Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 września 2015 r. w sprawie Rosji, w szczególności spraw Estona Kohvera, Ołeha Sencowa i Ołeksandra Kolczenki (2015/2838(RSP))

P8_TA(2015)0314 RC-B8-0845/2015

Parlament Europejski,

–  uwzględniając konstytucję Rosji, w szczególności jej art. 118, który stanowi, iż w Federacji Rosyjskiej wyłącznie sądy wymierzają sprawiedliwość, oraz art. 120, który przewiduje niezawisłość sędziów, podlegających jedynie konstytucji rosyjskiej i prawu federalnemu;

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 marca 2015 r. w sprawie zabójstwa rosyjskiego przywódcy opozycji Borysa Niemcowa i stanu demokracji w Rosji(1) oraz swoje wcześniejsze sprawozdania i rezolucje w sprawie Rosji, zwłaszcza rezolucję z dnia 15 stycznia 2015 r. w sprawie Rosji, w szczególności przypadku Aleksieja Nawalnego(2), rezolucję z dnia 30 kwietnia 2015 r. w sprawie Nadii Sawczenko(3) oraz rezolucję z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie stosunków UE-Rosja(4),

–  uwzględniając oświadczenie wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Federiki Mogherini z dnia 19 sierpnia 2015 r. w sprawie wyroku wobec estońskiego funkcjonariusza policji Estona Kohvera,

–  uwzględniając oświadczenie wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel z dnia 25 sierpnia 2015 r. w sprawie skazania przez sąd rosyjski obywateli Ukrainy Ołeha Sencowa i Ołeksandra Kolczenki,

–  uwzględniając swoje wcześniejsze sprawozdania i rezolucje w sprawie Rosji, w szczególności zalecenie dla Rady z dnia 23 października 2012 r. w sprawie ustanowienia wspólnych ograniczeń wizowych dla urzędników rządu rosyjskiego zamieszanych w sprawę Siergieja Magnickiego(5), rezolucje z dnia 13 czerwca 2013 r. w sprawie praworządności w Rosji(6) i z dnia 13 marca 2014 r. w sprawie Rosji: wyroków dla demonstrantów uczestniczących w wydarzeniach na Placu Bołotnym(7), i z dnia 23 października 2014 r. w sprawie zamknięcia organizacji pozarządowej Memoriał (laureata Nagrody im. Sacharowa z 2009 r.) w Rosji(8) oraz zalecenie Parlamentu Europejskiego dla Rady z dnia 2 kwietnia 2014 r. w sprawie ustanowienia wspólnych ograniczeń wizowych dla urzędników rządu rosyjskiego zamieszanych w sprawę Siergieja Magnickiego(9),

–  uwzględniając siódme okresowe sprawozdanie Federacji Rosyjskiej(10) rozpatrywane przez Komitet Praw Człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych na posiedzeniach 3136 i 3137(11), które odbyły się w dniach 16 i 17 marca 2015 r.;

–  uwzględniając unijno-rosyjskie konsultacje dotyczące praw człowieka, przeprowadzone w dniu 28 listopada 2013 r.,

–  uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że Federacja Rosyjska, jako członek Rady Europy, Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) i Narodów Zjednoczonych, zobowiązała się do przestrzegania zasad demokracji, praworządności i poszanowania podstawowych wolności i praw człowieka; mając na uwadze, że w wyniku licznych poważnych naruszeń praworządności i przyjęcia restrykcyjnych przepisów w ostatnim okresie istnieją poważne zastrzeżenia co do przestrzegania przez Rosję międzynarodowych i krajowych zobowiązań; a także mając na uwadze, że Unia Europejska wielokrotnie oferowała dodatkowe wsparcie i wiedzę fachową, aby pomóc Rosji w modernizacji jej porządku konstytucyjnego i prawnego oraz w stosowaniu się do niego, zgodnie ze standardami Rady Europy;

B.  mając na uwadze, że estoński funkcjonariusz policji Eston Kohver został we wrześniu 2014 r. uprowadzony przez FSB z terytorium Estonii, a następnie nielegalnie aresztowany w Rosji, które to działanie stanowi wyraźne i poważne pogwałcenie prawa międzynarodowego;

C.  mając na uwadze, że ukraiński reżyser filmowy Ołeh Sencow i działacz społeczny Ołeksandr Kolczenko, którzy sprzeciwili się nielegalnej aneksji przez Rosję Półwyspu Krymskiego, zostali w maju 2014 r. aresztowani w związku z zarzucaną im działalnością prowadzoną na Krymie; mając na uwadze, że byli oni traktowani jak obywatele rosyjscy, mimo że posiadają obywatelstwo ukraińskie;

D.  mając na uwadze, że zarówno w przypadku Ołeha Sencowa, jak i Ołeksandra Kolczenki wysunięto zarzuty stosowania tortur i okrutnego traktowania, w wyniku czego nielegalnie uzyskano zeznania, którym następnie nadano wartość prawną;

E.  mając na uwadze, że Ołeh Sencow i Ołeksandr Kolczenko byli sądzeni przez sąd wojskowy za przestępstwa podlegające całkowicie jurysdykcji cywilnej; mając na uwadze, że w toku procesu wielokrotnie i poważne naruszano procedurę;

F.  mając na uwadze, że specjalny sprawozdawca Rady Praw Człowieka ONZ ds. niezawisłości sędziów i prawników Gabriela Knaul wyraziła w raporcie wydanym w kwietniu 2014 r. po oficjalnej wizycie w Federacji Rosyjskiej poważne zaniepokojenie zarzutami kierowania bezpośrednich i pośrednich gróźb pod adresem sędziów, wywierania na nich niewłaściwego wpływu i presji oraz ingerowania w ich pracę;

G.  mając na uwadze, że istnieje coraz większe zapotrzebowanie na zdecydowaną, spójną i kompleksową politykę UE wobec Rosji, popieraną przez wszystkie państwa członkowskie;

H.  mając na uwadze, że Pakiet działań na rzecz wdrożenia porozumień z Mińska przewidywał uwolnienie i wymianę wszystkich zakładników i osób bezprawnie zatrzymanych, zgodnie z zasadą „wszyscy za wszystkich”;

I.  mając na uwadze, że kilka procesów i postępowań sądowych w ostatnich kilku latach, w tym w sprawach Nawalnego, Magnickiego i Chodorkowskiego, podało w wątpliwość niezawisłość i bezstronność instytucji wymiaru sprawiedliwości Federacji Rosyjskiej;

J.  mając na uwadze, że UE wielokrotnie oferowała dodatkową pomoc i wiedzę fachową, w ramach partnerstwa na rzecz modernizacji, w celu wsparcia działań Rosji na rzecz demokratyzacji i przestrzegania porządku konstytucyjnego i prawnego zgodnie ze standardami Rady Europy;

1.  zdecydowanie potępia wyrok wydany przez sąd okręgowy w Pskowie oraz cały proces estońskiego funkcjonariusza policji Estona Kohvera, którego skazano na 15 lat pozbawienia wolności po tym, jak został uprowadzony w 2014 r. z terytorium Estonii, która jest częścią UE; uważa, że sprawa ta stanowi naruszenie prawa międzynarodowego i podstawowych standardów wymiaru sprawiedliwości;

2.  wzywa Federację Rosyjską, by działała zgodnie ze swoimi zobowiązaniami międzynarodowymi, by natychmiast uwolniła Estona Kohvera i zagwarantowała mu bezpieczny powrót do Estonii;

3.  wyraża głębokie przekonanie, że od samego początku Eston Kohver nie mógł korzystać z prawa do rzetelnego procesu sądowego, gdyż nie było publicznego przesłuchania w jego sprawie, nie zezwolono konsulowi Estonii na udział w przesłuchaniach, uniemożliwiono Estonowi Kohverowi skorzystanie z odpowiedniej pomocy prawnej, a do tego zakazano odwiedzin jego żonie i rodzinie oraz nakazano mu poddać się nieuzasadnionemu badaniu psychiatrycznemu, którego szczegóły pozostają nieznane;

4.  zdecydowanie potępia nielegalne skazanie i uwięzienie Ołeha Sencowa i Ołeksandra Kolczenki; wzywa Federację Rosyjską do ich natychmiastowego uwolnienia i zagwarantowania im bezpiecznego powrotu na Ukrainę; domaga się, by władze rosyjskie w trybie natychmiastowym zbadały, w sposób bezstronny i efektywny, zarzuty torturowania przedstawione przez oskarżonych i świadków w tej sprawie i odrzucone przez prokuratora w trakcie procesu; domaga się również, by śledztwo to było otwarte dla obserwatorów międzynarodowych;

5.  wzywa do uwolnienia wszystkich nielegalnie przetrzymywanych obywateli Ukrainy, w tym Nadii Sawczenko, zgodnie z ustalonym Pakietem działań na rzecz wdrożenia porozumień z Mińska i zobowiązaniem do uwolnienia wszystkich zakładników i wszystkich osób przetrzymywanych w związku z konfliktem na Ukrainie;

6.  ubolewa nad faktem, że w Federacji Rosyjskiej wykorzystuje się prawo i wymiar sprawiedliwości jako instrumenty polityczne, naruszając międzynarodowe prawo i standardy, co pozwoliło na skazanie ukraińskiego reżysera filmowego Ołeha Sencowa i Ołeksandra Kolczenki odpowiednio na 20 i 10 lat więzienia za wyrażanie swoich opinii odzwierciedlających aktywne proukraińskie stanowisko sprzeciwiające się nielegalnej aneksji Krymu przez Federację Rosyjską; zwraca uwagę, że osoby te w żadnym razie nie powinny były zostać postawione przed sądem wojskowym, a wszystkie zeznania uzyskane za pomocą tortur i innych bezprawnych metod nie powinny być brane pod uwagę;

7.  zdecydowanie potępia rażące naruszenie integralności terytorialnej Ukrainy i Estonii, jakim było nielegalne porwanie obywateli obu krajów w celu oskarżenia ich przed sądem rosyjskim;

8.  podkreśla, że sądy rosyjskie nie są właściwe do orzekania w sprawie czynów popełnionych poza uznanym na arenie międzynarodowej terytorium Rosji, a także zwraca uwagę, że postępowania sądowe we wszystkich trzech przypadkach nie powinny być uznawane za zgodne z prawem; wzywa Radę i Komisję do poruszenia tych spraw w ramach kontaktów z władzami rosyjskimi oraz do przedstawienia Parlamentowi odnośnego sprawozdania; wzywa państwa członkowskie, aby uczyniły to samo w trakcie spotkań dwustronnych;

9.  podkreśla, że władze rosyjskie i pracownicy wymiaru sprawiedliwości ponoszą pełną odpowiedzialność za bezpieczeństwo i dobre traktowanie osób zatrzymanych oraz że należy w pełni przestrzegać prawa zatrzymanych do widzenia z rodziną, kontaktu z przedstawicielem placówki dyplomatycznej, odpowiedniej pomocy lekarskiej, pomocy prawnej i konsularnej oraz pełnego dostępu (w tym za pośrednictwem przedstawicieli prawnych) do wszystkich dokumentów i dowodów związanych z zarzutami przeciwko nim;

10.  ponownie potępia nieustanne ataki rządu na dysydentów, skierowane na niezależne organizacje pozarządowe za pomocą tzw. ustawy o „obcych agentach” oraz stałe i przybierające wiele postaci represjonowanie działaczy, przeciwników politycznych i krytyków reżimu;

11.  przypomina Rosji o znaczeniu pełnego przestrzegania przez nią jej międzynarodowych zobowiązań prawnych, jak również o tym, że decyzje wymiaru sprawiedliwości muszą być podejmowane w sposób efektywny i bezstronny oraz muszą być niezależne, w pełni zgodne z prawem, oparte na uzasadnionych dowodach i wolne od jakiejkolwiek ingerencji politycznej; uważa, ze Federacja Rosyjska, jako członek Rady Europy i Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, powinna wywiązywać się z zobowiązań, które sama przyjęła;

12.  wzywa Radę do ustalenia wspólnej unijnej listy urzędników odpowiedzialnych za uprowadzenie, nielegalne zatrzymanie i skazanie Estona Kohvera, Nadii Sawczenko, Ołeha Sencowa i Ołeksandra Kolczenki, do nałożenia i stosowania w całej Unii zakazu wydawania wiz tym urzędnikom oraz do zamrożenia wszelkich aktywów finansowych posiadanych przez nich lub ich najbliższą rodzinę w Unii Europejskiej;

13.  apeluje o intensywniejsze i stałe monitorowanie naruszeń praw człowieka w Rosji oraz na terytoriach przez nią anektowanych; wyraża głębokie zaniepokojenie pogarszającą się sytuacją w zakresie praw człowieka i wzywa władze rosyjskie do przestrzegania tych praw, w tym wolności słowa, zrzeszania się i zgromadzeń, oraz zasad państwa prawa w Rosji oraz na terytorium nielegalnie anektowanego przez nią Krymu; zwraca uwagę, że Rosja wciąż narusza europejską konwencję praw człowieka;

14.  wzywa przewodniczącego Rady Europejskiej oraz wiceprzewodniczącą Komisji/wysoką przedstawiciel do przedstawienia kompleksowej strategii politycznej, która pozwoliłaby UE przejąć inicjatywę i prowadzić bardziej jednoznaczną politykę wobec Rosji;

15.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, Radzie Europy, Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, a także prezydentowi, rządowi i parlamentowi Federacji Rosyjskiej.

(1) Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0074. (2) Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0006. (3) Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0186. (4) Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0225. (5) Dz.U. C 68 E z 7.3.2014, s. 13. (6) Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0284. (7) Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0253. (8) Teksty przyjęte, P8_TA(2014)0039. (9) Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0258. (10) CCPR/C/RUS/7. (11) CCPR/C/SR.3136 i 3137

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 września 2015 r. w sprawie Angoli (2015/2839(RSP))

P8_TA(2015)0315 RC-B8-0846/2015

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Angoli,

–  uwzględniając oświadczenie rzecznika Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka z dnia 12 maja 2015 r. dotyczące Angoli,

–  uwzględniając wspólne oświadczenie wydane w dniu 17 października 2014 r. po pierwszym posiedzeniu ministerialnym Angoli i Unii Europejskiej,

–  uwzględniając dokument „UE i Angola – wspólna droga naprzód” z dnia 23 lipca 2012 r.,

–  uwzględniając wytyczne UE w sprawie obrońców praw człowieka oraz w sprawie wolności słowa,

–  uwzględniając konkluzje Rady z czerwca 2014 r. w sprawie 10. rocznicy wydania wytycznych UE,

–  uwzględniając art. 21 TUE oraz strategiczne ramy UE dotyczące praw człowieka, w których UE zobowiązuje się, że „[n]adal z całą mocą będzie wspierać obrońców wolności, demokracji i praw człowieka na całym świecie”,

–  uwzględniając umowę o partnerstwie z Kotonu podpisaną w czerwcu 2000 r.,

–  uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r. oraz Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 r.,

–  uwzględniając Afrykańską kartę praw człowieka i ludów,

–  uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że w ostatnich miesiącach rząd Angoli nasilił zwalczanie wszystkich podejrzanych o podważanie jego autorytetu, łamiąc prawa człowieka zapisane w konstytucji tego kraju; mając na uwadze, że w Angoli wolność zrzeszania się i zgromadzeń jest nadal ograniczana, a ponadto nasilają się obawy, że za aresztowaniami i prześladowaniem obrońców praw człowieka stoi wojsko i służby wywiadu;

B.  mając na uwadze, że w dniu 14 marca 2015 r. aresztowano bez nakazu obrońcę praw człowieka José Marcosa Mavungo, a w dniu 28 sierpnia 2015 r. prokurator António Nito zwrócił się do sądu w prowincji Kabinda o skazanie José Marcosa Mavungo na 12 lat więzienia za podżeganie do buntu, chociaż nie przedstawiono żadnych dowodów, że popełnił on jakiekolwiek przestępstwo;

C.  mając na uwadze, że w tym samym dniu aresztowany został prawnik Arão Bula Tempo za rzekomy udział w organizacji tego samego protestu; mając na uwadze, że Arão Bula Tempo został zwolniony w dniu 13 maja 2015 r. i oczekuje na proces na podstawie oskarżenia o podburzanie;

D.  mając na uwadze, że w dniu 28 maja 2015 r. dziennikarz i obrońca prawa człowieka Rafael Marques został skazany na pół roku więzienia w zawieszeniu na dwa lata za opublikowanie w 2011 r. książki „Krwawe diamenty: korupcja i tortury w Angoli”, zawierającej informacje o ponad 100 zabójstwach i setkach przypadków tortur popełnionych według doniesień przez strażników i żołnierzy na diamentowych polach w regionie Lunda; mając na uwadze, że nie przeprowadzono śledztwa w sprawie skarg przedłożonych w prokuraturze przez Rafaela Marquesa, a dotyczących łamania praw człowieka w regionie Lunda;

E.  mając na uwadze, że w dniach od 20 do 24 czerwca 2015 r. aresztowano 15 młodych działaczy w związku z prywatną rozmową na tematy polityczne; mając na uwadze, że następnie w dniu 30 czerwca 2015 r. aresztowany został kapitan Zenóbio Lázaro Muhondo Zumba, ponieważ był rzekomo powiązany z 15 zatrzymanymi działaczami;

F.  mając na uwadze, że wszyscy oni zostali aresztowani arbitralnie i niezgodnie z prawem oraz oskarżeni o przygotowywanie rebelii i próby zamachu stanu skierowanego przeciwko prezydentowi i innym członkom rządu;

G.  mając na uwadze, że 15 zatrzymanych działaczy jest przetrzymywanych w areszcie tymczasowym, nie przedstawiono im formalnych zarzutów, nie mają pełnego dostępu do adwokata ani prawa do kontaktów z rodzinami, próbującymi im dostarczyć żywność, i są przetrzymywani w więziennych izolatkach;

H.  mając na uwadze, że zatrzymania działaczy i wtargnięcia do ich domów dokonano bez przedstawienia nakazu ze strony władz; mając na uwadze, że według doniesień są oni poddawani torturom fizycznym i psychicznym oraz że grożono im śmiercią;

I.  mając na uwadze, że władze grożą mobilizującym się matkom młodych działaczy, a rządząca partia Ludowy Ruch Wyzwolenia Angoli (MPLA) uniemożliwiła przeprowadzenie demonstracji osobom domagającym się ich uwolnienia; mając na uwadze, że pokojowa demonstracja krewnych więźniów, którą zorganizowano w Luandzie w dniu 8 sierpnia 2015 r., została zaatakowana i brutalnie rozproszona przez siły bezpieczeństwa;

J.  mając na uwadze, że w lipcu 2015 r. czterech obrońców praw człowieka i korespondenta radia Deutsche Welle tymczasowo aresztowano w czasie odwiedzin u innych działaczy uwięzionych w prowincji Luanda i oskarżono o próbę prowadzenia działalności politycznej w więzieniu;

K.  mając na uwadze, że prawo do pokojowych protestów oraz prawo zrzeszania się i wolność słowa zostały uznane w konstytucji Angoli;

L.  mając na uwadze doniesienia, zgodnie z którymi w kwietniu 2015 w prowincji Huambo siły policyjne dokonały rzezi osób należących do sekty religijnej Światłość Świata; mając na uwadze, że liczby podawane w doniesieniach ogromnie się różnią: mówi się o dziesiątkach, a nawet tysiącach zabitych oraz o wielu osobach wysiedlonych; mając na uwadze, że przez całe miesiące rząd nie zajął się pilną sprawą przeprowadzenia niezależnego śledztwa, jednocześnie gwałtownie zaprzeczając podawanym wysokim liczbom ofiar; mając na uwadze, że obecnie rzecznik praw obywatelskich przygotowuje sprawozdanie na temat tych wydarzeń;

M.  mając na uwadze, że Wysoki Komisarz ONZ ds. Praw Człowieka zaapelował o przeprowadzenie międzynarodowego śledztwa w tej sprawie, co skłoniło rząd do wszczęcia dochodzenia sądowego;

N.  mając na uwadze, że rząd Angoli nasilił również przymusowe eksmisje w Luandzie i innych miastach, zarówno masowe, jak i prowadzone na małą skalę, by usunąć ludzi żyjących w nieformalnych osiedlach i wyeliminować ulicznych handlarzy, w tym kobiety w ciąży i matki z dziećmi;

O.  mając na uwadze, że w marcu 2015 r. wprowadzono nowe przepisy ustanawiające nasiloną kontrolę nad organizacjami pozarządowymi;

P.  mając na uwadze, że społeczeństwo obywatelskie wielokrotnie wskazywało na związki między korupcją, wyczerpywaniem się zasobów naturalnych i sprzeniewierzaniem ich przez rządzącą elitę a łamaniem praw człowieka skierowanym przeciwko tym, którzy podważają i publicznie potępiają status quo;

Q.  mając na uwadze, że chociaż rząd Angoli zobowiązał się do większych starań o ulepszenie systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (AML/CFT) i osiągnięto w tej kwestii pewne postępy, to jednak Grupa Specjalna ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy – międzyrządowa organizacja założona w 1989 r. z inicjatywy grupy G7 w celu opracowania polityki zwalczania prania pieniędzy – nadal wskazuje strategiczne braki w angolańskim systemie AML/CFT;

R.  mając na uwadze, że w niezależnych sprawozdaniach ustalono, iż dochody z ropy naftowej, głównego źródła zasobów dla rządu, nie są bezpośrednio wykorzystywane do pobudzania zrównoważonego rozwoju ani kierowane do lokalnych wspólnot, bogacą się natomiast elity rządzące;

S.  mając na uwadze, że Angola posiada znaczne rezerwy minerałów i ropy naftowej i jest jednym z najszybciej rozwijających się gospodarczo państw na świecie, zwłaszcza od czasu zakończenia wojny domowej; mając na uwadze, że wzrost gospodarczy kraju jest niezwykle nierównomierny, gdyż większość dóbr skupiona jest w rękach niewspółmiernie małej grupy ludzi;

T.  mając na uwadze, że kryzys gospodarczy w kraju, spowodowany gwałtownym spadkiem dochodów z ropy naftowej, może wywołać dalsze niepokoje społeczne i antyrządowe protesty;

U.  mając na uwadze, że w październiku 2014 r. Angola potwierdziła, że zobowiązuje się do prowadzenia dialogu politycznego i współpracy, uzgodnionych w dokumencie „UE i Angola – wspólna droga naprzód”, w którym za filary państwa uznano dobre sprawowanie rządów, demokrację i prawa człowieka;

V.  mając na uwadze, że zgodnie z art. 8 umowy z Kotonu zawartej między UE a Angolą wymiana informacji na temat dobrego sprawowania rządów i praw człowieka odbywa się w drodze formalnego dialogu politycznego, przynajmniej raz do roku, w ramach dokumentu „UE i Angola – wspólna droga naprzód” z 2012 r.;

1.  jest głęboko zaniepokojony szybko pogarszającą się sytuacją, jeśli chodzi o prawa człowieka, podstawowe wolności i przestrzeń demokratyczną w Angoli, a także poważnymi naruszeniami popełnianymi przez siły bezpieczeństwa i brakiem niezawisłości sądownictwa;

2.  wzywa władze Angoli do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia wszystkich obrońców praw człowieka, w tym José Marcosa Mavungo oraz szesnastu (15+1) działaczy aresztowanych w czerwcu 2015 r., a także do wycofania wszystkich postawionych im zarzutów; apeluje także o natychmiastowe i bezwarunkowe uwolnienie wszelkich innych działaczy, więźniów sumienia i przeciwników politycznych arbitralnie aresztowanych i przetrzymywanych wyłącznie za ich poglądy polityczne, pracę dziennikarską lub zaangażowanie w pokojową działalność;

3.  z całą mocą wzywa władze, by zapewniły niestosowanie wobec więźniów żadnych tortur ani brutalnego traktowania oraz by zagwarantowały pełną ochronę oraz dostęp do rodzin i prawników;

4.  wzywa władze Angoli, by niezwłocznie położyły kres arbitralnym aresztowaniom, niezgodnemu z prawem przetrzymywaniu i torturowaniu więźniów przez policję i siły bezpieczeństwa; ponownie stwierdza, że wszystkie doniesienia o łamaniu praw człowieka przez policję i siły bezpieczeństwa, w tym o torturach, muszą prowadzić do szybkiego, bezstronnego i dogłębnego śledztwa, a sprawcy muszą stanąć przed sądem;

5.  jest poważnie zaniepokojony trwającymi próbami ograniczania wolności słowa, wolności mediów i prawa do pokojowego zrzeszania się i zgromadzeń, a także coraz częstszym naruszaniem tych swobód przez władze, i wzywa rządzących Angolą, by niezwłocznie i bezwarunkowo zapewniły przestrzeganie tych swobód; apeluje ponadto o pełne wdrożenie postanowień deklaracji praw człowieka ONZ, Afrykańskiej karty praw człowieka i ludów oraz innych międzynarodowych i regionalnych instrumentów dotyczących praw człowieka, a ratyfikowanych przez Angolę;

6.  zwraca się do delegatury UE w Luandzie o wypełnianie zobowiązań ESDZ do wspierania i ochrony obrońców praw człowieka na całym świecie przez konkretne, dobrze widoczne działania, obejmujące w szczególności obserwację procesów sądowych, polityczne i materialne wsparcie dla obrońców praw człowieka, ich prawników i rodzin oraz prowadzenie na wszystkich szczeblach, w tym w stosunkach na najwyższym szczeblu, stałego dialogu między UE i jej państwami członkowskimi a władzami Angoli, dotyczącego praw człowieka; ponadto wzywa delegaturę o nasilenie dialogu politycznego z rządem Angoli we wszystkich stosunkach politycznych, handlowych i dotyczących rozwoju w celu zapewnienia, że rząd będzie wypełniał swoje krajowe i międzynarodowe zobowiązania w dziedzinie praw człowieka, zgodnie z obietnicą daną na pierwszym posiedzeniu ministerialnym UE-Angola w październiku 2014 r.; apeluje o wykorzystanie w tym celu wszelkich odpowiednich narzędzi i instrumentów, w tym europejskiego instrumentu na rzecz wspierania demokracji i praw człowieka na świecie;

7.  wzywa UE i państwa członkowskie do przyznania, że angolańskie organy cechuje wysoki poziom korupcji, który poważnie zagraża poszanowaniu praw człowieka i rozwojowi kraju, do wdrożenia zasad z „zestawu narzędzi” na rzecz praw człowieka, zanim zaczną prowadzić jakiekolwiek ustalenia z Angolą, oraz do dokonania przeglądu kluczowych sektorów krajowego programu orientacyjnego w ramach 11. Europejskiego Funduszu Rozwoju;

8.  ubolewa, że mimo przeprowadzenia ogólnokrajowej badania w 2007 r. i realizacji szeroko zakrojonego programu odminowywania nadal nie ma pewności co do rozmiarów zagrożenia minami przeciwpiechotnymi i wybuchowymi pozostałościami wojennymi; apeluje do UE o monitorowanie, kontrolowanie i ocenę rzeczywistego wykorzystania funduszy oraz o zapewnienie skutecznego i ukierunkowanego wykorzystania przyznanych środków budżetowych w celu należytego oczyszczenia terenu z min i pozostałości;

9.  apeluje do angolańskich organów sądowych o wykazanie, że nie poddają się żadnej politycznej instrumentalizacji, i o zapewnienie ochrony praw uznanych w instrumentach prawnych, np. prawa dostępu do wymiaru sprawiedliwości i prawa do rzetelnego procesu sądowego;

10.  apeluje do rządu Angoli o przeprowadzenie w trybie pilnym przejrzystego i wiarygodnego dochodzenia w sprawie rzezi w Huambo, a także o zapewnienie wsparcia tym, którzy przeżyli i zostali wysiedleni; przyłącza się do apelu ONZ o przeprowadzenie niezależnego międzynarodowego dochodzenia uzupełniającego;

11.  nadal jest zaniepokojony faktem niewdrożenia środków służących zwalczaniu przemocy wobec kobiet i dzieci; wzywa władze do nasilenia walki ze szkodliwymi tradycyjnymi praktykami, np. stygmatyzowaniem dzieci oskarżonych o czary;

12.  przypomina, że w umowie z Kotonu Angola zobowiązała się do poszanowania zasad demokracji i praworządności oraz praw człowieka, co obejmuje wolność słowa, wolność mediów, dobre sprawowanie rządów oraz przejrzystość w sprawowaniu funkcji politycznych; apeluje do rządu Angoli o dotrzymanie tych zobowiązań zgodnie z art. 11b, 96 i 97 umowy z Kotonu, a jeśli zobowiązania te nie zostaną dotrzymane, apeluje do Komisji o wszczęcie stosownej procedury zgodnie z art. 8, 9 i 96 umowy z Kotonu;

13.  apeluje do UE i państw członkowskich o zajęcie się sprawą przejrzystości w handlu wszystkimi zasobami naturalnymi, w tym ropą naftową, a zwłaszcza o pełne wdrożenie i monitorowanie obowiązujących przepisów dotyczących sprawozdawczości w podziale na poszczególne państwa; wzywa władze Angoli i przedsiębiorstwa zagraniczne, by pomogły umacniać sprawowanie rządów w sektorze wydobywczym, zobowiązując się do realizacji inicjatywy na rzecz przejrzystości w przemyśle wydobywczym, oraz by przeprowadziły przegląd wdrażania procesu z Kimberley; ponadto wzywa rząd Angoli do przestawienia planu przystąpienia do Partnerstwa na rzecz Otwartego Rządu, a tym samym konkretnego planu walki z korupcją, zwiększenia przejrzystości i poprawy rozliczalności w sektorze publicznym;

14.  zachęca UE i USA do współpracy i koordynacji działań dotyczących wdrażania sekcji 1504 ustawy Dodda-Franka;

15.  wzywa administrację krajową i organy nadzorcze państw członkowskich do wzmożonej czujności w kwestii przestrzegania europejskich przepisów dotyczących walki z praniem pieniędzy, w tym normatywnych zasad dotyczących należytej staranności i odpowiedniej analizy ryzyka, w szczególności z udziałem osób pochodzących z Angoli, które zajmują eksponowane stanowiska polityczne;

16.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że rząd Angoli uznał istnienie problemów dotyczących odszkodowania za przejęte grunty, a także z zadowoleniem przyjmuje sprawozdania mediów, które sugerują, że poprawiają się mechanizmy dystrybucji i odszkodowań; zachęca do dalszych działań w tym kierunku;

17.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji/ wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Unii Afrykańskiej, Afrykańskiej Komisji Praw Człowieka i Ludów, rządom krajów Południowoafrykańskiej Wspólnoty Rozwoju, prezydentowi i parlamentowi Angoli, rządowi USA, sekretarzowi generalnemu ONZ, Radzie Praw Człowieka ONZ i Wspólnemu Zgromadzeniu Parlamentarnemu AKP-UE.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 września 2015 r. w sprawie Azerbejdżanu (2015/2840(RSP))

P8_TA(2015)0316 RC-B8-0856/2015

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Azerbejdżanu, w szczególności dotyczące sytuacji praw człowieka i praworządności,

–  uwzględniając stosunki nawiązane między UE a Azerbejdżanem, które obowiązują od 1999 r. i przedstawiają się jako realizacja planu działania w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa (EPS), utworzenie Partnerstwa Wschodniego (EaP), negocjacje nad układem o stowarzyszeniu UE-Azerbejdżan oraz udział Azerbejdżanu w Zgromadzeniu Parlamentarnym Euronest,

–  uwzględniając sprawozdanie z dnia 25 marca 2015 r. w sprawie postępów poczynionych przez Azerbejdżan w 2014 r. w ramach EPS (SWD(2015)0064),

–  uwzględniając plan działania UE i Azerbejdżanu w zakresie europejskiej polityki sąsiedztwa,

–  uwzględniając uwagi przewodniczącego Rady Europejskiej Donalda Tuska przedstawione dnia 22 lipca 2015 r. po spotkaniu z prezydentem Azerbejdżanu Ilhamem Alijewem,

–  uwzględniając wizytę specjalnego przedstawiciela UE ds. praw człowieka Stavrosa Lambrinidisa w Baku w dniach 23–26 lutego 2015 r.,

–  uwzględniając oświadczenie Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka Zeida Ra’ada Al-Husseina z dnia 8 września 2015 r., w którym potępia on powtarzające się ataki na społeczeństwo obywatelskie i niezależne głosy w Azerbejdżanie,

–  uwzględniając oświadczenia wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Federiki Mogherini oraz komisarza Johannesa Hahna w sprawie niedawnych zatrzymań, więzienia, skazywania i morderstw czołowych dziennikarzy i obrońców praw człowieka w Azerbejdżanie,

–  uwzględniając oświadczenie UE z dnia 19 sierpnia 2015 r. w sprawie praw człowieka w Azerbejdżanie wydane na posiedzeniu specjalnym nr 1064 Stałej Rady OBWE w Wiedniu,

–  uwzględniając niedawne oświadczenia sekretarza generalnego Rady Europy Thorbjørna Jaglanda na temat sprawy Khadiji Ismajlowej, sprawy Leyli Yunus, dyrektorki Instytutu na rzecz Pokoju i Demokracji w Azerbejdżanie, oraz jej męża Arifa Yunusa, jak również morderstwa azerbejdżańskiego dziennikarza Rasima Alijewa,

–  uwzględniając oświadczenie z Helsinek przyjęte przez Zgromadzenie Parlamentarne OBWE podczas dorocznej sesji odbywającej się w dniach 5–9 lipca 2015 r., które „potępia nieustanne prześladowania i więzienie pod politycznie motywowanymi zarzutami dziennikarzy i obrońców praw człowieka w kilku państwach należących do OBWE i wyraża zaniepokojenie nieustannym nadużywaniem procedur administracyjnych i podatkowych w celu uzasadnienia tych czynów”,

–  uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy z dnia 23 czerwca 2015 r. w sprawie funkcjonowania instytucji demokratycznych w Azerbejdżanie,

–  uwzględniając opinię Komisji Weneckiej Rady Europy wydaną w dniu 15 grudnia 2014 r. zgodnie z którą ostatnie zmiany wprowadzone do prawa dotyczącego organizacji pozarządowych „dodatkowo ograniczają działalność takich organizacji w Azerbejdżanie”,

–  uwzględniając unijne wytyczne dotyczące obrońców praw człowieka oraz konkluzje Rady z dnia 23 czerwca 2014 r. przy okazji dziesiątej rocznicy tych wytycznych,

–  uwzględniając postanowienia deklaracji ONZ w sprawie obrońców praw człowieka, przyjęte przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 9 grudnia 1998 r.,

–  uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że ogólna sytuacja praw człowieka w Azerbejdżanie w ostatnich kilku latach ulega ciągłemu pogorszeniu, o czym świadczy coraz większe zastraszanie, represje oraz coraz częstsze wszczynanie postępowań karnych przeciwko liderom organizacji pozarządowych, obrońcom praw człowieka, dziennikarzom i innym przedstawicielom społeczeństwa obywatelskiego;

B.  mając na uwadze, że nagradzana dziennikarka śledcza dla RFE/RL Khadija Ismajlowa została skazana na siedem i pół roku więzienia pod zarzutem domniemanego sprzeniewierzenia, przywłaszczenia i oszustw podatkowych po opublikowaniu kilku tekstów na temat korupcji, w którą wmieszana miała być rodzina prezydenta, mając na uwadze, że obrońcy praw człowieka Leyla i Arif Yunusowie zostali skazani odpowiednio na osiem i pół oraz siedem lat więzienia pod zarzutem, między innymi, nadużyć finansowych i oszustw podatkowych w procesie, który nie spełniał międzynarodowych standardów; mając na uwadze, że znany działacz na rzecz praw człowieka Rasul Jafarow oraz wysoko ceniony prawnik zajmujący się prawami człowieka Intigam Alijew zostali skazani pod podobnymi zarzutami w procesie, w czasie którego notorycznie były łamane należyte procedury, oraz że obecnie odbywają oni karę więzienia w wysokości odpowiednio sześć lat i trzy miesiące oraz siedem i pół roku; mając na uwadze, że wielu innych zasłużonych przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego w Azerbejdżanie przebywa w więzieniu, w tym Anar Mammadli, Rauf Mirkadirow, Omar Mammadow, Tofik Yakublu, Ilgar Mammadow, Nijat Alijew, Araz Gulijew, Parwiz Hashimli, Sejmur Hezi, Hilal Mammadow i Taleh Khasmammadow; mając również na uwadze, że niektórzy z nich stopniowo podupadają na zdrowiu;

C.  mając na uwadze, że Leyla Yunus i Rasul Jafarow, zanim zostali aresztowani, stali na czele grupy znanych azerbejdżańskich obrońców praw człowieka i ekspertów, którzy sporządzili listę prawie stu Azerbejdżan, którzy zgodnie z definicją przyjętą przez Radę Europy w 2012 r. są więźniami politycznymi;

D.  mając na uwadze, że dziennikarze i liderzy społeczeństwa obywatelskiego są nieustannie zastraszani i nękani, wśród nich dyrektor Meydan TV Emin Milli, któremu grożono śmiercią, a członkowie jego rodziny zostali aresztowani w oparciu o sfingowane zarzuty, oraz dziennikarze współpracujący z telewizją Meydan TV w Azerbejdżanie; mając na uwadze, że założyciel Instytutu na rzecz Wolności i Bezpieczeństwa Reporterów i obrońca praw człowieka Emin Husejnow ubiegał się o azyl w Szwajcarii, po tym jak postawiono mu sfingowane zarzuty oraz że odebrano mu obywatelstwo Azerbejdżanu;

E.  mając na uwadze, że o wiele więcej dziennikarzy i działaczy społeczeństwa obywatelskiego ma wytoczone procesy, zabrania im się podróżować i ogranicza ich swobodę poruszania w związku z ich działalnością na rzecz praw człowieka; mając na uwadze, że rząd Azerbejdżanu walczy również z niezależnymi grupami za pomocą nowych restrykcyjnych przepisów dotyczących działalności organizacji pozarządowych; mając na uwadze, że z powodu tych przepisów wiele organizacji skutecznie zmuszono do zaprzestania działalności po zamrożeniu ich kont bankowych lub zablokowaniu źródeł finansowania w wyniku odmowy przez rząd zezwolenia na przyjęcie nowych dotacji od zagranicznych darczyńców;

F.  mając na uwadze, że pokojowym demonstrantom praktycznie nie wolno demonstrować w centrum Baku od 2006 r. oraz mając na uwadze, że niedawno wprowadzono nowe surowe grzywny i dłuższe okresy zatrzymania administracyjnego dla organizatorów lub uczestników niedozwolonych zgromadzeń publicznych;

G.  mając na uwadze, że szef Instytutu na rzecz Wolności i Bezpieczeństwa Reporterów dziennikarz Rasim Alijew zmarł w szpitalu w Baku po tym jak został dotkliwie pobity w następstwie krytyki prezydenta Alijewa, którą zamieścił w mediach społecznościowych;

H.  mając na uwadze, że Azerbejdżan jest jednym z członków założycieli Partnerstwa Wschodniego; mając na uwadze, że liderzy UE i Partnerstwa Wschodniego przy wielu okazjach potwierdzili, że partnerstwo to opiera się na wspólnocie wartości oraz na zasadach wolności, demokracji, poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności oraz praworządności; mając na uwadze, że Azerbejdżan pragnie zacieśnić i pogłębić swoje stosunki z UE i zmierza do strategicznego partnerstwa;

I.  mając na uwadze, że w 2014 r. UE nie mogła przekazać 11 z 13 dotacji dla organizacji pozarządowych ze względu na restrykcyjne prawo oraz że nadal napotyka na poważne przeszkody w niesieniu pomocy finansowej organizacjom społeczeństwa obywatelskiego i działaczom w Azerbejdżanie; mając na uwadze, że wielu z beneficjentów pomocy UE jest albo w więzieniu – np. prawnik zajmujący się prawami człowieka Intigam Alijew – albo uciekło z kraju i zamknęło swoją działalność;

J.  mając na uwadze, że biuro OBWE w Baku zostało zamknięte w dniu 4 lipca 2015 r. po decyzji władz Azerbejdżanu o zakończeniu protokołu ustaleń między rządem Azerbejdżanu a OBWE;

K.  mając na uwadze, że organizacja Freedom House uważa, że Azerbejdżan „nie jest wolnym krajem”, jego „prasa nie jest wolna”, a internet jest tylko „częściowo wolny”; mając na uwadze, że w ciągu ostatnich 10 lat Azerbejdżan przeżył największy upadek instytucji demokratycznych w całym regionie Euroazji;

L.  mając na uwadze, że w listopadzie 2015 r. w Azerbejdżanie odbędą się wybory parlamentarne; mając na uwadze, że Parlament Europejski odmówił wysłania misji obserwacji wyborów, ponieważ ocenił, że nie ma warunków do przeprowadzenia wolnych i sprawiedliwych wyborów, a ograniczenia wolności wypowiedzi, wolności zgromadzeń i zrzeszania się w kraju uniemożliwiają zapewnienie równych szans wszystkim kandydatom i zorganizowanie prawdziwie równego głosowania;

M.  mając na uwadze, że współpraca sektorowa przynosi obustronne korzyści, zwłaszcza w sektorze energii; mając na uwadze, że Azerbejdżan ma potencjał stania się jednym z głównych partnerów handlowych UE;

1.  wyraża głębokie zaniepokojenie z powodu stałego pogarszania się sytuacji praw człowieka w kraju; przypomina również, że w kontekście współpracy dwustronnej UE przywiązuje szczególną wagę do praw człowieka i podstawowych wolności, będących kluczowymi elementami Partnerstwa Wschodniego, a także fundamentem organizacji międzynarodowych, takich jak Rada Europy i OBWE, których Azerbejdżan jest członkiem;

2.  wzywa do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia z więzienia wszystkich więźniów politycznych, obrońców praw człowieka, dziennikarzy i innych działaczy społeczeństwa obywatelskiego, w tym Khadiji Ismajlowej, Leyli Yunus i Arifa Yunusa, Anara Mammadli, Rasula Jafarowa, Intigama Alijewa, Raufa Mirkadirowa, Omara Mammadowa, Tofika Yaqublu, Nijata Alijewa, Araza Gulijewa, Parviza Hashimli, Seymura Hezi, Hilala Mammadowa, Taleha Khasmammadowa i Ilgara Mammadowa, zgodnie z orzeczeniem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, oraz wzywa do wycofania wszystkich zarzutów i do przywrócenia im pełni praw politycznych i obywatelskich oraz do rehabilitacji ich wizerunku publicznego;

3.  zdecydowanie potępia bezprecedensowe prześladowanie społeczeństwa obywatelskiego w Azerbejdżanie; ponownie wyraża poważne zaniepokojenie losem współpracowników osób uwięzionych, którzy pozostają na wolności, ale wobec których toczą się postępowania karne, w świetle doniesień obrońców praw człowieka i krajowych oraz międzynarodowych organizacji pozarządowych dotyczących zarzutów fabrykowania oskarżeń wobec osobistości polityki, działaczy i dziennikarzy; wzywa władze Azerbejdżanu do zaprzestania praktyk selektywnych postępowań karnych i pozbawiania wolności dziennikarzy, obrońców praw człowieka i innych osób, które krytykują rząd, oraz do zadbania o to, aby wszyscy zatrzymani, w tym również dziennikarze oraz działacze polityczni i działacze związani ze społeczeństwem obywatelskim, cieszyli się pełnią praw procesowych, zwłaszcza jeżeli chodzi o dostęp do wybranych przez siebie adwokatów, kontakty z rodziną i inne normy w zakresie uczciwego postępowania sądowego;

4.  z zadowoleniem przyjmuje przyznaną przez władze azerbejdżańskie możliwość zbadania Leyli i Arifa Yunusów przez europejski zespół lekarzy oraz wzywa do ich uwolnienia, również ze względów humanitarnych; zwraca uwagę na warunki przetrzymywania Leyli i Arifa Yunusów oraz Intigama Alijewa, które doprowadziły do poważnego pogorszenia się ich stanu zdrowia o skutkach możliwie zagrażających życiu; wzywa władze Azerbejdżanu do wydania pozwolenia na zbadanie Intigama Alijewa przez europejski zespół lekarzy i do zapewnienia wszystkim więźniom odpowiedniej opieki zdrowotnej, jeżeli zaistnieje taka potrzeba;

5.  wzywa do szybkiego zbadania przyczyn śmierci dziennikarza i szefa Instytutu na rzecz Wolności i Bezpieczeństwa Reporterów Rasima Alijewa; z niepokojem odnotowuje doniesienia grupy dziennikarzy, według których Rasim Alijew zmarł wskutek nieotrzymania odpowiedniej pomocy lekarskiej od lekarzy wyznaczonych w szpitalu do opieki nad nim;

6.  przypomina władzom azerbejdżańskim, że dobrostan ludności tego kraju – zakładający poszanowanie praw i swobód – to podstawowy element zrównoważonego wzrostu gospodarczego;

7.  wzywa Azerbejdżan do poszanowania i wdrożenia zobowiązań, jakie podjął jako członek Rady Europy; wzywa ponownie władze Azerbejdżanu do zastosowania się do wszystkich orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Azerbejdżanu; wzywa do przestrzegania orzeczenia z dnia 16 czerwca 2015 r. i wszystkich pozostałych orzeczeń Trybunału;

8.  wzywa rząd Azerbejdżanu do podjęcia w pełnym zakresie współpracy z Komisją Wenecką przy Radzie Europy i komisarzem ONZ ds. praw człowieka oraz do wdrożenia jej zaleceń, przestrzegania specjalnych procedur ONZ w odniesieniu do obrońców praw człowieka, prawa do wolności zrzeszania się i pokojowych zgromadzeń oraz wolności wypowiedzi i arbitralnych zatrzymań w celu wprowadzenia zmian do przepisów i dostosowania w pełni swoich praktyk do wniosków ekspertów;

9.  wzywa rząd Azerbejdżanu do natychmiastowego zaprzestania tłumienia działalności społeczeństwa obywatelskiego i organizacji praw człowieka oraz zapewnienia niezależnym grupom społeczeństwa obywatelskiego i działaczom w tej dziedzinie możliwości prowadzenia działalności bez zbędnych przeszkód lub lęku przed prześladowaniem, również przez uchylenie przepisów, które znacznie ograniczają działania społeczeństwa obywatelskiego, odblokowanie rachunków bankowych organizacji pozarządowych i ich liderów oraz umożliwienie dostępu do finansowania ze źródeł zagranicznych;

10.  ubolewa z powodu działań stale podejmowanych przez rząd Azerbejdżanu w celu ograniczenia kontaktów między organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, działaczami młodzieżowymi i intelektualistami w Armenii i Azerbejdżanie, które to kontakty mają ogromne znaczenie dla przezwyciężenia wieloletniej wrogości między obydwoma krajami; w związku z tym jeszcze raz przypomina o ważnej pracy wykonanej w tej dziedzinie przez Leylę i Arifa Yunusów;

11.  wzywa władze azerbejdżańskie do poszanowania wolności prasy i środków przekazu, zarówno w przepisach, jak i w praktyce, zarówno mediów internetowych, jak i nieinternetowych, celem zagwarantowania swobody wypowiedzi zgodnie z międzynarodowymi standardami i zaprzestania cenzury opinii krytycznych pod adresem rządu przez środki przekazu;

12.  jest głęboko zaniepokojony sytuacją osób LGBTI w Azerbejdżanie; zdecydowanie potępia mowę nienawiści pod adresem LGBTI pojawiającą się na najwyższych szczeblach władzy; wzywa rząd azerbejdżański do zaprzestania utrudniania działalności i zastraszania obrońców praw człowieka pracujących w dziedzinie obrony praw osób LGBTI;

13.  podkreśla znaczenie poważnego i opartego na wzajemnym szacunku dialogu między UE i rządem Azerbejdżanu, opozycją i społeczeństwem obywatelskim;

14.  ponownie stwierdza, że negocjacje dotyczące umowy o partnerstwie strategicznym z Azerbejdżanem powinny zostać natychmiast wstrzymane, do czasu podjęcia przez rząd konkretnych kroków zmierzających do zagwarantowania poszanowania powszechnych praw człowieka;

15.  wzywa Radę, Komisję i Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ESDZ) do ścisłego stosowania zasady „więcej za więcej” i skoncentrowania się zwłaszcza na sytuacji obrońców praw człowieka (stosownie do wytycznych UE w sprawie obrońców praw człowieka), niezależności sądownictwa, reformach demokratycznych oraz podstawowych prawach i wolnościach oraz do jasnego określenia konsekwencji, jakie przyniesie opóźnianie tych reform; wzywa Komisję do przeglądu i tymczasowego wstrzymania – o ile zajdzie taka potrzeba – wszelkiego finansowania niezwiązanego z prawami człowieka, społeczeństwem obywatelskim i współpracą pomiędzy obywatelami na szczeblu lokalnym przyznanego Azerbejdżanowi za pośrednictwem Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa, w świetle wspomnianych wyżej przypadków działań wymierzonych przeciwko obrońcom praw człowieka ze względu na dokumentowanie przypadków łamania praw człowieka w Azerbejdżanie; wzywa Komisję i państwa członkowskie do utrzymania finansowania kontaktów między obywatelami i współpracy w takich obszarach jak społeczeństwo obywatelskie, edukacja i szkolnictwo wyższe, jak również wymiany młodzieży i studentów;

16.  wzywa Radę, Komisję oraz wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel do przygotowania silnej i jednolitej odpowiedzi na ataki prowadzone w Azerbejdżanie, tak aby jasno stwierdzić, że panująca sytuacja jest całkowicie nie do przyjęcia i że stosunki nie będą normalne do czasu, aż rząd nie uwolni wszystkich więźniów politycznych i nie zaprzestanie trwającego tłumienia niezależnych grup społeczeństwa obywatelskiego;

17.  apeluje do europejskich przedsiębiorstw, które prowadzą działalność w Azerbejdżanie, o zdecydowane domaganie się wysokich standardów praw człowieka oraz przyjęcie wysokich standardów społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw, pamiętając o wpływie ich działań na sytuację praw człowieka w kraju;

18.  ubolewa, że w ramach dialogu między UE a Azerbejdżanem na temat praw człowieka nie poczyniono istotnych postępów w zakresie sytuacji dotyczącej praw człowieka w tym kraju; wzywa ESDZ do zintensyfikowania tego dialogu, aby uczynić go skuteczniejszym i zorientowanym na wyniki, a także do regularnego składania sprawozdań Parlamentowi;

19.  wzywa władze UE do dokładnego zbadania zarzutów korupcji wobec prezydenta Alijewa i członków jego rodziny ujawnionych przez dziennikarkę śledczą Khadiję Ismajlową;

20.  wzywa Radę do unikania podwójnych standardów w stosunku do państw Partnerstwa Wschodniego i do zastanowienia się w tym kontekście nad przyjęciem ukierunkowanych sankcji i zakazu wydawania wiz wszystkim politykom, urzędnikom i sędziom zaangażowanym w polityczne prześladowania;

21.  wzywa władze Azerbejdżanu do współpracy z przedstawicielami organizacji regionalnych, takich jak Rada Europy i OBWE, oraz do ułatwienia ich wizyt; bardzo ubolewa nad faktem, że władze Azerbejdżanu podjęły decyzję o zamknięciu biur OBWE w Baku;

22.  zwraca uwagę, że niezależni obserwatorzy wyborów, jak długoterminowa misja obserwacyjna OBWE i misje krajowe, udokumentowały poważne uchybienia w standardach wyborczych w Azerbejdżanie we wszystkich wyborach prezydenckich i parlamentarnych od czasu wyborów prezydenckich w październiku 2003 r. i łącznie z tymi wyborami; wyraża poważne zaniepokojenie z powodu braku pewności co do istnienia odpowiednich warunków pozwalających na zorganizowanie wolnego i sprawiedliwego głosowania w dniu 1 listopada 2015 r., biorąc pod uwagę, że liderzy partii opozycji zostali uwięzieni, środki przekazu i dziennikarze nie mogą swobodnie i bez zastraszania wykonywać swoich zadań oraz panuje atmosfera strachu;

23.  wzywa Europejską Służbę Działań Zewnętrznych i państwa członkowskie do tymczasowego wstrzymania się z organizowaniem misji obserwacji wyborów; zwraca uwagę, że aktualnie realizowana jest misja Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka (ODIHR) i niezwykle ważne jest zapoznanie się z jego analizą sytuacji w kraju; ;

24.  przypomina o swojej decyzji dotyczącej wysłania delegacji Parlamentu Europejskiego do Azerbejdżanu oraz podkreśla znaczenie wysłania tej delegacji jak najszybciej, aby zająć się wspólnie z władzami Azerbejdżanu pilnymi kwestiami, takimi jak prawa człowieka i konflikt w Górnym Karabachu;

25.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, Radzie Europejskiej, Komisji, rządowi i parlamentowi Republiki Azerbejdżanu, Radzie Europy, OBWE i Radzie Praw Człowieka ONZ.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 września 2015 r. w sprawie migracji i uchodźców w Europie (2015/2833(RSP))

P8_TA(2015)0317 RC-B8-0832/2015

Parlament Europejski,

–  uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej,

–  uwzględniając Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności,

–  uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,

–  uwzględniając konwencję z 1951 r. dotyczącą statusu uchodźców oraz protokół do niej,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 października 2013 r. w sprawie działań UE i państw członkowskich w celu stawienia czoła napływowi uchodźców w wyniku konfliktu w Syrii(1),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 października 2013 r. w sprawie przepływów migracyjnych w regionie Morza Śródziemnego, ze zwróceniem szczególnej uwagi na tragiczne wydarzenia u wybrzeży Lampedusy(2),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 grudnia 2014 r. w sprawie sytuacji w regionie Morza Śródziemnego oraz potrzeby opracowania całościowego podejścia UE do migracji(3),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 29 kwietnia 2015 r. w sprawie ostatnich tragicznych wydarzeń na Morzu Śródziemnym oraz polityki UE w zakresie migracji i azylu(4),

–  uwzględniając Europejski program w zakresie migracji Komisji z dnia 13 maja 2015 r. (COM(2015)0240),

–  uwzględniając dziesięciopunktowy plan działania w sprawie migracji przyjęty na wspólnym posiedzeniu Rady do Spraw Zagranicznych i Rady do Spraw Wewnętrznych w dniu 20 kwietnia 2015 r.,

–  uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z nadzwyczajnego szczytu w sprawie kryzysu związanego z uchodźcami w basenie Morza Śródziemnego, który odbył się w dniu 23 kwietnia 2015 r.,

–  uwzględniając sprawozdanie Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy z kwietnia 2012 r. zatytułowane „Śmierć na Morzu Śródziemnym”,

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 20 lipca 2015 r.,

–  uwzględniając inicjatywę w sprawie szlaku migracyjnego Róg Afryki–UE, zwaną procesem chartumskim, przyjętą w dniu 28 listopada 2014 r. przez Unię Afrykańską oraz państwa członkowskie i instytucje UE,

–  uwzględniając sprawozdania specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. praw człowieka w odniesieniu do migrantów, a zwłaszcza opublikowane w maju 2015 r. sprawozdanie pt. „Banking on mobility over a generation: follow-up to the regional study on the management of the external borders of the European Union and its impact on the human rights of migrants” („Długofalowa polityka stawiania na mobilność: kontynuacja analizy regionalnej w sprawie zarządzania granicami zewnętrznymi Unii Europejskiej i jego wpływu na prawa człowieka w odniesieniu do migrantów”);

–  uwzględniając sprawozdanie roczne Europejskiego Urzędu Wsparcia w dziedzinie Azylu (EASO) w sprawie sytuacji w dziedzinie azylu w Unii Europejskiej w 2014 r.,

–  uwzględniając debatę w sprawie migracji i uchodźców w Europie, która odbyła się w Parlamencie dnia 9 września 2015 r.,

–  uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że w konsekwencji utrzymujących się konfliktów, niestabilności regionalnej i łamania praw człowieka bezprecedensowo wysoka liczba osób szuka schronienia w UE; mając na uwadze, że od zeszłego roku liczba wniosków o azyl dla dzieci zwiększyła się o 75%; mając na uwadze, że okres letni pokazał ponownie, że migracja nie jest zjawiskiem chwilowym oraz że liczba uchodźców nadal rośnie, co po raz kolejny wskazuje na pilną konieczność uczynienia wszystkiego, co w naszej mocy, aby ratować życie osób, które uciekają ze swoich krajów i znajdują się w niebezpieczeństwie, oraz na fakt, że państwa członkowskie powinny wywiązywać się ze zobowiązań międzynarodowych, w tym zobowiązań do ratownictwa na morzu;

B.  mając na uwadze, że według danych UNHCR w 2015 r. 2,8 tys. kobiet, mężczyzn i dzieci uznano za zmarłych lub zaginionych podczas próby przedostania się do bezpiecznego miejsca w Europie; mając na uwadze, że uchodźcy i migranci giną także, przemierzając Europę;

C.  mając na uwadze, że przemytnicy i handlarze ludźmi, którzy wykorzystują nielegalną migrację i narażają życie imigrantów na niebezpieczeństwo dla własnego zysku finansowego, są odpowiedzialni za śmierć tysięcy ludzi i stanowią poważne wyzwanie dla UE i państw członkowskich; mając na uwadze, że handlarze czerpią ze swojej przestępczej działalności zyski w wysokości 20 mld EUR rocznie; mając na uwadze, że według Europolu zorganizowane grupy przestępcze, które aktywnie ułatwiają transport nielegalnych migrantów przez Morze Śródziemne, mają powiązania z handlem ludźmi, narkotykami, bronią palną i terroryzmem;

D.  mając na uwadze, że według danych Fronteksu większość osób ubiegających się o azyl w 2015 r. pochodzi z Syrii, Afganistanu, Erytrei i Iraku; mając na uwadze, że według Eurostatu zdecydowana większość osób uciekających z tych krajów do Europy otrzymuje ochronę;

E.  mając na uwadze, że brak stabilności i konflikty w regionie oraz powstanie i wzrost siły IS/Daisz w sąsiadujących strefach konfliktów skutkują masowym napływem migrantów i przepływami przesiedleńców, a co za tym idzie, wpływają na liczbę osób próbujących dotrzeć do UE;

F.  mając na uwadze, że na ostatnim szczycie Rady Europejskiej w dniach 25–26 czerwca 2015 r. oraz na późniejszym posiedzeniu Rady ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych w dniu 20 lipca 2015 r. nie udało się wypracować porozumienia w sprawie wiążącego mechanizmu redystrybucji w celu relokacji i przesiedlania osób, a zamiast tego zdecydowano się na mechanizm o charakterze dobrowolnym; mając na uwadze, że państwa członkowskie nie zdołały osiągnąć porozumienia w sprawie relokacji 40 tys. uchodźców z Grecji i Włoch i zobowiązano się znaleźć miejsce tylko dla 32 256 osób;

G.  mając na uwadze, że w dniu 3 września 2015 r. przewodniczący Rady Europejskiej Donald Tusk wezwał do przemieszczenia co najmniej 100 tys. uchodźców;

H.  mając na uwadze, że zamiast podejmować decyzje ad hoc, jak ma to miejsce obecnie, należy opracować bardziej długofalowe podejście do azylu i migracji;

I.  mając na uwadze, że wielu obywateli okazuje niespotykaną solidarność z uchodźcami, serdecznie ich witając i oferując im ogromne wsparcie; mając na uwadze, że obywatele Europy pokazują w ten sposób, że ochrona potrzebujących pomocy i współczucie to nadal prawdziwie europejskie wartości;

J.  mając na uwadze, że aktualna sytuacja uwypukliła godny ubolewania brak solidarności rządów z osobami ubiegającymi się o azyl, niewystarczającą koordynację i niespójność działań; mając na uwadze, że sytuacja ta prowadzi do chaosu i łamania praw człowieka; mając na uwadze, że odmienne stanowiska zajmowane przez poszczególne państwa członkowskie UE nadal potwierdzają fakt, że UE prowadzi 28 odrębnych polityk migracyjnych; mając na uwadze, że brak ujednoliconych procedur i standardów azylowych w państwach członkowskich prowadzi do rozbieżnych poziomów ochrony, a w niektórych przypadkach nawet do niedostatecznych gwarancji dla osób ubiegających się o azyl;

K.  mając na uwadze proaktywne podejście zastosowane przez niektóre państwa członkowskie i ich przywódców, a także wykazaną gotowość i wolę przyjęcia uchodźców oraz ustanowienia stałego i obowiązkowego mechanizmu służącego rozmieszczaniu uchodźców we wszystkich państwach członkowskich; mając na uwadze, że inne państwa członkowskie powinny podążyć za ich przykładem;

L.  mając na uwadze, że sprawozdanie strategiczne Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych w sprawie całościowego podejścia do kwestii migracji uwzględni wszystkie aspekty unijnej polityki azylowej i imigracyjnej;

M.  mając na uwadze, że zgodnie z konwencją genewską z 1951 r. dotyczącą statusu uchodźcy można ubiegać się o azyl w innym państwie niezależnie od kraju pochodzenia, o ile istnieje uzasadniona obawa prześladowań z powodu rasy, religii, narodowości, przynależności do określonej grupy społecznej lub z powodu przekonań politycznych;

1.  wyraża głębokie ubolewanie i smutek z powodu przypadków tragicznej śmierci osób ubiegających się o azyl w UE; nalega, by UE i państwa członkowskie uczyniły wszystko, co w ich mocy, aby zapobiegać dalszym śmiertelnym wypadkom na morzu i lądzie;

2.  solidaryzuje się z licznymi uchodźcami i migrantami, którzy padli ofiarą konfliktów, poważnych naruszeń praw człowieka, wyraźnych błędów w sposobie sprawowania rządów i surowych represji;

3.  z zadowoleniem przyjmuje wysiłki grup społeczeństwa obywatelskiego i osób z całej Europy, które masowo mobilizują się, aby powitać uchodźców i migrantów i udzielić im pomocy; zachęca obywateli Europy do kontynuowania wsparcia i zaangażowania na rzecz humanitarnej reakcji na kryzys związany z uchodźcami; uważa, że takie działania świadczą o prawdziwej identyfikacji z europejskimi wartościami i rokują nadzieje, jeśli chodzi o przyszłość Europy;

4.  ponownie wyraża poparcie dla swojej rezolucji z dnia 29 kwietnia 2015 r. w sprawie ostatnich tragicznych wydarzeń na Morzu Śródziemnym oraz unijnej polityki imigracyjnej i azylowej; ponownie podkreśla, że reakcja UE na obecną sytuację uchodźców musi opierać się na zasadzie solidarności i sprawiedliwego podziału odpowiedzialności, o której mowa w art. 80 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), a także na całościowym podejściu, które uwzględnia bezpieczną i legalną migrację oraz pełne poszanowanie podstawowych praw i wartości;

5.  przypomina, że opowiada się za otwarciem granic wewnątrz strefy Schengen przy jednoczesnym zapewnieniu skutecznego zarządzania granicami zewnętrznymi; podkreśla, że swobodny przepływ osób w strefie Schengen stanowi jedno z największych osiągnięć procesu integracji europejskiej;

6.  z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy Komisji w zakresie relokacji i przesiedlania, w tym nową inicjatywę dotyczącą sytuacji nadzwyczajnych, obejmującą Grecję, Włochy i Węgry, a polegającą na relokacji zwiększonej liczby osób ubiegających się o azyl, które potrzebują ochrony międzynarodowej; popiera zapowiedziane przez Komisję stworzenie w oparciu o art. 78 ust. 2 TFUE stałego mechanizmu relokacji, który miałby być uruchamiany w sytuacjach nadzwyczajnych i uwzględniałby liczbę uchodźców przebywających w danym państwie członkowskim; jest przygotowany do zajęcia się nowym systemem relokacji w sytuacjach kryzysowych w ramach przyspieszonej procedury i deklaruje zamiar poparcia wszelkich innych działań równolegle zaproponowanych przez Komisję, aby dopilnować, żeby państwa członkowskie nie opóźniały stałego systemu relokacji; przypomina Radzie, że Parlament opowiada się stanowczo za wiążącym mechanizmem relokacji, który powinien uwzględniać w jak największym stopniu preferencje uchodźców;

7.  z zadowoleniem przyjmuje wsparcie operacyjne, którego Komisja udzieli granicznym państwom członkowskim, takim jak Grecja, Włochy i Węgry, za pomocą utworzenia ośrodków pierwszej rejestracji migrantów („hotspots”) z wykorzystaniem wiedzy specjalistycznej agencji UE, takich jak FRONTEX, Europejski Urząd Wsparcia w dziedzinie Azylu (EASO) i Europejski Urząd Policji (Europol), aby pomóc państwom członkowskim w rejestracji napływających osób; przypomina państwom członkowskim, że sukces takich ośrodków rejestracji zależy od dobrej woli państw członkowskich, które wyrażą chęć przyjęcia uchodźców z tychże ośrodków na swoje terytorium; uważa, że w ramach takiego podejścia należy wyraźnie zapewnić skuteczne mechanizmy pozwalające ustalić, kto wymaga szczególnej pomocy, i skierować te osoby do odpowiednich służb;

8.  odnotowuje wniosek Komisji mający na celu wzmocnienie przepisu dyrektywy o procedurach azylowych dotyczącego „bezpiecznego kraju pochodzenia” poprzez ustanowienie wspólnej unijnej listy bezpiecznych krajów pochodzenia; uważa, że to podejście mogłoby ograniczyć prawa proceduralne obywateli tych krajów; przypomina, że wskaźnik pozytywnego rozpatrywania wniosków o azyl jest bardzo zróżnicowany w państwach członkowskich, w tym jeśli chodzi o niektóre kraje pochodzenia; zwraca się o podjęcie działań mających na celu zagwarantowanie, że podejście to nie będzie naruszać zasady non-refoulement oraz indywidualnego prawa do azylu, zwłaszcza w przypadku osób należących do grup znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji;

9.  ponownie wzywa Komisję do zmiany obowiązującego rozporządzenia dublińskiego w celu ujęcia w nim stałego, wiążącego systemu rozmieszczania osób ubiegających się o azyl w 28 państwach członkowskich, za pomocą sprawiedliwego, obowiązkowego klucza przydziału, przy jednoczesnym uwzględnieniu perspektyw związanych z integracją oraz potrzeb i szczególnej sytuacji samych osób ubiegających się o azyl;

10.  apeluje do Komisji i państw członkowskich o zapewnienie gotowości i znacznych środków w budżecie na 2016 r. oraz w wieloletnich ramach finansowych, gwarantując w ten sposób szybkie i istotne wsparcie dla EASO oraz państw członkowskich w związku z ich działaniami mającymi na celu przyjmowanie i integrację uchodźców, w tym w ramach programów relokacji i przesiedleń;

11.  wzywa wszystkie uczestniczące państwa członkowskie do szybkiej i pełnej transpozycji oraz skutecznego wdrożenia wspólnego europejskiego systemu azylowego; apeluje do Komisji o dołożenie starań, by wszystkie państwa członkowskie właściwie wdrażały prawodawstwo UE w celu zapewnienia wprowadzania w całej UE skutecznych, spójnych i humanitarnych standardów, przy uwzględnieniu dobra dziecka;

12.  uważa, że wdrażanie dyrektywy o powrotach powinno iść w parze z przestrzeganiem procedur i standardów, które umożliwiają Europie zapewnienie ludzkiego i godnego traktowania osób powracających, zgodnie z zasadą non-refoulement; przypomina, że dobrowolnym powrotom należy dawać pierwszeństwo przed przymusowymi powrotami;

13.  przypomina, że osoby potrzebujące ochrony mają niezwykle ograniczone możliwości legalnego przekraczania granic UE, i ubolewa nad faktem, że nie mają one innego wyboru niż korzystanie z usług przemytników prowadzących działalność przestępczą i z niebezpiecznych szlaków, aby znaleźć schronienie w Europie, co wynika między innymi z takich czynników jak tworzenie zapór i zamykanie granic zewnętrznych; uważa w związku z tym, że jako jeden z czołowych priorytetów należy traktować tworzenie przez UE i jej państwa członkowskie bezpiecznych i legalnych dróg migracji dla uchodźców, jak korytarze humanitarne i wizy humanitarne; podkreśla, że oprócz obowiązkowego programu przesiedleń państwa członkowskie powinny zgodzić się na zapewnienie innych narzędzi, takich jak wspomaganie łączenia rodzin, prywatne systemy sponsorowania oraz elastyczne rozwiązania wizowe, w tym do celów podejmowania studiów i pracy; uważa, że konieczna jest zmiana kodeksu wizowego poprzez ujęcie w nim bardziej szczegółowych wspólnych przepisów dotyczących wiz humanitarnych; zwraca się do państw członkowskich, aby umożliwiły składanie wniosków o azyl w swoich ambasadach i konsulatach;

14.  przypomina, że państwa członkowskie powinny wprowadzić zdecydowane sankcje karne za handel ludźmi i przemyt ludzi zarówno do UE, jak i na jej terytorium; wzywa państwa członkowskie, aby zwalczały kryminalne sieci przemytników, jednak jednocześnie nie karały tych, którzy dobrowolnie pomagają migrantom ze względów humanitarnych, w tym przewoźników, zwracając się do Komisji o rozważenie przeglądu dyrektyw Rady 2001/51/WE; odnotowuje operację EUNAVFOR Med wymierzoną przeciw przemytnikom ludzi i handlarzom ludźmi w regionie Morza Śródziemnego;

15.  z żalem zauważa, że przywódcy niektórych państw członkowskich oraz partie skrajnie prawicowe wykorzystują obecną sytuację do podsycania nastrojów przeciwnych migracji, a winą za kryzys obarczają UE oraz że prowadzi to do wzrostu liczby brutalnych działań skierowanych przeciw migrantom; wzywa Komisję i państwa członkowskie do pilnego poczynienia kroków mających na celu zwalczanie przemocy i mowy nienawiści przeciw migrantom; apeluje także do przywódców UE i państw członkowskich o zajęcie jednoznacznego stanowiska wspierającego solidarność europejską oraz poszanowanie godności ludzkiej;

16.  przypomina, że migracja jest ogólnoświatowym i skomplikowanym zjawiskiem, które wymaga również długoterminowego podejścia uwzględniającego jego główne przyczyny, takie jak ubóstwo, nierówność, niesprawiedliwość, zmiana klimatu, korupcja, złe sprawowanie rządów i konflikty zbrojne; wzywa Komisję i Radę, by podczas szczytu w Valletcie w listopadzie 2015 r. skupiły się na takich głównych przyczynach; podkreśla potrzebę przyjęcia kompleksowego podejścia unijnego, poprawy spójności polityki wewnętrznej i zewnętrznej UE, a w szczególności wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, polityki rozwojowej i imigracyjnej; kwestionuje plany powiązania pomocy rozwojowej z większą liczbą kontroli granicznych lub umów o readmisji z krajami trzecimi;

17.  zwraca się do UE, jej państw członkowskich i innych międzynarodowych darczyńców o jak najszybsze wywiązanie się ze zobowiązań podjętych podczas Konferencji w sprawie Finansowania Rozwoju, która obyła się w lipcu 2015 r. w Addis Abebie, oraz podkreśla potrzebę ponownego skoncentrowania polityki rozwojowej na budowaniu pokojowych społeczeństw, zwalczaniu korupcji i promowaniu dobrych rządów, co zostało określone w 16. celu zrównoważonego rozwoju zawartym w światowych ramach rozwoju na okres po 2015 r.;

18.  wzywa UE, jej państwa członkowskie i społeczność międzynarodową, by odgrywały większą rolę w rozwiązywaniu konfliktów, a przede wszystkim by pomogły znaleźć trwałe rozwiązania polityczne w regionach objętych konfliktami, takich jak Irak, Syria i Libia oraz Bliski Wschód, a także by nasiliły dialog polityczny, również z organizacjami regionalnymi, obejmujący wszystkie aspekty praw człowieka w celu wsparcia pluralistycznych i demokratycznych instytucji oraz praworządności, wzmacniania odporności społeczności lokalnych oraz pobudzenia rozwoju społecznego i demokratycznego w krajach pochodzenia i wśród ich mieszkańców; wzywa w związku z tym do ściślejszej współpracy z krajami regionu w ramach Ligi Państw Arabskich i Unii Afrykańskiej, aby zajmować się osobami potrzebującymi ochrony, przemieszczać je i udzielać im azylu;

19.  apeluje do Komisji oraz do jej wiceprzewodniczącej/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa o zwołanie międzynarodowej konferencji poświęconej kryzysowi związanemu z uchodźcami, w której wzięłyby udział m.in. UE, jej państwa członkowskie, agencje powiązane z ONZ, Stany Zjednoczone, właściwe międzynarodowe organizacje pozarządowe i kraje arabskie, w celu opracowania wspólnej światowej strategii humanitarnej;

20.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

(1) Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0414. (2) Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0448. (3) Teksty przyjęte, P8_TA(2014)0105. (4) Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0176.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 września 2015 r. w sprawie roli UE w procesie pokojowym na Bliskim Wschodzie (2015/2685(RSP))

P8_TA(2015)0318 RC-B8-0836/2015

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie procesu pokojowego na Bliskim Wschodzie,

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 20 lipca 2015 r. w sprawie procesu pokojowego na Bliskim Wschodzie,

–  uwzględniając niedawne oświadczenia wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Federiki Mogherini oraz jej rzecznika na temat Izraela, okupowanych terytoriów palestyńskich, procesu pokojowego na Bliskim Wschodzie oraz wsparcia UE dla Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Pomocy Uchodźcom Palestyńskim na Bliskim Wschodzie,

–  uwzględniając Układ eurośródziemnomorski ustanawiający stowarzyszenie między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Państwem Izrael, z drugiej strony,

–  uwzględniając Eurośródziemnomorski przejściowy układ stowarzyszeniowy w sprawie wymiany handlowej i współpracy między Wspólnotą Europejską z jednej strony, a Organizacją Wyzwolenia Palestyny na rzecz Autonomii Palestyńskiej na Zachodnim Brzegu i w Strefie Gazy z drugiej strony,

–  uwzględniając odnośne rezolucje Zgromadzenia Ogólnego ONZ i Rady Bezpieczeństwa ONZ,

–  uwzględniając czwartą konwencję genewską z 1949 r. o ochronie osób cywilnych podczas wojny,

–  uwzględniając wytyczne UE dotyczące propagowania przestrzegania międzynarodowego prawa humanitarnego,

–  uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że osiągnięcie pokoju na Bliskim Wschodzie pozostaje jednym z najważniejszych priorytetów wspólnoty międzynarodowej i niezbędnym czynnikiem stabilności i bezpieczeństwa w regionie; mając na uwadze, że w Radzie Bezpieczeństwa ONZ podejmowane są działania w celu wznowienia procesu pokojowego;

B.  mając na uwadze, że konflikt między Izraelem a Palestyną należy postrzegać w szerszym kontekście konfliktu izraelsko-arabskiego; mając na uwadze, że zdaniem UE zaprowadzenie pokoju na Bliskim Wschodzie wymaga kompleksowego rozwiązania regionalnego; mając na uwadze, że brutalny kryzys w Syrii, ekspansja Daiszu, wzrost radykalizmu i rozprzestrzenianie się terroryzmu na Bliskim Wschodzie stanowią poważne zagrożenia dla bezpieczeństwa Izraela i całego regionu oraz wzmagają cierpienia Palestyńczyków, ale jednocześnie powodują, że państwa arabskie i Izrael mają wspólne interesy, a porozumienie nuklearne z Iranem, w zawarciu którego UE odegrała znaczącą rolę, stwarza niebywałą szansę dla procesu pokojowego, której nie można zaprzepaścić;

C.  mając na uwadze, że UE wielokrotnie potwierdzała swoje poparcie dla rozwiązania dwupaństwowego opartego na granicach z 1967 r., z Jerozolimą jako stolicą obu państw – bezpiecznego Państwa Izrael i niepodległego, demokratycznego i zdolnego do samostanowienia Państwa Palestyna, współistniejących obok siebie w pokoju i poczuciu bezpieczeństwa, a także wzywała do wznowienia bezpośrednich rozmów pokojowych między Izraelem a Narodową Władzą Palestyńską;

D.  mając na uwadze, że UE jest największym partnerem handlowym Izraela i największym dostarczycielem pomocy dla Palestyńczyków; mając na uwadze, że wiceprzewodnicząca Komisji/wysoka przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Federica Mogherini wielokrotnie wyrażała swoje zaangażowanie na rzecz ponownego zdefiniowania i wzmocnienia roli UE w procesie pokojowym na Bliskim Wschodzie; mając na uwadze, że w kwietniu 2015 r. nowym specjalnym przedstawicielem UE ds. procesu pokojowego na Bliskim Wschodzie został mianowany Fernando Gentilini; mając na uwadze, że UE – pomimo swych ambicji i zobowiązania do odgrywania skutecznej roli w tym obszarze – wciąż musi opracować kompleksową i spójną wizję swojego zaangażowania w bliskowschodni proces pokojowy, które powinno odzwierciedlać szybko zmieniającą się sytuację w regionie;

1.  jest głęboko zaniepokojony przedłużającym się impasem w procesie pokojowym na Bliskim Wschodzie i wzywa do wznowienia wiarygodnych działań na rzecz pokoju; wzywa Izraelczyków i Palestyńczyków, by unikali kroków, które mogłyby doprowadzić do dalszej eskalacji konfliktu, w tym nawoływania do nienawiści i podżegania na forum publicznym oraz jednostronnych działań, które mogłyby przesądzić wynik negocjacji i zagrozić realizacji rozwiązania dwupaństwowego; podkreśla, że trwałe rozwiązanie tego konfliktu można osiągnąć jedynie w kontekście regionalnym przy zaangażowaniu wszystkich zainteresowanych podmiotów regionalnych oraz przy wsparciu wspólnoty międzynarodowej;

2.  ponownie podkreśla swoje zdecydowane poparcie dla rozwiązania dwupaństwowego w oparciu o granice z 1967 r. i wspólne ustalenie zamiany ziem, z Jerozolimą jako stolicą obu państw – bezpiecznego Państwa Izrael i sąsiadującego z nim niepodległego, demokratycznego i zdolnego do samostanowienia Państwa Palestyna – wzajemnie uznających się i współistniejących obok siebie w pokoju i poczuciu bezpieczeństwa, na podstawie prawa do samostanowienia i przy pełnym poszanowaniu prawa międzynarodowego; podkreśla, że jedyną drogą do osiągnięcia trwałego pokoju między Izraelczykami i Palestyńczykami są działania bez użycia przemocy oraz przestrzeganie praw człowieka i prawa humanitarnego;

3.  podkreśla, że zapewnienie możliwości realizacji rozwiązania dwupaństwowego za pomocą konkretnych działań, przy zagwarantowaniu pełnego poszanowania praw ludności cywilnej po obu stronach, musi stanowić pilny priorytet dla UE i wspólnoty międzynarodowej; z nadzieją oczekuje na rozpoczęcie przez UE zorganizowanego dialogu z Izraelem na temat sytuacji na Zachodnim Brzegu oraz utrzymania rozwiązania dwupaństwowego, który to dialog powinien objąć również kwestię osiedli;

4.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że UE pragnie odgrywać pozytywną rolę i zapewnić niezbędne wsparcie dla procesu rozwiązania konfliktu izraelsko-palestyńskiego oraz szerszego konfliktu arabsko-izraelskiego poprzez pokojowe i konstruktywne środki służące interesom UE w zakresie bezpieczeństwa, stabilności i dobrobytu na Bliskim Wschodzie; apeluje jednakże o nowe podejście UE, które autentycznie przyczyni się do zaprowadzenia pokoju i zapewni bezpieczeństwo zarówno Izraelczykom, jak i Palestyńczykom; z zadowoleniem przyjmuje osobiste zaangażowanie wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz powołanie nowego przedstawiciela UE ds. procesu pokojowego na Bliskim Wschodzie i wspiera ich działania w tym zakresie;

5.  z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie UE do aktywnych prac nad nowym wielostronnym podejściem do procesu pokojowego w porozumieniu ze wszystkimi zainteresowanymi stronami oraz do aktywnego wsparcia stron w przywracaniu zaufania i tworzeniu atmosfery wiarygodności niezbędnej do jak najszybszego rozpoczęcia konstruktywnych negocjacji; zwraca uwagę, że zdaniem UE ustanowienie międzynarodowej grupy wsparcia jest jednym z możliwych sposobów służących osiągnięciu tego celu; podkreśla, że UE jest gotowa zaangażować się we wspólne działania z partnerami regionalnymi w oparciu o arabską inicjatywę pokojową;

6.  apeluje do wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel i do specjalnego przedstawiciela UE o lepsze wykorzystanie stosunków politycznych i wiedzy ekspertów z instytucji EU i państw członkowskich, których źródłem jest bliskie położenie geograficzne, historyczne więzy oraz intensywna wymiana handlowa Europy z regionem Bliskiego Wchodu, aby Unia odgrywała rzeczywistą rolę polityczną w procesie pokojowym między Izraelczykami i Palestyńczykami, a także, w szerszym kontekście, między państwami arabskimi a Izraelem; przypomina państwom członkowskim, że ich obowiązkiem jest aktywny wkład w kształtowanie jednolitego stanowiska UE wobec procesu pokojowego na Bliskim Wschodzie oraz powstrzymywanie się od jednostronnych inicjatyw osłabiających działania UE;

7.  popiera działania podejmowane na forum Rady Bezpieczeństwa ONZ w celu wznowienia rozmów pokojowych między Izraelczykami i Palestyńczykami; wzywa jednakże UE do wypełnienia jej powinności jako wpływowego gracza oraz do wystąpienia z odważną i wszechstronną inicjatywą pokojową dla tego regionu; jest zdania, że UE powinna odgrywać kluczową rolę w przeformułowaniu celów i formuły kwartetu bliskowschodniego, przy czym cele kwartetu należy ukierunkować na znalezienie politycznego rozwiązania konfliktu;

8.  potępia nieustanną rozbudowę osiedli izraelskich, która stanowi naruszenie międzynarodowego prawa humanitarnego, podsyca urazę Palestyńczyków oraz podważa realność i perspektywy osiągnięcia rozwiązania dwupaństwowego, oraz wzywa władze Izraela do natychmiastowego wstrzymania i zmiany polityki osadnictwa;

9.  z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie UE do zapewnienia, zgodnie z zasadą rozróżnienia między Izraelem a jego działaniami na okupowanych terytoriach palestyńskich, by – jak podkreślono w konkluzjach Rady do Spraw Zagranicznych z dnia 20 lipca 2015 r. – wszelkie umowy między UE a Państwem Izrael jednoznacznie i wyraźnie stwierdzały, że nie mają zastosowania do terytoriów zajętych przez Izrael w 1967 r.; zwraca uwagę na wytyczne Komisji z dnia 19 lipca 2013 r. dotyczące kwalifikowania się podmiotów izraelskich i ich działalności na terytoriach okupowanych przez Izrael od czerwca 1967 r. do korzystania z dotacji, nagród i instrumentów finansowych finansowanych ze środków UE począwszy od 2014 r., oraz pismo z dnia 13 kwietnia 2015 r. skierowane przez 16 ministrów spraw zagranicznych UE do wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel, w którym zachęcają ją do objęcia w Komisji kierowniczej roli w celu dokończenia prac nad ogólnounijnymi wytycznymi dotyczącymi prawidłowego oznaczania produktów pochodzących z osiedli izraelskich;

10.  podkreśla, że odpowiednie organy UE są nadal odpowiedzialne za dopilnowanie, by żadne unijne środki finansowe nie były bezpośrednio lub pośrednio kierowane do organizacji terrorystycznych lub przeznaczane na działalność terrorystyczną;

11.  podkreśla, że ostrzał rakietowy terytorium Izraela przez bojówki jest niedopuszczalny i zwraca uwagę na niebezpieczeństwo eskalacji; podkreśla bezwzględną konieczność współpracy partnerskiej UE z Izraelem, Narodową Władzą Palestyńską, Egiptem i Jordanią na rzecz zapobiegania dozbrajaniu grup terrorystycznych w Strefie Gazy i na Zachodnim Brzegu oraz powstrzymania ich od przemytu broni, produkcji rakiet i budowy tuneli; podkreśla raz jeszcze nadrzędną konieczność rozbrojenia wszystkich grup terrorystycznych w Strefie Gazy, zgodnie z konkluzjami Rady do Spraw Zagranicznych z lipca 2014 r.;

12.  jest głęboko zaniepokojony wzrostem przemocy ze strony osadników na Zachodnim Brzegu; z zadowoleniem przyjmuje powszechne potępienie przez przywódców Izraela niedawnego podpalenia domostwa rodziny Dawabshahów we wsi Duma, przypomina jednak Izraelowi, że w pełni odpowiada za ochronę ludności palestyńskiej oraz za postawienie przed wymiarem sprawiedliwości wszystkich osadników dopuszczających się aktów przemocy;

13.  wyraża zadowolenie z prac misji policyjnej (EUPOL COPPS) prowadzonej na okupowanych terytoriach palestyńskich w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (WPBiO), polegającej na pomocy Narodowej Władzy Palestyńskiej w tworzeniu instytucji policyjnych i karnoprawnych przyszłego Państwa Palestyna; postuluje reaktywowanie misji pomocy granicznej (EUBAM Rafah) w ramach WPBiO, która dysponowałaby bardziej ambitnym mandatem oraz odpowiednimi środkami i personelem, pozwalającymi odgrywać konkretną rolę w zakresie kontroli granic Strefy Gazy z Egiptem i Izraelem;

14.  wzywa Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ESDZ) i Komisję do złożenia Parlamentowi sprawozdania dotyczącego zniszczeń i uszkodzeń budowli i projektów, które sfinansowano ze środków unijnych, powstałych na okupowanych terytoriach palestyńskich;

15.  apeluje do Komisji i ESDZ o zapewnienie finansowania i ochrony organizacjom pozarządowym w regionie, których cele polityczne są zgodne z celami ogólnymi procesu pokojowego na Bliskim Wschodzie, oraz wzywa organy UE do podjęcia kontaktów w tej sprawie z odpowiednimi partnerami;

16.  ponawia swój apel o zakończenie blokady Strefy Gazy oraz o pilną odbudowę tego obszaru i przywrócenie go do dawnego stanu po wojnie, która miała miejsce latem 2014 r., uznając, że musi to stanowić priorytet pomocy humanitarnej UE i wspólnoty międzynarodowej; wyraża uznanie dla heroicznej pracy Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Pomocy Uchodźcom Palestyńskim na Bliskim Wschodzie (UNRWA) w tym zakresie; nakłania darczyńców do jak najszybszej realizacji zobowiązań finansowych podjętych na kairskiej międzynarodowej konferencji w sprawie Palestyny pod hasłem „Odbudowa Gazy” w dniu 12 października 2014 r.;

17.  z aprobatą przyjmuje niedawne kroki podjęte przez Izrael w celu złagodzenia restrykcji nałożonych na Gazę, ale ubolewa nad dalszym ograniczaniem przywozu materiałów budowalnych; podkreśla, że bardzo ważne jest podjęcie dalszych pozytywnych działań – przy uwzględnieniu uzasadnionych obaw Izraela dotyczących bezpieczeństwa – aby umożliwić pełne dostawy pomocy humanitarnej, odbudowę i ożywienie gospodarcze; wzywa państwa członkowskie do wypełnienia obietnic wsparcia trójstronnego mechanizmu monitorowania i kontroli materiałów przeznaczonych do odbudowy;

18.  wzywa wiceprzewodniczącą Komisji/wysoką przedstawiciel, by dążyła do pełnej realizacji zaleceń zawartych w sprawozdaniu niezależnej komisji śledczej ONZ badającej konflikt w Gazie w 2014 r., w tym zalecenia wzywającego do aktywnego wspierania prac Międzynarodowego Trybunału Karnego; z zadowoleniem przyjmuje jednomyślne głosowanie państw członkowskich UE, które wchodzą w skład Rady Praw Człowieka ONZ, za przyjęciem jej rezolucji z dnia 3 lipca 2015 r. w sprawie zapewnienia rozliczalności i sprawiedliwości za wszelkie naruszenia prawa międzynarodowego na okupowanych terytoriach palestyńskich, w tym we Wschodniej Jerozolimie;

19.  podkreśla, że wewnątrzpalestyńskie pojednanie jest ważnym elementem służącym osiągnięciu rozwiązania dwupaństwowego i ubolewa z powodu ciągłego braku jedności wśród Palestyńczyków; popiera apel UE do palestyńskich frakcji o nadanie najwyższego priorytetu kwestii pojednania i powrotu Narodowej Władzy Palestyńskiej do Gazy; wzywa siły palestyńskie do niezwłocznego wznowienia wysiłków na rzecz pojednania, zwłaszcza poprzez zorganizowanie długo wyczekiwanych wyborów prezydenckich i parlamentarnych; podkreśla, że Narodowa Władza Palestyńska musi w tym względzie przyjąć większą odpowiedzialność i objąć swoją funkcję rządową w Strefie Gazy, także w dziedzinie bezpieczeństwa i administracji cywilnej oraz przez obecność na przejściach granicznych;

20.  wzywa wszystkie strony zaangażowane w konflikt do szanowania w pełni praw zatrzymanych i więźniów, również tych, którzy prowadzą strajk głodowy;

21.  wyraża głębokie zaniepokojenie poważnym kryzysem finansowania UNRWA; apeluje o zwiększenie unijnego wsparcia finansowego dla UNRWA i wzywa wszystkich pozostałych darczyńców do wypełnienia obietnic złożonych tej organizacji oraz nalega na UNRWA, aby dalej usprawniała zarządzanie, ale wzywa również do zajęcia się podstawową kwestią uchodźców palestyńskich; wyraża uznanie dla UNRWA za jej nadzwyczajne wysiłki, które umożliwiły otwarcie roku szkolnego 2015/2016 dla dzieci uchodźców z Palestyny;

22.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, specjalnemu przedstawicielowi UE ds. procesu pokojowego na Bliskim Wschodzie, parlamentom i rządom państw członkowskich, Sekretarzowi Generalnemu ONZ, Knesetowi, prezydentowi i rządowi Izraela, Palestyńskiej Radzie Legislacyjnej i Narodowej Władzy Palestyńskiej, Sekretarzowi Generalnemu Ligi Państw Arabskich, parlamentom i rządom Egiptu, Jordanii i Libanu oraz komisarzowi generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Pomocy Uchodźcom Palestyńskim na Bliskim Wschodzie.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 września 2015 r. w sprawie sytuacji na Białorusi (2015/2834(RSP))

P8_TA(2015)0319 RC-B8-0866/2015

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje i zalecenia w sprawie Białorusi,

–  uwzględniając szczyt Partnerstwa Wschodniego, który odbył się w Rydze w maju 2015 r., a także oświadczenie złożone na tym szczycie,

–  uwzględniając dialog między Unią Europejską a Republiką Białorusi dotyczący praw człowieka, który odbył się w dniu 28 lipca 2015 r.,

–  uwzględniając uwolnienie w dniu 22 sierpnia 2015 r. przez władze Białorusi sześciu więźniów politycznych oraz związane z tym wydane tego samego dnia oświadczenie wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Federiki Mogherini oraz komisarza ds. europejskiej polityki sąsiedztwa i negocjacji w sprawie rozszerzenia Johannesa Hahna w sprawie uwolnienia więźniów politycznych na Białorusi,

–  uwzględniając nadchodzące wybory prezydenckie, które mają się odbyć w dniu 11 października 2015 r.,

–  uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że mimo zauważalnego nasilenia kontaktów między Białorusią, UE i USA, wciąż dochodzi w tym kraju do łamania praw człowieka, czego wyrazem jest m.in. zastraszanie obrońców praw człowieka, naloty policji na organizacje praw człowieka i konfiskata ich mienia, a także przymusowe wydalenia z Białorusi, co potwierdza w swoim raporcie specjalny sprawozdawca ONZ ds. praw człowieka na Białorusi

B.  mając na uwadze, że pierwsza od 2002 r. oficjalna wizyta delegacji Parlamentu ds. stosunków z Białorusią miała miejsce w Mińsku w dniach 18–19 czerwca 2015 r.; mając na uwadze, że Parlament Europejski nie utrzymuje obecnie oficjalnych stosunków z parlamentem Białorusi;

C.  mając na uwadze, że poprawa stosunków między UE a Białorusią zależy od spełnienia warunków wstępnych, do których należą: wyraźne zwiększenie wolności słowa i wolności mediów, przestrzeganie praw politycznych zarówno zwykłych obywateli, jak i działaczy opozycji, a także poszanowanie zasad państwa prawa i praw podstawowych; mając na uwadze, że Unia Europejska jest zdecydowanie oddana dalszej obronie praw człowieka na Białorusi, w tym obronie wolności słowa i wolności mediów;

D.  mając na uwadze, że poczyniono postępy w kwestii współpracy w kilku obszarach polityki sektorowej, takich jak szkolnictwo wyższe, szkolenia zawodowe, rynek cyfrowy, branża energetyczna, bezpieczeństwo żywności i kultura, co pozytywnie wpłynęło na rozpoczęcie konstruktywnej debaty w społeczeństwie białoruskim na temat reform, jakie są niezbędne w tym państwie, oraz na poziom wiedzy o UE; mając na uwadze, że UE musi jednak dbać o to, aby jej zasobów nie wykorzystywano do tłamszenia organizacji społeczeństwa obywatelskiego, obrońców praw człowieka, niezależnych dziennikarzy i przywódców opozycji;

E.  mając na uwadze, że od 1994 r. na Białorusi nie przeprowadzono wolnych i sprawiedliwych wyborów na podstawie ordynacji wyborczej spełniającej międzynarodowo uznane standardy; mając również na uwadze, że obecne prawo daje ogromną przewagę urzędującemu prezydentowi; mając na uwadze, że OBWE/ODIHR prowadzi długoterminową misję obserwacji wyborów na całym terytorium Białorusi i będzie koordynować pracę obserwatorów krótkoterminowych;

F.  mając na uwadze, że w dniu 2 kwietnia 2015 r. prezydent Łukaszenka podpisał dekret nr 3 o przeciwdziałaniu społecznemu pasożytnictwu, który nakłada na osoby bezrobotne obowiązek podjęcia pracy pod groźbą obowiązku wniesienia przez nie specjalnej opłaty do budżetu państwa lub odpowiedzialności administracyjnej w formie grzywny lub zatrzymania administracyjnego;

G.  mając na uwadze, że w dniu 1 stycznia 2015 r. w życie weszło nowe prawo regulujące wszelkie formy środków przekazu; mając na uwadze, że pozwala ono rządowi na zamknięcie wszelkich placówek środków przekazu, w tym internetowych środków przekazu, jeżeli publikują one treści uznane przez władze za „niewłaściwe”;

H.  mając na uwadze, że władze Białorusi uwolniły ostatecznie wszystkich sześciu więźniów politycznych, w tym byłych kandydatów na prezydenta, choć przez lata zaprzeczały ich istnieniu;

I.  mając na uwadze, że w dniu 13 i 31 lipca 2015 r. Rada dokonała przeglądu środków ograniczających wobec Białorusi i wprowadziła zmiany w wykazie osób objętych zakazem wizowym i zamrożeniem aktywów, usuwając z niego niektórych urzędników państwowych i niektóre przedsiębiorstwa; mając na uwadze, że 175 osób, w tym Alaksandr Łukaszenka, jest obecnie objętych zakazem wjazdu na terytorium UE i wszystkich tych osób oraz 18 podmiotów gospodarczych dotyczy zamrożenie aktywów w UE; mając na uwadze, że ocena środków ograniczających UE ma się odbyć w najbliższych miesiącach, z uwzględnieniem najnowszych wydarzeń oraz wszelkich innych czynników, na podstawie których została podjęta decyzja o wprowadzeniu środków ograniczających;

J.  mając na uwadze, że w dniu 28 lipca 2015 r. UE i Republika Białorusi odbyły w Brukseli dialog na temat praw człowieka poświęcony szeregowi kwestii, m.in. utworzeniu krajowej instytucji praw człowieka, wolności słowa, zgromadzeń i zrzeszania się, karze śmierci, zwalczaniu tortur i niegodziwego traktowania oraz prawom dziecka;

K.  mając na uwadze, że Białoruś odegrała konstruktywną rolę w ułatwieniu porozumienia w sprawie zawieszenia broni na Ukrainie;

L.  mając na uwadze, że konflikt na Ukrainie pogłębił obawy społeczeństwa białoruskiego dotyczące destabilizacji sytuacji wewnętrznej w wyniku zmiany władzy;

M.  mając na uwadze, że Białoruś pozostaje jedynym krajem w Europie, który wciąż wykonuje karę śmierci;

1.  w dalszym ciągu wyraża głębokie zaniepokojenie sytuacją w zakresie praw człowieka i podstawowych wolności na Białorusi, a także uchybieniami odnotowanymi przez niezależnych obserwatorów międzynarodowych podczas wcześniejszych wyborów oraz czynnym prześladowaniem przywódców opozycji po wyborach;

2.  wyraża zadowolenie z powodu niedawnego uwolnienia pozostałych więźniów politycznych; wzywa rząd Białorusi do rehabilitacji uwolnionych więźniów politycznych oraz do pełnego przywrócenia im praw obywatelskich i politycznych; podkreśla, że mógłby to potencjalnie być pierwszy krok ku poprawie stosunków między Unią Europejską a Białorusią; podkreśla jednak, że podobne kroki podejmowane w przeszłości były jedynie symbolicznymi gestami i ani nie przyczyniały się do poprawy sytuacji białoruskiego społeczeństwa, ani nie wpływały pozytywnie na stosunki z UE;

3.  wzywa Białoruś do przeprowadzenia zbliżających się wyborów prezydenckich zgodnie z międzynarodowo uznanymi standardami, dania opozycji nieograniczonego dostępu do wszystkich kontrolowanych przez rząd środków komunikacji oraz pozwolenia na jej udział w wyborach w oparciu o takie same zasady, w szczególności dzięki tworzeniu niezależnych komisji wyborczych i umożliwieniu adekwatnej reprezentacji w nich na wszystkich szczeblach oraz przejrzystemu liczeniu głosów;

4.  oczekuje od władz zaprzestania nękania niezależnych mediów ze względów politycznych; apeluje o odejście od praktyki prześladowania administracyjnego i arbitralnego stosowania art. 22.9 część 2 kodeksu administracyjnego przeciwko niezależnym dziennikarzom za współpracę z zagranicznymi mediami bez uzyskania akredytacji, gdyż ogranicza to prawo do wolności wypowiedzi i rozpowszechnianie informacji;

5.  wyraża zaniepokojenie z powodu ostatnich zatrzymań i trwającego postępowania karnego przeciwko działaczom młodzieżowym – Maksimowi Piakarskiemu, Wadzimowi Żaromskiemu i Wiaczesławowi Kasinierau – pod zarzutem „umyślnego chuligaństwa”, uważając te działania za nieproporcjonalne, oraz zdecydowanie potępia przemoc, jakiej się wobec nich dopuszczono;

6.  przypomina, że od 2010 r. przeprowadzono na Białorusi egzekucję 10 osób, natomiast w samym 2014 r. przeprowadzono trzy egzekucje, oraz że w dniu 18 marca 2015 r. wydano kolejny wyrok śmierci; w tym kontekście wzywa Białoruś, która jest jedynym krajem w Europie nadal stosującym karę śmierci, do przyłączenia się do światowego moratorium na wykonywanie kary śmierci, co byłoby pierwszym krokiem do trwałego zniesienia tej kary;

7.  wzywa rząd Białorusi, by zastosował się do zaleceń Komitetu Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych dotyczących zniesienia elementów pracy przymusowej w tym kraju;

8.  zwraca uwagę na sytuację mniejszości narodowych w tym kraju i ich organizacji kulturalnych, których przywódców zastępowano niekiedy osobami preferowanymi przez władze państwowe, co stanowiło naruszenie jednej z podstawowych swobód człowieka, mianowicie swobody zrzeszania się;

9.  ponownie wzywa władze białoruskie do zadbania o to, aby bez względu na okoliczności przestrzegano zasad demokracji, praw człowieka i podstawowych wolności zgodnie z Powszechną deklaracją praw człowieka oraz międzynarodowymi i regionalnymi instrumentami dotyczącymi praw człowieka ratyfikowanymi przez Białoruś;

10.  odnotowuje, że w dniu 3 września 2015 r. w Brukseli odbyła się szósta tura konsultacji między UE a Białorusią w sprawie modernizacji, a delegacje omówiły perspektywy współpracy w kluczowych dziedzinach na podstawie porozumień osiągniętych w 2014 i 2015 r.; wzywa ESDZ i Radę do zadbania o to, aby udział władz w dialogu na rzecz modernizacji, wspólnie i na równi z opozycją demokratyczną i społeczeństwem obywatelskim, charakteryzował się pełnym poszanowaniem zasad demokracji, z myślą o rozwoju trwałej i konkurencyjnej gospodarki oraz wspieraniu reform demokratycznych, a także społeczeństwa pluralistycznego i praworządności;

11.  wspiera politykę Komisji polegającą na „krytycznym zaangażowaniu” wobec władz Białorusi oraz wyraża gotowość do udziału, również za pomocą Delegacji Parlamentu Europejskiego do spraw Stosunków z Białorusią; przypomina jednak, że UE musi pozostać czujna jeśli chodzi o przyznawanie zasobów oraz mieć pewność, ze nie przyczynia się do pogorszenia sytuacji opozycji i społeczeństwa obywatelskiego;

12.  ponownie apeluje do Komisji, aby środkami finansowymi i politycznymi wspierała wysiłki białoruskiego społeczeństwa obywatelskiego, niezależnych mediów i organizacji pozarządowych na Białorusi mające na celu realizację demokratycznych aspiracji narodu białoruskiego;

13.  z zadowoleniem przyjmuje postępy w kwestii współpracy sektorowej z Białorusią w obszarach takich jak między innymi szkolnictwo wyższe, szkolenia zawodowe, rynek cyfrowy, sektor energetyczny, bezpieczeństwo żywności i kultura;

14.  zauważa, że w styczniu 2014 r. rozpoczęły się negocjacje w sprawie ułatwień wizowych, co ma służyć poprawie kontaktów międzyludzkich i wzmocnieniu społeczeństwa obywatelskiego; podkreśla potrzebę przyspieszenia postępów w rej kwestii;

15.  zauważa częstsze posługiwanie się językiem białoruskim w życiu publicznym; zwraca uwagę na plany białoruskiego Ministerstwa Oświaty dotyczące zwiększenia użycia języka białoruskiego w szkolnictwie oraz publikacji aktów ustawodawczych przez Trybunał Konstytucyjny zarówno po rosyjsku, jak i białorusku;

16.  wzywa Europejską Służbę Działań Zewnętrznych i Komisję, aby znalazły nowe sposoby wspierania organizacji społeczeństwa obywatelskiego na Białorusi; podkreśla w związku z tym potrzebę wspierania wszelkich niezależnych źródeł informacji dla społeczeństwa białoruskiego, w tym również zagranicznych przekazów medialnych w języku białoruskim;

17.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącej Komisji/ wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, Radzie, Komisji oraz państwom członkowskim.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 września 2015 r. w sprawie przedsiębiorczości społecznej i innowacji społecznych w zwalczaniu bezrobocia (2014/2236(INI))

P8_TA(2015)0320 A8-0247/2015

Parlament Europejski,

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 3 marca 2010 r. zatytułowany „Europa 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” (COM(2010)2020),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 lutego 2013 r. w sprawie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw: rozliczalne, przejrzyste i odpowiedzialne zachowanie przedsiębiorstw a trwały wzrost(1),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 lutego 2009 r. w sprawie gospodarki społecznej(2),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 2 lipca 2013 r. w sprawie wkładu spółdzielni w walkę z kryzysem(3),

–  uwzględniając art. 184 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 346/2013 z dnia 17 kwietnia 2013 r. w sprawie europejskich funduszy na rzecz przedsiębiorczości społecznej,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 20 listopada 2012 r. w sprawie inicjatywy na rzecz przedsiębiorczości społecznej – budowania ekosystemu sprzyjającego przedsiębiorstwom społecznym w centrum społecznej gospodarki i społecznych innowacji(4),

–  uwzględniając swoje oświadczenie z dnia 10 marca 2011 r.(5),

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 20 maja 2014 r. w sprawie promowania przedsiębiorczości młodzieży z myślą o włączeniu społecznym młodych ludzi(6),

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1296/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie programu Unii Europejskiej na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych („EaSI”), który zawiera cele z zakresu mikrofinansowania i przedsiębiorczości społecznej,

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 25 października 2011 r. do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów pt. „Inicjatywa na rzecz przedsiębiorczości społecznej” (COM(2011)0682),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 6 maja 2015 r. zatytułowany „Strategia jednolitego rynku cyfrowego dla Europy” (COM(2015)0192),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 lutego 2013 r. zatytułowany „Inwestycje społeczne na rzecz wzrostu i spójności, w tym wdrażanie Europejskiego Funduszu Społecznego na lata 2014–2020” (COM(2013)0083),

–  uwzględniając art. 52 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (A8–0247/2015),

A.  mając na uwadze, że gospodarka społeczna i solidarna zapewnia zatrudnienie 14 milionom osób, które stanowią prawie 6,5% zatrudnionych w UE; mając na uwadze, że w UE znajdują się 2 miliony przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej, co stanowi 10% przedsiębiorstw w Unii;

B.  mając na uwadze, że w wyniku kryzysu gospodarczego i finansowego podniósł się poziom ubóstwa i wykluczenia społecznego, a także stopa długoterminowego bezrobocia i bezrobocia wśród młodych oraz nasiliły się nierówności społeczne;

C.  mając na uwadze, że to osoby niepełnosprawne, osoby młode i osoby starsze, kobiety, długotrwale bezrobotni i pracownicy znajdujący się w szczególnie niekorzystnej sytuacji czyli grupy najbardziej wykluczone i znajdujące się w niekorzystnej sytuacji na rynku pracy najbardziej ucierpiały w wyniku kryzysu gospodarczego i finansowego;

D.  mając na uwadze, że kryzys gospodarczy i finansowy powinien być okazją do przejścia w kierunku bardziej zrównoważonego modelu gospodarczego UE, uwzględniającego w większym stopniu spójność społeczną i terytorialną oraz zrównoważenie środowiskowe; mając na uwadze, że poprawie sytuacji gospodarczej i finansowej powinno towarzyszyć intensywne wsparcie dla zatrudnienia zrównoważonego, wysokiej jakości i sprzyjającego włączeniu społecznemu; mając na uwadze, że gospodarka społeczna i solidarna może przyczynić się do osiągnięcia tego celu, dlatego należy ją traktować jako siłę napędową tego procesu zmian, mogącą pomóc zrównoważyć zagadnienia społeczne, środowiskowe i gospodarcze;

E.  mając na uwadze, że podmioty świadczące usługi pomocy społecznej i opieki zdrowotnej, z których wiele to przedsiębiorstwa społeczne, reprezentują jeden z kluczowych obszarów wzrostu zatrudnienia w UE, gdyż w latach 2009–2013 powstało w nich 1,3 mln miejsc pracy; mając na uwadze, że ukazuje to dwojakiego rodzaju możliwości tego sektora: tworzenia miejsc pracy nawet w okresie kryzysu oraz wzmocnienia spójności społecznej i terytorialnej w Europie, w szczególności dzięki wsparciu użytkowników usług tego sektora w powrocie do pracy;

F.  mając na uwadze konferencję „Uwolnienie potencjału gospodarki społecznej dla rozwoju Unii” zorganizowaną w Rzymie w dniach 17 i 18 listopada 2014 r., w czasie której uznano, że gospodarka społeczna i solidarna pełni zasadniczą rolę w krajach europejskich i przyczynia się do osiągnięcia różnych podstawowych celów Unii Europejskiej, takich jak tworzenie i ochrona miejsc pracy, spójność społeczna, innowacyjność społeczna, rozwój obszarów wiejskich, rozwój regionalny i ochrona środowiska;

G.  mając na uwadze, że do tej pory nie zostały osiągnięte cele strategii „Europa 2020”, tj. podniesienie poziomu zatrudnienia osób w wieku od 20 do 64 roku życia z 69% do przynajmniej 75% oraz zmniejszenie o 25%, tj. o ponad 20 mln, liczby Europejczyków, którzy żyją poniżej krajowych progów ubóstwa;

H.  mając na uwadze, że w deklaracji strasburskiej ze stycznia 2104 r. stwierdzono, że przedsiębiorstwa społeczne muszą odgrywać większą rolę dla przyszłości Europy;

I.  mając na uwadze, że Unia Europejska jest regionem o najwyższym liczbie ludzi w starszym wieku oraz o najniższym wskaźniku przyrostu naturalnego na świecie; mając na uwadze, że według prognoz w 2050 r. średnia wieku w UE przekroczy 50 lat; mając na uwadze, że starzenie się społeczeństwa w połączeniu ze zmianami demograficznymi są wyzwaniem dla systemów zabezpieczenia społecznego;

J.  mając na uwadze, że celem przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej jest nie tylko poprawa warunków gospodarczych i społecznych, ale również zapewnienie elastycznych i innowacyjnych warunków pracy; przedsiębiorstwa te mogą też łatwiej przystosowywać się do sytuacji gospodarczej i społecznej;

K.  mając na uwadze, że przedsiębiorstwa gospodarki społecznej i solidarnej charakteryzuje demokratyczne zarządzanie, duże zaangażowanie ich członków lub partnerów w zarządzanie przedsiębiorstwem i duża przejrzystość działalności, a ponadto odpowiadają one na rosnące wymagania obywateli, którzy oczekują od przedsiębiorstw etycznego i społecznie odpowiedzialnego postępowania oraz poszanowania środowiska naturalnego;

L.  mając na uwadze, że przedsiębiorstwa gospodarki społecznej i solidarnej obejmują szeroki wachlarz firm o różnej formie prawnej oraz że większość tych firm nie jest uznawana w przepisach o skali europejskiej lub jedynie na szczeblu krajowym w niektórych państwach członkowskich;

M.  mając na uwadze, że spółdzielnie zapewniają wysokiej jakości miejsca pracy, niezagrożone delokalizacją, dostępne dla wszystkich i odporne na kryzys; mając na uwadze, że dzięki swemu modelowi przedsiębiorczości spółdzielczej zwiększyły one obrót i odnotowały intensywniejszy wzrost w okresie kryzysu, a mniej z nich dotknęło bankructwo i konieczność redukcji zatrudnienia;

N.  mając na uwadze, że rozporządzenie (UE) nr 1296/2013 w sprawie programu Unii Europejskiej na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych („EaSI”) określa terminy „przedsiębiorstwo społeczne” i „innowacje społeczne” w art. 2 ust. 1 i art. 2 ust. 5;

O.  mając na uwadze, że innowacje społeczne odnoszą się do rozwoju i wdrażania nowych koncepcji, przybierających formę produktów, usług lub modeli organizacji społecznej, ukierunkowanych na sprostanie nowym oczekiwaniom i wyzwaniom społecznym, terytorialnym oraz środowiskowym, takim jak starzenie się społeczeństwa, wyludnianie, godzenie życia zawodowego z prywatnym, zarządzanie różnorodnością, walka z bezrobociem młodzieży, pomoc tym najbardziej wykluczonym w powrocie na rynek pracy i walka ze zmianą klimatu;

P.  mając na uwadze, że inwestycje społeczne są inwestycjami w ludzi, które mają podnosić ich umiejętności i zdolności oraz wspierać ich w pełnym uczestniczeniu w zatrudnieniu i życiu społecznym; mając na uwadze, że inwestycje społeczne odnoszą się ogólnie do działań w obszarze kształcenia, opieki nad dziećmi, opieki zdrowotnej, szkoleń, pomocy w poszukiwaniu pracy i resocjalizacji;

Q.  mając na uwadze, że problem braku formalnego uznania przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej, które czasami nie są nawet uznawane za podmioty gospodarcze, jeszcze bardziej utrudnia im dostęp do środków finansowych, zarówno publicznych, jak i prywatnych; mając na uwadze, że fundusze strukturalne i programy europejskie powinny przyczyniać się do modernizacji struktur gospodarczych, w tym gospodarki społecznej i solidarnej, reprezentowanej przez różne rodzaje przedsiębiorstw o rozmaitej wielkości (spółdzielnie, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, fundacje, stowarzyszenia i nowe formy przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej), z których większość stanowią MŚP i mikroprzedsiębiorstwa;

R.  mając na uwadze, że edukacja i szkolenia powinny być priorytetowymi obszarami, jeżeli chodzi o promowanie kultury przedsiębiorczości wśród młodzieży;

S.  mając na uwadze, że nierówność płci w dziedzinie przedsiębiorczości społecznej jest mniejsza niż w tradycyjnych formach przedsiębiorczości; mając na uwadze, że kobiety prowadzące przedsiębiorstwa społeczne znacząco przyczyniają się do zmniejszania wyłączenia społecznego oraz do tworzenia nowych możliwości rozwoju;

T.  mając na uwadze konieczność zapewniania szkoleń i możliwości przekwalifikowania osobom długotrwale bezrobotnym w sektorze społecznym w celu zaoferowania im nowych możliwości w innowacyjnej dziedzinie, jaką jest gospodarka społeczna i solidarna;

U.  mając na uwadze, że gospodarka społeczna i solidarna, a przede wszystkim przedsiębiorstwa integracyjne oferują możliwości zatrudnienia osobom najbardziej wykluczonym z rynku pracy, dla których bezrobocie często przeradza się w długotrwałe bezrobocie; mając na uwadze, że państwa członkowskie mogłyby zastanowić się nad sposobami wsparcia przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej, które zatrudniają bezrobotnych lub osoby pobierające zasiłki, w tym za pomocą – w stosownych przypadkach – ulg podatkowych i premii społecznych;

V.  mając na uwadze znaczenie uzupełniającego, komplementarnego wpływu gospodarki społecznej i solidarnej oprócz innych narzędzi stymulujących zatrudnienie; mając na uwadze, że należy zwrócić większą uwagę na takie rozwiązania, które w krótkiej perspektywie wspomogą reintegrację rynkową osób niedysponujących podstawowymi umiejętnościami i konkurencyjną wiedzą, aby później mogły one wykorzystać zalety stwarzane przez bardziej innowacyjne rozwiązania gospodarki społecznej i solidarnej;

W.  mając na uwadze, że dialog społeczny jest niezbędny dla funkcjonowania społecznej gospodarki rynkowej UE i ma kluczowe znaczenie dla promowania konkurencyjności oraz sprawiedliwych warunków; mając na uwadze, że dialog społeczny i konsultacje z partnerami społecznymi w ramach kształtowania polityki UE stanowią ważną innowację społeczną;

X.  mając na uwadze, że udzielanie zamówień publicznych często przybiera formę dużych jednorazowych przetargów na usługi lub dostawy, które mogą wykluczać mniejsze podmioty;

Wprowadzenie

1.  stwierdza, że przedsiębiorstwa gospodarki społecznej i solidarnej, które niekoniecznie muszą być organizacjami niekomercyjnymi, to przedsiębiorstwa powstałe z myślą o realizacji celu społecznego – którym może być tworzenie zatrudnienia dla słabszych grup społecznych, świadczenie usług własnym członkom lub, ogółem, wywarcie pozytywnego wpływu społecznego i na środowisko naturalne – i ponownie inwestujące zyski w realizację powyższych celów; zwraca uwagę, że przedsiębiorstwa gospodarki społecznej i solidarnej charakteryzuje zaangażowanie w promowanie następujących wartości:

2.  uważa, że Komisja powinna uznać różnorodność przedsiębiorstw społecznych i zapewnić podjęcie na szczeblu UE działań mających wspierać wszystkie rodzaje przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej;

3.  zwraca się do Komisji i do państw członkowskich o systematyczne wdrażanie i udoskonalanie bez zbędnej zwłoki wszystkich środków określonych w Inicjatywie na rzecz przedsiębiorczości społecznej z 2012 r.; apeluje do Komisji o bezzwłoczne opracowanie drugiego etapu inicjatywy, obejmującego rozszerzenie zakresu jej zastosowania i pogłębienie go, w partnerstwie z państwami członkowskimi oraz samorządami lokalnymi i regionalnymi, organizacjami społeczeństwa obywatelskiego i centralnymi podmiotami gospodarki społecznej i solidarnej;

4.  stwierdza, że gospodarka społeczna i solidarna nie może zastąpić państwa opiekuńczego i usług publicznych;

5.  stwierdza, że model przedsiębiorczości społecznej jest często atrakcyjny dla młodych ludzi i daje im możliwość reagowania w innowacyjny sposób na obecne wyzwania gospodarcze, społeczne i środowiskowe;

6.  podkreśla, że przedsiębiorstwa gospodarki społecznej i solidarnej są głęboko zakorzenione w warunkach lokalnych i regionalnych, co daje im przewagę, dzięki której lepiej orientują się w konkretnych potrzebach i mogą zapewniać wychodzące im naprzeciw produkty i usługi – oferowane w większości przez te właśnie społeczności, a tym samym zwiększać spójność społeczną i terytorialną; uważa, że wykraczająca poza granice państw i sektory współpraca przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej musi być wspierana w celu wymiany wiedzy i praktyk, aby w szczególności stymulowany był wzrost tych przedsiębiorstw;

7.  zwraca się do Komisji i państw członkowskich o zaproponowanie planów i działań w celu poprawy struktury terytorialnej, w szczególności na obszarach borykających się z trwałymi utrudnieniami przyrodniczymi lub demograficznymi, co nie tylko pomoże w tworzeniu i rozwoju przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej oraz promowaniu innowacyjności i przedsiębiorczości społecznej, ale również pozwoli na wzmocnienie spójności społecznej i terytorialnej w UE oraz ułatwi bezpieczne zmierzenie się z wyzwaniami demograficznymi, przed którymi stoi Unia;

8.  z dużym zadowoleniem przyjmuje wzrost liczby tradycyjnych przedsiębiorstw, które stosują w swej praktyce handlowej strategie odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw; podkreśla jednak, że samo stosowanie strategii odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw nie wystarczy, aby zostać uznanym za przedsiębiorstwo gospodarki społecznej i solidarnej;

9.  uważa, że istotne znaczenie ma określenie przyczyn mniejszej nierówności płci w przedsiębiorczości społecznej, aby osoby odpowiedzialne za wyznaczanie kierunków polityki mogły uwzględniać te czynniki, promując społeczną i tradycyjną przedsiębiorczość;

10.  uważa, że innowacje społeczne wnoszą znaczny wkład w tworzenie podstaw rozwoju, który służy społeczeństwu, zapewniając mu większą równowagę, sprzyjając włączeniu społecznemu i generując spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną; stwierdza, że innowacje społeczne muszą być ukierunkowane na skuteczne podnoszenie jakości usług, a nie tylko na obniżanie kosztów;

11.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że cztery państwa członkowskie UE (Belgia, Francja, Hiszpania i Portugalia) posiadają krajowe przepisy w sprawie gospodarki społecznej i solidarnej, że Polska uruchomiła strategię na rzecz rozwoju gospodarki społecznej i solidarnej, a w Rumunii debatuje się nad przyjęciem przepisów regulujących gospodarkę społeczną i solidarną;

12.  uważa, że Komisja powinna uznać i wspierać – zarówno politycznie, jak i finansowo – rolę nienastawionych na zysk podmiotów świadczących usługi opieki społecznej;

13.  podkreśla potrzebę promowania wymiany praktyk między innowacyjnymi przedsiębiorstwami gospodarki społecznej i solidarnej, szkołami, środowiskiem akademickim i stronami zainteresowanymi inwestycjami społecznymi, biorąc również pod uwagę potrzeby społeczeństwa, aby rozwijać umiejętności z zakresu przedsiębiorczości i polepszyć warunki rozwoju i wzrostu przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej, a także tworzyć ośrodki innowacji społecznej; uważa, że ważne jest uwzględnienie opinii zainteresowanych stron, w tym partnerów społecznych i organizacji konsumenckich; zachęca państwa członkowskie do promowania modelu przedsiębiorczości spółdzielczej;

14.  podkreśla, że potrzebna jest współpraca wszystkich państw członkowskich w celu stworzenia niezbędnego otoczenia dla systemu innowacji społecznych we wszystkich państwach członkowskich, gdyż sama gospodarka społeczna i solidarna nie jest w stanie walczyć z objawami i przyczynami najbardziej palących problemów społecznych;

Strategia „Europa 2020”

15.  przyznaje, że UE daleko jeszcze do osiągnięcia celów określonych w strategii „Europa 2020”, zwłaszcza związanych z zatrudnieniem, innowacjami i zmniejszeniem ubóstwa oraz społecznego wykluczenia; zauważa, że gospodarka społeczna i solidarna przyczynia się nie tylko do stworzenia bardziej zrównoważonego, inteligentnego i sprzyjającego włączeniu społecznemu modelu gospodarczego, ale również europejskiego modelu socjalnego, a także stanowi część jednolitego rynku, przez co zasługuje na pełne uznanie i wsparcie ze strony UE i państw członkowskich, gwarantowane w konstytucjach niektórych państw członkowskich oraz w szeregu kluczowych dokumentów UE; zwraca się w związku z tym o uwzględnienie gospodarki społecznej i solidarnej w przeglądzie strategii „Europa 2020”, biorąc pod uwagę znaczny wkład, jaki może ona wnieść w realizację celów strategii;

16.  zwraca uwagę, że tendencje demograficzne są powiązane z nowymi modelami konsumpcji, a starzenie się społeczeństwa w krajach rozwiniętych zwiększa popyt na usługi socjalne, ale przyniesie również możliwości tworzenia społecznie odpowiedzialnych przedsiębiorstw;

17.  podkreśla, że gospodarka społeczna i solidarna, z uwagi na swój charakter społeczny i integracyjny, oferuje zatrudnienie grupom najczęściej wykluczonym z otwartego rynku pracy, przyczyniając się tym samym do solidarności i spójności społecznej, a także wzrostu gospodarczego;

18.  jest przekonany, że przedsiębiorstwa gospodarki społecznej i solidarnej mogą tworzyć procesy, które umożliwią efektywniejsze, bardziej odpowiedzialne i przejrzystsze zarządzanie kurczącymi się zasobami oraz mogą przyspieszyć wdrażanie środków społecznie odpowiedzialnych;

19.  wzywa państwa członkowskie do lepszego włączenia przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej w programy działań na rzecz zatrudnienia i integracji społecznej, jak również w krajowe programy reform, w celu uwolnienia i wykorzystania ich potencjału pod względem tworzenia miejsc pracy i wkładu, jaki mogą one wnieść w realizację głównych celów strategii „Europa 2020”;

20.  z zadowoleniem przyjmuje fakt zwiększenia o 30% puli wstępnego finansowania Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych; zwraca się do państw członkowskich o koordynację w krajowych planach wdrożenia gwarancji dla młodzieży działań promujących przedsiębiorczość społeczną; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania społecznej przedsiębiorczości i innowacyjności w krajowych programach operacyjnych Europejskiego Funduszu Społecznego; domaga się skutecznego i efektywnego wdrożenia gwarancji dla młodzieży;

Zamówienia publiczne

21.  zaznacza, że przedsiębiorstwa gospodarki społecznej i solidarnej napotykają trudności w dostępie do zamówień publicznych, takie jak przeszkody związane z wielkością i możliwościami finansowymi tych przedsiębiorstw; wzywa do szybkiego i skutecznego wdrożenia nowych dyrektyw w sprawie zamówień publicznych i koncesji (dyrektywy 2014/24/UE, 2014/25/UE i 2014/23/UE), aby osiągnąć wyższy poziom uczestnictwa przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego, poprawić procedury zastrzegania zamówień dla takich właśnie przedsiębiorstw, wspierać ich rolę i promować włączenie społeczne i innowacje społeczne; apeluje o ułatwienie udziału w zamówieniach publicznych za pomocą odpowiednich porad, przez uproszczenie procedur, z którymi muszą się one borykać, oraz przygotowywanie przetargów w sposób zapewniający dostęp mniejszym podmiotom; apeluje, aby w zamówieniach publicznych dawano pierwszeństwo ofertom, które przynoszą więcej korzyści gospodarczych i społecznych, a nie tylko najtańszym z nich, uwzględniając w nich kryteria społeczne lub względy środowiskowe;

22.  z zadowoleniem przyjmuje zmianę dyrektyw w sprawie zamówień publicznych i koncesji, która zawiera klauzule i kryteria społeczne służące wspieraniu integracji i innowacji społecznych oraz dotyczące zamówień zastrzeżonych w celu wspierania zatrudnienia osób znajdujących się w najbardziej niekorzystnej sytuacji na rynku pracy; wzywa państwa członkowskie do prawidłowego stosowania tych zasad zamówień publicznych we wszystkich procedurach przetargowych i procedurach wyboru oraz szerokiego stosowania zasady MEAT (oferta najkorzystniejsza ekonomicznie) zgodnie z obowiązkami wynikającymi z przepisów ochrony środowiska, prawa socjalnego i prawa pracy; zachęca państwa członkowskie, aby w procedurach zamówień publicznych uwzględniały klauzule i kryteria społeczne w celu wzmocnienia pozycji najsłabszych na rynku pracy, ograniczenia obciążeń administracyjnych, ułatwienia procedur i podjęcia bardziej skutecznej walki z korupcją;

23.  ubolewa, że w opracowanej przez Komisję strategii jednolitego rynku cyfrowego dla Europy nie wspomina się o przedsiębiorstwach gospodarki społecznej i solidarnej oraz ich potencjalnym wkładzie w osiąganie celów Unii; z żalem przyjmuje nieuwzględnienie w tej strategii potrzeby zapewnienia pełnego, równego i nieograniczonego dostępu do nowych cyfrowych technologii, rynków i systemów telekomunikacyjnych dla wszystkich, a w szczególności dla osób niepełnosprawnych; podkreśla, że oparte na technologii przedsiębiorstwa gospodarki społecznej i solidarnej mogą mieć zasadnicze znaczenie w sprostaniu wyzwaniom społecznym w łatwy i efektywny pod względem kosztów sposób;

Finansowanie

24.  ubolewa, że przedsiębiorstwa gospodarki społecznej i solidarnej mają więcej problemów niż tradycyjne firmy ze znalezieniem finansowania, zarówno prywatnego, jak i publicznego, i dlatego domaga się, by organy publiczne i publiczni dostawcy usług finansowych przedstawili szeroką gamę dopasowanych instrumentów finansowych, skutecznie wspierających przedsiębiorstwa gospodarki społecznej na wszystkich etapach ich rozwoju, w szczególności przy ich zakładaniu, a także stworzyli ramy skupiające potencjalnych inwestorów i wyspecjalizowane fundusze;

25.  podkreśla, że dostęp do źródeł finansowania jest utrudniony brakiem znajomości sytuacji przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej przez kadrę zarządzającą instytucji pośrednictwa finansowego; podkreśla konieczność lepszego edukowania tych kadr o tego typu przedsiębiorstwach, aby ułatwić im dostęp do finansowania; domaga się zatem wprowadzenia europejskiego znaku jakości przedsiębiorczości społecznej, który ułatwi inwestorom identyfikację funduszy z portfolio obejmującym przedsiębiorstwa społeczne, ze szczególnym uwzględnieniem Europejskiego Funduszu Przedsiębiorczości Społecznej;

26.  podkreśla konieczność zapewnienia większych bodźców do tworzenia i wspierania sieci przedsiębiorstw społecznych w celu promowania synergii organizacyjnej, wymiany i rozpowszechniania technologii, a także rozwoju usług między producentami z różnych regionów;

27.  podkreśla konieczność promowania lepiej ustrukturyzowanego dialogu między MŚP, przedsiębiorstwami gospodarki społecznej i solidarnej i instytucjami finansowymi przez wykorzystanie przeznaczonych do tego celu platform online;

28.  z zadowoleniem przyjmuje zatwierdzenie rozporządzenia w sprawie europejskich funduszy na rzecz przedsiębiorczości społecznej;

29.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że finansowanie z programu EaSI jest zastrzeżone na pomoc w zapewnieniu dostępu do finansowania dla przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej; podkreśla rolę części EaSI poświęconej przedsiębiorczości społecznej, EFS i wszystkich pozostałych programów UE w poprawie funkcjonowania tego typu przedsiębiorstw; podkreśla potrzebę lepszego informowania o możliwościach finansowania; wzywa państwa członkowskie do ustanowienia krajowych punktów kontaktowych lub punktów kompleksowej obsługi, aby ułatwić podmiotom gospodarki społecznej i solidarnej dostęp do systemów finansowania UE;

30.  zwraca się do Komisji o dokonanie przeglądu górnego limitu kredytów dla przedsiębiorstw gospodarki społecznej ustalonego w programie EaSI i sprawdzenie, czy odpowiada on warunkom rynkowym;

31.  podkreśla konieczność wspierania przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej wystarczającą ilością środków finansowych w skali lokalnej, regionalnej, krajowej i w skali UE przez stworzenie synergii między różnymi typami przedsiębiorstw; domaga się zobowiązania ze strony państw członkowskich i Komisji do udostępnienia środków finansowych potrzebnych do rozwiązania tego problemu; uważa zatem za konieczne ułatwienie dostępu do źródeł finansowania gospodarce społecznej i solidarnej za pomocą różnych form finansowania, jak fundusze europejskie, fundusze venture capital, mikrokredyty i finansowanie społecznościowe (crowdfunding);

32.  wzywa państwa członkowskie, by przez organy władzy lokalnej wzmacniały usługi publiczne (np. służbę zdrowia i edukację), wykorzystując je jako siłę napędzającą poprawę jakości usług w celu zwiększenia możliwości zatrudnienia oraz podniesienia poziomu świadczonych usług, dążąc do zmniejszenia ubóstwa i wykluczenia społecznego;

33.  podkreśla, że zasady dotyczące pomocy państwa nie powinny stanowić przeszkody w publicznym finansowaniu przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej oraz usług społecznych; w tym kontekście zwraca się do Komisji o elastyczność w stosowaniu zasad dotyczących pomocy państwa, jeśli chodzi o tego typu przedsiębiorstwa i usługi, oraz o pomoc w dopilnowaniu, aby władze lokalne i regionalne rozumiały i właściwie wykorzystywały pomoc państwa przeznaczoną na ten cel;

34.  wyraża ubolewanie, że rozporządzenie w sprawie Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych zawiera wzmianki o gospodarce społecznej i solidarnej wyłącznie w motywach; zwraca się do Komisji z prośbą o dalsze wspieranie podejścia polegającego na inwestycjach społecznych zgodnie z pakietem dotyczącym inwestycji społecznych oraz o uwzględnienie projektów związanych z gospodarką społeczną i solidarną podczas oceny projektów w ramach Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych;

35.  wyraża ubolewanie, że przedsiębiorstwa integracyjne powstałe w wyniku partnerstwa między przedsiębiorstwami gospodarki społecznej i solidarnej są coraz częściej wykluczane z dostępu do środków dla MŚP; zwraca się do Komisji o zaproponowanie nowego odstępstwa od prawnej definicji MŚP, podobnego jak w przypadku istniejących odstępstw dla publicznych korporacji inwestycyjnych, spółek kapitałowych podwyższonego ryzyka, uniwersytetów lub ośrodków badań naukowych o celu niezarobkowym, aby umożliwić klasyfikowanie przedsiębiorstwa integracyjnego jako niezależnego przedsiębiorstwa, nawet w przypadku, gdy inne przedsiębiorstwo posiada, samodzielnie lub wspólnie z innymi przedsiębiorstwami, 25% lub więcej kapitału lub głosów w zarządzie;

Szkolenia

36.  wzywa państwa członkowskie do wspierania kultury przedsiębiorczości i modelu przedsiębiorczości spółdzielczej oraz do włączenia przedsiębiorczości społecznej, a także zasad gospodarki społecznej i solidarnej, do programów nauczania i szkolenia; zwraca się do nich również o zachęcanie do tworzenia na uniwersytetach inkubatorów przedsiębiorczości społecznej i solidarnej;

37.  wskazuje, że gospodarka społeczna i solidarna może przyczynić się do znacznego zmniejszenia liczby bezrobotnych wśród ludzi młodych w UE; zwraca się do państw członkowskich, aby promowały większy udział przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej w programach nauczania i szkolenia w państwach członkowskich, w szczególności za pośrednictwem systemów szkolenia dwutorowego;

38.  wzywa państwa członkowskie do odpowiedniego dostosowania urzędów pracy, aby były one w stanie udzielać skutecznych wskazówek osobom, które zamierzają prowadzić własną działalność w sektorze przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej;

39.  podkreśla, że niektóre przedsiębiorstwa gospodarki społecznej i solidarnej są konkurencyjne i zajmują pozycję lidera w swojej branży, podczas gdy inne wymagają specjalistycznej wiedzy, aby uruchomić i rozwijać swe przedsiębiorstwa, a także nimi zarządzać; zwraca się do państw członkowskich o opracowanie programów szkoleń skierowanych konkretnie do przedsiębiorstw z sektora społecznego i do nich przystosowanych, a w szczególności do grup o niższej stopie zatrudnienia, takich jak kobiety, pracownicy młodzi lub znajdujący się w szczególnie niekorzystnej sytuacji, aby rozwijać podstawowe umiejętności i wiedzę z dziedziny zarządzania przedsiębiorstwem;

40.  zwraca się do państw członkowskich o promowanie uczenia się przez całe życie i poradnictwa zawodowego dla starszych pracowników, trwale bezrobotnych i osób niepełnosprawnych za pośrednictwem przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej, a tym samym o wsparcie ich w powrocie na rynek pracy;

41.  podkreśla, że prawidłowe zrozumienie praw człowieka jest istotnym aspektem w osiągnięciu celów społecznych przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej; w związku z tym wzywa państwa członkowskie, by rozwijały programy kształcenia specjalistów w dziedzinie spraw społecznych w odniesieniu do należytego realizowania zasad praw człowieka w Europie;

42.  zwraca się do Komisji i państw członkowskich o pełne wykorzystanie potencjału programów takich jak Erasmus+ i promowanie w ten sposób wymiany studentów, nauczycieli i innych innowacyjnych przedsiębiorców;

43.  wskazuje, że sektory o szerokim marginesie rozwoju i tworzenia miejsc pracy, jak sektor usług zdrowotnych (biały) lub sektor ekologiczny (zielony), są sektorami, w których gospodarka społeczna i solidarna ma silną pozycję; w związku z tym zwraca się do państw członkowskich o promowanie edukacji i szkolenia w tych sektorach;

Wsparcie i promowanie

44.  głęboko ubolewa nad niewielkim uznaniem, jakim cieszy się gospodarka społeczna i solidarna na szczeblu europejskim; uważa, że poprawa systemu gromadzenia danych w rozbiciu na płeć i wymiany informacji i dobrych praktyk na szczeblu europejskim oraz szersza popularyzacja w mediach gospodarki społecznej i solidarnej i jej sukcesów zachęciłyby obywateli do większego udziału w gospodarce społecznej i solidarnej, zapewniając temu sektorowi większe uznanie, widoczność i znajomość jego problematyki;

45.  opowiada się za stworzeniem wielojęzycznej platformy cyfrowej służącej wymianie informacji i przeznaczonej dla przedsiębiorstw społecznych, inkubatorów i klastrów przedsiębiorstw oraz inwestorów społecznych, a także za ułatwieniem wymiany informacji i dostępu do wsparcia w ramach programów UE; uważa, że budowa takiej platformy powinna być poprzedzona konsultacjami z zainteresowanymi grupami;

46.  zwraca się do Komisji o sporządzenie analizy porównawczej krajowych systemów certyfikacji i oznakowania przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej, która ułatwi wymianę dobrych praktyk, w ścisłej współpracy z przedsiębiorstwami gospodarki społecznej i solidarnej;

47.  zwraca się do Komisji i państw członkowskich o sprzyjanie tworzeniu inkubatorów przedsiębiorczości dla przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej oraz o realizację i skuteczne reklamowanie już konkretnie uzgodnionej platformy internetowej do wymiany danych przez inwestorów i przedsiębiorców społecznych (platforma innowacji społecznej w Europie);

48.  wzywa państwa członkowskie do usprawnienia wymiany najlepszych praktyk w odniesieniu do możliwych sposobów wspierania przedsiębiorstw gospodarki społecznej i solidarnej oraz do inwestycji społecznych, w tym – w stosownych przypadkach – ulg lub bodźców podatkowych dla tego rodzaju przedsiębiorstw, które zajmują się grupami społecznymi w niekorzystnej sytuacji, np. osobami niepełnosprawnymi;

49.  zwraca się do Komisji o uważne śledzenie konkretnych środków wdrażanych przez państwa członkowskie w celu zagwarantowania każdemu, kto wybierze drogę przedsiębiorczości społecznej i solidarnej, takich samych praw w dziedzinie ochrony socjalnej, ochrony zdrowia i bezpieczeństwa miejsc pracy;

50.  zwraca się do Komisji o czuwanie nad tym, aby żaden środek wdrożony przez państwa członkowskie nie stanowił przeszkody dla swobodnego przepływu pracowników oraz aby każda osoba, która wybierze drogę przedsiębiorczości społecznej i solidarnej, mogła rozwijać swoją działalność w wybranym miejscu na terytorium Unii;

51.  popiera koncepcję zakładającą, że przedsiębiorstwa gospodarki społecznej i solidarnej mogłyby tworzyć odrębną kategorię, z własnym statusem prawnym, określoną z uwagi na cele wykraczające poza zwykłe zwiększanie zysków dla udziałowców; wzywa Komisję, by – zgodnie ze strategią rzymską przyjętą przez europejskich przedstawicieli gospodarki społecznej i solidarnej – zaproponowała jednolite europejskie ramy prawne dla tego rodzaju przedsiębiorstw przez wprowadzenie europejskich statutów spółdzielni, stowarzyszeń, fundacji i towarzystw ubezpieczeń wzajemnych;

52.  wzywa Komisję do wspierania dialogu społecznego w gospodarce społecznej i solidarnej, aby ułatwiać wprowadzanie innowacji społecznych, poprawę warunków pracy oraz aby w pełni wykorzystywać potencjał tego sektora do tworzenia miejsc pracy;

o
o   o

53.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

(1) Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0049. (2) Dz.U. C 76 E z 25.3.2010, s. 16. (3) Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0301. (4) Teksty przyjęte, P7_TA(2012)0429. (5) Dz.U. C 199 E z 7.7.2012, s. 187. (6) Dz.U. C 183 z 14.6.2014, s. 18

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 września 2015 r. w sprawie utworzenia konkurencyjnego rynku pracy w Unii XXI w.: dostosowanie umiejętności i kwalifikacji do zapotrzebowania i perspektyw na rynku pracy jako sposób na wyjście z kryzysu (2014/2235(INI))

P8_TA(2015)0321 A8-0222/2015

Parlament Europejski,

–  uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 października 2014 r. w sprawie europejskiego semestru na rzecz koordynacji polityki gospodarczej: realizacja priorytetów na rok 2014(1),

–  uwzględniając swoje stanowisko z dnia 15 kwietnia 2014 r. w sprawie sposobu, w jaki Unia Europejska może przyczynić się do zapewnienia warunków sprzyjających działalności przedsiębiorstw i ich powstawaniu w celu tworzenia miejsc pracy(2),

–  uwzględniając swoją rezolucję ustawodawczą z dnia 29 kwietnia 2015 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1304/2013 w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego w odniesieniu do zwiększenia kwoty początkowych płatności zaliczkowych wypłacanych na rzecz programów operacyjnych wspieranych w ramach Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych(3),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 lipca 2014 r. w sprawie zatrudnienia młodzieży(4),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie respektowania podstawowego prawa do swobodnego przemieszczania się w UE(5),

–  uwzględniając jeden z priorytetów konkluzji z posiedzenia Rady Europejskiej, które odbyło się w dniach 26 i 27 czerwca 2014 r.: pomoc w rozwijaniu umiejętności, uwalnianiu talentów oraz tworzeniu szans życiowych dla wszystkich poprzez promowanie odpowiednich umiejętności na rzecz nowoczesnej gospodarki i uczenia się przez całe życie;

–  uwzględniając wniosek Komisji z dnia 17 stycznia 2014 r. dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie europejskiej sieci służb zatrudnienia, dostępu pracowników do usług w zakresie mobilności oraz dalszej integracji rynków pracy (COM(2014)0006),

–  uwzględniając zalecenie Rady z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie walidacji uczenia się pozaformalnego i nieformalnego(6),

–  uwzględniając zalecenie Parlamentu Europejskiego Rady 2006/962/WE z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie(7),

–  uwzględniając art. 52 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych oraz opinię Komisji Kultury i Edukacji (A8–0222/2015),

A.  mając na uwadze, że między państwami członkowskimi występują znaczne różnice, jeśli chodzi o zawody, w których nie można zapełnić wakatów z powodu braku wykwalifikowanych pracowników;

B.  mając na uwadze, że według Komisji(8) około 12,4 mln osób jest bezrobotnych od ponad roku, a wśród nich 6 mln od ponad dwóch lat; mając na uwadze, że długotrwałe bezrobocie ma negatywny wpływ na wzrost gospodarczy i równowagę systemów opieki społecznej oraz grozi przekształceniem się w bezrobocie strukturalne;

C.  mając na uwadze, że sztywność rynku pracy, brak popytu krajowego i inwestycji mają negatywny wpływ na tworzenie miejsc pracy, podczas gdy konkurencyjny rynek pracy UE, który uwzględniałby te 3 czynniki, może się przyczynić do osiągnięcia celów zatrudnienia i walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym strategii „Europa 2020”;

D.  mając na uwadze, że zapotrzebowanie na pracowników nisko wykwalifikowanych zmniejsza się, podczas gdy zapotrzebowanie na pracowników wysoko wykwalifikowanych znacząco wzrasta; taka ewolucja europejskiego rynku pracy wymaga podjęcia działań obejmujących kompetencje pracowników, jak również szkolenia wstępne i zawodowe.

E.  mając na uwadze, że w 2012 r. jeden na trzech europejskich pracowników nie posiadał kwalifikacji wymaganych do wykonywania pracy lub wykonywał pracę wymagającą mniejszych kwalifikacji niż te, które posiada(9); oraz że zazwyczaj bardziej prawdopodobne jest, iż młodzi pracownicy będą posiadać formalnie wyższe kwalifikacje niż te wymagane do wykonywania pracy, a równocześnie częściej niż starsi pracownicy będą wykonywać prace mniej dopasowane do posiadanych umiejętności;

F.  mając na uwadze, że niektóre badania wskazują, iż znacząca część istniejących miejsc pracy zniknie lub ulegnie poważnemu ograniczeniu pod względem liczby z powodu automatyzacji;

G.  mając na uwadze, że dążenie do gospodarki opartej na wysokich kwalifikacjach oznacza, że w ciągu najbliższych pięciu lat o wiele więcej przedsiębiorstw spodziewa się zwiększyć liczbę stanowisk wymagających umiejętności przywódczych i kierowniczych oraz wysokich kwalifikacji;

H.  mając na uwadze, że mobilność europejskich pracowników zwiększa ich szanse na zatrudnienie i umożliwia poprawę konkurencyjności europejskiego rynku pracy;

Kryzys gospodarczy i jego następstwa

1.  stwierdza, że z powodu europejskiego kryzysu gospodarczego i finansowego oraz będącego jego skutkiem spowolnienia gospodarczego szereg państw członkowskich zmaga się z wysoką stopą bezrobocia (UE28: 9,8%), a także z zadłużeniem publicznym, niskim wzrostem gospodarczym oraz niewystarczającym poziomem inwestycji; odnotowuje cięcia w wydatkach publicznych; jest ponadto zaniepokojony, że w wielu państwach członkowskich stopa bezrobocia wśród młodzieży (UE28: 20,9%) jest dużo wyższa i tylko sporadycznie widać poprawę oraz obniżenie stopy;

2.  uważa, że niezbędna jest ambitna polityka gospodarcza i społeczna oraz reforma rynku pracy, aby pobudzić inteligentny, trwały wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu i tworzyć więcej miejsc pracy prowadzących ku trwałemu, wysokiej jakości zatrudnieniu; podkreśla następnie zapotrzebowanie na stabilne systemy opieki społecznej, które oferować będą podnoszenie kwalifikacji bezrobotnych, rozwijać umiejętność przystosowania zawodowego wśród tych, którzy nie posiadają kwalifikacji lub posiadają bardzo niskie kwalifikacje, a także na zachęty i szanse zatrudnienia;

Sytuacja na rynku pracy w UE

3.  zauważa, że nawet jeżeli podaż siły roboczej wystarcza na pokrycie popytu na nią, wciąż mogą wystąpić braki jakościowe, ponieważ osoby poszukujące pracy mogą nie posiadać kwalifikacji odpowiednich dla danego stanowiska, w wyniku niedopasowania wymogów sektorowych, zawodowych lub związanych z umiejętnościami;

4.  wyraża zaniepokojenie faktem, iż stopa bezrobocia w UE nadal jest relatywnie wysoka (w marcu 2015 r. odnotowano stopę 9,8% w UE28), a znacząco zmalała tylko w kilku krajach, i zwraca uwagę na znaczne różnice między państwami członkowskimi: Niemcy i Austria mają najniższe stopy bezrobocia (około 5%) a Grecja i Hiszpania – najwyższe (odpowiednio 26% i 23%(10)); mając na uwadze, że te ogromne różnice zwiększają ryzyko segmentacji rynku pracy zarówno w samych państwach członkowskich, jak i między nimi, co stwarza zagrożenie dla stabilności gospodarczej i spójności społecznej UE;

5.  zwraca uwagę na fakt, że średni wskaźnik zatrudnienia kobiet w UE jest o ponad 10 punktów procentowych niższy niż wskaźnik zatrudnienia mężczyzn, i podkreśla, że osiągnięcie 75% wskaźnika zatrudnienia przyjętego w strategii „Europa 2020” jest zależne od zwiększenia wskaźnika zatrudnienia kobiet poprzez rozwiązania z zakresu polityki mające na celu w szczególności godzenie obowiązków zawodowych z rodzinnymi;

6.  stwierdza, że bezrobocie wśród młodzieży również rozkłada się nierównomiernie w UE i że w niektórych państwach członkowskich stopa bezrobocia wśród osób w wieku od 16 do 25 lat wynosi ponad 50%; podkreśla, że wysoka stopa bezrobocia, oprócz faktu, że problem ten dotyka całego pokolenia, to zagraża on także równowadze pokoleniowej;

7.  podkreśla, że wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych różni się o 26 % od średniego wskaźnika zatrudnienia w UE, przy czym wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosi mniej niż 50%;

8.  jest głęboko zaniepokojony poziomem bezrobocia młodzieży w Europie; w tej kwestii podkreśla wagę dualnego systemu kształcenia, takiego jak szkolenia zawodowe i przyuczanie do zawodu w celu dostosowania umiejętności młodych ludzi do potrzeb rynku pracy;

9.  podkreśla, że elementy takie jak wykwalifikowana siła robocza, zdolność do innowacji, zwiększenie siły nabywczej oraz stabilne środowisko społeczno-gospodarcze i polityczne są niezbędne do stworzenia dobrego klimatu inwestycyjnego;

10.  zauważa wysoki poziom długotrwałego bezrobocia i informuje o konieczności jego natychmiastowego zwalczania z uwagi na jego siłę;

11.  stwierdza, że przed europejskim rynkiem pracy stoi kilka poważnych wyzwań, w tym globalizacja, starzenie się populacji, szybkie zmiany technologiczne, takie jak cyfryzacja i robotyzacja, niedopasowanie umiejętności do wymogów rynku pracy i rosnący popyt na wysoko wykwalifikowanych pracowników przy równoczesnej nadwyżce nisko wykwalifikowanej siły roboczej, co powoduje polaryzację płac;

12.  zwraca jednak uwagę na zagrożenia wskazywane przez CEDEFOP, dotyczące utrwalania niedopasowania umiejętności i utraty ich przydatności ze względu na niski popyt przyczyniający się do wysokiego poziomu bezrobocia;

13.  zwraca uwagę na poważne różnice między ofertami pracy w różnych państwach członkowskich, podkreśla w tym względzie, że oferty pracy są niezbędnym elementem dynamicznego rynku pracy, dopasowującego umiejętności do stanowisk oraz tworzącego możliwości dla przedsiębiorstw i pracodawców, wyraża głęboki niepokój z powodu stagnacji na rynkach pracy w niektórych państwach członkowskich; dlatego też wzywa do przyjęcia europejskich poziomów odniesienia obejmujących oferty pracy w państwach członkowskich; dane dotyczące poziomu odniesienia można by gromadzić co roku na podstawie badania sondażowego siły roboczej oraz powinny one obejmować co najmniej: liczbę nowych miejsc pracy w danym państwie członkowskim, średni czas trwania bezrobocia;

14.  zwraca uwagę, że obecnie w Europie są 24 miliony bezrobotnych, w tym z jednej strony 7,5 miliona młodych osób niekształcących się, niepracujących ani nieszkolących się (NEET), a z drugiej strony dwa miliony wolnych miejsc pracy, przy tym europejskie przedsiębiorstwa narzekają na poważny brak wykwalifikowanych pracowników oraz siły roboczej dysponującej uniwersalnymi umiejętnościami;

15.  zaznacza, że mimo wysokiej stopy bezrobocia w niektórych państwach członkowskich i wielu wakatów w innych z nich wewnątrzunijna mobilność pracowników pozostaje na niskim poziomie (UE27: 0,29%), między innymi z powodu istniejących barier: dla porównania w skali międzynarodowej jest niemal 10-krotnie niższa niż w Stanach Zjednoczonych i 5-krotnie niższa niż w Australii; zwraca uwagę na fakt, że w 2013 r. siedem milionów obywateli UE mieszkało lub pracowało w państwie członkowskim innym niż kraj, którego obywatelstwo posiadało; przypomina, że w UE istnieją obecnie dwa miliony wakatów; podkreśla zatem zapotrzebowanie na uczciwą mobilność zawodową w Unii, która rozwiąże ten problem;

16.  stwierdza, że unijny rynek pracy może odegrać pomocniczą rolę w zmniejszaniu bezrobocia istniejącego w różnych regionach Europy;

17.  uważa, że europejski rynek pracy powinien dostosować się do kultury, modelu produkcyjnego i struktury działalności gospodarczej różnych obszarów europejskich oraz że różnice między nimi będą uwzględniane przy podejmowaniu środków, które uelastyczniają rynek pracy;

18.  przypomina, że w okresie spowolnienia gospodarczego poszczególne osoby mają większe problemy ze znalezieniem pracy i zdarza się, że muszą przyjmować stanowiska, na których wymagane jest niższe wykształcenie niż to, które posiadają; podkreśla, że wzrost dzięki tworzeniu miejsc pracy wymagających wysokich kwalifikacji oraz wysiłki zmierzające do pobudzenia tworzenia miejsc pracy poprzez ułatwienie inwestycji w nowe sektory są odpowiednim sposobem zmniejszenia skali występującego powszechnie w gospodarce UE zjawiska posiadania zbyt wysokich kwalifikacji;

Wspieranie konkurencyjnego rynku pracy w UE

19.  uważa, że aby stworzyć konkurencyjny rynek pracy w UE niezbędne są ambitne reformy, które zwiększą jego otwartość, inteligentną elastyczność, innowacyjność i mobilność oraz wzmocnią rolę dialogu społecznego, pobudzą powstawanie większej liczby miejsc pracy prowadzących ku trwałemu, wysokiej jakości zatrudnieniu, pobudzą wydajność i wniosą wkład w rozwój kapitału ludzkiego w świetle stale zmieniających się rynków pracy i modeli produkcji;

20.  podkreśla konieczność kontynuowania wysiłków, aby zbliżyć do siebie edukację, szkolenia i rynek pracy oraz przypomina, że generowanie inteligentnego i zrównoważonego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu oraz konkurencyjności i tworzenia miejsc pracy w Europie należy osiągnąć poprzez holistyczne podejście, które odzwierciedla potrzeby rynku pracy i wspiera najsłabsze grupy przez poprawę warunków pracy i oferowanie zachęt;

21.  podkreśla, że publiczne służby zatrudnienia mają do odegrania ważną rolę w zagwarantowaniu, aby powrót do wzrostu zatrudnienia nie odbył się za cenę niższej jakości dopasowania umiejętności;

22.  podkreśla znaczenie uczynienia przepisów prawa pracy bardziej zrozumiałymi dla pracowników i pracodawców, usuwania barier dla zatrudnienia, sprzyjania budowaniu pewności prawa dla przedsiębiorstw i pracowników;

23.  podkreśla, że młodzi ludzie często mają coraz większe trudności w przechodzeniu z etapu kształcenia do etapu zatrudnienia, w związku z czym są zazwyczaj bardziej narażeni na bezrobocie i bardziej prawdopodobne jest, że ich miejsca pracy będą niskiej jakości, a forma zatrudnienia będzie niepewna;

24.  podkreśla, jak ważne są zasady ramowe dotyczącej umiejętności, kompetencji, kwalifikacji i zawodów (ESCO), które określają i kategoryzują umiejętności, kompetencje, kwalifikacje i zawody istotne dla unijnego rynku pracy oraz możliwości kształcenia i szkolenia w 25 językach europejskich;

25.  podkreśla rolę rozwoju kadr, elastyczności kariery zawodowej i osobistego zaangażowania; przypomina w tym zakresie, że mobilność zawodowa jest podstawowym czynnikiem i że konieczne są znaczne inwestycje w aktywne wspieranie umiejętności przystosowania zawodowego i zdolności dostosowawczych oraz w zapobieganie utracie kwalifikacji wśród bezrobotnych;

26.  podkreśla znaczenie inwestycji społecznych, których celem jest stworzenie klimatu aktywizującego, w którym pracownicy będą nabywać instrumenty, umożliwiające im łatwe dostosowanie się do zmieniających się warunków społeczno-gospodarczych oraz do wymogów rynków pracy;

27.  uważa, że baza umiejętności konkurencyjnych na poziomie międzynarodowym umożliwi państwom członkowskim zdobycie segmentów rynku globalnego o wysokiej wartości;

28.  podkreśla, że gospodarka o obiegu zamkniętym posiada potencjał do stworzenia milionów miejsc pracy w całej UE oraz do prowadzenia do trwałego i sprzyjającego włączeniu społecznemu wzrostu gospodarczego;

29.  przypomina o roli mobilności pracowników, zarówno geograficznej, jak i sektorowej, jako możliwości na konkurencyjnym rynku pracy i podkreśla konieczność zredukowania barier administracyjnych i językowych, które mogą ją utrudniać oraz dalszego tworzenia narzędzi ułatwiających mobilność, takich jak szybkie uznawanie formalnych, pozaformalnych i nieformalnych kwalifikacji między państwami członkowskimi, europejskie ramy kwalifikacji, europejskie CV i europejski paszport umiejętności, a także organizowanie dostosowanych do potrzeb konkretnych sektorów kursów językowych i szkoleń w zakresie komunikacji międzykulturowej; zachęca do upowszechniania wiedzy o ogólnounijnym portalu pracy EURES i do jego dalszego udoskonalania, w szczególności poprzez zapewnienie szkoleń i udostępnienie wystarczającej liczby doradców EURES rozlokowanych równomiernie na całym unijnym terytorium, tak żeby EURES stał się niezastąpionym narzędziem unijnego rynku pracy; podkreśla znaczenie wzmocnionej współpracy pomiędzy krajowymi publicznymi służbami zatrudnienia i przyszłego włączenia prywatnych służb zatrudnienia i innych zainteresowanych stron do sieci EURES; podkreśla, jak ważne są unijne inicjatywy mające na celu pobudzanie mobilności oraz tworzenie możliwości, takie jak ERASMUS+, europejskie ramy kwalifikacji, Europass-CV, europejski paszport umiejętności, Europejski Portal Mobilności Zawodowej (EURES), sojusze na rzecz wiedzy oraz europejski sojusz na rzecz przygotowania zawodowego; apeluje o lepsze promowanie takich inicjatyw, aby ulepszyć rynek pracy w Europie;

30.  przypomina, że w Europie należy uwolnić wielki gospodarczy potencjał kobiet i stworzyć im odpowiednie warunki, w których mogłyby rozwijać swoją karierę i starać się o zatrudnienie na wysokich stanowiskach lub zakładać własną działalność gospodarczą; zwraca uwagę na potrzebę zlikwidowania rozdźwięku między poziomem wykształcenia kobiet a ich udziałem i pozycją na rynku pracy; przypomina o roli równouprawnienia płci, łącznie z wyeliminowaniem różnicy w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn oraz zwiększeniem stopy zatrudnienia kobiet i szerszego stosowania strategii pozwalających godzić życie zawodowe z rodzinnym, jako elementu realizacji celów strategii „Europa 2020” w zakresie zatrudnienia;

31.  z zadowoleniem przyjmuje pozytywne wyniki pilotażowego programu w zakresie mobilności „Twoja pierwsza praca z EURES-em”, który może skutecznie docierać do młodych ludzi i w ramach którego tworzy się indywidualnie dopasowane usługi zarówno dla poszukujących pracy, jak i pracodawców; podkreśla pozytywną wymianę doświadczeń między programem „Twoja pierwsza praca z EURES-em” i portalem EURES;

32.  w tym kontekście kładzie nacisk na znaczenie aktywnej polityki pracy, uczenia się przez całe życie, jak również tworzenie potencjału w celu adaptacji do rozwoju technologii; apeluje do państw członkowskich o zwiększenie zakresu i skuteczności aktywnej polityki rynku pracy;

33.  stwierdza, że spójna i kompleksowa strategia na rzecz skuteczniejszych i wzajemnie korzystnych form organizacji pracy, przez pełne wykorzystanie zasobu wiedzy pracowników i podniesienie jakości ich zatrudnienia zwiększy odporność rynku pracy; można opracować formy organizacji pracy zakładające większe zaangażowanie i samodzielność pracowników, aby zwiększyć ich udział w innowacjach oraz wspierać zaangażowanie pracowników i sprzyjać coraz większemu wykorzystaniu umiejętności, stymulując tym samym większą wydajność przedsiębiorstw;

34.  podkreśla, że z uwagi na przewidywane szybkie zmiany na rynku pracy dziś bardziej niż kiedykolwiek potrzebne są znaczne inwestycje w edukację i szkolenie młodzieży; podkreśla, że strategie polityczne dotyczące umiejętności nie powinny być ukierunkowane wyłącznie na zaspokojenie potrzeb rynku pracy, ale na wyposażenie jednostki w niezbędne umiejętności przekrojowe, które umożliwią jej rozwój jako aktywnemu i odpowiedzialnemu obywatelowi; wzywa Komisję i państwa członkowskie do uznania faktu, że edukacja i szkolenia nie są tylko instrumentem rynku pracy ani nie mają na celu wyłącznie kształcenia przyszłych pracowników, lecz są przede wszystkim prawem podstawowym i wartością samą w sobie;

Przewidywanie przyszłego zapotrzebowania na umiejętności

35.  uważa, że aby przewidzieć przyszłe zapotrzebowanie na umiejętności, zainteresowane podmioty rynku pracy, w tym organizacje pracodawców i pracowników oraz instytucje świadczące usługi edukacyjne i szkoleniowe muszą być mocno zaangażowane na wszystkich szczeblach, zwłaszcza w projektowanie, wdrażanie i ocenę programów kształcenia zawodowego, które umożliwiają skuteczne przejście od edukacji formalnej do uczenia się w miejscu pracy;

36.  apeluje o lepsze zrozumienie obecnych i przyszłych potrzeb w zakresie umiejętności oraz o poprawę obecnej unijnej panoramy umiejętności w celu lepszego rozpoznania luk w umiejętnościach oraz deficytów w konkretnych sektorach, zawodach i w konkretnych regionach, a także w celu zapewnienia, aby informacje o zmieniających się potrzebach w zakresie umiejętności były gromadzone, przetwarzane i propagowane wśród decydentów, władz publicznych, podmiotów świadczących usługi w zakresie kształcenia i szkolenia oraz pracodawców na potrzeby lepszego przewidywania przyszłych tendencji;

37.  uważa, że edukacja jest kluczowym czynnikiem napędzającym rezultaty w dziedzinie badań i innowacji, co zwiększa możliwości tworzenia miejsc pracy w sektorach wymagających wysokich umiejętności, a to z kolei zwiększa konkurencyjność europejskiej gospodarki;

38.  podkreśla znaczenie bardziej zintegrowanych partnerstw i zaufania między szkołami, uczelniami, przedsiębiorstwami i innymi odpowiednimi organami w celu oceny potrzeb w zakresie pracy w przyszłości, przeglądu i wdrożenia nowych programów szkoleń zawodowych i wspierania współpracy i wymiany dobrych praktyk między państwami członkowskimi i regionalnymi oraz lokalnymi władzami, w tym przez monitorowanie zakłóceń równowagi na rynku pracy na szczeblu regionalnym i lokalnym; przypomina jednocześnie o potrzebie odpowiedzialności społecznej wszystkich zainteresowanych stron, a także ich zaangażowaniu w dalszy rozwój instrumentów służących monitorowaniu i przewidywaniu;

39.  uważa, że państwa członkowskie mają do odegrania ważną rolę w zagwarantowaniu odpowiedniej liczby nauczycieli przedmiotów ścisłych, celem przekazania młodym ludziom wiedzy i entuzjazmu dotyczących przedmiotów związanych z nauką, technologią, inżynierią i matematyką;

40.  podkreśla, jak ważne jest zaspokajanie potrzeb dzieci w szkole od najmłodszego wieku; zaleca państwom członkowskim, aby przyjęły innowacyjne środki i włączyły je do procesu uczenia się w szkole i poza nią, oraz aby zreformowały lub zaktualizowały otoczenie szkolne, metody nauczania i kompetencje nauczycieli; sugeruje, aby dostosować programy nauczania w państwach członkowskich, tak aby obejmowały one wizyty w innych krajach w roku szkolnym, dzięki czemu edukacja wykraczałaby poza klasę szkolną już na bardzo wczesnym etapie nauki;

Rola kształcenia i szkolenia ustawicznego oraz szkoleń dla wszystkich podmiotów rynku pracy

41.  przypomina, że prawo do edukacji jest prawem podstawowym i podkreśla potrzebę dążenia do bardziej elastycznego i indywidualnego podejścia do rozwoju kariery oraz szkolenia i uczenia się przez całe życie w trakcie indywidualnej ścieżki kariery, oraz docenia rolę jaką zarówno publiczne, jak i prywatne strony mogą odegrać w ich zapewnianiu, przy czym uznaje, że poradnictwo i doradztwo uwzględniające indywidualne potrzeby i skupiające się na ocenie i rozwoju indywidualnych umiejętności musi być fundamentalnym elementem edukacji oraz strategii politycznych obejmujących rozwój umiejętności już na wczesnym etapie;

42.  uznaje rolę wzmacniania uczenia się poprzez praktykę w miejscu pracy, jako jedną z dróg do znalezienia zatrudnienia;

43.  zauważa, że europejskie strategie polityczne w zakresie doradztwa przez całe życie wywierają znaczny wpływ na krajowe strategie dotyczące doradztwa, i że skuteczne doradztwo przez całe życie wymaga programów uwzględniających perspektywę przekrojową na wszystkich poziomach;

44.  zauważa, że młodym ludziom należy udostępnić szereg ścieżek rozwoju zawodowego, a definicje tych ścieżek (staży, praktyk) są w Europie różne;

45.  uważa, że skierowane zwłaszcza do długotrwale bezrobotnych programy szkoleniowe i pomagające w zmianie kwalifikacji, jak również programy oceny umiejętności należy oferować obywatelom celem zwiększenia ich szans na rynku pracy oraz że powinny być one projektowane i wdrażane w ścisłej współpracy z organizacjami pracodawców i związkami zawodowymi, z organizacjami reprezentującymi bezrobotnych i z prywatnymi i publicznymi służbami zatrudnienia, z myślą o lepszym dopasowaniu nowych umiejętności pracowników do przyszłych potrzeb rynku pracy; podkreśla, że należy opracować i wdrożyć specjalne programy pomagające długotrwale bezrobotnym w powrocie na rynek pracy;

46.  podkreśla potrzebę wzmocnienia przez Komisję nadzoru nad krajowymi planami wdrażania programów gwarancji dla młodzieży i ich skutecznej realizacji w praktyce; w tym celu wzywa Komisję do opracowania przejrzystych i zrozumiałych zaleceń dla poszczególnych krajów, skierowanych do państw członkowskich, w zakresie wdrażania gwarancji dla młodzieży i jakości zatrudnienia;

47.  podkreśla zaniepokojenie Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, wyrażone w jego sprawozdaniu zatytułowanym „Młodzi bezrobotni w Europie: przeszkody we wdrażaniu unijnej gwarancji dla młodzieży”, odnoszące się do adekwatności łącznego finansowania programu, definicji „oferty dobrej jakości” oraz sposobu, w jaki Komisja monitoruje rezultaty programu i przedstawia sprawozdania na ten temat;

48.  przypomina, że ogromne znaczenie ma dostosowane do indywidualnych potrzeb poradnictwo i doradztwo skierowane do osób poszukujących pracy podsuwające im metody szukania pracy lub informacje o miejscach, w których mogą kontynuować edukację i odbyć szkolenia, i zapewniające, że ich umiejętności i kwalifikacje będą uniwersalne, uznawane i walidowane w tzw. paszportach kompetencji, takich jak Europass, odzwierciedlających umiejętności i kompetencje nabyte w ramach uczenia się formalnego, pozaformalnego i nieformalnego, oraz że opieka nad osobami poszukującymi pracy powinna w szczególności koncentrować się na optymalizacji ich możliwości zatrudnienia;

49.  podkreśla potrzebę zwiększenia zdolności dostosowawczych pracowników, co pozwoliłoby przeciwdziałać niedoborom w przyszłości, wzywa państwa członkowskie do wykorzystania w tym celu funduszy strukturalnych, a zwłaszcza Europejskiego Funduszu Społecznego;

50.  podkreśla, że prawo do kształcenia i szkoleń jest szczególnie ważne w przypadku osób długotrwale bezrobotnych; przypomina, że osoby długotrwale bezrobotne odnoszą największe korzyści z podejścia nakierowanego na ich specyficzne potrzeby, a nie z zastosowania standardowych środków; podkreśla, że osoby długotrwale bezrobotne powinny wiedzieć o przysługującym im prawie do szkoleń oraz że środki podejmowane w celu ich wsparcia powinny uwzględniać możliwość pobierania świadczeń, a także że szkolenia powinny być dostępne finansowo, odpowiednie i dostosowane do ich rzeczywistych potrzeb; przypomina, że jeśli warunki te zostaną spełnione, osoby długotrwale bezrobotne będą w stanie wykorzystać podniesienie kwalifikacji do poprawy warunków pracy i życia;

51.  podkreśla znaczenie gwarancji dla młodzieży, będącej niezbędnym narzędziem wspierania młodych ludzi podczas przejścia od kształcenia do zatrudnienia oraz zdobywania wykształcenia, umiejętności i doświadczenia wymaganych do znalezienia dobrej, wysokiej jakości pracy poprzez przyuczanie do zawodu, staże lub kształcenie ustawiczne;

52.  podkreśla, jak ważne jest zapewnienie równych szans i dostępu do kształcenia i szkolenia, szczególnie grupom w niekorzystnej sytuacji, a także zapewnienie skutecznej pomocy, aby zwalczać wykluczenie społeczne oraz ułatwiać dostęp do pracy;

Ściślejsze powiązanie kształcenia z zatrudnieniem

53.  podkreśla potrzebę zwiększenia i lepszego ukierunkowania środków mających na celu zmniejszenie odsetka osób kończących przedwcześnie naukę do poziomu poniżej 10% przed 2020 r., jak ustalono w strategii „Europa 2020”, mając na uwadze, że przedwczesne kończenie nauki jest stałym problemem w UE mającym negatywny wpływ na szanse na zatrudnienie i integrację społeczną młodych ludzi;

54.  uważa, że dualnemu szkoleniu zawodowemu przez przyuczanie do zawodu i podobnym systemom uczenia się poprzez praktykę w miejscu pracy należy poświęcić więcej uwagi i powinny one stawiać przede wszystkim na jakość, bez uszczerbku dla nauki, ponieważ sprzyjają one zwykle integracji na rynku pracy i łagodniejszemu przejściu z etapu edukacji do życia zawodowego oraz udowodniły swą skuteczność we wspieraniu zatrudnienia ludzi młodych;

55.  uważa, że obecnie istniejące systemy szkolenia zawodowego są wynikiem specyficznych uwarunkowań historycznych i kulturowych i zostały ukształtowane przez obowiązujące normy prawne, tradycje, zasady pedagogiczne i struktury instytucjonalne;

56.  podkreśla wysoko niepokojące dane dotyczące wskaźnika młodych osób niekształcących się, niepracujących ani nieszkolących się, który w większości państw członkowskich przekracza 10 %; podkreśla bezpośredni związek pomiędzy wysokim poziomem bezrobocia młodzieży a wczesnym kończeniem nauki; podkreśla, że jeśli na szczeblu europejskim i krajowym nie zostaną podjęte szybkie i zdecydowane działania, całe pokolenie młodych Europejczyków może zostać pozbawione kształcenia i szkoleń na odpowiednim poziomie, ryzykując wykluczenie z rynku pracy, co miałoby dramatyczne skutki dla tkanki społecznej, spójności społecznej i terytorialnej oraz dla całego europejskiego modelu gospodarczego;

57.  podkreśla, że każdy krajowy system szkoleń zawodowych jest narzędziem umożliwiającym osiągnięcie konkretnych celów, które mogą różnić się między krajami, i że systemy te można oceniać jedynie na podstawie pomyślnej realizacji tych celów; podkreśla, że przenoszenie systemów szkoleń zawodowych z jednego państwa do drugiego jest możliwe tylko wtedy, kiedy warunki w tych państwach są porównywalne lub jeśli można je dostosować;

58.  przypomina, jak ważne jest kształcenie i szkolenie zawodowe dla zwiększenia szans młodych ludzi na zatrudnienie oraz zdobycia kwalifikacji zawodowych; wzywa Komisję Europejską oraz państwa członkowskie do większego powiązania kształcenia i szkolenia zawodowego z potrzebami rynku pracy poprzez uczynienie ich integralną częścią systemu kształcenia oraz do zagwarantowania wysokich standardów kwalifikacji i zapewnienia jakości w tym zakresie;

59.  wskazuje, że oprócz dwóch milionów wolnych miejsc pracy w UE, wśród młodzieży bezrobotnej jest wiele osób przekwalifikowanych, których umiejętności nie pokrywają się z zapotrzebowaniem na rynku pracy; podkreśla zatem rolę większego efektu synergii między systemami kształcenia i rynkiem pracy, w tym kontaktów z miejscem zatrudnienia, praktyk i współpracy z przedsiębiorcami w celu wspierania i znaczącego podniesienia poziomu zatrudnienia oraz tworzenia innowacyjnych klastrów; podkreśla istotną rolę, jaką mogą odegrać przedsiębiorstwa przez nawiązywanie kontaktów z systemami kształcenia w ich państwach członkowskich; podkreśla, że potrzebna jest kompleksowa, długoterminowa strategia powiązana z natychmiastowymi środkami, która pozwoli przystosować systemy edukacyjne na wszystkich poziomach, w tym również na poziomie szkolenia zawodowego, do obecnych i przyszłych potrzeb rynku pracy;

60.  z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji „Europejski sojusz na rzecz przygotowania zawodowego”, której celem jest wspólne działanie organów publicznych, przedsiębiorstw, partnerów społecznych, organizatorów kształcenia i szkolenia zawodowego, przedstawicieli ludzi młodych i innych kluczowych podmiotów na rzecz promowania programów i inicjatyw przyuczania do zawodu w Europie;

61.  podkreśla znaczenie dualnych programów kształcenia i szkolenia zawodowego, łączących szkolenie teoretyczne ze szkoleniem praktycznym, jako kluczowego elementu rozwijania umiejętności i kompetencji odpowiadających potrzebom rynku pracy i wzywa państwa członkowskie do włączenia takich programów do systemów nauczania z myślą o zapewnieniu praktycznego doświadczenia potrzebnego, aby ułatwić płynne przejście z etapu kształcenia i szkolenia do etapu zatrudnienia;

62.  podkreśla znaczenie orientacji zawodowej i doświadczenia zawodowego prowadzonych za pomocą oceny i doradztwa zawodowego, które koncentruje się na indywidualnych umiejętnościach i potrzebach oraz jest świadczone przez wysoko wykwalifikowanych doradców zawodowych i przez osoby oferujące doradztwo koleżeńskie, aby zagwarantować młodym ludziom dostęp do odpowiednich informacji, doradztwa i poradnictwa w celu ułatwienia im dokonania odpowiednich wyborów zawodowych;

63.  podkreśla doniosłą rolę, jaką odgrywają placówki kształcenia i szkolenia w rozwijaniu umiejętności i kompetencji studentów i uczniów; wzywa Komisję i państwa członkowskie do rozwinięcia wysokiej jakości ukierunkowanego doradztwa zawodowego, aby wspierać młodych ludzi w podejmowaniu właściwych decyzji odnośnie do wyborów edukacyjnych i zawodowych;

64.  stwierdza, że dla płynnego przejścia na rynek pracy wielkie znaczenie ma podejmowanie świadomych decyzji, rozwinięcie umiejętności podejmowania inicjatywy oraz podnoszenie motywacji i samoświadomości, a także udostępnienie odpowiedniego wsparcia w tym zakresie; podkreśla znaczenie pomyślnego przechodzenia między różnymi sytuacjami zawodowymi, w tym od kształcenia do zatrudnienia, podczas zmiany miejsca pracy bądź po przerwie w karierze;

65.  przypomina, że inwestowanie w edukację i rozwijanie umiejętności odpowiadających potrzebom rynku pracy i społeczeństwa ma zasadnicze znaczenie dla wzrostu gospodarczego i konkurencyjności, a także dla wiedzy Europejczyków, rozwoju osobistego i pewności siebie; przypomina, że przedsiębiorczość wymaga rozwijania przekrojowych umiejętności, takich jak kreatywność, krytyczne myślenie, praca zespołowa, zdolność do podejmowania inicjatyw, które to umiejętności przyczyniają się do rozwoju osobistego i zawodowego młodych ludzi oraz ułatwiają im wcześniejsze wejście na rynek pracy; podkreśla, że takie inwestycje powinny być wspierane przez silniejszą synergię między inicjatywami europejskimi a krajowymi, obejmującymi poszczególne sektory edukacji i szkolenia oraz inne istotne sektory, takie jak zatrudnienie, polityka społeczna, polityka w dziedzinie młodzieży i kultury, jak również bliższą współpracę ze wszystkimi zainteresowanymi stronami, takimi jak partnerzy społeczni i przedsiębiorstwa, z myślą o dostosowaniu programu nauczania do potrzeb rynku pracy;

66.  przypomina państwom członkowskim o zobowiązaniu do inwestowania w szkolnictwo wyższe i wzywa w związku z tym do stopniowej poprawy standardów w zakresie kształcenia i szkolenia we wszystkich europejskich systemach kształcenia; wzywa państwa członkowskie do uznania edukacji za niezbędną inwestycję, do zobowiązania się do inwestowania co najmniej 2% PKB w ten sektor oraz zabezpieczenia go przed cięciami wydatków; wzywa Komisję do dalszego wzmacniania roli edukacji w strategii „Europa 2020” poprzez powiązanie ogólnych celów strategicznych ram europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia z przeglądem strategii „Europa 2020”;

67.  podkreśla, że inwestowanie przez całe życie w kapitał ludzki i umiejętności, a w szczególności w podnoszenie umiejętności obecnej siły roboczej oraz pracowników niewykwalifikowanych, jest niezbędne do zwalczania bezrobocia długotrwałego oraz zapewniania szerszego dostępu do wysokiej jakości miejsc pracy; apeluje do UE o wyznaczenie jasnych celów w zakresie metod uczenia się przez całe życie na potrzeby brakujących umiejętności oraz rozszerzania kształcenia i szkolenia w zakresie komunikacji, języków obcych oraz umiejętności cyfrowych dla starszych pracowników i w szczególności pracowników o niskich kwalifikacjach w wieku ponad 30 lat, jak również osób, które przedwcześnie zakończyły naukę;

68.  podkreśla konieczność odpowiedniego finansowania i wykorzystywania przez państwa członkowskie, władze lokalne i regionalne i poszczególnych pracodawców programów wysokiej jakości szkoleń i praktyk, jak również kształcenia w szkołach; przypomina, że te programy powinny przestrzegać minimalnych standardów ochrony społecznej;

69.  uważa, że potrzebne są bliskie i systematyczne partnerstwa na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym między organami publicznymi oraz przedstawicielami pracodawców i pracowników, uwzględniając publiczne i prywatne służby zatrudnienia oraz instytucje świadczące usługi edukacyjne i szkoleniowe, aby opracować długofalowe strategie dla odnośnych krajowych rynków pracy i znaleźć najlepsze metody rozwiązania problemu niedopasowania umiejętności we wszystkich jego aspektach, i wzywa państwa członkowskie do promowania takiej współpracy;

70.  uważa, że gwarancja dla młodzieży to pierwszy krok w stronę podejścia opartego na prawach uwzględniającego potrzeby ludzi młodych w zakresie zatrudnienia; przypomina o obowiązku, jaki spoczywa na pracodawcach, aby uczestniczyć w procesie zapewnienia młodzieży dostępnych programów szkoleń zawodowych oraz wysokiej jakości staży; podkreśla, że nie można zrezygnować z aspektu jakościowego godnej pracy dla młodych ludzi, a podejmowane działania powinny koncentrować się na podstawowych standardach pracy i innych standardach związanych z jakością pracy, takich jak wymiar czasu pracy, minimalne wynagrodzenie, ubezpieczenia społeczne oraz bezpieczeństwo i zdrowie w pracy;

Wspieranie mobilności pracowników

71.  przypomina, że w UE istnieją obecnie 2 miliony wakatów; podkreśla zapotrzebowanie na mobilność pracowników w Unii w celu rozwiązania tego problemu i przypomina o roli programów ERASMUS+ i EURES w tym zakresie;

72.  podkreśla znaczenie wspierania mobilności pracowników przygranicznych, poprzez intensywniejsze udzielanie informacji o istnieniu partnerstw transgranicznych EURES, których zadaniem jest usuwanie barier i zachęcanie do mobilności pracowników przygranicznych poprzez udzielanie informacji i porad dotyczących możliwości zatrudnienia i warunków życia i pracy po obu stronach granicy; w tym zakresie EURES-T stanowi ważne narzędzie, pozwalające lepiej nadzorować transgraniczne źródła zatrudnienia i dążyć do większego zintegrowania unijnego rynku pracy;

73.  przypomina o mobilności wykwalifikowanych pracowników z krajów trzecich jako możliwej odpowiedzi na wyzwania demograficzne, braki na rynku pracy i niedostosowanie umiejętności, a także na konieczność ograniczenia skutków drenażu mózgów;

74.  zauważa, że UE jest zbudowana na zasadzie swobodnego przepływu pracowników; apeluje, aby zachęcano do nauczania i praktyki języków obcych z myślą o zwiększaniu mobilności; w związku z tym podkreśla, jak ważne jest, aby w ramach uczenia się przez całe życie zachęcać do nauki języków obcych, zwłaszcza europejskich, jako sposobu na ułatwienie mobilności pracowników i poszerzenie możliwości zatrudnienia;

Wymiana i walidacja najlepszych praktyk w UE

75.  podkreśla konieczność wymiany i zatwierdzania najlepszych praktyk między państwami członkowskimi i regionalnymi oraz lokalnymi władzami oraz potrzebę porównywania i pomiaru ich skuteczności, zwłaszcza jeśli chodzi o kształcenie dualne oraz kształcenie, szkolenie i przyuczanie zawodowe oraz programy nauczania, wyniki uczenia się pozaformalnego i nieformalnego oraz strategie uczenia się przez całe życie, jednocześnie uznając specyfikę każdego rynku pracy i systemu kształcenia; wskazuje na platformę Euro Apprenticeship jako jedno z głównych narzędzi rozwoju europejskich partnerstw i wymiany najlepszych praktyk w zakresie przyuczania do zawodu;

76.  podkreśla, że pozaformalne i nieformalne uczenie się, wolontariat i uczenie się przez całe życie odgrywają istotną rolę w rozwijaniu umiejętności i kwalifikacji, w szczególności przekrojowych, takich jak umiejętności w zakresie przedsiębiorczości, technologii informacyjno-komunikacyjnych, kompetencji osobistych i językowych mających szerokie zastosowanie; wzywa UE do ulepszenia dostępu do kształcenia dla dorosłych oraz edukacji drugiej szansy; nawołuje do zatwierdzania i uznawania przez pracodawców i organizatorów kształcenia umiejętności i kwalifikacji nabytych w ramach pozaformalnego i nieformalnego uczenia się;

77.  podkreśla, jak ważne jest zapewnienie nowego bodźca procesowi bolońskiemu i wykorzystywanie okazji – jaką stanowiła konferencja ministerialna w maju 2015 r. w Erywaniu – do rozpoczęcia nowych i zaawansowanych form współpracy, które należy bezzwłocznie wcielić w życie;

78.  uważa, że Komisja powinna zapewnić właściwą realizację wszystkich działań programu Erasmus+, w tym części programu poświęconej dziedzinie sportu; uważa, że należy uprościć mechanizmy dostępu, tak aby program docierał do jak największej liczby obywateli i podmiotów;

Kultywowanie ducha przedsiębiorczości wśród obywateli: MŚP i mikroprzedsiębiorstwa

79.  uważa, że istnieje zapotrzebowanie na rozwijanie umiejętności przywódczych, w zakresie zarządzania finansowego oraz na wspieranie kształcenia w zakresie przedsiębiorczości od najwcześniejszych lat i na odpowiednie, kompleksowe i wysokiej jakości wychowanie przedszkolne wspierające rodziny w trudnej sytuacji, aby realizować potencjał młodych ludzi i wyposażyć ich w umiejętności, które pozwolą im stać się nie tylko pracownikami, ale również pracodawcami, zdolnymi do zakładania nowych przedsiębiorstw i czerpania korzyści z nowych rynków;

80.  z zadowoleniem przyjmuje takie programy jak „Erasmus” dla młodych przedsiębiorców, który ma pomóc młodym przedsiębiorcom w zdobyciu odpowiednich umiejętności potrzebnych do zarządzania firmą, a także jest zdania, że należy dalej wspierać tego typu programy, tak aby więcej młodych przedsiębiorców mogło zakładać firmy i osiągać sukcesy; uważa, że należy wprowadzić specjalne środki wsparcia dla młodych przedsiębiorców w celu ułatwienia im dostępu do informacji oraz finansowania, np. punkty kompleksowej obsługi udzielające informacji i nakierowane na wsparcie młodych ludzi w ramach istniejących organów wspierających przedsiębiorczość;

81.  uważa, że kształcenie pozaformalne, zwłaszcza zapewniane przez organizacje młodzieżowe, wspiera kreatywność, poczucie inicjatywy i indywidualnej odpowiedzialności i może zwiększyć szanse młodych ludzi na rynku pracy;

82.  podkreśla, że należy włączyć elementy kształcenia w zakresie przedsiębiorczości do edukacji i szkolenia na wszystkich poziomach, ponieważ zaszczepianie młodym ludziom ducha przedsiębiorczości od najmłodszych lat jest skutecznym sposobem zwalczania bezrobocia, zwłaszcza bezrobocia wśród młodych ludzi; w związku z tym zachęca sektor edukacji i biznesu do aktywnego dialogu i współpracy, aby opracować programy edukacyjne, które pomogą młodym ludziom nabyć wymagane umiejętności i kompetencje;

83.  apeluje o przyszłościową i ukierunkowaną na wyniki europejską strategię na rzecz umiejętności, mającą na celu określenie wytycznych dla krajowych strategii na rzecz umiejętności oraz zintegrowanie ich w ramach krajowych planów zatrudnienia przy jednoczesnym zapewnieniu kompleksowych ram na potrzeby sektorowych planów działania proponowanych w pakiecie dotyczącym zatrudnienia;

84.  podkreśla konieczność wprowadzenia środków wspomagających i zachęcających dla przedsiębiorstw typu start-up, MŚP, mikroprzedsiębiorstw i podmiotów gospodarki społecznej, w celu ułatwiania ich zakładania i funkcjonowania, a także konieczność wdrożenia zasady lepszego uregulowania prawnego i działania zgodnie z tą zasadą oraz ułatwienia zatrudniania wykwalifikowanej siły roboczej i szkolenia pracowników; podkreśla w tym kontekście, że należy przenieść obciążenia podatkowe z pracy na inne źródła opodatkowania, które miałyby mniej szkodliwy wpływ na zatrudnienie i wzrost gospodarczy, równocześnie chroniąc odpowiednie systemy zabezpieczenia społecznego;

85.  wzywa państwa członkowskie do obniżenia obciążeń podatkowych nałożonych na pracę ;

86.  przypomina, że prawie 99 % europejskich przedsiębiorstw zalicza się do MŚP i że przedsiębiorstwa te są głównym czynnikiem napędzającym tworzenie konkurencyjnego rynku pracy w Europie; w związku z tym podkreśla znaczenie oparcia prawodawstwa europejskiego na zasadzie „najpierw myśl na małą skalę” w celu zniesienia biurokratycznych przeszkód, z którymi zderzają się MŚP, i umożliwienia im, by uwolniły pełen potencjał tworzenia miejsc pracy;

87.  uważa, że przedsiębiorcy powinni inwestować w szkolenia i przyuczanie do zawodu pracowników, oraz że należy wprowadzić zachęty w tym kierunku i je udoskonalać tam gdzie stosowne, ponieważ umożliwi to przedsiębiorcom rozwój i tworzenie nowych miejsc pracy; uważa, że rozwój sieci pracodawców może pomóc MŚP i mikroprzedsiębiorstwom w dostępie do oferty szkoleń i potrzebnego im wsparcia;

Innowacje i cyfryzacja: nowe umiejętności i nowe miejsca pracy

88.  podkreśla znaczenie innowacji i cyfryzacji dla wzrostu, wydajności i bardziej sprawiedliwego, zrównoważonego i otwartego społeczeństwa oraz konieczność przekazywania w tym zakresie wiedzy, kreatywności i umiejętności, a także motywacji i determinacji ze strony pracowników, potencjalnych pracowników i pracodawców w celu tworzenia innowacyjnych, kreatywnych i cyfrowych produktów i usług; podkreśla konieczność zlikwidowania tzw. przepaści cyfrowej i rozwijania umiejętności cyfrowych jako elementu uczenia się przez całe życie, wprowadzania nowych mediów i nowych technologii do programów nauczania; podkreśla następnie potrzebę rozwijania innowacyjnych sposobów nauczania oraz rozszerzenia możliwości uczenia się przez internet i na odległość dzięki otwartym zasobom edukacyjnym (OER) ułatwiającym wszystkim równy dostęp do edukacji i szkoleń;

89.  podkreśla potrzebę określenia szerokiego wachlarza wschodzących gałęzi przemysłu oraz najważniejszych sektorów rozwojowych, na których państwa członkowskie powinny skupić się przy tworzeniu swojej bazy umiejętności;

90.  podkreśla potencjał zatrudnienia, jaki tkwi w ukończeniu tworzenia jednolitego rynku cyfrowego, w budowaniu unii energetycznej, w tworzeniu miejsc pracy dzięki inwestycjom w badania naukowe, rozwój i innowacje, w promowaniu przedsiębiorczości społecznej i gospodarki społecznej, w podnoszeniu umiejętności pracowników sektora opieki zdrowotnej i społecznej oraz we wspieraniu doskonalszych sieci transportowych;

91.  zwraca uwagę na obserwowaną od niedawna tendencję do przenoszenia przez przedsiębiorstwa produkcji i usług z powrotem do UE oraz na możliwości, jakie przynosi to pod względem tworzenia miejsc pracy, zwłaszcza dla młodzieży; uważa, że gospodarki UE stoją przed wyjątkową możliwością przyspieszenia tej tendencji do przenoszenia miejsc pracy z powrotem do UE poprzez zagwarantowanie, że umiejętności naszej siły roboczej będą odpowiadać potrzebom przedsiębiorstw;

92.  podkreśla znaczenie studiów w dziedzinie nauk ścisłych, technologii, inżynierii i matematyki i uwypukla ich rolę w umożliwieniu zdobycia przez Europę znaczącej pozycji na arenie międzynarodowej w zakresie rozwoju zaawansowanych technologii;

93.  popiera inicjatywę wysuniętą przez Komisję we współpracy z trzema prezydencjami, mającą na celu promowanie ducha przedsiębiorczości w Europie oraz opracowanie uniwersalnych umiejętności życiowych;

94.  podkreśla, że UE boryka się z niedoborem umiejętności w dziedzinie nauk ścisłych, technologii, inżynierii i matematyki natomiast ma nadwyżkę absolwentów nauk społecznych; uważa, że potrzebne są dodatkowe inicjatywy na szczeblu europejskim i krajowym, aby reagować na wąskie gardła w dziedzinie pracy i studiów związanych z naukami ścisłymi, technologią, inżynierią i matematyką; zaleca Komisji i państwom członkowskim, aby podjęły środki zmierzające do zwiększenia atrakcyjności i wartości kierunków związanych z nauką, technologią, inżynierią i matematyką oraz do zachęcania młodych ludzi, w tym kobiet, do studiowania przedmiotów związanych z naukami ścisłymi, technologią, inżynierią i matematyką;

95.  przypomina, że w XXI wieku jest miejsce dla tradycyjnych umiejętności, które stanowią źródło stabilnych i niepodlegających delokalizacji miejsc pracy, a zarazem tworzą podstawę pewnej liczby dziedzin, w których Europa osiąga znakomite wyniki; wzywa do udzielenia wsparcia, które pozwoli chronić te tradycyjne umiejętności i przekazywać je nowym pokoleniom poprzez nauczanie oraz, o ile to możliwe, łączenie tradycyjnych umiejętności z nowoczesnym know-how, zwłaszcza cyfrowym, tak by maksymalnie wykorzystać ich potencjał;

Środki skierowane do młodszych i starszych pracowników oraz pracowników niepełnosprawnych;

96.  podkreśla konieczność i znaczenie specjalnych środków i wsparcia skierowanego do pracodawców, zwłaszcza MŚP, aby pomóc im poprawić jakość i zwiększyć trwałe zatrudnienie, zapewniać szkolenie w miejscu pracy i oferować szanse rozwoju kariery grupom będącym w niekorzystnej sytuacji na rynku pracy, takim jak młodzież, starsi pracownicy, kobiety, migranci, osoby niepełnosprawne lub długotrwale bezrobotne; uznaje i wspiera rolę zarówno publicznych, jak i prywatnych służb zatrudnienia w promowaniu konkurencyjnych rynków pracy; przypomina o znaczeniu spoczywającej na pracodawcach i instytucjach edukacyjnych odpowiedzialności społecznej i gospodarczej wobec wszystkich zatrudnionych i wobec społeczeństwa; uważa, że takiej odpowiedzialności społecznej powinno się także wymagać od instytucji odpowiedzialnych za kształcenie i szkolenia;

97.  dostrzega trudności, jakie napotykają młodzi ludzie wchodzący na rynek pracy, przypomina o znaczeniu zdobywania pierwszych doświadczeń zawodowych podczas studiów w celu nabycia umiejętności przystosowania zawodowego oraz aby przejście od etapu nauki do etapu pracy przebiegało w sposób sprawniejszy i skuteczniejszy; wskazuje na potencjał tkwiący w przedsiębiorczości młodzieży i w związku z tym apeluje do poczucia odpowiedzialności pracodawców i państw członkowskich, aby dali młodym ludziom szansę zdobycia takiego doświadczenia i wspierali młodych w zdobywaniu odpowiednich umiejętności; podkreśla ponadto znaczenie współpracy między szkołami i pracodawcami w tym zakresie i wzywa instytucje UE i państwa członkowskie do przyjęcia postawy bardziej sprzyjającej przedsiębiorstwom i do wspierania młodzieży w przekształcaniu ich pomysłów w przynoszącą sukcesy działalność biznesową;

Propozycje dotyczące polityki i zalecenia

98.   wzywa Komisję, państwa członkowskie i regionalne i lokalne władze do inwestowania w innowacyjne i obiecujące nowe sektory gospodarcze, aby zachęcać do inwestycji w UE z myślą o ożywieniu rozwoju i nowego, wysokiej jakości i trwałego zatrudnienia prowadzącego do sprawiedliwszego, stabilnego i otwartego społeczeństwa; podkreśla następnie rolę państw członkowskich we wdrażaniu środków gospodarczych i finansowych i w przeprowadzeniu reform rynku pracy opierających się na jasnych, wynikających z danych i wymiernych wskaźnikach, których skuteczność można udowodnić;

99.  wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania, by reformy rynku pracy były ukierunkowane nie tylko na wspieranie tworzenia wysokiej jakości miejsc pracy, lecz również na zmniejszanie segmentacji, poprawę sytuacji w zakresie wchodzenia na rynek pracy najsłabszych grup społecznych, propagowanie równości płci, redukcję ubóstwa pracujących oraz zapewnienie wszystkim pracownikom ochrony socjalnej, w tym osobom pracującym na własny rachunek;

100.  apeluje do państw członkowskich, aby inwestowały w kształcenie w pierwszych latach życia oraz we wczesne nauczanie języków obcych i technologii informacyjno-komunikacyjnych w szkole podstawowej;

101.  wzywa państwa członkowskie do pełnego uwzględnienia roli automatyzacji jako tendencji, która może ograniczyć znaczenie ilościowe wielu miejsc pracy, oraz do skierowania swoich programów szkoleniowych dla bezrobotnych w stronę nauczania umiejętności przydatnych na stanowiskach nie podlegających automatyzacji;

102.  wzywa państwa członkowskie i regionalne oraz lokalne władze do wyciągania wniosków z najlepszych praktyk i do wcielania ich w życie w postaci działań politycznych, które zwiększą wskaźnik zatrudnienia oraz ograniczą ubóstwo i nierówności i aby podjęły ambitniejsze reformy wykorzystujące te praktyki; wzywa następnie państwa członkowskie do porównania i zmierzenia skuteczności takich praktyk, do zagwarantowania odpowiedniej równowagi między umiejętnością dostosowania się a bezpieczeństwem zarówno pracowników, jak i firm, oraz do uwzględnienia specyfiki rynków pracy i systemów kształcenia państw członkowskich;

103.  wzywa miasta i regiony do skupienia się na wysokiej jakości kształceniu i szkoleniu, walce z przedwczesnym kończeniem nauki i stawieniu czoła bezrobociu młodzieży, jako że osoby te pilnie potrzebują nowych perspektyw i należy dołożyć wszelkich starań w celu ich wsparcia;

104.  wzywa państwa członkowskie do wypracowania wspólnego podejścia do zwalczania barier uniemożliwiających pracodawcom realizację bardziej ambitnych planów zwiększenia liczby pracowników poprzez np. tworzenie sieci pracodawców;

105.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania przedsiębiorstw społecznych, realizujących swoje zobowiązania wobec środowiska, konsumentów i pracowników;

106.  wnosi do państw członkowskich, aby wprowadziły płace minimalne w kontekście zmniejszenia nierówności w wynagradzaniu, w oparciu o określone dla każdego państwa członkowskiego zakresy, które gwarantują godne wynagrodzenie za pracę, w drodze przepisów ustawowych lub umowy, z uwzględnieniem praktyk krajowych;

107.   wzywa państwa członkowskie do uwzględnienia w programach nauczania edukacji liderów, zarządzania, kształcenia w zakresie przedsiębiorczości i finansów oraz doradztwa w zakresie zakładania przedsiębiorstw i technologii komunikacji, w tym strategii uczenia się przez całe życie, a także do nadania priorytetowego znaczenia dalszemu rozwojowi programów kształcenia i szkolenia zawodowego, a także do wspierania europejskiego wykonawstwa, uwzględniając różnice między rynkami pracy i systemami kształcenia państw członkowskich, unikając stosowania jednej miary do wszystkich;

108.  domaga się, aby Komisja opracowała europejską platformę uznawania i zatwierdzania umiejętności wspólnych dla określonych działalności i zawodów oraz aby włączyła uznawanie umiejętności nabytych podczas wolontariatu;

109.  wzywa państwa członkowskie, aby wdrożyły zalecenie Rady z 2012 r. w sprawie walidacji uczenia się pozaformalnego i nieformalnego jako rozwiązania umożliwiającego uznawanie kompetencji zdobytych w toku kształcenia pozaformalnego, zwłaszcza w sektorze wolontariatu i młodzieży, oraz aby wspierały wdrażanie strategii uczenia się przez całe życie;

110.   wzywa państwa członkowskie do wspierania silnego i systematycznego zaangażowania zainteresowanych podmiotów rynku pracy, w tym organizacji pracodawców i pracowników, instytucji szkoleniowych, jak również publicznych i prywatnych służb zatrudnienia, na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym, włącznie z ułatwianiem komunikacji i wymiany informacji między tymi podmiotami, aby wytworzyć silniejsze więzi między kształceniem i szkoleniami a miejscem zatrudnienia oraz aby móc przewidywać przyszłą podaż i popyt na umiejętności i kwalifikacje na rynku pracy i opracowywać związane z nim plany;

111.  wzywa Komisję, państwa członkowskie oraz władze regionalne i lokalne do stworzenia zachęt finansowych i gospodarczych, które wspierają udział w kształceniu i szkoleniach ustawicznych w celu zapewnienia w przyszłości wykwalifikowanej siły roboczej; zaleca, aby tego typu zachęty opierać na wymiernych, wynikających z danych wskaźnikach, których skuteczność można udowodnić;

112.  wzywa państwa członkowskie do zapewnienia odpowiednich szkoleń i zagwarantowania nieustannego rozwoju zawodowego nauczycieli i liderów edukacji w celu umożliwienia im korzystania z najodpowiedniejszych metod nauczania i wsparcia rozwoju umiejętności i kompetencji europejskiej młodzieży na miarę XXI wieku; w związku z tym podkreśla znaczenie szkoleń dla nauczycieli oraz zapewnienie im specjalistycznej wiedzy wynikającej z doświadczenia i łączącej teorię z praktyką, zwłaszcza w odniesieniu do nowych technologii i cyfryzacji, aby mogli przekazywać tę wiedzę uczniom;

113.  wzywa państwa członkowskie i UE do szybkiego podjęcia konkretnych kroków w celu wdrożenia strategii politycznych i obowiązującego prawodawstwa w zakresie wzajemnego uznawania kwalifikacji zawodowych i tytułów naukowych w UE celem wspierania sprawiedliwej mobilności pracowników wewnątrz UE oraz uwzględnienia problemu wakatów;

114.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia prognoz dotyczących zmian na rynkach pracy, zwłaszcza w związku z wyzwaniami jakie stwarza globalizacja, a także prognoz dotyczących stanowisk pracy i umiejętności w poszczególnych państwach członkowskich i ogółem we wszystkich sektorach;

o
o   o

115.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

(1) Teksty przyjęte, P8_TA(2014)0038. (2) Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0394. (3) Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0110. (4) Teksty przyjęte, P8_TA(2014)0010. (5) Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0037. (6) Dz.U. C 398 z 22.12.2012, s. 1. (7) Dz.U. L 394 z 30.12.2006, s. 10. (8) Na podstawie dokumentu Komisji Europejskiej „Zatrudnienie i sytuacja społeczna: przegląd kwartalny z marca 2015 r.” (9) Komisja Europejska, „Zatrudnienie i kwestie społeczne w Europie”, 2013. (10) Na podstawie dokumentu Komisji Europejskiej „Zatrudnienie i sytuacja społeczna: przegląd kwartalny” z 13 kwietnia 2015 r.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 września 2015 r. w sprawie 30. i 31. sprawozdania rocznego z kontroli stosowania prawa UE (2012–2013) (2014/2253(INI))

P8_TA(2015)0322 A8-0242/2015

Parlament Europejski,

–  uwzględniając 30. sprawozdanie roczne z kontroli stosowania prawa UE (2012) (COM(2013)0726),

–  uwzględniając 31. sprawozdanie roczne z kontroli stosowania prawa UE (2013) (COM(2014)0612),

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji zatytułowane „Ocena projektu EU Pilot” (COM(2010)0070),

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji zatytułowane „Drugie sprawozdanie z oceny projektu EU Pilot” (COM(2011)0930),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 marca 2002 r. w sprawie stosunków ze skarżącym w przedmiocie naruszeń prawa wspólnotowego (COM(2002)0141),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 2 kwietnia 2012 r. zatytułowany „Aktualizacja zasad postępowania w stosunkach ze skarżącymi w przedmiocie stosowania prawa unijnego” (COM(2012)0154),

–  uwzględniając Porozumienie ramowe w sprawie stosunków między Parlamentem Europejskim i Komisją Europejską(1),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 lutego 2014 r. w sprawie 29. sprawozdania rocznego z kontroli stosowania prawa UE (2011 r.)(2),

–  uwzględniając analizę zatytułowaną „Wpływ kryzysu na prawa podstawowe w poszczególnych państwach członkowskich UE – analiza porównawcza”(3),

–  uwzględniając pakiet lepszego stanowienia prawa przyjęty przez Komisję dnia 19 maja 2015 r.,

–  uwzględniając art. 52 i art. 132 ust. 2 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej oraz opinie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, Komisji Spraw Konstytucyjnych i Komisji Petycji (A8-0242/2015),

A.  mając na uwadze, że w art. 17 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) określono zasadniczą rolę Komisji jako „strażniczki traktatów”;

B.  mając na uwadze, że zgodnie z art. 6 ust. 1 TUE Karta praw podstawowych Unii Europejskiej ma taką samą wartość prawną jak traktaty i obowiązuje instytucje, organy, biura i agencje Unii oraz państwa członkowskie przy stosowaniu przez nie prawa Unii (art. 51 ust. 1 karty);

C.  mając na uwadze, że zgodnie z art. 258 ust. 1 i 2 TFUE Komisja przedstawia państwu członkowskiemu uzasadnioną opinię, jeżeli uzna, że uchybiło ono jednemu ze zobowiązań na mocy traktatów, i może skierować sprawę do Trybunału Sprawiedliwości, jeżeli to państwo członkowskie nie dostosowuje się do uzasadnionej opinii w terminie określonym przez Komisję;

D.  mając na uwadze, że Porozumienie ramowe w sprawie stosunków między Parlamentem Europejskim i Komisją Europejską przewiduje wymianę informacji dotyczących wszystkich postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego wszczętych na podstawie wezwań do usunięcia uchybienia, ale nie dotyczy nieformalnej procedury EU Pilot, która poprzedza wszczęcie postępowania w sprawie uchybienia;

E.  mając na uwadze, że w art. 41 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej prawo do dobrej administracji definiuje się jako prawo każdej osoby do bezstronnego i sprawiedliwego rozpatrzenia jej sprawy w rozsądnym terminie przez instytucje, a zgodnie z art. 298 TFUE instytucje, organy, biura i agencje Unii, wykonując swoje zadania, korzystają ze wsparcia otwartej, efektywnej i niezależnej administracji europejskiej;

F.  mając na uwadze, że art. 51 Karty praw podstawowych UE ogranicza obowiązek stosowania się przez państwa członkowskie do postanowień karty wyłącznie w zakresie, w jakim stosują one prawo UE, ale nie przewiduje takiego ograniczenia zobowiązań nałożonych na mocy karty na instytucje, organy, biura czy agencje UE;

G.  mając na uwadze, że w kontekście niedawnego kryzysu finansowego państwa członkowskie musiały podjąć środki podważające prawo pierwotne UE, zwłaszcza przepisy dotyczące ochrony praw społecznych i gospodarczych;

1.  zwraca uwagę, że zgodnie ze wspólną deklaracją polityczną Parlamentu Europejskiego, Rady oraz Komisji z dnia 27 października 2011 r. dotyczącą dokumentów wyjaśniających Komisja przesłała obu prawodawcom sprawozdanie z wdrożenia deklaracji;

2.  z zadowoleniem przyjmuje 30. i 31. sprawozdanie Komisji ze stosowania prawa UE i zauważa, że zgodnie z tymi sprawozdaniami czterema obszarami, w których głównie wszczynano przeciw państwom członkowskim postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przy transpozycji w 2012 r., są transport, ochrona zdrowia i konsumentów, ochrona środowiska oraz kwestie związane z rynkiem wewnętrznym i usługami, natomiast w 2013 r. najbardziej problematycznymi obszarami były środowisko, ochrona zdrowia i konsumentów, rynek wewnętrzny i usługi oraz transport; przypomina jednakże, że taka ocena ex post nie zwalnia Komisji z obowiązku monitorowania w skuteczny i terminowy sposób stosowania i wdrażania prawa UE, a także zauważa, że Parament mógłby pomagać w przeglądzie stosowania ustawodawstwa, wykorzystując swoje uprawnienia kontrolne w stosunku do Komisji;

3.  przypomina, że w Unii Europejskiej opartej na zasadzie praworządności oraz pewności i przewidywalności praw obywatele europejscy jako pierwsi muszą, zgodnie z przysługującym im prawem, mieć możliwość dowiadywania się w sposób jasny, przystępny, przejrzysty i w odpowiednim czasie (również za pośrednictwem internetu), czy i jakie przepisy krajowe zostały dostosowane w drodze transpozycji prawa UE oraz jakie organy krajowe są odpowiedzialne za ich właściwe wdrażanie;

4.  zauważa, że obywatele i przedsiębiorstwa oczekują prostych, przewidywalnych i wiarygodnych ram regulacyjnych;

5.  wzywa Komisję, aby przy tworzeniu i ocenie przepisów prawnych zwracała większą uwagę na możliwe obciążenia dla MŚP;

6.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do koordynacji działań na wcześniejszym etapie procesu ustawodawczego w celu skuteczniejszego wdrażania przyjętych ostatecznie przepisów;

7.  zauważa, że opóźnienia w transpozycji, nieprawidłowa transpozycja i niewłaściwe stosowanie prawa UE mogą prowadzić do różnic między państwami członkowskimi i naruszać równe warunki działania w UE;

8.  wzywa Komisję do jednakowego traktowania wszystkich państw członkowskich, bez względu na ich wielkość czy datę przystąpienia do UE;

9.  zwraca uwagę, że wdrożenie i transpozycja prawa UE w państwach członkowskich pozostają niespójne; zauważa, że obywatele, którzy chcą żyć, pracować lub prowadzić działalność gospodarczą w innym państwie członkowskim, spotykają się z codzienną rzeczywistością nieustannych trudności spowodowanych niejednolitym wdrażaniem prawa UE do systemów prawnych poszczególnych państw członkowskich;

10.  przypomina, że Komisja jest na mocy art. 17 TUE odpowiedzialna za zagwarantowanie stosowania prawa Unii, w tym Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (art. 6 ust. 1 TUE), której przepisy obowiązują instytucje, organy, biura i agencje Unii oraz państwa członkowskie przy stosowaniu przez nie prawa Unii (art. 51 ust. 1 karty); przypomina, że Komisja ma uprawnienia do wszczynania postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego na mocy art. 258–260 TFUE w celu zagwarantowania poszanowania prawa UE; apeluje jednakże do Komisji o ułatwianie Parlamentowi wypełniania roli współustawodawcy dzięki dostarczaniu mu odpowiednich informacji i zachowaniu odpowiedzialności przed nim;

11.  odnotowuje, że łącznie 731 postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego zamknięto, ponieważ państwa członkowskie, których te postepowania dotyczyły, wykazały zgodność swojego prawa z prawodawstwem UE; podkreśla, że w 2013 r. Trybunał Sprawiedliwości wydał 52 wyroki na mocy art. 258 TFUE, z czego 31 wyroków (59,6 %) zapadło na niekorzyść państw członkowskich; aby umieścić te dane statystyczne w kontekście, przypomina, że do chwili obecnej 3274 wyroki (87,3 %) wydane przez Trybunał w postępowaniach w sprawie uchybienia zapadły na korzyść Komisji; zwraca się do Komisji o zwrócenie szczególnej uwagi na faktyczne egzekwowanie wszystkich tych wyroków;

12.  wyraża zadowolenie w związku z rosnącym stosowaniem przez Komisję kierowanych do państw członkowskich planów wdrażania dotyczących nowych aktów prawnych UE, gdyż zwiększa to prawdopodobieństwo terminowego i właściwego wdrożenia, zapobiega problemom z transpozycją i stosowaniem aktu, a w konsekwencji ma wpływ na liczbę składanych petycji, które się do niego odnoszą;

13.  przypomina o konieczności koncentrowania się przez Komisję na skutecznym rozwiązywaniu problemów, skutecznym zarządzaniu i skutecznych środkach zapobiegawczych, jednak sugeruje, że Komisja powinna także pomyśleć o nowych sposobach, innych niż oficjalne postępowania w sprawie uchybienia, aby poprawić transpozycję i egzekwowanie prawa UE;

14.  uważa, że ustawodawstwo UE musi być właściwie i niezwłocznie transponowane do porządku prawnego każdego państwa członkowskiego; nalega, by organy państw członkowskich unikały praktyk „nadmiernie rygorystycznego wdrażania”, ponieważ często prowadzi to do widocznych rozbieżności w procesie wdrażania na szczeblu państwa członkowskiego, co z kolei osłabia poszanowanie ustawodawstwa Unii Europejskiej, ponieważ obywatele nabierają świadomości występowania wyraźnych różnic w UE; wskazuje na dalszą potrzebę zacieśnienia współpracy między posłami do Parlamentu Europejskiego a komisjami do spraw europejskich w parlamentach narodowych i regionalnych; z zadowoleniem przyjmuje wprowadzoną w traktacie lizbońskim innowację, dzięki której Trybunał Sprawiedliwości na wniosek Komisji będzie mógł nakładać na państwa członkowskie kary za opóźnienia w transpozycji, bez konieczności czekania na drugi wyrok; wzywa instytucje UE (Radę, Komisję, EBC) do przestrzegania prawa pierwotnego UE (traktaty i Karta praw podstawowych) przy tworzeniu aktów prawa wtórnego lub przyjmowaniu strategii w dziedzinach gospodarczych i społecznych, które mają wpływ na prawa człowieka i wspólne dobro;

15.  odnotowuje używanie przez Komisję pojęcia „nadmiernie rygorystyczne wdrażanie”, które odnosi się do obowiązków wykraczających poza wymogi UE i oznacza nadmiar norm, wytycznych i procedur nagromadzonych na krajowym, regionalnym i lokalnym szczeblu, kolidując z oczekiwanymi celami polityki; apeluje do Komisji, by jednoznacznie zdefiniowała to pojęcie; podkreśla, że w takiej definicji należy jasno zaznaczyć, iż państwa członkowskie mają prawo do ustanowienia surowszych norm tam, gdzie to konieczne, a jednocześnie uwzględnić duże znaczenie lepszej harmonizacji we wdrażaniu prawa unijnego w dziedzinie ochrony środowiska dla funkcjonowania rynku wewnętrznego;

16.  zauważa, że spadek liczby postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego z powodu opóźnień w transpozycji w 2012 r. w porównaniu z rokiem poprzedzającym był w głównej mierze spowodowany faktem, że w 2012 r. było mniej dyrektyw do transpozycji w porównaniu z poprzednimi latami; przyznaje jednakże, że dane statystyczne za 2013 r. pokazują rzeczywisty spadek liczby postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego z powodu opóźnień w transpozycji, gdyż liczba otwartych postępowań tego rodzaju osiągnęła w 2013 r. poziom najniższy od pięciu lat, co można uznać za pozytywny wynik wprowadzenia do art. 260 ust. 3 TFUE procedury przyspieszonej umożliwiającej nakładanie kar w przypadku braku transpozycji;

17.  zauważa, że spadek liczby postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego z powodu opóźnień w transpozycji w latach 2013, 2012 i ogólnie w ciągu ostatnich pięciu lat można wytłumaczyć częstszym korzystaniem z platformy EU Pilot oraz z innych mechanizmów (w tym SOLVIT 2), a także wprowadzeniem do art. 260 ust. 3 TFUE procedury przyspieszonej umożliwiającej nakładanie kar w przypadku braku transpozycji; podkreśla, że terminowa transpozycja dyrektyw powinna pozostać głównym priorytetem w Komisji, a terminy transpozycji muszą być egzekwowane;

18.  podkreśla, że wzrost liczby nowych spraw EU Pilot dotyczących w szczególności środowiska, podatków, wymiaru sprawiedliwości i unii celnej w badanym okresie oraz spadek liczby wszczynanych postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego wskazuje na pozytywne tendencje w państwach członkowskich dotyczące wdrażania prawa UE, dowodząc skuteczności EU Pilot we wczesnym rozwiązywaniu potencjalnych przypadków uchybienia; utrzymuje jednak, że należy poczynić więcej wysiłków w dziedzinie egzekwowania prawa UE, aby zwiększyć jego przejrzystość i kontrolowanie przez skarżących czy zainteresowane strony, i wyraża ubolewanie, że pomimo wielokrotnych apeli Parlament nadal ma niewystarczający dostęp do informacji o procedurze EU Pilot i nierozstrzygniętych sprawach; zauważa konieczność umocnienia statusu prawnego i legitymacji platformy EU Pilot i uważa, że można to osiągnąć tylko poprzez zapewnienie większej przejrzystości oraz większe uczestnictwo skarżących i Parlamentu Europejskiego;

19.  dlatego ponownie wzywa Komisję do zaproponowania wiążących przepisów w formie rozporządzenia na mocy nowej podstawy prawnej, którą jest art. 298 TFUE, aby zagwarantować pełne poszanowanie prawa obywateli do dobrej administracji zgodnie z art. 41 Karty praw podstawowych;

20.  przyznaje, że główna odpowiedzialność za właściwe wdrażanie i stosowanie prawa UE spoczywa na państwach członkowskich, i podkreśla obowiązek przestrzegania przez instytucje unijne prawa pierwotnego UE przy opracowywaniu prawa wtórnego czy też podejmowaniu decyzji dotyczących polityki społecznej, gospodarczej lub innej, wdrażaniu i narzucaniu jej państwom członkowskim, a także kładzie nacisk na ich obowiązek wspomagania wszelkimi dostępnymi środkami państw członkowskich w działaniach na rzecz poszanowania demokratycznych i społecznych wartości oraz transpozycji ustawodawstwa UE w czasach polityki oszczędnościowej i ograniczeń gospodarczych, przypomina, że instytucje UE są związane zasadą pomocniczości oraz prerogatywami państw członkowskich;

21.  wyraża zaniepokojenie, że skutkiem środków oszczędnościowych nałożonych na nadmiernie zadłużone państwa członkowskie UE i włączonych następnie do aktów prawa wtórnego UE przed ich transpozycją do prawa krajowego, w okresie objętym przedmiotowymi dwoma sprawozdaniami rocznymi, a zwłaszcza drastycznych cięć w wydatkach publicznych, było znaczne ograniczenie zdolności administracji państw członkowskich i systemów sądowniczych do wypełniania obowiązków z zakresu prawidłowego wdrażania prawa UE;

22.  uważa, że państwa członkowskie stosujące programy dostosowań gospodarczych powinny nadal być w stanie wypełniać obowiązki z zakresu poszanowania praw społecznych i gospodarczych;

23.  ponownie podkreśla, że instytucje UE, nawet jeśli działają jako członkowie grup międzynarodowych kredytodawców („trojki”), mają przestrzegać traktatów i Karty praw podstawowych Unii Europejskiej;

24.  podkreśla, że poszanowanie traktatów przez instytucje UE jest sprawą najwyższej wagi; zauważa, że Komisja musi pomagać państwom członkowskim we właściwym wdrażaniu prawa UE, aby zwiększyć poparcie dla UE i wiarę w jej legalność; zachęca Komisję do publikowania zastrzeżeń zgłaszanych przez państwa członkowskie podczas procesu wdrażania; podkreśla, że wsparcie parlamentów narodowych w transpozycji prawodawstwa odgrywa istotną rolę w udoskonaleniu stosowania prawa UE i w związku z tym wzywa do intensywniejszego dialogu z parlamentami narodowymi, w tym w przypadkach, gdy zgłaszane są zastrzeżenia dotyczące pomocniczości; zauważa kluczową rolę regularnych ocen ex post oraz znaczenie zwracania się o opinie parlamentów narodowych w celu odpowiedzi na zastrzeżenia lub złożoność prawodawstwa, która wcześniej mogła być niewidoczna;

25.  zwraca uwagę, że prawo do złożenia petycji do Parlamentu jest jednym z filarów obywatelstwa europejskiego, o czym stanowi art. 44 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej i art. 227 TFUE; podkreśla, że prawo to dostarcza niezbędnych, choć niewystarczających instrumentów do zwiększenia społecznego udziału w procesie podejmowania decyzji w UE, a także odgrywa istotną rolę w identyfikowaniu i ocenie potencjalnych braków i naruszeń przy wdrażaniu prawodawstwa UE przez państwa członkowski oraz w informowaniu o tym instytucji unijnych; w tym kontekście podkreśla kluczową rolę Komisji Petycji jako skutecznego łącznika między obywatelami UE, Parlamentem, Komisją i parlamentami narodowymi;

26.  z zadowoleniem przyjmuje uznanie przez Komisję istotnej roli, jaką odgrywają skarżący, pomagając w wykrywaniu przypadków naruszenia prawa UE;

27.  przypomina, że instytucje europejskie, a w szczególności Komisja i Rada, muszą w pełni stosować prawo UE i unijne orzecznictwo w dziedzinie przejrzystości i dostępu do dokumentów oraz przestrzegać go; w związku z tym wzywa do skutecznego stosowania rozporządzenia (WE) nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji(4) oraz odnośnych wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej;

28.  podkreśla, że UE powstała jako unia oparta na praworządności i poszanowaniu praw człowieka (art. 2 TUE); ponownie podkreśla, że uważne monitorowanie działań i zaniedbań państw członkowskich i instytucji UE ma zasadnicze znaczenie, a także podkreśla, że liczba petycji kierowanych do Parlamentu i skarg do Komisji dotyczących problemów uznanych za rozwiązane przez Komisję pokazuje, iż obywatele wykazują większe zainteresowanie koniecznością lepszego stosowania prawa UE; apeluje do Komisji o szybsze i bardziej wyraźne reagowanie na informacje od obywateli dotyczące naruszeń prawa UE;

29.  zwraca uwagę na dużą liczbę postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom zamkniętych w 2013 r. przed przekazaniem ich do Trybunału Sprawiedliwości, zauważając, że zaledwie około 6,6 % wszystkich spraw zakończyło się orzeczeniem Trybunału; uznaje zatem, iż istotne jest monitorowanie w dalszym ciągu działań państw członkowskich, z uwzględnieniem faktu, że pewne petycje ciągle dotyczą problemów nadal występujących po zamknięciu sprawy;

30.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja przywiązuje coraz większą wagę do petycji jako źródła informacji zarówno o skargach obywateli przeciwko władzom publicznym, w tym UE, jak i potencjalnych naruszeniach prawa UE podczas jego wdrażania w praktyce, o czym świadczy fakt, że w dwóch sprawozdaniach rocznych poświęciła petycjom szczególną uwagę; odnotowuje, że towarzyszył temu odpowiedni wzrost liczby petycji przekazywanych Komisji Europejskiej przez Komisję Petycji z wnioskiem o informacje; wyraża jednak żal z powodu opóźnień w udzielaniu odpowiedzi przez Komisję, gdy w przypadku wielu petycji proszona jest ona o przedstawienie opinii;

31.  zauważa również potrzebę konstruktywnego dialogu z państwami członkowskimi w ramach Komisji Petycji i zwraca się do państw członkowskich, których dotyczą odnośne petycje, o wysyłanie przedstawiciela, który uczestniczyłby w posiedzeniach tej komisji;

32.  wskazuje, że petycje przedstawione przez obywateli UE odnoszą się do naruszeń prawa UE, w szczególności w dziedzinie praw podstawowych, spraw wewnętrznych, wymiaru sprawiedliwości, rynku wewnętrznego, zdrowia, konsumentów, transportu, podatków, rolnictwa, rozwoju obszarów wiejskich i ochrony środowiska; uważa, że petycje świadczą o tym, iż nadal częste i powszechne są przypadki niepełnej transpozycji lub że przepisy nie są właściwie egzekwowane, co w efekcie wiedzie do niewłaściwego stosowania prawa UE; podkreśla, że taka sytuacja wymaga wzmożenia wysiłków ze strony państw członkowskich oraz nieustannego monitorowania przez Komisję; w szczególności podkreśla, że złożono dużo petycji, w których sygnalizowano występowanie zjawiska dyskryminacji wobec osób niepełnosprawnych i przeszkód, jakie napotykają;

33.  zwraca uwagę, że wciąż trudny jest dialog z niektórymi państwami członkowskimi i regionami, które niechętnie odnoszą się do wniosków o dostarczenie dokumentacji lub przedstawienie wyjaśnień;

34.  z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie służb Komisji do usprawnienia wymiany informacji z Komisją Petycji i pragnie ponowić swoje postulaty dotyczące:

35.  wyraża ubolewanie, że Parlament, który bezpośrednio reprezentuje obywateli europejskich i jest obecnie pełnoprawnym współustawodawcą odgrywającym coraz większą rolę w procedurach składania skarg, w szczególności dzięki pytaniom parlamentarnym lub za pośrednictwem działalności Komisji Petycji, nie dysponuje jeszcze przejrzystymi i przekazywanymi automatycznie na czas informacjami o wdrażaniu prawa UE, pomimo że takie informacje są niezbędne, nie tylko jako sposób poprawy dostępu i pewności prawa dla obywateli europejskich, ale również do wprowadzania zmian mających na celu poprawę przepisów; uważa, że lepsza komunikacja między Parlamentem Europejskim a parlamentami narodowymi mogłaby stanowić pomocny krok w tym zakresie; nawołuje do skuteczniejszej i bardziej wydajnej współpracy między instytucjami UE i oczekuje, że Komisja zastosuje w dobrej wierze klauzulę zawartą w zmienionym porozumieniu ramowym w sprawie stosunków z Parlamentem, w której zobowiązuje się udostępniać „Parlamentowi zwięzłe informacje o wszystkich postępowaniach w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego od momentu wezwania do ich usunięcia, w tym, na wniosek Parlamentu, [...] informacji o zagadnieniach, z którymi wiąże się dane postępowanie w sprawie uchybienia”;

36.  zwraca się o opracowanie w ramach właściwych dyrekcji generalnych Parlamentu (DG IPOL, DG EXPO i DG ds. Analiz Parlamentarnych) autonomicznego systemu oceny ex post skutków głównych przepisów europejskich przyjętych przez Parlament w procedurze współdecyzji i zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą, także w formie współpracy z parlamentami narodowymi;

37.  odnotowuje, że Trybunał Sprawiedliwości zaznaczył, iż „szkody spowodowane przez instytucje krajowe […] mogą prowadzić wyłącznie do odpowiedzialności tych instytucji, a sądy krajowe zachowują wyłączną właściwość w zakresie orzekania o wypłacie zadośćuczynienia za powstałe szkody”(5); z tego względu podkreśla, jak ważne jest wzmocnienie środków dochodzenia roszczeń dostępnych na szczeblu krajowym, które umożliwiają skarżącym dochodzenie praw w sposób bardziej bezpośredni i osobisty;

38.  zauważa, że większość skarg składanych przez obywateli w dziedzinie sprawiedliwości dotyczy swobody przemieszczania się i ochrony danych osobowych; powtarza, że prawo do swobodnego przemieszczania się jest jedną z czterech podstawowych swobód unijnych zapisanych w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i gwarantuje się ją wszystkim obywatelom Europy; przypomina, że prawo obywateli UE do swobodnego przemieszczania się, pobytu i pracy w innych państwach członkowskich należy zagwarantować i chronić jako jedną z podstawowych swobód Unii Europejskiej;

39.  podkreśla, że pełna transpozycja i skuteczne wprowadzenie w życie wspólnego europejskiego systemu azylowego jest absolutnym priorytetem; wzywa państwa członkowskie do dołożenia wszelkich starań, aby transpozycja odbywała się prawidłowo, w terminie i w pełnym wymiarze;

40.  zauważa, że w obszarze spraw wewnętrznych w 2012 r. wszczęto 22 postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom, a w 2013 r. – 44; ubolewa nad faktem, że w 2013 r. większość postępowań z powodu opóźnień wszczęto w związku z opóźnioną transpozycją dyrektywy 2011/36/UE w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego procederu oraz ochrony ofiar; zauważa, że polityka azylowa pozostaje obszarem, którego dotyczy wiele skarg;

41.  zauważa, że w obszarze sprawiedliwości w 2012 r. wszczęto 61 spraw w sprawie uchybienia zobowiązaniom, a w 2013 r. – 67; podkreśla, że większość tych spraw dotyczyła obywatelstwa i swobody przemieszczania się osób; ubolewa nad faktem, że większość postępowań z powodu opóźnień wszczęto w związku z opóźnioną transpozycją dyrektywy 2010/64/UE w sprawie prawa do tłumaczenia ustnego i tłumaczenia pisemnego w postępowaniu karnym; wyraża zaniepokojenie znacznym wzrostem liczby skarg w obszarze sprawiedliwości w 2013 r.;

42.  z zadowoleniem przyjmuje znaczny postęp poczyniony w ciągu ostatnich pięciu lat w zakresie umacniania w UE prawa podejrzanych lub oskarżonych do obrony; podkreśla kluczową rolę terminowej, pełnej i prawidłowej transpozycji wszystkich środków określonych w harmonogramie działań Rady mających na celu umocnienie praw procesowych osób podejrzanych lub oskarżonych w postępowaniu karnym; podkreśla, że środki te mają zasadnicze znaczenie dla funkcjonowania unijnej współpracy wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych;

43.  podkreśla, że handel ludźmi jest poważnym przestępstwem i stanowi naruszenie praw człowieka i godności ludzkiej, którego Unia nie może tolerować; ubolewa nad faktem, że rośnie liczba ofiar handlu ludźmi do UE i z UE; zaznacza, że mimo odpowiednich ram prawnych prawidłowe wdrożenie przepisów przez państwa członkowskie wciąż wymaga poprawy; podkreśla, że obecna sytuacja na Morzu Śródziemnym zwiększa tylko zagrożenie, jakie stanowi handel ludźmi, i zwraca się do państw członkowskich o zachowanie wyjątkowej surowości wobec osób odpowiedzialnych za takie przestępstwa oraz o możliwie najskuteczniejszą ochronę ofiar;

44.  przypomina, że okres przejściowy przewidziany w Protokole nr 36 do Traktatu z Lizbony wygasł z dniem 1 grudnia 2014 r.; podkreśla, że po wygaśnięciu tego okresu przejściowego musi nastąpić rygorystyczny proces oceny środków dawnego trzeciego filaru i ich wdrożenia do ustawodawstwa krajowym państw członkowskich; zaznacza, że od kwietnia 2015 r. Parlament nie jest informowany o obecnej sytuacji każdego obowiązującego przed Traktatem z Lizbony instrumentu prawnego w dziedzinie współpracy sądowej i policyjnej w każdym państwie członkowskim; wzywa Komisję do przestrzegania zasady lojalnej współpracy i do jak najszybszego udostępnienia Parlamentowi tych informacji;

45.  przypomina, że w konkluzjach Rady Europejskiej z czerwca 2014 r. uznano spójną transpozycję, skuteczne wdrożenie i umocnienie istniejących instrumentów prawnych i środków politycznych za nadrzędny priorytet w obszarze wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości na następne pięć lat; zwraca się do Komisji o położenie większego nacisku na nadzorowanie unijnego ustawodawstwa i zapewnienie jego faktycznego wdrożenia przez państwa członkowskie; uważa, że musi to być priorytetem politycznym z uwagi na często obserwowany znaczny rozdźwięk między polityką przyjętą na szczeblu unijnym a jej wdrożeniem na szczeblu krajowym; zachęca parlamenty narodowe do większego zaangażowania się w debatę europejską i w monitorowanie stosowania prawa unijnego, w szczególności w obszarze spraw wewnętrznych;

46.  podkreśla, że w rezolucji z dnia 11 września 2013 r. w sprawie języków europejskich zagrożonych wymarciem oraz różnorodności językowej w Unii Europejskiej(6) Parlament przypomniał Komisji o konieczności zwrócenia uwagi na to, iż polityka prowadzona w niektórych państwach członkowskich i regionach zagraża przetrwaniu języków używanych w ich obrębie, nawet jeżeli języki te nie są zagrożone w kontekście europejskim, a także wezwał Komisję do przeanalizowania przeszkód administracyjnych i ustawodawczych, z jakimi borykają się projekty związane z językami zagrożonymi w danych niewielkich wspólnotach językowych; w związku z tym wzywa Komisję, by dokonując oceny stosowania prawa UE, brała gruntownie pod uwagę prawa osób należących do mniejszości;

47.  podkreśla, że konieczne jest rozszerzenie dostępu obywateli do informacji i dokumentów dotyczących stosowania prawa UE nie tylko w obszarze wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, lecz także w innych obszarach polityki; wzywa Komisję do określenia najlepszych sposobów osiągnięcia tego celu, wykorzystania istniejących narzędzi komunikacji z myślą o zwiększeniu przejrzystości, a także do zapewnienia właściwego dostępu do informacji i dokumentów dotyczących stosowania prawa UE; wzywa Komisję do zaproponowania prawnie wiążącego instrumentu w ramach procedury administracyjnej dotyczącego rozpatrywania skarg obywateli;

48.  przypomina, że sprawne funkcjonowanie rzeczywistej europejskiej przestrzeni sprawiedliwości opartej na poszanowaniu różnych systemów prawnych i tradycji państw członkowskich ma podstawowe znaczenie dla UE, zaś pełne, prawidłowe i terminowe wdrażanie ustawodawstwa unijnego to wstępny warunek realizacji tego celu;

49.  podkreśla, że poprawa wdrażania jest jednym z priorytetów siódmego unijnego programu działań w zakresie środowiska;

50.  ubolewa nad faktem, że państwa członkowskie nadal często transponują przepisy UE w dziedzinie środowiska i zdrowia z opóźnieniem, nieprawidłowo albo stosują je niewłaściwie; zauważa, że z 31. sprawozdania rocznego Komisji na temat stosowania prawa UE wynika, że w 2013 r. najwięcej postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego dotyczyło środowiska; przypomina, że koszty związane z brakiem realizacji polityki ochrony środowiska – w tym koszty postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego – są wysokie i szacowane na około 50 mld EUR rocznie (COWI i in., 2011); podkreśla ponadto, że realizacja polityki ochrony środowiska mogłaby przynieść wiele korzyści społeczno-gospodarczych, które nie zawsze są ujmowane w ocenach kosztów i korzyści;

51.  wzywa Komisję do wykazywania większej stanowczości w kwestii stosowania przepisów unijnych w dziedzinie ochrony środowiska oraz do przeprowadzenia szybszych i skutecznych dochodzeń w sprawie naruszeń dotyczących zanieczyszczania środowiska;

52.  wzywa Komisję do podjęcia bardziej zdecydowanych działań przeciwko opóźnieniom w transpozycji dyrektyw środowiskowych oraz do częstszego stosowania kar pieniężnych;

53.  wzywa Komisję do przedstawienia nowego wniosku dotyczącego dostępu do wymiaru sprawiedliwości w sprawach środowiskowych oraz wniosku dotyczącego kontroli środowiskowych, w miarę możliwości bez zwiększania biurokracji i kosztów administracyjnych;

54.  zwraca uwagę na potrzebę utrzymania wysokiego poziomu ochrony środowiska i przestrzega przed kojarzeniem dużej liczby naruszeń z koniecznością uchwalania mniej ambitnych przepisów środowiskowych.

55.  wyraża zaniepokojenie tym, że w swojej polityce komunikacyjnej dotyczącej programu sprawności i wydajności regulacyjnej (REFIT) Komisja wyolbrzymia trudności z wdrażaniem przepisów w dziedzinie środowiska i zdrowia; podkreśla, że programu REFIT nie powinno się wykorzystywać do kwestionowania norm w zakresie środowiska, bezpieczeństwa żywności i zdrowia; uznaje potrzebę wprowadzenia lepszych uregulowań prawnych i jest zdania, że celem uproszczeń regulacyjnych powinno być między innymi rozwiązanie problemów z wdrażaniem; uważa, że wyniki programu REFIT powinny być przedstawiane obywatelom i przedsiębiorstwom w jak najbardziej przystępny sposób;

56.  z zadowoleniem przyjmuje nową praktykę, zgodnie z którą Komisja może w uzasadnionych przypadkach zwrócić się do państw członkowskich o dołączenie dokumentów wyjaśniających, gdy informują Komisję o przyjętych środkach transpozycji; ponawia jednak swój apel o wprowadzenie obowiązkowych tabel korelacji dotyczących transpozycji dyrektyw, które byłyby dostępne we wszystkich językach UE, a także wyraża ubolewanie, że program REFIT został przyjęty jednostronną decyzją Komisji, bez prawdziwego dialogu na forum społeczeństwa i parlamentów;

57.  podkreśla, że w związku z programem REFIT Komisja powinna usprawnić dialog dotyczący sprawności regulacyjnej, prowadzony z obywatelami, państwami członkowskimi, przedsiębiorcami i całym społeczeństwem obywatelskim, aby zapewnić utrzymanie wysokiej jakości oraz społecznych aspektów prawodawstwa UE, jak również dopilnować, żeby postęp w jednej dziedzinie nie odbywał się kosztem innej;

58.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

(1) Dz.U. L 304 z 20.11.2010, s. 47. (2) Teksty przyjęte P7_TA(2014)0051 (3) Departament Tematyczny C: Prawa Obywatelskie i Sprawy Konstytucyjne dla Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (2015). (4) Rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 2001 r. w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji (Dz.U. L 145 z 31.5.2001, s. 43). (5) Zob.wyrok w sprawie 175/84. (6) Teksty przyjęte P7_TA(2013)0350