Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 5ης Φεβρουαρίου 2014 σχετικά με τις συμφωνίες συνεργασίας της ΕΕ για την εφαρμογή της πολιτικής ανταγωνισμού - μελλοντικές προοπτικές (2013/2921(RSP))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για τη σύναψη συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας σχετικά με τη συνεργασία για την εφαρμογή των νομοθεσιών τους περί ανταγωνισμού (COM(2012)0245),
– έχοντας υπόψη τη συμφωνία της 17ης Μαΐου 2013 μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας σχετικά με τη συνεργασία για την εφαρμογή των νομοθεσιών τους περί ανταγωνισμού (12418/2012),
– έχοντας υπόψη την αίτηση έγκρισης που υπέβαλε το Συμβούλιο σύμφωνα με τα άρθρα 103 και 352, σε συνδυασμό με το άρθρο 218 παράγραφος 6 στοιχείο α) σημείο v), της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (C7-0146/2013),
– έχοντας υπόψη την ερώτηση για προφορική απάντηση προς την Επιτροπή της ΕΕ σχετικά με τις συμφωνίες συνεργασίας της ΕΕ για την εφαρμογή της πολιτικής ανταγωνισμού - μελλοντικές προοπτικές (O-000022/2014 – B7‑0105/2014),
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 115, παράγραφος 5 και 110 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
1. χαιρετίζει την προταθείσα συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας σχετικά με τη συνεργασία για την εφαρμογή των νομοθεσιών τους περί ανταγωνισμού (εφεξής "συμφωνία")· εκφράζει ιδιαίτερη ικανοποίηση για παρόμοιου είδους συμφωνίες συνεργασίας που αποσκοπούν στην εφαρμογή των κανόνων περί ανταγωνισμού σε ένα όλο και πλέον παγκοσμιοποιημένο οικονομικό περιβάλλον στο οποίο τα καρτέλ λειτουργούν διασυνοριακά και οι συγχωνεύσεις συχνά αφορούν περισσότερα του ενός δικαιοδοτικά συστήματα·
2. πιστεύει ότι μια τέτοια συμφωνία με την Ελβετία είναι απαραίτητη, δεδομένης της στρατηγικής γεωγραφικής θέσης της Ελβετίας για την ΕΕ, την παρουσία πολλών εταιριών της ΕΕ στην Ελβετία και αντιστρόφως, και τον αριθμό παράλληλων ερευνών που διεξάγονται από αμφότερα τα δικαιοδοτικά συστήματα κατά το πρόσφατο παρελθόν· πιστεύει, περαιτέρω, ότι η εφαρμογή της συμφωνίας θα διευκολυνθεί δεδομένου του υψηλού βαθμού συμβατότητας των βασικών κανόνων περί ανταγωνισμού της ΕΕ και της Ελβετίας· ελπίζει ότι η δίωξη των διεθνών καρτέλ και η τιμωρία των διασυνοριακών αδικημάτων σοβαρής φύσεως θα καταστεί πλέον αποτελεσματική με βάση την παρούσα συμφωνία· ελπίζει, επίσης, ότι θα μειωθεί η επικάλυψη της εργασίας των αρμόδιων αρχών για θέματα ανταγωνισμού στη λήψη αποφάσεων για παρόμοιες περιπτώσεις, καθώς και ο κίνδυνος διαφορετικών αξιολογήσεων στα δύο δικαιοδοτικά συστήματα· καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ελβετική Επιτροπή Ανταγωνισμού να παραμείνουν ιδιαίτερα αποφασισμένοι όσον αφορά την καταπολέμηση των καρτέλ, δεδομένου ότι αυτά είναι επιζήμια για την ευημερία των καταναλωτών και την καινοτομία και επηρεάζουν αρνητικά την ανταγωνιστικότητα και των δύο οικονομιών·
3. εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη του για το γεγονός ότι η συμφωνία δεν ορίζει δεσμευτικές υποχρεώσεις σε σχέση με τη συνεργασία και αφήνει ευρύ περιθώριο διακριτικής ευχέρειας, κυρίως μέσω της αναφοράς σε "σημαντικά συμφέροντα", τα οποία μπορεί να επικαλεσθεί οιοδήποτε μέρος ως δικαιολογία για να μην συμμορφωθεί με αίτημα το οποίο έχει υποβληθεί από το άλλο μέρος· καλεί την Επιτροπή και τις αρχές της Ελβετίας να συνεργαστούν με ειλικρίνεια· καλεί επίσης τις εθνικές αρχές ανταγωνισμού της ΕΕ και την Ελβετική Επιτροπή Ανταγωνισμού να συνεργαστούν μεταξύ τους·
4. επισημαίνει τη σημασία να διασφαλιστεί η τήρηση των διαδικαστικών εγγυήσεων που παρέχονται στα μέρη από τα αντίστοιχα νομικά τους συστήματα· ζητεί τη δημιουργία ασφαλών μηχανισμών για την χρήση και τη διαβίβαση εμπιστευτικών πληροφοριών· καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει την ελκυστικότητα προγραμμάτων επιεικούς μεταχείρισης και διαδικασιών διακανονισμού, λαμβάνοντας υπόψη την γενική αρχή που διέπει την ανταλλαγή εμπιστευτικών πληροφοριών και η οποία κατοχυρώνεται στην εν λόγω συμφωνία· υπογραμμίζει, ως εκ τούτου, τη σημασία προστασίας εγγράφων που αφορούν προγράμματα επιείκειας ή διαδικασίες διακανονισμού, ειδικότερα από ενδεχόμενη μελλοντική δημοσιοποίηση στο πλαίσιο αστικών ή ποινικών διαδικασιών, προκειμένου να παρασχεθεί στα μέρη που υποβάλουν αίτηση επιεικούς μεταχείρισης και στα μέρη μιας διαδικασίας διακανονισμού, η βεβαιότητα ότι τα έγγραφα αυτά δεν θα διαβιβαστούν ή χρησιμοποιηθούν χωρίς προηγούμενη συγκατάθεσή τους· υπογραμμίζει ότι θα πρέπει να υπάρξει πλήρη εγγύηση όσον αφορά την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα καθώς και του επιχειρηματικού απορρήτου·
5. επισημαίνει ότι είναι επιθυμητή η συνεκτική προσέγγιση για προσφυγές κατά τελικών αποφάσεων στα δύο δικαιοδοτικά συστήματα και καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθώς και την Ελβετική Επιτροπή Ανταγωνισμού να διερευνήσουν αυτόν τον πιθανό τομέα περαιτέρω συνεργασίας· σημειώνει, όμως, ότι η δυνατότητα που παρέχεται στα μέρη να ασκούν προσφυγή κατά ενδιάμεσων αποφάσεων, όπως αυτές που αφορούν την ανταλλαγή πληροφοριών, θα εμπόδιζε τις έρευνες και θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την αποτελεσματικότητα της παρούσης συμφωνίας·
6. καλεί τα κράτη μέλη και τις εθνικές τους αρχές ανταγωνισμού να συνεργάζονται πλήρως με την Επιτροπή προκειμένου να εξασφαλίσουν την αποτελεσματική υλοποίηση της παρούσας συμφωνίας· θεωρεί ουσιώδες να ελέγχεται προσεκτικά η εφαρμογή αυτής της συμφωνίας ώστε να αποκομιστούν διδάγματα από την εμπειρία, και να ελεγχθούν οιαδήποτε πιθανά προβληματικά ζητήματα· καλεί την Επιτροπή, στο πλαίσιο αυτό, να προβεί σε παρόμοια παρακολούθηση·
7. σημειώνει, όμως, ότι η πρόοδος η οποία έχει επιτευχθεί σε ό,τι αφορά τη συνεργασία για την εφαρμογή των νομοθεσιών περί ανταγωνισμού της Ελβετίας και της ΕΕ δεν θα πρέπει να συγκαλύπτει την επείγουσα ανάγκη για σύναψη μιας συνολικής θεσμικής συμφωνίας μεταξύ της Ελβετίας και της ΕΕ, η οποία θα διασφαλίζει την ενιαία ερμηνεία, παρακολούθηση και εφαρμογή των διμερών συμφωνιών τους· καλεί την Επιτροπή στο πλαίσιο αυτό να συνάψει ταχέως και να υποβάλει στο Κοινοβούλιο μια ολοκληρωμένη θεσμική συμφωνία μεταξύ της Ελβετίας και της ΕΕ προκειμένου να εξασφαλίσει την αποτελεσματικότητα της εν λόγω συμφωνίας·
8. θεωρεί την νέα κύρια διάταξη που έχει εισαχθεί από αυτού του είδους "δεύτερης γενεάς συμφωνία", δηλαδή την δυνατότητα για την Επιτροπή και την Ελβετική Επιτροπή Ανταγωνισμού να ανταλλάσσουν εμπιστευτικές πληροφορίες, ως μια θετική εξέλιξη· πιστεύει ότι η συμφωνία αυτή θα πρέπει να θεωρηθεί ως μοντέλο για μελλοντικές διμερείς συμφωνίες συνεργασίας στον τομέα της εφαρμογής της νομοθεσίας περί ανταγωνισμού, εφόσον υφίσταται υψηλός βαθμός ομοιότητας μεταξύ των μερών της συμφωνίας σε ό,τι αφορά τους ουσιαστικούς τους κανόνες περί ανταγωνισμού, τις εξουσίες έρευνας και τις εφαρμοστέες κυρώσεις· πιστεύει ότι η ΕΕ θα πρέπει να εγκρίνει ένα γενικό πλαίσιο που θα θεσπίζει μια κατώτατη κοινή και συνεπή βάση για όλες τις μελλοντικές διαπραγματεύσεις σχετικά με τη συνεργασία για την εφαρμογή της νομοθεσίας του ανταγωνισμού, αφήνοντας όμως στην Επιτροπή περιθώριο για ελιγμούς για την επίτευξη πλέον φιλόδοξων στόχων σε κατά περίπτωση βάση· σημειώνει ότι το πλαίσιο αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει κανόνες για ασφαλείς διαύλους όσον αφορά τη διαβίβαση εμπιστευτικών πληροφοριών·
9. καλεί την Επιτροπή να προωθήσει ενεργά τη συνεργασία για την εφαρμογή της νομοθεσίας του ανταγωνισμού σε διεθνές επίπεδο, ιδίως σε πολυμερή φόρα όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ), το Διεθνές Δίκτυο Ανταγωνισμού (ΔΔΑ) και ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ)· πιστεύει ότι αυτό θα αποτελούσε τον πλέον αποτελεσματικό μέσο συνεργασίας, επειδή οι έρευνες συχνά αφορούν πολλά δικαιοδοτικά συστήματα στα οποία δεν υφίστανται διμερείς συμφωνίες μεταξύ όλων των μερών, ή έχουν διαφορετικούς όρους όπου υφίστανται· καλεί τον ΟΟΣΑ και το ΔΔΑ να αναπτύξουν εργαλεία για την προώθηση της πολυμερούς συνεργασίας και για την διατήρηση ενημερωμένων κατευθυντήριων γραμμών όσον αφορά τις βέλτιστες πρακτικές·
10. επισημαίνει ότι παρόλο που η πολυμερής συνεργασία δεν είναι πλήρως λειτουργική το Συμβούλιο και η Επιτροπή θα πρέπει να προωθήσουν αυτή τη μορφή διμερούς συμφωνίας· ενθαρρύνει την Επιτροπή να διερευνήσει τη δυνατότητα έναρξης παρόμοιων διαπραγματεύσεων με τις χώρες με τις οποίες υφίσταται ήδη συμφωνία "πρώτης γενεάς" καθώς και με άλλους σημαντικούς διεθνείς παράγοντες και αναδυόμενες οικονομίες όπως η Κίνα ή η Ινδία, στην περίπτωση όπου υπάρχει επαρκής βαθμός ομοιότητας μεταξύ των μερών της συμφωνίας όσον αφορά τους ουσιαστικούς κανόνες ανταγωνισμού, τις εξουσίες έρευνας και τις εφαρμοστέες κυρώσεις· υποστηρίζει, σε σχέση με την Κίνα, την περαιτέρω ανάπτυξη της συνεργασίας στη βάση του μνημονίου συμφωνίας ΕΕ-Κίνας (MoU) για συνεργασία στον τομέα της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας της 20ής Σεπτεμβρίου 2012, και καλεί να συμπεριληφθεί το θέμα αυτό στις διαπραγματεύσεις για την διμερή συνθήκη επενδύσεων, έτσι ώστε να προστατευθούν καλύτερα τα δικαιώματα των εταιριών της ΕΕ· υπογραμμίζει ότι μια στρατηγική για την επίτευξη σύγκλισης όσον αφορά την εφαρμογή της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας σε παγκόσμιο επίπεδο θα πρέπει να προβλέπει την ανάπτυξη αποτελεσματικών μέσων ώστε να εξασφαλίζεται ότι η νομοθεσία περί ανταγωνισμού στις τρίτες χώρες δεν θα χρησιμοποιείται για να συγκαλύψει στόχους βιομηχανικής πολιτικής·
11. εκφράζει, στο πλαίσιο αυτό, την ικανοποίησή του σχετικά με το μνημόνιο συμφωνίας για συνεργασία στις δραστηριότητες εφαρμογής της νομοθεσίας του ανταγωνισμού που υπογράφηκε με την Ινδία στις 21 Νοεμβρίου 2013 και την τρέχουσα διαπραγμάτευση σχετικά με διμερή συμφωνία δεύτερης γενεάς με τον Καναδά, καθώς και για τις διαπραγματεύσεις σχετικά με τις διατάξεις όσον αφορά τη συνεργασία στον τομέα του ανταγωνισμού στο πλαίσιο της Συμφωνίας Ελεύθερων Συναλλαγών (ΣΕΣ) με την Ιαπωνία· υπογραμμίζει ότι παρά το γεγονός ότι τα μνημόνια συμφωνίας και οι διατάξεις των ΣΕΣ αποτελούν ένα καλό πρώτο βήμα σε ό,τι αφορά τη συνεργασία, είναι ουσιαστικό να προχωρήσουμε προς ένα πλέον εξελιγμένο, δεσμευτικό τύπο συνεργασίας σε μακροπρόθεσμη βάση, επειδή τα διεθνή καρτέλ και οι περιπτώσεις παράβασης των κανόνων περί ανταγωνισμού εμφανίζονται όλο και συχνότερα σε παγκόσμιο επίπεδο·
12. καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να δώσουν μεγαλύτερη προτεραιότητα στην ενίσχυση του τμήματος που αφορά την πολιτική ανταγωνισμού στις ΣΕΣ·
13. σημειώνει, όμως, ότι απαιτείται να υπάρχει επαρκής ομοιότητα μεταξύ των εμπλεκόμενων νομοθεσιών περί ανταγωνισμού· σημειώνει επίσης ότι θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι πληροφορίες που διαβιβάζονται από την ΕΕ δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την επιβολή στερητικών της ελευθερίας κυρώσεων σε φυσικά πρόσωπα, στο βαθμό που η προσέγγιση αυτή αποτελεί πολιτική επιλογή σε επίπεδο ΕΕ·
14. καλεί την Επιτροπή να πληροφορεί και να ενημερώνει τακτικά το Κοινοβούλιο σχετικά με όλα τα είδη δραστηριοτήτων στις οποίες συμμετέχει στον τομέα της διεθνούς συνεργασίας, είτε πρόκειται για πολυμερείς, είτε για διμερείς πρωτοβουλίες κάθε είδους (τυπικές συμφωνίες, μνημόνια συμφωνίας, κ.λπ.) πολύ πριν από το τελικό αποτέλεσμα, ιδίως σε ό,τι αφορά τις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις για τη διμερή συμφωνία με τον Καναδά· ζητεί αυτού του τύπου οι δραστηριότητες να συμπεριλαμβάνονται στο ετήσιο πρόγραμμα εργασίας που παρουσιάζεται από τον Επίτροπο αρμόδιο για θέματα ανταγωνισμού στο Κοινοβούλιο και ο Επίτροπος να ενημερώνει τακτικά με επιστολή τον πρόεδρο της αρμόδιας κοινοβουλευτικής επιτροπής για την εξέλιξη της διεθνούς συνεργασίας σε θέματα εφαρμογής των κανόνων του ανταγωνισμού·
15. καλεί την Επιτροπή, ενόψει των προσεχών διαπραγματεύσεων για συμφωνίες σε θέματα ανταγωνισμού να παράσχει πλέον λεπτομερείς και συχνές πληροφορίες στο Κοινοβούλιο·
16. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, τις εθνικές αρχές ανταγωνισμού, την Ελβετική Επιτροπή Ανταγωνισμού, τον ΠΟΕ, τον ΟΟΣΑ και το ΔΔΑ.