Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 28ης Απριλίου 2015 σχετικά με τη συνέχεια που πρέπει να δοθεί για την εφαρμογή της διαδικασίας της Μπολόνια (2015/2039(INI))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 165 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),
– έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και συγκεκριμένα το άρθρο 26,
– έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ιδίως το άρθρο 14,
– έχοντας υπόψη την κοινή διακήρυξη της Σορβόνης σχετικά με την εναρμόνιση της αρχιτεκτονικής του ευρωπαϊκού συστήματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, που υπογράφηκε στις 25 Μαΐου 1998 στο Παρίσι από τους τέσσερις αρμόδιους υπουργούς της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου (διακήρυξη της Σορβόνης)(1),
– έχοντας υπόψη την κοινή διακήρυξη που υπογράφηκε στην Μπολόνια στις 19 Ιουνίου 1999 από τους υπουργούς Παιδείας 29 ευρωπαϊκών χωρών (διακήρυξη της Μπολόνια)(2),
– έχοντας υπόψη το ανακοινωθέν που εκδόθηκε στη διάσκεψη των ευρωπαίων υπουργών που είναι αρμόδιοι για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 28 και 29 Απριλίου 2009 στη Λουβαίν και τη Λουβαίν-λα-Νεβ(3),
– έχοντας υπόψη τη διακήρυξη της Βουδαπέστης-Βιέννης της 12ης Μαρτίου 2010 που εκδόθηκε από τους υπουργούς Παιδείας 47 χωρών, η οποία σήμανε επισήμως την έναρξη του ευρωπαϊκού χώρου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ΕΧΤΕ)(4),
– έχοντας υπόψη το ανακοινωθέν που εκδόθηκε από την υπουργική διάσκεψη και το τρίτο φόρουμ πολιτικής της Μπολόνια που πραγματοποιήθηκαν στο Βουκουρέστι, στις 26 και 27 Απριλίου 2012(5),
– έχοντας υπόψη τη στρατηγική κινητικότητας 2020 για τον ευρωπαϊκό χώρο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ΕΧΤΕ) που εκδόθηκε από την υπουργική διάσκεψη για τον ΕΧΤΕ και πραγματοποιήθηκε στο Βουκουρέστι, στις 26 και 27 Απριλίου 2012 (6),
– έχοντας υπόψη την οδηγία 2013/55/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Νοεμβρίου 2013, για την τροποποίηση της οδηγίας 2005/36/ΕΚ σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1024/2012 σχετικά με τη διοικητική συνεργασία μέσω του συστήματος πληροφόρησης της εσωτερικής αγοράς («κανονισμός IMI»)(7),
– έχοντας υπόψη τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 28ης Σεπτεμβρίου 2005 για τη διευκόλυνση της χορήγησης θεωρήσεων σύντομης διαμονής στους ερευνητές υπηκόους τρίτων χωρών που μετακινούνται για σκοπούς επιστημονικής έρευνας στην Κοινότητα(8),
– έχοντας υπόψη τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 15ης Φεβρουαρίου 2006 για περαιτέρω ευρωπαϊκή συνεργασία με σκοπό τη διασφάλιση της ποιότητας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση,(9)
– έχοντας υπόψη τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Απριλίου 2008 σχετικά με τη θέσπιση του ευρωπαϊκού πλαισίου επαγγελματικών προσόντων για τη διά βίου μάθηση (ΕΠΕΠ-ΔΒΜ)(10),
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 12ης Μαΐου 2009 σχετικά με ένα στρατηγικό πλαίσιο για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης («EΚ 2020»)(11),
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών συνερχομένων στο πλαίσιο του Συμβουλίου, στις 26 Νοεμβρίου 2009, σχετικά με την ανάπτυξη του ρόλου της εκπαίδευσης σε ένα πλήρως λειτουργικό τρίγωνο γνώσης(12),
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 11ης Μαΐου 2010 για τη διεθνοποίηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης(13),
– έχοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου της 28ης Ιουνίου 2011 σχετικά με πολιτικές για τη μείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου(14),
– έχοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου της 28ης Ιουνίου 2011 με τίτλο «Νεολαία σε κίνηση — Προώθηση της μαθησιακής κινητικότητας των νέων»(15),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 10ης Μαΐου 2006 με τίτλο «Επίτευξη της ατζέντας εκσυγχρονισμού για πανεπιστήμια: εκπαίδευση, έρευνα και καινοτομία» (COM(2006)0208),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 3ης Μαρτίου 2010 με τίτλο «Ευρώπη 2020 – Στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη» (COM(2010)2020),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 26ης Αυγούστου 2010 με τίτλο «Ψηφιακό θεματολόγιο για την Ευρώπη» (COM(2010)0245),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 20ής Σεπτεμβρίου 2011 με τίτλο «Στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης και της απασχόλησης – ένα θεματολόγιο για τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της Ευρώπης» (COM(2011)0567),
– έχοντας υπόψη την έκθεση με τίτλο «Τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ευρώπη 2009: Εξελίξεις στη διαδικασία της Μπολόνια» (Eurydice, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2009)(16),
– έχοντας υπόψη την έκθεση με τίτλο «Εστίαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ευρώπη 2010: ο αντίκτυπος της διαδικασίας της Μπολόνια» (Eurydice, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2010)(17),
– έχοντας υπόψη την έκθεση με τίτλο «Ο ευρωπαϊκός χώρος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης το 2012: έκθεση εφαρμογής της διαδικασίας της Μπολόνια» (Eurydice, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2012)(18),
– έχοντας υπόψη την έρευνα του Ευρωβαρόμετρου του 2007 σχετικά με τις αντιλήψεις των διδασκόντων για τη μεταρρύθμιση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης(19),
– έχοντας υπόψη την έρευνα του Ευρωβαρόμετρου του 2009 σχετικά με τις αντιλήψεις των φοιτητών για τη μεταρρύθμιση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης(20),
– έχοντας υπόψη τη δημοσίευση της Eurostat της 16ης Απριλίου 2009 με τίτλο «Η διαδικασία της Μπολόνια στην τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ευρώπη – Βασικοί δείκτες σχετικά με την κοινωνική διάσταση και την κινητικότητα»(21),
– έχοντας υπόψη την τελική έκθεση της διεθνούς διάσκεψης σχετικά με τη χρηματοδότηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, που πραγματοποιήθηκε στο Ερεβάν της Αρμενίας στις 8-9 Σεπτεμβρίου 2011(22),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 23ης Σεπτεμβρίου 2008 σχετικά με τη διαδικασία της Μπολόνια και την κινητικότητα των φοιτητών(23),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Μαΐου 2010 σχετικά με τον διάλογο πανεπιστημίων-επιχειρήσεων: μια νέα εταιρική σχέση για τον εκσυγχρονισμό των πανεπιστημίων στην Ευρώπη(24),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Μαρτίου 2012 σχετικά με τη συμβολή των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων στην ολοκλήρωση και την προώθηση της διαδικασίας της Μπολόνια(25),
– έχοντας υπόψη το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ)(26),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 52 του Κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας (A8-0121/2015),
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η σημασία της διαδικασίας της Μπολόνια στην τρέχουσα οικονομική κατάσταση έγκειται στην επιδίωξη των στόχων της ανάπτυξης του υψηλότερου δυνατού επιπέδου γνώσης και καινοτομίας για τους πολίτες μέσω της ευρείας πρόσβασης στην εκπαίδευση και της συνεχούς αναπροσαρμογής της, και λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό θα πρέπει να αντικατοπτριστεί στην αναθεώρηση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και στην εφαρμογή του επενδυτικού σχεδίου Juncker για την Ευρώπη·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι αναλύσεις καταδεικνύουν πως σχεδόν ένας στους τρεις εργοδότες στη ΕΕ αντιμετωπίζει προβλήματα όταν αναζητά καταλλήλως ειδικευμένους εργαζομένους· λαμβάνοντας υπόψη ότι, όσον αφορά τον στόχο μείωσης της αναντιστοιχίας δεξιοτήτων στην ΕΕ (χάσμα ανάμεσα στις επαγγελματικές δεξιότητες των ατόμων και τις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας), η μεταρρύθμιση της Μπολόνια δεν έχει στεφθεί έως τώρα με ιδιαίτερη επιτυχία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αναντιστοιχία δεξιοτήτων αποτελεί σημαντική πρόκληση για την Ευρώπη, καθώς επηρεάζει όλους τους τομείς της κοινωνίας, από την παραγωγικότητα και την αποδοτικότητα των επιχειρήσεων έως την τρέχουσα και μελλοντική ευημερία των νέων·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το πρόβλημα της ανεργίας των νέων δεν έχει βελτιωθεί σημαντικά από την αρχή της κρίσης το 2008· λαμβάνοντας υπόψη ότι στο τέλος του 2014 υπήρχαν γύρω στα 5 εκατομμύρια άνεργοι νέοι (ηλικίας κάτω των 25 ετών) στην ΕΕ·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, όπως είχε πει κι ένας φιλόσοφος, «η αναζήτηση της αλήθειας και της ομορφιάς πρέπει να είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα των πανεπιστημίων» πέρα από το καθήκον τους να προετοιμάζουν νέους επαγγελματίες, επιστήμονες, μηχανικούς, δασκάλους, γιατρούς, πολιτικούς και πολίτες·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικό τα πανεπιστήμια να θεωρούνται οι πραγματικά βασικοί φορείς της διαδικασίας της Μπολόνια πέρα από τους ρόλους στήριξης εις ό, τι αφορά το συντονισμό, τη ρύθμιση και τους πόρους, που διαδραματίζουν τα περιφερειακά και εθνικά ιδρύματα·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η διακυβερνητική αυτή πρωτοβουλία, που εφαρμόζεται σε συνεργασία με ακαδημαϊκούς, οδήγησε στην καταβολή προσπαθειών με σκοπό να παρασχεθεί κοινή ευρωπαϊκή απάντηση στα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν πολλές χώρες, όμως οι εν λόγω προσπάθειες απεδείχθησαν ανεπαρκείς·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πραγματικός στόχος της διαδικασίας της Μπολόνια είναι να υποστηρίζει την κινητικότητα και τη διεθνοποίηση καθώς και να διασφαλίζει τη συμβατότητα και τη συγκρισιμότητα των προτύπων και της ποιότητας των διαφόρων συστημάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, εξασφαλίζοντας παράλληλα τον σεβασμό της αυτονομίας των πανεπιστημίων και συμβάλλοντας κατ᾽ αυτό τον τρόπο στη δημιουργία ενός πραγματικά δημοκρατικού ευρωπαϊκού χώρου που παρέχει στους πολίτες ίσες ευκαιρίες·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτείται αξιολόγηση της προόδου που έχει σημειωθεί κατά τα τελευταία 15 έτη, στην οποία θα πρέπει να ληφθούν υπόψη τόσο οι επιτυχίες, όσον αφορά τη διαπεριφερειακή συνεργασία, όσο και τα επίμονα προβλήματα που εξακολουθούν να υπάρχουν και ο άνισος βαθμός επίτευξης των στόχων που έχουν τεθεί·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαδικασία της Μπολόνια, μολονότι στις περισσότερες χώρες πρωτοστάτησε και κινητοποίησε εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις, σε ορισμένες χώρες ίσως εκλαμβάνεται ως γραφειοκρατική επιβάρυνση λόγω παρανοήσεων και έλλειψης κατανόησης του πραγματικού σκοπού της·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικό να αναγνωριστεί ο πανευρωπαϊκός χαρακτήρας της διαδικασίας της Μπολόνια, όπως και η συμμετοχή όλων των παραγόντων τους οποίους αφορά, συμπεριλαμβανομένων των φοιτητών, των διδασκόντων, των ερευνητών και του μη διδακτικού προσωπικού·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει κρίσιμη σημασία η συνεχής και αυξημένη χρηματοδοτική στήριξη για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, συμπεριλαμβανομένης και της επαγγελματικής κατάρτισης, τις γνώσεις και την έρευνα, ειδικότερα στη σημερινή περίοδο οικονομικής κρίσης·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε αυτό το διαρκώς μεταβαλλόμενο πλαίσιο, υπάρχει η ανάγκη επιβεβαίωσης της υποκείμενης πολιτικής δέσμευσης για τη διαδικασία της Μπολόνια και της συμμετοχής των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, των εθνικών κυβερνήσεων και όλων των άλλων σχετικών φορέων στην υλοποίηση της διαδικασίας·
Ρόλος της διαδικασίας της Μπολόνια.
1. επισημαίνει ότι η εκπαίδευση και η έρευνα είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες της κοινωνίας μας όσον αφορά την προώθηση της ανάπτυξης δεξιοτήτων, της οικονομικής ανάπτυξης και της δημιουργίας θέσεων εργασίας· υπογραμμίζει ότι η αύξηση των επενδύσεων στην εκπαίδευση έχει κρίσιμη σημασία για την αντιμετώπιση της φτώχειας, των κοινωνικών ανισοτήτων, και κυρίως της ανεργίας των νέων, και την ενίσχυση της κοινωνικής ένταξης·
2. επισημαίνει ότι η διαδικασία της Μπολόνια μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της αναντιστοιχίας δεξιοτήτων στην ΕΕ, εάν επιτρέψει στους φοιτητές να αποκτήσουν και να αναπτύξουν τις ικανότητες που απαιτούνται από την αγορά εργασίας και κατ’ αυτόν το τρόπο να επιτύχει το σημαντικό στόχο της ενίσχυσης της απασχολησιμότητας των αποφοίτων·
3. αναγνωρίζει τον ρόλο που διαδραματίζει η διαδικασία της Μπολόνια στη δημιουργία μιας Ευρώπης της Γνώσης· τονίζει ότι η διάδοση των γνώσεων, η εκπαίδευση και η έρευνα αποτελούν καίριο στοιχείο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και συμβάλλουν στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής ιθαγένειας· τονίζει επίσης, ωστόσο, την ανάγκη να διεξαχθεί διαβούλευση με την κοινότητα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (καθηγητές, φοιτητές και μη διδακτικό προσωπικό) για να κατανοηθεί η αντίθεση σε μεταρρυθμίσεις που συνδέονται με τη διαδικασία της Μπολόνια, καθώς και την ανάγκη να διασφαλιστεί δημόσια εκπαίδευση που να είναι δωρεάν και προσβάσιμη σε όλους και η οποία ανταποκρίνεται στις ανάγκες της κοινωνίας·
4. επισημαίνει ότι οι μεταρρυθμίσεις της Μπολόνια είχαν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία του ευρωπαϊκού χώρου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ΕΧΤΕ) και επέτρεψαν την επίτευξη στόχων κατά τα τελευταία 15 έτη, όσον αφορά τη συγκρισιμότητα των δομών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, την αύξηση της κινητικότητας, την πρόβλεψη συστημάτων διασφάλισης της ποιότητας, την αναγνώριση τίτλων και τη βελτίωση της ποιότητας των εκπαιδευτικών συστημάτων καθώς και της ελκυστικότητας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ευρώπη·
5. επισημαίνει ότι στη διαδικασία της Μπολόνια χρειάζεται ακόμα πολλή δουλειά στον τομέα της προσαρμογής των εκπαιδευτικών συστημάτων στις ανάγκες της αγοράς εργασίας και της βελτίωσης συνολικά της απασχολησιμότητας και της ανταγωνιστικότητας καθώς και της ελκυστικότητας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ευρώπη· επισημαίνει ότι τα ευρωπαϊκά ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ΙΤΕ) πρέπει να μπορούν να αντιδρούν ταχέως στις οικονομικές, πολιτιστικές, επιστημονικές και τεχνολογικές μεταβολές της σύγχρονης κοινωνίας προκειμένου να αξιοποιούν πλήρως τις δυνατότητές τους όσον αφορά την προώθηση της ανάπτυξης, της απασχολησιμότητας και της κοινωνικής συνοχής·
6. σημειώνει τους στόχους που έχουν τεθεί για τα επόμενα έτη και τις εθνικές προτεραιότητες για ανάληψη δράσεων έως το 2015, όπως περιγράφηκαν στην υπουργική διάσκεψη του 2012 για τον ΕΧΤΕ, που πραγματοποιήθηκε στο Βουκουρέστι, καθώς και τις συστάσεις της σχετικά με τη στρατηγική κινητικότητας 2020 του ΕΧΤΕ και προτείνει την ανάπτυξη νέων παρατηρητηρίων, νέων προσεγγίσεων έναντι των διαφόρων ευρωπαϊκών πανεπιστημιακών κοινοτήτων και νέων συστημάτων ένταξης των μελών των εν λόγω κοινοτήτων στη διαδικασία αναθεώρησης του εν λόγω σχεδίου·
Προτεραιότητες και προκλήσεις
7. καλεί χώρες του ΕΧΤΕ να εφαρμόσουν τις από κοινού συμφωνηθείσες μεταρρυθμίσεις που αποσκοπούν στην επιτάχυνση της επίτευξης των στόχων της διαδικασίας της Μπολόνια, και στην ενίσχυση της αξιοπιστίας του ΕΧΤΕ· ενθαρρύνει τη στήριξη των χωρών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων αυτών· στηρίζει, εν προκειμένω, τη σύναψη ευρειών εταιρικών σχέσεων μεταξύ χωρών, περιφερειών και σχετικών φορέων·
8. ζητεί από τα κράτη μέλη την περαιτέρω ενίσχυση και τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων αξιολόγησης των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, σύμφωνα με τα πρότυπα των προηγμένων εκπαιδευτικών συστημάτων διεθνώς, επιβραβεύοντας την αριστεία, με γνώμονα την εξέλιξη της γνώσης, της έρευνας και της επιστήμης·
9. τονίζει τη σημασία διατήρησης της πολυμορφίας της διδασκαλίας, συμπεριλαμβανομένης γλωσσικής πολυμορφίας· παροτρύνει τα κράτη μέλη να αυξήσουν τις επιχορηγήσεις για τους φοιτητές και να διασφαλίσουν ότι οι εν λόγω επιχορηγήσεις είναι εύκολα προσβάσιμες·
10. επισημαίνει την ανάγκη για καταβολή περαιτέρω προσπαθειών με στόχο την ανάπτυξη του ΕΧΤΕ και για αξιοποίηση της προόδου που έχει σημειωθεί ως προς την επίτευξη των στόχων της και ως προς τον συντονισμό με τον ευρωπαϊκό χώρο εκπαίδευσης και κατάρτισης, τον ευρωπαϊκό χώρο διά βίου μάθησης (ΔΒΜ) και τον ευρωπαϊκό χώρο έρευνας·
11. καλεί όλους τους φορείς που ενδιαφέρονται για την υλοποίηση της διαδικασίας της Μπολόνια να ενισχύσουν τη διασφάλιση ποιότητας προκειμένου να δημιουργηθεί ένας ευρωπαϊκός χώρος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που να αναβαθμίζει την ελκυστικότητά του παρουσιαζόμενος ως σημείο αναφοράς για την ακαδημαϊκή αριστεία παγκοσμίως·
12. καλεί τα κράτη μέλη, τις χώρες του ΕΧΤΕ και την ΕΕ στο σύνολό της, να ενισχύσουν την κατανόηση και τη στήριξη του κοινού για τη διαδικασία της Μπολόνια, μεταξύ άλλων με δράσεις σε επίπεδο βάσης, με σκοπό την εξασφάλιση περισσότερο αποτελεσματικής και δυναμικής συμμετοχής στην επίτευξη των στόχων της διαδικασίας·
13. υπογραμμίζει ότι η Επιτροπή, ως μέλος της διαδικασίας της Μπολόνια, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του ΕΧΤΕ, και την καλεί να ενισχύσει περαιτέρω τον ρόλο της στην αναζωογόνηση της διαδικασίας και στην επίσπευση των προσπαθειών για την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί·
14. υπογραμμίζει την ανάγκη να περιλαμβάνεται η ποιότητα της εκπαίδευσης και της έρευνας στον τριτογενή τομέα, στους στόχους που έχουν τεθεί· θεωρεί ότι ένας από τους δείκτες της επίτευξης αυτών των στόχων θα είναι η αύξηση της απασχολησιμότητας των αποφοίτων, που αποτελεί επίσης στόχο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·
15. ζητεί τη διενέργεια διαλόγου μεταξύ των κυβερνήσεων, των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ΙΤΕ) και των ερευνητικών ινστιτούτων, προκειμένου η αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων να μεγιστοποιηθεί και να καταστεί ευστοχότερη και αποτελεσματικότερη και να αναζητηθούν νέα και διαφορετικά μοντέλα χρηματοδότησης ως συμπλήρωμα της δημόσιας χρηματοδότησης· υπογραμμίζει επίσης τη σημασία του προγράμματος «Ορίζοντας 2020» για τη δρομολόγηση συνεργατικών ερευνητικών έργων ανάμεσα σε ευρωπαϊκά ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, και εκφράζει την ανησυχία του για τις συνεχιζόμενες προσπάθειες περικοπής της χρηματοδότησής του, ενώ άλλα πεδία του προϋπολογισμού παραμένουν άθικτα·
16. καλεί τις κυβερνήσεις να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα της αξιοποίησης της δημόσιας χρηματοδότησης για την εκπαίδευση και να σεβαστούν τον πρωταρχικό στόχο της ΕΕ να επενδυθεί το 3% του ΑΕγχΠ της Ένωσης στην Ε&Α έως το 2020· υπογραμμίζει ότι μια φιλόδοξη χρηματοδότηση της εκπαίδευσης και της έρευνας είναι αναγκαία καθώς πρόκειται για ένα από τα βασικά εργαλεία προκειμένου να εξασφαλιστεί η πρόσβαση σε ποιοτική εκπαίδευση για όλους καθώς επίσης και να καταπολεμηθεί η οικονομική κρίση και η ανεργία·
17. λαμβάνει υπό σημείωση τις δυνατότητες για ευκαιρίες χρηματοδότησης για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση που πρέπει να προσφέρει το ΕΤΣΕ· εκφράζει τις έντονες ανησυχίες του σχετικά με τις σχεδιαζόμενές περικοπές χρηματοδότησης από το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020», που σχετίζονται άμεσα για έρευνα μα εκπαίδευση, υπέρ του ΕΤΣΕ·
18. προειδοποιεί ότι οιεσδήποτε περικοπές στο πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» θα επηρεάσουν αναμφισβήτητα την πλήρη εφαρμογή της διαδικασίας της Μπολόνια και, ως εκ τούτου, παροτρύνει την Επιτροπή να αποσύρει οιαδήποτε παρόμοια πρόταση·
19. ενθαρρύνει προσεγγίσεις τόσο από την κορυφή προς τη βάση όσο και αντίστροφα, στις οποίες θα συμμετέχει το σύνολο της ακαδημαϊκής κοινότητας και οι κοινωνικοί εταίροι, και ζητεί την πολιτική συμμετοχή και συνεργασία των υπουργών του ΕΧΤΕ κατά την ανάπτυξη κοινής στρατηγικής για την επίτευξη των μεταρρυθμίσεων της Μπολόνια·
20. ζητεί την περαιτέρω ανάπτυξη των προγραμμάτων σπουδών με σαφώς καθορισμένους στόχους, με παροχή των γνώσεων και του μείγματος δεξιοτήτων, τόσο γενικών όσο και επαγγελματικών, που απαιτούνται όχι μόνο για την προετοιμασία των αποφοίτων σε σχέση με τις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας και για την ανάπτυξη της ικανότητάς τους για ΔΒΜ αλλά και για την ένταξη των πολιτών, που είναι και το σημαντικότερο· υποστηρίζει την πλήρη εφαρμογή του ευρωπαϊκού πλαισίου για την πιστοποίηση των επαγγελματικών προσόντων·
21. τονίζει τον ρόλο των τομέων της επιστήμης, της τεχνολογίας, της μηχανικής και των μαθηματικών και τη σημασία τους για την κοινωνία, την οικονομία και την απασχολησιμότητα των αποφοίτων·
22. ζητεί την ορθή εφαρμογή του ευρωπαϊκού συστήματος συσσώρευσης και μεταφοράς ακαδημαϊκών μονάδων (ECTS) και του συμπληρώματος διπλώματος στον ΕΧΤΕ, βασικών εργαλείων τα οποία συνδέονται με τον φόρτο εργασίας των φοιτητών και τα μαθησιακά αποτελέσματα, προκειμένου να διευκολυνθεί η κινητικότητα και να βοηθηθούν οι φοιτητές στη συγκέντρωση των ακαδημαϊκών τους επιτευγμάτων και των επιτευγμάτων τους εκτός προγράμματος σπουδών·
23. τονίζει τη σημασία της εξασφάλισης αμοιβαίας αναγνώρισης και συμβατότητας των ακαδημαϊκών τίτλων σπουδών για την ενίσχυση του συστήματος διασφάλισης της ποιότητας σε ευρωπαϊκό επίπεδο και σε όλες τις χώρες που προσχώρησαν στον ΕΧΤΕ, σύμφωνα με την αναθεωρημένη εκδοχή των ευρωπαϊκών προτύπων και κατευθυντήριων γραμμών για τη διασφάλιση της ποιότητας στον ευρωπαϊκό χώρο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης· προσκαλεί όλες τις χώρες του ΕΧΤΕ και τους αντίστοιχους οργανισμούς τους διασφάλισης της ποιότητας, να προσχωρήσουν στα ευρωπαϊκά δίκτυα διασφάλισης της ποιότητας (ENQA και EQAR)·
24. ενθαρρύνει τους εταίρους της διαδικασίας της Μπολόνια και ιδίως την Επιτροπή να μετρούν τακτικά την αναντιστοιχία ικανοτήτων και δεξιοτήτων τη στιγμή που εισέρχονται οι απόφοιτοι στον κόσμο της εργασίας·
25. υπογραμμίζει τη σημασία του στόχου της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» σύμφωνα με τον οποίο επιδιώκεται το 40% των ατόμων ηλικίας 30-34 ετών να έχουν ολοκληρώσει την τριτοβάθμια εκπαίδευση και να έχουν αποκτήσει τις κατάλληλες δεξιότητες και ικανότητες ώστε να βρουν ικανοποιητική απασχόληση·
26. υπογραμμίζει την αξία των πλαισίων προσόντων (ΠΠ) για τη βελτίωση της διαφάνειας, και καλεί τις χώρες της Μπολόνια να διασφαλίσουν τη συμβατότητα των εθνικών ΠΠ τους με τα πλαίσια του ΕΧΤΕ και με τα ευρωπαϊκά ΠΠ·
27. υπογραμμίζει ότι τα εθνικά πλαίσια επαγγελματικών προσόντων (ΕθΠΕΠ) σε πολλά κράτη μέλη οφείλουν ακόμα να προσαρμοστούν στο ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων (ΕΠΕΠ) καθώς επίσης και στα ευρωπαϊκά πρότυπα και κατευθυντήριες γραμμές για τη διασφάλιση ποιότητας· επισημαίνει ότι πολλά εθνικά πλαίσια επαγγελματικών προσόντων δεν έχουν ακόμα καταγραφεί στο ευρωπαϊκό μητρώο οργανισμών διασφάλισης της ποιότητας (EQAR)·
28. επισημαίνει ότι η κινητικότητα των φοιτητών, των διδασκόντων, των ερευνητών και του μη διδακτικού προσωπικού είναι μία από τις βασικές προτεραιότητες της διαδικασίας της Μπολόνια· καλεί τα κράτη μέλη να αυξήσουν τις ευκαιρίες για κινητικότητα καθώς και την ποιότητά της, και τονίζει την ανάγκη ενίσχυσης της εφαρμογής της Στρατηγικής Κινητικότητας 2020 για τον ΕΧΤΕ και της επίτευξης του ποσοτικού στόχου του 20% για την κινητικότητα των φοιτητών έως το 2020· υπογραμμίζει εν προκειμένω τον κρίσιμο ρόλο του προγράμματος Erasmus+ και του «Ορίζοντας 2020» και τη σημασία του να διασφαλιστεί η ομαλή και αποτελεσματική εφαρμογή και προώθησή τους· υπογραμμίζει ότι οι υποτροφίες σπουδών που συνδέονται με το Erasmus+ πρέπει να απαλλάσσονται από φόρους και κοινωνικές εισφορές·
29. ζητεί τη σταδιακή ενσωμάτωση της κινητικότητας των φοιτητών στο επίσημο πρόγραμμα σπουδών των πανεπιστημίων·
30. επισημαίνει την ανάγκη επαρκούς συμμετοχής των φοιτητών και των διδασκόντων της τριτοβάθμιας καλλιτεχνικής και μουσικής εκπαίδευσης στα προγράμματα κινητικότητας της ΕΕ·
31. καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αξιολογήσουν, στο πλαίσιο των κριτηρίων κατάταξης που ισχύουν για τα πανεπιστήμια και τα ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης, το επίπεδο ευρωπαϊκής και διεθνούς σύμπραξης και κινητικότητας που προωθούν·
32. επισημαίνει τον κεντρικό ρόλο των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην προώθηση της κινητικότητας και στην καλλιέργεια αποφοίτων και ερευνητών με γνώσεις και δεξιότητες που τους επιτρέπουν να πετύχουν μέσω της απασχολησιμότητας στην παγκόσμια οικονομία·
33. καλεί τα κράτη μέλη, την ΕΕ και τον ΕΧΤΕ να ενισχύσουν την κινητικότητα, προωθώντας την εκμάθηση γλωσσών, αίροντας τα διοικητικά εμπόδια, παρέχοντας επαρκείς μηχανισμούς χρηματοδοτικής στήριξης και διασφαλίζοντας τη δυνατότητα μεταφοράς επιχορηγήσεων, υποτροφιών και ακαδημαϊκών μονάδων· επισημαίνει ότι η κινητικότητα εξακολουθεί να είναι λιγότερο προσβάσιμη για τους φοιτητές από λιγότερο εύπορα περιβάλλοντα·
34. τονίζει, τόσο ως προς τον σχεδιασμό όσο και ως προς την υλοποίηση προγραμμάτων, τη στροφή του εκπαιδευτικού προτύπου προς μια προσέγγιση η οποία είναι περισσότερο προσανατολισμένη στους φοιτητές και που περιλαμβάνει την προσωπική τους ανάπτυξη· υπογραμμίζει τη σημασία της συμμετοχής των φοιτητών στη διακυβέρνηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης·
35. τονίζει ότι τα προγράμματα σπουδών πρέπει να εστιάζονται στις μακροπρόθεσμες απαιτήσεις της αγοράς· υπογραμμίζει επίσης ότι απασχολησιμότητα σημαίνει ότι οι φοιτητές θα πρέπει να κατέχουν ευρύ φάσμα διαφόρων ικανοτήτων που τους προετοιμάζει για την αγορά εργασίας και τους εξοπλίζει για τη δια βίου μάθηση· ενθαρρύνει στο πλαίσιο αυτό τον ενεργό διάλογο και τη συνεργασία σε εθνικό και διασυνοριακό επίπεδο σε σχέση με προγράμματα και θέσεις πρακτικής άσκησης, μεταξύ πανεπιστημίων και επιχειρήσεων, η οποία μπορεί να συμβάλλει στην αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, στην τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης, στη συμβολή σε μια κοινωνία που βασίζεται στη γνώση και, ως εκ τούτου, να παρέχει ευκαιρίες για αμοιβαία οφέλη με την ευρύτερα κοινωνική έννοια· ενθαρρύνει τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης να παραμένουν ανοιχτά σε διεπιστημονικές σπουδές, στη δημιουργία ερευνητικών πανεπιστημιακών ινστιτούτων και στη συνεργασία με διάφορους εταίρους·
36. τονίζει την ανάγκη να παρασχεθούν ευρείες ευκαιρίες για ΔΒΜ και για συμπληρωματικές μορφές μάθησης όπως η μη τυπική και η άτυπη εκπαίδευση που είναι κρίσιμες για την ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων·
37. ζητεί να καταβληθούν προσπάθειες για την ενίσχυση της σύνδεσης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με την έρευνα και την καινοτομία, μεταξύ άλλων μέσω της προώθησης της εκπαίδευσης με βάση την έρευνα, και επισημαίνει το πρόγραμμα Ορίζων 2020 ως βασικό χρηματοδοτικό μηχανισμό για την τόνωση της έρευνας· ζητεί τον καλύτερο συγχρονισμό των δράσεων για τη στήριξη της διαδικασίας της Μπολόνια, όπως είναι τα προγράμματα Ορίζοντας 2020 και Erasmus+·
38. ζητεί τη δημιουργία περισσότερο ευέλικτων διαύλων μάθησης που περιλαμβάνουν προγράμματα απόκτησης κοινών πτυχίων και διεπιστημονικές σπουδές, και που στηρίζουν την καινοτομία, τη δημιουργικότητα, την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, τη διττή εκπαίδευση και την επιχειρηματικότητα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, και ζητεί τη διερεύνηση των δυνατοτήτων που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες, η ψηφιοποίηση και οι ΤΠΕ, προκειμένου να εμπλουτιστούν η εκμάθηση και η διδασκαλία, αλλά και να αναπτυχθούν περαιτέρω ένα ευρύ φάσμα δεξιοτήτων και νέα μοντέλα μάθησης, διδασκαλίας και αξιολόγησης·
39. καλεί τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, τις δημόσιες διοικήσεις, τους κοινωνικούς εταίρους και τις επιχειρήσεις να ηγηθούν ενός συνεχούς διαλόγου για τη διευκόλυνση και την ενίσχυση της απασχολησιμότητας· υπογραμμίζει, εν προκειμένω, την ανάγκη η συζήτηση να επικεντρωθεί στο αναξιοποίητο δυναμικό της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σχετικά με την τόνωση της ανάπτυξης και της απασχόλησης· καλεί τις χώρες του ΕΧΤΕ και τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης να διασφαλίσουν την ποιότητα της πρακτικής άσκησης και της μαθητείας και να ενισχύσουν την κινητικότητα στο πλαίσιο αυτό· τονίζει ότι οι φορείς πρέπει να συνεργαστούν καλύτερα με σκοπό να αναβαθμίζουν τα βασικά επαγγελματικά προσόντα καθώς και να ανανεώσουν ένα εργατικό δυναμικό με ειδικεύσεις, αλλά επίσης να βελτιώσουν την παροχή, προσβασιμότητα και την ποιότητα του επαγγελματικού προσανατολισμού και της καθοδήγησης σχετικά με την απασχόληση· επισημαίνει, επιπλέον, ότι η πρακτική άσκηση στο πλαίσιο των προγραμμάτων σπουδών και η επαγγελματική μαθητεία πρέπει να ενθαρρύνονται περισσότερο·
40. υπογραμμίζει ότι είναι αναγκαίο να επιτρέπεται σε αναγνωρισμένους πρόσφυγες να έχουν πρόσβαση σε όλα τα ιδρύματα του ΕΧΤΕ, πρόσβαση που τους μπορεί να τους προσφέρει τη δυνατότητα να διάγουν τον βίο τους ανεξάρτητοι μέσω της εκπαίδευσης· υπογραμμίζει επίσης ότι οι άδειες διαμονής για αποφοίτους που αναζητούν εξειδικευμένη επαγγελματική δραστηριότητα πρέπει να απελευθερωθούν περαιτέρω· υπογραμμίζει ότι οι προσπάθειες για την αμοιβαία αναγνώριση των αναγνωρισμένων προσφύγων πρέπει να προωθούνται, ειδικά όσον αφορά την πτυχή της κινητικότητας για τους εν λόγω φοιτητές·
41. τονίζει ότι τα κράτη μέλη και όλα τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που έχουν προσχωρήσει στον ΕΧΤΕ είναι υπεύθυνα για την παροχή ποιοτικής εκπαίδευσης που ανταποκρίνεται σε προκλήσεις της κοινωνίας και της οικονομίας και εφιστά την προσοχή στην ανάγκη στενής συνεργασίας μεταξύ τους προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί στο πλαίσιο της διαδικασίας της Μπολόνια·
42. επισημαίνει ότι μόνο λίγα κράτη μέλη έχουν δημιουργήσει συνολική στρατηγική για να συμπεριλάβουν φοιτητές από λιγότερο ευνοημένα κοινωνικοοικονομικά περιβάλλοντα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και έτσι να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα του αποκαλούμενου «κοινωνικού φίλτρου»·
43. ζητεί μεγαλύτερη εμπλοκή των καθηγητών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στη διαδικασία της Μπολόνια όσον αφορά την προώθηση της ποιότητας της κατάρτισης καθηγητών και της επαγγελματικής κινητικότητας, προκειμένου να ικανοποιηθούν οι νέες εκπαιδευτικές και επιμορφωτικές απαιτήσεις μιας κοινωνίας βασισμένης στη γνώση και να βοηθηθούν οι φοιτητές να έχουν καλύτερες επιδόσεις·
44. τονίζει τον ρόλο της εκπαίδευσης, την ποιότητά της και τη διδακτική αποστολή της υπέρ της διαμόρφωσης των μελλοντικών γενεών, μέσα από τη συμβολή της στην ευρύτερη κοινωνική και οικονομική συνοχή καθώς και στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, στη μεγαλύτερη ανταγωνιστική και αναπτυξιακή δυναμική της· ζητεί, εν προκειμένω, μεγαλύτερη αναγνώριση για το επάγγελμα του εκπαιδευτικού·
45. ζητεί να καταβληθούν οικονομικές και κοινωνικές προσπάθειες για τη βελτίωση της κοινωνικής ένταξης μέσω της παροχής δίκαιης και ανοικτής πρόσβασης σε ποιοτική εκπαίδευση για όλους, διευκολύνοντας την αναγνώριση των ακαδημαϊκών και επαγγελματικών προσόντων, καθώς και των περιόδων σπουδών στο εξωτερικό και της προηγούμενης μάθησης, των προγραμμάτων κοινωνικών δεξιοτήτων και της μη τυπικής και άτυπης μάθησης, και παρέχοντας σχετική εκπαίδευση σε έναν διαφοροποιημένο μαθητικό πληθυσμό μέσω της ΔΒΜ·
46. υπογραμμίζει την κοινωνική διάσταση της διαδικασίας της Μπολόνια· ζητεί την ανάληψη δράσης για τη στοχοθέτηση της αυξημένης συμμετοχής των υποεκπροσωπούμενων και μειονεκτικών ομάδων, επίσης μέσω διεθνών προγραμμάτων κινητικότητας·
47. τονίζει τον ρόλο της εκπαιδευτικής κινητικότητας στη διαπολιτισμική μάθηση και υπογραμμίζει ότι στο πλαίσιο της διαδικασίας της Μπολόνια πρέπει να ληφθούν ενεργά μέτρα για την τόνωση της διαπολιτισμικής γνώσης και του διαπολιτισμικού σεβασμού των φοιτητών·
48. ζητεί να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες για την εκπόνηση στρατηγικής για την εξωτερική διάσταση του ΕΧΤΕ μέσω της συνεργασίας με άλλες περιοχές του κόσμου, προκειμένου να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητά του και η ελκυστικότητά του σε παγκόσμιο επίπεδο, να βελτιωθεί η ενημέρωση για τον ΕΧΤΕ, να ενισχυθεί η συνεργασία βάσει εταιρικής σχέσης, να εντατικοποιηθεί ο πολιτικός διάλογος και να αναγνωριστούν περαιτέρω τα επαγγελματικά προσόντα·
49. εφιστά την προσοχή στην ανάγκη να ενισχυθεί η συλλογή δεδομένων μεταξύ των χωρών του ΕΧΤΕ, ώστε οι προκλήσεις της διαδικασίας της Μπολόνια να προσδιοριστούν και να αντιμετωπιστούν καλύτερα·
50. τονίζει τη σημασία της επόμενης υπουργικής διάσκεψης για τον ΕΧΤΕ, που θα πραγματοποιηθεί στο Ερεβάν τον Μάιο του 2015,για την αντικειμενική και κριτική επανεξέταση της προόδου που έχει σημειωθεί και των αδυναμιών που έχουν διαπιστωθεί όσον αφορά την επίτευξη των προτεραιοτήτων που τέθηκαν για την περίοδο 2012-2015, με σκοπό την τόνωση και την περαιτέρω ολοκλήρωση του ΕΧΤΕ με την πλήρη στήριξη της Ένωσης·
o o o
51. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.
Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων και την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1291/2013 και (ΕΕ) αριθ. 1316/2013 (COM(2015)0010).