Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 165 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1288/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2013, για τη θέσπιση του προγράμματος «Erasmus+»: το πρόγραμμα της Ένωσης για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό, και για την κατάργηση των αποφάσεων αριθ. 1719/2006/ΕΚ, αριθ. 1720/2006/ΕΚ και αριθ. 1298/2008/ΕΚ(1),

–  έχοντας υπόψη την απόφαση αριθ. 1093/2012/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Νοεμβρίου 2012, για το Ευρωπαϊκό έτος των πολιτών (2013)(2),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό του Συμβουλίου (EE) αριθ. 390/2014, της 14ης Απριλίου 2014, για τη θέσπιση του προγράμματος «Ευρώπη για τους πολίτες» για την περίοδο 2014-2020(3),

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με τις βασικές ικανότητες για τη δια βίου μάθηση(4),

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση για την προαγωγή της ιδιότητας του πολίτη και των κοινών αξιών της ελευθερίας, της ανοχής και της αποφυγής των διακρίσεων μέσω της εκπαίδευσης (Δήλωση του Παρισιού) κατά την άτυπη σύνοδο των Υπουργών Παιδείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 17 Μαρτίου 2015,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 12ης Μαΐου 2009 σχετικά με ένα στρατηγικό πλαίσιο για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης («EΚ 2020»)(5),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 26ης Αυγούστου 2015, με τίτλο «Σχέδιο κοινής έκθεσης του Συμβουλίου και της Επιτροπής του 2015, σχετικά με την εφαρμογή του στρατηγικού πλαισίου για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης (ΕΚ 2020)» (COM(2015)0408),

–  έχοντας υπόψη την εκτελεστική απόφαση της Επιτροπής, της 14ης Σεπτεμβρίου 2015, για την έγκριση του ετήσιου προγράμματος εργασίας 2016 για την εφαρμογή του προγράμματος «Erasmus+»: το πρόγραμμα της Ένωσης για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό (C(2015)6151),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 28ης και 29ης Νοεμβρίου 2011 σχετικά με δείκτη αναφοράς για τη μαθησιακή κινητικότητα(6),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 15ης Σεπτεμβρίου 2015, με τίτλο «Σχέδιο κοινής έκθεσης 2015 του Συμβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή του ανανεωμένου πλαισίου για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της νεολαίας (2010-2018)» (COM(2015)0429),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 27ης Απριλίου 2009, με τίτλο «Μια στρατηγική της ΕΕ για τη νεολαία: Επένδυση και ενδυνάμωση – Μια ανανεωμένη ανοιχτή μέθοδος συντονισμού για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και των ευκαιριών της νεολαίας»(COM(2009)0200),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2009, για ένα ανανεωμένο πλαίσιο ευρωπαϊκής συνεργασίας στον τομέα της νεολαίας (2010-2018)(7),

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2012, για την επικύρωση της μη επίσημης και της άτυπης μάθησης(8),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 15ης Μαΐου 1992, σχετικά με την πολιτική εκπαίδευσης και κατάρτισης στην πορεία προς το 1993(9),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 26ης Σεπτεμβρίου 2006, σχετικά με πρωτοβουλίες για τη συμπλήρωση των σχολικών προγραμμάτων σπουδών με τα κατάλληλα υποστηρικτικά μέτρα για τη συμπερίληψη της ευρωπαϊκής διάστασης(10),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 23ης Σεπτεμβρίου 2008, σχετικά με τη βελτίωση της ποιότητας της κατάρτισης των εκπαιδευτικών(11),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 52 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας (A8-0021/2016),

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκπαίδευση αποτελεί θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα και δημόσιο αγαθό που θα πρέπει να είναι εξίσου προσβάσιμο για όλους·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο βασικός ρόλος της εκπαίδευσης είναι να διαμορφώνει πολίτες με πλήρη συνείδηση, και, για τον λόγο αυτό, υπερβαίνει την εκπλήρωση των οικονομικών στόχων της ΕΕ και των εθνικών στρατηγικών·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι στόχοι της εκπαίδευσης περιλαμβάνουν την προετοιμασία των ατόμων για τη ζωή και την ενεργό συμμετοχή τους ως πολίτες σε όλο και πιο σύνθετες, απαιτητικές, πολυπολιτισμικές και συνεκτικές κοινωνίες·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με μια δημοσκόπηση του Ευρωβαρόμετρου το 2014, το 44 % των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης αισθάνεται ότι έχει περιορισμένη κατανόηση του τρόπου λειτουργίας της ΕΕ και το 52% των Ευρωπαίων πιστεύει ότι δεν μετράει η άποψή του στην ΕΕ(12)·

E.  λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο το 42,61 % των πολιτών της ΕΕ και μόνο το 27,8 % των ατόμων ηλικίας 18-24 ετών ψήφισε στις τελευταίες εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ποσοστό που αντιπροσωπεύει τη χαμηλότερη προσέλευση ψηφοφόρων από το 1979(13)·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανεπαρκής γνώση για την ΕΕ και η ελλιπής κατανόηση της συγκεκριμένης προστιθέμενης αξίας της μπορεί να συμβάλει στην αίσθηση ενός δημοκρατικού ελλείμματος και να οδηγήσει στη διάδοση του ευρωσκεπτικισμού στα κράτη μέλη και στις υποψήφιες χώρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δημοκρατικά ελλείμματα πρέπει να αντιμετωπιστούν ώστε να μειωθεί το διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ της φωνής των ευρωπαίων πολιτών και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το Ειδικό Ευρωβαρόμετρο αριθ. 437 του 2015, η συντριπτική πλειονότητα των Ευρωπαίων συμφωνούν με την άποψη ότι τα σχολικά μαθήματα και η ύλη θα πρέπει να περιλαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με τη διαφορετικότητα ως προς τη θρησκεία ή τις πεποιθήσεις, την εθνοτική καταγωγή, τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου(14)·

H.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με τα οφέλη των ευρωπαϊκών πολιτικών, όπως η ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων και των υπηρεσιών εντός της Ένωσης και τα προγράμματα κινητικότητας της ΕΕ μπορεί να συμβάλουν στη δημιουργία μιας αίσθησης του ανήκειν στην ΕΕ, ενός κοινοτικού πνεύματος και μιας αποδοχής των πολυπολιτισμικών και πολυεθνικών κοινωνιών·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα επιτυχημένα εκπαιδευτικά συστήματα και προγράμματα σπουδών, σε συνδυασμό με την αυξημένη επιρροή και συμμετοχή των Ευρωπαίων στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων της ΕΕ, θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τις δραστηριότητες της ΕΕ, καθώς και το αίσθημα της κατανόησης και της ένταξης, συμβάλλοντας παράλληλα στην καταπολέμηση των κοινωνικών διαιρέσεων, του πολιτισμικού διαχωρισμού και των αισθημάτων στέρησης·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πλειοψηφία των κρατών μελών έχει εντάξει την εκμάθηση για την ΕΕ στα προγράμματα σπουδών και κατάρτισης των εκπαιδευτικών τους, λαμβάνοντας υπόψη ότι ανισότητες μεταξύ και εντός των κρατών μελών εξακολουθούν να υπάρχουν·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ενώ σε ορισμένα κράτη μέλη τα θέματα που αφορούν την ΕΕ διδάσκονται εν γένει στις διάφορες βαθμίδες εκπαίδευσης και στο πλαίσιο διαφόρων μαθημάτων της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, αποτελούν μικρό μόνο μέρος του προγράμματος που καλείται να ακολουθήσει ένας εκπαιδευτικός·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γνώσεις και οι δεξιότητες των καθηγητών και άλλου εκπαιδευτικού προσωπικού σχετικά με τα ευρωπαϊκά θέματα πρέπει να αναπτυχθούν περαιτέρω και να επικαιροποιηθούν μέσω αρχικής και συνεχιζόμενης κατάρτισης, και ότι, εν προκειμένω, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα και οι καθηγητές χρειάζονται ουσιαστική εξατομικευμένη συνδρομή και σχετική με τις ιδιαίτερες ανάγκες τους·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με τη μελέτη που εκπονήθηκε από το ιδιωτικό γραφείο μελετών ICF GHK για λογαριασμό της ΓΔ Εκπαίδευσης και Πολιτισμού(15), με τίτλο «Εκμάθηση για την ΕΕ στο σχολείο», η κατάρτιση των εκπαιδευτικών σε θέματα της ΕΕ πραγματοποιείται κυρίως από ιδρύματα και ενώσεις που δραστηριοποιούνται εκτός της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η μελέτη σχετικά με τον αντίκτυπο του προγράμματος Erasmus την οποία παρουσίασε η Επιτροπή το 2014 καταδεικνύει τον θετικό αντίκτυπο της εκπαιδευτικής κινητικότητας και της διεθνοποίησης των σπουδών όχι μόνο στα προγράμματα σπουδών και την απασχολησιμότητα αλλά και στη γνώση για την Ευρώπη, στην καλλιέργεια του αισθήματος της ευρωπαϊκής ιθαγένειας και του φιλοευρωπαϊκού αισθήματος, καθώς και στη συμμετοχή στις εκλογές για την ανάδειξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου·

Μια ευρωπαϊκή διάσταση στην εκπαίδευση

1.  υπογραμμίζει την αυξανόμενη σημασία της ευρωπαϊκής διάστασης στους διαφορετικούς κλάδους, επίπεδα και τύπους εκπαίδευσης, τονίζοντας συγχρόνως την ανάγκη για ευρεία και βαθειά κατανόηση της ιδέας που θα λαμβάνει υπόψη την πολύπλοκη, δυναμική και πολυεπίπεδη φύση της, με την εκμάθηση για την ΕΕ στο σχολείο να αποτελεί την κεντρική συνιστώσα·

2.  τονίζει ότι μια ευρωπαϊκή διάσταση στην εκπαίδευση έχει καίρια σημασία και θα βοηθήσει τους πολίτες να κατανοήσουν καλύτερα - και να επανασυνδεθούν με - την ΕΕ, και μπορεί να εμβαθύνει στον ρόλο των αξιών που ορίζονται στο άρθρο 2 ΣΕΕ, και να ενισχύσει την φωνή της Ένωσης σε έναν αλληλοεξαρτώμενο κόσμο·

3.  τονίζει την ανάγκη να κατανοηθούν οι θεμελιώδεις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να προωθηθεί η προσήλωση στις αξίες αυτές· επισημαίνει ότι η γνώση και η κατανόηση της κοινής ιστορίας και των κοινών αξιών της ΕΕ και των κρατών μελών της έχει καθοριστική σημασία για την αμοιβαία κατανόηση, την ειρηνική συνύπαρξη, την ανεκτικότητα και την αλληλεγγύη καθώς και για την κατανόηση των βασικών αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

4.  επισημαίνει ότι η ΕΕ πρέπει να είναι περισσότερο ορατή και καλύτερα ενσωματωμένη στην διδακτική ύλη και τις εξωσχολικές δραστηριότητες, λόγω του αντικτύπου της στην καθημερινή ζωή των πολιτών της· θεωρεί ότι μια διδακτική ύλη που θα αναφέρεται ρητά στην ΕΕ μπορεί να προσθέσει ουσιαστική αξία στα σχολικά προγράμματα και στην προσωπική εξέλιξη και ανάπτυξη των μαθητών·

5.  τονίζει την ανάγκη να χρησιμοποιηθούν δυναμικές και συμμετοχικές μέθοδοι διδασκαλίας, προσαρμοσμένες στα επίπεδα, τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των μαθητών, και να αξιοποιηθούν πλήρως οι ευκαιρίες που προσφέρουν οι τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών και τα μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης·

6.  υπογραμμίζει ότι η ευρωπαϊκή διάσταση στην εκπαίδευση θα πρέπει να επιτρέψει στους μαθητές όχι μόνο να αποκτήσουν γνώσεις, να αναπτύξουν μια αίσθηση του ανήκειν και να καλλιεργήσουν τις δυνατότητές τους ως ευρωπαίοι πολίτες, αλλά και να συμμετάσχουν σε έναν κρίσιμο προβληματισμό σχετικά με την ΕΕ, μεταξύ άλλων μέσω της μάθησης σχετικά με τις θεμελιώδεις αξίες της ΕΕ που βασίζονται στο κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα, την διακυβέρνηση της ΕΕ και τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, και πώς αυτές επηρεάζουν τα κράτη μέλη τους και τη δημοκρατική συμμετοχή τους· ενθαρρύνει τη χρήση των παιχνιδιών ρόλων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Νέων, μέσω των οποίων τα παιδιά και οι μαθητές θα μπορέσουν να κατανοήσουν τις ευρωπαϊκές διαδικασίες και να ευαισθητοποιηθούν περαιτέρω στα ευρωπαϊκά ζητήματα·

7.  εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι η ΕΕ έχει διαμορφωθεί από τα κράτη μέλη της, με τη μοναδική καθένα ιστορία και πολιτισμό του, και ότι η ανάπτυξη της Ένωσης παραμένει άρρηκτα συνδεδεμένη με τα κράτη μέλη της· επισημαίνει παράλληλα τη συμβολή των διαφορετικών πολιτισμών στις ευρωπαϊκές κοινωνίες και στην ευρωπαϊκή κληρονομιά·

8.  σημειώνει ότι ο αντίκτυπος της ΕΕ στα κράτη μέλη είναι σημαντικός, και ότι η μάθηση σχετικά με την ΕΕ στο σχολείο θα πρέπει να αντικατοπτρίζει τόσο τον ρόλο των κρατών μελών στην ανάπτυξη της ΕΕ, όσο και την επιρροή της ΕΕ στις εθνικές εξελίξεις·

9.  υπογραμμίζει ότι τα κράτη μέλη και η ΕΕ πρέπει να δώσουν το σωστό παράδειγμα σε όλους τους παράγοντες που εμπλέκονται στη διδασκαλία και την εκμάθηση για την ΕΕ στο σχολείο μέσω της τήρησης των βασικών ευρωπαϊκών αξιών περί κοινωνικής ένταξης και ευρωπαϊκής και διεθνούς αλληλεγγύης·

10.  υπενθυμίζει την ανάγκη να εξασφαλιστούν, να ενισχυθούν και να διευρυνθούν οι αρχικές και οι διαρκείς ευκαιρίες δια βίου επαγγελματικής εξέλιξης για εκπαιδευτικούς και εκπαιδευτές, και να τους δοθεί κατάλληλη στήριξη και επαρκείς πόροι ώστε να μπορέσουν να ενσωματώσουν μια ευρωπαϊκή διάσταση στη διδασκαλία τους, ιδίως όσον αφορά την ιστορία και την ιθαγένεια της Ένωσης, να υλοποιήσουν στρατηγικές με επίκεντρο τον εκπαιδευόμενο και να προσαρμόσουν τις μεθόδους διδασκαλίας τους στις ανάγκες των μαθητών·

11.  υπενθυμίζει την ανάγκη προώθησης και ενθάρρυνσης των πολυγλωσσικών και διαπολιτισμικών ικανοτήτων των εκπαιδευτών, της παροχής ευκαιριών κινητικότητας, της μάθησης μεταξύ ομοτίμων και των ανταλλαγών βέλτιστων πρακτικών μεταξύ του διδακτικού προσωπικού, μέσω, π.χ., της οργάνωσης σεμιναρίων ευρωπαϊκού επιπέδου·

12.  τονίζει τον ρόλο των πανεπιστημίων στην προετοιμασία και την κατάρτιση εκπαιδευτικών και εκπαιδευτών με υψηλά προσόντα και κίνητρα· ζητεί να ενθαρρύνονται και να στηρίζονται οι δράσεις των κρατών μελών στο πλαίσιο των προσπαθειών τους να παράσχουν δυνατότητες παρακολούθησης ειδικευμένων κύκλων μαθημάτων στα πανεπιστήμια, οι οποίοι θα είναι ανοιχτοί και προσβάσιμοι για τους εγγεγραμμένους φοιτητές καθώς και για τους εν ενεργεία εκπαιδευτικούς και εκπαιδευτές·

13.  τονίζει τη σημασία και τις δυνατότητες της ευρωπαϊκής προσέγγισης για τη διδασκαλία της ιστορίας, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τις αρμοδιότητες των κρατών μελών επί του θέματος, δεδομένου ότι ορισμένα ιστορικά γεγονότα συνέβαλαν καθοριστικά στη διαμόρφωση του ευρωπαϊκού ιδεώδους και των ευρωπαϊκών αξιών· ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίξουν τις εταιρείες ιστορικών σπουδών και τα κέντρα ιστορικής έρευνας προκειμένου να αξιοποιηθεί η επιστημονική συμβολή τους στην ευρωπαϊκή ιστορία και ο ρόλος τους όσον αφορά την επιμόρφωση του διδακτικού προσωπικού των σχολείων·

14.  συνιστά να αφιερώσει το Σπίτι της Ευρωπαϊκής Ιστορίας ειδικά προγράμματα, εργαλεία και δραστηριότητες για τους μαθητές και το διδακτικό προσωπικό όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης, τα οποία θα αναπτύξουν μια αποτελεσματική αφήγηση για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα και τις θεμελιώδεις αξίες του·

15.  ζητεί την επείγουσα ανανέωση και την ενίσχυση της εκπαίδευσης σχετικά με την ιθαγένεια της ΕΕ και την αγωγή του πολίτη σε όλα τα κράτη μέλη και τις υποψήφιες χώρες, με στόχο τον εφοδιασμό των μαθητών, ανάλογα με την ηλικία τους, με σχετικές γνώσεις, αξίες, δεξιότητες και ικανότητες, την ενδυνάμωσή τους στην ανάπτυξη κριτικής σκέψης και στη διαμόρφωση τεκμηριωμένων και ισορροπημένων απόψεων, στην άσκηση των δημοκρατικών τους δικαιωμάτων και ευθυνών, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος ψήφου, στην εκτίμηση της διαφορετικότητας, στην ενθάρρυνση του διαπολιτισμικού και διαθρησκευτικού διαλόγου και στη συμμετοχή τους ως ενεργοί και υπεύθυνοι πολίτες·

16.  επισημαίνει ότι η αυξημένη συμμετοχή των φοιτητών και των γονέων στη διοίκηση του σχολείου μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση των διακρίσεων και την ενίσχυση της βιώσιμης συμμετοχικής δημοκρατίας και της αντίληψης της ιθαγένειας, καθώς και στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης και της συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων παραγόντων· ζητεί από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα να εισαγάγουν και να αυξήσουν το πεδίο της συμμετοχής σε μια δημοκρατική διακυβέρνηση, μεταξύ άλλων μέσω της ενίσχυσης της φωνής των φοιτητικών οργανώσεων, δεδομένου ότι η δημοκρατία μαθαίνεται και βιώνεται·

17.  τονίζει την ανάγκη ενίσχυσης των κινήτρων και των ευκαιριών των διδασκόντων και των διδασκομένων να εμβαθύνουν τις γνώσεις τους σχετικά με την ΕΕ μέσω της απόκτησης άμεσων εμπειριών, όπως επισκέψεις σχολείων σε άλλες χώρες, επισκέψεις σε ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, επαφές με αξιωματούχους της ΕΕ, ευκαιρίες πρακτικής άσκησης στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα καθώς και μέσω της εκπαίδευσης στα μέσα, όπως η ευρωπαϊκή δικτυακή πύλη για τη νεολαία, αξιοποιώντας πλήρως τις νέες τεχνολογίες πληροφόρησης και επικοινωνίας και τους ανοικτούς εκπαιδευτικούς πόρους (ΑΕΠ)·

18.  ζητεί την πλήρη αξιοποίηση των ευκαιριών που προσφέρουν οι ψηφιακές τεχνολογίες με σκοπό την περαιτέρω ανάπτυξη της διασυνοριακής διδασκαλίας, με τη χρήση ψηφιακών μαθημάτων και τηλεδιασκέψεων, ώστε οι σπουδαστές να μπορούν πιο εύκολα να ανακαλύπτουν άλλες απόψεις και προσεγγίσεις όσον αφορά τις σπουδές τους·

19.  υπογραμμίζει ότι η εκμάθηση ξένων γλωσσών μπορεί να διαδραματίσει καίριο ρόλο στην αύξηση της ευαισθητοποίησης σε διαπολιτισμικά θέματα και στην εξασφάλιση των δεξιοτήτων που χρειάζονται οι πολίτες για να ζουν και να εργάζονται σε έναν όλο και περισσότερο σύνθετο και παγκοσμιοποιημένο κόσμο·

20.  επισημαίνει τον καίριο ρόλο της μη τυπικής και άτυπης μάθησης, συμπεριλαμβανομένης της εργασίας της νεολαίας, του εθελοντισμού και της εκπαίδευσης σε επίπεδο ενηλίκων, οικογένειας αλλά και μεταξύ των γενεών, καθώς και του αθλητισμού ως μέσου διαπαιδαγώγησης, για την ανάπτυξη κοινωνικών και σχετιζόμενων με την ιδιότητα του πολίτη ικανοτήτων, και τη διαμόρφωση υπεύθυνων και ενεργών ευρωπαίων πολιτών· υπογραμμίζει την ανάγκη να αναγνωριστούν και να επικυρωθούν οι ικανότητες στο πλαίσιο της τυπικής μάθησης και να δημιουργηθούν στενότεροι δεσμοί μεταξύ τυπικής, μη τυπικής και άτυπης μάθησης·

21.  ζητεί την υιοθέτηση μιας διαπολιτισμικής προσέγγισης στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών πολιτικών, η οποία θα επιτρέπει την αποτελεσματική εκπαιδευτική ενσωμάτωση των μεταναστών μαθητών βάσει της αμοιβαίας γνώσης των διαφορετικών πολιτισμών και της διαμόρφωσης κοινών αξιών·

Ο ρόλος της Ένωσης

22.  ενθαρρύνει την Επιτροπή να συνεχίσει την υποστήριξή της στις προσπάθειες για την ανάπτυξη και την προώθηση μιας ευρωπαϊκής διάστασης στον τομέα της εκπαίδευσης και της κινητικότητας των εκπαιδευτικών παραγόντων, και για την ενεργό διάδοση πληροφοριών - συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών για τις σχετικές χρηματοδοτικές ευκαιρίες και τις διαθέσιμες μελέτες και εκθέσεις - στους βασικούς συντελεστές και τους πολίτες ενθαρρύνει εν προκειμένω την καλύτερη χρήση νέων τεχνολογιών επικοινωνίας και μέσων, συμπεριλαμβανομένων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης·

23.  καλεί την Επιτροπή να παράσχει ένα κοινό πλαίσιο, και να προετοιμάσει κατευθυντήριες γραμμές με συγκεκριμένα παραδείγματα, σχετικά με την εκμάθηση για την ΕΕ ώστε να ενθαρρύνει την αντικειμενική και κριτική σκέψη για τα οφέλη που αποφέρει η Ευρωπαϊκή Ένωση στους πολίτες της, σεβόμενη παράλληλα την αρμοδιότητα των κρατών μελών στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης·

24.  καλεί την Επιτροπή να ενθαρρύνει την περαιτέρω έρευνα προκειμένου να ελέγξει το πώς διεξάγεται η διδασκαλία για την ΕΕ στα σχολεία σε όλη την Ευρώπη, τα χαρακτηριστικά των προγραμμάτων σπουδών και εξετάσεων, και να διερευνήσει εάν α) οι εκπαιδευτικοί και οι εκπαιδευτές διαθέτουν επαρκή πρόσβαση στα σχετικά ευρωπαϊκά προγράμματα και δράσεις επαγγελματικής ανάπτυξης, στη διά βίου μάθηση και στις πλατφόρμες για την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, και β) εάν χρηματοδοτούμενες δράσεις για την αποτελεσματική ενσωμάτωση της εκμάθησης για την ΕΕ έχουν εντέλει αντίκτυπο στα σχολεία·

25.  καλεί την Επιτροπή να ενθαρρύνει, να στηρίξει και να διευκολύνει δίκτυα που προωθούν, και συμμετέχουν στη διαδικασία εκμάθησης για την ΕΕ σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, καθώς και την ανταλλαγή των βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των εν λόγω δικτύων σε επίπεδο Ένωσης, και να εντοπίσει τους τομείς που επιδέχονται βελτιώσεις·

26.  καλεί την Επιτροπή να διευκολύνει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών και των υποψηφίων χωρών, αναφορικά με την διάσταση της ΕΕ στην εκπαίδευση και την καταπολέμηση των διακρίσεων και των προκαταλήψεων στις δομές εκπαίδευσης, μέσω της αξιολόγησης του διδακτικού υλικού και της χάραξης πολιτικών κατά του εκφοβισμού και κατά των διακρίσεων·

27.  υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο των προγραμμάτων Erasmus +, Ευρώπη για τους Πολίτες και Δημιουργική Ευρώπη, για την προώθηση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, των γλωσσικών δεξιοτήτων, της ανάπτυξης ταυτότητας ενεργού πολίτη, της πολιτιστικής συνείδησης, της διαπολιτισμικής κατανόησης και άλλων πολύτιμων, καίριων και οριζόντιων δεξιοτήτων και ικανοτήτων· τονίζει τη σημασία αυτών των προγραμμάτων στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής ιθαγένειας και την ανάγκη για μεγαλύτερη και επαρκή οικονομική στήριξη αυτών των προγραμμάτων, μεγαλύτερη εστίαση στα ποιοτικά τους αποτελέσματα και ευρύτερη πρόσβαση στην κινητικότητα, δίδοντας ιδιαίτερη προσοχή σε εκπαιδευτικούς και άλλους εκπαιδευτές, νέους με διαφορετικό κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο καθώς και ευάλωτες και μειονεκτικές ομάδες, και άτομα με ειδικές ανάγκες·

28.  υπενθυμίζει το ευρύ φάσμα δράσεων που προβλέπονται στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+, καθώς και τη δημοτικότητα και την αναγνώριση του εν λόγω προγράμματος από το ευρύ κοινό, ιδίως όσον αφορά την κινητικότητα των φοιτητών στη διάρκεια των σπουδών τους· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προβάλλουν περισσότερο τις λιγότερο γνωστές δραστηριότητες του προγράμματος Erasmus+, όπως η Ευρωπαϊκή Εθελοντική Υπηρεσία·

29.  χαιρετίζει το πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2016 για την εφαρμογή του προγράμματος Erasmus +, και τη δέσμευσή της για συγκεκριμένες δράσεις σε συνέχεια της Διακήρυξης του Παρισιού, ιδίως για τις δράσεις που έχουν ως στόχο να αυξήσουν τον αντίκτυπο του Erasmus+ ως προς την προώθηση της ενεργού και δημοκρατικής συμμετοχής των πολιτών, του διαπολιτισμικού διαλόγου, της κοινωνικής ένταξης και αλληλεγγύης, παρέχοντας μεταξύ άλλων μεγαλύτερη στήριξη στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και στην πολύτιμη συμβολή τους στην αγωγή του πολίτη·

30.  καλεί την Επιτροπή να ενισχύσει τις παιδαγωγικές πτυχές και την προσαρμοστικότητα στις ανάγκες των σχολείων των έργων που χρηματοδοτούνται μέσω της δράσης Jean Monnet διασφαλίζοντας ότι τα σχολεία θα μπορούν να υποβάλλουν απευθείας τις αιτήσεις τους και παρέχοντας χρηματοδότηση για διάστημα μεγαλύτερο, όπως π.χ. τρία έτη, σύμφωνα με τον τρόπο που χρηματοδοτούνται οι εκπαιδευτικές ενότητες Jean Monnet· καλεί την Επιτροπή να καταστήσει διαθέσιμη την δράση της εκπαιδευτικής ενότητας Jean Monnet σε ιδρύματα κατάρτισης διδασκόντων και να ενθαρρύνει τα εν λόγω ιδρύματα να την ενσωματώσουν στα προγράμματά τους·

31.  επισημαίνει ότι η Ένωση διέρχεται επί του παρόντος κρίση όσον αφορά τη δημοκρατική της νομιμοποίηση, όχι μόνο λόγω της ανεπαρκούς γνώσης των Ευρωπαίων σχετικά με τους μηχανισμούς της ΕΕ, αλλά και λόγω του περιορισμού της συμμετοχής τους στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων· τονίζει ότι, για να ανακτήσει τη νομιμοποίησή της, η Ένωση πρέπει να περιορίσει την κατάρρευση των δημοκρατικών της δομών και να αποκαταστήσει τη σχέση της με τους πολίτες της·

32.  καλεί την Επιτροπή να εφαρμόσει αποτελεσματικά το πρόγραμμα «Ευρώπη για τους πολίτες» προκειμένου να εκπληρωθούν οι στόχοι για μια δημοκρατική και με ακόμη λιγότερους αποκλεισμούς κοινωνία, ενισχύοντας επίσης τη συμμετοχή των πολιτών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων·

33.  καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί στενά τον αντίκτυπο όλων των προγραμμάτων της ΕΕ στην ανάπτυξη της ταύτισης των συμμετεχόντων με την ιδιότητα του πολίτη και τη συμμετοχή τους στα κοινά·

34.  ζητεί από την Επιτροπή να αναπτύξει περαιτέρω και να προωθήσει όσο το δυνατόν ευρύτερα τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες eTwinning, EPALE και Πύλης Σχολικής Εκπαίδευσης, και να συνεχίσει την υποστήριξη και την ανάπτυξη άλλων ψηφιακών πυλών, όπως «H γωνιά των εκπαιδευτικών», προκειμένου να διευκολυνθεί η πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας, εύκολο στη χρήση και επικαιροποιημένο διδακτικό υλικό που είναι κατάλληλο για την εκμάθηση σχετικά με την ΕΕ και διαθέσιμο σε όλες τις γλώσσες της ΕΕ·

35.  καλεί την Επιτροπή να διευκολύνει την κριτική αποτίμηση του υλικού που διατίθεται επί του παρόντος στην πλατφόρμα «Η γωνιά των εκπαιδευτικών» από εν ενεργεία εκπαιδευτές και από ακαδημαϊκούς που ειδικεύονται σε σπουδές σχετικά με την ΕΕ, με σκοπό τη διασφάλιση της ποιότητας και της καταλληλότητας·

36.  υπογραμμίζει τον ρόλο που διαδραματίζουν τα γραφεία πληροφοριών των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων και επικροτεί τη δέσμευσή τους υπέρ της ενίσχυσης των σχέσεων με τα κράτη μέλη, τα εθνικά, περιφερειακά και τοπικά εκπαιδευτικά ιδρύματα, τις οργανώσεις της νεολαίας και τα μέσα ενημέρωσης, ώστε να έλθουν πιο κοντά μεταξύ τους και να διασφαλιστεί ότι οι νέοι κατανοούν τον ρόλο που διαδραματίζουν τα θεσμικά όργανα στην καθημερινή τους ζωή·

37.  ζητεί να διεξαχθεί ανοιχτή και κοινή συζήτηση μεταξύ της Επιτροπής και των πόλεων, καθώς και με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, σχετικά με τη σύνδεση μεταξύ του σχολικού συστήματος και των αστικών μοντέλων, ως μέσο κατανόησης των επιπτώσεων που έχουν οι διαφορετικές προσεγγίσεις στις διαπολιτισμικές σχέσεις στην Ευρώπη σήμερα·

38.  ενθαρρύνει την Επιτροπή να προωθήσει, το συντομότερο δυνατό, την εκμάθηση για την ΕΕ στο σχολείο ως σύσταση στη διαπραγματευτική διαδικασία με τις υποψήφιες προς ένταξη στην ΕΕ χώρες·

Ο ρόλος των κρατών μελών

39.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν, να αναθεωρήσουν και να επικαιροποιήσουν τα εκπαιδευτικά τους συστήματα και όλα τα είδη προγραμμάτων σπουδών που σχετίζονται με την ΕΕ σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης - συμπεριλαμβανομένης της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης - με σκοπό την ενίσχυση της διάστασης της ΕΕ, σε στενή συνεργασία με όλους τους αρμόδιους φορείς σε επίπεδο ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο, ενθαρρύνοντας σθεναρά τις περιφέρειες και τις τοπικές αρχές να πράξουν το ίδιο, ιδίως εάν διαθέτουν άμεσες αρμοδιότητες στα εκπαιδευτικά συστήματα·

40.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν όλες τις δυνατότητες μετάδοσης περισσότερων πληροφοριών σχετικά με την ΕΕ σε εκπαιδευόμενους καθώς και σε εκπαιδευτικούς και άλλους εκπαιδευτές μέσω τυπικής, μη τυπικής και άτυπης μάθησης, καθώς και να αξιοποιήσουν στο έπακρο και να συμπληρώσουν τα χρηματοδοτικά μέσα, τα προγράμματα και τις πρωτοβουλίες της ΕΕ στο θέμα αυτό·

41.  καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν περαιτέρω μέτρα για την προώθηση μιας διαπολιτισμικής, χωρίς διακρίσεις και χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευσης και των αξιών της ταυτότητας του πολίτη στα προγράμματα των σχολείων και των πανεπιστημίων·

42.  καλεί τα κράτη μέλη να αυξήσουν τις επενδύσεις στην ποιοτική εκπαίδευση, μεταξύ άλλων μέσω της εντατικοποίησης της συνεργασίας με τον ιδιωτικό τομέα, να προωθήσουν την ισότητα των ευκαιριών για όλους, και να παράσχουν σε όλα τα ιδρύματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, καθώς και στους εκπαιδευτικούς και άλλους εκπαιδευτές, την αναγκαία στήριξη προκειμένου να τους βοηθήσουν να ενσωματώσουν και να αναπτύσσουν διαρκώς μια ευρωπαϊκή διάσταση στην εκπαίδευση από νεαρή ηλικία που υπερβαίνει τις σχολικές αίθουσες·

43.  καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την ισότιμη και καθολική πρόσβαση σε καινοτόμο και υψηλής ποιότητας τυπική και μη τυπική εκπαίδευση για όλους τους μαθητές, καθώς και ευκαιρίες διά βίου μάθησης· καλεί εν προκειμένω τα κράτη μέλη να εγκρίνουν την πρόταση οδηγίας του 2008 για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης μεταξύ ατόμων, ανεξαρτήτως θρησκείας ή πίστης, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού, με σκοπό την προστασία από τις διακρίσεις στον τομέα της εκπαίδευσης για τους παραπάνω λόγους·

44.  ζητεί από τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν τη συμμετοχή των μεταναστών, των προσφύγων και των θρησκευτικών κοινοτήτων σε διαδικασίες αγωγής του πολίτη που διέπονται από σεβασμό και διευκολύνουν τη χειραφέτησή τους, διασφαλίζοντας τη συμμετοχή τους στα κοινά και στην πολιτιστική ζωή·

45.  καλεί τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν και να διευκολύνουν την υψηλής ποιότητας κατάρτιση σε θέματα ΕΕ για τους διδάσκοντες, το λοιπό εκπαιδευτικό προσωπικό, τους αρχηγούς και εκπαιδευτές νέων, επίσης μέσω και της παροχής της δυνατότητας να περνούν μέρος της κατάρτισής τους σε άλλο κράτος μέλος, και μεριμνώντας για την αναγνώριση των ικανοτήτων τους να διδάξουν σχετικά με την ΕΕ, π.χ. με την δημιουργία και την προώθηση της απονομής βραβείου του «Ευρωπαίου δασκάλου»

46.  θεωρεί ότι τα κράτη μέλη, στα πλαίσια διαλόγου και συνεργασίας με τους εκπαιδευτικούς φορείς, θα πρέπει να αναζητήσουν ευκαιρίες για να ανταλλάσσουν ιδέες και παραδείγματα καλής πρακτικής όσον αφορά την ενσωμάτωση της διάστασης της ΕΕ στα εκπαιδευτικά τους προγράμματα, προκειμένου, μεταξύ άλλων, να ενισχύσουν τη γνώση και την κατανόηση από τους νέους της διαδικασίας οικοδόμησης της ευρωπαϊκής ιθαγένειας και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, κατά τρόπο ώστε να μπορούν να δουν την Ένωση ως αναπόσπαστο μέρος του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο ζουν, το οποίο μπορούν και αναμένεται από αυτούς να διαμορφώσουν·

47.  προτρέπει τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν και να υποστηρίξουν τους κοινωνικούς εταίρους και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, ιδίως τις οργανώσεις νεολαίας, για τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των οργάνων της ΕΕ και των Ευρωπαίων πολιτών με διαρθρωμένο και βιώσιμο τρόπο, καθώς και για την προώθηση και την ενίσχυση εργαλείων συμμετοχικής και άμεσης δημοκρατίας·

o
o   o

48.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1) ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 50. (2) ΕΕ L 325 της 23.11.2012, σ. 1. (3) ΕΕ L 115 της 17.4.2014, σ. 3. (4) ΕΕ L 394 της 30.12.2006, σ. 10. (5) ΕΕ C 119 της 28.5.2009, σ. 2. (6) ΕΕ C 372 της 20.12.2011, σ. 31. (7) ΕΕ C 311 της 19.12.2009, σ. 1. (8) ΕΕ C 398 της 22.12.2012, σ. 1. (9) ΕΕ C 150 της 15.6.1992, σ. 366. (10) ΕΕ C 306 E της 15.12.2006, σ. 100. (11) ΕΕ C 8 E της 14.1.2010, σ. 12. (12) Standard Eurobarometer 81, άνοιξη 2014. ‘Public opinion in the European Union’ (http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/eb/eb81/eb81_publ_en.pdf), σ. 117 και 131. (13) http://www.eprs.sso.ep.parl.union.eu/lis/lisrep/13-EPRS-publications/2015/COMM_STUD_558351_UpdateReview-EN.pdf, σ. 43-45. (14) Ειδικό Ευρωβαρόμετρο 437, 2015: ‘Discrimination in the EU in 2015’ (http://ec.europa.eu/COMMFrontOffice/PublicOpinion/index.cfm/ResultDoc/download/DocumentKy/68004), σ. 100. (15) http://www.eupika.mfdps.si/Files/Learning%20Europe%20at%20School%20final%20report.pdf.