Il-Parlament Ewropew,

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar iż-Żimbabwe,

–  wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni lokali tal-UE tat-12 ta' Lulju 2016,

–  wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni lokali tal-UE dwar il-ħtif ta' Itai Dzamara tad-9 ta' Marzu 2016,

–  wara li kkunsidra d-Deċiżjoni tal-Kunsill (PESK) 2016/220 tal-15 ta' Frar 2016 li temenda d-Deċiżjoni 2011/101/PESK dwar miżuri restrittivi kontra ż-Żimbabwe(1),

–  wara li kkunsidra l-Ftehim Politiku Globali ffirmat fl-2008 mit-tliet partiti politiċi ewlenin, jiġifieri ZANU PF, MDC-T u MDC,

–  wara li kkunsidra l-Karta Afrikana għad-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Popli ta' Ġunju 1981, li ż-Żimbabwe rratifika,

–  wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem tal-1948,

–  wara li kkunsidra l-Kostituzzjoni taż-Żimbabwe,

–  wara li kkunsidra l-Ftehim ta' Cotonou,

–  wara li kkunsidra l-Artikoli 135(5) u 123(4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.  billi l-poplu taż-Żimbabwe bata għal ħafna snin taħt reġim awtoritarju mmexxi mill-President Mugabe li jżomm is-setgħa tiegħu permezz ta' korruzzjoni, vjolenza, elezzjonijiet imbagħbsa u apparat ta' sigurtà brutali; billi l-poplu taż-Żimbabwe ma esperjenzax libertà vera f'għexieren ta' snin, u ħafna persuni taħt l-età ta' tletin sena, għalhekk, jafu biss ħajja ta' faqar u ripressjoni vjolenti;

B.  billi l-ferment qed jikber għal darb'oħra fiż-Żimbabwe, mifni bil-kriżi, fi sfond ta' nuqqas ta' likwidità, qgħad fuq skala wiesgħa, korruzzjoni mill-istat u sforzi mill-awtoritajiet biex irażżnu l-libertà tal-espressjoni u l-oppożizzjoni politika; billi d-diversi gruppi issa qed jippożizzjonaw ruħhom fi stennija għall-era post-Mugabe;

C.  billi, mill-waqgħa tal-gvern ta' koalizzjoni fl-2013, il-ħidma ta' Tendai Biti biex ġiet stabbilizzata l-ekonomija u jiżdied id-dħul tal-gvern inħattet minn ritorn għas-sistema ta' patroċinji u kleptokrazija u stat ta' biża'; billi ż-Żimbabwe issa qed jesperjenza l-agħar kriżi ekonomika mill-iperinflazzjoni tal-2008 'l hawn; billi l-gvern huwa effettivament fallut;

D.  billi minn Mejju 2016 eluf ta' dimostranti – negozjanti informali, żgħażagħ qiegħda u, issa, persuni professjonali – niżlu fit-toroq f'għadd ta' ċentri urbani madwar iż-Żimbabwe biex jipprotestaw kontra t-telf ta' impjiegi, qgħad tal-massa u l-falliment tal-gvern biex jissodisfa l-aspettattivi ekonomiċi bażiċi tan-nies, jiġifieri suq tax-xogħol li jipprovdi l-impjiegi, forza tax-xogħol pubblika li tkun imħallsa fil-ħin, munita stabbli u affidabbli, u reġim ta' prezzijiet raġonevoli; billi l-armata biss qed titħallas regolarment u b'munita ta' valur;

E.  billi l-moviment ta' protesta mmexxi mill-qassis Evan Mawarire, bl-użu tal-hashtag #ThisFlag, attira l-appoġġ tal-knejjes u l-klassi medja, li sa issa kellhom it-tendenza li jżommu 'l bogħod mill-politika tat-triq;

F.  billi fis-6 ta' Lulju 2016 il-moviment ta' oppożizzjoni #ThisFlag sejjaħ għal ġurnata nazzjonali ta' "bojkott" bi protesta kontra n-nuqqas ta' azzjoni mill-gvern kontra l-korruzzjoni, l-impunità u l-faqar; billi dan wassal sabiex numru kbir ħafna ta' ħwienet u negozji baqgħu magħluqin fil-belt kapitali u għal ripressjoni ħarxa mill-awtoritajiet;

G.  billi Promise Mkwananzi, il-mexxej ta' #Tajamuka, moviment soċjali marbut mal-bojkott ta' Lulju, li ġie arrestat u akkużat b'inċitament ta' vjolenza pubblika, inħeles bi pleġġ; billi attivista ieħor ta' #Tajamuka, Linda Masarira, ġiet arrestata matul il-protesta f'Lulju 2016 u baqgħet f'detenzjoni sa llum;

H.  billi bosta dimostrazzjonijiet issa huma organizzati permezz tal-midja soċjali, u billi l-awtoritajiet taż-Żimbabwe imblukkaw l-aċċess għall-internet u l-messaġġi bil-WhatsApp biex jostakolaw il-protesta;

I.  billi mijiet ta' persuni ġew arrestati waqt id-dimostrazzjonijiet; billi fis-26 ta' Awwissu 2016 seħħ ġlied imdemmi fil-kapitali, Harare, meta l-pulizija injoraw ordni tal-qorti u sawtu bil-lembuba eluf ta' dimostranti li kienu nġabru taħt il-patroċinju tal-Aġenda ta' Riforma Elettorali Nazzjonali (NERA) biex jesprimu l-oppożizzjoni tagħhom għal riformi elettorali pendenti qabel l-elezzjonijiet nazzjonali tal-2018 mistennija b'ħerqa kbira; billi ħafna minn dawk miżmuma għadhom f'kustodja, u mhux magħruf fejn jinsabu bosta nies;

J.  billi l-President Mugabe ilu fil-poter mill-indipendenza fl-1980 u qed ifittex li jerġa' jiġi elett, u billi diversi membri tal-gvern tiegħu ddenunzjaw is-sejħiet għal riforma elettorali qabel l-elezzjonijiet tal-2018;

K.  billi l-veterani tal-ġlieda għall-indipendenza, li qabel kienu alleati mill-qrib tal-partit governanti ta' Mugabe, ibbojkottjaw id-diskors tiegħu fit-8 ta' Awwissu 2016, filwaqt li ddenunzjaw l-iskop dittatorjali tiegħu u n-nuqqas tiegħu li jsolvi l-kriżi ekonomika gravi li ilha tifni lill-pajjiż mis-sena 2000; billi l-President ikkunsidra dan il-bojkott bħala tradiment u, b'ritaljazzjoni, arresta tliet membri tal-Assoċjazzjoni Nazzjonali tal-Veterani tal-Indipendenza;

L.  billi fit-2 ta' Settembru 2016 il-pulizija invokat l-Istrument Statutorju 101A biex tipprojbixxi d-dimostrazzjonijiet kollha f'Harare ċentrali, ftit sigħat qabel 18-il partit politiku kienu lesti jagħmlu dimostrazzjoni maġġuri fil-belt kapitali;

M.  billi fis-7 ta' Settembru 2016 il-Qorti Suprema ssospendiet din il-projbizzjoni għal sebat ijiem u billi din is-sentenza waslet ftit jiem biss wara li l-President Mugabe indaħal fl-indipendenza tal-ġudikatura billi kkritika bl-aħrax lill-imħallfin taż-Żimbabwe għal sentenzi "bl-addoċċ" li ppermettew dimostrazzjonijiet kontra l-ħakma tiegħu;

N.  billi l-Kummissjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem taż-Żimbabwe qalet li l-għajnuna għall-ikel, mobilizzata biex tassisti lill-abitanti tal-irħula li jinsabu bil-ġuħ minħabba li kienu affettwati minn kundizzjonijiet ta' nixfa madwar il-pajjiż, kienet qed titqassam fuq bażi partiġġjana, b'uffiċjali ta' Zanu PF jiċħdu l-għajnuna għall-ikel lill-persuni li jappoġġaw il-partiti tal-oppożizzjoni; billi l-Gvern taż-Żimbabwe ddikjara stat ta' diżastru fi Frar 2016, filwaqt li hu stmat li madwar 4.5 miljun ruħ se jkunu jeħtieġu għajnuna għall-ikel minn Jannar 2017 u li massimu ta' nofs il-popolazzjoni rurali qed tiffaċċja l-ġuħ;

O.  billi d-9 ta' Marzu 2016 kien l-ewwel anniversarju tal-ħtif tad-difensur tad-drittijiet tal-bniedem Itai Dzamara; billi l-Qorti Suprema ordnat lill-gvern ifittex lil Dzamara u jirrapporta l-progress lill-Qorti kull ħmistax sakemm jiġi determinat fejn jinsab;

P.  billi ż-Żimbabwe huwa firmatarju tal-Ftehim ta' Cotonou, li l-Artikolu 96 tiegħu jistipula li r-rispett tad-drittijiet tal-bniedem u tal-libertajiet fundamentali huwa element essenzjali tal-kooperazzjoni AKP-UE,

Q.  billi numru żgħir ta' miżuri restrittivi tal-UE kontra r-reġim taż-Żimbabwe ġġeddu fi Frar 2016 sal-20 ta' Frar 2017; billi l-iffriżar tal-assi u l-projbizzjonijiet fuq l-ivvjaġġar se jkomplu japplikaw għall-President Mugabe, Grace Mugabe, u għall-Industriji tad-Difiża taż-Żimbabwe; billi l-embargo fuq l-armi se jibqa' fis-seħħ. billi l-UE preċedentement kienet neħħiet ir-restrizzjonijiet fuq 78 persuna u 8 entitajiet;

R.  billi l-Programm Indikattiv Nazzjonali (NIP) għaż-Żimbabwe ġie allokat EUR 234 miljun għall-perjodu 2014-2020 taħt il-11-il Fond Ewropew għall-Iżvilupp, biex dawn il-flejjes jiġu ffukati fuq tliet setturi ewlenin, jiġifieri s-saħħa, l-iżvilupp ekonomiku bbażat fuq l-agrikultura, u l-governanza u l-bini ta' istituzzjonijiet;

1.  Jesprimi tħassib serju dwar iż-żieda fil-vjolenza kontra d-dimostranti fiż-Żimbabwe f'dawn l-aħħar xhur; jinnota b'allarm il-projbizzjoni ta' xahar imħabbra dan l-aħħar fuq id-dimostrazzjonijiet; jistieden lill-gvern u lill-partijiet kollha fiż-Żimbabwe jirrispettaw id-dritt ta' dimostrazzjoni paċifika sabiex jiġi indirizzat tħassib ġenwin, u jħeġġeġ lill-awtoritajiet taż-Żimbabwe jinvestigaw allegazzjonijiet ta' użu eċċessiv tal-forza u abbużi oħra kontra d-drittijiet tal-bniedem minn elementi fi ħdan il-pulizija taż-Żimbabwe, u jżommuhom responsabbli;

2.  Jinsab imħasseb dwar iż-żieda fl-għadd ta' arresti arbitrarji ta' difensuri tad-drittijiet tal-bniedem u dawk involuti f'dimostrazzjonijiet paċifiċi u legali, u jħeġġeġ li l-istat tad-dritt jiġi rrispettat u li tiġi ppreservata l-kostituzzjoni;

3.  Jistieden lill-awtoritajiet taż-Żimbabwe jeħilsu lill-priġunieri politiċi kollha immedjatament u mingħajr kundizzjonijiet;

4.  Jikkundanna d-dikjarazzjonijiet reċenti li saru mill-President Mugabe, fejn attakka l-ġudikatura taż-Żimbabwe, u jħeġġeġ lill-awtoritajiet fiż-Żimbabwe sabiex ma jinterferixxux mal-indipendenza tal-ġudikatura;

5.  Ifakkar li, skont il-Ftehim Politiku Globali, iż-Żimbabwe impenja ruħu li jiżgura li kemm il-leġiżlazzjoni kif ukoll il-proċeduri u l-prattiki tiegħu jkunu konformi mal-prinċipji u l-liġijiet internazzjonali dwar id-drittijiet tal-bniedem, inklużi l-libertajiet ta' għaqda, ta' assoċjazzjoni u ta' espressjoni;

6.  Jiġbed l-attenzjoni lejn is-sitwazzjoni partikolari ta' ħafna nisa fiż-Żimbabwe u l-ħtieġa li jiġu rispettati d-drittijiet tan-nisa;

7.  Jemmen li l-Kunsill u l-Kummissjoni għandhom janalizzaw bir-reqqa ikunx xieraq li jerġgħu jimponu ċerti miżuri restrittivi, filwaqt li jagħmluha ċara li dawn se jitneħħew u li se jkun disponibbli pakkett ta' assistenza ladarba ż-Żimbabwe jkun biċ-ċar fi triqtu lejn id-demokrazija, l-istat tad-dritt u r-rispett għad-drittijiet tal-bniedem, u jispeċifikaw, b'mod partikolari, li se tiġi pprovduta assistenza biex tappoġġa proċess elettorali ħieles u ġust u r-riforma tal-pulizija;

8.  Jitlob li jkun hemm tranżizzjoni paċifika tas-setgħa bbażata fuq proċess elettorali ħieles u ġust, l-istat tad-dritt u r-rispett tad-drittijiet tal-bniedem sabiex tiġi żviluppata demokrazija ħielsa, prospera u pluralista;

9.  Jikkundanna bil-qawwa l-imblukkar tal-għajnuna għall-ikel biex isir gwadann politiku; jenfasizza t-tħassib tiegħu dwar kwalunkwe miżura oħra li tagħmel ħsara lill-produzzjoni agrikola, u jitlob li jittieħdu passi sabiex tittejjeb is-sigurtà tal-ikel;

10.  Jesprimi t-tħassib kontinwu tiegħu dwar il-ħtif ta' Itai Dzamara; jitlob li l-habeas corpus jiġi rispettat u li dawk responsabbli għall-ħtif tiegħu jitressqu quddiem il-ġustizzja;

11.  Jinsisti li l-UE għandha tiżgura li l-fondi allokati liż-Żimbabwe għall-Programm Indikattiv Nazzjonali tiegħu jindirizzaw b'mod effettiv l-oqsma kkonċernati, u jistieden lill-Gvern taż-Żimbabwe jippermetti lill-Kummissjoni aċċess mingħajr xkiel għall-proġetti ffinanzjati mill-UE u biex isaħħaħ id-disponibilità tiegħu għal assistenza teknika għal proġetti u programmi miftiehma b'mod konġunt;

12.  Jenfasizza li huwa importanti għall-UE li tibda djalogu politiku mal-awtoritajiet taż-Żimbabwe skont l-Artikoli 8 u 96 tal-Ftehim ta' Cotonou, u b'hekk tikkonferma l-impenn tagħha biex tappoġġa lill-popolazzjoni lokali;

13.  Iħeġġeġ il-Komunità għall-Iżvilupp tan-Nofsinhar tal-Afrika (SADC) u lill-Commonwealth jerġgħu jimpenjaw ruħhom biex jgħinu liż-Żimbabwe jerġa' jaqbad it-triq tad-demokrazija;

14.  Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà, lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri, lis-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna, lill-Gvern u lill-Parlament taż-Żimbabwe, lill-gvernijiet tal-Komunità għall-Iżvilupp tan-Nofsinhar tal-Afrika, lill-Unjoni Afrikana, lill-Parlament Pan-Afrikan, lill-Assemblea Parlamentari Konġunta AKP-UE u lis-Segretarju Ġenerali tal-Commonwealth.

(1) ĠU L 40, 17.2.2016, p. 11.