Decyzja Parlamentu Europejskiego w sprawie niewyrażania sprzeciwu wobec rozporządzenia delegowanego Komisji z dnia 17 maja 2016 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 596/2014 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych służących określeniu właściwych rozwiązań, systemów i procedur obowiązujących uczestników rynku ujawniających informacje w trakcie badań rynku (C(2016)02859 – 2016/2735(DEA))

P8_TA(2016)0273 B8-0691/2016

Parlament Europejski,

–  uwzględniając rozporządzenie delegowane Komisji (C(2016)02859),

–  uwzględniając pismo Komisji z dnia 18 maja 2016 r., w którym Komisja zwraca się do Parlamentu o oświadczenie, że nie wyraża on sprzeciwu wobec rozporządzenia delegowanego,

–  uwzględniając pismo Komisji Gospodarczej i Monetarnej z dnia 31 maja 2016 r. skierowane do przewodniczącego Konferencji Przewodniczących Komisji,

–  uwzględniając art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 596/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie nadużyć na rynku (rozporządzenie w sprawie nadużyć na rynku) oraz uchylające dyrektywę 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i dyrektywy Komisji 2003/124/WE, 2003/125/WE i 2004/72/WE(1) (zwane dalej „rozporządzeniem w sprawie nadużyć na rynku”), w szczególności jego art. 11 ust. 9 akapit trzeci,

–  uwzględniając zalecenie Komisji Gospodarczej i Monetarnej dotyczące decyzji,

–  uwzględniając art. 105 ust. 6 Regulaminu,

–  uwzględniając fakt, iż nie wyrażono żadnego sprzeciwu w terminie określonym w art. 105 ust. 6 tiret trzecie i czwarte Regulaminu, który to termin upłynął w dniu 8 czerwca 2016 r.,

A.  mając na uwadze, że art. 39 ust. 2 rozporządzenia w sprawie nadużyć na rynku stanowi, że niektóre jego przepisy, w tym art. 11 ust. 1-8, stosuje się od dnia 3 lipca 2016 r. i zgodnie z tym art. 7 ust. 1 rozporządzenia delegowanego również stanowi, że stosuje się ono od tego samego dnia;

B.  mając na uwadze, że art. 11 ust. 9 rozporządzenia w sprawie nadużyć na rynku uprawnia ESMA do opracowania projektu regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia właściwych rozwiązań, procedur i wymogów w zakresie przechowywania zapisów, tak aby zainteresowane osoby przestrzegały wymogów określonych w ust. 4, 5, 6 i 8 tego artykułu; mając na uwadze, że art. 11 ust. 9 rozporządzenia w sprawie nadużyć na rynku uprawnia Komisję do przyjęcia tych regulacyjnych standardów technicznych zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1095/2010(2) (zwanego dalej „rozporządzeniem w sprawie ESMA”);

C.  mając na uwadze, że w dniu 17 maja 2016 r. Komisja przyjęła rozporządzenie delegowane, aby wykonać wspomniane uprawnienie; mając na uwadze, że rozporządzenie delegowane zawiera istotne szczegóły dotyczące procedur, których uczestnicy rynku muszą przestrzegać, prowadząc badania rynku;

D.  mając na uwadze, że rozporządzenie delegowane może wejść w życie dopiero z chwilą upływu okresu kontroli przez Parlament i Radę jeżeli ani Parlament, ani Rada nie wyrażą sprzeciwu lub jeżeli, przed upływem tego terminu zarówno Parlament, jak i Rada poinformują Komisję o braku sprzeciwu;

E.  mając na uwadze, że okres kontroli przewidziany w art. 13 ust. 1 rozporządzenia w sprawie ESMA trwa 3 miesiące od daty powiadomienia o regulacyjnych standardach technicznych, chyba że regulacyjne standardy techniczne przyjęte przez Komisję są identyczne z projektem regulacyjnych standardów technicznych przyjętym przez ESMA, w którym to przypadku okres kontroli trwałby jeden miesiąc;

F.  mając na uwadze, że wprowadzono pewne zmiany w projekcie regulacyjnych standardów technicznych przyjętym przez ESMA, takie jak dodanie dwóch nowych motywów, a także szereg zmian w art. 3 i art. 6 ust. 3 oraz w przepisie dotyczącym wejścia w życie i stosowania; mając na uwadze, że w świetle tych zmian rozporządzenie delegowane nie może zostać uznane za identyczne z projektem regulacyjnych standardów technicznych przyjętych przez ESMA w rozumieniu art. 13 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia w sprawie ESMA; mając na uwadze, że w związku z tym obowiązuje 3-miesięczny okres na wyrażenie sprzeciwu, jak przewidziano w art. 13 ust. 1 akapit pierwszy rozporządzenia w sprawie ESMA, co oznacza, że okres ten upływa w dniu 17 sierpnia 2016 r.;

G.  mając na uwadze, że sprawne i terminowe wdrożenie ram dotyczących nadużyć na rynku do dnia 3 lipca 2016 r. wymaga, by niezbędne ustalenia zostały poczynione, a właściwe systemy uruchomione przez uczestników rynku i właściwe organy jak najszybciej, a w każdym razie do dnia 3 lipca 2016 r., przy czym powinno się to odbywać zgodnie z rozporządzeniem delegowanym;

H.  mając na uwadze, że rozporządzenie delegowane powinno zatem wejść w życie najpóźniej do dnia 3 lipca 2016 r., przed zakończeniem okresu kontroli, który upływa w dniu 17 sierpnia 2016 r.;

I.  mając na uwadze, że treść przepisów rozporządzenia delegowanego jest spójna z celami Parlamentu wyrażonymi w rozporządzeniu w sprawie nadużyć na rynku, a także podczas prowadzonego w następstwie nieformalnego dialogu stanowiącego element prac przygotowawczych nad przyjęciem rozporządzenia delegowanego, a w szczególności z zamiarem Parlamentu dotyczącym zapewnienia właściwym organom pełnego zbioru wszystkich zarejestrowanych informacji ujawnionych w trakcie badań rynku;

1.  oświadcza, że nie wyraża sprzeciwu wobec rozporządzenia delegowanego;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej decyzji Radzie i Komisji.

(1) Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 1. (2) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1095/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych), zmiany decyzji nr 716/2009/WE i uchylenia decyzji Komisji 2009/77/WE (Dz.U. L 331 z 15.12.2010, s. 84).

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 czerwca 2016 r. w sprawie Kambodży (2016/2753(RSP))

P8_TA(2016)0274 RC-B8-0753/2016

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Kambodży, zwłaszcza z dnia 26 listopada 2015 r. w sprawie sytuacji politycznej w Kambodży(1), z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie projektu kambodżańskiej ustawy o NGO i związkach zawodowych(2) oraz z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie sytuacji obrońców praw człowieka i działaczy opozycji w Kambodży i Laosie(3),

–  uwzględniając lokalne oświadczenie UE z dnia 30 maja 2016 r. w sprawie sytuacji politycznej w Kambodży,

–  uwzględniając raport specjalnej sprawozdawczyni ONZ ds. praw człowieka w Kambodży z dnia 20 sierpnia 2015 r.,

–  uwzględniając rezolucję Rady Praw Człowieka ONZ z dnia 2 października 2015 r. w sprawie Kambodży,

–  uwzględniając uwagi podsumowujące Komisji Praw Człowieka ONZ z dnia 27 kwietnia 2015 r. w sprawie drugiego sprawozdania okresowego Kambodży,

–  uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z dnia 10 grudnia 1948 r.,

–  uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 r.,

–  uwzględniając wytyczne UE w sprawie obrońców praw człowieka z 2008 r.,

–  uwzględniając umowę o współpracy między Wspólnotą Europejską a Królestwem Kambodży z 1997 r.,

–  uwzględniając przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 8 marca 1999 r. rezolucję o przynależnych jednostkom, grupom i podmiotom społecznym prawie i obowiązku propagowania i ochrony powszechnie uznanych praw człowieka oraz podstawowych wolności,

–  uwzględniając oświadczenie specjalnej sprawozdawczyni ONZ z dnia 1 kwietnia 2016 r. wzywające Kambodżę do wzmocnienia ochrony praw kobiet i praw ludów tubylczych;

–  uwzględniając wspólne oświadczenie organizacji społeczeństwa obywatelskiego z dnia 2 maja 2016 r. potępiające stawianie zarzutów obrońcom praw człowieka,

–  uwzględniając Konwencję Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącą wolności związkowej i ochrony praw związkowych,

–  uwzględniając konstytucję Kambodży, w szczególności jej art. 41, w którym zapisano prawo do wolności słowa i prawo do wolności zgromadzeń, art. 35 dotyczący udziału w życiu politycznym i art. 80 o immunitecie parlamentarnym;

–  uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że od kilku miesięcy stale rośnie liczba aresztowań członków opozycji politycznej, działaczy na rzecz praw człowieka i przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego;

B.  mając na uwadze, że premier Hun Sen jest u władzy od ponad 30 lat; mając na uwadze, że przewodniczący głównej partii opozycyjnej CNRP Sam Rainsy przebywa na dobrowolnym wygnaniu z powodu wcześniejszych spraw sądowych na podstawie sfingowanych, umotywowanych politycznie zarzutów oraz mając na uwadze, że wobec p.o. przewodniczącego CNRP Kema Sokhy postępowanie jest w toku; mając na uwadze, że w dniu 22 kwietnia 2016 r. prokurator sądowy z Phnom Penh oznajmił, iż wobec przewodniczącego CNRP Sama Rainsy'ego wszczęty zostanie w dniu 28 lipca 2016 r. proces in absentia w sprawie kolejnych umotywowanych politycznie zarzutów;

C.  mając na uwadze, że w dniu 20 listopada 2015 r. Sam Rainsy został wezwany przez sąd do stawienia się na przesłuchanie w związku z wiadomością opublikowaną na jego publicznej stronie na Facebooku przez opozycyjnego senatora Hong Sok Houra, który od sierpnia 2015 r. przebywa w areszcie pod zarzutem fałszerstwa i podżegania po tym, jak opublikował na stronie Sama Rainsy’ego na Facebooku film przedstawiający rzekomo fałszywy dokument dotyczący traktatu granicznego z Wietnamem z 1979 r.;

D.  mając na uwadze, że w dniu 3 maja 2016 r. sąd miejski w Phnom Penh pozwał Kema Sokhę w związku z zarzutem zniesławienia, razem z posłami Pinem Rataną i Tokiem Vanchanem, mimo że korzystają oni z immunitetu;

E.  mając na uwadze, że w dniu 12 maja 2016 r. znany analityk polityczny Ou Virak po wyrażeniu opinii o sprawie Kema Sokhy również został pozwany pod zarzutem zniesławienia;

F.  mając na uwadze, że w dniu 2 maja 2016 r. wniesiono umotywowane politycznie zarzuty wobec Ny Sokhy, Naya Vandy i Yi Soksana (trzech wyższych rangą działaczy na rzecz praw człowieka z Kambodżańskiego Stowarzyszenia na rzecz Praw Człowieka i Rozwoju ADHOC), byłego pracownika ADHOC Ny Chakryi, który jest zastępcą sekretarza generalnego Krajowej Komisji Wyborczej (NEC) i pracownicy Biura Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka Sally Soen oraz mając na uwadze, że mogą oni zostać skazani nawet na 10 lat pozbawienia wolności;

G.  mając na uwadze, że członek opozycji w Zgromadzeniu Narodowym Um Sam An został pozbawiony immunitetu parlamentarnego i aresztowany w dniu 11 kwietnia 2016 r. pod sfingowanym zarzutem „podżegania do wywołania chaosu w społeczeństwie” w związku z jego pokojowymi poglądami na temat stosunków między Kambodżą a Wietnamem; mając na uwadze, że następnie był on przetrzymywany przez policję antyterrorystyczną, został postawiony w stan oskarżenia i zatrzymany w areszcie pod tymi zarzutami;

H.  mając na uwadze, że w dniu 26 kwietnia 2016 r. sąd w Phnom Penh postawił w stan oskarżenia byłego przywódcę związków zawodowych i obecnego członka NEC Rong Chhuna pod sfingowanym, umotywowanym politycznie zarzutem podżegania do przemocy w związku ze stłumieniem przez rządowe siły bezpieczeństwa strajków robotników pod koniec grudnia 2013 r. i na początku stycznia 2014 r.; mając na uwadze, że mają się odbyć ważne wybory (w 2017 r. wybory komunalne i w 2018 r. wybory parlamentarne) oraz mając na uwadze, że metodą, jaką stosuje rząd, by wpłynąć na te wybory, jest wywieranie presji na NEC;

I.  mając na uwadze, że w dniu 9 maja 2016 r. aresztowano, a wkrótce potem zwolniono osiem osób pokojowo protestujących przeciwko aresztowaniu pracowników ADHOC, w tym Ee Saroma, dyrektora NGO Sahmakun Teang Tnaut, Thava Khimsana, wicedyrektora NGO LICADHO, oraz szwedzkiego i niemieckiego doradcę LICADHO; mając na uwadze, że w dniu 16 maja 2016 r. podobny los spotkał pięciu pokojowych demonstrantów;

J.  mając na uwadze, że UE jest największym partnerem Kambodży, jeśli chodzi o pomoc rozwojową – nowy przydział na ten cel w latach 2014–2020 wynosi 410 mln EUR; mając na uwadze, że UE wspiera szeroki wachlarz inicjatyw w zakresie praw człowieka realizowanych przez kambodżańskie NGO i inne organizacje społeczeństwa obywatelskiego; mając na uwadze, że Kambodża jest w znacznym stopniu uzależniona od pomocy rozwojowej;

K.  mając na uwadze, że w dniu 26 października 2015 r. grupa prorządowych demonstrantów w Phnom Penh brutalnie zaatakowała dwóch posłów opozycyjnej partii CNRP Nhaya Chamrouena i Konga Sakpheę i zagroziła bezpieczeństwu prywatnej rezydencji pierwszego wiceprzewodniczącego Zgromadzenia Narodowego; mając na uwadze, że według doniesień policja i inne państwowe siły bezpieczeństwa bezczynnie przyglądały się tym atakom; mając na uwadze, że dokonano aresztowań w związku z tymi atakami, ale mając na uwadze, że NGO działające na rzecz praw człowieka w Kambodży wyraziły obawy, iż faktyczni sprawcy ataków pozostają na wolności;

L.  mając na uwadze, że pomimo powszechnej krytyki ze strony społeczeństwa obywatelskiego i społeczności międzynarodowej ogłoszenie ustawy o stowarzyszeniach i NGO (LANGO) dało władzom państwowym uprawnienia do arbitralnego zamykania i blokowania powstania organizacji broniących praw człowieka, a jej stosowanie już zaczęło zniechęcać do pracy na rzecz obrony praw człowieka w Kambodży i utrudnia działania społeczeństwa obywatelskiego;

M.  mając na uwadze, że od czasu zatwierdzenia ustawy o stowarzyszeniach i NGO (LANGO) w 2015 r. władze odmawiają pozwoleń na prowadzenie przez NGO szeroko zakrojonych, publicznych akcji poparcia oraz mając na uwadze, że organizowane w ostatnich miesiącach imprezy związane ze Światowym Dniem Osiedli Ludzkich, Międzynarodowym Dniem Praw Człowieka, Międzynarodowym Dniem Kobiet i Międzynarodowym Dniem Pracy, podobnie jak inne demonstracje, były w różnym stopniu zakłócane przez siły policyjne;

N.  mając na uwadze, że w dniu 12 kwietnia 2016 r. kambodżański Senat przyjął ustawę o związkach zawodowych, która nakłada nowe ograniczenia na prawo pracowników do zrzeszania się i daje organom rządowym nowe uprawnienia do arbitralnego ograniczenia korzystania z tego prawa przez związki zawodowe;

1.  wyraża głębokie zaniepokojenie z powodu pogarszających się warunków działania polityków opozycyjnych i działaczy na rzecz praw człowieka w Kambodży oraz potępia wszelkie akty przemocy, umotywowane politycznie zarzuty, arbitralne zatrzymania, przesłuchiwania, orzeczenia i wyroki skazujące wobec tych osób;

2.  potępia eskalację umotywowanych politycznie zarzutów i nękanie metodami sądowymi obrońców praw człowieka i działaczy na rzecz praw człowieka, a w szczególności umotywowane politycznie zarzuty, orzeczenia i wyroki skazujące związane ze zgodną z prawem pracą działaczy, krytyków politycznych i obrońców praw człowieka w Kambodży;

3.  wzywa władze Kambodży do cofnięcia nakazu aresztowania oraz do wycofania wszystkich zarzutów wobec przywódcy opozycji Sama Rainsy'ego i należących do CNRP członków Zgromadzenia Narodowego i Senatu, w tym senatora Hong Sok Houra; wzywa do natychmiastowego zwolnienia pięciu obrońców praw człowieka, nadal przetrzymywanych prewencyjnie, tj. Ny Sokhy, Naya Vandy, Yi Soksana, Lima Mony'ego i Ny Chakry, do pozwolenia tym politykom, działaczom i obrońcom praw człowieka na swobodną pracę bez obawy, że będą aresztowani lub prześladowani, oraz do zaprzestania wykorzystywania sądów do celów politycznych, czyli do prześladowania osób na podstawie umotywowanych politycznie i sfingowanych zarzutów; wzywa Zgromadzenie Narodowe do niezwłocznego przywrócenia na stanowisko Sama Rainsy’ego, Um Sam Ana i Hong Sok Houra oraz do przywrócenia im immunitetu parlamentarnego;

4.  wzywa władze Kambodży do odstąpienia od wszystkich umotywowanych politycznie zarzutów i innych postępowań karnych wobec działaczy ADHOC i innych obrońców praw człowieka w Kambodży, do zaprzestania wszelkich gróźb zastosowania represyjnych przepisów LANGO, a także wszystkich innych prób zastraszania i nękania obrońców praw człowieka oraz organizacji krajowych i międzynarodowych, jak również do natychmiastowego, bezwarunkowego zwolnienia wszystkich osób uwięzionych na podstawie umotywowanych politycznie i sfingowanych zarzutów;

5.  apeluje do rządu Kambodży, by uznał zgodną z prawem i pożyteczną rolę, jaką odgrywają społeczeństwo obywatelskie, związki zawodowe i opozycja polityczna, przyczyniając się do ogólnego rozwoju gospodarczego i politycznego Kambodży;

6.  zachęca rząd do pracy nad umacnianiem demokracji i praworządności oraz do poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności, co obejmuje przestrzeganie wszystkich przepisów konstytucji dotyczących pluralizmu oraz wolności słowa i zgromadzeń;

7.  przypomina, że bezpieczne otoczenie sprzyjające dialogowi demokratycznemu ma zasadnicze znaczenie dla stabilności politycznej, demokracji i pokojowego społeczeństwa w kraju, i apeluje do rządu o przyjęcie wszelkich środków niezbędnych do zapewnienia bezpieczeństwa wszystkim demokratycznie wybranym przedstawicielom mieszkańców Kambodży, niezależnie od ich przynależności politycznej;

8.  z zadowoleniem przyjmuje reformę NEC w drodze zmiany konstytucji w wyniku porozumienia w sprawie reform wyborczych osiągniętego w lipcu 2014 r. między Kambodżańską Partią Ludową (KPL) i CNRP; zwraca uwagę, że w skład NEC wchodzi obecnie czterech przedstawicieli KPL, czterech przedstawicieli CNRP i jeden przedstawiciel społeczeństwa obywatelskiego;

9.  apeluje do rządu, by zapewnił przeprowadzenie dogłębnych i bezstronnych postępowań z udziałem ONZ, prowadzących do postawienia przed sądem wszystkich osób odpowiedzialnych za niedawną brutalną napaść na dwóch posłów do Zgromadzenia Narodowego należących do CNRP, której dopuścili się członkowie sił zbrojnych, a także za nadużywanie siły przez wojsko i policję w czasie tłumienia demonstracji, strajków i niepokojów społecznych;

10.  wzywa władze Kambodży do odstąpienia od wszystkich zarzutów wobec byłego przywódcy związków zawodowych i członka NEC Rong Chhuna;

11.  wzywa państwa członkowskie, wiceprzewodniczącą Komisji/ wysoką przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ESDZ) i Komisję do ustalenia jasnych punktów odniesienia w związku ze zbliżającymi się wyborami w Kambodży, zgodnych z międzynarodowym prawem dotyczącym wolności słowa, wolności zrzeszania się i zgromadzeń, oraz do publicznego poinformowania władz Kambodży i opozycji o tych punktach odniesienia; wzywa ESDZ, aby uzależniła wysokość pomocy finansowej UE od poprawy sytuacji w kraju w zakresie praw człowieka;

12.  wyraża zaniepokojenie nową ustawą o związkach zawodowych; wzywa rząd do uchylenia ustawy o związkach zawodowych, LANGO i podobnych przepisów, które ograniczają podstawowe wolności i zagrażają korzystaniu z praw człowieka; wzywa rząd, aby zapewnił zgodność wszystkich przepisów istotnych dla praw człowieka z konstytucją Kambodży i standardami międzynarodowymi;

13.  wzywa rząd Kambodży, aby zaprzestał wszelkich przymusowych eksmisji i masowego wykupu gruntów oraz dopilnował prowadzenia eksmisji w pełnej zgodności ze standardami międzynarodowymi;

14.  podkreśla znaczenie unijnej misji obserwacji wyborów oraz jej wkładu w zapewnienie uczciwych i wolnych wyborów; wzywa NEC i odpowiednie organy rządowe do zapewnienia wszystkim uprawnionym wyborcom, w tym pracownikom migrującym i osobom aresztowanym, możliwości rejestracji i czasu, by mogli z niej skorzystać;

15.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji/ wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz rządowi i Zgromadzeniu Narodowemu Kambodży.

(1) Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0413. (2) Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0277. (3) Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0044.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 czerwca 2016 r. w sprawie Tadżykistanu: sytuacja więźniów sumienia (2016/2754(RSP))

P8_TA(2016)0275 RC-B8-0755/2016

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 7, 8 i 9 Powszechnej deklaracji praw człowieka,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 września 2009 r. w sprawie zawarcia Umowy o partnerstwie i współpracy między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Tadżykistanu, z drugiej strony(1),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 grudnia 2011 r. w sprawie postępów w realizacji strategii UE wobec Azji Środkowej(2),

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 22 czerwca 2015 r. w sprawie strategii UE wobec Azji Środkowej,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie realizacji i przeglądu strategii UE wobec Azji Środkowej(3),

–  uwzględniając oświadczenie UE skierowane w dniu 18 lutego 2016 r. do Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, a dotyczące procesów karnych toczących się w Tadżykistanie przeciwko Islamskiej Partii Odrodzenia Tadżykistanu (IPOT),

–  uwzględniając wnioski z wizyty specjalnego przedstawiciela UE ds. Azji Środkowej w Tadżykistanie, która miała miejsce w dniu 18 września 2015 r.,

–  uwzględniając oświadczenie wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa z dnia 3 czerwca 2016 r. w sprawie wydanego przez Sąd Najwyższy Tadżykistanu wyroku skazującego wiceprezesów Islamskiej Partii Odrodzenia Tadżykistanu na dożywotnie więzienie,

–  uwzględniając uwagi wstępne przedstawione przez Specjalnego Sprawozdawcę ONZ ds. Promocji i Ochrony Prawa do Wolności Opinii i Wypowiedzi w dniu 9 marca 2016 r., na zakończenie wizyty w Tadżykistanie,

–  uwzględniając zalecenia dla Tadżykistanu przedstawione w powszechnym okresowym przeglądzie praw człowieka na 25. sesji Rady Praw Człowieka ONZ w dniu 6 maja 2016 r.,

–  uwzględniając prowadzony przez UE i Tadżykistan coroczny dialog poświęcony prawom człowieka,

–  uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 r., gwarantujący wolność wypowiedzi, wolność zgromadzeń, prawo do poszanowania życia osobistego, prywatnego i rodzinnego oraz prawo do równego traktowania, a także zakazujący dyskryminacji w odniesieniu do korzystania z tych praw,

–  uwzględniając regionalną konferencję na temat zapobiegania torturom, która odbyła się w dniach od 27 do 29 maja 2014 r., i regionalną konferencję na temat roli społeczeństwa w zapobieganiu torturom, która miała miejsce w dniach od 31 maja do 2 czerwca 2016 r.,

–  uwzględniając plan działań Tadżykistanu z sierpnia 2013 r., dotyczący realizacji zaleceń wydanych przez Komitet przeciwko Torturom,

–  uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że w dniu 17 września 2009 r. Parlament Europejski wydał zgodę na zawarcie umowy o partnerstwie i współpracy między Wspólnotą Europejską a Republiką Tadżykistanu; mając na uwadze, że umowa o partnerstwie i współpracy została podpisana w 2004 r., a weszła w życie w dniu 1 stycznia 2010 r.; mając w szczególności na uwadze, że art. 2 tej umowy stanowi, iż „[p]oszanowanie zasad demokracji oraz praw podstawowych i praw człowieka [...] stanowi podstawę polityki wewnętrznej i zagranicznej Stron oraz podstawowy element [...] Umowy”;

B.  mając na uwadze, że od 1992 r. współpracę między UE a Tadżykistanem rozszerzono na liczne dziedziny, w tym na obszar praw człowieka i demokracji, mający podstawowe znaczenie dla jakiegokolwiek partnerstwa;

C.  mając na uwadze, że UE jest żywotnie zainteresowana zacieśnieniem współpracy z regionem Azji Środkowej w sprawach politycznych, gospodarczych, w dziedzinie bezpieczeństwa, a także w obszarze zrównoważonego rozwoju i pokoju, dzięki silnym i otwartym stosunkom między UE a Tadżykistanem w oparciu o zasady praworządności i demokracji oraz o prawa człowieka;

D.  mając na uwadze, że wyrażający krytyczne opinie o działalności rządu znany biznesmen Abubakr Azizchodżajew jest przetrzymywany od lutego 2016 r., po tym jak przedstawił poważne obawy dotyczące praktyk korupcyjnych w biznesie; mając na uwadze, że został on oskarżony, na podstawie art. 189 kodeksu karnego Tadżykistanu, o podżeganie do nienawiści narodowościowej, rasowej, regionalnej lub wyznaniowej;

E.  mając na uwadze, że członkowie opozycji politycznej w Tadżykistanie są celem regularnych ataków; mając na uwadze, że we wrześniu 2015 r. zakazano działalności Islamskiej Partii Odrodzenia Tadżykistanu, po tym jak powiązano ją z podjętym w tym samym miesiącu nieudanym zamachem stanu, pod przywództwem generała Abduchalima Nazarzody, który zginął wraz z 37 zwolennikami; mając na uwadze, że władze aresztowały już około 200 członków IPOT;

F.  mając na uwadze, że w lutym 2016 r. w Sądzie Najwyższym rozpoczęły się procesy przeciwko 13 członkom rady politycznej IPOT oraz czterem innym osobom związanym z tą partią, którym postawiono zarzuty dotyczące przestępstw „ekstremizmu” w związku z ich rzekomym udziałem w atakach z września 2015 r.; mając na uwadze, że wielu członków IPOT zostało aresztowanych i ma stanąć przed sądem karnym bez gwarancji rzetelnego procesu; mając na uwadze, że Zajd Saidow, biznesmen i znany działacz opozycji, został skazany na 29 lat pozbawienia wolności w wyniku procesu związanego z faktem kandydowania przez niego w wyborach prezydenckich w listopadzie 2013 r.; mając na uwadze, że w marcu 2015 r. w Stambule zabity został Umarali Kuwwatow, a inny działacz, Maksud Ibragimow, został w Rosji zaatakowany nożem i uprowadzony, a następnie odesłany do Tadżykistanu i w lipcu 2015 r. skazany na 17 lat pozbawienia wolności;

G.  mając na uwadze, że w dniu 2 czerwca 2016 r. Sąd Najwyższy w Duszanbe skazał Mahmadaliego Hajita i Saidumara Hussainiego, wiceprezesów zakazanej partii IPOT, na dożywotnie więzienie, zarzucając im, że stali za próbą zamachu stanu z 2015 r.; mając na uwadze, że na kary pozbawienia wolności skazano również 11 innych członków IPOT; mając na uwadze, że trzech krewnych przywódcy IPOT Muhiddina Kabiriego uwięziono za to, że nie donieśli o niesprecyzowanej zbrodni; mając na uwadze, że procesy sądowe nie były przejrzyste i naruszono w nich prawo oskarżonych do rzetelnego procesu;

H.  mając na uwadze, że grupie prawników, którzy zgłosili się na obrońców oskarżonych członków IPOT, grożono śmiercią, zostali oni także aresztowani, byli przetrzymywani i więzieni; mając na uwadze, że aresztowanie Buzurgmehra Jorowa, Nodiry Dodajanowej, Nuriddina Mahkamowa, Szuchrata Kudratowa oraz Firuza i Dalera Tabarowów budzi poważne obawy dotyczące zgodności z międzynarodowymi normami niezależności adwokatów, procesów bez udziału publiczności i ograniczania dostępu do przedstawiciela prawnego; mając na uwadze, że zatrzymano, nękano i zastraszano również dziennikarzy; mając na uwadze, że zgodnie z konstytucją Tadżykistanu musi zostać uznana wolność słowa, dostęp do mediów oraz pluralizm polityczny i ideologiczny, w tym w sprawach wyznaniowych;

I.  mając na uwadze, że w ustawie o adwokaturze z 2015 r. wprowadzono wymóg pełnej ponownej certyfikacji palestry oraz szereg ograniczeń dotyczących osób mogących wykonywać zawody prawnicze, co prowadzi potencjalnie do ingerencji w niezależność pracy prawników;

J.  mając na uwadze, że poprawki wprowadzone niedawno do ustawy o stowarzyszeniach publicznych, która weszła w życie w 2015 r., utrudniają działalność społeczeństwa obywatelskiego, gdyż nakłada na organizacje pozarządowe obowiązek ujawniania źródeł finansowania;

K.  mając na uwadze, że w oświadczeniu misji obserwacji wyborów Parlamentu Europejskiego analizującej wybory parlamentarne, które odbyły się w Tadżykistanie w dniu 2 marca 2015 r., wskazano na istotne niedociągnięcia;

L.  mając na uwadze, że prasa, strony internetowe, media społecznościowe i dostawcy usług internetowych w Tadżykistanie działają w restrykcyjnych warunkach, gdzie powszechna jest autocenzura; mając na uwadze, że rząd wykorzystuje restrykcyjne przepisy i regulacje dotyczące mediów, by ograniczyć prezentowanie niezależnych informacji, i często blokuje media internetowe i sieci społecznościowe;

M.  mając na uwadze, że specjalny sprawozdawca ds. tortur i innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania lub karania w przedstawionym w lutym 2015 r. sprawozdaniu z wizyty w Tadżykistanie, którą odbył w lutym 2014 r., zwrócił uwagę na niepokojące przypadki stosowania tortur, maltretowania i bezkarności;

N.  mając na uwadze, że Tadżykistan wciąż klasyfikowany jest wysoko ma liście państw o najwyższym poziomie korupcji;

O.  mając na uwadze, że Europejski Instrument na rzecz Wspierania Demokracji i Praw Człowieka (EIDHR) to ważny instrument finansowy, mający wspierać zasady praworządności, dobre rządy i prawa człowieka i w kraju i w regionie;

P.  mając na uwadze, że w dniu 22 maja 2016 r. w Tadżykistanie przeprowadzono referendum w sprawie zmian w konstytucji umożliwiających sprawującemu władzę prezydentowi Emomaliemu Rahmonowi kandydowanie bez ograniczeń w kolejnych wyborach;

1.  wzywa do uwolnienia wszystkich osób uwięzionych na podstawie zarzutów umotywowanych politycznie, w tym Abubakra Azizchodżajewa, Zajda Saidowa, Maksuda Ibragimowa, wiceprezesów IPOT Mahmadaliego Hajita i Saidumara Hussainiego oraz 11 innych członków IPOT;

2.  apeluje do władz Tadżykistanu o unieważnienie wyroków na adwokatów i prawników, w tym Buzurgmehra Jorowa, Nodirę Dodajanową, Nuriddina Mahkamowa, Szuchrata Kudratowa oraz Firuza i Dalera Tabarowów, a także o ich uwolnienie;

3.  podkreśla znaczenie stosunków między UE a Tadżykistanem oraz zacieśnienia współpracy we wszystkich dziedzinach; podkreśla, że w interesie UE leżą trwałe stosunki z Tadżykistanem w postaci współpracy politycznej i gospodarczej; zaznacza, że utrzymywanie stosunków politycznych i gospodarczych z UE ściśle wiąże się z przestrzeganiem wartości dotyczących poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności, zgodnie z zapisami umowy o partnerstwie i współpracy;

4.  wyraża głębokie zaniepokojenie z powodu coraz większej liczby przetrzymywanych i aresztowanych prawników występujących w obronie praw człowieka, a także członków opozycji i ich krewnych, a ponadto z powodu ograniczania wolności mediów i internetu oraz komunikacji mobilnej i ograniczania możliwości wyrażania przekonań religijnych;

5.  apeluje do władz Tadżykistanu o zapewnienie obrońcom i działaczom politycznym rzetelnego, otwartego i przejrzystego procesu, o dostarczenie solidnych zabezpieczeń i gwarancji procesowych zgodnie z międzynarodowymi zobowiązaniami Tadżykistanu oraz o zezwolenie organizacjom międzynarodowym na przeprowadzenie ponownego dochodzenia we wszystkich sprawach dotyczących łamania praw człowieka i naruszania godności ludzkiej; wzywa, by wszystkim uwięzionym lub przetrzymywanym zapewniono dostęp do usług niezależnego prawnika, a także prawo regularnego spotykania się z członkami rodziny; przypomina, że każdy wydany wyrok wymaga przedstawienia jednoznacznych dowodów potwierdzających zarzuty karne postawione oskarżonemu;

6.  wzywa rząd Tadżykistanu, by umożliwił grupom opozycji swobodne działanie i korzystanie z wolności zgromadzeń, zrzeszania się, słowa i wyznania, zgodnie z międzynarodowymi normami praw człowieka oraz z konstytucją Tadżykistanu;

7.  podkreśla, że uzasadniona walka z terroryzmem i ekstremizmem nie powinna być wykorzystywana jako pretekst do tłumienia działalności opozycji, ograniczania wolności słowa lub niezawisłości sądownictwa; przypomina, że należy zagwarantować podstawowe wolności przysługujące wszystkim obywatelom Tadżykistanu oraz przestrzegać zasad praworządności;

8.  apeluje do parlamentu Tadżykistanu, by uwzględnił opinie niezależnych mediów i społeczeństwa obywatelskiego, rozpatrując poprawki zgłoszone do ustawy medialnej, a dotyczące licencji dla mediów; wzywa władze Tadżykistanu, by zaprzestały blokowania internetowych serwisów informacyjnych;

9.  wzywa władze Tadżykistanu do przestrzegania prawa międzynarodowego, zwłaszcza w odniesieniu do ustawy o stowarzyszeniach publicznych i ustawy o palestrze i wykonywaniu zawodów prawniczych; zwraca się do rządu Tadżykistanu, by zapewnił wszystkim prawnikom, w tym adwokatom obrońców praw człowieka, członków IPOT, ofiar tortur i osób oskarżanych o ekstremizm, możliwość swobodnego wykonywania pracy, bez obawy, że spotkają się z groźbami czy nękaniem;

10.  z zadowoleniem przyjmuje pewne pozytywne działania rządu Tadżykistanu, np. depenalizację zniesławienia i zniewagi w 2012 r., oraz wzywa o właściwe stosowanie kodeksu karnego tego kraju; z zadowoleniem przyjmuje podpisanie przepisów wprowadzających poprawki do kodeksu postępowania karnego oraz ustawy o procedurach zatrzymania i warunkach zapewnianych podejrzanym, oskarżonym i pozwanym, a także wzywa władze Tadżykistanu, by zapewniły niezwłoczne wdrożenie tych przepisów;

11.  z zadowoleniem przyjmuje prowadzony przez UE i Tadżykistan coroczny dialog poświęcony prawom człowieka, w którym należy poruszyć również kwestie ujęte w niniejszej rezolucji; podkreśla znaczenie prowadzonego przez UE i władze Tadżykistanu skutecznego i ukierunkowanego na wyniki dialogu poświęconego prawom człowieka jako narzędzia sprzyjającego załagodzeniu sytuacji politycznej w kraju i zainicjowaniu całościowych reform;

12.  wzywa UE, zwłaszcza Europejską Służbę Działań Zewnętrznych, do uważnego monitorowania zasad praworządności w Tadżykistanie, szczególnie jeśli chodzi o prawo do zrzeszania się i zakładania partii politycznych, w związku z wyborami parlamentarnymi, które mają się odbyć w 2020 r., a także, w stosownych przypadkach, do omawiania niepokojących kwestii z władzami Tadżykistanu, do oferowania pomocy i do składania Parlamentowi regularnych sprawozdań; zwraca się do delegatury UE w Duszanbe, by dalej odgrywała aktywną rolę w tej dziedzinie;

13.  zachęca władze Tadżykistanu do zapewnienia należytej reakcji na zalecenia zawarte w powszechnym okresowym przeglądzie praw człowieka oraz do realizacji tych zaleceń;

14.  wyraża głębokie zaniepokojenie powszechnym stosowaniem tortur i apeluje do rządu Tadżykistanu o realizację planu działań z sierpnia 2013 r., dotyczącego wdrożenia zaleceń wydawanych przez Komitet przeciwko Torturom;

15.  odnotowuje wnioski misji obserwacyjnej wysłanej przez Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie na wybory parlamentarne, które odbyły się w Tadżykistanie w dniu 1 marca 2015 r., zawierające stwierdzenie, że wybory te „miały miejsce w warunkach ograniczonej swobody politycznej i nie zapewniły kandydatom równych warunków rywalizacji”, oraz apeluje do władz Tadżykistanu, by w stosownym czasie zajęły się wszystkimi zaleceniami zawartymi w tychże wnioskach;

16.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, Radzie, Komisji, specjalnemu przedstawicielowi UE ds. praw człowieka, specjalnemu przedstawicielowi UE ds. Azji Środkowej, rządom i parlamentom państw członkowskich, Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, Radzie Praw Człowieka ONZ, rządowi Tadżykistanu oraz prezydentowi tego kraju, Emomaliemu Rahmonowi.

(1) Dz.U. C 224 E z 19.8.2010, s. 12. (2) Dz.U. C 168 E z 14.6.2013, s. 91. (3) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0121.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 czerwca 2016 r. w sprawie Wietnamu (2016/2755(RSP))

P8_TA(2016)0276 RC-B8-0754/2016

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Wietnamu,

–  uwzględniając oświadczenie rzecznika Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych z dnia 18 grudnia 2015 r. w sprawie aresztowania prawnika Nguyễna Văn Đàia,

–  uwzględniając oświadczenie szefów państw i rządów UE z dnia 7 marca 2016 r.,

–  uwzględniając komunikat prasowy rzecznika Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka w sprawie Turcji, Gambii i Wietnamu, wydany dnia 13 maja 2016 r. w Genewie,

–  uwzględniając oświadczenie specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. wolności religii lub przekonań Heinera Bielefeldta oraz specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. tortur Juana E. Méndeza z dnia 3 czerwca 2016 r., które zostało poparte przez specjalnego sprawozdawcę ONZ ds. sytuacji obrońców praw człowieka Michela Forsta, specjalnego sprawozdawcę ONZ ds. prawa do wolności pokojowego zgromadzania się i zrzeszania się Mainę Kiai, specjalnego sprawozdawcę ONZ ds. promocji i ochrony prawa do wolności opinii i wypowiedzi Davida Kaye’a, specjalnego sprawozdawcę ONZ ds. przemocy wobec kobiet Dubravkę Šimonović, a także Grupę Roboczą ds. Arbitralnych Zatrzymań,

–  uwzględniając umowę o partnerstwie i współpracy między UE a Wietnamem podpisaną dnia 27 czerwca 2012 r. oraz doroczny dialog na temat praw człowieka między UE a rządem Wietnamu, którego ostatnia runda odbyła się dnia 15 grudnia 2015 r.,

–  uwzględniając wytyczne UE w sprawie praw człowieka,

–  uwzględniając Powszechną Deklarację Praw Człowieka z 1948 r.,

–  uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych (ICCPR), do którego Wietnam przystąpił w 1982 r.,

–  uwzględniając Międzynarodową konwencję w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet, do której Wietnam przystąpił w 1982 r.,

–  uwzględniając konwencję ONZ przeciwko torturom, ratyfikowaną przez Wietnam w 2015 r.,

–  uwzględniając wyniki powszechnego okresowego przeglądu praw człowieka z dnia 28 stycznia 2014 r. w sprawie Wietnamu, dokonanego przez Radę Praw Człowieka ONZ,

–  uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że UE uznaje Wietnam za ważnego partnera w Azji; mając na uwadze, że w 2015 r. przypada 25. rocznica nawiązania stosunków miedzy UE a Wietnamem; mając na uwadze, że stosunki te szybko wykroczyły poza handel i pomoc, osiągając poziom bardziej złożonych relacji;

B.  mając na uwadze, że od 1975 r. Wietnam jest państwem jednopartyjnym, w którym Komunistyczna Partia Wietnamu (KPW) nie zezwala na podważanie jej przywództwa i kontroluje Zgromadzenie Narodowe oraz sądy;

C.  mając na uwadze, że władze Wietnamu brutalnie stłumiły demonstracje odbywające się na terenie całego kraju w maju 2016 r., zorganizowane w następstwie katastrofy ekologicznej, która zdziesiątkowała zasoby rybne tego kraju;

D.  mając na uwadze, że dnia 16 grudnia 2015 r. aresztowano wietnamską prawniczkę i obrończynię praw człowieka Lê Thu Hà, a także innego znanego obrońcę praw człowieka i prawnika Nguyễna Văn Đàia pod zarzutem uprawiania propagandy antypaństwowej; mając na uwadze, że obrońca praw człowieka Trần Minh Nhật został zaatakowany przez policjanta dnia 22 lutego 2016 r. w swoim domu w dystrykcie Lâm Hà, w prowincji Lâm Đồng; mając na uwadze, że Trần Huỳnh Duy Thức, który został uwięziony w 2009 r. po procesie pozbawionym rzetelnej obrony, otrzymał wyrok 16 lat pozbawienia wolności oraz kolejnych pięciu lat aresztu domowego; mając na uwadze, że istnieją poważne obawy dotyczące pogorszenia się stanu zdrowia buddyjskiego dysydenta Thícha Quảnga Độ, który przebywa obecnie w areszcie domowym;

E.  mając na uwadze, że w Wietnamie zakazane są niezależne partie polityczne, związki zawodowe i organizacje praw człowieka, a zgromadzenia publiczne wymagają oficjalnego pozwolenia; mając na uwadze, że nad przebiegiem niektórych pokojowych demonstracji czuwały liczne siły porządkowe, a prominentni działacze byli przetrzymywani w areszcie domowym, podczas gdy inne demonstracje były rozwiązywane lub w ogóle ich zakazywano;

F.  mając na uwadze, że szeroko zakrojone działania policyjne mające na celu zapobieganie udziałowi w demonstracjach i karanie za uczestnictwo w nich doprowadziły do licznych naruszeń praw człowieka, w tym tortur i innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania, a także do łamania prawa do pokojowego gromadzenia się i swobodnego przemieszczania się; mając na uwadze, że warunki przetrzymywania i traktowania więźniów są fatalne, według doniesień w 2015 r. doszło do co najmniej siedmiu przypadków śmierci w areszcie policyjnym, a policja jest podejrzewana o stosowanie tortur lub innych form maltretowania;

G.  mając na uwadze, że mimo przyjęcia 182 z 227 zaleceń wydanych przez Radę Praw Człowieka ONZ w okresowym przeglądzie praw człowieka z czerwca 2014 r. Wietnam odrzucił takie zalecenia, jak uwolnienie więźniów politycznych i osób przetrzymywanych bez postawienia zarzutów lub procesu sądowego, przeprowadzenie reformy prawa w celu położenia kresu pozbawianiu wolności za przekonania polityczne, utworzenie niezależnych krajowych instytucji ds. praw człowieka oraz inne działania zmierzające do promowania udziału społeczeństwa; mając jednak na uwadze, że Wietnam w ostatnim czasie zezwolił międzynarodowym grupom obrońców praw człowieka na spotkanie z przedstawicielami opozycji i urzędnikami państwowymi po raz pierwszy od zakończenia wojny wietnamskiej;

H.  mając na uwadze, że Wietnam w dalszym ciągu powołuje się na mgliste zapisy dotyczące „bezpieczeństwa narodowego” w kodeksie karnym, takie jak „propaganda antypaństwowa”, „działalność wywrotowa” lub „naruszenie swobód demokratycznych” w celu obwiniania i zmuszania do milczenia dysydentów politycznych, obrońców praw człowieka i rzekomych krytyków rządu;

I.  mając na uwadze, że w maju 2016 r. korespondent BBC Jonathan Head otrzymał rzekomo zakaz relacjonowania wizyty prezydenta Obamy w Wietnamie i cofnięto mu akredytację bez podania oficjalnego powodu; mając na uwadze, że Kim Quốc Hoa, były redaktor naczelny gazety Người Cao Tuổi, został pozbawiony licencji dziennikarskiej na początku 2015 r., a następnie oskarżony na mocy art. 258 kodeksu karnego o naruszenie swobód demokratycznych, po tym jak gazeta ujawniła szereg przypadków korupcji wśród urzędników;

J.  mając na uwadze, że Wietnam zajmuje 175. pozycję spośród 180 krajów w światowym rankingu wolności prasy w 2016 r. prowadzonym przez Reporterów bez Granic, a prasa, radio i telewizja są kontrolowane przez KPW, wojsko lub inne organy rządowe; mając na uwadze, że dekret nr 72 z 2013 r. w jeszcze większym stopniu ogranicza wolność wypowiedzi w blogach i mediach społecznościowych, natomiast dekret nr 174 z 2014 r. nakłada surowe kary na media społecznościowe i użytkowników internetu, którzy wyrażają „propagandę antypaństwową” lub „reakcyjne ideologie”;

K.  mając na uwadze, że tłumiona jest wolność religii lub przekonań, a wiele mniejszości religijnych jest poważnie prześladowanych, w tym członkowie Kościoła katolickiego i nieuznawanych wspólnot religijnych, takich jak Zjednoczony Kościół Buddyjski Wietnamu, liczne Kościoły protestanckie i członkowie mniejszości etniczno-religijnej Degar, co stwierdził podczas swojej wizyty w Wietnamie sprawozdawca ONZ ds. wolności religii lub przekonań;

L.  mając na uwadze, że w kwietniu 2016 r. Wietnam przyjął ustawę o dostępie do informacji oraz nowelizację ustawy prasowej, które ograniczają wolność słowa i wzmacniają cenzurę, a także przepisy zakazujące demonstracji przed sądami podczas procesów;

M.  mając na uwadze, że w rankingu Światowego Forum Ekonomicznego dotyczącym wskaźnika nierówności płci Wietnam spadł z 42. pozycji w 2007 r. na 83. pozycję w 2015 r., oraz mając na uwadze, że w Konwencji ONZ w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet skrytykowano władze Wietnamu za nieuwzględnianie „koncepcji faktycznej równości płci”; mając na uwadze, że mimo pewnych postępów problem w Wietnamie wciąż stanowi przemoc domowa, handel kobietami i dziewczętami, prostytucja, HIV/AIDS oraz naruszenia praw seksualnych i reprodukcyjnych;

N.  mając na uwadze, że celem umowy o wszechstronnym partnerstwie i współpracy jest ustanowienie nowoczesnego i szeroko zakrojonego partnerstwa korzystnego dla obydwu stron, którego podstawą są wspólne interesy i zasady, takie jak równość, wzajemny szacunek, praworządność i prawa człowieka;

O.  mając na uwadze, że UE pochwaliła Wietnam za trwały postęp w dziedzinie praw społeczno-ekonomicznych, jednak wyraziła utrzymujące się zaniepokojenie sytuacją praw politycznych i cywilnych; mając jednak na uwadze, że w ramach dorocznego dialogu na temat praw człowieka UE poruszyła kwestie restrykcji w dziedzinie wolności słowa, wolności mediów i wolności zgromadzeń;

P.  mając na uwadze, że UE jest największym rynkiem eksportowym Wietnamu; mając na uwadze, że UE wraz z jej państwami członkowskimi jest największym dawcą oficjalnej pomocy rozwojowej dla Wietnamu, oraz mając na uwadze, że budżet UE przeznaczony na ten cel wzrośnie o 30% do 400 mln EUR w latach 2014–2020;

1.  z zadowoleniem przyjmuje zacieśnienie partnerstwa i pogłębienie dialogu na temat praw człowieka między UE a Wietnamem; wyraża uznanie dla Wietnamu za ubiegłoroczną ratyfikację konwencji ONZ przeciwko torturom;

2.  wzywa rząd Wietnamu do natychmiastowego zaprzestania wszelkiego nękania, zastraszania i prześladowania obrońców praw człowieka oraz działaczy społecznych i środowiskowych; nalega, aby rząd przestrzegał prawa tych aktywistów do pokojowego protestu i uwolnił wszystkie niesłusznie przetrzymywane osoby; domaga się natychmiastowego uwolnienia wszystkich działaczy, którzy zostali niesłusznie aresztowani i uwięzieni, takich jak Lê Thu Hà, Nguyễn Văn Đài, Trần Minh Nhật, Trần Huỳnh Duy Thức i Thích Quảng Độ;

3.  wyraża silne zaniepokojenie nasilającą się przemocą wobec wietnamskich manifestantów wyrażających swój gniew z powodu masowego wymierania ryb na środkowym wybrzeżu kraju; domaga się publikacji wyników dochodzeń w sprawie katastrofy ekologicznej oraz ukarania odpowiedzialnych za nią osób; apeluje do rządu Wietnamu o poszanowanie prawa do pokojowego gromadzenia się zgodnie z międzynarodowymi zobowiązaniami Wietnamu w dziedzinie praw człowieka;

4.  potępia skazanie i wydanie surowych wyroków na dziennikarzy i blogerów w Wietnamie, takich jak Nguyễn Hữu Vinh, jego kolega Nguyễn Thị Minh Thúy i Đặng Xuân Diệu, oraz apeluje o ich uwolnienie;

5.  ubolewa z powodu ciągłych naruszeń praw człowieka w Wietnamie, takich jak polityczne zastraszanie, prześladowanie, ataki, arbitralne aresztowania, surowe wyroki więzienia i niesprawiedliwe procesy, popełniane wobec działaczy politycznych, dziennikarzy, blogerów, dysydentów i obrońców praw człowieka działających w internecie i poza nim, co stanowi oczywiste naruszenie międzynarodowych zobowiązań Wietnamu w dziedzinie praw człowieka;

6.  wyraża zaniepokojenie faktem, że Zgromadzenie Narodowe rozpatruje przyjęcie ustawy o stowarzyszeniach oraz ustawy o przekonaniach i religii, które są sprzeczne z międzynarodowymi standardami wolności zrzeszania się i wolności religii lub przekonań;

7.  wzywa Wietnam do dalszego zacieśniania współpracy z mechanizmami w dziedzinie praw człowieka oraz do większej zgodności z traktatowymi mechanizmami sprawozdawczości; ponawia swój apel o postępy we wdrażaniu zaleceń powszechnego okresowego przeglądu praw człowieka;

8.  ponawia swój apel o rewizję konkretnych artykułów wietnamskiego kodeksu karnego, które są wykorzystywane do tłumienia wolności słowa; ubolewa nad tym, że wśród 18 000 więźniów objętych amnestią w dniu 2 września 2015 r. nie było więźniów politycznych; potępia warunki panujące w aresztach i więzieniach w Wietnamie oraz domaga się, by władze Wietnamu zagwarantowały nieograniczony dostęp do porady prawnej;

9.  wzywa rząd Wietnamu do ustanowienia skutecznych mechanizmów rozliczalności dla sił policyjnych i organów bezpieczeństwa, tak aby w przyszłości nie dochodziło do nękania więźniów i osób aresztowanych;

10.  apeluje do władz o zaprzestanie prześladowań religijnych, a także o zmianę przepisów dotyczących statusu wspólnot religijnych w celu ponownego określenia statusu prawnego nieuznanych religii; domaga się, by Wietnam wycofał piąty projekt ustawy o przekonaniach i religii, który jest obecnie przedmiotem debaty w Zgromadzeniu Narodowym, a także apeluje o opracowanie nowego projektu zgodnego z zobowiązaniami Wietnamu wynikającymi z art. 18 Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych; domaga się uwolnienia przywódców religijnych, w tym pastora Nguyễna Cônga Chínha, Trầna Thị Hồnga oraz Ngô Hào;

11.  domaga się, aby Wietnam zwalczał dyskryminację wobec kobiet, wprowadzając przepisy zwalczające handel ludźmi oraz podejmując skuteczne kroki w celu ograniczenia przemocy domowej i naruszeń praw reprodukcyjnych;

12.  pochwala Wietnam za jego przewodnią rolę w Azji pod względem rozwoju praw lesbijek, gejów, osób biseksualnych, transpłciowych i interseksualnych (LGBTI), w szczególności za przyjęcie w ostatnim czasie ustawy o małżeństwie i rodzinie, która dopuszcza małżeństwa osób tej samej płci;

13.  wzywa Międzyrządową Komisję ds. Praw Człowieka ASEAN, by zbadała sytuację praw człowieka w Wietnamie, skupiając się zwłaszcza na wolności słowa, oraz by przedstawiła zalecenia dla tego kraju;

14.  wzywa wietnamski rząd do wydania stałego zaproszenia dla specjalnych ekspertów ONZ, a w szczególności dla specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. wolności słowa i specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. sytuacji obrońców praw człowieka;

15.  wzywa UE do pogłębienia dialogu politycznego na temat praw człowieka prowadzonego z Wietnamem w ramach umowy o wszechstronnym partnerstwie i współpracy;

16.  wzywa delegaturę UE, by sięgnęła po wszelkie odpowiednie narzędzia i instrumenty w celu towarzyszenia rządowi Wietnamu w tych działaniach oraz w celu wspierania i chronienia obrońców praw człowieka; podkreśla znaczenie dialogu na temat praw człowieka między UE i władzami wietnamskimi, zwłaszcza jeśli temu dialogowi towarzyszą faktyczne działania; podkreśla, że dialog ten powinien być skuteczny i nastawiony na wyniki;

17.  docenia wysiłki wietnamskiego rządu we wzmacnianiu stosunków między UE a ASEAN oraz jego poparcie dla udziału UE w szczycie Azji Wschodniej;

18.  pochwala Wietnam za osiągnięcie znacznej liczby milenijnych celów rozwoju i apeluje do Komisji oraz wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa o zapewnienie ciągłego wsparcia władzom Wietnamu oraz organizacjom pozarządowym i organizacjom społeczeństwa obywatelskiego w kraju w ramach Agendy rozwoju po 2015 roku;

19.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, rządowi i Zgromadzeniu Narodowemu Wietnamu, rządom i parlamentom państw członkowskich ASEAN, wysokiemu komisarzowi ONZ ds. praw człowieka oraz sekretarzowi generalnemu ONZ.

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 9 czerwca 2016 r. w sprawie stanowiska Rady w pierwszym czytaniu w sprawie przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie promowania swobodnego przepływu obywateli poprzez uproszczenie wymogów dotyczących przedkładania określonych dokumentów urzędowych w Unii Europejskiej i zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 1024/2012 (14956/2/2015 – C8-0129/2016 – 2013/0119(COD))

P8_TA(2016)0277 A8-0156/2016

(Zwykła procedura ustawodawcza: drugie czytanie)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając stanowisko Rady w pierwszym czytaniu (14956/2/2015 – C8-0129/2016),

–  uwzględniając uzasadnioną opinię przedstawioną na mocy protokołu nr 2 w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności przez Senat Rumunii, w której to opinii stwierdzono, że projekt aktu ustawodawczego nie jest zgodny z zasadą pomocniczości,

–  uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 11 lipca 2013 r.(1),

–  uwzględniając swoje stanowisko przyjęte w pierwszym czytaniu(2) dotyczące wniosku Komisji przedstawionego Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2013)0228),

–  uwzględniając art. 294 ust. 7 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając opinię Komisji Prawnej w sprawie proponowanej podstawy prawnej,

–  uwzględniając art. 76 i art. 39 Regulaminu,

–  uwzględniając zalecenia do drugiego czytania przedstawione przez Komisję Prawną (A8-0156/2016),

1.  zatwierdza stanowisko Rady przyjęte w pierwszym czytaniu;

2.  stwierdza, że akt prawny zostaje przyjęty zgodnie ze stanowiskiem Rady;

3.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do podpisania wraz z przewodniczącym Rady aktu prawnego zgodnie z art. 297 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;

4.  zobowiązuje swojego sekretarza generalnego do podpisania aktu prawnego po stwierdzeniu, że wszystkie procedury zostały prawidłowo zakończone oraz do przygotowania, w porozumieniu z sekretarzem generalnym Rady, jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;

5.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.

(1) Dz.U. C 327 z 12.11.2013, s. 52. (2) Teksty przyjęte w dniu 4.2.2014, P7_TA(2014)0054.

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 9 czerwca 2016 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przekazania Sądowi Unii Europejskiej właściwości do rozpoznawania w pierwszej instancji sporów między Unią a jej pracownikami (N8-0110/2015 – C8-0367/2015 – 2015/0906(COD))

P8_TA(2016)0278 A8-0167/2016

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek Trybunału Sprawiedliwości przedstawiony Parlamentowi i Radzie (N8-0110/2015),

–  uwzględniając art. 19 ust. 2 akapit drugi Traktatu o Unii Europejskiej, art. 256 ust. 1, art. 257 akapit pierwszy i drugi oraz art. 281 akapit drugi Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejski i art. 106a ust. 1 Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, zgodnie z którymi projekt aktu został przedstawiony Parlamentowi (C8-0367/2015),

–  uwzględniając opinię Komisji Prawnej w sprawie proponowanej podstawy prawnej,

–  uwzględniając art. 294 ust. 3 i 15 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, a także art. 256 ust. 1, art. 257 akapity pierwszy i drugi i art. 281 akapit drugi Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, i art. 106a ust. 1 Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej,

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2015/2422 z dnia 16 grudnia 2015 r. zmieniające Protokół nr 3 w sprawie Statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej(1), a w szczególności jego motyw 9,

–  uwzględniając opinię Komisji (COM(2016)0081)(2),

–  uwzględniając zobowiązanie przedstawiciela Rady przekazane pismem z dnia 18 maja 2016 r., do zatwierdzenia stanowiska Parlamentu Europejskiego, zgodnie z art. 294 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 59 i 39 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej oraz opinię Komisji Spraw Konstytucyjnych (A8-0167/2016),

1.  przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu;

2.  przypomina o znaczeniu zachowania równowagi płci wśród sędziów Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej;

3.  zaleca swojemu przewodniczącemu przekazanie stanowiska Radzie, Trybunałowi Sprawiedliwości, Komisji oraz parlamentom narodowym.

Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 9 czerwca 2016 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2016/... w sprawie przekazania Sądowi właściwości do rozpoznawania w pierwszej instancji sporów między Unią Europejską a jej pracownikami

(Jako że pomiędzy Parlamentem i Radą osiągnięte zostało porozumienie, stanowisko Parlamentu odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, rozporządzenia (UE) 2016/1192.)

(1) Dz.U. L 341 z 24.12.2015, s. 14. (2) Dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 czerwca 2016 r. w sprawie otwartej, efektywnej i niezależnej administracji Unii Europejskiej (2016/2610(RSP))

P8_TA(2016)0279 B8-0685/2016

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 225 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 298 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 41 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, w którym uznano prawo do dobrej administracji za jedno z praw podstawowych,

–  uwzględniając pytanie do Komisji w sprawie otwartej, efektywnej i niezależnej administracji europejskiej (O-000079/2016 – B8-0705/2016),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 stycznia 2013 r. zawierającą zalecenia dla Komisji w sprawie prawodawstwa dotyczącego postępowania administracyjnego w Unii Europejskiej(1),

–  uwzględniając art. 128 ust. 5, art. 123 ust. 2 i art. 46 ust. 6 Regulaminu,

1.  przypomina, że w rezolucji z dnia 15 stycznia 2013 r. Parlament, na podstawie art. 225 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), wezwał do przyjęcia rozporządzenia w sprawie otwartej, efektywnej i niezależnej administracji Unii Europejskiej zgodnie z art. 298 TFUE, lecz pomimo przyjęcia tej rezolucji zdecydowaną większością głosów (572 posłów głosowało za, 16 przeciw, 12 wstrzymało się od głosu) za wnioskiem Parlamentu nie poszło przedłożenie wniosku przez Komisję;

2.  zwraca się do Komisji o rozważenie załączonego wniosku dotyczącego rozporządzenia;

3.  wzywa Komisję do przedstawienia wniosku ustawodawczego, który powinien się znaleźć w jej programie prac na rok 2017;

4.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Komisji.

Wniosek
ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
w sprawie otwartej, efektywnej i niezależnej administracji Unii Europejskiej

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 298,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,

stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)  Wraz z rozwojem kompetencji Unii Europejskiej obywatele w coraz większym stopniu mają do czynienia z instytucjami, organami i jednostkami organizacyjnymi Unii, a nie zawsze przysługuje im odpowiednia ochrona ich praw proceduralnych.

(2)  W Unii opartej na rządach prawa konieczne jest dopilnowanie, by w odpowiedni sposób określono, rozwijano i szanowano prawa i obowiązki proceduralne. Obywatele mają prawo oczekiwać wysokiego poziomu przejrzystości, skuteczności, szybkiego działania i odpowiedzi ze strony instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii. Obywatele mają także prawo do uzyskiwania odpowiednich informacji na temat możliwości podejmowania dalszych działań w sprawie.

(3)  Obowiązujące przepisy i zasady dotyczące dobrej administracji są rozproszone w wielu różnych źródłach: prawie pierwotnym, prawie wtórnym, orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, prawie miękkim oraz jednostronnych zobowiązaniach instytucji unijnych.

(4)  Przez lata Unia rozwinęła dużą liczbę sektorowych procedur administracyjnych w formie wiążących przepisów, jak i miękkiego prawa, niekoniecznie biorąc pod uwagę ogólną spójność systemu. Ta złożona różnorodność procedur spowodowała w nich luki i niezgodności.

(5)  Okoliczność, że Unia nie ma spójnego i kompleksowego zbioru skodyfikowanych przepisów prawa administracyjnego, utrudnia obywatelom zrozumienie ich uprawnień administracyjnych wynikających z prawa unijnego.

(6)  W kwietniu 2000 r. Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich zaproponował instytucjom Kodeks dobrego postępowania administracyjnego z założeniem, że ten sam kodeks powinien mieć zastosowanie do wszystkich instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii.

(7)  W rezolucji z dnia 6 września 2001 r. Parlament zatwierdził ze zmianami projekt Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich i wezwał Komisję do przedstawienia wniosku dotyczącego rozporządzenia zawierającego Kodeks dobrego postępowania administracyjnego na podstawie art. 308 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską.

(8)  Istniejące wewnętrzne kodeksy postępowania, które następnie przyjmowały różne instytucje, w większości oparte na kodeksie rzecznika, mają ograniczone zastosowanie, różnią się od siebie i nie mają mocy prawnie wiążącej.

(9)  Wraz z wejściem w życie traktatu lizbońskiego Unia uzyskała prawną podstawę dla przyjęcia rozporządzenia o postępowaniu administracyjnym. Artykuł 298 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) przewiduje przyjęcie rozporządzeń w celu zapewnienia, by przy wykonywaniu swoich zadań instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii korzystały ze wsparcia otwartej, efektywnej i niezależnej administracji europejskiej. Wejście w życie traktatu lizbońskiego nadało tę samą moc prawną, którą mają Traktaty, także Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej „Kartą”).

(10)  Tytuł V Karty („Prawa obywatelskie”) gwarantuje prawo do dobrej administracji w art. 41, który stanowi, że każdy ma prawo do bezstronnego i sprawiedliwego rozpatrzenia swojej sprawy w rozsądnym terminie przez instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii. Ponadto art. 41 Karty podaje w niewyczerpujący sposób niektóre składniki definicji prawa do dobrej administracji, takie jak prawo do bycia wysłuchanym, prawo każdego do dostępu do akt jego sprawy, prawo do otrzymania uzasadnienia decyzji administracji, prawo domagania się naprawienia szkody wyrządzonej przez instytucje lub członków ich personelu przy wykonywaniu ich funkcji oraz uprawnienia dotyczące języka.

(11)  Efektywna administracja Unii ma kluczowe znaczenie dla interesu publicznego. Zarówno nadmiar, jak i brak przepisów i procedur może skutkować złą administracją, do której mogą prowadzić również sprzeczne, niespójne lub niejasne przepisy i procedury.

(12)  Odpowiednia struktura i spójność procedur administracyjnych służy zarówno efektywności administracji, jak i odpowiedniemu realizowaniu prawa do dobrej administracji zawarowanego jako ogólna zasada prawa Unii na mocy art. 41 Karty.

(13)  W rezolucji z dnia 15 stycznia 2013 r. Parlament Europejski wezwał do przyjęcia rozporządzenia w sprawie europejskiego prawa o postępowaniu administracyjnym dla zagwarantowania prawa do dobrej administracji dzięki otwartej, efektywnej i niezależnej administracji europejskiej. Ustanowienie wspólnego zestawu przepisów o postępowaniu administracyjnym na szczeblu instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii powinno zwiększyć pewność prawną, wypełnić luki w systemie prawnym Unii i w ten sposób przyczynić się do poszanowania praworządności.

(14)  Niniejsze rozporządzenie ma na celu ustanowienie zestawu przepisów proceduralnych, których ma przestrzegać administracja Unii, podejmując czynności administracyjne. Te przepisy proceduralne zmierzają do zapewnienia otwartej, efektywnej i niezależnej administracji oraz odpowiedniej realizacji prawa do dobrej administracji.

(15)  Zgodnie z art. 298 TFUE niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć zastosowania do administracji państw członkowskich. Ponadto niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć zastosowania do procedur ustawodawczych, postępowań sądowych oraz procedur zmierzających do przyjęcia aktów nieustawodawczych bezpośrednio opartych na Traktatach, aktów delegowanych lub wykonawczych.

(16)  Niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie do administracji Unii z zastrzeżeniem innych aktów prawnych Unii, które zawierają szczególne przepisy o postępowaniu administracyjnym. Jednak procedury administracyjne właściwe dla konkretnego sektora nie są w pełni spójne i kompletne. Dla zapewnienia ogólnej spójności czynności administracyjnych administracji Unii i pełnego poszanowania prawa do dobrej administracji, wykładni aktów prawnych zawierających szczególne przepisy o postępowaniu administracyjnym należy zatem dokonywać zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, a ich luki powinny być wypełnione dzięki odpowiednim przepisom niniejszego rozporządzenia. Niniejsze rozporządzenie ustanawia prawa i obowiązki jako domyślną zasadę wszystkich postępowań administracyjnych na mocy prawa unijnego, dlatego ogranicza rozdrobnienie obowiązujących przepisów proceduralnych, wynikające z uregulowań sektorowych.

(17)  Przepisy o postępowaniu administracyjnym ujęte w niniejszym rozporządzeniu mają na celu wdrożenie zasad dobrej administracji, które ustanowiono w bardzo różnych źródłach prawa w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Zasady dobrej administracji przedstawiono poniżej, a ich sformułowanie powinno inspirować wykładnię przepisów niniejszego rozporządzenia.

(18)  Zasada praworządności przywołana w art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) jest rdzeniem wartości Unii. Zgodnie z tą zasadą wszelkie działanie Unii musi opierać się na Traktatach zgodnie z zasadą przyznania kompetencji. Ponadto zasada legalizmu, jako pochodna zasady praworządności, wymaga, by administracja Unii podejmowała czynności w pełnej zgodności z prawem.

(19)  Wszelki akt prawa Unii musi być zgodny z zasadą proporcjonalności. Wymaga ona, by wszelki środek podejmowany przez administrację Unii był odpowiedni i niezbędny do osiągnięcia celów wyznaczonych przez dany środek: jeżeli zachodzi wybór między kilkoma potencjalnie odpowiednimi środkami, należy wybrać rozwiązanie najmniej obciążające, a wszelkie opłaty nakładane przez administrację nie mogą być nieproporcjonalne do założonych celów.

(20)  Prawo do dobrej administracji wymaga, by administracja Unii podejmowała czynności administracyjne zgodnie z procedurami administracyjnymi gwarantującymi bezstronność, rzetelność i terminowość.

(21)  Prawo do dobrej administracji wymaga, by powiadamiano strony o decyzji w sprawie wszczęcia postępowania administracyjnego oraz udzielano niezbędnych informacji umożliwiających im wykonywanie ich praw w toku postępowania administracyjnego. W uzasadnionych i wyjątkowych przypadkach oraz jeżeli wymaga tego interes publiczny, administracja Unii może opóźnić lub pominąć powiadomienie.

(22)  Jeżeli postępowanie administracyjne wszczyna się na wniosek strony, prawo do dobrej administracji nakłada na administrację Unii obowiązek pisemnego poświadczenia odbioru wniosku. W poświadczeniu odbioru powinny znajdować się niezbędne informacje umożliwiające stronie wykonywanie jej prawa do obrony w toku postępowania administracyjnego. Jednak administracja Unii powinna mieć także prawo odrzucenia wniosków bezzasadnych lub stanowiących nadużycie, ponieważ wnioski takie mogą zakłócać efektywność administracji.

(23)  Z uwagi na pewność prawną postępowanie administracyjne powinno być wszczynane w rozsądnym terminie po zajściu zdarzenia. Z tego względu niniejsze rozporządzenie powinno ująć przepisy o terminie przedawnienia.

(24)  Prawo do dobrej administracji wymaga od administracji Unii realizacji obowiązku staranności, zgodnie z którym na każdym etapie postępowania administracja ustala oraz w staranny i bezstronny sposób ocenia wszystkie istotne okoliczności faktyczne i prawne sprawy, uwzględniając wszystkie uzasadnione interesy. W tym celu administracja Unii powinna mieć prawo do wysłuchania stron, świadków i rzeczoznawców, żądania dokumentów i rejestrów oraz przeprowadzania wizytacji i inspekcji. Przy wyborze rzeczoznawców administracja Unii powinna zapewnić ich techniczne kwalifikacje oraz brak konfliktu interesów.

(25)  W dochodzeniu prowadzonym przez administrację Unii strony powinny mieć obowiązek współpracy polegającej na wspieraniu administracji w stwierdzaniu faktów i okoliczności w sprawie. Zwracając się do stron o współpracę, administracja Unii powinna dać im rozsądny termin na udzielenie odpowiedzi oraz przypomnieć o prawie do nieobciążania siebie winą, jeżeli postępowanie administracyjne może skutkować karą.

(26)  Prawo do bezstronnego traktowania przez administrację Unii wywodzi się z podstawowego prawa do dobrej administracji oraz wiąże się ze spoczywającym na członkach personelu administracji obowiązkiem wstrzymania się od udziału w postępowaniu administracyjnym, jeżeli w sposób bezpośredni lub niebezpośredni mają interes osobisty, w szczególności interes rodzinny lub finansowy, który może podważyć ich bezstronność.

(27)  Prawo do dobrej administracji może wymagać, by w pewnych okolicznościach administracja przeprowadzała inspekcje, jeżeli jest to konieczne do spełnienia określonego obowiązku lub osiągnięcia celu przewidzianego prawem unijnym. Inspekcje te powinny przestrzegać określonych warunków i procedur, żeby zagwarantować prawa stron.

(28)  We wszystkich postępowaniach wszczętych przeciwko osobie należy przestrzegać prawa do bycia wysłuchanym, jeżeli postępowania te mogą zakończyć się wydaniem aktu niekorzystnego dla tej osoby. Prawo do bycia wysłuchanym nie powinno być wyłączone ani ograniczone żadnym aktem ustawodawczym. Prawo do bycia wysłuchanym wymaga, by dana osoba otrzymała dokładne i pełne zestawienie stawianych jej roszczeń lub zarzutów oraz by miała możliwość zgłoszenia uwag na temat prawdziwości i doniosłości przywołanych okoliczności faktycznych i wykorzystanych dokumentów.

(29)  Prawo do dobrej administracji obejmuje prawo strony w postępowaniu administracyjnym do dostępu do akt jej sprawy, co jest także zasadniczym wymogiem służącym korzystaniu z prawa do bycia wysłuchanym. Jeżeli ochrona uzasadnionych względów poufności oraz tajemnicy zawodowej i handlowej nie pozwala na pełny dostęp do akt sprawy, stronie powinno się przekazać przynajmniej odpowiednie streszczenie sprawy. W celu ułatwienia dostępu do akt sprawy i w ten sposób zapewnienia przejrzystego zarządzania informacją, administracja Unii powinna rejestrować pocztę przychodzącą i wychodzącą, otrzymywane dokumenty i podejmowane środki oraz stworzyć ewidencję zarejestrowanych spraw.

(30)  Administracja Unii powinna przyjmować akty administracyjne w rozsądnym terminie. Powolna administracja jest złą administracją. Wszelką zwłokę w przyjęciu aktu administracyjnego należy uzasadnić, a także należycie powiadomić o niej stronę w postępowaniu administracyjnym i szacunkowo podać stronie oczekiwaną datę przyjęcia aktu administracyjnego.

(31)  Prawo do dobrej administracji nakłada na administrację Unii obowiązek jasnego uzasadnienia, na którym opiera się akt administracyjny. Uzasadnienie powinno podawać podstawę prawną aktu, ogólne okoliczności, które doprowadziły do jego przyjęcia i ogólne cele, których osiągnięciu akt ma służyć. Uzasadnienie powinno jasno i jednoznacznie przedstawiać rozumowanie właściwego organu przyjmującego akt w taki sposób, by umożliwić stronom w sprawie podjęcie decyzji, czy chcą dochodzić swoich praw, wnosząc sprawę do sądu.

(32)  Zgodnie z prawem do skutecznego środka odwoławczego Unia i państwa członkowskie nie mogą uniemożliwić lub nadmiernie utrudnić wykonywanie praw przyznanych przez prawo Unii. Mają za to obowiązek zagwarantowania rzeczywistej i skutecznej ochrony sądowej oraz zakaz stosowania przepisów lub procedur, które mogą uniemożliwić – nawet czasowo – pełne obowiązywanie i skuteczność prawa Unii.

(33)  Aby ułatwić wykonywanie prawa do skutecznego środka odwoławczego, administracja Unii powinna wskazać w swoich aktach administracyjnych środki odwoławcze dostępne dla stron, dla których praw i interesów te akty wywołują skutki. Poza możliwością wszczęcia postępowania sądowego lub złożenia skargi do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, stronie należy przyznać prawo do wniesienia o administracyjne postępowanie odwoławcze oraz przekazać jej informacje o procedurze i terminach składania takiego wniosku.

(34)  Wniosek dotyczący administracyjnego postępowania odwoławczego nie ma wpływu na przysługujące stronie prawo do środków zaskarżenia. Do celów ustalenia ram czasowych wniosku o kontrolę sądową akt administracyjny należy uznać za ostateczny, jeśli strona nie złoży w odpowiednim terminie wniosku o administracyjne postępowanie odwoławcze, a jeżeli strona złoży taki wniosek, ostateczny akt administracyjny jest aktem, który zawiera wnioski z administracyjnego postępowania odwoławczego.

(35)  Zgodnie z zasadami przejrzystości i pewności prawnej strony postępowania administracyjnego powinny mieć możliwość jasnego zrozumienia swoich praw i obowiązków wynikających ze skierowanego do nich aktu administracyjnego. Z tych względów administracja Unii powinna dopilnować, by jej akty administracyjne sporządzano w jasnym i zrozumiałym języku oraz by stawały się one skuteczne wraz z powiadomieniem stron. Przy wykonywaniu tego obowiązku administracja Unii musi właściwie stosować technologie informacyjne i komunikacyjne oraz dostosowywać się do ich rozwoju.

(36)  Z uwagi na przejrzystość i efektywność administracyjną administracja Unii powinna zapewnić sprostowanie przez właściwy organ błędów pisarskich, rachunkowych lub podobnych, które występują w jej aktach administracyjnych.

(37)  Zasada legalizmu, jako pochodna zasady praworządności, nakłada na administrację Unii obowiązek zmiany lub uchylenia bezprawnych aktów administracyjnych. Mając jednak na uwadze, że zmiana lub uchylenie aktu administracyjnego może być sprzeczne z ochroną uzasadnionych oczekiwań i zasadą pewności prawnej, administracja Unii powinna starannie i bezstronnie oceniać skutki zmiany lub uchylenia dla innych stron oraz ująć wnioski z takiej oceny w uzasadnieniu zmiany lub uchylenia aktu.

(38)  Obywatele Unii mają prawo zwracać się na piśmie do instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii w jednym z języków Traktatów oraz otrzymać odpowiedź w tym samym języku. Administracja Unii powinna szanować prawa językowe stron, zapewniając prowadzenie postępowania administracyjnego w jednym z języków Traktatów, który strona wybrała. W przypadku postępowania administracyjnego wszczętego przez administrację Unii pierwsze zawiadomienie powinno być sporządzone w jednym z języków Traktatu odpowiadającym państwu członkowskiemu, w którym strona się znajduje.

(39)  W postępowaniu administracyjnym szczególne znaczenie ma zasada przejrzystości i prawo dostępu do dokumentów, z zastrzeżeniem aktów ustawodawczych przyjmowanych na mocy art. 15 ust. 3 TFUE. Wszelkie ograniczenie tych zasad należy rozumieć zwężająco, żeby zachować zgodność z kryteriami z art. 52 ust. 1 Karty, i dlatego powinno ono być przewidziane prawem oraz być zgodne z istotą praw i wolności oraz podlegać zasadzie proporcjonalności.

(40)  Prawo do ochrony danych osobowych zakłada, że z zastrzeżeniem aktów ustawodawczych przyjmowanych na mocy art. 16 TFUE dane wykorzystywane przez administrację Unii powinny być dokładne, aktualne i zarejestrowane zgodnie z prawem.

(41)  Zasada ochrony uzasadnionych oczekiwań jest pochodną praworządności i zakłada, że działania organów publicznych nie powinny naruszać praw nabytych ani ostatecznego stanu prawnego, chyba że jest to bezwzględnie konieczne w interesie publicznym. Uzasadnione oczekiwania należy brać pod uwagę, gdy dokonuje się zmiany lub uchylenia aktu administracyjnego.

(42)  Zasada pewności prawnej wymaga, by przepisy Unii były jasne i precyzyjne. Zasada ta ma na celu zapewnienie, by sytuacje i stosunki prawne podlegające prawu Unii miały przewidywalny charakter, tak by jednostki były w stanie jednoznacznie stwierdzić, jakie są ich prawa i obowiązki, i mogły podjąć odpowiednie działania. Zgodnie z zasadą pewności prawnej nie powinno się podejmować środków o mocy wstecznej, z wyjątkiem okoliczności uzasadnionych prawem.

(43)   Dla zapewnienia ogólnej spójności czynności administracyjnych administracji Unii akty administracyjne o zasięgu ogólnym powinny być zgodne z zasadami dobrej administracji, o których mowa w niniejszym rozporządzeniu.

(44)  Przy wykładni niniejszego rozporządzenia należy zwracać szczególną uwagę na równe traktowanie i niedyskryminację, które stosuje się do czynności administracyjnych jako istotną pochodną praworządności oraz zasad efektywnej i niezależnej administracji europejskiej,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ I

POSTANOWIENIA OGÓLNE

Artykuł 1

Przedmiot i cel

1.  Niniejsze rozporządzenie ustanawia proceduralne zasady regulujące czynności administracyjne administracji Unii.

2.  Niniejsze rozporządzenie ma na celu zagwarantowanie prawa do dobrej administracji z art. 41 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej dzięki otwartej, efektywnej i niezależnej administracji.

Artykuł 2

Zakres

1.  Niniejsze rozporządzenie stosuje się do czynności administracyjnych instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii.

2.  Niniejszego rozporządzenia nie stosuje się do czynności administracji Unii w toku:

a)  procedur ustawodawczych;

b)  postępowania sądowego;

c)  procedur zmierzających do przyjęcia aktów nieustawodawczych bezpośrednio opartych na Traktatach, aktów delegowanych lub wykonawczych.

3.  Niniejszego rozporządzenia nie stosuje się do administracji państw członkowskich.

Artykuł 3

Stosunek niniejszego rozporządzenia do innych aktów prawnych Unii

Niniejsze rozporządzenie stosuje się z zastrzeżeniem innych aktów prawnych Unii, które zawierają szczególne przepisy o postępowaniu administracyjnym. Niniejsze rozporządzenie uzupełnia takie akty prawne Unii, które podlegają wykładni spójnej z jego odpowiednimi przepisami.

Artykuł 4

Definicje

Na potrzeby niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

a)  „administracja Unii” oznacza administrację instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii;

b)  „czynności administracyjne” oznaczają czynności podejmowane przez administrację Unii w celu wykonywania prawa Unii, z wyjątkiem procedur, o których mowaw art. 2 ust. 2;

c)  „postępowanie administracyjne” oznacza proces, w którym administracja Unii przygotowuje, przyjmuje, wdraża i egzekwuje akty administracyjne;

d)  „członek personelu” oznacza urzędnika w rozumieniu art. 1a Regulaminu pracowniczego urzędników UE oraz pracownika zgodnie z definicją z art. 1 tiret pierwsze do trzeciego Warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej;

e)  „właściwy organ” oznacza instytucję, organ i jednostkę organizacyjną Unii lub ich dział, lub osobę zajmującą stanowisko w administracji Unii, które zgodnie z obowiązującym prawem odpowiadają za postępowanie administracyjne;

f)  „strona” oznacza osobę fizyczną lub prawną, której sytuacja prawna może ulec zmianie w wyniku postępowania administracyjnego.

ROZDZIAŁ II

WSZCZĘCIE POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO

Artykuł 5

Wszczęcie postępowania administracyjnego

Postępowanie administracyjne może wszcząć administracja Unii z własnej inicjatywy lub na wniosek strony.

Artykuł 6

Wszczęcie postępowania przez administrację Unii

1.  Administracja Unii może wszcząć postępowanie administracyjne z własnej inicjatywy na podstawie decyzji właściwego organu. Przed podjęciem ewentualnej decyzji o wszczęciu postępowania właściwy organ bada konkretne okoliczności sprawy.

2.  O decyzji w sprawie wszczęcia postępowania administracyjnego powiadamia się strony. Decyzji nie ogłasza się publicznie przez powiadomieniem stron.

3.  Można opóźnić lub pominąć powiadomienie tylko wówczas, gdy jest to bezwzględnie konieczne w interesie publicznym. Decyzja o opóźnieniu lub pominięciu powiadomienia podlega uzasadnieniu.

4.  W decyzji o wszczęciu postępowania administracyjnego podaje się:

a)  numer referencyjny i datę;

b)  przedmiot i cel postępowania;

c)  opis głównych czynności proceduralnych;

d)  nazwisko i dane kontaktowe właściwego dla sprawy członka personelu;

e)  właściwy organ;

f)  termin na przyjęcie aktu administracyjnego oraz skutki nieprzyjęcia aktu administracyjnego w wyznaczonym terminie;

g)  dostępne środki odwoławcze;

h)  adres strony internetowej, o której mowa w art. 28, jeżeli taka strona istnieje.

5.  Decyzję o wszczęciu postępowania administracyjnego sporządza się w językach Traktatów odpowiadających państwom członkowskim, w których strony się znajdują.

6.  Postępowanie administracyjne wszczyna się w rozsądnym terminie po dacie zdarzenia, które ma stanowić podstawę postępowania. W każdym razie postępowania nie wszczyna się po upływie 10 lat od daty zdarzenia.

Artykuł 7

Wszczęcie postępowania na wniosek

1.  Postępowanie administracyjne może wszcząć strona.

2.  Wniosek nie podlega niepotrzebnym wymogom formalnym. Wniosek jasno podaje nazwisko lub nazwę strony, adres do doręczeń, przedmiot wniosku, istotne okoliczności faktyczne i powody związane z wnioskiem, datę, miejsce oraz właściwy organ, do którego wniosek jest skierowany. Wniosek składa się na piśmie, w formie papierowej lub elektronicznie. Wniosek sporządza się w jednym z języków Traktatów.

3.  Potwierdzenie odbioru wniosku wydaje się na piśmie. Potwierdzenie odbioru sporządza się w języku wniosku i podaje ono:

a)  numer referencyjny i datę;

b)  datę odbioru wniosku;

c)  opis głównych czynności proceduralnych;

d)  nazwisko i dane kontaktowe właściwego dla sprawy członka personelu;

e)  termin na przyjęcie aktu administracyjnego oraz skutki nieprzyjęcia aktu administracyjnego w wyznaczonym terminie;

f)  adres strony internetowej, o której mowa w art. 28, jeżeli taka strona istnieje.

4.  Jeżeli wniosek nie spełnia jednego lub większej liczby wymogów ustanowionych w ust. 2, potwierdzenie odbioru wskazuje rozsądny termin na usunięcie nieprawidłowości lub przedstawienie brakującego dokumentu. Wniosek bezprzedmiotowy lub oczywiście bezzasadny można odrzucić jako niedopuszczalny w drodze zwięźle uzasadnionego potwierdzenia odbioru. Nie przekazuje się potwierdzenia odbioru, w przypadku gdy ten sam wnioskodawca składa kolejne wnioski, dopuszczając się nadużycia.

5.  Jeżeli wniosek złożono do organu, który nie jest dla niego właściwy, organ ten przekazuje go właściwemu organowi i w potwierdzeniu odbioru wskazuje właściwy organ, któremu przekazał wniosek, lub stwierdza, że sprawa nie wchodzi w zakres kompetencji administracji Unii.

6.  Jeżeli właściwy organ prowadzi postępowanie administracyjne, stosuje się odpowiednio art. 6 ust. 2–4.

ROZDZIAŁ III

PROWADZENIE POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO

Artykuł 8

Prawa proceduralne

Stronom przysługują następujące prawa związane z prowadzeniem postępowania:

a)  prawo do uzyskania wszelkich istotnych informacji związanych z postępowaniem, sformułowanych w jasny i zrozumiały sposób;

b)  w miarę możliwości i w razie potrzeby, prawo do przekazywania i uzupełniania wszelkich formalności w postępowaniu na odległość i elektronicznie;

c)  prawo do używania któregokolwiek języka Traktatów i prawo do otrzymywania odpowiedzi w wybranym przez nie języku Traktatów;

d)  prawo do bycia powiadomionym o wszelkich czynnościach w postępowaniu i o decyzjach, które mogą ich dotyczyć;

e)  prawo do bycia reprezentowanym przez prawnika lub inną wybraną osobę;

f)  prawo do uiszczania tylko takich opłat, które są rozsądne i proporcjonalne do kosztów danego postępowania.

Artykuł 9

Obowiązek starannego i bezstronnego rozpatrzenia sprawy

1.  Właściwy organ starannie i bezstronnie rozpatruje sprawę. Bierze on pod uwagę wszelkie istotne okoliczności i zbiera wszelkie niezbędne informacje w celu podjęcia decyzji.

2.  W celu uzyskania niezbędnych informacji właściwy organ może w razie potrzeby:

a)  wysłuchać strony, świadków i rzeczoznawców,

b)  zażądać przedstawienia dokumentów i rejestrów;

c)  przeprowadzać wizytacje i inspekcje.

3.  Strony mogą przedstawiać dowody, które uznają za właściwe.

Artykuł 10

Obowiązek współpracy

1.  Strony wspierają właściwy organ w stwierdzaniu faktów i okoliczności w sprawie.

2.  Stronom wyznacza się rozsądny termin na udzielenie odpowiedzi na wniosek o współpracę, uwzględniając długość i złożoność wniosku oraz wymogi dotyczące rozpatrzenia sprawy.

3.  Jeżeli postępowanie administracyjne może prowadzić do nałożenia kary, stronom przypomina się o prawie do nieobciążania siebie winą.

Artykuł 11

Świadkowie i rzeczoznawcy

Świadków lub rzeczoznawców można wysłuchać na wniosek właściwego organu lub na podstawie propozycji stron. Właściwy organ zapewnia wybór rzeczoznawców posiadających odpowiednie kwalifikacje techniczne, w przypadku których nie zachodzi konflikt interesów.

Artykuł 12

Inspekcje

1.  Można przeprowadzać inspekcje, gdy akt ustawodawczy Unii ustanawia kompetencję w zakresie inspekcji i jeżeli jest to konieczne do spełnienia określonego obowiązku lub osiągnięcia celu przewidzianego prawem Unii.

2.  Inspekcje przeprowadza się zgodnie ze szczegółowymi warunkami i w granicach, które w odniesieniu do dopuszczalnych środków i budynków ustanawia akt upoważniający do przeprowadzenia inspekcji lub na nią zezwalający. Inspektorzy wykonują swoje uprawnienia tylko na podstawie pisemnego zezwolenia, w którym podaje się ich tożsamość i stanowisko.

3.  Organ właściwy dla inspekcji powiadamia stronę podlegającą inspekcji o dacie i czasie rozpoczęcia inspekcji. Strona ma prawo do obecności w czasie inspekcji oraz do zgłaszania uwag i zadawania pytań dotyczących inspekcji. Jeżeli jest to bezwzględnie konieczne w interesie publicznym, organ właściwy dla inspekcji może opóźnić lub pominąć takie powiadomienie z uzasadnionych powodów.

4.  Strony obecne w trakcie inspekcji powiadamia się w miarę możliwości o przedmiocie i celu inspekcji, procedurze i zasadach inspekcji oraz środkach następczych i ewentualnych skutkach inspekcji. Inspekcję przeprowadza się, nie przysparzając nadmiernej niedogodności w obiekcie inspekcji ani posiadającej go osobie.

5.  Inspektorzy niezwłocznie sporządzają sprawozdanie z inspekcji, w którym podsumowują, w jaki sposób inspekcja przyczyniła się do rozpatrzenia sprawy, oraz odnotowują poczynione zasadnicze uwagi. Organ właściwy dla inspekcji przekazuje kopię sprawozdania z inspekcji stronom, które mają prawo do obecności na inspekcji.

6.  Organ właściwy dla inspekcji przygotowuje i prowadzi inspekcję w ścisłej współpracy z właściwymi organami państwa członkowskiego, w którym odbywa się inspekcja, chyba że samo państwo członkowskie podlega inspekcji lub zagroziłoby to celowi inspekcji.

7.  Przeprowadzając inspekcję oraz sporządzając sprawozdanie z inspekcji organ właściwy dla inspekcji uwzględnia wszelkie wymogi proceduralne ustanowione w prawie krajowym danego państwa członkowskiego, które określają dowody dopuszczalne w postępowaniu administracyjnym lub sądowym państwa członkowskiego, w którym ma być wykorzystane sprawozdanie z inspekcji.

Artykuł 13

Konflikt interesów

1.  Członek personelu nie bierze udziału w postępowaniu administracyjnym, w którym w sposób bezpośredni lub niebezpośredni ma interes osobisty, w szczególności interes rodzinny lub finansowy, który może podważyć jego bezstronność.

2.  Informacje o konflikcie interesów członek personelu przekazuje właściwemu organowi, który podejmuje decyzję o ewentualnym wykluczeniu tego członka personelu z postępowania administracyjnego, z uwzględnieniem okoliczności konkretnej sprawy.

3.  Strona może żądać wykluczenia członka personelu z udziału w postępowaniu administracyjnym ze względu na konflikt interesów. Uzasadniony wniosek w tej sprawie składa się na piśmie do właściwego organu, który podejmuje decyzję po wysłuchaniu członka personelu.

Artykuł 14

Prawo do bycia wysłuchanym

1.  Stronom przysługuje prawo do bycia wysłuchanym przed podjęciem indywidualnego środka, który mógłby wywołać dla nich negatywne skutki.

2.  Strony otrzymują wystarczające informacje i mają odpowiedni czas na przygotowanie sprawy.

3.  W razie potrzeby strony mają możliwość pisemnego lub ustnego wyrażania swoich poglądów, także przy wsparciu wybranej osoby, jeżeli tak postanowią.

Artykuł 15

Prawo dostępu do akt sprawy

1.  Stronom przysługuje pełny dostęp do akt sprawy, przy poszanowaniu uprawnionych interesów poufności oraz tajemnicy zawodowej i handlowej. Wszelkie ograniczenie tego prawa podlega uzasadnieniu.

2.  Jeżeli nie można udzielić pełnego dostępu do całości akt sprawy, stronom przekazuje się odpowiednie streszczenie treści tych dokumentów.

Artykuł 16

Obowiązek prowadzenia rejestrów

1.  Dla każdej sprawy administracja Unii prowadzi rejestry poczty przychodzącej i wychodzącej, otrzymywanych dokumentów i podejmowanych środków. Administracja Unii tworzy ewidencję przechowywanych akt.

2.  Rejestry prowadzi się z pełnym poszanowaniem prawa do ochrony danych.

Artykuł 17

Terminy

1.  Akty administracyjne przyjmuje się, a postępowania administracyjne kończy w rozsądnym terminie i bez nieuzasadnionej zwłoki. Termin na przyjęcie aktu administracyjnego nie przekracza trzech miesięcy od daty:

a)  powiadomienia o decyzji w sprawie wszczęcia postępowania administracyjnego, jeżeli postępowanie wszczęła administracja Unii, lub

b)  potwierdzenia odbioru wniosku, jeżeli postępowanie administracyjne wszczęto na wniosek.

2.  Jeżeli nie da się przyjąć aktu administracyjnego w odpowiednim terminie, powiadamia się strony w postępowaniu i podaje powody uzasadniające opóźnienie oraz szacunkowo podaje się stronom oczekiwaną datę przyjęcia aktu administracyjnego. Na wniosek właściwy organ odpowiada na pytania o postępy w rozpatrywaniu sprawy.

3.  Jeżeli w ciągu trzech miesięcy administracja Unii nie potwierdzi odbioru wniosku, wniosek uznaje się za odrzucony.

4.  Terminy oblicza się zgodnie z rozporządzeniem Rady (EWG, Euratom) nr 1182/71(2).

ROZDZIAŁ IV

ZAKOŃCZENIE POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO

Artykuł 18

Forma aktu administracyjnego

Akt administracyjny sporządza się na piśmie; podpisuje go właściwy organ. Akt administracyjny sporządza się w jasny, prosty i zrozumiały sposób.

Artykuł 19

Obowiązek uzasadnienia

1.  Akt administracyjny jasno podaje podstawy, na których się opiera.

2.  Akt administracyjny podaje podstawę prawną, istotne okoliczności faktyczne i sposób, w jaki wzięto pod uwagę różne istotne interesy.

3.  Akt administracyjny zawiera indywidualne uzasadnienie dotyczące sytuacji stron. Jeżeli nie jest to możliwe z uwagi na dużą liczbę zainteresowanych osób, wystarczy ogólne uzasadnienie. W tym przypadku jednak uzasadnienie otrzymuje każda strona, która wyraźnie zażąda indywidualnego uzasadnienia.

Artykuł 20

Środki odwoławcze

1.  Akt administracyjny wyraźnie stwierdza, że możliwe jest administracyjne postępowanie odwoławcze.

2.  Strony mają prawo żądać administracyjnego postępowania odwoławczego przeciwko aktowi administracyjnemu, który wywołuje negatywne skutki dla ich praw i interesów. Wniosek o administracyjne postępowanie odwoławcze składa się do organu nadrzędnego w hierarchii, a jeżeli nie jest to możliwe, do tego samego organu, który przyjął akt administracyjny.

3.  Akt administracyjny opisuje procedurę złożenia wniosku o administracyjne postępowanie odwoławcze oraz nazwę i adres urzędowy właściwego organu lub właściwego dla sprawy członka personelu, do którego należy złożyć wniosek o postępowanie odwoławcze. Akt administracyjny wskazuje także termin na złożenie takiego wniosku. Jeśli w tym terminie nie zostanie złożony wniosek, akt uznaje się za ostateczny.

4.  Jeżeli tak przewiduje prawo Unii, akt administracyjny wyraźnie wskazuje na możliwość wszczęcia postępowania sądowego lub złożenia skargi do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich.

Artykuł 21

Powiadamianie o akcie administracyjnym

O akcie administracyjnym, który wywołuje skutki dla praw i interesów stron, powiadamia się strony na piśmie wraz z jego przyjęciem. Akt administracyjny staje się skuteczny wobec strony od chwili jej powiadomienia.

ROZDZIAŁ V

ZMIANA I UCHYLENIE AKTU

Artykuł 22

Sprostowanie błędu w akcie administracyjnym

1.  Właściwy organ sprostowuje błędy pisarskie, rachunkowe lub podobne z własnej inicjatywy lub na wniosek zainteresowanej strony.

2.  Przed dokonaniem sprostowania powiadamia się strony, a sprostowanie staje się skuteczne od chwili powiadomienia. Jeżeli nie jest to możliwe ze względu na dużą liczbę zainteresowanych stron, podejmuje się środki konieczne do zapewnienia, by wszystkie strony powiadomiono bez nieuzasadnionej zwłoki.

Artykuł 23

Zmiana lub uchylenie aktu administracyjnego, który wywołuje negatywne skutki dla strony

1.  Z własnej inicjatywy lub na wniosek zainteresowanej strony właściwy organ zmienia lub uchyla bezprawny akt administracyjny, który wywołuje negatywne skutki dla strony. Zmiana lub uchylenie mają moc wsteczną.

2.  Z własnej inicjatywy lub na wniosek zainteresowanej strony właściwy organ zmienia lub uchyla zgodny z prawem akt administracyjny, który wywołuje negatywne skutki dla strony, jeżeli przestały istnieć przyczyny leżące u podstaw decyzji. Zmiana lub uchylenie nie mają mocy wstecznej.

3.  Zmiana lub uchylenie stają się skuteczne od chwili powiadomienia strony.

4.  Jeżeli akt administracyjny wywołuje negatywne skutki dla strony, a jednocześnie jest korzystny dla innych stron, przeprowadza się ocenę możliwych skutków dla wszystkich stron, a wnioski ujmuje w uzasadnieniu zmiany lub uchylenia aktu.

Artykuł 24

Zmiana lub uchylenie aktu administracyjnego, które są korzystne dla strony

1.  Z własnej inicjatywy lub na wniosek zainteresowanej strony właściwy organ zmienia lub uchyla bezprawny akt administracyjny, który jest korzystny dla strony.

2.  W należytym stopniu bierze się pod uwagę skutki zmiany lub uchylenia dla strony, która zasadnie mogła oczekiwać, że akt jest zgodny z prawem. Jeżeli taka strona poniesie stratę z powodu założenia, że decyzja jest zgodna z prawem, właściwy organ ocenia, czy ta strona jest uprawniona do odszkodowania.

3.  Zmiana lub uchylenie mają moc wsteczną tylko wówczas, gdy dokonano ich w rozsądnym terminie. Jeżeli strona mogła zasadnie oczekiwać, że akt jest zgodny z prawem, oraz stwierdziła, że należy go utrzymać w mocy, zmiana lub uchylenie nie mają mocy wstecznej w stosunku do tej strony.

4.  Z własnej inicjatywy lub na wniosek innej strony właściwy organ może zmienić lub uchylić zgodny z prawem akt administracyjny, który jest korzystny dla strony, jeżeli przestały istnieć przyczyny leżące u podstaw decyzji. W należytym stopniu bierze się pod uwagę uzasadnione oczekiwania innych stron.

5.  Zmiana lub uchylenie stają się skuteczne od chwili powiadomienia strony.

Artykuł 25

Dokonywanie sprostowania błędów, zmiany i uchylenia

Odpowiednie przepisy rozdziału III, IV i VI niniejszego rozporządzenia stosuje się także do sprostowania błędów, zmiany i uchylenia aktu administracyjnego.

ROZDZIAŁ VI

AKTY ADMINISTRACYJNE O ZASIĘGU OGÓLNYM

Artykuł 26

Poszanowanie praw proceduralnych

Akt administracyjny o zasięgu ogólnym przyjęty przez administrację Unii jest zgodny z prawami proceduralnymi przewidzianymi w niniejszym rozporządzeniu.

Artykuł 27

Podstawa prawna, uzasadnienie i publikacja

1.  Akt administracyjny o zasięgu ogólnym przyjęty przez administrację Unii wskazuje podstawę prawną i jasno podaje uzasadnienie, na którym się opiera.

2.  Wchodzi w życie od daty publikacji bezpośrednio dostępnej zainteresowanym osobom.

ROZDZIAŁ VII

INFORMACJA I PRZEPISY KOŃCOWE

Artykuł 28

Informacja w internecie na temat przepisów o postępowaniu administracyjnym

1.  W miarę rozsądnych możliwości administracja Unii wspiera udzielanie w internecie aktualnych informacji na temat istniejących postępowań administracyjnych na specjalnej stronie internetowej. Priorytetowo traktuje się postępowania wszczynane na wniosek.

2.  Informacje w internecie obejmują:

a)  link do odpowiednich przepisów,

b)  zwięzłe wyjaśnienie głównych wymogów prawnych i ich wykładnię administracyjną,

c)  opis głównych czynności proceduralnych,

d)  wskazanie organu właściwego dla przyjęcia ostatecznego aktu,

e)  wskazanie terminu na przyjęcie aktu,

f)  wskazanie dostępnych środków odwoławczych,

g)  link do standardowych formularzy, które strona może wykorzystać w swoich kontaktach z administracją Unii w toku postępowania.

3.  Informacje w internecie określone w ust. 2 przedstawia się w jasny i prosty sposób. Dostęp do tych informacji jest bezpłatny.

Artykuł 29

Ocena

Komisja przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie z oceny działania niniejszego rozporządzenia do dnia [xx lat po wejściu w życie].

Artykuł 30

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości.

Sporządzono w

W imieniu Parlamentu Europejskiego W imieniu Rady

Przewodniczący Przewodniczący

(1) Dz.U. C 440 z 30.12.2015, s. 17. (2) Rozporządzenie Rady (EWG, Euratom) nr 1182/1971 z dnia 3 czerwca 1971 r. określające zasady mające zastosowanie do okresów, dat i terminów (Dz.U. L 124 z 8.6.1971, s. 1).

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 czerwca 2016 r. w sprawie konkurencyjności europejskiej branży zaopatrzenia kolei (2015/2887(RSP))

P8_TA(2016)0280 B8-0677/2016

Parlament Europejski,

–  uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Europa 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” (COM(2010)2020),

–  uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Silniejszy przemysł europejski na rzecz wzrostu i ożywienia gospodarczego” (COM(2012)0582),

–  uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Działania na rzecz odrodzenia przemysłu europejskiego” (COM(2014)0014),

–  uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Handel z korzyścią dla wszystkich. W kierunku bardziej odpowiedzialnej polityki handlowej i inwestycyjnej” (COM(2015)0497),

–  uwzględniając białą księgę Komisji zatytułowaną „Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu” (COM(2011)0144),

–  uwzględniając analizę Komisji zatytułowaną „Sector Overview and Competitiveness Survey of the Railway Supply Industry” („Przegląd sektora i badanie konkurencyjności branży zaopatrzenia kolei”, DG ENTR, 06/054),

–  uwzględniając opracowanie Parlamentu Europejskiego zatytułowane „Towarowy transport drogowy: dlaczego nadawcy przesyłek w UE wolą ciężarówki od pociągów”,

–  uwzględniając pytanie do Komisji w sprawie konkurencyjności europejskiej branży zaopatrzenia kolei (O-000067/2016 – B8-0704/2016),

–  uwzględniając art. 128 ust. 5 i art. 123 ust. 2 Regulaminu,

Specyfika i strategiczne znaczenie europejskiej branży zaopatrzenia kolei dla odrodzenia przemysłu europejskiego

1.  podkreśla, że europejska branża zaopatrzenia kolei, obejmująca produkcję lokomotyw i taboru kolejowego oraz torów, sieci elektrycznej, urządzeń sygnalizacyjnych i telekomunikacyjnych, a także utrzymanie i części zamienne, a ponadto licząca wiele MŚP oraz przodujące przedsiębiorstwa przemysłowe, zatrudnia 400 000 osób, inwestuje 2,7 % swoich obrotów w działalność badawczo-rozwojową i należy do niej 46 % światowego rynku zaopatrzenia kolei; podkreśla, że ogółem sektor kolejowy, obejmujący operatorów i infrastrukturę, zapewnia bezpośrednio ponad 1 mln, a pośrednio 1,2 mln miejsc pracy w UE; zaznacza, że liczby te wyraźnie wskazują na znaczenie branży zaopatrzenia kolei dla wzrostu przemysłowego, miejsc pracy i innowacyjności w Europie oraz na wkład tej branży w osiąganie celu, jakim jest reindustrializacja dająca 20 % udział przemysłu w PKB;

2.  podkreśla specyfikę tej branży, którą charakteryzuje przede wszystkim produkcja wyposażenia o żywotności nawet 50 lat, duża kapitałochłonność, znaczny stopień uzależnienia od zamówień publicznych oraz konieczność stosowania bardzo surowych norm bezpieczeństwa;

3.  przypomina o zasadniczym wkładzie kolei w łagodzenie zmiany klimatu i w stawianie czoła innymi megatrendom, np. urbanizacji i zmianom demograficznym; w związku z tym apeluje do Komisji, by wspierała cele dotyczące przechodzenia na transport kolejowy zarówno w ruchu pasażerskim, jak i w przewozie towarów, a wyznaczone w białej księdze w sprawie transportu z 2011 r., podejmując konkretne działania polityczne i prowadząc ukierunkowane inwestycje; zauważa, że w świetle wyników konferencji COP oraz celów klimatyczno-energetycznych UE na rok 2030 przejście na transport kolejowy i inne zrównoważone, efektywne energetycznie, zelektryfikowane środki transportu jest niezbędne do osiągnięcia ukierunkowanej dekarbonizacji transportu; w związku z tym zwraca się do Komisji, by wykorzystała przyszły komunikat w sprawie dekarbonizacji transportu do zaproponowania nowych środków wspierania rozwoju efektywnych energetycznie technologii w branży zaopatrzenia kolei;

4.  zwraca uwagę, że branża zaopatrzenia kolei jako uczestnik światowego rynku przodujący pod względem technologii i innowacyjności ma do odegrania kluczową rolę w osiągnięciu wyznaczonego przez Komisję celu reindustrializacji na poziomie 20 %;

5.  zauważa, że europejska branża zaopatrzenia kolei może korzystać z pewnych sprzyjających czynników, do których należy nie tylko ekologiczny charakter tego środka transportu, ale również duży rynek i zdolność do oferowania transportu zbiorowego; odnotowuje jednak fakt, że obecnie branża ta musi stawić czoła potrójnej konkurencji: konkurencji z innymi środkami transportu, konkurencji międzynarodowej, a w niektórych przypadkach nawet konkurencji wewnątrz danego przedsiębiorstwa;

Utrzymanie czołowej pozycji europejskiej branży zaopatrzenia kolei na świecie

6.  zwraca uwagę, że prognozowany roczny wskaźnik wzrostu dostępnych międzynarodowych rynków branży zaopatrzenia kolei do 2019 r. wynosi 2,8 %; podkreśla, że choć UE szeroko otwiera swoje rynki dla konkurencji z państw trzecich, to w państwach trzecich występują bariery dyskryminujące europejską branżę zaopatrzenia kolei; podkreśla, że konkurenci z państw trzecich, zwłaszcza z Chin, szybko i agresywnie wchodzą na rynki europejskie i do innych regionów świata, często dzięki zdecydowanemu wsparciu politycznemu i finansowemu ze strony państwa pochodzenia (np. dzięki znacznym kredytom eksportowym wykraczającym poza zasady OECD); podkreśla, że takie praktyki mogą stanowić nieuczciwą konkurencję zagrażającą zatrudnieniu w Europie; wskazuje w związku z tym na potrzebę uczciwych i jednakowych warunków światowej konkurencji oraz zasady wzajemności w dostępie do rynku, by zapobiec ryzyku utraty miejsc pracy i by chronić specjalistyczną wiedzę przemysłową w Europie;

7.  podkreśla, że nawet na europejskim rynku kolejowym wiele przedsiębiorstw z UE, zwłaszcza MŚP, uważa, że działalność transgraniczna jest trudna i kosztowna z uwagi na fragmentację rynku, zarówno pod względem administracyjnym, jak i technicznym; jest zdania, że osiągnięcie celu, jakim jest utworzenie jednolitego europejskiego obszaru kolejowego, będzie miało kluczowe znaczenie dla utrzymania przewagi europejskiej branży zaopatrzenia kolei na rynku światowym;

Nowy program innowacyjności w europejskiej branży kolejowej

8.  uznaje branżę zaopatrzenia kolei za kluczową dla europejskiej konkurencyjności i innowacyjności; apeluje o przyjęcie środków zapewniających utrzymanie technologicznej i innowacyjnej przewagi Europy w tej branży;

9.  z zadowoleniem przyjmuje decyzję o utworzeniu Wspólnego Przedsięwzięcia Shift2Rail (S2R) oraz niedawne opublikowanie pierwszych zaproszeń do składania wniosków; apeluje o jak najszybszą, sprawną i terminową realizację wszystkich działań badawczo-rozwojowych Wspólnego Przedsięwzięcia Shift2Rail; negatywnie postrzega niewielki udział MŚP we Wspólnym Przedsięwzięciu Shift2Rail, spowodowany po części wysokimi kosztami i złożonością tego instrumentu; apeluje do Rady Zarządzającej o przeanalizowanie udziału MŚP w drugim zaproszeniu do składania wniosków o członkostwo na zasadzie stowarzyszenia, o poprawienie wyników w tym względzie oraz o rozważenie ogłoszenia specjalnych zaproszeń dla MŚP; zwraca się do Komisji o zapewnienie przestrzegania przepisów rozporządzenia dotyczących zrównoważonej reprezentacji MŚP i regionów;

10.  podkreśla, że innowacyjność, inwestycje w działalność badawczo-rozwojową, defragmentacja rynku i tworzenie klastrów mają podstawowe znaczenie dla zachowania międzynarodowej konkurencyjności europejskiej branży zaopatrzenia kolei;

11.  wzywa Komisję do pełnego wykorzystania poszczególnych unijnych instrumentów finansowych, do poszukiwania i wykorzystywania dodatkowych źródeł finansowania Wspólnego Przedsięwzięcia Shift2Rail oraz do poszukiwania synergii między różnymi funduszami UE i inwestycjami prywatnymi; w związku z tym zwraca się do Komisji o wykorzystanie dodatkowych instrumentów finansowych UE na potrzeby technologii kolejowych, poza Wspólnym Przedsięwzięciem Shift2Rail (np. specjalnych zaproszeń do składania wniosków w ramach programu „Horyzont 2020”, ale poza Wspólnym Przedsięwzięciem Shift2Rail, a także InnovFin, instrumentu „Łącząc Europę”, funduszy strukturalnych, Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych), w tym w postaci pilotażowego systemu Shift2Rail łączącego finansowanie z UE z funduszami strukturalnymi i innymi funduszami UE na rzecz innowacyjności;

12.  zwraca się do Komisji, by współpracowała z branżą w celu zapewnienia jak najlepszego wykorzystania europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (ESIF), w szczególności Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), do wspierania projektów badawczo-rozwojowe w dziedzinie kolejnictwa na szczeblu regionalnym; zachęca, by skupiono się również na przyszłości branży zaopatrzenia kolei po roku 2020;

13.  podkreśla, że klastry to ważne narzędzie służące gromadzeniu odpowiednich zainteresowanych stron na szczeblu lokalnym i regionalnym, w tym organów publicznych, uczelni, ośrodków badawczych, branży zaopatrzenia kolei, partnerów społecznych i innych branży przemysłowych działających na polu mobilności; zwraca się do Komisji, by do grudnia 2016 r. przedstawiła strategię klastrów na rzecz wzrostu gospodarczego; apeluje do Komisji i państw członkowskich o zwiększenie wsparcia dla innowacyjnych przedsięwzięć prowadzonych przez klastry kolejowe i inne inicjatywy gromadzące MŚP z branży zaopatrzenia kolei, większe przedsiębiorstwa i ośrodki badawcze na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim; zwraca uwagę, że potrzebne będzie zapewnienie publicznego finansowania tworzenia klastrów; w związku z tym zwraca uwagę na możliwości wynikające z nowych instrumentów finansowych (Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych itp.);

14.  uważa, że Komisja powinna rozważyć utworzenie na szczeblu europejskim forum skupiającego przedsiębiorstwa o ugruntowanej pozycji, przedsiębiorstwa typu start-up oraz przedsiębiorstwa typu spin-off, proponujące innowacyjne pomysły dla sektora kolejowego, w szczególności w dziedzinie cyfryzacji, by umożliwić wymianę najlepszych praktyk i ułatwić powstawanie partnerstw; uważa, że Komisja powinna zastanowić się nad metodami zachęcania do współpracy dużych przedsiębiorstw i MŚP w projektach badawczych istotnych dla branży zaopatrzenia kolei;

15.  uważa, że w działalności badawczej należy skupić się m.in. na cyfryzacji służącej poprawie wydajności kolei i obniżeniu jej kosztów operacyjnych (automatyzacja, czujniki i narzędzia monitorujące, interoperacyjność, np. z wykorzystaniem systemów ERTMS/ETCS, zastosowanie technologii kosmicznych, w tym we współpracy z ESA, wykorzystanie dużych zbiorów danych oraz cyberbezpieczeństwo); jest zdania, że należy skupić się ponadto na poprawie zasobooszczędności i efektywności energetycznej, np. przez zastosowanie lżejszych materiałów i paliw alternatywnych; uważa, że trzecim przedmiotem badań powinny być udoskonalenia zwiększające atrakcyjność transportu kolejowego i poziom akceptacji dla niego (np. przez zwiększenie jego niezawodności i zmniejszenie emisji hałasu, usprawnienie transportu multimodalnego i zintegrowane systemy sprzedaży biletów); podkreśla, że w działaniach innowacyjnych nie można zaniedbywać infrastruktury, gdyż jest ona kluczowym elementem konkurencyjności kolei;

16.  wzywa do szybkiego wdrożenia zintegrowanego systemu sprzedaży biletów przez internet, skoordynowanego z innymi rodzajami transportu i innymi potencjalnymi usługami świadczonymi przez operatorów w oparciu o jeden bilet;

17.  zwraca uwagę na pilną konieczność wytwarzania na jednolitym rynku nowoczesnych szyn kolejowych, tramwajowych i innych oraz wszelkich niezbędnych urządzeń pomocniczych;

18.  zwraca się do Komisji o zapewnienie na szczeblu międzynarodowym ochrony praw własności intelektualnej europejskich podmiotów z branży zaopatrzenia kolei, zgodnie z zaleceniami zawartymi w rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 9 czerwca 2015 r. w sprawie strategii na rzecz ochrony i egzekwowania praw własności intelektualnej w państwach trzecich(1);

Pozyskanie odpowiednich umiejętności dla przyszłościowej branży zaopatrzenia kolei

19.  wzywa do opracowania europejskiej strategii szkoleń i kształcenia z udziałem przedsiębiorstw z branży zaopatrzenia kolei, ośrodków badawczych i partnerów społecznych, którzy wspólnie przeanalizują, jakie umiejętności są potrzebne zrównoważonej i innowacyjnej branży zaopatrzenia kolei; uważa, że w związku z tym należy rozpocząć badania wykonalności dotyczące powstania ewentualnej europejskiej branżowej rady ds. umiejętności w sektorze kolejowym; wzywa państwa członkowskie lub zainteresowane podmioty regionalne do utworzenia ram kształcenia ustawicznego, w postaci uprawnienia pracowników do szkoleń, gwarantującego dostosowanie umiejętności pracowników do rosnącego popytu w sektorze i możliwości dostosowania ich do nowego rynku lub, w razie zwolnienia, ich użyteczności w innym sektorze przemysłowym;

20.  zwraca uwagę, że z powodu rosnącej średniej wieku pracowników w branży zaopatrzenia kolei występuje niedobór wykwalifikowanej siły roboczej; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje wszelkie starania służące wspieraniu uczenia się przez całe życie i umiejętności technicznych; apeluje o przeprowadzenie kampanii mającej lepiej zaprezentować branżę zaopatrzenia kolei młodym inżynierom i zwiększyć jej atrakcyjność w ich oczach (np. z wykorzystaniem środków z Europejskiego Funduszu Społecznego); podkreśla, że w branży tej pracuje wyjątkowo mało kobiet, dlatego w kampanii takiej powinno się zwrócić szczególną uwagę na naprawienie tej nierównowagi; wzywa Komisję, by zachęcała do dialogu społecznego w celu ułatwienia innowacji społecznych i sprzyjania dobremu jakościowo, długotrwałemu zatrudnieniu z myślą o poprawie atrakcyjności tego sektora dla wykwalifikowanych pracowników;

21.  jest zdania, że uczenie odpowiednio dobranych umiejętności to nieodzowna inwestycja, aby w perspektywie długoterminowej utrzymać czołową pozycję technologiczną i innowacyjność europejskiej branży zaopatrzenia kolei na rynku światowym;

Wspieranie MŚP

22.  uważa, że dostęp do finansowania to jedno z głównych wyzwań dla MŚP w branży zaopatrzenia kolei; podkreśla wartość dodaną programu COSME i funduszy strukturalnych w pomaganiu MŚP w uzyskaniu dostępu do finansowania, w tym dzięki gwarancjom i instrumentom kapitałowym, a także zaznacza konieczność większego propagowania tych instrumentów; z zadowoleniem przyjmuje ukierunkowanie Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych na MŚP i spółki o średniej kapitalizacji, ale podkreśla, że fundusz powinien teraz zrealizować tę obietnicę, i zaznacza, że należy szukać także alternatywnych źródeł finansowania; z zadowoleniem przyjmuje przeznaczony dla MŚP instrument programu „Horyzont 2020”, ale wskazuje na problem nadmiernej liczby zgłoszeń i niskiego wskaźnika skuteczności; zwraca się do Komisji o rozwiązanie tego problemu podczas śródokresowego przeglądu programu „Horyzont 2020”; wzywa Komisję do wspierania lepszej absorpcji unijnych instrumentów finansowych i funduszy dostępnych dla MŚP;

23.  zaznacza, że MŚP w branży zaopatrzenia kolei są często zależne od jednej spółki; podkreśla, że brak zasobów oraz zwiększone ryzyko związane z prowadzeniem działalności transgranicznej powstrzymuje MŚP przed rozszerzaniem działalności; wzywa Komisję do rozwijania grup sektorowych ds. kolei w ramach Europejskiej Sieci Przedsiębiorczości, mogących doradzać MŚP w branży zaopatrzenia kolei i prowadzić szkolenia na temat różnych systemów finansowania innowacji, dotacji, umiędzynarodowienia, a także metod poszukiwania potencjalnych partnerów biznesowych oraz partnerów do ubiegania się o finansowane przez UE wspólne projekty badawcze oraz nawiązywania kontaktów z takimi partnerami;

24.  zwraca się do Komisji, by w większym stopniu wykorzystywała istniejące programy wspierania umiędzynarodowienia MŚP i szerzej informowała o nich MŚP z europejskiej branży zaopatrzenia kolei w kontekście synergii między różnymi funduszami UE; wzywa Komisję do dalszego rozwijania programów szkoleniowych dotyczących dostępu do poszczególnych rynków zagranicznych i do szerokiego informowania o takich programach MŚP z branży zaopatrzenia kolei;

25.  wzywa Komisję i państwa członkowskie, by rozważyły wszystkie możliwości wspierania MŚP z branży zaopatrzenia kolei, w tym w ramach ewentualnego ukierunkowanego przeglądu programu Small Business Act, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb podsektorów przemysłowych takich jak branża zaopatrzenia kolei, w których udział MŚP wnoszących dużą wartość dodaną jest szczególnie wysoki;

26.  wyraża zaniepokojenie opóźnieniami w płatnościach dla MŚP z branży zaopatrzenia kolei; wzywa Komisję do monitorowania prawidłowego wdrażania unijnej dyrektywy w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach (2011/7/UE);

Poprawa europejskiego otoczenia rynkowego dla dostawców i sprzyjanie popytowi na produkty kolejowe

27.  wyraża zadowolenie z przyjęcia części technicznej czwartego pakietu kolejowego i apeluje o jej szybkie wdrożenie, gdyż jest to element kluczowy dla stworzenia prawdziwego jednolitego rynku produktów kolejowych; podkreśla, że zwiększona interoperacyjność i większa rola Europejskiej Agencji Kolejowej ułatwi harmonizację sieci, a zatem daje możliwości obniżania kosztów rozwoju oraz dopuszczania do obrotu taboru kolejowego i urządzeń przytorowych europejskiego systemu zarządzania ruchem kolejowym (ERTMS); zwraca uwagę na potrzebę zapewnienia agencji dostatecznych zasobów ludzkich i finansowych, aby mogła wypełniać nowe rozszerzone zadania; uważa, że część polityczna czwartego pakietu kolejowego uwarunkuje konkurencyjność operatorów transportu i, mówiąc ogólniej, nabywców;

28.  podkreśla potrzebę pełnego, skutecznego i jednolitego wdrożenia rozporządzenia w sprawie utworzenia europejskiej sieci kolejowej ukierunkowanej na konkurencyjny transport towarowy, które przyniesie korzyści zarówno pasażerom, jak i przemysłowi;

29.  zwraca się do Komisji, by ponownie oceniła definicje rynku i obecne przepisy UE dotyczące konkurencji w celu uwzględnienia zmian na światowym rynku zaopatrzenia kolei; wzywa Komisję do wskazania, jak należy uaktualnić te definicje i przepisy, by rozwiązać problemy fuzji na światowym rynku, takich jak fuzja CNR-CSR, oraz by umożliwić europejskiej branży zaopatrzenia kolei nawiązywanie strategicznych partnerstw i sojuszy;

30.  wzywa do dalszej europejskiej normalizacji w sektorze kolejowym z inicjatywy zainteresowanych stron (w tym europejskiej branży zaopatrzenia kolei) pod przewodnictwem CEN/CENELEC; wyraża nadzieję, że proponowana przez Komisję nowa wspólna inicjatywa w sprawie normalizacji będzie odgrywać kluczową rolę w tym względzie; podkreśla znaczenie udziału większej liczby MŚP w europejskiej normalizacji;

31.  wzywa do szybkiego wdrożenia dyrektyw UE w sprawie zamówień publicznych z 2014 r.; przypomina Komisji i państwom członkowskim, że dyrektywy te nakładają na instytucje zamawiające obowiązek podjęcia decyzji o udzieleniu zamówienia w oparciu o zasadę oferty najkorzystniejszej ekonomicznie ze szczególnym uwzględnieniem kosztów cyklu życia oraz produktów zrównoważonych środowiskowo i społecznie, co przyczynia się do zapobiegania dumpingowi płacowemu i socjalnemu oraz potencjalnie wzmacnia regionalną strukturę gospodarczą; wzywa Komisję i państwa członkowskie, by ogólnie wspierały analizowanie kosztów cyklu życia produktu jako praktykę standardową w przypadku inwestycji długoterminowych, opracowały wytyczne dla instytucji zamawiających i monitorowały stosowanie tych wytycznych; zwraca się do Komisji i państw członkowskich, by przypomniały instytucjom zamawiającym, że w zmienionych europejskich ramach zamówień publicznych istnieje przepis pozwalający na odrzucenie ofert, w których udział wartości zamówienia powstałej poza UE przekracza 50 % (art. 85 dyrektywy 2014/25/UE);

32.  zwraca się do Komisji o monitorowanie pozaeuropejskich inwestycji kolejowych w państwach członkowskich UE oraz o zagwarantowanie przestrzegania europejskich przepisów w dziedzinie zamówień publicznych, np. przepisów dotyczących rażąco niskich ofert i nieuczciwej konkurencji; zachęca Komisję do badanie sytuacji potencjalnych oferentów spoza Europy przedstawiających oferty w UE, a równocześnie otrzymujących dotacje rządowe z państw trzecich;

Stymulowanie inwestycji w przedsięwzięciach kolejowych

33.  oczekuje, że istniejące unijne instrumenty finansowe (np. instrument „Łącząc Europę”, fundusze strukturalne) będą w pełni wykorzystywane, by zwiększać popyt na przedsięwzięcia kolejowe (dotyczy to również unijnych instrumentów finansowania działań poza UE, np. Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej i Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa); podkreśla znaczenie pomyślnego wdrożenia Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS) jako narzędzia mobilizującego kapitał prywatny w branży kolejowej i wzywa do dalszego poszukiwania metod przyciągania inwestycji prywatnych w przedsięwzięciach kolejowych; dostrzega ważną rolę publicznych banków rozwoju na szczeblu krajowym i europejskim we wspieraniu branży zaopatrzenia kolei; zwraca się do Komisji, by współpracowała z bankami rozwoju z udziałem wielu podmiotów w celu wsparcia organów publicznych i podmiotów prywatnych w inwestowaniu na całym świecie w jak najbardziej zrównoważony i efektywny energetycznie sprzęt kolejowy; apeluje do Komisji i EBI o zwiększenie wsparcia doradczego w przedsięwzięciach kolejowych z wykorzystaniem nowo powstałego Europejskiego Centrum Doradztwa Inwestycyjnego w ramach EFIS, by pomóc przyciągnąć inwestorów; uważa, że sektor kolejowy w Europie nadal będzie mocno uzależniony od inwestycji publicznych; wzywa zatem państwa członkowskie i organy publiczne do znacznych inwestycji w główne szlaki i miejskie systemy kolejowe oraz do zwiększenia w miarę możliwości wskaźników wykorzystania funduszy spójności na przedsięwzięcia kolejowe; jednak ze względu na wspomniane uzależnienie i na obciążenie finansów publicznych w wielu państwach europejskich apeluje o wykorzystanie wszelkich możliwych środków, zarówno regulacyjnych, jak i budżetowych, w celu przyciągnięcia kapitału prywatnego do branży kolejowej;

34.  zwraca uwagę, że złożoność sektora kolejowego utrudnia kredytodawcom zrozumienie ryzyka, a zatem udzielanie tanich pożyczek; zwraca się do Komisji o rozwijanie forum finansowego branży zaopatrzenia kolei w celu zwiększenia współpracy i dzielenia się wiedzą między branżą zaopatrzenia kolei a sektorem finansowym, co poprawi zrozumienie branży przez banki, a przez to zrozumienie ryzyka i obniżenie kosztów finansowania;

35.  uważa, że nie należy zaniedbywać utrzymania i modernizacji istniejących urządzeń kolejowych; wzywa Komisję i państwa członkowskie, by zachęcały do zastępowania na większą skalę starych urządzeń nowoczesnymi produktami spełniającymi zasady zrównoważonego rozwoju;

36.  z zadowoleniem przyjmuje poparcie UE dla internetowej platformy „Centrum monitorowania mobilności miejskiej” (Eltis) służącej wymianie najlepszych praktyk dotyczących systemów miejskich w obszarach metropolitalnych; apeluje do Komisji o zwiększenie wymiany najlepszych praktyk dotyczących różnych możliwości finansowania zrównoważonych systemów mobilności w miastach i o wspieranie ich w ramach mającej powstać europejskiej platformy dotyczącej planów zrównoważonej mobilności miejskiej;

37.  zwraca się do Komisji o pomoc w dalszym zharmonizowanym wdrażaniu systemu ERTMS w UE we współpracy z Europejską Agencją Kolejową oraz w propagowaniu tego systemu poza UE;

38.  z zadowoleniem przyjmuje starania o wprowadzenie usług i aplikacji programu Galileo i europejskiego systemu wspomagania satelitarnego (EGNOS) do branży kolejowej; uznaje w tym względzie rolę Agencji Europejskiego GNSS i skuteczne zarządzanie przez nią projektami w ramach 7PR i programu „Horyzont 2020”;

Zwiększenie światowej konkurencyjności branży zaopatrzenia kolei

39.  wzywa Komisję, by zapewniła ujęcie w przyszłych umowach handlowych (w tym w negocjowanych obecnie umowach z Japonią, Chinami i USA) i w przeglądach obowiązujących umów handlowych specjalnych postanowień znacznie poprawiających dostęp europejskiej branży zaopatrzenia kolei do rynków, zwłaszcza w odniesieniu do zamówień publicznych, w tym przez podjęcie problemu rosnących wymogów dotyczących lokalizacji i zapewnienie wzajemnego dostępu branży zaopatrzenia kolei do rynków zagranicznych; wzywa Komisję, aby zapewniła równe warunki działania podmiotom gospodarczym z Europy i spoza niej;

40.  wzywa Komisję do zagwarantowania większej spójności polityki handlowej i polityki przemysłowej UE, aby polityka handlowa uwzględniała potrzeby przemysłu europejskiego, a umowy handlowe nowej generacji nie prowadziły do dalszego przenoszenia produkcji i do pogłębienia deindustrializacji w UE;

41.  apeluje do Komisji, by dążyła do zniesienia głównych barier pozataryfowych utrudniających europejskiej branży kolejowej dostęp do rynków zagranicznych, w tym przeszkód dla inwestycji (w szczególności obowiązków nakładanych w spółkach joint venture), dyskryminacji i braku przejrzystości w procedurach udzielania zamówień publicznych (w szczególności coraz bardziej uciążliwych wymogów dotyczących udziału lokalnego);

42.  podkreśla znaczenie oraz wpływ negocjacji w sprawie „międzynarodowego instrumentu zamówień publicznych” oraz przeglądu regulacji dotyczących instrumentów ochrony handlu na europejską branżę zaopatrzenia kolei oraz apeluje do Rady i Komisji o uwzględnienie tych kwestii i ścisłą współpracę z Parlamentem Europejskim w celu szybkiego uzyskania porozumienia w sprawie tych instrumentów; zwraca się do Komisji o uwzględnienie skutków, jakie przyznanie statusu gospodarki rynkowej państwowym lub innym nierynkowym gospodarkom może mieć dla funkcjonowania instrumentów ochrony handlu i konkurencyjności europejskiej branży zaopatrzenia kolei;

43.  apeluje do Komisji o spójną strategię handlową UE, zapewniającą przestrzeganie zasady wzajemności, zwłaszcza w odniesieniu do Japonii, Chin i USA, a także wspieranie dalszego umiędzynarodowienia branży zaopatrzenia kolei, zwłaszcza MŚP, w tym przez propagowanie na szczeblu międzynarodowym europejskich norm i technologii, np. ERTMS, oraz przez poszukiwanie lepszych metod ochrony praw własności intelektualnej przynależnych europejskiej branży zaopatrzenia kolei (np. przez szersze propagowanie Punktu Informacyjnego IPR);

44.  zwraca się do Komisji, by przyczyniła się do wyeliminowania wszystkich barier taryfowych i pozataryfowych, uproszczenia procedur handlowych dla MŚP z branży zaopatrzenia kolei oraz zapewnienia stopniowego eliminowania wszelkich restrykcyjnych praktyk handlowych na rynkach państw trzecich; zwraca się do Komisji o podejmowanie działań na rzecz ułatwienia wydawania wiz pracowniczych pracownikom europejskich MŚP czasowo oddelegowanym do państw trzecich oraz na rzecz ograniczenia liczby transakcji gospodarczych, jakie muszą prowadzić MŚP;

45.  zauważa, że niektóre państwa trzecie powodują obecnie niemożliwe do zaakceptowania zakłócenia w handlu, nadmierne wspierając swoich eksporterów z wykorzystaniem warunków finansowych oferowanych potencjalnym klientom; zwraca się w związku z tym do Komisji, aby przekonała chiński rząd do przystąpienia do ustaleń OECD w sprawie oficjalnie wspieranych kredytów eksportowych, a szczególnie do rozdziału dotyczącego infrastruktury kolejowej; wzywa Komisję, by jednocześnie zintensyfikowała prace nad nowymi światowymi wytycznymi w sprawie kredytów eksportowych w ramach międzynarodowej grupy roboczej ds. kredytów eksportowych (IWG);

Zwiększenie strategicznego wsparcia politycznego dla sektora

46.  wzywa Komisję do opublikowania komunikatu w sprawie spójnej strategii UE na rzecz polityki przemysłowej, mającej na celu reindustrializację Europy, m.in. w oparciu o zasady zrównoważonego rozwoju, efektywność energetyczną i zasobooszczędność; zwraca się do Komisji o przedstawienie w tym dokumencie strategii dotyczącej ważnych sektorów przemysłu, w tym branży zaopatrzenia kolei; uważa, że należy ująć w nim pomysły na utrzymanie wysokiego stopnia pionowej integracji produkcji w UE;

47.  zwraca się do Komisji o zorganizowanie dialogu przemysłowego wysokiego szczebla poświęconego branży zaopatrzenia kolei, z udziałem właściwych komisarzy, posłów do Parlamentu Europejskiego, przedstawicieli Rady, państw członkowskich, sektora kolejowego, związków zawodowych, instytucji badawczych, Europejskiej Agencji Kolejowej i europejskich organizacji normalizacyjnych; zaznacza, że regularny dialog przemysłowy poświęcony branży zaopatrzenia kolei umożliwi uporządkowaną dyskusję na szczeblu europejskim dotyczącą horyzontalnych wyzwań, przed którymi stoi sektor, oraz wpływu polityki UE na konkurencyjność branży zaopatrzenia kolei;

48.  zwraca się do Komisji o zapewnienie powiązania polityki wpływająca na konkurencyjność unijnej branży zaopatrzenia kolei ze skuteczną komunikacją i koordynacją działań administracji w poszczególnych powiązanych obszarach polityki;

49.  jest zdania, że polityczne wsparcie Rady jest niezbędne do poprawy sytuacji i rozwoju europejskiej branży zaopatrzenia kolei; w związku z tym wzywa Radę ds. Konkurencyjności, by w swoim programie prac w konkretnej formie ujęła branżę zaopatrzenia kolei;

o
o   o

50.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

(1) Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0219.