Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 września 2017 r. w sprawie Laosu, w szczególności przypadków Somphone Phimmasone’a, Lod Thammavong i Soukane Chaithada (2017/2831(RSP))
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Laosu,
– uwzględniając wynik ósmego posiedzenia Wspólnego Komitetu Unii Europejskiej i Laotańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej, które odbyło się w Wientianie w dniu 17 lutego 2017 r.,
– uwzględniając oświadczenie delegatury Unii Europejskiej w Laotańskiej Republice Ludowo-Demokratycznej w sprawie Światowego Dnia Wolności Prasy, wydane w Wientianie w dniu 3 maja 2017 r.,
– uwzględniając deklarację ONZ o obrońcach praw człowieka z 1998 r.,
– uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z dnia 10 grudnia 1948 r.,
– uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 r.,
– uwzględniając umowę o współpracy między UE a Laotańską Republiką Ludowo-Demokratyczną z dnia 1 grudnia 1997 r.,
– uwzględniając Kartę Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN),
A. mając na uwadze, że w marcu 2017 r. skazano troje obywateli laotańskich pracujących w Tajlandii – Somphone Phimmasone’a, Soukane Chaithada i Lod Thammavong – na kary pozbawienia wolności od 12 do 20 lat i grzywny o wartości równej dziesiątkom tysięcy euro za krytykowanie rządu w mediach społecznościowych w związku z domniemaną korupcją, wylesianiem i naruszeniami praw człowieka; mając na uwadze, że ww. trójkę oskarżono też o udział w manifestacji antyrządowej zorganizowanej przed ambasadą Laosu w Tajlandii w grudniu 2015 r.;
B. mając na uwadze, że w dniu 25 maja 2016 r. telewizja państwowa pokazała S. Phimmasone’a, S. Chaithada i L. Thammavong w areszcie w Komendzie Głównej Policji w Wientianie; mając na uwadze, że w reportażu stwierdzono, iż aresztowano ich, ponieważ zagrażali bezpieczeństwu narodowemu, wykorzystując media społecznościowe do szargania reputacji rządu;
C. mając na uwadze, że w 2012 r. policja zatrzymała w Wientianie działacza społeczeństwa obywatelskiego Sombatha Somphone’a i że od tego czasu brak o nim wiadomości; mając na uwadze, że w przypadku Sompawna Khantisouka, przedsiębiorcy zaangażowanego w ochronę środowiska, który padł ofiarą wymuszonego zaginięcia w 2007 r., nie poczyniono dotychczas żadnych postępów w ustalaniu miejsca jego pobytu; mając na uwadze, że Bounthanha Thammavonga, obywatela Polski, skazano w 2015 r. na cztery i pół roku pozbawienia wolności za krytykowanie rządu w internecie;
D. mając na uwadze, że przestrzeń społeczeństwa obywatelskiego w Laosie poddano drastycznym ograniczeniom; mając na uwadze, że w 2016 r. Laos przewodniczył ASEAN, lecz odmówił wystąpienia w roli gospodarza tradycyjnego, organizowanego równolegle szczytu społeczeństwa obywatelskiego, zmuszając Forum Narodów Azja–Europa do spotkania się w Timorze Wschodnim;
E. mając na uwadze, że rząd Laosu nie podjął żadnych znaczących działań, by poprawić złą sytuację w zakresie praw człowieka, w tym traktowanie mniejszości, i nadal poważnie ogranicza wolność słowa, zrzeszania się i pokojowego zgromadzania się; mając na uwadze, że wciąż brak jest standardów rzetelnego procesu sądowego, w sądownictwie szerzy się korupcja i nadal utrzymuje się głęboko zakorzeniona bezkarność za łamanie praw człowieka;
F. mając na uwadze, że władze laotańskie nadal nękają i represjonują mniejszości religijne, a zwłaszcza chrześcijan; mając na uwadze liczne przypadki konfiskat mienia, podpaleń kościołów i domów, jak również pobić chrześcijan za obchodzenie Bożego Narodzenia i zmuszania do wyrzeczenia się wiary chrześcijańskiej;
G. mając na uwadze, że Laos podpisał Międzynarodową konwencję o ochronie wszystkich osób przed wymuszonym zaginięciem, lecz jej nie ratyfikował;
H. mając na uwadze brak pluralizmu mediów w Laosie, a także mając na uwadze, że istniejące media są ściśle kontrolowane przez państwo; mając na uwadze, że w listopadzie 2016 r. zmieniono ustawę medialną z 2008 r. i wprowadzono do niej dalsze ograniczenia, uniemożliwiające mediom krytykowanie polityki rządu i zmuszające dziennikarzy do przedkładania tekstów cenzorowi rządowemu przed ich opublikowaniem;
I. mając na uwadze, że w 2014 r. rząd Laosu wydał dekret zakazujący krytykowania rządu i rządzącej Laotańskiej Partii Ludowo-Rewolucyjnej (LPLR) w internecie;
1. stanowczo potępia skazanie na karę pozbawienia wolności Somphone Phimmasone’a, Soukane Chaithada i Lod Thammavong oraz domaga się ich natychmiastowego uwolnienia;
2. zauważa z zaniepokojeniem, że wyroki te wydłużają listę aresztowań i wymuszonych zaginięć działaczy i demonstrantów, którzy wyrazili krytyczne opinie w takich kwestiach jak spory o ziemię, zarzuty korupcji i nadużycia władzy;
3. ponownie wzywa rząd Laosu do zaprzestania prześladowań, arbitralnych aresztowań i zatrzymań obrońców praw człowieka, niezależnych dziennikarzy i działaczy społecznych oraz do poszanowania prawa do wolności wypowiedzi i stowarzyszania się oraz praw mniejszości; przypomina Laosowi o jego zobowiązaniach międzynarodowych wynikających z ratyfikowanych przez niego traktatów dotyczących praw człowieka;
4. wzywa rząd Laosu do poszanowania podjętych zobowiązań międzynarodowych oraz ochrony wolności wypowiedzi i pokojowego zgromadzania się, a ponadto do ratyfikowania Międzynarodowej konwencji o ochronie wszystkich osób przed wymuszonym zaginięciem, którą kraj ten podpisał w 2008 r.;
5. jest poważnie zaniepokojony powszechnymi naruszeniami praw człowieka, w tym wymuszonymi zaginięciami oraz brakiem rzetelnego procesu sądowego; apeluje do władz Laosu, by wywiązywały się z zobowiązań międzynarodowych w dziedzinie praw człowieka i ujawniły bezzwłocznie miejsce pobytu co najmniej 10 zaginionych osób, w tym Sombatha Somphone’a i Sompawna Khantisouka, oraz poinformowały o zarzutach postawionych uwięzionym działaczom i o przedstawionych przeciwko nim dowodach;
6. apeluje o przejrzyste, szczegółowe i bezstronne dochodzenia we wszystkich nierozstrzygniętych sprawach dotyczących wymuszonych zaginięć, o ujawnienie informacji na temat miejsca pobytu zaginionych oraz o ściganie sprawców;
7. potępia prześladowanie mniejszości religijnych, a w szczególności chrześcijan; wzywa rząd do natychmiastowego zaprzestania wszelkich działań wymierzonych przeciw chrześcijanom oraz do postawienia przed sądem osób odpowiedzialnych za podpalenia i pobicia;
8. apeluje do władz Laosu o zapewnienie wyspecjalizowanym agencjom ONZ i przedstawicielom organizacji humanitarnych nieograniczonego dostępu, aby mogli odwiedzać więźniów politycznych oraz wszystkie mniejszości etniczne i religijne w tym kraju;
9. wzywa rząd Laosu do podjęcia środków wspierających wielopartyjny system polityczny oraz do zagwarantowania prawa jednostek do kandydowania w wyborach bez zgody LPLR;
10. popiera wysiłki na rzecz poprawy łączności internetowej w Laosie; wzywa rząd Laosu, by stworzył warunki sprzyjające wolności wypowiedzi oraz by zaprzestał monitorowania i atakowania jednostek w internecie; w związku z tym apeluje do rządu o uchylenie represyjnych elementów ustawy z 2015 r. w sprawie zapobiegania i zwalczania cyberprzestępczości;
11. wzywa wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa do pilnego podniesienia sprawy Somphone Phimmasone’a, Lod Thammavong i Soukane Chaithada w rozmowach z rządem Laosu; wzywa delegaturę UE w Laosie do ścisłego monitorowania sytuacji w zakresie praw człowieka w tym kraju, a w szczególności do obecności przy wszelkich postępowaniach toczących się przeciwko S. Phimmasone’owi, L. Thammavong i S. Chaithadowi, oraz do dalszego poruszania w rozmowach z władzami Laosu przypadków osób więzionych i zaginionych;
12. wzywa ESDZ do priorytetowego traktowania tych kwestii w programach przyszłych spotkań Wspólnego Komitetu UE-Laotańska Republika Ludowo-Demokratyczna oraz w programie następnego szczytu w ramach procesu ASEM, który odbędzie się w 2018 r. w Brukseli;
13. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, rządowi i parlamentowi Laosu, sekretarzowi generalnemu ASEAN oraz Radzie Praw Człowieka ONZ.