Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 6ης Οκτωβρίου 2016 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής που αφορά τη διάθεση στην αγορά προς καλλιέργεια σπόρων γενετικώς τροποποιημένου αραβοσίτου της σειράς 1507 (DAS-Ø15Ø7-1) (D046172/00 – 2016/2920(RSP))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής που αφορά τη διάθεση στην αγορά προς καλλιέργεια σπόρων γενετικώς τροποποιημένου αραβοσίτου της σειράς 1507 (DAS-Ø15Ø7-1) (D046172/00),
– έχοντας υπόψη την οδηγία 2001/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Μαρτίου 2001, για τη σκόπιμη ελευθέρωση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών στο περιβάλλον και την κατάργηση της οδηγίας 90/220/ΕΟΚ του Συμβουλίου2001(1), και ιδίως το άρθρο 18 παράγραφος 1,
– έχοντας υπόψη την επιστημονική γνώμη της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων όπως επικαιροποιήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2012 που επικαιροποιεί την εξέταση της αξιολόγησης του κινδύνου για το περιβάλλον και των συστάσεων για τη διαχείριση του κινδύνου όσον αφορά τον εντομοανθεκτικό γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο της σειράς 1507 που προορίζεται για καλλιέργεια(2),
– έχοντας υπόψη την επιστημονική γνώμη της EFSA της 18ης Οκτωβρίου 2012 που συμπληρώνει τα συμπεράσματα της αξιολόγησης του κινδύνου για το περιβάλλον και τις συστάσεις για τη διαχείριση του κινδύνου όσον αφορά τον εντομοανθεκτικό γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο της σειράς 1507 που προορίζεται για καλλιέργεια(3),
– έχοντας υπόψη την επιστημονική γνώμη της EFSA της 6ης Δεκεμβρίου 2012 που επικαιροποιεί τα συμπεράσματα για την αξιολόγηση του κινδύνου και τις συστάσεις για τη διαχείριση του κινδύνου όσον αφορά τον εντομοανθεκτικό γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο της σειράς MON 810(4),
– έχοντας υπόψη την επιστημονική γνώμη της EFSA της 6ης Δεκεμβρίου 2012 που συμπληρώνει τα συμπεράσματα της αξιολόγησης του κινδύνου για το περιβάλλον και τις συστάσεις για τη διαχείριση του κινδύνου όσον αφορά την καλλιέργεια του γενετικώς τροποποιημένου εντομοανθεκτικού αραβόσιτου σειράς Bt11 και MON 810(5),
– έχοντας υπόψη την επιστημονική γνώμη της EFSA της 28ης Μαΐου 2015 που επικαιροποιεί τις συστάσεις για τη διαχείριση του κινδύνου με σκοπό τον περιορισμό της έκθεσης σε γύρη προερχόμενη από αραβόσιτο Bt των μη στοχευόμενων λεπιδοπτέρων που παρουσιάζουν προβλήματα διατήρησης σε προστατευόμενους οικοτόπους(6),
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 11 και 13 του κανονισμού (ΕE) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή(7),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 16ης Ιανουαρίου 2014, σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για τη διάθεση στην αγορά για καλλιέργεια, σύμφωνα με την οδηγία 2001/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, προϊόντος αραβοσίτου (Zea mays L., σειρά 1507) που έχει υποστεί γενετική τροποποίηση ώστε να είναι ανθεκτικό σε ορισμένα επιβλαβή λεπιδόπτερα(8),
– έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 106 παράγραφοι 2 και 3 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2001 η εταιρεία Pioneer Overseas Corporation and Dow AgroSciences Europe Ltd υπέβαλε στην αρμόδια αρχή της Ισπανίας κοινοποίηση (στοιχεία αναφοράς C/ES/01/01) για τη διάθεση στην αγορά γενετικώς τροποποιημένου αραβοσίτου 1507, σύμφωνα με την οδηγία 90/220/ΕΟΚ του Συμβουλίου(9)· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2003 υποβλήθηκε επικαιροποιημένη κοινοποίηση σύμφωνα με την οδηγία 2001/18/ΕΚ·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο γενετικά τροποποιημένος αραβόσιτος 1507 εκφράζει την πρωτεΐνη Cry1F, η οποία είναι πρωτεΐνη Bt (από τον Bacillus thuringiensis υποείδος Kurstaki) που προσδίδει ανθεκτικότητα στην πυραλίδα του αραβοσίτου (Ostrinia nubilalis) και και σε ορισμένα άλλα επιβλαβή λεπιδόπτερα όπως η σεσάμια του αραβοσίτου (Sesamia spp.), το σποδόπτερο (Spodoptera frugiperda), το κοφτοσκούληκο (Agrotis ipsilon) και η διάτραια (Diatraea grandiosella), καθώς και την πρωτεΐνη PAT, η οποία προσδίδει αντοχή στο συστατικό των ζιζανιοκτόνων γλυφοσινικό αμμώνιο·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η δραστική ουσία glufosinate έχει ταξινομηθεί ως τοξική για την αναπαραγωγή και, επομένως, εμπίπτει στα κριτήρια αποκλεισμού που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1107/2009· λαμβάνοντας υπόψη ότι, για δραστικές ουσίες που έχουν ήδη εγκριθεί, τα κριτήρια αποκλεισμού εφαρμόζονται όταν απαιτείται ανανέωση της έγκρισης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έγκριση της glufosinate λήγει το 2017· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως εκ τούτου, η χρήση της glufosinate πρέπει, καταρχήν, να σταματήσει το 2017·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 26γ παράγραφος 2 της οδηγίας 2001/18/ΕΚ, η καλλιέργεια του γενετικά τροποποιημένου αραβοσίτου 1507 απαγορεύεται στις εξής περιοχές: Βαλονία (Βέλγιο), Βουλγαρία, Δανία, Γερμανία (εξαιρείται η καλλιέργεια για ερευνητικούς σκοπούς), Ελλάδα, Γαλλία, Κροατία, Ιταλία, Κύπρος, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Ουγγαρία, Μάλτα, Κάτω Χώρες, Αυστρία, Πολωνία, Σλοβενία, Βόρεια Ιρλανδία (Ηνωμένο Βασίλειο), Σκοτία (Ηνωμένο Βασίλειο), Ουαλία (Ηνωμένο Βασίλειο)·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την EFSA, τα στοιχεία δείχνουν πως περίπου το 95 έως 99% της γύρης που ελευθερώνεται επικάθεται σε απόσταση περίπου 50 μέτρων από την πηγή της γύρης αλλά, ωστόσο, κατακόρυφες κινήσεις του ανέμου ή ριπές του ανέμου μπορούν να εκτοξεύσουν την παραγόμενη γύρη ψηλά στην ατμόσφαιρα και να την διασπείρουν σε σημαντικές αποστάσεις, έως και χιλιόμετρα μακριά·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πιθανή εξέλιξη της ανθεκτικότητας στην πρωτεΐνη Cry1F στα επιβλαβή στοχευόμενα λεπιδόπτερα αποτελεί λόγο ανησυχίας σύμφωνα με την ειδική ομάδα της EFSA για τους ΓΤΟ σε συνδυασμό με την καλλιέργεια του αραβοσίτου 1507, καθώς η εξέλιξη της ανθεκτικότητας μπορεί να οδηγήσει σε μεταβολή των πρακτικών ελέγχου των επιβλαβών οργανισμών που ενδέχεται να προκαλέσουν δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η τεοζίντη, ο πρόγονος του καλλιεργούμενου αραβοσίτου, απαντά στην Ισπανία από το 2009· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα φυτά τεοζίντης ενδέχεται να γίνουν δέκτες διαγονιδιακού DNA προερχόμενου από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο MON810, ο οποίος καλλιεργείται στην Ισπανία σε μερικές από τις περιοχές όπου η τεοζίντη είναι ευρέως διαδεδομένη· λαμβάνοντας υπόψη ότι ενδέχεται να υπάρξει γονιδιακή διαβίβαση προς την τεοζίντη, οδηγώντας την στην παραγωγή της τοξίνης Bt και προσδίδοντας έτσι μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στα υβρίδια αραβοσίτου και τεοζίντης σε σχέση με τα προϋπάρχοντα φυτά τεοζίντης· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό είναι ένα ενδεχόμενο που ενέχει μείζονες κινδύνους για τους γεωργούς και το περιβάλλον·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ισπανικές αρμόδιες αρχές ενημέρωσαν την Επιτροπή για την παρουσία τεοζίντης στους αγρούς αραβόσιτου της Ισπανίας, και για πολύ περιορισμένη παρουσία σε αγρούς γενετικώς τροποποιημένου αραβοσίτου· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, φαίνεται πως η τεοζίντη εντοπίστηκε και στη Γαλλία·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 13 Ιουλίου 2016, η Επιτροπή ζήτησε από την EFSA να αξιολογήσει, έως το τέλος Σεπτεμβρίου 2016, εάν, στη βάση της υπάρχουσας επιστημονικής βιβλιογραφίας ή κάθε άλλης σημαντικής πληροφορίας, προκύπτουν νέα στοιχεία που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αλλαγή των συμπερασμάτων και των συστάσεων των επιστημονικών γνωμών της EFSA όσον αφορά την καλλιέργεια των γενετικά τροποποιημένων σειρών αραβοσίτου MON 810, Bt11, 1507 και GA21·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο σημείο 24 του σχεδίου εκτελεστικής απόφασης, η Επιτροπή ισχυρίζεται ότι η EFSA εξέτασε δύο «αποδεκτά» επίπεδα τοπικής θνησιμότητας (0,5% και 1%)· λαμβάνοντας υπόψη ωστόσο ότι, στην επιστημονική γνώμη της, που εγκρίθηκε στις 28 Μαΐου 2015 και η οποία επικαιροποιεί τις συστάσεις για τη διαχείριση του κινδύνου με σκοπό τον περιορισμό της έκθεσης σε γύρη προερχόμενη από αραβόσιτο Bt των μη στοχευόμενων λεπιδοπτέρων που παρουσιάζουν προβλήματα διατήρησης σε προστατευόμενους οικοτόπους, η EFSA πράγματι τονίζει σαφώς ότι οιοδήποτε επίπεδο ειδικής προστασίας χρησιμοποιείται ενδεικτικά από την ειδική ομάδα της EFSA για τους ΓΤΟ αποτελεί απλώς και μόνον παράδειγμα και ότι οιοδήποτε κατώτατο όριο εφαρμόζεται πρέπει, κατ’ ανάγκη να είναι αυθαίρετο και θα πρέπει να τροποποιηθεί σύμφωνα με τους στόχους προστασίας που ισχύουν στην ΕΕ·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στο σχέδιο εκτελεστικής απόφασης η Επιτροπή επέλεξε επίπεδο τοπικής θνησιμότητας κάτω του 0,5% και, στο παράρτημα της απόφασης αυτής, προβλέπει αυθαίρετες αποστάσεις ασφαλείας τουλάχιστον 20 μέτρων μεταξύ μιας καλλιέργειας αραβόσιτου 1507 και ενός προστατευόμενου οικοτόπου, όπως αυτός ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 3 της οδηγίας 2004/35/ΕΚ, παρά το γεγονός ότι η EFSA δηλώνει σαφώς ως επιβεβαιωμένο ότι η επιβολή μιας απόστασης ασφαλείας 30 μέτρων μεταξύ προστατευόμενων οικοτόπων και της πλησιέστερης καλλιέργειας αραβοσίτου 1507 αναμένεται να μειώσει την τοπική θνησιμότητα ακόμα και εξαιρετικά ευαίσθητων προνυμφών μη στοχευόμενων λεπιδοπτέρων σε επίπεδο 0,5% ή χαμηλότερο, που είναι μεγαλύτερη από την απόσταση που προτείνει η Επιτροπή·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, η EFSA στην επιστημονική γνώμη της, της 28ης Μαΐου 2015, η οποία επικαιροποιεί τις συστάσεις για τη διαχείριση του κινδύνου με σκοπό τον περιορισμό της έκθεσης των μη στοχευόμενων λεπιδοπτέρων που παρουσιάζουν προβλήματα διατήρησης σε προστατευόμενους οικοτόπους, αναφέρει ότι τα διαθέσιμα αυτή τη στιγμή στοιχεία δεν επαρκούν ώστε η σχετική με την τοξίνη Bt θνησιμότητα των προνυμφών να τεθεί στο πλαίσιο της συνολικής θνησιμότητας·
1. εκτιμά ότι το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής υπερβαίνει τις εκτελεστικές αρμοδιότητες που προβλέπει η οδηγία 2001/18/ΕΚ·
2. εκτιμά ότι η αξιολόγηση των κινδύνων της καλλιέργειας, την οποία πραγματοποίησε η EFSA ήταν ατελής και ότι οι συστάσεις διαχείρισης κινδύνου τις οποίες πρότεινε η Επιτροπή είναι ανεπαρκείς·
3. εκτιμά ότι το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής δεν είναι σύμφωνο προς το δίκαιο της Ένωσης, υπό την έννοια ότι δεν είναι συμβατό με τον σκοπό της οδηγίας 2001/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ο οποίος είναι, σύμφωνα με την αρχή της προφύλαξης, η προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών και η προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος κατά τη σκόπιμη ελευθέρωση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών στο περιβάλλον για σκοπούς διαφορετικούς από τη διάθεση στην αγορά εντός της Κοινότητας και κατά τη διάθεση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών στην αγορά ως προϊόντων ή εντός προϊόντων εντός της Κοινότητας·
4. ζητεί από την Επιτροπή να αποσύρει το σχέδιο της εκτελεστικής της απόφασης·
5. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.
Ειδική ομάδα της ΕFSA για τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς (ΓΤΟ)· επιστημονική γνώμη που επικαιροποιεί την εξέταση της αξιολόγησης του κινδύνου για το περιβάλλον και των συστάσεων για τη διαχείριση του κινδύνου όσον αφορά τον εντομοανθεκτικό γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο της σειράς 1507 που προορίζεται για καλλιέργεια, Δελτίο EFSA 2011· 9(11):2429 [73 σ.], doi:10.2903/j.efsa.2011.2419.
Ειδική ομάδα της ΕFSA για τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς (ΓΤΟ)· επιστημονική γνώμη που συμπληρώνει τα συμπεράσματα της αξιολόγησης του κινδύνου για το περιβάλλον και τις συστάσεις για τη διαχείριση του κινδύνου όσον αφορά τον εντομοανθεκτικό γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο της σειράς 1507 που προορίζεται για καλλιέργεια, Δελτίο EFSA 2012· 10(11):2934 [36 σ.], doi:10.2903/j.efsa.2012.2934.
Ειδική ομάδα της ΕFSA για τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς (ΓΤΟ)· επιστημονική γνώμη που επικαιροποιεί τα συμπεράσματα για την αξιολόγηση του κινδύνου και τις συστάσεις για τη διαχείριση του κινδύνου όσον αφορά τον εντομοανθεκτικό γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο της σειράς MON 810. Δελτίο EFSA 2012· 10(12):3017 [98 σ.], doi:10.2903/j.efsa.2012.3017.
Ειδική ομάδα της ΕFSA για τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς (ΓΤΟ)· επιστημονική γνώμη που συμπληρώνει τα συμπεράσματα της αξιολόγησης του κινδύνου για το περιβάλλον και τις συστάσεις για τη διαχείριση του κινδύνου όσον αφορά την καλλιέργεια του γενετικώς τροποποιημένου εντομοανθεκτικού αραβόσιτου σειράς Bt11 και MON 810. Δελτίο EFSA 2012· 10(12):3016 [32 σ.], doi:10.2903/j.efsa.2012.3016.
Ειδική ομάδα της ΕFSA για τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς (ΓΤΟ)· επιστημονική γνώμη που επικαιροποιεί τις συστάσεις για τη διαχείριση του κινδύνου με σκοπό τον περιορισμό της έκθεσης σε γύρη προερχόμενη από αραβόσιτο Bt των μη στοχευόμενων λεπιδοπτέρων που παρουσιάζουν προβλήματα διατήρησης σε προστατευόμενους οικοτόπους. Δελτίο EFSA 2015· 13(7):4127 [31 σ.], doi:10.2903/j.efsa.2015.4127.
Οδηγία 90/220/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 1990, για τη σκόπιμη ελευθέρωση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών στο περιβάλλον (ΕΕ L 117 της 8.5.1990, σ. 15).