Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 12ης Δεκεμβρίου 2013 σχετικά με την προετοιμασία για τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (19-20 Δεκεμβρίου 2013) (2013/2626(RSP))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του, της 12ης Ιουνίου 2013 σχετικά με την ενίσχυση της ευρωπαϊκής δημοκρατίας στη μελλοντική Οικονομική και Νομισματική Ένωση(1), της 23ης Μαΐου 2013 σχετικά με τις μελλοντικές νομοθετικές προτάσεις για την Οικονομική και Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ): Αντίδραση στις ανακοινώσεις της Επιτροπής(2) και της 21ης Νοεμβρίου 2013 σχετικά με την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Ενίσχυση της κοινωνικής διάστασης της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ)»(3),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 110 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν καταβληθεί επίμονες προσπάθειες από τα θεσμικά όργανα και τα κράτη μέλη της ΕΕ για την αποκατάσταση της χρηματοπιστωτικής αξιοπιστίας και σταθερότητας, ιδίως μέσω της έγκρισης και εφαρμογής διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και της διαμόρφωσης του νέου πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης· εκτιμώντας ότι οι προσπάθειες αυτές θα πρέπει να συμπληρωθούν με μια αληθινή τραπεζική ένωση·
Β. εκτιμώντας ότι είναι αναγκαίος ένας καλύτερος συντονισμός της οικονομικής πολιτικής για να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα η βιωσιμότητα και η δημιουργία θέσεων εργασίας στην ΕΕ·
Γ. εκτιμώντας ότι η «κοινοτική μέθοδος» αποτελεί την κατάλληλη προσέγγιση στις προκλήσεις με τις οποίες βρίσκονται αντιμέτωποι η ΕΕ και το νόμισμά της·
Δ. εκτιμώντας ότι όλες οι αποφάσεις θα πρέπει να έχουν ως βάση τους τον δημοκρατικό έλεγχο και την υπευθυνότητα, στο επίπεδο στο οποίο λαμβάνονται·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πλήρης σεβασμός και η διεξοδική εφαρμογή της ενωσιακής νομοθεσίας αποτελεί το βασικό στοιχείο της πολιτικής αυτής·
ΣΤ. εκτιμώντας ότι, σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο και ιδιαίτερα ρευστό γεωστρατηγικό περιβάλλον, το οποίο χαρακτηρίζεται από νεοεμφανιζόμενους κινδύνους, από τον αναπροσανατολισμό του ενδιαφέροντος των ΗΠΑ προς την περιφέρεια Ασίας-Ειρηνικού και από τις συνέπειες της χρηματοπιστωτικής κρίσης, η ΕΕ πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της ως αξιόπιστος χορηγός ασφάλειας με πραγματική στρατηγική αυτονομία, ιδίως στη γειτονική περιοχή της, κάτι που θα είχε ως συνέπεια τη βελτίωση και της δικής της ασφάλειας·
Ζ. εκτιμώντας ότι ο μόνος τρόπος ώστε οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων να αντιμετωπίσουν αυτές τις γεωπολιτικές τάσεις και την ασυντόνιστη μείωση των αμυντικών δαπανών είναι να επιταχύνουν τον συντονισμό της αμυντικής συνεργασίας·
Όσον αφορά την τραπεζική ένωση
1. επαναλαμβάνει ότι η «κοινοτική μέθοδος» αποτελεί την κατάλληλη προσέγγιση στις προκλήσεις με τις οποίες βρίσκονται αντιμέτωποι η ΕΕ και το νόμισμά της, περιλαμβανομένων της ρύθμισης των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και της τραπεζικής ένωσης·
2. υπενθυμίζει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο την πολιτική δέσμευση πως θα πρέπει να υπάρξει συμφωνία όσον αφορά το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης πριν από το τέλος της τρέχουσας κοινοβουλευτικής περιόδου· καλεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να επαναλάβει στο Συμβούλιο Υπουργών το αίτημά του να ολοκληρωθούν επιτυχώς, πριν από το τέλος του 2013, οι διαπραγματεύσεις για την οδηγία σχετικά με την εγγύηση των καταθέσεων και για το πλαίσιο ανάκαμψης και εξυγίανσης·
Όσον αφορά την εμβάθυνση της ΟΝΕ
3. καλεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να αναλάβει πολιτική δέσμευση όσον αφορά τη νομοθετική προετοιμασία, στη βάση των Συνθηκών, της βελτίωσης του συντονισμού της οικονομικής πολιτικής· προσδοκά ότι το Κοινοβούλιο και τα άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ θα συμφωνήσουν σε σχέση με τα βασικά χαρακτηριστικά αυτού του βελτιωμένου συντονισμού της οικονομικής πολιτικής, πριν από το τέλος της τρέχουσας κοινοβουλευτικής περιόδου·
4. ζητεί να εγκριθεί, στη βάση του προαναφερθέντος βελτιωμένου συντονισμού της οικονομικής πολιτικής και με τη χρήση της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας, μια νομική πράξη σχετικά με «κατευθυντήριες γραμμές για τη σύγκλιση» όπου θα ορίζονται, για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, ένας πολύ περιορισμένος αριθμός στόχων για τα πιο επείγοντα μεταρρυθμιστικά μέτρα·
5. επαναλαμβάνει το αίτημά του να εξασφαλίσουν τα κράτη μέλη ότι τα εθνικά μεταρρυθμιστικά προγράμματα, τα οποία θα πρέπει να διαμορφωθούν στη βάση των παραπάνω κατευθυντήριων γραμμών για τη σύγκλιση και να επικυρωθούν από την Επιτροπή, θα συζητηθούν και θα εγκριθούν από τα εθνικά κοινοβούλια· πιστεύει ότι αυτό έχει θεμελιώδη σημασία για να ενισχυθεί η κυριότητα και η δημοκρατική λογοδοσία σε σχέση με τη διαδικασία συνολικά·
6. πιστεύει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να δεσμευτούν ότι θα εφαρμόσουν πλήρως τα εθνικά μεταρρυθμιστικά προγράμματά τους, όπως αυτά θα έχουν επικυρωθεί· προτείνει, στη βάση αυτή, να μπορούν τα κράτη μέλη να συνάπτουν μια «συνεργασία για τη σύγκλιση» με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, που θα προσφέρει και τη δυνατότητα χρηματοδότησης υπό προϋποθέσεις, για μεταρρυθμιστικές δραστηριότητες·
7. επαναλαμβάνει ότι η στενότερη οικονομική συνεργασία πρέπει να συνοδεύεται από έναν μηχανισμό που θα βασίζεται σε κίνητρα· πιστεύει ότι κάθε νέα χρηματοδότηση ή μέσο, όπως, για παράδειγμα, ένας μηχανισμός αλληλεγγύης, πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του προϋπολογισμού της ΕΕ, αλλά έξω από τα συμφωνημένα κατώφλια του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ)·
8. υπενθυμίζει ότι, όπως ορίζει το άρθρο 16 της Συνθήκης για τη Σταθερότητα, το Συντονισμό και τη Διακυβέρνηση (ΣΣΣΔ), η Συνθήκη αυτή θα πρέπει να ενσωματωθεί στην ενωσιακή νομοθεσία το αργότερο την 1η Ιανουαρίου 2018, στη βάση μιας αξιολόγησης των εμπειριών από την εφαρμογή της·
9. υπενθυμίζει τη θεμελιώδη θέση του ότι η ενισχυμένη ΟΝΕ δεν θα πρέπει να διχάσει την ΕΕ αλλά, αντίθετα, να εμβαθύνει την ενοποίηση και να ενισχύσει τη διακυβέρνηση, που πρέπει να είναι ανοικτές σε όλα τα κράτη μέλη τα οποία δεν ανήκουν στη ζώνη του ευρώ, σε εθελούσια βάση·
10. καλεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να σεβαστεί πλήρως το άρθρο 15 παράγραφος 1 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση·
Όσον αφορά την αμυντική πολιτική
11. πιστεύει ότι, σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο και ιδιαίτερα ρευστό γεωστρατηγικό περιβάλλον, το οποίο χαρακτηρίζεται από νεοεμφανιζόμενους κινδύνους, από τον αναπροσανατολισμό του ενδιαφέροντος των ΗΠΑ προς την περιφέρεια Ασίας-Ειρηνικού και από τις συνέπειες της χρηματοπιστωτικής κρίσης, η ΕΕ πρέπει, χωρίς να επαναλαμβάνει δραστηριότητες που ήδη υπάρχουν στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, να αναλάβει τις ευθύνες της ως πολιτικός παράγοντας παγκόσμιας εμβέλειας και ως αξιόπιστος χορηγός ασφάλειας, ιδίως στη γειτονική περιοχή της, και με πραγματική στρατηγική αυτονομία, ώστε να προωθήσει τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια και να προστατέψει τα συμφέροντά της στον κόσμο και την ασφάλεια των πολιτών της· υπογραμμίζει, εν προκειμένω, την ανάγκη συνέπειας της ΕΕ όσον αφορά τις πολιτικές της και ταχύτερης και αποτελεσματικότερης ανάληψης των ευθυνών που προαναφέρθηκαν·
12. σημειώνει ότι η ΕΕ αντιμετωπίζει σήμερα σημαντικούς χρηματοοικονομικούς περιορισμούς και ότι τα κράτη μέλη, για οικονομικούς, δημοσιονομικούς και πολιτικούς λόγους, που μπορεί να σχετίζονται ή να μη σχετίζονται με την κρίση στη ζώνη του ευρώ, περνούν μια περίοδο μη συντονισμένων περικοπών στους αμυντικούς τους προϋπολογισμούς· επισημαίνει τις ενδεχόμενες αρνητικές επιπτώσεις αυτών των μέτρων για τις στρατιωτικές τους ικανότητες και, συνεπώς, για την ικανότητα της ΕΕ να αναλάβει αποτελεσματικά τις ευθύνες τις όσον αφορά τις ειρηνευτικές διαδικασίες, την πρόληψη συγκρούσεων και την ενίσχυση της διεθνούς ασφάλειας·
13. εκφράζει την άποψη ότι, για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που προαναφέρθηκαν, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ πρέπει να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία που τους παρέχει η σύνοδος του Συμβουλίου τον Δεκέμβριο του 2013 ώστε να τηρήσουν μια σαφή στάση υπέρ ενός ισχυρότερου ευρωπαϊκού αμυντικού συστήματος·
14. εκφράζει, στο πλαίσιο αυτό, την ικανοποίησή του για την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 24ης Ιουλίου 2013, με τίτλο «Μετάβαση προς έναν ανταγωνιστικότερο και αποδοτικότερο τομέα άμυνας και ασφάλειας» (COM(2013)0542), καθώς και για την τελική έκθεση, της 15ης Οκτωβρίου 2013, που παρουσίασε η Αντιπρόεδρος της Επιτροπής / Ύπατη Εκπρόσωπος της Ένωσης για τις Εξωτερικές Υποθέσεις και την Πολιτική Ασφάλειας / επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας
15. καλεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να εφαρμόσει τις προτάσεις που περιείχαν οι εκθέσεις του Κοινοβουλίου για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας, την Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας (ΚΠΑΑ) και την Ευρωπαϊκή Τεχνολογική και Βιομηχανική Βάση στον τομέα της Άμυνας (ΕΤΒΒΑ)·
16. πιστεύει ότι τα κράτη μέλη πρέπει πρώτα να δεσμευτούν ότι θα καλύψουν τις επιχειρησιακές αδυναμίες της ΚΠΑΑ, προσφέροντας υποστήριξη τόσο στις μη στρατιωτικές όσο και στις στρατιωτικές αποστολές ΚΠΑΑ, ιδίως με την προσφορά ικανοτήτων·
17. υπογραμμίζει το γεγονός ότι με τη Συνθήκη της Λισαβόνας θεσπίζονται πολλά νέα μέσα σε σχέση με την ΚΠΑΑ, τα οποία όμως δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη εφαρμογής των διατάξεων αυτών, για την περαιτέρω ενίσχυση της ΚΠΑΑ, και καλεί το Συμβούλιο να εκμεταλλευτεί πλήρως τα μέσα που προαναφέρθηκαν (όπως η μόνιμη διαρθρωμένη συνεργασία μεταξύ κρατών μελών (άρθρο 46 παράγραφος 6 της ΣΕΕ), το Ταμείο Εκκίνησης (άρθρο 41 παράγραφος 3 ΣΕΕ) και η δυνατότητα ανάθεσης αποστολών και επιχειρήσεων ΚΕΠΠΑ συγκεκριμένα στην ομάδα αυτή των κρατών μελών (άρθρα 42 παράγραφος 5 και 44 παράγραφος 1 της ΣΕΕ))·
18. τονίζει τη σημασία που έχει η έναρξη μιας διαδικασίας στρατηγικού προβληματισμού με στόχο τον προσδιορισμό στόχων και προτεραιοτήτων της ΕΕ και τη διαμόρφωση ενός χάρτη πορείας με χρονοδιαγράμματα, προς μια βαθύτερη αμυντική συνεργασία (ένα Λευκό Βιβλίο που θα χρησιμεύσει ως πλαίσιο για την κίνηση των εθνικών διαδικασιών)·
19. καλεί το Συμβούλιο να ξεκινήσει μια αναβαθμισμένη συνεργασία στο πεδίο του εξοπλισμού, ιδιαίτερα με την ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας ώστε να επιτελέσει πλήρως το έργο του όσον αφορά την προώθηση του συντονισμού, την εποπτείας της εκπλήρωσης των δεσμεύσεων, την κατά προτεραιότητα διάθεση των επενδύσεων σε τεχνολογία (περιλαμβανομένων των στρατηγικών αποφασιστικών παραγόντων όπως ο εν πτήσει ανεφοδιασμός, οι δορυφορικές επικοινωνίες, οι στρατηγικές αεροπορικές μεταφορές, τα συστήματα τηλεκατευθυνόμενων αεροσκαφών, η άμυνα στον κυβερνοχώρο και ο ενιαίος ευρωπαϊκός ουρανός), την έγκριση της μεγαλύτερης χρήσης συμμαχιών προθύμων / βασικών ομάδων, καθώς και με την εξεύρεση μιας εφαρμόσιμης λύσης για τη χρήση μάχιμων μονάδων·
20. καλεί τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν μια ρωμαλέα ΕΤΒΒΑ που θα μπορέσει να υπερβεί την πολυδιάσπαση και να αναβαθμίσει τη δημιουργικότητα και τη δύναμη των ευρωπαϊκών βιομηχανιών, μέσω ενός στενότερου συντονισμού στον σχεδιασμό των εθνικών αμυντικών προϋπολογισμών (ενδεχομένως μέσω της θέσπισης ενός «ευρωπαϊκού εξαμήνου» για αμυντικά θέματα) και μέσω του στενότερου συντονισμού σε επίπεδο βιομηχανίας (εναρμόνιση των προτύπων και πιστοποίηση του αμυντικού εξοπλισμού)· ζητεί να δοθούν περισσότερα κίνητρα και υποστήριξη στην αμυντική βιομηχανία, με μια δέσμευση για την ανάπτυξη καίριων αμυντικών τεχνολογιών και συστημάτων (φορολογικά κίνητρα, χρηματοδοτική υποστήριξη για την έρευνα και ανάπτυξη, καθώς και θεσμοθέτηση συνεργειών μεταξύ μη στρατιωτικών και στρατιωτικών ικανοτήτων)·
21. καλεί τα κράτη μέλη να εμβαθύνουν σημαντικά τη συνεργασία και τον συντονισμό τους σε εκείνες τις πτυχές της άμυνας που έχουν σημασία για μια αποτελεσματική ΚΠΑΑ· καλεί τα κράτη μέλη να είναι πολύ πιο φιλόδοξα όσον αφορά τη διαδικασία ομαδοποίησης και από κοινού χρήσης ικανοτήτων·
22. τονίζει ότι η δύναμη της ΕΕ, σε σχέση με άλλους οργανισμούς, βρίσκεται στη μοναδική δυνατότητά της να κινητοποιεί το σύνολο των πολιτικών, οικονομικών, αναπτυξιακών και ανθρωπιστικών μέσων της για την υποστήριξη της διαχείρισης κρίσεων, των αποστολών και των επιχειρήσεων, στρατιωτικής ή μη στρατιωτικής υφής, υπό την κάλυψη μιας μόνο πολιτικής αρχής (του ΑΕ/ΥΕ) και ότι αυτή η σφαιρική προσέγγιση, είτε μέσω «ήπιας δύναμης» είτε μέσω στιβαρότερων ενεργειών, όπου είναι αναγκαίο, της προσφέρει μια μοναδική και ευρέως ευπρόσδεκτη ελαστικότητα και αποδοτικότητα·
23. υποστηρίζει τη δημιουργία ενός Συμβουλίου Υπουργών Άμυνας, ώστε να δοθεί στην άμυνα το βάρος που της αρμόζει·
24. καλεί τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων, λαμβάνοντας υπόψη τη στρατηγική σημασία της ευρωπαϊκής άμυνας και το μέγεθος των προκλήσεων με τις οποίες βρίσκεται αντιμέτωπη η Ένωση, να εξετάσουν τον Δεκέμβριο του 2015 την πρόοδο που θα έχει μέχρι τότε επιτευχθεί όσον αφορά την εφαρμογή των συμπερασμάτων του Συμβουλίου του Δεκεμβρίου του 2013, στη βάση μιας έκθεσης της Αντιπροέδρου της Επιτροπής / Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για την Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφάλειας·
25. εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία σχετικά με την πολιτική κατάσταση στην Ουκρανία, μετά τη Διάσκεψη Κορυφής του Βίλνιους και καλεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να επιληφθεί του ζητήματος αυτού.
o o o
26. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και στην Επιτροπή.