Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τη Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης της 29ης Μαρτίου 2010 μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Δημοκρατίας του Μαυροβουνίου, αφετέρου(1),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 19ης-20ής Ιουνίου 2003 και το παράρτημα αυτών με τίτλο «Πρόγραμμα Δράσης της Θεσσαλονίκης για τα Δυτικά Βαλκάνια: Προς την ευρωπαϊκή ενσωμάτωση»,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, στις 9 Νοεμβρίου 2010, προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τη γνώμη της Επιτροπής όσον αφορά την αίτηση προσχώρησης του Μαυροβουνίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση (COM(2010)0670),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής της 22ας Μαΐου 2012 προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την πρόοδο που σημειώνει το Μαυροβούνιο για την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων (COM(2012)0222) και τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 26ης Ιουνίου 2012 στα οποία λαμβάνει απόφαση για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με το Μαυροβούνιο στις 29 Ιουνίου 2012,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων σχετικά με τη διεύρυνση και τη διαδικασία σταθεροποίησης και σύνδεσης της 11ης Δεκεμβρίου 2012,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο: «Στρατηγική διεύρυνσης και κυριότερες προκλήσεις 2013-2014» της 16ης Οκτωβρίου 2013 (COM(2013)0700), που συνοδεύεται από το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής με τίτλο: «Έκθεση προόδου του 2013 για το Μαυροβούνιο» (SWD(2013)0411),

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση και τις συστάσεις της 6ης Συνόδου της Ευρωπαϊκής Ένωσης - Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Μαυροβουνίου για τη Σταθερότητα και τη Σύνδεση (SAPC) της 29-30 Απριλίου 2013,

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με το Μαυροβούνιο, καθώς και το ψήφισμά του της 22ας Νοεμβρίου 2012 σχετικά με τη διεύρυνση: πολιτικές, κριτήρια και στρατηγικά συμφέροντα της ΕΕ(2),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 22ας Οκτωβρίου 2012 σχετικά με τη δημοσιονομική διαχείριση των πόρων προενταξιακής βοήθειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στους τομείς των δικαστικών συστημάτων και της καταπολέμησης της διαφθοράς στις υποψήφιες και δυνάμει υποψήφιες για προσχώρηση χώρες(3), καθώς και τις παρατηρήσεις του για το Κοσσυφοπέδιο,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 110 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η προσχώρηση στην ΕΕ θα πρέπει να παραμείνει μια σημαντική κινητήρια δύναμη για τη συνέχιση των πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών μεταρρυθμίσεων·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει θέσει το κράτος δικαίου στο επίκεντρο της διαδικασίας διεύρυνσής της·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Μαυροβούνιο έχει πραγματοποιήσει πρόοδος προς την ενσωμάτωσή του στην ΕΕ, με τον ενθουσιασμό για το ευρωπαϊκό σχέδιο να εκτείνεται σε όλο το πολιτικό φάσμα και στην κοινωνία εν γένει· λαμβάνοντας υπόψη ότι η χώρα έχει καταφέρει να κλείσει προσωρινά τα κεφάλαια 25 και 26·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιβολή του κράτους δικαίου, ιδίως με τη μεταρρύθμιση του δικαστικού τομέα, και η καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, είναι οι πρώτες προτεραιότητες· λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία εξέτασης όλων των κεφαλαίων· λαμβάνοντας υπόψη ότι ξεκίνησαν τον Δεκέμβριο του 2013 οι διαπραγματεύσεις για τα κεφάλαια 23 και 24, σύμφωνα με την "Νέα Προσέγγιση" της Επιτροπής για την εξέταση των δικαστικών μεταρρυθμίσεων και των εσωτερικών υποθέσεων στα αρχικά στάδια της διαδικασίας προσχώρησης·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρόσφατες συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, μόλις τεθούν πλήρως σε εφαρμογή, θα ενισχύσουν την ανεξαρτησία και την αποτελεσματικότητα της δικαστικής εξουσίας·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικονομική διαφθορά και το οργανωμένο έγκλημα, μεταξύ άλλων και στα θεσμικά όργανα, καθώς και οι κακές εκλογικές πρακτικές, εγείρουν σοβαρές ανησυχίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Μαυροβούνιο πρέπει να αντιμετωπίσει τα ζητήματα αυτά και να επιτύχει θετικά αποτελέσματα στον τομέα του κράτους δικαίου·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνία των πολιτών διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διαδικασία των μεταρρυθμίσεων και της ένταξης στην ΕΕ·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η περιφερειακή συνεργασία έχει μεγάλη σημασία για την πολιτική σταθερότητα και για την ασφάλεια και την οικονομική ανάπτυξη του Μαυροβουνίου και ολόκληρης της περιοχής·

Ενταξιακές διαπραγματεύσεις

1.  χαιρετίζει το άνοιγμα πέντε νέων κεφαλαίων διαπραγμάτευσης τον Δεκέμβριο του 2013· ενθαρρύνει την ταχεία συνέχιση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, υπό τον όρο ότι συνεχίζονται και εφαρμόζονται οι μεταρρυθμίσεις και ότι παράγονται συγκεκριμένα αποτελέσματα·

2.  εκφράζει ικανοποίηση για τα σχέδια δράσης της κυβέρνησης όσον αφορά τα κεφάλαια 23 και 24, που προσδιορίζουν ένα ολοκληρωμένο χρονοδιάγραμμα μεταρρυθμίσεων και αποτελούν κριτήριο αναφοράς για το άνοιγμα αυτών των κεφαλαίων·

3.  επικροτεί τη συμπερίληψη εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών στις διαπραγματευτικές δομές· σημειώνει. ωστόσο, την έκκληση των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών προς την κυβέρνηση να επιδείξει τη μέγιστη δυνατή διαφάνεια καθ' όλη τη διαπραγματευτική και ενταξιακή διαδικασία, συμπεριλαμβανομένης μιας ευρύτερης επιλογής οργανώσεων στις ομάδες εργασίας και της πραγματοποίησης εκτενών διαβουλεύσεων σε εθνικό επίπεδο·

4.  υπογραμμίζει την ευθύνη τόσο της Κυβέρνησης όσο και του Κοινοβουλίου να βελτιώσουν την επικοινωνία με το κοινό και να ενημερώνουν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και το ευρύ κοινό, εγκαίρως και κατά τρόπο διαφανή, για τις εξελίξεις στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις και να διευκολύνουν την ευρεία συμμετοχή τους στη διαδικασία αυτή·

Πολιτικά κριτήρια

5.  ζητεί από όλες τις πολιτικές δυνάμεις, τόσο της κυβέρνησης όσο και της αντιπολίτευσης, καθώς και από τους κύριους κοινωνικούς και οικονομικούς φορείς, να εξακολουθήσουν να επικεντρώνονται, μέσω ενός βιώσιμου διαλόγου και μιας εποικοδομητικής συνεργασίας, στο πρόγραμμα προσχώρησης της χώρας στην ΕΕ·

6.  εκφράζει ικανοποίηση για τη βελτίωση του εποπτικού ρόλου του Κοινοβουλίου μέσω, μεταξύ άλλων, ακροάσεων στο πλαίσιο ελέγχων και διαβουλεύσεων· ζητεί, ωστόσο, να ενισχυθεί η παρακολούθηση των συμπερασμάτων των ακροάσεων και η εποπτεία της εφαρμογής των εγκεκριμένων νομοθετημάτων και να γίνει πιο δραστήρια η συμμετοχή του κοινοβουλίου στις διαπραγματεύσεις· χαιρετίζει το ψήφισμα σχετικά με τη μέθοδο, την ποιότητα και τη δυναμική της διαδικασίας προσχώρησης του Μαυροβουνίου στην ΕΕ, το οποίο ενέκρινε το Κοινοβούλιο του Μαυροβουνίου στις 27 Δεκεμβρίου 2013· πιστεύει ότι η ενταξιακή διαδικασία πρέπει να επιδιώκει την πλήρη συμμετοχή του Κοινοβουλίου και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και να απολαύει ευρείας δημοκρατικής στήριξης·

7.  εκφράζει τη λύπη του διότι, μετά την περιβόητη "υπόθεση ηχογραφήσεων" της περασμένης χρονιάς, συγκροτήθηκε εξεταστική επιτροπή για να διερευνήσει τις κατηγορίες περί διασπάθισης δημοσίου χρήματος για κομματικούς πολιτικούς σκοπούς, η οποία δεν κατέληξε σε πολιτικά συμπεράσματα στην τελική της έκθεση, καθώς και για το γεγονός ότι η δικαστική συνέχεια στο θέμα αυτό παραμένει ανολοκλήρωτη· υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να διασφαλισθεί ενδελεχής διερεύνηση και κατάλληλη δράση, εάν χρειάζεται· ενθαρρύνει, συνεπώς, τις αρμόδιες αρχές του Μαυροβουνίου να ολοκληρώσουν τη δικαστική διαδικασία κατά τρόπο ταχύ, ελεύθερο και δίκαιο, με τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων μερών, αντιμετωπίζοντας τα οιαδήποτε αδικήματα με προσοχή, αντικειμενικότητα και σε πλήρη συμφωνία προς το δίκαιο· χαιρετίζει, επιπλέον, την προσφάτως αναγγελθείσα έρευνα στην υπόθεση των βιντεοσκοπήσεων στο Cetinje, στην οποία οιοσδήποτε βρεθεί ότι έχει παραβιάσει τον εκλογικό νόμο θα πρέπει να αντιμετωπίσει τις δέουσες κυρώσεις στο πλαίσιο μιας δίκαιης διαδικασίας·

8.  τονίζει την ανάγκη να βελτιωθεί η εμπιστοσύνη του κοινού στο εκλογικό σύστημα και τις δημοκρατικές δομές και καλεί το Κοινοβούλιο να επιταχύνει την εκλογική μεταρρύθμιση τροποποιώντας τη δέσμη των νόμων που διέπουν τις εκλογές και τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων, συμπεριλαμβανομένων του σχεδίου νόμου για έναν ενιαίο κατάλογο εκλογέων και των σχεδίων τροποποιήσεων του νόμου περί των προσωπικών δελτίων ταυτότητας· υπογραμμίζει την ανάγκη όπως το ενιαίο μητρώο εκλογέων χαρακτηρίζεται από πλήρη διαφάνεια και υπευθυνότητα· τονίζει ότι αυτές οι μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να αναληφθούν σύμφωνα με τις από μακρού υπάρχουσες συστάσεις του ΟΑΣΕ/Γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και με πλήρη διαφάνεια, με τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών· στηρίζει την έκκληση της Επιτροπής να καθιερωθεί μια σαφής, ευρέως αποδεκτή οριοθέτηση μεταξύ δημόσιων και κομματικών συμφερόντων· ζητεί από την κυβέρνηση να δημοσιεύει προληπτικά πληροφορίες για τις κρατικές ενισχύσεις σε ιδιώτες και εταιρείες, για την απασχόληση στον τομέα των δημόσιων υπηρεσιών και για άλλες δαπάνες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την εκλογική συμπεριφορά· παρατηρεί ότι η αντίληψη περί διαφθοράς μπορεί να είναι εξίσου καταστρεπτική με την ίδια την διαφθορά·

9.  τονίζει τη σημασία που έχει η μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης στην εφαρμογή του κεκτημένου· θεωρεί κρίσιμης σημασίας την ενίσχυση του μηχανισμού συντονισμού και παρακολούθησης στην εφαρμογή της στρατηγικής σχετικά με τη δημόσια διοίκηση, καθώς και τη λήψη περαιτέρω μέτρων για τη σύσταση μιας διαφανούς, επαγγελματικής, αποδοτικής και αξιοκρατικής δημόσιας διοίκησης· καλεί τις αρχές να μεριμνήσουν ώστε να μην εμφανίζονται, κατά την πρόσληψη και απόλυση δημοσίων υπαλλήλων, ότι πολιτικοποιούν περαιτέρω τον δημόσιο τομέα· ζητεί επίσης την ενίσχυση της ανεξαρτησίας και των εξουσιών του Διαμεσολαβητή·

10.  χαιρετίζει τις συνταγματικές τροποποιήσεις που αποβλέπουν στην ενίσχυση της ανεξαρτησίας του δικαστικού τομέα, μειώνοντας την πολιτική επιρροή στον διορισμό των εισαγγελέων και των δικαστικών υπαλλήλων σε όλα τα επίπεδα μέσω διαφανών και αξιοκρατικών διαδικασιών, ιδίως δε μέσω της εκλογής του Γενικού Εισαγγελέα· σημειώνει, ωστόσο, την πρωτοβουλία του Διαμεσολαβητή για αξιολόγηση της συνταγματικότητας των εν λόγω τροποποιήσεων και των διατάξεων του νόμου περί συνταγματικού δικαστηρίου όσον αφορά την εκλογή των δικαστών του συνταγματικού δικαστηρίου· καλεί τις αρμόδιες αρχές να επιτύχουν θετικά αποτελέσματα όσον αφορά τις δικαστικές διαδικασίες και να διασφαλίσουν την ταχεία απονομή της δικαιοσύνης, παράλληλα με την ενοποίηση της νομολογίας· ζητεί τη λήψη και εφαρμογή περαιτέρω νομοθετικών και άλλων μέτρων, προκειμένου να μειωθεί η πολιτικοποίηση της δικαιοσύνης στην πράξη, μεταξύ άλλων με την αντικειμενική αξιολόγηση των δικαστικών επιδόσεων, τη σαφή απόδειξη της λογοδοσίας της δικαστικής εξουσίας σύμφωνα με τις συστάσεις της Επιτροπής της Βενετίας, καθώς και με την κατοχύρωση των αξιοκρατικών προαγωγών· υπογραμμίζει επίσης την ανάγκη να διασφαλισθεί η ανεξαρτησία των πλημμελειοδικείων από την εκτελεστική εξουσία·

11.  χαιρετίζει τα βήματα που έγιναν για τον εξορθολογισμό του συστήματος δικαστηρίων, την προώθηση της αποτελεσματικότητας του δικαστικού τομέα και την περαιτέρω μείωση των εκκρεμουσών υποθέσεων· εκφράζει, ωστόσο, την ανησυχία του για τη διάρκεια των δικαστικών διαδικασιών, τη φτωχή υποδομή σε πολλά δικαστήρια, την ελλιπή επιβολή των αστικών και διοικητικών αποφάσεων και τον ανεπαρκή προϋπολογισμό για τη δικαστική εξουσία και την εισαγγελία· ζητεί την αναβάθμιση των ικανοτήτων των δικαστικών και εισαγγελικών συμβουλίων και την ενίσχυση των διασφαλίσεων λογοδοσίας και εντιμότητας στον δικαστικό τομέα· ζητεί, επιπλέον, να ληφθούν μέτρα που να διασφαλίζουν την πρόσβαση των πολιτών στην αστική δικαιοσύνη και αποζημίωση, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα· ζητεί επίσης από τα δικαστήρια να επιδεικνύουν μεγαλύτερη διαφάνεια και λογοδοσία στην αντιμετώπιση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος·

12.  ζητεί να δοθεί η κατάλληλη συνέχεια στις εκκρεμούσες εκθέσεις περί των εγκλημάτων πολέμου, ώστε να τεθεί τέρμα στην ατιμωρησία μέσω αυστηρότερων, αποδοτικότερων και διαφανέστερων ερευνών και διώξεων για τα εγκλήματα πολέμου· επισημαίνει την ανάγκη να ληφθούν περαιτέρω μέτρα για την καταπολέμηση όχι απλώς της ατιμωρησίας αλλά ακόμη και της υποψίας ύπαρξης αυτής· παροτρύνει σχετικά τις αρχές να αναθεωρήσουν τις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την επιβολή ποινών και να εξετάσουν τους φαινομενικά δυσανάλογους αριθμούς αθωώσεων για τα σοβαρότερα αδικήματα·

13.  επαινεί την κυβέρνηση σχετικά για την στρατηγική της, της περιόδου 2007-2012, για την μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης, αλλά εκφράζει τις ανησυχίες του για την αργή υλοποίηση αυτής· παρατηρεί ότι η στρατηγική της περιόδου 2013-2018 βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο προπαρασκευής· ζητεί, κατά συνέπεια, από την κυβέρνηση στο Μαυροβούνιο να στρέψει συνολικά το ενδιαφέρον της στην υλοποίηση των υφιστάμενων στρατηγικών κατόπιν ολοκληρωμένων και δημοσιοποιημένων αξιολογήσεων αντί να αντικαθιστά απλώς τη μία στρατηγική με άλλη χωρίς την αναγκαία αποτίμηση· θεωρεί ότι η λειτουργία οργάνων παρακολούθησης για τις στρατηγικές και τα σχέδια δράσης πρέπει να αποτελεί τον κανόνα·

14.  επισημαίνει ότι απαιτούνται πρόσθετες προσπάθειες για την καταπολέμηση της διαφθοράς και ζητεί μετ' επιτάσεως να υλοποιηθούν οι συστάσεις GRECO·

15.  εκφράζει την ανησυχία του διότι η εκπαίδευση, η υγειονομική περίθαλψη, η εκλογική διαδικασία, η διαχείριση της γης, η χωροταξία και η κατασκευαστική βιομηχανία, η ιδιωτικοποίηση και οι δημόσιες συμβάσεις, εξακολουθούν να είναι τομείς ευάλωτοι στη διαφθορά· αναμένει ότι το άνοιγμα των διαπραγματεύσεων για το κεφάλαιο 5 (δημόσιες συμβάσεις) θα επιταχύνει τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις στον συγκεκριμένο τομέα· επιδοκιμάζει τη σύσταση της νέας κοινοβουλευτικής επιτροπής για την καταπολέμηση της διαφθοράς· ζητεί από τις αρχές να αναβαθμίσουν την ικανότητα των εποπτικών θεσμικών οργάνων, να βελτιώσουν τον λογιστικό έλεγχο, να ενισχύσουν τη διαφάνεια στη χρηματοδότηση των κομμάτων και να ενδυναμώσουν την ικανότητα σε όλα τα επίπεδα, προκειμένου να μειωθούν οι παρατυπίες στην εφαρμογή των νόμων για τις δημόσιες συμβάσεις και στους άλλους προαναφερθέντες τομείς·

16.  εκφράζει την ανησυχία του για τους αυξανόμενους περιορισμούς στην πρόσβαση του κοινού στις πληροφορίες για τα μητρώα εμπορικών εταιρειών και για τα κτηματολόγια· σημειώνει ότι η πρόσβαση του κοινού στην ενημέρωση αυτού του είδους έχει μεγάλη σημασία για τους δημοσιογράφους και τους φορείς της κοινωνίας των πολιτών, με στόχο να αποκαλύπτονται οι περιπτώσεις διαφθοράς και να χύνεται άπλετο φως στους δεσμούς μεταξύ οργανωμένου εγκλήματος και κρατικών θεσμικών οργάνων· ζητεί από τις αρχές να αποκαταστήσουν ένα υψηλό επίπεδο διαφάνειας σε ό,τι αφορά τα σχετικά μητρώα·

17.  τονίζει την ανάγκη να ενισχυθούν οι μεταρρυθμίσεις στον τομέα της καταπολέμησης της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος και να καταρτισθεί ένα μεστό ιστορικό ερευνών, διώξεων και καταδικών σε όλα τα επίπεδα· ζητεί αυξημένη συνεργασία και συντονισμό μεταξύ των αστυνομικών αρχών και της δικαστικής εξουσίας στην καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς σε όλα τα επίπεδα, καθώς και τη βελτίωση των επιδόσεων της δικαστικής εξουσίας σε υποθέσεις υψηλού επιπέδου· εκφράζει σοβαρές ανησυχίες σε σχέση με την ακύρωση πρωτοβάθμιων αποφάσεων σε υποθέσεις οργανωμένου εγκλήματος· τονίζει ότι η ατιμωρησία εγκληματιών που έχουν καταδικασθεί για αδικήματα διαφθοράς και οργανωμένου εγκλήματος δεν είναι αποδεκτή· καλεί τις αρχές να διασφαλίσουν ότι οι δημόσιες αρχές και τα δημόσια θεσμικά όργανα εφαρμόζουν όλα τα σχετικά μέτρα και λογοδοτούν εάν δεν το πράξουν·

18.  καλεί το Μαυροβούνιο να συνεχίσει να συμμετέχει στη διεθνή και περιφερειακή συνεργασία για την καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος· ζητεί να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες για την αποτελεσματική επιτήρηση των συνόρων, προκειμένου να καταπολεμηθούν το οργανωμένο έγκλημα και το λαθρεμπόριο στον λεγόμενο "δρόμο των Βαλκανίων"· τονίζει την ανάγκη να ενταθεί η επιτήρηση και να ληφθούν τα αναγκαία μέτρα για την πάταξη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, στην οποία επιδίδονται τοπικές και διεθνείς εγκληματικές ομάδες·

19.  τονίζει ότι η Κυβέρνηση του Μαυροβουνίου θα πρέπει να συνεχίσει και να εντείνει τις διαβουλεύσεις, και να βελτιώσει την αλληλεπίδραση και τον διάλογο με την κοινωνία των πολιτών, αλλά και με την αντιπολίτευση, προκειμένου να επιτευχθεί μεγαλύτερη διαφάνεια στη χάραξη της πολιτικής και της νομοθεσίας, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την εφαρμογή των νόμων και την καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος· επαινεί, ως προς αυτό, τις προσπάθειες της κυβέρνησης να αυξηθεί η διαφάνεια του έργου της έναντι του κοινού, ενώ αναγνωρίζει παράλληλα ότι μένουν ακόμη πολλά να γίνουν· εκφράζει την ικανοποίησή του για την εκτεταμένη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στις ομάδες εργασίας για τα διαπραγματευτικά κεφάλαια με την ΕΕ, αλλά σημειώνει με ανησυχία τις επιφυλάξεις ορισμένων εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών σχετικά με τον χαρακτήρα και την ποιότητα της συμμετοχής αυτής· εκφράζει τη λύπη του για την πρόσφατη επιδείνωση των σχέσεων μεταξύ ορισμένων κλιμακίων της κυβέρνησης και της κοινωνίας των πολιτών, με αμφότερες τις πλευρές να εκφράζουν φόβους ότι η εκατέρωθεν εχθρότητα υπονομεύει την κοινή επιθυμία να προχωρήσει η προσχώρηση στην ΕΕ· τάσσεται, συνεπώς, υπέρ ενός εποικοδομητικού και ισορροπημένου διαλόγου μεταξύ όλων των πλευρών, στο πλαίσιο του οποίου η μεν κυβέρνηση οφείλει αντικειμενικά να συνδράμει και να βοηθήσει το έργο της κοινωνίας των πολιτών συμπεριλαμβάνοντας πλήρως τους εκπροσώπους αυτής στην πολιτική διαδικασία, οι δε οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών οφείλουν να ασκούν κριτική στην πολιτική και να ζητούν ευθύνες από την κυβέρνηση με τρόπο δίκαιο και εποικοδομητικό·

20.  διαπιστώνει με ικανοποίηση ότι το Μέσο Προενταξιακής Βοήθειας (IPA) λειτουργεί σωστά στο Μαυροβούνιο· ενθαρρύνει τόσο την κυβέρνηση όσο και την Επιτροπή να απλουστεύσουν τη διοικητική διαδικασία για χρηματοδότηση από το IPA προκειμένου να γίνει περισσότερο προσιτή στις μικρότερες και μη κεντροποιημένες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, τις συνδικαλιστικές ενώσεις και άλλους δικαιούχους·

21.  επισημαίνει ότι το Μαυροβούνιο έχει κυρώσει τις 8 βασικές συμβάσεις των εργασιακών δικαιωμάτων της ΔΟΕ, καθώς και τον αναθεωρημένο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη· επισημαίνει ωστόσο ότι, μολονότι γενικώς τα βασικά εργασιακά και συνδικαλιστικά δικαιώματα γίνονται σεβαστά, είναι αναγκαίο αυτά να ενισχυθούν· υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο του κοινωνικού διαλόγου και καλεί την κυβέρνηση να ενισχύσει το Κοινωνικό Συμβούλιο·

22.  υπογραμμίζει την ανάγκη ύπαρξης ελεύθερων, ανεξάρτητων και αμερόληπτων μέσων ενημέρωσης σε μια λειτουργούσα δημοκρατία· εκφράζει σοβαρές ανησυχίες για την αύξηση του λεκτικού και φυσικού εκφοβισμού εις βάρος δημοσιογράφων, αλλά και για την αυξημένη πίεση που προκαλούν οι οικονομικές δυσχέρειες και οι νομικές διαδικασίες· είναι συγκλονισμένο από το γεγονός ότι, από τον Αύγουστο του 2013, έχουν γίνει τουλάχιστον δύο βομβιστικές επιθέσεις και περί τις έξι σωματικές επιθέσεις εις βάρος δημοσιογράφων· εκφράζει τη βαθειά του λύπη για το γεγονός ότι το Μαυροβούνιο βρίσκεται πλέον στην 113η θέση στον δείκτη των Δημοσιογράφων χωρίς Σύνορα που αφορά την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης· υπενθυμίζει ότι είναι σημαντικό να ενδυναμωθούν η υπευθυνότητα των μέσων ενημέρωσης, η ανεξαρτησία των συντακτών και η διαφορετική ιδιοκτησία, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα· επισημαίνει την ευθύνη όλων όσοι εμπλέκονται στην πολιτική και τα μέσα ενημέρωσης να τροφοδοτούν κλίμα ανοχής για τη διαφορετική άποψη· θεωρεί καίριας σημασίας να υποστηριχθεί η προστασία των δημοσιογράφων και της ελευθερίας του Τύπου· ζητεί την κατάλληλη διερεύνηση και δίωξη για όλες τις απειλές και επιθέσεις εις βάρος δημοσιογράφων, συμπεριλαμβανομένων των προηγούμενων αδικημάτων που δεν έχουν διαλευκανθεί· εκφράζει ικανοποίηση για την απόφαση σύστασης ειδικού σώματος για την εποπτεία των επίσημων προσπαθειών διαλεύκανσης υποθέσεων δολοφονιών και επιθέσεων κατά δημοσιογράφων, γεγονός που θα μπορούσε να βοηθήσει στην αποκατάσταση σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ του κράτους και των μέσων ενημέρωσης·

23.  επισημαίνει τον ιδιαίτερο ρόλο των ανεξάρτητων και βιώσιμων δημόσιων μέσων ενημέρωσης για την ενίσχυση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης και της δημοκρατίας, και καλεί τις αρχές να τηρούν πλήρως τον Νόμο για τη Ραδιοτηλεόραση του Μαυροβουνίου, συμπεριλαμβανομένων των νομικών διασφαλίσεων που εγγυώνται την οικονομική βιωσιμότητα των δημόσιων μέσων ενημέρωσης, επιτρέποντάς τους έτσι να επιτελέσουν την κοινωνική τους αποστολή·

24.  ζητεί να υπάρξουν βελτιώσεις στον τομέα της προστασίας μαρτύρων και την θέσπιση νομοθεσίας για την προστασία των πληροφοριοδοτών·

25.  τονίζει την ευθύνη όλων των πολιτικών δυνάμεων για τη δημιουργία ενός κλίματος ανεκτικότητας και ενσωμάτωσης όλων των μειονοτήτων· επιδοκιμάζει την πολιτική της κυβέρνησης για τις μειονότητες, η οποία προωθεί τη βαθύτερη ενσωμάτωση ιδιαίτερα της αλβανικής κοινότητας στη χώρα· ζητεί τη βελτίωση της κατάστασης των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, προωθώντας, μεταξύ άλλων, την πρόσβαση των ανθρώπων με αναπηρίες στην εκπαίδευση και τις ιατρικές υπηρεσίες και τη φυσική πρόσβαση στα δημόσια κτίρια· χαιρετίζει το πρόσφατο σχέδιο δράσης της κυβέρνησης για τους Ρομά, αλλά ζητεί να διευκολυνθεί περαιτέρω η εκπαίδευση και απασχόληση των Ρομά και άλλων μειονοτήτων που εξακολουθούν να υπόκεινται σε διακρίσεις, ιδίως όσον αφορά την περιορισμένη πρόσβαση στην εκπαίδευση των παιδιών Ρομά, Ασκαλί και Αιγυπτίων·

26.  σημειώνει ότι οι γυναίκες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται σε πολλούς τομείς της κοινωνίας του Μαυροβουνίου, μεταξύ δε άλλων στο Κοινοβούλιο, στις θέσεις λήψης αποφάσεων και στην αγορά εργασίας· καλεί την κυβέρνηση να εντείνει τις προσπάθειές της για την ενίσχυση της ισότητας των φύλων, την αύξηση των σχετικών οικονομικών και ανθρώπινων πόρων, τη διασφάλιση της εφαρμογής του σχεδίου δράσης σχετικά με την ισότητα των φύλων, την καθιέρωση της αρχής της ίσης αμοιβής για ίση εργασία, καθώς και για την ενθάρρυνση της ευρύτερης συμμετοχής των γυναικών, ιδίως στον πολιτικό στίβο·

27.  εκφράζει ανησυχία σχετικά με το υψηλό επίπεδο δυσανεξίας έναντι της ομοφυλοφιλίας στο Μαυροβούνιο, με τη συχνή άσκηση βίας και τις απειλές βίας, και με τη ρητορική μίσους εναντίον ακτιβιστών για τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων· εκφράζει τη λύπη του διότι ο πιο επιφανής ακτιβιστής της κοινότητας των ΛΟΑΔΜ αναζήτησε άσυλο στο εξωτερικό λόγω προβλημάτων ασφαλείας· επιδοκιμάζει, ωστόσο, τη νέα στρατηγική της κυβέρνησης για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ΛΟΑΔΜ, αλλά τονίζει ότι πρέπει να υπάρξει εστίαση στην εφαρμογή της· υπογραμμίζει ειδικότερα την ανάγκη διαφώτισης και ενημέρωσης του κοινού προκειμένου να υπάρξει αλλαγή στάσεων· επιδοκιμάζει, ειδικότερα, την κυβέρνηση και την αστυνομία για τη στήριξη και τη διευκόλυνση των φετινών άνευ προηγουμένου πορειών υπερηφάνειας που έγιναν στην Μπούντβα και την Ποτγκόριτσα· υπογραμμίζει ότι η βία κατά των ομοφυλοφίλων που σημειώθηκε κατά τη διάρκεια των πορειών θα πρέπει να διερευνηθεί πλήρως και οι υπαίτιοι να προσαχθούν ενώπιον της δικαιοσύνης· ενθαρρύνει τις αρχές να προωθήσουν περαιτέρω την ανοχή έναντι των ΛΟΑΔΜ και να προβαίνουν σε έγκαιρη δίωξη των ποινικών αδικημάτων· τονίζει την ανάγκη να ενισχυθεί η κοινωνική αποδοχή και να σταματήσουν οι διακρίσεις κατά των ομοφυλοφίλων·

28.  εκφράζει ανησυχία για τα συνεχιζόμενα προβλήματα βίας κατά γυναικών και παιδιών, καθώς και τον φόβο ότι πολλοί θεωρούν το φαινόμενο κοινωνικά αποδεκτό· εκφράζει τη λύπη του για τη βραδεία πρόοδο στην ανάπτυξη οικογενειακών και κοινοτικών υπηρεσιών· καλεί την κυβέρνηση να αυξήσει την ευαισθητοποίηση του κοινού όσον αφορά την οικογενειακή βία και τη βία κατά γυναικών, καθώς και για το δικαίωμα των παιδιών να προστατεύονται από κάθε μορφή κατάχρησης, αμέλειας και εκμετάλλευσης· χαιρετίζει τα νέα μέτρα της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας, τη βελτίωση των δικαιωμάτων των παιδιών και την ανάπτυξη της επαγγελματικής κατάρτισης, αλλά ενθαρρύνει τη λήψη περαιτέρω μέτρων ώστε να εφαρμοσθεί στην πράξη ο νόμος περί προστασίας από την οικογενειακή βία, ιδίως σε ό,τι αφορά την προστασία, τη στήριξη και την πρόσβαση των θυμάτων στη δικαιοσύνη, την ανάπτυξη και τον συντονισμό των προγραμμάτων πρόληψης, και την εντονότερη λογοδοσία για τους παραβάτες·

Κοινωνικοοικονομικά ζητήματα

29.  καλεί την κυβέρνηση να επικεντρωθεί στην αύξηση της οικονομικής ανάπτυξης για την καταπολέμηση της φτώχειας και τη βελτίωση των όρων διαβίωσης όλων των πολιτών, μεταξύ άλλων εξετάζοντας, όπου είναι δυνατόν, τη μεταρρύθμιση του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας, καθώς και για τη μείωση των οικονομικών ανισοτήτων· ζητεί να ενταθούν οι προσπάθειες για την αντιμετώπιση του εκτεταμένου άτυπου τομέα και τη βελτίωση της προστασίας των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας και του νομικού συστήματος στο σύνολό του, με στόχο τη συστηματική καταπολέμηση της διαφθοράς και τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, καθώς επίσης και την εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για την προσέλκυση και την κατοχύρωση άμεσων ξένων επενδύσεων, γεγονός το οποίο έχει καίρια σημασία για τη διαφοροποίηση της οικονομίας·

30.  επισημαίνει ότι είναι αναγκαίο οι διαδικασίες επίλυσης των εμπορικών διαφορών να είναι διαφανείς, χωρίς πολιτική ανάμειξη, και να βασίζονται στο κράτος δικαίου, προκειμένου να βελτιωθεί περαιτέρω το επιχειρηματικό κλίμα· προτρέπει για την ταχεία επίλυση της διαφωνίας για το εργοστάσιο αλουμινίου KAP· τονίζει ότι οι ιδιωτικοποιήσεις θα πρέπει να γίνονται με δίκαιο, προσεκτικό, διαφανή και μεθοδικό τρόπο· επισημαίνει τις ανησυχίες για τις κρατικές ενισχύσεις και ζητεί διαφάνεια και βιωσιμότητα στην εφαρμογή τους, σύμφωνα με το κεκτημένο και με τη συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης· χαιρετίζει τις προσπάθειες της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση του ζητήματος της αύξησης του δημόσιου χρέους και των εκτεταμένων διαρθρωτικών δημοσιονομικών ελλειμμάτων· ζητεί να αναληφθούν περαιτέρω δραστηριότητες που να διασφαλίζουν τη μελλοντική εφαρμογή του προγράμματος αγροτικής ανάπτυξης στο πλαίσιο του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας και να αναπτύσσουν τη νομοθεσία για την ποιότητα των υδάτων σύμφωνα με το κεκτημένο·

31.  σημειώνει ότι ο νέος νόμος για τις δημόσιες συμβάσεις τέθηκε σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2012 αλλά, στην πράξη, η εφαρμογή του δεν απέφερε αποτελέσματα, ιδιαίτερα στον τομέα της υγείας· ζητεί από τις αρχές του Μαυροβουνίου να υιοθετήσουν μεγαλύτερη διαφάνεια σε όλες τις διαδικασίες δημοσίων συμβάσεων και να θεσπίσουν σχέδια δράσης με σαφείς στόχους, διαδικασίες και χρονοδιαγράμματα για την αποτελεσματική εφαρμογή του νέου νόμου περί δημοσίων συμβάσεων και την ευθυγράμμιση της νομοθεσίας για τις παραχωρήσεις, τις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας και τις αμυντικές προμήθειες, με το ευρωπαϊκό κεκτημένο·

32.  επιδοκιμάζει την εφαρμογή του νόμου περί των μικρών επιχειρήσεων· ζητεί να αυξηθεί η στήριξη του δημόσιου τομέα στις ΜΜΕ, δεδομένου ότι αυτές αποτελούν μία από τις ατμομηχανές της οικονομικής ανάπτυξης· ζητεί να ενοποιηθούν οι κατακερματισμένες στρατηγικές που παρεμποδίζουν τα επιχειρηματικά και βιομηχανικά μέσα·

33.  εκφράζει ανησυχίες όσον αφορά την αμετάβλητη κατάσταση στην αγορά εργασίας και, ως εκ τούτου, ζητεί να ληφθούν αποφασιστικά μέτρα για την αντιμετώπιση της υψηλής ανεργίας, ιδίως μεταξύ εκείνων που αναζητούν εργασία για πρώτη φορά, και για τη βελτίωση της αγοράς εργασίας, που χαρακτηρίζεται από χαμηλή απόδοση· καλεί την κυβέρνηση να διασφαλίσει ότι η εφαρμογή της εργασιακής νομοθεσίας ευθυγραμμίζεται με τις προδιαγραφές της ΔΟΕ, όπου περιλαμβάνεται και η βελτίωση των επιθεωρήσεων· τονίζει, επιπλέον, την ανάγκη αντιμετώπισης της παραοικονομίας· ζητεί την ενίσχυση του τριμερούς κοινωνικού διαλόγου·

34.  παροτρύνει το Μαυροβούνιο να αναλάβει περαιτέρω προσπάθειες στους τομείς του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής μέσω της ενίσχυσης της διοικητικής ικανότητας, για την εφαρμογή των σχετικών πολιτικών και της νομοθεσίας της ΕΕ, προκειμένου να διασφαλιστεί η ευθυγράμμιση με το κεκτημένο στον τομέα του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής·

35.  σημειώνει ότι οι παράνομες κατασκευές, ιδίως στον τουριστικό τομέα, αποτελούν σημαντικό πρόβλημα στο Μαυροβούνιο· ζητεί από τις αρχές του Μαυροβουνίου να προωθήσουν αποφασιστικά τη βιώσιμη ανάπτυξη στη χώρα· επισημαίνει ότι είναι σημαντικό η τουριστική ανάπτυξη να ευθυγραμμίζεται με την περιβαλλοντική προστασία·

Περιφερειακή συνεργασία

36.  χαιρετίζει την προορατική συμμετοχή του Μαυροβουνίου σε πρωτοβουλίες όπως αυτές για την περιφερειακή συμφιλίωση και για το σχέδιο "Ομάδα των Έξι των Δυτικών Βαλκανίων", καθώς και την επιθυμία της κυβέρνησης να αναλάβει ηγετικό ρόλο στις πρωτοβουλίες περιφερειακής συνεργασίας· καλεί το Μαυροβούνιο να ενισχύσει την πολιτιστική και οικονομική του συνεργασία με τα γειτονικά κράτη μέλη της ΕΕ· επαινεί την κυβέρνηση για τη διατήρηση καλών διμερών σχέσεων με όλους τους γείτονές της, συμπεριλαμβανομένου του Κοσσυφοπεδίου, αλλά τονίζει την ανάγκη να διευθετηθεί ταχέως η διένεξή της με την Κροατία σχετικά με τα χερσαία και θαλάσσια σύνορα, ιδίως υπό το φως των προκαταρκτικών θαλάσσιων ερευνών για πετρέλαιο· ενθαρρύνει, περαιτέρω, την οριστική οριοθέτηση των συνόρων με τη Σερβία, τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη και το Κοσσυφοπέδιο, προκειμένου να εξαλειφθούν δυνητικές εστίες έντασης· εκφράζει ικανοποίηση για την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά τη διαδικασία της διακήρυξης του Σαράγεβο, περιλαμβανομένης και της εφαρμογής του περιφερειακού οικιστικού προγράμματος· ενθαρρύνει την περαιτέρω συνεργασία με τις γειτονικές χώρες διαμέσου της ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις·

37.  χαιρετίζει τις πρόσφατες επισκέψεις του πρωθυπουργού Dacic στη Ποντγκόριτσα και του πρωθυπουργού Djukanovic στο Βελιγράδι, που ήταν οι πρώτες επισκέψεις από την ανεξαρτησία του Μαυροβουνίου· χαιρετίζει τα γεγονότα αυτά έως ισχυρό σήμα συμφιλίωσης και αυξημένης δέσμευσης και επίδειξης ανοικτού πνεύματος από αμφότερες τις πλευρές, που δεν μπορεί παρά να προοιωνίζεται την περαιτέρω περιφερειακή και ευρωπαϊκή ολοκλήρωση·

38.  επισημαίνει ότι οι σχέσεις καλής γειτονίας που διατηρεί το Μαυροβούνιο με τις χώρες της περιοχής αποτελεί βάση για διενέργεια επιτυχών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ και ότι η ίδια η χώρα αποτελεί παράδειγμα συνεργασίας και προσήλωσης στην ειρήνη και σταθερότητα μιας περιοχής των Δυτικών Βαλκανίων·

39.  χαιρετίζει τις πρόσφατες προσπάθειες της κυβέρνησης να καταγραφούν τα εσωτερικά εκτοπισμένα άτομα και να αποσαφηνισθεί το καθεστώς τους, αναγνωρίζει όμως τη δυσκολία αυτού τους έργου, μεταξύ άλλων σε ό,τι αφορά την εξάλειψη του διοικητικού φόρτου· ζητεί από την ΕΕ, καθώς και από τους άλλους βαλκανικούς εταίρους, να συνδράμουν την κυβέρνηση του Μαυροβουνίου για την επίλυση του θέματος αυτού το ταχύτερο δυνατό και να βοηθήσουν να κλείσει ένα οδυνηρό κεφάλαιο της ιστορίας της περιοχής·

40.  χαιρετίζει την δέσμευση της κυβέρνησης του Μαυροβουνίου για προσχώρηση στο NATO, μολονότι επισημαίνει την έντονη διαφορά απόψεων που υπάρχει μεταξύ των βουλευτών και ευρύτερα στην κοινωνία· εκφράζει την πεποίθηση ότι οι προσπάθειες του Μαυροβουνίου για προσχώρηση στο ΝΑΤΟ θα ωφελήσουν τις προσδοκίες για προσχώρηση της χώρας στην ΕΕ, καθώς και για τη βελτίωση της περιφερειακής συνεργασίας και ασφάλειας· επιδοκιμάζει ιδιαίτερα τη συμβολή του Μαυροβουνίου, παρά τις περιορισμένους αμυντικούς πόρους του, στις αποστολές των ΗΕ και της ΚΠΑΑ, όπου συμπεριλαμβάνεται και αποστολές στο Αφγανιστάν, τη Λιβερία και το Μαλί· χαιρετίζει το σαφές αυτό δείγμα δέσμευσης συνεργασίας του Μαυροβουνίου με τους διεθνείς εταίρους για την προώθηση της παγκόσμιας ειρήνης και σταθερότητας·

o
o   o

41.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, καθώς και στην Κυβέρνηση και το Κοινοβούλιο του Μαυροβουνίου.

(1) ΕΕ L 108 της 29.4.2010, σ. 3. (2) Κείμενα που εγκρίθηκαν, Ρ7_ΤΑ(2012)0453. (3) Κείμενα που εγκρίθηκαν, Ρ7_ΤΑ(2013)0434.