Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 marca 2015 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie uruchomienia Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji zgodnie z pkt 13 Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami (wniosek nr EGF/2014/012 BE/ArcelorMittal z Belgii) (COM(2014)0734 – C8-0014/2015 – 2015/2020(BUD))
Parlament Europejski,
– uwzględniając wniosek Komisji przedłożony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2014)0734 – C8–0014/2015),
– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1309/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (2014–2020) i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1927/2006(1) (rozporządzenie w sprawie EFG),
– uwzględniając rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014−2020(2), w szczególności jego art. 12,
– uwzględniając zawarte pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 2 grudnia 2013 r. w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami(3) (porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 2 grudnia 2013 r.), w szczególności jego pkt 13,
– uwzględniając procedurę rozmów trójstronnych przewidzianą w pkt 13 porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 2 grudnia 2013 r.,
– uwzględniając pismo Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych,
– uwzględniając pismo Komisji Rozwoju Regionalnego,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Budżetowej (A8–0035/2015),
A. mając na uwadze, że Unia opracowała instrumenty ustawodawcze i budżetowe w celu udzielenia dodatkowego wsparcia pracownikom dotkniętym skutkami poważnych zmian w strukturze światowego handlu oraz z myślą o ułatwieniu im powrotu na rynek pracy,
B. mając na uwadze, że pomoc finansowa Unii dla zwolnionych pracowników powinna być dynamiczna i powinno się jej udzielać jak najszybciej i jak najskuteczniej, zgodnie ze wspólną deklaracją Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, przyjętą na posiedzeniu pojednawczym w dniu 17 lipca 2008 r., a także przy należytym uwzględnieniu porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 2 grudnia 2013 r. w odniesieniu do przyjmowania decyzji o uruchomieniu Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (EFG);
C. mając na uwadze, że przyjęcie rozporządzenia w sprawie EFG odzwierciedla porozumienie osiągnięte przez Parlament i Radę co do ponownego wprowadzenia kryterium uruchomienia z powodu kryzysu, zwiększenia wkładu finansowego Unii do 60% łącznych szacunkowych kosztów proponowanych środków, zwiększenia skuteczności rozpatrywania wniosków o uruchomienie EFG przez Komisję oraz przez Parlament i Radę dzięki skróceniu czasu oceny i zatwierdzenia, co do rozszerzenia zakresu kwalifikowalnych działań i beneficjentów poprzez włączenie osób samozatrudnionych i osób młodych oraz co do finansowania środków zachęcających do podejmowania własnej działalności gospodarczej;
D. mając na uwadze, że Belgia złożyła wniosek EGF/2014/012 BE/ArcelorMittal o wkład finansowy z EFG w związku ze zwolnieniem – w okresie odniesienia od dnia 1 stycznia do 1 maja 2014 r. oraz po upływie tego okresu – 1285 pracowników w przedsiębiorstwie ArcelorMittal Liège S.A. prowadzącym działalność w dziale 24 wg klasyfikacji NACE 2 „Produkcja metali”, przy czym 910 osób ma zostać objętych środkami pomocowymi, z powodu poważnych trudności gospodarczych, w szczególności gwałtownego spadku udziału Unii w rynku;
E. mając na uwadze, że złożony wniosek spełnia kryteria kwalifikowalności przewidziane w rozporządzeniu w sprawie EFG,
1. zauważa, że warunki wymienione w art. 4 ust. 1 lit. a) rozporządzenia w sprawie EFG zostały spełnione i w związku z tym zgadza się z Komisją, iż Belgia ma prawo do wkładu finansowego na mocy tego rozporządzenia;
2. odnotowuje, że w dniu 22 lipca 2014 r., 12 tygodni od daty spełnienia kryteriów interwencji, władze Belgii złożyły wniosek o wkład finansowy z EFG i uzupełniły go dodatkowymi informacjami do dnia 16 września 2014 r., a także zauważa, że Komisja udostępniła swoją ocenę dnia 9 grudnia 2014 r.;
3. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że aby szybko zapewnić wsparcie pracownikom, władze Belgii postanowiły rozpocząć świadczenie zwalnianym pracownikom zindywidualizowanych usług w dniu 1 stycznia 2014 r., czyli na długo przed zapadnięciem decyzji o przyznaniu z EFG pomocy na zaproponowany skoordynowany pakiet, a nawet przed złożeniem odpowiedniego wniosku;
4. uważa, że zwolnienia w przedsiębiorstwie ArcelorMittal Liège S.A. wiążą się z istotnymi zmianami w strukturze światowego handlu spowodowanymi globalizacją, gdyż w latach 2007–2013 produkcja stali surowej w UE-27 zmalała z 210,1 do 166,2 mln ton(4) (–20,9 %; –3,8 % rocznej stopy wzrostu(5)), natomiast produkcja na poziomie światowym wzrosła z 1348,1 do 1649,3 mln ton (+22,3 %; +3,4 % rocznej stopy wzrostu); zwraca uwagę, że zmniejszenie udziału Unii w produkcji stali z 16 % ogólnoświatowej produkcji stali w 2007 r. do 10 % w 2013 r. było znaczniejsze niż w Stanach Zjednoczonych i Rosji, przy czym w tym samym okresie gwałtownie zwiększył się udział Azji w rynku, wzrastając z 56 % do 67 %, w wyniku czego zatrudnienie w branży metalurgicznej w Liège spadło w ostatnich latach z 6193 miejsc pracy w 40 przedsiębiorstwach w 2007 r. do 4187 miejsc pracy w 35 przedsiębiorstwach w 2012 r., co odpowiada spadkowi zatrudnienia w tym sektorze o 32 %;
5. podkreśla, że skutki tych zmian w strukturze handlu dodatkowo spotęgowały inne czynniki, takie jak spadek popytu na stal w przemyśle motoryzacyjnym i budowlanym w Unii w wyniku kryzysu gospodarczego oraz względny wzrost kosztów produkcji (surowce, energia, ograniczenia środowiskowe itd.); wspomniane czynniki wpłynęły negatywnie na konkurencyjność przemysłu hutniczego w Unii i doprowadziły do znacznej liczby zwolnień w sektorze stalowym w ostatnich latach z powodu zamykania zakładów lub ich restrukturyzacji przez kilku producentów stali w Europie;
6. podkreśla potrzebę skutecznego i skoordynowanego podejścia na szczeblu Unii, aby odwrócić tendencję spadkową w konkurencyjności unijnego sektora stalowego; podkreśla, że potrzebne są odpowiednie i ukierunkowane inwestycje mające na celu zapewnienie innowacji jako głównego motoru konkurencyjności globalnej w unijnym sektorze stalowym i gwarancji zatrzymania miejsc pracy w Europie;
7. zwraca uwagę na sprawozdanie z postępów w realizacji określonego w komunikacie Komisji planu działania na rzecz konkurencyjnego i zrównoważonego przemysłu stalowego w Europie z dnia 11 czerwca 2013 r., w którym stwierdzono, że wdrożono połowę działań przewidzianych w komunikacie; podkreśla konieczność odpowiedniego wdrożenia odnośnych działań, aby osiągnąć konkretne rezultaty, które doprowadzą do ożywienia unijnego sektora stalowego;
8. zwraca uwagę, że jest to czwarty wniosek o wkład z EFG dla sektora produkcji stali, przy czym trzy spośród tych wniosków wiążą się z istotnymi zmianami w strukturze światowego handlu spowodowanymi globalizacją(6), a jeden – ze światowym kryzysem finansowym i gospodarczym(7); wzywa Komisję do zapobiegnięcia dalszym zwolnieniom w tym sektorze poprzez opracowanie i wdrożenie środków prewencyjnych i stymulujących;
9. zwraca uwagę, że zwolnienia w przedsiębiorstwie ArcelorMittal Liège S.A. będą mieć poważny negatywny wpływ na region Liège, który jest w dużej mierze uzależniony od branży metalurgicznej i gdzie skutki ograniczenia zatrudnienia w ArcelorMittal są tym ważniejsze, iż udział tego przedsiębiorstwa w lokalnym rynku pracy wynosi 78,9 % w branży metalowej i 14,3 % w przemyśle wytwórczym;
10. odnotowuje, że skoordynowany pakiet zindywidualizowanych usług, które mają być współfinansowane, obejmuje trzy główne dziedziny: przeniesienia, szkolenia i przekwalifikowanie oraz promowanie przedsiębiorczości; podkreśla, jak ważne jest dopilnowanie, by usługi w zakresie przekwalifikowania były świadczone w zgodzie z rzeczywistymi potrzebami rynku pracy w odnośnym regionie;
11. opowiada się za wykorzystaniem w przyszłości postanowień rozporządzenia w sprawie EFG do wsparcia młodzieży niekształcącej się, niepracującej ani nieszkolącej się w tym regionie;
12. wyraża zadowolenie, że skoordynowany pakiet zindywidualizowanych usług sporządzono w porozumieniu z osobami objętymi pomocą i z partnerami społecznymi;
13. zwraca uwagę, że ponad połowa całkowitych przewidywanych środków ma być przeznaczona na usługi dotyczące przeniesienia pracowników, a mianowicie wsparcie, doradztwo i środki integracyjne; odnotowuje, że usługi te będą świadczone przez FOREM (publiczne służby zatrudnienia i szkoleń regionu Walonii), który pośredniczy w realizacji niniejszego wniosku;
14. przypomina, jak ważne jest zwiększanie szans wszystkich pracowników na zatrudnienie poprzez odpowiednio dostosowane szkolenia oraz uznanie umiejętności i kompetencji zdobytych przez pracownika w trakcie pracy zawodowej; oczekuje, że szkolenia oferowane w ramach skoordynowanego pakietu będą dostosowane nie tylko do potrzeb zwolnionych pracowników, lecz także do faktycznej sytuacji gospodarczej;
15. przypomina, że zgodnie z art. 7 rozporządzenia w sprawie EFG przy opracowywaniu skoordynowanego pakietu zindywidualizowanych usług należy przewidywać przyszłe perspektywy rynku pracy i potrzebne umiejętności, a także pakiet ten powinien być zgodny z przejściem na zasobooszczędną i zrównoważoną gospodarkę;
16. podkreśla, że z EFG można współfinansować jedynie aktywne środki rynku pracy prowadzące do długotrwałego zatrudnienia; ponownie podkreśla, że wsparcie EFG nie może zastępować działań, za podjęcie których – na mocy prawa krajowego lub układów zbiorowych – odpowiedzialne są przedsiębiorstwa, ani środków restrukturyzacji przedsiębiorstw lub sektorów;
17. zauważa, że działania, które są obowiązkowe zgodnie z procedurą zwolnień grupowych w Belgii i które są wprowadzane w ramach standardowych działań jednostek ds. przeniesienia pracowników (np. pomoc w zakresie zwolnień monitorowanych, szkolenia, pomoc w poszukiwaniu pracy i doradztwo zawodowe itd.), nie zostały uwzględnione w niniejszym wniosku w sprawie wkładu z EFG;
18. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w przeszłości przyznano wsparcie z Europejskiego Funduszu Społecznego projektowi (En Train – En Transition-Reconversion-Accompagnement), który miał na celu opracowanie metod pedagogicznych na potrzeby jednostek ds. przeniesienia pracowników, oraz że wyniki tego projektu prawdopodobnie okażą się przydatne przy realizacji planowanych działań;
19. zatwierdza decyzję załączoną do niniejszej rezolucji;
20. zobowiązuje swojego przewodniczącego do podpisania wraz z przewodniczącym Rady niniejszej decyzji i zapewnienia jej publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;
21. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wraz z załącznikiem Radzie i Komisji.
Sprawy EGF/2009/022 BG/Kremikovtsi (wniosek odrzucony przez Komisję), EGF/2012/010 RO/Mechel (COM(2014)0255 final z dnia 7 maja 2014 r.), EGF/2013/007 BE Hainaut steel (Duferco-NLMK) (COM(2014)0725 final z dnia 9 grudnia 2014 r.), EGF/2013/002 BE/Carsid (COM(2014)0553 final z dnia 5 września 2014 r.).