Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Jannar 2014 dwar ir-rispett tad-dritt fundamentali tal-moviment liberu fl-UE (2013/2960(RSP))
Il-Parlament Ewropew,
– wara li kkunsidra l-Artikoli 21, 45, 47 u 151 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea u l-Artikoli 15, 21, 29, 34 u 45 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea,
– wara li kkunsidra d-Direttiva 2004/38/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-29 ta’ April 2004 dwar id-drittijiet taċ-ċittadini tal-Unjoni u l-membri tal-familja tagħhom li jiċċaqilqu u jgħixu liberament fit-territorju tal-Istati Membri(1), b'mod partikolari l-Artikolu 7 tagħha,
– wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru 492/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-5 ta’ April 2011 dwar il-moviment liberu tal-ħaddiema fi ħdan l-Unjoni(2),
– wara li kkunsidra r-Regolament (KE) Nru 883/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-29 ta’ April 2004 dwar il-kordinazzjoni ta’ sistemi ta’ sigurtà soċjali(3), u r-Regolament (KE) Nru 987/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta’ Settembru 2009 li jistabbilixxi l-proċedura għall-implimentazzjoni tar-Regolament (KE) Nru 883/2004 dwar il-koordinazzjoni tal-iskemi ta’ sigurtà soċjali(4),
– wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-13 ta’ Lulju 2010 ‘Li ttenni l-moviment liberu tal-ħaddiema: drittijiet u żviluppi maġġuri’ (COM(2010)0373),
– wara li kkunsidra l-istudju ppubblikat fl-14 ta' Ottubru 2013 dwar l-impatt fuq is-sistemi ta' sigurtà soċjali tal-Istati Membri, tad-drittijiet li jibbenefikaw minnhom l-immigranti intra-UE mhux attivi sal-allokazzjonijiet diretti speċjali mhux kontributorji u l-kura tas-saħħa mogħtija fuq il-bażi ta' residenza,
– wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-25 ta’ Novembru 2013 bit-titlu ‘Il-moviment liberu taċ-ċittadini tal-UE u l-familji tagħhom: Ħames azzjonijiet li jagħmlu differenza’ (COM(2013)0837),
– wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-Viċi President tal-Kummissjoni Reding quddiem il-Kunsill Ġustizzja u Affarijiet Interni tal-5 ta’ Diċembru 2013 dwar il-moviment liberu,
– wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-Kumissarju László Andor tal-1 ta’ Jannar 2014 dwar it-tmiem tar-restrizzjonijiet fuq il-moviment liberu ta’ ħaddiema mill-Bulgarija u r-Rumanija,
– wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-2 ta' April 2009 dwar l-applikazzjoni tad-Direttiva 2004/38/KE dwar id-drittijiet taċ-ċittadini tal-Unjoni u tal-membri tal-familja tagħhom biex jiċċaqilqu u jgħixu liberament fit-territorju tal-Istati Membri(5),
– wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-29 ta' Marzu 2012 dwar ir-Rapport tal-2010 dwar iċ-Ċittadinanza tal-UE: Inżarmaw l-ostakoli għad-drittijiet taċ-ċittadini tal-UE(6),
– wara li kkunsidra l-Artikolu 110(2) u (4) tar-Regoli ta’ Proċedura tiegħu,
A. billi d-dritt ta' moviment liberu huwa wieħed mill-prinċipji fundamentali tal-UE li huma mħaddna fit-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea bħala element fundamentali tal-integrazzjoni Ewropea direttament konness maċ-ċittadinanza tal-UE;
B. billi l-moviment liberu qiegħed fil-qalba tal-valuri tal-UE, u jagħti liċ-ċittadini tagħha l-possibbiltà li jagħżlu fejn jgħixu u jaħdmu u joħloq mobbiltà u żvilupp fis-suq tax-xogħol, fis-sistema edukattiva u lil hinn;
C. billi l-moviment liberu huwa dritt garantit liċ-ċittadini tal-UE kollha, irrispettivament mill-eżistenza ta' kontrolli potenzjali fuq il-fruntieri stabbiliti minn ċerti Stati Membri għad-dħul ta' ċittadini tal-UE fit-territorju tagħhom; billi l-fatt li mhux l-Istati Membri kollha huma parti miż-żona Schengen ma jaffettwax id-dritt taċ-ċittadini tal-UE kollha għal-libertà ta' moviment fl-Unjoni;
D. billi ċ-ċittadini tal-UE jqisu l-moviment liberu bħala d-dritt l-aktar assoċjat mill-qrib maċ-ċittadinanza tal-UE u bħala r-riżultat l-aktar pożittiv tal-UE u jqisu li jġib miegħu benefiċċji ekonomiċi għall-ekonomija tal-pajjiżhom;
E. billi l-kontribuzzjoni tal-ħaddiema tal-UE għas-sistema ta' sigurtà soċjali tal-pajjiż ospitanti hija ugwali għal dik tal-ħaddiema nazzjonali;
F. billi l-vantaġġi tal-moviment liberu ta’ ħaddiema mobbli mill-UE għall-iżvilupp tal-pajjiż ospitanti huma viżibbli madwar l-Ewropa kollha, speċjalment fl-oqsma tal-kura tas-saħħa, l-agrikoltura u l-kostruzzjoni;
G. billi l-libertà għaċ-ċittadini tal-UE li jirrisjedu kulfejn ikun fl-UE tapplika għaċ-ċittadini tal-UE kollha mingħajr restrizzjoni, iżda li, skont id-Direttiva 2004/38/KE, dan id-dritt huwa kondizzjonali fuq il-fatt li wara tliet xhur iċ-ċittadin tal-UE kkonċernat irid jissodisfa l-kundizzjonijiet ġuridiċi sabiex ma jkunx ta' piż għall-pajjiż ospitanti; billi l-moviment liberu tal-ħaddiema huwa pilastru tas-suċċess tas-suq uniku tal-UE; billi għalkemm 2.8 % biss taċ-ċittadini tal-UE jgħixu fi Stat Membru li mhuwiex tagħhom, dawn jikkostitwixxu madankollu element ewlieni fis-suċċess tas-suq intern u jixprunaw l-ekonomija tal-Ewropa;
H. billi l-prinċipji ta' trattament ugwali jew ta' nondiskriminazzjoni jimplikaw li ċ-ċittadini tal-UE kollha għandhom l-istess drittijiet u obbligi bħaċ-ċittadini tal-pajjiż ospitanti (Ir-Regolamenti (KE) Nru 883/2004 u (KE) Nru 987/2009 huma bbażati fuq dan il-prinċipju); billi l-Istati Membri kollha huma liberi li jiddeċiedu fir-rispett ta' dawn il-prinċipji liema benefiċċji tas-sigurtà soċjali jagħtu u taħt liema kundizzjonijiet; billi r-regoli tal-UE dwar il-koordinament tas-sigurtà soċjali ma jippermettux diskriminazzjoni fuq il-benefiċċji tas-sigurtà soċjali fil-każ ta’ ċittadini tal-UE li huma ħaddiema, membri tal-familja diretti tal-ħaddiema jew abitwalment residenti fl-Istat Membru inkwistjoni;
I. billi s-soċjetà moderna Ewropea, speċjalment minħabba l-bidliet industrijali, il-globalizzazzjoni, xejriet ġodda ta’ xogħol, it-tibdil demografiku u l-iżvilupp tal-mezzi tat-trasport, titlob livell ogħla ta’ mobilità fost il-ħaddiema;
J. billi l-moviment liberu tal-ħaddiema jirrappreżenta eżempju soċjoekonomiku pożittiv kemm għall-UE kif ukoll għall-Istati Membri tagħha, peress li huwa pass importanti għall-integrazzjoni tal-UE, l-iżvilupp ekonomiku, il-koeżjoni soċjali u t-titjib individwali fil-livell professjonali, il-ġlieda kontra l-effetti negattivi tal-kriżi ekonomika u l-konsolidament tal-Unjoni bħala forza ekonomika aktar b’saħħitha li tkun lesta li tiffaċċja l-isfidi tat-tibdil globali;
K. billi mill-1 ta’ Jannar 2014 tneħħew l-arranġamenti tranżitorji għall-moviment liberu ta’ ħaddiema mill-Bulgarija u r-Rumanija;
L. billi l-Kunsill tenna l-appoġġ tiegħu għall-moviment liberu u rrikonoxxa l-benefiċċji reċiproċi li dan iġib miegħu, bħal pereżempju f'dibattitu riċenti fil-Kunsill Ġustizzja u Affarijiet Interni (8 ta' Ottubru 2013, 5-6 ta' Diċembru 2013);
M. billi fid-dawl tal-elezzjonijiet Ewropej imminenti, il-moviment liberu taċ-ċittadini tal-UE sar wieħed mill-punti tal-kampanja elettorali ta' ċerti partiti politiċi; billi hemm riskju li dan id-dibattitu, jekk ma jiġix indirizzat razzjonalment, jista' jwassal għall-għoti ta' ħtija lil ċittadini tal-UE minn ċerti Stati Membri, jew ċittadini mobbli tal-UE, u jista' jwassal għal żieda fir-razziżmu u l-ksenofobja; billi l-politiċi Ewropej prominenti riċentement ħarġu b'diversi dikjarazzjonijiet li jippreġudikaw id-dritt għall-moviment liberu;
N. billi studji riċenti tal-Kummissjoni wrew li l-ħaddiema mobbli huma kontributuri nett għall-ekonomiji u l-baġits tal-pajjiżi ospitanti; billi l-ħaddiema mobbli bħala grupp iħallsu aktar fil-baġits tal-pajjiżi ospitanti f'taxxi u f'sigurtà soċjali milli jirċievu f'benefiċċji, filwaqt li n-nefqa għall-kura tas-saħħa fuq iċ-ċittadini mobbli tal-UE mhux attivi hija żgħira ħafna apparagun man-nefqa totali għall-kura tas-saħħa (0,2 %) jew apparagun mal-ekonomiji tal-pajjiżi ospitanti (0,01 % tal-PDG), u ċ-ċittadini tal-UE jirrappreżentaw proporzjon żgħir ħafna tal-benefiċjarji ta' allokazzjonijiet speċjali mhux kontributorji;
1. Jistieden lill-Istati Membri jikkonformaw mad-dispożizzjoniet tat-Trattat fir-rigward tar-regoli tal-UE li jirregolaw il-moviment liberu, u jiżguraw ir-rispett tal-prinċipji ta' ugwaljanza u d-dritt fundamentali tal-moviment liberu fl-Istati Membri kollha.
2. Jikkontesta bil-qawwa l-pożizzjoni meħuda minn ċerti mexxejja Ewropej li jitolbu bidliet u restrizzjonijiet fuq il-moviment liberu taċ-ċittadini; jistieden lill-Istati Membri jżommu lura milli jieħdu kwalunkwe azzjoni li tista’ taffettwa d-dritt għall-moviment liberu, li huwa bbażat fuq il-leġiżlazzjoni ewlenija tal-UE;
3. Jiċħad kompetament kull proposta li tiffissa limitu massimu għall-għadd ta' migranti tal-UE peress li dan ikun f'kontradizzjoni mal-prinċipju tat-Trattat tal-UE tal-moviment liberu tal-persuni; jirrimarka li l-mobbiltà tal-forza tax-xogħol tikkontribwixxi għall-kompetittività tal-ekonomija Ewropea;
4. Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw l-infurzar strett tad-dritt tal-Unjoni sabiex jiggarantixxu li l-ħaddiema tal-UE kollha jkunu trattati b'mod ugwali u mhux diskriminati fir-rigward tal-aċċess għall-impjiegi u l-kundizzjonijiet ta' xogħol, ir-remunerazzjoni, is-sensja u l-benefiċċji soċjali u l-vantaġġi fiskali, biex b'hekk ikun hemm kompetizzjoni leali fost in-negozji; u jħeġġeġ lill-awtoritajiet nazzjonali jiġġieldu kontra kull restrizzjoni jew ostaklu bla ġustifikazzjoni għad-dritt ta' moviment liberu tal-ħaddiema, kif ukoll kull sfruttament tal-ħaddiema;
5. Ifakkar li l-moviment liberu tal-ħaddiema jagħti lil kull ċittadin tal-Unjoni, irrispettivament mill-post tar-residenza tiegħu, id-dritt li jittrasferixxi ruħu liberament fi Stat Membru ieħor sabiex jaħdem u/jew jgħix hemm għal skopijiet ta’ xogħol;
6. Jilqa' l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni COM(2013)0837 li tistabbilixxi ħames azzjonijiet intiżi sabiex jgħinu lill-Istati Membri u l-awtoritajiet lokali tagħhom japplikaw il-liġijiet u l-istrumenti tal-UE filwaqt li jisfruttaw il-potenzjal tagħhom kollu u jappoġġa bis-sħiħ l-azzjonijiet segwenti li se jiġu implimentati b'mod konġunt mal-Istati Membri; għajnuna lill-Istati Membri sabiex jiġġieldu ż-żwiġijiet ta' konvenjenza (manwal); għajnuna lill-awtoritajiet sabiex japplikaw ir-regoli ta' koordinament fil-qasam tas-sigurtà (gwida prattika); għajnuna lill-awtoritajiet sabiex jindirizzaw l-isfidi marbuta mal-inklużjoni soċjali (finanzjament); skambju tal-aħjar prattiki bejn l-awtoritajiet lokali; u taħriġ u appoġġ lill-awtoritajiet lokali għall-iskopijiet tal-applikazzjoni tar-regoli tal-UE dwar il-moviment liberu;
7. Jistieden lill-Istati Membri ma jiddiskriminawx kontra ħaddiema mobbli mill-UE, billi inġustament jassoċjaw id-dritt għall-moviment liberu għal skopijiet ta’ xogħol ma’ allegat abbuż tas-sistemi ta' sigurtà soċjali; jenfasizza li l-ebda wieħed mill-Istati Membri li qed jallegaw dan il-piż ma ppreżenta prova lill-Kummissjoni kif mitlub;
8. Jistieden lill-Kummissjoni twettaq monitoraġġ sistematiku u eżawrjenti tar-rispett tad-dritt fundamentali tal-moviment liberu għal ħaddiema tal-UE; jinkoraġġixxi lill-Kummissjoni tkompli bl-isforzi attwali tagħha sabiex ikun żgurat li l-Istati Membri jittrasponu u jimplimentaw id-Direttiva 2004/38/KE kompletament u korettament, filwaqt li tagħmel użu sħiħ mis-setgħat tagħha biex tniedi proċeduri għal ksur;
9. Jistieden lill-Istati Membri jużaw bis-sħiħ u b'mod trasparenti r-riżorsi disponibbli fl-ambitu tal-fondi Ewropej (bħall-Fond Soċjali Ewropew u l-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali) sabiex jiġu promossi l-integrazzjoni, l-inklużjoni soċjali u l-ġlieda kontra l-faqar, u jiġu appoġġati l-isforzi tal-komunitajiet lokali sabiex jindirizzaw kwalunkwe żieda fin-numru taċ-ċittadini marġinalizzati;
10. Ifakkar lill-Istati Membri dwar ir-responsabbiltà soċjali tagħhom biex jindirizzaw l-użu ħażin tas-sistemi ta’ sigurtà soċjali tagħhom, irrispettivament jekk isirx miċ-ċittadini tagħhom jew minn ċittadini ta’ Stati Membri oħra; jistieden lill-Istati Membri jikkonformaw mad-dispożizzjonijiet tad-Direttiva 2004/38/KE u jindirizzaw l-abbużi li jista’ jkun hemm;
11. Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-gvernijiet u l-parlamenti tal-Istati Membri.