Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Ιουλίου 2015 σχετικά με τις προοπτικές του γαλακτοκομικού τομέα της ΕΕ - επανεξέταση της εφαρμογής της δέσμης μέτρων για τα γαλακτοκομικά προϊόντα (2014/2146(INI))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 261/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 14ης Μαρτίου 2012 για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1234/2007 του Συμβουλίου όσον αφορά τις συμβατικές σχέσεις στον τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων(1),
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2013 για τη θέσπιση κοινής οργάνωσης των αγορών γεωργικών προϊόντων και την κατάργηση των κανονισμών του Συμβουλίου (ΕΟΚ) αριθ. 922/72, (ΕΟΚ) αριθ. 234/79, (ΕΚ) αριθ. 1037/2001 και (ΕΚ) αριθ. 1234/2007(2)·
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής της 13ης Ιουνίου 2014 σχετικά με την εξέλιξη της κατάστασης της αγοράς στον τομέα των γαλακτοκομικών προϊόντων και την εφαρμογή των διατάξεων της «δέσμης μέτρων για τον τομέα του γάλακτος» (COM(2014)0354),
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής του Δεκεμβρίου 2014 σχετικά με τις «προοπτικές για τις αγροτικές αγορές και το σχετικό εισόδημα για την περίοδο 2014-2024»·
– έχοντας υπόψη το άρθρο 349 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο θέμα των εξόχως απόκεντρων περιοχών της ΕΕ,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής της 10ης Δεκεμβρίου 2012 σχετικά με την εξέλιξη της κατάστασης της αγοράς και των επακόλουθων όρων όσον αφορά την ομαλή σταδιακή κατάργηση του συστήματος ποσοστώσεων γάλακτος - δεύτερη έκθεση για την «ομαλή προσγείωση» (COM(2012)0741),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Δεκεμβρίου 2013 σχετικά με τη διατήρηση της παραγωγής γάλακτος στις ορεινές περιοχές, στις μειονεκτικές περιοχές και στις εξόχως απόκεντρες περιοχές μετά τη λήξη των ποσοστώσεων γάλακτος(3),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 8ης Μαρτίου 2011 σχετικά με την έλλειψη πρωτεϊνών στην ΕΕ: ποία η λύση σε ένα μακροχρόνιο πρόβλημα;(4),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 17ης Σεπτεμβρίου 2009 σχετικά με την κρίση στον τομέα παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων(5),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 15ης Ιουλίου 2014 σχετικά με την αντιμετώπιση των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών (ΑθΕΠ) στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων από επιχείρηση σε επιχείρηση (COM(2014)0472),
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 247/2006(6), με τον οποίο θεσπίζονται ειδικά μέτρα στον τομέα της γεωργίας υπέρ των εξόχως απόκεντρων περιοχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1151/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21ης Νοεμβρίου 2012 για τα συστήματα ποιότητας των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων(7),
– έχοντας υπόψη την πρόταση κανονισμού της Επιτροπής της 13ης Ιανουαρίου 2015 σχετικά με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (COM(2015)0010),
– έχοντας υπόψη το σχέδιο γνωμοδότησης της Επιτροπής των Περιφερειών με τίτλο «Το μέλλον του γαλακτοκομικού τομέα»,
– έχοντας υπόψη το μνημόνιο κατανόησης για τη συνεργασία στον τομέα της γεωργίας και της αγροτικής ανάπτυξης εντός της ΕΕ που υπεγράφη μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων στις 23 Μαρτίου 2015,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 52 του Κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού (A8-0187/2015),
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι η «δέσμη μέτρων για τον τομέα του γάλακτος» τέθηκε σε εφαρμογή στις 3 Οκτωβρίου 2012 και θα ισχύει μέχρι τις 30 Ιουνίου 2020·
B. λαμβάνοντας υπόψη ότι όπως αποφασίσθηκε κατά την ενδιάμεση αξιολόγηση της ΚΓΠ του 2003, οι γαλακτοκομικές ποσοστώσεις παύουν να ισχύουν στις 31 Μαρτίου 2015·
Γ. δεδομένων της σημασίας και του επίκαιρου χαρακτήρα των μέτρων που περιλαμβάνονται στο ψήφισμά του της 11ης Δεκεμβρίου 2013 σχετικά με τη διατήρηση της παραγωγής γάλακτος στις ορεινές περιοχές, στις μειονεκτικές περιοχές και στις εξόχως απόκεντρες περιοχές μετά τη λήξη των ποσοστώσεων γάλακτος·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η παγκόσμια αγορά γαλακτοκομικών προϊόντων είναι διαρκώς περισσότερο ευμετάβλητη, με την υψηλότερη τιμή από καταγραφής των δεδομένων να σημειώνεται τον Ιανουάριο 2014 και με σημαντικές πτώσεις στις τιμές να παρατηρούνται στο υπόλοιπο του έτους 2014· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κτηνοτροφία και τα προϊόντα εισροής που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή γαλακτοκομικών είναι ιδιαιτέρως ευάλωτα στις προκλήσεις της μεταβλητότητας με αποτέλεσμα οι τιμές παραγωγού να είναι χαμηλότερες από το κόστος παραγωγής·
E. λαμβάνοντας υπόψη ότι η βιώσιμη γεωργία ως πηγή τροφίμων υψηλής ποιότητας μπορεί να επιτευχθεί μόνον εάν οι τιμές που εισπράττουν οι γεωργοί επαρκούν για να καλύψουν όλα τα έξοδα μιας βιώσιμης παραγωγής·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ρωσική απαγόρευση στα ευρωπαϊκά γαλακτοκομικά προϊόντα από τον Αύγουστο 2014 είχε αρνητικό αντίκτυπο στην εσωτερική αγορά της ΕΕ, αποδεικνύοντας την ανάγκη να είναι κανείς προετοιμασμένος για την εφαρμογή σχετικών με την αντιμετώπιση κρίσεων μέτρων, ανεξαρτήτως της φύσης τους, καθώς και τη σημασία που έχει η διασφάλιση πολλαπλών αγορών για τις εξαγωγές των προϊόντων της ΕΕ, ιδιαιτέρως διότι η παγκόσμια ζήτηση γαλακτοκομικών προϊόντων προβλέπεται να αυξηθεί, σε συνδυασμό με την εξασφάλιση σταθερής και φερέγγυας εσωτερικής αγοράς·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η «δέσμη μέτρων για τον τομέα του γάλακτος» εισήγαγε την δυνατότητα να θεσπίζουν τα κράτη μέλη υποχρεωτικές συμβάσεις για να βοηθούν τους παραγωγούς και τους μεταποιητές στον σχεδιασμό των ποσοτήτων που παράγουν και για να ενισχύουν τη διάρθρωση της αλυσίδας εφοδιασμού, δεδομένου ότι παύουν να ισχύουν οι ποσοστώσεις γάλακτος, και λαμβάνοντας υπόψη ότι λίγα κράτη μέλη έχουν κάνει χρήση αυτού του προνομίου μέχρι τούδε·
H. λαμβάνοντας υπόψη ότι η «δέσμη μέτρων για τον τομέα του γάλακτος» υποχρέωσε τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν τις οργανώσεις των παραγωγών και των ενώσεών τους και τον ζωτικό ρόλο που συνεχίζουν να διαδραματίζουν οι συνεταιρισμοί, έχοντας κατά νου ότι πρέπει να βελτιωθεί η συγκέντρωση της προσφοράς ώστε να αυξηθεί η διαπραγματευτική δύναμη των παραγωγών·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Παρατηρητήριο της Αγοράς Γάλακτος θεσπίστηκε τον Απρίλιο 2014 με σκοπό να βελτιωθεί η παρακολούθηση του γαλακτοκομικού τομέα τόσο για την Επιτροπή όσο και για τον κλάδο και λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι αναγκαίο να ενισχυθεί ο ρόλος του ώστε να δημιουργηθεί εντός του τομέα ένας αποτελεσματικός μηχανισμός προειδοποίησης κρίσεων για γαλακτοπαραγωγικές μονάδες ποικίλων μεγεθών, σε διάφορες γεωγραφικές θέσεις και με διαφορετικές μεθόδους παραγωγής και διανομής·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι το υφιστάμενο δίχτυ ασφαλείας είναι υπέρμετρα χαμηλό για να παρέχει προστασία στην περίπτωση πτώσης της τιμής του γάλακτος·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ένας από τους κύριους στόχους της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ) είναι η ισόρροπη εδαφική ανάπτυξη από οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής άποψης· λαμβάνοντας υπόψη ότι τούτο προϋποθέτει ότι η γεωργία θα συνεχίσει να είναι παραγωγική και βιώσιμη στις μειονεκτικές, τις εξόχως απόκεντρες, τις απομακρυσμένες ή τις ορεινές περιοχές
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το τέλος των ποσοστώσεων θα έχει τεράστιο αρνητικό αντίκτυπο στις εξόχως απόκεντρες περιοχές, ιδίως στις Αζόρες, όπου η παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων αποτελεί την κύρια οικονομική δραστηριότητα αντιπροσωπεύοντας περίπου το 46% της οικονομίας της περιοχής·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι για μεγάλο αριθμό γαλακτοπαραγωγικών εκμεταλλεύσεων σε μειονεκτικές, εξόχως απόκεντρες, νησιωτικές, απομακρυσμένες ή ορεινές περιοχές το κόστος παραγωγής, συλλογής και εμπορίας του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων εκτός της περιοχής παραγωγής τους είναι πολύ υψηλότερο από ό,τι σε άλλες περιοχές και λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν μπορούν να αξιοποιήσουν στον ίδιο βαθμό τις δυνατότητες ανάπτυξης που προκύπτουν από την κατάργηση των ποσοστώσεων εξ αιτίας των φυσικών μειονεκτημάτων που χαρακτηρίζουν αυτές τις περιοχές· για τους ως άνω λόγους αυτοί οι αγρότες ενδέχεται να απειληθούν από υψηλότερη συγκέντρωση παραγωγών στις περισσότερο εύρωστες οικονομικά περιοχές εντός της ΕΕ·
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υποχρεωτικές δηλώσεις σχετικά με τις παραδόσεις ποσοτήτων γάλακτος θα εφαρμόζονται από 1ης Απριλίου 2015·
ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανανέωση των γενεών, ο εκσυγχρονισμός και οι επενδύσεις είναι στοιχεία ζωτικής σημασίας για την ορθή λειτουργία και τη βιωσιμότητα του ευρωπαϊκού γαλακτοκομικού τομέα·
ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το γάλα, ειδικότερα δε τα προϊόντα με την ένδειξη «προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης» (ΠΟΠ), «προστατευόμενης γεωγραφικής ένδειξης» (ΠΓΕ) και «εγγυημένο παραδοσιακό ιδιότυπο προϊόν» (ΕΠΙΠ) που παράγονται σε ολόκληρη την ΕΕ συμβάλλουν σημαντικά στην επιτυχία του τομέα της βιομηχανίας τροφίμων της ΕΕ και την ευημερία των οικονομιών της υπαίθρου όπου κυριαρχούν οι μικρές και μεσαίου μεγέθους οικογενειακές εκμεταλλεύσεις και όπου πρέπει να διατηρηθεί η εκτατική παραγωγή γάλακτος, παρέχει την πρώτη ύλη για μεγάλο αριθμό μεταποιητών στον ιδιωτικό και τον συνεργατικό τομέα, διατηρεί μία ποικίλης μορφής ευρωπαϊκή κληρονομία στον αγροτικό τομέα των ειδών διατροφής και διαδραματίζει βασικό ρόλο στην εδαφική και περιβαλλοντική όψη της Ευρώπης, όπως επίσης και στην κοινωνική σφαίρα, με πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα σε άλλους επιχειρηματικούς τομείς όπως είναι ο τουρισμός·
ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι σε ορισμένα κράτη μέλη έχουν επιβληθεί στους γεωργούς και τους παραγωγούς γάλακτος υψηλά πρόστιμα για υπέρβαση των ποσοστώσεων γάλακτος κατά τα δύο τελευταία έτη της ποσόστωσης·
1. υπενθυμίζει ότι η «δέσμη μέτρων για τον τομέα του γάλακτος» αποσκοπεί σε έναν βιώσιμο, αειφόρο και ανταγωνιστικό γαλακτοκομικό τομέα σε ολόκληρη την ΕΕ με μηχανισμούς ικανούς να ανταποκρίνονται στις εξελίξεις και να παρέχουν εύλογες αποδοχές στους παραγωγούς· τονίζει ότι τα θέματα που εντοπίζονται στη «δέσμη μέτρων για τον τομέα του γάλακτος» παραμένουν εμπόδιο στην δημιουργία μιας βιώσιμης, ανταγωνιστικής και δίκαιης αγοράς γάλακτος και στην εξασφάλιση αξιοπρεπούς εισοδήματος για τους αγρότες·
2. υπενθυμίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η κτηνοτροφία για γαλακτοκομικά προϊόντα όσον αφορά τη διαχείριση του εδάφους, την απασχόληση στις αγροτικές περιοχές και την οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική ανάπτυξη πολλών ευρωπαϊκών αγροτικών περιοχών·
3. τονίζει ότι οι παραγωγοί γαλακτοκομικών προϊόντων, ειδικότερα οι παραγωγοί μικρών εκμεταλλεύσεων, είναι ιδιαιτέρως ευάλωτοι στις εισοδηματικές αυξομειώσεις και τους κινδύνους που δημιουργούν το υψηλό κόστος του κεφαλαίου, ο αλλοιώσιμος χαρακτήρας της παραγωγής, το ευμετάβλητο των τιμών των γαλακτοκομικών προϊόντων και των συντελεστών παραγωγής και της ενέργειας και τονίζει ότι η βιώσιμη απόκτηση των προς το ζην από την παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων είναι μία διαρκής πρόκληση, καθόσον τα έξοδα παραγωγής συχνά προσεγγίζουν ή υπερβαίνουν τις τιμές παραγωγού·
4. υπογραμμίζει ότι οι ευρωπαίοι παραγωγοί έχουν να επωμισθούν υψηλό κόστος λόγω της τιμής των συντελεστών παραγωγής, όπως είναι οι ζωοτροφές, και ότι ως αποτέλεσμα των αυστηρών ευρωπαϊκών ρυθμιστικών διατάξεων σχετικά με την καλή διαβίωση των ζώων και την ασφάλεια των τροφίμων μειώνεται η ανταγωνιστικότητά τους σε σύγκριση με εκείνη των παραγωγών άλλων χωρών·
Αντίκτυπος από το ρωσικό εμπάργκο και η σημερινή κρίση στον τομέα των γαλακτοκομικών προϊόντων
5. παροτρύνει την Επιτροπή να εξετάσει τα αίτια της κρίσης και το ενδεχόμενο λήψης μέτρων για την πρόληψη κρίσεων στο μέλλον, όπως υποδεικνύεται στα άρθρα 219, 221 και 222 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2013 για τη θέσπιση κοινής οργάνωσης των αγορών γεωργικών προϊόντων·
6. παροτρύνει την Επιτροπή να αντιμετωπίσει με περαιτέρω στοχοθετημένα μέτρα στο επίπεδο της αγοράς την κρίση που πλήττει σήμερα τις εσωτερικές αγορές γαλακτοκομικών προϊόντων ως αποτέλεσμα της προς τα κάτω πίεσης της τιμής που προέρχεται από την έλλειψη κατάλληλων μέσων πρόληψης των κρίσεων, την πτώση της ζήτησης παγκοσμίως, την αστάθεια των τιμών παγκοσμίως και το ρωσικό εμπάργκο, ενώ αναγνωρίζει ότι τα πρώτα βήματα που έχουν γίνει μέχρι τούδε προς αντιμετώπιση του αντικτύπου του ρωσικού εμπάργκο·
7. επισημαίνει ότι το πλεόνασμα των γαλακτοκομικών προϊόντων από ορισμένα κράτη μέλη που διατηρούν κατά παράδοση εμπορικές σχέσεις με τη Ρωσία δημιουργεί σημαντικές ανισορροπίες στις εγχώριες αγορές τους, οδηγώντας σε απότομη μείωση των τιμών και καθιστώντας τους τοπικούς παραγωγούς μη ανταγωνιστικούς· καλεί εν προκειμένω την Επιτροπή να αναλύσει τη νέα κατάσταση που έχει δημιουργηθεί και να αναλάβει δράση κατά προτεραιότητα·
8. υπενθυμίζει ότι η κρίση του γαλακτοκομικού τομέα το 2009 επήλθε υπό καθεστώς ποσοστώσεων και λόγω της δυσλειτουργίας της αλυσίδας αξίας των γαλακτοκομικών προϊόντων με αποτέλεσμα την άσκηση προς τα κάτω πίεσης επί της τιμής που καταβάλλεται στους παραγωγούς· υπενθυμίζει στην Επιτροπή ότι η με καθυστέρηση απόκριση στην κρίση ανάγκασε πολλούς παραγωγούς γαλακτοκομικών προϊόντων να κλείσουν τις επιχειρήσεις τους, εκφράζει δεν ανησυχία σχετικά με την ικανότητα της Επιτροπής να αντιδρά γρήγορα και αποτελεσματικά στις κρίσεις της αγοράς· τονίζει ότι η πτώση των τιμών στην πηγή που υπέστησαν οι κτηνοτρόφοι δεν αποτυπώθηκε στις τιμές κατανάλωσης, γεγονός που αποδεικνύει τη μείζονα ανισορροπία μεταξύ των διαφόρων συντελεστών στην αλυσίδα εφοδιασμού γαλακτοκομικών προϊόντων·
9. εκφράζει τη λύπη του, διότι το αίτημα του Κοινοβουλίου που αποσκοπούσε στην περίπτωση σοβαρών κρίσεων στην παροχή ενισχύσεων προς τους παραγωγούς οι οποίοι θα προέβαιναν σε εκούσια μείωση της παραγωγής τους έχει απορριφθεί από το Συμβούλιο· υπογραμμίζει τη σημασία της επανέναρξης της συζήτησης σχετικά με αυτό το εργαλείο διαχείρισης κρίσεων·
10. υπογραμμίζει ότι η κατάργηση των ποσοστώσεων ενέχει τον κίνδυνο να φέρει περαιτέρω συγκέντρωση της παραγωγής γάλακτος προς όφελος των μεγαλύτερων γαλακτοπαραγωγικών εκμεταλλεύσεων και εις βάρος των μικρότερων εκμεταλλεύσεων, χωρίς να εγγυάται αποτελεσματικότητα ή εισόδημα·
Προκλήσεις και ευκαιρίες για τον τομέα των γαλακτοκομικών προϊόντων
11. σημειώνει ότι οι μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προοπτικές για τον τομέα των γαλακτοκομικών προϊόντων τόσο στις εγχώριες όσο και στις παγκόσμιες αγορές παραμένουν ρευστές με τη ζήτηση να παρουσιάζει διακυμάνσεις, αλλά παράλληλα τονίζει ότι ως βασικό μέρος του κλάδου γεωργικών προϊόντων διατροφής το τομέας των γαλακτοκομικών προϊόντων έχει σημαντικά περιθώρια μακροπρόθεσμης αύξησης και δημιουργίας θέσεων εργασίας και ανάπτυξης στις αγροτικές περιοχές, στοιχείο που θα πρέπει επίσης να αποτελέσει στόχο δυνάμει του νέου Επενδυτικού Σχεδίου για την Ευρώπη·
12. τονίζει τη σημασία της ενθάρρυνσης της έρευνας και καινοτομίας για να μπορέσουν όλοι οι παραγωγοί και οι μεταποιητές του τομέα να προσαρμόσουν τα εργαλεία και τις τεχνικές παραγωγής τους ανταποκρινόμενοι στις οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές προσδοκίες·
13. υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο της ανανέωσης των γενεών για το μέλλον του τομέα του γάλακτος και τις σημαντικές ευκαιρίες που υπάρχουν για νέους κτηνοτρόφους στον τομέα των γαλακτοκομικών προϊόντων·
14. καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει νέες δυνατότητες χρηματοδότησης για τα κράτη μέλη, μεταξύ άλλων μέσω των ενισχύσεων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), μέσω των οποίων να επιτευχθεί η αναμόρφωση στον γαλακτοκομικό κλάδο· θεωρεί ότι η χρηματοδοτική στήριξη, όπως είναι τα εγγυητικά, ανανεώσιμα και επενδυτικά κεφάλαια, είναι ουσιώδους σημασίας, παράλληλα με πόρους που καθιστά διαθέσιμους η ΕΤΕπ, με σκοπό να υπάρξει παρέμβαση στο επίπεδο των διαρθρωτικών ταμείων και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων ειδικότερα παρέμβαση που να συνάδει με την ανάπτυξη της υπαίθρου· τούτο θα επέτρεπε την επίτευξη πολλαπλασιαστικού αποτελέσματος όσον αφορά την ανάπτυξη και το εισόδημα, καθώς και τη διευκόλυνση της πρόσβασης των παραγωγών γαλακτοκομικών προϊόντων σε πίστωση· χαιρετίζει επ' αυτού τις χρηματοδοτικές δυνατότητες που παρέχονται στους παραγωγούς γαλακτοκομικών προϊόντων από το νέο ταμείο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, το οποίο προσφέρει χαμηλότερα επιτόκια για να διευκολύνει τις επενδύσεις και τον εκσυγχρονισμό των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και παράλληλα προσφέρει ευκαιρίες χρηματοδότησης στους νέους παραγωγούς για να αναπτύξουν την επιχείρησή τους· πέραν τούτων τονίζει τη συμπληρωματική φύση της χρηματοδότησης μέσω του ΕΤΣΕ, που θα βοηθήσει την ανάπτυξη του τομέα του γάλακτος προσελκύοντας ιδιωτικό κεφάλαιο με σκοπό την εξασφάλιση λογοδοσίας για τις δαπάνες και αυξημένης αποτελεσματικότητας των επενδύσεων·
15. σημειώνει ότι η μεγάλου βαθμού αστάθεια της τιμής και οι επαναλαμβανόμενες κρίσεις, στοιχεία που είναι ασύμβατα με μείζονες επενδύσεις σε ζωικό κεφάλαιο και την εγκατάσταση νέων παραγωγών, αποτελούν τις κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο τομέας γαλακτοκομικών προϊόντων· παροτρύνει την Επιτροπή κατά συνέπεια να εξετάσει το ενδεχόμενο λήψης μέτρων για την άμβλυνση των κινδύνων που δημιουργεί η αυξημένη έκθεση στην παγκόσμια αγορά, να παρακολουθεί περισσότερο εκ του σύνεγγυς την ορθή λειτουργία της ενιαίας αγοράς στον τομέα του γάλακτος και των προϊόντων γάλακτος και να καταρτίσει σχέδιο δράσης για να δείξει με ποίον τρόπο προτίθεται να μετριάσει τους εν λόγω κινδύνους·
Διατήρηση βιώσιμου τομέα γαλακτοκομικών προϊόντων στις μειονεκτούσες, ορεινές, νησιωτικές και εξόχως απόκεντρες περιοχές
16. δεσμεύεται στο να διατηρηθεί η παραγωγή γάλακτος, καθόσον η παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων συνιστά σημαντική κοινωνικοοικονομική συνεισφορά στη γεωργική ανάπτυξη και την ανάπτυξη της υπαίθρου σε ολόκληρη την ΕΕ, τονίζει δε την ιδιαίτερη σημασία που έχει στις μειονεκτικές, ορεινές, νησιωτικές και εξόχως απόκεντρες περιοχές, όπου ενίοτε είναι η μοναδική μορφή δυνατής αγροτικής δραστηριότητας· προσθέτει ότι για τις εν λόγω περιοχές ο τομέας μεριμνά για την κοινωνική, οικονομική και εδαφική συνοχή, την εξασφάλιση εισοδήματος για πολλές οικογένειες, την οργάνωση, κάλυψη και προστασία του εδάφους και τη διατήρηση πολιτιστικών και παραδοσιακών πρακτικών, δεδομένου δε ότι η παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων έχει διαμορφώσει το πολιτιστικό τοπίο επί αιώνες σε αυτές τις περιοχές δημιουργεί σημαντική βάση για τον τουρισμό· τονίζει ότι σε αυτές τις περιοχές το να εγκαταλειφθεί η παραγωγή γάλακτος ισούται με το να εγκαταλειφθεί η αγροτική δραστηριότητα·
17. τονίζει ότι έχει ουσιώδη σημασία να δημιουργηθεί ένας μεταβατικός μηχανισμός στις εξόχως απόκεντρες περιοχές μεταξύ της κατάργησης των ποσοστώσεων και της ελευθέρωσης των αγορών που να καθιστά δυνατή την προστασία των αγροτών και του τομέα στις εν λόγω περιοχές·
18. ζητεί τα μέτρα από το δίχτυ ασφαλείας να ενεργοποιούνται ως ειδικοί δείκτες για τις δραστηριότητες και επιχειρήσεις του γαλακτοκομικού τομέα στις ορεινές περιοχές δεδομένης της διαφοράς στην παραγωγή ανάμεσα στις ορεινές περιοχές γαλακτοκομικών προϊόντων και άλλες εδαφικές περιοχές·
19. εκφράζει απογοήτευση λόγω των χαμηλών επιπέδων εκτέλεσης των μέτρων της «δέσμης μέτρων για τον τομέα του γάλακτος» στις εξόχως απόκεντρες περιοχές και τις ορεινές, νησιωτικές και μειονεκτούσες περιοχές, υπογραμμίζει δε ότι είναι απαραίτητο να διατηρηθούν οι μονάδες παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων ως βιώσιμες και ανταγωνιστικές επιχειρήσεις σε όλα τα εδάφη της Ένωσης· θεωρεί επ' αυτού ότι αυτές οι περιοχές πρέπει να είναι αντικείμενο ιδιαίτερης προσοχής και θέμα ειδικών μελετών της Επιτροπής και των κρατών μελών και ότι πρέπει κανείς να ενθαρρύνεται να χρησιμοποιεί βραχείες αλυσίδες εφοδιασμού δίδοντας προτίμηση στην τοπική παραγωγή στις συγκεκριμένες περιπτώσεις με σκοπό να εξασφαλίζεται η συνέχιση της παραγωγής στις εν λόγω περιοχές και να αποφεύγεται η εγκατάλειψη του τομέα· παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη περαιτέρω να βελτιώσουν και να ενισχύσουν τα καθεστώτα διανομής γάλακτος στα σχολεία, προωθώντας τις βραχείες αλυσίδες εφοδιασμού και καθιστώντας ούτως δυνατή τη διανομή της παραγωγής στις ως άνω περιοχές· τονίζει ότι σε αυτές τις περιοχές το κόστος παραγωγής είναι συστηματικά πλησίον της τιμής παραγωγού ή και το υπερβαίνει, θεωρεί δε ότι οι ισχύουσες αβεβαιότητες στην αλυσίδα εφοδιασμού είναι ιδιαιτέρως επιζήμιες για τις περιοχές, οι οποίες έχουν τους ισχυρότερους φραγμούς και μειωμένες δυνατότητες για οικονομίες κλίμακας· υπενθυμίζει ότι οι αγρότες στις εν λόγω περιοχές εξαρτώνται άμεσα και αποκλειστικά από μικρό αριθμό προμηθευτών για τις εισροές τους και αγοραστών για τη γεωργική παραγωγή τους λόγω της γεωγραφικής απομόνωσής τους· τονίζει ότι η στήριξη για τη δημιουργία και τις δραστηριότητες οργανώσεων παραγωγών θα πρέπει να αντικατοπτρίζει καλύτερα τις πραγματικότητες αυτών των περιοχών· τονίζει ότι είναι αναγκαία η εκτέλεση φιλόδοξων πολιτικών για τη στήριξη αυτών των περιοχών με τη βοήθεια πολιτικών αγροτικής ανάπτυξης, του Επενδυτικού Σχεδίου για την Ευρώπη και της προώθησης και προσαρμογής των ενισχύσεων της ΚΓΠ, όπως επιτρέπεται στην πλέον πρόσφατη αναμόρφωσή της· καλεί την Επιτροπή συνεπώς να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν αυτά τα μέτρα για να καταστεί δυνατή η διατήρηση της παραγωγής γάλακτος στις εν λόγω περιοχές· παροτρύνει την Επιτροπή να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς την εξέλιξη της παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων σε αυτές τις περιοχές και να αξιολογεί τον οικονομικό αντίκτυπο από την κατάργηση των ποσοστώσεων στις γαλακτοκομικές εκμεταλλεύσεις· πιστεύει ότι είναι απαραίτητη η παροχή επιπρόσθετων πόρων στο πρόγραμμα ειδικών μέτρων λόγω του απομακρυσμένου και νησιωτικού χαρακτήρα ορισμένων περιφερειών (POSEI) ώστε να βοηθηθούν οι παραγωγοί γάλακτος να προσαρμοσθούν στις επιπτώσεις από την απορρύθμιση των αγορών και να τους δοθεί η δυνατότητα να διατηρήσουν μια βιώσιμη και ανταγωνιστική δραστηριότητα παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων σε σύγκριση με τον υπόλοιπο ευρωπαϊκό χώρο·
20. τονίζει τη σημασία της χρήσης της προαιρετικής ένδειξης ποιότητας «προϊόν ορεινής παραγωγής» βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1151/2012· καλεί την Επιτροπή να στηρίξει τον εν λόγω χαρακτηρισμό μέσω προώθησης των πωλήσεων·
21. τονίζει τη σημασία των αυτοχθόνων ορεινών βοοειδών για την παραγωγή γάλακτος στις ορεινές περιοχές· καλεί την Επιτροπή να λάβει μέτρα προς ενίσχυση της προαγωγής των ορεινών βοοειδών·
Αστάθεια των τιμών και η κατάργηση των ποσοστώσεων γάλακτος
22. είναι της γνώμης ότι η πολιτική της ΕΕ στον γαλακτοκομικό κλάδο μετά τη λήξη των ποσοστώσεων γάλακτος πρέπει να περιλαμβάνει μέσα προς αξιοποίηση των δυνατοτήτων επέκτασης για την οικονομία της ΕΕ με σκοπό να καταστεί η παραγωγή γάλακτος ελκυστική δραστηριότητα για τους αγρότες και εκτιμά ότι οιαδήποτε μελλοντικά μέτρα πρέπει να ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα και σταθερότητά της για να διευκολύνεται η βιώσιμη ανάπτυξη και καινοτομία στον αγροτικό τομέα και η ποιότητα της ζωής στις περιοχές της υπαίθρου·
23. λαμβάνει γνώση της απόφασης να επεκταθεί σε μία τριετία η πληρωμή των τελευταίων ποσών που επιβαρύνουν τους παραγωγούς δυνάμει του καθεστώτος των ποσοστώσεων, σημειώνει όμως ότι ο τομέας των γαλακτοκομικών προϊόντων έχασε σημαντικούς πόρους το τελευταίο έτος ισχύος των ποσοστώσεων ως αποτέλεσμα της εφαρμογής της υπερεισφοράς και συνιστά ως εκ τούτου τα εν λόγω έσοδα να παραμείνουν εντός του προϋπολογισμού της ΚΓΠ για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του γαλακτοκομικού τομέα·
24. καλεί την Επιτροπή να παρουσιάσει ένα ή περισσότερα μέσα ρύθμισης για την πρόληψη και την αποτελεσματική διαχείριση νέων κρίσεων στον τομέα των γαλακτοκομικών προϊόντων, ιδίως με τη διευκόλυνση της οργάνωσης της παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων από την άποψη της διαχείρισης της προσφοράς· προτρέπει την Επιτροπή να διεξαγάγει επίσημο διάλογο με όλους τους ενδιαφερομένους κύκλους συμφερόντων του γαλακτοκομικού τομέα για να το επιτύχει·
25. θεωρεί ότι θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί εντονότερος ανταγωνισμός ως μέσο για την εξασφάλιση εδαφικής ισορροπίας και περισσότερο ισορροπημένων αποδοχών για τους παραγωγούς εντός της αλυσίδας αξίας των γαλακτοκομικών προϊόντων·
Υλοποίηση της «δέσμης μέτρων για τον τομέα του γάλακτος»
26. τονίζει ότι η εφαρμογή της δέσμης μέτρων για τον τομέα του γάλακτος βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο· εκφράζει εντούτοις την απογοήτευσή του για τα χαμηλά επίπεδα εκτέλεσης των υποχρεωτικών συμβάσεων και συνεπώς προτρέπει αυτές οι συμβάσεις να επεκταθούν σε όλα τα κράτη μέλη· καλεί την Επιτροπή να προβεί σε λεπτομερή ανάλυση των εμποδίων που τίθενται στην υλοποίηση της δέσμης μέτρων για το γάλα και των μέτρων που θα εξασφαλίσουν τη βέλτιστη χρήση των μέσων που τίθενται στη διάθεση των κρατών μελών·
27. εκφράζει τη λύπη του διότι η δέσμη μέτρων για τον τομέα του γάλακτος δεν θεωρήθηκε προτεραιότητα στο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2015, ζητεί δε από την Επιτροπή να εγγράψει επειγόντως αυτήν την προτεραιότητα·
28. εκφράζει τη λύπη του, διότι δεν καθίσταται σαφές από την έκθεση το εάν η Επιτροπή είναι ικανοποιημένη με την υλοποίηση του νέου ρυθμιστικού εργαλείου και διότι η Επιτροπή δεν παρέχει αριθμητικά δεδομένα για το πόσες νέες οργανώσεις παραγωγών, πόσα συμμετέχοντα κράτη μέλη ή πόσες συλλογικές διαπραγματεύσεις αναμένονται· σημειώνει ότι ούτε οι συνέπειες των νέων εργαλείων επί των τιμών του γάλακτος καθίστανται σαφείς· ζητεί εν προκειμένω επακριβή κατάλογο των συνεπειών στις τιμές του γάλακτος και ακριβή καταγραφή των συμμετεχουσών οργανώσεων παραγωγών·
29. συνιστά να εγκρίνει η Επιτροπή σαφείς στόχους όσον αφορά τις οργανώσεις παραγωγών, τις συμβάσεις και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις·
30. υπενθυμίζει ότι ο κανονισμός (EΕ) αριθ. 1308/2013 προβλέπει ότι «προκειμένου να εξασφαλιστεί η βιώσιμη ανάπτυξη της παραγωγής και ένα αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο για τους παραγωγούς γαλακτοκομικών προϊόντων, θα πρέπει να ενισχυθεί η διαπραγματευτική ισχύς τους έναντι των μεταποιητών, κάτι που θα έχει ως συνέπεια τη δικαιότερη κατανομή της προστιθέμενης αξίας κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού»·
31. σημειώνει ότι το πρότυπο των συμβάσεων δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί όπως προβλεπόταν, διότι η θέση των παραγωγών γαλακτοκομικών προϊόντων στην αγορά παραμένει ασθενής, δεν υπάρχουν ελάχιστες προδιαγραφές στις συμβάσεις και οι συνεταιρισμοί αποκλείονται από αυτές·
32. τονίζει ότι η ενίσχυση και η βελτίωση των συμβατικών σχέσεων μέσω της επέκτασής τους για να περιλαμβάνουν ολόκληρο τον κλάδο και ειδικότερα τη μεγάλης κλίμακας διανομή, βοηθούν την εξασφάλιση επί ίσοις όροις κατανομής των εσόδων κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού, καθιστώντας δυνατή την προσθήκη περισσότερης αξίας και εδραιώνει την ευθύνη των εμπλεκόμενων φορέων να λαμβάνουν υπόψη τους την κατάσταση της αγοράς και να αντιδρούν καταλλήλως· τονίζει τη σημασία της εκπαίδευσης και κατάρτισης σε θέματα διαχείρισης κινδύνου ως αναπόσπαστου μέρους του προγράμματος γεωργικών σπουδών, με σκοπό να μπορούν οι γεωργοί να αντιμετωπίζουν την αστάθεια και να χρησιμοποιούν αποτελεσματικά τα διαθέσιμα εργαλεία διαχείρισης κινδύνου·
33. τονίζει τον κίνδυνο ο κλάδος σε κάποιο κράτος μέλος να επιβάλει καταχρηστικές ρήτρες στις συμβάσεις ώστε να ακυρώνουν τον στόχο της σταθερότητας των παραδόσεων, στοιχείου απαραίτητου για να εξασφαλίζεται η διαρκής βιωσιμότητα των εκμεταλλεύσεων παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων·
34. σημειώνει ότι ο τομέας θα μπορούσε περαιτέρω να διερευνήσει τις δυνατότητες που παρέχουν οι μακρύτερης διάρκειας συμβάσεις για ολοκληρωμένες αλυσίδες εφοδιασμού, οι προθεσμιακές συμβάσεις, οι συμβάσεις σταθερού περιθωρίου και η ευχέρεια «κλειδώματος» της τιμής του γάλακτος που να αντικατοπτρίζει το κόστος παραγωγής για μία ορισμένη χρονική περίοδο· πιστεύει ότι πρέπει να διατίθεται η δυνατότητα επιλογής της χρήσης νέων μηχανισμών στις συμβατικές σχέσεις και ότι πρέπει επίσης να διατίθενται μέσα διαμεσολάβησης όσον αφορά τις συμβάσεις·
Ρόλος των οργανώσεων παραγωγών
35. τονίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι οργανώσεις παραγωγών και οι ενώσεις τους στην αύξηση της διαπραγματευτικής ισχύος και της επιρροής που έχουν οι παραγωγοί στην αλυσίδα εφοδιασμού, και επίσης στην έρευνα και καινοτομία, εκφράζει δε τη λύπη του διότι οι κινήσεις για τη σύσταση οργανώσεων παραγωγών υπήρξαν περιορισμένες, ειδικότερα στα νέα κράτη μέλη· θεωρεί ότι οι κανόνες για την αναγνώριση των οργανώσεων των παραγωγών θα πρέπει να ενισχυθούν για να αυξηθεί αποτελεσματικότερα η επιρροή των παραγωγών στη διαπραγμάτευση των συμβάσεων· τονίζει ότι οι οργανώσεις παραγωγών μπορούν να τύχουν οικονομικής ενίσχυσης δυνάμει του Πυλώνα ΙΙ και παροτρύνει τη δημιουργία περισσοτέρων κινήτρων σε επίπεδο ΕΕ και κρατών μελών, επί παραδείγματι μέσω της διάθεσης περισσοτέρων πληροφοριών και της μείωσης του διοικητικού άχθους στους ενδιαφερομένους κύκλους συμφερόντων που επιθυμούν να ιδρύσουν οργανώσεις παραγωγών και να προσχωρήσουν σε αυτές και να συμμετέχουν κατά ποικίλους τρόπους στις δραστηριότητές τους και να πραγματοποιούν εκπαιδευτικές δραστηριότητες μεταξύ των παραγωγών με θέμα τις οργανώσεις παραγωγών ως εργαλείο που θα συμβάλλει στην αντιμετώπιση των ανισορροπιών στην αλυσίδα εφοδιασμού· θεωρεί απαραίτητη την αύξηση των δυνατοτήτων ρύθμισης και οργάνωσης της αγοράς από τις οργανώσεις παραγωγών·
36. υποστηρίζει ότι είναι ανάγκη να βελτιωθούν οι διατάξεις της «δέσμης μέτρων για τον τομέα του γάλακτος» με σκοπό κυρίως την ίδρυση οργανώσεων παραγωγών με περισσότερη ικανότητα διαχείρισης και διαπραγμάτευσης στην αγορά·
37. σημειώνει ότι η δημιουργία οργανώσεων παραγωγών θα μπορούσε να προωθηθεί μέσω της παροχής προορατικής πολιτικής στήριξης για να ενθαρρυνθούν οι κτηνοτρόφοι να θεωρούν τις εν λόγω οργανώσεις ως αρμόζοντα μέσα·
38. τονίζει πόσο σημαντικό είναι να διευκολύνεται η ανταλλαγή πληροφοριών και ο διάλογος με τους παραγωγούς και τις οργανώσεις παραγωγών για να μπορούν να λαμβάνουν υπόψη τους τις εξελίξεις της αγοράς και να προλαμβάνουν την εκδήλωση κρίσεων·
39. εμμένει στο ότι είναι αναγκαίο οι οργανώσεις παραγωγών να είναι επαρκούς μεγέθους και να έχουν νομικό δεσμό με την παραγωγή των κτηνοτρόφων εταίρων τους, καθόσον οι οργανώσεις παραγωγών με απλώς αντιπροσωπευτικό ρόλο δεν έχουν πραγματική ικανότητα να εξασφαλίζουν την τήρηση των όρων ποιότητας και ποσότητας που εμπεριέχονται στις συμβάσεις και δεν έχουν ενδιαφέρον να αναλάβουν ρόλο σοβαρού διαπραγματευτή για τον κλάδο·
40. ζητεί να υποστηριχθεί περισσότερο η δημιουργία ανεξάρτητων οργανώσεων παραγωγών μέσω ευρύτερων μηχανισμών πληροφόρησης και να υποστηριχθούν οι δραστηριότητες διαχείρισης, ώστε να ενθαρρύνονται οι κτηνοτρόφοι να θεωρούν τις συγκεκριμένες δραστηριότητες αποτελεσματικά εργαλεία στα οποία και να συμμετέχουν·
41. καλεί την Επιτροπή να προωθήσει τα διεπαγγελματικά μέσα διαχείρισης που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 για τη θέσπιση κοινής οργάνωσης των αγορών·
42. υπογραμμίζει τον ρόλο των συνεταιρισμών στην παροχή μακρόπνοης σταθερότητας για τα μέλη τους· καλεί την Επιτροπή να διευκολύνει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών·
43. σημειώνει τη σημασία που έχει η ίδρυση διακλαδικών οργανώσεων για την εξασφάλιση διαφάνειας και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών·
44. υπενθυμίζει στην Επιτροπή την σημασία της διαφάνειας καθ' όλο το μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού για να μπορεί ο τομέας να ενθαρρύνει τους εμπλεκόμενους φορείς να ανταποκρίνονται στα μηνύματα της αγοράς· σημειώνει την αυξημένη σημασία που έχουν οι ακριβείς και έγκαιρες πληροφορίες για την αγορά που έχει περάσει στην μετά τις ποσοστώσεις εποχή·
Ενίσχυση του Παρατηρητηρίου της Αγοράς Γάλακτος
45. χαιρετίζει την ίδρυση του Παρατηρητηρίου της Αγοράς Γάλακτος και τονίζει τη σημασία του για την διάδοση και ανάλυση των δεδομένων της αγοράς και ζητεί να διευρυνθεί ο ρόλος του Παρατηρητηρίου· συνιστά να ορισθεί ένας δείκτης της αγοράς που να περιλαμβάνει τις τάσεις όσον αφορά τις τιμολογήσεις προϊόντων, τις τιμές του γάλακτος και τα κόστη παραγωγής· συνιστά να λάβει η Επιτροπή τα απαιτούμενα μέτρα για να εξασφαλίσει ότι το Παρατηρητήριο της Αγοράς Γάλακτος έχει τη δυνατότητα αφενός να παράγει ακριβή δεδομένα σε πραγματικό χρόνο και αφετέρου να διατυπώνει νωρίτερα και συχνότερα προειδοποιήσεις, προβλέψεις κρίσεων και συνιστώμενες δράσεις επί τη βάσει ανάλυσης της αγοράς και εργαλείων πρόβλεψης προς την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τους σχετικούς εμπλεκόμενους φορείς οποτεδήποτε ο δείκτης αγοράς πέφτει κάτω από ένα ορισμένο επίπεδο και όταν το απαιτεί η κατάσταση της αγοράς· θεωρεί ότι οι πληροφορίες που παρέχει το Παρατηρητήριο της Αγοράς Γάλακτος θα πρέπει να αφορούν επικαιροποιήσεις σχετικά με τις τάσεις της αγοράς και των τιμών, δεδομένα σχετικά με το κόστος παραγωγής και τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ της παραγωγής βοείου κρέατος και γάλακτος, την κατανάλωση, την κατάσταση των αποθεμάτων, τις τιμές και τις ανταλλαγές εισαγόμενου ή εξαγόμενου γάλακτος σε ευρωπαϊκό επίπεδο· σημειώνει ότι είναι εξίσου χρήσιμο να ενταχθεί στις πληροφορίες αυτές η παρακολούθηση του κόστους παραγωγής και των διεθνών αγορών για να προσδιορίζονται οιεσδήποτε τάσεις και να αξιοποιούνται ευκαιρίες για εξαγωγές· τονίζει ότι τα δεδομένα θα πρέπει να είναι χαρακτηρίζονται από εύκολη πρόσβαση και να είναι εύχρηστα για όλους τους ενδιαφερόμενους κύκλους συμφερόντων·
46. υπογραμμίζει πόσο σημαντικό είναι το να διαβιβάζονται οι σχετικές πληροφορίες από τα κράτη μέλη προς το Παρατηρητήριο και το να δημοσιοποιεί το Παρατηρητήριο τα μηνιαία δεδομένα που λαμβάνει εγκαίρως και προς όφελος όλων των ενδιαφερομένων κύκλων συμφερόντων και συνιστά να εξετάσει η Επιτροπή το ενδεχόμενο επιπρόσθετων μέσων για να εξασφαλίζεται η έγκαιρη παραλαβή αυτών των πληροφοριών· καλεί την Επιτροπή να αποσαφηνίσει τους κανόνες για τη διαβίβαση των δεδομένων από τα κράτη μέλη για να εξασφαλίζεται ότι οι παρεχόμενες πληροφορίες είναι συγκρίσιμες στο ευρωπαϊκό επίπεδο·
47. καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει πλήρως εξοπλισμένες χωριστές δομές για την απόκτηση δεδομένων για όλους τους τομείς της γεωργίας·
Μέτρα ΚΓΠ και ο τομέας των γαλακτοκομικών προϊόντων
48. σημειώνει ότι δυνάμει του Πυλώνα Ι η προαιρετική συνδεδεμένη στήριξη αποτελεί εργαλείο που διατίθεται για να συνδράμει τον τομέα των γαλακτοκομικών, ενώ δυνάμει του Πυλώνα ΙΙ οι παραγωγοί μπορούν να προσφύγουν σε υπηρεσίες παροχής συμβουλών για να στηρίξουν επιχειρηματικές αποφάσεις και την ορθή οικονομική διαχείριση - εάν κρίνεται αναγκαίο τα κράτη μέλη μπορούν να χρησιμοποιήσουν μέτρα ασφαλίσεων, όπως είναι το εργαλείο σταθεροποίησης εισοδήματος, και μπορούν επίσης να προσδιορίσουν την ομαδοποίηση και τη στοχοθέτηση μέτρων της αγροτικής ανάπτυξης με υψηλότερο επίπεδο βοήθειας στον τομέα
49. καλεί τον τομέα να μελετήσει το ενδεχόμενο ανάπτυξης περαιτέρω ασφαλιστικών εργαλείων όταν η αγορά είναι ισχυρή, για να περιορίζεται η αστάθεια των τιμών του γάλακτος και κατά τρόπο ώστε να μην στερούνται εισόδημα οι ευρωπαϊκές γαλακτοπαραγωγικές εκμεταλλεύσεις· τονίζει ότι είναι αναγκαίο να μελετηθεί η δυνατότητα ένταξης εργαλείων που να αποσκοπούν στη διαχείριση κινδύνων, όπως είναι τα προγράμματα που βασίζονται στην προστασία περιθωρίων, στον Πυλώνα I της ΚΓΠ·
50. τονίζει ότι κατά την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1307/2013 αριθμός κρατών μελών επέλεξαν μια αργή και ελλιπή διεργασία εσωτερικής σύγκλισης, ευνοώντας για μία εισέτι φορά την κτηνοτροφία στα πεδινά όπου οι συνθήκες εργασίας είναι καλές·
51. υποστηρίζει ότι είναι αναγκαίο να επανεξεταστούν οι απαιτήσεις για την ενεργοποίηση του μηχανισμού σταθεροποίησης εισοδήματος που προβλέπεται στο πλαίσιο της αγροτικής ανάπτυξης, καθόσον θεωρεί ότι η απαίτηση απωλειών 30 % για την πρόσβαση στην κοινοτική ενίσχυση ΕΕ είναι υπερβολική·
Οι δυνατότητες του γαλακτοκομικού τομέα της ΕΕ στην παγκόσμια αγορά
52. επισημαίνει ότι η παγκόσμια ζήτηση για γαλακτοκομικά προϊόντα προβλέπεται να αυξάνει κατά 2% ετησίως, στοιχείο που προσφέρει ευκαιρίες για προϊόντα προέλευσης ΕΕ, τονίζει όμως ότι αυτές οι δυνατότητες εξαγωγών πρέπει να εξισορροπηθούν από μία σταθερή εσωτερική αγορά, διότι αυτή αντιπροσωπεύει άνω του 90 % της αγοράς γαλακτοκομικών προϊόντων στην Ευρώπη· σημειώνει εντούτοις ότι στην αγορά αυξάνεται η κυριαρχία από τα αποξηραμένα προϊόντα·
53. επισημαίνει ότι η ΕΕ παραμένει ο πρώτος εισαγωγέας γεωργικών προϊόντων στον κόσμο και ότι η αύξηση της παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων προς εξαγωγή εξαρτάται από τις εισαγωγές ζωοτροφών και χορτονομών·
54. υπογραμμίζει ότι διμερείς εμπορικές διαπραγματεύσεις μπορεί να αντιπροσωπεύουν στρατηγικές ευκαιρίες για τον γαλακτοκομικό τομέα της ΕΕ, σε σχέση δε με αυτό καλεί την Επιτροπή να ασχοληθεί περισσότερο με το άνοιγμα νέων αγορών σε τρίτες χώρες και με την άρση των εμπορικών φραγμών και παροτρύνει την Επιτροπή να λάβει δεόντως υπόψη τις ανησυχίες σχετικά με την 'προστατευόμενη ονομασία προέλευσης', την 'προστατευόμενη γεωγραφική ένδειξη' και το 'εγγυημένο παραδοσιακό ιδιότυπο προϊόν' κατά τις εμπορικές διαπραγματεύσεις με την επιφύλαξη της διατήρησης και βελτίωσης των ευρωπαϊκών προτύπων ποιότητας και ασφάλειας στην παραγωγή και την προσφορά προϊόντων στους καταναλωτές·
55. τονίζει ότι εξακολουθεί αμείωτη η ανάγκη εξεύρεσης και ανάπτυξης νέων αγορών, αύξησης του μεριδίου της ΕΕ στην παγκόσμια αγορά, διασφάλισης πρόσβασης επί όσοις όροις για τους εξαγωγείς της ΕΕ και τόνωσης της αύξησης των βιώσιμων εξαγωγών· καλεί την Επιτροπή επ' αυτού να λάβει τα απαραίτητα μέτρα και να συμμετέχει περισσότερο ενεργά στον προσδιορισμό των νέων αγορών για τις εξαγωγές· είναι της γνώμης ότι οι μελλοντικές δυνατότητες πρέπει να διερευνηθούν χάρις στη βελτίωση των εμπορικών σχέσεων με τις τρίτες χώρες και την επίτευξη δυναμισμού στον τομέα των γαλακτοκομικών προϊόντων, τονίζει δε πόσο σημαντικό είναι να έχει κανείς επίγνωση των καταναλωτικών τάσεων σε αυτές τις αγορές για να έχει την ικανότητα έγκαιρης απόκρισης σε μελλοντικές αλλαγές·
56. σημειώνει πέραν τούτων ότι οι επιχειρήσεις της ΕΕ αντιμετωπίζουν ανταγωνισμό από μικρό αριθμό ισχυρών παγκόσμιων εξαγωγέων (όπως η Νέα Ζηλανδία, οι ΗΠΑ και η Αυστραλία) οι οποίοι είχαν παραδοσιακά πρόσβαση στις ασιατικές αγορές και ασκούν καθοριστική επιρροή στις τιμές των γαλακτοκομικών προϊόντων στην παγκόσμια αγορά·
Συστήματα προώθησης και ποιότητας
57. επισημαίνει ότι ο τομέας των γαλακτοκομικών θα μπορούσε να ωφεληθεί από διευρυμένες πρωτοβουλίες προαγωγής στις εγχώριες αγορές και σε αγορές τρίτων χωρών στο πλαίσιο νέων μέτρων προώθησης και προτρέπει τους παραγωγούς να συμμετάσχουν στις νέες εκστρατείες μετά τη θέση σε ισχύ της νέας νομοθεσίας για την προώθηση προϊόντων το 2016 λαμβάνοντας υπόψη ότι στη νομοθεσία αυτή σχεδιάζεται αύξηση της χρηματοδοτικής στήριξης από την ΕΕ·
58. τονίζει ότι το μεγαλύτερο δυναμικό του κλάδου για τη δημιουργία προστιθέμενης αξίας δεν έγκειται μόνον στα προϊόντα που δεν τυγχάνουν επεξεργασίας και θεωρεί ότι πρέπει να αξιοποιηθούν πλήρως όλες οι ερευνητικές δράσεις για να αναπτυχθούν καινοτόμα γαλακτοκομικά προϊόντα υψηλής αξίας, όπως είναι τα φαρμακευτικά προϊόντα θρέψεως και τα προϊόντα για τη θρέψη νηπίων, ηλικιωμένων και αθλητών·
59. επισημαίνει ότι η Ευρωπαϊκή Σύμπραξη Καινοτομίας (ΕΣΚ) για τη Γεωργική Παραγωγικότητα και Βιωσιμότητα στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζοντας 2020» μπορεί να στηρίξει καινοτόμα έργα συμβάλλοντας στη βιωσιμότητα και υψηλή παραγωγικότητα του γαλακτοκομικό τομέα για να ανταποκρίνεται στην παγκόσμια ζήτηση για γαλακτοκομικά προϊόντα υψηλής αξίας·
60. τονίζει ότι έχει σημασία να στηριχθεί το καθεστώς ενίσχυσης της διανομής γάλακτος στα σχολεία, ενθαρρύνοντας τη συμμετοχή των οργανώσεων παραγωγών και δίδοντας προτεραιότητα στα τοπικά γαλακτοκομικά προϊόντα και τις βραχείες αλυσίδες εφοδιασμού, με στόχο την προώθηση υγιεινών συνηθειών διατροφής μεταξύ των Ευρωπαίων καταναλωτών·
61. σημειώνει ότι ο κλάδος δεν έχει μέχρι τούδε δραστηριοποιηθεί σε σχέση με τα συστήματα 'προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης', 'προστατευόμενης γεωγραφικής ένδειξης' και 'εγγυημένων παραδοσιακών ιδιότυπων προϊόντων' κατά τρόπο συστηματικό και ισορροπημένο σε όλα τα κράτη μέλη· καλεί την Επιτροπή να απλουστεύσει για τους μικρούς παραγωγούς και τις μικρές επιχειρήσεις την πρόσβαση σε αυτά τα συστήματα και τα διοικητικά προαπαιτούμενα για έγκριση, να μειώσει τον διοικητικό φόρτο που σχετίζεται με τη διεργασία αίτησης διατηρώντας τα ως τα ποιοτικά σημεία αναφοράς για τα ευρωπαϊκά προϊόντα που δεν θα τίθενται εν αμφιβόλω στις αγορές εξαγωγών της ΕΕ και να αναλάβει στοχοθετημένη προώθηση δραστηριοτήτων εμπορίας γι' αυτά τα προϊόντα·
62. καλεί την Επιτροπή να απλουστεύσει τους κανόνες που αφορούν τη ρύθμιση της προσφοράς τυριών 'προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης' ή 'προστατευόμενης γεωγραφικής ένδειξης', ιδιαιτέρως όσον αφορά τις ελάχιστες προϋποθέσεις για την έγκριση των εν λόγω συστημάτων·
63. προτρέπει την Επιτροπή να δημοσιοποιήσει το ταχύτερο δυνατό την έκθεση που προβλέπεται στο άρθρο 26 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα στους καταναλωτές, σε σχέση με τη διενέργεια ανάλυσης αντικτύπου της εφαρμογής της υποχρεωτικής αναγραφής της χώρας καταγωγής ή του σημείου προέλευσης στο γάλα και στα γαλακτοκομικά προϊόντα· εκφράζει τη λύπη του διότι το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ δεν έχει ακόμα εκπονήσει τη συγκεκριμένη έκθεση η οποία θα έπρεπε να είχε υποβληθεί έως την 31η Δεκεμβρίου 2014·
Διαχείριση κινδύνου στον τομέα των γαλακτοκομικών προϊόντων
64. επισημαίνει ότι τα υφιστάμενα μέτρα για «δίχτυ ασφαλείας», όπως είναι η κρατική παρέμβαση και η ενίσχυση για την ιδιωτική αποθεματοποίηση, δεν αποτελούν επαρκή εργαλεία για να αντιμετωπιστεί ούτε μια συνεχιζόμενη αστάθεια ούτε μια κρίση στον τομέα του γάλακτος· προσθέτει ότι οι τιμές παρέμβασης είναι υπέρμετρα χαμηλές, δεν έχουν πλέον σχέση με τις τρέχουσες τιμές της αγοράς και έχουν αποδειχθεί αναποτελεσματικές ως προς τη διασφάλιση επαρκών και σταθερών τιμών παραγωγού μακρόπνοα·
65. υπενθυμίζει στην Επιτροπή τη δυνάμει του άρθρου 219 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 υποχρέωσή της όχι μόνον να αντιμετωπίζει μία πραγματική διατάραξη της αγοράς αλλά και να λαμβάνει άμεσα μέτρα για να προλαμβάνει τη διατάραξη της αγοράς, μεταξύ άλλων σε περιπτώσεις όπου η λήψη μέτρων θα απέτρεπε την υλοποίηση των απειλών διατάραξης της αγοράς ή τη μετατροπή τους σε σοβαρότερη ή παρατεταμένη κρίση, ή όταν η καθυστέρηση της λήψης αμέσων μέτρων θα απειλούσε να προκαλέσει ή να επιδεινώσει τη διατάραξη ή θα συνεπαγόταν αύξηση του εύρους των μέτρων που θα απαιτούντο αργότερα για την αντιμετώπιση της απειλής ή της διατάραξης ή θα έβλαπτε τις συνθήκες της παραγωγής ή της αγοράς·
66. καλεί την Επιτροπή να εργασθεί από κοινού με τους εμπλεκόμενους φορείς του τομέα και να εφαρμόσει διατάξεις σχετικά με το δίχτυ ασφαλείας που να ανταποκρίνονται καλύτερα και να είναι περισσότερο ρεαλιστικές βασιζόμενες στις συστάσεις από το Παρατηρητήριο της Αγοράς Γάλακτος, διατάξεις που να παρέχουν ασφάλεια σε περιόδους κρίσης στη διάρκεια των οποίων παρατηρείται ταυτόχρονα σημαντική μείωση των τιμών γάλακτος και σημαντική αύξηση των τιμών των φυσικών προϊόντων προκαλώντας σοβαρό αντίκτυπο στο περιθώριο κέρδους των γεωργών· ζητεί να επικαιροποιηθεί η παρέμβαση για να αντικατοπτρίζει το κόστος της παραγωγής και να προσαρμοσθεί στις αλλαγές που επέρχονται στην αγορά·
67. καλεί την Επιτροπή να εφαρμόσει διατάξεις για το δίχτυ ασφαλείας που να ανταποκρίνονται καλύτερα και να είναι περισσότερο ρεαλιστικές, ζητεί δε η τιμή παρέμβασης να αντικατοπτρίζει καλύτερα το πραγματικό κόστος της παραγωγής και τις πραγματικές τιμές της αγοράς και να προσαρμόζεται στις αλλαγές της αγοράς· ζητεί ως εκ τούτου από την Επιτροπή να προσαρμόσει άμεσα τις τιμές παρέμβασης· επιπλέον αναγνωρίζει ότι οι επιστροφές κατά την εξαγωγή θα πρέπει να αποκατασταθούν προσωρινά στην περίπτωση μιας κρίσης της αγοράς βάσει αντικειμενικών κριτηρίων·
68. καλεί την Επιτροπή να συνεργαστεί με τους ενδιαφερόμενους κύκλους συμφερόντων με σκοπό τον ορισμό δεικτών για το κόστος παραγωγής που να λαμβάνουν υπόψη το κόστος της ενέργειας, των λιπασμάτων, των ζωοτροφών, των μισθών, των ενοικίων και άλλων σημαντικών εισροών, και να αναθεωρήσει αναλόγως τις τιμές αναφοράς· καλεί επίσης την Επιτροπή να συνεργαστεί με τους ενδιαφερόμενους κύκλους συμφερόντων για τον ορισμό ενός δείκτη αγοράς που να καταγράφει τις τάσεις όσον αφορά τις τιμολογήσεις, τις τιμές του γάλακτος και το κόστος παραγωγής·
69. υπογραμμίζει ότι η σημερινή εμπειρία του ρωσικού εμπάργκο καταδεικνύει ότι είναι επιθυμητή η ύπαρξη κατευθυντήριων γραμμών, οι οποίες να έχουν συζητηθεί μεταξύ των κρατών μελών, της Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και να αποτελούν οδηγό για την ενεργοποίηση των μέτρων·
70. υπογραμμίζει την σημασία ύπαρξης ενός εργαλείου αντιμετώπισης κρίσεων που να ανταποκρίνεται καλύτερα και να είναι περισσότερο ρεαλιστικό, συνιστά δε η Επιτροπή μαζί με το Κοινοβούλιο ως συννομοθέτη να αναλάβει δράση με τον κλάδο σχετικά με τη δυνατότητα να χρησιμοποιηθούν μέσα διαχείρισης κινδύνου, όπως είναι οι προθεσμιακές αγορές, για να αντλήσει η ΕΕ οφέλη από την αστάθεια του τομέα και να αυξήσει την ανταγωνιστικότητά της· θεωρεί ότι θα πρέπει επίσης να μελετηθούν νέα μέσα σταθεροποίησης του εισοδήματος, όπως είναι οι ασφαλίσεις προσόδων ή ένα πρόγραμμα προστασίας περιθωρίων του γαλακτοκομικού τομέα·
71. ζητεί από την Επιτροπή σε συνεργασία με τα κράτη μέλη και τους συμμετέχοντες στον γαλακτοκομικό τομέα να αναπτύξουν αποτελεσματικούς και αρμόζοντες μηχανισμούς για να αποτελούν εχέγγυα κατά των περιπτώσεων ξαφνικής και σημαντικής πτώσης της τιμής του γάλακτος·
Αθέμιτες πρακτικές εμπορίας στην αλυσίδα εφοδιασμού του τομέα γαλακτοκομικών προϊόντων
72. τονίζει ότι οι παραγωγοί γαλακτοκομικών προϊόντων, ιδίως οι μικροί παραγωγοί, είναι ιδιαιτέρως ευάλωτοι στις ανισορροπίες της αλυσίδας εφοδιασμού, ειδικότερα λόγω αυξομειώσεων στη ζήτηση, λόγω αύξησης του κόστους παραγωγής και λόγω μείωσης των τιμών παραγωγού, αλλά και στις οικονομικές προτεραιότητες εκάστου κράτους μέλους· εκτιμά ότι η πτωτική πίεση που ασκούν στις τιμές οι έμποροι λιανικής μέσω της σήμανσης των προϊόντων με το δικό τους σήμα και μέσω της επίμονης θεώρησης του γάλακτος σε υγρή μορφή ως είδους που πωλείται με ζημία υπονομεύει το έργο και τις επενδύσεις των παραγωγών του κλάδου και υποβαθμίζει το τελικό προϊόν για τον καταναλωτή· υποστηρίζει ότι είναι ανάγκη να θεσπιστούν κώδικες ορθών πρακτικών μεταξύ των διαφόρων παραγόντων της αλυσίδας εφοδιασμού σε τρόφιμα· τονίζει την ανάγκη να εξευρεθούν μηχανισμοί που να προστατεύουν αποτελεσματικά του κτηνοτρόφους από την εκμετάλλευση από τη βιομηχανία και από τους διανομείς και την κυρίαρχη θέση αυτών στην αγορά λιανικής, ζητεί δε από την Επιτροπή να παρουσιάσει την πρότασή της σχετικά με τον περιορισμό των αθέμιτων πρακτικών εμπορίας όσο το δυνατόν ταχύτερα και να μελετήσει μία ειδική για τον κλάδο προσέγγιση του δίκαιου ανταγωνισμού και των αθέμιτων πρακτικών εμπορίας·
73. φρονεί ότι οι αθέμιτες εμπορικές πρακτικές περιορίζουν σοβαρά τη δυνατότητα πραγματοποίησης επενδύσεων και προσαρμογής του κλάδου και ότι είναι αναγκαία η καταπολέμησή τους στο επίπεδο τόσο της ΕΕ όσο και των κρατών μελών·
74. σημειώνει ότι οι παραγωγοί γαλακτοκομικών προϊόντων θα βρεθούν σε ακόμη ασθενέστερη θέση, εάν δεν υπάρξει πρόγραμμα για την αντιμετώπιση των κρίσεων, ενώ θα αυξηθεί η ισχύς της βιομηχανίας γάλακτος και των μεγάλων ομίλων τροφίμων·
75. ζητεί την ευρύτερη συμμετοχή των παραγωγών γαλακτοκομικών προϊόντων και των οργανώσεών τους στους μηχανισμούς, τις ομάδες και τις πρωτοβουλίες διαχείρισης της αλυσίδας εφοδιασμού σε τρόφιμα·
o o o
76. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή.