Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 1, 10, 11 και 16 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) και τα άρθρα 15 και 298 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 41 και 42 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2001, για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής(1),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Σεπτεμβρίου 2006, για την εφαρμογή στα όργανα και τους οργανισμούς της Κοινότητας των διατάξεων της Σύμβασης του Århus σχετικά με την πρόσβαση στις πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα(2),

–  έχοντας υπόψη τη θέση του της 15ης Δεκεμβρίου 2011 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που αφορά την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής (αναδιατύπωση)(3),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Μαρτίου 2014 σχετικά με την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα (άρθρο 104 παράγραφος 7) για τα έτη 2011-2013(4),

–  έχοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 17ης Οκτωβρίου 2013 στην υπόθεση C-280/11 P Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά Access Info Europe,

–  έχοντας υπόψη τη δέσμη μέτρων για τη βελτίωση της νομοθεσίας που παρουσίασε η Επιτροπή τον Μάιο 2015,

–  έχοντας υπόψη τις πολιτικές κατευθύνσεις του Προέδρου Juncker για την Επιτροπή,

–  έχοντας υπόψη τις εκθέσεις της Επιτροπής, του Συμβουλίου και του Κοινοβουλίου σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 το 2013 και το 2014,

–  έχοντας υπόψη την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής του 2007 σχετικά με τη δημόσια πρόσβαση στα έγγραφα που βρίσκονται στην κατοχή των οργάνων της Ευρωπαϊκής Κοινότητας,

–  έχοντας υπόψη την ετήσια έκθεση του Διαμεσολαβητή για το 2014,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 52 και το άρθρο 116 παράγραφος 7 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων (A8-0141/2016),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πλήρης διαφάνεια αποτελεί τη βάση της εμπιστοσύνης των πολιτών στα θεσμικά όργανα της Ένωσης, συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση για τα δικαιώματα που απορρέουν από το νομικό σύστημα της Ένωσης και στην κατανόηση και γνώση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της ορθής εφαρμογής των διοικητικών και νομοθετικών διαδικασιών·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαίωμα της πρόσβασης του κοινού στα έγγραφα αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα το οποίο προστατεύεται από τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και τις Συνθήκες που τέθηκαν σε εφαρμογή με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, με σκοπό, ιδίως, να διευκολυνθεί όσο το δυνατόν περισσότερο η άσκηση του εν λόγω δικαιώματος και να προωθηθούν οι ορθές διοικητικές πρακτικές που αφορούν την πρόσβαση στα έγγραφα, διασφαλίζοντας την άσκηση δημοκρατικού ελέγχου επί των δραστηριοτήτων των θεσμικών οργάνων και επί της συμμόρφωσης των οργάνων με τις διατάξεις των Συνθηκών·

Διαφάνεια και δημοκρατία

1.  επισημαίνει ότι τα τρία θεσμικά όργανα δεν έχουν δώσει κατάλληλη συνέχεια σε πολλές από τις συστάσεις που περιλαμβάνονται στο ψήφισμά του σχετικά με την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα για τα έτη 2011-2013· εκφράζει ιδίως τη λύπη του για το γεγονός ότι τα θεσμικά όργανα και οι οργανισμοί δεν έχουν διορίσει από τις υφιστάμενες διοικητικές δομές τους έναν υπεύθυνο διαφάνειας, ο οποίος θα είναι αρμόδιος για τη συμμόρφωση προς τους κανόνες και τη βελτίωση των πρακτικών· προτρέπει τα θεσμικά όργανα να το πράξουν με τη μικρότερη δυνατή καθυστέρηση·

2.  υπενθυμίζει ότι τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, στη δράση και στην πολιτική τους πρέπει να εδράζονται στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία, σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 1 ΣΕΕ, και να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με τις αρχές της πλήρους διαφάνειας, της κοινής χρήσης και της ορθής και έγκαιρης ενημέρωσης των πολιτών· τονίζει ότι το άρθρο 10 παράγραφος 3 ΣΕΕ αναγνωρίζει τη συμμετοχική δημοκρατία αποτελεί μία από τις δημοκρατικές αρχές της ΕΕ, αναδεικνύοντας έτσι ότι οι αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται όσο το δυνατόν εγγύτερα στους πολίτες· τονίζει ότι, όταν η συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων λαμβάνει τη μορφή δημόσιων διαβουλεύσεων, τα θεσμικά όργανα οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη το αποτέλεσμα των διαβουλεύσεων αυτών·

3.  υπενθυμίζει ότι η διαφάνεια και η πρόσβαση στο σύνολο των εγγράφων που βρίσκονται στην κατοχή των θεσμικών οργάνων πρέπει να αποτελεί τον κανόνα, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 και ότι, όπως ήδη ορίζει η πάγια νομολογία του Δικαστηρίου της ΕΕ, οι εξαιρέσεις που περιέχονται στον εν λόγω κανονισμό πρέπει να ερμηνεύονται ορθά και να σταθμίζονται με γνώμονα το υπέρτερο δημόσιο συμφέρον της κοινολόγησης και με βάση τις απαιτήσεις της δημοκρατίας, συμπεριλαμβανομένης της ενεργότερης συμμετοχής των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, της νομιμότητας της διοίκησης, της αποτελεσματικότητας και λογοδοσίας έναντι των πολιτών·

4.  θεωρεί ότι τα θεσμικά όργανα και άλλοι οργανισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξακολουθούν, όταν εφαρμόζουν τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, να μην λαμβάνουν πλήρως υπόψη και να μην συμμορφώνονται με τους κανόνες και τις αλλαγές που προβλέπουν η Συνθήκη της Λισαβόνας και ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, ιδίως ως προς τη συμμετοχική δημοκρατία· λαμβάνει υπό σημείωση και χαιρετίζει τις πρόσφατες αποφάσεις του τμήματος μείζονος συνθέσεως του Δικαστηρίου στις υποθέσεις Digital Rights Ireland(5) και Schrems(6) στην περίπτωση των οποίων το Δικαστήριο βασίστηκε στον Χάρτη κηρύσσοντας άκυρη την οδηγία για τη διατήρηση των δεδομένων(7) και την απόφαση για τον ασφαλή λιμένα(8) αντιστοίχως· τονίζει ότι στην πράξη η πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα και η διαχείριση μητρώων εγγράφων πρέπει να βασίζονται σε κανόνες που συνάδουν δεόντως προς τα άρθρα 41 και 42 του Χάρτη·

5.  τονίζει ότι πρέπει να γίνεται σεβαστή η προστασία της ιδιωτικής ζωής και των δεδομένων, διασφαλίζοντας παράλληλα τη διαφάνεια·

6.  υπενθυμίζει ότι κάθε απόφαση απόρριψης της πρόσβασης του κοινού στα έγγραφα πρέπει να στηρίζεται σε σαφώς και αυστηρώς καθορισμένες από τον νόμο εξαιρέσεις και να συνοδεύεται από εύλογη και συγκεκριμένη αιτιολόγηση, ώστε να μπορούν οι πολίτες να κατανοούν την άρνηση της πρόσβασης και να αξιοποιούν αποτελεσματικά τα διαθέσιμα ένδικα μέσα·

7.  υπενθυμίζει ότι, προκειμένου να εξασφαλίζεται η λογοδοσία και η νομιμότητα ενός δημοκρατικού πολιτικού συστήματος σε πλαίσιο σεβασμού του κράτους δικαίου, οι πολίτες έχουν το δικαίωμα να γνωρίζουν και να ελέγχουν:

θεωρεί, ως εκ τούτου, αναγκαία τη δημοσιοποίηση ενός ηλεκτρονικού μητρώου στο οποίο θα καταγράφονται όλες οι προαναφερθείσες ενέργειες·

8.  προτρέπει την Επιτροπή να ορίσει Επίτροπο αρμόδιο για τη διαφάνεια και την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα· καλεί τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής να παρουσιάσει στο μεταξύ, και όσο το δυνατόν συντομότερα, ένα φιλόδοξο σχέδιο δράσης σχετικά με τη διαφάνεια και την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα, σε αναγνώριση του γεγονότος ότι η διαφάνεια αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για τη βελτίωση της νομοθεσίας·

9.  θεωρεί λυπηρό το γεγονός ότι η πρόσβαση σε πληροφορίες που έχουν στη διάθεσή τους τα θεσμικά όργανα της ΕΕ εξακολουθεί να είναι δυσχερής για τους πολίτες λόγω της απουσίας μιας κοινής προσέγγισης μεταξύ των θεσμικών οργάνων που θα είναι προσανατολισμένη στη διευκόλυνση της πρόσβασης των πολιτών στα έγγραφα και με βάση την πλήρη διαφάνεια, την επικοινωνία και την άμεση δημοκρατία· προτρέπει τα θεσμικά όργανα, οργανισμούς, γραφεία και υπηρεσίες της ΕΕ να αναπτύξουν περαιτέρω μια πιο προδραστική προσέγγιση όσον αφορά τη διαφάνεια, ενεργώντας προορατικά και καθιστώντας προσιτά στο κοινό όσο το δυνατόν περισσότερα από τα έγγραφά τους, στην απλούστερη δυνατή, φιλική προς τον χρήστη και προσιτή μορφή, εξασφαλίζοντας τη μετάφραση εγγράφων κατ’ αίτηση στις άλλες επίσημες γλώσσες της ΕΕ και θεσπίζοντας κατάλληλες, απλές και αδάπανες ρυθμίσεις πρόσβασης στις πληροφορίες, μεταξύ άλλων με ψηφιακά και ηλεκτρονικά μέσα, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία· θεωρεί ειδικότερα ότι πρέπει να βελτιωθεί η προσβασιμότητα στις πληροφορίες, με πιο εύχρηστες διεπαφές και τα συστήματα αναζήτησης· ζητεί να δημιουργηθεί ένα κοινό σημείο πρόσβασης στις δικτυακές πύλες των τριών θεσμικών οργάνων, αξιοποιώντας την πείρα από το πιλοτικό έργο για την επιγραμμική πλατφόρμα προδραστικής δημοσίευσης των εγγράφων των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, και εναρμονίζοντας τις πύλες αναζήτησης μεταξύ υπηρεσιών του ίδιου θεσμικού οργάνου (συμπεριλαμβανομένων των Γενικών Διευθύνσεων της Επιτροπής)· καλεί επίσης τα θεσμικά όργανα να συνεχίσουν και να ενισχύσουν το έργο απλούστευσης των ευρωπαϊκών νομοθετικών πράξεων και πολιτικών· θεωρεί εν προκειμένω ότι η Ένωση θα πρέπει να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητες που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες (μέσα κοινωνικής δικτύωσης, εφαρμογές για έξυπνα τηλέφωνα, κ.ά.) ώστε να εξασφαλίζεται εύκολη και πλήρης πρόσβαση στις πληροφορίες·

10.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι συχνά παρατηρείται υπερβολική διαβάθμιση των επίσημων εγγράφων· επαναλαμβάνει τη θέση του ότι πρέπει να θεσπιστούν σαφείς και ενιαίοι κανόνες για τη διαβάθμιση και τον αποχαρακτηρισμό των εγγράφων· εκφράζει τη λύπη του διότι θεσμικά όργανα ζητούν τη διεξαγωγή συνεδριάσεων κεκλεισμένων των θυρών χωρίς τη δέουσα αιτιολόγηση· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς τα θεσμικά όργανα να αξιολογούν και να αιτιολογούν δημοσίως τα αιτήματα για διεξαγωγή συνεδριάσεων κεκλεισμένων των θυρών, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001· θεωρεί ότι τα αιτήματα για συνεδριάσεις κεκλεισμένων των θυρών στο Κοινοβούλιο πρέπει να αξιολογούνται από το Κοινοβούλιο κατά περίπτωση· πιστεύει ότι οι διαδικασίες διαβάθμισης και αποχαρακτηρισμού πρέπει να επιβλέπονται από ανεξάρτητη εποπτική αρχή·

11.  καλεί τα θεσμικά όργανα, οργανισμούς και υπηρεσίες της ΕΕ να θεσπίσουν ταχύτερες, λιγότερο επαχθείς και περισσότερο προσβάσιμες διαδικασίες για τον χειρισμό των καταγγελιών σε περιπτώσεις άρνησης χορήγησης πρόσβασης· θεωρεί ότι μια περισσότερο προδραστική προσέγγιση συμβάλλει στην εξασφάλιση αποτελεσματικής διαφάνειας καθώς και στην πρόληψη περιττών νομικών διενέξεων, οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε περιττές δαπάνες και φόρτο τόσο για τα θεσμικά όργανα όσο και για τους πολίτες·

12.  καλεί όλα τα θεσμικά όργανα, εν αναμονή της ευκταίας αναθεώρησής του, να εφαρμόζουν τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 και τη μεταγενέστερη νομολογία, πλήρως, τόσο στο γράμμα όσο και στο πνεύμα, και να λαμβάνουν υπόψη τις αλλαγές που έχει επιφέρει η Συνθήκη της Λισαβόνας και ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων· καλεί ειδικότερα το Συμβούλιο, συμπεριλαμβανομένων των προπαρασκευαστικών σωμάτων του, να δημοσιεύει τα πρακτικά των ομάδων εργασίας του Συμβουλίου και άλλα έγγραφα, στο φως της υπόθεσης Access Info Europe, τα παρεμβαίνοντα κράτη μέλη και τις προτάσεις τους· καλεί το Κοινοβούλιο να καθιστά διαθέσιμα τις ημερήσιες διατάξεις και τα σημειώματα των συνεδριάσεων των συντονιστών των επιτροπών, του Προεδρείου και της Διάσκεψης των Προέδρων, καθώς και, καταρχήν, όλα τα έγγραφα στα οποία γίνεται παραπομπή σε αυτές τις ημερήσιες διατάξεις, σύμφωνα με τις διατάξεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, δημοσιεύοντάς τα στον ιστότοπο του Κοινοβουλίου·

13.  καλεί όλα τα θεσμικά όργανα να εφαρμόζουν τις αυστηρότερες διατάξεις περί διαφάνειας που περιλαμβάνονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 όταν οι αιτούμενες πληροφορίες σχετίζονται με το περιβάλλον και να τηρούν τις υποχρεώσεις τους για προδραστική δημοσιοποίηση περιβαλλοντικών πληροφοριών·

14.  καλεί όλα τα θεσμικά όργανα να αξιολογήσουν και, όπου απαιτείται, να αναθεωρήσουν τις εσωτερικές τους ρυθμίσεις για την αναφορά παραπτωμάτων και ζητεί την προστασία των καταγγελτών· καλεί, ιδίως, την Επιτροπή να υποβάλει έκθεση στο Κοινοβούλιο σχετικά με την πείρα που αποκόμισε από τους νέους κανόνες που θεσπίστηκαν το 2012 για την καταγγελία δυσλειτουργιών από υπαλλήλους των οργάνων της ΕΕ, καθώς και από τα μέτρα εφαρμογής τους·

Αναθεώρηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001

15.  υπενθυμίζει ότι, μετά την έναρξη ισχύος της ΣΕΕ και της ΣΛΕΕ, το δικαίωμα πρόσβασης στα έγγραφα καλύπτει όλα τα θεσμικά και άλλα όργανα και υπηρεσίες της ΕΕ· εκτιμά, ως εκ τούτου, ότι θα πρέπει να προσαρμοστεί επειγόντως και να επέλθουν ουσιαστικές τροποποιήσεις στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, με βάση τις διατάξεις των Συνθηκών και τη συναφή νομολογία του Δικαστηρίου της ΕΕ και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων· θεωρεί ιδιαιτέρως σημαντική τη διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής του ώστε να συμπεριληφθούν όλα τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα που δεν καλύπτονται επί του παρόντος, όπως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η Κεντρική Τράπεζα, το Δικαστήριο και όλα τα όργανα και οι οργανισμοί της ΕΕ·

16.  θεωρεί λυπηρό το γεγονός ότι έχει παγώσει η αναθεώρηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 στο Συμβούλιο και ελπίζει ότι θα σημειωθεί πρόοδος το συντομότερο δυνατόν· καλεί το Συμβούλιο να υιοθετήσει εποικοδομητική στάση, λαμβάνοντας υπόψη τη προαναφερόμενη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που καθορίστηκε σε πρώτη ανάγνωση στις 15 Δεκεμβρίου 2011 ενόψει της έγκρισης του κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου ο οποίος ορίζει τις γενικές αρχές και τα όρια που διέπουν το δικαίωμα πρόσβασης στα έγγραφα των θεσμικών οργάνων ή λοιπών οργάνων της Ένωσης·

17.  συνιστά τη θέσπιση, μεταξύ άλλων με βάση τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 και τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, ενός ενιαίου συνόλου αρχών που θα διέπουν την πρόσβαση στα έγγραφα και θα προβλέπουν μεγαλύτερη σαφήνεια για τους πολίτες·

18.  εκφράζει τη λύπη του για τη μικρή πρόοδο που έχει σημειωθεί κατά την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 ως προς την υποχρέωση των θεσμικών οργάνων να διατηρούν πλήρες μητρώο εγγράφων, όπως προβλέπεται στα άρθρα 11 και 12 και, τελικά, στη Συνθήκη της Λισαβόνας και τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων· ζητεί να καθοριστεί μια κοινή προσέγγιση για τα μητρώα και καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ που δεν έχουν ακόμη θεσπίσει μητρώα εγγράφων να το πράξουν, και να εφαρμόσουν μέτρα για να τυποποιηθεί η ταξινόμηση και παρουσίαση των εγγράφων των θεσμικών οργάνων· επαναλαμβάνει, από την άποψη αυτή, πέρα από ένα κοινό σημείο πρόσβασης στα έγγραφα της ΕΕ μέσα από τις δικτυακές πύλες των τριών θεσμικών οργάνων, την έκκλησή του για θέσπιση κοινών διαδικασιών και κριτηρίων καταχώρισης καθώς και για τον καθορισμό διοργανικού κωδικού σε κάθε έγγραφο προκειμένου να καταστεί τελικά δυνατή η δημιουργία ενός κοινού διοργανικού μητρώου, συμπεριλαμβανομένης μιας ειδικής κοινής βάσης δεδομένων όσον αφορά την πορεία των νομοθετικών φακέλων·

19.  υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με το άρθρο 1 στοιχείο γ) και το άρθρο 15 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, τα θεσμικά όργανα υποχρεώνονται να προωθήσουν «ορθή διοικητική πρακτική ως προς την πρόσβαση στα έγγραφα» και να «αναπτύσσουν ορθές διοικητικές πρακτικές προκειμένου να διευκολυνθεί η άσκηση του δικαιώματος πρόσβασης στα έγγραφα, που εγγυάται ο κανονισμός»· υπογραμμίζει ότι η διαφάνεια συνδέεται στενά με το δικαίωμα σε χρηστή διοίκηση, όπως αναφέρεται στο άρθρο 298 ΣΛΕΕ και στο άρθρο 41 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, και επαναλαμβάνει την έκκλησή του για θέσπιση κανονισμού σχετικά με τη διοικητική διαδικασία της διοίκησης της ΕΕ(9)·

20.  υπενθυμίζει ότι, μετά την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας, η αναφορά στην προστασία της αποτελεσματικότητας της διαδικασίας λήψης αποφάσεων έχει απαλειφθεί όσον αφορά τις νομοθετικές πράξεις·

Διαφάνεια των νομοθετικών διαδικασιών

«Τριμερείς διάλογοι»

21.  υπενθυμίζει ότι η διαφάνεια της νομοθετικής διαδικασίας είναι θέμα υψίστης σημασίας για τους πολίτες· ζητεί από τα θεσμικά όργανα να προαγάγουν ενεργά τη δημοσιοποίηση εγγράφων τα οποία αποτελούν μέρος της νομοθετικής διαδικασίας· εκτιμά, ειδικότερα, ότι τα θεσμικά όργανα της ΕΕ θα πρέπει να καταστήσουν προσιτό στο κοινό όσο το δυνατόν μεγαλύτερο αριθμό εγγράφων μέσω των ιστοτόπων τους και ότι θα πρέπει να εξετάσουν τη χρήση του Your Europe (Η Ευρώπη σου) ως ενιαίας πύλης της ΕΕ η οποία θα είναι προσβάσιμη στο κοινό και θα διευκολύνει τη διαβούλευση·

22.  αναγνωρίζει την έρευνα του Διαμεσολαβητή με στόχο την παρακολούθηση της πρακτικής των λεγόμενων τριμερών διαλόγων που συνιστούν πάγια διαδικασία μέσω της οποίας εγκρίνεται η νομοθεσία της ΕΕ κατά μέγα μέρος· ενθαρρύνει, εν προκειμένω, τον Διαμεσολαβητή, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων που του εκχωρούν οι Συνθήκες και βάσει του Καταστατικού του Διαμεσολαβητή, να κάνει πλήρη χρήση των ερευνητικών του αρμοδιοτήτων·

23.  υπενθυμίζει ότι η πρακτική των τριμερών διαλόγων, παρόλο που δεν προβλέπεται επίσημα από τις Συνθήκες, έχει καταστεί αναγνωρισμένος τρόπος για την επίτευξη συναίνεσης μεταξύ των συννομοθετών και την επίσπευση της νομοθετικής διαδικασίας που ορίζει η Συνθήκη· σημειώνει ότι, ως εκ τούτου, η προσφυγή στις επιτροπές συνδιαλλαγής προβλέπεται μόνο στην τρίτη ανάγνωση ως ύστατη λύση·

24.  θεωρεί λυπηρό το γεγονός ότι οι πολίτες δεν έχουν καμία εξουσία ελέγχου στις διαπραγματεύσεις που γίνονται στο πλαίσιο των τριμερών διαλόγων· εκφράζει την ανησυχία του για τις ενδεχόμενες καταχρήσεις που ενέχει η προσφυγή στη νομοθετική αυτή πρακτική, ιδίως όσον αφορά την εισαγωγή νέων στοιχείων της νομοθεσίας κατά τη διεξαγωγή τριμερών διαλόγων χωρίς πρόταση της Επιτροπής ή κοινοβουλευτική τροπολογία η οποία θα λειτουργεί ως βάση, μέσω της οποίας μπορεί να παρακαμφθεί η συνήθης νομοθετική διαδικασία και ο δημόσιος έλεγχος·

25.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, εξαιτίας διαρροών επίσημων και ανεπίσημων εγγράφων προερχόμενων από τριμερείς διαλόγους, οι ομάδες συμφερόντων που διαθέτουν ενημέρωση και έχουν καλές διασυνδέσεις τυγχάνουν ευνοϊκής μεταχείρισης όσον αφορά την πρόσβαση σε έγγραφα και, ως εκ τούτου, στη νομοθετική διαδικασία· σημειώνει ότι η διαρροή εγγράφων θα περιοριστεί σε έκταση εάν τα έγγραφα των τριμερών διαλόγων δημοσιοποιούνται προδραστικά και χωρίς καθυστέρηση σε μια εύκολα προσβάσιμη πλατφόρμα·

26.  υπενθυμίζει ότι η νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναγνωρίζει τον κίνδυνο εξωτερικής πίεσης και ότι ο κίνδυνος αυτός μπορεί να αποτελέσει νόμιμο λόγο για τον περιορισμό της πρόσβασης σε έγγραφα που σχετίζονται με τη διαδικασία λήψης αποφάσεων υπό την προϋπόθεση ότι διαπιστώνεται με βεβαιότητα η ύπαρξη της εξωτερικής αυτής πίεσης, και ότι προσάγονται αποδεικτικά στοιχεία που καταδεικνύουν ότι υφίσταται ευλόγως προβλέψιμος κίνδυνος ότι η προς λήψη απόφαση θα επηρεαζόταν σημαντικά λόγω της εξωτερικής αυτής πίεσης(10)· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι, βάσει της υφιστάμενης πρακτικής, οι ομάδες ειδικών συμφερόντων έχουν ευρύτερη πρόσβαση σε αποφασιστικής σημασίας στάδια της νομοθετικής διαδικασίας σε σχέση με το ευρύτερο κοινό·

27.  επισημαίνει ότι, αν και οι τριμερείς διάλογοι είναι σημαντικοί και αποτελεσματικοί, οι διαδικασίες που ισχύουν για αυτούς σήμερα εγείρουν ανησυχίες όσον αφορά τον ανοικτό χαρακτήρα της νομοθετικής διαδικασίας· καλεί τα εμπλεκόμενα θεσμικά όργανα να εξασφαλίσουν μεγαλύτερη διαφάνεια των ανεπίσημων τριμερών διαλόγων και να ενισχύσουν τη δημοκρατία παρέχοντας στον πολίτη τη δυνατότητα να ελέγχει το σύνολο των πληροφοριών που αποτέλεσαν τη βάση μιας νομοθετικής πράξης, όπως αναφέρεται στην απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις συνεκδικασθείσες υποθέσεις Σουηδία και Turco κατά Συμβουλίου, διασφαλίζοντας παράλληλα επαρκή χώρο προβληματισμού για τους συννομοθέτες· καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να αυξήσουν την υποβολή εκθέσεων στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή σχετικά με την κατάσταση προόδου των διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο του τριμερούς διαλόγου· θεωρεί ότι, όταν συντάσσονται έγγραφα στο πλαίσιο τριμερών διαλόγων, όπως ημερήσιες διατάξεις, περιλήψεις αποτελεσμάτων, πρακτικά και γενικές προσεγγίσεις του Συμβουλίου, εφόσον υπάρχουν, τα έγγραφα αυτά σχετίζονται με τη νομοθετική διαδικασία και δεν μπορούν, καταρχήν, να έχουν διαφορετική μεταχείριση από τα άλλα νομοθετικά έγγραφα· είναι της άποψης ότι ένας κατάλογος των συνεδριάσεων τριμερούς διαλόγου και τα προαναφερόμενα έγγραφα πρέπει να καθίστανται άμεσα προσβάσιμα στον ιστότοπο του Κοινοβουλίου· υπενθυμίζει ότι η μελλοντική διοργανική συμφωνία για τη βελτίωση της νομοθετικής διαδικασίας περιλαμβάνει μια βάση δεδομένων με νομοθετικούς φακέλους, και, εφόσον εγκριθεί, θα αντιμετωπίζει επίσης την κατάλληλη διαχείριση των τριμερών διαλόγων·

Τροπολογίες της Ολομέλειας

28.  θεωρεί λυπηρό το γεγονός ότι όταν κατατίθενται τροπολογίες της Ολομέλειας τις οποίες έχουν συνυπογράψει τουλάχιστον 40 βουλευτές, δημοσιοποιούνται τα ονόματα μόνον ορισμένων εξ αυτών· πιστεύει ότι πρέπει να δημοσιεύονται τα ονόματα όλων των συνυπογραφόντων·

Υποχρεωτικό μητρώο ομάδων ειδικών συμφερόντων

29.  καλεί την Επιτροπή να υποβάλει, χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση, την πρότασή της για διοργανική συμφωνία για τη δημιουργία υποχρεωτικού διοργανικού μητρώου των εκπροσώπων ομάδων ειδικών συμφερόντων και των τοπικών αρχών και περιφερειακών οργανώσεων, που δραστηριοποιούνται στα θεσμικά όργανα, και ζητεί να δοθεί μέγιστη προτεραιότητα σε αυτό το θέμα· ζητεί να συμπεριληφθούν στο εν λόγω μητρώο αναλυτικές πληροφορίες από τις οποίες θα φαίνεται ποια ομάδα συμφερόντων εκπροσωπεί το καθένα από τα πρόσωπα αυτά, για ποιο σκοπό και με ποιους πόρους και χρηματοδότηση·

30.  ενθαρρύνει τους βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τους εκπροσώπους του Συμβουλίου να ακολουθήσουν όσα ήδη εφαρμόζει η Επιτροπή, με βάση την απόφαση της 25ης Νοεμβρίου 2014, και να δημοσιεύουν πληροφορίες σχετικά με συναντήσεις που έχουν οι ίδιοι ή μέλη του γραφείου τους με ενδιαφερόμενους φορείς και την κοινωνία των πολιτών·

31.  καλεί το Κοινοβούλιο, ως πρώτο βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση, να διαθέσει στους βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που επιθυμούν να υποβάλουν εκθέσεις σχετικά με τις επαφές τους με εκπροσώπους ομάδων ειδικών συμφερόντων ένα πρότυπο για εισηγητές το οποίο θα μπορεί να επισυναφθεί στις εκθέσεις τους, καθώς και χώρο για τέτοιου είδους πληροφορίες στις ιστοσελίδες του Κοινοβουλίου που αναφέρονται στον εκάστοτε βουλευτή·

Κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις

32.  υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 και προκειμένου να διασφαλιστεί πλήρης δημοκρατικός και διαφανής κοινοβουλευτικός έλεγχος, θα πρέπει να δοθεί πρόσβαση και στα έγγραφα που εκπονούνται στο πλαίσιο της διαδικασίας ανάθεσης αρμοδιοτήτων (κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις), η οποία αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό τμήμα της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για το οποίο πρέπει να διασφαλίζεται πλήρως o επαρκής και διαφανής κοινοβουλευτικός και δημοκρατικός έλεγχος. αποδοκιμάζει ιδίως, σε αυτό το πλαίσιο, την έλλειψη διαφάνειας στο εσωτερικό των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (ΕΑΤ, EIOPA, ESMA) εξαιτίας της μη συμμετοχής των συννομοθετών· εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι δεν έχει ακόμη καταρτισθεί ενιαίο μητρώο με το σύνολο της νομοθεσίας επιπέδου 2 και ζητεί από την Επιτροπή να καταρτίσει το μητρώο αυτό χωρίς καθυστέρηση·

Διεθνείς συμφωνίες

33.  παρατηρεί ότι οι διεθνείς συμφωνίες έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα και αντίκτυπο στη νομοθεσία της ΕΕ και επισημαίνει την ανάγκη να διασφαλίζεται η διαφάνεια των διαπραγματεύσεων καθ’ όλη τη διαδικασία, κάτι που συνεπάγεται ότι τα θεσμικά όργανα πρέπει να δημοσιεύουν την εντολή διαπραγμάτευσης που δίνεται στον διαπραγματευτή της ΕΕ χωρίς να υπονομεύεται η διαπραγματευτική θέση της ΕΕ· θεωρεί ότι τα έγγραφα που συνδέονται με διεθνείς συμφωνίες πρέπει καταρχήν να δημοσιοποιούνται, με την επιφύλαξη των νόμιμων εξαιρέσεων και χωρίς να υπονομεύεται η εμπιστοσύνη μεταξύ των ενδιαφερόμενων πλευρών, που είναι απαραίτητη προκειμένου να υπάρξουν αποτελεσματικές διαπραγματεύσεις εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η Επιτροπή και το Συμβούλιο διαβαθμίζουν συστηματικά όλα τα έγγραφα που συνδέονται με διαπραγματεύσεις, περιορίζοντας έτσι την πρόσβαση των πολιτών στις πληροφορίες· επιμένει ότι το κοινό πρέπει να έχει πρόσβαση σε όλα τα σχετικά με τις διαπραγματεύσεις έγγραφα, συμπεριλαμβανομένων των εγγράφων επί των οποίων τα μέρη έχουν καταλήξει ήδη σε συμφωνία, με εξαίρεση τα διαβαθμισμένα έγγραφα για τα οποία παρέχεται σαφής αιτιολόγηση ανά περίπτωση, σύμφωνα με το άρθρο 9 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001·

34.  υπενθυμίζει στην Επιτροπή ότι βάσει του άρθρου 218 ΣΛΕΕ το Κοινοβούλιο πρέπει να τηρείται πλήρως και αμέσως ενήμερο σε όλα τα στάδια των διαπραγματεύσεων· καλεί την Επιτροπή να αξιολογεί σε κάθε στάδιο τα έγγραφα και τις πληροφορίες που μπορούν να δημοσιοποιηθούν εκ των προτέρων·

Διαφάνεια των διοικητικών διαδικασιών

35.  υπενθυμίζει ότι η διαφάνεια ισχυροποιεί και συμβάλλει στην εφαρμογή της αρχής της χρηστής διακυβέρνησης όπως προβλέπεται στο άρθρο 41 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και στο άρθρο 298 ΣΛΕΕ· καλεί, ως εκ τούτου, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να διασφαλίζουν ότι οι εσωτερικές διοικητικές διαδικασίες τους θα επιτύχουν τον στόχο αυτό·

36.  ζητεί από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να ορίσουν κοινούς κανόνες για τον τρόπο διεκπεραίωσης των διοικητικών διαδικασιών και για τον τρόπο υποβολής, ταξινόμησης, αποχαρακτηρισμού, καταχώρησης και διάδοσης των διοικητικών εγγράφων· ευελπιστεί στην υποβολή σχετικής νομοθετικής πρότασης σε σύντομο χρονικό διάστημα·

Διαδικασίες επί παραβάσει

37.  θεωρεί λυπηρή την ελάχιστη διαφάνεια που υπάρχει σε σχέση με τις διαδικασίες κλήσης προς συμμόρφωση και επί παραβάσει κατά των κρατών μελών· ζητεί, ειδικότερα, να έχει πρόσβαση το κοινό στα έγγραφα που αποστέλλει η Επιτροπή στα κράτη μέλη στο πλαίσιο των διαδικασιών αυτών καθώς και στις συναφείς απαντήσεις. Ζητεί επίσης την προκαταρκτική δημοσιοποίηση των πληροφοριών που αφορούν την εκτέλεση αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου·

Διαχείριση των διαρθρωτικών ταμείων και άλλα θέματα

38.  καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν πλήρη προσβασιμότητα και ουσιαστική διαφάνεια όσον αφορά τις πληροφορίες σχετικά με τις διαπραγματεύσεις για εθνικά και περιφερειακά επιχειρησιακά προγράμματα·

39.  πιστεύει ότι η διαφάνεια και η προσβασιμότητα σε πλήρη στοιχεία είναι απαραίτητες για την πρόληψη και την καταπολέμηση κάθε κατάχρησης και απάτης· καλεί, σε αυτό το πλαίσιο, την Επιτροπή να καταστήσει υποχρεωτική τη δημοσιοποίηση των στοιχείων όλων των δικαιούχων των διαρθρωτικών ταμείων, συμπεριλαμβανομένων των υπεργολάβων· επαναλαμβάνει ότι απαιτείται πλήρης διαφάνεια όσον αφορά τις δημόσιες δαπάνες στην ΕΕ προκειμένου να διασφαλιστεί λογοδοσία και να καταπολεμηθεί η διαφθορά·

40.  καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί την τήρηση, από πλευράς των κρατών μελών, των υποχρεώσεων ενημέρωσης και επικοινωνίας που ορίζει ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, επιβάλλοντας, εφόσον είναι απαραίτητο, τις προβλεπόμενες κυρώσεις σε περιπτώσεις παραβίασης των εν λόγω υποχρεώσεων·

41.  επισημαίνει ότι, μολονότι έχει σημειωθεί πρόοδος ως προς την παροχή, στον δικτυακό τόπο του Κοινοβουλίου, πληροφοριών σχετικά με τα διάφορα επιδόματα που δικαιούνται οι βουλευτές, και σχετικά με τους κανόνες που τα διέπουν, η εν λόγω πολιτική πρέπει να συνεχιστεί λαμβάνοντας υπόψη τις βέλτιστες πρακτικές στα εθνικά κοινοβούλια, καθώς και τις ενέργειες που έχουν ήδη αναληφθεί από μεμονωμένους βουλευτές· ενθαρρύνει, ως εκ τούτου, όλους τους βουλευτές να συμμετέχουν στην εν λόγω προσπάθεια, δημοσιοποιώντας εκ των προτέρων πληροφορίες που αφορούν τις συγκεκριμένες δραστηριότητές τους και τη χρήση των πόρων, ούτως ώστε το Κοινοβούλιο να πρωτοστατήσει στις προσπάθειες για την επίτευξη διαφάνειας και ανοικτότητας στην ΕΕ, και με στόχο τη βελτίωση της λογοδοσίας για τους δημόσιους πόρους στο κοινό·

42.  παρατηρεί ότι, κάνοντας αλλαγή της πολιτικής διαφάνειας που εφαρμόζει, η ΕΚΤ δημοσιεύει πλέον τα πρακτικά των συνεδριάσεων του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, αλλά εκφράζει τη λύπη του διότι η ΕΚΤ υστερεί ακόμα στο συγκεκριμένο ζήτημα σε σύγκριση με άλλες κεντρικές τράπεζες στον κόσμο· αναμένει την εφαρμογή περαιτέρω μέτρων για τη βελτίωση της διαφάνειας των διαύλων επικοινωνίας της·

43.  ευελπιστεί, επίσης, ότι στο μέλλον θα δημοσιοποιούνται όλα τα έγγραφα που αφορούν τις αποφάσεις που λαμβάνονται στο πλαίσιο της διαδικασίας ελέγχου της ποιότητας των στοιχείων του ενεργητικού, ούτως ώστε να διασφαλιστούν ισότιμες συνθήκες σε ευρωπαϊκό επίπεδο. ευελπιστεί ότι οι απαιτήσεις διαφάνειας θα εφαρμοστούν και στο πλαίσιο του μελλοντικού Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (ΕΕΜ), σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του κανονισμού ΕΕΜ, ο οποίος τίθεται σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2016·

44.  καλεί τη διοργανική επιτροπή που συγκροτήθηκε βάσει του άρθρου 15 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 να εργάζεται πιο ενεργητικά και να υποβάλλει εκθέσεις στις αρμόδιες επιτροπές σχετικά με τα θέματα που συζητούνται· της ζητεί να συνεδριάζει πιο τακτικά και να διοργανώνει εσωτερικές συζητήσεις και διαβουλεύσεις κατόπιν πρόσκλησης υποβολής και εξέτασης αιτημάτων προερχόμενων από την κοινωνία των πολιτών, τον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή και τον Ευρωπαίο Επόπτη Προστασίας Δεδομένων· της ζητεί να ασχοληθεί κατεπειγόντως με τα θέματα που αναφέρονται στο παρόν ψήφισμα·

45.  εκτιμά ότι είναι θεμελιώδους σημασίας να εφαρμόζουν οι υπηρεσίες της ΕΕ ενιαία πολιτική όσον αφορά τις συγκρούσεις συμφερόντων· σημειώνει ότι σε ορισμένες περιπτώσεις η πολιτική που εφαρμόζεται μέχρι σήμερα προβλέπει διατάξεις που αφορούν τη δημοσιοποίηση των βιογραφικών σημειωμάτων και των δηλώσεων ενδιαφέροντος του διευθυντή και των ανώτατων στελεχών· ωστόσο, σημειώνει με ανησυχία ότι η υποχρέωση δημοσιοποίησης των βιογραφικών σημειωμάτων και της δήλωσης ενδιαφέροντος δεν ισχύει για τους εμπειρογνώμονες· καλεί τις υπηρεσίες να επεκτείνουν την εν λόγω υποχρέωση και στους εμπειρογνώμονες·

Επακολούθηση

46.  ζητεί από την Επιτροπή και καλεί τον Γενικό Γραμματέα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να ενημερώνουν το Κοινοβούλιο σχετικά με την εφαρμογή των συστάσεων που περιέχονται στο παρόν ψήφισμα·

47.  καλεί την Επιτροπή να εναρμονίσει τα κριτήρια που αφορούν τη δημοσιοποίηση των δικαιούχων των διαρθρωτικών ταμείων·

o
o   o

48.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή, στον Διαμεσολαβητή, τον Επόπτη Προστασίας Δεδομένων και στο Συμβούλιο της Ευρώπης, και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1) ΕΕ L 145 της 31.5.2001, σ. 43. (2) ΕΕ L 264 της 25.9.2006, σ. 13. (3) ΕΕ C 168 Ε της 16.6.2013, σ. 159. (4) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2014)0203. (5) Συνεκδικασθείσες υποθέσεις C-293/12 και C-594/12. Απόφαση του Δικαστηρίου (τμήμα μείζονος συνθέσεως) της 8ης Απριλίου 2014. (6) Υπόθεση C-362/14. Απόφαση του Δικαστηρίου (τμήμα μείζονος συνθέσεως ) της 6ης Οκτωβρίου 2015. (7) Οδηγία 2006/24/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 15ης Μαρτίου 2006. (8) Απόφαση 2000/520/ΕΚ της Επιτροπής της 26ης Ιουλίου 2000. (9) Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 15ης Ιανουαρίου 2013, που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με το διοικητικό δικονομικό δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ C 440 της 30.12.2015, σ. 17) . (10) Υπόθεση T-144/05, Pablo Munoz κατά Επιτροπής σκέψη 86.