Parlament Europejski,

–  uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 194,

–  uwzględniając porozumienie paryskie zawarte w grudniu 2015 r. podczas 21. Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zmian Klimatu (COP 21),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 15 grudnia 2011 r. zatytułowany „Plan działania w zakresie energii do roku 2050” (COM(2011)0885),

–  uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Strategia UE w zakresie ogrzewania i chłodzenia” (COM(2016)0051),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 25 lutego 2015 r. zatytułowany „Strategia ramowa na rzecz stabilnej unii energetycznej opartej na przyszłościowej polityce w dziedzinie klimatu” (COM(2015)0080),

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 23 i 24 października 2014 r. w sprawie ram polityki klimatyczno-energetycznej do roku 2030,

–  uwzględniając trzeci pakiet energetyczny,

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE z dnia 25 października 2012 r. w sprawie efektywności energetycznej, zmiany dyrektyw 2009/125/WE i 2010/30/UE oraz uchylenia dyrektyw 2004/8/WE i 2006/32/WE,

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków,

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniającą i w następstwie uchylającą dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE,

–  uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Plan działania prowadzący do przejścia na konkurencyjną gospodarkę niskoemisyjną do 2050 r.”(COM(2011)0112),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 lutego 2014 r. w sprawie ram polityki w zakresie klimatu i energii do roku 2030(1),

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1291/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające „Horyzont 2020” – program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji (2014–2020) oraz uchylające decyzję nr 1982/2006/WE(2),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie oszczędnego gospodarowania zasobami: ku gospodarce o obiegu zamkniętym(3),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 grudnia 2015 r. zatytułowaną „W kierunku europejskiej unii energetycznej”(4),

–  uwzględniając art. 52 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii oraz opinię Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (A8-0232/2016),

A.  mając na uwadze, że niemal 50 % końcowego zapotrzebowania UE na energię użytkuje się do celów ogrzewania i chłodzenia, z czego 80 % zużywa się w budynkach; mając na uwadze, że sektor ciepłowniczy i chłodniczy powinien realizować postanowienia zawarte w porozumieniu paryskim w sprawie zmiany klimatu (COP 21) z 2015 r.; mając na uwadze, że sektor ciepłowniczy i chłodniczy kompatybilny z unijnymi celami w obszarze energii i klimatu musi opierać się w 100 % na odnawialnych źródłach energii najpóźniej do 2050 r., co można osiągnąć wyłącznie w drodze ograniczania zużycia energii i pełnego wykorzystania zasady „efektywność energetyczna przede wszystkim / pierwsze paliwo”;

B.  mając na uwadze, że import gazu obniża się o 2,6 % z każdym dodatkowym 1 % oszczędności energii(5);

C.  mając na uwadze, że potrzebne są większe wysiłki, aby ograniczyć zapotrzebowanie na ogrzewanie w budynkach, a pozostałe zapotrzebowanie przekierować ze spalania importowanych paliw kopalnych w kotłach poszczególnych odbiorców na możliwości zrównoważonego ogrzewania i chłodzenia zgodnie z celami UE do roku 2050;

D.  mając na uwadze, że budynki mają znaczny udział w całkowitym końcowym zużyciu energii oraz że większa energooszczędność budynków i programów reagowania na zapotrzebowanie może odgrywać kluczową rolę w równoważeniu zapotrzebowania na energię i uzupełnianiu szczytowego zapotrzebowania na energię, prowadząc do ograniczenia nadwyżki mocy i obniżenia kosztów produkcji, kosztów operacyjnych i kosztów transportu;

E.  mając na uwadze, że udział energii ze źródeł odnawialnych powoli rośnie (stanowiąc 18 % dostaw energii pierwotnej w 2012 r.), jednak wciąż występuje ogromny potencjał na wszystkich szczeblach, oraz że wciąż należy zwiększać udział energii ze źródeł odnawialnych oraz ciepła odzyskiwanego w ogrzewaniu i chłodzeniu w państwach członkowskich;

F.  mając na uwadze, że unijny rynek ogrzewania i chłodzenia jest rozdrobniony ze względu na swój lokalny charakter, a także z powodu różnych technologii i podmiotów gospodarczych; mając na uwadze, że lokalny i regionalny wymiar mają zasadnicze znaczenie dla opracowania właściwych strategii w zakresie ogrzewania i chłodzenia, w planowaniu i realizacji infrastruktury grzewczej i chłodniczej oraz w prowadzeniu konsultacji z odbiorcami w celu przezwyciężenia przeszkód na drodze do bardziej efektywnego i zrównoważonego ogrzewania i chłodzenia;

G.  mając na uwadze, że biomasa stanowi 89 % całkowitego zużycia energii cieplnej ze źródeł odnawialnych w UE i 15 % całkowitego zużycia energii cieplnej oraz ma ogromny potencjał, jeżeli chodzi o dalsze dostarczanie ważnych i oszczędnych rozwiązań w związku z rosnącym zapotrzebowaniem na ciepło;

H.  mając na uwadze, że ogrzewanie i chłodzenie należy do dziedzin, w których najbardziej potrzebne jest całościowe, zintegrowane podejście systemowe do rozwiązań w dziedzinie energetyki obejmujące przekrojowe podejścia do projektowania systemów energetycznych oraz gospodarki w szerszym wymiarze;

I.  mając na uwadze, że udział energii pierwotnej z paliw kopalnych w ogrzewaniu i chłodzeniu utrzymuje się na bardzo wysokim poziomie 75 % i stanowi główną barierę dla dekarbonizacji, przyspieszając zmianę klimatu i powodując znaczne szkody dla środowiska; mając na uwadze, że sektor ciepłowniczy i chłodniczy powinien w pełni przyczyniać się do realizacji celów UE w zakresie klimatu i energii, a dopłaty do stosowania paliw kopalnych w tym sektorze powinny być stopniowo wycofywane zgodnie z konkluzjami Rady Europejskiej z dnia 22 maja 2013 r. oraz przy poszanowaniu lokalnych uwarunkowań;

J.  mając na uwadze, że według szacunków ilość ciepła wytwarzanego w procesach przemysłowych i innych procesach komercyjnych, które następnie jest marnowane przez uwolnienie do atmosfery lub wody (a nie wykorzystywane w sposób produktywny), wystarczyłaby do zaspokojenia całego unijnego zapotrzebowania na ciepło w budynkach mieszkalnych i usługowych;

K.  mając na uwadze, że sektor budowlany emituje około 13 % wszystkich emisji CO2 w UE;

L.  mając na uwadze, że stosowanie nowoczesnych, oszczędnych systemów ogrzewania lub chłodzenia budynków musi iść w parze z przeprowadzeniem gruntownej izolacji termicznej w jednolity sposób, co pozwoli ograniczyć zapotrzebowanie na energię oraz koszty dla konsumentów, a także przyczyni się do ograniczenia ubóstwa energetycznego oraz tworzenia lokalnych miejsc pracy wymagających kwalifikacji;

M.  mając na uwadze, że środki służące rozwojowi kompleksowej i zintegrowanej strategii w zakresie ogrzewania i chłodzenia w ramach unii energetycznej – o ile poprawnie wprowadzone – dają zarówno unijnym przedsiębiorstwom, jak i konsumentom znaczące możliwości w kwestii obniżenia ogólnych kosztów energii dla przemysłu, zwiększenia konkurencyjności oraz oszczędności dla konsumentów;

N.  mając na uwadze, że ramy regulacyjne UE służą do uwypuklania celów w wymiarze ogólnym, lecz konieczne jest osiąganie rzeczywistych postępów w przekształcaniu systemów ogrzewania i chłodzenia w ramach szerzej zakrojonego przeglądu systemu energetycznego;

O.  mając na uwadze, że cel optymalizacji roli odnawialnych źródeł energii, zwłaszcza energii elektrycznej, w całej sieci energetycznej przez lepsze powiązanie z przeznaczeniem i przesyłem ogrzewania i chłodzenia przyczynia się do dekarbonizacji systemu energetycznego, ograniczania zależności od importu energii, obniżania rachunków za energię i poprawy konkurencyjności przemysłu UE;

P.  mając na uwadze, że najbardziej efektywnym sposobem osiągnięcia tych wspólnych celów jest wspieranie i wzmocnienie pozycji władz lokalnych i regionalnych wraz ze wszystkimi zainteresowanymi stronami, stosowanie w pełni zintegrowanego podejścia systemowego do urbanistyki, rozwój infrastruktury, budowanie i modernizacja zasobów mieszkaniowych oraz nowy rozwój przemysłowy w celu jak najlepszego wykorzystania potencjalnych korzyści w innych dziedzinach, możliwości poprawy efektywności i innych wzajemnych korzyści;

Q.  mając na uwadze, że efektywność energetyczna budynków zależy również od odpowiednich systemów energetycznych; mając na uwadze, że sektor ciepłowniczy i chłodniczy powinien przestrzegać zasady „efektywność energetyczna przede wszystkim” oraz „efektywność energetyczna jako pierwsze paliwo”;

R.  mając na uwadze, że ambitne cele dogłębnego odnowienia istniejących zasobów budowlanych mogą przyczynić się do powstania milionów miejsc pracy w Europie, zwłaszcza w MŚP, zwiększyć efektywność energetyczną oraz odegrać kluczową rolę w minimalizacji zużycia energii na ogrzewanie i chłodzenie;

S.  mając na uwadze, że przy projektowaniu energooszczędnych i niskoemisyjnych budynków publicznych i mieszkalnych należy wziąć pod uwagę architekturę, urbanistykę, natężenie zapotrzebowania na strumienie ciepła oraz zróżnicowanie europejskich stref klimatycznych i rodzajów budynków;

T.  mając na uwadze znaczny niewykorzystany potencjał używania ciepła odpadowego i systemów lokalnego ogrzewania, zważywszy na fakt, że nadmiar ciepła dostępnego w Europie przekracza całkowite zapotrzebowanie na ciepło we wszystkich budynkach europejskich, a 50 % całkowitego zapotrzebowania na ciepło w UE można dostarczać za pomocą systemów lokalnego ogrzewania;

U.  mając na uwadze, że znaczna część ludności Europy żyje na obszarach, w szczególności miejskich, na których przekroczone są normy jakości powietrza;

V.  mając na uwadze, że zgodnie z oczekiwaniami ogrzewanie i chłodzenie pozostanie największym źródłem zapotrzebowania na energię w Europie; mając na uwadze, że gaz ziemny i LPG są powszechnie stosowane w celu pokrycia tego zapotrzebowania, a ich stosowanie można zoptymalizować poprzez wysokowydajne magazynowanie energii; mając na uwadze, że ciągłe poleganie na paliwach kopalnych jest sprzeczne z unijnymi wymogami w zakresie energii i klimatu oraz celami w zakresie dekarbonizacji;

W.  mając na uwadze aktualne poważne zróżnicowanie rocznego wydatku energetycznego dla celów grzewczych w różnych strefach klimatycznych w Europie, średnio od 60 do 90 kWh/m2 w krajach Europy Południowej po 175 do 235 kWh/m2 w Europie Środkowej i Północnej;

X.  mając na uwadze, że wdrożenie efektywnych rozwiązań dotyczących grzania i chłodzenia posiada duży potencjał do stymulacji rozwoju sektora przemysłu i usług w Europie, przede wszystkim w sektorze energii ze źródeł odnawialnych, a także do tworzenia większej wartości dodanej w regionach oddalonych i wiejskich;

Y.  mając na uwadze, że energia stała się dobrem społecznym, którego dostępność musi być gwarantowana; mając jednak na uwadze, że nie wszyscy obywatele mogą uzyskać dostęp do energii, w Europie żyje bowiem ponad 25 milionów osób mających poważne trudności w dostępie do energii;

Z.  mając na uwadze, że strategie polityczne dotyczące efektywności energetycznej powinny koncentrować się na najbardziej oszczędnych sposobach poprawy wydajności budynków przez ograniczenie zapotrzebowania na ciepło i/lub podłączenie budynków do alternatywnych systemów o wysokiej wydajności;

AA.  mając na uwadze, że niski poziom świadomości konsumentów na temat nieefektywności systemów ogrzewania jest jednym z czynników, które mają największy wpływ na wzrost opłat za energię;

AB.  mając na uwadze, że odpowiednia izolacja termiczna domów przynosi korzyści nie tylko dla środowiska naturalnego, ale także dla użytkownika, który płaci niższe rachunki za energię;

AC.  mając na uwadze, że 72 % zapotrzebowania na ogrzewanie i chłodzenie domów jednorodzinnych dotyczy obszarów wiejskich i podmiejskich;

AD.  mając na uwadze, że rozwiązania naturalne, takie jak dobrze zaplanowana zieleń miejska, zielone dachy i ściany zapewniające budynkom izolację i zacienienie, powodują zmniejszenie zużycia energii, ograniczając zapotrzebowanie na ogrzewanie i chłodzenie;

AE.  mając na uwadze, że 85 % energii zużywanej w budynkach wykorzystuje się na ogrzewanie pomieszczeń i wytwarzanie ciepłej wody, a 45 % ogrzewania i chłodzenia w UE wykorzystuje się w sektorze mieszkaniowym;

AF.  mając na uwadze, że przemysł wraz z organami lokalnymi ma do odegrania ważną rolę, jeżeli chodzi o lepsze wykorzystanie ciepła i chłodzenia odpadowego;

AG.  mając na uwadze, że Europejczyk przeznacza średnio 6 % swoich wydatków konsumpcyjnych na ogrzewanie i chłodzenie oraz że 11 % Europejczyków nie stać na dostateczne ogrzewanie domu zimą;

AH.  mając na uwadze, że sektor chłodniczy wciąż wymaga bardziej szczegółowej analizy i lepszego uwzględnienia w strategii Komisji i strategiach politycznych państw członkowskich;

AI.  mając na uwadze, że ważne jest wspieranie badań dotyczących oszczędzania energii w budynkach historycznych, aby w miarę możliwości zoptymalizować ich poziom charakterystyki energetycznej, zapewniając ochronę i zachowanie dziedzictwa kulturowego;

1.  z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji zatytułowany „Strategia UE w zakresie ogrzewania i chłodzenia”, który stanowi ważny krok w zapewnieniu całościowego podejścia do przekształcania systemów ogrzewnictwa i chłodnictwa w Unii Europejskiej oraz w określaniu priorytetowych obszarów działania; w pełni popiera ambicje Komisji w zakresie uznawania i wykorzystywania synergii między sektorem energii elektrycznej a sektorem ciepłowniczym, mające na celu zapewnienie wydajnego sektora, który zwiększy bezpieczeństwo energetyczne i ułatwi oszczędne osiągnięcie unijnych celów w zakresie klimatu i energii; apeluje do Komisji o traktowanie sektorów ciepłowniczego i chłodniczego jako elementów projektu europejskiego rynku energii;

2.  zwraca uwagę na konieczność uwzględnienia specjalnych środków dotyczących ogrzewania i chłodzenia podczas rewizji dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej (2012/27/UE), dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł energii (2009/28/WE) oraz dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (2010/31/UE);

3.  uważa, że strategia dotycząca ogrzewania i chłodzenia musi w równy sposób dbać o obie te potrzeby, uwzględniając różne strefy klimatyczne Europy, a w związku z tym różne potrzeby w zakresie wykorzystania energii;

4.  podkreśla, że w strategii dotyczącej ogrzewania i chłodzenia należy nadać priorytet zrównoważonym i oszczędnym rozwiązaniom, które umożliwią państwom członkowskim osiągnięcie unijnych celów w zakresie klimatu i polityki energetycznej; zwraca uwagę, że sektory ciepłownicze i chłodnicze państw członkowskich są bardzo zróżnicowane z powodu różnych koszyków energetycznych, warunków klimatycznych, stopni efektywności zasobów budowlanych i intensywności przemysłu, dlatego podkreśla, że należy zapewnić odpowiednie rozwiązania strategiczne;

5.  apeluje o opracowanie na szczeblu krajowym szczegółowych strategii zrównoważonego ogrzewania i chłodzenia, kładących szczególny nacisk na połączenie energii elektrycznej i cieplnej, kogenerację, systemy lokalnego ogrzewania i chłodzenia, najlepiej wykorzystujący odnawialne źródła energii, zgodnie z art. 14 dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej;

6.  stwierdza, że wysoka efektywność energetyczna, wysokowydajna izolacja termiczna i wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii oraz ciepła odzyskanego należą do podstawowych priorytetów strategii UE w zakresie ogrzewania i chłodzenia; w związku z tym uważa, że należy przestrzegać zasady „efektywność energetyczna przede wszystkim”, ponieważ efektywność energetyczna zapewnia jedną z najwyższych i najszybszych spośród dostępnych stóp zwrotu i stanowi kluczowy element strategii udanego przejścia na bezpieczny, odporny i inteligentny sektor ciepłowniczy i chłodniczy;

7.  zwraca uwagę, że bardziej zdecentralizowany i elastyczny system energetyczny, w którym źródła energii elektrycznej i cieplnej są zlokalizowane bliżej miejsca zużycia, może ułatwić decentralizację wytwarzania energii, wzmacniając tym samym pozycję konsumentów i społeczności na rynku energii, a także umożliwić im kontrolę zużycia energii i aktywny udział w działaniach po stronie zapotrzebowania; uważa, że efektywność energetyczna całego systemu energetycznego jest tym wyższa, im krótsze są łańcuchy konwersji energii pierwotnej w inne jej formy prowadzące finalnie do wydzielania się użytkowej energii cieplnej; przyznaje ponadto, że takie podejście ogranicza straty podczas przesyłu i dystrybucji, poprawia odporność infrastruktury energetycznej, a jednocześnie stwarza lokalnym MŚP możliwości w zakresie działalności gospodarczej;

8.  podkreśla komplementarność między przepisami dotyczącymi ekoprojektu i etykietowania energetycznego a dyrektywami w sprawie efektywności energetycznej i w sprawie wydajności energetycznej budynków w zakresie ograniczania zużycia energii w związku z ogrzewaniem i chłodzeniem; uważa, że urządzenia AGD (pralki, zmywarki itp.) powinny być jak najbardziej energooszczędne i zaprojektowane tak, by mogły wykorzystywać ciepłą wodę użytkową dostępną sieciowo w miejscu ich zainstalowania; w związku z tym uważa, że wymogi dotyczące ekoprojektu i strategie polityczne dotyczące etykietowania energetycznego powinny być regularnie poddawane rewizji i poprawiane w celu osiągnięcia dodatkowych oszczędności energii i wspierania konkurencyjności za pomocą bardziej innowacyjnych produktów i obniżonych kosztów energii;

9.  przypomina, że ogrzewanie i chłodzenie mają największy udział w zapotrzebowaniu na energię w UE; podkreśla, że w przechodzeniu na niskoemisyjne i bezpieczne dostawy energii dla sektora ciepłowniczego i chłodniczego ważne jest respektowanie zasady neutralności technologicznej między dostępnymi obecnie odnawialnymi źródłami energii a zachętami rynkowymi i państwowymi;

10.  podkreśla potrzebę wprowadzenia korzystnych ram dla najemców i osób mieszkających w budynkach wielopiętrowych, aby im również umożliwić osiąganie korzyści dzięki własnej produkcji energii i użytkowania systemów ogrzewania i chłodzenia z wykorzystaniem energii z odnawialnych źródeł oraz stosowanie środków z zakresu efektywności energetycznej, co pozwoli rozwiązać problem sprzecznych interesów, a w niektórych przypadkach wpłynie na przepisy dotyczące zasad najmu;

11.  podkreśla zasadniczą rolę technologii wykorzystujących odnawialne źródła energii, w tym stosowanie zrównoważonej biomasy, energii aerotermalnej, energii geotermalnej i słonecznej, a także kolektorów fotowoltaicznych w połączeniu z bateriami elektrycznymi w celu ogrzania wody oraz zapewnienia ogrzewania i chłodzenia w budynkach, w połączeniu z magazynami ciepła wykorzystywanego użytkowo dla dobowego lub sezonowego zbilansowania; apeluje do państw członkowskich o stworzenie odpowiednich zachęt w celu promowania i wykorzystywania takich technologii; wzywa państwa członkowskie do pełnego wdrożenia obecnej dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej i dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, w tym wymogów dotyczących budynków o niemal zerowym zużyciu energii i długoterminowych strategii w zakresie termomodernizacji, przy uwzględnieniu potrzeby pobudzenia odpowiednich inwestycji w modernizację zasobów budowlanych; wzywa Komisję do przedstawienia ogólnounijnej wizji zasobów budowlanych o niemal zerowym zużyciu energii do 2050 r.;

12.  uważa, że kwestie związane z bezpieczeństwem energetycznym w UE w znacznej mierze dotyczą bezpieczeństwa dostaw ciepła; jest również przekonany o kluczowym znaczeniu dywersyfikacji źródeł ciepła i apeluje do Komisji o wykorzystanie sposobów na dalsze wspieranie i przyspieszenie wdrażania w większym zakresie technologii odnawialnych źródeł ciepła;

13.  uważa, że mapowanie zasobów na potrzeby ogrzewania, stosowne rozwiązania architektoniczne budynków, najlepsze praktyki w dziedzinie zarządzania obiektami, a także właściwe zasady urbanistyczne projektowania całych osiedli mieszkalnych i powierzchni handlowych, włącznie z miejskimi rozwiązaniami sieciowymi, takimi jak systemy lokalnego ogrzewania i chłodzenia, powinny stanowić podstawę dla energooszczędnego i niskoemisyjnego budownictwa w różnych strefach klimatycznych Europy; podkreśla, że odpowiednio zaizolowane budynki mają wysoką zdolność magazynowania ciepła, co przekłada się na znaczne oszczędności zużycia energii na potrzeby ogrzewania i chłodzenia;

14.  podkreśla, że zapotrzebowanie na energię w sektorze budowlanym stanowi ok. 40 % zużycia energii w UE oraz jedną trzecią zużycia gazu ziemnego i mogłoby zostać obniżone maksymalnie o trzy czwarte, gdyby modernizacja budynków została przyspieszona; podkreśla, że 85 % tego zużycia energii wykorzystywane jest do ogrzewania i zaopatrzenia gospodarstw domowych w ciepłą wodę oraz że w związku z tym modernizacja starych i niewydajnych systemów grzewczych, większe wykorzystanie energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych, lepsze wykorzystanie „ciepła odpadowego” poprzez wysokowydajne systemy lokalnego ogrzewania oraz gruntowna modernizacja budynków z zastosowaniem ulepszonej izolacji cieplnej to nadal kluczowe działania umożliwiające bezpieczniejsze i bardziej zrównoważone podejście do dostaw ciepła; zaleca dalszą poprawę norm efektywności energetycznej budynków z uwzględnieniem innowacji technicznych oraz przez zachęcanie do ich wprowadzania, zwłaszcza w odniesieniu do zapewnienia jednorodności izolacji; zaleca ponadto dalsze wspieranie budowania budynków o niemal zerowym zużyciu energii;

15.  zachęca państwa członkowskie do opracowania długofalowych strategii w obszarze ogrzewania i chłodzenia na podstawie zintegrowanego podejścia, zharmonizowanego mapowania i oceny na podstawie art. 14 dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej; podkreśla, że w strategii należy określić priorytetowe obszary interwencji i umożliwić zoptymalizowane planowanie energetyki miejskiej; apeluje do Komisji o wspieranie państw członkowskich w wykonaniu tego zadania poprzez opracowanie ogólnych wytycznych na potrzeby krajowych strategii w zakresie ogrzewania i chłodzenia;

16.  zwraca uwagę na efekt ekonomiczny renowacji i ocieplania budynków, które często prowadzą do zmniejszenia kosztów ogrzewania i chłodzenia o 50 %, i wzywa Komisję, by zapewniła odpowiednie współfinansowanie inicjatyw mających na celu renowację budynków użyteczności publicznej oraz budynków wielomieszkaniowych charakteryzujących się niską efektywnością energetyczną;

17.  pochwala zamiar opracowania przez Komisję zestawu środków ułatwiających renowację budynków wielomieszkaniowych; uważa, że należy opracować zharmonizowany i kompleksowy zestaw środków również na potrzeby planowania energetycznego na obszarach miejskich, aby umożliwić mapowanie lokalnego potencjału w zakresie ogrzewania i chłodzenia, przeprowadzanie zoptymalizowanej i zintegrowanej renowacji budynków oraz rozwój infrastruktury grzewczej i chłodniczej;

18.  podkreśla znaczenie opracowania programów UE zachęcających do dodatkowego energooszczędnego wyposażenia budynków publicznych, domów mieszkalnych i budynków socjalnych, a także do budowy nowych ekologicznych budynków, które wykraczają poza minimalne wymogi prawne;

19.  zwraca uwagę na lokalny charakter i potencjał systemów ogrzewania i chłodzenia; zwraca się do władz lokalnych i regionalnych o ułatwianie dalszej termomodernizacji poprzez renowację istniejących budynków publicznych, handlowych i mieszkalnych o niskiej efektywności energetycznej; podkreśla znaczenie takich ruchów jak Porozumienie Burmistrzów, które umożliwiają wymianę wiedzy i najlepszych praktyk;

20.  podkreśla potrzebę opracowania ogólnoeuropejskiej mapy lokalnych potencjałów grzewczych i chłodniczych, dzięki czemu miasta uzyskają możliwość lepszej identyfikacji dostępnych lokalnie zasobów, co przyczyni się do zwiększenia niezależności energetycznej UE, stymulacji wzrostu i konkurencyjności poprzez tworzenie lokalnych miejsc pracy bez możliwości zlecania na zewnątrz i zapewnienia konsumentom dostępu do czystej energii po przystępnych cenach;

21.  zwraca się do władz lokalnych, by oszacowały istniejący potencjał grzania i chłodzenia oraz przyszłe potrzeby w tym zakresie na podległym sobie terenie, z uwzględnieniem potencjału lokalnie dostępnych odnawialnych źródeł energii, energii cieplnej z kogeneracji oraz wielkości strumieni ciepła sieciowego;

22.  uważa, że dla gospodarstw domowych położonych poza strefami systemów centralnego ogrzewania i chłodzenia należy stworzyć atrakcyjny system finansowania promujący nowe technologie do ogrzewania gospodarstw domowych wykorzystujące odnawialne źródła energii;

23.  apeluje do władz lokalnych o zajęcie się konkretnymi problemami budynków na obszarach wiejskich, które zazwyczaj są starsze, mniej efektywne energetycznie, bardziej szkodliwe dla zdrowia i zapewniają mniejszy komfort cieplny;

24.  uważa, że efektywność energetyczna jest tym wyższa, im krótszy jest łańcuch konwersji energii pierwotnej w inne jej formy służące generacji ciepła użytkowego, oraz – mając na uwadze zróżnicowane warunki klimatyczne i inne w Unii – wzywa Komisję, by promowała neutralne pod względem technologicznym instrumenty umożliwiające każdej gminie rozwój opłacalnych rozwiązań w celu zmniejszenia intensywności emisji sektora ciepłowniczego i chłodniczego;

25.  zauważa, że choć unijne ramy regulacyjne służą podkreślaniu szeroko zakrojonych celów, kluczowe znaczenie mają rzeczywiste postępy na drodze do zrewolucjonizowania ogrzewania i chłodzenia w ramach szerszej przebudowy systemu energetycznego;

26.  podkreśla, że narzędzia i zdolności polityczne UE nie są jeszcze wystarczająco rozwinięte, aby przeprowadzić transformację sektora ciepłowniczego i chłodniczego, zmaksymalizować wykorzystanie potencjału lub wdrożyć rozwiązania służące zmniejszaniu zapotrzebowania i dekarbonizacji na wymaganą skalę i w wymaganym tempie;

27.  podkreśla znaczenie sieci lokalnego ogrzewania, które stanowią alternatywę dla powodujących większe zanieczyszczenie indywidualnych systemów ogrzewania, mając na uwadze fakt, że jest to szczególnie efektywny i oszczędny sposób na dostarczanie zrównoważonego ogrzewania i chłodzenia, integrację odnawialnych źródeł energii, odzyskiwanego ogrzewania i chłodzenia oraz magazynowanie nadwyżki energii elektrycznej w czasie niższego zużycia, co umożliwia elastyczność sieci; podkreśla potrzebę integracji większego udziału odnawialnych źródeł energii przy uwzględnieniu, że ponad 20 % energii wykorzystywanej do lokalnego ogrzewania i chłodzenia pochodzi ze źródeł odnawialnych, zgodnie z art. 14 dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej, który nakłada obowiązek przeprowadzenia kompleksowych ocen potencjału efektywnego lokalnego ogrzewania i chłodzenia; apeluje o modernizację i rozbudowę istniejących systemów lokalnego ogrzewania w celu przejścia na wysokowydajne alternatywne odnawialne źródła energii; zachęca państwa członkowskie do wdrożenia mechanizmów fiskalnych i finansowych w celu zachęcenia do rozwoju i stosowania systemów lokalnego ogrzewania i chłodzenia, a także do zniesienia barier regulacyjnych;

28.  zwraca się do Komisji o dokonanie dogłębnej oceny przeprowadzanych przez państwa członkowskie kompleksowych ocen potencjału wykorzystania kogeneracji i systemów lokalnego ogrzewania zgodnie z art. 14 dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej, tak aby plany te odzwierciedlały rzeczywisty potencjał ekonomiczny tych rozwiązań oraz zapewniały solidną podstawę dla polityki zgodnej z celami UE;

29.  stwierdza, że w aglomeracjach o zwartej zabudowie należy bezwzględnie stopniowo zastępować nieefektywne i nieodpowiednie systemy indywidualnego lub lokalnego ogrzewania/chłodzenia efektywnymi systemami lokalnego ogrzewania/chłodzenia lub modernizować je przy wykorzystaniu najnowocześniejszych technologii ogrzewania i chłodzenia w celu przejścia na wysokowydajne systemy lokalnej kogeneracji i alternatywne odnawialne źródła energii;

30.  zwraca się do Komisji, by w ramach inicjatyw dotyczących dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł energii oraz strukturyzacji rynku przedstawiła propozycje, które przyczynią się do powstania efektywniejszego i bardziej elastycznego systemu energetycznego dzięki dalszej integracji systemów elektrycznych, ciepłowniczych i chłodniczych;

31.  apeluje do Komisji o ustanowienie wspólnych ram europejskich promujących własną produkcję energii i zapewniających jej bezpieczeństwo prawne, szczególnie poprzez zachęcanie i wspieranie spółdzielni sąsiedzkich, które wykorzystują źródła odnawialne;

32.  wzywa do opracowania na szczeblu krajowym wskaźnika poboru energii grzewczej i chłodniczej dla budynków;

33.  wzywa do przyjęcia strategicznego podejścia w celu zmniejszenia emisji CO2 w ramach przemysłowych systemów grzewczych i chłodniczych przez poprawę efektywności procesów, zastępowanie paliw kopalnych źródłami zrównoważonymi, oraz integrację międzybranżową w ramach danego środowiska energii cieplnej;

34.  podkreśla ogromny potencjał skupienia przepływów energii i zasobów w celu zmniejszenia zużycia energii pierwotnej, zwłaszcza w kontekście przemysłowym, gdzie zgodnie z systemem kaskadowym nadwyżki energii cieplnej lub chłodniczej z jednego procesu mogą być ponownie wykorzystywane w ramach innego procesu wymagającego mniej skrajnych temperatur oraz – tam gdzie jest to możliwe – do ogrzewania i chłodzenia budynków za pośrednictwem systemów lokalnego ogrzewania;

35.  zauważa, że przestarzałe ciepłownie o niskiej efektywności energetycznej należy pilnie zastępować najlepszymi dostępnymi rozwiązaniami alternatywnymi pozostającymi w pełnej zgodności z przyjętymi przez UE celami energetyczno-klimatycznymi, takimi jak bardziej przyjazne dla środowiska elektrownie kogeneracyjne wykorzystujące zrównoważone paliwa zgodnie z kryteriami zrównoważonego rozwoju dotyczącymi biomasy;

36.  zauważa, że sektor ciepłowniczy i chłodniczy ma bardzo lokalny charakter ze względu na fakt, że dostępność i infrastruktura, jak również samo zapotrzebowanie na energię cieplną, zależą przede wszystkim od uwarunkowań lokalnych;

37.  zgadza się z Komisją, że – jak stwierdzono w strategii w zakresie ogrzewania i chłodzenia – potencjał ekonomiczny kogeneracji nie został wykorzystany, i apeluje do Komisji oraz państw członkowskich o dalsze promowanie wysokosprawnej kogeneracji i systemów lokalnego ogrzewania, zgodnie z komunikatem Komisji w sprawie stanu unii energetycznej (COM(2015)0572);

38.  uważa, że konieczne jest przyjęcie systemowego podejścia do kwestii chłodzenia, w tym w kontekście środowiska zbudowanego i innych działań, takich jak chłodzenie ładunków w transporcie;

39.  wyraża pogląd, że w umiarkowanej strefie klimatycznej Europy duże znaczenie mogą uzyskiwać pod pewnymi warunkami rewersyjne systemy grzania i chłodzenia oparte na efektywnych pompach cieplnych z uwagi na ich elastyczność; podkreśla, że hybrydowe systemy grzewcze, które dostarczają ciepło z co najmniej dwóch źródeł energii, mogą przyczynić się do wzrostu znaczenia technologii odnawialnych źródeł ciepła, zwłaszcza w istniejących budynkach, gdzie można je wprowadzić bez potrzeby istotnej przebudowy; zwraca się do Komisji i państw członkowskich o opracowanie – w odniesieniu do pomp cieplnych – odpowiednio zorientowanych metod obliczeniowych oraz do promowania rozpowszechniania najlepszych praktyk w zakresie mechanizmów wsparcia, tak aby wspierać wydajne, zrównoważone i niskoemisyjne rozwiązania w zakresie różnego rodzaju potrzeb termalnych;

40.  zachęca Komisję, aby ściśle monitorowała zgodność z prawodawstwem UE w odniesieniu do fluorowanych gazów cieplarnianych w celu zmniejszenia emisji tego rodzaju gazów do atmosfery; zwraca się do Komisji, aby zapewniła, że stosowanie alternatywnych czynników chłodniczych jest bezpieczne, opłacalne i zgodne z innymi celami przyjętymi przez UE w obszarach ochrony środowiska, zmiany klimatu i efektywności energetycznej;

41.  uważa, że państwa członkowskie powinny zbadać możliwość wykorzystania ciepła wód geotermalnych, energii odzyskanej bezpośrednio z procesów przemysłowych oraz innych źródeł ciepła o niższej temperaturze, takich jak ciepło zawarte w kopalnianych wodach głębinowych do celów ogrzewania (chłodzenia), które umożliwiłyby, z pomocą dużych pomp ciepła, ogrzewanie całych miast przy wykorzystaniu istniejących i nowych sieci systemów lokalnego ogrzewania, a nie tylko pojedynczych obiektów budowlanych, o ile odpowiednia infrastruktura systemu lokalnego ogrzewania jest dostępna lub będzie rozwijana;

42.  podkreśla rolę technologii pozwalających na zmniejszenie zarówno zapotrzebowania na energię cieplną, jak i emisji gazów cieplarnianych, takich jak wykorzystanie energii geotermalnej o niskiej entalpii, systemów lokalnego ogrzewania/chłodzenia opartych na odnawialnych źródłach energii, małych trój- lub kogeneracyjnych elektrowni spalających gaz ziemny lub biometan, lub ich kombinacji;

43.  uważa, że magazyny ciepła podgrzewane elektrycznie oporowo w godzinach nocnych w okresie pozaszczytowego zapotrzebowania na energię (np. przez magazynowanie energii w postaci ciepła), które poprawiają w ten sposób jakość dostaw energii elektrycznej przez łatwiejszą integrację zmiennych źródeł odnawialnych, mogą odgrywać bardzo ważną rolę w ogrzewnictwie, przyczyniając się do zrównoważenia sieci oraz obniżenia poziomów produkcji, importu i cen energii;

44.  jest zdania, że znacznie większą rolę niż dotychczas w ogrzewnictwie i chłodnictwie powinno odegrać ciepło i zimno odpadowe uzyskane w ramach procesów przemysłowych oraz w kogeneracji, podczas produkcji energii elektrycznej w elektrowniach konwencjonalnych, odzyskiwane z dobrze zaizolowanych budynków mieszkalnych metodami rekuperacyjnymi oraz z mikrogeneracji; podkreśla, że należy uznać wykorzystanie przemysłowego ciepła i zimna odpadowego oraz propagować je w ramach badań naukowych, ponieważ sanowi ono doskonałą szansę dla inwestycji i innowacji; podkreśla, że obiekty przemysłowe i znajdujące się w ich otoczeniu budynki mieszkalne lub usługowe należy zachęcać do współpracy i współdzielenia wytwarzanej energii i zapotrzebowania na nią;

45.  podkreśla, że finansowanie ze środków publicznych bądź publiczna własność infrastruktury systemu lokalnego ogrzewania nie powinny przyczyniać się do pogłębiania kosztownej blokady technologicznej związanej z infrastrukturą wysokoemisyjną; zwraca się do władz krajowych, regionalnych i lokalnych o ponowne przeanalizowanie wsparcia udzielanego ze środków publicznych dla infrastruktury systemów lokalnego ogrzewania w świetle celu UE, jakim jest osiągnięcie do roku 2050 80–95 % redukcji gazów cieplarnianych w stosunku do poziomów z 1990 r. oraz systematycznego przekształcenia gospodarki energetycznej;

46.  uważa, że połączenie produkcji, konsumpcji i ponownego wykorzystania zimna odpadowego może zapewnić korzyści ekonomiczne i środowiskowe oraz zmniejszyć zapotrzebowanie na energię pierwotną do celów ogrzewania;

47.  podkreśla, że pozyskiwanie energii z odpadów będzie nadal odgrywać istotną rolę w ogrzewaniu, ponieważ alternatywą jest często składowanie odpadów i stosowanie paliw kopalnych, oraz przypomina, że istnieje potrzeba zwiększenia skali recyklingu;

48.  zwraca się do państw członkowskich o zastosowanie środków prawnych i ekonomicznych przyspieszających sukcesywne wycofywanie przestarzałych systemów grzewczych z piecami na paliwa stałe o efektywności energetycznej poniżej 80 % oraz ich wymianę, w miarę możliwości, na efektywne i zrównoważone systemy ciepłownicze na poziomie lokalnym (takie jak systemy lokalnego ogrzewania) lub mikrolokalnym (takie jak systemy geotermalne i słoneczne);

49.  podkreśla, że wprowadzenie systemów inteligentnego ogrzewania może pomóc konsumentom w lepszym zrozumieniu ich zużycia energii oraz w modernizacji nieefektywnych systemów grzewczych, sprzyjając w ten sposób oszczędzaniu energii;

50.  przypomina Komisji i państwom członkowskim, że 75 % istniejących w Europie zasobów budowlanych jest nieefektywnych energetycznie, a zgodnie z szacunkami 90 % z tych budynków będzie nadal pozostawać w użyciu do 2050 r.; podkreśla w związku z tym pilną potrzebę ukierunkowania działań w odniesieniu do tych budynków, aby przeprowadzić ich dogłębną renowację;

51.  zwraca się do Komisji, by w ramach programu „Energia z odpadów” sporządziła plan mający na celu promowanie i wykorzystanie potencjalnych korzyści płynących ze zrównoważonego wykorzystania odpadów organicznych do celów grzania i chłodzenia w połączeniu z systemami lokalnego ogrzewania i chłodzenia;

52.  podkreśla, że biogaz stanowi ważne zrównoważone źródło energii dla systemów ciepłowniczych i chłodniczych oraz że w związku z tym konieczne jest opracowanie jasnego celu w zakresie recyklingu organicznego w celu stworzenia zachęt dla inwestycji w zbieranie i przetwarzanie bioodpadów;

53.  zwraca się do państw członkowskich o stopniowe wycofywanie z użycia na obszarach miejskich przestarzałych pieców w celu ogrzewania aglomeracji, które generują niską emisję, tj. emisję do atmosfery organicznych gazów pirolitycznych niepełnego spalania oraz NOx i sadzy, a także konwekcyjnie unoszonych popiołów lotnych, a także o promowanie za pomocą zachęt stosowania zrównoważonych alternatyw, w tym źródeł odnawialnych;

54.  zwraca się do państw członkowskich o podjęcie działań służących stopniowemu wycofywaniu nieefektywnych energetycznie pieców i kotłów spalających olej opałowy i węgiel, zasilających obecnie ponad połowę zasobów budowlanych na terenach wiejskich; jest zdania, że zaopatrzenie w energię powinno opierać się na źródłach o niższej emisji dwutlenku węgla i źródłach odnawialnych;

55.  podkreśla, że systemy lokalnego ogrzewania oparte na odnawialnych źródłach energii zapobiegają rozprzestrzenianiu się powodujących większe zanieczyszczenie indywidualnych systemów ogrzewania, które zwiększają zanieczyszczenie powietrza na obszarach mieszkalnych i których kontrolowanie jest znacznie trudniejsze niż rozpowszechnionych systemów lokalnego ogrzewania; podkreśla jednak, że infrastruktura i warunki klimatyczne w Unii są zróżnicowane oraz że systemy te często wymagają modernizacji w celu zwiększenia ich efektywności; apeluje w związku z tym o przeanalizowanie, czy potrzebne jest wsparcie infrastruktury lokalnego ogrzewania oraz praktyk podatkowych dotyczących odnawialnych źródeł energii i lokalnego ogrzewania;

56.  jest zdania, że państwa członkowskie powinny pilnie zająć się kwestią stopniowego wycofywania niskotemperaturowych pieców do spalania stałych paliw kopalnych i odpadów organicznych, w których procesom spalania towarzyszy emitowanie do atmosfery różnego rodzaju szkodliwych substancji; jest zdania, że państwa członkowskie powinny w miarę możliwości zachęcać do stopniowego wycofywania przestarzałych i niewydajnych kominków na drewno w miastach o gęstej zabudowie oraz wspierać ich wymianę na nowoczesne, efektywne, przyjazne dla środowiska i zdrowia alternatywy, podejmując równolegle inicjatywy w celu poszerzenia wiedzy na temat potencjalnych zagrożeń dla zdrowia i najlepszych praktyk dotyczących spalania drewna;

57.  zwraca się do Komisji i państw członkowskich o wypełnienie luki ustawodawczej wynikającej z przepisów dyrektywy w sprawie ekoprojektu i dyrektywy w sprawie średnich obiektów energetycznego spalania, skutkującej ucieczką emisji do instalacji poniżej 1 MW nieobjętych zakresem wspomnianych dyrektyw;

58.  jest zdania, że zwiększenie potrzeb w zakresie chłodzenia wymaga głębszego rozważenia tego zagadnienia, w tym zintegrowanego podejścia do całego łańcucha chłodzenia – od zapotrzebowania na schładzanie przemysłowe z wysokich temperatur poprzez chłodzenie dla potrzeb gospodarstw domowych aż po potrzeby chłodnicze w przemyśle spożywczym;

59.  zauważa, że dostępność wysokiej jakości danych stanowi warunek wstępny dla konsumentów i organów do podejmowania racjonalnych decyzji dotyczących efektywności energetycznej i rozwiązań grzewczych; podkreśla znaczenie rozszerzenia zakresu możliwości oferowanych przez cyfryzację na rzecz sektora ciepłowniczego i chłodniczego; zwraca się do Komisji o opracowanie definicji i metodyki obliczeniowej dla chłodnictwa wykorzystującego odnawialne źródła energii;

60.  uważa, że istotną rolę w zakresie chłodnictwa w procesach przemysłowych mogą spełniać wodooszczędne wymienniki ciepła oddające ciepło do naturalnych zbiorników wodnych znajdujących się w pobliżu miejsc przechowywania produktów, w których temperatura nie przekracza 6 °C w okresie całego roku (swobodne chłodzenie);

61.  uważa, że stacjonarne ogniwa paliwowe dużej mocy mogą w najbliższej przyszłości stanowić ekologiczną alternatywę dla paliwa stałego, jakim jest węgiel;

62.  jest zdania, że przetwarzanie energii elektrycznej w gaz oferuje w przyszłości duży potencjał w zakresie magazynowania, przesyłu i wykorzystywania energii ze źródeł odnawialnych do celów centralnego i lokalnego wytwarzania energii cieplnej; zauważa, że przetwarzanie energii elektrycznej w gaz stanowi efektywny sposób wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych do wytwarzania energii cieplnej, szczególnie w aglomeracjach, ponieważ może korzystać z dostępnej infrastruktury; w związku z tym apeluje do Komisji i państw członkowskich o wspieranie badań naukowych i projektów pilotażowych dotyczących przetwarzania energii elektrycznej w gaz;

63.  uważa, że strategia Unii Europejskiej dotycząca innowacyjnych sposobów ogrzewania i chłodzenia wymaga podjęcia intensywnych badań naukowych, będących podstawą do kreowania branż przemysłu ekologicznych urządzeń służących temu celowi;

64.  podkreśla korzyści płynące z badań naukowych i innowacji technologicznych dla przemysłu europejskiego, które zwiększają jego przewagę konkurencyjną i komercyjną rentowność oraz przyczyniają się do realizacji celów energetyczno-klimatycznych UE; w związku z tym podkreśla potrzebę rozszerzenia prac badawczych, rozwojowych i innowacyjnych w dziedzinie efektywności energetycznej oraz technologii ogrzewania i chłodzenia z wykorzystaniem energii ze źródeł odnawialnych w celu redukcji kosztów, poprawy wydajności oraz przyspieszenia wdrażania i integracji w ramach systemów energetycznych; zwraca się do Komisji o podjęcie współpracy z zainteresowanymi stronami w przedmiotowym sektorze w celu utrzymania zaktualizowanych technologicznych planów działania z zakresu ogrzewania i chłodzenia z wykorzystaniem energii ze źródeł odnawialnych oraz koordynacji, monitorowania i identyfikacji luk w rozwoju tej technologii;

65.  uważa, że ze względu na pilną potrzebę uzyskania szybkich i efektywnych rezultatów w procesie termomodernizacji unijnego sektora cieplnego UE powinna skoncentrować wysiłki na badaniach mających na celu rozwój najlepszych dostępnych obecnie technologii;

66.  jest zdania, że badania w ramach programu ramowego „Horyzont 2020” powinny uwzględniać opracowywanie zrównoważonych rozwiązań grzewczych i chłodniczych, technologii waloryzacji ciepła i zimna odpadowego, nowych tworzyw o maksymalnym przewodnictwie cieplnym (wymienniki ciepła), o minimalnym przewodnictwie, tj. maksymalnym oporze cieplnym (izolacje termiczne) oraz o maksymalnych współczynnikach akumulacji ciepła (magazyny ciepła);

67.  jest zdania, że w ramach programu ramowego „Horyzont 2020” należy dokonać postępów w badaniach nad zrównoważonymi i efektywnymi systemami i materiałami ciepłowniczymi i chłodniczymi, w tym rozwiązaniami z zakresu wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych na małą skalę i jej magazynowania, systemami lokalnego ogrzewania i chłodzenia, kogeneracją, materiałami izolacyjnymi, a także materiałami innowacyjnymi, na przykład strukturalnymi szybami okiennymi o dużej przenikalności dla zewnętrznego (słonecznego) promieniowania krótkofalowego oraz minimalnej przenikalności dla długofalowego promieniowania cieplnego, którego strumień byłby skierowany na zewnątrz pomieszczeń budowlanych;

68.  podkreśla znaczenie kompleksowych badań naukowych ukierunkowanych na tworzenie innowacyjnych rozwiązań technicznych mających na celu konstruowanie efektywnych energetycznie i opartych na odnawialnych źródłach energii urządzeń oraz całych instalacji grzewczych i chłodzących;

69.  wzywa do dokonania przeglądu istniejących przepisów, który koncentrowałby się na zagwarantowaniu neutralności technologicznej i opłacalności, tak by nie promować ani nie dyskredytować żadnej technologii – na przykład przy określaniu charakterystyki energetycznej budynku należy brać pod uwagę energię ze źródeł odnawialnych produkowaną na miejscu, przykładowo przez panele słoneczne budynków mieszkalnych, lub w pobliżu budynku, niezależnie od źródła;

70.  podkreśla znaczenie połączenia najbardziej zaawansowanych technologii z inteligentnym zarządzaniem energią, np. dzięki automatyce domowej i inteligentnym systemom sterowania ogrzewaniem, zwłaszcza w środowisku sieciowym, gdzie urządzenia mogą łatwo dostosować się do warunków pogodowych i sygnałów cenowych dotyczących energii elektrycznej oraz przyczyniać się do ustabilizowania sieci dzięki przesunięciu zapotrzebowania; zwraca się do Komisji o zapewnienie lepszej integracji inteligentnych technologii w ramach odpowiednich inicjatyw unii energetycznej w celu umożliwienia rzeczywistej łączności pomiędzy inteligentnymi urządzeniami, sieciami domowymi i inteligentnymi budynkami w inteligentnych sieciach; jest zdania, że należy promować takie rozwiązania podczas modernizacji istniejących budynków, ponieważ pomagają one konsumentom w lepszym zrozumieniu własnych wzorców konsumpcji i odpowiednim dostosowaniu działania swych systemów ogrzewania;

71.  podkreśla, że sektor budowlany ma wysoki potencjał ograniczenia zapotrzebowania na energię i ograniczenia emisji CO2; podkreśla, że potrzebne są dalsze wysiłki w celu zwiększenia tempa termomodernizacji budynków; zwraca uwagę, że osiągnięcie tego celu wymaga atrakcyjnych zachęt finansowych, dostępności wysoko wykwalifikowanych ekspertów na różnych szczeblach, a także wymiany i promowania najlepszych praktyk;

72.  zwraca się do Komisji, aby wskazała i usunęła wciąż istniejące bariery dla środków związanych z efektywnością energetyczną, zwłaszcza w zakresie remontów gospodarstw domowych, i rozwinęła rzeczywisty rynek w obszarze efektywności energetycznej w celu umożliwienia transferu najlepszych praktyk i zapewnienia dostępności produktów i rozwiązań w całej UE z myślą o zbudowaniu prawdziwie jednolitego rynku produktów i usług z zakresu efektywności energetycznej; podkreśla potencjał w zakresie tworzenia miejsc pracy i wzrostu gospodarczego związany nie tylko z pierwszym wprowadzeniem tego rodzaju produktów i usług na rynek, lecz również z ciągłą konserwacją i codzienną eksploatacją zintegrowanych systemów energetycznych obejmujących ogrzewanie i chłodzenie;

73.  uważa, że sektor potrzebuje jasnych sygnałów od decydentów politycznych, aby przeprowadzić niezbędne inwestycje służące osiągnięciu unijnych celów energetycznych; podkreśla potrzebę przyjęcia ambitnych, wiążących celów i ram prawnych wspierających innowacyjność bez tworzenia niepotrzebnych obciążeń administracyjnych w celu upowszechniania opłacalnych i ekologicznie zrównoważonych rozwiązań grzewczych i chłodniczych;

74.  jest zdania, że inwestycje w efektywność energetyczną budynków powinny iść w parze z inwestycjami w technologie ogrzewania i chłodzenia z wykorzystaniem energii ze źródeł odnawialnych; uznaje synergie występujące pomiędzy efektywnością energetyczną budynków a technologiami ogrzewania i chłodzenia z wykorzystaniem energii ze źródeł odnawialnych za istotną szansę w kontekście przechodzenia na gospodarkę niskoemisyjną; z zadowoleniem przyjmuje wysiłki podejmowane na poziomie krajowym w celu zwiększenia liczby budynków o niemal zerowym zużyciu energii;

75.  zaleca opracowanie dla budynków stanowiących zabytki architektoniczne indywidualnych systemów termomodernizacyjnych z uwzględnieniem inwestycji w ramach zewnętrznych ścian budynku połączonych z optymalizacją systemów sterowania i automatyki oraz zapewnieniem efektywności ogrzewania i chłodzenia, przy jednoczesnej dbałości o nienaruszenie ich unikalnego stylu architektonicznego;

76.  stwierdza, że rozwiązania architektoniczne inteligentnych budynków powinny w sposób holistyczny zapewniać komfort cieplny (chłodzenia) poprzez kształt i masę budynków, adaptację przestrzeni oraz regulację takich parametrów, jak wskaźnik naświetlenia dziennego, intensywność wentylacji i rekuperacji, przy zarazem niskich kosztach eksploatacji;

77.  podkreśla znaczenie znormalizowanych audytów termoenergetycznych oraz opłacalności rozwiązywania problemów z wykorzystaniem izolacji przemysłowej w celu oszczędzania energii i zmniejszenia emisji; zwraca uwagę, że koszty energetyczne w przemyśle mogą być dalej obniżane dzięki inwestycjom w istniejące i sprawdzone zrównoważone technologie;

78.  podkreśla, że europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne stanowią ważne narzędzie w procesie modernizacji systemu energetycznego; jest zdania, że dotychczasowe limity środków z funduszu rozwoju regionalnego (EFRR) dla priorytetu przejścia na gospodarkę niskoemisyjną okazały się nieskuteczne; uważa, że w okresie programowania po roku 2020 budżet przeznaczony na realizację tego priorytetu powinien zostać zwiększony;

79.  podkreśla znaczenie zapewnienia dostępu do finansowania, zarówno w krótkim, jak i w długim terminie, dla inwestycji w projekty o różnych rozmiarach związane z modernizacją sektora ciepłowniczego i chłodniczego, w tym dla lokalnego ogrzewania i chłodzenia, modernizacji odpowiedniej infrastruktury sieciowej, modernizacji systemów grzewczych, w tym przejścia na źródła odnawialne, a także zwiększenia tempa renowacji budynków; w związku z tym zwraca się do Komisji o opracowanie solidnego, innowacyjnego i długoterminowego mechanizmu finansowego; podkreśla rolę, jaką mogą odgrywać Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS) i inne stosowne fundusze europejskie, takie jak środki udostępniane przez Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) lub za pośrednictwem systemu handlu emisjami (ETS), pod względem wsparcia finansowego i technicznego, gwarantując, że projekty są atrakcyjne dla inwestorów ze względu na stabilne warunki regulacyjne, zwłaszcza poprzez ograniczenie do minimum biurokracji i uwzględnienie stosownego procesu składania wniosków oraz ich zatwierdzania; zwraca się do Komisji o wzmocnienie bieżących rezerw przeznaczonych na ogrzewanie i chłodzenie w okresie programowania po roku 2020 w ramach wszystkich dostępnych funduszy europejskich, a także o zniesienie barier, które utrudniają władzom lokalnym przeznaczenie użytecznych zasobów na potrzeby renowacji budynków publicznych; popiera inicjatywę dotyczącą inteligentnego finansowania inteligentnych budynków, która promuje większe wykorzystanie środków z obszaru efektywności energetycznej w połączeniu z odnawialnymi źródłami energii w sektorze budownictwa; uważa, że modernizacja i termoizolacja budynków powinna mieć pierwszeństwo przed innymi działaniami pod względem dostępu do finansowania z uwagi na jej ogromny potencjał tworzenia nowych miejsc pracy;

80.  ponownie podkreśla potrzebę wykorzystania funduszy strukturalnych w większym zakresie do modernizacji budynków i systemów konstrukcyjnych, szczególnie za pośrednictwem pożyczek preferencyjnych dla właścicieli prywatnych budynków, co ułatwiłoby podejmowanie szybszych decyzji dotyczących koniecznej modernizacji istniejących budynków, zwłaszcza w słabiej rozwiniętych regionach UE;

81.  podkreśla, że w celu stymulacji zmian w sektorze ciepłowniczym i chłodniczym Komisja powinna w pełni wykorzystać „warunki wstępne” przewidziane w art. 19 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 oraz zapewnić odpowiednią transpozycję i wdrożenie istniejącego prawodawstwa UE i stosownych działań z zakresu ogrzewania i chłodzenia;

82.  uważa, że wytyczne w sprawie pomocy państwa dla efektywnych technologii koniecznych w procesie dekarbonizacji sektora ciepłowniczego i chłodniczego, zwłaszcza w postaci rozwiązań wspólnotowych, powinny uwzględniać potrzebę odpowiedniej pomocy publicznej;

83.  uważa, że inicjatywy takie jak mechanizm europejskiego wsparcia energetyki na poziomie lokalnym (ELENA), inteligentne miasta i społeczności, a także nowe zintegrowane Porozumienie Burmistrzów w sprawie Klimatu i Energii mogą być wsparciem dla podmiotów działających na szczeblu lokalnym i regionalnym na rzecz modernizacji energetycznej budynków;

84.  zwraca się do Komisji o zadbanie o to, by budżet UE był wykorzystywany zgodnie z przyjętymi celami w zakresie dekarbonizacji i efektywności energetycznej;

85.  wzywa państwa członkowskie do podjęcia ukierunkowanych działań w celu stworzenia silnych zachęt dla poprawy efektywności energetycznej i szerszego stosowania wsparcia energii ze źródeł odnawialnych przez gospodarstwa domowe o niskich dochodach i znajdujące się w niekorzystnej sytuacji; wzywa Komisję do przeznaczenia znacznie większej części funduszy UE na programy poprawy efektywności energetycznej i programy dotyczące wsparcia energii ze źródeł odnawialnych w gospodarstwach domowych znajdujących się w niekorzystnej sytuacji i dotkniętych ubóstwem energetycznym oraz do udzielenia państwom członkowskim wskazówek z zakresu konkretnych środków przeciwdziałania ubóstwu energetycznemu;

86.  uważa, że należy zapewnić obywatelom lepszy dostęp do informacji na temat zużycia energii przez ich gospodarstwa domowe, możliwych oszczędności energii oraz korzyści płynących z opartych na odnawialnych źródłach energii modernizacji ich systemów ogrzewania, w tym na temat możliwości produkcji i konsumpcji wyprodukowanej przez siebie energii grzewczej i chłodniczej ze źródeł odnawialnych;

87.  uważa, że państwa członkowskie muszą zadbać o to – między innymi w drodze kampanii informacyjnych, z wykorzystaniem punktów kompleksowej obsługi, wspólnych zakupów (umożliwiających konsumentom składanie się w celu dokonywania zakupów po obniżonych cenach) i grupowania poszczególnych projektów (łączącego szereg niewielkich projektów w większą grupę w celu znalezienia lepszych warunków inwestycji) – by konsumenci uzyskali pełną wiedzę o technicznych i ekonomicznych walorach bardziej zrównoważonych systemów ogrzewania i chłodzenia oraz możliwościach poprawy efektywności energetycznej, a także dostępu do nich, tak aby umożliwić im najbardziej optymalny wybór zgodnie z ich osobistymi warunkami, a także czerpanie korzyści ekonomicznych, zdrowotnych i związanych z jakością życia wynikających z dostępności lepszych rozwiązań; zauważa, że gospodarstwa domowe znajdujące się w oddalonych i odizolowanych lokalizacjach mogą wymagać szczególnej uwagi i unikalnych rozwiązań; podkreśla potencjał „prosumentów” w tworzeniu systemów energetycznych zapewniających ogrzewanie i chłodzenie z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii; podkreśla znaczenie ustawicznego kształcenia, szkolenia, certyfikacji i nadzorowania instalatorów i architektów ze względu na fakt, iż stanowią oni pierwszy punkt kontaktowy dla konsumentów indywidualnych;

88.  za konieczne uważa ciągłe szkolenie fachowców oceniających stan termiczny budynków oraz efektywność sposobu ich ogrzewania (chłodzenia); uważa, że niezbędne stają się optymalnie rozlokowane w terenie grupy serwisowe dostępne dla końcowych użytkowników;

89.  podkreśla znaczenie pozostawienia konsumentom wolnego wyboru różnego rodzaju wysokosprawnych technologii grzewczych wykorzystujących energię ze źródeł odnawialnych, które są najlepiej dostosowane do ich osobistych potrzeb;

90.  podkreśla, że z tego względu niezbędne jest umożliwienie konsumentom – poprzez informowanie i zachęcanie – przyspieszenia procesu modernizacji ich starych i niewydajnych systemów grzewczych, aby osiągnąć wysokie zyski w zakresie efektywności energetycznej dzięki zastosowaniu dostępnych technologii, w tym systemów grzewczych wykorzystujących energię ze źródeł odnawialnych; wskazuje na brak wiedzy konsumentów na temat często niskiej wydajności stosowanych przez nich systemów ciepłowniczych; apeluje do Komisji o przedstawienie propozycji w celu podniesienia wiedzy na temat istniejących systemów ogrzewania i chłodzenia oraz zwiększenia tempa ich modernizacji w ramach najbliższego przeglądu dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków; ponadto apeluje o rozważenie wprowadzenia systemu etykietowania energetycznego na zainstalowanych urządzeniach grzewczych;

91.  podkreśla aktywną rolę, jaką mogą odgrywać konsumenci w tworzeniu zrównoważonego europejskiego systemu ciepłowniczego i chłodniczego; jest zdania, że nowe rozporządzenie w sprawie etykietowania energetycznego, zgodnie z którym skale nowych oznaczeń określane są perspektywicznie i pozwalają na podkreślenie różnic między produktami pod względem efektywności energetycznej, może faktycznie pomóc konsumentom dokonywać wyborów przy uwzględnieniu kwestii oszczędności energetycznych oraz obniżyć opłacane przez nich rachunki;

92.  nalega, aby Komisja i państwa członkowskie opracowały konkretne strategie w celu rozwiązania stale pogłębiającego się problemu ubóstwa energetycznego, aby wspomóc wszystkich konsumentów, zwłaszcza tych znajdujących się w niekorzystnej sytuacji, w celu poprawy warunków ich mieszkania oraz warunków grzewczych i chłodniczych, tak indywidualnie jak i zbiorowo, bez względu na to, czy są właścicielami domów czy ich lokatorami;

93.  podkreśla potrzebę osiągania wysokiego poziomu niezależności energetycznej poprzez priorytetowe wykorzystywanie surowców lokalnych;

94.  wzywa do wykorzystywania ciepła odpadowego z istniejących zakładów przemysłowych do celów ogrzewania budynków mieszkalnych;

95.  uważa, że podstawą walki z ubóstwem energetycznym jest obniżka całkowitego kosztu energii cieplnej dla indywidualnych gospodarstw domowych poprzez znaczący wzrost efektywności energetycznej, określanej na trzech podstawowych etapach jej użytkowania: podczas konwersji energii pierwotnej w energię użyteczną, podczas dalszego jej transportu, a w szczególności podczas końcowego użytkowania; apeluje do państw członkowskich o nadanie rzeczywistego priorytetu działaniom z zakresu efektywności energetycznej i przejściu na ogrzewanie i chłodzenie z wykorzystaniem energii ze źródeł odnawialnych;

96.  uważa, że ważne jest zadbanie o to, by część funduszy na efektywność energetyczną została przeznaczona na usprawnienia służące gospodarstwom domowym dotkniętym ubóstwem energetycznym lub osobom mieszkającym na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania, przykładowo przez wsparcie ich inwestycji w bardziej efektywne energetycznie urządzenia grzewcze lub chłodzące;

97.  uważa, że w ramach dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej państwa członkowskie powinny wdrożyć krajowe plany renowacji budynków, służące zapewnieniu ich efektywności energetycznej, oferując w szczególności zachęty do renowacji budynków będących własnością osób fizycznych, przy czym plany te powinny również obejmować szczególne działania skierowane do słabszych grup społecznych w celu zwalczania ubóstwa energetycznego;

98.  apeluje do Komisji o opracowanie w ramach wdrażania dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej szkoleń dla operatorów dotyczących realizacji audytów i planowania środków z zakresu efektywności energetycznej oraz o ułatwianie tych działań osobom fizycznym, szczególnie słabszym grupom społecznym;

99.  podkreśla, że choć w znacznym odsetku budynków europejskich dochodzi do marnotrawstwa energii ze względu na niską jakość izolacji oraz stare i niewydajne systemy ciepłownicze, to ubóstwo energetyczne dotyka prawie 11 % ludności UE;

100.  mając na uwadze ryzyko wystąpienia w przyszłości kryzysów w dostawach gazu, apeluje do Komisji, państw członkowskich i władz lokalnych o pełne uwzględnienie przy wdrażaniu gospodarki o obiegu zamkniętym produkcji biogazu z przetwarzania obornika;

101.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Komisji.

(1) Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0094. (2) Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 104. (3) Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0266. (4) Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0444. (5) Komunikat Komisji z 2014 r. zatytułowany „Efektywność energetyczna i jej wkład w bezpieczeństwo energetyczne a ramy polityczne dotyczące klimatu i energii do roku 2030” (COM(2014)0520).