Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 stycznia 2015 r. w sprawie Kirgistanu i ustawy o zakazie propagowania homoseksualizmu (2015/2505(RSP))
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Kirgistanu i republik Azji Środkowej, a w szczególności rezolucję z dnia 15 grudnia 2011 r. w sprawie postępów w realizacji strategii UE wobec Azji Środkowej(1),
– uwzględniając konstytucję Kirgistanu, a w szczególności jej artykuły 16, 31, 33 i 34,
– uwzględniając międzynarodowe zobowiązania i instrumenty dotyczące praw człowieka, w tym te zawarte w konwencjach ONZ w sprawie praw człowieka oraz w europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, gwarantujące prawa człowieka i podstawowe wolności oraz zakazujące dyskryminacji,
– uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych (ICCPR), gwarantujący wolność wypowiedzi, wolność zgromadzeń, prawo do poszanowania życia osobistego, prywatnego i rodzinnego osób oraz prawo do równego traktowania, a także zakazujący dyskryminacji w odniesieniu do korzystania z tych praw,
– uwzględniając rezolucję Rady Praw Człowieka ONZ A/HRC/17/19 z dnia 17 czerwca 2011 r. oraz rezolucję Rady Praw Człowieka ONZ A/HRC/27/32 z dnia 24 września 2014 r. w sprawie praw człowieka, orientacji seksualnej i tożsamości płciowej,
– uwzględniając oświadczenia rzecznika Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka z dnia 24 października 2014 r. dotyczące Kirgistanu,
– uwzględniając przysługujący kirgiskiemu parlamentowi status „partnera na rzecz demokracji” przy Zgromadzeniu Parlamentarnym Rady Europy (PACE),
– uwzględniając rezolucję 1984 (2014) Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy z dnia 8 kwietnia 2014 r. w sprawie przedłożonego przez parlament Republiki Kirgiskiej wniosku o status partnera na rzecz demokracji w Zgromadzeniu Parlamentarnym, a w szczególności jej ust. 15.24, 15.25 i 15.26,
– uwzględniając Umowę o partnerstwie i współpracy ustanawiającą partnerstwo między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi z jednej strony a Republiką Kirgistanu z drugiej strony, a zwłaszcza jej art. 2 i 92,
– uwzględniając wytyczne Unii Europejskiej w sprawie obrońców praw człowieka, przyjęte przez Radę w czerwcu 2004 r. i zmienione w 2008 r., a także uwzględniając wytyczne dotyczące promowania i ochrony wszystkich praw człowieka przysługujących lesbijkom, gejom, osobom biseksualnym, transpłciowym i interseksualnym (LGBTI), przyjęte przez Radę w dniu 24 czerwca 2013 r.,
– uwzględniając Konwencję w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (konwencja CEDAW) przyjętą w 1979 r.,
– uwzględniając milenijne cele rozwoju oraz agendę rozwoju na okres po 2015 r.,
A. mając na uwadze, że Kirgistan osiągnął w ostatnich latach znaczne postępy w porównaniu z innymi państwami regionu, w szczególności dzięki przyjęciu ustroju demokracji parlamentarnej, zwiększeniu wysiłków w walce z korupcją oraz zobowiązaniu się do respektowania powszechnych standardów w zakresie praw człowieka;
B. mając na uwadze, że UE jest żywo zainteresowana tym, by Kirgistan był państwem dobrze prosperującym, w którym panuje pokój i demokracja; mając na uwadze, że UE sama zobowiązała się, w szczególności w strategii dla Azji Środkowej, do działania jako partner krajów tego regionu;
C. mając na uwadze, że kraje Azji Środkowej stoją w obliczu szeregu wspólnych wyzwań, takich jak ubóstwo i poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa ludności oraz konieczność wzmocnienia demokracji, poszanowania praw człowieka, dobrych rządów i państwa prawa;
D. mając na uwadze, że wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi pod względem godności i praw; mając na uwadze, że wszystkie państwa mają obowiązek zapobiegać przemocy i dyskryminacji, w tym na tle orientacji seksualnej, tożsamości płciowej i ekspresji płciowej;
E. mając na uwadze, że lesbijkom, gejom, osobom biseksualnym, transpłciowym i interseksualnym (LGBTI) muszą przysługiwać te same prawa człowieka co wszystkim innym osobom;
F. mając na uwadze, że Republika Kirgiska zalegalizowała homoseksualizm płci męskiej w 1998;
G. mając na uwadze, że dnia 15 października 2014 r. parlament Kirgistanu przyjął w pierwszym czytaniu projekt ustawy 6-11804/14, która zawiera poprawki do kodeksu karnego, kodeksu odpowiedzialności administracyjnej, ustawy o pokojowym gromadzeniu się oraz ustawy o środkach masowego przekazu, mające na celu zakaz „promowania nietradycyjnych stosunków seksualnych w sposób otwarty lub pośredni” i przewidujący karę do jednego roku pozbawienia wolności;
H. mając na uwadze, że niektóre środki przekazu oraz niektórzy przywódcy polityczni i religijni w tym kraju coraz intensywniej usiłują zastraszać osoby LGBTI, ograniczać ich prawa i sankcjonować przemoc wobec nich;
I. mając na uwadze, że liczni szefowie państw i rządów, liderzy Organizacji Narodów Zjednoczonych, przedstawiciele rządów i parlamentów, a także Unia Europejska – w tym Rada, Parlament, Komisja i była wysoka przedstawiciel C. Ashton – zdecydowanie potępili tego typu ustawy o „zakazie propagowania homoseksualizmu”;
J. mając na uwadze, że dyskryminacja ze względu na płeć, orientację seksualną i tożsamość płciową są powiązane, mając też na uwadze, że różne organizacje pozarządowe i ONZ zwróciły uwagę, iż nierówność płci nadal utrzymuje się na wysokim poziomie, a dziewczęta i kobiety w Kirgistanie nadal cierpią z powodu nadużyć takich jak porwania i przymusowe małżeństwa, mimo że ustawa z 1994 r. zakazująca takich praktyk została w styczniu 2013 r. zaostrzona;
1. wyraża głębokie ubolewanie z powodu przedstawienia takiego projektu ustawy oraz wszelkich działań, które mogłyby prowadzić do okrutnego, nieludzkiego i poniżającego traktowania, i wzywa wszystkie państwa do niezwłocznego zniesienia penalizacji homoseksualizmu;
2. ponownie stwierdza, że orientacja seksualna i tożsamość płciowa są sprawą indywidualną, powiązaną z prawem do prywatności, gwarantowanym na mocy międzynarodowych praw człowieka, zgodnie z którymi trzeba chronić równe traktowanie oraz traktowanie wolne od dyskryminacji, jak również gwarantować wolność wypowiedzi;
3. przypomina kirgiskiemu parlamentowi jego międzynarodowe zobowiązania i umowę o partnerstwie i współpracy z Unią Europejską, które jako podstawowy element partnerstwa przewidują pełne poszanowanie praw człowieka, a także wzywa do wycofania projektu ustawy o „rozpowszechnianiu informacji o nietradycyjnych stosunkach seksualnych”, który jest obecnie przedmiotem analizy w parlamencie;
4. zauważa, że projekt ustawy przeszedł pierwsze czytanie i konieczne jest jeszcze dwukrotne głosowanie w jego sprawie przed przekazaniem go do podpisu prezydenta, i podkreśla, że przyjęcie jakiegokolwiek aktu ustawodawczego w sprawie „nietradycyjnych stosunków” nie powinno być sprzeczne z obowiązkami i zobowiązaniami Kirgistanu w dziedzinie praw człowieka;
5. wzywa kirgiskie władze do publicznego potwierdzenia, że wszystkie osoby w Kirgistanie mają prawo do życia wolnego od dyskryminacji i przemocy ze względu na ich orientację seksualną i tożsamość płciową oraz że wszelkie akty nierespektujące tego prawa są niezgodne z prawem i będą ścigane;
6. wzywa kirgiski parlament do zastosowania się do zaleceń wydanych przez Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy w rezolucji 1984 (2014) w sprawie wniosku o status partnera na rzecz demokracji, a w szczególności do zaleceń 15.24, 15.25 i 15.26;
7. wzywa parlament Republiki Kirgiskiej do przestrzegania konstytucji państwa, w tym jej art. 16, który stanowi, że „przepisy prawne, które odbierają lub ograniczają swobody i prawa człowieka i obywatela, nie są w Republice Kirgiskiej przyjmowane” oraz art. 31, 33 i 34, które potwierdzają wolność wypowiedzi, wolność informacji oraz wolność zgromadzeń, a także wzywa do odrzucenia projektu ustawy nr 6-11804/14;
8. jest głęboko zaniepokojony negatywnymi konsekwencjami omawiania i ewentualnego przyjęcia tej ustawy, co jeszcze bardziej nasila stygmatyzację, dyskryminację i przemoc wobec osób LGBTI; wzywa polityków i przywódców religijnych do powstrzymania się od retoryki anty-LGBTI, w tym od nawoływania i podburzania do nienawiści;
9. jest zaniepokojony możliwymi skutkami takich przepisów dla międzynarodowych darczyńców, organizacji pozarządowych oraz organizacji humanitarnych pracujących nad problemami LGBTI oraz profilaktyką HIV;
10. wzywa Radę Praw Człowieka ONZ do rozważenia, w ramach zbliżającego się powszechnego przeglądu okresowego dotyczącego Kirgistanu, kwestii nieprzestrzegania zasad równości i niedyskryminacji reprezentowanej przez ten projekt ustawy;
11. wzywa kirgiskie władze do podjęcia wszelkich działań niezbędnych do zapewnienia obrońcom praw człowieka możliwości niezakłóconego prowadzenia pracy na rzecz wspierania i ochrony praw człowieka;
12. wzywa Kirgistan, w okresie poprzedzającym czternaste posiedzenie Rady Współpracy UE-Republika Kirgiska, do kontynuowania reform prowadzących do większej przejrzystości, niezawisłości sądownictwa, pojednania między grupami etnicznymi i poszanowania praw człowieka, gdyż mają one kluczowe znaczenie dla długoterminowego zrównoważonego rozwoju tego kraju;
13. z zadowoleniem przyjmuje postępy poczynione przez kirgiskie władze w dziedzinie praw człowieka w okresie między czwartą a piątą rundą dialogu dotyczącego praw człowieka między UE a Republiką Kirgiską; zdecydowanie zachęca kirgiskie władze do dalszych postępów w tej dziedzinie;
14. wzywa Komisję, Radę i Służbę Działań Zewnętrznych do jednoznacznego wyjaśnienia kirgiskim władzom, że ewentualne przyjęcie tej ustawy mogłoby wpłynąć na stosunki z UE zgodnie z art. 92 ust. 2 umowy o partnerstwie i współpracy; ponadto wzywa Radę i Służbę Działań Zewnętrznych do omówienia tej kwestii na odnośnych forach międzynarodowych, takich jak Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie oraz Organizacja Narodów Zjednoczonych;
15. wzywa kirgiskie władze do dopilnowania, by w sprawie zarzutów o tortury oraz nieludzkie i poniżające traktowanie przeprowadzono szybkie i skuteczne dochodzenia oraz by sprawcy tych czynów zostali postawieni przed wymiarem sprawiedliwości; wzywa ponadto do uwolnienia wszystkich więźniów sumienia, co dotyczy w szczególności Azimjona Askarowa, do czasu przeprowadzenia pełnego, bezstronnego i sprawiedliwego postępowania, w tym również w sprawie zgłoszonych przez niego zarzutów dotyczących stosowania tortur i złego traktowania;
16. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji Europejskiej / wysokiej przedstawiciel Unii ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Zgromadzeniu Parlamentarnemu Rady Europy oraz parlamentowi i prezydentowi Kirgistanu.