Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie 20. rocznicy układu pokojowego z Dayton (2015/2979(RSP))
Parlament Europejski,
– uwzględniając układ pokojowy z Dayton, jego ramy ogólne i dwanaście załączników do niego,
– uwzględniając swoje rezolucje dnia 7 lipca 2005 r.(1), z dnia 15 stycznia 2009 r.(2) oraz z dnia 9 lipca 2015 r.(3) w sprawie Srebrenicy,
– uwzględniając opinię Komisji Weneckiej z dnia 11 marca 2005 r. w sprawie reformy konstytucyjnej w Bośni i Hercegowinie,
– uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że układ pokojowy z Dayton został podpisany w dniu 14 grudnia 1995 r. w Paryżu i zakończył najkrwawszą wojnę w Europie od zakończenia drugiej wojny światowej;
B. mając na uwadze, że układ ten zakończył wojnę, jednak nie doprowadził do utworzenia samodzielnego i dobrze funkcjonującego państwa, a także mając na uwadze, że instytucjonalna struktura kraju jest zbyt skomplikowana i okazała się nieefektywna;
1. przypomina o znaczeniu podpisania układu pokojowego z Dayton, pamięta o wszystkich ofiarach wojny w Bośni i Hercegowinie i przekazuje szczere wyrazy współczucia rodzinom ofiar;
2. ubolewa nad tym, że 20 lat po zakończeniu konfliktu i sporządzeniu ogólnej umowy ramowej określającej główne aspekty ustaleń pokojowych i przyszły kształt kraju, kolejne rządy nie zdołały zbudować w pełni funkcjonującego i samodzielnego państwa;
3. z zadowoleniem przyjmuje rezultaty działań mających na celu powrót uchodźców i przesiedleńców wewnętrznych oraz odbudowę i restytucję mienia, zgodnie z postanowieniami załącznika 7 do układu z Dayton; podkreśla konieczność pełnego wdrożenia tego załącznika i odnośnej strategii w celu zapewnienia trwałego powrotu przesiedleńców wewnętrznych, uchodźców i innych osób będących ofiarami wojny oraz opracowania na ich rzecz sprawiedliwych, całościowych i trwałych rozwiązań; podkreśla w związku z tym konieczność trwałego powrotu Chorwatów, Bośniaków i innych do Republiki Serbskiej; podkreśla konieczność poczynienia postępów w poprawie integracji społeczno-gospodarczej osób powracających; wzywa do lepszej koordynacji działań na wszystkich szczeblach oraz do zwrócenia większej uwagi na sytuację osób wysiedlonych należących do grup najbardziej podatnych na zagrożenia, w tym Romów i kobiety będące ofiarami przemocy; z ubolewaniem zauważa, że według Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża nadal około 7 000 osób jest zaginionych, a ich los pozostaje nieznany;
4. uznaje pozytywną transformację Bośni i Hercegowiny w ostatnich 20 latach z kraju ogarniętego wojną do państwa aspirującego do członkostwa w Unii Europejskiej;
5. potwierdza zaangażowanie UE na rzecz perspektywy europejskiej i kontynuowania procesu akcesyjnego Bośni i Hercegowiny oraz wszystkich państw Bałkanów Zachodnich; uważa, że współpraca regionalna i proces integracji europejskiej są najlepszą drogą do promowania pojednania oraz przezwyciężenia nienawiści i podziałów;
6. wzywa władze, by wykorzystały 20. rocznicę układu pokojowego z Dayton do przeprowadzenia koniecznych reform – zwłaszcza w kontekście planowanego wniosku Bośni i Hercegowiny o członkostwo w UE; przypomina, że priorytetowe znaczenie ma zaspokojenie społeczno-gospodarczych potrzeb obywateli oraz utworzenie skutecznego mechanizmu koordynacji w odniesieniu do kwestii związanych z UE; przypomina, że kluczowe znaczenie ma również jednoczesne kontynuowanie reform konstytucyjnych i politycznych oraz demokratyzacji systemu politycznego, których celem będzie zagwarantowanie prawdziwej równości i reprezentacji demokratycznej wszystkich trzech narodów składowych i wszystkich obywateli tego kraju; podkreśla, że wszyscy obywatele Bośni i Hercegowiny muszą mieć równe szanse na wybór do organów decyzyjnych wszystkich szczebli;
7. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom państw członkowskich, rządowi i parlamentowi Bośni i Hercegowiny oraz jej części składowych, a także rządom i parlamentom państw Bałkanów Zachodnich.