Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 5 lipca 2017 r. w sprawie opracowania ambitnej strategii przemysłowej UE jako strategicznego priorytetu na rzecz wzrostu gospodarczego, zatrudnienia i innowacji w Europie (2017/2732(RSP))
Parlament Europejski,
– uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), w szczególności jego art. 9, 151, 152, art. 153 ust. 1 i 2 oraz art. 173,
– uwzględniając art. 14, 27 i 30 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,
– uwzględniając TFUE i Traktat o Unii Europejskiej (TUE), w szczególności art. 5 ust. 3 TUE i protokół nr 2 w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności,
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 23 listopada 2010 r. zatytułowany „Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia: europejski wkład w pełne zatrudnienie” (COM(2010)0682),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 stycznia 2014 r. w sprawie reindustrializacji Europy z myślą o promowaniu konkurencyjności i trwałego rozwoju(1),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 22 stycznia 2014 r. zatytułowany „Działania na rzecz odrodzenia przemysłu europejskiego” (COM(2014)0014),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 14 października 2015 r. zatytułowany „Handel z korzyścią dla wszystkich – W kierunku bardziej odpowiedzialnej polityki handlowej i inwestycyjnej” (COM(2015)0497),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 10 października 2012 r. zatytułowany „Silniejszy przemysł europejski na rzecz wzrostu i ożywienia gospodarczego” (COM(2012)0582),
– uwzględniając wytyczne polityczne przewodniczącego J.C. Junckera „Nowy początek dla Europy: mój program na rzecz zatrudnienia, wzrostu gospodarczego, sprawiedliwości i przemian demokratycznych”,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 października 2016 r. w sprawie potrzeby europejskiej polityki reindustrializacji w świetle niedawnych spraw Caterpillar i Alstom(2),
– uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 15 grudnia 2016 r. i 23 czerwca 2017 r.,
– uwzględniając konkluzje Rady w sprawie programu konkurencyjności przemysłu, na temat cyfrowej transformacji europejskiego przemysłu oraz w sprawie pakietu dotyczącego technologii jednolitego rynku cyfrowego i modernizacji usług publicznych,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 marca 2011 r. w sprawie polityki przemysłowej w erze globalizacji(3),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 19 kwietnia 2016 r. zatytułowany „Cyfryzacja europejskiego przemysłu. Pełne wykorzystanie możliwości jednolitego rynku cyfrowego” (COM(2016)0180),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 1 czerwca 2017 r. w sprawie cyfryzacji europejskiego przemysłu(4),
– uwzględniając konkluzje Rady z dnia 29 maja 2017 r. w sprawie przyszłej unijnej strategii na rzecz polityki przemysłowej,
– uwzględniając porozumienie paryskie ratyfikowane przez Parlament Europejski w dniu 4 października 2016 r.,
– uwzględniając pytanie do Komisji wymagające odpowiedzi ustnej, dotyczące opracowania ambitnej strategii przemysłowej UE jako strategicznego priorytetu na rzecz wzrostu gospodarczego, zatrudnienia i innowacji w Europie (O-000047/2017 – B8-0319/2017),
A. mając na uwadze, że przemysł europejski jest światowym liderem w wielu sektorach przemysłowych oraz że przypada nań ponad połowa europejskiego eksportu i około 65 % inwestycji w badania i rozwój, a także ponad 50 mln miejsc pracy (w formie zatrudnienia bezpośredniego i pośredniego), czyli 20 % miejsc pracy w Europie;
B. mając na uwadze, że wkład europejskiego przemysłu wytwórczego w unijne PKB w ciągu ostatnich 20 lat zmalał z 19 % do poziomu poniżej 15,5 % oraz że w tym samym okresie zmalał także jego wkład w tworzenie miejsc pracy i inwestycje w badania i rozwój;
C. mając na uwadze, że wzmocnienie bazy przemysłowej jest niezbędne dla utrzymania doświadczenia i wiedzy specjalistycznej w UE;
D. mając na uwadze, że polityka UE powinna umożliwiać przemysłowi europejskiemu zachowanie konkurencyjności i zdolności do inwestowania w Europie oraz powinna stawiać czoła wyzwaniom społecznym i związanym z ochroną środowiska, w tym zmianie klimatu, jednocześnie umożliwiając UE pozostanie liderem w zakresie odpowiedzialności społecznej i środowiskowej;
E. mając na uwadze, że gospodarka o obiegu zamkniętym może mieć wysoce pozytywny wpływ na reindustrializację Europy i obniżenie zużycia energii oraz uzależnienia od surowców pochodzących z państw trzecich, oraz mając na uwadze, że inwestycje w energię odnawialną i efektywność energetyczną stanowią istotną siłę napędową ożywienia przemysłowego mogącego doprowadzić do pozytywnego sprzężenia zwrotnego;
F. mając na uwadze, że ambitna polityka w zakresie innowacji, sprzyjająca produkcji innowacyjnych, energooszczędnych produktów wysokiej jakości i promująca zrównoważone procesy, pozwoli UE na wzmocnienie jej konkurencyjności na świecie; mając na uwadze, że innowacje i inwestycje w działalność badawczo–rozwojową, zatrudnienie oraz odnawianie umiejętności są kluczowe dla trwałego wzrostu; mając na uwadze, że innowacyjny przemysł jest w znacznej mierze uzależniony od unijnych zdolności badawczych, postępu badań naukowych i w szczególności od współpracy w dziedzinie badań naukowych;
G. mając na uwadze, że europejski przemysł, zarówno na małą, jak i dużą skalę, musi zmagać się ze światową konkurencją oraz mając na uwadze, że zintegrowany i dobrze funkcjonujący rynek wewnętrzny oraz otwarty i uczciwy handel z krajami trzecimi mają podstawowe znaczenie dla przemysłu UE, przy czym w ramach uczciwego handlu produktami przemysłowymi należy przestrzegać standardów UE;
H. mając na uwadze, że małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP), które stanowią zdecydowaną większość wszystkich europejskich przedsiębiorstw i są podstawą przemysłu unijnego, stoją w obliczu poważnych wyzwań spowodowanych globalnymi zmianami w gospodarce oraz barierami finansowymi i administracyjnymi;
I. mając na uwadze, że kobiety prowadzące działalność gospodarczą stanowią jedynie 31 % osób samozatrudnionych w UE i 30 % przedsiębiorców rozpoczynających działalność oraz że obecnie nie są one w dostatecznym stopniu reprezentowane w przemyśle, zwłaszcza na stanowiskach związanych z badaniami, inżynierią i zarządzaniem;
J. mając na uwadze, że obecnie ponad 60 % wszystkich przedsiębiorstw stanowią przedsiębiorstwa rodzinne, które zapewniają aż 50 % wszystkich miejsc pracy w sektorze prywatnym w Unii Europejskiej;
K. mając na uwadze, że strategia wspierania cyfryzacji przemysłu ma zasadnicze znaczenie dla konkurencyjności gospodarki europejskiej;
L. mając na uwadze, że unijne instrumenty i programy finansowe odgrywają strategiczną rolę, jeśli chodzi o wspieranie konkurencyjności, przyciąganie inwestycji do UE i zapobieganie ich ucieczce;
1. podkreśla zasadniczą rolę przemysłu jako siły napędowej zrównoważonego wzrostu gospodarczego, zatrudnienia i innowacji w Europie;
2. podkreśla, że ważne jest wzmacnianie i modernizacja bazy przemysłowej w Europie i jednocześnie przypomina o celu UE, jakim jest zagwarantowanie, że do 2020 r. wkład przemysłu w unijne PKB będzie kształtował się na poziomie 20 %;
3. wzywa Komisję, aby najpóźniej do początku 2018 r. opracowała wspólnie z państwami członkowskimi unijną strategię i plan działania na rzecz spójnej i całościowej polityki przemysłowej ukierunkowanej na reindustrializację Europy i obejmującej cele, wskaźniki, środki i terminy realizacji; wzywa Komisję do oparcia tej strategii na ocenie skutków włączania polityki przemysłowej do głównego nurtu unijnych strategicznych inicjatyw politycznych i szeroko zakrojonego dialogu z udziałem zainteresowanych stron, a także do uwzględnienia konkurencyjności przemysłu i zrównoważoności we wszystkich głównych inicjatywach politycznych; podkreśla fakt, że ta unijna strategia musi opierać się m.in. na cyfryzacji, energo- i zasobooszczędnej gospodarce oraz na podejściu bazującym na cyklu życia i gospodarce o obiegu zamkniętym;
4. uważa, że europejskie ramy regulacyjne oraz inwestycje publiczne i prywatne powinny umożliwiać przemysłowi dostosowanie się do odpowiednich zmian i podejmowanie działań z wyprzedzeniem, aby przyczynić się do tworzenia miejsc pracy, wzrostu gospodarczego, konwergencji regionalnej i spójności terytorialnej;
5. zwraca uwagę na rolę MŚP jako podstawy przemysłu unijnego i podkreśla potrzebę wzmocnienia silnych łańcuchów wartości między MŚP, spółkami o średniej kapitalizacji i większymi przedsiębiorstwami, a także potrzebę prowadzenia unijnej polityki przemysłowej w sposób dostosowany do potrzeb MŚP i odpowiadający na wyzwania, przed którymi stają; podkreśla, że należy wspierać tworzenie otoczenia przyjaznego przedsiębiorstwom, czemu ma służyć wprowadzanie równych warunków działania dla wszystkich unijnych MŚP, przedsiębiorstw typu start-up i scale-up, młodych przedsiębiorców, w szczególności w obszarach najbardziej innowacyjnych, oraz przedsiębiorstw gospodarki społecznej;
6. podkreśla, że klastry konkurencyjności, sieci przedsiębiorstw i centra innowacji cyfrowych stanowią bardzo przydatne rozwiązanie umożliwiające kontakt między zainteresowanymi podmiotami; wzywa UE, aby wspierała inwestycje publiczne w innowacje, co ma strategiczne znaczenie w tej dziedzinie; zwraca się do Komisji, aby wspierała te klastry oraz ich współpracę na poziomie europejskim, przy czym należy zapewnić udział MŚP, ośrodków badawczych oraz uniwersytetów na szczeblu regionalnym i lokalnym; wzywa Komisję, aby stworzyła platformy inteligentnej specjalizacji, zachęcające do powiązań międzysektorowych i interdyscyplinarnych; podkreśla potrzebę zacieśnienia współpracy międzyregionalnej w celu rozwoju możliwości transgranicznych i międzysektorowych sojuszy na rzecz innowacji;
7. apeluje do Komisji, aby określiła wyzwania i przeszkody, przed którymi stają kobiety pragnące zostać przedsiębiorcami, oraz aby propagowała i wspierała przywódczą rolę kobiet oraz metody eliminowania nierówności w poziomie wynagrodzeń i dostępie do stanowisk pracy;
8. jest przekonany, że przemysł europejski powinien być postrzegany jako strategiczny atut, jeśli chodzi o konkurencyjność i zrównoważony charakter UE; podkreśla, że jedynie solidny i odporny przemysł oraz przyszłościowa polityka przemysłowa pozwolą UE stawić czoła różnym nadchodzącym wyzwaniom, w tym zrównoważonej reindustrializacji Unii, konkurencji światowej, gwałtownemu rozwojowi technologicznemu oraz tworzeniu miejsc pracy wysokiej jakości;
9. podkreśla znaczenie, jakie ma wspieranie unii energetycznej, jednolitego rynku cyfrowego, agendy cyfrowej i sieci połączeń w Europie za pomocą odpowiedniej, przyszłościowej i wydajnej infrastruktury;
10. podkreśla, że ważne jest, aby UE wspierała podnoszenie jakości europejskich produktów za pomocą procesów reindustrializacji, zwłaszcza dzięki badaniom naukowym i cyfryzacji, w celu zwiększenia konkurencyjności w Europie;
11. podkreśla, że aby wesprzeć przemysł unijny, który staje w obliczu wyzwań związanych z gwałtownymi zmianami gospodarczymi i regulacyjnymi we współczesnym zglobalizowanym świecie, należy zwiększyć atrakcyjność przemysłową Europy dla bezpośrednich inwestycji europejskich i zagranicznych;
12. podkreśla, jak ważne jest przyjęcie na czas unijnej strategii przemysłowej, oraz przypomina w związku z tym o konieczności utrzymania wystarczających środków finansowych dla sektora przemysłu w kolejnych wieloletnich ramach finansowych (WRF), zwłaszcza za pośrednictwem konkretnych instrumentów i funduszy, takich jak europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne, program „Horyzont 2020”, Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS), instrument „Łącząc Europę” i COSME;
13. przypomina o zobowiązaniach UE wynikających z porozumienia paryskiego; wzywa do włączenia do strategii przemysłowej UE skutecznych instrumentów i środków finansowych, które pomogą zmniejszyć ryzyko węglowe i przeciwdziałać ryzyku ucieczki emisji;
14. podkreśla potrzebę pełnego wykorzystania potencjału przemysłu, zwłaszcza w dziedzinie technologii środowiskowych, a także dopilnowania, aby przemysł stale się rozwijał i upowszechniał najlepsze dostępne techniki oraz pojawiające się innowacje;
15. podkreśla, że należy zmniejszyć obciążenia administracyjne i koszty przestrzegania przepisów ponoszone przez przedsiębiorstwa, w tym przedsiębiorstwa rodzinne, a jednocześnie należy zadbać o skuteczność unijnych przepisów dotyczących ochrony konsumenta, zdrowia, bezpieczeństwa i ochrony środowiska;
16. podkreśla, że dla przemysłu unijnego ważny jest otwarty i uczciwy handel międzynarodowy, którego podstawą są wspólne zasady i równe warunki działania; apeluje o większą zgodność między polityką handlową a polityką przemysłową, aby zapobiec niespójności, która mogłaby prowadzić do przenoszenia produkcji i dalszej deindustrializacji w UE;
17. podkreśla, że należy zapobiec sytuacji, w której polityka handlowa UE wspierałaby praktyki antykonkurencyjne; podkreśla potrzebę stworzenia skutecznej unijnej strategii przeciw dumpingowi i subsydiom, która będzie spójna z zasadami WTO;
18. podkreśla, że przemysł europejski musi sobie radzić z ogólnoświatową konkurencją, i w związku z tym wzywa Komisję do ponownej oceny adekwatności definicji rynkowych i obecnego zbioru unijnych zasad konkurencji, aby uwzględnić ewolucję odnośnych rynków globalnych oraz nową rolę głównych podmiotów krajowych w państwach trzecich;
19. wzywa Komisję, aby zwróciła większą uwagę na rolę przedsiębiorstw państwowych z siedzibą za granicą, które są wspierane i dotowane przez własne rządy w sposób zakazany na mocy przepisów jednolitego rynku UE w odniesieniu do podmiotów unijnych;
20. wzywa Komisję, aby wraz z państwami członkowskimi skontrolowała BIZ państw trzecich w strategiczne sektory przemysłu UE, infrastrukturę i kluczowe przyszłe technologie lub inne aktywa, które są ważne z punktu widzenia bezpieczeństwa i ochrony dostępu do nich, pamiętając, że Europa jest w dużym stopniu zależna od BIZ;
21. podkreśla, że potrzebne są skoordynowane działania UE – skonsultowane ze wszystkimi istotnymi partnerami, w tym partnerami społecznymi i środowiskiem akademickim – które będą propagować nowe umiejętności, a także przekwalifikowywanie, poprawę kwalifikacji i uczenie się przez całe życie, za czym Komisja opowiedziała się w Programie na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia;
22. przypomina o ważnej roli normalizacji w UE i opowiada się za tym, aby zdecydowanie dążyć do czołowej roli UE w międzynarodowych organizacjach normalizacyjnych;
23. odnotowuje, że potrzebna jest koordynacja działań UE służących zmniejszeniu zależności od surowców z państw trzecich, co można osiągnąć przez skupienie się na czterech aspektach:
a)
sprawiedliwym dostępie do zasobów na rynku międzynarodowym;
b)
zrównoważonym górnictwie;
c)
innowacjach technologicznych w zakresie efektywności;
d)
gospodarce o obiegu zamkniętym;
24. podkreśla, że nowa strategia dotycząca polityki przemysłowej musi powiązać z polityką przemysłową różne obszary polityki – przede wszystkim w zakresie handlu, ochrony środowiska, badań naukowych, zdrowia, inwestycji, konkurencji, energii, klimatu i sektora kreatywnego – aby wypracować jedno spójne podejście;
25. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.