Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie SOLVIT (2013/2154(INI))

P7_TA(2014)0164 A7-0059/2014

Parlament Europejski,

–  uwzględniając zalecenie Komisji 2013/461/UE z dnia 17 września 2013 r. w sprawie zasad regulujących SOLVIT(1),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 17 września 2013 r. zatytułowany „Wspieranie obywateli i przedsiębiorstw na europejskim jednolitym rynku: plan działania na rzecz rozwijania portalu Twoja Europa we współpracy z państwami członkowskimi” (COM(2013)0636),

–  uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 24 lutego 2012 r. zatytułowany „Usprawnianie skutecznego rozwiązywania problemów na jednolitym rynku – odblokowanie pełnego potencjału systemu SOLVIT z okazji dziesięciolecia istnienia” (SWD(2012)0033),

–  uwzględniając pierwsze sprawozdanie Komisji z dnia 28 listopada 2012 r. zatytułowane: „Stan integracji jednolitego rynku na 2013 r. – wkład do rocznej analizy wzrostu gospodarczego na 2013 r.” (COM(2012)0752),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 8 czerwca 2012 r. zatytułowany „Lepsze zarządzanie jednolitym rynkiem” (COM(2012)0259),

–  uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 24 lutego 2012 r. zatytułowany „Wprowadzanie jednolitego rynku – coroczna kontrola sprawowania rządów 2011” (SWD(2012)0025),

–  uwzględniając internetową tabelę wyników jednolitego rynku podaną do wiadomości publicznej dnia 4 lipca 2013 r.,

–  uwzględniając ekspertyzę zatytułowaną „Europejski pojedynczy punkt kontaktowy” z lipca 2013 r., którą zleciła Komisja Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 lutego 2013 r. w sprawie zarządzania jednolitym rynkiem(2),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 czerwca 2012 r. zatytułowaną „Akt o jednolitym rynku – następne kroki na ścieżce wzrostu”(3),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 kwietnia 2011 r. w sprawie zarządzania i partnerstwa na jednolitym rynku(4),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 marca 2010 r. w sprawie SOLVIT(5),

–  uwzględniając art. 48 Regulaminu

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów oraz opinię Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (A7-0059/2014),

A.  mając na uwadze, że obywatele i przedsiębiorstwa powinni efektywnie korzystać z praw związanych z jednolitym rynkiem oraz że prawodawstwo UE gwarantujące te prawa powinno być skutecznie egzekwowane w celu zadbania o to, by wszyscy obywatele i wszystkie przedsiębiorstwa mogły czerpać korzyści z potencjału rynku wewnętrznego;

B.  mając na uwadze, że informowanie obywateli o ich prawach oraz ułatwianie im korzystania z tych praw przyczynia się do lepszego funkcjonowania rynku wewnętrznego;

C.  mając na uwadze, że SOLVIT rozpatruje obecnie 1300 spraw rocznie i udaje mu się znaleźć rozwiązania dla około 90% klientów w terminie 70 dni;

D.  mając na uwadze, że zainteresowanie portalem Twoja Europa i częstotliwość korzystania z niego szybko rośnie oraz że zgodnie z danymi z internetowej tabeli wyników jednolitego rynku w 2012 r. portal odwiedzało ponad 11 000 gości dziennie, a jeszcze rok wcześniej liczba ta wynosiła 6500;

E.  mając na uwadze, że Komisja Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów wielokrotnie wzywała do usprawnienia sieci SOLVIT oraz do zwiększenia dostępności informacji i lepszego informowania o prawach w UE;

F.  mając na uwadze, że SOLVIT odgrywa ważną rolę jako kluczowe narzędzie rozwiązywania problemów, a w konsekwencji stanowi sposób na zapewnienie lepszej zgodności z prawem Unii w obszarze jednolitego rynku; mając na uwadze, że pomimo to SOLVIT nadal nie jest używany w dostatecznym stopniu i nie wykorzystuje się w pełni jego potencjału;

G.  mając na uwadze, że sieć SOLVIT pod warunkiem pełnego wykorzystania jej potencjału może stać się w wielu dziedzinach przydatnym narzędziem ograniczającym nadmierne odwoływanie się do systemu wymiaru sprawiedliwości, który jest niejednokrotnie bardzo złożony, co utrudnia obywatelom i przedsiębiorstwom rozwiązanie ich problemów;

H.  mając na uwadze, że z zamówionej przez Parlament ekspertyzy zatytułowanej „Europejski pojedynczy punkt kontaktowy” wynika, iż chociaż obywatele europejscy i przedsiębiorstwa europejskie mają dostęp do szerokiego zestawu informacji, porad i pomocy online, świadomość istnienia takich usług jest bardzo niska, zważywszy, że 91,6% zapytanych osób nic nie wiedziało o żadnej usłudze internetowej, z której mogłoby skorzystać w celu rozwiązania problemu dotyczącego jednolitego rynku;

I.  mając na uwadze, że skuteczne udzielanie pomocy przez centra SOLVIT zależy w dużej mierze od dobrego wyszkolenia ich personelu;

J.  mając na uwadze, że należy włożyć więcej starań w lepszą integrację SOLVIT z innymi usługami wsparcia i narzędziami egzekwowania prawa dostępnymi na szczeblu krajowym i unijnym;

K.  mając na uwadze, że obywatele i przedsiębiorstwa muszą mieć świadomość praw przysługujących im w obrębie jednolitego rynku oraz że wciąż istnieje konieczność zwiększania wiedzy na ten temat, aby prawidłowo identyfikowali oni pojawiające się problemy i potrafili je rozwiązywać;

Wprowadzenie: skuteczne korzystanie z praw i możliwości w obrębie jednolitego rynku

1.  powtarza, że potencjał jednolitego rynku będzie można uwolnić dopiero wtedy, gdy obywatele i przedsiębiorstwa będą znali swoje prawa i oferowane im możliwości oraz będą mogli skutecznie z nich korzystać; przypomina, że cele te będzie można osiągnąć tylko wtedy, gdy państwa członkowskie zapewnią skuteczne egzekwowanie prawa w obszarze jednolitego rynku oraz gdy udostępnione zostaną skuteczne mechanizmy rozwiązywania problemów i wysokiej jakości informacje;

2.  podkreśla, że wiele problemów dotyczących jednolitego rynku wynika z nadmiernie rygorystycznego wdrażania, opóźnień we wdrażaniu lub nieprawidłowości przy wdrażaniu ze strony jednego lub kilku państw członkowskich lub ze sprzeczności przepisów krajowych z prawem Unii; w tym względzie stanowczo wzywa Komisję do wywierania nacisków na te państwa członkowskie, które nie stosują przepisów dotyczących jednolitego rynku;

3.  zwraca uwagę, że sieć SOLVIT pozwala wykryć wiele problemów związanych z wprowadzaniem w życie przepisów dotyczących jednolitego rynku oraz pochwala wkład SOLVIT w dokonywanie zmian administracyjnych i regulacyjnych pozwalających zaradzić tym problemom; wzywa Radę do podjęcia środków zmierzających do poprawy zadań administracji publicznej w celu wzmocnienia współpracy między władzami krajowymi a Komisją;

4.  podkreśla, że SOLVIT musi dysponować mechanizmem sprawnego powiadamiania Komisji o problemach pojawiających się w obszarze rynku wewnętrznym, związanych z niestosowaniem prawa UE, o których uzyskał wiedzę;

5.  podkreśla, że właściwe wprowadzenie w życie, egzekwowanie i przestrzeganie przepisów dotyczących jednolitego rynku ma zasadnicze znaczenie dla konsumentów i przedsiębiorstw europejskich, a tym samym dla szeroko pojętej gospodarki i budowania zaufania obywateli do funkcjonowania jednolitego rynku; podkreśla również obowiązki prawne państw członkowskich w tym względzie;

6.  ponownie wzywa do dalszych postępów w stosowaniu stosownych postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom, również poprzez zapewnienie ściślejszego stosowania takich postępowań w przypadkach łamania przepisów unijnych w obszarze jednolitego rynku, a także poprzez stosowanie szybszych procedur;

7.  podkreśla ponadto znaczenie podejmowania wszelkich wysiłków służących zapobieganiu problemom związanym z egzekwowaniem prawa, wykrywaniu lub eliminowaniu ich zanim konieczne stanie się wszczęcie formalnego postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom;

8.  zaznacza, że należy stosować zasadę „zero tolerancji” w przypadku niestosowania dyrektywy usługowej oraz wzajemną ocenę wykonania i transpozycji tejże dyrektywy jako metody zapewnienia skutecznego stosowania prawa w obszarze jednolitego rynku;

SOLVIT: pomoc przedsiębiorstwom i osobom prywatnym w rozwiązywaniu problemów

9.  przyjmuje z zadowoleniem nowe zalecenie Komisji w sprawie zasad regulujących SOLVIT, które przygotowuje grunt pod SOLVIT 2.0;

10.  zwraca uwagę, że sieć SOLVIT osiągnęła wymierne rezultaty i dowiodła swojej użyteczności; zauważa jednak, że istnieją znaczne możliwości jej usprawnienia, zwłaszcza w odniesieniu do rozwiązywania sporów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej i do czasu potrzebnego na rozwiązanie problemu;

11.  z zadowoleniem przyjmuje wysiłki Komisji na rzecz dalszej optymalizacji owocnej pracy sieci SOLVIT służącej nieformalnemu i szybkiemu rozwiązywaniu transgranicznych sporów dotyczących kwestii związanych z rynkiem wewnętrznym i będącej narzędziem rozwiązywania problemu niewłaściwego stosowania przepisów po transpozycji przy zastosowaniu procedur, do których obywatele mają jak największy dostęp, a także sugeruje, aby państwa członkowskie ściśle współpracowały z Komisją w celu usprawnienia system SOLVIT i uczynienia zeń bezpłatnego narzędzia przyjaznego użytkownikom;

12.  uważa, że skuteczność centrów SOLVIT powinna być stale zwiększana, zwłaszcza w odniesieniu do spraw z zakresu zabezpieczenia społecznego, oraz zachęca do lepszej koordynacji krajowych systemów zabezpieczenia społecznego;

13.  domaga się zwrócenia szczególnej uwagi na wszystkie kwestie transgraniczne związane z prawami pracowniczymi i socjalnymi oraz równym traktowaniem przy szczególnym uwzględnieniu takich kwestii jak świadczenia rentowe i emerytalne, pracownicy z UE i delegowanie pracowników;

14.  podkreśla zwłaszcza znaczenie SOLVIT dla pracowników mobilnych w odniesieniu do kwestii równego traktowania i rozwiązywania problemów transgranicznych;

15.  zauważa, że zdecydowaną większość klientów SOLVIT stanowią obywatele; podkreśla potrzebę uwolnienia znacznego potencjału SOLVIT jako narzędzia do rozwiązywania problemów z przeznaczeniem dla przedsiębiorstw; podkreśla, że należy podjąć więcej działań służących upowszechnieniu SOLVIT wśród przedsiębiorstw, szczególnie małych i średnich przedsiębiorstw, zapoznaniu ich z możliwościami oferowanymi przez to narzędzie oraz umożliwieniu im jego lepszego wykorzystania; pochwala ostatnią aktualizację portalu biznesowego Twoja Europa jako właściwy krok w tym kierunku;

16.  apeluje o zintensyfikowanie działań SOLVIT w zakresie public relations, aby znacznie upowszechnić wiedzę o istnieniu tej sieci; wzywa państwa członkowskie, Komisję i posłów do Parlamentu Europejskiego w ich okręgach wyborczych do angażowania się w kampanie uświadamiające w celu propagowania roli portalu Twoja Europa i sieci SOLVIT; podkreśla, że państwa członkowskie mają możliwość dalszego rozwoju sieci SOLVIT na szczeblu regionalnym, zwracając jednocześnie uwagę, że rozpatrywanie spraw musi się odbywać na szczeblu administracji krajowych;

17.  zwraca uwagę, że do sieci SOLVIT wciąż wpływa duża liczba niedotyczących jej spraw, co spowalnia proces rozpatrywania skarg wchodzących w zakres kompetencji SOLVIT; podkreśla tym samym konieczność zwiększania wiedzy przedsiębiorców i obywateli o zakresie kompetencji SOLVIT;

18.  wzywa państwa członkowskie do zapewnienia odpowiednich zasobów na utrzymanie sieci SOLVIT w nawiązaniu do warunków organizacji centrów SOLVIT określonych w zaleceniu Komisji z dnia 17 września 2013 r.;

19.  podkreśla znaczenie utrzymania jakości usług oferowanych przez SOLVIT pomimo ograniczeń budżetowych i skromnych zasobów ludzkich; podkreśla znaczenie zapewnienia centrom SOLVIT dostatecznej liczby dobrze wyszkolonych pracowników posiadających odpowiednią wiedzę prawniczą i znajomość właściwych języków Unii, a także zapewnienie pracownikom odpowiednich szkoleń mających na celu stałe podnoszenie ich kwalifikacji i umiejętności;

20.  podkreśla znaczenie zapewnienia porównywalnej jakości usług przez wszystkie centra SOLVIT działające w różnych państwach członkowskich, co jest kluczowe dla sprawnego rozwiązania problemu;

21.  podkreśla znaczenie szybkiego rozwiązywania problemów wymagających jedynie objaśnienia prawa unijnego oraz kontaktowania się w odpowiedni sposób z wnioskodawcami w skomplikowanych sprawach;

22.  wzywa do lepszego dostosowania do innych procedur rozpatrywania skarg, zwłaszcza do projektu UE Pilot;

23.  podkreśla znaczenie ukierunkowania systemu SOLVIT na rozpatrywanie większej liczby spraw związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej; zauważa, że wymaga to szerszej wiedzy o SOLVIT w środowisku biznesowym, zacieśnienia współpracy przez SOLVIT z europejskimi i krajowymi stowarzyszeniami przedsiębiorców, na przykład w formie grupy roboczej skupiającej centra SOLVIT i stowarzyszenia przedsiębiorców, oraz gotowości niektórych centrów SOLVIT do zajmowania się bardziej skomplikowanymi sprawami;

24.  wyraża ubolewanie, że wiele spraw związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, którymi SOLVIT mógłby się zająć, zostało odrzuconych na tej podstawie, że są zbyt skomplikowane; uważa, że skoro niektóre centra SOLVIT postrzegają tego rodzaju sprawy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej za zbyt skomplikowane, tego rodzaju problem powinien zostać rozwiązywany na szczeblu lokalnym w tych centrach SOLVIT;

25.  podkreśla znaczenie świadczenia przez Komisję nieformalnej pomocy w rozpatrywaniu spraw, w tym nieformalnej pomocy prawnej w skomplikowanych sprawach; wzywa centra SOLVIT do korzystania z takiej pomocy;

26.  podkreśla znaczenie wymiany informacji pomiędzy centrami SOLVIT i zaleca, aby państwa członkowskie inwestowały w usprawnienie współpracy między tymi centrami; zachęca centra SOLVIT w całej Unii do inicjowania intensywniejszej i szerszej wymiany godnych naśladowania wzorców oraz podkreśla znaczenie takiej wymiany najlepszych praktyk pomiędzy centrami SOLVIT w odniesieniu do wdrażania i propagowania świadczonych usług;

27.  przyjmuje z zadowoleniem wyjaśnienia zawarte w zaleceniu Komisji 2013/461/UE co do mandatu sieci SOLVIT w sprawach, w przypadku których okazuje się, że przepisy krajowe są sprzeczne z prawem Unii (zwanych również sprawami strukturalnymi); pochwala przyjmowanie takich spraw do rozpatrzenia przez niektóre centra SOLVIT; wzywa wszystkie centra SOLVIT do zapewniania skutecznego wsparcia, ilekroć pojawią się tego rodzaju problemy, również poprzez pomoc w identyfikowaniu potencjalnych problemów wynikających z proponowanych przepisów krajowych;

28.  wzywa centra SOLVIT do śmielszych i skuteczniejszych działań w kwestii odpowiadania na skargi, a zwłaszcza rozpatrywania bardziej skomplikowanych spraw;

29.  podkreśla znaczenie komunikowania się i współpracy między wnioskodawcą, odpowiednimi centrami SOLVIT i Komisją przez cały czas trwania procedury; zwraca uwagę, że w wielu przypadkach w trakcie trwania procedury nie prowadzi się konsultacji z wnioskodawcą, który ma kontakt z centrum SOLVIT jedynie w momencie składania wniosku i w momencie zakończenia sprawy;

30.  jest zdania, że konieczna jest ściślejsza współpraca pomiędzy wszystkimi szczeblami administracji krajowej a siecią SOLVIT;

31.  z zadowoleniem przyjmuje zwłaszcza zapewnianą przez centra SOLVIT ochronę danych osobowych i apeluje o jej stałe monitorowanie, a w stosownych przypadkach wzmacnianie tej ochrony, aby spełnić wymogi użytkowników w zakresie ochrony danych;

32.  podkreśla znaczenie wzrostu znajomości i widoczności sieci SOLVIT oraz przybliżania jej osobom, które nic o niej nie wiedzą; wzywa państwa członkowskie i Komisję, by zagwarantowały równy dostęp do centrów SOLVIT i portali internetowych, w szczególności w przypadku osób niepełnosprawnych oraz osób starszych, a także by opracowały wszystkie możliwe opcje nawiązywania kontaktu między użytkownikami a centrami SOLVIT w tym kontekście; przyjmuje do wiadomości wniosek Komisji dotyczący dyrektywy w sprawie dostępności stron internetowych instytucji sektora publicznego (COM(2012)0721);

33.  podkreśla potrzebę łączenia i integrowania portali SOLVIT z innymi powiązanymi podmiotami i platformami w celu zwiększenia dostępności i widoczności dla wszystkich użytkowników; proponuje, by państwa członkowskie ściśle współpracowały z Komisją w celu udoskonalenia systemu SOLVIT poprzez zapewnienie spójnego podejścia w całej UE i zwiększenie widoczności tego systemu; uważa, że odnośne strony internetowe instytucji europejskich powinny zawierać łącze do portalu Twoja Europa;

34.  podkreśla znaczenie rozpowszechniania informacji o bazie danych zawierającej sprawy SOLVIT oraz z zadowoleniem przyjmuje zalecenie Komisji dotyczące potrzeby dostarczania informacji na temat alternatywnych systemów rozwiązywania problemów lub źródeł informacji, w tym również innych możliwych sposobów dochodzenia praw, zarówno na szczeblu krajowym, jak i unijnym w sprawach niewchodzących w zakres SOLVIT;

35.  zachęca centra SOLVIT do proaktywnych działań poprzez nawiązywanie kontaktu z obywatelami i przedsiębiorstwami oraz z parlamentami krajowymi z własnej inicjatywy;

36.  pochwala internetową tabelę wyników jednolitego rynku, gdzie prezentowane są dane na temat wyników państw członkowskich odnoszących się do sieci SOLVIT i portalu Twoja Europa, a także wyników dotyczących prawodawstwa UE w obszarze funkcjonowania jednolitego rynku;

37.  wzywa Komisję oraz państwa członkowskie do podjęcia dalszych kroków w celu rozpowszechnienia informacji na temat dostępności tych instrumentów wśród obywateli, przedsiębiorstw i przedsiębiorców za pomocą wszelkich środków masowego przekazu, w tym internetu, tak aby informacja ta dotarła do jak największej liczby obywateli i przedsiębiorców; wzywa państwa członkowskie do organizowania kampanii informacyjnych skierowanych do konkretnych grup odbiorców, w tym przedsiębiorstw, a szczególnie do małych i średnich przedsiębiorstw;

38.  wzywa Komisję, aby w ramach rocznych sprawozdań na temat integracji jednolitego rynku nadal monitorowała wyniki unijnych mechanizmów rozwiązywania problemów – zwłaszcza sieci SOLVIT – jako części rocznej analizy wzrostu gospodarczego; ponadto ponownie wzywa Komisję do lepszego zarządzania jednolitym rynkiem poprzez ustanowienie specjalnego filaru europejskiego semestru wraz z zaleceniami skierowanymi do konkretnych krajów;

39.  nadal poczuwa się do obowiązku ścisłego monitorowania postępów SOLVIT; wzywa Komisję do wyznaczenia miarodajnych celów pożądanego rozwoju SOLVIT; zachęca również państwa członkowskie do ustanowienia własnych wymiernych celów i terminów dotyczących rozwoju procesu rozpatrywania spraw w lokalnych centrach SOLVIT; uważa w związku z tym, że krokiem naprzód do celów monitorowania postępów mógłby być podział na sprawy dotyczące obywateli i sprawy związane z prowadzeniem działalności gospodarczej; wyraża przekonanie, że jeżeli cele te nie zostaną zrealizowane, należy rozważyć możliwość zastąpienia nieformalnej procedury aktem ustawodawczym, biorąc pod uwagę istniejące mechanizmy, takie jak dyrektywa 2013/11/UE w sprawie alternatywnych metod rozstrzygania sporów konsumenckich oraz rozporządzenie (UE) nr 524/2013 w sprawie internetowego systemu rozstrzygania sporów konsumenckich; wzywa Radę do podążania za ambitnymi celami Parlamentu w tym zakresie; wzywa Komisję i państwa członkowskie do ścisłego monitorowania postępów poczynionych na rzecz osiągnięcia unijnych i krajowych celów SOLVIT w ramach europejskiego semestru;

Twoja Europa: lepsze reagowanie na potrzeby obywateli i przedsiębiorstw

40.  zwraca uwagę na ciągły wzrost częstotliwości korzystania z portalu Twoja Europa;

41.  zachęca Komisję i państwa członkowskie do wskazywania wyraźnej różnicy między portalem Twoja Europa a systemem SOLVIT podczas koordynowania poszczególnych kampanii mających na celu ich uwidocznienie;

42.  przyjmuje z zadowoleniem cele wyznaczone w planie działania na rzecz portalu Twoja Europa, a mianowicie zapewnianie wysokiej jakości praktycznych informacji o prawach UE w obszarze jednolitego rynku, rozpowszechnianie informacji o portalu Twoja Europa oraz nadanie praktycznego wymiaru ścisłemu partnerstwu między Komisją a państwami członkowskimi;

43.  zachęca Komisję do podjęcia skuteczniejszych kroków na rzecz lepszego pozycjonowania portalu Twoja Europa jako narzędzia dla przedsiębiorstw oraz do zwiększenia jego widoczności, m.in. dzięki lepszemu wykorzystaniu mediów społecznościowych; uważa, że poprzez budowanie świadomości marki i poprzez włączenie systemu SOLVIT portal Twoja Europa powinien stać się jedynym punktem dostępu dla europejskich konsumentów i przedsiębiorstw, które napotkały problemy lub poszukują informacji; wierzy, że taki jedyny punkt dostępu mógłby służyć jako punkt odniesienia dla obywateli i przedsiębiorstw oraz ułatwiać im dostęp do różnego rodzaju narzędzi informacyjnych i wyspecjalizowanych mechanizmów rozwiązywania problemów, takich jak SOLVIT;

44.  wzywa Komisję do rozszerzenia zakresu portalu Twoja Europa, aby w pełni obejmował prawa, obowiązki i możliwości w obrębie jednolitego rynku, oraz do uczynienia go jak najłatwiejszym w obsłudze;

45.  wzywa państwa członkowskie do dostarczania informacji na temat krajowych przepisów i procedur dotyczących praw w UE; wzywa państwa członkowskie do nadania tym informacjom praktycznej formy, pozbawienia ich specjalistycznego żargonu, zapewnienia równego dostępu do nich dla wszystkich, aktualizowania ich i udostępniania w odpowiednich językach, a także do utworzenia łączy między portalami krajowymi (administracja elektroniczna) a portalem Twoja Europa;

o
o   o

46.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz parlamentom i rządom państw członkowskich.

(1) Dz.U. L 249 z 19.9.2013, s. 10. (2) Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0054. (3) Dz.U. C 332 E z 15.11.2013, s. 72. (4) Dz.U. C 296 E z 2.10.2012, s. 51. (5) Dz.U. C 349 E z 22.12.2010, s. 10.

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie projektu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie europejskiego nakazu dochodzeniowego w sprawach karnych (09288/2010 – C7-0185/2010 – 2010/0817(COD))

P7_TA(2014)0165 A7-0477/2013

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając inicjatywę grupy państw członkowskich przedstawioną Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (09288/2010),

–  uwzględniając art. 76 lit. b) oraz art. 82 ust. 1 lit. a) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, na mocy których przedstawiono projekt aktu Parlamentowi (C7–0185/2010),

–  uwzględniając art. 294 ust. 3 i 15 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając zobowiązanie przedstawiciela Rady, przekazane pismem z dnia 5 grudnia 2013 r., do zatwierdzenia stanowiska Parlamentu Europejskiego, zgodnie z art. 294 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 44 i 55 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (A7–0477/2013),

1.  przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, a także parlamentom narodowym.

Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 27 lutego 2014 r. w celu przyjęcia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/.../UE w sprawie europejskiego nakazu dochodzeniowego w sprawach karnych

(Jako że pomiędzy Parlamentem i Radą osiągnięte zostało porozumienie, stanowisko Parlamentu odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, dyrektywy 2014/41/UE.)

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 539/2001 wymieniające państwa trzecie, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych, oraz te, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu (COM(2013)0853 – C7-0430/2013 – 2013/0415(COD))

P7_TA(2014)0166 A7-0104/2014

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2013)0853),

–  uwzględniając art. 294 ust. 2 oraz art. 77 ust. 2 lit. a) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi Komisja przedstawiła wniosek Parlamentowi (C7–0430/2013),

–  uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając zobowiązanie do zatwierdzenia stanowiska Parlamentu przekazane przez przedstawiciela Rady pismem z dnia 13 lutego 2014 r. zgodnie z art. 294 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art.55 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (A7-0104/2014),

1.  przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu

2.  zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli uzna ona za stosowne wprowadzić znaczące zmiany do swojego wniosku lub zastąpić go innym tekstem;

3.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, a także parlamentom narodowym.

Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 27 lutego 2014 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr .../2014 zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 539/2001 wymieniające państwa trzecie, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych, oraz te, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu

(Jako że pomiędzy Parlamentem i Radą osiągnięte zostało porozumienie, stanowisko Parlamentu odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, rozporządzenia (UE) nr 259/2014.)

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia dobrowolnej umowy o partnerstwie pomiędzy Unią Europejską i Republiką Indonezji dotyczącej egzekwowania prawa, zarządzania i handlu w dziedzinie leśnictwa oraz handlu produktami z drewna wprowadzanymi na terytorium Unii Europejskiej (11767/1/2013 – C7-0344/2013 – 2013/0205(NLE))

P7_TA(2014)0167 A7-0043/2014

(Zgoda)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając projekt decyzji Rady (11767/1/2013),

–  uwzględniając projekt dobrowolnej umowy o partnerstwie pomiędzy Unią Europejską i Republiką Indonezji dotyczącej egzekwowania prawa, zarządzania i handlu w dziedzinie leśnictwa oraz handlu produktami z drewna wprowadzanymi na terytorium Unii Europejskiej (11769/1/2013),

–  uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 207 ust. 3 akapit pierwszy, art. 207 ust. 4 akapit pierwszy, art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) ppkt v) oraz art. 218 ust. 7 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C7-0344/2013),

–  uwzględniając art. 81 oraz art. 90 ust. 7 Regulaminu,

–  uwzględniając zalecenie Komisji Handlu Międzynarodowego oraz opinię Komisji Rozwoju (A7-0043/2014),

1.  wyraża zgodę na zawarcie umowy;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Republiki Indonezji.

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady wprowadzającej uproszczony system kontroli osób na granicach zewnętrznych oparty na jednostronnym uznawaniu przez Chorwację i Cypr niektórych dokumentów za równorzędne z ich wizami krajowymi na przejazd tranzytem przez ich terytorium lub planowany pobyt na tym terytorium nieprzekraczający 90 dni w dowolnym okresie 180 dni oraz uchylającej decyzję nr 895/2006/WE i decyzję nr 582/2008/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (COM(2013)0441 – C7-0186/2013 – 2013/0210(COD))

P7_TA(2014)0168 A7-0082/2014

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2013)0441),

–  uwzględniając art. 294 ust. 2 oraz art. 77 ust. 2 lit. a) i b) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi Komisja przedstawiła wniosek Parlamentowi (C7–0186/2013),

–  uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając zobowiązanie do zatwierdzenia stanowiska Parlamentu przekazane przez przedstawiciela Rady pismem z dnia 5 lutego 2014 r. zgodnie z art. 294 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art.55 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (A7-0082/2014),

1.  przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu;

2.  zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli uzna ona za stosowne wprowadzić znaczące zmiany do swojego wniosku lub zastąpić go innym tekstem;

3.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, a także parlamentom narodowym.

Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 27 lutego 2014 r. w celu przyjęcia decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady nr .../2014/UE wprowadzającej uproszczony system kontroli osób na granicach zewnętrznych oparty na jednostronnym uznawaniu przez Bułgarię, Chorwację, Cypr i Rumunię niektórych dokumentów za równorzędne z ich wizami krajowymi na przejazd tranzytem przez ich terytorium lub planowany pobyt na tym terytorium nieprzekraczający 90 dni w każdym okresie 180-dniowym oraz uchylającej decyzje nr 895/2006/WE i nr 582/2008/WE

(Jako że pomiędzy Parlamentem i Radą osiągnięte zostało porozumienie, stanowisko Parlamentu odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, decyzji nr 565/2014/UE.)

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 539/2001 wymieniające państwa trzecie, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych, oraz te, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu (COM(2012)0650 – C7-0371/2012 – 2012/0309(COD))

P7_TA(2014)0169 A7-0373/2013

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2012)0650),

–  uwzględniając art. 294 ust. 2 oraz art. 77 ust. 2 lit. a) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi Komisja przedstawiła wniosek Parlamentowi (C7-0371/2012),

–  uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając zobowiązanie przedstawiciela Rady, przekazane pismem z dnia 5 lutego 2014 r., do zatwierdzenia stanowiska Parlamentu Europejskiego, zgodnie z art. 294 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art.55 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (A7–0373/2013),

1.  przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu;

2.  zatwierdza oświadczenie Parlamentu, Rady i Komisji załączone do niniejszej rezolucji;

3.  przyjmuje do wiadomości oświadczenie Komisji załączone do niniejszej rezolucji;

4.  zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli uzna ona za stosowne wprowadzić znaczące zmiany do swojego wniosku lub zastąpić go innym tekstem;

5.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, a także parlamentom narodowym.

Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 27 lutego 2014 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr .../2014 zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 539/2001 wymieniające państwa trzecie, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych, oraz te, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu

(Jako że pomiędzy Parlamentem i Radą osiągnięte zostało porozumienie, stanowisko Parlamentu odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, rozporządzenia (UE) nr 509/2014.)

ZAŁĄCZNIK DO REZOLUCJI USTAWODAWCZEJ

Oświadczenie Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji w sprawie dodatkowej oceny Kolumbii i Peru

Parlament Europejski i Rada uznają potrzebę przeprowadzenia dodatkowej oceny spełnienia odnośnych kryteriów przez Kolumbię i Peru, zanim Komisja przedstawi Radzie zalecenia dotyczące decyzji upoważniających do rozpoczęcia negocjacji w sprawie umów o ruchu bezwizowym z tymi państwami.

Komisja zobowiązuje się do niezwłocznego przystąpienia do tej oceny oraz do jak najszybszego jej przekazania Parlamentowi Europejskiemu i Radzie po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia.

Parlament Europejski i Rada przyjmują do wiadomości to zobowiązanie Komisji.

Oświadczenie Komisji w sprawie informowania Parlamentu Europejskiego

Komisja odnotowuje z zadowoleniem przyjęcie przez Parlament Europejski i Radę jej wniosku dotyczącego zmiany rozporządzenia (WE) nr 539/2001 w celu dostosowania załączników zawierających wykazy państw trzecich, których obywatele podlegają obowiązkowi wizowemu, oraz państw trzecich, których obywatele są zwolnieni z takiego wymogu.

Zgodnie z porozumieniem ramowym z dnia 20 października 2010 r. w sprawie stosunków między Parlamentem Europejskim i Komisją Europejską, a w szczególności jego pkt 23, Komisja potwierdza swoje zobowiązanie do systematycznego informowania Parlamentu Europejskiego o przebiegu negocjacji w sprawie umów o ruchu bezwizowym w następstwie przeniesienia wybranych państw do wykazu zawartego w załączniku II do rozporządzenia (WE) nr 539/2001. Komisja będzie co najmniej dwa razy w roku przedstawiać właściwym organom Parlamentu Europejskiego aktualne informacje.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie sytuacji na Ukrainie (2014/2595(RSP))

P7_TA(2014)0170 RC-B7-0219/2014

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie europejskiej polityki sąsiedztwa, Partnerstwa Wschodniego i Ukrainy, w szczególności rezolucję z dnia 6 lutego 2014 r. w sprawie sytuacji na Ukrainie(1),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 grudnia 2013 r. w sprawie wyniku szczytu w Wilnie i przyszłości Partnerstwa Wschodniego, zwłaszcza w odniesieniu do Ukrainy(2),

–  uwzględniając konkluzje z posiedzenia Rady Europejskiej, które odbyło się w dniach 19–20 grudnia 2013 r.,

–  uwzględniając konkluzje z nadzwyczajnego posiedzenia Rady do Spraw Zagranicznych w sprawie Ukrainy, które odbyło się w dniu 20 lutego 2014 r.,

–  uwzględniając art. 110 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że po decyzji prezydenta i rządu Ukrainy o zawieszeniu podpisania układu o stowarzyszeniu w całym kraju setki tysięcy ludzi spontanicznie wyszły na ulice, by opowiedzieć się za integracją europejską; mając na uwadze, że w Kijowie protestujący prowadzą pokojowe demonstracje na Placu Niepodległości (Majdanie), domagając się zdecydowanych zmian politycznych i chcąc skłonić rząd do ponownego rozważenia wspomnianej decyzji;

B.  mając na uwadze, że władze pod przywództwem prezydenta Janukowycza jednoznacznie złamały prawo, zezwalając siłom bezpieczeństwa na użycie ostrej amunicji przeciw protestującym oraz umieszczając snajperów na dachach na Majdanie i wokół niego, gdzie od końca listopada 2013 r. skupiają się antyrządowe i proeuropejskie protesty; mając na uwadze, że na ulicach Kijowa rozstrzelano demonstrantów i przypadkowe osoby, co spotkało się z oburzeniem i potępieniem na arenie międzynarodowej;

C.  mając na uwadze, że równocześnie trzech ministrów spraw zagranicznych z UE udało się do Kijowa, chcąc pośredniczyć w wynegocjowaniu kompromisowego rozwiązania konfliktu między prezydentem Janukowyczem a opozycją; mając na uwadze, że udało im się doprowadzić do porozumienia w sprawie planu pokojowego i demokratycznego wyjścia z kryzysu; mając na uwadze, że osiągnięcie tego porozumienia ułatwił również rosyjski wysłannik specjalny, choć nie złożył pod nim podpisu;

D.  mając na uwadze, że w tej sytuacji UE podjęła decyzję o nałożeniu ukierunkowanych sankcji, obejmujących zamrożenie aktywów i zakaz wydawania wiz, wobec osób odpowiedzialnych za łamanie praw człowieka, przemoc i nadużycie siły; mając na uwadze, że państwa członkowskie uzgodniły ponadto, iż zawieszą zezwolenia na wywóz sprzętu, który może być wykorzystywany do wewnętrznych represji, a także ponownie ocenią zezwolenia na wywóz sprzętu objętego wspólnym stanowiskiem 2008/944/WPZiB;

E.  mając na uwadze inicjatywę mieszkańców Lwowa i Doniecka, którzy zdecydowali, że w dniu 26 lutego 2014 r. przy załatwianiu bieżących spraw będą się posługiwać odpowiednio językiem rosyjskim i ukraińskim w geście solidarności i symbolu jedności całego kraju;

F.  mając na uwadze, że w dniu 21 lutego 2014 r. Rada Najwyższa Ukrainy przyjęła uchwałę, w której potępiła działania „antyterrorystyczne” i zażądała wycofania sił bezpieczeństwa z centrum Kijowa; mając na uwadze, że parlament wykazał w ten sposób, że jest zdecydowany odegrać centralną rolę i objąć kontrolę nad sytuacją w kraju; mając na uwadze, że następnego dnia Rada Najwyższa przegłosowała odwołanie prezydenta Janukowycza, przywrócenie konstytucji z 2004 r., przyspieszone wybory w dniu 25 maja 2014 r. i zwolnienie byłej premier Julii Tymoszenko;

1.  składa hołd walczącym i ginącym za europejskie wartości, przekazuje wyrazy głębokiego współczucia rodzinom ofiar, zdecydowanie potępia wszelkie akty przemocy i wzywa wszystkich obywateli Ukrainy oraz przywódców politycznych i liderów społeczeństwa obywatelskiego do działania w duchu najwyższej odpowiedzialności w tym historycznym dla Ukrainy momencie;

2.  stanowczo potępia brutalne i niewspółmierne działania sił prewencji, np. oddziałów Berkut, snajperów i innych, które to działania doprowadziły do dramatycznej eskalacji przemocy; wyraża ubolewanie z powodu ofiar śmiertelnych i obrażeń odniesionych wśród wszystkich stron konfliktu oraz składa wyrazy współczucia rodzinom ofiar; przestrzega, że dalszą eskalacja przemocy miałaby katastrofalne skutki dla narodu ukraińskiego oraz mogłaby podważyć jedność i terytorialną integralność kraju; podkreśla, że obecnie niezwykle ważne jest, by wszystkie strony wykazały się odpowiedzialnością, umiarkowaniem i zaangażowaniem na rzecz politycznego dialogu obejmującego wszystkie strony, a także by wykluczyły stosowanie pozasądowych środków odwetowych; z całą mocą wzywa wszystkie siły polityczne do współpracy w tym krytycznym dla Ukrainy momencie oraz do sprzyjania kompromisowym rozwiązaniom, do wyraźnego zdystansowania się od ekstremistów oraz do unikania prowokacji i gwałtownych działań mogących podsycać ruchy separatystyczne;

3.  z zadowoleniem przyjmuje odpowiedzialne poczynania Rady Najwyższej przy sprawowaniu wszystkich funkcji zarządczych i wypełnianiu próżni politycznej i instytucjonalnej powstałej po ustąpieniu rządu i odwołaniu prezydenta, a następnie usunięciu go przez parlament; odnotowuje środki przyjęte dotychczas przez parlament, szczególnie jeśli chodzi o przywrócenie konstytucji z 2004 r., decyzję o przeprowadzeniu wyborów prezydenckich w dniu 25 maja 2014 r., decyzję o wycofaniu milicji i sił bezpieczeństwa oraz zwolnienie z więzienia Julii Tymoszenko; podkreśla, że niezwykle ważne jest, by ukraiński parlament i jego posłowie nadal przestrzegali zasad praworządności;

4.  wyraża uznanie dla mieszkańców Ukrainy za dobrze zorganizowaną zmianę władz oraz za obywatelski opór, jakim wykazali się w ciągu minionych miesięcy, oraz podkreśla, że ten protest obywatelski i społeczny służy za przykład i będzie stanowić przełom w historii Ukrainy; podkreśla, że tego demokratycznego i obywatelskiego zwycięstwa nie powinna zakłócać chęć zemsty czy akty odwetu wobec przeciwników ani wewnętrzne konflikty polityczne; podkreśla, że osoby, które dopuściły się zbrodni na obywatelach Ukrainy i nadużyły władzy państwowej, powinny stanąć przed niezawisłymi sądami; wzywa do utworzenia niezależnej komisji, która zbadałaby – w ścisłej współpracy z międzynarodowym panelem doradców Rady Europy – przypadki łamania praw człowieka mające miejsce od początku protestów;

5.  popiera podejście UE, łączące w sobie intensywne starania dyplomatyczne z ukierunkowanymi sankcjami wobec osób odpowiedzialnych za nakazywanie łamania praw człowieka w związku z prześladowaniami politycznymi; wzywa do wdrożenia ukierunkowanych sankcji uzgodnionych przez Radę do Spraw Zagranicznych oraz apeluje do państw członkowskich o zastosowanie ich przepisów dotyczących walki z praniem pieniędzy, by powstrzymać przepływ sprzeniewierzonych funduszy z Ukrainy, a także o zapewnienie zwrócenia skradzionych zasobów zdeponowanych w UE; jest zdania, że należy niezwłocznie wszcząć naprawdę niezależne śledztwo w sprawie popełnionych zbrodni oraz że ukierunkowane sankcje należy znieść, gdy tylko sytuacja na Ukrainie się poprawi, a wspomniane śledztwo zacznie przynosić rezultaty; wzywa do przeprowadzenia dochodzenia w sprawie masowego sprzeniewierzania funduszy i aktywów państwowych przez znajomych i „rodzinę” usuniętego prezydenta Janukowycza, do zamrożenia ich wszystkich aktywów w oczekiwaniu na wyjaśnienie, w jaki sposób zostały uzyskane, a w przypadku potwierdzenia, że zostały skradzione, do zwrotu takich aktywów przez rządy państw członkowskich UE;

6.  apeluje do Komisji, państw członkowskich i międzynarodowych organizacji humanitarnych, by udzieliły wszystkim ofiarom szybkiej, pewnej i bezpośredniej pomocy medycznej i humanitarnej;

7.  wzywa wszystkie strony i państwa trzecie do poszanowania i popierania jedności i integralności terytorialnej Ukrainy; wzywa wszystkie siły polityczne na Ukrainie i wszystkie zaangażowane podmioty międzynarodowe, aby zobowiązały się do działania na rzecz integralności terytorialnej i narodowej jedności Ukrainy, z uwzględnieniem kulturowego i językowego składu społeczeństwa oraz historii tego kraju; wzywa parlament Ukrainy i przyszły rząd do poszanowania praw mniejszości w kraju oraz prawa do posługiwania się językiem rosyjskim i innymi językami mniejszości; wzywa do przyjęcia nowych przepisów zgodnych ze zobowiązaniami wynikającymi dla Ukrainy z Europejskiej karty języków regionalnych lub mniejszościowych;

8.  przypomina, że obecne granice Ukrainy zostały zagwarantowane przez Stany Zjednoczone, Federację Rosyjską i Wielką Brytanię w przyjętym w Budapeszcie memorandum w sprawie gwarancji bezpieczeństwa, kiedy Ukraina zrezygnowała z broni jądrowej i przystąpiła do Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej (NPT); przypomina Federacji Rosyjskiej, że wraz z oboma wspomnianymi krajami zobowiązała się w tym samym akcie, że powstrzyma się od nacisków gospodarczych mających na celu podporządkowanie własnym interesom wykonywania przez Ukrainę praw nierozerwalnie związanych z jej suwerennością, a przez to zapewnienie sobie jakichkolwiek korzyści;

9.  podkreśla, że nie należy tracić rozmachu przy usuwaniu głębokich przyczyn kryzysu, oraz obudzić w mieszkańcach zaufanie do polityki i instytucji; jest ponadto zdania, że wymaga to reform konstytucyjnych i strukturalnych mających na celu utworzenie skutecznych mechanizmów gwarantujących równowagę polityczną, powstanie ściślejszych związków polityki ze społeczeństwem, praworządności, rozliczalności, prawdziwie niezawisłego i bezstronnego wymiaru sprawiedliwości oraz uczciwych wyborów;

10.  z zadowoleniem przyjmuje konkluzje nadzwyczajnego posiedzenia Rady do Spraw Zagranicznych, które odbyło się w dniu 20 lutego 2014 r., a w szczególności decyzję o wprowadzeniu ukierunkowanych sankcji, w tym zamrożenia aktywów i zakazu wydawania wiz wobec osób odpowiedzialnych za naruszenia praw człowieka, stosowanie przemocy i nadużycie siły, oraz o zawieszeniu zezwoleń na wywóz sprzętu, który może być wykorzystywany do wewnętrznych represji; odnotowuje ogromny wpływ tych sankcji na ukraińską opinię publiczną i jest zdania, że środki te można było przyjąć wcześniej; uważa jednak, że sankcje te należy utrzymać jako element polityki UE wobec Ukrainy w okresie przejściowym;

11.  z zadowoleniem przyjmuje zwolnienie z więzienia byłej premier Julii Tymoszenko i wyraża nadzieję, że będzie ono symbolem końca wybiórczej i politycznie motywowanej sprawiedliwości na Ukrainie; żąda natychmiastowego i bezwarunkowego zwolnienia wszystkich nielegalnie przetrzymywanych demonstrantów i więźniów politycznych, wycofania wszystkich zarzutów wobec nich oraz ich politycznej rehabilitacji;

12.  apeluje do wszystkich sił politycznych, aby w tym decydującym dla Ukrainy momencie współpracowały na rzecz pokojowych przemian politycznych, ambitnego i szeroko zakrojonego programu reform oraz utworzenia rządu chcącego przestrzegać europejskich standardów, a także aby utrzymały jedność i integralność terytorialną kraju oraz przyczyniły się do kompromisowych rozwiązań z myślą o przyszłości Ukrainy; wzywa władze tymczasowe do zapewnienia wszystkim demokratycznym siłom politycznym demokratycznych praw i swobód oraz do zapobieżenia atakom na którekolwiek spośród tych sił;

13.  Podkreśla, że do obywateli Ukrainy i tylko do nich, bez nacisków z zewnątrz, należy decyzja w sprawie geopolitycznej orientacji kraju oraz tego, do jakich międzynarodowych porozumień i wspólnot powinna przystąpić Ukraina;

14.  potępia atak na siedziby Komunistycznej Partii Ukrainy i innych partii i ich zniszczenie, a także próby delegalizacji Komunistycznej Partii Ukrainy;

15.  ponownie wyraża pogląd, że układ o stowarzyszeniu obejmujący pogłębioną i kompleksową umowę o wolnym handlu (DCFTA) jest gotowy do podpisania przez nowy rząd, gdy tylko będzie to możliwe, a nowy rząd będzie do jego podpisania gotowy;

16.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że jeden spośród trzech celów określonych przez Radę do Spraw Zagranicznych w 2012 r., a mianowicie położenie kresu wybiórczej sprawiedliwości (w tym uwięzienie Julii Tymoszenko), został właśnie osiągnięty, a dwa pozostałe, dotyczące wymiaru sprawiedliwości i systemu wyborczego i należące do postulatów ruchu protestujących, są już przedmiotem głębokim zmian i reform, które – jak można mieć nadzieję – wkrótce dokończy nowy rząd koalicyjny przy poparciu nowej większości w parlamencie;

17.  wzywa Komisję do współpracy z władzami Ukrainy w poszukiwaniu metod kompensowania skutków działań odwetowych podjętych przez Rosję w celu uniemożliwienia podpisania układu o stowarzyszeniu, a także ewentualnych nowych środków tego rodzaju; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że komisarz UE do spraw gospodarczych i walutowych oraz euro Olli Rehn zadeklarował gotowość Unii do udostępnienia znacznego i ambitnego pakietu krótko- i długoterminowej pomocy finansowej, gdy tylko znalezione zostanie polityczne rozwiązanie oparte na zasadach demokratycznych, zobowiązaniu do przeprowadzenia reform i mianowaniu prawowitego rządu; apeluje do Rosji o przyjęcie konstruktywnego podejścia, by stworzyć Ukrainie warunki do czerpania korzyści z dwustronnych relacji zarówno z UE, jak i Rosją; nalega, aby UE i państwa członkowskie zajęły jednolite stanowisko w rozmowach z Rosją, popierając europejskie aspiracje Ukrainy i innych państw Partnerstwa Wschodniego, które podejmują swobodną decyzję o pogłębianiu stosunków z UE;

18.  oczekuje, że Rada i Komisja wraz z MFW i Bankiem Światowym jak najszybciej przedstawią ofertę krótkoterminowej pomocy finansowej i instrumentu wsparcia bilansu płatniczego, uzupełnioną o długoterminowy pakiet przygotowany wraz z EBOR i EBI, dotyczący pomocy finansowej mającej wesprzeć Ukrainę w staraniach o naprawienie pogarszającej się sytuacji gospodarczej i społecznej oraz udzielić jej wsparcia gospodarczego potrzebnego do rozpoczęcia niezbędnych dogłębnych i kompleksowych reform ukraińskiej gospodarki; wzywa do zorganizowania bez zbędnej zwłoki międzynarodowej konferencji darczyńców; wzywa Komisję i ESDZ, by jak najlepiej wykorzystały fundusze dostępne dla Ukrainy na mocy istniejących instrumentów finansowych oraz by rozważyły jak najszybsze udostępnienie Ukrainie dodatkowych środków;

19.  przyznaje, że powszechna korupcja na wszystkich szczeblach władzy nadal ogranicza ukraiński potencjał rozwoju i podważa zaufanie obywateli do własnych instytucji; w związku z tym wzywa nowy rząd, by w swoim programie priorytetowo potraktował walkę z korupcją, i apeluje do UE o wsparcie tych starań;

20.  podkreśla pilną potrzebę utworzenia prawdziwie niezawisłego i bezstronnego wymiaru sprawiedliwości;

21.  wzywa Radę, aby upoważniła Komisję do przyspieszenia prowadzonego z Ukrainą dialogu w sprawie wiz; podkreśla, że szybkie ukończenie prac nad umową o liberalizacji ruchu wizowego między UE a Ukrainą – na wzór umowy z Mołdawią – to najlepsza odpowiedź na oczekiwania ukraińskiego społeczeństwa obywatelskiego i ukraińskiej młodzieży; apeluje, by w międzyczasie niezwłocznie wprowadzić tymczasowe, bardzo proste i niedrogie procedury wizowe na szczeblu UE i państw członkowskich, a także zacieśnić współpracę w dziedzinie badań naukowych, rozszerzyć wymianę młodzieży oraz zwiększyć dostępność stypendiów;

22.  jest zdania, że postanowienia DCFTA nie stwarzają żadnych wyzwań handlowych dla Federacji Rosyjskiej, a układ o stowarzyszeniu nie jest przeszkodą w dobrych stosunkach Ukrainy z jej wschodnim sąsiadem; podkreśla, że brak stabilności we wspólnym sąsiedztwie nie leży w interesie ani UE, ani Rosji; podkreśla, że wywieranie nacisków politycznych, gospodarczych i innych stanowi naruszenie aktu końcowego z Helsinek;

23.  odnotowuje decyzję o przeprowadzeniu wyborów prezydenckich w dniu 25 maja 2014 r.; podkreśla, że wybory te muszą być wolne i uczciwe; zdecydowanie zachęca Radę Najwyższą, by przyjęła niezbędną ordynację wyborczą zgodnie z zaleceniami Komisji Weneckiej, w tym nowelizację ustawy o finansowaniu partii politycznych, w której znajdą się kwestie wskazane przez Grupę Państw Przeciwko Korupcji (GRECO) oraz Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE; zachęca do wysłania międzynarodowych obserwatorów na planowane wybory i deklaruje gotowość utworzenia w tym celu własnej misji obserwacji wyborów w formie licznej grupy obserwatorów z ramienia Parlamentu Europejskiego; jest zdania, że wybory parlamentarne należy zorganizować wkrótce po wyborach prezydenckich, najpóźniej przed końcem roku; wzywa Komisję, Radę Europy oraz Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE, by zapewniły zdecydowane wsparcie przedwyborcze oraz wysłały liczną długoterminową misję obserwacji wyborów, aby wybory prezydenckie wyznaczone na dzień 25 maja 2014 r. mogły się odbyć przy zachowaniu najwyższych standardów, a ich wyniki były do zaakceptowania przez wszystkich kandydatów; apeluje, by w przejściowym okresie przedwyborczym do delegatury UE w Kijowie oddelegowano pracowników Parlamentu Europejskiego;

24.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Rada niedawno uznała, iż układ o stowarzyszeniu obejmujący DCFTA nie jest ostatecznym celem współpracy między UE a Ukrainą; zauważa, że UE jest gotowa do podpisania układu o stowarzyszeniu obejmującego DCFTA, gdy tylko obecny kryzys polityczny zostanie przezwyciężony, a nowe ukraińskie władze będą gotowe do realizacji poważnych europejskich aspiracji; podkreśla również, że art. 49 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) dotyczy wszystkich państw europejskich, w tym Ukrainy, która może ubiegać się o członkostwo w Unii, pod warunkiem przestrzegania zasad demokracji, poszanowania podstawowych wolności, praw człowieka i praw mniejszości oraz zapewnienia praworządności;

25.  podkreśla znaczenie bezpiecznych, zdywersyfikowanych i przystępnych dostaw energii jako podstawy przemian gospodarczych, społecznych i politycznych, a także znaczenie zagwarantowania konkurencyjnej i kwitnącej gospodarki dla wszystkich Ukraińców; w tym kontekście podkreśla strategiczną rolę Wspólnoty Energetycznej, której przewodnictwo w 2014 r. sprawuje Ukraina, jako jedynego traktatu łączącego obecnie Ukrainę i Unię Europejską;

26.  wyraża poparcie dla ponadpartyjnej inicjatywy społeczeństwa obywatelskiego dotyczącej utworzenia „platformy Majdanu” w celu opracowania strategii przeciwdziałania problemowi powszechnej na Ukrainie korupcji;

27.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom państw członkowskich, a także pełniącemu obowiązki prezydenta, rządowi i parlamentowi Ukrainy, Radzie Europy oraz prezydentowi, rządowi i parlamentowi Federacji Rosyjskiej.

(1) Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0098. (2) Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0595.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie sytuacji w Iraku (2014/2565(RSP))

P7_TA(2014)0171 RC-B7-0188/2014

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Iraku, w szczególności rezolucję z dnia 10 października 2013 r. w sprawie niedawnych aktów przemocy w Iraku(1),

–  uwzględniając Umowę o partnerstwie i współpracy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi z jednej strony a Republiką Iraku z drugiej strony, a także uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 stycznia 2013 r. w sprawie umowy o partnerstwie i współpracy między UE i Irakiem(2),

–  uwzględniając wspólny unijny dokument strategiczny Komisji dla Iraku na lata 2011-2013,

–  uwzględniając konkluzje Rady do Spraw Zagranicznych dotyczące Iraku, w szczególności konkluzje z dnia 10 lutego 2014 r.,

–  uwzględniając oświadczenia wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Catherine Ashton w sprawie Iraku, w szczególności oświadczenia z dnia 5 lutego 2014 r., 16 stycznia 2014 r., 18 grudnia 2013 r. i 5 września 2013 r.,

–  uwzględniając oświadczenie rzecznika wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel z dnia 28 grudnia 2013 r. w sprawie zabójstw na mieszkańcach Camp Hurriya,

–  uwzględniając oświadczenie przewodniczącego Rady Bezpieczeństwa ONZ w sprawie Iraku z dnia 10 stycznia 2014 r.,

–  uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,

–  uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 r., którego stroną jest Irak,

–  uwzględniając art. 110 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że przed Irakiem nadal stoją poważne wyzwania polityczne, społeczno-gospodarcze i w zakresie bezpieczeństwa, oraz mając na uwadze, że jego scena polityczna jest wyjątkowo rozczłonkowana i naznaczona przemocą i polityką o podłożu religijnym, co bardzo niekorzystnie wpływa na uzasadnione dążenia narodu irackiego do pokoju, dobrobytu oraz prawdziwej przemiany demokratycznej; mając na uwadze, że Irak boryka się z najsilniejszą falą przemocy od 2008 r.;

B.  mając na uwadze, że chociaż Irak zdołał przywrócić produkcję ropy niemal do pełni swoich możliwości, rosną nierówności społeczne, ponieważ państwo irackie wciąż nie jest w stanie zapewnić swoim obywatelom podstawowych usług, takich jak regularne dostawy elektryczności w lecie, dostęp do czystej wody i publiczna opieka zdrowotna;

C.  mając na uwadze, że zgodnie z danymi opublikowanymi w dniu 1 lutego 2014 r. przez misję pomocową ONZ w Iraku dotyczącymi liczby ofiar aktów terrorystycznych i przemocy, które miały miejsce w styczniu 2014 r., łączna liczba zabitych Irakijczyków wynosi 733, natomiast liczba rannych 1 229; mając na uwadze, że dane za styczeń 2014 r. nie obejmują ofiar toczących się walk w prowincji Al-Anbar ze względu na problemy z weryfikacją i ustaleniem statusu zabitych i rannych;

D.  mając na uwadze, że tocząca się wojna domowa w Syrii doprowadziła do pogorszenia sytuacji w Iraku; mając na uwadze, że wojna ta przenosi się na teren Iraku, a bojownicy – w szczególności bojownicy Islamskiego Państwa w Iraku i Lewancie (ISIL) – rozszerzają swoje działania na terytorium Iraku;

E.  mając na uwadze, że w dniu 10 stycznia 2014 r. Rada Bezpieczeństwa ONZ potępiła ataki ISIL na ludność iracką, będące próbą destabilizacji kraju i regionu,

F.  mając na uwadze, że rząd premiera Nuriego al-Malikiego nie rozwiał obaw mniejszości sunnickiej; mając na uwadze, że polityka oczyszczania kraju z wpływów partii Baas realizowana w oparciu o ustawę o sprawiedliwości i odpowiedzialności doprowadziła do usunięcia głównie sunnickich urzędników, co nasiliło odczucie, że działania rządu mają charakter wyznaniowy; mając w szczególności na uwadze, że usunięcie przez rząd istniejącego od roku sunnickiego obozu demonstrantów w Ar-Ramadi w dniu 30 grudnia 2013 r. doprowadziło do brutalnej konfrontacji w prowincji Al-Anbar; mając na uwadze, że w rezultacie w Al-Falludży i innych miastach prowincji Al-Anbar od grudnia 2013 r. dochodzi do starć miedzy siłami rządowymi i bojówkami ISIL;

G.  mając na uwadze, że w dniu 13 lutego 2014 r. ponad 63 000 rodzin (według wyliczeń ONZ ponad 370 000 osób) dotkniętych walkami w prowincji Al-Anbar zostało zarejestrowanych jako uchodźcy wewnętrzni; mając na uwadze, że wiele osób uciekło w inne części kraju, w tym do Karbali, Bagdadu i Arbeli, a inni szukają bezpieczeństwa w oddalonych wsiach prowincji Al-Anbar lub nie mogą uciec przed walkami; mając na uwadze, że ludzie ci żyją w niepewnych warunkach, zasoby żywności i wody pitnej kurczą się, warunki sanitarne są złe, a dostęp do opieki zdrowotnej jest ograniczony;

H.  mając na uwadze, że nieprzerwanie przeprowadzane są śmiertelne zamachy bombowe w całym Iraku – takie jak zamach z 5 lutego 2014 r. na irackie ministerstwo spraw zagranicznych – które dotykają głównie obszary zamieszkane przez szyitów, a jednocześnie ucieczki więźniów zwiększają liczbę członków ekstremistycznych bojówek;

I.  mając na uwadze, że w dniu 25 grudnia 2013 r. w atakach bombowych w chrześcijańskich dzielnicach Bagdadu zabito co najmniej 35 osób, a wiele osób zostało rannych; mając na uwadze, że uważa się, że od 2003 r. co najmniej połowa irackich chrześcijan opuściła kraj;

J.  mając na uwadze, że w dniu 5 lutego 2014 r. zaatakowano w Bagdadzie irackie ministerstwo spraw zagranicznych, a w dniu 10 lutego 2014 r. w mieście Mosul w prowincji Niniwa zaatakowano konwój przewodniczącego parlamentu Osamy al-Nujaifiego;

K.  mając na uwadze, że federalny rząd Iraku i regionalny rząd Kurdystanu nadal nie mogą dojść do porozumienia co do sposobu podziału zasobów mineralnych Iraku, przy czym oczekuje się, że nowy ropociąg będzie przepompowywał 2 mln baryłek ropy miesięcznie z Kurdystanu do Turcji, zaś rząd centralny przygotowuje skargę sądową przeciwko prowincji;

L.  mając na uwadze, że dużą część społeczeństwa nadal dotykają poważne problemy społeczne i gospodarcze, takie jak powszechne ubóstwo, wysokie bezrobocie, stagnacja gospodarcza, degradacja środowiska i brak podstawowych usług publicznych;

M.  mając na uwadze, że akty przemocy i sabotażu utrudniły wysiłki mające na celu ożywienie gospodarki niszczonej przez dziesięciolecia konfliktów i sankcji; mając na uwadze, że Irak posiada trzecie co do wielkości złoża ropy naftowej na świecie, ale ataki, korupcja i przemyt zrujnowały eksport; mając na uwadze, że poważnie ucierpiała tkanka społeczna kraju, również jeżeli chodzi o dawny poziom równości kobiet;

N.  mając na uwadze, że zarówno rząd, jak i ugrupowania ekstremistyczne systematycznie i w coraz większym stopniu podważają wolność prasy i mediów; mając na uwadze, że doszło do ataków na media i dziennikarzy oraz do objęcia ich cenzurą, a zgodnie z doniesieniami Reporterów bez Granic media mają zakaz informowania o sytuacji w prowincji Al-Anbar; mając na uwadze, że Irak został wymieniony jako kraj „nie wolny” przez organizację Freedom House w jej raporcie z 2014 r. dotyczącym wolności prasy na świecie;

O.  mając na uwadze, że w konstytucji irackiej zagwarantowana jest równość wszystkich obywateli wobec prawa, jak również „prawa administracyjne, polityczne, kulturowe i do edukacji, które przysługują poszczególnym narodowościom”;

P.  mając na uwadze, że w umowie o partnerstwie i współpracy między UE i Irakiem, a zwłaszcza w klauzuli dotyczącej praw człowieka, podkreślono, że dialog polityczny między UE a Irakiem powinien skupiać na prawach człowieka i na wzmocnieniu instytucji demokratycznych;

Q.  mając na uwadze, że w listopadzie 2013 r. przyjęto poprawki do irackiej ordynacji wyborczej, które utorowały drogę wyborom powszechnym, które mają się odbyć dnia 30 kwietnia 2014 r.;

R.  mając na uwadze, że UE potwierdza, że jest zdecydowana pomagać Irakowi w procesie tworzenia demokracji, przypominając, że jedność i integralność terytorialna Iraku są niezbędne, by stworzyć bezpieczne i prosperujące państwo dla wszystkich jego obywateli i by przywrócić stabilność w całym regionie;

S.  mając na uwadze, że rada współpracy między UE a Republiką Iraku odbyła swoje pierwsze posiedzenie w Brukseli w dniu 20 stycznia 2014 r.; mając na uwadze, że rada współpracy, która spotyka się w ramach umowy o partnerstwie i współpracy między UE a Irakiem, potwierdziła zobowiązanie obu stron do dalszego umacniania stosunków; mając na uwadze, że UE będzie nadal wzmacniać współpracę we wszystkich obszarach wspólnego zainteresowania, zapewniając ukierunkowaną pomoc we wspólnie uzgodnionych dziedzinach;

T.  mając na uwadze, że irackie władze nadal wykonują karę śmierci; mając na uwadze, że szefowie misji UE w Bagdadzie wspólnie podpisali oświadczenie w sprawie Światowego Dnia przeciwko Karze Śmierci w październiku 2013 r., wyrażając w nim głębokie zaniepokojenie stosowaniem kary śmierci przez Irak, oraz wezwali rząd Iraku do wprowadzenia moratorium na wykonywanie kary śmierci;

U.  mając na uwadze, że toczy się potężna kampania zbrojenia Iraku, która obejmuje sprzedaż sprzętu wojskowego na ogromną skalę;

1.  stanowczo potępia niedawne akty terroryzmu i coraz częstsze przejawy przemocy na tle religijnym, niosące ze sobą niebezpieczeństwo ponownego popadnięcia kraju w konflikt na tle religijnym i powodujące poważne obawy wystąpienia konfliktów na tle religijnym w całym regionie; podkreśla, że mimo iż do przemocy dochodzi wzdłuż linii podziałów religijnych, jej przyczyny mają podłoże bardziej polityczne niż wyznaniowe; składa kondolencje rodzinom i przyjaciołom osób zmarłych i rannych;

2.  zdecydowanie potępia ataki ISIL w prowincji Al-Anbar oraz popiera wezwanie skierowanie przez Radę Bezpieczeństwa ONZ do ludności Iraku, w tym do irackich plemion, przywódców lokalnych i irackich sił bezpieczeństwa w prowincji Al-Anbar, o współpracę przy zwalczaniu przemocy i terroru; podkreśla, że ISIL jest objęte embargiem na broń i zamrożeniem aktywów na mocy rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1267 (1999 r.) i 2083 (2012 r.) oraz podkreśla znaczenie szybkiego i skutecznego wdrożenia tych środków;

3.  jest głęboko zaniepokojony wydarzeniami w prowincji Al-Anbar oraz dużą liczbą uchodźców wewnętrznych, którzy uciekli z obszarów objętych konfliktem; wzywa do umożliwienia dostępu pomocy humanitarnej do Al-Falludży; wzywa rząd Iraku, aby spełnił swój obowiązek ochrony ludności cywilnej w Al-Falludży i w innych miejscach; zachęca rząd Iraku do kontynuowania współpracy z misją pomocową ONZ w Iraku i organizacjami humanitarnymi w celu zapewnienia pomocy humanitarnej; z zadowoleniem przyjmuje wysiłki ONZ zmierzające do zapewnienia pomocy osobom cierpiącym z powodu walk w prowincji Al-Anbar pomimo przeszkód wynikających z pogarszającej się sytuacji bezpieczeństwa i ciągłych działań w prowincji;

4.  wzywa Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ESDZ) i Komisję, by wspierały rząd iracki i misję pomocową ONZ w Iraku we wszelkich wysiłkach na rzecz ochrony ludności cywilnej w Al-Falludży i innych miejscach, tak by spróbować zapewnić ludności cywilnej uwięzionej w strefie walk bezpieczne wydostanie się z tej strefy i bezpieczny powrót uchodźców wewnętrznych, jak tylko będą do tego odpowiednie warunki;

5.  wzywa iracki rząd do zajęcia się długofalowymi kwestiami przyczyniającymi się do braku stabilności kraju, w tym uzasadnionymi obawami mniejszości sunnickiej, poprzez podjęcie ogólnonarodowego dialogu w sprawie zreformowania ustawy o sprawiedliwości i odpowiedzialności, powstrzymywanie się od wypowiedzi podżegających do nienawiści na tle religijnym oraz wprowadzenie środków mających na celu pojednanie narodowe; odrzuca apele o utworzenie sunnickiego regionu federalnego w Iraku, które miałoby stanowić rozwiązanie obecnego konfliktu, ponieważ doprowadzi to prawdopodobnie do nasilenia podziałów religijnych i przemocy;

6.  zauważa z zaniepokojeniem rozprzestrzenianie się aktów przemocy z konfliktu w Syrii; apeluje do irackiego rządu o podjęcie intensywnych działań na rzecz odizolowania Iraku od wojny domowej w Syrii przez powstrzymanie się od popierania którejkolwiek ze stron konfliktu i przez uniemożliwienie bojownikom, zarówno sunnickim, jak i szyickim, przedostawania się z Syrii i do Syrii;

7.  jest głęboko zaniepokojony ciągłym stosowaniem przemocy przeciwko ludności cywilnej, najsłabszym grupom społecznym i wspólnotom wyznaniowym; wzywa rząd Iraku i wszystkich przywódców politycznych do podjęcia działań niezbędnych do zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony wszystkim osobom w Iraku, zwłaszcza członkom grup najbardziej narażonych, czyli kobietom, dziennikarzom, młodym ludziom, działaczom na rzecz praw podstawowych, działaczom związkowym i wspólnotom wyznaniowym, w tym chrześcijanom; apeluje do rządu Iraku o zapewnienie przestrzegania przez służby bezpieczeństwa zasad praworządności i norm międzynarodowych;

8.  popiera wysiłki UE zmierzające do wspierania Iraku w promowaniu demokracji, praw człowieka, dobrego rządzenia i rządów prawa, w tym poprzez opieranie się na doświadczeniach i osiągnięciach misji EUJUST LEX-Irak, która niestety zakończyła swój mandat w dniu 31 grudnia 2013 r., a także wysiłki misji pomocowej ONZ w Iraku i specjalnego przedstawiciela sekretarza generalnego ONZ w celu pomagania rządowi Iraku we wzmacnianiu demokratycznych instytucji i procesów, popieraniu rządów prawa, ułatwianiu dialogu regionalnego, usprawnianiu świadczenia podstawowych usług i zapewnianiu ochrony praw człowieka; z zadowoleniem przyjmuje program budowania potencjału zainicjowany w dniu 22 stycznia 2014 r., finansowany przez UE i wdrażany przez Biuro ONZ ds. Obsługi Projektów w celu wsparcia irackiej wysokiej komisji ds. praw człowieka w realizacji jej mandatu upowszechniania i ochrony praw człowieka w Iraku;

9.  z zadowoleniem przyjmuje zmianę prawa wyborczego Iraku w dniu 4 listopada 2013 r., która utorowała drogę wyborom powszechnym, które mają się odbyć dnia 30 kwietnia 2014 r.; podkreśla, że wybory te mają duże znaczenie dla dalszej realizacji przez Irak demokratycznych przemian i apeluje do wszystkich zainteresowanych stron o dopilnowanie, aby wybory te były pluralistyczne, przejrzyste, wiarygodne i terminowe; wzywa ESDZ, by w jak największym stopniu wspierała rząd iracki w praktycznych przygotowaniach;

10.  jest głęboko zaniepokojony wysoką liczbą egzekucji w Iraku; wzywa władze irackie do wprowadzenia moratorium na wykonywanie wszystkich kar śmierci; uważa, że pierwszorzędne znaczenie ma reforma systemu sądownictwa, tak aby przywrócić poczucie bezpieczeństwa wśród obywateli Iraku, oraz że reforma ta powinna objąć przegląd ustawy o przeciwdziałaniu terroryzmowi, która przewiduje znacznie słabszą ochronę podejrzanych i aresztowanych niż kodeks postępowania karnego, oraz wzywa do położenia kresu bezkarności, zwłaszcza wśród oddziałów bezpieczeństwa państwowego;

11.  wzywa wszystkie państwa i podmioty niepaństwowe do przestrzegania wolności prasy i mediów oraz do ochrony dziennikarzy i mediów przed przemocą; uznaje, że wolna prasa i wolne media są podstawowym elementem sprawnie funkcjonującej demokracji, zapewniającym dostęp do informacji i tworzącym platformę dla obywateli;

12.  wzywa UE do opracowania wspólnego stanowiska na rzecz zakazu stosowania amunicji zawierającej zubożony uran oraz do udzielenia wsparcia w leczeniu ofiar – w tym ofiar broni chemicznej – i ewentualnych działaniach na rzecz odkażania dotkniętych obszarów;

13.  uważa, że niedawne rozmowy między E3+3 a Iranem również stworzyły Irakowi okazję do stabilizacji, o ile wszystkie sąsiadujące mocarstwa przestaną ingerować w wewnętrzne sprawy tego kraju;

14.  zdecydowanie potępia ataki rakietowe na Camp Hurriya w dniu 26 grudnia 2013 r., które według różnych relacji spowodowały śmierć kilku mieszkańców tego obozu, a wiele osób zostało rannych; podkreśla, że okoliczności tego brutalnego ataku muszą zostać wyjaśnione; wzywa władze irackie do zwiększenia środków bezpieczeństwa wokół obozu w celu ochrony mieszkańców przed dalszą przemocą; nalega na rząd Iraku, by znalazł sprawców ataku i pociągnął ich do odpowiedzialności; zauważa, że UE zachęca wszystkie strony do ułatwienia Wysokiemu Komisarzowi Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców jak najszybszego przeniesienia mieszkańców Camp Hurriya do stałego i bezpiecznego miejsca poza Irakiem;

15.  wzywa swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Radzie, Komisji, Specjalnemu Przedstawicielowi UE ds. Praw Człowieka, rządom i parlamentom państw członkowskich, rządowi i Radzie Reprezentantów Iraku, regionalnemu rządowi Kurdystanu, Sekretarzowi Generalnemu ONZ oraz Radzie Praw Człowieka ONZ.

(1) Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0424. (2) Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0022.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie stosowania uzbrojonych dronów (2014/2567(RSP))

P7_TA(2014)0172 RC-B7-0201/2014

Parlament Europejski,

–  uwzględniając sprawozdania specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. pozasądowych, doraźnych i arbitralnych egzekucji w sprawie stosowania uzbrojonych dronów, opublikowane w dniach 28 maja 2010 r. i 13 września 2013 r., oraz sprawozdanie specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. promocji oraz ochrony praw człowieka i podstawowych wolności podczas zwalczania terroryzmu, opublikowane dnia 18 września 2013 r.,

–  uwzględniając oświadczenie sekretarza generalnego ONZ Ban Ki-moona z dnia 13 sierpnia 2013 r. w sprawie stosowania uzbrojonych dronów,

–  uwzględniając wysłuchanie z dnia 25 kwietnia 2013 r. w sprawie wpływu stosowania dronów na prawa człowieka, zorganizowane przez parlamentarną Podkomisję Praw Człowieka wraz z Podkomisją Bezpieczeństwa i Obrony,

–  uwzględniając swoją analizę z dnia 3 maja 2013 r. zatytułowaną „Wpływ wykorzystywania dronów i zdalnie sterowanych robotów w działaniach wojennych na prawa człowieka”,

–  uwzględniając konkluzje Rady z dni 19 i 20 grudnia 2013 r. w sprawie przygotowań do programu europejskich bezzałogowych systemów powietrznych następnej generacji, zdolnych do długodystansowych lotów na średnim pułapie,

–  uwzględniając art. 110 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że stosowanie bezzałogowych systemów powietrznych (BSP, zwanych dalej „dronami”) w śmiercionośnych operacjach eksterytorialnych nasiliło się gwałtownie w ostatnim dziesięcioleciu;

B.  mając na uwadze, że nieznana liczba cywilów poniosła śmierć, odniosła poważne obrażenia lub cierpi w codziennym życiu z powodu urazów psychicznych na skutek ataków przy użyciu dronów poza strefami, które ogłoszono obszarami konfliktu;

C.  mając na uwadze, że w razie doniesień o śmierci cywilów w wyniku ataku przy użyciu dronów państwa mają obowiązek przeprowadzić natychmiastowe, niezależne śledztwo oraz – jeżeli doniesienia się potwierdzą – przystąpić do publicznego określenia odpowiedzialności, ukarania osób odpowiedzialnych oraz zapewnienia dostępu do środków dochodzenia roszczeń, w tym wypłacenia rekompensaty rodzinom ofiar;

D.  mając na uwadze, że art. 51 ust. 2 dodatkowego protokołu I do konwencji genewskich stanowi, iż „zabronione są akty i groźby przemocy, których głównym celem jest zastraszenie ludności cywilnej”;

E.  mając na uwadze, że ataki przy użyciu dronów bez wypowiedzenia wojny, dokonywane przez jedno państwo na terytorium innego państwa bez jego zgody lub bez zgody Rady Bezpieczeństwa ONZ, stanowią pogwałcenie prawa międzynarodowego oraz integralności terytorialnej i suwerenności tego kraju;

F.  mając na uwadze, że międzynarodowe prawo dotyczące praw człowieka zabrania samowolnego zabijania w jakichkolwiek okolicznościach; mając na uwadze, że międzynarodowe prawo humanitarne nie zezwala na ukierunkowane zabójstwa osób, które przebywają w krajach niebędących w stanie wojny;

G.  mając na uwadze, że wszelkie wydatki związane z operacjami mającymi wpływ na kwestie wojskowe i obronne są wykluczone z finansowania z budżetu UE (art. 41 ust. 2 TUE);

H.  mając na uwadze, że siedem państw członkowskich (Francja, Grecja, Hiszpania, Niderlandy, Niemcy, Polska i Włochy) podpisało list intencyjny z Europejską Agencją Obrony (EAO), zlecając jej sporządzenie analizy dotyczącej wspólnego wyprodukowania samolotu zdolnego do długodystansowych lotów na średnim pułapie (MALE), który można by wykorzystywać do ataków na cele wojskowe lub do nadzorowania statków z migrantami na Morzu Śródziemnym, co oznacza zainicjowanie prac nad europejskim BSP;

I.  mając na uwadze, że z funduszy UE wspierane są badania naukowo-rozwojowe związane z konstrukcją dronów – zarówno wojskowych, jak i cywilnych – oraz że planuje się kontynuację tego trendu w przyszłości;

1.  wyraża poważne zaniepokojenie stosowaniem uzbrojonych dronów poza międzynarodowymi ramami prawnymi; nalega, aby UE wystąpiła z odpowiednią reakcją polityczną – zarówno na szczeblu europejskim, jak i światowym – stając na straży praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego;

2.  wzywa wysoką przedstawiciel do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, państwa członkowskie i Radę do:

3.  nalega, aby Rada przyjęła wspólne stanowisko UE dotyczące stosowania uzbrojonych dronów;

4.  wzywa UE do promowania większej przejrzystości i odpowiedzialności ze strony państw trzecich w zakresie stosowania uzbrojonych dronów, jeżeli chodzi o podstawę prawną ich stosowania i odpowiedzialność operacyjną, do umożliwienia kontroli sądowej ataków przy użyciu dronów oraz do zapewnienia ofiarom bezprawnych ataków skutecznego dostępu do środków odwoławczych;

5.  zwraca się ponadto do Komisji o odpowiednie informowanie Parlamentu na temat wykorzystywania funduszy UE na wszelkie projekty badawczo-rozwojowe związane z konstrukcją dronów; zwraca się o przeprowadzenie ocen wpływu na prawa człowieka w odniesieniu do dalszych projektów rozwoju dronów;

6.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji/ wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, parlamentom państw członkowskich, specjalnemu sprawozdawcy ONZ ds. pozasądowych, doraźnych i arbitralnych egzekucji, specjalnemu sprawozdawcy ONZ ds. promocji oraz ochrony praw człowieka i podstawowych wolności podczas zwalczania terroryzmu, a także sekretarzowi generalnemu ONZ.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie sytuacji praw podstawowych w Unii Europejskiej (2012) (2013/2078(INI))

P7_TA(2014)0173 A7-0051/2014

Parlament Europejski,

–  uwzględniając preambułę Traktatu o Unii Europejskiej (TUE), w szczególności akapit drugi oraz akapity od czwartego do siódmego,

–  uwzględniając w szczególności art. 2, art. 3 ust. 3 akapit drugi oraz art. 6 i 7 Traktatu o Unii Europejskiej, a także artykuły TUE, jak i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) dotyczące poszanowania, upowszechniania i ochrony praw podstawowych w UE,

–  uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej z dnia 7 grudnia 2000 r. (Kartę), ogłoszoną w dniu 12 grudnia 2007 r. w Strasburgu, która weszła w życie wraz z Traktatem z Lizbony w grudniu 2009 r.,

–  uwzględniając Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (EKPC), orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, konwencje, zalecenia, rezolucje i sprawozdania Zgromadzenia Parlamentarnego, Komitetu Ministrów, Komisarza Praw Człowieka i Komisji Weneckiej Rady Europy,

–  uwzględniając Europejską kartę społeczną poddaną przeglądowi w 1996 r., a także orzecznictwo Europejskiego Komitetu Praw Społecznych,

–  uwzględniając konwencje ONZ dotyczące ochrony praw człowieka i podstawowych wolności,

–  uwzględniając Konwencję ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, do której przystąpiła UE i prawie wszystkie państwa członkowskie,

–  uwzględniając wytyczne w sprawie skrajnego ubóstwa i praw człowieka, przyjęte dnia 27 października 2012 r. przez Radę Praw Człowieka ONZ (A/HRC/21/39),

–  uwzględniając komunikaty Komisji: „Artykuł 7 Traktatu o Unii Europejskiej – Poszanowanie i upowszechnianie wartości, na których opiera się Unia” (COM(2003)0606), „Strategia skutecznego wprowadzania w życie Karty praw podstawowych przez Unię Europejską” (COM(2010)0573), „Wytyczne operacyjne w sprawie uwzględniania praw podstawowych w ocenach skutków” (SEC(2011)0567),

–  uwzględniając konkluzje na temat działań i inicjatyw Rady w zakresie stosowania Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, przyjęte przez Radę w dniu 23 maja 2011 r., oraz Wytyczne Rady dotyczące metodyki, jaką organy przygotowawcze Rady powinny stosować w ramach sprawdzania zgodności wniosków ustawodawczych z prawami podstawowymi(1),

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji z 2013 r. ze stosowania Karty praw podstawowych UE za 2012 r. (COM(2013)0271) oraz towarzyszące im dokumenty robocze,

–  uwzględniając sprawozdanie na temat obywatelstwa UE – 2013 r. „Prawa i przyszłość obywateli Unii” (COM(2013)0269),

–  uwzględniając Program sztokholmski – Otwarta i bezpieczna Europa dla dobra i ochrony obywateli(2),

–  uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Unijne ramy dotyczące krajowych strategii integracji Romów do 2020 r.” (COM(2011)0173) i konkluzje Rady Europejskiej z dnia 24 czerwca 2011 r.,

–  uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Postępy we wdrażaniu krajowych strategii integracji Romów” (COM(2013)0454) oraz wniosek dotyczący zalecenia Rady w sprawie skutecznych środków integracji Romów w państwach członkowskich (COM(2013)0460),

–  uwzględniając decyzję ramową Rady 2008/913/WSiSW z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwalczania pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokarnych(3),

–  uwzględniając dyrektywę Rady 2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. wprowadzającą w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne(4), dyrektywę Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającą ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy(5), a także wniosek dotyczący dyrektywy Rady w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania osób bez względu na religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną (COM(2008)0426),

–  uwzględniając dyrektywę 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych(6),

–  uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 2001 r. w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji(7),

–  uwzględniając decyzje i orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz orzecznictwo krajowych trybunałów konstytucyjnych, dla których Karta stanowi jeden z punktów odniesienia w interpretacji prawa krajowego,

–  uwzględniając orędzie José Manuela Barroso w Parlamencie Europejskim z dnia 11 września 2013 r. o stanie Unii oraz przemówienie Viviane Reding na temat Unii Europejskiej i praworządności w Centrum Studiów nad Polityką Europejską (w Brukseli) z dnia 4 września 2013 r.,

–  uwzględniając pismo wystosowane w dniu 6 marca 2013 r. przez ministrów spraw zagranicznych Danii, Finlandii, Holandii i Niemiec do przewodniczącego Komisji José Manuela Barroso, w którym apelują oni o stworzenie mechanizmu na rzecz wsparcia przestrzegania podstawowych wartości w państwach członkowskich,

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 6 i 7 czerwca 2013 r. w sprawie praw podstawowych i praworządności oraz w sprawie sprawozdania Komisji za rok 2012 dotyczącego stosowania Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,

–  uwzględniając konkluzje z konferencji zatytułowanej „Europa równych obywateli: równość, prawa podstawowe i państwo prawne”, zorganizowanej przez irlandzką prezydencję Rady w dniach 9 i 10 maja 2013 r.,

–  uwzględniając czwarte doroczne sympozjum Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA) z dnia 7 czerwca 2013 r. zatytułowane „Promowanie praworządności w UE”,

–  uwzględniając projekt konkluzji Rady w sprawie oceny Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA) z dnia 13 września 2013 r.,

–  uwzględniając działania, sprawozdania roczne, opracowania i opinie FRA, szczególnie sprawozdanie roczne w sprawie stanu praw podstawowych w UE w 2012 r.,

–  uwzględniając wspólne sprawozdanie FRA, UNDP, Banku Światowego i Komisji Europejskiej zatytułowane „Sytuacja Romów w 11 państwach członkowskich UE – Przegląd wyników ankiety”, które opublikowano w maju 2012 r.,

–  uwzględniając sprawozdanie specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. praw człowieka migrantów dotyczące zarządzania zewnętrznymi granicami Unii Europejskiej i jego wpływu na prawa człowieka migrantów,

–  uwzględniając sprawozdania i badania dotyczące praw człowieka organizacji pozarządowych oraz uwzględniając badania przeprowadzone w tym zakresie na zlecenie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, a zwłaszcza badanie zatytułowane „Relacje trójstronne między prawami podstawowymi, demokracją a państwem prawnym w UE – w kierunku unijnego mechanizmu kopenhaskiego”,

–  uwzględniając swe rezolucje w sprawie praw podstawowych i praw człowieka, szczególnie rezolucję z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie sytuacji praw podstawowych w Unii Europejskiej (2009–2010) – kwestie instytucjonalne po wejściu w życie traktatu lizbońskiego(8) oraz rezolucję z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie stanu praw podstawowych w Unii Europejskiej (2010–2011)(9),

–  uwzględniając swą rezolucję z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie niebezpieczeństwa naruszania w UE, a w szczególności we Włoszech, swobody wypowiedzi i prawa do informacji (art. 11 ust. 2 karty praw podstawowych)(10),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 czerwca 2005 r. w sprawie ochrony mniejszości i polityki walki z dyskryminacją w rozszerzonej Europie(11),

–  uwzględniając swą rezolucję z dnia 10 lipca 2008 r. w sprawie spisu Romów we Włoszech w oparciu o pochodzenie etniczne(12),

–  uwzględniając swą rezolucję z dnia 17 września 2009 r. w sprawie litewskich przepisów prawnych o ochronie nieletnich przed szkodliwym wpływem ogólnie dostępnych informacji(13),

–  uwzględniając swą rezolucję z dnia 9 września 2010 r. w sprawie sytuacji Romów i swobody przemieszczania się w Unii Europejskiej(14),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 stycznia 2011 r. w sprawie naruszenia wolności słowa oraz dyskryminacji ze względu na orientację seksualną na Litwie(15),

–  uwzględniając swą rezolucję z dnia 9 marca 2011 r. w sprawie strategii UE w dziedzinie integracji Romów(16),

–  uwzględniając swą rezolucję z dnia 10 marca 2011 r. w sprawie ustawy medialnej na Węgrzech(17),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie Karty praw podstawowych UE: standardy określające wolność mediów w UE(18),

–  uwzględniając swą rezolucję z dnia 24 maja 2012 r. w sprawie zwalczania homofobii w Europie(19),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie zaostrzenia walki z rasizmem, ksenofobią i przestępstwami popełnianymi z nienawiści(20),

–  uwzględniając swą rezolucję z dnia 15 września 2011 r. w sprawie wysiłków UE w walce z korupcją(21),

–  uwzględniając swą rezolucję z dnia 23 października 2013 r. w sprawie przestępczości zorganizowanej, korupcji i prania pieniędzy: zalecenia dotyczące potrzebnych działań i inicjatyw (sprawozdanie końcowe)(22),

–  uwzględniając swą rezolucję z dnia 3 lipca 2013 r. w sprawie sytuacji praw podstawowych: standardy i praktyki na Węgrzech (zgodnie z rezolucją Parlamentu Europejskiego z dnia 16 lutego 2012 r.)(23),

–  uwzględniając swą rezolucję z dnia 11 września 2012 r. w sprawie rzekomego udziału państw europejskich w organizowanym przez CIA transporcie i nielegalnym przetrzymywaniu więźniów na terenie tych państw: działania podejmowane w następstwie sprawozdania komisji TDIP PE(24) i swą rezolucję przyjętą w następstwie tej rezolucji z dnia 10 października 2013 r.(25),

–  uwzględniając swą rezolucję z dnia 11 września 2013 r. w sprawie języków europejskich zagrożonych wymarciem oraz różnorodności językowej w Unii Europejskiej(26),

–  uwzględniając Konwencję w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (CEDAW) przyjętą przez ONZ w 1979 r.,

–  uwzględniając europejski pakt na rzecz równości płci (2011-2020), przyjęty przez Radę w marcu 2011 r.,

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 21 września 2010 r. pt. „Strategia na rzecz równości kobiet i mężczyzn 2010–2015” (COM(2010)0491),

–  uwzględniając Konwencję Rady Europy w sprawie zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej z dnia 7 kwietnia 2011 r.,

–  uwzględniając swą rezolucję z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie priorytetów oraz zarysu ram nowej polityki UE w dziedzinie walki z przemocą wobec kobiet(27) oraz z 6 lutego 2013 r. w sprawie 57. sesji Komisji ds. Statusu Kobiet ONZ: likwidacja wszelkich form przemocy wobec kobiet i dziewcząt i zapobieganie wszelkim jej formom(28),

–  uwzględniając swą rezolucję z dnia 24 maja 2012 r. z zaleceniami dla Komisji w sprawie stosowania zasady równości wynagrodzeń dla pracowników płci męskiej i żeńskiej za taką samą pracę lub pracę tej samej wartości(29),

–  uwzględniając dokumenty robocze I i II w sprawie sytuacji praw podstawowych w Unii Europejskiej w 2012 r. (sprawozdawca: Louis Michel),

–  uwzględniając wysłuchanie publiczne przeprowadzone w dniu 5 listopada 2013 r. przez Komisję Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych zatytułowane „Sytuacja praw podstawowych w Unii Europejskiej: jak umocnić prawa podstawowe, demokrację i praworządność w UE”,

–  uwzględniając art. 48 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych oraz opinie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, a także Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A7–0051/2014),

A.  mając na uwadze, że integracja europejska to projekt polityczny, który zrodził się po pożodze drugiej wojny światowej, prześladowaniach i represjach wymierzonych w jednostki, prowadzonych przez reżimy totalitarne, mając na uwadze, że jej celem jest zakorzenienie demokracji i praworządności w dążeniu do upowszechniania praw człowieka, praw podstawowych, równości i ochrony mniejszości w oparciu o Powszechną deklarację praw człowieka (PDPC), europejską konwencję praw człowieka oraz inne instrumenty dotyczące praw człowieka i podstawowych wolności oraz zapobieżenie powrotowi do jakiegokolwiek reżimu autorytarnego;

B.  mając na uwadze, że jednostka – obywatel lub rezydent – powinna znajdować się w centrum Unii Europejskiej oraz że prawa podstawowe zabezpieczają jednostkę przed wszelkimi możliwymi ingerencjami, nadużyciami i aktami przemocy ze strony władz na wszystkich poziomach, w sferze życia prywatnego oraz w odniesieniu do jej praw i wolności; mając na uwadze, że poszanowanie i upowszechnianie praw człowieka, podstawowych wolności, demokracji oraz wartości i zasad, o których mowa w traktatach unijnych i instrumentach międzynarodowych dotyczących praw człowieka (PDPC, EKPC, MPPOiP, Międzynarodowego paktu praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych itp.), muszą zajmować centralną pozycję w procesie integracji europejskiej;

C.  mając na uwadze, że Unia Europejska wypracowała podstawowy dorobek, który ma na celu zagwarantowanie poszanowania, ochrony i upowszechniania praw podstawowych, szczególnie poprzez rozwój kryteriów kopenhaskich, włączenie art. 2, 6 i 7 do TUE, kartę praw podstawowych, obowiązek przystąpienia do europejskiej konwencji praw człowieka, a także odpowiednie przepisy krajowych porządków prawnych państw członkowskich;

D.  mając na uwadze, że wraz z wejściem w życie Traktatu z Lizbony Karta przekształciła wartości i zasady w konkretne i wykonalne prawa, a także mając na uwadze, iż prezentując tę samą wartość co Traktat z Lizbony, stała się prawnie wiążąca dla instytucji, organów i agencji Unii Europejskiej oraz państw członkowskich w procesie wprowadzania w życie prawa unijnego;

E.  mając na uwadze, że należy rozwijać, propagować i umacniać rzeczywistą kulturę praw podstawowych nie tylko w instytucjach Unii Europejskiej, lecz także w państwach członkowskich, szczególnie przy stosowaniu i wdrażaniu prawa Unii, zarówno w wymiarze wewnętrznym, jak i w ramach stosunków z państwami trzecimi; mając na uwadze, że wdrażanie owych wartości i zasad musi też bazować na skutecznej kontroli poszanowania praw podstawowych zagwarantowanych w Karcie, przykładowo przy opracowywaniu wniosków ustawodawczych; mając na uwadze, że inne aspekty nie mogą być traktowane nadrzędnie w stosunku do kwestii poszanowania i zagwarantowania tych praw podstawowych, ponieważ wiązałoby się to z ryzykiem dyskredytacji roli i wizerunku Unii Europejskiej w obszarze praw człowieka, szczególnie w ramach jej stosunków z państwami trzecimi;

F.  mając na uwadze, że Unia Europejska działa na podstawie domniemania i wzajemnego zaufania, że państwa członkowskie stosują zasady demokracji, praworządności i przestrzegają praw podstawowych gwarantowanych w EKPC i karcie praw podstawowych, zwłaszcza w kontekście rozwoju przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości oraz stosowania zasady wzajemnego uznawania;

G.  mając na uwadze, że zasada wzajemnego uznawania prowadzi do sytuacji, w której osoby mogą być przenoszone z jednej jurysdykcji do drugiej bez wcześniejszego poddania orzeczeń jakiejkolwiek weryfikacji pod kątem praw człowieka;

H.  mając na uwadze, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej podkreślił w sprawach połączonych C-411/10 i C-493/10, że tego rodzaju domniemanie zgodności z prawami podstawowymi należy uznać za wzruszalne, a zatem sądy muszą sprawdzić, czy istnieją poważne obawy, że w systemach sądowych innych państw członkowskich występują nieprawidłowości systemowe;

I.  mając na uwadze, że w związku z tym należy upewnić się, że organy krajowe dysponują dostatecznymi dowodami, aby podjąć świadomą decyzję co do tego, czy w systemach sądowych innych państw członkowskich występują nieprawidłowości systemowe;

J.  mając na uwadze, że korupcja powoduje szkody społeczne i łamanie praw podstawowych, ponieważ zorganizowane grupy przestępcze stosują ją do popełniania innych poważnych przestępstw, takich jak handel ludźmi; mając na uwadze, że skuteczny, niezależny i bezstronny system sądowy ma zasadnicze znaczenie dla praworządności i zapewnienia obywatelom Europy ochrony praw podstawowych i wolności obywatelskich;

K.  mając na uwadze, że Unia Europejska znajduje się w kryzysie nie tylko gospodarczym i finansowym, ale również demokratycznym i konstytucyjnym, czego dowodem są niedawne wydarzenia w niektórych państwach członkowskich, i że napięcia te uwidoczniły brak stosownych instrumentów do walki z tym kryzysem, jak również trudności związane z zastosowaniem mechanizmów kontroli, oceny i stosowania sankcji przewidzianych w obowiązujących traktatach, szczególnie wymogów zapisanych w art. 2 i art. 7 TUE;

L.  mając na uwadze, że Parlament Europejski wielokrotnie wzywał do wzmocnienia mechanizmów służących zagwarantowaniu poszanowania, ochrony i upowszechniania wartości Unii wymienionych w art. 2 TUE oraz przeciwdziałaniu sytuacjom kryzysowym w Unii i państwach członkowskich, jak również mając na uwadze, że obecnie toczy się debata na temat stworzenia nowego mechanizmu, co oznacza, że Komisja, Rada i państwa członkowskie dołączyły do stanowiska Parlamentu i organizacji pozarządowych w tej kwestii;

M.  mając na uwadze, że Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej podkreśliła w głównym rozdziale swojego sprawozdania rocznego z 2012 r. zatytułowanym „Unia Europejska jako wspólnota wartości: ochrona praw podstawowych w czasach kryzysu”, że wspólne zrozumienie wartości i obowiązków prawnych, o których mowa w art. 2, jest dążeniem, które wymaga prowadzenia systematycznego dialogu w UE;

N.  mając na uwadze, że Komisja wyraziła wolę wzmocnienia praworządności w Unii Europejskiej i że mogłaby wystąpić z wnioskiem o stosowanie wezwań do usunięcia uchybienia w ramach art. 7 ust. 1 TUE; mając na uwadze, że przywołała ona również potrzebę zmiany traktatów i zapowiedziała możliwość zaproponowania poprawek przed końcem 2013 r. lub na początku 2014 r. w celu zorganizowania debaty w trakcie wyborów (również wokół art. 7) i znalezienia konsensusu w sprawie tych wniosków, które powinny zmierzać do zagwarantowania, by polityka europejska w zakresie praw podstawowych w Unii Europejskiej opierała się na jasnych zasadach i mechanizmach; obiektywnych wskaźnikach, danych i dowodach, które byłyby przejrzyste, jasne i przewidywalne, a także zapewniałyby silną ochronę praw jednostki, demokracji i praworządności;

O.  mając na uwadze, że wszystkie decyzje podejmowane w tym zakresie muszą zapewniać właściwe wdrożenie art. 2, 6 i 7 TUE w możliwie najkrótszym czasie oraz to, by każdą decyzję podejmowano w oparciu o obiektywne kryteria i oceny, i w ten sposób odpierano krytykę związaną z brakiem wskaźników i kryteriów oceny, różnicami w traktowaniu i stronniczością polityczną;

P.  mając na uwadze, że w Unii Europejskiej i jej państwach członkowskich nadal dochodzi do licznych przypadków naruszania praw podstawowych, na co wskazują (roczne i specjalne) sprawozdania Komisji Europejskiej, FRA, Rady Europy (roczne sprawozdania i wyroki Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, dokumenty i sprawozdania Komisarza Praw Człowieka, dokumenty Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy), dokumenty ONZ (w tym dokumenty i sprawozdania Rady Praw Człowieka ONZ, Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka, sprawozdawców specjalnych itp.), organizacji pozarządowych (takich jak Human Rights Watch, Amnesty International, Open Society Institute, ILGA-Europe, ECRE, Reporterzy bez Granic, Freedom House itp.) itp.; mając na uwadze, że wobec wagi i częstotliwości takich naruszeń, konieczna jest odpowiednia reakcja ze strony Komisji, Rady oraz państw członkowskich;

Q.  mając na uwadze, że organizacje te wyraziły zaniepokojenie, szczególnie z powodu sytuacji Romów, migrantów, osób ubiegających się o azyl, uchodźców, mniejszości, członków wspólnot LGBT, mediów i dziennikarzy, działań sił bezpieczeństwa, policji, tajnych służb i śledztw prowadzonych w celu postawienia przed sądem i ukarania winnych naruszania praw człowieka, a także z powodu uczestnictwa organów państwa w aktach tortur i złego traktowania popełnianych w państwach trzecich oraz posługiwania się dowodami zdobytymi w ten sposób, jak również warunków przetrzymywania i złego traktowania więźniów;

R.  mając na uwadze, że w TUE oraz w art. 8, 9, 10, 19 i 21 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, jak również w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznaje się podstawowe prawa socjalne za szczególnie ważne i zalicza się je do przekrojowych zasad prawa wspólnotowego, a co za tym idzie, stwierdza się jasno, że UE musi gwarantować prawa człowieka i podstawowe wolności, takie jak prawa związkowe, prawo do strajku, prawo zrzeszania się, gromadzenia się itp. określone w Europejskiej karcie społecznej, mając również na uwadze, że art. 151 TFUE zawiera wyraźne odniesienie do podstawowych praw socjalnych, takich jak te, które określono w Europejskiej karcie społecznej;

S.  mając na uwadze, że w art. 2 i art. 3 karty praw podstawowych uznaje się prawo do życia i prawo do integralności osoby;

T.  mając na uwadze, że w Unii Europejskiej żyje ok. 100 mln dzieci niepełnosprawnych oraz 80 mln niepełnosprawnych dorosłych; mając na uwadze, że osoby niepełnosprawne, a zwłaszcza dzieci, wciąż doświadczają braku pomocy i wsparcia w zakresie przyjmowania do szkół, trudności w dostępie do budynków lub usług, nadal nie zasięga się ich zdania i nie angażuje się ich w decyzje dotyczące ich życia; mając na uwadze, że UE jako strona Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych ma obowiązek wspierać, chronić i szanować prawa osób niepełnosprawnych zapisane w Konwencji, przyjmować strategie mające na celi wdrożenie jej postanowień, a także dokładać starań, by stosowana polityka i obowiązujące prawo pierwotne i wtórne były zgodne z jej postanowieniami;

U.  mając na uwadze, że to przede wszystkim kobiety i dziewczęta są ofiarami przemocy ze względu na płeć, a zgodnie z szacunkami UE 20–25% kobiet co najmniej raz w życiu doświadczyło przemocy fizycznej; mając na uwadze, że setkom tysięcy kobiet mieszkających w Europie okaleczono narządy płciowe, a tysiącom dziewcząt grozi ten proceder;

V.  mając na uwadze, że kobiety w UE zarabiają ok. 16% mniej za godzinę pracy niż mężczyźni;

W.  mając na uwadze, że ubóstwo, brak równouprawnienia między płciami oraz stereotypy płciowe zwiększają ryzyko przemocy i innych form wyzysku, w tym handlu kobietami i prostytucji, oraz utrudniają pełne uczestnictwo kobiet we wszystkich dziedzinach życia;

X.  mając na uwadze, że wszystkim obywatelom Unii Europejskiej gwarantuje się podstawowe wolności, prawa człowieka i równe szanse; mając jednak na uwadze, że ochrona mniejszości narodowych oraz języków regionalnych i mniejszościowych w rozszerzonej UE stanowi podstawowy problem, którego nie da się rozwiązać jedynie na drodze walki z ksenofobią i dyskryminacją, lecz poprzez przyjęcie konkretnych systemów i działań o charakterze prawnym, językowym, kulturowym, społecznym itp.;

1.  podkreśla, że Unia Europejska, jako przedsięwzięcie polityczne, historyczne i etyczne, dąży do jednoczenia krajów, które posiadają i razem upowszechniają wspólne wartości europejskie, takie jak te wymienione w art. 2 TUE i karcie praw podstawowych, jak również w EKPC, w szczególności poszanowanie godności człowieka, demokrację, praworządność, prawa podstawowe, równość, wolność, ochronę mniejszości, walkę ze wszelkimi rodzajami dyskryminacji, które są ściśle ze sobą powiązane i wzajemnie się warunkują, dlatego też uważa, że podstawowym filarem tożsamości europejskiej jest i powinno być poszanowanie i upowszechnianie praw człowieka, podstawowych wolności i demokracji wewnątrz Unii i poza jej granicami;

2.  zaleca, aby Parlament, Komisja i Rada uznały istnienie pozytywnych obowiązków polegających na ochronie i propagowaniu praw człowieka; podkreśla, że poszanowanie podstawowych praw i wolności wiąże się z działaniami na różnych szczeblach; podkreśla rolę władz regionalnych i lokalnych, organizacji pozarządowych i społeczeństwa obywatelskiego w tym obszarze oraz zwraca się do Komisji i Rady o poprawę współpracy z tymi podmiotami;

3.  przypomina instytucjom Unii i państwom członkowskim o konieczności przestrzegania ich zobowiązań w zakresie poszanowania podstawowych wolności i praw; stwierdza, że udział w międzynarodowych traktatach dotyczących ochrony i upowszechniania praw człowieka może jedynie służyć wzmocnieniu ochrony praw podstawowych w UE;

4.  potępia niepokojące tendencje do łamania praw podstawowych w Unii Europejskiej, szczególnie jeżeli chodzi o imigrację i azyl, a także w kwestiach dyskryminacji i nietolerancji – zwłaszcza w przypadku niektórych grup ludności (mniejszości i migrantów) – bezpieczeństwa i terroryzmu, wolności prasy, swobodnego przemieszczania się na terenie Unii, praw socjalnych i związkowych; coraz częściej odnotowuje postawę obstrukcyjną państw członkowskich w dziedzinie przestrzegania tych podstawowych praw i wolności, szczególnie w odniesieniu do Romów, kobiet, LGBT, osób ubiegających się o azyl, migrantów i innych słabych grup społecznych;

Kwestie instytucjonalne

5.  przypomina o podstawowym znaczeniu, jakie dla Unii Europejskiej, jej instytucji i państw członkowskich ma zagwarantowanie poszanowania wspólnych wartości europejskich wymienionych w art. 2 TUE, oraz o pilnej potrzebie zastosowania i wdrożenia wszystkich instrumentów z tego obszaru przewidzianych obecnie w traktatach, jak również o przygotowaniu propozycji zmian w traktatach w przypadkach, gdy jest to niezbędne; podkreśla, że obowiązek przestrzegania kryteriów kopenhaskich nie uległ przedawnieniu po przystąpieniu i państwa członkowskie nadal mu podlegają, a także że prawa podstawowe są częścią prawa pierwotnego Unii Europejskiej i każdy sąd lub organ unijny lub krajowy muszą ich przestrzegać stosując prawo unijne; w związku z tym wyraża niezadowolenie z powodu przeciągania się negocjacji w sprawie przystąpienia UE do EKPC oraz ubolewa akcesja ta nie miała jeszcze miejsca;

6.  przypomina instytucjom europejskim i państwom członkowskim, że wszelkie strategie polityczne dotykające kwestii praw podstawowych muszą w pierwszym rzędzie zapobiegać powstawaniu naruszeń, szczególnie dzięki istnieniu instrumentów prewencyjnych i umożliwiających dochodzenie praw, zanim przyjęta zostanie dana decyzja lub środek, tak by można było skutecznie, sprawiedliwie, uczciwie i bez dyskryminacji zbadać i osądzić poszczególne przypadki w jak najkrótszym czasie;

7.  uważa, że obywatele w coraz większym stopniu przywiązani są do poszanowania, ochrony i upowszechniania praw podstawowych, czego dowodzi mobilizacja wokół przypadków łamania praw, nadużyć lub nierównego traktowania i kierowanie wzmożonej uwagi na tego rodzaju zdarzenia, do których dochodzi w życiu codziennym, jak również w sytuacjach symbolicznych lub powszechnie znanych, do czego przyczynia się również szybszy obieg informacji za sprawą nowych technologii, sieci społecznościowych i mediów; przypomina, że wszelkie naruszenia, nadużycia lub nierówne traktowanie działają na szkodę demokracji i praworządności, jak również godzą w zaufanie obywateli do instytucji i ich przedstawicieli, w szczególności przywódców politycznych; podkreśla, że instytucje i przywódcy polityczni powinni mieć świadomość tej ewolucji demokracji i powinni dążyć do jej wspierania poprzez stwarzanie nowych mechanizmów dialogu z obywatelami oraz wzmacnianie kontroli obywatelskiej, parlamentarnej, sądowej i medialnej nad organami państwa, które muszą cechować się większą otwartością i przejrzystością, aby lepiej służyć interesom obywateli;

8.  uważa, że aby w pełni wykorzystać możliwości traktatów, należy:

9.  podkreśla, że nowy mechanizm kopenhaski, którego celem jest kontrolowanie skutecznego i wiążącego stosowania się do kryteriów kopenhaskich przez każde państwo członkowskie, może zostać uruchomiony natychmiast na podstawie decyzji Komisji, przy pełnym udziale Parlamentu Europejskiego, i powinien:

10.  zwraca się do Komisji, by, we współpracy z FRA, przyjęła decyzję w sprawie stworzenia takiego nowego mechanizmu kopenhaskiego, podobnie jak miało to miejsce w przypadku sprawozdawczości w zakresie korupcji w Unii Europejskiej i państwach członkowskich, jak również zmieniła regulamin FRA w celu zapewnienia jej szerszych uprawnień i kompetencji;

11.  wzywa do utworzenia, najlepiej na podstawie porozumienia międzyinstytucjonalnego, komisji kopenhaskiej składającej się z niezależnych ekspertów wysokiego szczebla do spraw praw podstawowych wyznaczonych m. in. przez PE, której celem byłoby zapewnienie stosowania przez wszystkie państwa członkowskie wspólnych wartości zapisanych w art. 2 TUE, ciągłego stosowania kryteriów kopenhaskich oraz doradztwo i sprawozdawczość w obszarach związanych z prawami podstawowymi, do czasu zmiany regulaminu FRA, który ma nadać jej szersze kompetencje w zakresie monitorowania poszczególnych państw członkowskich w obszarze praw podstawowych, zgodnie z wielokrotnie ponawianym postulatem PE;

12.  zaleca nawiązanie dialogu między instytucjami UE a państwem członkowskim w przypadku wystąpienia ryzyka poważnego naruszenia wartości Unii oraz skorzystanie z możliwości skierowania przez instytucje UE zalecenia zgodnie z art. 7 ust. 1 TUE; w pełni popiera stanowisko Komisji, która proponuje stosowanie w tego rodzaju sytuacjach wezwań do usunięcia uchybienia;

13.  wzywa Komisję i Radę do utworzenia we współpracy z Parlamentem Europejskim grupy kontaktowej monitorującej efektywne wdrażanie wartości Unii, w szczególności przeprowadzającej wspólną ocenę sytuacji praw podstawowych w konkretnych przypadkach, w których którakolwiek z tych trzech instytucji unijnych wyraziłaby obawy; wzywa również wymienione instytucje do uwzględnienia rezolucji Rady Europy i orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka;

14.  z zadowoleniem przyjmuje oświadczenia przewodniczącego Komisji i wiceprzewodniczącej Viviane Reding, w których – oprócz opcji dostępnych na mocy obecnych traktatów – zapowiedziano komunikat dotyczący ewentualnych zmian traktatów, i wzywa właściwe komisje do szczegółowego zbadania następujących wniosków w celu poprawy ochrony praw podstawowych w traktatach unijnych:

wzywa również właściwą komisję do wyjaśnienia stosowania i ewentualnego przeglądu procedury, na mocy której Parlament może uruchomić procedurę przewidzianą w art. 7 TUE;

15.  wzywa FRA do utworzenia publicznej strony internetowej gromadzącej informacje i dokumenty dotyczące praw podstawowych opracowane przez ONZ, Radę Europy, OBWE, organizacje pozarządowe, FRA, PE, sądy, komisje parlamentów państw członkowskich, rzeczników praw obywatelskich itp.; uważa, że powinna istnieć możliwość sortowania takich informacji według daty, państwa, autora i prawa, tak aby zapewnić źródła i informacje na temat sytuacji praw podstawowych w UE i w państwach członkowskich;

Konkretne prawa wynikające z karty praw podstawowych

Godność

16.  wyraża najwyższe zaniepokojenie przypadkami naruszenia godności człowieka, które nadal mają miejsce w Unii i jej państwach członkowskich, szczególnie w stosunku do mniejszości, a zwłaszcza Romów, osób ubiegających się o azyl, migrantów, osób podejrzanych o powiązania z organizacjami terrorystycznymi, osób pozbawionych wolności, a także przedstawicieli słabszych grup i osób ubogich; podkreśla, że władze publiczne powinny przestrzegać całkowitego zakazu tortur, nieludzkiego lub poniżającego traktowania oraz przeprowadzać szybkie, skuteczne i niezależne śledztwa w przypadku naruszenia tego zakazu i stawiać winnych przed sądem;

17.  wyraża zaniepokojenie licznymi przypadkami złego traktowania, którego dopuszcza się policja i siły porządkowe, szczególnie gdy dochodzi do nieproporcjonalnego użycia siły wobec pokojowo nastawionych uczestników i dziennikarzy w czasie demonstracji oraz nadmiernego stosowania nieśmiercionośnej broni, takiej jak pałki policyjne, kule gumowe i tasery; domaga się, by państwa członkowskie zadbały o nanoszenie elementów identyfikacyjnych na umundurowanie sił bezpieczeństwa i dołożyły starań, by przedstawiciele tych sił zawsze odpowiadali za swoje czyny; domaga się, by policja zaprzestała przeprowadzania kontroli motywowanych pochodzeniem etnicznym i rasowym; wyraża zaniepokojenie z powodu rosnącej liczby ograniczeń prawa do gromadzenia się i pokojowej manifestacji, zwraca uwagę, że prawo do gromadzenia się, zrzeszania się, a także wolność słowa stanowią podstawę prawa do manifestacji; wzywa państwa członkowskie do niepodejmowania środków zagrażających korzystaniu z podstawowych praw i wolności, a nawet uznających je za przestępstwo, nalega, by podjęły one środki, które dopuszczają użycie siły tylko w wyjątkowych i uzasadnionych przypadkach, gdy porządek publiczny będzie rzeczywiście i poważnie zagrożony, przypomina również, że podstawową rolą sił policyjnych jest gwarantowanie bezpieczeństwa i ochrony ludności;

18.  ponownie wyraża poparcie dla europejskiej inicjatywy dążącej do zagwarantowania praw podstawowych osobom pozbawionym wolności, tak aby osoby uwięzione mogły po uwolnieniu zostać z powrotem włączone do społeczeństwa; wyraża zaniepokojenie plagą przeludnienia w więzieniach, która dotyka wiele państw członkowskich, jak również złymi warunkami pozbawienia wolności i niewłaściwym traktowaniem więźniów, oraz wzywa do podjęcia inicjatywy europejskiej na rzecz zagwarantowania wykonania zaleceń europejskiego komitetu ds. zapobiegania torturom oraz orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, także na posterunkach policji, w ośrodkach dla imigrantów i szpitalach psychiatrycznych; zaleca przyjęcie środków w celu redukcji przeludnienia w więzieniach, na przykład poprzez unikanie przetrzymywania w areszcie, wymierzanie kar alternatywnych w stosunku do kary więzienia, rozważenie dekryminalizacji niektórych czynów lub skrócenia okresu zatrzymania bez wniesienia aktu oskarżenia;

19.  ponownie apeluje o pełne wyjaśnienie kwestii uczestnictwa państw europejskich w programie prowadzonym przez USA i CIA obejmującym wydawanie obywateli w trybie nadzwyczajnym, loty i tajne więzienia na terytorium Unii oraz nalega, by państwa członkowskie przeprowadziły skuteczne, bezstronne, dogłębne, niezależne i przejrzyste śledztwa, w wyniku których ukarani zostaną wszyscy winni; przypomina państwom członkowskim o bezwzględnym charakterze zakazu stosowania tortur, co oznacza, że nie można powoływać się na tajemnicę państwową w celu ograniczenia obowiązku przeprowadzenia śledztwa przez państwo w przypadku poważnego naruszenia praw człowieka; podkreśla, że brak przestrzegania powyższego zakazu narusza reputację państw członkowskich oraz wiarę w ich zobowiązanie do ochrony praw podstawowych;

20.  podkreśla, że atmosfera bezkarności wokół programu CIA umożliwiła dalsze naruszanie praw podstawowych w ramach polityki zwalczania terroryzmu prowadzonej przez UE i USA, czego dowiodły badane aktualnie przez Parlament doniesienia o masowej działalności szpiegowskiej prowadzonej w ramach programu nadzoru amerykańskiej Agencji Bezpieczeństwa Krajowego i przez organy wywiadowcze w szeregu państwa członkowskich; domaga się zmiany przepisów dotyczących organów bezpieczeństwa i agencji wywiadowczych UE i państw członkowskich, ze zwróceniem szczególnej uwagi na kontrolę sądowniczą ex ante i kontrolę parlamentarną oraz prawo do zaskarżenia i korygowania zgromadzonych danych przechowywanych lub przetwarzanych przez te agencje;

21.  wzywa do pełnej transpozycji i wdrożenia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/36/UE w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego procederu oraz ochrony ofiar te państwa członkowskie, które jeszcze tego nie zrobiły, a także do przyjęcia odpowiednich środków zapewniających ofiarom handlu ludźmi odpowiednią pomoc i ochronę, a także ściganie handlarzy i nakładanie skutecznych, proporcjonalnych i odstraszających kar oraz wprowadzenie środków zapobiegawczych;

22.  wzywa państwa członkowskie do pełnej transpozycji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/29/UE ustanawiającej normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw oraz do przyjęcia odpowiednich środków zapewniających adekwatną pomoc i ochronę ofiarom przestępstw;

23.  wzywa do poszanowania godności pod koniec życia, zwłaszcza poprzez dopilnowanie tego, by wola wyrażana w oświadczeniu dotyczącym sztucznego podtrzymywania życia była uznawana i szanowana;

24.  uznaje, że zdrowie i prawa reprodukcyjne i seksualne stanowią istotny element godności człowieka, który należy postrzegać w szerszej perspektywie dyskryminacji strukturalnej i różnic w traktowaniu kobiet i mężczyzn; wzywa państwa członkowskie do ochrony ZRSP poprzez działania Agencji Praw Podstawowych oraz Europejskiego Instytutu ds. Równości Kobiet i Mężczyzn (EIGE), w szczególności poprzez udostępnienie programów i usług w zakresie zdrowia reprodukcyjnego, w tym podstawową opiekę i leki stosowane w ramach dobrowolnego planowania rodziny oraz do ochrony zdrowia matek i noworodków oraz poprzez zachowanie czujności w kwestii polityk lub przepisów, które mogą naruszać prawa w zakresie zdrowie seksualnego i reprodukcyjnego;

Wolności

25.  podkreśla, że demokracja i państwo prawa opierają się na poszanowaniu swobód i praw podstawowych oraz że żadne działania lub środki wymierzone w terroryzm bądź przestępczość zorganizowaną lub współpraca międzynarodowa w tej dziedzinie nie mogą naruszać europejskich standardów w zakresie praw podstawowych, powinny natomiast ściśle ich przestrzegać, zwłaszcza w odniesieniu do domniemania niewinności, sprawiedliwego procesu, prawa do obrony, ochrony prywatności i danych osobowych itp.; podkreśla konieczność większej kontroli demokratycznej oraz ochrony i poszanowania praw podstawowych w kontekście współpracy transgranicznej w tych dziedzinach, szczególnie z racji stale poszerzanego gromadzenia i wykorzystywania danych osobowych przez organy władzy; wzywa więc do przyjęcia środków w celu zagwarantowania prywatności i ochrony danych osobowych w tym obszarze;

26.  wyraża ubolewanie z powodu faworyzowania bezpieczeństwa w ramach strategii bezpieczeństwa wewnętrznego kosztem wolności obywatelskich, praw podstawowych i przyjęcia środków zapobiegawczych; ubolewa, że istnieje pogłębiająca się przepaść między deklarowanymi celami a rzeczywiście prowadzoną polityką; jest zdania, że Parlament Europejski powinien odgrywać kluczową rolę w ocenie i definicji polityki bezpieczeństwa wewnętrznego, ponieważ wywiera ona poważny wpływ na podstawowe prawa i wolności wszystkich osób zamieszkujących Unię, w celu sprawowania demokratycznego nadzoru i kontroli nad polityką bezpieczeństwa, w tym działalnością wywiadowczą, a jeśli zajdzie taka potrzeba, dokonania jej zmiany, tak by prawa człowieka i podstawowe wolności były respektowane;

27.  wyraża zaniepokojenie doniesieniami o rażącym łamaniu prawa do prywatności i ochrony danych osobowych, którego dopuszczono się bez zezwolenia sądowego wydawanego stosownie do przypadku i bez stosownej kontroli parlamentarnej w ramach tajnych, uruchomionych przez państwa europejskie i pozaeuropejskie programów masowego nadzoru obywateli europejskich; potępia te praktyki i domaga się, aby państwa te natychmiast zaprzestały tych naruszeń; domaga się, by w pełni ujawniono treść tych programów, dostarczono wszystkich informacji na temat ewentualnej współpracy międzynarodowej w tej dziedzinie oraz aby programy te zostały poddane natychmiastowej rewizji; jest zdania, że UE i państwa członkowskie powinny poczynić zdecydowane kroki przeciwko państwom, które naruszają podstawowe prawo do prywatności, śledząc wymianę informacji między europejskimi obywatelami a przedstawicielami i podmiotami instytucjonalnymi, politycznymi i gospodarczymi w Europie; jest zaniepokojony faktem, że służby wywiadowcze wymknęły się spod demokratycznej parlamentarnej i sądowej kontroli, prowadząc tajne programy i operacje bez politycznej zgody; w konsekwencji wzywa do dokonania pilnego przeglądu mechanizmów nadzoru parlamentarnego i sądowego nad służbami wywiadowczymi, aby podporządkować je demokratycznym zasadom, państwu prawa i prawom podstawowym, zgodnie z wymogami art. 2 TUE; potępia tajną współpracę prywatnych przedsiębiorstw w dziedzinie masowego nadzoru; uważa, że UE powinna zareagować z większą wiłą i na szczeblu międzynarodowym promować środki służące zagwarantowaniu, że europejskie zasady dotyczące prywatności i ochrony danych będą przestrzegane, oraz wspierać technologie, które zapewnią poufność procesu komunikacji w Europie;

28.  wyraża ubolewanie z powodu wstrzymania w Radzie rozmów wokół przyjęcia projektów sprawozdania i dyrektywy w sprawie ochrony danych osobowych pomimo dużego zaangażowania Parlamentu na rzecz zaostrzenia przepisów; wyraża ubolewanie z powodu decyzji Rady Europejskiej podjętej na posiedzeniu w dniach 24–25 października 2013 r. w sprawie ukończenia jednolitego rynku cyfrowego dopiero w 2015 r., jako że spowalnia ona przyjęcie pakietu w sprawie ochrony danych i wzywa Radę do postępów w negocjacjach dotyczących dyrektywy i rozporządzenia w sprawie ochrony danych, tak aby pakiet w sprawie ochrony danych mógł zostać przyjęty przed zakończeniem obecnej kadencji Parlamentu;

29.  uważa, że powinno skłonić to UE i państwa członkowskie do przyjęcia systemu ochrony osób ujawniających poważne naruszenie praw podstawowych przez tajne służby, które działały całkowicie poza kontrolą demokratyczną, parlamentarną i sądową;

30.  podkreśla, że szybka ewolucja świata cyfrowego (w tym zwiększone użytkowanie internetu, aplikacji i sieci społecznościowych) wymaga wyższego poziomu ochrony danych osobowych i prywatności w celu zagwarantowania ich poufnego charakteru;

31.  wyraża zadowolenie z powodu wzrostu liczby państw członkowskich, które gwarantują prawo do założenia rodziny w drodze małżeństwa, związku partnerskiego lub zarejestrowanego wspólnego zamieszkiwania, jak również adopcji, bez stosowania dyskryminacji ze względu na orientację seksualną, oraz wzywa inne państwa członkowskie do przyjęcia podobnych rozwiązań; wyraża zadowolenie z powodu niedawnego wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Vallianatos i inni przeciwko Grecji, w którym stwierdzono, że związki cywilne mogą być zawierane również przez osoby tej samej płci; wzywa Komisję i wszystkie państwa członkowskie do zaproponowania i przyjęcia przepisów prawnych i rozwiązań politycznych zwalczających homofobię, transfobię i przestępstwa popełniane z nienawiści oraz wyraża zadowolenie z powodu opublikowania opinii FRA nr 2/2013 na temat decyzji ramowej w sprawie rasizmu i ksenofobii, ze szczególnym uwzględnieniem praw ofiar; wzywa Komisję i wszystkie państwa członkowskie do egzekwowania dyrektywy w sprawie swobodnego przemieszczania się bez stosowania dyskryminacji ze względu na orientację seksualną; ponownie domaga się od Komisji zaproponowania ambitnego rozporządzenia w sprawie wzajemnego uznawania skutków prawnych dokumentów stanu cywilnego;

32.  wyraża ogromne zaniepokojenie liczbą samobójstw wśród młodych osób będących ofiarami homofobii; przypomina ustalenia przedstawione w badaniu FRA dotyczącym LGBT w UE, z którego wynika, że 26% wszystkich respondentów doświadczyło ataków lub gróźb przemocy w domu lub gdzie indziej, przy czym dane te osiągają poziom 35% wśród wszystkich transpłciowych respondentów, natomiast 19% respondentów odczuwało dyskryminację w pracy lub podczas szukania pracy pomimo prawnej ochrony na mocy prawa UE; w konsekwencji wzywa Komisję do wykorzystania tych ustaleń jako podstawy dla kompleksowej europejskiej reakcji na problemy LGTB związane z prawami podstawowymi podczas prac nad europejskim planem działań na rzecz równości ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową, zgodnie z wielokrotnie powtarzanymi apelami Parlamentu i organizacji pozarządowych;

33.  wyraża ubolewanie, że procedury prawnego uznawania osób transpłciowych wciąż obejmują obowiązkową sterylizację w 14 państwach członkowskich; wzywa państwa członkowskie do przeglądu tych procedur, aby w pełni odzwierciedlały prawo osób transpłciowych do godności i integralności cielesnej; wyraża uznanie dla Komisji za zobowiązanie do podjęcia w ramach Światowej Organizacji Zdrowia współpracy na rzecz usunięcia zaburzeń tożsamości płciowej z listy zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania oraz do zapewnienia stworzenia nowej klasyfikacji wolnej od ich patologizowania podczas negocjacji w sprawie 11. wersji Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-11);

34.  wyraża poparcie dla wolności myśli, sumienia, religii, wyznania bądź jego braku, praktykowania wybranej przez siebie religii i zmiany religii; potępia wszystkie formy dyskryminacji i nietolerancji oraz uważa, że świeckość zdefiniowana jako ścisłe oddzielenie bezwyznaniowych organów politycznych od organów religijnych, a także bezstronność państwa to najlepsze środki zagwarantowania niedyskryminacji i równości między religiami, jak również między wierzącymi i niewierzącymi; wzywa państwa członkowskie do ochrony wolności religii lub przekonań, w tym wolności osób żyjących bez religii, aby nie były one dyskryminowane w wyniku nadmiernych zwolnień przysługujących religiom na mocy przepisów w sprawie równości i niedyskryminacji;

35.  przypomina, że przepisy krajowe, które przewidują kary za bluźnierstwo, stanowią ograniczenie wolności wypowiedzi dotyczące religii lub innych przekonań, że prawa takie są stosowane często, by prześladować, źle traktować lub zastraszać osoby należące do mniejszości religijnych i innych mniejszości i mogą poważnie osłabiać wolność wypowiedzi oraz wolność religii lub przekonań; zaleca państwom członkowskim zlikwidowanie kar za takie przestępstwa;

36.  wyraża ubolewanie z powodu faktu, że w niektórych państwach członkowskich młodzi ludzie wciąż są ścigani i skazywani na karę pozbawienia wolności, ponieważ prawo do świadomej odmowy służby wojskowej wciąż nie jest w odpowiednim stopniu uznawane, oraz wzywa państwa członkowskie do zaprzestania ścigania i dyskryminowania osób świadomie odmawiających służby wojskowej;

37.  przypomina o podstawowym znaczeniu wolności słowa, informacji i mediów dla zagwarantowania demokracji i praworządności, oraz ponownie apeluje do Komisji o przegląd i zmianę dyrektywy w sprawie audiowizualnych usług medialnych zgodnie z wytycznymi zamieszczonymi w sprawozdaniu Parlamentu na ten temat; zdecydowanie potępia przemoc, presję lub groźby, których ofiarami padają dziennikarze i media, również w związku z ujawnianiem źródeł i informacji na temat łamania praw podstawowych, którego dopuściły się rządy i państwa; wzywa instytucje unijne i państwa członkowskie do respektowania, gwarantowania, ochrony i upowszechniania podstawowych praw do wolności słowa i informacji, a tym samym do powstrzymywania się od stosowania lub opracowywania mechanizmów służących blokowaniu tych wolności;

38.  wyraża zaniepokojenie skutkami kryzysu gospodarczego w Europie dla własności środków przekazu i perspektywy prywatyzacji mediów publicznych w niektórych państwach członkowskich; wzywa państwa członkowskie do ochrony niezależności mediów publicznych oraz do wywiązania się z ich instytucjonalnego obowiązku zachowania pluralizmu mediów i przekazywania zróżnicowanych, dokładnych i wiarygodnych informacji o wysokiej jakości; jest zdania, że własność mediów i zarządzanie nimi powinny być zawsze przejrzyste i nieskoncentrowane; podkreśla, że przejrzystość własności mediów ma zasadnicze znaczenie dla monitorowania wewnątrzunijnych inwestycji na rynku mediów oraz dla wywierania przez inwestorów spoza Europy coraz większego wpływu na informacje przekazywane w państwach członkowskich;

39.  podkreśla znaczenie przestrzegania i ochrony praw uchodźców i migrantów, a także zaznacza, że należy zwrócić szczególną uwagę na migrujące kobiety i dzieci; wyraża zaniepokojenie licznymi przypadkami łamania prawa do azylu i obowiązku ochrony wszystkich migrantów w przypadku wydalenia, deportacji i ekstradycji; podkreśla obowiązek przestrzegania konwencji międzynarodowych w zakresie praw człowieka, szczególnie konwencji ONZ dotyczącej statusu uchodźców i zasady non-refoulement, obowiązku niesienia pomocy osobom na morzu, które narażają życie, aby dotrzeć do UE, zagwarantowania godnych warunków przyjęcia i procedur respektujących podstawowe prawa osób; wzywa UE i państwa członkowskie do zmiany lub dokonania przeglądu wszelkiego ustawodawstwa, na mocy którego osoby udzielające pomocy migrantom na morzu są traktowane jak przestępcy; wzywa Komisję do dokonania przeglądu dyrektywy Rady 2002/90/WE definiującej sankcje za ułatwianie nielegalnego wjazdu, tranzytu i pobytu w celu sprecyzowania, że niesienie pomocy humanitarnej migrantom na morzu, którzy znajdują się w niebezpieczeństwie, jest powszechną zasada, a nie działaniem, które może podlegać jakimkolwiek sankcjom;

40.  wyraża zadowolenie z powodu ukończenia wspólnego europejskiego systemu azylowego i wzywa państwa członkowskie do przeprowadzenia reform ustawodawczych i administracyjnych niezbędnych do jego wdrożenia, aby zagwarantować, że wspólny europejski system azylowy jest w pełni ustanowiony zgodnie z planem, że zapewnia lepszy dostęp do procedur azylowych osobom potrzebującym ochrony, gwarantuje uczciwsze, szybsze i lepsze pod względem jakości decyzje w sprawie azylu, a także godne i godziwe warunki osobom ubiegającym się o azyl i osobom, którym udzielono ochrony międzynarodowej w UE; ubolewa jednak, że wobec dzieci nadal można stosować areszt i zwraca się o systematyczne wykluczanie dzieci z procedur w trybie przyspieszonym; ponownie wzywa Komisję do opracowania strategicznych wytycznych na podstawie najlepszych praktyk w postaci wspólnych minimalnych norm w zakresie przyjmowania i ochrony nieletnich bez opieki; podkreśla fakt, że gwarancje proceduralne muszą być adekwatne i odpowiednie; apeluje o stosowanie ostatniego wyroku Trybunału Sprawiedliwości, w którym stwierdzono, że osoby LGBT ubiegające się o azyl mogą stanowić szczególną grupę społeczną, która może być prześladowana ze względu na ich orientację seksualną, oraz że występowanie w kraju pochodzenia kary pozbawienia wolności za zachowania homoseksualne może stanowić jako taki akt prześladowania;

41.  potępia fakt, że wiele prób przedostania się do UE w dalszym ciągu kończy się śmiercią migrantów na morzu pomimo różnorodnych i licznych środków technicznych udostępnianych przez państwa członkowskie i UE w ramach nadzoru i kontroli zewnętrznych granic UE; domaga się, by UE i państwa członkowskie wprowadziły w życie zalecenia zamieszczone w sprawozdaniu Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy z dnia 24 kwietnia 2012 r. pt. „Śmierć na Morzu Śródziemnym – kto ponosi odpowiedzialność?”(30); z zadowoleniem przyjmuje decyzję Trybunału Sprawiedliwości unieważniającą decyzję Rady 2010/252/UE;

42.  podkreśla, że osoby przekraczające południowe granice morskie Europy są szczególnie podatne na zagrożenia; wzywa do opracowania wykonalnego rozwiązania ogólnej kwestii imigracji w regionie śródziemnomorskim przy pełnym poszanowaniu zasady non-refoulement oraz wzywa państwa członkowskie i instytucje UE do uwzględnienia – jako bezwzględnego minimum – ostatnich opinii FRA w sprawie najlepszych sposobów ochrony praw podstawowych migrantów w kontekście nadzoru morskiego;

43.  z zadowoleniem przyjmuje podręcznik prawa europejskiego dotyczący azylu, granic i imigracji, który wydała FRA wraz z Europejskim Trybunałem Praw Człowieka, ponieważ stanowi on dla prawników praktyków w Europie konkretną pomoc w przestrzeganiu praw podstawowych i praw człowieka;

44.  wzywa państwa członkowskie i Radę do przyspieszenia prac grupy zadaniowej ds. regionu śródziemnomorskiego, aby zapewnić znaczną poprawę zdolności ratowniczych na morzu i uruchomić kompleksowy plan w zakresie migracji i azylu oparty na solidarności i podziale odpowiedzialności oraz obejmujący wszystkie odpowiednie aspekty, takie jak przegląd przepisów unijnych i przepisów państw członkowskich umożliwiających karanie udzielania pomocy humanitarnej osobom znajdującym się w niebezpieczeństwie na morzu, wyznaczenie bezpiecznych i zgodnych z prawem dróg dla uchodźców i migrantów kierujących się do Europy, a także współpracę na rzecz rozwoju z państwami trzecimi z myślą o umocnieniu demokracji, praw podstawowych i państwa prawnego, aby tragedie, takie jak ta na wyspie Lampedusa, nigdy się nie powtórzyły;

45.  potępia coraz częstsze naruszenia podstawowych praw migrantów, szczególnie tych, którzy zostali wydaleni do państw spoza UE, co podkreślone zostało przez specjalnego sprawozdawcę ONZ ds. praw człowieka migrantów w specjalnym sprawozdaniu opublikowanym dnia 24 kwietnia 2013 r.(31) oraz w sprawozdaniu europejskiej Agencji Praw Podstawowych(32); w związku z tym podkreśla konieczność sporządzenia wnikliwej oceny dyrektywy w sprawie powrotów, umów o readmisji i działalności FRONTEXU pod kątem przestrzegania praw podstawowych; domaga się, by Komisja nadała dalszy konkretny bieg swojemu krytycznemu opublikowanemu w 2011 r. sprawozdaniu w sprawie umów o readmisji zawartych między UE a państwami trzecimi i stosowanych w tym kontekście środków; potępia restrykcyjną politykę państw członkowskich w zakresie przyznawania wiz obywatelom niektórych państw spoza UE

46.  wzywa państwa członkowskie do przyjęcia polityki sprzyjającej legalnej migracji i ratyfikowania Międzynarodowej konwencji o ochronie praw wszystkich pracowników migrujących i członków ich rodzin;

Równość

47.  podkreśla, że zasady godności ludzkiej, równości wobec prawa i zakazu dyskryminacji na jakimkolwiek tle znajdują się wśród podstaw demokratycznego społeczeństwa; jest zdania, że Unia i państwa członkowskie powinny wzmóc działania na rzecz równości i walki z dyskryminacją, ochrony różnorodności kulturowej, religijnej i językowej, równości mężczyzn i kobiet, praw dziecka, praw osób starszych, jak również praw osób niepełnosprawnych, praw osób LGBT i osób należących do mniejszości narodowych;

48.  wzywa państwa członkowskie do przyjęcia krajowych ram prawnych w celu zajęcia się wszelkimi formami dyskryminacji i zagwarantowania skutecznego wdrożenia istniejących unijnych ram prawnych, również w drodze stosowania postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego; wyraża ubolewanie z powodu impasu w prowadzonych przez Radę negocjacjach nad wnioskiem dotyczącym dyrektywy w sprawie stosowania zasady równego traktowania osób bez względu na religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną i ponawia apel do Rady o przyjęcie wniosku; pochwala stanowisko prezydencji litewskiej w sprawie poparcia wniosku i wzywa pozostałe państwa członkowskie do pójścia za jej przykładem; z zadowoleniem przyjmuje w tym względzie opinię FRA nr 1/2013 w sprawie równości w Unii Europejskiej w 10 lat po pierwotnym wprowadzeniu w życie dyrektyw dotyczących równości; uważa, że należy zwalczać również dyskryminację ze względów językowych;

49.  przypomina swoją rezolucję z dnia 25 października 2011 r. w sprawie mobilności i integracji osób niepełnosprawnych oraz europejskiej strategii na rzecz osób niepełnosprawnych 2010–2020(33), w której wzywa do pełnego poszanowania Karty praw podstawowych Unii Europejskiej;

50.  wyraża zaniepokojenie w związku z tym, że osoby niepełnosprawne nadal doświadczają dyskryminacji i wykluczenia, które utrudniają ich zdolność do korzystania z praw podstawowych na równi z innymi; wzywa instytucje i państwa członkowskie UE do dalszych działań mających na celu wdrożenie Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych w zakresie swoich kompetencji; zwraca uwagę, że dalszy rozwój prawa UE i polityki w obszarze niedyskryminacji może odgrywać pewną rolę w procesie harmonizacji przepisów z Konwencją o prawach osób niepełnosprawnych w UE, na przykład w obszarze równości wobec prawa; zachęca państwa członkowskie do przeznaczenia odpowiednich środków w ramach działań politycznych, aby zapewnić lepszą integrację osób niepełnosprawnych i ułatwić ich dostęp do mieszkania, edukacji, rynku pracy, transportu publicznego i infrastruktury publicznej, a także uczestnictwo w procesie politycznym, m.in. poprzez likwidację prawnej i praktycznej dyskryminacji oraz ograniczeń ich prawa do głosowania i kandydowania w wyborach; ubolewa, że niektóre osoby niepełnosprawne zmuszone są żyć w wyspecjalizowanych ośrodkach, ponieważ brakuje dostępnych rozwiązań opartych na wspólnocie, i wzywa państwa członkowskie do opowiedzenia się za rozwiązaniami umożliwiającymi osobom niepełnosprawnym niezależne życie;

51.  wzywa Komisję do przeprowadzenia kompleksowego przeglądu przepisów i polityki UE, aby ocenić ich zgodność z Konwencją ONZ o prawach osób niepełnosprawnych; uważa, że procedury ustawodawcze UE oraz kształtowanie unijnej polityki powinny być tak dostosowane, aby zapewniać respektowanie i przewidywać wdrożenie Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych; wzywa Komisję do przyjęcia w tym celu specjalnych wytycznych na potrzeby oceny skutków oraz do przedłożenia Parlamentowi projektu sprawozdania UE z postępów we wdrażaniu w UE Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych; jest przekonany, że Parlament powinien toczyć regularne debaty i przedstawiać zalecenia w formie rezolucji na temat postępów osiągniętych w zapewnianiu osobom niepełnosprawnym możliwości korzystania z praw zapisanych w Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, w tym na podstawie sprawozdania Komisji; popiera będące w toku inicjatywy dotyczące powołania międzykomisyjnej grupy zadaniowej ds. wdrożenia Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych w celu dopilnowania, żeby działania Parlamentu monitorujące i popierające wdrożenie konwencji były kompleksowe i spójne;

52.  wzywa państwa członkowskie i Komisję do ochrony, promowania i egzekwowania praw dziecka we wszystkich wewnętrznych i zewnętrznych działaniach i obszarach polityki mających na nie wpływ; wyraża obawę o dzieci doświadczające przemocy i wykorzystywane seksualnie i wzywa państwa członkowskie do zakończenia transpozycji dyrektywy 2011/93/UE w sprawie zwalczania niegodziwego traktowania w celach seksualnych i wykorzystywania seksualnego dzieci oraz pornografii dziecięcej; wzywa państwa członkowskie, Komisję i FRA do dalszych działań w zakresie oceny traktowania dzieci podczas postępowań sądowych; uważa, że w przypadku separacji lub rozwodu rodziców należy zawsze uwzględniać nadrzędne dobro dziecka i że każde dziecko powinno mieć możliwość regularnego utrzymywania kontaktów i bezpośredniego spotykania się z obojgiem rodziców;

53.  wyraża zaniepokojenie sytuacją Romów w UE i licznymi, niezgodnymi z prawami podstawowymi i prawem Unii Europejskiej przypadkami prześladowań, przemocy, stygmatyzacji, dyskryminacji, wydaleń, relokacji i bezprawnych przymusowych wydaleń, bezprawnego rejestrowania i tworzenia profili etnicznych przez organy ścigania; przypomina swoje stanowisko wyrażone w rezolucji z dnia 12 grudnia 2013 r. w sprawie postępów w realizacji krajowych strategii integracji Romów(34) i ponownie apeluje o skuteczne wdrożenie strategii, aby wspierać rzeczywiste włączenie, a także o zdecydowane i właściwe działania na rzecz integracji, szczególnie w dziedzinie praw podstawowych, edukacji, zatrudnienia, mieszkalnictwa i opieki zdrowotnej oraz walki z przemocą, nawoływaniem do nienawiści i dyskryminacją Romów; apeluje o położenie kresu bezprawnym przymusowym wydaleniom, likwidacji osiedli bez zapewniania mieszkań zastępczych i segregacji dzieci romskich w szkołach, a także bezprawnemu umieszczaniu ich w szkołach specjalnych; wzywa państwa członkowskie do hojniejszego wydatkowania udostępnionych im funduszy UE na cele związane z wykonaniem, przy współpracy lokalnych władz, projektów integracyjnych, w pierwszym rzędzie na codzienną obsługę osób, które właśnie przybyły na ich terytorium;

54.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do skutecznego rozwiązania problemu wykluczenia Romów poprzez opracowanie zintegrowanej polityki i stosowanie środków wykonawczych określonych w strategiach ukierunkowanych na środki przeciwdziałające dyskryminacji oraz mające na celu wzrost zatrudniania i poprawę dostępu do rynku pracy wśród Romów we współpracy z przedstawicielami społeczności romskiej, a jednocześnie poprzez zapewnienie ich pełnego udziału w zarządzaniu projektami dotyczącymi ich społeczności, ich monitorowaniu i ocenie, a także wzywa przeznaczenia dostatecznych środków budżetowych na ten cel oraz do zapewnienia efektywności wydatków; apeluje do Komisji i FRA o przedstawienie wspólnych, porównywalnych i wiarygodnych wskaźników do monitorowania postępów w państwach członkowskich;

55.  jest przekonany, że Komisja powinna podejmować stanowcze działania w przypadkach łamania podstawowych praw Romów w państwach członkowskich, zwłaszcza poprzez wszczynanie postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego w przypadku nieumożliwienia im dostępu do przysługujących praw gospodarczych i socjalnych, prawa do swobody przemieszczania się i pobytu, prawa do równości i niedyskryminacji i prawa do ochrony danych osobowych oraz korzystania z nich; wzywa Komisję do ustanowienia mechanizmu monitorowania przestępstw popełnianych z nienawiści przeciwko Romom i apeluje do Komisji i państw członkowskich o rozwiązanie problemu braku rejestracji urodzeń Romów przebywających w UE i braku ich aktów urodzenia; ponownie apeluje o ukierunkowane podejście do włączenia społecznego romskich kobiet w celu uniknięcia dyskryminacji z wielu przyczyn; wzywa do przekształcenia europejskich ram dotyczących krajowych strategii integracji Romów w całkowicie europejską strategię;

56.  podkreśla, że przestrzeganie podstawowych praw i wolności osób należących do mniejszości narodowych lub etnicznych, religijnych lub językowych ma zasadnicze znaczenie; wyraża zaniepokojenie w związku z tym, że w praktyce dnia codziennego członkowie tych wspólnot mniejszościowych napotykają przeszkody w obszarach wymiaru sprawiedliwości, opieki zdrowotnej i socjalnej, edukacji i kultury, co skutkuje naruszaniem ich praw i godności jako człowieka oraz obywatela Unii, a także powoduje traktowanie ich jako obywateli drugiej kategorii przez organy krajowe ich własnych państw członkowskich; uważa, że takie mniejszości mają specjalne potrzeby, które różnią się od potrzeb innych grup mniejszościowych, a polityka publiczna powinna być w większym stopniu ukierunkowana, zaś sama Unia musi uwzględnić te potrzeby w bardziej odpowiedni sposób;

57.  jest zdania, że nie istnieje żaden uniwersalny sposób poprawy sytuacji tych mniejszości we wszystkich państwach członkowskich, lecz że należy określić pewne wspólne minimalne cele dla władz publicznych w UE, biorąc pod uwagę odnośne międzynarodowe standardy prawne i obowiązujące najlepsze praktyki; wzywa państwa członkowskie do dopilnowania, aby w ich systemie prawnym osoby należące do uznanej mniejszości narodowej nie były dyskryminowane, i do przyjęcia stosownych środków mających na celu propagowanie rzeczywistej równości w oparciu o odpowiednie standardy międzynarodowe i dobre praktyki, między innymi Konwencję ramową Rady Europy o ochronie mniejszości narodowych; wzywa Komisję do stworzenia standardów politycznych w zakresie ochrony mniejszości narodowych, w tym autochtonicznych, tradycyjnych narodowych i językowych wspólnot mniejszościowych, zważywszy, że stanowią one ponad 10% populacji UE, aby uniknąć stosowania podwójnych standardów, różnych w krajach kandydujących i w państwach członkowskich; podkreśla potrzebę kompleksowego unijnego systemu ochrony tradycyjnych mniejszości narodowych, regionalnych grup językowych i regionów konstytucyjnych, wraz z mechanizmem monitorującym jego funkcjonowanie, idącego za przykładem unijnych ram dotyczących krajowych strategii integracji Romów; wzywa państwa członkowskie do przekazania kompleksowych danych na temat łamania praw podstawowych mniejszości, aby umożliwić FRA i UE gromadzenie danych i prowadzenie sprawozdawczości;

58.  podkreśla, że pozytywne środki przedsięwzięte w celu ochrony osób i grup należących do mniejszości, sprzyjanie ich odpowiedniemu rozwojowi i zapewnianie im równych praw i równego traktowania względem reszty społeczeństwa w obszarze administracyjnym, politycznym, gospodarczym, społecznym i kulturowym, a także w innych sferach, nie powinny być uznawane za dyskryminację;

59.  potępia przemoc na tle rasistowskim, antysemickim, homofonicznym/transfobicznym, ksenofobicznym i skierowaną przeciwko migrantom, mniejszościom religijnym i grupom etnicznym, która – przy braku zdecydowanych działań ze strony władz ukierunkowanych na walkę z tymi rodzajami przemocy – osiągnęła alarmujący poziom, zwłaszcza w internecie, w niektórych państwach członkowskich; wzywa państwa członkowskie do wdrożenia decyzji ramowej Rady 2008/913/WSiSW w sprawie zwalczania pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii środkami prawa karnego w celu poradzenia sobie z problemem dyskryminacji, zapewnienia ścigania aktów nawoływania do nienawiści i przestępstw z nienawiści, do uchwalenia prawodawstwa karnego zakazującego podburzania do nienawiści na każdym tle, w tym ze względu na orientację seksualną, oraz do zapewnienia skutecznej ochrony przed rasizmem, antysemityzmem, antycyganizmem, ksenofobią i homofobią oraz odpowiedniej pomocy ofiarom; wzywa Komisję do wszczęcia postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przeciwko państwom członkowskim, które nie wdrożą prawidłowo decyzji ramowej od dnia 1 grudnia 2014 r.; wzywa do przeglądu decyzji ramowej, tak aby uwzględnić w niej również nawoływanie do nienawiści, zachowania antysemickie, islamofobię i nietolerancję religijną, antycyganizm, homofobię i transfobię, a także usprawnić jej stosowanie; w pełni popiera podjętą podczas irlandzkiej prezydencji inicjatywę nasilenia walki z nietolerancją i wzywa Radę do kontynuowania tych konstruktywnych działań;

60.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia skoordynowanych i kompleksowych działań w celu zwalczania przestępstw z nienawiści i zapobiegania im w systematyczny sposób w UE oraz do uwidocznienia przestępstw popełnianych z nienawiści w danych, które powinny być porównywalne w celu zapewnienia ogólnounijnego obrazu sytuacji, również poprzez współpracę z FRA w celu usprawnienia gromadzenia i harmonizacji danych na temat przestępstw popełnianych z nienawiści; potępia nawoływanie do nienawiści stygmatyzujące grupy osób z powodu ich pochodzenia społecznego, kulturowego, religijnego lub obcego, jak również podżeganie do nienawiści na tle rasowym, zwłaszcza ze strony osób publicznych; wskazuje na opinię FRA nr 2/2013 dotyczącą decyzji ramowej w sprawie rasizmu i ksenofobii oraz podkreśla potrzebę zapewnienia praw ofiarom przestępstw, zwłaszcza w sprawach dotyczących przestępstw popełnianych z nienawiści;

61.  uznając, że edukacja ma żywotne znaczenie w zwalczaniu dyskryminacji, wzywa państwa członkowskie do ukierunkowania strategii integracji na reformę krajowych programów nauczania, tak aby uwzględnić w nich ksenofobię, rasizm i antycyganizm, oraz do uznania tych zjawisk za formy dyskryminacji w dyskursie publicznym od najmłodszych lat;

62.  kładzie nacisk na fakt, że UE i państwa członkowskie powinny:

63.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do uwzględnienia potrzeb i problemów kobiet m. in. we współpracy ze społeczeństwem obywatelskim i kobiecymi organizacjami pozarządowymi w zakresie opracowywania przepisów prawnych oraz analizowania sytuacji praw podstawowych w UE; podkreśla znaczenie nadzorowania i poddawania ocenie wdrażania ustawodawstwa europejskiego odnoszącego się do równouprawnienia płci w państwach członkowskich;

64.  wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania godziwych wynagrodzeń i emerytur, zmniejszenia różnic w wynagrodzeniu ze względu na płeć, tworzenia większej liczby wysokiej jakości miejsc pracy dla kobiet, a także do stworzenia kobietom możliwości korzystania z usług publicznych o wysokim standardzie i poprawy świadczeń w ramach ochrony socjalnej;

65.  wzywa państwa członkowskie do podjęcia działań w walce ze zjawiskami gospodarczo-społecznymi potęgującymi przemoc wobec kobiet, takimi jak bezrobocie, niskie wynagrodzenia i emerytury, brak mieszkań, ubóstwo oraz brak usług publicznych lub ich nieodpowiedni charakter, szczególnie usług w zakresie publicznej opieki zdrowotnej, edukacji i ubezpieczeń społecznych;

66.  wzywa Komisję do wzmożenia działań wymierzonych w naruszanie podstawowych praw młodych dziewcząt, a zwłaszcza w przemysł postrzegający młode dziewczęta jako obiekt seksualny, co prowadzi do wzrostu handlu ludźmi o podłożu seksualnym w UE, którego ofiarami są młode dziewczęta;

67.  wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania wdrożenia krajowych strategii dotyczących poszanowania i ochrony zdrowia płciowego i reprodukcyjnego kobiet, a także ich praw w tej dziedzinie; podkreśla rolę Unii, jeżeli chodzi o podnoszenie poziomu wiedzy na ten temat, a także propagowania wzorcowych praktyk w tej dziedzinie, ponieważ zdrowie to podstawowe prawo człowieka niezbędne do korzystania z pozostałych praw człowieka;

68.  zwraca się do Komisji o przedstawienie wniosku w sprawie ram prawnych dotyczących kwestii dyskryminacji z wielu przyczyn jednocześnie oraz dyskryminacji krzyżowej;

69.  uważa, że niewystarczająca reprezentacja kobiet na politycznych i biznesowych szczeblach decyzyjnych to deficyt; dlatego też wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia środków pozytywnej dyskryminacji, takich jak przepisy parytetowe oraz parytet płci;

70.  podkreśla, że postęp w zmniejszaniu różnic w wynagrodzeniu ze względu na płeć jest bardzo powolny; zwraca uwagę, że wprowadzenie w życie zasady jednakowej płacy za taką samą pracę oraz za pracę o jednakowej wartości jest kluczowe, by osiągnąć równouprawnienie płci, wzywa Komisję do niezwłocznego dokonania przeglądu dyrektywy 2006/54/WE oraz zaproponowania zmian do niej zgodnie z art. 32 tej dyrektywy oraz na podstawie art. 157 TFUE, przy uwzględnieniu szczegółowych zaleceń przedstawionych w załączniku do rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 24 maja 2012 r.;

71.  podkreśla, że cięcia w zakresie publicznych usług opieki nad dziećmi mają bezpośredni wpływ na niezależność ekonomiczną kobiet; podkreśla, że w 2010 r. 28,3% przypadków nieaktywności zawodowej kobiet i pracy w niepełnym wymiarze czasu uzasadniano brakiem usług opieki, podczas gdy w 2009 r. odnotowano 27,9% takich przypadków; podkreśla także fakt, że w 2010 r. wskaźnik zatrudnienia kobiet posiadających małe dzieci w UE był o 12,7% niższy niż wskaźnik zatrudnienia kobiet bezdzietnych, natomiast w 2008 r. różnica ta wynosiła 11,5%;

72.  wyraża ubolewanie z powodu zbyt częstego łamania praw podstawowych kobiet starszych, obejmującego znaczną liczbe przypadków przemocy oraz wykorzystywania fizycznego, emocjonalnego i finansowego w wielu państwach członkowskich UE; wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia dalszych działań w celu zapewnienia starszym kobietom ochrony przed wszelkimi formami wykorzystywania, w tym przed ich złym traktowaniem w domach opieki dla osób starszych;

73.  uważa, że kobiety niepełnosprawne są dyskryminowane podwójnie: ze względu na płeć i ze względu na niepełnosprawność; wzywa zatem Komisję i państwa członkowskie do podjęcia środków pozwalających na zagwarantowanie kobietom niepełnosprawnym w UE praw podstawowych oraz ochrony tych praw;

74.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do bardziej stanowczego zaangażowania na rzecz eliminacji seksistowskich stereotypów rozpowszechnianych przez media, szczególnie w reklamach, zważywszy na kluczową rolę, którą mogą odegrać w procesie przekształcania zbiorowych wyobrażeń na temat ról mężczyzn i kobiet;

75.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do zwiększenia świadomości i wiedzy obywateli o ich prawach zapisanych w Karcie oraz do propagowania demokracji partycypacyjnej poprzez utrzymywanie dialogu z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, odpowiednimi organizacjami pozarządowymi i organizacjami kobiecymi; apeluje zwłaszcza do organizacji kobiecych o przekazanie swojej nieocenionej wiedzy fachowej w obszarze utrzymujących się stereotypów i dyskryminacji, ponieważ to kobiety zawsze były najbardziej narażone na ten zjawiska;

76.  apeluje o większe zaangażowanie instytucji UE i poprawę wielostronnego dialogu na temat wyzwań, z jakimi muszą zmierzyć się osoby starsze w kontekście pełnego stosowania przysługujących im praw człowieka;

Solidarność

77.  podkreśla, że kryzys finansowy i gospodarczy oraz środki podjęte w celu walki z nim dotknęły w sposób znaczący, a czasem nawet dramatyczny, najuboższe warstwy społeczeństwa, co odzwierciedla wydany przez komisarza Rady Europy ds. praw człowieka dokument pt. „Ochrona praw podstawowych w czasach kryzysu”, w którym jest mowa o grupach narażonych na społeczną marginalizację, takich jak migranci, osoby ubiegające się o azyl, Romowie, kobiety i dzieci; podkreśla, że w 2012 r. jedna czwarta ludności UE 28 byłą narażona na ryzyko ubóstwa lub wykluczenia społecznego; apeluje o szczególną uwagę oraz zastosowanie właściwych, bardziej zdecydowanych i skutecznych środków, aby uleczyć tę sytuację i zwalczyć nierówności i ubóstwo; potępia wypowiedzi polityków zmierzające do wyznaczenia tym grupom ludności roli kozła ofiarnego; wyraża zaniepokojenie faktem, że kryzysy gospodarcze i społeczne stanowią zagrożenie dla praw podstawowych, państwa prawnego i wartości demokratycznych, zarówno na szczeblu krajowym, jak i ponadnarodowym;

78.  podkreśla, że prawa społeczne to prawa podstawowe, co uznają traktaty międzynarodowe, EKPC, Karta praw podstawowych UE oraz Europejska karta społeczna; podkreśla, że prawa te należy chronić, zarówno w prawie, jak i w praktyce, aby zapewnić sprawiedliwość społeczną, zwłaszcza w okresach kryzysów gospodarczych i działań oszczędnościowych; podkreśla znaczenie prawa do godności, wolności wyboru zawodu i prawa do podejmowania pracy, prawa do niedyskryminacji, w tym ze względu na przynależność państwową, ochrony w przypadku nieuzasadnionego zwolnienia z pracy, prawa do zdrowia i bezpieczeństwa w pracy, zabezpieczenia społecznego i pomocy socjalnej, prawa do ochrony zdrowia, prawa do swobody przemieszczania się i pobytu, prawa do ochrony przed ubóstwem i wykluczeniem społecznym wyrażonego zapewnieniem rzeczywistego dostępu do zatrudnienia, odpowiednich warunków mieszkaniowych, szkoleń, edukacji, kultury oraz pomocy socjalnej i lekarskiej, a także w odniesieniu do wynagrodzenia i zasiłków socjalnych, gwarantujących godziwe warunki życia pracownikom i członkom ich rodzin, a także innych warunków zatrudnienia i warunków pracy, niezależności partnerów społecznych oraz swobody przynależności do krajowych i międzynarodowych stowarzyszeń zajmujących się ochroną ich gospodarczych i społecznych interesów i podejmowania rokowań zbiorowych;

79.  podkreśla, że bycie bezrobotnym lub życie w ubóstwie czy na marginesie społeczeństwa wywiera ogromny, wręcz szkodliwy wpływ na korzystanie z praw i wolności zapisanych w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, przy czym najbardziej zagrożone są następujące prawa i wolności: prawo do godności człowieka (art. 1), wolność wyboru zawodu i prawo do podejmowania pracy (art. 15), prawo do niedyskryminacji (art. 21), ochrona w przypadku nieuzasadnionego zwolnienia z pracy (art. 30), prawo do zabezpieczenia społecznego i pomocy społecznej (art. 34), prawo do ochrony zdrowia (art. 35) i swoboda przemieszczania się i pobytu (art. 45); sygnalizuje ponadto, że bycie bezrobotnym lub życie w ubóstwie czy na marginesie społeczeństwa wywiera wpływ również na dostęp do usług podstawowych, socjalnych, finansowych itp.;

80.  przypomina, że systemy, w których uznaje się sprawiedliwość społeczną za ważną zasadę wprowadzoną na podstawie rzetelnego ustawodawstwa, stanowią najlepsze zabezpieczenie przed społecznymi skutkami kryzysu gospodarczego i finansowego;

81.  zaleca, aby wszystkie państwa członkowskie jak najszybciej przedstawiły wszelkie zastrzeżenia do Europejskiej karty społecznej; jest zdania, że Parlament powinien stymulować stały dialog w sprawie postępów osiągniętych w tym obszarze; jest przekonany, że odniesienie do Europejskiej karty społecznej w art. 151 TFUE należy wykorzystywać w sposób bardziej efektywny, na przykład poprzez włączenie testu praw socjalnych do ocen skutków Komisji i Parlamentu;

82.  wzywa do podjęcia bardziej stanowczych działań w obszarze pomocy osobom bezdomnym, aby zapewnić im schronienie i wsparcie; potępia – zwłaszcza w czasie, gdy utrzymujący się kryzys gospodarczy i finansowy zmusza coraz więcej osób znajdujących się w trudnej sytuacji do życia na ulicy – przepisy i działania polityczne na szczeblu krajowym lub lokalnym zmierzające do karania takich osób, które są bardziej potrzebujące, ponieważ działania takie są równoznaczne z atakiem na prawa podstawowe i ich nieludzkim łamaniem;

83.  podkreśla potrzebę zapewnienia kompatybilności między środkami służącymi przeciwdziałaniu kryzysowi a wartościami i celami Unii, w szczególności zapewnienia poszanowania praworządności w działaniach Unii w krajach najbardziej dotkniętych skutkami kryzysu w strefie euro;

84.  ponownie apeluje do Rady o pilne uwzględnienie aspektu „dostępu najuboższych grup do wszystkich przysługujących im praw podstawowych” w obszarach tematycznych następnych wieloletnich ram FRA;

85.  wyraża ubolewanie, że w niektórych państwach członkowskich obowiązują nadal zasady przejściowe dotyczące swobodnego przepływu pracowników; podkreśla, że obawy dotyczące negatywnych skutków migracji pracowników są bezpodstawne; zwraca uwagę, że szacunki wskazują na długoterminowy wzrost PKB o prawie 1% w państwach UE–15 w  wyniku mobilności po rozszerzeniu (w latach 2001–2009)(35);

86.  zauważa, że odnotowywane niedawno określanie swobody przepływu mianem migracji w celu korzystania z systemów zabezpieczenia społecznego nie jest oparte na faktach(36); podkreśla, że dyskryminacja stanowi główną przeszkodę dla obywateli europejskich w korzystaniu z praw podstawowych; podkreśla, że obywatele Unii zamieszkujący na stałe w innym państwie członkowskim korzystają z prawa do równego traktowania w zakresie zabezpieczenia społecznego zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 883/2004;

87.  podkreśla potrzebę zintensyfikowania działań Komisji i państw członkowskich na rzecz rozwoju i zagwarantowania praw pracowniczych oraz socjalnych praw podstawowych, co stanowi kluczowy krok do zapewnienia w Unii Europejskiej równego traktowania, godnej pracy i płacy zapewniającej utrzymanie;

88.  apeluje do Komisji i państw członkowskich o uznanie, że prawo pracowników do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, określone w art. 3 Europejskiej karty społecznej, ma podstawowe znaczenie dla umożliwienia pracownikom prowadzenia godnego życia i zapewnienia poszanowania ich praw podstawowych;

89.  podkreśla znaczenie roli partnerów społecznych w rokowaniach zbiorowych dla zapewnienia przestrzegania praw podstawowych i równego traktowania pracowników, szczególnie młodzieży, kobiet, osób niepełnosprawnych i innych grup w niekorzystnej sytuacji społecznej na rynku pracy;

Obywatelstwo

90.  podkreśla, że wejście w życie Traktatu z Lizbony i Karty praw podstawowych, a także rosnące oczekiwania obywateli i społeczeństwa obywatelskiego – co widać na przykładzie porażki ACTA i skandali dotyczących nadzoru – stwarzają konieczność umocnienia i zwiększenia przejrzystości demokratycznej i instytucjonalnej oraz otwartości w Unii, zwłaszcza w jej instytucjach, organach, urzędach i agencjach, i w jej państwach członkowskich; jest zdania, że przejrzystość i otwartość są kluczowymi zasadami, które należy dalej umacniać i propagować, aby zapewnić dobre rządy i pełny udział społeczeństwa obywatelskiego w europejskim procesie decyzyjnym;

91.  wyraża ubolewanie z powodu międzyinstytucjonalnego impasu wokół zmiany rozporządzenia (WE) nr 1049/2001w sprawie publicznego dostępu do dokumentów i informacji; zwraca się do Rady i Komisji o ponowne podjęcie prac nad zmianą tego rozporządzenia, w oparciu o wnioski Parlamentu, aby zagwarantować większą przejrzystość procesu decyzyjnego w UE, a także lepszy dostęp obywateli UE do dokumentów; wzywa wszystkie instytucje, urzędy, organy i agencje UE do pełnego wdrożenia rozporządzenia (WE) nr 1049/2001 zgodnie z wymogiem zawartym w Traktacie z Lizbony oraz zwraca uwagę, na podstawie orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości i skarg do Rzecznika Praw Obywatelskich, że obecnie rozporządzenie nie zostało w pełni wdrożone; jednocześnie wnosi, aby Rada i Komisja podjęły konieczne czynności w celu zapewnienia obywatelom przejrzystej informacji na temat sposobu wykorzystywania środków pieniężnych przepływających z budżetu UE do państw członkowskich;

92.  podkreśla, że na mocy prawa do dobrej administracji władze zobowiązane są również do informowania obywateli o prawach podstawowych i pomagania uboższym osobom w uzyskiwaniu wyjaśnień na temat przysługujących im praw oraz wspierania ich w egzekwowaniu respektowania tych praw;

93.  przypomina, że na mocy art. 21 PDPC obywatelstwo implikuje nadanie każdemu człowiekowi prawa do uczestniczenia w życiu publicznym swojego kraju zamieszkania; przypomina, że obywatelstwo europejskie nie ogranicza się do czynnego i biernego prawa wyborczego w wyborach do władz lokalnych i do Parlamentu Europejskiego ani do egzekwowania przysługujących praw związanych ze swobodą przemieszczania się i pobytu, bez względu na to, jak ważne one mogą być; podkreśla zatem, że obywatelstwo europejskie oznacza możliwość czynnego udziału – bez jakiejkolwiek formy dyskryminacji – każdego mieszkańca terytorium Unii w demokratycznym, politycznym, społecznym i kulturalnym życiu państwa członkowskiego, w którym ma on miejsce zamieszkania, a także do korzystania ze wszystkich politycznych, obywatelskich, gospodarczych, kulturalnych i socjalnych praw i swobód uznawanych przez Unię Europejską;

94.  zwraca uwagę na potrzebę organizowania kampanii uświadamiających i informacyjnych w celu promowania wśród obywateli wartości i celów Unii, oraz w szczególności wzywa do jak najszerszego rozpowszechniania treści odpowiednich artykułów TUE i Karty praw podstawowych;

95.  pochwala decyzję o ogłoszeniu roku 2013 Europejskim Rokiem Obywateli, wzywa jednak Komisję oraz państwa członkowskie do dalszego informowania obywateli UE o ich prawach, tak aby mogli oni w pełni korzystać z obywatelstwa UE;

96.  wzywa państwa członkowskie do rozpoczęcia kampanii informacyjnych mających na celu informowanie obywateli UE o ich prawie do głosowania i kandydowania w wyborach; wzywa do przeprowadzenia we wszystkich państwach członkowskich niezbędnej reformy europejskich procedur wyborczych w celu promowania aktywnego obywatelstwa UE; wzywa państwa członkowskie do zachęcania do aktywnego udziału obywateli za pośrednictwem inicjatyw obywatelskich oraz do korzystania z prawa do składania petycji i do składania skarg do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich;

97.  przypomina o znaczeniu prac Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich dla praw wszystkich osób; podkreśla konieczność utrzymania niezależności tego organu w celu zapewnienia jego wiarygodności i dlatego apeluje o zmianę jego statutu i formalne wykluczenie możliwości wyboru rzecznika spośród jego elektorów, zarówno byłych, jak i aktualnie sprawujących urząd;

98.  podkreśla, że prawo obywateli europejskich i ich rodzin do swobodnego przemieszczania się, i pobytu, a także prawo do swobody wyboru zatrudnienia i podjęcia pracy, zawarte w traktatach i zagwarantowane w dyrektywie w sprawie swobodnego przemieszczania się, jest jednym z praw podstawowych obywateli europejskich, które przysparza znacznych korzyści gospodarczych krajom przyjmującym, przyczyniając się do rozwiązania problemu niedopasowania umiejętności i zatrudnienia oraz pomagając rekompensować deficyt demograficzny w Unii Europejskiej; podkreśla, że w dyrektywie przewidziano już wyjątki i ograniczenia w prawie swobodnego przemieszczania się; potępia wszelkie inicjatywy zmierzające do rewizji tego dorobku i domaga się, by każde naruszenie kończyło się postępownaiem wszczynanym przez Trybunał Sprawiedliwości;

Sprawiedliwość

99.  podkreśla, że niezależny, uczciwy, skuteczny, bezstronny, sprawiedliwy i pracujący w rozsądnych terminach wymiar sprawiedliwości ma podstawowe znaczenie dla demokracji, państwa prawnego i ich wiarygodności; wyraża zaniepokojenie z powodu licznych nieprawidłowości w tej dziedzinie, o czym świadczy liczba wyroków skazujących wydanych przez Europejski Trybunał Praw Człowieka; wzywa państwa członkowskie do pełnego wykonania orzeczeń Trybunału; podkreśla, że jakakolwiek bezkarność z racji pozycji władzy, siły lub wpływu na osoby, organy sądowe lub polityczne nie może być w UE tolerowana;

100.  jeżeli chodzi o dostęp do wymiaru sprawiedliwości, uznaje znaczenie instytucji pozasądowych i quasi-sądowych, działających obok sądów, w tym krajowych instytucji odpowiedzialnych za prawa człowieka, organów odpowiedzialnych za równouprawnienie, instytucji rzecznika praw obywatelskich, organów odpowiedzialnych za ochronę danych, a także innych podobnych instytucji działających w obszarze praw człowieka; podkreśla w tym kontekście, że krajowe instytucje odpowiedzialne za prawa człowieka powinny zostać wyznaczone lub ustanowione we wszystkich państwach członkowskich w celu zapewnienia ich pełnej akredytacji na mocy tzw. zasad paryskich (Zasady dotyczące statusu i funkcjonowania krajowych instytucji powołanych do ochrony i promocji praw człowieka, rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ A/RES/48/134 z dnia 20 grudnia 1993 r.); podkreśla, że wymóg pełnej niezależności byłby również korzystny dla innych instytucji działających w obszarze praw człowieka;

101.  apeluje do FRA o sporządzenie, we współpracy z odpowiednim specjalnym sprawozdawcą ONZ, analizy nadzwyczajnych przepisów i procedur mających uzasadnienie na gruncie walki z terroryzmem, a także ich zgodności z prawami podstawowymi; wyraża zaniepokojenie z powodu wszystkich nadzwyczajnych procedur, które w sposób oczywisty zaburzają równowagę między stroną skarżącą a obroną w trakcie postępowania sądowego, takich jak tajne przesłuchania lub wyroki, lub które nadają rządowi specjalne uprawnienia do tajnego nadzorowania ludności; z ubolewaniem stwierdza, że polityka zwalczania terroryzmu zaczyna stopniowo obejmować coraz większą liczbę przestępstw i wykroczeń, co skutkuje zwłaszcza wzrostem liczby postępowań przyspieszonych, większą ilością nieredukowalnych wyroków minimalnych i wzmożonym ewidencjonowaniem ludności;

102.  wzywa Komisję do kontynuowania prac dotyczących wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych i wykonania planu w zakresie gwarancji proceduralnych, a państwa członkowskie – do przyjęcie bardziej ambitnego stanowiska w tej kwestii;

103.  pochwala sprawozdanie FRA w sprawie dostępu do wymiaru sprawiedliwości w sprawach mających za przedmiot dyskryminację w UE i podkreśla, że dostęp do wymiaru sprawiedliwości jest często skomplikowany i uciążliwy; uważa, że usprawnienia mogłyby obejmować uproszczone procedury i sprawniejsze wsparcie dla osób wnoszących sprawy do sądu;

104.  przyjmuje do wiadomości zainicjowaną przez Komisję tabelę wyników dla wymiaru sprawiedliwości, która niestety obejmuje tylko sprawy cywilne, handlowe i administracyjne, pomimo że PE postulował o objęcie nią również spraw karnych, praw podstawowych i państwa prawnego; apeluje zatem o jej rozbudowę w celu objęcia nią postulowanych obszarów; podkreśla, że tabela powinna zostać włączona do nowego mechanizmu kopenhaskiego i europejskiego cyklu politycznego ustanawianego w celu wykonania art. 2 TUE; wyraźnie zaznacza również, że doskonalenie funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości nie może odbywać się jedynie z myślą o zwiększeniu atrakcyjności danego kraju dla inwestorów lub przedsiębiorców i dotyczyć głównie skuteczności procedur prawnych, lecz musi również gwarantować dostęp do sprawiedliwego procesu i poszanowanie praw podstawowych;

105.  wzywa Komisję do zbadania rzeczywistego wdrożenia w UE prawa dostępu do wymiaru sprawiedliwości w kontekście prawa wszystkich osób żyjących obecnie oraz przyszłych pokoleń do życia w środowisku odpowiednim dla ich zdrowia i dobrobytu;

106.  wyraża zaniepokojenie upolitycznieniem sądów konstytucyjnych w niektórych państwach członkowskich i przypomina o nadrzędnym znaczeniu niezawisłości systemu sądowego;

o
o   o

107.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, a także rządom i parlamentom państw członkowskich i krajów kandydujących, Radzie Europy oraz Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie.

(1) Dokument Rady nr 10140/2011 z dnia 18 maja 2011 r. (2) Dz.U. C 115 z 4.5.2010, s. 1. (3) Dz.U. L 328 z 6.12.2008, s. 55. (4) Dz.U. L 180 z 19.7.2000, s. 22. (5) Dz.U. L 303 z 2.12.2000, s. 16. (6) Dz.U. L 281 z 23.11.1995, s. 31. (7) Dz.U. L 145 z 31.5.2001, s. 43. (8) Dz.U. C 169 E z 15.6.2012, s. 49. (9) Teksty przyjęte, P7_TA(2012)0500. (10) Dz.U. C 104 E z 30.4.2004, s. 1026. (11) Dz.U. C 124 E z 25.5.2006, s. 405. (12) Dz.U. C 294 E z 3.12.2009, s. 54. (13) Dz.U. C 224 E z 19.8.2010, s. 18. (14) Dz.U. C 308 E z 20.10.2011, s. 73. (15) Dz.U. C 136 E z 11.5.2012, s. 50. (16) Dz.U. C 199 E z 7.7.2012, s. 112. (17) Dz.U. C 199 E z 7.7.2012, s. 154. (18) Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0203. (19) Dz.U. C 264 E z 13.9.2013, s. 54. (20) Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0090. (21) Dz.U. C 51 E z 22.2.2013, s. 121. (22) Tekst przyjęty, P7_TA(2013)0444. (23) Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0315. (24) Dz.U. C 353 E z 3.12.2013, s. 1. (25) Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0418. (26) Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0350. (27) Dz.U. C 296 E z 2.10.2012, s. 26. (28) Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0045. (29) Dz.U. C 264 E z 13.9.2013, s. 75. (30) Rezolucja 1872(2012) Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy przyjęta dnia 24 kwietnia 2012 r. (31) Badania regionalne zarządzanie zewnętrznymi granicami Unii Europejskiej i jego wpływ na prawa człowieka migrantów, sprawozdanie specjalnego sprawozdawcy ds. praw człowieka migrantów; François Crépeau, 24 kwietnia 2013 r., A/HRC/23/46. (32) Raport FRA w sprawie praw podstawowych na południowych granicach morskich Europy, marzec 2013 r. (33) Dz.U. C 131 E z 8.5.2013, s. 9. (34) Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0594. (35) Employment and social developments in Europe 2011 (Zatrudnienie i rozwój społeczny w Europie 2011), rozdział 6: Intra-EU labour mobility and the impact of enlargement (Wewnątrzunijna mobilność pracowników i wpływ rozszerzenia), s. 274. (36) Zob.A fact finding analysis on the impact on the Member States' social security systems of the entitlements of non-active intra-EU migrants to special non-contributory cash benefits and healthcare granted on the basis of residence (Analiza mająca na celu ustalenie faktów w sprawie wpływu uprawnień do specjalnych świadczeń pieniężnych o charakterze nieskładkowym i opieki zdrowotnej przysługujących nieaktywnym migrantom wewnątrzunijnym na podstawie miejsca pobytu na systemy zabezpieczenia społecznego państw członkowskich), DG ds. Zatrudnienia, Sprawozdanie końcowe przedłożone przez ICF GHK we współpracy z Milieu Ltd., 14 października 2013 r.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 27 lutego 2014 r. zawierającej zalecenia dla Komisji w sprawie przeglądu europejskiego nakazu aresztowania (2013/2109(INL))

P7_TA(2014)0174 A7-0039/2014

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 225 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 2, 3, 6 i 7 Traktatu o Unii Europejskiej oraz Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 5 swojej decyzji 2005/684/WE z dnia 28 września 2005 r. w sprawie przyjęcia Statutu posła do Parlamentu Europejskiego(1),

–  uwzględniając decyzję ramową Rady 2002/584/WSiSW z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między państwami członkowskimi(2),

–  uwzględniając sprawozdania Komisji w sprawie wdrażania europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między państwami członkowskimi (COM(2005)0063 i SEC(2005)0267, COM(2006)0008 i SEC(2006)0079, COM(2007)0407 i SEC(2007)0979, COM(2011)0175 i SEC(2011)0430),

–  uwzględniając sprawozdanie końcowe Rady z dnia 28 maja 2009 r. dotyczące czwartej rundy wzajemnych ocen pod kątem praktycznego stosowania europejskiego nakazu aresztowania oraz właściwych procedur wydawania osób między państwami członkowskimi (8302/4/2009 – CRIMORG 55),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 października 2013 r. w sprawie przestępczości zorganizowanej, korupcji i prania pieniędzy: zalecenia dotyczące potrzebnych działań i inicjatyw (sprawozdanie końcowe)(3),

–  uwzględniając zmienioną wersję europejskiego podręcznika „Jak wystawiać europejski nakaz aresztowania” (17195/1/10 REV 1),

–   uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1382/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające na lata 2014–2020 program „Sprawiedliwość”(4),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 13 września 2011 r. zatytułowany „Budowanie zaufania do europejskiego wymiaru sprawiedliwości – nowy wymiar europejskiego szkolenia kadr wymiaru sprawiedliwości” (COM(2011)0551),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 grudnia 2011 r. w sprawie warunków panujących w zakładach karnych w UE(5),

–  uwzględniając swoje zalecenie dla Rady z dnia 9 marca 2004 r. w sprawie praw więźniów w Unii Europejskiej(6),

–  uwzględniając ocenę europejskiej wartości dodanej środków unijnych dotyczących europejskiego nakazu aresztowania przeprowadzoną przez Dział ds. Europejskiej Wartości Dodanej Parlamentu Europejskiego,

—  uwzględniając porozumienie ramowe w sprawie stosunków między Parlamentem Europejskim a Komisją Europejską z dnia 20 października 2010 r.(7),

–  uwzględniając art. 42 i 48 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (A7-0039/2014),

A.  mając na uwadze, że Unia Europejska uznała za jeden ze swych celów zapewnienie swoim obywatelom obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości oraz że na mocy postanowień art. 6 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) Unia Europejska przestrzega praw człowieka i podstawowych wolności, a co za tym idzie, przyjmuje obowiązki, które musi wypełnić, by zadbać o poszanowanie tych praw i wolności; mając na uwadze, że zasada wzajemnego uznawania będzie skuteczna, jeśli będzie się opierała na wzajemnym zaufaniu, które można osiągnąć jedynie dzięki zagwarantowaniu poszanowania podstawowych praw podejrzanych i oskarżonych oraz standardów praw procesowych w postępowaniach karnych na terenie całej UE; mając na uwadze, że wzajemne zaufanie zwiększa się dzięki szkoleniom, współpracy i dialogowi pomiędzy organami sądowymi i prawnikami, co pozwala stworzyć prawdziwą europejską kulturę sądowniczą;

B.  mając na uwadze, że wyznaczony w decyzji ramowej 2002/584/WSiSW cel dotyczący przyspieszenia procedury wydawania osób w Unii w porównaniu z tradycyjnymi procedurami ekstradycji między państwami członkowskimi został w większej części zrealizowany oraz mając na uwadze, że decyzja ta jest kamieniem węgielnym wzajemnego uznawania orzeczeń sądowych w sprawach karnych zapisanego obecnie w art. 82 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE);

C.  mając na uwadze, że pojawiły się jednak problemy związane z działaniem nakazu – niektóre z nich dotyczyły decyzji ramowej 2002/584/WSiSW i wynikały z luk w decyzji ramowej, takich jak brak wyraźnego zapisu dotyczącego gwarancji praw podstawowych lub kontroli proporcjonalności, a także z jej niepełnego i niespójnego wdrażania; mając na uwadze, że inne problemy związane były z szeregiem instrumentów wzajemnego uznawania z uwagi na niepełny i niezrównoważony rozwój unijnego obszaru wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych;

D.  mając na uwadze, że jasne zdefiniowanie i prawidłowe działanie instrumentów wzajemnego uznawania środków sądowych ma zasadnicze znaczenie dla czynności dochodzeniowo-śledczych prokuratur krajowych, prowadzonych w celu zwalczania poważnej międzynarodowej przestępczości, oraz że instrumenty te będą równie ważne dla działań dochodzeniowo-śledczych przyszłej Prokuratury Europejskiej;

E.  mając na uwadze, że Komisja Specjalna ds. Przestępczości Zorganizowanej, Korupcji i Prania Pieniędzy (CRIM) w sprawozdaniu końcowym podkreśliła konieczność zapewnienia szybkiego wzajemnego uznawania, przy pełnym poszanowaniu zasady proporcjonalności, wszystkich środków sądowych, ze szczególnym uwzględnieniem wyroków w sprawach karnych, nakazów konfiskaty i europejskich nakazów aresztowania;

F.  mając na uwadze, że istnieją obawy dotyczące między innymi:

1.  mając na uwadze nowe ramy prawne, które będą obowiązywały od 2014 r. na mocy traktatu z Lizbony, uważa, że rezolucja ta nie powinna dotyczyć problemów wynikających jedynie z nieprawidłowego wdrożenia decyzji ramowej 2002/584/WSiSW, gdyż problemy takie mogą i powinny być rozwiązywane w drodze poprawnego wdrażania przez państwa członkowskie i w ramach postępowania wykonawczego Komisji;

2.  wzywa państwa członkowskie do niezwłocznego i skutecznego wdrożenia ogółu unijnych środków dotyczących wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych, gdyż uzupełniają się one wzajemnie, w tym europejskiego nakazu dochodzeniowego, europejskiego nakazu nadzoru i środków dotyczących praw procesowych, udostępniając tym samym organom sądowym alternatywnych i mniej inwazyjnych instrumentów wzajemnego uznawania przy jednoczesnym zapewnieniu poszanowania praw podejrzanych i oskarżonych w postępowaniach karnych; wzywa Komisję do uważnego monitorowania ich prawidłowego wdrażania, a także ich wpływu na działanie europejskiego nakazu aresztowania oraz unijnego obszaru sprawiedliwości w sprawach karnych;

3.  wzywa państwa członkowskie i ich organy sądowe do zbadania wszystkich istniejących możliwości, jakie daje decyzja ramowa 2002/584/WSiSW (jak na przykład motyw 12), w celu zagwarantowania ochrony praw podstawowych i podstawowych wolności; wzywa również do wyczerpania wszystkich możliwych mechanizmów alternatywnych przed wydaniem europejskiego nakazu aresztowania; a także do osądzenia sprawy bez niepotrzebnego późnienia, gdy doszło do aresztowania na mocy europejskiego nakazu aresztowania w celu skrócenia aresztu tymczasowego do minimum;

4.  twierdzi, że pełne uznawanie i szybka wykonalność środków sądowych stanowią krok naprzód w kierunku stworzenia unijnego obszaru wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych, oraz podkreśla, że europejski nakaz aresztowania jest narzędziem mającym zasadnicze znaczenie dla skutecznego zwalczania poważnej międzynarodowej przestępczości;

5.  uważa, że ponieważ problemy podkreślone w motywie F wynikają zarówno ze specyfiki decyzji ramowej 2002/584/WSiSW, jak i z niepełnego i niezrównoważonego charakteru unijnego obszaru wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych, rozwiązania legislacyjne muszą objąć obydwie te kwestie poprzez ciągłe działania zmierzające do ustanowienia standardów minimalnych m.in. dotyczących praw procesowych podejrzanych i oskarżonych oraz środka horyzontalnego ustanawiającego zasady mające zastosowanie do wszystkich instrumentów wzajemnej uznawalności, a jeśli nie jest możliwe przyjęcie takiego środka horyzontalnego lub środek taki nie będzie mógł zaradzić problemom określnym w niniejszej rezolucji – wprowadzenia poprawek do decyzji ramowej 2002/584/WSiSW;

6.  jest zdania, że zidentyfikowane braki nie tylko osłabiają wzajemne zaufanie, ale także powodują wysokie koszty społeczne i finansowe dla osób zainteresowanych, a także ich rodzin i ogółu społeczeństwa;

7.  w związku z tym zwraca się do Komisji o przedstawienie w ciągu roku od chwili przyjęcia niniejszej rezolucji – na podstawie art. 82 TFUE – wniosków ustawodawczych zgodnych ze szczegółowymi zaleceniami przedstawionymi w załączniku poniżej i przewidujących:

8.  wzywa do jasnego i spójnego stosowania przez wszystkie państwa członkowskie prawa UE dotyczącego praw procesowych w postępowaniach karnych powiązanych z zastosowaniem europejskiego nakazu aresztowania, w tym prawa do tłumaczenia ustnego i pisemnego w postępowaniu karnym, prawa dostępu do adwokata w postępowaniu karnym oraz prawa do powiadomienia osoby trzeciej o zatrzymaniu Oraz prawa do informacji w postępowaniu karnym;

9.  wzywa Komisję, by wymagała od państw członkowskich wyczerpujących danych dotyczących działania mechanizmu europejskiego nakazu aresztowania oraz by uwzględniła te dane w kolejnym sprawozdaniu z wdrażania w celu zaproponowania właściwych działań w odpowiedzi na ewentualne problemy:

10.  wzywa do regularnego przeglądu niewykonanych europejskich nakazów aresztowania i rozważenia, czy powinny one zostać wycofane wraz z odpowiednimi wpisami SIS II i Interpolu; wzywa również do wycofania europejskich nakazów aresztowania i odpowiadających im wpisów SIS II i Interpolu, gdy nakaz został odrzucony z przyczyn obowiązkowych, takich jak zasada ne bis in idem albo niezgodność ze zobowiązaniami dotyczącymi praw człowieka; zwraca się o wprowadzenie przepisu, na podstawie którego wpisy SIS II i Interpolu muszą być obowiązkowo uaktualniane na podstawie informacji dotyczących przyczyn odmowy wykonania europejskiego nakazu aresztowania odpowiadającego wpisowi, a wpisy Europolu odpowiednio aktualizowane;

11.  podkreślając kluczowe znaczenie właściwych procedur obejmujących prawo do odwołania, wzywa państwa członkowskie, będące albo państwami członkowskimi wydającymi albo wykonującymi, do zagwarantowania mechanizmów prawnych służących rekompensowaniu szkód wynikających z pomyłek sądowych w odniesieniu do działania instrumentów wzajemnego uznawania, zgodnie z normami określonymi w EKPC oraz w ugruntowanym orzecznictwie ETS;

12.  wzywa Radę do uwzględnienia w zmienionej wersji europejskiego podręcznika „Jak wystawiać europejski nakaz aresztowania” (17195/1/10 REV 1) sześciodniowego terminu na przekazanie przetłumaczonego europejskiego nakazu aresztowania w celu zapewnienia większej jasności i pewności;

13.  wzywa państwa członkowskie i Komisję do współpracy na rzecz zacieśniania sieci kontaktów sędziów, prokuratorów i obrońców w sprawach karnych w celu ułatwiania skutecznej i uzasadnionej procedury europejskiego nakazu aresztowania oraz do zaproponowania odpowiednich szkoleń na szczeblu krajowym i unijnym dla pracowników wymiaru sprawiedliwości i prawników w zakresie m. in. języków, właściwego stosowania europejskiego nakazu aresztowania oraz powiązanego wykorzystania różnych instrumentów wzajemnego uznawania; wzywa Komisję do opracowania praktycznego podręcznika UE, który byłby skierowany do obrońców zaangażowanych w postępowania wszczęte na podstawie europejskiego nakazu aresztowania, łatwo dostępny w całej Unii, uwzględniający obecne działania Europejskiej Rady Adwokatów Karnistów w tej dziedzinie oraz uzupełniający względem podręczników krajowych;

14.  wzywa Komisję do ułatwiania utworzenia odrębnej Sieci Sądowej ds. Europejskiego Nakazu Aresztowania czy sieci obrońców zajmujących się europejskim wymiarem sprawiedliwości w sprawach karnych i sprawami o ekstradycję, a także do zapewnienia im oraz Europejskiej Sieci Szkolenia Kadr Wymiaru Sprawiedliwości odpowiedniego finansowania; jest zdania, że Komisja może zapewnić odpowiednie finansowanie poprzez istniejące programy w unijnym obszarze wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych;

15.  wzywa Komisję do ustanowienia bazy danych UE gromadzącej całe orzecznictwo krajowe dotyczące europejskich nakazów aresztowania i innych procedur wzajemnego uznawania oraz do zapewnienia do niej łatwego dostępu, tak aby ułatwić pracę prawników oraz monitorowanie i ocenę wdrażania i wszelkich pojawiających się problemów;

16.  podkreśla powiązanie pomiędzy warunkami panującymi w zakładach karnych a środkami europejskiego nakazu aresztowania oraz przypomina państwom członkowskim, że art. 3 EKPC oraz orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka nakładają na państwa członkowskie nie tylko obowiązki negatywne, zakazując im poddawania więźniów nieludzkiemu i poniżającemu traktowaniu, ale także obowiązki pozytywne, każąc im zagwarantować, by warunki w zakładach karnych nie uwłaczały godności ludzkiej oraz by w przypadku naruszenia tych praw prowadzono szczegółowe i skuteczne dochodzenia; wzywa państwa członkowskie do szczególnego uwzględnienia praw osób w wyjątkowo trudnej sytuacji oraz, w ogólnej perspektywie, do dogłębnego przeanalizowania rozwiązań alternatywnych wobec pozbawienia wolności;

17.  aby zapewnić skuteczność ram dotyczących wzajemnego uznawania, wzywa Komisję do zbadania środków prawnych i finansowych dostępnych na szczeblu unijnym na rzecz poprawy standardów panujących w zakładach karnych, w tym wniosków ustawodawczych w sprawie warunków tymczasowego aresztowania;

18.  potwierdza, iż zalecenia te są zgodne z prawami podstawowymi, z zasadą pomocniczości i z zasadą proporcjonalności;

19.  jest zdania, że wszelkie konsekwencje finansowe żądanych wniosków dla budżetu Unii powinny zostać zawarte w istniejących pozycjach budżetowych; podkreśla, że zarówno dla państw członkowskich, jak i dla obywateli przyjęcie i wdrożenie tych wniosków umożliwiłoby znaczne oszczędności pod względem kosztów i czasu, a zatem przyniosłoby korzyści z perspektywy gospodarczej i społecznej, jak wyraźnie zaznaczono w ocenie europejskiej wartości dodanej środków unijnych dotyczących przeglądu europejskiego nakazu aresztowania;

20.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji oraz szczegółowych zaleceń zawartych w załączniku Komisji i Radzie;

ZAŁĄCZNIK DO REZOLUCJI:

ZALECENIA DOTYCZĄCE NIEKTÓRYCH PLANOWANYCH PROJEKTÓW LEGISLACYJNYCH

Procedura zatwierdzania w przypadku unijnych instrumentów prawnych wzajemnego uznawania:

—  „organ wydający” w unijnym prawodawstwie karnym określa się jako:

(i)  sędziego, sąd, sędziego śledczego lub prokuratora właściwego w danej sprawie lub

(ii)  inny właściwy organ, określony przez wydające państwo członkowskie, pod warunkiem, że czynność do wykonania jest zatwierdzana – po zbadaniu jej zgodności z warunkami wydawania instrumentu – przez sędziego, sąd, sędziego śledczego lub prokuratora w wydającym państwie członkowskim.

Kontrola proporcjonalności w przypadku wydawania unijnych instrumentów prawnych wzajemnego uznawania:

—  wydając decyzję o wykonaniu w innym państwie członkowskim, właściwy organ dokładnie ocenia potrzebę wymaganego środka na podstawie wszystkich istotnych czynników i okoliczności, biorąc pod uwagę prawa podejrzanych i oskarżonych oraz dostępność właściwych, mniej inwazyjnych środków, aby osiągnąć zamierzone cele, i stosuje najmniej inwazyjny dostępny środek. W przypadku gdy organ wykonujący ma powody sądzić, że środek jest nieproporcjonalny, organ ten może skonsultować się z organem wydającym w sprawie celowości wykonania decyzji o wzajemnym uznawaniu. Po przeprowadzeniu takich konsultacji organ wydający może podjąć decyzję o wycofaniu decyzji o wzajemnym uznawaniu.

Procedura konsultacji między właściwymi organami w wydającym państwie członkowskim i w wykonującym państwie członkowskim, która ma mieć zastosowanie do unijnych instrumentów prawnych wzajemnego uznawania:

—  bez uszczerbku dla możliwości wykorzystania przez właściwe organy wykonujące przyczyny odmowy dostępna powinna być standardowa procedura, zgodnie z którą właściwe organy wydającego państwa członkowskiego i wykonującego państwa członkowskiego wymieniają informacje i konsultują się wzajemnie w celu ułatwienia sprawnego i skutecznego stosowania odpowiednich instrumentów wzajemnego uznawania lub ochrony praw podstawowych danej osoby, takich jak ocena proporcjonalności, w tym w odniesieniu do europejskiego nakazu aresztowania, w celu ustalenia gotowości procesowej.

Przyczyna odmowy w oparciu o prawa podstawowe, która ma mieć zastosowanie do unijnych instrumentów prawnych wzajemnego uznawania:

—  istnieją istotne podstawy, aby twierdzić, że wykonanie środka byłoby niezgodne ze zobowiązaniami państwa członkowskiego wykonującego nakaz zgodnie z art. 6 TUE i Kartą.

Przepis dotyczący skutecznych środków prawnych mających zastosowanie do unijnych instrumentów wzajemnego uznawania:

—  państwa członkowskie dopilnowują – zgodnie z Kartą, ugruntowanym orzecznictwem ETS i EKPC – aby każdy, kogo prawa i swobody zostały naruszone w drodze decyzji, działania lub zaniechania w stosowaniu instrumentu wzajemnego uznawania w sprawach karnych, miał prawo do skutecznego środka prawnego przed sądem. Jeśli środek taki jest stosowany w wykonującym państwie członkowskim i ma skutek zawieszający, ostateczna decyzja w sprawie takiego środka zostanie podjęta w terminie określonym w mającym zastosowanie instrumencie wzajemnego uznawania lub, gdy brak jednoznacznych terminów, z wystarczającą gotowością do zagwarantowania, że cel procedury wzajemnego uznawania nie jest zagrożony.

(1) Dz.U. L 262 z 7.10.2005, s. 1. (2) Dz.U. L 190 z 18.7.2002, s. 1. (3) P7_TA(2013)0444. (4) Dz.U. L 354 z 28.12.13, s. 73. (5) Dz.U. C 168 E z 14.6.2013, s. 82. (6) Dz.U. C 102 E z 28.4.2004, s. 154. (7) Dz.U. L 304 z 20.11.2010, s. 47.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie zawarcia Dobrowolnej umowy o partnerstwie pomiędzy Unią Europejską a Republiką Indonezji w dziedzinie egzekwowania prawa, zarządzania i handlu produktami z drewna wprowadzanymi na terytorium Unii Europejskiej (2013/2990(RSP))

P7_TA(2014)0175 B7-0187/2014

Parlament Europejski,

–  uwzględniając projekt decyzji Rady w sprawie zawarcia Dobrowolnej umowy o partnerstwie pomiędzy Unią Europejską a Republiką Indonezji w dziedzinie egzekwowania prawa, zarządzania i handlu produktami z drewna wprowadzanymi na terytorium Unii Europejskiej(1),

–  uwzględniając Dobrowolną umowę o partnerstwie pomiędzy Unią Europejską a Republiką Indonezji w dziedzinie egzekwowania prawa, zarządzania i handlu produktami z drewna wprowadzanymi na terytorium Unii Europejskiej(2),

–  uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę zgodnie z art. 207 ust. 3 akapit pierwszy, art. 207 ust. 4 akapit pierwszy, art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) ppkt v) oraz art. 218 ust. 7 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C7-0344/2013),

–  uwzględniając Deklarację praw ludów tubylczych ONZ (przyjętą rezolucją Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 61/295 w dniu 13 września 2007 r.)(3),

–  uwzględniając rozporządzenie (UE) nr 995/2010 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 października 2010 r. ustanawiające obowiązki podmiotów wprowadzających do obrotu drewno i produkty z drewna(4),

–  uwzględniając sprawozdanie Banku Światowego z dnia 14 marca 2012 r. zatytułowane „Justice for forests: improving criminal justice efforts to combat illegal logging" [Sprawiedliwość dla lasów: poprawa skuteczności wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych w walce z nielegalnym pozyskiwaniem drewna](5),

–  uwzględniając sprawozdanie organizacji Human Rights Watch z dnia 16 lipca 2013 r. zatytułowane „The dark side of green growth: Human rights impacts of weak governance in Indonesia’s forestry sector” [Ciemna strona zielonego wzrostu: wpływ nieskutecznego zarządzania indonezyjskim sektorem leśnictwa na prawa człowieka](6),

–  uwzględniając Umowę ramową o wszechstronnym partnerstwie i współpracy między Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi a Republiką Indonezji z dnia 9 listopada 2009 r.,

–  uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że w dniu 30 września 2013 r. rządy Indonezji i UE podpisały Dobrowolną umowę o partnerstwie w dziedzinie egzekwowania prawa, zarządzania i handlu produktami z drewna wprowadzanymi na terytorium Unii Europejskiej (FLEGT), potwierdzając wzajemne zaangażowanie na rzecz zapewnienia, by drewno sprowadzane do UE było produkowane, pozyskiwane i transportowane legalnie;

B.  mając na uwadze, że dobrowolne umowy o partnerstwie mają za zadanie eliminowanie nielegalnego pozyskiwania drewna, poprawę zarządzania lasami, a w konsekwencji mają umożliwić zrównoważoną gospodarkę leśną, jak również wspieranie światowych działań na rzecz położenia kresu wylesianiu i degradacji lasów;

C.  mając na uwadze, że dobrowolne umowy o partnerstwie mają na celu promowanie zmian systemowych w sektorze leśnictwa, które będą wynagradzać działania uczciwych podmiotów gospodarczych, nabywających drewno z legalnych i wiarygodnych źródeł, a także chronić ich przed nieuczciwą konkurencją;

D.  mając na uwadze, że Indonezja zajmuje trzecie miejsce na świecie pod względem powierzchni lasów tropikalnych po Amazonii i Kotlinie Konga, przy czym kraj ten emituje również dużą ilość gazów cieplarnianych, przede wszystkim w związku z przekształceniem lasów tropikalnych oraz bogatych w węgiel torfowisk w grunty przeznaczone do innego użytku, na przykład do produkcji oleju palmowego oraz papieru;

E.  mając na uwadze, że w latach 2009-2011 Indonezja straciła przynajmniej 1 240 000 ha lasów;

F.  mając na uwadze, że jedynie 10 % (pod względem wartości) indonezyjskiego drewna i produktów z drewna trafia obecnie do UE, natomiast większość eksportuje się do krajów azjatyckich, w związku z czym dobrowolna umowa o partnerstwie jest ważnym dokumentem wyznaczającym standardy dla całego indonezyjskiego przemysłu drzewnego;

G.  mając na uwadze, że w opinii Interpolu i zgodnie z analizą Banku Światowego z 2012 r. sektor leśnictwa w Indonezji charakteryzuje wysokie ryzyko prania pieniędzy i oszustw podatkowych;

H.  mając na uwadze, że według organizacji Human Rights Watch w latach 2007-2011 korupcja, oszustwa podatkowe i pranie pieniędzy w sektorze leśnictwa kosztowały ten kraj aż 7 mld USD; mając na uwadze, że wiceprzewodniczący indonezyjskiej komisji ds. zwalczania korupcji stwierdził, że sektor leśnictwa jest „źródłem nieograniczonej korupcji”(7); mając na uwadze, że w ostatnich latach Indonezja poczyniła jednak znaczne postępy w zakresie ścigania przestępstw finansowych, czego dowodzi skazanie w grudniu 2012 r. przez Sąd Najwyższy producenta oleju palmowego Asian Agri Group za oszustwa podatkowe;

I.  mając na uwadze, że obie strony muszą porozumieć się co do indonezyjskiego systemu gwarancji legalności drewna (Sistem Verifikasi Legalitas Kayu (SVLK)), aby indonezyjskie drewno i wyroby z drewna objęte dobrowolną umową o partnerstwie mogły być wprowadzane na rynek UE jako drewno objęte zezwoleniem FLEGT, czyli były automatycznie uznawane za legalne na mocy rozporządzenia UE w sprawie drewna(8),

J.  mając na uwadze, że indonezyjski SVLK jest aktualnie poddawany rewizji, aby dostosować go do wymogów dobrowolnej umowy o partnerstwie;

K.  mając na uwadze, że na mocy rozporządzenia Rady (WE) nr 2173/2005 w sprawie ustanowienia systemu zezwoleń na przywóz drewna do Wspólnoty Europejskiej FLEGT(9) Komisja uprawniona jest do przyjęcia szczegółowych wymogów dotyczących wydawania zezwoleń FLEGT oraz do zmiany listy krajów partnerskich i ich wyznaczonych organów wydających zezwolenia określonych w załączniku I do tego rozporządzenia;

L.  mając na uwadze, że dnia 6 maja 2013 r. Trybunał Konstytucyjny Indonezji orzekł, że lasy należące zwyczajowo do ludności tubylczej nie powinny być klasyfikowane w kategorii „obszarów lasów państwowych”, co byłoby pierwszym krokiem na drodze do szerszego uznawania praw ludności tubylczej na archipelagu;

1.  wyraża uznanie dla ogromnych dobrowolnych starań Indonezji na rzecz rozwiązania szerzącego się problemu nielegalnego pozyskiwania drewna i związanego z tym handlu poprzez opracowanie SVLK w ramach wielostronnego procesu, a zwłaszcza gratuluje znacznych postępów osiągniętych w ostatnich miesiącach; jest jednak nadal zaniepokojony pewnymi problemami; przypomina, że aby zezwolenia FLEGT mogły być oficjalnie wydawane SVLK musi funkcjonować z myślą o realizacji celów dobrowolnej umowy o partnerstwie;

2.  z zadowoleniem przyjmuje wynik negocjacji w sprawie dobrowolnej umowy o partnerstwie pomiędzy Unią Europejską a Republiką Indonezji w dziedzinie egzekwowania prawa, zarządzania i handlu produktami z drewna wprowadzanymi na terytorium Unii Europejskiej; po raz kolejny potwierdza poparcie dla zawarcia tej umowy, a także chęć wsparcia jej pomyślnej realizacji;

3.  zwraca uwagę, że jak dotąd nie wszystkie wspomniane źródła drewna w kraju uzyskały zezwolenie SVLK i że do łańcucha dostaw nadal wprowadza się pewne ilości niesprawdzonego drewna;

4.  podkreśla znaczenie rozszerzenia zakresu systemu SVLK (łącznie z audytem) na wszystkie obszary produkcji drewna i wszystkie etapy łańcucha dostaw oraz zapewnienia, aby sprawdzone, legalne drewno było oddzielane od drewna niesprawdzonego, aby uniemożliwić wprowadzanie tego ostatniego do łańcucha dostaw SVLK;

5.  uważa kwestię przekształcania lasów za stały problem indonezyjskiego systemu zarządzania użytkowaniem gruntów; ubolewa nad tym, że obecnie w ramach systemu SVLK nie sprawdza się, w jaki sposób przyznaje się przedsiębiorstwom zezwolenia na przekształcanie lasów, zwłaszcza pod kątem przeprowadzania przez nie ocen oddziaływania na środowisko (AMDAL) i przestrzegania ograniczeń nałożonych w procesie uzyskiwania zezwolenia na przekształcenie lasów;

6.  zwraca uwagę, że aktualny SVLK pozwala na uznanie operacji pozyskiwania drewna za legalne nawet wówczas, gdy nie rozstrzygnięto roszczeń do użytkowania gruntów zgłaszanych przez ludność tubylczą i społeczności lub nie wypłacono odpowiedniego odszkodowania; wzywa Komisję, by zaapelowała do rządu Indonezji o zagwarantowanie tradycyjnych praw wspólnot do lasów oraz o to, by w weryfikacji legalności uwzględniano wolną, uprzednią i świadomą zgodę ludności tubylczej i społeczności lokalnej, a także odszkodowanie za utratę dostępu do gruntów leśnych, oraz by organy dokonujące weryfikacji uzyskały uprawnienie do dokonania oceny, czy przedsiębiorstwa szanują lokalne prawo do użytkowania gruntów i czy granice gruntów wytyczono zgodnie z prawem;

7.  zachęca rząd Indonezji do zapewnienia, aby w procesie wydawania zezwoleń nie dyskryminowano małych i średnich przedsiębiorstw;

8.  wzywa Komisję, by wezwała rząd Indonezji do zagwarantowania, by:

9.  wzywa rząd Indonezji, aby z myślą o poprawie wiarygodności kraju w zakresie wydawania zezwoleń FLEGT uzupełniał weryfikację zgodności z prawem na mocy SVLK zdecydowanymi działaniami na rzecz walki z przestępstwami finansowymi powiązanymi z sektorem leśnictwa, takimi jak pranie pieniędzy i oszustwa podatkowe;

10.  wzywa rząd Indonezji do podjęcia działań w związku z niedawną decyzją egzekwowania przepisów podatkowych oraz do wymagania dokumentacji potwierdzającej, że przedsiębiorstwa eksportujące drewno w pełni przestrzegają indonezyjskich ustaw podatkowych i ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy z 2010 r.;

11.  z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę „jednej mapy” podjętą przez rząd Indonezji, której celem jest rozszerzenie dostępu ludności do aktualnych i przejrzystych danych i map, bez których właściwe zarządzanie lasami w Indonezji mogłoby być utrudnione ze względu na niespójne i różniące się od siebie interpretacje prawa, a także konflikty ze społecznościami lokalnymi i ludnością tubylczą; podkreśla, że niezależne podmioty monitorujące lasy muszą mieć dostęp do takich podstawowych informacji, aby mogły wywiązywać się ze swoich obowiązków w sposób wiarygodny, oraz że mapy zezwoleń, plany pozyskania drewna i informacje na temat zezwoleń powinny być dostępne w publicznym rejestrze; wzywa rząd Indonezji, aby nadał impetu inicjatywie „jednej mapy” i opublikował jej pierwszą wersję, w tym informacje dotyczące zezwoleń na korzystanie z lasów oraz roszczeń użytkowania gruntów;

12.  wzywa Komisję, aby poprzez udział we wspólnym komitecie wykonawczym zapewniła podjęcie odpowiednich działań w związku z ryzykiem nadużyć i korupcji, również w drodze przygotowania planu kontroli nadużyć finansowych opartego na ryzyku;

13.  uznaje fakt, że weryfikacja legalności drewna zależy prawie wyłącznie od wyników kontroli i niezależnego monitorowania; chwali oficjalną rolę SVLK w zakresie niezależnego nadzoru ze strony społeczeństwa obywatelskiego; zauważa jednak, że zdolność sieci niezależnego monitorowania jest nadal poważnie ograniczona pod względem zasobów ludzkich i finansowych;

14.  wzywa Komisję, aby domagała się od rządu Indonezji zapewnienia, by kontrolerzy i organy weryfikacyjne oraz niezależne podmioty monitorujące lasy były odpowiednio finansowane i wyszkolone w celu zapewnienia regularnego monitorowania w terenie, wyrywkowych weryfikacji i kontroli;

15.  z zadowoleniem przyjmuje starania rządu Indonezji na rzecz wzmocnienia roli wyznaczonej straży leśnej; zauważa jednak, że indonezyjskie Ministerstwo Leśnictwa musi w jeszcze większym stopniu usprawnić procedury monitorowania i katalogowania przypadków nielegalnego pozyskiwania drewna oraz podejmowania działań w związku z tymi przypadkami; podkreśla, jak kolosalne znaczenie ma informowanie organów ścigania o przedsiębiorstwach, w przypadku których stwierdzono prowadzenie nielegalnej działalności;

16.  wzywa Komisję, by zażądała od rządu Indonezji zagwarantowania właściwej reakcji na niezależne sprawozdania z monitoringu, w których sygnalizuje się naruszenia odnośnego prawodawstwa, a także podejmowania przez odnośne organy właściwych i zniechęcających działań w przypadkach wykrycia naruszeń odnośnego prawodawstwa;

17.  podkreśla, że niezależne monitorowanie i poszanowanie praw ludności tubylczej i społeczności lokalnych są nieodzowne dla zapewnienia wiarygodności SVLK; w związku z tym podkreśla, że ważne jest utrzymanie tego zaangażowania i poprawa przejrzystości względem innych części społeczeństwa obywatelskiego oraz zapewnienie, aby niezależne monitorowanie przez społeczeństwo obywatelskie odbywało się bez przemocy, gróźb i jakichkolwiek form nadużyć, a w przypadku ich wystąpienia, aby sumiennie ścigano osoby dopuszczające się takich nadużyć;

18.  wzywa Komisję, by wezwała rząd Indonezji do zagwarantowania, by:

19.  wzywa Komisje do zapewnienia, by stwierdzenia zawarte w orzeczeniu indonezyjskiego Trybunału Konstytucyjnego wydanym w dniu 6 maja 2013 r. uwzględniono w rewizji SVLK;

20.  wzywa Komisję do ułatwienia działań, których podjęcia wymaga się od rządu Indonezji, oraz do zapewnienia równych warunków działania na poziomie regionalnym poprzez spełnienie żądania rządu Indonezji odnośnie do włączenia regionu Sarawak do negocjacji dobrowolnej umowy o partnerstwie pomiędzy UE a Malezją;

21.  zdaje sobie sprawę z faktu, że niektóre wymogi zawarte w niniejszej rezolucji wykraczają poza kryteria określone w załączniku 8 do dobrowolnej umowy o partnerstwie odnośnie do zatwierdzenia systemu zezwoleń; wzywa Komisję do zapewnienia postępu w zakresie spełniania takich dodatkowych wymogów, które Parlament uważa za istotne, oraz do przekazywania Parlamentowi sprawozdań na temat postępu dokonanego przed zatwierdzeniem systemu zezwoleń;

22.  wzywa Komisję do regularnego przekazywania Parlamentowi Europejskiemu sprawozdań z postępów w realizacji dobrowolnej umowy o partnerstwie, w szczególności na temat tego, w jaki sposób były i będą traktowane omówione powyżej kwestie;

23.  zobowiązuje swego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządowi i parlamentowi Indonezji.

(1) Dokument Rady 11767/1/2013. (2) Dokument Rady 11769/1/2013 (3) http://www.un.org/esa/socdev/unpfii/documents/DRIPS_en.pdf (4) Dz.U. L 295 z 12.11.2010, s. 23. (5) Bank Światowy, „Justice for forests: Improving criminal justice efforts to combat illegal logging, 2012, ss. 5-10, http://siteresources.worldbank.org/EXTFINANCIALSECTOR/Resources/Illegal_Logging.pdf (6) Human Rights Watch, The dark side of green growth: Human rights impacts of weak governance in Indonesia’s forestry sector, 2013, http://www.hrw.org/sites/default/files/reports/indonesia0713webwcover_1.pdf (7) Reuters Online News, 17 września 2010, Graft could jeopardise Indonesia’s climate deals http://www.reuters.com/article/2010/09/17/indonesia-corruption-idUSSGE68G03P20100917. (8) Rozporządzenie (UE) nr 995/2010. (9) Dz.U. L 347 z 30.12.2005, s. 1.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie sytuacji w Wenezueli (2014/2600(RSP))

P7_TA(2014)0176 RC-B7-0207/2014

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie sytuacji w Wenezueli, w tym rezolucję z dnia 24 maja 2007 r. w sprawie kanału Radio Caracas TV w Wenezueli(1), rezolucję z dnia 23 października 2008 r. w sprawie przypadków pozbawiania praw politycznych w Wenezueli(2), rezolucję z dnia 7 maja 2009 r. w sprawie Manuela Rosalesa(3), rezolucję z dnia 11 lutego 2010 r. w sprawie Wenezueli(4), rezolucję z dnia 8 lipca 2010 r. w sprawie Marii Lourdes Afiuni(5) oraz rezolucję z dnia 24 maja 2012 r. w sprawie możliwego wycofania się Wenezueli z Międzyamerykańskiej Komisji Praw Człowieka(6);

–  uwzględniając oświadczenie rzecznika wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Catherine Ashton z dnia 14 lutego 2014 r.,

–  uwzględniając oświadczenie wiceprzewodniczącej/wysokiej przedstawiciel Catherine Ashton z dnia 21 lutego 2014 r. w sprawie zamieszek w Wenezueli,

–  uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych, którego stroną jest Wenezuela,

–  uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,

–  uwzględniając art. 110 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze powagę obecnej sytuacji w Wenezueli; mając na uwadze, że prowadzone przez studentów od dnia 12 lutego 2014 r. w całej Wenezueli pokojowe demonstracje doprowadziły do śmiertelnych aktów przemocy, w wyniku których zginęło co najmniej 13 osób, ponad 70 odniosło obrażenia, a setki zatrzymano; mając na uwadze, że żądania studentów związane są z tym, że rządowi prezydenta Maduro nie udało się rozwiązać problemu wysokiej inflacji, przestępczości i braku niektórych podstawowych produktów, a także z rosnącym poziomem korupcji oraz zastraszaniem środków przekazu i demokratycznej opozycji; mając na uwadze, że winą za braki rząd obarcza „sabotażystów” i „żądnych zysków, skorumpowanych biznesmenów”; mając na uwadze, że Wenezuela jest krajem posiadającym największe w Ameryce Łacińskiej zasoby energetyczne;

B.  mając na uwadze, że w ostatnich dniach liczba demonstracji nie zmniejszyła się, lecz przeciwnie – wzrasta, powodując zwiększenie liczby ofiar śmiertelnych, rannych i zatrzymanych w konsekwencji represji stosowanych przez władze rządowe i nielegalne ugrupowania zbrojne;

C.  mając na uwadze, że w Wenezueli nasila się napięcie polityczne i polityczna polaryzacja; mając na uwadze, że władze Wenezueli zamiast przyczyniać się do utrzymania pokoju i spokoju, zagroziły przeprowadzeniem „zbrojnej rewolucji”;

D.  mając na uwadze represje zwłaszcza wobec studentów, dziennikarzy, przywódców opozycji oraz pokojowych działaczy społeczeństwa obywatelskiego, którzy są prześladowani i pozbawiani wolności;

E.  mając na uwadze, że w Wenezueli już od dłuższego czasu działają bezkarnie prorządowe niekontrolowane ugrupowania zbrojne stosujące przemoc; mając na uwadze, że opozycja oskarżyła te ugrupowania o nawoływanie do przemocy podczas pokojowych demonstracji, czego wynikiem były ofiary śmiertelne i liczni ranni; mając na uwadze, że rząd Wenezueli nie wyjaśnił jeszcze tych wydarzeń;

F.  mając na uwadze, że media są cenzurowane i zastraszane, a wielu dziennikarzy pobito lub zatrzymano albo zniszczono ich materiały dziennikarskie;

G.  mając na uwadze, że wolność wypowiedzi i prawo do udziału w pokojowych demonstracjach są podstawowymi elementami demokracji oraz że równość i sprawiedliwość dla wszystkich są niemożliwe bez istnienia podstawowych wolności i poszanowania praw wszystkich obywateli; mając na uwadze, że konstytucja Wenezueli gwarantuje prawo do pokojowych zgromadzeń, zrzeszania się i demonstracji obywateli; mając na uwadze, że władze publiczne są zobowiązane chronić prawa podstawowe swoich obywateli oraz gwarantować im bezpieczeństwo i życie, nie ograniczając tych praw;

H.  mając na uwadze, że wyłącznie respektowanie podstawowych praw i wolności, konstruktywny i pełen szacunku dialog oraz tolerancja mogą pomóc temu krajowi wyjść z obecnego poważnego kryzysu i tym samym przezwyciężyć przyszłe trudności;

1.  potępia wszystkie akty przemocy i ubolewa nad tragicznymi stratami w ludziach podczas pokojowych demonstracji w dniu 12 lutego 2014 r. i kolejnych dniach, a także składa szczere kondolencje rodzinom ofiar;

2.  wyraża niezłomną solidarność z ludnością Wenezueli oraz zaniepokojenie możliwością, że nowe protesty mogą spowodować dalsze akty przemocy, które tylko pogłębiłyby przepaść między stanowiskiem rządu a opozycji i jeszcze bardziej spolaryzowałyby delikatną sytuację polityczną, w jakiej znajduje się Wenezuela; wzywa przedstawicieli wszystkich partii i grup społecznych Wenezueli do zachowania spokoju zarówno w działaniach, jak i w słowach;

3.  przypomina rządowi Wenezueli, że wolność wypowiedzi oraz prawo do udziału w pokojowych demonstracjach to podstawowe prawa człowieka w demokracji, uznane w konstytucji Wenezueli, oraz apeluje do prezydenta Maduro o przestrzeganie traktatów międzynarodowych, których stroną jest Wenezuela, w szczególności Międzyamerykańskiej karty demokratycznej;

4.  przypomina rządowi Wenezueli o obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa wszystkim obywatelom w kraju, niezależnie od ich poglądów politycznych i przynależności politycznej; wyraża głębokie zaniepokojenie aresztowaniami studentów i przywódców opozycji oraz apeluje o ich natychmiastowe uwolnienie;

5.  przypomina, że poszanowanie zasady rozdziału władzy jest podstawą demokracji oraz że władza nie może wykorzystywać systemu sądownictwa do prześladowań politycznych i represjonowania demokratycznej opozycji; wzywa władze Wenezueli do wycofania nieuzasadnionych zarzutów i nakazów aresztowania wobec przywódców opozycji;

6.  wzywa władze Wenezueli do natychmiastowego rozbrojenia i rozwiązania niekontrolowanych, prorządowych ugrupowań zbrojnych oraz do położenia kresu ich bezkarności; domaga się wyjaśnień dotyczących ofiar śmiertelnych, aby pociągnąć sprawców do odpowiedzialności za ich czyny;

7.  zachęca wszystkie strony, w szczególności władze Wenezueli, do dążenia do pokojowego dialogu obejmującego wszystkie warstwy społeczeństwa wenezuelskiego, aby określić punkty zbieżne i umożliwić podmiotom politycznym omówienie najpoważniejszych problemów, jakie stoją przed tym krajem;

8.  podkreśla, że poszanowanie wolności prasy, informacji i poglądów, a także pluralizmu politycznego to fundament demokracji; ubolewa z powodu istnienia cenzury mediów i internetu oraz ograniczonego dostępu do niektórych blogów i sieci społecznościowych; potępia nękanie, którego ofiarami padło wiele dzienników i innych audiowizualnych środków przekazu, takich jak kanał informacyjny NTN24 i CNN w języku hiszpańskim, i uznaje te praktyki za sprzeczne z konstytucją Wenezueli i zobowiązaniami, jakie podjęła Boliwariańska Republika Wenezueli;

9.  domaga się wysłania delegacji ad hoc Parlamentu w celu dokonania jak najszybciej oceny sytuacji w kraju;

10.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii ds. polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, rządowi i Zgromadzeniu Narodowemu Boliwariańskiej Republiki Wenezueli, Europejsko-Latynoamerykańskiemu Zgromadzeniu Parlamentarnemu oraz sekretarzowi generalnemu Organizacji Państw Amerykańskich.

(1) Dz.U. C 102 E z 24.4.2008, s. 484. (2) Dz.U. C 15 E z 21.1.2010, s. 85. (3) Dz.U. C 212 E z 5.8.2010, s. 113. (4) Dz.U. C 341 E z 16.12.2010, s. 69. (5) Dz.U. C 351 E z 2.12.2011, s. 130. (6) Dz.U. C 264 E z 13.9.2013, s. 88.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie przyszłości unijnej polityki wizowej (2014/2586(RSP))

P7_TA(2014)0177 B7-0194/2014

Parlament Europejski,

–  uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), w szczególności jego art. 77,

–  uwzględniając komunikat Komisji pt. „Wdrożenie i rozwój wspólnej polityki wizowej w celu pobudzenia wzrostu gospodarczego w UE” (COM(2012)0649),

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji na temat przebiegu lokalnej współpracy schengeńskiej w pierwszych dwóch latach stosowania kodeksu wizowego (COM(2012)0648),

–  uwzględniając siódme sprawozdanie Komisji w sprawie utrzymywania przez niektóre państwa trzecie obowiązku wizowego z naruszeniem zasady wzajemności (COM(2012)0681),

–  uwzględniając ostatnie zmiany(1) rozporządzenia Rady (WE) nr 539/2001 z dnia 15 marca 2001 r. wymieniającego państwa trzecie, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych, oraz te, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu(2),

–  uwzględniając zawarte niedawno umowy dotyczące ułatwień wizowych z Gruzją(3), Ukrainą(4), Mołdawią(5), Republiką Zielonego Przylądka(6), Armenią(7) i Azerbejdżanem(8),

–  uwzględniając pytanie skierowane do Komisji w sprawie przyszłości unijnej polityki wizowej(O‑000028/2014 – B7‑0108/2014),

–  uwzględniając art. 115 ust. 5 oraz art. 110 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że wspólna polityka wizowa stanowi niezbędną konsekwencję zniesienia kontroli na wewnętrznych granicach strefy Schengen;

B.  mając na uwadze, że głównymi elementami wspólnej polityki wizowej są: wspólna lista państw, których obywatele podlegają obowiązkowi wizowemu oraz państw, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu, stanowiąca załącznik do rozporządzenia (WE) nr 539/2001, wspólne zasady wydawania wiz zawarte w kodeksie wizowym, jednolity format wiz, wymiana informacji poprzez wizowy system informacyjny, a także szereg umów międzynarodowych z państwami trzecimi w sprawie zwolnień i ułatwień wizowych;

C.  mając na uwadze, że Traktat z Lizbony przewiduje stosowanie zwykłej procedury ustawodawczej w odniesieniu do wszystkich aspektów wspólnej polityki wizowej, a także zgodę Parlamentu w odniesieniu do wszystkich umów międzynarodowych w tej sprawie;

D.  mając na uwadze, że ważne jest podjęcie rozważań i rozmów międzyinstytucjonalnych w sprawie przyszłości wspólnej polityki wizowej UE, w szczególności w zakresie działań na rzecz dalszej harmonizacji procedur wizowych, w tym wspólnych przepisów dotyczących wydawania wiz;

Ogólna polityka wizowa i przegląd kodeksu wizowego

1.  z zadowoleniem przyjmuje postępy osiągnięte w dziedzinie wizowego dorobku prawnego, lecz jednocześnie wzywa Komisję i państwa członkowskie do lepszego wdrożenia dotychczasowych przepisów w tym zakresie; apeluje zwłaszcza o zacieśnioną lokalną współpracę Schengen, aby poprawić wdrożenie kodeksu wizowego w krótkiej perspektywie;

2.  uważa, że w przyszłości należy podjąć działania na rzecz dalszej harmonizacji procedur wizowych, w tym prawdziwie wspólnych przepisów dotyczących wydawania wiz;

3.  jest zdania, że w wielu państwach trzecich obecna liczba placówek konsularnych jest wyraźnie niewystarczająca;

4.  uważa, że wspólne ośrodki przyjmowania wniosków wizowych okazały się praktycznym narzędziem, które mogłoby w przyszłości stać się normą;

5.  ubolewa nad tym, że Komisja nie przedstawiła badania na temat możliwości utworzenia „wspólnego europejskiego mechanizmu wydawania wiz krótkoterminowych”, w tym stopnia, w jakim ocena indywidualnego ryzyka mogłaby uzupełniać ocenę domniemanego ryzyka wynikającego z obywatelstwa wnioskodawcy, do czego zachęcano w programie sztokholmskim (pkt 5.2);

6.  uważa, że podróże w dobrej wierze i osoby często podróżujące powinny być objęte dalszymi ułatwieniami, w szczególności poprzez częstsze stosowanie wiz wielokrotnego wjazdu na dłuższy czas;

7.  apeluje do państw członkowskich o wykorzystanie obecnie obowiązujących przepisów kodeksu wizowego i kodeksu granicznego Schengen pozwalających na wydawanie wiz humanitarnych oraz o ułatwienie zapewniania tymczasowego schronienia obrońcom praw człowieka, których życie w państwach trzecich jest zagrożone;

8.  z nadzieją oczekuje na wniosek dotyczący przeglądu kodeksu wizowego, lecz ubolewa nad faktem, że Komisja wielokrotnie przekładała już jego przyjęcie;

9.  ubolewa nad tym, że Komisja wciąż jeszcze nie przedstawiła ogólnej oceny kodeksu wizowego; ubolewa nad tym, że Komisja zamierza przedstawić tę ocenę wraz z wnioskiem w sprawie przeglądu kodeksu wizowego; uważa, że bardziej wskazane byłoby, by Komisja najpierw przedstawiła sprawozdanie z oceny, co umożliwiłoby instytucjom omówienie tej kwestii;

Ułatwienia wizowe

10.  apeluje o zawarcie dalszych umów w sprawie ułatwień wizowych, w stosownych przypadkach, oraz o monitorowanie i usprawnienie umów już obowiązujących;

11.  wzywa do systematycznej oceny obowiązujących umów w sprawie ułatwień wizowych, aby zbadać, czy prowadzą one do osiągnięcia zamierzonego celu;

Rozporządzenie (WE) nr 539/2001

12.  z zadowoleniem przyjmuje ostatnie aktualizacje listy państw trzecich, których obywatele podlegają obowiązkowi wizowemu lub są z niego zwolnieni, zawartej w rozporządzeniu (WE) nr 539/2001, a w szczególności dodatkowe zwolnienia z obowiązku wizowego; przypomina o znaczeniu bezwizowego podróżowania dla państw trzecich, w szczególności ich społeczeństwa obywatelskiego, lecz również dla samej UE;

13.  w tym kontekście uważa, że umowa o ruchu bezwizowym między UE a Ukrainą jest formą reakcji na postulaty ukraińskiego społeczeństwa obywatelskiego i studentów, demonstrujących w ostatnich dniach; wskazuje, że taka umowa sprzyjałaby wymianie i kontaktom indywidualnym między społeczeństwami obywatelskimi, w ten sposób zwiększając wzajemne zrozumienie, oraz byłaby korzystna dla wymiany gospodarczej; wzywa Komisję, aby przedstawiła wniosek mający na celu umieszczenie Ukrainy w wykazie krajów trzecich, których obywatele nie podlegają obowiązkowi wizowemu; wzywa też państwa członkowskie do pełnego wdrożenia obecnie obowiązującej umowy o ułatwieniach wizowych, aby ułatwić wjazd do UE, w szczególności studentom i naukowcom;

14.  z zadowoleniem przyjmuje aktualizację kryteriów zwolnienia z obowiązku wizowego, która miała na celu uwzględnienie kwestii praw podstawowych, a także korzyści gospodarczych, w szczególności pod względem turystyki i handlu zagranicznego, oraz ich zawarcie w artykule rozporządzenia;

15.  podkreśla, że dalsza liberalizacja wiz wymaga większej wiedzy na temat stosowania obecnie obowiązujących zwolnień wizowych, w tym poprzez unijny elektroniczny system zezwoleń na podróż (EU-ESTA); apeluje do Rady i Komisji, aby dopilnowały, by Parlament otrzymywał pełniejsze informacje dotyczące sytuacji w omawianych państwach trzecich, aby umożliwić właściwą kontrolę demokratyczną;

16.  zwraca się do Komisji, aby rozważyła, w jaki sposób można zapewnić w przyszłości jednoczesne zmiany do załączników rozporządzenia i dwustronnych umów o zniesieniu obowiązku wizowego, tam, gdzie to konieczne, tak aby uniknąć ryzyka, że zmiana załączników nie prowadzi automatycznie do zawarcia niezbędnej umowy o zniesieniu obowiązku wizowego;

17.  przyjmuje do wiadomości zawarcie porozumienia w sprawie mechanizmu zawieszenia; oczekuje od państw członkowskich, że uruchomią ten mechanizm w dobrej wierze i jedynie jako środek ostateczny w sytuacji nadzwyczajnej, gdy zajdzie potrzeba pilnego zareagowania w celu zaradzenia trudnościom napotykanym przez całą Unię, oraz po spełnieniu odnośnych kryteriów;

18.  uważa, że pełna wzajemność wizowa jest celem, do którego Unia powinna proaktywnie dążyć w swoich stosunkach z państwami trzecimi, przyczyniając się tym samym do zwiększenia wiarygodności i spójności unijnej polityki zagranicznej na szczeblu międzynarodowym;

19.  apeluje o podjęcie debaty na temat związku między dalszą liberalizacją systemu wizowego a apelami niektórych państw członkowskich o zaostrzenie środków bezpieczeństwa i bardziej rygorystyczne kontrole graniczne wobec podróżujących zwolnionych z obowiązku wizowego;

Wizowy system informacyjny (VIS)

20.  apeluje do eu-LISA o jak najszybsze przedstawienie oczekiwanego sprawozdania z oceny VIS;

Włączenie Parlamentu Europejskiego

21.  apeluje do Rady i Komisji o usprawnienie przepływu do Parlamentu informacji dotyczących negocjacji umów międzynarodowych w dziedzinie wiz, zgodnie z art. 218 ust. 10 TFUE oraz z porozumieniem ramowym w sprawie stosunków między Parlamentem Europejskim a Komisją Europejską;

22.  ogłasza zamiar powołania grupy kontaktowej ds. polityki wizowej w ramach Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych; zwraca się do prezydencji Rady i państw członkowskich, a także do Komisji, o udział w posiedzeniach tej grupy kontaktowej;

o
o   o

23.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

(1) Rozporządzenie (UE) nr 1091/2010 (Dz.U. L 329 z 14.12.2010, s. 1); rozporządzenie (UE) nr 1211/2010 (Dz.U. L 339 z 22.12.2010, s. 6); rozporządzenie (UE) nr 1289/2013 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 74); COM(2012)0650; COM(2013)0853. (2) Dz.U. L 81 z 21.3.2001, s. 1. (3) Decyzja Rady 2011/117/UE (Dz.U. L 52 z 25.2.2011, s. 33). (4) Decyzja Rady 2013/297/UE (Dz.U. L 168 z 20.6.2013, s. 10). (5) Decyzja Rady 2013/296/UE (Dz.U. L 168 z 20.6.2013, s. 1). (6) Decyzja Rady 2013/521/UE (Dz.U. L 282 z 24.10.2013, s. 1). (7) Decyzja Rady 2013/628/UE (Dz.U. L 289 z 31.10.2013, s. 1). (8) COM(2013)0742.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie przyjęcia szczególnych środków w zakresie wspólnej polityki rybołówstwa mających na celu zwiększenie roli kobiet (2013/2150(INI))

P7_TA(2014)0178 A7-0070/2014

Parlament Europejski,

–  uwzględniając przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rybackiego (EFR), a w szczególności rozporządzenia Rady (WE) nr 2328/2003, (WE) nr 861/2006, (WE) nr 1198/2006 i (WE) nr 791/2007, w których określono kryteria i warunki działania dotyczące wsparcia strukturalnego we Wspólnocie w sektorze rybołówstwa;

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/41/UE z dnia 7 lipca 2010 r. w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn prowadzących działalność na własny rachunek oraz uchylającą dyrektywę Rady 86/613/EWG(1);

–  uwzględniając swoje stanowisko z dnia 6 lutego 2013 r. w sprawie projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnej polityki rybołówstwa(2);

–  uwzględniając swoje stanowisko z dnia 12 września 2012 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego wspólną organizację rynków produktów rybołówstwa i akwakultury(3);

–  uwzględniając wniosek przedłożony przez Komisję oraz stanowiska przyjęte przez Parlament Europejski i Radę w sprawie Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego (COM(2011)0804);

–  uwzględniając wniosek przedstawiony przez Komisję oraz stanowiska przyjęte przez Parlament i Radę w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego zasady uczestnictwa i upowszechniania dla programu „Horyzont 2020” – programu ramowego w zakresie badań naukowych i innowacji (2014-2020)(COM(2011)0810);

–  uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów w sprawie strategii na rzecz równości kobiet i mężczyzn 2010-2015 (COM(2010)0491);

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 grudnia 2005 r. w sprawie sieci współpracy kobiet: rybołówstwo, rolnictwo i zróżnicowanie(4);

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 listopada 2012 r. w sprawie łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego i tradycyjnego rybołówstwa przybrzeżnego oraz reformy wspólnej polityki rybołówstwa(5);

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 listopada 2012 r. w sprawie zewnętrznego wymiaru wspólnej polityki rybołówstwa(6);

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 września 2012 r. w sprawie reformy wspólnej polityki rybołówstwa – ogólny komunikat(7);

–  uwzględniając przesłuchanie publiczne dotyczące kobiet i zrównoważonego rozwoju w sektorze rybołówstwa zorganizowane przez Komisję Rybołówstwa w dniu 1 grudnia 2010 r.;

–  uwzględniając przesłuchanie publiczne na temat zwiększenia roli kobiet w sektorze rybołówstwa i akwakultury zorganizowane przez Komisję Rybołówstwa oraz Komisję Praw Kobiet i Równouprawnienia, które odbyło się w Parlamencie Europejskim w dniu 14 października 2013 r.;

–   uwzględniając art.48 Regulaminu,

–  uwzględniając wspólne posiedzenia Komisji Rybołówstwa oraz Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia zorganizowane na podstawie art. 51 Regulaminu;

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Rybołówstwa oraz Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A7-0070/2014);

A.  mając na uwadze, że praca wykonywana przez kobiety w sektorze rybołówstwa i akwakultury pozostaje niewidoczna, mimo że generuje znaczną wartość dodaną oraz przyczynia się do zrównoważonego rozwoju społecznego, gospodarczego i środowiskowego w wielu regionach Europy, w szczególności na obszarach zależnych od rybołówstwa;

B.  mając na uwadze, że ponad 100 000 kobiet z państw członkowskich pracuje w sektorze rybołówstwa, w tym 4% przy połowach oraz wykonując inne prace związane z działalnością statków rybackich, takie jak wyrób i naprawa sieci, jako pracownice portowe lub zajmujące się pakowaniem, 30% w sektorze akwakultury, w szczególności przy ręcznym zbieraniu skorupiaków, i około 60% w sektorze przetwórczym;

C.  mając na uwadze uciążliwość prac wykonywanych tradycyjnie przez kobiety w sektorze rybołówstwa i akwakultury, takich jak ręczne zbieranie skorupiaków, tradycyjna sprzedaż ryb, czy to obwoźna, czy w przeznaczonych do tego celu miejscach, wyrób i naprawa sieci rybackich, rozładunek, sortowanie i pakowanie połowów w wyjątkowo złych warunkach pogodowych;

D.  mając na uwadze, że informacje statystyczne nie odzwierciedlają w wystarczającym stopniu realiów pracy kobiet w niektórych z wymienionych sektorów oraz że ogólny kryzys gospodarczy i wysoka stopa bezrobocia w niektórych państwach członkowskich doprowadziły do zwiększenia tych odsetków i wzrostu udziału kobiet w różnych sektorach działalności związanych z rybołówstwem, w szczególności przy ręcznym zbieraniu skorupiaków, w celu uzupełnienia dochodów gospodarstwa domowego lub nawet zapewnienie ich źródła;

E.  mając na uwadze udział kobiet w różnych sektorach działalności związanych z rybołówstwem i akwakulturą, w szczególności tych związanych z wyrobem i naprawą sieci rybackich, rozładunkiem i sortowaniem połowów, zarządzaniem dostawami produktów na statki, przetwarzaniem, pakowaniem i wprowadzaniem do obrotu ryb lub zarządzaniem przedsiębiorstwami rybackimi;

F.  mając na uwadze, że w ustępie 30. rezolucji z dnia 22 listopada 2012 r. w sprawie łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego i tradycyjnego rybołówstwa przybrzeżnego oraz reformy wspólnej polityki rybołówstwa w Parlament Europejski wezwał państwa członkowskie do uwzględnienia znaczenia gospodarczej, społecznej i kulturowej roli kobiet w sektorze rybołówstwa, tak aby mogły one mieć dostęp do świadczeń socjalnych oraz podkreślił, że aktywne uczestnictwo kobiet w różnych sektorach działalności związanych z rybołówstwem przyczynia się do utrzymania i rozwoju tego sektora, pomaga zachować tradycje i odrębne zwyczaje oraz korzystnie wpływa na ochronę różnorodności kulturowej poszczególnych regionów;

G.  mając na uwadze, że w stanowisku z dnia 12 września 2012 r. Parlament Europejski wezwał do propagowania uczestnictwa kobiet w organizacjach producentów sektora rybołówstwa i akwakultury;

H.  mając na uwadze, że w ustępie 31. rezolucji z dnia 22 listopada 2012 r. w sprawie łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego i tradycyjnego rybołówstwa przybrzeżnego oraz reformy wspólnej polityki rybołówstwa Parlament Europejski wezwał Europejski Fundusz Morski i Rybacki (EFMR) do finansowania działań mających na celu zwiększenie udziału kobiet w sektorze rybołówstwa, wspierania stowarzyszeń kobiet, organizowania szkoleń zawodowych dla kobiet oraz docenienia roli kobiet w rybołówstwie poprzez wspieranie działań prowadzonych na lądzie oraz działań związanych z rybołówstwem zarówno na etapie produkcji, jak i przetwarzania oraz wprowadzania do obrotu;

I.  mając na uwadze, że w ustępie 39. rezolucji z dnia 22 listopada 2012 r. w sprawie łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego i tradycyjnego rybołówstwa przybrzeżnego oraz reformy wspólnej polityki rybołówstwa Parlament Europejski wezwał Komisję i państwa członkowskie do przedsięwzięcia środków mających na celu zapewnienie kobietom równych płac oraz innych praw socjalnych i gospodarczych, w tym z ubezpieczenia obejmującego ryzyko, oraz do podjęcia środków mających na celu stosowanie współczynników redukcji umożliwiających przejście na wcześniejszą emeryturę z tytułu pracy w niekorzystnych warunkach (nocna praca, zagrożenie, godziny pracy dostosowane do poziomu produkcji lub możliwości połowowych), na które narażają się kobiety, pracując w sektorze rybołówstwa, a także do uznania ich szczególnych chorób za choroby zawodowe;

J.  mając na uwadze, że dane statystyczne dotyczące siły roboczej, szczególnie te dotyczące rozkładu pod względem płci w niektórych rodzajach działalności, takich jak łodziowe rybołówstwo przybrzeżne, tradycyjne rybołówstwo przybrzeżne czy ekstensywna akwakultura, schodzą na drugi plan w porównaniu z danymi dotyczącymi połowów, wyładunków, tonażu itd.;

K.  mając na uwadze, że dane statystyczne dotyczące siły roboczej w sektorze rybołówstwa, akwakultury i powiązanych sektorach w UE i państwach członkowskich nie są pełne, ujednolicone ani rozbite na wskaźniki, które pozwoliłyby ocenić udział kobiet w tych sektorach;

L.  mając na uwadze, że chociaż kobiety pracują w sektorze rybołówstwa i akwakultury oraz wnoszą kluczowy wkład gospodarczy, nie korzystają one ze odpowiednich świadczeń socjalnych, ochrony pracy ani nie mają odpowiedniego statusu zawodowego i pracowniczego;

M.  mając na uwadze, że kobiety cierpią z powodu dyskryminacji ekonomicznej w sektorze rybołówstwa oraz że otrzymują niższe wynagrodzenie niż mężczyźni za wykonywanie tych samych prac;

N.  mając na uwadze, że w wielu przypadkach praca kobiet w sektorze rybołówstwa nie jest prawnie uznana i nie daje dostępu do ochrony socjalnej dostosowanej do szczególnych zagrożeń oraz zdrowotnych skutków związanych z takimi rodzajami działalności;

O.  mając na uwadze, że w ustępie 42. rezolucji z dnia 22 listopada 2012 r. w sprawie łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego i tradycyjnego rybołówstwa przybrzeżnego oraz reformy wspólnej polityki rybołówstwa Parlament Europejski wezwał Komisję i państwa członkowskie do poczynienia kroków mających na celu propagowanie i zwiększenie prawnego i społecznego uznania pracy kobiet zatrudnionych w sektorze rybołówstwa oraz dopilnowanie, by praca kobiet zatrudnionych na pełny lub częściowy etat w przedsiębiorstwach rodzinnych lub pomagających swoim mężom, które w ten sposób przyczyniają się do zrównoważenia swoich dochodów oraz dochodów całego gospodarstwa domowego, została prawnie uregulowana lub objęta świadczeniami społecznymi na takich samych zasadach, jak w przypadku osób prowadzących działalność na własny rachunek, w szczególności poprzez zastosowanie dyrektywy 2010/41/UE, oraz wzywa do zapewnienia im ich praw społecznych i gospodarczych, w tym równości płac, świadczeń z tytułu bezrobocia w przypadku czasowego lub definitywnego przerwania pracy, prawa do emerytury, możliwości godzenia pracy z życiem rodzinnym, dostępu do urlopu rodzicielskiego, dostępu do ubezpieczenia społecznego i bezpłatnych usług zdrowotnych, ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników oraz ubezpieczenia obejmującego ryzyko morskie;

P.  mając na uwadze, że w rezolucji z dnia 12 września 2012 r. Parlament Europejski podkreślił, że należy zwiększyć uznanie prawne i społeczne roli kobiet w sektorze rybołówstwa oraz lepiej ją wynagradzać, że należy dać kobietom takie same prawa jak mężczyznom, a małżonkom i partnerkom życiowym rybaków pomagającym utrzymać przedsiębiorstwo rodzinne należy nadać status prawny i przyznać świadczenia socjalne odpowiadające statusowi i świadczeniom, do jakich uprawnione są osoby prowadzące działalność na własny rachunek;

1.  wzywa Komisję do uruchomienia szczegółowego programu statystycznego dla regionów zależnych od rybołówstwa, przy zwróceniu szczególnej uwagi na łodziowe rybołówstwo przybrzeżne, tradycyjne metody połowów, szczególne kanały wprowadzania do obrotu, pracę oraz warunki socjalne i warunki pracy kobiet zbierających ręcznie skorupiaki, trudniących się wyrobem i naprawą sieci, pracujących przy łodziowych połowach przybrzeżnych i wykonujących podobne prace, aby ocenić szczególne potrzeby kobiet oraz zwiększyć społecznego uznania tych wyjątkowo uciążliwych zawodów;

2.  uważa, że należy koniecznie usprawnić gromadzenie i analizę danych statystycznych dotyczących zatrudnienia w sektorze rybołówstwa w podziale na płeć, rodzaj działalności, rodzaj zatrudnienia (działalność na własny rachunek, praca za wynagrodzeniem, częściowy etat, pełny etat, praca dorywcza), aby móc ocenić udział kobiet w sektorze rybołówstwa i akwakultury;

3.  wzywa Komisję do zapewnienia, aby gromadzenie danych w podziale na płeć obejmowało także sektor połowów i aby wprowadzono nowe wskaźniki, takie jak wiek, poziom wykształcenia i wyszkolenia, działalność małżonek lub partnerek życiowych;

4.  uważa, że należy koniecznie określić jasne definicje wskaźników statystycznych stosowanych do gromadzenia danych dotyczących zatrudnienia siły roboczej w sektorze rybołówstwa, akwakultury oraz powiązanych sektorach; uważa również, że należy koniecznie opracować ujednolicony zestaw wskaźników statystycznych na poziomie UE i wzywa państwa członkowskie do dostarczania w odpowiednim terminie pełnych danych zgodnie z tymi wskaźnikami;

5.  wzywa Komisję i Radę do prawnego i społecznego uznania roli odgrywanej przez kobiety w sektorze rybołówstwa i akwakultury oraz w zrównoważonym rozwoju obszarów zależnych od rybołówstwa w celu usunięcia barier gospodarczych, administracyjnych i społecznych, które stoją na drodze ich udziałowi na równych warunkach;

6.  wzywa Komisję i Radę do zachęcenia państw członkowskich, aby uznały uszkodzenia stawów lub kręgosłupa oraz choroby reumatyczne za choroby zawodowe wywołane surowymi warunkami pogodowymi, w jakich pracują kobiety zbierające ręcznie skorupiaki, trudniące się wyrobem i naprawą sieci, pracujące w sektorze przetwórczym, przy połowach i sprzedaży ryb, a także urazy spowodowane podnoszeniem zbyt dużych ciężarów, oraz aby uregulowały te kwestie;

7.  wzywa Komisję, aby uznała, że praca kobiet pomaga zwiększyć identyfikowalność produktów rybołówstwa, co z kolei wpływa na wiedzę konsumenta i zapewnia wyższe standardy jakości i bezpieczeństwa produktów rybołówstwa i akwakultury, a tym samym zwiększa możliwości gospodarcze, gastronomiczne i turystyczne na obszarach rybackich;

8.  zwraca się o utworzenie (w ramach Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego i/lub innych instrumentów) specyficznych mechanizmów wsparcia, które będzie można aktywować w sytuacjach kryzysowych (klęski żywiołowe), oraz mechanizmów rekompensat finansowych, aby wspierać rybaków, rybaczki i ich rodziny w okresach tymczasowego zakazu poławiania ryb, szczególnie na obszarach, gdzie rybołówstwo jest jedynym źródłem dochodów;

9.  uważa, że należy promować i wspierać finansowo powstawanie stowarzyszeń kobiecych za pomocą krajowych i europejskich sieci współpracy kobiet, aby zwiększyć widoczność kobiet w sektorze rybołówstwa, podnieść świadomość społeczną w zakresie wkładu kobiet w działalność tego sektora, umożliwić im wymianę doświadczeń oraz informować o potrzebach i roszczeniach kobiet od szczebla rządów lokalnych do organów europejskich;

10.  zachęca Komisję i państwa członkowskie do ułatwienia dostępu do finansowania organizacjom kobiecym z sektorów rybołówstwa, akwakultury oraz powiązanych sektorów, aby mogły one wprowadzać w życie swoje inicjatywy, konsolidować swoje organizacje i nawiązywać kontakty z innymi organizacjami kobiecymi w celu wymiany doświadczeń i dobrych praktyk;

11.  uważa, że należy promować i umacniać aktywny udział kobiet w organach konsultacyjnych, doradczych, decyzyjnych, reprezentacyjnych, regionalnych i organach zawodowych, aby zagwarantować ich udział w podejmowaniu decyzji zarówno w sektorze publicznym jak i prywatnym na takich samych warunkach jak mężczyźni;

Europejski Fundusz Morski i Rybacki (EFMR) 2013-2020

12.  zauważa, że tylko jedno państwo członkowskie wykorzystało możliwości, jakie daje oś priorytetowa 4 Europejskiego Funduszu Rybackiego, do finansowania projektów, których beneficjentami są kobiety, i wzywa państwa członkowskie do korzystania z możliwości, jakie daje EFMR, w dziedzinach takich jak:

13.  zachęca państwa członkowskie do ułatwienia możliwości uzyskania pożyczek uprzywilejowanych, pozwalających kobietom uniknąć konkretnych problemów z finansowaniem projektów kwalifikujących się do włączenia do programów krajowych w ramach EFMR;

14.  wzywa państwa członkowskie do wspierania biznesowych inicjatyw kobiecych poprzez udostępnienie korzystnego systemu mikrokredytów i udzielanie odpowiednich informacji o możliwościach finansowania;

15.  zachęca państwa członkowskie do podjęcia działań mających na celu rozwinięcie i modernizację infrastruktury lokalnej, zróżnicowanie działalności ekonomicznej oraz poprawę jakości życia na obszarach, których ludność trudni się rybołówstwem, w szczególności na obszarach całkowicie zależnych od rybołówstwa, aby zapewnić ich zrównoważony rozwój, ogólnie zwalczać ubóstwo, a w szczególności ubóstwo kobiet i dzieci, a także starać się zapobiegać przemocy wobec kobiet oraz przemocy domowej;

16.  podtrzymuje stanowisko zajęte w kontekście procedury związanej z programem „Horyzont 2020” – program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji (2014-2020), dotyczące zwiększenia udziału kobiet we wszystkich dziedzinach badań naukowych, projektach i naukach ścisłych, w szczególności udziału tych kobiet, które zajmują się zawodowo badaniem środowiska morskiego;

17.  wzywa państwa członkowskie do:

18.  zauważa, że w ustępie 28. rezolucji z dnia 22 listopada 2012 r. w sprawie zewnętrznego wymiaru wspólnej polityki rybołówstwa Parlament Europejski wzywa UE, aby w ramach WTO dążyła do penalizowania w tych krajów, które dyskryminują kobiety, a w ustępie 45. tej samej rezolucji wzywa Komisję, aby podczas negocjowania porozumień w sprawie zrównoważonego zarządzania rybołówstwem starała się zadbać o to, aby państwo nadbrzeżne przeznaczyło minimalną część wsparcia sektorowego na rzecz rozwoju udzielanego w ramach porozumienia w sprawie zrównoważonego zarządzania rybołówstwem na przedsięwzięcia, których celem jest uznanie, propagowanie i zróżnicowanie roli kobiet w sektorze rybołówstwa, przy zapewnieniu stosowania zasady równego traktowania oraz równych szans dla kobiet i mężczyzn, w szczególności odnośnie do szkoleń oraz dostępu do finansowania i kredytów;

19.  zwraca się do Komisji o zapewnienie, aby treść umów o partnerstwie gospodarczym obejmującym połowy oddawała i gwarantowała europejski wymiar płci;

Rozporządzenie podstawowe w sprawie wspólnej polityki rybołówstwa

20.  wzywa państwa członkowskie do zapewnienia zgodności celów nowej wspólnej polityki rybołówstwa dotyczących dostępu do zasobów rybnych w oparciu o przejrzyste kryteria o charakterze środowiskowym, społecznym i gospodarczym, przy jednoczesnym stosowaniu zasad równego traktowania oraz równych szans dla kobiet i mężczyzn;

21.  zachęca państwa członkowskie do uznania statusu zatrudnienia kobiet w przypadku tymczasowego zaprzestania działalności, w tym w okresach zamkniętych dla połowów;

22.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia zgodności z dyrektywą 2010/41/UE, tak aby praca kobiet zatrudnionych na pełny lub częściowy etat w przedsiębiorstwach rodzinnych w sektorze rybołówstwa lub pomagających swoim mężom lub partnerom, które w ten sposób przyczyniają się do swojej własnej stabilności gospodarczej oraz stabilności gospodarczej swoich rodzin, a także praca kobiet, które utrzymują się z takiej działalności, chociaż nie mają własnej rodziny, została prawnie uznana i objęta świadczeniami socjalnymi równoważnymi świadczeniom, które przysługują osobom prowadzącym działalność na własny rachunek;

o
o   o

23.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji i rządom państw członkowskich.

(1) Dz.U. L 180 z 15.7.2010, s. 1. (2) Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0040. (3) Dz.U. C 353 E z 3.12.2013, s. 212. (4) Dz.U. C 286 E z 23.11.2006, s. 519. (5) Teksty przyjęte, P7_TA(2012)0460. (6) Teksty przyjęte, P7_TA(2012)0461. (7) Dz.U. C 353 E z 3.12.2013, s. 104

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie opłat licencyjnych za kopie na użytek prywatny (2013/2114(INI))

P7_TA(2014)0179 A7-0114/2014

Parlament Europejski,

–  uwzględniając dyrektywę 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym(1),

–  uwzględniając wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi oraz udzielania licencji wieloterytorialnych dotyczących praw do utworów muzycznych na potrzeby ich wykorzystania na internetowym polu eksploatacji na rynku wewnętrznym (COM(2012)0372),

–  uwzględniając art. 4, 6, 114 i 118 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

–  uwzględniając wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, zwłaszcza z dnia 21 października 2010 r. w sprawie C-467/08 Padawan przeciwko SGAE ([2010] Zb. Orz. I-10055), z dnia 16 czerwca 2011 r. w sprawie C-462/09 Stichting de Thuiskopie przeciwko Opus Supplies Deutschland i in. ([2011] Zb. Orz. I-05331), z dnia 9 lutego 2010 r. w sprawie C-277/10, Martin Luksan przeciwko Petrusowi van der Let (dotychczas nieopublikowana w Zbiorze), z dnia 27 czerwca 2013 r. w sprawach połączonych od C-457/11 do C-460/11 VG Wort przeciwko Kyocera Mita i in. (dotychczas nieopublikowane w Zbiorze) oraz z dnia 11 lipca 2013 r. w sprawie C-521/11 Austro Mechana przeciwko Amazon (dotychczas nieopublikowana w Zbiorze),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 24 maja 2011 r. pt. „Jednolity rynek w obszarze praw własności intelektualnej – Wspieranie kreatywności i innowacji celem zapewnienia wzrostu gospodarczego, atrakcyjnych miejsc pracy oraz wysokiej jakości produktów i usług w Europie” (COM(2011)0287),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 18 grudnia 2012 r. w sprawie treści na jednolitym rynku cyfrowym (COM(2012)0789),

–  uwzględniając zalecenia Antónia Vitorino przyjęte dnia 31 stycznia 2013 r. w wyniku mediacji w sprawie opłat licencyjnych za kopiowanie i zwielokrotnianie na użytek prywatny,

–  uwzględniając przyjęty w dniu 29 czerwca 2011 r. dokument roboczy Komisji Prawnej zatytułowany „Prawa autorskie w sektorze muzycznym i audiowizualnym”,

–  uwzględniając art. 48 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej (A7-0114/2014),

A.  mając na uwadze, że kultura i twórczość stanowią podwalinę dawnej i obecnej tożsamości europejskiej oraz że odegrają one znaczącą rolę w rozwoju społecznym i gospodarczym Unii Europejskiej w przyszłości;

B.  mając na uwadze, że kultura i twórczość są integralną częścią gospodarki cyfrowej, że wyrażanie treści kultury – zarówno wysokiej, jak i niskiej – opiera się na równym dostępie do cyfrowego rozwoju Europy, że z konsultacji wynika, iż europejski rynek cyfrowy nie spełnił dotychczas oczekiwań w zakresie skutecznej dystrybucji, godziwej rekompensaty dla twórców oraz uczciwego i skutecznego podziału dochodu w sektorze kultury w ogóle, a także że znalezienie rozwiązań tych problemów wymaga działania na szczeblu Unii;

C.  mając na uwadze, że przejście na technologię cyfrową ma ogromny wpływ na sposób, w jaki tożsamości kulturowe są wyrażane, rozpowszechniane i rozwijane, że zmniejszenie ograniczeń dostępu i pojawienie się nowych kanałów dystrybucji ułatwiają dostęp do utworów i kultury oraz usprawniają obieg, odkrywanie i odkrywanie na nowo kultury i twórczości na całym świecie, a także stwarzają możliwości dla twórców i artystów; mając na uwadze, że dzięki temu dla nowe usługi oraz przedsiębiorstwa będą miały znacznie większe szanse na rynku;

D.  mając na uwadze, że także w erze cyfrowej autorzy muszą mieć prawo do ochrony swojej twórczości oraz prawo do odpowiedniego wynagradzania za swą pracę;

E.  mając na uwadze, że cyfrowe pozyskiwanie kopii na użytek prywatny nabrało ogromnego znaczenia gospodarczego w wyniku postępu technicznego, intensywnego wykorzystania internetu i chmury obliczeniowej, mając również na uwadze, że obecny system opłat licencyjnych za kopie na użytek prywatny nie uwzględnia w dostatecznym stopniu rozwoju, jaki nastąpił w erze cyfrowej; mając na uwadze, że nie istnieje obecnie żaden model alternatywny w tym zakresie, który umożliwiałby jednocześnie pozyskiwanie kopii na użytek prywatny oraz przekazywanie odpowiedniej rekompensaty właścicielom praw; mając na uwadze, że należy jednak prowadzić dyskusje na ten temat z myślą o aktualizacji mechanizmu kopiowania na użytek prywatny, aby stał się on skuteczniejszy i w większym stopniu uwzględniał postęp techniczny;

F.  mając na uwadze, że w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi oraz udzielania licencji wieloterytorialnych dotyczących praw do utworów muzycznych na potrzeby ich wykorzystania na internetowym polu eksploatacji na rynku wewnętrznym, przyjętej przez Parlament i Radę w dniu 4 lutego 2014 r., podkreśla się fakt, że zarządzanie prawami autorskimi wymaga szczególnego skupienia się na przejrzystości przepływu wynagrodzeń pobranych, rozdzielonych i wypłaconych właścicielom praw przez organizacje zbiorowego zarządzania, w tym za kopie wykonywane na użytek prywatny;

G.  mając na uwadze, że dyrektywa 2001/29/WE daje państwom członkowskim możliwość wprowadzenia wyjątku od prawa do zwielokrotniania lub jego ograniczenia, za godziwą rekompensatą, w przypadku niektórych rodzajów zwielokrotniania produktów dźwiękowych, wizualnych i audiowizualnych przeznaczonych na użytek prywatny i może pozwalać konsumentom w krajach, które wprowadziły takie ograniczenie, swobodnie kopiować materiał muzyczny i audiowizualny z jednego nośnika lub urządzenia multimedialnego na inny bez ograniczeń i konieczności występowania o pozwolenie do właścicieli praw, o ile chodzi o użytek prywatny; mając na uwadze, że opłaty licencyjne powinno się obliczać na podstawie potencjalnej szkody poniesionej przez właścicieli praw za każdą przedmiotową kopię na użytek prywatny;

H.  mając na uwadze, że według szacunków Komisji Europejskiej całkowita suma opłat licencyjnych za kopie na użytek prywatny pobranych w 23 państwach członkowskich Unii Europejskiej wzrosła ponad trzykrotnie od czasu wejścia w życie dyrektywy 2001/29/WE i wynosi obecnie ponad 600 mln EUR;

I.  mając na uwadze, że dla producentów i importerów tradycyjnych i cyfrowych nośników i urządzeń do zapisu opłaty licencyjne stanowią niewielką część obrotu, szacuje się że wynoszą one ponad 1 000 mld EUR;

J.  mając na uwadze, że w przypadku wielu mobilnych urządzeń końcowych teoretycznie istnieje możliwość pozyskiwania kopii na użytek prywatny, ale urządzenia te nie są wykorzystywane w tym celu; wzywa do przeprowadzenia w dłuższej perspektywie dyskusji na temat opracowania modelu, który będzie bardziej efektywny i lepiej dopasowany do obecnej sytuacji i który nie będzie oparty na opłacie licencyjnej pobieranej w formie ryczałtu od urządzenia;

K.  mając na uwadze, że porównanie cen urządzeń sprzedawanych pomiędzy krajami, które stosują opłaty licencyjne, a tymi, które ich nie stosują, wskazuje na brak istotnego wpływu opłat licencyjnych za kopie na użytek prywatny na cenę produktu;

L.  mając na uwadze liczne pozwy wnoszone zarówno na szczeblu krajowym, jak i europejskim przez producentów i importerów tradycyjnych i cyfrowych nośników i urządzeń do zapisu od wejścia w życie dyrektywy 2001/29/WE;

M.  mając na uwadze, że dyrektywa 2001/29/WE i orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej nie nakładają na państwa członkowskie obowiązku zapewnienia właścicielom praw bezpośredniej wypłaty całej kwoty opłaty licencyjnej za kopie na użytek prywatny; mając na uwadze, że państwa członkowskie dysponują w tym względzie szerokim marginesem swobodnego uznania, w związku z czym mogą ustalić, że część rekompensaty zostanie przekazana w sposób pośredni;

N.  mając na uwadze, że konsumenci uiszczają opłatę licencyjną za kopie na użytek prywatny przy zakupie nośnika lub usługi zapisu i przechowywania i z tego tytułu mają prawo do informacji o jej istnieniu i jej wysokości; mając na uwadze, że wysokość opłaty licencyjnej za kopie na użytek prywatny powinny odzwierciedlać rzeczywiste wykorzystanie takiego nośnika lub usług do celów prywatnego kopiowania materiałów dźwiękowych, wizualnych i audiowizualnych;

O.  mając na uwadze, że ceny nośników i urządzeń nie różnią się w zależności od różnych stawek opłat licencyjnych za kopie na użytek prywatny, które są stosowane w Unii; mając na uwadze przypadek hiszpański, który pokazuje, że zniesienie opłat licencyjnych za kopie na użytek prywatny w 2012 r. nie miało żadnego wpływu na ceny nośników i urządzeń;

P.  mając na uwadze różnice między różnymi modelami pobierania i stawkami opłat licencyjnych za kopie na użytek prywatny i ich wpływ na konsumentów oraz jednolity rynek; mając na uwadze, że należy stworzyć ramy europejskie gwarantujące właścicielom praw autorskich, producentom i importerom sprzętu, a także konsumentom i usługodawcom w całej Unii wysoki poziom przejrzystości, mając również na uwadze, że aby zachować równowagę w systemie w erze cyfrowej i w czasach jednolitego rynku należałoby unowocześnić mechanizmy pobierania opłat licencyjnych w wielu państwach członkowskich w celu zagwarantowania równych warunków właścicielom praw autorskich, konsumentom, producentom i importerom sprzętu oraz usługodawcom w Unii;

Q.  mając na uwadze, że wprowadzone w państwach członkowskich mechanizmy zwalniania z wnoszenia opłat licencyjnych i zwrotu opłat licencyjnych za kopie na użytek zawodowy muszą być skuteczne; mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich mechanizmy te są konieczne, mając również na uwadze, że postanowienia sądów w niektórych państwach nie zawsze są wykonywane;

R.  mając na uwadze, że w przypadku utworów internetowych – zarówno w odniesieniu do dostępu, jak i sprzedaży – praktyki przyznawania licencji stanowią uzupełnienie systemu opłat licencyjnych za kopie na użytek prywatny;

S.  mając na uwadze, że standardowy proces kopiowania jest zastępowany, w szczególności w obszarze cyfrowym, tak zwanymi modelami streamingowymi, w przypadku których kopia utworu chronionego prawem autorskim nie jest zapisywana na urządzeniu końcowym użytkownika, w związku z czym w takich przypadkach model licencyjny należy stosować priorytetowo;

Uczciwy system wymagający modernizacji i harmonizacji

1.  zwraca uwagę, że sektor kultury to 5 mln miejsc pracy i 2,6 % PKB Unii, że jest on jedną z podstawowych sił napędowych wzrostu w Europie oraz źródłem nowych miejsc pracy, które nie zostaną przeniesione, że stymuluje on innowacje i stanowi skuteczny sposób walki z obecną recesją;

2.  przypomina, że prawo autorskie powinno równoważyć interesy m.in. twórców i konsumentów; w tym kontekście uważa, że wszyscy konsumenci europejscy powinni mieć prawo wykonywania kopii legalnie zakupionych treści na użytek prywatny;

3.  w związku z tym wzywa Komisję do przedstawienia wniosku ustawodawczego dotyczącego przeglądu dyrektywy 2001/29/WE w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym z uwzględnieniem przepisu dotyczącego pełnej harmonizacji wyjątków i ograniczeń w zakresie, między innymi, sporządzania kopii na użytek prywatny;

4.  podkreśla, że należy przeprowadzić reformę obowiązującego rozdrobnionego systemu praw autorskich, aby ułatwić dostęp do (globalnego) obiegu treści kulturowych i kreatywnych oraz aby ten obieg rozszerzyć, a także iż należy tego dokonać w taki sposób, aby umożliwić artystom, twórcom, konsumentom, przedsiębiorstwom i publiczności korzystanie z najnowszych osiągnięć cyfrowych, nowych kanałów dystrybucji, nowych modeli biznesowych i innych możliwości, zwłaszcza w okresie oszczędności budżetowych;

5.  zwraca uwagę, że opłaty licencyjne za kopie na użytek prywatny stanowią obecnie źródło dochodu, którego znaczenie dla poszczególnych kategorii właścicieli praw jest różne, oraz że znaczenie to różni się znacząco w poszczególnych państwach członkowskich;

6.  uważa, że system kopii na użytek prywatny stanowi uczciwy system, który wprowadza równowagę między wyjątkiem w zakresie wykonywania kopii na użytek prywatny a prawem do godziwej rekompensaty dla osób uprawnionych, który należy zachować, zwłaszcza w przypadkach gdy właściciele praw nie mają możliwości bezpośredniego przyznawania prawa do zwielokrotniania na wielu urządzeniach; jest zdania, że w krótkiej perspektywie czasowej brak alternatywy w stosunku do tego zrównoważonego systemu; podkreśla jednak, że w długiej perspektywie czasowej należy prowadzić dyskusje na ten temat w celu stałej oceny systemu kopii na użytek prywatny w świetle nowych osiągnięć cyfrowych, rozwoju rynku oraz zachowań konsumenckich oraz, w miarę możliwości, w celu znalezienia ewentualnych rozwiązań alternatywnych, które pozwolą zrealizować cel osiągnięcia równowagi pomiędzy wyjątkiem w zakresie wykonywania kopii przez konsumentów oraz wynagradzaniem twórców;

7.  podkreśla, że wyraźne rozbieżności między krajowymi systemami pobierania opłat licencyjnych, zwłaszcza jeżeli chodzi o rodzaje produktów podlegających opłatom i wysokości tych opłat, mogą skutkować zakłóceniami konkurencji, a także poszukiwaniem krajów o najkorzystniejszym otoczeniu regulacyjnym na rynku wewnętrznym;

8.  wzywa Komisję Europejską do zbadania podstawowych elementów składających się na koncepcję kopii na użytek prywatny, a szczególnie wspólnej definicji, pojęcia „godziwej rekompensaty”, które nie jest obecnie wyraźnie uregulowane w dyrektywie 2001/29/WE, oraz kwestii „szkody” poniesionej przez twórcę z powodu reprodukcji jego utworu na użytek prywatny bez zezwolenia ; wzywa Komisję do znalezienia wspólnej podstawy w odniesieniu do produktów, które należałoby objąć opłatą licencyjną, oraz wprowadzenia wspólnych kryteriów dotyczących zasad negocjowania stawek opłat za sporządzanie kopii na użytek prywatny w celu stworzenia systemu, który charakteryzowałby się przejrzystością, sprawiedliwością oraz który byłby jednolity w stosunku do konsumentów i twórców;

Jednolita procedura pobierania opłat, lepsze informowanie konsumentów i skuteczniejsze procedury zwrotu

9.   jest zdania, że opłaty licencyjne za kopie na użytek prywatny powinny odnosić się do wszystkich materiałów i nośników wykorzystywanych do zapisu i przechowywania utworów na użytek prywatny w przypadkach, gdy wykonywanie kopii na użytek prywatny może przynieść szkodę twórcom;

10.  podkreśla, że koncepcja kopii na użytek prywatny powinna być jasno określona dla wszystkich urządzeń oraz musi gwarantować użytkownikowi dostęp do treści chronionych prawem autorskim na wszystkich nośnikach użytkownika po jednorazowej opłacie. wzywa do poszanowania systemów obowiązujących już w krajach członkowskich takich jak wyjątki lub zwolnienia z opłat oraz domaga się, by mogły one równolegle funkcjonować na rynku;

11.  uważa, że opłata licencyjna za kopie na użytek prywatny musi być pobierana na poziomie producentów lub importerów; zwraca uwagę, że przeniesienie pobierania opłaty na poziom detalistów stanowiłoby zbyt duże obciążenie administracyjne dla małych i średnich przedsiębiorstw w sektorze dystrybucji oraz organizacji zbiorowego zarządzania prawami;

12.  w przypadku transakcji transgranicznych zaleca, aby opłaty licencyjne za kopie na użytek prywatny były pobierane w państwie członkowskim, w którym mieszka użytkownik końcowy dokonujący zakupu produktu, zgodnie ze wspomnianym wyrokiem w sprawie Case C-462/09 (Opus);

13.  uważa w związku z tym, że aby uniknąć podwójnego uiszczania opłat licencyjnych w przypadku transakcji transgranicznych, opłaty za ten sam produkt powinny być pobierane tylko jednokrotnie przez organizację zbiorowego zarządzania prawami państwa członkowskiego oraz że opłaty licencyjne wpłacone nienależnie w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie użytkownika końcowego powinno się zwracać;

14.  uważa, że państwa członkowskie, w których pobiera się lub odprowadza obecnie opłaty, powinny uprościć i zharmonizować taryfy tych opłat;

15.  zwraca się do państw członkowskich o uproszczenie procedur ustalania opłat licencyjnych w porozumieniu ze wszystkimi zainteresowanymi stronami, tak aby zagwarantować, że będą one sprawiedliwe i obiektywne;

16.  kładzie nacisk na znaczenie poprawy widoczności wśród konsumentów roli systemu kopii na użytek prywatny pod względem wynagrodzeniach dla artystów i rozpowszechniania kultury; zachęca państwa członkowskie i właścicieli praw do prowadzenia „pozytywnych” kampanii poświęconych zaletom opłaty licencyjnej za kopię na użytek prywatny;

17.  uważa, że konsumenci muszą być informowani o wysokości i przeznaczeniu uiszczanych opłat licencyjnych; dlatego też zaleca Komisji i państwom członkowskim by zapewniły dostępność tych informacji dla konsumentów w porozumieniu z producentami, importerami, detalistami i stowarzyszeniami konsumentów;

18.  zachęca państwa członkowskie do przyjęcia przejrzystych przepisów dotyczących zwalniania z opłat w przypadku użytku zawodowego w celu zapewnienia tego, że taki użytek jest zwolniony – również w praktyce – z opłat licencyjnych za kopie na użytek prywatny zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej;

19.  zwraca się do państw członkowskich o dopilnowanie, aby nigdy nie było konieczności uiszczania opłat licencyjnych za kopie na użytek prywatny, jeżeli nośniki są używane w celach zawodowych oraz aby różne mechanizmy zwrotu opłat licencyjnych uiszczanych przez użytkowników zawodowych zastąpiono systemami gwarantującymi, że użytkownicy ci w ogóle nie będą zobowiązani do uiszczania takiej opłaty licencyjnej;

Przejrzystość w rozdziale dochodów

20.  z zadowoleniem dyrektywę w sprawie zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi przyjętą przez Parlament i Radę, w której wzywa się do większej przejrzystości przepływu wynagrodzeń pobranych, rozdzielonych i wypłaconych właścicielom praw przez organizacje zbiorowego zarządzania prawami, zwłaszcza poprzez coroczną publikację sprawozdania z przejrzystości wraz ze sprawozdaniem specjalnym dotyczącym wykorzystania kwot pobranych na cele społeczne i kulturalne;

21.  wzywa państwa członkowskie do zapewnienia większej przejrzystości w obszarze rozdzielania zysków z pobierania opłaty licencyjnej za kopie na użytek prywatny;

22.  zwraca się do państw członkowskich, aby przewidziały, że co najmniej 25% kwot pochodzących z wynagrodzenia za kopie na użytek prywatny przeznaczonych zostanie na wsparcie twórczości i widowisk, a także ich produkcji;

23.  wzywa państwa członkowskie do publikowania interpretowalnych danych dotyczących rozdziału zysków w ogólnodostępnym formacie;

24.  zachęca organizatorów wydarzeń kulturalnych i widowisk, którzy są beneficjentami opłat licencyjnych za kopie na użytek prywatny, do ponoszenia poziomu świadomości odbiorców docelowych w zakresie tych opłat;

Techniczne środki ochrony

25.  zwraca uwagę, że wyjątek kopii na użytek prywatny daje obywatelom prawo swobodnego kopiowania materiałów muzycznych i audiowizualnych z jednego nośnika lub urządzenia multimedialnego na drugie bez konieczności wnioskowania o zezwolenie właścicieli praw, w zakresie, w jakim chodzi o użytek prywatny;

26.  podkreśla, że w szczególności w erze cyfrowej należy pozwolić na stosowanie technicznych środków ochrony, dzięki którym odbudowana zostanie równowaga pomiędzy swobodnym kopiowaniem w ramach kopii na użytek prywatny a wyłącznym prawem do powielania;

27.  podkreśla, że techniczne środki ochrony nie powinny uniemożliwiać tworzenia kopii przez konsumentów oraz godziwego wynagradzania osób uprawnionych z tytułu praw do kopii na użytek prywatny;

Licencje

28.  zwraca uwagę, że pomimo dostępu do utworów w drodze streamingu, nadal będzie miało miejsce ich pobieranie, przechowywanie i kopiowanie na użytek własny; jest zdania, że system opłat licencyjnych za kopie na użytek własny ma w związku z tym nadal znaczenie w środowisku internetowym; podkreśla jednak, że należy zawsze preferencyjne traktować modele pobierania opłat przynoszące korzyści wszystkim właścicielom praw, jeżeli nie jest dozwolone wykonywanie kopii utworów objętych prawem autorskim na nośnikach lub urządzeniach;

29.  podkreśla zatem, że wyjątek w zakresie kopii na użytek prywatny powinien być stosowany w odniesieniu do niektórych usług online, także w przypadku niektórych usług informatycznych w chmurze obliczeniowej;

Nowe modele biznesowe w otoczeniu cyfrowym

30.  zwraca się do Komisji o ocenę wpływu na system kopii na użytek prywatny usług informatycznych w chmurze obliczeniowej, które oferują możliwości zapisu i przechowywania prac objętych prawem autorskim do celów prywatnych, aby ustalić czy takie kopie na użytek prywatny utworów chronionych należałoby uwzględniać w mechanizmach rekompensaty, a jeżeli tak, w jaki sposób miałoby się to odbywać;

o
o   o

31.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, a także rządom i parlamentom państw członkowskich.

(1) Dz.U. L 167 z 22.6.2001, s. 10.