Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie obywatelstwa UE na sprzedaż (2013/2995(RSP))
Parlament Europejski,
– uwzględniając art. 4, art. 5, art. 9 oraz art. 10 Traktatu o Unii Europejskiej,
– uwzględniając art. 20 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
– uwzględniając art. 110 ust. 2 i 4 Regulaminu,
A. mając na uwadze oczekiwania, że każde państwo członkowskie będzie postępować odpowiedzialnie, jeżeli chodzi o ochronę wspólnych wartości i osiągnięć, a także mając na uwadze, że takie wartości i osiągnięcia są bezcenne i nie można określić ich ceny;
B. mając na uwadze, że szereg państw członkowskich wprowadziło systemy, które w sposób bezpośredni lub pośredni skutkują sprzedażą obywatelstwa UE obywatelom państw trzecich;
C. mając na uwadze, że coraz większa liczba państw członkowskich wydaje zezwolenia na pobyt czasowy lub stały obywatelom państw trzecich, którzy dokonują inwestycji w danym państwie członkowskim;
D. mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich można otrzymać zezwolenia na pobyt stały umożliwiające dostęp do całej strefy Schengen; mając również na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich podejmuje się działania, które mogą w rzeczywistości prowadzić do sprzedaży obywatelstwa tych państw członkowskich;
E. mając na uwadze, że w niektórych przypadkach wspomniane programy inwestycyjne niosą ze sobą potencjalne negatywne skutki uboczne, takie jak zakłócenie funkcjonowania lokalnych rynków nieruchomości;
F. mając na uwadze, że w szczególności rząd Malty podjął niedawno kroki mające na celu wprowadzenie bezpośredniej sprzedaży obywatelstwa tego kraju, co automatycznie oznacza bezpośrednią sprzedaż obywatelstwa UE bez konieczności posiadania zezwolenia na pobyt;
G. mając na uwadze, że tego rodzaju praktyki polegające na jawnej sprzedaży obywatelstwa UE podkopują wzajemne zaufanie, na którym Unia się zasadza;
H. mając na uwadze, że w szczególności obywatele UE mają prawo do swobodnego przemieszczania i osiedlania się w UE, do głosowania i kandydowania w wyborach do samorządów lokalnych i do Parlamentu Europejskiego niezależnie od miejsca pobytu w UE i na tych samych warunkach, co obywatele zamieszkiwanego przez nich kraju, a także do uzyskania pomocy ambasady lub konsulatu innego kraju UE poza jej terytorium na tych samych warunkach, co obywatele tego kraju, jeżeli ich własny kraj nie posiada tam przedstawicielstwa;
I. mając na uwadze, że UE opiera się na wzajemnym zaufaniu między państwami członkowskimi, wypracowanym przez lata stopniowych wysiłków i dobrej woli ze strony państw członkowskich, a także ze strony całej Unii;
J. mając na uwadze obawy o nadużywanie wspomnianych programów inwestycyjnych do celów przestępczych, w tym do prania pieniędzy;
K. mając na uwadze zaniepokojenie możliwością zaistnienia dyskryminacji, jako że takie działania państw członkowskich pozwalają tylko najbogatszym obywatelom państw trzecich na uzyskanie obywatelstwa UE, bez rozważania innych kryteriów;
L. mając na uwadze, iż nie jest jasne, czy obywatele Malty odniosą rzeczywiście korzyści z tej nowej polityki, np. w drodze poboru podatków, zważywszy że inwestorzy zagraniczni nie będą zobowiązani do ich płacenia; przypomina, że obywatelstwo wiąże się nie tylko z prawami, ale również z obowiązkami;
M. mając na uwadze, że obywatelstwo UE to jedno z czołowych osiągnięć UE, a także że zgodnie z traktatami UE kwestie prawa pobytu i obywatelstwa należą do wyłącznej kompetencji państw członkowskich;
1. jest zaniepokojony, że ten sposób uzyskania obywatelstwa Malty, a także wszelkie inne krajowe programy bezpośredniej lub pośredniej jawnej sprzedaży obywatelstwa UE są sprzeczne z samą istotą obywatelstwa europejskiego;
2. wzywa państwa członkowskie do uznania i wywiązywania się z obowiązków, jakie ciążą na nich w związku z gwarantowaniem wartości i realizacją celów Unii;
3. wzywa Komisję jako strażniczkę traktatów do jasnego wypowiedzenia się, czy wspomniane programy są zgodne z literą i duchem traktatów oraz kodeksem granicznym Schengen, a także z zasadami UE dotyczącymi niedyskryminacji;
4. przypomina, że w art. 4 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej zapisano zasadę lojalnej współpracy pomiędzy Unią a jej państwami członkowskimi, które – przy zachowaniu pełnego szacunku – pomagają sobie nawzajem w realizacji zadań wynikających z traktatów;
5. wyraża zaniepokojenie implikacjami niektórych systemów inwestycyjnych i systemów obywatelstwa, które wprowadziły niedawno niektóre państwa członkowskie UE;
6. przyznaje, że kwestie prawa pobytu i obywatelstwa należą do uprawnień państw członkowskich; apeluje jednak do państw członkowskich o przezorność w wykonywaniu swych uprawnień w tej dziedzinie i o uwzględnienie ewentualnych skutków ubocznych;
7. zauważa, że obywatelstwo UE oznacza zaangażowanie w Unię i jest uzależnione od związków danej osoby z Europą i jej państwami członkowskimi lub osobistych związków z obywatelami UE; podkreśla, że obywatelstwo UE nigdy nie powinno stać się towarem na sprzedaż;
8. podkreśla fakt, że prawa związane z obywatelstwem UE opierają się na godności ludzkiej i nie powinno się ich kupować czy sprzedawać za żadną cenę;
9. podkreśla, że dostęp do środków finansowych nie powinien być głównym kryterium przyznawania obywatelstwa UE obywatelom krajów trzecich; wzywa państwa członkowskie do uwzględnienia obaw związanych z przestępczością i nadużyciami finansowymi, takimi jak pranie pieniędzy;
10. zauważa, że tocząca się rywalizacja o atrakcyjniejsze warunki inwestowania lub zasoby finansowe może prowadzić do obniżenia standardów i warunków otrzymania prawa pobytu w strefie Schengen i obywatelstwa UE;
11. wzywa Komisję do oceny różnych systemów obywatelstwa w świetle wartości europejskich, zgodnie z duchem i literą prawa UE oraz w świetle obowiązujących praktyk, a także do wydania zaleceń, aby zapobiec podważaniu przez te systemy wartości, na których opiera się UE, oraz wytycznych dotyczących dostępu do obywatelstwa UE za pośrednictwem systemów krajowych;
12. wzywa Maltę, by dostosowała swój aktualny system przyznawania obywatelstwa do wartości UE;
13. wzywa państwa członkowskie, które przyjęły systemy krajowe pozwalające na bezpośrednią lub pośrednią sprzedaż obywatelstwa UE obywatelom państw trzecich, by dostosowały je do wartości, na których opiera się Unia Europejska;
14. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, a także rządom i parlamentom państw członkowskich.