Indeks 
 Poprzedni 
 Następny 
 Pełny tekst 
Procedura : 2014/2154(INI)
Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji
Dokument w ramach procedury : A8-0012/2015

Teksty złożone :

A8-0012/2015

Debaty :

PV 10/02/2015 - 13
CRE 10/02/2015 - 13

Głosowanie :

PV 11/02/2015 - 9.21
CRE 11/02/2015 - 9.21
Wyjaśnienia do głosowania

Teksty przyjęte :

P8_TA(2015)0035

Teksty przyjęte
PDF 231kWORD 91k
Środa, 11 lutego 2015 r. - Strasburg
Prace Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE
P8_TA(2015)0035A8-0012/2015

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 11 lutego 2015 r. z prac Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE (2014/2154(INI))

Parlament Europejski,

–  uwzględniając umowę o partnerstwie między członkami grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku z jednej strony a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z drugiej strony, podpisaną w Kotonu dnia 23 czerwca 2000 r.(1) („umowa z Kotonu”) i zmienioną po raz pierwszy w Luksemburgu dnia 25 czerwca 2005 r.(2), a po raz drugi w Wagadugu dnia 22 czerwca 2010 r.(3),

–  uwzględniając swoje stanowisko z dnia 13 czerwca 2013 r. w sprawie projektu decyzji Rady dotyczącej zawarcia umowy zmieniającej po raz drugi Umowę o partnerstwie między członkami grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku z jednej strony, a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z drugiej strony, podpisaną w Kotonu dnia 23 czerwca 2000 r., zmienioną po raz pierwszy w Luksemburgu dnia 25 czerwca 2005 r.(4),

–  uwzględniając Regulamin Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE (WZP), przyjęty w dniu 3 kwietnia 2003 r.(5), ostatnio zmieniony w Addis Abebie (Etiopia) dnia 27 listopada 2013 r.(6),

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 233/2014 z dnia 11 marca 2014 r. ustanawiające Instrument Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju na lata 2014–2020(7),

–  uwzględniając swoje stanowisko z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Instrument Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju(8),

–  uwzględniając rezolucję Parlamentu z dnia 12 marca 2013 r. w sprawie przygotowania wieloletnich ram finansowych dotyczących finansowania współpracy UE na rzecz państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku oraz krajów i terytoriów zamorskich na lata 2014-2020 (11. Europejski Fundusz Rozwoju)(9),

–  uwzględniając decyzję Parlamentu z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie absolutorium z wykonania budżetu ósmego, dziewiątego i dziesiątego Europejskiego Funduszu Rozwoju za rok budżetowy 2012(10) oraz decyzję z dnia 3 kwietnia 2014 w sprawie zamknięcia rozliczeń ósmego, dziewiątego i dziesiątego Europejskiego Funduszu Rozwoju za rok budżetowy 2012(11), a także rezolucję Parlamentu z dnia 3 kwietnia 2014 r. zawierającą uwagi, które stanowią integralną część decyzji Parlamentu w sprawie absolutorium z wykonania budżetu ósmego, dziewiątego i dziesiątego Europejskiego Funduszu Rozwoju na rok budżetowy 2012(12),

–  uwzględniając rezolucje przyjęte przez WZP dnia 27 listopada 2013 r. w sprawie: przestrzegania praworządności oraz znaczenia bezstronnego i niezawisłego sądownictwa; współpracy południe-południe i współpracy trójstronnej: szanse i wyzwania dla państw AKP, skutków społecznych i środowiskowych pasterstwa w państwach AKP oraz bezpieczeństwa w regionie Wielkich Jezior,

–  uwzględniając rezolucje przyjęte przez WZP dnia 19 czerwca 2013 r. w sprawie: zagrożenia dla demokracji i stabilności politycznej w krajach AKP spowodowanego ponownie puczami wojskowymi oraz w sprawie roli społeczności międzynarodowej; umów o partnerstwie gospodarczym – dalsze kroki; zasobów ludzkich w sektorze opieki zdrowotnej w krajach AKP; sytuacji w Republice Gwinei i sytuacji w Republice Środkowoafrykańskiej,

–  uwzględniając rezolucje przyjęte przez WZP dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie: kryzysu politycznego i humanitarnego w Somalii: wyzwania stojące przed Unią Europejską i grupą AKP; przedsiębiorczości opartej na technologiach informacyjno-komunikacyjnych i jej wpływu na rozwój państw AKP; a także znaczenia dostępu do energii dla zrównoważonego rozwoju gospodarczego i osiągnięcia milenijnych celów rozwoju,

–  uwzględniając rezolucje przyjęte przez WZP dnia 30 maja 2012 r. w sprawie: politycznego wpływu konfliktu libijskiego na państwa sąsiednie AKP i UE; zmienności cenowej, funkcjonowania światowych rynków produktów rolnych i ich wpływu na bezpieczeństwo żywnościowe w państwach AKP; a także skutków społecznych i środowiskowych górnictwa w państwach AKP,

–  uwzględniając komunikat przyjęty w dniu 19 lipca 2013 r. w Abudży (Nigeria) na regionalnym posiedzeniu WZP w Afryce Zachodniej(13),

–  uwzględniając komunikat przyjęty dnia 16 lutego 2013 r. w Santo Domingo (Republika Dominikańska) na regionalnym posiedzeniu WZP na Karaibach(14),

–  uwzględniając komunikat przyjęty w dniu 20 lipca 2012 r. w Apii (Samoa) na regionalnym posiedzeniu WZP w regionie Pacyfiku(15),

–  uwzględniając komunikat przyjęty w dniu 24 lutego 2012 r. w Lusace (Zambia) na regionalnym posiedzeniu WZP w Afryce Południowej(16),

–  uwzględniając przyjęty dnia 19 czerwca 2013 r. kodeks postępowania członków Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE uczestniczących w misjach obserwacji wyborów,

–  uwzględniając Deklarację Milenijną ONZ z dnia 18 września 2000 r., określającą Milenijne Cele Rozwoju (MDG) jako cele uzgodnione wspólnie przez wspólnotę międzynarodową w celu likwidacji ubóstwa,

–  uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów zatytułowany „Zwiększanie wpływu unijnej polityki rozwoju – Program działań na rzecz zmian” (COM(2011)0637),

–  uwzględniając art.52 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju (A8-0012/2015),

A.  mając na uwadze, że WZP AKP-UE ma szczególny status, gdyż stanowi jedyne wielostronne międzyparlamentarne zgromadzenie ustanowione na mocy umowy międzynarodowej, tj. umowy z Kotonu;

B.  mając na uwadze ewolucję WZP w kierunku rzeczywistego zgromadzenia parlamentarnego, dającego okazję do otwartej i szczerej dyskusji na tematy kluczowe dla współpracy na rzecz rozwoju, a także mając na uwadze fakt, że WZP przyczynia się znacznie do partnerstwa na równych warunkach między państwami AKP i UE;

C.  mając na uwadze, że głównym celem umowy z Kotonu zawartej między członkami grupy państw AKP a UE jest zmniejszenie i docelowo likwidacja ubóstwa; mając na uwadze, że współpraca powinna przyczyniać się także do zrównoważonego rozwoju gospodarczego, który jest podstawą trwałego pokoju i bezpieczeństwa oraz demokratycznej i politycznej stabilności w państwach AKP;

D.  mając na uwadze, że w 2013 r. zorganizowano następujące wyjazdy w celach informacyjnych: do Mali, aby lepiej zrozumieć niestabilną sytuację w tym kraju; do Liberii, aby przyczynić się do dialogu politycznego zgodnie z art. 8 umowy z Kotonu; na Haiti, aby ocenić przebieg odbudowy kraju i sytuację polityczną;

E.  mając na uwadze, że przyjęcie przez Zgromadzenie kodeksu postępowania członków uczestniczących w misjach obserwacji wyborów przyniosło nowe możliwości, przedstawiające dodatkową wartość, co pokazały wspólne wyjazdy WZP na wybory prezydenckie w Mali oraz na wybory parlamentarne i drugą turę wyborów prezydenckich na Madagaskarze;

F.  mając na uwadze, że dokonany w 2010 r. przegląd umowy z Kotonu umocnił rolę WZP i jego wymiar regionalny;

G.  mając na uwadze, że WZP powinno działać z pełnym zaangażowaniem poprzez dialog polityczny, prowadzony zgodnie z art. 8 umowy z Kotonu;

H.  mając na uwadze, że ważne byłoby utrzymywanie regularnego, opartego na rzeczowej analizie i nieformalnego dialogu z różnego rodzaju właściwymi podmiotami o charakterze oficjalnym i nieoficjalnym w kręgach związanych z AKP i UE (Wspólne Zgromadzenie Parlamentarne, Rada AKP–UE, dialog z sektorem prywatnym w AKP–UE i ze społeczeństwem obywatelskim) oraz w innych kręgach, które nie są bezpośrednio zainteresowane AKP ani UE;

I.   mając na uwadze, że w latach 2003–2013 prawie wszystkie europejskie posiedzenia WZP zasadniczo odbywały się kolejno w państwach, które sprawowały rotacyjną prezydencję Rady Unii Europejskiej; mając na uwadze, że państwa sprawujące rotacyjną prezydencję są zobowiązane przestrzegać w tym zakresie zobowiązań umowy o partnerstwie z Kotonu;

J.  biorąc pod uwagę, że szybki rozwój krajów BRICS (Brazylii, Rosji, Indii, Chin i RPA), a także innych gospodarek wschodzących na szczeblu globalnym oraz w krajach i regionach AKP ma coraz większy wpływ na grupę państw AKP i obecne stosunki między AKP a UE;

K.  mając na uwadze, że zgodnie z przyjętymi przez Prezydium Parlamentu Europejskiego nowymi przepisami dotyczącymi podróży akredytowanych asystentów parlamentarnych, nie mogą oni już towarzyszyć posłom podczas posiedzeń plenarnych WZP, co istotnie wpływa na prace parlamentarne;

1.  przyjmuje z zadowoleniem fakt, że WZP jako jedna ze wspólnych instytucji na mocy umowy z Kotonu stale dba o zapewnienie ram do otwartego, demokratycznego i głębokiego dialogu między posłami do Parlamentu Europejskiego i parlamentarzystami z państw AKP na temat wykonywania powyższej umowy, w tym nadzorowania współpracy na rzecz rozwoju w ramach EFR oraz zawierania i wdrażania umów o partnerstwie gospodarczym; przyjmuje z zadowoleniem, że WZP może pełnić rolę forum do szczerej i otwartej dyskusji na trudne i kontrowersyjne tematy; apeluje zatem o to, aby przyszła umowa, która zastąpi umowę z Kotonu, zawierała wyraźne zapisy dotyczące niedyskryminacji ze względu na orientację seksualną lub tożsamość płciową, czego wielokrotnie domagał się Parlament Europejski;

2.  podkreśla konieczność wzmocnienia dialogu politycznego i podkreśla w związku z tym rolę WZP w promowaniu i obronie zasad, o których mowa w art. 9 umowy z Kotonu, a w szczególności zasady dobrej administracji;

3.  zwraca uwagę na dodatkowe korzyści płynące z organizowania sesji plenarnych WZP w państwach członkowskich UE, które sprawują rotacyjną prezydencję w Radzie Unii Europejskiej, oraz wyraża przekonanie, że zasada rotacji powinna zostać utrzymana w przyszłości; wyraża ubolewanie, że z powodu niesprzyjających okoliczności irlandzka prezydencja nie zdecydowała się zorganizować 25. sesji WZP; jednak gratuluje rządowi Danii decyzji o wyrażeniu zgody na organizację bardzo udanej 23. sesji w Horsens, gdzie obywatele Horsens i delegaci z AKP nawiązali kontakty kulturalne i edukacyjne; ubolewa z powodu braku zainteresowania organizacją posiedzeń WZP, który okazały niektóre z państw członkowskich UE sprawujące niegdyś lub mające sprawować w przyszłości rotacyjną prezydencję UE; zwraca się do wszystkich państw członkowskich UE sprawujących rotacyjną prezydencję Rady UE, wzywając je do większego zaangażowania w przygotowanie, organizację i przebieg sesji WZP;

4.  podkreśla wagę posiedzeń WZP, w tym posiedzeń komisji stałych, ale ubolewa nad faktem, że uczestniczyła w nich często nierównomierna liczba posłów z UE i AKP, i wyraża zaniepokojenie spadkiem liczby posłów do PE uczestniczących w posiedzeniach, zwłaszcza w czasie głosowań; zwraca uwagę, że bardziej zrównoważona liczba uczestników brała udział w wyjazdach, m.in. w spotkaniach regionalnych, i wyraża nadzieję, że w przyszłości tak samo będzie wyglądała frekwencja na posiedzeniach WZP w Brukseli;

5.  przypomina o zobowiązaniu ustępującej wiceprzewodniczącej/wysokiej przedstawiciel, która zadeklarowała, że w trakcie posiedzeń Zgromadzenia Rada UE będzie reprezentowana na szczeblu ministerialnym, oraz wzywa przyszłą wiceprzewodniczącą/wysoką przedstawiciel, aby dopełniła tego zobowiązania;

6.  przypomina Radzie AKP-UE o obowiązku przedłożenia Zgromadzeniu rocznego sprawozdania dotyczącego wdrażania umowy z Kotonu, które powinno dotyczyć kwestii politycznych, społeczno-gospodarczych i związanych z wpływem na środowisko, a nie zawierać tylko podsumowanie odbytych posiedzeń;

7.  przypomina, że na mocy art. 14 zmienionej umowy z Kotonu wspólne instytucje podejmują starania w celu zapewnienia koordynacji, spójności i komplementarności, a także skutecznego i obustronnego przepływu informacji; wyraża przekonanie, że podobnie jak przewodniczący Parlamentu Europejskiego otrzymuje zaproszenie na posiedzenia Rady Europejskiej, tak i dwóch współprzewodniczących WZP powinno mieć możliwość uczestnictwa w posiedzeniach Wspólnej Rady Ministrów AKP-UE; zwraca się do wiceprzewodniczącej/wysokiej przedstawiciel o dalsze pogłębianie istniejącej współpracy i dopilnowanie, aby WZP zostało zaproszone do uczestnictwa w kolejnym posiedzeniu Wspólnej Rady;

8.  podkreśla kluczową rolę, którą parlamenty narodowe państw AKP, władze lokalne i podmioty niepubliczne spełniają na etapie przygotowawczym oraz przy kontrolowaniu krajowych i regionalnych dokumentów strategicznych oraz wdrażaniu Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR); wzywa Komisję i rządy państw AKP, by wykazały się zaangażowaniem, przekazując we właściwym czasie wszystkie dostępne informacje parlamentom narodowym państw AKP i służąc im wsparciem przy sprawowaniu demokratycznej kontroli, w szczególności poprzez umacnianie ich potencjału w tym zakresie;

9.  zwraca uwagę na prace grup roboczych Komisji Rozwoju Parlamentu Europejskiego w dziedzinie kontroli w kontekście oceny i monitorowania dokumentów programowych dla krajów i regionów AKP w ramach 11. Europejskiego Funduszu Rozwoju oraz zwraca się o wprowadzenie procedury sprawozdawczości względem członków WZP na temat wyników tego procesu;

10.  gratuluje Prezydium WZP poszerzenia pola działalności poza same funkcje administracyjne i korzystania z posiedzeń Prezydium jako możliwości do dyskusji na tematy polityczne, co zostało osiągnięte dzięki wprowadzeniu do porządku obrad w Brukseli i Addis Abebie merytorycznych kwestii będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, takich jak „Przyszłość stosunków AKP-UE po roku 2020”; zachęca do stosowania tej praktyki w przyszłości;

11.  wzywa Prezydium WZP do wypracowania bardziej strategicznego podejścia do programu prac zgromadzenia i kwestii wyboru sprawozdań przez jego komisje stałe, tak aby sprawozdania ściśle wiązały się ze strategicznymi celami WZP, a w szczególności stanowiły wkład do negocjacji w sprawie ram na rzecz rozwoju po roku 2015 oraz stosunków między UE a AKP po roku 2020;

12.  ponownie wyraża głębokie zaniepokojenie pogarszającą się sytuacją polityczną i humanitarną w wielu państwach i regionach AKP, w tym wewnętrznymi i zewnętrznymi skutkami tej sytuacji na różnych płaszczyznach; deklaruje również solidarność z dotkniętą tymi wydarzeniami ludnością; wzywa WZP do dalszego monitorowania sytuacji w objętych kryzysem państwach AKP, zwrócenia szczególnej uwagi na przypadki niestabilności oraz zaapelowania do państw AKP i UE o prowadzenie skoordynowanych działań w celu zwalczenia epidemii wirusa ebola w Afryce Zachodniej;

13.  z zadowoleniem zauważa coraz bardziej parlamentarny – a tym samym polityczny – charakter WZP, a także wzrost zaangażowania posłów i poprawę jakości debat, co pozwala WZP na znaczący wkład w rozwój partnerstwa AKP-UE; wzywa WZP do zintensyfikowania dialogu na temat praw człowieka, zgodnie z Powszechną deklaracją praw człowieka ONZ i umową z Kotonu, a także do umieszczenia tego dialogu w porządku obrad jako punktu stałego;

14.  zwraca uwagę na fakt, że trwa dyskusja na temat stosunków AKP-UE po roku 2020 i nad przyszłością grupy AKP, oraz podkreśla, jak ważna jest rola, którą powinno w niej odegrać WZP; zaznacza w związku z tym, że niezależnie od ostatecznego wyniku tej dyskusji konieczny jest szeroko zakrojony, wzmocniony, wspólny nadzór parlamentarny; podkreśla, że przyszła umowa, która zastąpi umowę z Kotonu, powinna zawierać wyraźne zapisy dotyczące niedyskryminacji ze względu na orientację seksualną lub tożsamość płciową, czego wielokrotnie domagał się Parlament Europejski;

15.  ponownie wyraża głębokie zaniepokojenie przyjęciem przepisów kryminalizujących homoseksualizm w niektórych państwach AKP oraz dyskusją na temat ich wprowadzenia; wzywa WZP do uwzględnienia tej kwestii w porządku debat; wzywa do umocnienia zasady przyjmowania klauzul dotyczących niepodlegających negocjacjom praw człowieka i sankcji w przypadku ich naruszania, m.in. w odniesieniu do dyskryminacji ze względu na płeć, rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek, orientację seksualną i tożsamość płciową oraz w stosunku do nosicieli wirusa HIV i chorych na AIDS;

16.  uważa, że dyskusja na temat okresu po wygaśnięciu umowy z Kotonu powinna stanowić okazję do dokładnej analizy wad, ale także zalet obecnej umowy w odniesieniu do kwestii zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego w krajach AKP; uważa również, że w ramach przyszłych ustaleń między AKP a UE dotyczących współpracy na rzecz rozwoju, współpracy gospodarczej oraz handlu i inwestycji należy zadbać o to, aby żadne z państw AKP nie znalazło się w gorszej sytuacji;

17.  wzywa Prezydium WZP do wyznaczenia dwóch stałych sprawozdawców z ramienia WZP ds. spójności polityki na rzecz rozwoju, którzy będą ściśle współpracować ze stałym sprawozdawcą Parlamentu Europejskiego ds. spójności polityki na rzecz rozwoju oraz dwa razy w roku sporządzać sprawozdanie na temat wdrożenia art. 12 nowej umowy z Kotonu;

18.  podkreśla, jak ważne jest, aby jednocześnie z sesjami WZP AKP-UE przeprowadzane były spotkania z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego aktywnymi w odnośnych krajach, tak aby pobudzać szerszy sposób widzenia oraz wykorzystywać ich doświadczenie i działalność, kładąc nacisk na najlepsze wzorce, w celu zacieśniania więzi z tymi organizacjami;

19.  domaga się, aby umowy o partnerstwie gospodarczym z krajami AKP służyły celom rozwojowym odzwierciedlającym zarówno krajowe, jak i regionalne interesy i potrzeby ludności krajów AKP w celu ograniczenia ubóstwa, osiągnięcia milenijnych celów rozwoju oraz przestrzegania podstawowych praw człowieka, w tym praw społeczno-gospodarczych, takich jak prawo do żywności lub prawo dostępu do podstawowych usług publicznych;

20.  zwraca się do WZP UE–AKP o opracowanie wspólnego podejścia w kwestii określenia przyszłych ram na rzecz rozwoju po roku 2015; zachęca członków WZP do angażowania się w negocjacje w sprawie nowych celów zrównoważonego rozwoju;

21.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w latach 2012 i 2013 odbyły się z powodzeniem posiedzenia regionalne przewidziane na mocy umowy z Kotonu i Regulaminu WZP; uznaje, że dzięki tym posiedzeniom dochodzi do rzeczywistej wymiany poglądów w kwestiach dotyczących regionów, w tym dotyczących zapobiegania konfliktom i ich rozwiązywania, integracji i współpracy regionalnej oraz negocjacji na temat umów o partnerstwie gospodarczym, które są zgodne z przepisami WTO; wyraża uznanie dla organizatorów udanych posiedzeń w Nigerii, Republice Dominikańskiej, Samoa i Zambii;

22.  podkreśla znaczenie organizowanych podczas sesji WZP warsztatów, które są uzupełnieniem dyskusji prowadzonych w czasie posiedzeń plenarnych; zwraca się do Prezydium, które odpowiada za nadzór działań będących wynikiem rezolucji i decyzji przyjętych przez Zgromadzenie, aby umocniło swoją rolę i podejmowało działania wspólnie z przewodniczącym i sprawozdawcą odpowiedniej komisji stałej;

23.  wyraża zadowolenie z udziału współprzewodniczącego WZP ze strony PE w nieoficjalnych posiedzeniach ministrów ds. rozwoju państw UE oraz w 7. szczycie szefów państw i rządów AKP;

24.  wzywa Komisję, aby w dalszym ciągu z wyprzedzeniem przedkładała odpowiedzi pisemne na zgłaszane na każdej sesji Zgromadzenia pytania wymagające odpowiedzi ustnej;

25.  apeluje o ratyfikację zmienionej umowy z Kotonu do krajów, które jeszcze tego nie uczyniły;

26.  wyraża uznanie dla komisarza Andrisa Piebalgsa za jego ogromne zaangażowanie i istotny wkład w prace WZP;

27.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Radzie AKP, wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Prezydium WZP oraz rządom i parlamentom Danii, Surinamu, Irlandii i Etiopii.

(1) Dz.U. L 317 z 15.12.2000, s. 3.
(2) Dz.U. L 287 z 28.10.2005, s. 4.
(3) Dz.U. L 287 z 4.11.2010, s. 3.
(4) Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0273.
(5) Dz.U. C 231 z 26.9.2003, s. 68.
(6) Dz.U. C 64 z 4.3.2014, s. 38.
(7) Dz.U. L 77 z 15.3.2014, s. 44.
(8) Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0571.
(9) Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0076.
(10) Dz.U. L 266 z 5.9.2014, s. 145.
(11) Dz.U. L 266 z 5.9.2014, s. 158.
(12) Dz.U. L 266 z 5.9.2014, s. 147.
(13) APP 101.509.
(14) APP 101.351.
(15) http://www.europarl.europa.eu/intcoop/acp/2012_samoa/pdf/apia_communique_fin_en.pdf
(16) http://www.europarl.europa.eu/intcoop/acp/2012_lusaka/pdf/lusaka_communique_final_en.pdf

Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności