Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 7ης Δεκεμβρίου 2015 με τίτλο «Στρατηγική για τις αερομεταφορές στην Ευρώπη» (COM(2015)0598),

–  έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), και ιδίως το άρθρο 4 παράγραφος 2 στοιχεία β) και ζ), το άρθρο 16 και τους τίτλους VI και X,

–  έχοντας υπόψη το πρωτόκολλο αριθ. 2 σχετικά με την εφαρμογή των αρχών της Επικουρικότητας και της Αναλογικότητας,

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 14ης Ιουλίου 2016 σχετικά με τη στρατηγική για τις αερομεταφορές στην Ευρώπη(1),

–  έχοντας υπόψη την απόφαση 2012/21/ΕΕ της Επιτροπής, της 20ής Δεκεμβρίου 2011, για την εφαρμογή του άρθρου 106 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις κρατικές ενισχύσεις υπό μορφή αντιστάθμισης για την παροχή δημόσιας υπηρεσίας που χορηγούνται σε ορισμένες επιχειρήσεις επιφορτισμένες µε τη διαχείριση υπηρεσιών γενικού οικονομικού συμφέροντος(2),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις σε αερολιμένες και αεροπορικές εταιρείες»(3),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την έννοια της κρατικής ενίσχυσης όπως αναφέρεται στο άρθρο 107 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης(4),

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο κανονισμού της Επιτροπής για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 651/2014 της Επιτροπής για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την εσωτερική αγορά κατ’ εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης(5),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής της 7ης Δεκεμβρίου 2015 για τη θέσπιση κοινών κανόνων στον τομέα της πολιτικής αεροπορίας και την ίδρυση Οργανισμού Αεροπορικής Ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 216/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (COM(2015)0613),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της υψηλού επιπέδου διάσκεψης με θέμα «Κοινωνική ατζέντα για τις μεταφορές», η οποία διοργανώθηκε στις 4 Ιουνίου 2015 στις Βρυξέλλες(6),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 4ης Φεβρουαρίου 2016, σχετικά με την ειδική κατάσταση των νησιών(7),

–  έχοντας υπόψη το αποτέλεσμα της 39ης Συνέλευσης του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (ΔΟΠΑ) το 2016·

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 551/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 10ης Μαρτίου 2004, για την οργάνωση και τη χρήση του εναέριου χώρου στο πλαίσιο του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Νοεμβρίου 2015 σχετικά με τις αερομεταφορές(8),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 29ης Οκτωβρίου 2015 σχετικά με την κατανομή από την Παγκόσμια Διάσκεψη Ραδιοεπικοινωνιών, που θα πραγματοποιηθεί στη Γενεύη από 2 έως 27 Νοεμβρίου 2015 (WRC-15), του αναγκαίου φάσματος ραδιοσυχνοτήτων για την υποστήριξη της μελλοντικής ανάπτυξης δορυφορικής τεχνολογίας με στόχο την επίτευξη παγκόσμιων συστημάτων ιχνηλάτησης πτήσεων(9),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 7ης Ιουνίου 2011 σχετικά με τις διεθνείς συμφωνίες για τις αεροπορικές μεταφορές στο πλαίσιο της Συνθήκης της Λισαβόνας(10),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Απριλίου 2007 σχετικά με τη δημιουργία κοινού ευρωπαϊκού εναέριου χώρου(11),

–  έχοντας υπόψη τη θέση που ενέκρινε σε δεύτερη ανάγνωση στις 12 Μαρτίου 2014 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την υλοποίηση του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού (αναδιατύπωση)(12),

–  έχοντας υπόψη τη θέση του που εγκρίθηκε σε πρώτη ανάγνωση στις 12 Μαρτίου 2014 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 216/2008 όσον αφορά τα αεροδρόμια, τη διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας και τις υπηρεσίες αεροναυτιλίας(13),

–  έχοντας υπόψη τη θέση του που εγκρίθηκε σε πρώτη ανάγνωση στις 5 Φεβρουαρίου 2014 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί τροποποίησης του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 261/2004 για τη θέσπιση κοινών κανόνων αποζημίωσης των επιβατών αεροπορικών μεταφορών και παροχής βοήθειας σε αυτούς σε περίπτωση άρνησης επιβίβασης και ματαίωσης ή μεγάλης καθυστέρησης της πτήσης, καθώς και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2027/97 για την ευθύνη του αερομεταφορέα όσον αφορά την αεροπορική μεταφορά επιβατών και των αποσκευών τους(14),

–  έχοντας υπόψη τη θέση που ενέκρινε σε δεύτερη ανάγνωση στις 12 Δεκεμβρίου 2012 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τους κοινούς κανόνες κατανομής των χρονοθυρίδων στους αερολιμένες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (αναδιατύπωση)(15),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 29ης Οκτωβρίου 2015 σχετικά με την ασφαλή χρήση των συστημάτων τηλεχειριζόμενων αεροσκαφών (RPAS), κοινώς γνωστών ως «μη επανδρωμένων εναέριων οχημάτων» (UAV), στον τομέα της πολιτικής αεροπορίας(16),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 2ας Ιουλίου 2013 σχετικά με την Εξωτερική πολιτική αερομεταφορών της ΕΕ – Αντιμετώπιση των μελλοντικών προκλήσεων(17),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της Ευρωπαϊκής Συνόδου Κορυφής Αερομεταφορών που πραγματοποιήθηκε στον αερολιμένα του Schiphol (Κάτω Χώρες) στις 20 και 21 Ιανουαρίου 2016(18),

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του Σικάγου της 7ης Δεκεμβρίου 1944,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 52 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων και της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών (A8-0021/2017),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολιτική μεταφορών της ΕΕ αποβλέπει τελικά στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων των Ευρωπαίων πολιτών και των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων προσφέροντας ολοένα και μεγαλύτερη συνδεσιμότητα, το ανώτερο δυνατό επίπεδο ασφάλειας και προστασίας και αγορές χωρίς φραγμούς·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα αυστηρά πρότυπα ασφαλείας πρέπει να παραμένουν κεντρικός στόχος όταν επιδιώκεται η ανταγωνιστικότητα στις αερομεταφορές·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενιαία αγορά αερομεταφορών της ΕΕ συνιστά το πλέον επιτυχές παράδειγμα περιφερειακής ελευθέρωσης των αερομεταφορών που συνέβαλε σημαντικά στην επίτευξη πρωτοφανών επιπέδων αεροπορικής συνδεσιμότητας επεκτείνοντας τις ευκαιρίες για ταξίδια εντός και εκτός της Ευρώπης και μειώνοντας ταυτόχρονα τις τιμές· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας των αερομεταφορών αποτελεί θεμελιώδες τμήμα του ευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών, και ότι είναι απολύτως απαραίτητος για να εξασφαλίσει τη συνδεσιμότητα και την εδαφική συνοχή εντός της ΕΕ και παγκοσμίως· λαμβάνοντας υπόψη ότι η απομάκρυνση και η απομόνωση των εξόχως απόκεντρων περιοχών δεν επιτρέπει άλλη εναλλακτική λύση πέραν των αεροπορικών μεταφορών, σε αντίθεση με τις περιοχές που έχουν πιο κεντρική θέση και είναι καλύτερα ενταγμένες στο σύνολο· λαμβάνοντας υπόψη ότι στόχος της στήριξης της αυξημένης συνδεσιμότητας στον τομέα των αερομεταφορών δεν πρέπει να είναι μόνο η επέκταση του δικτύου συνδέσεων, αλλά να εξασφαλίζονται επίσης διασυνδέσεις επαρκούς ποιότητας, όσον αφορά τη συχνότητα των πτήσεων, την εμβέλεια του δικτύου συνδέσεων και την ευχέρεια των δρομολογίων·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας των αερομεταφορών αποτελεί κινητήρια δύναμη με πολλαπλασιαστική επίδραση στην ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, προωθώντας την καινοτομία, το εμπόριο και την ποιότητα των θέσεων απασχόλησης, με σημαντικά άμεσα και έμμεσα οφέλη για τους πολίτες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αύξηση και η διαθεσιμότητα των αεροπορικών μετακινήσεων και η ποικιλία αεροπορικών συνδέσεων προωθούν την οικονομική μεγέθυνση, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι οι αεροπορικές μεταφορές δρουν ως καταλύτης της οικονομικής ανάπτυξης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περιφερειακοί και οι τοπικοί αερολιμένες διαδραματίζουν επίσης σημαντικό ρόλο για την ανάπτυξη των περιφερειών, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα και παράλληλα διευκολύνοντας την πρόσβαση για τον τουρισμό·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι 4,7 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στην Ένωση δημιουργούνται άμεσα (1,9 εκατομμύρια) και έμμεσα (2,8 εκατομμύρια) από τις αεροπορικές μεταφορές, τους αερολιμένες και τη σχετική κατασκευαστική βιομηχανία· λαμβάνοντας υπόψη ότι άλλες 917 000 θέσεις εργασίας σε άλλους τομείς της παγκόσμιας οικονομίας στηρίζονται από τον ευρωπαϊκό κλάδο αερομεταφορών· λαμβάνοντας υπόψη ότι λόγω της κινητικότητας και του διεθνικού χαρακτήρα των αερομεταφορών καθίσταται δυσχερής ο εντοπισμός παραβιάσεων κοινωνικών δικαιωμάτων και καταστρατήγησης των εργασιακών προτύπων, πράγμα που σημαίνει ότι είναι αδύνατη η αντιμετώπιση των προβλημάτων αποκλειστικά σε εθνικό επίπεδο· λαμβάνοντας υπόψη ότι πρόσφατες διαπιστώσεις της ΔΟΕ δείχνουν επιδείνωση των συνθηκών εργασίας στον τομέα των αερομεταφορών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεγαλύτερη διαφοροποίηση στις συμβάσεις μπορεί να αποτελέσει εργαλείο για την ενίσχυση της ευελιξίας, μπορεί επίσης, όμως, να χρησιμοποιηθεί καταχρηστικά για «rule shopping» με στόχο την αποφυγή καταβολής εισφορών κοινωνικής ασφάλισης·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι εξαιτίας της έλλειψης ορθής υλοποίησης της νομοθεσίας της ΕΕ, και της πολιτικής απροθυμίας στο Συμβούλιο, ο τομέας των αερομεταφορών εμποδίζεται να αποδεσμεύσει το πλήρες δυναμικό του με αποτέλεσμα να ζημιώνεται η ανταγωνιστικότητά του και να αυξάνεται το κόστος εις βάρος των επιχειρήσεων, των επιβατών και της οικονομίας·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σε έναν τομέα ο οποίος έχει ως κινητήρια δύναμη την τεχνολογία, την έρευνα και την καινοτομία και χρειάζεται αφενός μεγάλες επενδύσεις και αφετέρου αναπτυγμένες υποδομές, η επιτυχία της στρατηγικής έγκειται στην ικανότητά της να υιοθετεί ένα μακροπρόθεσμο όραμα με τον κατάλληλο προγραμματισμό επενδύσεων και να λάβει πλήρως υπόψη όλους τους τρόπους μεταφοράς·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αεροπορικές μεταφορές διαδραματίζουν καίριο ρόλο ως προς την επίτευξη των κλιματικών στόχων της ΕΕ με τη θέσπιση μέτρων για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρότι στον Ενιαίο Ευρωπαϊκό Ουρανό προβλέπεται η θέσπιση λειτουργικών τμημάτων εναέριου χώρου, παρατηρούνται μέχρι σήμερα σημαντικές καθυστερήσεις στην υλοποίηση των εν λόγω τμημάτων· ότι, ως εκ τούτου, η Επιτροπή εκτιμά ότι οι απώλειες που οφείλονται στην έλλειψη προόδου στο εν λόγω ζήτημα ανέρχονται σε περίπου 5 δισεκατομμύρια EUR ετησίως·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ασφάλεια είναι μία από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει πιο άμεσα ο τομέας των αερομεταφορών·

1.  χαιρετίζει την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη Στρατηγική για τις Αερομεταφορές στην Ευρώπη και την προσπάθειά της να εντοπίσει πηγές που θα δώσουν ώθηση στον τομέα με την εξεύρεση νέων ευκαιριών αγοράς και την κατάργηση φραγμών, καθώς και τις προτάσεις της για αντιμετώπιση και πρόληψη νέων προκλήσεων με βάση ένα κοινό ευρωπαϊκό όραμα, αναπτύσσοντας σύγχρονα ρυθμιστικά πλαίσια· πιστεύει ότι, μακροπρόθεσμα, πρέπει να υιοθετηθεί μια περαιτέρω ολιστική και φιλόδοξη προσέγγιση, προκειμένου να δοθεί η απαραίτητη ώθηση για έναν βιώσιμο και ανταγωνιστικό ευρωπαϊκό τομέα αερομεταφορών·

2.  θεωρεί ότι η ασφάλεια αποτελεί την κατευθυντήρια αρχή για την ευρωπαϊκή στρατηγική για τις αερομεταφορές και ότι πρέπει να βελτιώνεται διαρκώς· χαιρετίζει, κατά συνέπεια, την αναθεώρηση του βασικού κανονισμού (κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 216/2008) για τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ασφαλείας της Αεροπορίας (EASA), που αποσκοπεί στην επίτευξη του υψηλότερου επιπέδου ασφαλείας στον τομέα των αερομεταφορών, καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο, ως προς αυτό το θέμα, να διαθέσουν στον EASA επαρκείς πόρους και προσωπικό ώστε να εξασφαλίζονται υψηλά πρότυπα ασφαλείας και να ενισχυθεί ο ρόλος του στη διεθνή σκηνή·

3.  παροτρύνει το Συμβούλιο και τα κράτη μέλη να σημειώσουν επιτέλους ταχεία πρόοδο σε άλλα ζητήματα καίριας σημασίας όπως είναι η αναδιατύπωση του Κανονισμού για την Υλοποίηση του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού (SES2+) και η αναθεώρηση του Κανονισμού για τις Χρονοθυρίδες και των Κανονισμών για τα Δικαιώματα των Επιβατών αεροπορικών μεταφορών· καλεί την Επιτροπή να επανεξετάσει συνεχιζόμενες πρωτοβουλίες και να προτείνει βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις ώστε να αρθούν οι αδυναμίες του τομέα των αερομεταφορών που απορρέουν από την καθυστερημένη και ατελή υλοποίηση της ενωσιακής νομοθεσίας, όπως σχετικά με τον Ενιαίο Ευρωπαϊκό Ουρανό (SES)· τονίζει ότι, για την εξασφάλιση νομικής σαφήνειας και ασφάλειας δικαίου, η δημοσίευση κατευθυντήριων γραμμών, παρότι χρήσιμη, δεν υποκαθιστά τη σωστή αναθεώρηση υφιστάμενων κανονισμών·

4.  τονίζει ότι τα σχετικά με τις αερομεταφορές νομοθετικά κείμενα που παραμένουν στάσιμα στο Συμβούλιο έχουν στόχο να εξοπλίσουν την ΕΕ με περισσότερη ασφάλεια δικαίου και ενισχυμένο πλαίσιο για την προστασία των επιβατών αεροπορικών μεταφορών, αποτελεσματικότερη και πιο ορθολογική χρήση του ενωσιακού εναέριου χώρου και βελτιωμένες προβλέψεις για την υλοποίηση του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού, με απαραίτητα δηλαδή στοιχεία για την επίτευξη της στρατηγικής στον τομέα των αερομεταφορών· ζητεί από το Συμβούλιο να λάβει μέτρα ώστε να προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις σε αυτά τα ζητήματα·

Η διεθνής διάσταση της Στρατηγικής για τις Αερομεταφορές

5.  χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής για αναθεώρηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 868/2004 για την αντιμετώπιση αθέμιτων τιμολογιακών πρακτικών, όπως είναι οι απαράδεκτες κρατικές ενισχύσεις οι οποίες δεν είναι ούτε επαρκείς ούτε αποτελεσματικές, και να ρίξει έτσι φως στις σημαντικές ανησυχίες που συνδέονται με ενδεχόμενες στρεβλώσεις του ανταγωνισμού στο πλαίσιο ευρωπαϊκών διατάξεων· τονίζει, ωστόσο, ότι ούτε η απαράδεκτη τάση προς τον προστατευτισμό ούτε, από μόνη της, η θέσπιση μέτρων για την εξασφάλιση θεμιτού ανταγωνισμού μπορούν να εγγυηθούν την ανταγωνιστικότητα του τομέα των αερομεταφορών της ΕΕ·

6.  πιστεύει ότι ο ευρωπαϊκός τομέας των αερομεταφορών, παρόλο που αντιμετωπίζει αυξημένες πιέσεις από νέους ανταγωνιστές, πολλοί από τους οποίους έχουν χρησιμοποιήσει τις αερομεταφορές ως στρατηγικό εργαλείο για τη διεθνή ανάπτυξη, μπορεί να βρει τη θέση του σε ένα ανταγωνιστικό παγκόσμιο περιβάλλον με περαιτέρω αξιοποίηση και ανάπτυξη των πλεονεκτημάτων του, όπως για παράδειγμα τα υψηλά πρότυπα ασφάλειας και προστασίας, ο ρόλος του EASA, η γεωγραφική θέση, οι καινοτόμοι βιομηχανικοί, κοινωνικοί και περιβαλλοντικοί στόχοι· πιστεύει ακράδαντα ότι ο ανταγωνισμός από τρίτες χώρες, εφόσον είναι θεμιτός, πρέπει να θεωρείται ευκαιρία για την περαιτέρω ανάπτυξη ενός καινοτόμου ευρωπαϊκού προτύπου για τις αερομεταφορές που έχει τη δυνατότητα να ανταποκρίνεται κατά τρόπο μοναδικό και ανταγωνιστικό στις ιδιαιτερότητες των ανταγωνιστών·

7.  πιστεύει ότι η δυνατότητα προσέλκυσης ξένων επενδύσεων είναι σημαντική για την ανταγωνιστικότητα των αεροπορικών εταιρειών της ΕΕ και δεν πρέπει να παρεμποδίζεται· χαιρετίζει, κατά συνέπεια, την πρόθεση της Επιτροπής να εκδώσει κατευθυντήριες γραμμές οι οποίες θα προσφέρουν σαφήνεια όσον αφορά τις διατάξεις για την κυριότητα και τον έλεγχο, όπως διατυπώνονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1008/2008, με ιδιαίτερη αναφορά στα κριτήρια του «πραγματικού ελέγχου», έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα των εν λόγω κανόνων·

8.  χαιρετίζει την πρωτοβουλία για διαπραγμάτευση, σε επίπεδο ΕΕ, συμφωνιών στον τομέα των αεροπορικών μεταφορών και διμερών συμφωνιών αεροπορικής ασφάλειας με τρίτες χώρες που αντιπροσωπεύουν αναδυόμενες και στρατηγικές αγορές (Κίνα, Ιαπωνία, χώρες ASEAN, Τουρκία, Κατάρ, ΗΑΕ, Αρμενία, Μεξικό, Κίνα, Μπαχρέιν, Κουβέιτ, Ομάν και Σαουδική Αραβία) και ενθαρρύνει τις ταχείες και εποικοδομητικές διαπραγματεύσεις· υπενθυμίζει ότι οι νέες συμφωνίες πρέπει να εφαρμόζονται και επιβάλλονται σωστά από όλα τα μέρη και ότι πρέπει να περιλαμβάνουν ρήτρα θεμιτού ανταγωνισμού με βάση διεθνή πρότυπα (ICAO, ILO)· καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο, αναφορικά με το άρθρο 218 ΣΛΕΕ, να συμπεριλάβει πλήρως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε όλα τα στάδια των διαπραγματεύσεων·

9.  καλεί την Επιτροπή να θέσει ως προϋπόθεση για τη διαπραγμάτευση συμφωνιών αερομεταφορών με τρίτες χώρες την τήρηση εκ μέρους τους υψηλών προδιαγραφών ασφαλείας, κατάλληλων εργασιακών και κοινωνικών προτύπων, καθώς και τη συμμετοχή στο μέσο προστασίας του κλίματος που αφορά τις εκπομπές των αερομεταφορών και βασίζεται στην αγορά, και να φροντίσει να υπάρχουν στις συμφωνίες αερομεταφορών ίση πρόσβαση στις αγορές, ίσοι όροι ιδιοκτησίας και ίσοι όροι ανταγωνισμού βασισμένοι στην αρχή της αμοιβαιότητας·

10.  ζητεί από την Επιτροπή να μεριμνήσει για την ταχεία περάτωση των συνεχιζόμενων διαπραγματεύσεων και στο μέλλον να δρομολογήσει νέους διαλόγους περί αερομεταφορών με άλλους στρατηγικούς εταίρους του τομέα· τονίζει ότι οι συμφωνίες σχετικά με αεροπορικές υπηρεσίες συνεισφέρουν επίσης στην προαγωγή της τεχνολογικής προόδου, καθώς και στην υλοποίηση και ενίσχυση άλλων ευρωπαϊκών πολιτικών, όπως η πολιτική γειτονίας·

Εδραίωση της ενιαίας ενωσιακής αγοράς αερομεταφορών

11.  υπενθυμίζει ότι ο εναέριος χώρος είναι επίσης τμήμα της ενιαίας αγοράς της ΕΕ και ότι οποιοσδήποτε κατακερματισμός απορρέει από την αναποτελεσματική χρήση του, καθώς και από αποκλίνουσες εθνικές πρακτικές (σχετικά με, για παράδειγμα, επιχειρησιακές διαδικασίες, φόρους, εισφορές, κτλ.) οδηγεί σε αύξηση του χρόνου πτήσης, καθυστερήσεις, επιπλέον κατανάλωση καυσίμων, αύξηση εκπομπών CO2, πέραν της πρόκλησης αρνητικού αντίκτυπου στην υπόλοιπη αγορά και ζημιάς στην ανταγωνιστικότητα της ΕΕ·

12.  παρατηρεί ότι το άρθρο 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 551/2004, προβλέπει τη δημιουργία μιας ενιαίας Ευρωπαϊκής Περιοχής Πληροφοριών Πτήσης Ανώτερου Εναέριου Χώρου (EUIR), με την επιφύλαξη της κυριαρχίας των κρατών μελών, και καλεί την Επιτροπή να υλοποιήσει την έννοια αυτή, δεδομένου ότι θα επιτρέψει την υπέρβαση περιφερειακών σημείων συμφόρησης και θα καταστήσει δυνατή τη συνέχεια των αεροπορικών υπηρεσιών στα πυκνότερα τμήματα του εναέριου χώρου σε περίπτωση απρόβλεπτων περιστατικών ή διαταραχών της εναέριας κυκλοφορίας· πιστεύει ότι η EUIR θα επιτρέψει τη σταδιακή εγκαθίδρυση μιας «Διευρωπαϊκής Λεωφόρου των Ουρανών», κάτι που θα αποτελέσει ένα ακόμα βήμα προς την ολοκλήρωση του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού και προς την οικονομικά αποδοτική διαχείριση του εναέριου χώρου της ΕΕ· χαιρετίζει την πρόοδο που έχει ήδη σημειωθεί ως προς τη διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας με στόχο την αύξηση της αποτελεσματικότητας και τη μείωση του κόστους και των εκπομπών, ιδίως χάρη στο έργο του Διαχειριστή Δικτύου, και καλεί τα κράτη μέλη να ολοκληρώσουν τα FAB χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση έτσι ώστε να διευκολυνθεί η περαιτέρω πρόοδος προς την κατεύθυνση του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού·

13.  πιστεύει ακράδαντα ότι ο τομέας των αερομεταφορών θα πρέπει να επωφεληθεί πλήρως από ευρωπαϊκές δορυφορικές τεχνολογίες, όπως το EGNOS και το Galileo, οι οποίες εξασφαλίζουν ασφαλέστερες και αποτελεσματικότερες διαδικασίες πλοήγησης και προσέγγισης, επιτρέποντας ταυτόχρονα την πλήρη ανάπτυξη του ερευνητικού προγράμματος ΑΤΜ του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού (SESAR)· εμμένει, ως εκ τούτου, στην ανάγκη για ευρεία εφαρμογή των τεχνολογιών αυτών· επισημαίνει ότι προκειμένου να εξασφαλιστεί η δέουσα ανάπτυξη του SESAR, και με στόχο να επιτευχθεί συνολική διαλειτουργικότητα, πρέπει να διατεθεί στην εφαρμογή του συγκεκριμένος και φιλόδοξος προϋπολογισμός, πέρα από τον προϋπολογισμό του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη»(CEF)·

14.  λαμβάνει υπό σημείωση τον όγκο εναέριας κυκλοφορίας, ο οποίος είναι ήδη σημαντικός και προβλέπεται να αυξηθεί κατά τα επόμενα έτη, καθώς και τους περιορισμούς δυναμικότητας των ευρωπαϊκών αεροδρομίων που θα κληθούν να διεκπεραιώσουν περίπου 2 εκατομμύρια πτήσεις το 2035· τονίζει ότι τούτο θα απαιτήσει συντονισμένη και αποδοτική χρήση της χωρητικότητας των αερολιμένων και του εναέριου χώρου έτσι ώστε να μετριασθεί η συμφόρηση·

15.  τονίζει τη ζωτική σημασία του τομέα των αερομεταφορών για τη μεγέθυνση, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την ανάπτυξη του τουρισμού· υπογραμμίζει ότι οι μικροί και περιφερειακοί αερολιμένες διαδραματίζουν πρωτεύοντα ρόλο στην προώθηση της συνδεσιμότητας, της εδαφικής συνοχής, της κοινωνικής ένταξης και της οικονομικής ανάπτυξης, ιδίως για τις πιο απομακρυσμένες περιοχές και για τα νησιά· διακρίνει, από αυτή την άποψη, την ανάγκη για έναν στρατηγικό προγραμματισμό για το ευρωπαϊκό σύστημα αερολιμένων, ο οποίος να μπορεί να προσδιορίζει την τρέχουσα δυναμικότητα, την προβλεπόμενη ζήτηση, τα υφιστάμενα σημεία συμφόρησης και τις μελλοντικές ανάγκες σε υποδομές σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και να μπορεί να διατηρήσει την πρόσβαση των πολιτών της ΕΕ στις υπηρεσίες αερομεταφορών·

16.  αναγνωρίζει το σημαντικό κενό συνδεσιμότητας που υπάρχει στην ΕΕ, που έχει ως χαρακτηριστικό τις λιγότερες και ποιοτικά χαμηλότερες αεροπορικές συνδέσεις σε ορισμένα μέρη της Ένωσης, και τη σημασία της περιφερειακής συνδεσιμότητας (συμπεριλαμβανομένων γεωγραφικών περιοχών που αποκλείονται από τα ΔΕΔ-Μ)· ενθαρρύνει την Επιτροπή να συνεχίσει να παρακολουθεί και να αντιμετωπίζει την αεροπορική συνδεσιμότητα εντός της ΕΕ·

17.  πιστεύει ότι πολλοί από τους σημαντικούς περιορισμούς που τίθενται στην ανάπτυξη, τόσο στον αέρα όσο και στη γη (π.χ. κρίση χωρητικότητας, υποχρησιμοποίηση και υπερχρησιμοποίηση των υποδομών, ύπαρξη διαφορετικών Φορέων Παροχής Υπηρεσιών Αεροναυτιλίας (ANSP) ή περιορισμένες επενδύσεις), καθώς και τα κενά αεροπορικής συνδεσιμότητας μεταξύ διάφορων περιφερειών της ΕΕ, μπορούν να αντιμετωπιστούν εάν κατά την αξιολόγηση και τον σχεδιασμό ενεργειών στον τομέα λαμβάνεται ως βασικός δείκτης η συνδεσιμότητα σε όλα τα επίπεδα (εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές)·

18.  θεωρεί ότι η συνδεσιμότητα δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στον αριθμό, τη συχνότητα και την ποιότητα των υπηρεσιών αεροπορικών μεταφορών αλλά πρέπει επίσης να αξιολογείται στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου σύγχρονου μεταφορικού δικτύου και να επεκτείνεται σε άλλα κριτήρια όπως ο χρόνος, η εδαφική συνέχεια, η αύξηση της ολοκλήρωσης του δικτύου, η προσβασιμότητα, η διαθεσιμότητα εναλλακτικών μεταφορικών λύσεων, η οικονομική προσιτότητα και το περιβαλλοντικό κόστος, έτσι ώστε να αντικατοπτρίζεται η πραγματική προστιθέμενη αξία μιας διαδρομής· καλεί κατά συνέπεια την Επιτροπή να διερευνήσει τη δυνατότητα να καταρτισθεί ένας ενωσιακός δείκτης βασισμένος σε άλλους υφιστάμενους δείκτες και το διερευνητικό έργο που έχει ήδη εκτελεσθεί από το Eurocontrol και το Παρατηρητήριο Αερολιμένων·

19.  πιστεύει ότι ένας τέτοιος τύπος δείκτη συνδεσιμότητας, συμπεριλαμβανομένης μιας θετικής ανάλυσης κόστους-ωφέλειας, πρέπει να εξετάζει τις αεροπορικές συνδέσεις υπό μια ευρεία οπτική, χωρίς να υπονομεύει τον στόχο της εδαφικής συνοχής της ΕΕ που πρόκειται να ενισχυθεί από τις επικείμενες ερμηνευτικές κατευθυντήριες γραμμές για τους κανόνες των Υποχρεώσεων Δημόσιας Υπηρεσίας· πιστεύει ότι αυτός ο δείκτης μπορεί να εξυπηρετήσει τον συνολικό στρατηγικό σχεδιασμό, συμβάλλοντας στη διάκριση ανάμεσα σε οικονομικά βιώσιμες ευκαιρίες και ασύμφορα έργα, έτσι ώστε, για παράδειγμα, να ευνοείται η επικερδής εξειδίκευση των αερολιμένων, συμπεριλαμβανομένων συστάδων ή δικτύων αερολιμένων, να αποφεύγεται η εμφάνιση «αερολιμένων φαντασμάτων» στο μέλλον, και να εξασφαλίζεται αποτελεσματική χρήση της δυναμικότητας αερολιμένων και εναέριου χώρου, επίσης εντοπίζοντας διατροπικές, οικονομικά αποδοτικές και βιώσιμες λύσεις·

20.  πιστεύει ότι πρέπει να αξιοποιηθούν τα οφέλη της συμπληρωματικότητας όλων ανεξαιρέτως των τύπων μεταφορών έτσι ώστε να βελτιωθεί η κινητικότητα και να επιτευχθεί ένα ανθεκτικό δίκτυο μεταφορών προς το συμφέρον των χρηστών, τόσο στις επιβατικές όσο και στις εμπορευματικές μεταφορές· πιστεύει ότι η διατροπικότητα, καθιστώντας δυνατή την αλλαγή τρόπου, είναι ο μοναδικός τρόπος για να εξασφαλιστεί η δυναμική και βιώσιμη ανάπτυξη ενός ανταγωνιστικού τομέα αερομεταφορών της ΕΕ· υπογραμμίζει ότι η διατροπικότητα επιτρέπει την αποδοτικότερη χρήση των υποδομών, επεκτείνοντας και λαμβάνοντας υπόψη τις περιοχές απεύθυνσης των αερολιμένων, και αποφεύγοντας την αλληλεπικάλυψή τους, κάτι το οποίο επίσης θα απελευθερώσει χρονοθυρίδες και θα συνεισφέρει στη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για εμπορικές και τουριστικές δραστηριότητες και μεταφορά εμπορευμάτων· αναγνωρίζει τις επιτυχίες στον τομέα αυτό όσον αφορά την ενοποίηση της σιδηροδρομικής και αεροπορικής υποδομής, και ενθαρρύνει την περαιτέρω πρόοδο από αυτή την άποψη·

21.  επαναλαμβάνει ότι οι διάδρομοι ΔΕΔ-Μ αποτελούν τη σπονδυλική στήλη για την ανάπτυξη πολυτροπικών δυνατοτήτων όπου τα αεροδρόμια έχουν το ρόλο κεντρικών κόμβων· εκφράζει τη λύπη του διότι οι πολυτροπικές πρωτοβουλίες σε ολόκληρη την Ευρώπη είναι κατακερματισμένες και περιορισμένου αριθμού· καλεί τόσο την Επιτροπή όσο και τα κράτη μέλη να δώσουν μεγαλύτερη προτεραιότητα στον πολυτροπικό στόχο στο πλαίσιο των διαδρόμων ΔΕΔ-Μ· τονίζει την ανάγκη για ταχείες, αποδοτικές και φιλικές προς τον χρήστη συνδέσεις μεταξύ του δικτύου δημόσιων μεταφορών και των υποδομών των αερολιμένων· καλεί τόσο την Επιτροπή όσο και τα κράτη μέλη να δώσουν μεγαλύτερη προτεραιότητα στον πολυτροπικό στόχο στο πλαίσιο των διαδρόμων ΔΕΔ-Μ, εξαλείφοντας ταυτόχρονα τα σημεία συμφόρησης· καλεί την Επιτροπή να παρουσιάσει ταχέως την πρότασή της για μια πολυτροπική και διαλειτουργική προσέγγιση στις μεταφορές, με πλήρη ολοκλήρωση του τομέα των αερομεταφορών, και καλεί τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν με καλύτερο τρόπο τα χρηματοοικονομικά μέσα που έχουν στη διάθεσή τους για να προωθήσουν τις πολυτροπικές συνδέσεις·

22.  θεωρεί ότι προκειμένου να καταστεί πιο ελκυστικός ο τομέας των διατροπικών μεταφορών σε ολόκληρη την Ευρώπη, πρέπει να προσφερθούν σε όλους τους επιβάτες (συμπεριλαμβανομένων των ατόμων μειωμένης κινητικότητας) λύσεις χωρίς φραγμούς, πληροφορίες πραγματικού χρόνου και ολοκληρωμένες υπηρεσίες (π.χ. ολοκληρωμένο σύστημα έκδοσης εισιτηρίων)· τονίζει ότι χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ έργα έχουν αποδείξει την τεχνική εφικτότητα της ανάπτυξης πολυτροπικών συστημάτων πληροφόρησης και έκδοσης εισιτηρίων· καλεί ως εκ τούτου την Επιτροπή να υποστηρίξει την πραγμάτωση και διάθεσή τους σε επιβάτες σε ολόκληρη την ΕΕ·

23.  πιστεύει ότι οι επιχειρήσεις μεταφορών και οι πάροχοι υπηρεσιών θα επιδοθούν στην εξεύρεση διατροπικών και πολυτροπικών λύσεων εάν, χάρη σε ένα ενωσιακό κανονιστικό πλαίσιο, δοθούν διευκρινίσεις και υπάρξει ασφάλεια δικαίου όσον αφορά τα δικαιώματα των επιβατών, την ευθύνη, τις καθυστερήσεις και ακυρώσεις, τους ελέγχους ασφαλείας τα ανοικτά δεδομένα και τα πρότυπα μερισμού δεδομένων· καλεί την Επιτροπή να ενεργήσει σε αυτή την κατεύθυνση·

24.  επισημαίνει ότι τόσο η δημόσια όσο και η ιδιωτική χρηματοδότηση στον τομέα των αερομεταφορών έχουν ζωτική σημασία για να εξασφαλιστεί η εδαφική συνοχή, να καλλιεργηθεί η καινοτομία και να διατηρηθεί ή να ανακτηθεί η πρωτοπόρα θέση της Ευρώπης στον κλάδο· υπενθυμίζει ότι κάθε χρηματοδότηση πρέπει να τηρεί τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις και το δίκαιο του ανταγωνισμού· τονίζει ότι κατά τη χορήγηση δημόσιας στήριξης πρέπει να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα και η καταλληλότητα των επενδύσεων·

25.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, σύμφωνα με τις «Κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις σε αερολιμένες και αεροπορικές εταιρείες» της Επιτροπής και με την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την έννοια της κρατικής ενίσχυσης, στην οποία γίνεται αναφορά στο άρθρο 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ, να διατηρήσουν μια μακροπρόθεσμη στρατηγική ώστε αφενός να αντιμετωπιστεί το πλεόνασμα ζημιογόνων αεροδρομίων σε περιοχές όπου είναι διαθέσιμοι άλλοι τρόποι μεταφοράς και αφετέρου να ληφθεί υπόψη η συνεισφορά των δευτερευόντων αερολιμένων στην ανάπτυξη, την ανταγωνιστικότητα και την ολοκλήρωση των περιφερειών της ΕΕ·

26.  επισημαίνει τη σημασία που έχει ένα ευνοϊκό κανονιστικό πλαίσιο για τους αερολιμένες όσον αφορά την προσέλκυση και κινητοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων· θεωρεί ότι η αξιολόγηση της Επιτροπής σχετικά με την οδηγία για τα αερολιμενικά τέλη, σε συνδυασμό με ουσιαστική διαβούλευση με αεροπορικές εταιρείες και αερολιμένες, θα πρέπει να συμβάλει στην αποσαφήνιση του κατά πόσον οι ισχύουσες διατάξεις συνιστούν αποτελεσματικό εργαλείο για την προαγωγή του ανταγωνισμού έναντι του κινδύνου κατάχρησης της μονοπωλιακής ισχύος και την προώθηση των συμφερόντων των Ευρωπαίων καταναλωτών και την προαγωγή του ανταγωνισμού, ή κατά πόσον απαιτείται μεταρρύθμιση· αναγνωρίζει ότι τα μη αεροναυτικά έσοδα συνεισφέρουν στη μακροπρόθεσμη εμπορική βιωσιμότητα των αερολιμένων·

27.  σημειώνει ότι η Επιτροπή ανακοίνωσε, στη Στρατηγική της για τις αερομεταφορές που δημοσίευσε τον Δεκέμβριο του 2015, μια αξιολόγηση της οδηγίας 96/67/ΕΚ του Συμβουλίου σχετικά με τις υπηρεσίες εδάφους στους αερολιμένες της ΕΕ· υποστηρίζει την ένταξη των υπηρεσιών εδάφους στο πεδίο εφαρμογής του EASA με σκοπό την κάλυψη όλης της αλυσίδας ασφαλείας στον τομέα των αερομεταφορών·

Στρατηγική για τις αερομεταφορές: προοπτικές

28.  πιστεύει ότι ολόκληρη η αλυσίδα αξίας των αερομεταφορών έχει το δυναμικό να αναδειχθεί σε στρατηγικό τομέα για επενδύσεις, κάτι το οποίο αξίζει μεγαλύτερη αξιοποίηση με τη θέσπιση μακροπρόθεσμων στόχων και τη χορήγηση κινήτρων σε έξυπνες πρωτοβουλίες που ικανοποιούν αυτούς τους στόχους, όπως πιο «πράσινοι» αερολιμένες ή αεροσκάφη, μείωση του θορύβου, σύνδεση μεταξύ των εγκαταστάσεων των αερολιμένων και δημόσιες μεταφορές· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξετάσουν περαιτέρω μέτρα για την προώθηση παρόμοιων πρωτοβουλιών, μεταξύ άλλων με την ουσιαστική χρήση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ), και να συνεχίσουν να προωθούν και να χρηματοδοτούν προγράμματα όπως το Clean Sky και το SESAR· επισημαίνει ότι ο κλάδος της αεροναυπηγικής συμβάλλει σημαντικά στην ανταγωνιστικότητα του τομέα των αερομεταφορών της ΕΕ, παρέχοντας μεγάλη στήριξη στην προώθηση πιο καθαρών τεχνολογιών και υποστηρίζοντας την ανάπτυξη του SESAR·

29.  λαμβάνει υπό σημείωση τις εκπομπές CO2 που προκαλούνται από τον τομέα των αερομεταφορών· τονίζει το ευρύ φάσμα ενεργειών που έχουν ήδη αναληφθεί και πρόκειται να αναληφθούν για να επιτευχθεί μείωση των εκπομπών CO2 και αερίων του θερμοκηπίου, τόσο τεχνικά με ανάπτυξη εναλλακτικών καυσίμων και ελαφρότερων αεροσκαφών όσο και πολιτικά με τήρηση των διεθνών συμφωνιών· χαιρετίζει τη συμφωνία που επιτεύχθηκε κατά την 39η Συνέλευση του ΔΟΠΑ στις 6 Οκτωβρίου 2016, με την έγκριση του παγκοσμίου αγορακεντρικού μέτρου (GMBM) για τη μείωση των εκπομπών των διεθνών αερομεταφορών και τη δέσμευση 65 κρατών να συμμετάσχουν σε εθελοντική βάση μέχρι το 2027, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι περίπου το 80% των εκπομπών πάνω από τα επίπεδα του 2020 θα έχουν αντισταθμιστεί από το σύστημα μέχρι το 2035· υπενθυμίζει ότι είναι σημαντικό να διατηρηθεί πέραν της 31ης Δεκεμβρίου 2016 η παρέκκλιση που έχει χορηγηθεί στο πλαίσιο του Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών (ETS) της ΕΕ για τις εκπομπές των πτήσεων από και προς αεροδρόμια που βρίσκονται στις εξόχως απόκεντρες περιοχές, σύμφωνα με τον ορισμό του άρθρου 349 της ΣΛΕΕ· χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να επανεξετάσει τα μέτρα της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών CO2 από τις αερομεταφορές στο φως αυτής της συμφωνίας·

30.  είναι της γνώμης ότι, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τη δέσμη μέτρων της Επιτροπής για την Κυκλική Οικονομία, πρέπει να ενθαρρυνθούν περαιτέρω πρωτοβουλίες με σκοπό την αύξηση της ικανότητας απορρόφησης από το περιβάλλον και τη μείωση των εκπομπών και του θορύβου των επιχειρησιακών δραστηριοτήτων από, προς και εντός αερολιμένων, για παράδειγμα, με την υιοθέτηση ανανεώσιμων καυσίμων (π.χ. βιοκαυσίμων), με την ανάπτυξη αποτελεσματικών συστημάτων για φιλική προς το περιβάλλον πιστοποιημένη ανακύκλωση, αποξήλωση και επαναχρησιμοποίηση αεροσκαφών, με την προώθηση των «πράσινων αερολιμένων» και της «πράσινης πρόσβασης σε αερολιμένες» και με την επίτευξη της πιο αποδοτικής διαχείρισης εφοδιαστικής·

31.  ζητεί να συγκεντρωθούν και να διαδοθούν οι βέλτιστες πρακτικές μείωσης εκπομπών στον τομέα, λαμβανομένου υπόψη ότι πρέπει να τηρούνται και να βελτιώνονται διαρκώς υψηλά περιβαλλοντικά πρότυπα για να εξασφαλίζεται η βιώσιμη ανάπτυξη των αερομεταφορών·

32.  προτρέπει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να παρακολουθούν αυστηρά τις νέες διαδικασίες που τέθηκαν σε ισχύ τον Ιούνιο 2016 για τον περιορισμό του θορύβου και τη μείωση των εκπομπών πολύ λεπτών σωματιδίων τα οποία παράγονται από τα καυσαέρια των σκαφών που απογειώνονται από αερολιμένες κοντά σε πόλεις και κατοικημένες περιοχές, προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα της ζωής και, κυρίως, η ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα·

33.  αναγνωρίζει το σημαντικό κόστος των μέτρων ασφαλείας· τονίζει ότι οι προκλήσεις που τίθενται στον τομέα των αερομεταφορών από πλευράς ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένης της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, θα αυξηθούν στο μέλλον, κάτι που επιβάλλει άμεση στροφή προς μια προσέγγιση που να βασίζεται περισσότερο στις πληροφορίες και στους κινδύνους και προς ένα σύστημα ασφαλείας με ικανότητα αντίδρασης, που θα βελτιώνει την ασφάλεια των εγκαταστάσεων των αερολιμένων και θα καθιστά δυνατή την προσαρμογή σε εξελισσόμενες απειλές χωρίς να απαιτούνται διαρκώς νέα μέτρα ούτε να γίνεται απλώς μετατόπιση του κινδύνου αντί της μείωσής του·

34.  χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής για την καθιέρωση ενός συστήματος πιστοποίησης της ΕΕ για τον εξοπλισμό ελέγχου της αεροπορικής ασφάλειας· εμμένει στην ανάγκη συνεπούς εφαρμογής των ισχυόντων κανόνων σχετικά με την κατάρτιση και πρόσληψη προσωπικού· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει τη δυνατότητα εμβάθυνσης της έννοιας της ενιαίας ασφάλειας και να αναπτύξει ένα ενωσιακό σύστημα προελέγχου που θα επιτρέπει σε εκ των προτέρων καταχωρημένους επιβάτες της ΕΕ να περνούν από έλεγχο ασφαλείας με πιο αποτελεσματικό τρόπο· παροτρύνει τα κράτη μέλη να δεσμευτούν στον συστηματικό μερισμό πληροφοριών και να ανταλλάσσουν βέλτιστες πρακτικές σχετικά με συστήματα ασφαλείας των αερολιμένων·

35.  σημειώνει την έκθεση υψηλού επιπέδου για τις ζώνες συγκρούσεων και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν την εφαρμογή των συστάσεων της έκθεσης, συμπεριλαμβανομένης της ανταλλαγής πληροφοριών, προκειμένου να εξασφαλιστεί η πραγματοποίηση εκτίμησης κινδύνου της ΕΕ και η ικανότητα ταχείας ανταλλαγής πληροφοριών· υπογραμμίζει, επίσης, ότι πρέπει να συνεχιστεί η αντιμετώπιση των ανησυχιών σε σχέση με την ασφάλεια που προκύπτουν από μη συνεργαζόμενες στρατιωτικές πτήσεις χωρίς ενεργούς πομποδέκτες·

36.  θεωρεί ότι η καινοτομία αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για μια ανταγωνιστική ευρωπαϊκή βιομηχανία αεροπορικών μεταφορών· επισημαίνει ότι σχετικά με άλλους τρόπους μεταφορών, ο τομέας των αερομεταφορών έχει ήδη μεγάλο προβάδισμα όσον αφορά την αξιοποίηση των ωφελημάτων της ψηφιοποίησης, των τεχνολογιών των πληροφοριών και επικοινωνιών και των ανοικτών δεδομένων και ενθαρρύνει τον τομέα να συνεχίσει να έχει ηγετική θέση στη διαδικασία αυτή εξασφαλίζοντας παράλληλα διαλειτουργικότητα των συστημάτων, ουδετερότητα και διαφάνεια κατά την πρόσβαση σε σαφείς και συνοπτικές πληροφορίες για όλους τους χρήστες, όπως, για παράδειγμα, καταναλωτές που κάνουν κράτηση για ένα ολόκληρο ταξίδι ή εταιρείες μεταφορών που συμμετέχουν σε δραστηριότητες αεροπορικών εμπορευματικών μεταφορών· χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής για ένα έργο μαζικών δεδομένων στον τομέα των αερομεταφορών και ζητεί διευκρινίσεις ως προς την εφαρμογή του·

37.  υπενθυμίζει τη «σάρωση» των δικτυακών τόπων ταξιδιωτικών υπηρεσιών σε ολόκληρη την Ένωση που επιχείρησαν η Επιτροπή και οι εθνικές αρχές επιβολής του νόμου το 2013· σημειώνει ότι αυτή η «σάρωση» αποκάλυψε σημαντικά προβλήματα σε περισσότερα από τα δύο τρίτα των δικτυακών τόπων που ελέγχθηκαν· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει λεπτομερέστερη έκθεση σχετικά με την πρόοδο που έχει επιτευχθεί όσον αφορά τις προσπάθειες συμμόρφωσης των δικτυακών τόπων με τη νομοθεσία της ΕΕ, και σχετικά με τα μελλοντικά σχέδιά της για την επιβολή της νομοθεσίας σε αυτόν τον τομέα, όσον αφορά πωλήσεις αεροπορικών εισιτηρίων τόσο εντός όσο και εκτός διαδικτύου· υπενθυμίζει ότι οι καταναλωτές πρέπει να έχουν πάντα στη διάθεσή τους μια διαδικασία για να υποβάλλουν τις καταγγελίες τους σε εμπόρους και να ζητούν επιστροφές· πιστεύει ότι αυτή η διαδικασία θα πρέπει να είναι εφικτή με τρόπο που να μην αποθαρρύνει τους καταναλωτές από την άσκηση των δικαιωμάτων τους και θα πρέπει να υποδεικνύεται σαφώς στους καταναλωτές· καλεί την Επιτροπή να συνεργασθεί στενά με τους εθνικούς φορείς επιβολής της νομοθεσίας, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι οι έμποροι θα πληρούν αυτές τις απαιτήσεις·

38.  χαιρετίζει την καινοτομία και την οικονομική ανάπτυξη που μπορεί να ενθαρρυνθεί από την περαιτέρω ανάπτυξη της μη στρατιωτικής χρήσης των τηλεκατευθυνόμενων αεροπορικών συστημάτων (RPAS)· επισημαίνει ότι η αγορά RPAS αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς, και ότι τέτοια αεροσκάφη χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο για ιδιωτικούς σκοπούς, σε εμπορικές δραστηριότητες, καθώς και από δημόσιες αρχές κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους· υπογραμμίζει την αναγκαιότητα μιας ταχείας έγκρισης ενός σαφούς, αναλογικού, εναρμονισμένου, κανονιστικού πλαισίου βάσει κινδύνου για τα RPAS προκειμένου να ενθαρρυνθούν οι επενδύσεις και η καινοτομία στον τομέα και να αξιοποιηθεί πλήρως το τεράστιο δυναμικό τους με παράλληλη διατήρηση των υψηλότερων δυνατών προτύπων ασφαλείας·

39.  υπενθυμίζει ότι, κατά τη ρύθμιση του τομέα των αερομεταφορών, πρέπει να ληφθούν υπόψη οι συγκεκριμένες ανάγκες της γενικής αεροπορίας, σε μια βάση που να έχει προβλέψεις για λύσεις ιδιωτικών αεροπορικών μεταφορών και αεραθλητικές δραστηριότητες·

Το κοινωνικό θεματολόγιο της Στρατηγικής για τις Αερομεταφορές

40.  αναγνωρίζει την ανάγκη να αποσαφηνιστεί το κριτήριο της «έδρας βάσης» και ο ορισμός της «κύριας εγκατάστασης», έτσι ώστε να εξασφαλιστεί ότι θα μπορούν να εφαρμόζονται με συνέπεια και να προλαμβάνεται ουσιαστικά η χρήση σημαιών ευκαιρίας, και οι πρακτικές «rule shopping»· υπενθυμίζει ότι μια από τις κεντρικές ευθύνες του EASA είναι να εκδίδει τόσο Πιστοποιητικά Αεροπορικών Επιχειρήσεων όσο και άδειες Αερομεταφορέων Τρίτων Χωρών, προκειμένου να εγγυάται την ασφάλεια και να συμβάλλει στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας·

41.  καλεί τον EASA και τα κράτη μέλη να εξακολουθήσουν να ελέγχουν τα νέα επιχειρηματικά μοντέλα και μοντέλα απασχόλησης, προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια των αερομεταφορών και καλεί την Επιτροπή να θεσπίζει τις σχετικές ρυθμίσεις όποτε απαιτείται· παρατηρεί ότι ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί, μεταξύ άλλων, στις συμβάσεις μηδενικών ωρών εργασίας, στα καθεστώτα pay-to-fly, στην πλασματική αυτοαπασχόληση και στην κατάσταση των πληρωμάτων από τρίτες χώρες που χρησιμοποιούνται σε αεροσκάφη νηολογημένα στην ΕΕ· υπογραμμίζει τη σημασία του κανονισμού για την αναφορά περιστατικών στην αεροπορία και των πρακτικών «πνεύματος δικαιοσύνης» προκειμένου να ενισχυθούν και να βελτιωθούν τα πρότυπα ασφαλείας, καθώς και οι συνθήκες υγείας και εργασίας·

42.  υπενθυμίζει ότι η κατάρτιση υψηλής ποιότητας συμβάλλει στην ασφάλεια των αερομεταφορών· υπογραμμίζει την καίρια συνεισφορά του EASA σχετικά με την καθιέρωση κοινών προτύπων εκπαίδευσης και ασφαλείας για πιλότους, μέλη πληρωμάτων και ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, επίσης μέσω της Εικονικής Ακαδημίας, και καλεί τα κράτη μέλη να επενδύσουν στον τομέα της δια βίου εκπαίδευσης και της κατάρτισης σε όλη την αλυσίδα προστιθέμενης αξίας των αερομεταφορών, δεδομένου ότι η επιτυχία των ευρωπαϊκών αερομεταφορών εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τους εξειδικευμένους εργαζομένους και από την καινοτομία· αναγνωρίζει την ανάγκη να αντιμετωπίζονται τυχόν κενά δεξιοτήτων που μπορεί να ανακύπτουν· τονίζει τη σπουδαιότητα της σύμπραξης μεταξύ εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, ερευνητικών κέντρων και κοινωνικών εταίρων για να επικαιροποιούνται τα προγράμματα κατάρτισης και να διασφαλίζεται ότι αντικατοπτρίζουν τις ανάγκες της αγοράς εργασίας·

43.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενισχύσουν πρότυπα διττής εκπαίδευσης και επιμόρφωσης στην τεχνολογία των αερομεταφορών και να τα επεκτείνουν επιδιώκοντας συνεργασία σε διεθνές επίπεδο·

44.  προτρέπει την Επιτροπή να παρουσιάσει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για να προστατεύσει τα δικαιώματα των εργαζομένων· καλεί τα κράτη μέλη να εγγυηθούν σε όλους τους εργαζομένους στον τομέα των αερομεταφορών, αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία, ανεξαρτήτως του μεγέθους και του είδους της εταιρείας που τους απασχολεί, του τόπου απασχόλησης ή της υποκείμενης σύμβασης·

45.  επισημαίνει ότι όλες οι αεροπορικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να συμμορφώνονται πλήρως με τις κοινωνικές απαιτήσεις και τις απαιτήσεις απασχόλησης που προβλέπονται στην ΕΕ και στα κράτη μέλη· επισημαίνει ότι σε σχέση με τις συνθήκες εργασίας και την κοινωνική προστασία υφίστανται σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών και ότι οι επιχειρήσεις χρησιμοποιούν την ελευθερία εγκατάστασης για να μειώσουν το κόστος· καλεί τα κράτη μέλη να θέσουν τέρμα σε αυτόν τον επιζήμιο ανταγωνισμό· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να παρουσιάσουν προτάσεις σχετικά με το πώς να προλαμβάνεται η εσφαλμένη χρήσης της έμμεσης απασχόλησης για να παρακάμπτεται η ενωσιακή και εθνική νομοθεσία σχετικά με τη φορολογία και την κοινωνική ασφάλιση στον τομέα των αερομεταφορών· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προλαμβάνουν τις παραβιάσεις κοινωνικών δικαιωμάτων και την καταστρατήγηση των εργασιακών προτύπων, παρέχοντας εχέγγυα προστασίας σε εκείνους που δίνουν πληροφορίες, διευκολύνοντας την ελεύθερη υποβολή αναφορών και ενισχύοντας τη συνεργασία μεταξύ των επιθεωρήσεων εργασίας των κρατών μελών· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξασφαλίζουν την εφαρμογή και ορθή επιβολή του εργατικού δικαίου, της κοινωνικής νομοθεσίας και των συλλογικών συμφωνιών για τις αεροπορικές εταιρείες που έχουν τις δραστηριότητές τους σε δεδομένο κράτος μέλος·

46.  υπογραμμίζει ότι το δικαίωμα συγκρότησης και συμμετοχής σε συνδικαλιστική οργάνωση και ανάληψης συλλογικής δράσης είναι θεμελιώδες δικαίωμα και πρέπει να γίνεται σεβαστό, όπως ορίζεται στο άρθρο 12 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης· απορρίπτει οποιαδήποτε προσπάθεια υπονόμευσης του δικαιώματος στην απεργία στον τομέα της αεροπορίας· τονίζει τη σημασία που έχουν οι ισχυροί, ανεξάρτητοι κοινωνικοί εταίροι στον τομέα της αεροπορίας, ένας θεσμοθετημένος κοινωνικός διάλογος σε όλα τα επίπεδα και η συμμετοχή και εκπροσώπηση των εργαζομένων στις εταιρικές υποθέσεις· επιμένει ότι πριν από κάθε πρωτοβουλία της ΕΕ στον τομέα των αερομεταφορών θα πρέπει να διενεργείται κατάλληλη διαβούλευση και ενισχυμένος κοινωνικός διάλογος· επικροτεί τις προσπάθειες των κοινωνικών εταίρων να διαπραγματευτούν συμφωνία για τις συνθήκες εργασίας και τα κοινωνικά δικαιώματα των υπαλλήλων στον τομέα των ευρωπαϊκών αερομεταφορών· ενθαρρύνει τους κοινωνικούς εταίρους να διαπραγματευτούν συλλογικές συμφωνίες σε όλα τα τμήματα του τομέα σύμφωνα με τις εθνικές νομοθεσίες και τις πρακτικές, δεδομένου ότι οι εν λόγω συμφωνίες αποτελούν αποτελεσματικό μέσο για την καταπολέμηση της υποβάθμισης των κοινωνικών, εργασιακών προτύπων και των προτύπων απασχόλησης και για τη διασφάλιση αξιοπρεπούς αμοιβής για όλους τους εργαζομένους·

47.  πιστεύει ότι κανένας εργαζόμενος δεν πρέπει να έχει αμφιβολίες για την εφαρμοστέα νομοθεσία περί απασχόλησης ή σχετικά με το εάν δικαιούται κοινωνική ασφάλιση· εφιστά την προσοχή στην ειδική κατάσταση των υψηλής κινητικότητας εργαζομένων στον αεροπορικό τομέα, στο πλαίσιο αυτό, και ζητεί καλύτερο συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλειας εντός της ΕΕ· επιμένει ότι η ανάγκη για περαιτέρω αποσαφήνιση του εφαρμοστέου δικαίου και των αρμόδιων δικαστηρίων για τις συμβάσεις εργασίας των μετακινούμενων εργαζομένων στον αεροπορικό τομέα θα πρέπει να αξιολογηθεί σε στενή συνεργασία με τους εκπροσώπους αυτών των εργαζομένων·

o
o   o

48.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) EESC, AC TEN/581. (2) ΕΕ L 7 της 11.1.2012, σ. 3. (3) ΕΕ C 99 της 4.4.2014, σ. 3. (4) ΕΕ C 262 της 19.7.2016, σ. 1. (5) ΕΕ C 382 της 15.10.2016, σ. 1. (6) https://ec.europa.eu/transport/media/events/event/high-level-conference-2015-social-agenda-transport_en (7) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0049. (8) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2015)0394 (9) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2015)0392. (10) ΕΕ C 380 Ε της 11.12.2012, σ. 5. (11) ΕΕ C 74 Ε της 20.3.2008, σ. 658. (12) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2014)0220. (13) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2014)0221. (14) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2014)0092. (15) ΕΕ C 434 της 23.12.2015, σ. 217. (16) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2015)0390. (17) ΕΕ C 75 της 26.2.2016, σ. 2. (18) https://english.eu2016.nl/documents/reports/2016/01/20/report-aviation-summit-2016