Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 1ης Ιουνίου 2017 που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με την προστασία των ευάλωτων ενηλίκων (2015/2085(INL))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 225 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 67 παράγραφος 4 και το άρθρο 81 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
– έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ειδικότερα το άρθρο 3, που εγγυάται σε κάθε πρόσωπο το δικαίωμα στη σωματική και διανοητική του ακεραιότητα, και το άρθρο 21, που απαγορεύει τις διακρίσεις,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 18ης Δεκεμβρίου 2008, το οποίο περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με τη νομική προστασία των ενηλίκων: διασυνοριακές επιπτώσεις(1),
– έχοντας υπόψη την αξιολόγηση της ευρωπαϊκής προστιθέμενης αξίας του Σεπτεμβρίου 2016, που πραγματοποίησε η Υπηρεσία Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (PE 581.388),
– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση της Χάγης της 13ης Ιανουαρίου 2000 σχετικά με τη διεθνή προστασία των ενηλίκων («η Σύμβαση της Χάγης»),
– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών της 13ης Δεκεμβρίου 2006 για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία («η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία»),
– έχοντας υπόψη τη σύσταση αριθ. R (99) 4 της 23ης Φεβρουαρίου 1999 της Επιτροπής Υπουργών των κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης όσον αφορά τις αρχές νομικής προστασίας των μη ικανών ενηλίκων («η σύσταση αριθ. R (99) 4 της Επιτροπής Υπουργών των κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης»),
– έχοντας υπόψη τη σύσταση CM/Rec(2009)11, της 9ης Δεκεμβρίου 2009, της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με τις αρχές που αφορούν τα μόνιμα πληρεξούσια και τις εκ των προτέρων οδηγίες που αφορούν την ανικανότητα («η σύσταση CM/Rec(2009)11 της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης»),
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 46 και 52 του Κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων (A8-0152/2017),
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει ουσιαστική σημασία να προσεγγίσει η Ένωση τους πολίτες της και να ασχοληθεί με τα θέματα που τους αφορούν άμεσα, διασφαλίζοντας τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων, χωρίς διακρίσεις ή αποκλεισμούς ·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η προστασία των ευάλωτων ενηλίκων που ασκούν το δικαίωμά τους στην ελεύθερη κυκλοφορία εντός της Ένωσης είναι, εν προκειμένω, θέμα διασυνοριακού χαρακτήρα το οποίο, ως εκ τούτου, αφορά όλα τα κράτη μέλη· λαμβάνοντας υπόψη ότι το θέμα αυτό καταδεικνύει τον σπουδαίο ρόλο που καλούνται να διαδραματίσουν η Ένωση και το Κοινοβούλιό της προκειμένου να δώσουν απάντηση στα προβλήματα και τις δυσχέρειες που συναντούν οι ευρωπαίοι πολίτες κατά την άσκηση των δικαιωμάτων τους, ειδικότερα σε διασυνοριακό πλαίσιο·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η προστασία των ευάλωτων ενηλίκων συνδέεται στενά με τον σεβασμό των δικαιωμάτων του ανθρώπου· λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε ευάλωτος ευρωπαίος ενήλικας, θα πρέπει να θεωρείται, όπως και κάθε άλλος ευρωπαίος πολίτης, κάτοχος δικαιωμάτων και ικανός να λάβει ελεύθερες, ανεξάρτητες και με επίγνωση αποφάσεις εντός των ορίων της ικανότητάς του, και όχι απλώς παθητικός δικαιούχος περίθαλψης και φροντίδας·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το ευάλωτο των ενηλίκων και οι διαφορετικές ρυθμίσεις που διέπουν τη νομική τους προστασία δεν πρέπει να συνιστούν εμπόδιο στο δικαίωμα των προσώπων στην ελεύθερη κυκλοφορία·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημογραφική εξέλιξη και η παράταση της διάρκειας του προσδόκιμου επιβίωσης έχουν επιφέρει αύξηση των αριθμού των ηλικιωμένων ατόμων τα οποία, λόγω παθήσεων συνδεόμενων με την ηλικία, δεν είναι σε θέση να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν και άλλες περιστάσεις, που δεν σχετίζονται με την ηλικία, όπως διανοητικές και σωματικές αναπηρίες, και οι οποίες μπορεί να είναι επίσης εγγενείς, και που συνεπάγονται μειωμένη ικανότητα ενός ενήλικου προσώπου να υπερασπισθεί τα συμφέροντά του·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν ανακύψει προβλήματα λόγω της αυξανόμενης κινητικότητας εκπατρισμένων και συνταξιούχων ανάμεσα στα κράτη μέλη, μεταξύ των οποίων υπάρχουν άτομα ευάλωτα ή δυνάμει ευάλωτα·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι υφίστανται διαφορές μεταξύ των νομοθεσιών των κρατών μελών στο θέμα της διεθνούς δικαιοδοσίας, του εφαρμοστέου δικαίου, της αναγνώρισης και της εκτέλεσης των μέτρων προστασίας των ενηλίκων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολυμορφία των εφαρμοστέων νόμων και η πληθώρα των αρμόδιων δικαιοδοτικών οργάνων μπορούν να υπονομεύσουν το δικαίωμα των ευάλωτων ενηλίκων να κυκλοφορούν ελεύθερα και να διαμένουν στο κράτος μέλος της επιλογής τους, καθώς και να προστατεύεται σωστά η περιουσία τους όταν αυτή βρίσκεται σε περισσότερες της μιας χώρες·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι υφίστανται επίσης διαφορές ανάμεσα στις νομοθεσίες των κρατών μελών όσον αφορά τα μέτρα προστασίας, τούτο δε παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί στον εν λόγω τομέα μετά τη σύσταση αριθ. R (99) 4 της Επιτροπής Υπουργών των κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με τη νομική προστασία των μη ικανών ενηλίκων·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1215/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(2) αποκλείει από το πεδίο εφαρμογής του την κατάσταση και την ικανότητα των φυσικών προσώπων·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σύμβαση της Χάγης συνιστά ένα σύνολο κανόνων του διεθνούς ιδιωτικού δικαίου που είναι το πλέον κατάλληλο για την επίλυση διασυνοριακών προβλημάτων που αφορούν ευάλωτους ενήλικες· λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά το χρονικό διάστημα που παρήλθε αφότου εγκρίθηκε η ως άνω σύμβαση, λίγα κράτη μέλη την έχουν ήδη κυρώσει· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτή η καθυστέρηση στην κύρωση της σύμβασης υπονομεύει την προστασία των ευάλωτων ενηλίκων σε διασυνοριακή κατάσταση εντός της Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, χάριν αποτελεσματικότητας, θα πρέπει απαραιτήτως να αναληφθεί δράση σε επίπεδο Ένωσης για να διασφαλισθεί η προστασία των ευάλωτων ενηλίκων σε διασυνοριακή κατάσταση·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ως ευάλωτος ενήλικας νοείται ένα άτομο που έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του και το οποίο, λόγω αλλοίωσης ή ανεπάρκειας των προσωπικών του ικανοτήτων, δεν είναι σε θέση να φροντίσει τα συμφέροντά του και την περιουσία του, προσωρινά ή μόνιμα·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να συνεκτιμηθούν οι διατάξεις της σύμβασης του ΟΗΕ σχετικά με τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση και τα κράτη μέλη της είναι συμβαλλόμενα μέρη της εν λόγω σύμβασης·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά τη χάραξη των πολιτικών της, η Ένωση οφείλει να διασφαλίζει την τήρηση των αρχών της αναλογικότητας και της επικουρικότητας·
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η δράση της Ένωσης στον τομέα της προστασίας των ευάλωτων ενηλίκων θα πρέπει να έχει ως πρωταρχικό στόχο τη διασφάλιση της κυκλοφορίας, την αναγνώριση και την εκτέλεση από τις αρχές των κρατών μελών των μέτρων προστασίας που έχουν λάβει οι αρχές άλλου κράτους μέλους υπέρ ενός ευάλωτου ενήλικα, συμπεριλαμβανομένης της διάδοσης και της αναγνώρισης των εντολών σε περίπτωση ανικανότητας, καθώς και την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών στο εν λόγω θέμα·
ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ως «μέτρα προστασίας» πρέπει να νοούνται ειδικότερα τα μέτρα που ορίζει το άρθρο 3 της Σύμβασης της Χάγης·
ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ως «εντολή σε περίπτωση ανικανότητας» πρέπει να νοούνται οι εξουσίες εκπροσώπησης που μεταβιβάζει ένας ικανός ενήλικας, είτε μέσω συμφωνίας είτε με μονομερή πράξη, που τίθενται σε ισχύ αφ’ ης στιγμής ο εν λόγω ενήλικας δεν είναι πλέον σε θέση να φροντίσει τα συμφέροντά του·
ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολίτες θα πρέπει να έχουν ευκολότερη πρόσβαση σε σαφείς και ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τις εθνικές νομοθεσίες που αφορούν στην ανικανότητα και την προστασία των ευάλωτων ενηλίκων, ώστε να μπορούν μόνοι τους να λαμβάνουν αποφάσεις εν πλήρει επιγνώσει·
ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η έγκαιρη πρόσβαση των διαφόρων αρμοδίων διοικητικών και νομικών αρχών στις πληροφορίες σχετικά με τη νομική κατάσταση των ενηλίκων που αποτελούν αντικείμενο μέτρου προστασίας ή εντολής σε περίπτωση ανικανότητας, θα μπορούσε να βελτιώσει και να ενισχύσει την προστασία των ατόμων αυτών·
ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημιουργία, σε κάθε κράτος μέλος, αρχείων ή μητρώων καταγραφής των διοικητικών και δικαστικών αποφάσεων που καθορίζουν μέτρα για την προστασία ενός ευάλωτου ενήλικα, καθώς και τις εντολές σε περίπτωση ανικανότητας, όταν οι εντολές αυτές προβλέπονται από την εθνική νομοθεσία, θα μπορούσε να χρησιμεύσει για τη διευκόλυνση της πρόσβασης, σε εύθετο χρόνο, όλων των αρμόδιων διοικητικών και νομικών αρχών σε πληροφορίες σχετικά με τη νομική κατάσταση των ενηλίκων που βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση και την καλύτερη κατοχύρωση της ασφάλειας δικαίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να εξασφαλίζεται επαρκώς το απόρρητο των εν λόγω αρχείων ή μητρώων, σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης και τις εθνικές νομοθεσίες στον τομέα της προστασίας της ιδιωτικής ζωής και της προστασίας των προσωπικών δεδομένων·
Κ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέτρα προστασίας που λαμβάνουν οι αρχές ενός κράτους μέλους θα πρέπει να αναγνωρίζονται αυτοδικαίως στα άλλα κράτη μέλη· λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά τα ανωτέρω, θα μπορούσε να αποδειχθεί αναγκαία η καθιέρωση λόγων άρνησης της αναγνώρισης και της εκτέλεσης ενός μέτρου προστασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι, κατάλληλα οριοθετημένοι, λόγοι που θα μπορούσαν να ωθήσουν τις αρμόδιες εθνικές αρχές να αρνηθούν να αναγνωρίσουν και να εκτελέσουν ένα μέτρο προστασίας που έχει ληφθεί από τις αρχές ενός άλλου κράτους μέλους θα πρέπει να περιορίζονται στην προστασία της δημόσιας τάξης του κράτους στο οποίο απευθύνεται η αίτηση·
ΚΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι θα μπορούσαν να εισαχθούν αποτελεσματικοί μηχανισμοί για την έγκαιρη αναγνώριση, καταχώριση και χρήση των εντολών σε περίπτωση πρόβλεψης ανικανότητας σε ολόκληρη την Ένωση· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να δημιουργηθεί σε επίπεδο Ένωσης ενιαίο έντυπο για τις εντολές σε περίπτωση ανικανότητας, προκειμένου να διασφαλίζεται η ισχύς των εντολών αυτών σε όλα τα κράτη μέλη·
ΚΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να θεσπισθούν ενιαία ενωσιακά έντυπα, προκειμένου να ενθαρρύνεται η ενημέρωση σχετικά με τις αποφάσεις που αφορούν την προστασία των ευάλωτων ενηλίκων, καθώς και την κυκλοφορία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αυτών των αποφάσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ασφάλεια δικαίου απαιτεί, κάθε πρόσωπο στο οποίο έχει ανατεθεί η προστασία του προσώπου ή της περιουσίας ενός ευάλωτου ενήλικα, να μπορεί, με αίτημά του, να λάβει σε εύλογο χρονικό διάστημα πιστοποιητικό που βεβαιώνει την ιδιότητά του, το καθεστώς του και τις εξουσίες που του έχουν ανατεθεί·
ΚΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι μια απόφαση η οποία έχει εκδοθεί σε ένα κράτος μέλος και είναι εκτελεστή σε αυτό το κράτος μέλος θα πρέπει να είναι ομοίως εκτελεστή στα υπόλοιπα κράτη μέλη χωρίς να απαιτείται κήρυξη εκτελεστότητας της εν λόγω απόφασης·
ΚΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι θα ήταν σκόπιμο να συσταθούν μηχανισμοί συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών για την προώθηση και τη διευκόλυνση της επικοινωνίας μεταξύ των αρμόδιων αρχών, καθώς και για τη διαβίβαση και την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τους ευάλωτους ενήλικες· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ορισμός μιας κεντρικής αρχής από κάθε κράτος μέλος, όπως αυτή που προβλέπει η Σύμβαση της Χάγης, θα μπορούσε να συμβάλει καταλλήλως στην επίτευξη του ως άνω στόχου·
ΚΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένα μέτρα προστασίας που προβλέπονται από τις αρχές ενός κράτους μέλους σχετικά με έναν ευάλωτο ενήλικα, ιδίως η τοποθέτηση του ενήλικα σε ίδρυμα που βρίσκεται σε άλλο κράτος μέλος, θα μπορούσαν να έχουν συνέπειες σε επίπεδο διοικητικής μέριμνας και χρηματοδότησης για ένα άλλο κράτος μέλος· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις περιπτώσεις αυτές, θα πρέπει να καθιερωθούν μηχανισμοί συνεργασίας μεταξύ των αρχών των εμπλεκομένων κρατών μελών ώστε να μπορούν να συμφωνήσουν σχετικά με τη σκοπιμότητα της κατανομής του κόστους της εν λόγω προστασίας·
ΚΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ύπαρξη κεντρικών αρχών δεν θα πρέπει να εμποδίζει τις διοικητικές και δικαστικές αρχές των κρατών μελών να έρθουν σε άμεση επικοινωνία, όταν αυτή κρίνεται αποτελεσματικότερη·
ΚΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο χρόνος που μεσολάβησε από την έγκριση του ψηφίσματος του Κοινοβουλίου της 18ης Δεκεμβρίου 2008 θα έπρεπε να έχει επιτρέψει στην Επιτροπή να αποκτήσει επαρκείς πληροφορίες σχετικά με την εφαρμογή της Σύμβασης της Χάγης στα κράτη μέλη που την έχουν κυρώσει και να συντάξει την έκθεση που ζήτησε το Κοινοβούλιο στο ψήφισμα αυτό·
1. συγχαίρει τα κράτη μέλη που υπέγραψαν και κύρωσαν τη Σύμβαση της Χάγης και καλεί τα κράτη μέλη που δεν την έχουν μέχρι στιγμής υπογράψει ή κυρώσει να το πράξουν το συντομότερο· καλεί την Επιτροπή να ασκήσει τη μέγιστη πολιτική πίεση στο Συμβούλιο και στα κράτη μέλη με στόχο την αύξηση του αριθμού των κυρώσεων της εν λόγω σύμβασης μέχρι το τέλος του 2017·
2. επισημαίνει ότι η πρόταση κανονισμού που αποτελεί αντικείμενο των συνημμένων συστάσεων δεν υποκαθιστά τη Σύμβαση της Χάγης, αλλά ότι την υποστηρίζει και ότι προτρέπει τα κράτη μέλη να κυρώσουν την εν λόγω σύμβαση και να τη θέσουν σε εφαρμογή·
3. επισημαίνει ότι η προστασία των ευάλωτων ενηλίκων, συμπεριλαμβανομένων των ενηλίκων με αναπηρία, απαιτεί μια πλήρη δέσμη ειδικών και στοχευμένων δράσεων·
4. καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι τα μέτρα προστασίας που προβλέπει το εσωτερικό τους δίκαιο είναι επαρκώς προσαρμόσιμα στην κατάσταση κάθε ευάλωτου ενήλικα, έτσι ώστε οι αρμόδιες εθνικές να μπορούν αρχές να λαμβάνουν κατάλληλα και αναλογικά ατομικά μέτρα προστασίας και να αποφεύγεται το ενδεχόμενο πολίτες της Ένωσης να στερούνται δικαιώματα τα οποία εξακολουθούν να είναι σε θέση να ασκούν· επισημαίνει ότι, στις περισσότερες περιπτώσεις ατόμων με αναπηρία, η απώλεια της δικαιοπρακτικής ικανότητας οφείλεται στην αναπηρία και όχι στην ηλικία τους·
5. υπενθυμίζει στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη ότι όλοι οι ενήλικες που είναι ευάλωτοι δεν είναι κατ’ ανάγκη λόγω της προχωρημένης ηλικίας τους και ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ληφθούν μέτρα για την ενίσχυση της νομικής προστασίας και των δικαιωμάτων, όχι μόνον των ηλικιωμένων ευάλωτων ενηλίκων, αλλά και των ενηλίκων που είναι ή έχουν καταστεί ευάλωτοι και που λόγω σοβαρής διανοητικής και/ή σωματικής αναπηρίας δεν είναι σε θέση να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους· εκτιμά επ’ αυτού ότι θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμο να θεσπιστούν διαδικασίες για την ανταλλαγή και σύγκριση ορθών πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών, με βάση τα διάφορα καθεστώτα προστασίας τους·
6. καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν την αυτοδιάθεση των ενηλίκων μέσω της θέσπισης στο εθνικό τους δίκαιο νομοθεσίας σχετικά με τις εντολές σε περίπτωση πρόβλεψης ανικανότητας, με βάση τις αρχές που περιέχονται στη σύσταση CM/Rec(2009)11 της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης·
7. καλεί τα κράτη μέλη να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στις ανάγκες των πλέον μειονεκτούντων ευάλωτων ενηλίκων και να λάβουν μέτρα που θα διασφαλίζουν ότι δεν υφίστανται διακρίσεις λόγω της κατάστασής τους· προς τούτο, καλεί τα κράτη μέλη που αναγνωρίζουν την εντολή σε περίπτωση ανικανότητας στη νομοθεσία τους ή τα οποία αποφασίζουν να την εισαγάγουν, να μην προβλέπουν στα νομικά τους συστήματα τέλη ή διατυπώσεις που ενδέχεται να εμποδίζουν αδικαιολόγητα τους ενήλικες που βρίσκονται σε μειονεκτική κατάσταση να επωφεληθούν από εντολή σε περίπτωση πρόβλεψης ανικανότητας, ανεξάρτητα από την οικονομική τους κατάσταση·
8. ζητεί από την Επιτροπή να δρομολογήσει, να διατηρήσει και να χρηματοδοτήσει σχέδια που αποσκοπούν στο να περιέλθει σε γνώση των πολιτών της Ένωσης η νομοθεσία των κρατών μελών σχετικά με τους ευάλωτους ενήλικες και τα μέτρα προστασίας που τους αφορούν· καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα και να αναλάβουν τις κατάλληλες δράσεις προκειμένου να παράσχουν σε όλα τα πρόσωπα που βρίσκονται στην επικράτειά τους προσβάσιμες και επαρκείς πληροφορίες σχετικά με την εθνική νομοθεσία τους, καθώς και για τις διαθέσιμες υπηρεσίες στον τομέα της προστασίας των ευάλωτων ενηλίκων·
9. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν ανταποκρίθηκε στο αίτημα του Κοινοβουλίου να υποβάλει σε εύθετο χρόνο στο Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο έκθεση σχετικά με τα υφιστάμενα προβλήματα και τις βέλτιστες πρακτικές που έχουν αναπτυχθεί για την εφαρμογή της Σύμβασης της Χάγης, στην οποία θα έπρεπε να περιλαμβάνονται επίσης προτάσεις για μέτρα της Ένωσης που θα συμπληρώνουν ή θα διευκρινίζουν τον τρόπο εφαρμογής της σύμβασης· θεωρεί ότι η παρούσα έκθεση θα μπορούσε να εξετάσει τις πρακτικές δυσκολίες που αντιμετώπισε η Επιτροπή κατά τη συγκέντρωση στοιχείων σχετικά με την εφαρμογή της Σύμβασης της Χάγης·
10. ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο, πριν από τις 31 Μαρτίου 2018, βάσει του άρθρου 81 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρόταση κανονισμού για την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών, καθώς και τη βελτίωση της αναγνώρισης και της εκτέλεσης των αποφάσεων σχετικά με την προστασία των ευάλωτων ενηλίκων και των εντολών σε περίπτωση πρόβλεψης ανικανότητας, σύμφωνα με τις επισυναπτόμενες λεπτομερείς συστάσεις·
11. διαπιστώνει ότι οι συστάσεις αυτές σέβονται τα θεμελιώδη δικαιώματα και την αρχή της επικουρικότητας· τονίζει εν προκειμένω πόσο σημαντικό είναι να ληφθούν υπόψη, μεταξύ των εθνικών βέλτιστων πρακτικών, οι εμπειρίες από το έργο των τοπικών κοινοτήτων και αρχών·
12. εκτιμά ότι η ζητούμενη πρόταση δεν έχει δημοσιονομικές επιπτώσεις για την Ένωση·
13. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα και τις συνημμένες συστάσεις στην Επιτροπή και στο Συμβούλιο, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.
Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1215/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Δεκεμβρίου 2012 για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις (ΕΕ L 351 της 20.12.2012, σ. 1).
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΤΟ ΨΗΦΙΣΜΑ
ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΖΗΤΟΥΜΕΝΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
Α. ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
1. Προώθηση της ενημέρωσης σχετικά με τις δικαστικές και διοικητικές αποφάσεις που αφορούν ευάλωτους ενήλικες που αποτελούν αντικείμενο μέτρων προστασίας όπως ορίζονται από τη Σύμβαση της Χάγης της 13ης Ιανουαρίου 2000 σχετικά με τη διεθνή προστασία των ενηλίκων, καθώς και διευκόλυνση της κυκλοφορίας, της αναγνώρισης και της εκτέλεσης των αποφάσεων αυτών.
2. Θέσπιση εθνικών αρχείων ή μητρώων σχετικά με τις διοικητικές και δικαστικές αποφάσεις που περιέχουν τα μέτρα για την προστασία των ευάλωτων ενηλίκων, καθώς και τις εντολές σε περίπτωση πρόβλεψης ανικανότητας, εφόσον αυτές υφίστανται, προκειμένου να κατοχυρωθεί η ασφάλεια δικαίου και να διευκολυνθεί η κυκλοφορία και η ταχεία πρόσβαση των διοικήσεων και των αρμόδιων δικαστών σε πληροφορίες σχετικά με τη νομική κατάσταση των προσώπων που αποτελούν το αντικείμενο μέτρου προστασίας.
3. Θέσπιση ειδικών και κατάλληλων μέτρων για την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών, με βάση τα μέσα που προβλέπει η Σύμβαση της Χάγης, συγκεκριμένα τον ορισμό κεντρικών αρχών επιφορτισμένων με τη διευκόλυνση της επικοινωνίας μεταξύ των αρμόδιων αρχών των κρατών μελών και τον συντονισμό της διαβίβασης και της ανταλλαγής πληροφοριών όσον αφορά τις διοικητικές και δικαστικές αποφάσεις σχετικά με τους ενήλικες που αποτελούν αντικείμενο μέτρων προστασίας.
4. Διασφάλιση της υλοποίησης της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών σχετικά με το καθεστώς προστασίας των ευάλωτων ενηλίκων, καθώς και της πρόσβασης στα αρχεία και μητρώα των μέτρων προστασίας και των εντολών σε περίπτωση πρόβλεψης ανικανότητας, κατά τρόπο ώστε να κατοχυρώνεται πλήρως ο σεβασμός της αρχής της εμπιστευτικότητας και των κανόνων περί προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα των εν λόγω ενηλίκων.
5. Καθιέρωση ενιαίων εντύπων της Ένωσης για την προώθηση της πληροφόρησης όσον αφορά τις διοικητικές και δικαστικές αποφάσεις σχετικά με τους ευάλωτους ενήλικες, καθώς και της κυκλοφορίας, της αναγνώρισης και της εκτέλεσης των αποφάσεων που τους αφορούν. Η Επιτροπή μπορεί να βασιστεί στα υποδείγματα εντύπων που συνιστά η Ειδική Επιτροπή διπλωματικής φύσης της Συνδιάσκεψης της Χάγης για το ιδιωτικό διεθνές δίκαιο στις πράξεις της συνόδου του Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου 1999 σχετικά με την προστασία των ενηλίκων.
6. Αναγνώριση σε κάθε πρόσωπο στο οποίο έχει ανατεθεί η προστασία του προσώπου ή της περιουσίας ενός ευάλωτου ενήλικα του δικαιώματος να ζητήσει από τις αρμόδιες αρχές την έκδοση ενός πιστοποιητικού που θα είναι έγκυρο σε όλα τα κράτη μέλη και θα βεβαιώνει την ιδιότητά του και τις εξουσίες που του έχουν ανατεθεί, τούτο δε εντός εύλογης προθεσμίας.
7. Προώθηση της αναγνώρισης ipso jure στα κράτη μέλη των μέτρων προστασίας που λαμβάνονται από τις αρχές ενός κράτους μέλους, και τούτο με την επιφύλαξη της εισαγωγής, κατ’ εξαίρεση και σύμφωνα με τα άρθρα 3 και 21 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, νομικών εγγυήσεων για την προστασία της δημόσιας τάξης των κρατών μελών προς τα οποία απευθύνεται η αίτηση αναγνώρισης των μέτρων προστασίας, η οποία μπορεί να δικαιολογήσει τη μη αναγνώριση και μη εκτέλεση αυτών των μέτρων προστασίας από τα εν λόγω κράτη μέλη.
8. Προώθηση της εκτέλεσης των μέτρων προστασίας που λαμβάνονται από τις αρχές ενός κράτους μέλους στα άλλα κράτη μέλη, χωρίς να απαιτείται κήρυξη εκτελεστότητας των εν λόγω μέτρων.
9. Ενίσχυση της διαβούλευσης και συνεννόησης μεταξύ των κρατών μελών, σε περιπτώσεις που η εκτέλεση μιας απόφασης που προβλέπεται από τις αρχές ενός κράτους μέλους θα μπορούσε να συνεπάγεται υλικοτεχνικές και δημοσιονομικές επιπτώσεις για άλλο κράτος μέλος, ώστε τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη να μπορούν να συμφωνήσουν ως προς την κατανομή των δαπανών που συνδέονται με το μέτρο προστασίας. Η διαβούλευση και η συνεννόηση θα πρέπει να διεξάγονται πάντα προς το συμφέρον του ενδιαφερόμενου ευάλωτου ενήλικα και με πλήρη σεβασμό προς τα θεμελιώδη δικαιώματά του. Οι αρμόδιες αρχές θα μπορούσαν να υποβάλουν στην αρμόδια διοικητική ή δικαστική αρχή εναλλακτικά μέτρα, με την προϋπόθεση ότι η τελική απόφαση θα είναι στην αρμοδιότητα της τελευταίας.
10. Καθιέρωση ενιαίων εντύπων για τις εντολές σε περίπτωση πρόβλεψης ανικανότητας, προκειμένου να διευκολυνθεί η χρήση των εντολών αυτών από τα ενδιαφερόμενα πρόσωπα, των οποίων η εν επιγνώσει συναίνεση θα πρέπει να επαληθεύεται από τις αρμόδιες αρχές καθώς και να διασφαλίζεται ότι οι εντολές αυτές μπορούν να κυκλοφορούν και να αναγνωρίζονται και να εκτελούνται.
Β. ΔΡΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΤΑΘΟΥΝ
1. ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο, πριν από τις 31 Μαρτίου 2018, και βάσει του άρθρο 81 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρόταση κανονισμού για τη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών, και την ipso jure αναγνώριση και εκτέλεση των αποφάσεων σχετικά με την προστασία των ευάλωτων ενηλίκων και των εντολών σε περίπτωση πρόβλεψης ανικανότητας.