Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 11 czerwca 2015 r. w sprawie sytuacji w Nepalu po trzęsieniach ziemi (2015/2734(RSP))
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Nepalu,
– uwzględniając wspólne oświadczenie wiceprzewodniczącej Komisji/ wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Federiki Mogherini, komisarza do spraw rozwoju Nevena Mimicy oraz komisarza do spraw pomocy humanitarnej i reagowania kryzysowego Christosa Stylianidesa z dnia 25 kwietnia 2015 r. w sprawie trzęsienia ziemi w Azji, a także inne oficjalne oświadczenia,
– uwzględniając oświadczenie przewodniczącego Delegacji PE ds. Stosunków z Państwami Azji Południowej z dnia 30 kwietnia 2015 r. w sprawie trzęsienia ziemi w Nepalu,
– uwzględniając wizytę Delegacji PE ds. Stosunków z Państwami Azji Południowej w Nepalu z okazji 9. posiedzenia międzyparlamentarnego PE-Nepal, które odbyło się w dniach 8‑10 kwietnia 2015 r.,
– uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ z dnia 15 maja 2015 r. w sprawie wzmocnienia kryzysowej pomocy doraźnej i odbudowy w reakcji na niszczycielskie skutki trzęsienia ziemi w Nepalu,
– uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych ONZ z 1966 r.,
– uwzględniając Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych z 1966 r.,
– uwzględniając nepalskie inicjatywy podjęte po trzęsieniu ziemi, takie jak krajowy plan odbudowy oraz ocena potrzeb powstałych po klęsce żywiołowej,
A. mając na uwadze, że sytuacja humanitarna zaistniała w Nepalu i okolicznym regionie po niszczycielskim trzęsieniu ziemi, do którego doszło 25 kwietnia 2015 r., i kolejnym trzęsieniu ziemi, które nastąpiło 12 maja 2015 r., pozostaje niezwykle trudna – według dotychczasowych informacji 8 800 osób zginęło, a o wiele więcej odniosło rany, przy czym zniszczeniu uległo co najmniej pół miliona domów, 2,8 mln osób zostało przesiedlonych, zaś miliony potrzebują pilnej pomocy humanitarnej;
B. mając ponadto na uwadze, że około 1,7 mln dzieci zostało dotkniętych skutkami klęski takimi jak przesiedlenie, śmierć jednego bądź obojga rodziców czy zniszczenie domu lub szkoły; mając na uwadze, że sieroty narażone są na zwiększone ryzyko głodu, chorób, wykorzystywania, zaniedbywania i handlu ludźmi; mając na uwadze, że policja nepalska donosi o przypadkach przejmowania grup dzieci przez niespokrewnione z nimi osoby dorosłe; mając na uwadze, że ogłoszono zakaz podróży osób małoletnich pozbawionych opieki oraz zawieszono międzynarodowe adopcje;
C. mając na uwadze, że oprócz tego, iż w wyniku trzęsienia ziemi tragicznie zginęło lub odniosło rany wiele osób, w znacznym stopniu zniszczyło też ono kulturowe, religijne i historyczne dziedzictwo kraju, w tym cztery z siedmiu obiektów wpisanych na listę światowego dziedzictwa oraz tysiące obiektów zabytkowych, świątyń i klasztorów, co stanowi dotkliwą stratę z punktu widzenia tożsamości narodowej, a także spowodowało ograniczenie niezbędnych źródeł dochodów;
D. mając na uwadze, że w regionach górskich odnotowano ponad 500 osuwisk ziemi, które często blokują bieg rzek, stwarzając ryzyko zalewów lub też powodzi na skutek wylania jezior polodowcowych; mając na uwadze, że ryzyko dalszych osuwisk, powodzi i wylewania się jezior jest bardzo wysokie w związku z nadchodzącą porą monsunową;
E. mając na uwadze, że istnieją poważne obawy związane z ryzykiem wybuchu epidemii chorób zakaźnych, w szczególności na obszarach przeludnionych i na obszarach, na których systemy zaopatrzenia w wodę, systemy kanalizacji i systemy utrzymywania czystości przestały funkcjonować;
F. mając na uwadze, że deszcze monsunowe prawdopodobnie rozpoczną się wkrótce i w znacznym stopniu wpłyną na udzielanie doraźnej pomocy, w szczególności na bardziej oddalonych obszarach;
G. mając na uwadze, że ONZ szacuje, iż 1,4 mln ludzi potrzebuje pomocy żywnościowej z powodu poważnych zniszczeń w gospodarstwach domowych utrzymujących się z rolnictwa; mając na uwadze, że pora siewu rozpoczyna się w bieżącym miesiącu, a około 236 000 osób potrzebuje środków produkcji rolnej, w tym nasion ryżu i warzyw, oraz że sytuację pogarszają znaczne straty wśród zwierząt gospodarskich; mając na uwadze, że rolnicy, którzy nie zdążą wykorzystać tegorocznej pory siewu, będą mogli zebrać plony dopiero pod koniec 2016 r.;
H. mając na uwadze, że w dniach 30 kwietnia - 2 maja 2015 r. komisarz C. Stylianides oraz podsekretarz generalna ONZ Valerie Amos wspólnie odwiedzili obszary dotknięty klęską;
I. mając na uwadze, że UE i jej państwa członkowskie zareagowały, zapewniając znaczną pomoc finansową, tj. natychmiastowe uwolnienie 6 mln EUR na pilne potrzeby oraz całkowitą kwotę 22,6 mln EUR przekazaną dotychczas przez Komisję, a także ofiarowując artykuły pierwszej potrzeby oraz wysyłając zespoły poszukiwawcze i ratunkowe za pośrednictwem unijnego mechanizmu ochrony ludności;
J. mając jednak na uwadze, że w dniu 4 czerwca 2015 r. koordynator ONZ ds. pomocy humanitarnej oświadczył, że międzynarodowa pomoc finansowa dla Nepalu nadal jest niezadowalająca oraz że ONZ otrzymała tylko 120 mln USD z całkowitej zaoferowanej kwoty 422 mln USD;
K. mając na uwadze, że niedawno uruchomione centrum pomocy doraźnej w wypadku klęsk żywiołowych oraz strefa pomocy humanitarnej, dzięki którym w ciągu dwóch tygodni rozdzielono racje żywnościowe dla 200 000 osób, również przy wsparciu finansowym UE, działają skutecznie i stanowią dobry przykład ilustrujący kierunek, który rząd obrał przed trzęsieniem ziemi;
L. mając jednak na uwadze, że udzielanie pomocy doraźnej utrudnia ograniczona i zniszczona infrastruktura, przy czym jednak utworzono drogi dostaw poprzez kraje ościenne, w szczególności Indie, w ramach prowadzonej przez nie „Operacji Przyjaźń”;
M. mając na uwadze, że problemy związane z długotrwałymi procedurami celnymi dotyczącymi dostaw pomocy humanitarnej kierowanych do Nepalu przez darczyńców oficjalnych i prywatnych zostały wprawdzie częściowo rozwiązane, lecz nadal występują; mając na uwadze, że obowiązujące przez 30 dni uchylenie ceł przywozowych zostało zastąpione wykazem artykułów w pełni lub częściowo zwolnionych z takiego opodatkowania, w wyniku czego od niektórych artykułów pierwszej potrzeby pobierane są obecnie cła przywozowe;
N. mając na uwadze, że tysiącom osób potrzebującym pomocy po trzęsieniach ziemi grozi, iż zostaną pozostawione same sobie, gdyż pojawiają się niepokojące sygnały, iż dyskryminacja na tle płci oraz przynależności kastowej i etnicznej utrudnia działania pomocowe; mając na uwadze, że ponad połowa społeczności dalitów w Nepalu nadal oczekuje na schronienie i racje żywnościowe;
O. mając na uwadze, że nepalskie Ministerstwo Finansów szacuje koszt odbudowy na około 10 mld USD, co stanowi połowę rocznego PKB tego kraju;
P. mając na uwadze, że rząd Nepalu ogłosił, iż w dniu 25 czerwca 2015 r. zorganizuje międzynarodową konferencję w Katmandu, aby zmobilizować międzynarodowe wsparcie finansowe na rzecz odbudowy kraju;
Q. mając na uwadze, że Nepal, który należy do najuboższych krajów świata, dopiero od niedawna powoli odradza się po wojnie domowej, która toczyła się przez 10 lat; mając jednak na uwadze, że w ostatnich latach rząd czynił wysiłki, by przygotować się na ewentualność niespodziewanego trzęsienia ziemi o znacznej sile;
1. składa głębokie kondolencje wszystkim dotkniętym tą straszną tragedią, wśród nich rodzinom ponad 8 800 osób, które zginęły w Nepalu, Indiach, Chinach i Bangladeszu;
2. pochwala wysiłki podjęte przez nepalskie instytucje i społeczeństwo po trzęsieniu ziemi;
3. z zadowoleniem przyjmuje szybkie udzielenie pomocy przez Komisję i państwa członkowskie UE, a także wzywa społeczność międzynarodową, aby nadal pomagała rządowi Nepalu poprzez krótkoterminową pomocą humanitarną oraz długoterminowe działania na rzecz odbudowy, w tym działania szczególnie skoncentrowane na sektorze rolnictwa i na obszarach trudnodostępnych, oraz aby wywiązywała się ze zobowiązań;
4. podkreśla znaczenie kryzysowej opieki zdrowotnej oraz środków mających na celu zapobieżenie wybuchowi epidemii chorób zakaźnych; wzywa UE i społeczność międzynarodową, aby wspierały rewitalizację placówek i przywracanie usług opieki zdrowotnej w kraju, w szczególności na obszarach oddalonych, w tym poprzez dostarczanie namiotów medycznych i wyposażenia medycznego dla częściowo lub całkowicie zniszczonych placówek opieki zdrowotnej;
5. wzywa rząd Nepalu i społeczność międzynarodową do zadbania o to, by dzieci odseparowane od rodzin mogły jak najszybciej się z nimi połączyć, a także do priorytetowego traktowania dzieci podczas interwencji humanitarnej; ponadto wzywa do zwrócenia specjalnej uwagi na szczególnie trudną sytuację dzieci, w tym liczne przypadki niedożywienia oraz ryzyko wykorzystywania i handlu ludźmi; podkreśla znaczenie umożliwienia dzieciom powrotu do szkół;
6. jest zaniepokojony doniesieniami o wykorzystywaniu i napastowaniu kobiet i dzieci w prowizorycznych obozach oraz wzywa rząd Nepalu do podjęcia dodatkowych środków, aby zapewnić bezpieczeństwo osobom szczególnie narażonym na zagrożenia, a także zapewnić szybkie prowadzenie dochodzeń w związku z takimi doniesieniami;
7. wzywa społeczność międzynarodową, aby pomogła rządowi Nepalu w ratowaniu i przywracaniu do poprzedniego stanu zniszczonego dziedzictwa kulturowego, religijnego i historycznego;
8. zwraca uwagę na szacunki ONZ, według których aby zapewnić pomoc humanitarną, potrzebna jest dodatkowa kwota 298,2 mln USD, w szczególności w związku z nadchodzącą porą monsunową, i wzywa do wznowienia światowych wysiłków na rzecz zaspokojenia tych pilnych potrzeb finansowych;
9. apeluje do rządu Nepalu, aby rozwiązał utrzymujące się problemy związane z procedurami celnymi dotyczącymi dostaw pomocy humanitarnej, zniósł wszelkie tzw. podatki pomocowe pobierane od dostaw pomocy humanitarnej przez lokalną policję na granicach Nepalu oraz współpracował z agencjami pomocowymi w celu zadbania, by pomoc szybko docierała do miejsc, w których jest potrzebna;
10. wyraża zaniepokojenie doniesieniami o dyskryminacji przy dystrybucji pomocy humanitarnej i wzywa rząd Nepalu do zadbania, aby pomoc docierała do osób, które jej potrzebują, niezależnie od tego, kim są i skąd pochodzi pomoc; ponadto wzywa wiceprzewodniczącą/ wysoką przedstawiciel, aby w kontaktach z Nepalem poruszyła tę kwestię na jak najwyższym szczeblu politycznym;
11. wyraża uznanie dla rządów w tym regionie, w szczególności dla rządu Indii, w związku z ich wkładem w międzynarodowe działania pomocowe; wzywa Komisję, państwa członkowskie i zainteresowane podmioty międzynarodowe, aby nadal wspólnie z rządem Nepalu i innymi rządami w tym regionie pracowały nad poprawą gotowości i odporności na wypadek klęsk żywiołowych, w tym nad tworzeniem kodeksów, infrastruktury i planów operacyjno-ratowniczych; podkreśla, że krajowy plan odbudowy powinien także obejmować inne kluczowe kwestie, w tym walkę z ubóstwem, ochronę środowiska i zmianę klimatu;
12. podkreśla, że Nepal, jako kraj znajdujący się w sytuacji pokonfliktowej, potrzebuje dalszych wysiłków krajowych i wsparcia międzynarodowego na rzecz przemian demokratycznych; wzywa siły polityczne Nepalu, aby działały wspólnie w duchu konstruktywnej współpracy i poszukiwania kompromisu z myślą o przyjęciu nowej, demokratycznej i pluralistycznej konstytucji, która odpowiadałaby aspiracjom obywateli Nepalu, stanowiąc kamień milowy w procesie pokojowym oraz w istotny sposób przyczyniając się do szybkiej i pomyślnej odbudowy po klęsce żywiołowej; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje porozumienie osiągnięte w dniu 8 czerwca 2015 r. przez główne nepalskie partie polityczne;
13. podkreśla, że podstawowe znaczenie ma organizacja od dawna opóźniających się wyborów samorządowych, gdyż powodzenie wysiłków na rzecz odbudowy będzie zależeć od potencjału administracyjnego władz lokalnych;
14. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, rządowi i Zgromadzeniu Konstytucyjnemu Nepalu, rządom i parlamentom państw Południowoazjatyckiego Stowarzyszenia na rzecz Współpracy Regionalnej oraz sekretarzowi generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych.