Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 12ης Μαΐου 2016 σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας 2010/18/ΕΕ του Συμβουλίου, της 8ης Μαρτίου 2010, σχετικά με την εφαρμογή της αναθεωρημένης συμφωνίας-πλαισίου για τη γονική άδεια που συνήφθη από τις οργανώσεις BusinessEurope, UEAPME, CEEP και ETUC και με την κατάργηση της οδηγίας 96/34/EK (2015/2097(INI))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 2, 3 παράγραφοι 3 και 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση,
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 8, 10, 153 παράγραφος 1 σημείο i) και το άρθρο 157 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 7, 9, 23, 24 και 33 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
– έχοντας υπόψη την οδηγία 2010/18/ΕΕ του Συμβουλίου, της 8ης Μαρτίου 2010, σχετικά με την εφαρμογή της αναθεωρημένης συμφωνίας-πλαισίου για τη γονική άδεια που συνήφθη από τις οργανώσεις BusinessEurope, UEAPME, CEEP και ETUC και με την κατάργηση της οδηγίας 96/34/EK,
– έχοντας υπόψη την οδηγία 2013/62/ΕΕ του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, για την τροποποίηση της οδηγίας 2010/18/ΕΕ, σχετικά με την εφαρμογή της αναθεωρημένης συμφωνίας-πλαισίου για τη γονική άδεια που συνήφθη από τις οργανώσεις BusinessEurope, UEAPME, CEEP και ETUC, λόγω της τροποποίησης του καθεστώτος της Μαγιότ έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες στις 23 και 24 Μαρτίου 2006 (777751/1/06 REV 1),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Καλύτερη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής: μεγαλύτερη υποστήριξη για το συνδυασμό της επαγγελματικής με την ιδιωτική και την οικογενειακή ζωή» (COM(2008)0635),
– έχοντας υπόψη τη σύσταση της Επιτροπής, της 20ής Φεβρουαρίου 2013, με τίτλο «Επένδυση στα παιδιά: Σπάζοντας τον κύκλο της μειονεξίας» (C(2013)0778),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 11ης Μαρτίου 2015, σχετικά με το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο για τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών: Απασχόληση και κοινωνικές πτυχές στην ετήσια επισκόπηση της ανάπτυξης για το 2015(1),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 9ης Ιουνίου 2015, σχετικά με την στρατηγική της ΕΕ για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών μετά το 2015(2),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 20ής Μαΐου 2015, σχετικά με την άδεια μητρότητας(3),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 8ης Οκτωβρίου 2015, σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας 2006/54/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουλίου 2006, για την εφαρμογή της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα εργασίας και απασχόλησης(4),
– έχοντας υπόψη την μελέτη της Υπηρεσίας Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Μαΐου 2015, με τίτλο “Gender equality in employment and occupation - Directive 2006/54/EC, European Implementation Assessment” (Η ισότητα των φύλων στην απασχόληση και την εργασία - οδηγία 2006/54/ΕΚ, αξιολόγηση της ευρωπαϊκής εφαρμογής),
– έχοντας υπόψη την μελέτη της Γενικής Διεύθυνσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις Εσωτερικές Πολιτικές της Ένωσης με τίτλο “Maternity, paternity and parental leave: Data related to duration and compensation rates in the European Union” (Άδεια μητρότητας, πατρότητας και γονική άδεια: δεδομένα σχετικά με τη διάρκεια και τους συντελεστές αποζημίωσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση),
– έχοντας υπόψη την μελέτη του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας με τίτλο “Promoting parental and paternity leave among fathers” (Προώθηση της γονικής άδειας και της άδειας πατρότητας για τους πατέρες),
– έχοντας υπόψη την έκθεση του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας με τίτλο “Maternity leave provisions in the EU Member States: Duration and allowances” (Διατάξεις σχετικά με τη μητρική άδεια στα κράτη μέλη της ΕΕ: Διάρκεια και επιδόματα) (Eurofound, 2015),
– έχοντας υπόψη την δημοσίευση του 2015 του Eurofound με τίτλο “Promoting uptake of parental and paternity leave among fathers in the European Union” (Προώθηση της χρήσης της γονικής και της πατρικής άδειας από τους πατέρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση),
– έχοντας υπόψη την μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Φεβρουαρίου 2015, με τίτλο “The Implementation of Parental Leave Directive 2010/18/ΕΕ in 33 European Countries” (Η εφαρμογή της οδηγίας 2010/18/ΕΕ για την γονική άδεια σε 33 ευρωπαϊκές χώρες),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 52 του Κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων (A8-0076/2016),
Α. λαμβάνοντας υπόψη τις μικρές πιθανότητες επίτευξης έως το 2020 του στόχου για ποσοστό απασχόλησης της τάξης του 75 % για τις γυναίκες που ορίζεται στη στρατηγική «Ευρώπη 2020» (σήμερα βρίσκεται στο 63,5 %), λαμβάνοντας επιπλέον υπόψη ότι απαιτούνται προορατικές πολιτικές για την στήριξη της εισόδου και της παραμονής των γυναικών στην αγορά εργασίας, για την διατήρηση και την υποστήριξη της επιστροφής των μητέρων στην αγορά εργασίας με στόχο μια σταθερή και αξιοπρεπή απασχόληση, επί ίσοις όροις με τους άνδρες και ότι αναζητούνται ιδίως πολιτικές που ευνοούν μια καλύτερη ισορροπία μεταξύ ιδιωτικής και επαγγελματικής ζωής για όλους τους γονείς·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι το έργο των γονιών στους κόλπους της οικογένειας και η ανατροφή των τέκνων αποτελεί μετρήσιμη συμβολή στην οικονομία και έχει αποφασιστική σημασία και από την άποψη της δημογραφικής εξέλιξης της Ευρώπης·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία 96/34/ΕΚ αναγνωρίζει την εξισορρόπηση μεταξύ επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής ως ξεχωριστό θέμα, ενώ η οδηγία 2010/18/EΕ ορίζει ότι όλοι οι εργαζόμενοι έχουν δικαίωμα σε μη αμειβόμενη γονική άδεια τεσσάρων μηνών, από την οποία ένας μήνας πρέπει να παρέχεται χωρίς δυνατότητα μεταβίβασης, λαμβάνοντας υπόψη ότι η αρχή της ισότητας των φύλων στην απασχόληση είναι πλέον κατοχυρωμένη στη νομοθεσία της ΕΕ, εκτιμώντας ότι η ισότητα των σταδιοδρομιών μεταξύ ανδρών και γυναικών, μεταξύ άλλων και μέσω του μηχανισμού της γονικής άδειας, έχει τη δυνατότητα να συμβάλει στην επίτευξη του στόχου για ποσοστό απασχόλησης 75 % που προβλέπεται στη στρατηγική «Ευρώπη 2020» αλλά και να επιλύσει το πρόβλημα της μεγαλύτερης τρωτότητας των γυναικών έναντι της εξαθλίωσης, συμβάλλοντας εξάλλου κατά τρόπο μετρήσιμο στην οικονομία, γεγονός σημαντικό δεδομένων των δημογραφικών τάσεων στην Ευρώπη·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τα διαθέσιμα δεδομένα, οι μη αμειβόμενες ή οι κακώς αμειβόμενες άδειες για οικογενειακούς λόγους συνεπάγονται μικρούς συντελεστές συμμετοχής και ότι οι πατέρες κάνουν μικρή χρήση των δικαιωμάτων τους σε γονική άδεια· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πλήρως ή και εν μέρει μη μεταβιβάσιμες και ικανοποιητικά αμειβόμενες γονικές άδειες χρησιμοποιούνται κατά πιο ισορροπημένο τρόπο και από τους δύο γονείς και βοηθούν στην μείωση των διακρίσεων κατά των γυναικών στην αγορά εργασίας·
Ε. εκτιμώντας ότι ένα μεικτό μοντέλο στο οποίο συνυπάρχουν άδεια μητρότητας, άδεια πατρότητας και κοινή άδεια όπως είναι, παραδείγματος χάριν, η γονική άδεια, επιτρέπει σε αμφότερους τους γονείς να αποφασίζουν από κοινού και υπό φυσιολογικές συνθήκες το πως μπορούν να διαχειριστούν τις άδειές τους με τρόπο που εξυπηρετεί όσο το δυνατόν καλύτερα το συμφέρον των παιδιών τους και αφού λάβουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες της εργασίας τους·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η γονική άδεια έχει μακροπρόθεσμα οφέλη στην ανάπτυξη των παιδιών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο των σχετικών δημοσίων πολιτικών που ισχύουν, το ποσοστό συμμετοχής των πατέρων στις γονικές άδειες στα κράτη μέλη της Ένωσης αυξάνεται αλλά παραμένει χαμηλό, με 10 % μόνο των πατέρων να ζητούν τουλάχιστον μία ημέρα γονικής άδειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, αντιθέτως, 97 % των γυναικών κάνουν χρήση των γονικών αδειών που προορίζονται και για τους δύο γονείς·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι έρευνες του Eurofound έχουν υποδείξει παράγοντες που επηρεάζουν τη χρήση της πατρικής άδειας από τους πατέρες, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται το επίπεδο της αποζημίωσης, η ελαστικότητα του συστήματος αδειών, η διαθεσιμότητα των πληροφοριών, η διαθεσιμότητα και η ελαστικότητα των υπηρεσιών φροντίδας παιδιών, και ο βαθμός στον οποίο οι εργαζόμενοι ανησυχούν σχετικά με τον αποκλεισμό από την αγορά εργασίας όταν χρησιμοποιούν την άδεια· λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλοί ερευνητές(5) υποστηρίζουν ότι οι πατέρες που χρησιμοποιούν την άδεια πατρότητας οικοδομούν καλύτερη σχέση με τα παιδιά τους και έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στην μελλοντική ανατροφή των παιδιών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, συνεπώς, τα ζητήματα αυτά πρέπει να αντιμετωπιστούν·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι στο σύνολό της, η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει σοβαρό δημογραφικό πρόβλημα διότι οι συντελεστές γεννητικότητας μειώνονται στα περισσότερα κράτη μέλη· λαμβάνοντας υπόψη ότι για να είναι μια οικογενειακή πολιτική δίκαιη τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες οφείλει να βελτιώνει τις προοπτικές των γυναικών στην αγορά εργασίας, να επιδρά θετικά στην ισορροπία επαγγελματικού και ιδιωτικού βίου, να μειώνει τις αποκλίσεις όσον αφορά τους μισθούς, τις συντάξεις και τα ισόβια εισοδήματα των δύο φύλων και να έχει θετικό αντίκτυπο στις δημογραφικές τάσεις·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τη Eurostat, ο αριθμός των ατόμων που πήραν γονική άδεια το 2010 ανήλθε σε 3 518 600 και ότι από τα άτομα αυτά μόλις οι 94 800 (2,7 %) ήταν άντρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με έρευνα του Eurofound (6), το χάσμα μεταξύ των φύλων όσον αφορά τη συμμετοχή τους στην απασχόληση συνεπάγεται σοβαρές απώλειες για τις ευρωπαϊκές οικονομίες της τάξης των 370 δισεκατομμυρίων EUR περίπου για το 2013·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή, από κοινού με τα κράτη μέλη, οφείλει να λάβει συγκεκριμένα μέτρα προς την κατεύθυνση ενός νέου τρόπου οργάνωσης της απασχόλησης, κάνοντας χρήση πιο ευέλικτων μοντέλων που θα επιτρέπουν στους γονείς, μέσω μηχανισμών για τη συμφιλίωση της επαγγελματικής και της οικογενειακής ζωής, να ασκούν αποτελεσματικά τα γονικά τους καθήκοντα· λαμβάνοντας υπόψη ότι τέτοιου είδους μέτρα μπορούν να συμβάλουν στην άμβλυνση των διακρίσεων που υφίστανται οι γυναίκες και να τις βοηθήσουν να εισέλθουν, να παραμείνουν ή να επιστρέψουν στην αγορά εργασίας χωρίς πιέσεις οικονομικής ή κοινωνικής φύσης·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η γονική άδεια δεν συντελεί μόνο στην ισότητα μεταξύ των φύλων και στην πρόσβαση των γυναικών στην απασχόληση αλλά επιπλέον επιτρέπει στους γονείς να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους έναντι των παιδιών τους·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι ζωτικής σημασίας η εξασφάλιση του δικαιώματος της γυναίκας να συνδυάζει ένα επάγγελμα με δικαιώματα με τη μητρότητα ως δικαίωμα χωρίς να υφίσταται συνέπειες για την επιλογή της αυτή, και τούτο όταν είναι γνωστό ότι οι γυναίκες εξακολουθούν να υφίστανται τις χειρότερες συνέπειες και τις περισσότερες διακρίσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διακρίσεις αυτές περιλαμβάνουν για παράδειγμα άσκηση πίεσης από εργοδότες σε γυναίκες, κατά τη διάρκεια των συνεντεύξεων για ενδεχόμενη πρόσληψή τους, όταν ερωτώνται εάν έχουν παιδιά και τι ηλικίας, με σκοπό να επηρεαστούν οι αποφάσεις των γυναικών και να μπορούν οι εργοδότες να επιλέγουν άτεκνους εργαζόμενους που είναι 'περισσότερο διαθέσιμοι' καθώς και άσκηση πίεσης οικονομικής και εργασιακής φύσεως σε εργαζόμενες γυναίκες προκειμένου να μη λαμβάνουν άδεια μητρότητας·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι μία από τις παραμέτρους που περιορίζουν την πρόσβαση και την παραμονή των γυναικών στην αγορά εργασίας αφορά την ευθύνη που αναλαμβάνουν για τη φροντίδα παιδιών με αναπηρία και άρα χωρίς δυνατότητα αυτονομίας και/ή ατόμων που ανήκουν σε μειονεκτούσες κατηγορίες και ομάδες·
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι σε περίπτωση ανυπαρξίας διατάξεων περί αδείας ή εικαζόμενης ανεπάρκειας αυτών, θα μπορούσαν οι κοινωνικοί εταίροι, μέσω των συλλογικών συμβάσεων, να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη θέσπιση νέων διατάξεων για τη μητρική και πατρική άδεια και τη γονική άδεια, ή στην επικαιροποίηση των διατάξεων που ήδη υπάρχουν·
ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ισορροπία μεταξύ της οικογενειακής και της επαγγελματικής ζωής αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα το οποίο πρέπει να διασφαλίζεται πλήρως σε κάθε κείμενο της ΕΕ που θα μπορούσε να έχει αντίκτυπο στο πλαίσιο αυτό· λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει γενικά να αναδεικνύεται η σημασία που έχουν τα 'φιλικά προς την οικογένεια' εργασιακά περιβάλλοντα·
ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ συμμορφώνονται ήδη με τις ελάχιστες απαιτήσεις της οδηγίας 2010/18/EΕ για τη γονική άδεια και ότι σε πολλά κράτη μέλη οι εθνικές διατάξεις υπερβαίνουν αυτές τις απαιτήσεις·
ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να προωθήσουν, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, πρότυπα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης που προσδίδουν ουσιαστικό περιεχόμενο στο δικαίωμα της συμφιλίωσης επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής·
ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαφορές στη χρήση αδειών μητρότητας, πατρότητας και γονικών από γυναίκες και τους άντρες παραπέμπει σε καταφανή διάκριση εις βάρος των γυναικών όσον αφορά την φροντίδα των παιδιών και τη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε πολλά κράτη μέλη, τα μέτρα που ελήφθησαν προκειμένου να ενθαρρυνθούν οι άνδρες να αναλάβουν ίσο μερίδιο οικογενειακών ευθυνών δεν οδήγησαν σε ικανοποιητικά αποτελέσματα·
ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η παροχή επαρκούς, εξατομικευμένης και αμειβόμενης γονικής άδειας έχει καίρια σημασία για να μπορούν τα ζευγάρια του ιδίου φύλου που αποκτούν παιδιά να εξισορροπούν την επαγγελματική και προσωπική ζωή τους·
Κ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες που ασκούν το δικαίωμά τους στην ισορροπία επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής παίρνοντας γονική άδεια αντιμετωπίζονται με δυσπιστία όταν επιστρέφουν στην αγορά εργασίας, γεγονός που οδηγεί σε λιγότερο ευνοϊκούς όρους εργασίας και σε επισφαλείς συμβάσεις·
Η μεταφορά της οδηγίας
1. υπογραμμίζει ότι οι διατάξεις που είναι αναγκαίες για την μεταφορά της οδηγίας 2010/18/ΕΕ προσλαμβάνουν ποικίλες μορφές αναλόγως των κρατών μελών· φρονεί ως εκ τούτου ότι η μεταφορά οφείλει να συνάδει πλήρως με την ισχύουσα νομοθεσία στο πεδίο της συλλογικής διαπραγμάτευσης μεταξύ κοινωνικών εταίρων·
2. θεωρεί, δεδομένου ότι δεν ακολούθησαν όλα τα κράτη τη χωριστή ή την ακολουθιακή προσέγγιση της ΕΕ ως προς τις μητρικές και πατρικές άδειες, ότι η ταξινόμηση των διαφορετικών τύπων αδειών σε επίπεδο ΕΕ είναι δύσκολη·
3. υπενθυμίζει ότι ο κανονιστικός υπερθεματισμός από τα κράτη μέλη μπορεί να αυξήσει την πολυπλοκότητα της κανονιστικής ρύθμισης και, κατά συνέπεια, να μειώσει τη συμμόρφωση· ζητεί από τα κράτη μέλη να καταβάλουν προσπάθειες ώστε να μην προσθέτουν γραφειοκρατικές επιβαρύνσεις στη μεταφορά της νομοθεσίας της ΕΕ·
4. παροτρύνει τα κράτη μέλη που δεν το έχουν πράξει ακόμη να θέσουν εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος στην διάθεση της Επιτροπής τους πίνακες αντιστοιχίας μεταξύ των διατάξεων της οδηγίας και των μέτρων μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο· θεωρεί ότι έχει ζωτική σημασία για τα κράτη μέλη να μπορούν να εξασφαλίζουν την ύπαρξη των απαραίτητων μέσων επιθεώρησης για να εξακριβώνεται η ορθή τήρηση των νομοθετικών ρυθμίσεων όσον αφορά την προστασία των δικαιωμάτων των γονέων· παροτρύνει την Επιτροπή να παρακολουθεί προσεκτικά την εφαρμογή της οδηγίας στα κράτη μέλη για να εξασφαλίζει ότι δεν θα γίνεται κατάχρηση της παρεχόμενης προσαρμοστικότητας· θεωρεί ότι η αρχή της ανταλλαγής ορθών πρακτικών συνιστά χρήσιμο μέσο για την επίτευξη αυτών των στόχων·
5. εκφράζει τη λύπη του διότι υφίστανται αποκλίσεις μεταξύ των μέτρων μεταφοράς της οδηγίας στο πεδίο εφαρμογής, με αποτέλεσμα να θεσπίζονται καθεστώτα κατά το μάλλον ή ήττον ευνοϊκά για τους εργαζομένους αναλόγως του τομέα στον οποίο απασχολούνται (αυξημένη προστασία παρέχεται σε ολόκληρη την ΕΕ από τον δημόσιο τομέα, γεγονός που τον καθιστά πρωτοπόρο σε σχέση με τον ιδιωτικό) ή αναλόγως της διάρκειας της εργασιακής τους σύμβασης· συνιστά, προς τον σκοπό αυτό, να ληφθούν όλα τα δυνατά μέτρα που θα επιτρέψουν την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή της οδηγίας τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα· τονίζει ότι το δικαίωμα της γονικής άδειας πρέπει να είναι εγγυημένο για όλους, ανεξαρτήτως φύλου και χωρίς διακρίσεις, ανεξαρτήτως τομέα απασχόλησης ή τύπου σύμβασης εργασίας δυνάμει της οποίας απασχολούνται οι εργαζόμενοι γονείς·
6. εκφράζει την ικανοποίησή του διότι ορισμένα κράτη μέλη μετέφεραν τις διατάξεις της οδηγίας πέραν του ελάχιστου πεδίου εφαρμογής της, δίνοντας την δυνατότητα σε ελεύθερους επαγγελματίες, μαθητευόμενους, ζευγάρια ιδίου φύλου και σε γονείς υιοθετημένων παιδιών να επωφεληθούν από αυτήν·
7. πιστεύει ακράδαντα ότι η παροχή κοινωνικής πρόνοιας εμπίπτει στην αρμοδιότητα των κρατών μελών·
8. καλεί τα κράτη μέλη να εγκρίνουν κοινωνικές πολιτικές προσανατολισμένες στην οικογένεια που θα προβλέπουν την παροχή όλων των ευεργετημάτων που καθορίζει η οδηγία σε περίπτωση παρατεταμένης παραμονής στο εξωτερικό γονέων που προσπαθούν να ολοκληρώσουν διαδικασία διεθνούς υιοθεσίας·
9. σημειώνει ότι, μία δεκαετία και παραπάνω από τη μεταφορά της οδηγίας 96/34/ΕΚ στα κράτη μέλη, η χρήση των γονικών αδειών εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από ανισότητα μεταξύ των φύλων, παρατηρεί την σημαντική ανισομέρεια που υφίσταται μεταξύ κρατών μελών όσον αφορά την ανώτατη διάρκεια της γονικής άδειας, τις σχετικές ρυθμιστικές προβλέψεις και τα συστήματα αποδοχών κατά τη διάρκεια της άδειας· φρονεί ότι το ζήτημα των αποδοχών κατά τη διάρκεια της άδειας είναι καθοριστικής σημασίας ώστε να διασφαλιστεί ότι οι χαμηλόμισθοι γονείς και οι μονογονεϊκές οικογένειες επωφελούνται σε ισότιμη βάση με όλους τους υπόλοιπους γονείς· εκφράζει την ικανοποίησή του για τα διάφορα μέτρα που θεσπίσθηκαν για να ενθαρρύνουν τους πατέρες να λαμβάνουν γονική άδεια· αναγνωρίζει τον ρόλο της ΕΕ στην προσπάθεια να επικεντρωθεί η προσοχή των κρατών μελών στην ανάγκη ανάληψης δράσης και διασφάλισης της ανταλλαγής συμβουλών και βοήθειας για εκείνα τα κράτη μέλη που τις χρειάζονται, ιδίως στον τομέα των δικαιωμάτων κοινωνικής πρόνοιας· φρονεί ότι η Επιτροπή οφείλει να προτείνει μέτρα προκειμένου να ενθαρρυνθούν οι πατέρες να λαμβάνουν περισσότερες γονικές άδειες και εκτιμά ότι τα κράτη μέλη οφείλουν να προωθήσουν μια αποτελεσματικότερη ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών σε αυτό τον τομέα·
10. λαμβάνει υπό σημείωση την επιλογή ορισμένων κρατών μελών να περιορίσουν την πρόσβαση στα δικαιώματα κοινωνικής ασφάλισης σε μια περίοδο μικρότερη της ανώτατης διάρκειας της γονικής άδειας, περιορίζοντας ως εκ τούτου την πραγματική χρήση της εν λόγω ανώτατης διάρκειας από τους γονείς·
11. καλεί τα κράτη μέλη, από κοινού με την Επιτροπή, να μεριμνούν ώστε τα οικογενειακά δικαιώματα που εκχωρούνται από τις δημόσιες πολιτικές, συμπεριλαμβανομένης της γονικής άδειας, να είναι ίσα από άποψη ατομικών δικαιώματα και εξίσου προσβάσιμα και για τους δύο γονείς, ώστε να ενθαρρύνονται αυτοί στην προσπάθειά τους να επιτύχουν καλύτερη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, κάτι που είναι προς το συμφέρον των παιδιών τους· επισημαίνει ότι τούτα τα δικαιώματα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο εξατομικευμένα για να μπορέσει να επιτευχθεί ο στόχος του ποσοστού απασχόλησης 75 % γυναικών και ανδρών που ορίζεται στη στρατηγική «Ευρώπη 2020» και για να προωθηθεί η ισότητα των φύλων· φρονεί ότι πρέπει να δίνεται στους γονείς μια ορισμένη ευελιξία σε σχέση με τη χρήση της γονικής άδειας και ότι δεν πρέπει επ’ ουδενί να αποτελεί κάτι τέτοιο εμπόδιο στις προσπάθειες επίτευξης του ποσοστού απασχόλησης 75 % γυναικών και ανδρών που ορίζεται στη στρατηγική «Ευρώπη 2020»· εκτιμά ότι το σύστημα που θα υιοθετήσουν οι κοινωνικοί εταίροι πρέπει να προβλέπει ότι ένα σημαντικό τμήμα της άδειας θα εξακολουθήσει να είναι μη μεταβιβάσιμο· υπογραμμίζει ότι αμφότεροι οι γονείς πρέπει να αντιμετωπίζονται επί ίσοις όροις από άποψη δικαιωμάτων ως προς τα εισοδήματα και τη διάρκεια της γονικής άδειας·
12. τονίζει ότι οικογένειες με παιδιά και γονείς που έχουν διακόψει την σταδιοδρομία τους για να τα αναθρέψουν δεν υφίστανται μόνο μείωση των εισοδημάτων τους αλλά επιβαρύνονται επίσης με υψηλότερες δαπάνες, ενώ δεν αναγνωρίζεται δεόντως η προσφορά τους ως γονέων·
13. λαμβάνει υπό σημείωση την ευελιξία που παρέχει η οδηγία στα κράτη μέλη ως προς τον καθορισμό των τύπων της γονικής άδειας - μεταξύ αδείας κατά πλήρη χρόνο και αδείας κατά μερικό χρόνο, ή ως προς τις περιόδους εργασίας ή την προκαταρκτική γνωστοποίηση που τίθενται ως προϋπόθεση για την χορήγηση γονικής άδειας· παρατηρεί ότι, σε ορισμένα κράτη μέλη, οι εργαζόμενοι σε άτυπες μορφές εργασίας, όπως είναι οι συμβάσεις ορισμένου χρόνου(7) και οι συμβάσεις μηδενικού ωραρίου(8) δεν περιλαμβάνονται πάντοτε σε αυτά τα μέτρα και εκφράζει την ανησυχία του σχετικά με το ενδεχόμενο κατάχρησης αυτών των τύπων συμβάσεων εργασίας· εκφράζει την ικανοποίησή του για τις πρωτοβουλίες που έλαβαν τα κράτη μέλη προκειμένου να εξασφαλίσουν στους εργαζομένους έναν μέγιστο βαθμό ευελιξίας στο πλαίσιο αυτό, ώστε η γονική άδεια να ανταποκρίνεται στην επαγγελματική και ιδιωτική τους κατάσταση· κρίνει ότι όλες οι ρυθμίσεις πρέπει να στοχεύουν στην αύξηση των γονικών αδειών·
14. επισημαίνει ότι η επιστροφή στην εργασία μετά τη γονική άδεια μπορεί να είναι μια δύσκολη και αγχωτική κατάσταση τόσο για τον γονέα όσο και για το παιδί· καλεί τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν πολιτικές για την οικογένεια που θα διευκολύνουν την σταδιακή και απρόσκοπτη επιστροφή στην εργασία, καθώς και μια συνολική βέλτιστη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικού και προσωπικού βίου, εξετάζοντας παράλληλα τις επιλογές της τηλε-εργασίας, της κατ’ οίκον εργασίας και της έξυπνης εργασίας, κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μην δημιουργηθούν από τις πολιτικές αυτές πρόσθετες επιβαρύνσεις στους εργαζόμενους·
15. καλεί τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν επίσης για τον ασφαλή προγραμματισμό των επιχειρήσεων και να λάβουν ιδιαιτέρως υπόψη τις ανάγκες των πολύ μικρών, των μικρών και των μεσαίων επιχειρήσεων·
16. καλεί την Επιτροπή να βελτιώσει και να ενισχύσει τις διατάξεις της οδηγίας 2010/18/ΕΕ σχετικά με τις προϋποθέσεις πρόσβασης και τους τρόπους εφαρμογής της γονικής άδειας για γονείς παιδιών με αναπηρία ή παιδιών που πάσχουν από σοβαρή ασθένεια ή από χρόνια αναπηρία, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τις βέλτιστες πρακτικές που εφαρμόζονται σε κράτη μέλη (παράταση του ηλικιακού ορίου του παιδιού όσον αφορά τη γονική άδεια ή την φροντίδα του παιδιού, δυνατότητα πρόσβασης σε εργασία υπό καθεστώς μερικής απασχόλησης μετά την επιστροφή στην εργασία, παράταση της περιόδου άδειας, κλπ.)·
17. τονίζει την ανάγκη να εξασφαλίζονται ευνοϊκές συνθήκες για την επιστροφή στην εργασία του εργαζομένου που πήρε γονική άδεια· έχει ιδίως κατά νου την επιστροφή στην ίδια θέση εργασίας ή σε ισοδύναμη ή παρόμοια θέση εργασίας, σύμφωνα με τη σύμβαση ή την εργασιακή σχέση, τις τροποποιήσεις στο ωράριο και/ή στην οργάνωση της επαγγελματικής ζωής κατά την επιστροφή στην επαγγελματική δραστηριότητα (συμπεριλαμβανομένης της υποχρέωσης να αιτιολογεί ο εργοδότης τυχόν απόρριψη αιτήσεως) προκειμένου να υπάρξουν περίοδοι κατάρτισης, προστασία έναντι απολύσεως ή δυσμενούς μεταχείρισης ως αποτέλεσμα αιτήσεως ή χρήσεως γονικής άδειας και περίοδος προστασίας μετά την επιστροφή για λόγους προσαρμογής·
Για μία αποτελεσματική οδηγία που θα ανταποκρίνεται στην πρόκληση της εξισορρόπησης επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής
18. παρατηρεί ότι η Επιτροπή απέσυρε το σχέδιο οδηγίας σχετικά με την άδεια μητρότητας καθώς και ότι δεν προτίθεται, στο πλαίσιο του χάρτη πορείας με τίτλο «Νέα αρχή για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενες οικογένειες όσον αφορά την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής», να δημοσιεύσει στο στάδιο αυτό τελική έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας περί γονικής άδειας· καλεί την Επιτροπή, παρά την συμμόρφωσή της με την αρχή της επικουρικότητας, να καταθέσει νέα φιλόδοξη πρόταση που θα κάνει πραγματικότητα μια καλύτερη ισορροπία επαγγελματικού και ιδιωτικού βίου·
19. πιστεύει ότι οι πολιτικές συζητήσεις πρέπει να επικεντρωθούν και σε μία σειρά μη νομοθετικών πρωτοβουλιών για να τονίσουν, από κοινού με τα κράτη μέλη και την κοινωνία των πολιτών, την προσφορά των γονέων και την ανάγκη εναρμόνισης της οικογενειακής με την επαγγελματική ζωή·
20. πιστεύει ότι πρέπει να εξετασθεί το ενδεχόμενο μιας ευρείας μη-νομοθετικής πρωτοβουλίας για την προαγωγή της συμφιλίωσης επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής στα κράτη μέλη·
21. πιστεύει, δεδομένου του αλληλοεπικαλυπτόμενου χαρακτήρα των διαφόρων κατηγοριών οικογενειακών αδειών, ότι απαιτείται συνοχή μεταξύ των διαφόρων κειμένων σε επίπεδο ΕΕ, με την ενεργή ανάμειξη των κοινωνικών εταίρων, ούτως ώστε να προσφέρεται στις οικογένειες η προοπτική μιας σειράς αδειών για ολόκληρο τον κύκλο ζωής που θα προάγει τον ίσο επιμερισμό των ευθυνών μέριμνας μεταξύ γυναικών και ανδρών· παροτρύνει προς τον σκοπό αυτόν την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο ενεργοποίησης της ρήτρας επανεξέτασης της ευρωπαϊκής νομοθεσίας σχετικά με την γονική άδεια· φρονεί ότι απαιτείται μια πιο ευκρινώς διατυπωμένη νομοθεσία που θα εξαλείφει την πολυπλοκότητα, θα βελτιώνει τη συμμόρφωση και θα προστατεύει τους εργαζομένους·
22. καλεί τους κοινωνικούς εταίρους, βάσει της έκθεσης της Επιτροπής που δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο του 2015, να αντιμετωπίσουν τις ελλείψεις της οδηγίας για τη γονική άδεια ως προς την πλήρη υλοποίηση των στόχων περί ισορροπίας επαγγελματικού-ιδιωτικού βίου, συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας, δημογραφικών προβλημάτων και συμμετοχής των ανδρών στα οικιακά καθήκοντα, συμπεριλαμβανομένης της φροντίδας των παιδιών και άλλων εξαρτώμενων ατόμων· φρονεί ότι θα πρέπει να ληφθούν αποτελεσματικότερα μέτρα για την ενθάρρυνση της δικαιότερης κατανομής των οικογενειακών ευθυνών μεταξύ ανδρών και γυναικών·
23. τονίζει ότι οι όποιες ρυθμίσεις των θεμάτων περί γονικής άδειας δεν μπορούν να θεωρηθούν ικανοποιητικές εάν δεν συνδέονται στενά με επαρκείς αποδοχές· παρατηρεί ότι, όταν δεν υφίστανται διατάξεις περί αδείας ή όταν οι υφιστάμενες θεωρούνται ανεπαρκείς, οι κοινωνικοί εταίροι δύνανται, μέσω συλλογικών συμβάσεων, να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη θέσπιση νέων διατάξεων για τη μητρική και πατρική άδεια και τη γονική άδεια, ή στην επικαιροποίηση των ήδη ισχυουσών· καλεί τα κράτη μέλη, κατόπιν συμφωνίας με τους κοινωνικούς εταίρους, να επανεξετάσουν το σύστημά τους για την οικονομική αποζημίωση της γονικής άδειας και να επιχειρήσουν να συμφωνήσουν επί ενός επιπέδου αξιοπρεπούς και επαρκούς υποκατάστασης εισοδήματος που θα μπορεί να λειτουργήσει ως κίνητρο για να ζητούν και οι άνδρες γονική άδεια πέραν της ελάχιστης χρονικής περιόδου που εξασφαλίζει η οδηγία·
24. εκτιμά ότι η προαγωγή της εξατομίκευσης του δικαιώματος αδείας και τα θετικά μέτρα υπέρ του ρόλου του πατέρα, είναι καίριας σημασίας για την επίτευξη μιας ισορροπημένης μεταξύ των φύλων συμφιλίωσης επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής·
25. ζητεί από την Επιτροπή και τους κοινωνικούς εταίρους να διερευνήσουν τη δυνατότητα επέκτασης της ελάχιστης διάρκειας της γονικής άδειας από τέσσερις σε έξι τουλάχιστον μήνες με σκοπό την βελτίωση της ισορροπίας οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής·
26. υπογραμμίζει ότι ένας καλύτερος συντονισμός και μια μεγαλύτερη συνοχή και προσβασιμότητα των συστημάτων αδειών (μητρότητας, πατρότητας ή γονική) στα κράτη μέλη αυξάνει το ποσοστό συμμετοχής και την συνολική αποτελεσματικότητα· υπογραμμίζει ότι προς τούτο χρειάζεται επειγόντως ευρωπαϊκή οδηγία που θα θεσπίζει άδεια πατρότητας ελάχιστης διάρκειας τουλάχιστον δύο εβδομάδων·
27. υπογραμμίζει την ανάγκη να επεκταθεί η περίοδος κατά τη διάρκεια της οποίας θα μπορούν και οι δύο γονείς να ασκούν το δικαίωμά τους σε γονική άδεια· καλεί την Επιτροπή και τους κοινωνικούς εταίρους να αυξήσουν τα όρια ηλικίας του παιδιού εντός των οποίων μπορεί να ληφθεί γονική άδεια· καλεί επίσης την Επιτροπή και τους κοινωνικούς εταίρους να λάβουν υπόψη τους το ενδεχόμενο παράτασης της γονικής άδειας για γονείς παιδιών με αναπηρίες ή μακροχρόνιες ασθένειες πέραν των επίσημων προβλεπόμενων ορίων που περιέχει η οδηγία·
28. καλεί τα κράτη μέλη και τους κοινωνικούς εταίρους να εξαλείψουν τα πολυάριθμα εμπόδια που ενέχει η επιστροφή στην εργασία μετά από γονική άδεια μεγάλης διάρκειας, ώστε η άδεια αυτή να μη μετατραπεί σε παγίδα αποκλεισμού από την αγορά εργασίας· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η ισότητα ανδρών και γυναικών μπορεί να επιτευχθεί μόνο με μια δίκαιη ανακατανομή μεταξύ αμειβόμενης και μη αμειβόμενης εργασίας καθώς και μεταξύ ευθυνών εργασίας, οικογένειας και φροντίδας·
29. καλεί τα κράτη μέλη να συνεχίσουν τις προσπάθειές τους προς μια μεγαλύτερη σύγκλιση όσον αφορά την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών στο πεδίο της εξισορρόπησης επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής και να προσέξουν ιδιαιτέρως τις πολιτικές οι οποίες διευκολύνουν την είσοδο, την παραμονή και την επιστροφή των μητέρων στην αγορά εργασίας και την συμμετοχή των πατέρων στην οικογενειακή ζωή και αυξάνουν τον αριθμό των πατέρων που ζητούν γονικές άδειες· παροτρύνει την Επιτροπή, από κοινού με τα κράτη μέλη, να παρακολουθούν και να προαγάγουν τις ενέργειες αυτές·
30. φρονεί, προκειμένου για την επίτευξη των στόχων της Βαρκελώνης και εκ παραλλήλου με νομοθετικά μέτρα που ευνοούν την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής, ότι τα κράτη μέλη, υποστηριζόμενα οικονομικώς από διάφορα μέσα της ΕΕ, οφείλουν να μεριμνήσουν για την δημιουργία υψηλής ποιότητας, ανοικτών σε όλους, οικονομικά προσιτών και προσβάσιμων υπηρεσιών βρεφονηπιακής μέριμνας, δημοσίων ή ιδιωτικών, διαθέσιμων από τη στιγμή που ο γονιός αποφασίζει να επιστρέψει στην αγορά εργασίας και επικεντρωμένων ιδίως σε οικογένειες φτωχές και απειλούμενες από κοινωνικό αποκλεισμό·
31. καλεί τα κράτη μέλη να ευαισθητοποιήσουν περισσότερο τους γονείς ως προς τα οφέλη για τα παιδιά τους και για τους ιδίους από τη συμμετοχή σε προγράμματα προσχολικής εκπαίδευσης και φροντίδας· καλεί τα κράτη μέλη να προσαρμόσουν το σχεδιασμό και τα κριτήρια επιλεξιμότητας των υψηλής ποιότητας και ανοικτών σε όλους υπηρεσιών παροχής προσχολικής εκπαίδευσης και φροντίδας στις ολοένα και πιο ποικίλες μορφές οργάνωσης του χρόνου εργασίας, ώστε να μπορούν να βοηθήσουν τους γονείς στην προσπάθεια τήρησης των επαγγελματικών τους υποχρεώσεων ή εξεύρεσης εργασίας, χωρίς όμως να χάνουν από το επίκεντρο της προσοχής τους τα συμφέροντα του παιδιού·
32. πιστεύει ότι μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στο ζήτημα της ισότητας των φύλων - συμπεριλαμβανομένων πολιτικών για την υπερκέραση των στερεοτύπων ως προς τους ρόλους των φύλων - και της συμφιλίωσης της εργασίας με την οικογενειακή ζωή στη μελλοντική νομοθεσία της ΕΕ θα δώσει συνοχή και διαφάνεια στην προσπάθεια και θα συμβάλει στην προαγωγή της συμφιλίωσης της εργασίας με την οικογενειακή ζωή από την σκοπιά του φύλου· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καταβάλουν προσπάθειες για την καλύτερη ευαισθητοποίηση της κοινωνίας ως προς τα δικαιώματα και τα μέσα ένδικης προστασίας σε σχέση με την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής·
33. καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει τη θετική επίδραση των πρωτοβουλιών που συνδέονται με τη συμφιλίωση ζωής και εργασίας, με σκοπό την αναδιανομή οικογενειακών υποχρεώσεων, υποχρεώσεων μέριμνας και οικιακών υποχρεώσεων και να επεκτείνει τις ειδικές ευθύνες όσων φροντίζουν ανάπηρα ή εξαρτώμενα παιδιά και/ή άτομα που ανήκουν σε μειονεκτούσες κατηγορίες και ομάδες·
o o o
34. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.