Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Μαρτίου 2016 σχετικά με την έκθεση του 2015 για το Μαυροβούνιο (2015/2894(RSP))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 19ης-20ής Ιουνίου 2003 και το παράρτημά τους με τίτλο «Πρόγραμμα Δράσης της Θεσσαλονίκης για τα Δυτικά Βαλκάνια: Πορεία προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση»,
– έχοντας υπόψη τη Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης (ΣΣΣ) μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Δημοκρατίας του Μαυροβουνίου, αφετέρου, της 29ης Μαρτίου 2010(1),
– έχοντας υπόψη το αποτέλεσμα της έβδομης συνεδρίασης της διάσκεψης προσχώρησης ΕΕ-Μαυροβουνίου σε υπουργικό επίπεδο, στις 21 Δεκεμβρίου 2015,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση και τις συστάσεις της 11ης συνόδου της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Σταθεροποίησης και Σύνδεσης EE - Μαυροβουνίου (SAPC), που πραγματοποιήθηκε στο Στρασβούργο στις 16-17 Δεκεμβρίου 2015,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, της 22ας Μαΐου 2012, προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την πρόοδο που σημειώνει το Μαυροβούνιο για την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων (COM(2012)0222), και τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 26ης Ιουνίου 2012, όπου αποφασίστηκε η έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με το Μαυροβούνιο στις 29 Ιουνίου 2012,
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 10ης Νοεμβρίου 2015, με τίτλο «Στρατηγική διεύρυνσης της ΕΕ» (COM(2015)0611), η οποία συνοδεύεται από έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής με τίτλο «Montenegro 2015 Report» («Μαυροβούνιο - Έκθεση για το 2015») (SWD(2015)0210),
– έχοντας υπόψη την τελική διακήρυξη της προεδρίας της συνόδου κορυφής της Βιέννης για τα Δυτικά Βαλκάνια, στις 27 Αυγούστου 2015,
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της 15ης Δεκεμβρίου 2015, σχετικά με τη διεύρυνση και τη διαδικασία σταθεροποίησης και σύνδεσης,
– έχοντας υπόψη την απόφαση που έλαβαν οι υπουργοί Εξωτερικών στη συνεδρίαση του ΝΑΤΟ στις 2 Δεκεμβρίου 2015,
– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με το Μαυροβούνιο,
– έχοντας υπόψη το έργο του Charles Tannock ως μόνιμου εισηγητή της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων για το Μαυροβούνιο,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι σημειώθηκε περαιτέρω πρόοδος στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με το Μαυροβούνιο και ότι, κατά τη διακυβερνητική διάσκεψη των Βρυξελλών στις 21 Δεκεμβρίου 2015, άνοιξαν δύο ακόμη διαπραγματευτικά κεφάλαια, που αφορούν τις μεταφορές και την ενέργεια· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Μαυροβούνιο είναι η υποψήφια χώρα η διαδικασία διαπραγματεύσεων της οποίας βρίσκεται στο πιο προχωρημένο στάδιο·
B. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο βιώσιμος διάλογος και η εποικοδομητική συνεργασία μεταξύ του κυβερνώντος συνασπισμού και της αντιπολίτευσης έχουν ζωτική σημασία προκειμένου να διατηρηθεί η πρόοδος στην ενταξιακή διαδικασία·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ελεύθερες, δίκαιες και διαφανείς βουλευτικές εκλογές έχουν καίρια σημασία για το δημοκρατικό μέλλον του Μαυροβουνίου·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Μαυροβούνιο θα πρέπει να αναπτύξει περαιτέρω ένα ισχυρό ιστορικό επιδόσεων ως προς το κράτος δικαίου, το οποίο αποτελεί θεμελιώδες προαπαιτούμενο για την ένταξη στην ΕΕ·
E. λαμβάνοντας υπόψη ότι μία ισχυρή κοινωνία των πολιτών ενισχύει την πολιτική λογοδοσία, ενδυναμώνει την αλληλεγγύη εντός της χώρας και προωθεί τη βελτιωμένη κατανόηση και εμπέδωση των μεταρρυθμίσεων που συνδέονται με την ΕΕ·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαφθορά εξακολουθεί να είναι σοβαρό πρόβλημα και ότι το οργανωμένο έγκλημα και οι απειλές κατά της ελευθερίας της έκφρασης συνεχίζουν να προκαλούν ανησυχία·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να ληφθούν περαιτέρω μέτρα για την καταπολέμηση της ανεργίας, των κοινωνικών διακρίσεων και της φτώχειας, και για την ενίσχυση των εργασιακών και συνδικαλιστικών δικαιωμάτων σύμφωνα με τα ενωσιακά πρότυπα·
1. επιδοκιμάζει τη σταθερή πρόοδο των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με το Μαυροβούνιο και σημειώνει ότι μέχρι στιγμής έχουν ανοίξει 22 κεφάλαια διαπραγμάτευσης, συμπεριλαμβανομένων των κεφαλαίων 23 και 24, ενώ δύο από αυτά έχουν κλείσει προσωρινά· ενθαρρύνει την απτή πρόοδο ως προς την εκπλήρωση των κριτηρίων αξιολόγησης για να κλείσουν τα κεφάλαια που αποτελούν ήδη αντικείμενο διαπραγμάτευσης και να ανοίξουν νέα κεφάλαια· τονίζει ότι η πρόοδος στις διαπραγματεύσεις πρέπει να συνοδεύεται από την αυστηρή εφαρμογή συναφών σχεδίων δράσης και στρατηγικών· επαναλαμβάνει ότι η συνολική πρόοδος στις διαπραγματεύσεις εξαρτάται από την πρόοδο στην εφαρμογή του κράτους δικαίου και στην καταγραφή ορατών επιδόσεων στο θέμα αυτό·
2. ζητεί μεγαλύτερο κοινοβουλευτικό έλεγχο επί της ενταξιακής διαδικασίας· χαιρετίζει την έγκριση του σχεδίου δράσης για το 2015 για την ενίσχυση της κοινοβουλευτικής εποπτείας, αλλά τονίζει την ανάγκη να ενισχυθούν οι ικανότητες του κοινοβουλίου του Μαυροβουνίου και να βελτιωθεί η πρόσβασή του στη σχετική με την ένταξη πληροφόρηση· εκφράζει την ικανοποίησή του για τον προσφάτως εγκριθέντα κώδικα δεοντολογίας και ζητεί τη λήψη περαιτέρω μέτρων για να βελτιωθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών στο κοινοβούλιο του Μαυροβουνίου·
3. εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για το κλίμα πόλωσης που επικρατεί στη χώρα και για το γεγονός ότι τμήμα της αντιπολίτευσης μποϊκοτάρει τις κοινοβουλευτικές δραστηριότητες· προτρέπει όλες τις πολιτικές δυνάμεις, τόσο της κυβέρνησης όσο και της αντιπολίτευσης, να δεσμευθούν εκ νέου για βιώσιμο διάλογο και εποικοδομητική συνεργασία στο πλαίσιο του κοινοβουλίου του Μαυροβουνίου· σημειώνει την απόρριψη της πρότασης δυσπιστίας στο κοινοβούλιο του Μαυροβουνίου στις 27 Ιανουαρίου 2016 και τον κοινοβουλευτικό διάλογο σχετικά με τη δημιουργία συνθηκών για ελεύθερες και δίκαιες εκλογές· υπενθυμίζει ότι ο διάλογος και ο συμβιβασμός αποτελούν ακρογωνιαίους λίθους σε κάθε δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων· εκφράζει, σε σχέση με αυτό, την ικανοποίησή του για το σχέδιο που παρουσιάστηκε για την υπέρβαση της πολιτικής κρίσης· καλεί όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης να εξετάσουν την πρόσκληση συμμετοχής στην κυβέρνηση μέχρι τις εκλογές του Οκτωβρίου 2016, προκειμένου να διασφαλίσουν, χωρίς άλλη καθυστέρηση, ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις για ελεύθερες και δίκαιες εκλογές, συμπεριλαμβανομένης της ολοκλήρωσης της τροποποίησης των εκλογικών νόμων και για να διασφαλιστεί ότι δημόσιοι πόροι δεν θα χρησιμοποιηθούν για κομματικούς σκοπούς· θεωρεί ουσιώδες για τη δημοκρατική ομαλότητα κάθε μορφή διαμαρτυρίας να είναι ειρηνική και σύμφωνη με τη σχετική νομοθεσία· αναμένει από τις αρμόδιες αρχές να διερευνήσουν ενδελεχώς και εγκαίρως όλα τα κρούσματα βίας που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων, συμπεριλαμβανομένων τυχόν καταγγελιών για υπερβολική άσκηση βίας από ορισμένα μέλη των αστυνομικών δυνάμεων· σημειώνει τις αλλαγές που εγκρίθηκαν τον Δεκέμβριο του 2015 στον νόμο για τις δημόσιες συναθροίσεις·
4. καλεί την κυβέρνηση να εφαρμόσει πλήρως τη νέα εκλογική νομοθεσία πριν από τη διεξαγωγή ενδεχόμενων νέων εκλογών και να ενισχύσει περισσότερο την Κρατική Εκλογική Επιτροπή, η οποία πρέπει να εκπληρώνει αποτελεσματικά την αποστολή της· τονίζει εκ νέου την ανάγκη να δοθεί η δέουσα πολιτική συνέχεια στην «υπόθεση της ηχογράφησης», ενώ παράλληλα αναγνωρίζει την πρόοδο που έχει σημειωθεί ως προς τη δικαστική συνέχεια·
5. επισημαίνει τη σχετική πρόοδο στη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης για την περίοδο 2011-2016 και ζητεί να εγκριθεί εγκαίρως μία στρατηγική που θα καλύπτει την περίοδο 2016-2020· ενθαρρύνει την περαιτέρω αποπολιτικοποίηση της δημόσιας διοίκησης· θεωρεί ουσιώδες να υιοθετηθούν οι αρχές της αξιοκρατίας, της αποπολιτικοποίησης, της λογοδοσίας και της διαφάνειας στη δημόσια διοίκηση και να διασφαλιστεί το δικαίωμα των πολιτών σε μια χρηστή διοίκηση χωρίς διαφθορά· επιδοκιμάζει τις τροπολογίες στον νόμο για τον Διαμεσολαβητή· εκφράζει την ανησυχία του διότι η ικανότητα της υπηρεσίας του Διαμεσολαβητή να διεκπεραιώνει καταγγελίες με αποτελεσματικό τρόπο παραμένει περιορισμένη· τονίζει την ανάγκη για μεγαλύτερο αριθμό ειδικευμένων ανεξάρτητων κρατικών υπηρεσιών·
6. χαιρετίζει την ικανοποιητική πρόοδο ως προς την ενίσχυση του νομοθετικού πλαισίου για την ενδυνάμωση της ανεξαρτησίας, της λογοδοσίας και του επαγγελματισμού του δικαστικού σώματος και προσβλέπει στην πλήρη και έμπρακτη εφαρμογή των σχετικών κανόνων· σημειώνει με ικανοποίηση την περαιτέρω μείωση της καθυστέρησης στις υποθέσεις ορισμένων ειδών· ζητεί να διασφαλιστεί η ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος και εξαίρει την αυξημένη αποτελεσματικότητά του· διατηρεί τις ανησυχίες του σχετικά με την επιρροή που ασκείται παράτυπα στη δικαστική ανεξαρτησία, ιδίως όσον αφορά τον διορισμό δικαστών· τονίζει την ανάγκη να ενισχυθούν οι ικανότητες των δικαστικών και εισαγγελικών συμβουλίων, να βελτιωθεί περισσότερο η αποτελεσματικότητα του Συνταγματικού Δικαστηρίου, να ενισχυθεί η επιβολή των αστικών και διοικητικών αποφάσεων και να εφαρμοστούν πλήρως τα νέα συστήματα πρόσληψης και επαγγελματικής αξιολόγησης και προαγωγής·
7. ζητεί τη βελτίωση της νομοθετικής και διοικητικής ικανότητας στον τομέα του ασύλου και της μετανάστευσης και καλεί την Επιτροπή να παράσχει στήριξη για τον σκοπό αυτό· επαινεί την κυβέρνηση του Μαυροβουνίου για τα μέτρα που έχει λάβει για να βοηθήσει τους απάτριδες στην επικράτειά της να επιλύσουν το πρόβλημα του καθεστώτος τους· ενθαρρύνει το Μαυροβούνιο να συνεχίσει τις προσπάθειες στον τομέα αυτό, ιδίως όσον αφορά τα παιδιά, μεταξύ άλλων μέσω της περαιτέρω διευκόλυνσης της καταχώρισης των γεννήσεων και της συνακόλουθης ή εκ νέου ληξιαρχικής καταχώρισης·
8. καλεί την κυβέρνηση και τη διωκτική υπηρεσία να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την καταπολέμηση της ατιμωρησίας στα εγκλήματα πολέμου και να επιδείξουν μια περισσότερο προδραστική προσέγγιση στην παρακολούθηση εκκρεμουσών καταγγελιών για εγκλήματα πολέμου, ιδίως όσον αφορά υπεύθυνους αξιωματούχους που βρίσκονται στην κορυφή της ιεραρχίας, προκειμένου να διασφαλίσουν, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, ότι οι δικαστικές αποφάσεις επιβάλλονται, με την κατοχύρωση ορθής και δίκαιης αποζημίωσης, και ότι τα θύματα έχουν πρόσβαση στη δικαιοσύνη και λαμβάνουν αποζημίωση για τις βλάβες που υπέστησαν· ζητεί την πλήρη προστασία των μαρτύρων· επαναλαμβάνει την ανάγκη για επίλυση τυχόν ζητημάτων που δεν συνάδουν με την κοινή θέση της ΕΕ σχετικά με την ακεραιότητα του Καταστατικού της Ρώμης ή με τις σχετικές κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τις διμερείς συμφωνίες ασυλίας·
9. εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόσφατη αξιολόγηση της ΕΕ από ομοτίμους με αντικείμενο τα δικαιώματα των παιδιών και ζητεί την πλήρη εφαρμογή και παρακολούθηση των πολιτικών και των νόμων που αφορούν τα παιδιά σε όλα τα επίπεδα· τονίζει την ανάγκη για επαρκή χρηματοδότηση των πολιτικών και των υπηρεσιών που αφορούν τα παιδιά σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, καθώς και για βελτίωση των ικανοτήτων παραγωγής και χρήσης ποιοτικών, χωριστών δεδομένων που εστιάζουν στα παιδιά, για τη χάραξη και τον προγραμματισμό τεκμηριωμένων πολιτικών·
10. εξαίρει τη δέσμευση της κυβέρνησης να επεκτείνει την καλής ποιότητας προσχολική εκπαίδευση και χαιρετίζει την αύξηση των εγγραφών στην προσχολική εκπαίδευση μετά από στοχευμένη εκστρατεία· χαιρετίζει τις προσπάθειες για βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης γενικά, και ειδικότερα της προσχολικής εκπαίδευσης, μέσω του καθορισμού προτύπων, της βελτίωσης των ικανοτήτων των φορέων παροχής εκπαίδευσης και της σύστασης μηχανισμών εποπτείας και διασφάλισης της ποιότητας· χαιρετίζει το πρωτοποριακό έργο για την καλλιέργεια κοινωνικο-συναισθηματικών και άλλων προσωπικών δεξιοτήτων στους μαθητές στα δημοτικά σχολεία·
11. αναγνωρίζει τη δέσμευση της κυβέρνησης και τα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης του κοινωνικού συστήματος και του συστήματος παιδικής μέριμνας και τονίζει ότι οι μεταρρυθμίσεις αυτές πρέπει να εφαρμοστούν αποτελεσματικά από τα κέντρα κοινωνικής πρόνοιας μέσω περιπτωσιολογικής διαχείρισης και συντονισμού των υπηρεσιών· τονίζει ότι η πρόσφατη νομική τροπολογία που επιτρέπει σε ενήλικες να χρησιμοποιούν υπηρεσίες καθημερινής φροντίδας μαζί με παιδιά με αναπηρία δεν συμβαδίζει με τα διεθνή πρότυπα· χαιρετίζει τη δέσμευση της κυβέρνησης να διασφαλίσει έως το 2017 ότι παιδιά κάτω των τριών ετών δεν θα τοποθετούνται σε κρατικά ιδρύματα· επιδοκιμάζει τις προτεινόμενες τροπολογίες στο οικογενειακό δίκαιο του Μαυροβουνίου για την απαγόρευση της σωματικής τιμωρίας στο οικογενειακό περιβάλλον· ζητεί περαιτέρω προσπάθειες ούτως ώστε η αρχή του υπέρτερου συμφέροντος του παιδιού να περιληφθεί σε όλες τις αστικές και διοικητικές διαδικασίες, και παράλληλα να προαχθεί η ευρύτερη πρόσβαση στη δικαιοσύνη·
12. επισημαίνει ότι, παρά τις θετικές νομοθετικές αλλαγές, η διαφθορά εξακολουθεί να αποτελεί σοβαρό πρόβλημα, ιδίως στους τομείς των δημόσιων συμβάσεων, της δημόσιας υγείας, της παιδείας, του χωροταξικού σχεδιασμού, των ιδιωτικοποιήσεων και των κατασκευών· επαναλαμβάνει ότι είναι αναγκαία η εξάλειψη της διαφθοράς σε όλα τα επίπεδα, δεδομένου ότι υποσκάπτει τις δημοκρατικές αρχές και επηρεάζει αρνητικά την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη· καλεί την κυβέρνηση να καταστήσει την πάταξη της διαφθοράς μια από τις προτεραιότητές της, διαθέτοντας για τον σκοπό αυτό επαρκείς ανθρώπινους και δημοσιονομικούς πόρους· επικροτεί τη σύσταση Ειδικής Εισαγγελίας τα καθήκοντα της οποίας περιλαμβάνουν την καταπολέμηση της διαφθοράς, και ζητεί να καταστεί πλήρως λειτουργική το ταχύτερο δυνατόν· χαιρετίζει την ίδρυση του Οργανισμού για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς την 1η Ιανουαρίου 2016· ζητεί να κατοχυρωθούν η ανεξαρτησία του και η ικανότητά του να διεξάγει διοικητικές έρευνες· υπενθυμίζει τη σημασία που έχει η προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος· καλεί τις αρχές να διευκολύνουν και να διευρύνουν την πρόσβαση στην πληροφόρηση όσον αφορά την κυριότητα εταιρειών και ακινήτων και σε λεπτομέρειες για τις δημόσιες δαπάνες, ιδίως όταν πρόκειται για διαδικασίες δημόσιων συμβάσεων και ιδιωτικοποιήσεων·
13. καλεί την κυβέρνηση να ενισχύσει περαιτέρω το νομοθετικό και θεσμικό πλαίσιο στην καταπολέμηση της διαφθοράς και να διασφαλίσει την αποτελεσματική προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος· ζητεί ενεργότερη συμμετοχή και αποτελεσματική συνεργασία της κυβέρνησης, όλων των τομέων του δημόσιου βίου και της κοινωνίας των πολιτών στην πρόληψη της διαφθοράς· επαναλαμβάνει την ανάγκη ενίσχυσης των επιδόσεων στον τομέα της καταπολέμησης της διαφθοράς σε σχέση με τη διερεύνηση, την ποινική δίωξη και την επιβολή καταδικαστικών αποφάσεων σε όλα τα επίπεδα, ενδυνάμωσης της θεσμικής και επιχειρησιακής ικανότητας των εισαγγελέων, των δικαστικών και της αστυνομίας καθώς και συστηματικής διεξαγωγής οικονομικών ερευνών και άσκησης της εξουσίας κατάσχεσης και δήμευσης· ζητεί την ποινικοποίηση του αθέμιτου πλουτισμού·
14. επισημαίνει την άσκηση δίωξης από την Εισαγγελία του Μαυροβουνίου σε ορισμένους δήμους της χώρας κατά διαφόρων υπαλλήλων για διαφθορά στα ανώτερα ιεραρχικά κλιμάκια· χαιρετίζει την ενέργεια αυτή ως θετικό βήμα για την επίτευξη καλών επιδόσεων στην εξάρθρωση της διαφθοράς στα ανώτερα κλιμάκια και προτρέπει το Μαυροβούνιο να συνεχίσει την πρακτική αυτή· επαναλαμβάνει την ανάγκη περαιτέρω ενίσχυσης των επιδόσεων στους τομείς της δίωξης και της παραπομπής στη δικαιοσύνη υποθέσεων διαφθοράς σε ανώτερα κλιμάκια· εξαίρει τις καλές επιδόσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου της Podgorica στην έκδοση καταδικαστικών αποφάσεων για αδικήματα που σχετίζονται με τη διαφθορά·
15. εκφράζει την ανησυχία του διότι ο αναφερόμενος αριθμός τελεσίδικων καταδικαστικών αποφάσεων σε υποθέσεις οργανωμένου εγκλήματος και ο αριθμός κατασχέσεων και δημεύσεων προϊόντων εγκλήματος παραμένουν σε πολύ χαμηλά επίπεδα· ενθαρρύνει την ανάπτυξη στενότερης και καλύτερης συνεργασίας μεταξύ δικαστικών και διωκτικών αρχών· επιδοκιμάζει την αγαστή συνεργασία μεταξύ του Μαυροβουνίου και γειτονικών χωρών σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων· χαιρετίζει τη συμφωνία συνεργασίας μεταξύ της Eurojust και του Μαυροβουνίου· μολονότι σημειώνει ότι το νομικό πλαίσιο για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες είναι εν γένει σε λειτουργία, ζητεί να ενισχυθεί σημαντικά το αντίστοιχο ελεγκτικό πλαίσιο και να αυξηθεί ο αριθμός ερευνών, διώξεων και καταδικαστικών αποφάσεων σε υποθέσεις αυτού του είδους·
16. ενθαρρύνει τη λήψη πρόσθετων μέτρων κατά της εμπορίας ανθρώπων, για να συμπληρωθούν οι σχετικές νομικές και θεσμικές πτυχές, συμπεριλαμβανομένης της συγκρότησης ομάδας διατομεακού συντονισμού· καλεί τις αρμόδιες αρχές να αυξήσουν τον αριθμό των οικονομικών ερευνών, των κατασχέσεων και των δημεύσεων, να εντοπίζουν και να προστατεύουν αποτελεσματικότερα τα θύματα και να ασκούν τις αντίστοιχες διώξεις·
17. επισημαίνει ότι η αστυνομία του Μαυροβουνίου έχει εντείνει τους ελέγχους σε όλη τη χώρα με στόχο την αποτροπή ενδεχόμενων τρομοκρατικών επιθέσεων και της στρατολόγησης μαυροβούνιων πολιτών σε οργανώσεις τζιχαντιστών· επιδοκιμάζει την έγκριση της αντιτρομοκρατικής στρατηγικής για το 2016-2018 και τη συγκρότηση διυπουργικής ομάδας για την παρακολούθηση της κατάστασης και την εκτίμηση της τρομοκρατικής απειλής· καλεί τις αρμόδιες αρχές να προβούν στην ορθή υλοποίηση των σχετικών νομικών διατάξεων με σκοπό την πρόληψη και την παρακολούθηση κάθε δυνητικής απειλής εναντίον της ασφάλειας των πολιτών της χώρας· ενθαρρύνει τις αρμόδιες αρχές να ενισχύσουν την περιφερειακή και διεθνή συνεργασία, μεταξύ άλλων με την ανταλλαγή πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών με σκοπό την αποτροπή της ριζοσπαστικοποίησης και την απάντηση στις τρομοκρατικές δραστηριότητες· εκτιμά ότι όλα τα μέτρα που λαμβάνονται προς αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να διασφαλίζουν τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα και μέσα· φρονεί ότι η πολιτική σταθερότητα στην περιοχή, η προώθηση της ανεκτικότητας και του διαλόγου σε διεθνοτικό και διαθρησκειακό επίπεδό και η περαιτέρω πρόοδος προς την κατεύθυνση της ΕΕ είναι ουσιώδη στοιχεία για την ενίσχυση της συνοχής και της ασφάλειας στα Δυτικά Βαλκάνια·
18. χαιρετίζει τις πρόσφατες προσπάθειες της κυβέρνησης του Μαυροβουνίου να εντείνει τον αγώνα κατά της παράνομης εμπορίας όπλων και εκρηκτικών· ζητεί να υπάρξει εντατικός συντονισμός και ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των πρωτοβουλιών στο Μαυροβούνιο, καθώς και στην ευρύτερη περιοχή, και των πρωτοβουλιών από πλευράς Επιτροπής στο θέμα αυτό·
19. χαιρετίζει τις προσπάθειες για τη βελτίωση των μηχανισμών διαβούλευσης με οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών (ΟΚΠ) και για την εξασφάλιση μεγαλύτερης διαφάνειας στην πολιτική και νομοθετική δραστηριότητα, μεταξύ άλλων με τη συμμετοχή των οργανώσεων αυτών στη διαδικασία μεταρρυθμίσεων του κράτους δικαίου και στην παρακολούθηση της εκλογικής διαδικασίας και της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων· αναγνωρίζει τον ζήλο και τις προσπάθειες του τομέα των ΟΚΠ, ο οποίος έχει αποδείξει ότι έχει δυναμική και αποτελεσματική παρουσία σε πολλούς τομείς· τονίζει την ανάγκη να βελτιωθεί περαιτέρω η πρόσβαση των ΟΚΠ στη σχετική με την ένταξη πληροφόρηση και να υπάρξει καλύτερη συνεργασία μεταξύ της τοπικής αυτοδιοίκησης και των ΟΚΠ· καλεί τις αρμόδιες αρχές να αναπτύξουν περαιτέρω ένα βιώσιμο σύστημα δημόσιας χρηματοδότησης για τις ΟΚΠ και να δημιουργήσουν συνθήκες που θα ευνοούν την εθελοντική εργασία και την κοινωνική επιχειρηματικότητα·
20. επαναλαμβάνει πόση σημασία έχουν η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και η πολυφωνία, καθώς και η ελευθερία της έκφρασης υπό την ευρεία έννοια, ως μία από τις κεντρικές αξίες της ΕΕ και πυλώνας κάθε δημοκρατίας· διατηρεί τις ανησυχίες του για την ελευθερία των ΜΜΕ στο Μαυροβούνιο, το οποίο ως προς την ελευθερία του Τύπου βρίσκεται μόλις στην 114η θέση της ετήσιας κατάταξης των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα· ενθαρρύνει τη συνέχιση της προόδου στην ελευθερία της έκφρασης και στην εναρμόνιση των αποφάσεων με τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σχετικά με την ελευθερία της έκφρασης· ζητεί μετ’ επιτάσεως τη λήψη μέτρων για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού οργανισμού RTCG· ζητεί ισότιμη και δίκαιη πρόσβαση στα μέσα ενημέρωσης για όλα τα κόμματα που συμμετέχουν στις εκλογές· τονίζει τη σημασία της αυτορρύθμισης των δημοσιογραφικών οργανισμών· χαιρετίζει τις προσπάθειες που καταβάλλονται στην κοινωνία της πληροφορίας και στον τεχνολογικό τομέα·
21. χαιρετίζει το γεγονός ότι δεν σημειώθηκαν νέες επιθέσεις κατά δημοσιογράφων κατά την εξεταζόμενη περίοδο· εκφράζει, ωστόσο, την ανησυχία του για τις ανεπάρκειες στη διερεύνηση προηγούμενων κρουσμάτων βίας και εκφοβισμού εις βάρος δημοσιογράφων· προτρέπει τις αρμόδιες αρχές να επιλύσουν τις εκκρεμούσες υποθέσεις βίας και απειλών κατά δημοσιογράφων, περιλαμβανομένης της δολοφονίας του Duško Jovanović το 2004, με τη βελτίωση της διερεύνησης, τον εντοπισμό και την προσαγωγή στη δικαιοσύνη όχι μόνο των δραστών αλλά και αυτών που βρίσκονται πίσω από τις επιθέσεις, και με την εφαρμογή των συστάσεων της ειδικής επιτροπής που έχει συγκροτηθεί για την παρακολούθηση της διερεύνησης υποθέσεων βίας κατά δημοσιογράφων· διατυπώνει ερωτηματικά ως προς τη σημερινή σύνθεση της επιτροπής, η οποία απαρτίζεται σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50% από μέλη των δυνάμεων ασφαλείας, γεγονός που τους επιτρέπει να θέτουν εμπόδια στην πρόοδο και στην έγκριση εκθέσεων όταν ενεργούν από κοινού· καλεί την κυβέρνηση να παρατείνει την εντολή της επιτροπής αυτής και να της εξασφαλίσει πολύ περισσότερη ενημέρωση και περισσότερες εξουσίες· εκφράζει την ανησυχία του διότι τα περιστατικά εκφοβισμού δημοσιογράφων και δημοσιογραφικών οργανισμών μπορεί να αποτελέσουν ισχυρή ώθηση προς την αυτολογοκρισία και να περιορίσουν το πεδίο της ερευνητικής δημοσιογραφίας· καταδικάζει τις συνεχιζόμενες εκστρατείες λασπολογίας, κυρίως από συγκεκριμένη σκανδαλοθηρική εφημερίδα, που έχουν στο στόχαστρο προβεβλημένους ακτιβιστές της κοινωνίας των πολιτών και ορισμένους πολιτικούς σε προσωπικό επίπεδο· υπενθυμίζει ότι όλοι οι δημοσιογραφικοί οργανισμοί πρέπει να τηρούν πλήρως τους ισχύοντες κανόνες επαγγελματικού ρεπορτάζ· επισημαίνει ότι η κοινότητα των ΜΜΕ είναι βαθιά πολιτικοποιημένη και διαιρεμένη, ότι τα επαγγελματικά και δεοντολογικά πρότυπα είναι ανίσχυρα και ότι οι αμοιβές των δημοσιογράφων είναι πενιχρές και οι θέσεις εργασίας τους επισφαλείς· θεωρεί θεμελιώδους σημασίας την πλήρη ανεξαρτησία των δημοσιογράφων μακριά από κάθε είδους παρεμβάσεις, μεταξύ άλλων από ιδιοκτήτες ΜΜΕ· χαιρετίζει τη συμφωνία μεταξύ των παραγόντων των ΜΜΕ για τη βελτίωση του υφιστάμενου κώδικα δεοντολογίας, προκειμένου να ενισχυθεί η ποιοτική δημοσιογραφία· ζητεί να συνεχιστεί ο διάλογος που διεξάγεται υπό τη διευκόλυνση του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη και έχει ως αντικείμενο τη βελτίωση των δεοντολογικών και επαγγελματικών προτύπων στα ΜΜΕ·
22. επιδοκιμάζει τις βελτιώσεις στο νομικό πλαίσιο όσον αφορά τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία· εκφράζει, ωστόσο, την ανησυχία του διότι τα περισσότερα δημόσια κτίρια παραμένουν απροσπέλαστα στα άτομα με αναπηρία, συμπεριλαμβανομένων και των δεκατριών δημόσιων κτιρίων προτεραιότητας, όπως του Κοινοβουλίου, σχολείων, νοσοκομείων, κέντρων κοινωνικής μέριμνας και δικαστηρίων, παρά τη δέσμευση της κυβέρνησης για αλλαγή της κατάστασης έως τις 31 Αυγούστου 2013· ζητεί την πλήρη αξιοποίηση του Ταμείου Επαγγελματικής Αποκατάστασης και Απασχόλησης για Άτομα με Αναπηρία·
23. καλεί τις αρμόδιες αρχές να ενθαρρύνουν τη βελτίωση της εκπροσώπησης των εθνοτικών μειονοτήτων στην απασχόληση στον δημόσιο τομέα, μεταξύ άλλων στην αστυνομία και στο δικαστικό σώμα· ζητεί επίσης από αυτές να εγκρίνουν νέο νόμο για τις μειονότητες και νόμο για το νομικό καθεστώς των θρησκευτικών κοινοτήτων σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα και μετά από κατάλληλες διαβουλεύσεις με όλους τους ενδιαφερομένους, να καταβάλουν προσπάθειες για την προστασία της πολυεθνοτικής ταυτότητας της Boka Kotorska (κόλπος του Κότορ) και να αντιμετωπίσουν το θέμα της έλλειψης διαφάνειας στα κονδύλια που προορίζονται για θέματα μειονοτήτων· επιδοκιμάζει τις πολιτικές του Μαυροβουνίου που στοχεύουν στη δημιουργία κλίματος ανεκτικότητας και ένταξης για όλες τις εθνικές μειονότητες·
24. σημειώνει τη βελτιούμενη συμμετοχή σπουδαστών Ρομά σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης, αλλά ζητεί και πάλι πρόσθετα μέτρα για τη διευκόλυνση της πρόσβασης των Ρομά, των μειονοτήτων Αιγυπτίων και των Ασκάλι στην περίθαλψη, τη στέγαση και την απασχόληση· προτρέπει τους φορείς τόσο του πολιτικού κόσμου όσο και της κοινωνίας των πολιτών να καταπολεμήσουν την εχθρική στάση, τις διακρίσεις και τα εγκλήματα μίσους κατά της κοινότητας ΛΟΑΔΜ, ιδίως καταβάλλοντας προσπάθειες για την εκπαίδευση και την ενημέρωση των πολιτών, με στόχο την αλλαγή συμπεριφορών, και παρέχοντας κατάρτιση στην αστυνομία, στους εισαγγελείς και στους δικαστές· ζητεί να προσάγονται στη δικαιοσύνη οι υπαίτιοι των διακρίσεων αυτών και των βιαιοτήτων· ενθαρρύνει τις αρχές να συνεχίσουν και να ενισχύσουν τις προσπάθειες για την προάσπιση των δικαιωμάτων των ΛΟΑΔΜ και να διασφαλίσουν την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι· επιδοκιμάζει το γεγονός ότι στην τρίτη παρέλαση υπηρηφάνειας του Μαυροβουνίου, στις 13 Δεκεμβρίου 2015, υπήρχε η ενδεδειγμένη προστασία και δεν σημειώθηκαν σοβαρά επεισόδια· αποδοκιμάζει, ωστόσο, την απαγόρευση της πορείας υπερηφάνειας στο Nikšić·
25. διατηρεί τις ανησυχίες του για την ενδοοικογενειακή και σεξουαλική βία κατά γυναικών και κοριτσιών, την ανεπαρκή καταγγελία τέτοιων περιστατικών, τη μη άσκηση διώξεων και την ανεπαρκή στήριξη και προστασία των θυμάτων, καθώς και για τις επιεικείς ποινές που επιβάλλονται στους δράστες ή ακόμη και την πλήρη ατιμωρησία· προτρέπει τις αρμόδιες αρχές να αντιμετωπίσουν με σοβαρότητα την ενδοοικογενειακή βία, με τη συγκρότηση υπηρεσιών προστασίας, την ενίσχυση του συντονισμού μεταξύ κρατικών θεσμικών οργάνων και με την εφαρμογή της Σύμβασης για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας· προτρέπει τις αρμόδιες αρχές να εκπαιδεύσουν τους υπαλλήλους κρατικών θεσμών (κοινωνικούς λειτουργούς, αστυνομικούς κ.λπ.) να εργάζονται με τα θύματα· τονίζει τη σημασία που έχει να αυξηθούν η εκπροσώπηση των γυναικών στην πολιτική στις επόμενες εκλογές και η πρόσβασή τους στην αγορά εργασίας·
26. καλεί την κυβέρνηση να ενισχύσει περισσότερο τα θεσμικά όργανα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως τον Διαμεσολαβητή και το Υπουργείο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Μειονοτήτων, και να διαθέσει ικανούς πόρους για την επιβολή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·
27. επιδοκιμάζει τη μακροοικονομική σταθερότητα και τις θετικές εξελίξεις στην οικονομία· επισημαίνει επίσης ότι, σύμφωνα με την έκθεση του προγράμματος «Doing Business» της Παγκόσμιας Τράπεζας για το 2016, που υπολογίζει την ευκολία άσκησης επιχειρηματικής δραστηριότητας σε μια χώρα, το Μαυροβούνιο καταλαμβάνει την 46η θέση παγκοσμίως, δηλαδή βρίσκεται στη δεύτερη θέση στα Δυτικά Βαλκάνια· επισημαίνει, ωστόσο, ότι το Μαυροβούνιο κατέχει την 136η θέση μεταξύ 188 χωρών ως προς την εκτέλεση των συμβάσεων, πράγμα που δημιουργεί ανασφάλεια δικαίου· λαμβάνει υπό σημείωση τις προσπάθειες για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των βιομηχανικών και γεωργικών προϊόντων· παροτρύνει την κυβέρνηση να δρομολογήσει περαιτέρω διαρθρωτικές αλλαγές, να διασφαλίσει ένα φιλικό προς τις επιχειρήσεις ρυθμιστικό περιβάλλον, προστατεύοντας παράλληλα τα δικαιώματα των καταναλωτών και τα κοινωνικά δικαιώματα, να συνεχίσει τις προσπάθειες για τον περιορισμό της διαφθοράς στην οικονομία, να εφαρμόσει οικονομικές μεταρρυθμίσεις που θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και ανάπτυξη, να αντιμετωπίσει τα μεγάλα ελλείμματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και του γενικού προϋπολογισμού από τα οποία πάσχει η χώρα και το θέμα της βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών, και να εφαρμόσει πολιτικές που θα συμβάλουν στη διαφοροποίηση της οικονομίας·
28. τονίζει τη σημασία που έχουν η ενίσχυση του τομέα των ΜΜΕ και η παροχή στήριξης, με τη βελτίωση της νομοθεσίας, τη χρηματοδότηση, την εφαρμογή βιομηχανικής πολιτικής και τον περιορισμό της παραοικονομίας, καθώς και η επιτάχυνση της ηλεκτρονικής καταγραφής των εταιρειών σε ολόκληρη τη χώρα·
29. επισημαίνει με ανησυχία ότι το Μαυροβούνιο δεν έχει εναρμονιστεί με την τρίτη δέσμη μέτρων για την ενέργεια και ότι δεν έχει σημειωθεί πρόοδος στην ανάπτυξη της αγοράς αερίου· σημειώνει την ανάγκη να διατεθούν επαρκείς πόροι για να επιτευχθούν οι στόχοι και να συγκροτηθεί μια υπηρεσία ειδικευμένη στην ενεργειακή απόδοση·
30. επισημαίνει ότι οι κρατικές ενισχύσεις είναι ένα ανησυχητικό ζήτημα, ιδίως όσον αφορά την ανεξαρτησία της Ελεγκτικής Επιτροπής για τις Κρατικές Ενισχύσεις και την Ελεγκτική Μονάδα για τις Κρατικές Ενισχύσεις, τη δημοσιοποίηση και συμβατότητα της νέας νομοθεσίας και τις κρατικές ενισχύσεις σε μεγάλα επενδυτικά έργα καθώς και στο εργοστάσιο αλουμινίου KAP· διατηρεί τις ανησυχίες του για την καθυστέρηση που παρατηρείται στη διευθέτηση της διαδικασίας πτώχευσης της KAP, δεδομένου ότι παραβιάζονται οι υποχρεώσεις της χώρας βάσει της ΣΣΣ· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την κυβέρνηση και τα συμμετέχοντα μέρη να επιτευχθεί μέσω διαπραγματεύσεων μία βιώσιμη λύση για τη διαδικασία πτώχευσης της ΚΑΡ, η οποία θα εναρμονίζεται με τους κανόνες περί κρατικής ενίσχυσης και με τη ΣΣΣ και θα βασίζεται στη διαφάνεια και στο κράτος δικαίου· υποστηρίζει τη διενέργεια πλήρους και ανεξάρτητου ελέγχου στα οικονομικά της KAP, από την απόκτησή της από τη CEAC, το 2005, μέχρι σήμερα· ζητεί να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στα σχέδια κατασκευής νέου αυτοκινητοδρόμου, που θα αποτελέσει το μεγαλύτερο δημόσιο έργο και τη μεγαλύτερη δαπάνη στην ιστορία του Μαυροβουνίου· καλεί τις αρχές να διασφαλίσουν την ενδεδειγμένη χρήση των δημόσιων πόρων και τη συμμόρφωση με το συναφές δίκαιο·
31. επαναλαμβάνει τις ανησυχίες του για το ότι σε ορισμένα τμήματα της χώρας πολλά άτομα ζουν σε σχετική φτώχεια ενώ η ανεργία των νέων και η μακροχρόνια ανεργία παραμένουν διαρκώς σε υψηλά επίπεδα· τονίζει τη σημασία της συμμετοχής των ΟΚΠ και του Κοινωνικού Συμβουλίου στη διαμόρφωση εργασιακών πολιτικών· ζητεί βελτιώσεις στον κοινωνικό διάλογο· επισημαίνει την αναντιστοιχία δεξιοτήτων μεταξύ του εκπαιδευτικού συστήματος και της αγοράς εργασίας και τη διεύρυνση του κοινωνικοοικονομικού χάσματος στη χώρα μεταξύ βορρά και νότου· ζητεί ενεργότερα μέτρα στην αγορά εργασίας για να αυξηθεί η απασχόληση, κυρίως των νέων· σημειώνει την ανάγκη να καταπολεμηθεί πιο αποτελεσματικά η φοροδιαφυγή και να καθιερωθεί ένα κοινωνικά δικαιότερο σύστημα φορολόγησης· ενθαρρύνει την κυβέρνηση να επιταχύνει το έργο της όσον αφορά τις βασικές προκλήσεις του Μαυροβουνίου σε σχέση με την κοινωνική ένταξη, τη μείωση της φτώχειας και την αντιμετώπιση της παραοικονομίας· χαιρετίζει την έγκριση του σχεδίου δράσης του 2016 για την κοινωνική ένταξη· χαιρετίζει το μνημόνιο κατανόησης με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας·
32. ζητεί να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες για να διατηρηθεί η βιοποικιλότητα του αλιπέδου στο Ulcinj ειδικά, ως του σημαντικότερου τόπου αναπαραγωγής και διαχείμασης για τα πτηνά στην ανατολική Αδριατική· καλεί την κυβέρνηση να συνεχίσει και να ενισχύσει τις προσπάθειες για τη βιώσιμη εθνική και διεθνή προστασία αυτού του μοναδικού οικοσυστήματος, αναγνωρίζοντας τη λειτουργία των αλυκών ως ένα από τα καλύτερα παραδείγματα οικονομικής ανάπτυξης και συνέργειας για την περιβαλλοντική προστασία, καθώς οι αλυκές αυτές μπορούν να προσφέρουν φυσικές υπηρεσίες σε εκατομμύρια πτηνών ετησίως μόνο εφόσον είναι λειτουργικές· ενθαρρύνει τη βιώσιμη ανάπτυξη της ακτογραμμής και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα· επαναλαμβάνει ότι θα πρέπει να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες προς την κατεύθυνση της έγκρισης νέου νόμου για το περιβάλλον σε συνδυασμό με την ανάγκη αξιολόγησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και ενίσχυσης των αντίστοιχων ικανοτήτων σε επίπεδο διοίκησης και συντονισμού· χαιρετίζει την έγκριση της κλιματικής στρατηγικής τον Σεπτέμβριο του 2015· σημειώνει την πρόθεση της κυβέρνησης του Μαυροβουνίου να κατασκευάσει περίπου 80 εγκαταστάσεις υδροηλεκτρικής ενέργειας· επισημαίνει την ανάγκη για σωστή αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με το κεκτημένο της ΕΕ και τα διεθνή πρότυπα·
33. επιδοκιμάζει την προορατική συμμετοχή και τον εποικοδομητικό ρόλο του Μαυροβουνίου στην περιφερειακή και διεθνή συνεργασία, μεταξύ άλλων στην περιφερειακή επανασυμφιλίωση και στη συμβολή σε επιχειρήσεις διαχείρισης κρίσεων στο πλαίσιο της Κοινής Πολιτικής για την Ασφάλεια και την Άμυνα (ΚΠΑΑ)· τονίζει τον εποικοδομητικό ρόλο του Μαυροβουνίου στο πλαίσιο της «Διαδικασίας του Βερολίνου» και της πρωτοβουλίας εξαμερούς συνεργασίας στα Δυτικά Βαλκάνια· συγχαίρει το Μαυροβούνιο για την πλήρη ευθυγράμμισή του με την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ) της ΕΕ και ενθαρρύνει την κυβέρνησή του να παραμείνει στον δρόμο της σημερινής καθ' ολοκληρία ευθυγράμμισης· χαιρετίζει την έγκριση του νόμου σχετικά με την εφαρμογή διεθνών περιοριστικών μέτρων, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο της παράνομης προσάρτησης της Κριμαίας από τη Ρωσία και των γεγονότων στην Ανατολική Ουκρανία· παροτρύνει τις άλλες χώρες της περιοχής να εργαστούν από κοινού με την ΕΕ για την ευθυγράμμιση της εξωτερικής πολιτικής και να ακολουθήσουν το παράδειγμα του Μαυροβουνίου· καλεί τις αρχές του Μαυροβουνίου να εφαρμόσουν γρήγορα τα ήπια μέτρα που συμφωνήθηκαν στη διάσκεψη κορυφής των Δυτικών Βαλκανίων το 2015 στη Βιέννη (π.χ. απλοποίηση/ευθυγράμμιση των διαδικασιών διέλευσης συνόρων, μεταρρυθμίσεις στις σιδηροδρομικές μεταφορές, συστήματα ενημέρωσης) πριν από την επόμενη διάσκεψη κορυφής των Δυτικών Βαλκανίων το 2016 στη Γαλλία·
34. υπενθυμίζει ότι οι διαπραγματεύσεις για την προσχώρηση στην ΕΕ είναι ανεξάρτητες από τη διαδικασία προσχώρησης στο NATO·
35. χαιρετίζει τη σύναψη συμφωνιών για το ζήτημα των συνόρων μεταξύ της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης και του Κοσσυφοπεδίου, προτρέπει δε το Μαυροβούνιο να αξιοποιήσει το στοιχείο αυτό και να επιταχύνει τις εργασίες για τη χάραξη των συνόρων με την Κροατία και τη Σερβία και, σε περίπτωση που αποδειχθεί ανέφικτη η λύση της διμερούς συμφωνίας, ζητεί να επιλυθούν οι διαφορές στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, σύμφωνα με τις διατάξεις και τις αρχές του διεθνούς δικαίου· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς τις αρχές να συμβάλουν στην επίλυση των ζητημάτων που έχουν σχέση με τη διαδοχή της πάλαι ποτέ Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας (ΣΟΔΓ), συμπεριλαμβανομένης της στρατιωτικής και ναυτικής κληρονομίας· ενθαρρύνει το Μαυροβούνιο να συνεχίσει την εποικοδομητική και σε πνεύμα καλής γειτονίας αντιμετώπιση των εκκρεμούντων διμερών ζητημάτων με τους γείτονές του, το συντομότερο δυνατό στο πλαίσιο της ενταξιακής διαδικασίας· καλεί επίσης τις αρχές του Μαυροβουνίου να διευρύνουν τη συνεργασία με τις γειτονικές χώρες ανταλλάσσοντας πληροφορίες σχετικά με την εμπειρία από τις προενταξιακές διαπραγματεύσεις· ζητεί από τις αρχές του Μαυροβουνίου να συμμορφωθούν πλήρως με τις διατάξεις σχετικά με τη διαδοχή της πάλαι ποτέ ΣΟΔΓ, ιδίως όσον αφορά τα στρατιωτικά περιουσιακά στοιχεία·
36. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών καθώς και στην κυβέρνηση και στο κοινοβούλιο του Μαυροβουνίου.