Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 października 2013 r. w sprawie zacieśnienia transgranicznej współpracy w zakresie ścigania w UE: wdrażanie decyzji w sprawie konwencji z Prüm i europejski model wymiany informacji (2013/2586(RSP))
Parlament Europejski,
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 7 grudnia 2012 r. w sprawie zacieśnienia współpracy organów ścigania w UE: europejski model wymiany informacji (EIXM) (COM(2012)0735),
– uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 7 grudnia 2012 r. w sprawie wdrażania decyzji Rady 2008/615/WSiSW z dnia 23 czerwca 2008 r. w sprawie intensyfikacji współpracy transgranicznej, szczególnie w zwalczaniu terroryzmu i przestępczości transgranicznej („decyzja Prüm”) (COM(2012)0732),
– uwzględniając program sztokholmski, strategię bezpieczeństwa wewnętrznego oraz strategię zarządzania informacjami do celów ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego UE,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 maja 2012 r. w sprawie strategii bezpieczeństwa wewnętrznego Unii Europejskiej(1),
– uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 87,
– uwzględniając skierowane do Komisji pytanie w sprawie zacieśnienia współpracy organów ścigania w UE: wdrażanie decyzji w sprawie konwencji z Prüm i europejski model wymiany informacji (EIXM) (O-000067/2013 – B7–0501/2013),
A. mając na uwadze, że w programie sztokholmskim uznano potrzebę zwiększenia spójności i konsolidacji szerokiej gamy narzędzi służących gromadzeniu informacji, ich przetwarzaniu i dzieleniu się nimi między organami ścigania w UE, aby zwiększyć bezpieczeństwo obywateli UE;
B. mając na uwadze, że w strategii bezpieczeństwa wewnętrznego wezwano do opracowania kompleksowego modelu wymianu informacji;
C. mając na uwadze, że wymiana informacji o transgranicznej działalności przestępczej jest podstawą współpracy organów ścigania w UE i że jest ona szczególnie istotna na obszarze wolnym od kontroli na granicach wewnętrznych; mając na uwadze, że w UE rośnie przestępczość transgraniczna, w związku z czym należy położyć jeszcze większy nacisk na konieczność skutecznej i bezpiecznej wymiany informacji w zakresie ścigania, przestrzegając przy tym zasad ochrony danych i praw podstawowych;
1. stwierdza, że w komunikatach podsumowano różne istniejące obecnie instrumenty, kanały i narzędzia transgranicznej wymiany informacji w zakresie ścigania w UE; uważa, że obecny „krajobraz” różnych instrumentów, kanałów i narzędzi jest skomplikowany i rozproszony, co powoduje brak skuteczności tych instrumentów i nieodpowiedni nadzór demokratyczny na szczeblu UE, a w niektórych przypadkach prowadzi także do „zakłóceń w działaniu i dostępie”;
2. wzywa Komisję do sporządzenia mapy ustawodawstwa unijnego i krajowego, w tym również (dwustronnych) porozumień międzynarodowych regulujących transgraniczną wymianę informacji w zakresie ścigania; zgadza się z Komisją co do tego, że potrzebne są bardziej wymowne statystyki, aby ocenić prawdziwą skuteczność tych instrumentów, i wzywa do niezależnej, zewnętrznej oceny istniejących obecnie instrumentów służących wymianie informacji w zakresie ścigania w UE, aby ocenić ich rzeczywiste oddziaływanie;
3. popiera zalecenia Komisji mające na celu sprawniejsze wykorzystywanie istniejących obecnie instrumentów i kanałów (np. standardowe stosowanie kanału Europolu i utworzenie zintegrowanych krajowych pojedynczych punktów kontaktowych) oraz poprawę szkoleń i zwiększenie świadomości w zakresie transgranicznej wymiany informacji; jest jednak rozczarowany faktem, że Komisja nie przedstawiła bardziej ambitnej i sięgającej w przyszłość wizji – czego domagano się w programie sztokholmskim i strategii bezpieczeństwa wewnętrznego – która mogłoby zapoczątkować polityczną debatę nad sposobem kształtowania i usprawnienia wymiany danych w zakresie ścigania w UE, przy jednoczesnym zagwarantowaniu solidnego poziomu ochrony danych i prywatności; gorąco zachęca Komisję do przedstawienia takiej wizji i do określenia właściwie dostosowanych ram wymiany informacji w zakresie ścigania w UE, opartych na zasadach takich jak konieczność, jakość, proporcjonalność, skuteczność i odpowiedzialność oraz przewidujących odpowiednią ocenę zasady dostępności oraz koncepcji krzyżowego zestawiania danych;
4. zwraca się do Komisji Europejskiej o automatyzację ręcznych procesów wdrażania istniejących instrumentów, aby zwiększyć ich skuteczność, na wzór badania prowadzonego przez kilka państw członkowskich w ramach DAPIX, a także o zbadanie możliwości stworzenia jednolitego formatu wymiany informacji, aby przyspieszyć rozpatrywanie dopuszczalnych wniosków;
5. podkreśla, że różne instrumenty transgranicznej wymiany informacji w zakresie ścigania, w tym umożliwianie transgranicznego dostępu do krajowych baz danych, powodują, że system ochrony danych jest rozproszony i niejasny, często oparty na najniższym wspólnym mianowniku zgodnie z podejściem wyrywkowym; w związku z tym podkreśla, że należy jak najszybciej przyjąć proponowaną dyrektywę w sprawie ochrony danych;
6. zwraca się do Komisji, by w celu ujednolicenia i usprawnienia systemu wymiany informacji przyjęła ona środki służące ugruntowaniu skutecznego systemu i zapewnieniu ochrony danych, zgodnie z wnioskami zawartymi w opinii Europejskiego Inspektora Ochrony Danych (EIOD), przyjmując za punkt odniesienia wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europolu i uchylającego decyzję 2009/371/WSiSW;
7. odnotowuje, że dla coraz większej grupy państw członkowskich decyzja z Prüm stała się rutynowym narzędziem transgranicznej współpracy policyjnej i transgranicznego ścigania przestępstw; ubolewa, że w wielu państwach członkowskich wdrożenie decyzji Prüm znacznie się opóźnia; zgadza się z Komisją co do tego, że dopóki instrument ten nie zostanie w pełni wdrożony, nie należy rozważać możliwości dalszego jego rozwijania; wzywa państwa członkowskie, które jeszcze tego nie uczyniły, do pełnego i właściwego wdrożenia decyzji z Prüm, aby maksymalnie wykorzystać jej potencjał;
8. podkreśla, że decyzja z Prüm została przyjęta w ramach byłego trzeciego filaru i że jej wdrożenie nie podlega odpowiedniemu nadzorowi ani demokratycznej kontroli ze strony Parlamentu; wzywa Komisję do szybkiego przedstawienia wniosków mających na celu włączenie istniejących instrumentów w dziedzinie transgranicznej współpracy policyjnej, przyjętych w ramach poprzedniego trzeciego filaru – takich jak decyzja w sprawie konwencji z Prüm i inicjatywa szwedzka – do ram prawnych Traktatu z Lizbony;
9. przypomina, że europejskie szkolenia policyjne przyczyniają się do wzmocnienia wzajemnego zaufania między siłami policji, a tym samym do poprawy wymiany informacji i współpracy transgranicznej, w związku z czym należy je utrzymać, a nawet wzmocnić;
10. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz parlamentom państw członkowskich.