Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 8 października 2015 r. w sprawie sytuacji w Tajlandii (2015/2875(RSP))
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Tajlandii, w szczególności z dnia 20 maja 2010 r.(1), 6 lutego 2014 r.(2) i 21 maja 2015 r.(3),
– uwzględniając oświadczenie rzecznika wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Federiki Mogherini z dnia 2 kwietnia 2015 r. w sprawie rozwoju wydarzeń w Tajlandii,
– uwzględniając oświadczenia delegatury UE w porozumieniu z szefami misji UE w Tajlandii z dnia 14 listopada 2014 r., 30 czerwca 2015 r. i 24 września 2015 r.,
– uwzględniając konkluzje Rady w sprawie Tajlandii z dnia 23 czerwca 2014 r.,
– uwzględniając odpowiedź ówczesnej wiceprzewodniczącej Komisji/ wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Catherine Ashton z dnia 15 maja 2013 r. udzieloną w imieniu Komisji w sprawie sytuacji Andy’ego Halla,
– uwzględniając komunikat prasowy opublikowany w dniu 1 kwietnia 2015 r. przez specjalnego sprawozdawcę ONZ ds. promocji oraz ochrony prawa do wolności wyrażania opinii oraz wolności wypowiedzi,
– uwzględniając powszechny okresowy przegląd praw człowieka w Tajlandii przed Radą Praw Człowieka ONZ i wynikające z niego zalecenia, z dnia 5 października 2011 r.,
– uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,
– uwzględniając Deklarację ONZ w sprawie obrońców praw człowieka z 1998 r.,
– uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 r., którego stroną jest Tajlandia,
– uwzględniając konwencję ONZ w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania z 1984 r.,
– uwzględniając deklarację Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej w sprawie praw człowieka,
A. mając na uwadze, że w dniu 20 maja 2014 r. wojsko obaliło rząd Tajlandii, po czym wprowadziło stan wojenny w całym kraju, wymuszając zamknięcie udzielającego pomocy Ośrodka na rzecz Wprowadzania Pokoju i Porządku;
B. mając na uwadze, że siły wojskowe powołały następnie Krajową Radę na rzecz Pokoju i Porządku (NCPO – National Council for Peace and Order), której przywódca, generał Prayuth Chan-ocha, przejął pełnię władzy i ma nieograniczone uprawnienia, aby wydawać rozkazy i wprowadzać reformy konstytucyjne;
C. mając na uwadze, że organy konstytucyjne powołane przez NCPO są kontrolowane przez personel wojskowy, oraz mając na uwadze, że na podstawie sekcji 44 i 47 konstytucji tymczasowej członkowie NCPO posiadają pełny immunitet, obejmujący wszelkie naruszenia i odpowiedzialność za czyny popełnione w trakcie sprawowania urzędu;
D. mając na uwadze, że w dniu 29 sierpnia 2015 r. Komisja Konstytucyjna ukończyła projekt nowej konstytucji, który Narodowa Rada ds. Reform odrzuciła w dniu 6 września 2015 r.; mając na uwadze, że nowa komisja konstytucyjna musi przeredagować konstytucję w ciągu 180 dni oraz że odrzucenie poprzedniego projektu może przedłużyć rządy wojskowych w kraju;
E. mając na uwadze, że czołowe strony internetowe zajmujące się sytuacją polityczną i prawami człowieka w Tajlandii zostały przez NCPO oskarżone o stwarzanie zagrożenia dla bezpieczeństwa narodowego na mocy sekcji 44 konstytucji tymczasowej, oraz mając na uwadze, że kanały telewizyjne i lokalne stacje radiowe związane z jakimikolwiek krajowymi siłami politycznymi podlegają surowej cenzurze;
F. mając na uwadze, że niedawno przyjęta ustawa o zgromadzeniach publicznych, która weszła w życie 14 sierpnia 2015 r., poważnie ogranicza wolność zgromadzeń i nakłada surowe kary, sięgające 10 lat więzienia, za przestępstwa takie jak zakłócanie porządku publicznego;
G. mając na uwadze, że personel wojskowy jest wyznaczany do pełnienia funkcji „urzędników pilnujących porządku publicznego”, którzy mogą dokonywać arbitralnych aresztowań, prowadzić dochodzenia i dokonywać rewizji bez nakazu sądowego;
H. mając na uwadze, że uczestnicy pokojowych demonstracji byli wielokrotnie oskarżani o podburzanie i łamanie prawa, oraz mając na uwadze, że 14 działaczy z Ruchu Neodemokratycznego (NDM) zostało aresztowanych;
I. mając na uwadze, że kara śmierci nadal jest stosowana w Tajlandii, oraz mając na uwadze, że nowe prawodawstwo zwiększyło liczbę okoliczności, w jakich można ją wymierzyć;
J. mając na uwadze, że od zamachu stanu gwałtownie wzrosła liczba uwięzień na podstawie przepisów o obrazie majestatu;
K. mając na uwadze, że Krajowej Komisji Praw Człowieka odmówiono dostępu do torturowanych lub maltretowanych osób przetrzymywanych stale w areszcie pod władzą sądów wojskowych bez przedstawienia im zarzutów lub bez procesu;
L. mając na uwadze, że od zamachu stanu pogorszeniu uległa sytuacja aktywistów z lokalnych społeczności i broniących prawa do ziemi;
M. mając na uwadze, że Tajlandia nie jest sygnatariuszem Konwencji dotyczącej statusu uchodźców z 1951 r. ani dołączonego do niej Protokołu z 1967 r. oraz nie ma formalnych krajowych ram dotyczących azylu; mając na uwadze, że tajskie władze nadal odsyłają uchodźców i osoby ubiegające się o azyl do krajów, gdzie mogą im grozić prześladowania;
N. mając na uwadze, że Tajlandia jest zobowiązana międzynarodowymi traktatami, których jest stroną, do prowadzenia dochodzeń w sprawie tortur, śmierci w więzieniu i innych zarzutów dotyczących poważnych naruszeń praw człowieka, a także do ich odpowiedniego ścigania;
O. mając na uwadze, że oddalono sprawę karną z tytułu oskarżenia o zniesławienie wytoczoną obrońcy praw pracowniczych i obywatelowi UE Andy’emu Hallowi, ale wciąż stawiane są mu zarzuty o cyberprzestępczość i zniesławienie oraz dwie sprawy cywilne o zniesławienie, które mogą zakończyć się siedmioletnim wyrokiem więzienia i grzywną w wysokości wielu milionów dolarów; A. Hall był współautorem sprawozdania organizacji Finnwatch, które nagłaśniało łamanie praw pracowniczych przez tajskiego hurtownika ananasów, mimo że fakt łamania przez firmę praw pracowniczych został potwierdzony przez tajskie Ministerstwo Pracy i przez pracownika firmy w trakcie wcześniejszych rozpraw; mając na uwadze, że rozprawa odbędzie się w dniu 19 października 2015 r.;
P. mając na uwadze, że choć Tajlandia ratyfikowała konwencję nr 29 Międzynarodowej Organizacji Pracy, pracownicy migrujący nie są odpowiednio chronieni; mając na uwadze, że handel pracownikami jest poważnym problemem; mając na uwadze, że szczególnie niepokojąca jest sytuacja w sektorze rybołówstwa;
Q. mając na uwadze, że UE zawiesiła zaledwie rozpoczęte negocjacje z Tajlandią w sprawie dwustronnej umowy o wolnym handlu, które zainicjowano w 2013 r., oraz mając na uwadze, że odmawia podpisania gotowej od listopada 2013 r. umowy o partnerstwie i współpracy do czasu przejęcia władzy przez demokratyczny rząd; mając na uwadze, że UE zajmuje trzecie miejsce wśród najważniejszych partnerów handlowych Tajlandii;
1. z zadowoleniem przyjmuje zdecydowane zaangażowanie UE na rzecz ludności Tajlandii, z którą łączą ją silne wieloletnie związki polityczne, gospodarcze i kulturalne; podkreśla, że UE, będąca przyjacielem i partnerem Tajlandii, wielokrotnie wzywała do przywrócenia procesu demokratyzacji;
2. jest jednak głęboko zaniepokojony pogarszaniem się sytuacji w dziedzinie przestrzegania praw człowieka w Tajlandii od czasu nielegalnego zamachu stanu z maja 2014 r.;
3. apeluje do władz Tajlandii o zniesienie represyjnych ograniczeń prawa do wolności i pokojowego wykonywania innych praw człowieka, zwłaszcza tych, które dotyczą pokojowego uczestnictwa w działalności politycznej;
4. wzywa władze Tajlandii do uchylenia wyroków, wycofania zarzutów i uwolnienia osób prywatnych i operatorów mediów skazanych za pokojowe korzystanie z praw do wolności słowa lub zgromadzeń lub oskarżonych o korzystanie z tych praw; wzywa rząd do niezwłocznego uchylenia sekcji 44 konstytucji tymczasowej związanych z nią przepisów, wykorzystywanych przez organy tajskie jako uzasadnienie ograniczania podstawowych wolności i bezkarnego łamania praw człowieka;
5. apeluje do władz Tajlandii, by pomogły zapobiegać zagrożeniom dla bezpieczeństwa całej ludności i lepiej zajmowały się problemami, które są przedmiotem obaw obywateli obrońców prawa do ziemi;
6. wzywa władze Tajlandii, by jak najszybciej rozpoczęły przekazywanie władzy politycznej z rąk wojska w ręce organów cywilnych; przyjmuje do wiadomości jasny plan zorganizowania wolnych i uczciwych wyborów oraz wzywa do przestrzegania ich harmonogramu;
7. zachęca do przekazania sądom cywilnym wszystkich przyznanych obecnie sądom wojskowym uprawnień do sądzenia cywilów, do zaprzestania arbitralnych zatrzymań na podstawie przepisów o stanie wojennym oraz do wprowadzenia środków ograniczających, a nie rozszerzających uprawnienia wojska do zatrzymywania cywilów;
8. zachęca władze do ponownej analizy przepisów o obrazie majestatu, by zapobiec karaniu za pokojowe korzystanie ze swobody wypowiedzi w sprawach politycznych, a także do zawieszenia nasilonego stosowania tych przepisów w sprawach niepowiązanych;
9. apeluje o przestrzeganie i ochronę prawa do bezpieczeństwa, w tym bezpieczeństwa obrońców praw człowieka, oraz o przeprowadzenie niezwłocznego, skutecznego i niezależnego dochodzenia we wszystkich przypadkach łamania praw obrońców praw człowieka;
10. odnotowuje powołanie przez rząd Tajlandii nowej komisji konstytucyjnej, mającej jak najszybciej przygotować projekt nowej konstytucji; apeluje, by konstytucja opierała się na zasadach demokratycznych, takich jak równość, wolność, sprawiedliwa reprezentacja, przejrzystość, rozliczalność, prawa człowieka, praworządność i publiczny dostęp do zasobów;
11. wzywa rząd Tajlandii do wypełnienia zobowiązań konstytucyjnych i międzynarodowych dotyczących niezawisłości sądownictwa, prawa do wolności wypowiedzi, zrzeszania się i pokojowych zgromadzeń, a także pluralizmu politycznego, zwłaszcza jeśli chodzi o coraz ostrzejsze przepisy dotyczące „walki ze zniesławianiem”;
12. odnotowuje środki przyjęte przez rząd Tajlandii, by zastosować się do minimalnych norm dotyczących zwalczania handlu ludźmi i położyć kres endemicznemu współczesnemu niewolnictwu w łańcuchu dostaw w tajskim sektorze rybołówstwa; zachęca rząd do wdrożenia tych środków w trybie pilnym i do zdwojenia wysiłków w tej dziedzinie;
13. apeluje do Tajlandii o podpisanie i ratyfikowanie Konwencji dotyczącej statusu uchodźców z 1951 r. lub dołączonego do niej protokołu z 1967 r.;
14. apeluje do Tajlandii o podjęcie konkretnych działań zmierzających do zniesienia kary śmierci;
15. z ogromnym zadowoleniem przyjmuje zatwierdzenie tajskiej ustawy o równouprawnieniu płci, która daje widoki na większą otwartość w traktowaniu w tajskim prawie osób homoseksualnych, biseksualnych i transseksualnych (LGBT);
16. z zadowoleniem przyjmuje decyzję o oddaleniu sprawy karnej z tytułu oskarżenia o zniesławienie wytoczonej Andy’emu Hallowi oraz jego późniejsze zwolnienie; wzywa do oddalenia również spraw wszczętych przeciwko niemu przed sądem karnym w Południowym Bangkoku pod zarzutem cyberprzestępczości i zniesławienia, ponieważ jego działania jako obrońcy praw człowieka miały na celu przedstawienie władzom problemu handlu ludźmi i poprawę sytuacji prawnej pracowników migrujących w Tajlandii, co potwierdza jego prawo do poszukiwania informacji i występowania w obronie ofiar bez obaw, że będzie za to represjonowany; w odniesieniu do cywilnych spraw o zniesławienie wyraża zaniepokojenie, że proces może nie być w pełni bezstronny, ponieważ otrzymano doniesienia o powiązaniach własnościowych między skarżącym przedsiębiorstwem a wysokiej rangi tajskimi politykami; wzywa delegaturę UE, by dalej uważnie śledziła sytuację prawną Andy’ego Halla i by jej przedstawiciele byli obecni na rozprawie;
17. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w dniu 1 września 2015 r. sąd okręgowy w Phuket uniewinnił dziennikarzy Chutimę „Oi” Sidasathiana i Alana Morisona;
18. apeluje do społeczności międzynarodowej, w szczególności do UE, by zrobiła, co w jej mocy, w walce z handlem ludźmi, niewolniczą pracą i przymusową migracją, opowiadając się za międzynarodową współpracą przy monitorowaniu łamania praw człowieka w dziedzinie pracy i w zapobieganiu takim przypadkom;
19. zachęca UE i rząd Tajlandii do nawiązania konstruktywnego dialogu w sprawach dotyczących ochrony praw człowieka i procesów demokratyzacji w Tajlandii i w regionie; ponownie wyraża poparcie dla procesu demokratyzacji w Tajlandii;
20. popiera Komisję i Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ESDZ) w utrzymywaniu presji gospodarczej i polityczne w celu zapewnienia przywrócenia w Tajlandii demokratycznych rządów; w związku z tym przypomina rządowi Tajlandii, że nie należy oczekiwać żadnych postępów w sprawie umowy o wolnym handlu oraz umowy o partnerstwie i współpracy między UE a Tajlandią, dopóki władzę sprawuje junta wojskowa;
21. z zadowoleniem przyjmuje nową rolę Tajlandii jako państwa-koordynatora stosunków między ASEAN a UE w latach 2015–2018; wskazuje na wzajemne korzyści, jakie ASEAN i UE mogą wyciągnąć ze współpracy;
22. wzywa ESDZ i delegaturę UE, a także delegatury państw członkowskich do stosowania wszelkich dostępnych narzędzi mogących zapewnić przestrzeganie praw człowieka i zasad praworządności w Tajlandii, zwłaszcza dzięki kontynuowaniu obserwacji dochodzeń i procesów przeciwko przywódcom opozycji;
23. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącej Komisji/ wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Komisji, rządowi i parlamentowi Tajlandii, parlamentom i rządom państw członkowskich, Wysokiemu Komisarzowi Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka oraz rządom państw należących do Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej.