονικών περιθωρίων διακύμανσης που προβλέπονται από τον μηχανισμό συναλλαγματικών ισοτιμιών· και τη διάρκεια της σύγκλισης που θα έχει επιτευχθεί από το κράτος μέλος και της συμμετοχής του στον μηχανισμό συναλλαγματικών ισοτιμιών του ευρωπαϊκού νομισματικού συστήματος, αντανακλώμενη στα επίπεδα των μακροπρόθεσμων επιτοκίων (τα κριτήρια του Μάαστριχτ)·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Λετονία έχει συμμορφωθεί με τα κριτήρια του Μάαστριχτ σύμφωνα με το άρθρο 140 ΣΛΕΕ και το πρωτόκολλο αριθ. 13 σχετικά με τα κριτήρια σύγκλισης που προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη ΣΛΕΕ·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο εισηγητής επισκέφθηκε τη Λετονία για να αξιολογήσει τον βαθμό ετοιμότητας της χώρας για είσοδο στη ζώνη του ευρώ·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο λαός της Λετονίας έχει καταβάλει τεράστιες προσπάθειες για την αντιμετώπιση της χρηματοπιστωτικής κρίσης και έχει επανέλθει σε τροχιά ανταγωνιστικότητας και ανάπτυξης·
1. εγκρίνει την πρόταση της Επιτροπής·
2. τάσσεται υπέρ της υιοθέτησης του ευρώ από τη Λετονία την 1η Ιανουαρίου 2014·
3. επισημαίνει ότι η αξιολόγηση της Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) έχει πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο της τρέχουσας παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης η οποία επέδρασε δυσμενώς στις προοπτικές για ονομαστική σύγκλιση πολλών άλλων κρατών μελών και προκάλεσε ειδικότερα σημαντική κυκλική μείωση στα ποσοστά πληθωρισμού·
4. διαπιστώνει ειδικότερα ότι η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση έπληξε σοβαρά τη Λετονία φέρνοντας τη φτώχεια, την ανεργία και δημογραφικές εξελίξεις· προτρέπει τη Λετονία και τους εταίρους της στην Ένωση να εφαρμόσουν αυστηρά πρότυπα μακροπροληπτικής πολιτικής που θα αποβλέπουν στην αποτροπή των μη βιώσιμων ροών κεφαλαίων και των τάσεων αύξησης του δανεισμού που είχαν καταγραφεί πριν από την κρίση·
5. διαπιστώνει ότι η Λετονία πληροί τα κριτήρια, ως αποτέλεσμα των αποφασιστικών, αξιόπιστων και βιώσιμων προσπαθειών της κυβέρνησης της Λετονίας και του λετονικού λαού· επισημαίνει ότι η συνολική βιωσιμότητα της μακροοικονομικής και χρηματοπιστωτικής κατάστασης θα εξαρτηθεί από την εφαρμογή ισόρροπων και εκτεταμένων μεταρρυθμίσεων που θα αποβλέπουν στον συνδυασμό της πειθαρχίας με την αλληλεγγύη και μακροπρόθεσμες βιώσιμες επενδύσεις τόσο στη Λετονία όσο και στην οικονομική και νομισματική ένωση στο σύνολό της·
6. σημειώνει ότι, στο πλαίσιο της έκθεσης σύγκλισης για το 2013, η ΕΚΤ εξέφρασε ορισμένες ανησυχίες όσον αφορά την μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της οικονομικής σύγκλισης της Λετονίας· τονίζει ειδικότερα τις ακόλουθες δηλώσεις και συστάσεις που περιλαμβάνονται στην εν λόγω έκθεση:
–
η ένταξη σε μια νομισματική ένωση συνεπάγεται την παραίτηση από μέσα νομισματικής πολιτικής και συναλλαγματικών ισοτιμιών και την αυξημένη σπουδαιότητα της εσωτερικής ευελιξίας και της ανθεκτικότητας· για το λόγο αυτό, οι αρχές θα πρέπει να εξετάσουν δυνατότητες για την περαιτέρω ενίσχυση των εναλλακτικών μέσων αντικυκλικής πολιτικής που διαθέτουν, εκτός των μέτρων που έχουν ληφθεί από το 2009·
–
είναι απαραίτητο να συνεχίσει η Λετονία την πορεία συνεκτικής δημοσιονομικής εξυγίανσης σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, και να εφαρμόζει και να τηρεί ένα δημοσιονομικό πλαίσιο που θα συμβάλλει στην αποτροπή της επιστροφής σε πολιτικές που ενισχύουν τις κυκλικές τάσεις στο μέλλον·
–
τόσο η ανάγκη για ένα ισχυρότερο θεσμικό περιβάλλον όσο και το γεγονός ότι η παραοικονομία, μολονότι χάνει έδαφος, εκτιμάται ότι εξακολουθεί να είναι σχετικά σημαντική δεν συνεπάγονται μόνον απώλειες των δημοσίων εσόδων, αλλά επίσης στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό, διαβρώνουν την ανταγωνιστικότητα της Λετονίας και μειώνουν την ελκυστικότητα της χώρας ως προορισμού για άμεσες ξένες επενδύσεις, και με τον τρόπο αυτό αναχαιτίζουν τις μακροπρόθεσμες επενδύσεις και την παραγωγικότητα· θεωρεί ότι οι ανησυχίες αυτές πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη, ιδίως με στόχο την ανατροπή των σημερινών τάσεων στον τομέα του πληθωρισμού και των χρηματοοικονομικών ροών· εκτιμά επίσης ότι οι εν λόγω προβληματισμοί δεν μεταβάλλουν τη συνολική θετική αξιολόγηση όσον αφορά την υιοθέτηση του ευρώ από τη Λετονία·
7. καλεί τη λετονική κυβέρνηση να συνεχίσει τη συνετή της δημοσιονομική πολιτική, καθώς και τις άλλες της πολιτικές που είναι προσανατολισμένες προς τη σταθερότητα, ενόψει των μελλοντικών μακροοικονομικών ανισορροπιών και των κινδύνων που συνδέονται με τη σταθερότητα των τιμών, καθώς και την αποκατάσταση των ανισορροπιών που έχει εντοπίσει η Επιτροπή στο πλαίσιο της έκθεσης για τον μηχανισμό ταχείας προειδοποίησης· επισημαίνει ότι η σταθερότητα των τιμών στη Λετονία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη δυναμική των τιμών των βασικών προϊόντων λόγω της χαμηλής ενεργειακής απόδοσης και του υψηλού επιπέδου εισαγωγών ενέργειας από μια μόνον πηγή εφοδιασμού κατά τη σύνθεση των επιλογών κατανάλωσής της· καλεί την κυβέρνηση της Λετονίας να επιφέρει τις σχετικές βελτιώσεις και να εντατικοποιήσει τις γενικότερες προσπάθειές της για την επίτευξη όλων των εθνικών στόχων της ΕΕ 2020·
8. εκφράζει την ανησυχία του για τη μικρή υποστήριξη που παρέχουν οι πολίτες της Λετονίας προς το παρόν στην υιοθέτηση του ευρώ· καλεί τη λετονική κυβέρνηση και τις λετονικές αρχές να επικοινωνούν πιο ενεργά με τους πολίτες της Λετονίας, προκειμένου να βελτιωθεί η υποστήριξη του κοινού για την υιοθέτηση του ευρώ· καλεί τη λετονική κυβέρνηση και τις λετονικές αρχές να συνεχίσουν την ενημερωτική και επικοινωνιακή εκστρατεία τους με στόχο την πληροφόρηση όλων των Λετονών πολιτών·
9. καλεί τη λετονική κυβέρνηση να αντιμετωπίσει τις διαρθρωτικές αδυναμίες της αγοράς εργασίας με τις κατάλληλες διαρθρωτικές και εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις· ζητεί, ειδικότερα, από τη λετονική κυβέρνηση να αντιμετωπίσει το επίπεδο της φτώχειας και το ολοένα μεγαλύτερο χάσμα στις εισοδηματικές διαφορές·
10. αναγνωρίζει τη σταθερότητα του λετονικού τραπεζικού τομέα κατά τη διάρκεια των τελευταίων τριών ετών· τονίζει, ωστόσο, ότι το επιχειρηματικό μοντέλο στον τραπεζικό τομέα αμφισβητήθηκε σοβαρά κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης· υπογραμμίζει ότι κατά την εν λόγω περίοδο ήταν δυνατό να αποτραπεί η κατάρρευση του λετονικού χρηματοπιστωτικού συστήματος μόνο χάρις στα μέτρα διάσωσης της ΕΕ και του ΔΝΤ· επιδοκιμάζει τις πρόσφατες μεταρρυθμίσεις με στόχο την ενίσχυση των ρυθμίσεων που επιβάλλονται στις λετονικές τράπεζες που δραστηριοποιούνται στον τομέα των καταθέσεων μη κατοίκων (non-resident deposits, NRD)· καλεί τις λετονικές αρχές να εξασφαλίσουν τη διατήρηση της αυστηρής εποπτείας των τραπεζών αυτών και την εφαρμογή επαρκών πρόσθετων μέτρων διαχείρισης του κινδύνου· καλεί περαιτέρω τις λετονικές αρχές να εξακολουθήσουν να επαγρυπνούν ενόψει πιθανών ασυμμετριών μεταξύ της χρονολογικής διάρθρωσης της λήξης δανείων κατά τη διαχείριση ενεργητικού-παθητικού των τραπεζών που μπορεί να θεωρηθούν απειλή για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα·
11. καλεί τις λετονικές αρχές να διατηρήσουν την τρέχουσα πορεία των πρακτικών προετοιμασιών, προκειμένου να εξασφαλιστεί μια ομαλή διαδικασία μετάβασης· καλεί τη λετονική κυβέρνηση να θεσπίσει κατάλληλους μηχανισμούς ελέγχου ούτως ώστε να εξασφαλίσει ότι η καθιέρωση του ευρώ δεν θα οδηγήσει σε κρυφές αυξήσεις των τιμών·
12. καλεί το Συμβούλιο, στην περίπτωση που προτίθεται να απομακρυνθεί από το κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο, να το ενημερώσει σχετικά·
13. αποδοκιμάζει το εξαιρετικά σύντομο χρονοδιάγραμμα μέσα στο οποίο έχει κληθεί το Κοινοβούλιο να διατυπώσει τη γνώμη του σύμφωνα με το άρθρο 140 ΣΛΕΕ· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη που σκοπεύουν να υιοθετήσουν το ευρώ να εξασφαλίσουν κατάλληλο χρονοδιάγραμμα ούτως ώστε να επιτραπεί στο Κοινοβούλιο να γνωμοδοτήσει βασιζόμενο σε συνεκτικότερη και πληρέστερη συζήτηση·
14. ζητεί να κληθεί εκ νέου να γνωμοδοτήσει εφόσον το Συμβούλιο προτίθεται να επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις στην πρόταση της Επιτροπής·
15. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, στην Ευρωομάδα και στις κυβερνήσεις των κρατών μελών.