Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 4 października 2016 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie uruchomienia Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (wniosek złożony przez Szwecję – EGF/2016/002 SE/Ericsson) (COM(2016)0554 – C8-0355/2016 – 2016/2214(BUD))
Parlament Europejski,
– uwzględniając wniosek Komisji przedłożony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2016)0554 – C8-0355/2016),
– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1309/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (2014–2020) i uchylenia rozporządzenia (WE) nr 1927/2006(1) (rozporządzenie w sprawie EFG),
– uwzględniając rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020(2), w szczególności jego art. 12,
– uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami(3) (porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 2 grudnia 2013 r.), w szczególności jego pkt 13,
– uwzględniając procedurę rozmów trójstronnych przewidzianą w pkt 13 porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 2 grudnia 2013 r.,
– uwzględniając pismo Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych,
– uwzględniając pismo Komisji Rozwoju Regionalnego,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Budżetowej (A8-0272/2016),
A. mając na uwadze, że Unia opracowała instrumenty ustawodawcze i budżetowe w celu udzielenia dodatkowego wsparcia pracownikom dotkniętym skutkami poważnych zmian w strukturze światowego handlu lub światowego kryzysu finansowego i gospodarczego oraz z myślą o ułatwieniu im powrotu na rynek pracy;
B. mając na uwadze, że pomoc finansowa Unii dla zwolnionych pracowników powinna być dynamiczna i powinno się jej udzielać jak najszybciej i jak najskuteczniej, zgodnie ze wspólną deklaracją Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, przyjętą na posiedzeniu pojednawczym w dniu 17 lipca 2008 r., a także przy należytym uwzględnieniu porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 2 grudnia 2013 r. w odniesieniu do przyjęcia decyzji o uruchomieniu Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (EFG);
C. mając na uwadze, że przyjęcie rozporządzenia w sprawie EFG odzwierciedla porozumienie osiągnięte przez Parlament i Radę w sprawie ponownego wprowadzenia kryterium uruchomienia z powodu kryzysu, ustalenia wkładu finansowego Unii na poziomie 60 % łącznych szacunkowych kosztów proponowanych działań, poprawy skuteczności rozpatrywania wniosków o uruchomienie EFG przez Komisję oraz przez Parlament i Radę dzięki skróceniu czasu oceny i zatwierdzania, w sprawie rozszerzenia zakresu kwalifikowalnych działań i beneficjentów poprzez włączenie osób samozatrudnionych i osób młodych oraz w sprawie finansowania środków zachęcających do podejmowania własnej działalności gospodarczej;
D. mając na uwadze, że Szwecja złożyła wniosek EGF/2016/002 SE/Ericsson o przyznanie wkładu finansowego z EFG w związku ze zwolnieniami w sektorze gospodarki zaklasyfikowanym do działu 26 według NACE Rev. 2 (produkcja komputerów oraz wyrobów elektronicznych i optycznych) głównie w regionach Sztokholm (SE11), Östra Mellansverige (SE12), Sydsverige (SE22) i Västsverige (SE23), zaliczanych do poziomu NUTS 2, przy czym zakłada się, że spośród 1556 zwolnionych pracowników kwalifikujących się w ramach wkładu z EFG ze środków skorzysta 918;
E. mając na uwadze, że wniosek został złożony zgodnie z kryterium interwencji określonym w art. 4 ust. 1 lit. a) rozporządzenia w sprawie EFG, które wymaga co najmniej 500 zwolnień w czteromiesięcznym okresie odniesienia, w przedsiębiorstwie w państwie członkowskim, z uwzględnieniem zwolnień pracowników u jego dostawców lub producentów niższego szczebla i osób, które zaprzestały prowadzenia działalności na własny rachunek;
F. mając na uwadze, że z powodu braku wzrostu i jednocześnie coraz ostrzejszej konkurencji ze strony producentów azjatyckich Ericsson ogranicza produkcję urządzeń telekomunikacyjnych, a proces ten rozpoczął się dwadzieścia lat temu;
1. zgadza się z Komisją, że warunki wymienione w art. 4 ust. 1 lit. a) rozporządzenia w sprawie EFG zostały spełnione i że w związku z tym Szwecja ma prawo do wkładu finansowego w wysokości 3 957 918 EUR na mocy tego rozporządzenia, co stanowi 60 % łącznych kosztów wynoszących 6 596 531 EUR, co pomoże 918 beneficjentom objętym pomocą powrócić na rynek pracy;
2. zauważa, że Szwecja przedłożyła wniosek o wkład finansowy z EFG w dniu 31 marca 2016 r., i że po przekazaniu przez Szwecję dodatkowych informacji Komisja sfinalizowała ocenę wniosku dnia 5 września 2016 r. i przekazała ją tego samego dnia Parlamentowi, a zatem dotrzymała 12-tygodniowego terminu od momentu otrzymania kompletnego wniosku;
3. zwraca uwagę, że w branży informatycznej i telekomunikacyjnej dominują producenci z Azji, do których przenoszona jest produkcja; zauważa, że Ericsson stopniowo ogranicza liczbę pracowników w Szwecji (z 21 178 w 2005 r. do 17 858 w 2014 r.), ale jednocześnie bardzo się rozrasta na świecie (z 56 055 w 2005 r. do 118 055 w 2014 r.);
4. podkreśla, że w omawianych regionach zwolniono w tym samym czasie stosunkowo dużą grupę starszych pracowników o podobnych kwalifikacjach, przy czym większość z nich – zwłaszcza w mieście Kista dotkniętym największą skalą zwolnień – nie posiada umiejętności poszukiwanych na lokalnym rynku pracy;
5. z zadowoleniem przyjmuje decyzję Szwecji o skoncentrowaniu potencjalnego wsparcia z EFG w zakładach Kista, Katrineholm i Kumla, w których występują największe problemy, przy jednoczesnym oferowaniu zindywidualizowanej pomocy pracownikom zwolnionym w innych miejscach;
6. przypomina o dużym zróżnicowaniu pracowników, zarówno fizycznych, jak i umysłowych, dotkniętych zwolnieniami; wyraża zaniepokojenie, że niektórzy pracownicy zetkną się z rynkiem pracy charakteryzującym się raczej niskim popytem w tradycyjnych branżach przetwórczych; dostrzega szanse dla tych pracowników w publicznym lub prywatnym sektorze usług, co wymagałoby znacznych wysiłków w zakresie zmiany kwalifikacji;
7. uznaje ocenę Arbetsförmedlingen (szwedzkiego urzędu pracy), zgodnie z którą pracownicy fizyczni mają potencjalne możliwości zatrudnienia w publicznym lub prywatnym sektorze usług, o ile zapewni im się gruntowne przekwalifikowanie;
8. uznaje, że większość zwolnionych pracowników umysłowych stanowią inżynierowie, z których część jest wyspecjalizowana w niszowych dziedzinach typowych dla przedsiębiorstwa Ericsson, jednak z zadowoleniem przyjmuje przeświadczenie szwedzkiego urzędu pracy, że zindywidualizowany pakiet programów szkoleń i coachingu umożliwi większości zwolnionych pracowników znalezienie nowych miejsc pracy wysokiej jakości;
9. zauważa, że współfinansowane ze środków EFG zindywidualizowane usługi, które mają być świadczone zwolnionym pracownikom, obejmują: doradztwo i poradnictwo zawodowe; chronione i wspierane zatrudnienie oraz działania na rzecz rehabilitacji; edukację i szkolenia; oraz dodatek na poszukiwanie pracy; z zadowoleniem przyjmuje zapowiedź, że przy zapewnianiu szkoleń motywacyjnych i planowania rozwoju zawodowego osoby w wieku 50 lat i powyżej będą traktowane w szczególny sposób;
10. zwraca uwagę, że środki wsparcia dochodu będą stanowić 33,92 % ogólnego pakietu zindywidualizowanych środków, a jest to wartość zbliżona do pułapu 35 % ustanowionego na mocy rozporządzenia; zauważa też, że działania te są uzależnione od czynnego zaangażowania się beneficjentów objętych pomocą w poszukiwanie pracy lub szkolenia; uważa, że ta stosunkowo wysoka wartość procentowa jest uzasadniona ze względu na znaczny odsetek starszych pracowników oraz zapewnienie indywidualnego wsparcia uczestnikom mającym trudności w uczeniu się;
11. zauważa, że skoordynowany pakiet zindywidualizowanych usług opracowano w drodze konsultacji z beneficjentami objętymi pomocą, ich przedstawicielami oraz lokalnymi podmiotami publicznymi, biorąc pod uwagę fakt, że 22 % pracowników to kobiety, a 78 % mężczyźni;
12. przypomina, że zgodnie z art. 7 rozporządzenia w sprawie EFG przy opracowywaniu skoordynowanego pakietu zindywidualizowanych usług wspieranego z EFG należy przewidywać przyszłe perspektywy rynku pracy i potrzebne umiejętności, a pakiet ten powinien ponadto wpisywać się w strategię przechodzenia na zasobooszczędną i zrównoważoną gospodarkę;
13. przypomina, jak ważne jest zwiększenie szans wszystkich pracowników na zatrudnienie poprzez odpowiednie szkolenia oraz uznanie umiejętności i kompetencji zdobytych przez pracowników w trakcie kariery zawodowej; oczekuje, że szkolenia oferowane w ramach skoordynowanego pakietu będą dostosowane nie tylko do potrzeb zwolnionych pracowników, lecz także do faktycznej sytuacji gospodarczej;
14. z zadowoleniem przyjmuje zapewnienie władz szwedzkich, że podjęte zostaną szczególne wysiłki w celu przełamania tradycyjnych przeszkód związanych z płcią, w tym poprzez zachęcanie beneficjentów będących mężczyznami do znalezienia zatrudnienia w sektorze opieki zdrowotnej, a także fakt, że działania te przyczynią się do spełnienia 16 celów w zakresie ochrony jakości środowiska w Szwecji;
15. zwraca się do Komisji, aby ponadto w przyszłych wnioskach wskazywała, w których sektorach pracownicy mają szanse znaleźć zatrudnienie i czy oferta szkoleniowa jest dostosowana do przyszłych perspektyw rozwoju gospodarczego i potrzeb rynku pracy w regionach dotkniętych problemem zwolnień;
16. zauważa, że władze szwedzkie potwierdziły, iż na proponowane działania nie zostanie przyznane wsparcie finansowe z innych funduszy unijnych ani instrumentów finansowych, będzie się zapobiegać wszelkim przypadkom podwójnego finansowania oraz że działania te uzupełnią działania finansowane z funduszy strukturalnych; ponownie wzywa Komisję do przedstawiania w sprawozdaniach rocznych analizy porównawczej tych danych w celu zapewnienia pełnego przestrzegania obowiązujących przepisów i zapobiegania dublowaniu usług finansowanych przez Unię;
17. zauważa, że sektor produkcji komputerów oraz wyrobów elektronicznych i optycznych był przedmiotem 14 wniosków o pomoc z EFG, przy czym w 11 z nich powoływano się na wpływ globalizacji na strukturę handlu, a w trzech – na światowy kryzys finansowy i gospodarczy;
18. ponownie podkreśla, że wsparcie z EFG nie może zastępować działań, za podjęcie których – na mocy prawa krajowego lub układów zbiorowych – odpowiedzialne są przedsiębiorstwa, ani środków restrukturyzacji przedsiębiorstw lub sektorów;
19. docenia udoskonaloną procedurę wprowadzoną przez Komisję w następstwie wniosku Parlamentu o przyspieszone udzielanie dotacji; zwraca uwagę na presję czasu wynikającą z nowego harmonogramu oraz na potencjalne skutki dla skuteczności rozpatrywania spraw;
20. zwraca się do Komisji o zapewnienie publicznego dostępu do dokumentów związanych z pomocą z EFG;
21. zatwierdza decyzję załączoną do niniejszej rezolucji;
22. zobowiązuje swojego przewodniczącego do podpisania wraz z przewodniczącym Rady niniejszej decyzji i zapewnienia jej publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;
23. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wraz z załącznikiem Radzie i Komisji.