Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 27ης Νοεμβρίου 2014 σχετικά με τη Σερβία: η υπόθεση του κατηγορουμένου για εγκλήματα πολέμου, Šešelj (2014/2970(RSP))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με την Σερβία,
– έχοντας υπόψη τη Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Δημοκρατίας της Σερβίας, αφετέρου, η οποία τέθηκε σε ισχύ την 1η Σεπτεμβρίου 2013,
– έχοντας υπόψη την από 8 Οκτωβρίου 2014 έκθεση προόδου της Επιτροπής του 2014 για τη Σερβία (SWD(2014)0302),
– έχοντας υπόψη το Καταστατικό του Διεθνούς Δικαστηρίου για τη δίωξη κατά των υπευθύνων για σοβαρές παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου που διαπράχθηκαν στο έδαφος της πρώην Γιουγκοσλαβίας από το 1991 (Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την Πρώην Γιουγκοσλαβία, ΔΠΔπΓ (ICTY)),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 65 του περί διαδικασίας και αποδείξεων κανονισμού του ΔΠΔπΓ,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 135 παράγραφος 5 και το άρθρο 123 παράγραφος 4 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Vojislav Šešelj, αρχηγός του Σερβικού Ριζοσπαστικού Κόμματος, κατηγορείται ενώπιον του ΔΠΔπΓ για διώξεις για πολιτικούς, φυλετικούς ή θρησκευτικούς λόγους, εκτόπιση, απάνθρωπες πράξεις (εξαναγκαστική μετακίνηση) (εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας) καθώς και δολοφονία, βασανιστήρια, απάνθρωπη μεταχείριση, αυθαίρετη καταστροφή χωριών ή κατεδάφιση μη δικαιολογημένη από στρατιωτικές ανάγκες, καταστροφή ή εκ προθέσεως φθορά εις βάρος ιδρυμάτων αφιερωμένων σε θρησκευτικούς ή εκπαιδευτικούς σκοπούς, λεηλασία δημόσιας ή ιδιωτικής περιουσίας (παραβιάσεις των νόμων και εθίμων του πολέμου) στην Κροατία, τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη και σε τμήματα της Βοϊβοντίνα (Σερβία) στο διάστημα μεταξύ 1991 και 1993·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΔΠΔπΓ δημιουργήθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη το 1993 για να ασχοληθεί με τα εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν κατά τη δεκαετία του 90, θέτοντας τα θεμέλια για την επίλυση των συγκρούσεων και την ανάπτυξη μετά από τις συγκρούσεις στην εν λόγω περιοχή·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 6 Νοεμβρίου 2014, ύστερα από περισσότερα από 11 χρόνια κάθειρξης και ενώ η δίκη του συνεχίζεται, το Πρωτοβάθμιο Τμήμα του ΔΠΔπΓ διέταξε αυτεπαγγέλτως την προσωρινή απελευθέρωση του Šešelj λόγω επιδείνωσης της κατάστασης της υγείας του, υπό τον όρο ότι: (i) δεν θα επηρεάσει μάρτυρες και θύματα και (ii) θα παρουσιασθεί ενώπιον του Τμήματος μόλις αυτό το διατάξει· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Šešelj διατηρεί από την αρχή της δίκης του εχθρική στάση απέναντι στο ΔΠΔπΔ, διακόπτοντας, διαταράσσοντας και παρεμποδίζοντας τις διαδικασίες ενώπιον του Δικαστηρίου και ότι κατηγορήθηκε για απείθεια ενώπιον δικαστηρίου σε τρεις περιπτώσεις λόγω εκφοβισμού μαρτύρων·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, μετά από την επιστροφή του στη Σερβία, ο Šešelj δήλωσε σε διάφορες δημόσιες ομιλίες του στο Βελιγράδι ότι δεν πρόκειται να επιστρέψει οικειοθελώς στο Δικαστήριο εάν κληθεί, καθιστώντας κατ' αυτόν τον τρόπο σαφές ότι προτίθεται να παραβιάσει τον ένα από τους δύο όρους υπό τους οποίους έχει αφεθεί ελεύθερος·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις δημόσιες δηλώσεις του, ο Šešelj έχει εκφράσει επανειλημμένως έκκληση για τη δημιουργία "Μεγάλης Σερβίας", προβάλλοντας δημοσίως εδαφικές αξιώσεις σε γειτονικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Κροατίας που είναι κράτος μέλος της ΕΕ, και παρακινώντας σε μίσος κατά μη Σέρβους· λαμβάνοντας υπόψη ότι συνεχάρη σε ανακοινωθέν Τύπου τους Τσέτνικς για την "απελευθέρωση" του Βούκοβαρ, στην 23η επέτειο της πτώσης της κροατικής αυτής πόλης σε σερβικές παραστρατιωτικές δυνάμεις και το στρατό της Γιουγκοσλαβίας το 1991 και των συνδεδεμένων με το συμβάν αυτό βιαιοπραγιών, παραβιάζοντας κατ' αυτόν τον τρόπο την απαίτηση να μην επηρεάζει τα θύματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η σερβική ειρηνευτική ένωση 'Γυναίκες στα μαύρα' διοργάνωσε συγκέντρωση στο Βελιγράδι για να πενθήσει τα θύματα της πολιορκίας σε εκδήλωση με τίτλο 'Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ τα εγκλήματα του Βούκοβαρ"·
1. καταδικάζει έντονα την πολεμοκαπηλεία του Šešelj, την παρακίνηση σε μίσος και την παρότρυνση σε εδαφικές διεκδικήσεις καθώς και τις προσπάθειες εκτροχιασμού της Σερβίας από την ευρωπαϊκή της πορεία· εκφράζει τη λύπη του για τις προκλητικές δημόσιες ενέργειες του Šešelj και την πολεμική του ρητορική από τη στιγμή της προσωρινής του απελευθέρωσης, η οποία πυροδοτεί τα ψυχολογικά τραύματα του πολέμου και των βιαιοπραγιών που διαπράχθηκαν κατά τις αρχές της δεκαετίας του 90· υπογραμμίζει ότι οι πρόσφατες δηλώσεις του Šešelj ενδέχεται να έχουν ως αποτέλεσμα την υπονόμευση της προόδου που έχει επιτευχθεί στην περιφερειακή συνεργασία και συμφιλίωση και την ανατροπή των προσπαθειών των τελευταίων ετών·
2. υπενθυμίζει στις σερβικές αρχές τις δεσμεύσεις τους στο πλαίσιο της συνεργασίας με το ΔΠΔπΓ και τις υποχρεώσεις της Σερβίας ως υποψηφίου κράτους μέλους της ΕΕ· λαμβάνει με ανησυχία υπό σημείωση ότι η απουσία της δέουσας πολιτικής αντίδρασης και νομικής απάντησης εκ μέρους των σερβικών αρχών ως προς την συμπεριφορά του Šešelj υπονομεύει την εμπιστοσύνη των θυμάτων στη δικαστική διαδικασία· ενθαρρύνει τις σερβικές αρχές και τα δημοκρατικά κόμματα να καταδικάσουν κάθε δημόσια εκδήλωση ρητορικής μίσους ή πολέμου και να προωθήσουν την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των μειονοτήτων και των πολιτιστικών δικαιωμάτων· καλεί τις σερβικές αρχές να εξετάσουν κατά πόσο ο Šešelj έχει παραβιάσει τους νόμους της Σερβίας και να ενισχύσουν και να εφαρμόσουν πλήρως τη νομοθεσία που ποινικοποιεί τη ρητορική μίσους, τις διακρίσεις και την παρακίνηση σε βία· υποστηρίζει όλα τα πολιτικά κόμματα, τις ΜΚΟ και τα άτομα στη Σερβία που καταπολεμούν τη ρητορική του μίσους·
3. καλεί το ΔΠΔπΓ και την Εισαγγελία του να λάβουν μέτρα για να επανεξεταστεί η ύπαρξη απαιτήσεων για την προσωρινή απελευθέρωση υπό νέες συνθήκες· επισημαίνει ότι η ύπαρξη διαφορετικών προτύπων για την πρακτική του Δικαστηρίου σχετικά με την προσωρινή απελευθέρωση δεν πρόκειται να συμβάλει στην επίτευξη των στόχων του ΔΠΔπΓ· ενθαρρύνει το ΔΠΔπΓ να αναλάβει αποφασιστικά δράση για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη που έχει μειωθεί εξαιτίας των αποτρόπαιων και απαράδεκτων δημόσιων δηλώσεων του Šešelj, μεταξύ άλλων και λαμβάνοντας όλα τα αναγκαία μέτρα για την ταχεία ολοκλήρωση όλων των δικών και προσφυγών που εκκρεμούν ενώπιόν του· υπενθυμίζει ότι η προσαγωγή των εγκληματιών πολέμου ενώπιον της δικαιοσύνης συνιστά απαραίτητη προϋπόθεση για μια διαδικασία πραγματικής και διαρκούς συμφιλίωσης·
4. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών, στην Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας, στον Πρόεδρο, στην κυβέρνηση και την εθνοσυνέλευση της Σερβίας, στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και στον Πρόεδρο του ΔΠΔπΓ.