Het Europees Parlement,

–  gezien de mededeling van de Commissie van 14 oktober 2015 getiteld "Handel voor iedereen – Naar een meer verantwoordelijk handels- en investeringsbeleid" (COM(2015)0497),

–  gezien de gezamenlijke verklaring van 29 oktober 2015 van de voorzitter van de Commissie, Jean-Claude Juncker, de voorzitter van de Europese Raad, Donald Tusk, en de eerste minister van Nieuw-Zeeland, John Key,

–  gezien de gezamenlijke verklaring van de EU en Nieuw-Zeeland over betrekkingen en samenwerking van 21 september 2007, en de op 5 oktober 2016 ondertekende partnerschapsovereenkomst tussen de EU en Nieuw-Zeeland op het gebied van betrekkingen en samenwerking (PARC),

–  gezien het op 14 september 2017 gepubliceerde handelspakket van de Commissie waarin de Commissie toezegde alle toekomstige onderhandelingsmandaten voor handelsovereenkomsten openbaar te maken,

–  gezien de op 3 juli 2017 ondertekende overeenkomst betreffende samenwerking en wederzijdse administratieve bijstand in douanezaken tussen de EU en Nieuw-Zeeland,

–  gezien andere bilaterale overeenkomsten tussen de EU en Nieuw-Zeeland, met name de overeenkomst inzake sanitaire maatregelen voor de handel in levende dieren en dierlijke producten en de overeenkomst inzake wederzijdse erkenning van overeenstemmingsbeoordeling,

–  gezien zijn eerdere resoluties, met name die van 25 februari 2016 over de opening van onderhandelingen over vrijhandelsovereenkomsten met Australië en Nieuw-Zeeland(1) en zijn wetgevingsresolutie van 12 september 2012 over het ontwerpbesluit van de Raad tot sluiting van de overeenkomst tussen de Europese Unie en Nieuw-Zeeland tot wijziging van de overeenkomst inzake wederzijdse erkenning(2),

–  gezien het communiqué naar aanleiding van de G20-vergadering van de staatshoofden en regeringsleiders in Brisbane van 15 en 16 november 2014,

–  gezien de gezamenlijke verklaring van 25 maart 2014 van de voorzitters Van Rompuy en Barroso en premier Key over het verdiepen van het partnerschap tussen Nieuw-Zeeland en de Europese Unie,

–  gezien Advies 2/15 van het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ-EU) van 16 mei 2017 over de bevoegdheid van de Unie om de vrijhandelsovereenkomst met Singapore te ondertekenen en te sluiten(3),

–  gezien de studie van de Commissie over de cumulatieve effecten van toekomstige handelsakkoorden op de EU-landbouw die de Commissie op 15 november 2016 heeft gepubliceerd,

–  gezien het ontwerpverslag van zijn Commissie internationale handel over een digitale handelsstrategie (2017/2065(INI)),

–  gezien artikel 207, lid 3, en artikel 218 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie,

–  gezien artikel 108, lid 3, van zijn Reglement,

–  gezien het verslag van de Commissie internationale handel en het advies van de Commissie landbouw en plattelandsontwikkeling (A8-0312/2017),

A.  overwegende dat de EU en Nieuw-Zeeland de handen ineenslaan bij het aanpakken van gemeenschappelijke uitdagingen op zeer uiteenlopende gebieden, en samenwerken binnen een aantal internationale fora, onder meer wat betreft beleidskwesties op multilateraal niveau;

B.  overwegende dat de EU in 2015 de op een na grootste handelspartner van Nieuw-Zeeland was (na Australië), en dat de handel in goederen tussen de EU en Nieuw-Zeeland in 2015 8,1 miljard EUR bedroeg en de handel in diensten 4,3 miljard EUR;

C.  overwegende dat de directe buitenlandse investeringen van de EU in Nieuw-Zeeland in 2015 bijna 10 miljard EUR bedroegen;

D.  overwegende dat Nieuw-Zeeland partij is bij de overeenkomst inzake overheidsopdrachten;

E.  overwegende dat de EU de onderhandelingen over een partnerschapsovereenkomst inzake betrekkingen en samenwerking tussen de EU en Nieuw-Zeeland (PARC) op 30 juli 2014 heeft afgerond;

F.  overwegende dat de Europese landbouwsector en bepaalde landbouwproducten, zoals rund- en schapenvlees, zuivelproducten, suiker – met inbegrip van bijzondere suikers – bijzonder gevoelig liggen in het kader van deze onderhandelingen;

G.  overwegende dat Nieuw-Zeeland wereldwijd de grootste exporteur van boter en de op een na grootste exporteur van melkpoeder is, en een belangrijke rol speelt op de wereldmarkt wat betreft de uitvoer van andere zuivelproducten en van rund-, kalfs- en schapenvlees;

H.  overwegende dat de EU en Nieuw-Zeeland plurilaterale onderhandelingen voeren om de handel in groene goederen (overeenkomst inzake milieugoederen) en de handel in diensten (overeenkomst betreffende de handel in diensten) verder te liberaliseren;

I.  overwegende dat de EU de bescherming van persoonsgegevens in Nieuw-Zeeland adequaat acht;

J.  overwegende dat Nieuw-Zeeland partij is bij de afgesloten onderhandelingen over een trans-Pacifisch partnerschap (TTP), waarvan de toekomst voorlopig onzeker is, en bij de lopende onderhandelingen over een regionaal alomvattend economisch partnerschap (RCEP) in Oost-Azië, waaraan ook de belangrijkste handelspartners van Nieuw-Zeeland deelnemen; overwegende dat Nieuw-Zeeland sinds 2008 over een vrijhandelsovereenkomst met China beschikt;

K.  overwegende dat Nieuw-Zeeland in het kader van het TPP belangrijke toezeggingen heeft gedaan om de instandhouding van bepaalde soorten op lange termijn te bevorderen en de illegale handel in in het wild levende dieren en plantensoorten aan te pakken door middel van aangescherpte instandhoudingsmaatregelen, en overwegende dat het ook vereisten heeft vastgesteld om toe te zien op de doeltreffende handhaving van milieubeschermingsmaatregelen en om nauwere regionale samenwerkingsverbanden aan te gaan; overwegende dat deze toezeggingen als ijkpunt moeten dienen voor de vrijhandelsovereenkomst tussen de EU en Nieuw-Zeeland;

L.  overwegende dat Nieuw-Zeeland tot de oudste en meest naaste partners van de EU behoort, gemeenschappelijke waarden deelt en zich ook toelegt op de bevordering van welvaart en veiligheid binnen een mondiaal, op regels gebaseerd systeem;

M.  overwegende dat Nieuw-Zeeland de belangrijkste internationale verdragen over mensenrechten, sociale en arbeidsrechten, en milieubescherming heeft geratificeerd en ten uitvoer heeft gelegd en de rechtsstaat ten volle eerbiedigt;

N.  overwegende dat Nieuw-Zeeland een van slechts zes WTO-landen is die nog geen preferentiële toegang hebben tot de EU-markt en daarover ook niet in onderhandeling zijn;

O.  overwegende dat er na de gezamenlijke verklaring van 29 oktober 2015 verkennende onderzoeken zijn opgezet naar de haalbaarheid en de gedeelde ambitie om onderhandelingen op te starten over een vrijhandelsovereenkomst tussen de EU en Nieuw-Zeeland; overwegende dat dit verkennende onderzoek is afgerond;

P.  overwegende dat het Parlement moet beslissen of het zijn goedkeuring hecht aan de mogelijke vrijhandelsovereenkomst tussen de EU en Nieuw-Zeeland;

De strategische, politieke en economische context

1.  onderstreept dat de verdieping van de betrekkingen tussen de EU en de regio Azië/Stille Oceaan een van de belangrijke manieren is om economische groei binnen Europa te bevorderen, en benadrukt dat dit tot uiting moet komen in het handelsbeleid van de EU; stelt dat Nieuw-Zeeland een essentiële rol speelt in deze strategie en dat het uitbreiden en verdiepen van de handelsbetrekkingen met Nieuw-Zeeland kan bijdragen aan dit doel;

2.  looft Nieuw-Zeeland voor zijn overtuigde en aanhoudende engagement met betrekking tot de multilaterale handelsagenda;

3.  is van oordeel dat het volledige potentieel van de bilaterale en regionale samenwerkingsstrategieën van de Unie enkel kan worden benut door handel te drijven op basis van regels en waarden en dat de sluiting van een kwalitatief hoogwaardige, ambitieuze, evenwichtige en billijke vrijhandelsovereenkomst met Nieuw-Zeeland, in een geest van wederkerigheid en wederzijdse voordelen en zonder daarbij afbreuk te doen aan de wens om op multilateraal niveau vooruitgang te boeken of aan de toepassing van reeds gesloten multi- en bilaterale overeenkomsten, een essentieel onderdeel van die strategieën vormt; is van mening dat nauwere bilaterale samenwerking een opstapje kan zijn voor verdere multi- en plurilaterale samenwerking;

4.  is van mening dat onderhandelingen over een moderne, diepe, ambitieuze, evenwichtige, billijke en uitgebreide vrijhandelsovereenkomst een geschikte manier vormen om de bilaterale partnerschappen te verdiepen en de nu al goede bilaterale handels- en investeringsbetrekkingen verder te versterken; is van mening dat deze onderhandelingen als voorbeeld kunnen dienen voor een nieuwe generatie van vrijhandelsovereenkomsten, en onderstreept het belang om de lat steeds hoger te leggen, en daarbij de inhoudelijke grenzen van een moderne vrijhandelsovereenkomst te verleggen, rekening houdend met de sterk ontwikkelde economie en het geavanceerde regelgevingskader van Nieuw-Zeeland;

5.  benadrukt dat de EU en Nieuw-Zeeland een voortrekkersrol spelen in het internationale beleid inzake ecologische duurzaamheid en in dit verband de kans hebben om te onderhandelen over en uitvoering te geven aan een zeer ambitieus hoofdstuk over duurzame ontwikkeling;

6.  waarschuwt voor het risico dat de landbouwbepalingen in de overeenkomst zeer onevenwichtig zijn in het nadeel van de EU en voor de verleiding om de landbouw te gebruiken als pasmunt voor een betere toegang tot de markt van Nieuw-Zeeland voor industriële goederen en diensten;

Het verkennend onderzoek

7.  stelt vast dat het verkennend onderzoek betreffende een vrijhandelsovereenkomst tussen de EU en Nieuw-Zeeland op 7 maart 2017 tot wederzijdse tevredenheid van de Commissie en de regering van Nieuw-Zeeland is afgesloten;

8.  is ingenomen met de tijdige conclusie en de publicatie van de effectbeoordeling van de Commissie, zodat er een uitvoerige evaluatie kan plaatsvinden van de mogelijke voor- en nadelen van intensievere handels- en investeringsbetrekkingen tussen de EU en Nieuw-Zeeland, in het belang van de bevolking en bedrijven in beide territoria, inclusief de ultraperifere regio's en de overzeese landen en gebieden, met bijzondere aandacht voor de sociale en ecologische gevolgen, zo ook voor de arbeidsmarkt van de EU, en zodat er kan worden ingespeeld op en rekening kan worden gehouden met het effect dat de brexit zou kunnen hebben op de handels- en investeringsstromen uit Nieuw-Zeeland naar de EU, vooral wat de voorbereiding van de onderhandelingen en de berekening van contingenten betreft;

Een onderhandelingsmandaat

9.  verzoekt de Raad de Commissie de volmacht te geven om op basis van de bevindingen van het verkennend onderzoek, de in deze resolutie genoemde aanbevelingen, de effectbeoordeling en duidelijke doelstellingen onderhandelingen aan te gaan voor een handels- en investeringsovereenkomst met Nieuw-Zeeland;

10.  verzoekt de Raad om de bevoegdheidsverdeling tussen de EU en haar lidstaten in zijn besluit over de vaststelling van de onderhandelingsrichtsnoeren ten volle te eerbiedigen, conform Advies 2/15 van het HvJ-EU van 16 mei 2017;

11.  verzoekt de Commissie en de Raad zo spoedig mogelijk een voorstel in te dienen over de algemene toekomstige vorm van handelsovereenkomsten, rekening houdend met Advies 2/15 van het HvJ-EU over de vrijhandelsovereenkomst tussen de EU en Singapore, en een duidelijk onderscheid aan te brengen tussen een handelsovereenkomst voor de liberalisering van directe buitenlandse investeringen, waarin het uitsluitend om zaken gaat die onder de exclusieve bevoegdheid van de EU vallen, en een tweede overeenkomst over onderwerpen waarover de bevoegdheden worden gedeeld met de lidstaten; benadrukt dat een dergelijk onderscheid gevolgen zou hebben voor het ratificatieproces in het Parlement en dat het niet bedoeld is om de nationale democratische processen te omzeilen, maar een kwestie is van democratische delegatie van verantwoordelijkheden op basis van de Europese verdragen; pleit ervoor dat het Parlement nauw wordt betrokken bij alle lopende en toekomstige onderhandelingen over vrijhandelsovereenkomsten in alle stadia van het proces;

12.  doet een beroep op de Commissie om bij het voorleggen van de definitieve overeenkomsten ter ondertekening en sluiting, en op de Raad om bij het nemen van een beslissing over de ondertekening en sluiting van deze overeenkomsten, terdege rekening te houden met de bevoegdheidsverdeling tussen de EU en haar lidstaten;

13.  verzoekt de Commissie zo transparant mogelijk te onderhandelen zonder daarbij de onderhandelingspositie van de Unie te ondermijnen, en ten minste evenveel transparantie en openbare raadpleging te garanderen als bij de onderhandelingen met de VS over het trans-Atlantisch partnerschap voor handel en investeringen via een constante dialoog met de sociale partners en het maatschappelijk middenveld, en de optimale werkwijzen die tijdens andere onderhandelingen zijn vastgesteld, volledig in acht te nemen; is verheugd met het initiatief van de Commissie om al haar aanbevelingen voor onderhandelingsrichtsnoeren met het oog op handelsovereenkomsten te publiceren, en beschouwt dit als een positief precedent; dringt er bij de Raad op aan dit voorbeeld te volgen en de onderhandelingsrichtsnoeren meteen te publiceren zodra deze zijn aangenomen;

14.  benadrukt dat een vrijhandelsovereenkomst moet leiden tot een betere markttoegang en betere handelsmogelijkheden ter plaatse, het scheppen van fatsoenlijke banen, gegarandeerde gendergelijkheid ten behoeve van de burgers aan beide zijden, de bevordering van duurzame ontwikkeling, handhaving van de EU-normen, bescherming van diensten van algemeen belang, eerbiediging van de democratische procedures en stimulering van de exportmogelijkheden van de EU;

15.  onderstreept dat in een ambitieuze overeenkomst op zinvolle wijze moet worden ingegaan op investeringen, handel in goederen en diensten (voortbordurend op de recente aanbevelingen van het Europees Parlement betreffende het behoud van beleidsruimte en kwetsbare sectoren), douane- en handelsfacilitering, digitalisatie, e-handel en gegevensbescherming, technologisch onderzoek en ondersteuning van innovatie, openbare aanbestedingen, energie, overheidsbedrijven, concurrentie, duurzame ontwikkeling, regelgevende kwesties zoals hoogwaardige sanitaire en fytosanitaire normen en andere normen voor landbouwproducten en levensmiddelen, zonder de strenge EU-normen af te zwakken, stevige en afdwingbare toezeggingen op het gebied van arbeids- en milieunormen, en de bestrijding van belastingontwijking en corruptie, maar wel binnen het toepassingsgebied van de exclusieve bevoegdheden van de Unie, en door vooral stil te staan bij de behoeften van micro-ondernemingen en kmo's;

16.  verzoekt de Raad de verplichtingen van de andere partij jegens inheemse volkeren uitdrukkelijk te erkennen;

17.  onderstreept dat de EU wereldleider is op het gebied van de bevordering van dierenwelzijnsbeleid en dat, aangezien de vrijhandelsovereenkomst tussen de EU en Nieuw-Zeeland gevolgen zal hebben voor miljoenen landbouwhuisdieren, de Commissie ervoor moet zorgen dat de partijen ferme toezeggingen doen om het welzijn en de bescherming van landbouwhuisdieren te verbeteren;

18.  benadrukt dat de illegale handel in wilde dieren en planten ernstige ecologische, economische en sociale gevolgen heeft en dat een ambitieuze overeenkomst het behoud van alle in het wild levende dier- en plantensoorten en hun habitats moet bevorderen en de illegale vangst van, handel in en overlading van wilde dieren en planten krachtig moet bestrijden;

19.  benadrukt dat een gebrekkig visserijbeheer en illegale, ongemelde en ongereglementeerde (IOO) visserij aanzienlijke negatieve gevolgen kunnen hebben voor de handel, de ontwikkeling en het milieu, en dat de partijen zinvolle verbintenissen moeten aangaan om haaien, roggen, schildpadden en zeezoogdieren te beschermen en overbevissing, overcapaciteit en IOO-visserij te voorkomen;

20.  beklemtoont dat de volgende aspecten in de onderhandelingsrichtsnoeren moeten worden opgenomen opdat een vrijhandelsovereenkomst werkelijk gunstig kan zijn voor de economie van de EU:

21.  verzoekt de Commissie, als wezenlijk onderdeel van een evenwichtige overeenkomst, bescherming te bieden bij de etikettering, traceerbaarheid en werkelijke oorsprong van landbouwproducten om te voorkomen dat de consument een onjuist of misleidend beeld krijgt;

22.  benadrukt het verschil in omvang tussen de Europese interne markt en de Nieuw-Zeelandse markt, waarmee rekening moet worden gehouden in het geval van een vrijhandelsovereenkomst tussen beide partijen;

De rol van het Parlement

23.  benadrukt dat op grond van Advies 2/15 van het HvJ-EU inzake de vrijhandelsovereenkomst tussen de EU en Singapore de rol van het Parlement in elk stadium van de onderhandelingen moet worden versterkt, van de vaststelling van het mandaat tot de definitieve sluiting van de overeenkomst; ziet uit naar de opening van de onderhandelingen met Nieuw-Zeeland, wenst deze nauwgezet te volgen en een bijdrage te leveren aan het welslagen ervan; herinnert de Commissie aan haar verplichting om het Parlement gedurende alle stadia van de onderhandelingen (zowel voorafgaand aan als na afloop van de onderhandelingsrondes) onverwijld en volledig op de hoogte te houden; verplicht zich ertoe om de wet- en regelgevende kwesties te onderzoeken die mogelijk aan de orde komen in het kader van de onderhandelingen en de toekomstige overeenkomst, onverminderd zijn prerogatieven als medewetgever; wijst nogmaals op zijn fundamentele verantwoordelijkheid om de burgers van de EU te vertegenwoordigen, en ziet ernaar uit om gedurende het onderhandelingsproces inclusieve en open discussies te bevorderen;

24.  wijst erop dat het Parlement uit hoofde van het VWEU verzocht zal worden zijn goedkeuring te hechten aan de toekomstige overeenkomst, en dat derhalve in alle stadia terdege rekening moet worden gehouden met zijn standpunten; roept de Commissie en de Raad op het Parlement om goedkeuring van de overeenkomst te verzoeken alvorens deze toe te passen, en deze praktijk ook deel te laten uitmaken van de interinstitutionele overeenkomst;

25.  wijst erop dat het Parlement zal toezien op de uitvoering van de toekomstige overeenkomst;

o
o   o

26.  verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, de regeringen en parlementen van de lidstaten, alsmede de regering en het parlement van Nieuw-Zeeland.

(1) Aangenomen teksten, P8_TA(2016)0064. (2) PB C 353 E van 3.12.2013, blz. 210. (3) ECLI:EU:C:2017:376.