Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 6 lipca 2017 r. w sprawie sprawozdania Komisji za rok 2016 dotyczącego Turcji (2016/2308(INI))

P8_TA(2017)0306 A8-0234/2017

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wcześniejsze rezolucje, w szczególności z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie stosunków UE–Turcja(1) i z dnia 27 października 2016 r. w sprawie sytuacji dziennikarzy w Turcji(2),

–  uwzględniając rezolucję z dnia 13 listopada 2014 r. w sprawie działań Turcji powodujących napięcia w wyłącznej strefie ekonomicznej Cypru(3) oraz rezolucję z dnia 15 kwietnia 2015 r. w sprawie setnej rocznicy ludobójstwa Ormian(4),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 9 listopada 2016 r. dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie polityki rozszerzenia UE (COM(2016)0715) oraz sprawozdanie za 2016 r. dotyczące Turcji (SWD(2016)0366),

–  uwzględniając konkluzje prezydencji z dnia 13 grudnia 2016 r. oraz wcześniejsze stosowne konkluzje Rady i Rady Europejskiej,

–  uwzględniając ramy negocjacyjne przyjęte dla Turcji w dniu 3 października 2005 r., w szczególności pkt 5 zasad negocjacji,

–  uwzględniając decyzję Rady 2008/157/WE z dnia 18 lutego 2008 r. w sprawie zasad, priorytetów i warunków zawartych w partnerstwie dla członkostwa zawartym z Republiką Turcji(5) („partnerstwo dla członkostwa”), jak również wcześniejsze decyzje Rady w sprawie partnerstwa dla członkostwa z lat z 2001, 2003 i 2006,

–  uwzględniając wspólne oświadczenie wydane po szczycie UE–Turcja w dniu 29 listopada 2015 r. oraz plan działania UE–Turcja,

–  uwzględniając deklarację Wspólnoty Europejskiej i jej państw członkowskich z dnia 21 września 2005 r., która stanowi, że uznanie wszystkich państw członkowskich jest niezbędnym elementem negocjacji, oraz konieczność pełnego i skutecznego wdrożenia przez Turcję protokołu dodatkowego do porozumienia z Ankary dotyczącego wszystkich państw członkowskich poprzez usunięcie wszystkich przeszkód w swobodnym przepływie towarów bez uprzedzeń i dyskryminacji,

–  uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 46 europejskiej konwencji praw człowieka, który stanowi, że umawiające się strony zobowiązują się do przestrzegania i stosowania ostatecznych wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka we wszystkich sprawach, w których są stronami,

–  uwzględniając opinie Komisji Weneckiej Rady Europy, a w szczególności z dnia 10–11 marca 2017 r. w sprawie zmian w konstytucji, które mają zostać poddane krajowemu referendum, w sprawie działań przewidzianych w ostatnich nadzwyczajnych dekretach z mocą ustawy w odniesieniu do wolności mediów oraz obowiązków, kompetencji i funkcjonowania sędziów pokoju w sprawach karnych, z dnia 9–10 grudnia 2016 r. w sprawie nadzwyczajnych dekretów z mocą ustawy nr 667–676 przyjętych po nieudanej próbie zamachu stanu w dniu 15 lipca 2016 r. oraz z dnia 14–15 października 2016 r. w sprawie zawieszenia art. 83 ust. 2 konstytucji (nienaruszalność parlamentarna),

–  uwzględniając oświadczenie Komisarza Praw Człowieka Rady Europy z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie działań podjętych w okresie obowiązywania stanu wyjątkowego w Turcji,

–  uwzględniając oświadczenie UE–Turcja z dnia 18 marca 2016 r.,

–  uwzględniając komunikat Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 2 marca 2017 r. dotyczący pierwszego sprawozdania rocznego w sprawie Instrumentu Pomocy dla Uchodźców w Turcji (COM(2017)0130) oraz piąte sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej i Rady z dnia 2 marca 2017 r. z postępów w zakresie realizacji postanowień oświadczenia UE–Turcja (COM(2017)0204),

–  uwzględniając fakt, że Turcja zobowiązała się do przestrzegania kryteriów kopenhaskich, do realizacji odpowiednich i skutecznych reform, do dobrosąsiedzkich stosunków i stopniowego dostosowania do UE oraz uwzględniając fakt, że należało postrzegać te dążenia jako okazję dla Turcji, by wzmocnić się instytucjonalnie oraz kontynuować proces demokratyzacji i modernizacji kraju,

–  uwzględniając zalecenie Komisji z dnia 21 grudnia 2016 r. dotyczące decyzji Rady upoważniającej do otwarcia negocjacji z Turcją na temat porozumienia w sprawie rozszerzenia zakresu dwustronnych stosunków preferencyjnych w obszarze wymiany handlowej oraz modernizacji unii celnej,

–  uwzględniając fakt, że poszanowanie rządów prawa, w tym w szczególności rozdziału władz, demokracji, wolności słowa i środków przekazu, praw człowieka, praw mniejszości i wolności wyznania, wolności zrzeszania się i prawa do pokojowego protestu leży u podstaw procesu negocjacji zgodnie z kryteriami kopenhaskimi dotyczącymi członkostwa w Unii Europejskiej,

–  uwzględniając fakt, że w światowym rankingu wolności prasy opublikowanym w dniu 26 kwietnia 2017 r. Turcja znalazła się na 155. miejscu – najniższym z dotychczasowych – i została uznana za jeden z krajów, w których dziennikarze są celem największej liczby gróźb, fizycznych ataków i nękania przez wymiar sprawiedliwości, w tym zatrzymań i wyroków pozbawienia wolności,

–  uwzględniając fakt, że w listopadzie 2016 r. Parlament wezwał Komisję i państwa członkowskie do tymczasowego zawieszenia toczących się negocjacji akcesyjnych z Turcją i zobowiązał się do poddania swojego stanowiska ponownej ocenie po zniesieniu niewspółmiernych środków podjętych w ramach stanu wyjątkowego w Turcji; ocena ta będzie oparta na ustaleniu, czy w całym kraju przywrócono rządy prawa i poszanowanie praw człowieka,

–  uwzględniając kryzys w Syrii, starania podejmowane na rzecz zawieszenia broni i pokojowego rozstrzygnięcia, a także spoczywające na Turcji obowiązki w zakresie wzmocnienia stabilności i promowania stosunków dobrosąsiedzkich przez wzmożenie starań ukierunkowanych na rozstrzygnięcie nierozwiązanych kwestii w stosunkach dwustronnych, sporów i konfliktów z sąsiednimi krajami dotyczących granic lądowych i morskich oraz przestrzeni powietrznej, zgodnie z porozumieniami międzynarodowymi, w tym Konwencją Narodów Zjednoczonych o prawie morza, a także Kartą Narodów Zjednoczonych,

–  uwzględniając zaangażowanie Rosji w Syrii, w tym wsparcie użycia broni chemicznej przez wojsko syryjskie, dodatkowo destabilizujące kraj i zwiększające liczbę uchodźców szukających schronienia w Turcji i UE,

–  uwzględniając stan bezpieczeństwa w Turcji, który uległ pogorszeniu zarówno w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego, jak i zewnętrznego, a także przeprowadzone w kraju ataki terrorystyczne,

–  uwzględniając fakt, że zgodnie z danymi Biura Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR) Turcja przyjęła największą na świecie populację uchodźców, która liczy prawie 3 miliony zarejestrowanych uchodźców z Syrii, Iraku i Afganistanu,

–  uwzględniając sytuację gospodarczo-finansową Turcji, wynikającą po części z ostatniej fali zamachów oraz braku stabilności politycznej, ale również będącą skutkiem głębszych problemów gospodarczych,

–  uwzględniając sprawozdanie Biura Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka (OHCHR) z lutego 2017 r. pt. „The human rights situation in South-East Turkey” [Przestrzeganie praw człowieka w południowo-wschodniej Turcji],

–  uwzględniając fakt, że Turcja traktuje z niezwykłą gościnnością dużą liczbę uchodźców przebywających w tym kraju,

–  uwzględniając „Oświadczenie o wstępnych ustaleniach i wnioski” międzynarodowej misji obserwacyjnej do spraw referendum z dnia 17 kwietnia 2017 r.,

–  uwzględniając rezolucję 2156 Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy z dnia 25 kwietnia 2017 r. „Funkcjonowanie instytucji demokratycznych w Turcji”, której konsekwencją jest wznowienie procedury monitorowania,

–  uwzględniając art. 52 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A8-0234/2017),

A.   uwzględniając fakt, że miliony Turków i osób pochodzenia tureckiego od dziesięcioleci mieszkają w państwach członkowskich i przyczyniają się do ich dobrobytu,

Wprowadzenie

1.  podkreśla, że rok 2016 był dla ludności Turcji trudnym rokiem ze względu na trwającą wojnę w Syrii, dużą liczbę uchodźców, konflikt na południowym wschodzie, szereg poważnych ataków terrorystycznych i brutalną próbę zamachu stanu, podczas której zginęło 248 osób; ponownie zdecydowanie potępia próbę zamachu stanu w dniu 15 lipca 2016 r. i wyraża solidarność z narodem tureckim; uznaje prawo rządu Turcji do podjęcia działania mającego na celu postawienie sprawców przed sądem, a także odpowiedzialność rządu w tym zakresie, przy zagwarantowaniu poszanowania zasad praworządności i prawa do rzetelnego procesu sądowego;

2.  podkreśla jednak, że działania podjęte w okresie obowiązywania stanu wyjątkowego wywierają rozległy, niewspółmierny i długotrwały negatywny wpływ na bardzo wielu obywateli, a także na ochronę podstawowych wolności w kraju; potępia grupowe zwolnienia z pracy urzędników służby cywilnej i policjantów, masową likwidację mediów, aresztowania dziennikarzy, przedstawicieli środowiska akademickiego, sędziów, obrońców praw człowieka, urzędników pochodzących z wyboru i mianowanych, członków służb bezpieczeństwa i zwykłych obywateli, a także konfiskatę ich mienia, aktywów i zatrzymanie paszportów, zamknięcie wielu szkół i uczelni oraz narzucenie zakazu podróżowania tysiącom obywateli tureckich na podstawie nadzwyczajnych dekretów z mocą ustawy, bez wydawania decyzji w indywidualnych sprawach i bez możliwości wystarczająco szybkiej kontroli sądowej; wyraża obawy z powodu konfiskaty, a w niektórych przypadkach nacjonalizacji, prywatnych przedsiębiorstw i firm; apeluje o natychmiastowe i bezwarunkowe uwolnienie wszystkich więźniów, którzy są przetrzymywani mimo braku dowodów na współudział w popełnieniu przestępstwa; ubolewa w tym kontekście, że poważnie narusza się uprawnienia ustawodawcze parlamentu;

3.  podkreśla strategiczne znaczenie dobrych stosunków między UE a Turcją oraz wysoką wartość dodaną współpracy w podejmowaniu wyzwań, jakie stoją przed każdą ze stron; przyznaje, że od czasu otwarcia negocjacji akcesyjnych w 2004 r. zarówno w Turcji, jak i w UE miały miejsce wewnętrzne procesy transformacji; wyraża ubolewanie, że instrumenty akcesyjne nie zostały wykorzystane w możliwie najpełniejszym zakresie, oraz że nastąpiła regresja w dziedzinie praworządności i praw człowieka, które leżą u podstaw kryteriów kopenhaskich, oraz że w miarę upływu czasu poparcie opinii publicznej dla pełnej integracji Turcji w UE zmniejszyło się po obu stronach; podtrzymuje zobowiązanie do współpracy i utrzymania konstruktywnego i otwartego dialogu z rządem Turcji, aby sprostać wspólnym wyzwaniom oraz realizować wspólne priorytety, takie jak stabilność regionu, sytuacja w Syrii, migracja i bezpieczeństwo;

4.  odnotowuje wynik referendum, które odbyło się w dniu 16 kwietnia 2017 r. w okresie obowiązywania stanu wyjątkowego i w okolicznościach uniemożliwiających demokratyczną kampanię oraz świadomy wybór, ponieważ obie strony biorące udział w kampanii nie miały wyrównanych szans i ponieważ prawa przeciwników reformy konstytucyjnej były naruszane; jest poważnie zaniepokojony doniesieniami o nieprawidłowościach i zakrojonych na szeroką skalę oszustwach wyborczych zidentyfikowanych w ustaleniach misji obserwacji wyborów zorganizowanej przez Organizację Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie / Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka (OBWE/ODIHR), opublikowanych w dniu 17 kwietnia 2017 r., i które to doniesienia budzą poważne wątpliwości co do ważności i legalności wyników; popiera niezależne dochodzenie w sprawie wszystkich zarzutów dotyczących nieprawidłowości wyszczególnionych w oświadczeniu OBWE/ODIHR; odnotowuje decyzję Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy o wznowieniu procedury monitorowania w odniesieniu do Turcji;

5.  zaznacza, że Turcja jako członek Rady Europy musi wywiązywać się ze swoich zobowiązań; wzywa Turcję do przestrzegania jej zobowiązań jako członka Rady Europy oraz do wdrożenia zmian i reform w dziedzinie konstytucji i wymiaru sprawiedliwości we współpracy z Komisją Wenecką, a także w zgodzie z jej kryteriami;

6.  stanowczo potępia wielokrotnie zadeklarowane przez prezydenta Turcji i wielu innych polityków poparcie dla przywrócenia kary śmierci; podkreśla, że jednoznaczne odrzucenie kary śmierci jest zasadniczym warunkiem członkostwa w UE oraz podkreśla, że przywrócenie kary śmierci stanowiłoby naruszenie międzynarodowych zobowiązań Turcji i zakwestionowałoby członkostwo Turcji w Radzie Europy oraz doprowadziło do natychmiastowego zakończenia rozmów akcesyjnych z UE i pomocy przedakcesyjnej; podkreśla, że w przypadku zorganizowania w Turcji referendum w sprawie wprowadzenia kary śmierci państwa członkowskie mają prawo do odmowy udzielenia zgody na zorganizowanie głosowania na ich terytorium;

7.  przypomina o swym stanowisku z listopada 2016 r. o zawieszeniu negocjacji akcesyjnych z Turcją;

8.  wzywa Komisję i państwa członkowskie – zgodnie z ramami negocjacyjnymi – do natychmiastowego formalnego zawieszenia rozmów akcesyjnych z Turcją, jeżeli pakiet konstytucyjny zostanie wdrożony bez zmian; podkreśla, uwzględniając uwagi Komisji Weneckiej dotyczące reformy konstytucyjnej, że proponowane zmiany w konstytucji charakteryzuje brak poszanowania dla podstawowych zasad rozdziału władz, nie zapewniają one wystarczających mechanizmów kontroli i równowagi i nie są zgodne z kryteriami kopenhaskimi; zwraca się do Komisji, państw członkowskich i Turcji o przeprowadzenie otwartej i uczciwej dyskusji na temat zagadnień będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, w odniesieniu do których możliwa jest zintensyfikowana współpraca; podkreśla, że stosunki polityczne między UE i Turcją powinny się opierać na warunkach dotyczących poszanowania demokracji, praworządności i praw podstawowych;

Prawa człowieka i podstawowe wolności

9.  zauważa z ubolewaniem, że celem niewspółmiernych działań podjętych po ogłoszeniu stanu wyjątkowego, takich jak areszty, zwolnienia, zatrzymania i konfiskaty mienia, były nie tylko tysiące osób rzekomo będących członkami/zwolennikami ruchu Gülena, ale ogólnie dysydenci, a w szczególności opozycyjne partie polityczne; nadal oczekuje na przekonujące dowody w odniesieniu do sprawców nieudanego zamachu stanu; zdecydowanie potępia uwięzienie 11 posłów należących do Ludowej Partii Demokratycznej (HDP), w tym jej współprzewodniczących Figen Yuksekdag i Selahattina Demirtasa, oraz jednego posła z Republikańskiej Partii Ludowej (CHP) i 85 kurdyjskich burmistrzów; apeluje do rządu Turcji o niezwłoczne zniesienie stanu wyjątkowego; ostrzega przed nadużywaniem środków antyterrorystycznych do sankcjonowania ograniczania praw człowieka; wzywa Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC) do natychmiastowego przyjęcia pierwszych precedensowych spraw i zakończenia pierwszych postępowań w najkrótszym możliwym terminie, ponieważ wydaje się, że brak skutecznych krajowych środków odwoławczych;

10.  wzywa władze tureckie do przeprowadzenia szczegółowego dochodzenia w sprawie zarzutów poważnego znęcania się nad więźniami, które zgłosiło kilka organizacji broniących praw człowieka, oraz wzywa do pociągnięcia do odpowiedzialności i ukarania winnych łamania praw człowieka; jest głęboko zaniepokojony warunkami, w jakich przebywają zatrzymani; domaga się niezwłocznej publikacji ostatnich sprawozdań Komitetu Rady Europy do spraw Zapobiegania Torturom oraz Nieludzkiemu lub Poniżającemu Traktowaniu albo Karaniu i wzywa władze tureckie do umożliwienia krajowym i międzynarodowym obserwatorom monitorowania ośrodków przetrzymywania;

11.  wzywa rząd Turcji do zapewnienia wszystkim osobom objętym ograniczeniami właściwych i skutecznych środków zaradczych oraz kontroli sądowej zgodnie z zasadami państwa prawa; podkreśla, że domniemanie niewinności to podstawowa zasada w każdym państwie konstytucyjnym; zauważa, że w związku z trwającym stanem wyjątkowym aresztowanym obywatelom nie przysługuje prawo do pomocy prawnej w ciągu pierwszych pięciu dni zatrzymania, i ubolewa nad poważnymi ograniczeniami nałożonymi na dostęp aresztowanych do adwokata; podkreśla, że od lipca 2016 r. ponad 100 tys. skarg wpłynęło do Trybunału Konstytucyjnego Turcji, który oświadczył, że nie jest właściwy do rozstrzygania w sprawach regulowanych nadzwyczajnymi dekretami; wzywa Turcję do pilnej zmiany praktyk komisji śledczej ds. stanu wyjątkowego tak, by stała się odporną, niezależną i w pełni upoważnioną komisją zdolną do indywidualnego rozpatrzenia każdej sprawy, skutecznego przepracowania ogromnej liczby wniosków, które otrzyma, oraz zagwarantowania, że kontrola sądowa nie będzie bezpodstawnie opóźniana;

12.  zdecydowanie potępia poważny regres pod względem wolności słowa i przypadki naruszenia wolności słowa oraz poważne naruszenia wolności mediów, w tym nieproporcjonalne zakazy działania stron internetowych mediów i mediów społecznościowych; z zaniepokojeniem odnotowuje zamknięcie około 170 mediów – w tym prawie wszystkich ośrodków posługujących się językiem kurdyjskim – oraz uwięzienie ponad 150 dziennikarzy; podkreśla, że decyzja Turcji o zablokowaniu dostępu do Wikipedii jest poważnym atakiem na wolność informacji; odnotowuje pogarszającą się pozycję Turcji w ogłaszanym przez Reporterów bez Granic rankingu wolności prasy, w którym zajmuje ona obecnie 155. miejsce na 180 krajów; przypomina, że wolna i pluralistyczna prasa, w tym wolny i otwarty internet, stanowi zasadniczy element każdej demokracji, i apeluje do rządu Turcji o niezwłoczne uwolnienie wszystkich bezprawnie aresztowanych dziennikarzy; wzywa rząd Turcji do umożliwienia byłemu posłowi do Parlamentu Europejskiego i przewodniczącemu wspólnej komisji parlamentarnej Joostowi Lagendijkowi powrotu do rodziny w Turcji;

13.  wyraża poważne obawy z powodu stale pogarszającej się sytuacji w południowo-wschodniej Turcji, zwłaszcza na obszarach, na których wprowadzono godzinę policyjną, stosowano przemoc i wymierzano zbiorowe kary, gdzie prawdopodobnie około 2 000 osób zostało zabitych w ramach operacji bezpieczeństwa, a szacowana liczba osób wysiedlonych w okresie od lipca 2015 r. do grudnia 2016 r. wynosi pół miliona; zauważa, że lokalni prokuratorzy konsekwentnie odmawiali wszczynania dochodzeń w sprawach dotyczących zgłoszonych zabójstw, a niezależnym obserwatorom odmówiono wstępu do tej strefy; przypomina o odpowiedzialności rządu tureckiego za ochronę wszystkich obywateli, bez względu na to, z jakiej kultury czy religii się wywodzą; ubolewa nad powszechnie stosowanymi wywłaszczeniami – w tym w odniesieniu do majątku należącego do gmin, a także majątku kościelnego – stanowiącymi naruszenie praw mniejszości religijnych; jest przekonany, że tylko sprawiedliwe polityczne rozstrzygnięcie kwestii kurdyjskiej może przynieść trwałą stabilność i dobrobyt zarówno w regionie, jak i w całej Turcji, i w związku z tym wzywa obie strony do wznowienia negocjacji; zauważa, że wiele przepisów, w tym ustawa nr 6722 w sprawie prawnej ochrony sił bezpieczeństwa zwalczających terroryzm, przyjęta w 2016 r., przyczyniło się do stworzenia atmosfery „systemowej bezkarności” dla sił bezpieczeństwa;

14.  wyraża ubolewanie z powodu decyzji tureckiego parlamentu o niezgodnym z konstytucją uchyleniu immunitetu dużej liczbie posłów, w tym 55 z 59 posłów Ludowej Partii Demokratycznej, co umożliwiło aresztowanie polityków opozycji i poważnie nadszarpnęło reputację parlamentu jako instytucji demokratycznej; podkreśla, że Wielkie Zgromadzenie Narodowe Turcji powinno być centralną instytucją demokracji tureckiej i jednakowo reprezentować wszystkich obywateli; wyraża ubolewanie w związku z wysokim progiem wyborczym;

15.  wyraża zaniepokojenie faktem, że sędziowie i prokuratorzy są stale poddawani silnemu naciskowi politycznemu, a aż 4000, tj. blisko jedna czwarta wszystkich sędziów i prokuratorów, zostało zwolnionych ze stanowisk lub aresztowanych, zaś ich majątki skonfiskowano; wzywa Turcję do przywrócenia i wdrożenia wszystkich gwarancji prawnych w celu zapewnienia pełnego poszanowania niezależności sądownictwa, w tym zmiany przepisów dotyczących Najwyższej Rady Sędziów i Prokuratorów (HSYK), aby ograniczyć wpływ władzy wykonawczej na tę Radę; jest szczególne zaniepokojony faktem, że wydaje się, iż instytucja „sędziów pokoju w sprawach karnych”, ustanowiona przez ówczesny rząd w czerwcu 2014 r., została przekształcona w instrument prześladowań mający na celu zdławienie opozycji, a także kontrolowanie informacji dostępnych ogółowi społeczeństwa;

16.  wyraża poważne zaniepokojenie brakiem poszanowania wolności religii, a także dyskryminacją mniejszości religijnych, w tym chrześcijan i alewitów, oraz przemocą na tle religijnym, objawiającą się atakami werbalnymi i fizycznymi, stygmatyzacją i presją społeczną w szkołach, a także problemami związanymi z legalnym ustanawianiem miejsc kultu religijnego; wzywa władze tureckie do promowania pozytywnych i skutecznych reform w dziedzinie wolności myśli, sumienia i wyznania przez umożliwienie wspólnotom wyznaniowym uzyskiwania osobowości prawnej, zezwolenie organizacjom charytatywnym na wybieranie swoich organów zarządczych, eliminowanie wszelkich ograniczeń w kształceniu, mianowaniu i sukcesji kleru, dostosowanie się do odnośnych orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i zaleceń Komisji Weneckiej oraz likwidację wszelkich form dyskryminacji lub barier na tle religijnym; wzywa Turcję do poszanowania odrębnego charakteru i wagi Patriarchatu Ekumenicznego oraz uznania jego osobowości prawnej; podkreśla potrzebę ponownego otwarcia seminarium na wyspie Chalki oraz usunięcia wszelkich przeszkód w jego prawidłowym funkcjonowaniu; jest zaniepokojony niedawnym zajęciem kościołów w prowincji Diyarbakir; wzywa rząd turecki do zwrócenia tych kościołów ich prawowitym właścicielom; wzywa władze tureckie do zdecydowanego zwalczania wszystkich przejawów antysemityzmu w społeczeństwie;

17.  wzywa Turcję do ochrony praw grup szczególnie wrażliwych i osób należących do mniejszości; wyraża ubolewanie, że już po raz trzeci z kolei zakazano osobom LGBTI zorganizowania dorocznego marszu w Ankarze i Stambuleoraz że osoby te musiały znosić represje i przemoc policyjną; jest poważnie zaniepokojony przypadkami przemocy ze względu na płeć, dyskryminacji, mowy nienawiści skierowanej przeciwko mniejszościom, przestępstw z nienawiści i pogwałcenia praw człowieka w przypadku osób LGBTI; wzywa Turcję do podjęcia odpowiednich działań zapobiegających mowie nienawiści lub przestępstwom z nienawiści bądź przeciwko mniejszościom, i karzącym takie czyny; wzywa Turcję do zharmonizowania przepisów krajowych z konwencją stambulską Rady Europy ratyfikowaną przez Turcję w 2014 r.; z zadowoleniem przyjmuje krajową strategię i plan działania rządu na rzecz Romów i apeluje do rządu tureckiego o rozpoczęcie wdrażania tej strategii oraz o ustanowienie mechanizmu monitorowania i oceny; zachęca władze do zwalczania głównych przeszkód na drodze do włączenia społecznego Romów; wzywa Turcję do zapewnienia pełnej równości wszystkim obywatelom oraz do rozwiązania problemów, z jakimi zmagają się członkowie mniejszości, w szczególności w odniesieniu do edukacji i praw własności; zwraca uwagę, że zgodnie z kryteriami kopenhaskimi mniejszości powinny mieć także prawo do edukacji w języku ojczystym w szkołach publicznych; przypomina znaczenie wdrożenia rezolucji Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy w sprawie wysp Imroz i Bozca i wzywa władze tureckie do wspierania repatriacji rodzin należących do mniejszości, które pragną powrócić na wyspę; z zadowoleniem przyjmuje otwarcie szkoły dla mniejszości greckiej na wyspie Imroz, co jest pozytywnym krokiem;

18.  wzywa rząd Turcji do poszanowania i pełnego wdrożenia przyjętych zobowiązań prawnych w odniesieniu do ochrony dziedzictwa kulturowego oraz, w szczególności, do przeprowadzenia w dobrej wierze wspólnej inwentaryzacji greckiego, ormiańskiego, asyryjskiego i innego dziedzictwa kulturowego zniszczonego lub zrujnowanego w ubiegłym wieku; apeluje do Turcji o ratyfikowanie Konwencji UNESCO z 2005 r. w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego; wzywa Turcję do współpracy z odpowiednimi organizacjami międzynarodowymi, w szczególności z Radą Europy, w zakresie zapobiegania i przeciwdziałania nielegalnemu handlowi dziedzictwem kulturowym i jego celowemu niszczeniu;

19.  z zadowoleniem przyjmuje działania poszczególnych państw członkowskich, które przyspieszają procedury azylowe dla tureckich obywateli prześladowanych na mocy nadzwyczajnych dekretów;

Stosunki UE–Turcja

20.  wzywa do zacieśnienia stosunków UE–Turcja w kluczowych obszarach o wspólnym znaczeniu, takich jak zwalczanie terroryzmu, migracja, energia, gospodarka i handel, oraz powtarza, że dialog i współpraca na wysokim szczeblu powinny być utrwalane i promowane; jest przekonany, że współpraca między UE a Turcją w tych obszarach stanowi inwestycję w stabilność i dobrobyt zarówno Turcji, jak i UE, pod warunkiem że jest oparta na pełnym poszanowaniu przez wszystkie strony zobowiązań w zakresie praw podstawowych i podstawowych wolności; uważa, że współpraca między członkami społeczeństwa obywatelskiego ma kluczowe znaczenie oraz wzywa do zintensyfikowania tych kontaktów;

21.  wzywa Turcję do dalszego zbliżania swojej polityki zagranicznej do polityki zagranicznej UE; wzywa do ściślejszej współpracy i koordynacji wyzwań w polityce zagranicznej między UE a Turcją; jest zdania, że należy w poszczególnych przypadkach zapraszać ministra spraw zagranicznych Turcji do udziału w posiedzeniach Rady do Spraw Zagranicznych; zaleca Radzie, by pilnie wystosowała do rządu Turcji zaproszenie na spotkanie na szczycie w celu omówienia stosunków UE–Turcja;

22.  uważa, że zacieśnienie stosunków handlowych może przynieść konkretne korzyści obywatelom Turcji i UE, i z tego względu – zważywszy na aktualne zakłócenia w funkcjonowaniu unii celnej – popiera wniosek Komisji dotyczący rozpoczęcia negocjacji w sprawie poszerzenia unii celnej; przypomina, że UE jest głównym partnerem handlowym Turcji oraz że dwie trzecie bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) w Turcji pochodzi z państw członkowskich UE; podkreśla również znaczenie gospodarcze, jakie Turcja ma dla UE jako rynek wzrostu; uważa uczestnictwo partnerów społecznych w negocjacjach za kluczowe; zwraca się do Komisji, aby w zmodernizowanej unii celnej między Turcją i UE zawarto klauzulę dotyczącą praw człowieka i podstawowych wolności, która uczyni prawa człowieka i podstawowe wolności zasadniczym warunkiem; przypomina, że unia celna może wykorzystać pełnię swego potencjału jedynie wtedy, gdy Turcja w pełni wdroży protokół dodatkowy w odniesieniu do wszystkich państw członkowskich; odnotowuje konkluzję Komisji, że dalszej integracji handlowej z UE sprzyjałoby wyeliminowanie przez Turcję przeszkód w funkcjonowaniu unii celnej;

23.  zwraca uwagę, że liberalizacja systemu wizowego ma zasadnicze znaczenie dla obywateli Turcji oraz osób pochodzenia tureckiego mieszkających w UE i przyczyni się do zacieśnienia kontaktów międzyludzkich; zachęca rząd Turcji do pełnego dostosowania się do ostatnich jeszcze niespełnionych kryteriów, określonych w planie działania na rzecz liberalizacji systemu wizowego; podkreśla, że zmiana ustawodawstwa dotyczącego zwalczania terroryzmu to zasadniczy warunek zapewnienia podstawowych praw i wolności oraz że liberalizacja wiz będzie możliwa jedynie po spełnieniu wszystkich kryteriów;

24.  podkreśla znaczenie walki z korupcją i przypomina o wnioskach wyciągniętych przez Komisję, zgodnie z którymi korupcja nadal występuje w wielu dziedzinach i ciągle stwarza poważny problem; wyraża zaniepokojenie faktem, że osiągnięcia w zakresie dochodzeń, ścigania i skazywania w przypadku korupcji na wysokim szczeblu są nadal niezadowalające;

25.  wzywa Komisję, by podczas przeprowadzania w 2017 r. śródokresowego przeglądu środków finansowych w ramach instrumentu pomocy przedakcesyjnej (IPA) wzięła pod uwagę najnowsze wydarzenia w Turcji oraz zawiesiła wszystkie finansowe środki przedakcesyjne, jeżeli negocjacje w sprawie akcesji zostaną zawieszone; wzywa Komisję, aby w przypadku takiej sytuacji wykorzystała te środki finansowe na wspieranie tureckiego społeczeństwa obywatelskiego i uchodźców bezpośrednio w Turcji oraz do inwestowania większych środków w bezpośrednie programy wymiany, takie jak Erasmus+ dla studentów, nauczycieli akademickich i dziennikarzy;

26.  w najostrzejszych słowach potępia wszystkie przeprowadzone w Turcji ataki terrorystyczne i we wspólnej walce przeciwko terroryzmowi zdecydowanie stoi po stronie ludności Turcji; przyjmuje do wiadomości stosunki dwustronne między państwami członkowskimi UE a Turcją w zakresie współpracy w zwalczaniu terroryzmu, w tym „zagranicznych bojowników”; podkreśla, że kluczem do skutecznego zwalczania terroryzmu jest ściślejsza współpraca między Europolem a tureckimi organami ścigania; przypomina, że potępił wznowienie przemocy przez Partię Pracujących Kurdystanu (PKK), która od 2002 r. figuruje w unijnym wykazie organizacji terrorystycznych, oraz wzywa tę organizację do złożenia broni oraz korzystania z pokojowych i legalnych środków wyrażania oczekiwań; podkreśla, że pokojowe rozwiązanie problemu kurdyjskiego jest konieczne także dla demokratycznej przyszłości Turcji, a zostanie znalezione tylko przy zaangażowaniu wszystkich zainteresowanych stron i sił demokratycznych; wzywa do wznowienia negocjacji mających na celu znalezienie kompleksowego i trwałego rozwiązania kwestii kurdyjskiej; zachęca państwa członkowskie do egzekwowania przepisów zakazujących stosowania znaków i symboli organizacji figurujących w unijnym wykazie organizacji terrorystycznych;

27.  wyraża ubolewanie z powodu decyzji tureckiego rządu, który uniemożliwił deputowanym do Bundestagu złożenie wizyty w kwaterze niemieckich federalnych sił zbrojnych w bazie w Incirlik, co oznacza, że zostaną one teraz przeniesione na terytorium państwa nienależącego do NATO i stanie się poważną przeszkodą dla skutecznej współpracy między sojusznikami NATO w walce z terroryzmem;

28.  wyraża uznanie dla zaangażowania rządu Turcji i lokalnych organizacji pozarządowych oraz gościnności okazanej przez ludność, o czym świadczy przyjęcie około 3 mln uchodźców; zwraca uwagę na oświadczenie UE–Turcja w sprawie migracji i wzywa państwa członkowskie do rozpoczęcia pracy nad programem dobrowolnych przesiedleń obejmującym najbardziej narażonych uchodźców w Turcji; apeluje do Komisji o zapewnienie długoterminowych inwestycji na rzecz zarówno uchodźców, jak i społeczności przyjmujących w Turcji oraz o odpowiednie wydatkowanie środków finansowych; zachęca rząd Turcji do przyznania wszystkim uchodźcom z Syrii pozwoleń na pracę i dostępu do opieki zdrowotnej, a także do zapewnienia dzieciom syryjskim dostępu do edukacji; wzywa Ankarę i UE do dalszego skoordynowanego patrolowania Morza Egejskiego, zwiększenia wysiłków w zakresie walki z przemytem migrantów oraz pełnego i skutecznego wykonania postanowień umowy o readmisji UE–Turcja i dwustronnych porozumień w sprawie readmisji z Bułgarią i Grecją;

29.  zdecydowanie potępia oświadczenia prezydenta Erdogana, w których wielokrotnie oskarża on niektórych przywódców UE o „praktyki nazistowskie”; podkreśla, że dalsze wygłaszanie takich bezpodstawnych stwierdzeń osłabia wiarygodność Turcji jako partnera politycznego oraz że przenoszenie własnych konfliktów wewnętrznych poważnie zagraża pokojowemu współistnieniu w społeczeństwie w tych państwach członkowskich UE, w których żyją duże wspólnoty tureckie; podkreśla, że turecki rząd musi powstrzymać się przed ciągłymi działaniami mającymi na celu mobilizowanie tureckiej diaspory w państwach członkowskich dla własnej korzyści; z zaniepokojeniem odnotowuje doniesienia o presji rzekomo wywieranej na członków tureckiej diaspory mieszkających w państwach członkowskich i potępia inwigilację przez władze tureckie obywateli zamieszkałych za granicą i posiadających podwójne obywatelstwo; wyraża zaniepokojenie z powodu unieważnienia dużej liczby paszportów, które sprawiło, że ich dotychczasowi właściciele stali się bezpaństwowcami, co stanowi naruszenie Konwencji z 1954 r. w sprawie statusu bezpaństwowców oraz Konwencji ONZ z 1961 r. o ograniczaniu bezpaństwowości, a także z powodu zgłaszanych przypadków odmowy obsługi przez tureckie konsulaty pewnej liczby własnych obywateli;

30.  przypomina o znaczeniu dobrosąsiedzkich stosunków; w związku z tym wzywa Turcję, aby dołożyła większych starań w celu rozwiązania nierozstrzygniętych kwestii dwustronnych, w tym dotyczących nieuregulowanych zobowiązań prawnych i sporów z bezpośrednimi sąsiadami o granice lądowe i morskie oraz przestrzeń powietrzną, zgodnie z postanowieniami karty ONZ i z prawem międzynarodowym; wzywa rząd turecki do podpisania i ratyfikacji Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza (UNCLOS); nalega, aby rząd turecki zaprzestał regularnego naruszania greckiej przestrzeni powietrznej i wód terytorialnych oraz w pełni przestrzegał integralności terytorialnej i suwerenności wszystkich swoich sąsiadów; wyraża ubolewanie, że deklaracja casus belli wydana przez Wielkie Zgromadzenie Narodowe Turcji przeciwko Grecji nie została jeszcze wycofana;

31.  wzywa Turcję i Armenię do podjęcia działań w celu normalizacji wzajemnych stosunków; podkreśla, że otwarcie granicy turecko-armeńskiej może się przyczynić do poprawy stosunków, ze szczególnym uwzględnieniem współpracy transgranicznej i integracji gospodarczej;

32.  wzywa rząd turecki, by powstrzymał swe plany budowy elektrowni jądrowej w Akkuyu; zauważa, że elektrownia ma powstać w regionie, w którym mogą występować silne trzęsienia ziemi, co stwarza poważne zagrożenie nie tylko dla Turcji, ale także dla całego regionu śródziemnomorskiego; w związku z tym zwraca się do rządu tureckiego, by dołączył do sygnatariuszy konwencji z Espoo, która zobowiązuje strony do wzajemnego powiadamiania i do wzajemnych konsultacji w odniesieniu do planowanych dużych projektów, które mogą mieć znaczący negatywny transgraniczny wpływ na środowisko; zwraca się zatem do rządu tureckiego, by rządy państw sąsiadujących z Turcją, takich jak Grecja i Cypr, zostały włączone we wszelkie dalsze działania związane z projektem Akkuyu lub by się z nimi przynajmniej konsultowano;

33.  podkreśla, że rozwiązanie problemu cypryjskiego miałoby pozytywny wpływ na cały region, na czym przede wszystkim i w największej mierze skorzystaliby zarówno greccy, jak i tureccy Cypryjczycy; z zadowoleniem przyjmuje wspólną deklarację z dnia 11 lutego 2014 r. jako podstawę rozwiązania i wyraża uznanie dla przywódców społeczności greckich Cypryjczyków i tureckich Cypryjczyków za osiągnięcie znaczących postępów w rozmowach dotyczących zjednoczenia wyspy; z zadowoleniem przyjmuje porozumienie między dwoma przywódcami w sprawie szeregu środków budowy zaufania i nalega na wdrożenie wszystkich uzgodnionych środków; z zadowoleniem przyjmuje bezprecedensową jak dotychczas wymianę preferowanych map i pierwszą konferencję w sprawie Cypru, która odbyła się w Genewie z udziałem państw-gwarantów oraz UE, i popiera jej kontynuowanie w celu opracowania możliwego do wzajemnego zaakceptowania porozumienia w kwestiach związanych z bezpieczeństwem i gwarancjami; popiera sprawiedliwe, kompleksowe i wykonalne rozwiązanie przewidujące federację złożoną z dwóch społeczności i dwóch stref, opartą na jednej osobowości prawnej, jednej suwerenności i jednym obywatelstwie, uznającą równość polityczną obydwu społeczności, zgodnie z odpowiednimi rezolucjami Rady Bezpieczeństwa ONZ, prawem międzynarodowym, dorobkiem UE i z poszanowaniem zasad, na których opiera się Unia; z zadowoleniem przyjmuje wzmożone zaangażowanie stron na rzecz rozwiązania kwestii cypryjskiej; oczekuje, że Turcja wykaże aktywne poparcie dla szybkiego i pomyślnego zakończenia negocjacji, i przypomina, że jej zaangażowanie i wkład w zawarcie tego kompleksowego porozumienia są niezwykle istotne; wzywa wszystkie zaangażowane strony do aktywnego wspierania procesu negocjacji, przyczynienia się do jego pozytywnego wyniku oraz wykorzystania aktualnej szansy; wzywa Komisję do wykorzystania wszystkich zasobów na pełne wsparcie pomyślnego zakończenia procesu zjednoczenia;

34.  apeluje do Turcji, by rozpoczęła wycofywanie swoich sił z Cypru i przekazała ONZ kontrolę nad zamkniętym dystryktem Famagusty, zgodnie z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 550 (1984), a także by powstrzymała się od działań zmieniających równowagę demograficzną na wyspie, prowadzonych za pośrednictwem polityki nielegalnego osiedlania; odnotowuje konieczność uprzedniego, gruntownego przygotowania wdrożenia dorobku prawnego UE w przyszłym państwie związkowym Turków cypryjskich po wejściu w życie porozumienia; potwierdza w tym względzie prowadzenie prac doraźnego komitetu służącego obydwu społecznościom w sprawie przygotowań związanych z przystąpieniem do UE; zobowiązuje się do zintensyfikowania wysiłków na rzecz wsparcia tureckich Cypryjczyków w przygotowania do pełnej integracji z UE i wzywa Komisję do podobnego działania; wyraża uznanie dla znaczących prac Komisji ds. Osób Zaginionych, która zajmuje się sprawami zaginionych tureckich Cypryjczyków i greckich Cypryjczyków, oraz wyraża uznanie dla faktu, że uzyskano lepszy dostęp do wszystkich odpowiednich miejsc, w tym obszarów wojskowych; wzywa Turcję do wspierania Komisji ds. Osób Zaginionych dzięki przekazywaniu informacji z archiwów wojskowych; apeluje o specjalne uznanie dla pracy Komisji ds. Osób Zaginionych i z zadowoleniem przyjmuje w związku z tym powołanie stałego sprawozdawcy Parlamentu Europejskiego ds. osób zaginionych;

35.  przypomina prawo Republiki Cypryjskiej do zawierania umów dwustronnych dotyczących jej wyłącznej strefy ekonomicznej; ponawia apel do Turcji o poszanowanie suwerennych praw wszystkich państw członkowskich, w tym praw dotyczących poszukiwania i eksploatacji zasobów naturalnych, zgodnie z dorobkiem prawnym UE i z prawem międzynarodowym; wzywa Turcję, aby zobowiązała się do pokojowego rozstrzygania sporów oraz powstrzymała się od wszelkich gróźb lub działań, które mogłyby mieć negatywny wpływ na dobrosąsiedzkie stosunki;

36.  wyraża zdecydowane przekonanie, że jedynie wiarygodne rozwiązanie polityczne zapewni stabilność Syrii i umożliwi zdecydowane pokonanie ISIS/Daisz i innych grup uznanych przez ONZ za terrorystyczne w Syrii; potwierdza pierwszeństwo procesu genewskiego prowadzonego przez ONZ; dostrzega wysiłki podejmowane podczas posiedzeń w Astanie w celu wstrzymania wrogich działań oraz ustanowienia mechanizmu trójstronnego na potrzeby monitorowania rozejmu i pełnego stosowania się do jego zasad; wzywa wszystkich gwarantów, w tym Turcję, do wywiązania się z zobowiązań do zapewnienia pełnego wdrożenia rozejmu oraz dokonania postępów w gwarantowaniu pełnego, nieograniczonego dostępu do pomocy humanitarnej w całym kraju, znoszeniu blokad i zwalnianiu wszystkich arbitralnie zatrzymanych osób, w szczególności kobiet i dzieci, zgodnie z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ 2268; wzywa Turcję do poszanowania integralności terytorialnej i suwerenności wszystkich jej sąsiadów;

37.  apeluje o przetłumaczenie niniejszej rezolucji na język turecki;

o
o   o

38.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz państwom członkowskim.

(1) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0450. (2) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0423. (3) Dz.U. C 285 z 5.8.2016, s. 11. (4) Dz.U. C 328 z 6.9.2016, s. 2. (5) Dz.U. L 51 z 26.2.2008, s. 4.

Decyzja Parlamentu Europejskiego z dnia 6 lipca 2017 r. w sprawie powołania komisji specjalnej ds. terroryzmu oraz w sprawie zakresu jej kompetencji, jej liczebności i okresu sprawowania przez nią mandatu (2017/2758(RSO))

P8_TA(2017)0307 B8-0477/2017

Parlament Europejski,

–  uwzględniając projekt decyzji Konferencji Przewodniczących,

–  uwzględniając art. 197 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że na mocy art. 67 TFUE Unia Europejska ma jasno określone kompetencje w zakresie gwarantowania wysokiego poziomu bezpieczeństwa, a organy krajowe odpowiadają za zwalczanie terroryzmu, o czym mowa w art. 73 TFUE; mając ponadto na uwadze szersze zobowiązania w odniesieniu do współpracy transgranicznej, o których mowa w tytule V TFUE, poświęconym współpracy policji i wymiarów sprawiedliwości w kontekście wewnętrznego bezpieczeństwa Unii Europejskiej;

B.  mając na uwadze, że celem powoływanej komisji specjalnej powinno być usuwanie praktycznych przeszkód i niedociągnięć ustawodawczych w ramach zwalczania terroryzmu w całej Unii Europejskiej oraz wespół z partnerami i podmiotami międzynarodowymi, przy czym na szczególną uwagę zasługuje współpraca i wymiana informacji;

C.  mając na uwadze, że braki i luki we współpracy oraz wymianie informacji między krajowymi organami ścigania, a także interoperacyjność europejskich baz danych do celów wymiany informacji to kwestie najwyższej wagi zarówno z punktu widzenia właściwego funkcjonowania strefy Schengen, jak i ochrony zewnętrznych granic UE, wobec czego powinny one stanowić podstawę mandatu udzielonego komisji specjalnej;

D.  mając na uwadze, że poszanowanie praw podstawowych stanowi czynnik o zasadniczym znaczeniu dla powodzenia polityki zwalczania terroryzmu;

1.  postanawia powołać komisję specjalną ds. terroryzmu, która w ramach przyznanych jej ściśle określonych kompetencji będzie mogła podejmować następujące czynności:

2.  podkreśla, że wszelkie zalecenia komisji specjalnej są monitorowane przez właściwe komisje stałe;

3.  postanawia, że kompetencje, personel oraz dostępne zasoby komisji stałych Parlamentu, odpowiedzialnych za kwestie związane z przyjmowaniem, monitorowaniem i wdrażaniem prawodawstwa UE odnoszącego się do obszaru odpowiedzialności komisji specjalnej, pozostają bez zmian;

4.  postanawia, że jeżeli prace komisji specjalnej obejmują zapoznanie się z dowodami o niejawnym charakterze, zeznania zawierające dane osobowe lub informacje tajne, wymianę poglądów lub wysłuchania z udziałem władz i organów w sprawie tajnych, poufnych, niejawnych lub szczególnie chronionych informacji dotyczących bezpieczeństwa narodowego lub publicznego, posiedzenia komisji odbywają się przy drzwiach zamkniętych; postanawia, że świadkowie i biegli mają prawo do wygłaszania oświadczeń i składania zeznań z wyłączeniem jawności;

5.  postanawia, że tajne lub poufne dokumenty, które otrzymała komisja specjalna, bada się zgodnie z procedurą określoną w art. 210a Regulaminu PE, tak aby jedynie przewodniczący, sprawozdawca, kontrsprawozdawcy, koordynatorzy i wyznaczeni urzędnicy mieli do nich dostęp oraz by informacje te były wykorzystywane wyłącznie do celów sporządzania sprawozdania śródokresowego i sprawozdania końcowego komisji specjalnej; postanawia, że posiedzenia odbywają się w salach wyposażonych w taki sposób, aby obrady nie mogły być słyszane przez osoby nieupoważnione;

6.  postanawia, że przed uzyskaniem dostępu do informacji niejawnych lub przed zapoznaniem się z dowodami stanowiącymi zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego lub publicznego wszyscy posłowie i urzędnicy otrzymują poświadczenie bezpieczeństwa zgodnie z obowiązującymi wewnętrznymi zasadami i procedurami;

7.  postanawia, że informacje uzyskane przez komisję specjalną są wykorzystywane wyłącznie w celu wykonywania jej obowiązków i nie mogą być ujawniane osobom trzecim; postanawia, że informacje te nie mogą być podawane do wiadomości publicznej, jeżeli zawierają informacje tajne lub poufne albo jeżeli wymieniają osoby z nazwiska;

8.  postanawia, że komisja specjalna będzie liczyć 30 członków;

9.  postanawia, że okres sprawowania mandatu komisji specjalnej wyniesie 12 miesięcy, chyba że Parlament wydłuży mandat przed jego wygaśnięciem, i że okres ten rozpoczyna swój bieg z dniem posiedzenia inauguracyjnego komisji; postanawia, że komisja specjalna przedłoży Parlamentowi sprawozdanie śródokresowe i sprawozdanie końcowe, zawierające ustalenia faktyczne i zalecenia dotyczące działań i inicjatyw, które należy podjąć.

(1) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1987/2006 z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II) (Dz.U. L 381 z 28.12.2006, s. 4). (2) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/399 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen) (Dz.U. L 77 z 23.3.2016, s. 1). (3) Decyzja Rady 2008/615/WSiSW z dnia 23 czerwca 2008 r. w sprawie intensyfikacji współpracy transgranicznej, szczególnie w zwalczaniu terroryzmu i przestępczości transgranicznej (Dz.U. L 210 z 6.8.2008, s. 1). (4) Decyzja ramowa Rady 2006/960/WSiSW z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie uproszczenia wymiany informacji i danych wywiadowczych między organami ścigania państw członkowskich Unii Europejskiej (Dz.U. L 386 z 29.12.2006, s. 89). (5) Decyzja Rady 2007/533/WSiSW z dnia 12 czerwca 2007 r. w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II) (Dz.U. L 205 z 7.8.2007, s. 63). (6) Decyzja Rady 2005/671/WSiSW z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wymiany informacji i współpracy dotyczącej przestępstw terrorystycznych (Dz.U. L 253 z 29.9.2005, s. 22). (7) Decyzja ramowa Rady 2002/584/WSiSW z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między państwami członkowskimi (Dz.U. L 190 z 18.7.2002, s. 1). (8) Decyzja Rady 2009/371/WSiSW z dnia 6 kwietnia 2009 r. ustanawiająca Europejski Urząd Policji (Europol) (Dz.U. L 121 z 15.5.2009, s. 37). (9) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/794 z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (Europol), zastępujące i uchylające decyzje Rady 2009/371/WSiSW, 2009/934/WSiSW, 2009/935/WSiSW, 2009/936/WSiSW i 2009/968/WSiSW (Dz.U. L 135 z 24.5.2016, s. 53). (10) Dyrektywa Rady 2008/114/WE z dnia 8 grudnia 2008 r. w sprawie rozpoznawania i wyznaczania europejskiej infrastruktury krytycznej oraz oceny potrzeb w zakresie poprawy jej ochrony (Dz.U. L 345 z 23.12.2008, s. 75). (11) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/29/UE z dnia 25 października 2012 r. ustanawiająca normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw oraz zastępująca decyzję ramową Rady 2001/220/WSiSW (Dz.U. L 315 z 14.11.2012, s. 57). (12) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/60/WE z dnia 26 października 2005 r. w sprawie przeciwdziałania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu (Dz.U. L 309 z 25.11.2005, s. 15).

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 6 lipca 2017 r. w sprawie laureata Nagrody Nobla Liu Xiaobo oraz Lee Ming-che (2017/2754(RSP))

P8_TA(2017)0308 RC-B8-0459/2017

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie sytuacji w Chinach, w szczególności rezolucję z dnia 21 stycznia 2010 r. w sprawie łamania praw człowieka w Chinach, a zwłaszcza w przypadku Liu Xiaobo(1), i z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie stosunków UE-Chiny(2), oraz rezolucję z dnia 12 marca 2015 r. w sprawie rocznego sprawozdania dotyczącego praw człowieka i demokracji na świecie za rok 2013 oraz polityki Unii Europejskiej w tym zakresie(3),

–  uwzględniając oświadczenie Wiceprzewodniczącej Komisji/ Wysokiej Przedstawiciel Unii do Spraw Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa Federiki Mogherini z dnia 30 czerwca 2017 r. dotyczące sytuacji Liu Xiaobo,

–  uwzględniając 35. rundę dialogu UE-Chiny na temat praw człowieka, która odbyła się w Brukseli w dniach 22–23 czerwca 2017 r., oraz oświadczenie przewodniczącego Podkomisji Praw Człowieka (DROI) wydane z okazji tego dialogu,

–  uwzględniając szczyt UE-Chiny, który odbył się w Brukseli w dniach 1–2 czerwca 2017 r.,

–  uwzględniając oświadczenie UE przedstawione na 34. posiedzeniu Rady Praw Człowieka ONZ (UNHRC) w dniu 14 marca 2017 r.,

–  uwzględniając oświadczenie Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) z dnia 9 grudnia 2016 r. w sprawie Międzynarodowego Dnia Praw Człowieka,

–  uwzględniając partnerstwo strategiczne UE-Chiny zapoczątkowane w 2003 r., a także wspólny komunikat Komisji Europejskiej i ESDZ z dnia 22 czerwca 2016 r. skierowany do Parlamentu Europejskiego i Rady zatytułowany „Elementy nowej strategii UE wobec Chin”,

–  uwzględniając „Kartę 08” – manifest sporządzony przez ponad 350 chińskich działaczy politycznych, pracowników akademickich i obrońców praw człowieka, w którym wezwano do reformy wymiaru sprawiedliwości i rządu i którego publikacja w dniu 10 grudnia 2008 r. zbiegła się z 60. rocznicą przyjęcia Powszechnej deklaracji praw człowieka,

–  uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z dnia 16 grudnia 1966 r.,

–  uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że Liu Xiaobo, wybitny pisarz chiński i działacz praw człowieka, był w ciągu ostatnich 30 lat formalnie przetrzymywany w więzieniu cztery razy; mając na uwadze, że w 2009 r. Liu Xiaobo został pozbawiony wolności na okres 11 lat za „podburzanie do obalenia władzy państwowej”, po tym jak pomógł w redakcji manifestu znanego również jako „Karta 08”; mając na uwadze, że procedury formalne zastosowane w toku dochodzenia przeciwko Liu Xiaobo nie umożliwiły mu skorzystania z możliwości reprezentacji w sądzie ani udziału w formalnym postępowaniu, zaś dyplomatom z kilkunastu państw, w tym z kilku państw członkowskich, odmówiono wstępu na salę sądową przez cały czas trwania procesu;

B.  mając na uwadze, że żona Liu Xiaobo, Liu Xia, przebywa w areszcie domowym od chwili przyznania jej mężowi Pokojowej Nagrody Nobla w 2010 r., choć nigdy nie przedstawiono jej żadnych zarzutów, oraz że od tego czasu odmawia się jej prawie całkowicie kontaktu z ludźmi, z wyjątkiem bliskiej rodziny i kilku przyjaciół;

C.  mając na uwadze, że w dniu 8 października 2010 r. Komitet Noblowski przyznał Liu Xiaobo Pokojową Nagrodę Nobla w uznaniu za długotrwałą pokojową walkę na rzecz podstawowych praw człowieka w Chinach;

D.  mając na uwadze, że Liu Xiaobo został niedawno przekazany z więzienia w północno-wschodniej prowincji Chin Liaoning do szpitala w stolicy prowincji Shenyang, gdzie poddany został leczeniu w związku z poważnymi dolegliwościami zdrowotnymi, po tym jak zdiagnozowano u niego zaawansowanego raka wątroby;

E.  mając na uwadze, że władze chińskie odrzuciły wnioski Liu Xiaobo i jego żony o możliwość poddania się leczeniu poza granicami Chin lub o przeniesieniu go do domu w Pekinie;

F.  mając na uwadze, że w dniu 29 czerwca 2017 r. 154 laureatów Nagrody Nobla skierowało wspólne pismo do Przewodniczącego Chińskiej Republiki Ludowej z apelem, by rząd chiński zezwolił Liu Xiaobo i jego żonie Liu Xia wyjechać za granicę na leczenie;

G.  mając na uwadze, że Lee Ming-che, wybitny działacz na rzecz demokracji, znany z działalności na rzecz praw człowieka w mediach społecznościowych, zaginął w dniu 19 marca 2017 r. po przedostaniu się z Makau do Zhuhai w prowincji Guangdong w Chinach; mając na uwadze, że chińskie Biuro ds. Tajwanu potwierdziło podczas konferencji prasowej, że „właściwe organy” zatrzymały Lee i wszczęły wobec niego postępowanie w związku z zarzutami „angażowania się w działania, które stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego”;

H.  mając na uwadze, że władze chińskie nie przedstawiły żadnego wiarygodnego dowodu na poparcie tych poważnych zarzutów wobec Lee Ming-che; mając na uwadze, że zatrzymanie Lee miało miejsce w momencie pogorszenia się stosunków po obu stronach Cieśniny Tajwańskiej; mając na uwadze, że Lee brał aktywny udział w dostarczaniu swym przyjaciołom w Chinach informacji na temat demokratycznej kultury politycznej w Tajwanie za pośrednictwem platform internetowych kontrolowanych przez rząd chiński;

I.  mając na uwadze, że w Chinach poczyniono w ostatnich latach duże postępy w dziedzinie przestrzegania praw gospodarczych i socjalnych, co odzwierciedla priorytety tego kraju w zakresie prawa obywateli do utrzymania się, jednak od 2013 r. sytuacja w zakresie praw człowieka w Chinach ulega stopniowemu pogorszeniu, czego przejawem jest rosnąca wrogość rządu wobec pokojowych dysydentów oraz pogorszenie sytuacji w dziedzinie praworządności, wolności słowa i religii (niedawnym przykładem jest tu przypadek biskupa Petera Shao Zhumina, który w dniu 18 maja 2017 r. został przymusowo usunięty z diecezji w Wenshou);

J.  mając na uwadze, że rząd chiński przyjął nowe akty prawne, w szczególności akt o bezpieczeństwie państwowym, akt o walce z terroryzmem, akt o bezpieczeństwie cyberprzestrzeni i akt o zarządzaniu zagranicznymi organizacjami pozarządowymi, które wykorzystuje do prześladowania aktywistów i osób pokojowo krytykujących rząd, gdyż postrzega te osoby jako zagrożenie bezpieczeństwa państwowego, a także do wzmocnienia cenzury, nadzoru nad osobami fizycznymi i grupami społecznymi i kontrolowania ich, a także do zniechęcania ludzi do prowadzenia kampanii na rzecz praw człowieka i praworządności;

K.  mając na uwadze, że w ubiegłym miesiącu rząd grecki odmówił udzielenia poparcia oświadczeniu UE, w którym skrytykowano atakowanie aktywistów i dysydentów w Chinach i które miało zostać przedstawione Radzie Praw Człowieka ONZ w Genewie w dniu 15 czerwca 2017 r.; mając na uwadze, że był to pierwszy przypadek, kiedy UE nie udało się złożyć takiego oświadczenia przed najwyższym organem ONZ ds. praw człowieka;

L.  mając na uwadze, że propagowanie praw człowieka, demokracji i praworządności oraz szanowanie ich powinno być nadal centralnym elementem długofalowego partnerstwa między UE a Chinami, zgodnie ze zobowiązaniem UE do obrony tych wartości w jej działaniach zewnętrznych oraz w związku z faktem, że Chiny wyrażają zainteresowanie przestrzeganiem tych wartości we własnym rozwoju i we współpracy międzynarodowej;

1.  wzywa rząd Chin, by natychmiast i bezwarunkowo uwolnił laureata Pokojowej Nagrody Nobla z 2010 r. Liu Xiaobo, a także jego żonę Liu Xia, oraz by zapewnił mu dostęp do leczenia w wybranym przez niego miejscu;

2.  wzywa władze chińskie, by zapewniły Liu Xiaobo możliwość nieograniczonych kontaktów z rodziną i przyjaciółmi oraz dostęp do pomocy prawnej;

3.  wzywa władze chińskie do natychmiastowego uwolnienia Lee Ming-che, ponieważ nie przedstawiono żadnych wiarygodnych dowodów w jego sprawie, do ujawnienia informacji na temat miejsca jego pobytu, a w międzyczasie także do zagwarantowania, że Lee Ming-che będzie chroniony od tortur i innego brutalnego traktowania oraz że zezwoli mu się na kontakty z rodziną, zapewni dostęp do wybranego przedstawiciela prawnego oraz do odpowiedniej opieki medycznej;

4.  wyraża głębokie zaniepokojenie faktem, że rząd chiński nie ustaje w wysiłkach na rzecz uciszenia podmiotów społeczeństwa obywatelskiego, w tym obrońców praw człowieka, działaczy i prawników;

5.  przypomina, jak ważne jest, by UE poruszała kwestię łamania praw człowieka w Chinach podczas każdego dialogu politycznego i dotyczącego praw człowieka z władzami chińskimi, zgodnie ze zobowiązaniem UE do zajęcia decydowanego, wyraźnego i jednolitego stanowiska wobec tego kraju, również w ramach regularnych i zorientowanych na wyniki dialogów dotyczących praw człowieka; przypomina ponadto, że w kontekście trwającego procesu reform i coraz większego zaangażowania w sprawy światowe Chiny przyjęły międzynarodowe ramy dotyczące praw człowieka, przystępując do szeregu traktatów międzynarodowych dotyczących praw człowieka; wzywa w związku z tym do kontynuowania dialogu z Chinami, aby wywiązały się one z tych zobowiązań;

6.  zachęca Chiny do ratyfikowania Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych;

7.  ubolewa nad niezłożeniem przez UE oświadczenia w sprawie praw człowieka w Chinach podczas posiedzenia Rady Praw Człowieka ONZ, które odbyło się w Genewie w czerwcu 2017 r.; wzywa wszystkie państwa członkowskie UE do przyjęcia zdecydowanego i opartego na wartościach podejścia wobec Chin i oczekuje od nich, że nie będą podejmować jednostronnych inicjatyw lub działań, które mogłyby podważyć spójność, skuteczność i konsekwencję działań UE;

8.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz rządowi i parlamentowi Chińskiej Republiki Ludowej.

(1) Dz.U. C 305E z 11.11.2010, s. 9. (2) Dz.U. C 36 z 29.1.2016, s. 126. (3) Dz.U. C 316 z 30.8.2016, s. 141.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 6 lipca 2017 r. w sprawie Erytrei, a w szczególności spraw Abune Antoniosa i Dawita Isaaka (2017/2755(RSP))

P8_TA(2017)0309 RC-B8-0464/2017

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Erytrei, w szczególności rezolucję z dnia 15 września 2011 r. w sprawie Erytrei: przypadek Dawita Isaaka(1), a także rezolucję z dnia 10 marca 2016 r. w sprawie sytuacji w Erytrei(2),

–  uwzględniając raport specjalnej sprawozdawczyni ONZ ds. sytuacji w zakresie praw człowieka w Erytrei, przedstawiony w dniu 23 czerwca 2017 r.,

–  uwzględniając oświadczenie specjalnej sprawozdawczyni ONZ ds. sytuacji w zakresie praw człowieka w Erytrei, wydane w dniu 14 czerwca 2017 r. na 35. sesji Rady Praw Człowieka,

–  uwzględniając sprawozdanie komisji śledczej ONZ ds. praw człowieka w Erytrei, wydane w dniu 8 czerwca 2016 r.,

–  uwzględniając rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 751 (1992), 1882 (2009), 1907 (2009), 2023 (2011), 2244 (2015) i 2317 (2016), która przedłużyła embargo na dostawy broni do Erytrei do dnia 15 listopada 2017 r.,

–  uwzględniając wspólny komunikat Wiceprzewodniczącej Komisji/ Wysokiej Przedstawiciel Unii do Spraw Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa do Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie nadania nowego impulsu partnerstwu Afryka–UE z dnia 4 maja 2017 r.,

–  uwzględniając umowę o partnerstwie AKP–UE (umowę z Kotonu), zmienioną w latach 2005 i 2010, której sygnatariuszem jest Erytrea,

–  uwzględniając decyzję Rady 2010/127/WPZiB z dnia 1 marca 2010 r. w sprawie środków ograniczających skierowanych przeciwko Erytrei(3), zmienioną decyzją Rady 2010/414/WPZiB z dnia 26 lipca 2010 r.(4), a następnie decyzją Rady 2012/632/WPZiB z dnia 15 października 2012 r.(5),

–  uwzględniając sprawę 428/12 (2012) wniesioną przed Afrykańską Komisją Praw Człowieka i Ludów w imieniu Dawita Isaaka i innych więźniów politycznych,

–  uwzględniając deklarację końcową z 60. sesji Afrykańskiej Komisji Praw Człowieka i Ludów z dnia 22 maja 2017 r.,

–  uwzględniając sprawozdanie Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych z 2015 r. na temat partnerstwa między Erytreą a Unią Europejską,

–  uwzględniając krajowy program orientacyjny dla Erytrei z dnia 3 lutego 2016 r. w ramach 11. Europejskiego Funduszu Rozwoju,

–  uwzględniając Konwencję w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania,

–  uwzględniając konstytucję Erytrei przyjętą w 1997 r., która gwarantuje szereg swobód obywatelskich, w tym wolność religii,

–  uwzględniając Afrykańską kartę praw człowieka i ludów z 1981 r.,

–  uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 r.,

–  uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,

–  uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że Erytrea jest jednym z państw o najgorszej sytuacji na świecie pod względem przestrzegania praw człowieka – codziennie dochodzi tam do wielu przypadków łamania praw człowieka, a w ostatnich latach nie odnotowano żadnej poprawy w tym zakresie; mając na uwadze, że rząd Erytrei, pod pretekstem obrony integralności kraju, rozpoczął szeroko zakrojoną kampanię mającą na celu utrzymanie kontroli nad ludnością i ograniczenie podstawowych wolności;

B.  mając na uwadze, że komisja śledcza ONZ ds. sytuacji praw człowieka w Erytrei ustaliła, iż naruszenia w dziedzinie egzekucji pozasądowych, tortur (w tym tortur seksualnych i niewolnictwa seksualnego), służby wojskowej jako formy niewolnictwa, pracy przymusowej i stosowanej na granicy kraju polityki „strzelaj, aby zabić” mogą stanowić zbrodnie przeciwko ludzkości;

C.  mając na uwadze, że we wrześniu 2001 r. władze Erytrei aresztowały dziesiątki obywateli, którzy poparli list otwarty wzywający do reform demokratycznych; mając na uwadze, że zatrzymanym osobom nie postawiono zarzutów ani nie osądzono, a większość z nich przebywa w więzieniu po dziś dzień; mając na uwadze, że – jak wynika z doniesień – wiele z tych osób zmarło w więzieniu pomimo licznych apeli ze strony grup działających na rzecz praw człowieka i obserwatorów międzynarodowych; mając na uwadze, że dnia 20 czerwca 2016 r. erytrejski minister spraw zagranicznych Osman Saleh określił zatrzymanych jako więźniów politycznych, wskazując, że „wszyscy pozostaną przy życiu” i że zostaną postawieni przed sądem, kiedy rząd o tym zdecyduje”;

D.  mając na uwadze, że Dawit Isaak, obywatel Erytrei i Szwecji, został aresztowany w dniu 23 września 2001 r. po tym, jak rząd Erytrei zdelegalizował media prywatne; mając na uwadze, że ostatnie informacje o nim pochodzą z 2005 r.; mając na uwadze, że uwięzienie Dawita Isaaka stało się międzynarodowym symbolem walki o wolność prasy w Erytrei, co ostatnio potwierdziła niezależna międzynarodowa komisja złożona z pracowników mediów, która przyznała mu nagrodę UNESCO Wolności Prasy im. Guillermo Cano za 2017 r. w uznaniu dla jego odwagi, oporu i zaangażowania w działalność na rzecz wolności słowa;

E.  mając na uwadze, że od momentu zaginięcia Dawita Isaaka jego rodzina żyje w niemożliwym do zniesienia bólu i niepewności, nie mając prawie żadnych wieści o tym, jak ich ukochany się czuje, gdzie się znajduje i jaka przyszłość go czeka;

F.  mając na uwadze, że we wrześniu 2001 r. 11 polityków – byłych członków Rady Centralnej rządzącego Ludowego Frontu na rzecz Demokracji i Sprawiedliwości (PFDJ), w tym były minister spraw zagranicznych Petros Solomon – zostało aresztowanych po tym, jak opublikowali list otwarty do rządu i prezydenta Isaiasa Afwerkiego, wzywający do reform i „demokratycznego dialogu”; mając na uwadze, że w kolejnym tygodniu aresztowano 10 dziennikarzy, w tym Isaaka;

G.  mając na uwadze, że ogromna liczba Erytrejczyków została aresztowana z różnych, nieuzasadnionych powodów, takich jak wyrażanie niezależnych poglądów, lub bez podania żadnego wyraźnego powodu, a tym samym na nieokreślony okres; mając na uwadze, że osoby zatrzymane, w tym dzieci, przetrzymywane są w ekstremalnie ciężkich warunkach, w niektórych przypadkach równoznacznych z torturami, oraz że odmawia się im dostępu do opieki zdrowotnej; mając na uwadze, że organizacjom międzynarodowym nie udzielono pozwolenia na wstęp do zakładów karnych z wyjątkiem jednego więzienia pod gołym niebem w Asmarze;

H.  mając na uwadze, że dozwolone są tylko cztery wyznania religijne: kościół prawosławny Erytrei, kościół katolicki, kościół luterański oraz islam; mając na uwadze, że wszystkie inne wyznania religijne są zakazane, a ich wyznawcy oraz członkowie ich rodzin są aresztowani i wtrącani do więzień; mając na uwadze, że od roku 2016 zaobserwować można ponowny wzrost prześladowań i przemocy wobec osób praktykujących wyznania religijne; mając na uwadze, że organizacja Christian Solidarity Worldwide (CSW) szacuje, że tylko w maju 2017 r. w Erytrei wtrącono do więzień 160 chrześcijan;

I.  mając na uwadze, że Abune Antonios, patriarcha kościoła prawosławnego Erytrei, największej wspólnoty religijnej kraju, przebywa w więzieniu od 2007 r., po tym jak odmówił ekskomunikowania 3000 parafian, którzy wyrazili sprzeciw wobec rządu; mając na uwadze, że od tego czasu patriarcha przetrzymywany jest w nieznanym miejscu, w którym odmówiono mu opieki medycznej;

J.  mając na uwadze, że w Erytrei nie istnieje niezależne sądownictwo i nie funkcjonuje zgromadzenie narodowe; mając na uwadze, że brak instytucji demokratycznych w tym kraju spowodował próżnię w zakresie dobrego sprawowania rządów i praworządności, która doprowadziła do atmosfery bezkarności za zbrodnie przeciwko ludzkości;

K.  mając na uwadze, że istnieje tylko jedna legalna partia polityczna, którą jest Ludowy Front na rzecz Demokracji i Sprawiedliwości (PFDJ); mając na uwadze, że inne partie polityczne są zakazane; mając na uwadze, że według organizacji Freedom House PFDJ oraz wojsko są w praktyce jedynymi instytucjami mającymi znaczenie polityczne w Erytrei oraz że obie są ściśle podporządkowane prezydentowi kraju;

L.  mając na uwadze, że w Erytrei nie istnieje wolność prasy, ponieważ niezależne media są w tym kraju zakazane, a we wskaźniku wolności prasy publikowanym przez organizację Reporterzy bez Granic Erytrea przez osiem kolejnych lat zajmowała ostatnie miejsce pośród 170–180 ocenianych krajów;

M.  mając na uwadze, że wybory prezydenckie i parlamentarne planowane na rok 1997 nigdy się nie odbyły, a ratyfikowana w tym samym roku konstytucja nigdy nie została wdrożona; mając na uwadze, że w państwie tym od 24 lat nie odbyły się żadne wybory na szczeblu krajowym, nie ma tam w praktyce również niezależnego sądownictwa, działającego zgromadzenia narodowego ani społeczeństwa obywatelskiego;

N.  mając na uwadze, że według Raportu o rozwoju społecznym opublikowanym przez Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju w 2016 r. pod względem wskaźnika rozwoju społecznego w roku 2016 Erytrea znalazła się na 179. miejscu spośród 188 krajów uwzględnionych w rankingu;

O.  mając na uwadze, że w 2016 r. Erytrejczycy uciekający ze swojego kraju stanowili czwartą co do wielkości grupę uchodźców, którzy decydowali się na ryzykowną podróż do Europy (po Syryjczykach, Irakijczykach i Afgańczykach) i byli zdani na bezlitosnych przemytników, aby dokonać niebezpiecznej przeprawy przez Morze Śródziemne; mając na uwadze, że w związku z tym sytuacja w Erytrei ma bezpośredni wpływ na Europę, ponieważ gdyby w kraju tym były szanowane i przestrzegane prawa człowieka, a jego ludność mogła mieszkać tam bez obaw, Erytrejczycy mogliby powrócić do ojczyzny;

P.  mając na uwadze, że, jak podaje Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR), z kraju uciekło ponad 400 000 Erytrejczyków, tj. 9 % całej populacji; mając na uwadze, że UNHCR szacuje, iż ok. 5 000 Erytrejczyków opuszcza kraj każdego miesiąca, co w dużej mierze wynika z nieustannych poważnych naruszeń praw człowieka; mając na uwadze, że w 2015 r. w 69 % spraw o udzielenie azylu w UE złożonych przez Erytrejczyków przyznawany był status uchodźcy, podczas gdy kolejne 27 % ubiegających się o azyl otrzymywało ochronę uzupełniającą, co pokazuje skalę prześladowań w Erytrei;

Q.  mając na uwadze, że Erytrea wspiera proces chartumski (inicjatywę UE i Unii Afrykańskiej przyjętą 28 listopada 2014 r. w celu rozwiązania problemu migracji i handlu ludźmi), zakładający wdrożenie konkretnych projektów, w tym budowanie potencjału władzy sądowniczej oraz podnoszenie świadomości;

R.  mając na uwadze, że wielu młodych ludzi opuściło kraj, uciekając przed represyjnym rządem i obowiązkową służbą wojskową, która często zaczyna się w bardzo młodym wieku i dla większości Erytrejczyków trwa przez czas nieokreślony; mając na uwadze, że większość osób odbywających krajową służbę wojskową znajduje się w sytuacji niewolników, a wszelka praca, podania o pracę czy możliwości założenia rodziny są kontrolowane; mając na uwadze, że według szacunków obecnie 400 000 osób odbywa nieograniczoną i przymusową służbę wojskową, a wiele z nich jest zmuszanych do pracy za niewielką płacę lub bez wynagrodzenia; mając na uwadze, że kobiety odbywające służbę są zmuszane do służby domowej i wykorzystywane seksualnie;

S.  mając na uwadze, że dyskryminacja i przemoc wobec kobiet są obecne we wszystkich obszarach erytrejskiego społeczeństwa; mając na uwadze, że kobiety są ogromnie zagrożone przemocą seksualną nie tylko w wojsku i w wojskowych jednostkach szkoleniowych, ale także w całym społeczeństwie; mając na uwadze, że według szacunków 89 % dziewcząt w Erytrei poddano okaleczaniu narządów płciowych; mając jednak na uwadze, że w marcu 2007 r. rząd wydał obwieszczenie, w którym uznano okaleczanie narządów płciowych kobiet za przestępstwo, zakazano tej praktyki i przeznaczono środki finansowe na realizowane w tamtym roku programy edukacyjne zniechęcające do jej stosowania;

T.  mając na uwadze, że reżim rozszerza swój totalitarny zasięg na diasporę, nakładając na ekspatriantów podatek od dochodów w wysokości 2 %, szpiegując ich i nękając członków ich rodzin, którzy zostali w Erytrei;

U.  mając na uwadze, że od 2011 r. erytrejski reżim zaprzecza, że kraj ten jest zagrożony głodem; mając na uwadze, że tegoroczna szczególnie dotkliwa susza dotyka całą Afrykę Wschodnią, dlatego rośnie zaniepokojenie sytuacją w Erytrei; mając na uwadze, że według UNICEF w styczniu 2017 r. brakiem bezpieczeństwa żywnościowego zostało dotkniętych 1,5 mln Erytrejczyków, w tym 15 000 dzieci, które cierpią z powodu niedożywienia;

V.  mając na uwadze, że UE jest ważnym darczyńcą Erytrei w dziedzinie pomocy rozwojowej; mając na uwadze, że w styczniu 2016 r. mimo poważnych obaw i sprzeciwu ze strony Parlamentu UE i Erytrea podpisały nowy krajowy program orientacyjny w ramach 11. EFR, przyznający temu krajowi 200 mln EUR; mając na uwadze, że działania powinny się koncentrować zwłaszcza na energii ze źródeł odnawialnych, sprawowaniu rządów i zarządzaniu finansami publicznymi w sektorze energetycznym;

1.  w najmocniejszych słowach potępia popełniane w Erytrei systematyczne, powszechne i rażące naruszenia praw człowieka; wzywa rząd Erytrei do zaprzestania przetrzymywania przedstawicieli opozycji, dziennikarzy, przywódców religijnych i niewinnych osób cywilnych; domaga się natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia wszystkich więźniów sumienia w Erytrei, zwłaszcza Dawita Isaaka i innych dziennikarzy przetrzymywanych od września 2001 r., a także Abune Antoniosa; domaga się, aby rząd Erytrei udzielił szczegółowych informacji na temat losu i miejsca pobytu wszystkich osób pozbawionych wolności fizycznej;

2.  przypomina decyzję Afrykańskiej Komisji Praw Człowieka i Ludów z maja 2017 r. i domaga się, aby Erytrea niezwłocznie potwierdziła dobry stan Dawita Isaaka, uwolniła go, pozwoliła na spotkanie z rodziną i przedstawicielami prawnymi oraz przyznała mu niezbędne odszkodowanie za lata pozbawienia wolności; ponadto wzywa Erytreę do zniesienia zakazu nałożonego na niezależne media, zgodnie z postanowieniem Afrykańskiej Komisji;

3.  zauważa, że nie szanując postanowienia Afrykańskiej Komisji, Erytrea w dalszym ciągu okazuje rażące lekceważenie międzynarodowych norm i praw podstawowych, w tym prawa do rzetelnego procesu sądowego, zakazu stosowania tortur, wolności wypowiedzi i prawa do posiadania rodziny, oraz że każdy kraj powinien przestrzegać Afrykańskiej karty praw człowieka i ludów;

4.  wzywa rząd Erytrei do uwolnienia Abune Antoniosa, umożliwienia mu powrotu na stanowisko patriarchy i zaprzestania ingerencji w pokojowe praktyki religijne w kraju; przypomina, że wolność religii stanowi prawo podstawowe, i stanowczo potępia wszelkie formy przemocy lub dyskryminacji ze względu na wyznanie;

5.  apeluje o uczciwe procesy oskarżonych oraz zniesienie tortur i innych form poniżającego traktowania, takich jak ograniczenie dostępu do żywności, wody i opieki medycznej; przypomina rządowi Erytrei o jego obowiązku zachowania należytej staranności w dochodzeniach dotyczących egzekucji pozasądowych;

6.  przypomina rządowi Erytrei, że wiele jego działań ma znamiona zbrodni przeciwko ludzkości i chociaż Erytrea nie jest stroną Rzymskiego Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego, wiele postanowień tego statutu odzwierciedla międzynarodowe prawo zwyczajowe, które jest dla Erytrei wiążące; podkreśla swoje poparcie dla zalecenia komisji śledczej ONZ, a także dla przeprowadzenia dogłębnego śledztwa w sprawie zarzutów dotyczących poważnych naruszeń praw człowieka i zbrodni przeciw ludzkości popełnionych przez władze Erytrei, w celu dopilnowania, by osoby odpowiedzialne zostały postawione przed wymiarem sprawiedliwości;

7.  wyraża pełne poparcie dla działań specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. sytuacji praw człowieka w Erytrei; apeluje, aby UE – we współpracy z ONZ i Unią Afrykańską – uważnie monitorowała ogólną sytuację w Erytrei oraz informowała o wszystkich przypadkach naruszeń praw człowieka i podstawowych wolności;

8.  domaga się, by Erytrea w pełni szanowała oraz bezzwłocznie wprowadziła w życie Konwencję ONZ w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania oraz by podjęła w pełni zobowiązania wynikające z Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych oraz Afrykańskiej karty praw człowieka i ludów, które to akty zawierają zakaz stosowania tortur; odnotowuje z zaniepokojeniem, że kontrola rządowa poważnie ogranicza działalność podmiotów publicznych i prywatnych, w tym przedsiębiorstw; uznaje, że brak jakiegokolwiek zarządzania finansami publicznymi, w tym brak budżetu krajowego, uniemożliwia kontrolę budżetową;

9.  wzywa rząd Erytrei, aby zezwolił na tworzenie innych partii politycznych, co stanowi główne narzędzie promowania demokracji w tym kraju, i apeluje o umożliwienie organizacjom praw człowieka swobodnego prowadzenia działalności w kraju;

10.  przypomina, że partnerstwo UE z Erytreą podlega umowie z Kotonu oraz że wszystkie strony są zobowiązane do przestrzegania i wykonywania jej postanowień, w szczególności w odniesieniu do praw człowieka, demokracji i praworządności; w związku z tym wzywa UE do ustalenia warunków przyznawania pomocy, łącznie z wymogiem, by rząd Erytrei przestrzegał międzynarodowych zobowiązań w dziedzinie praw człowieka i by uwolniono więźniów politycznych, zanim UE udzieli temu krajowi jakiejkolwiek dalszej pomocy; ponadto wzywa UE do wykorzystania wszystkich dostępnych instrumentów i narzędzi w celu dopilnowania, by rząd Erytrei przestrzegał zobowiązań do ochrony i zagwarantowania podstawowych wolności, w tym do rozważenia rozpoczęcia konsultacji na mocy art. 96 umowy z Kotonu; wnioskuje o szczegółową i kompleksową ocenę przyznanych Erytrei środków finansowych pochodzących z UE i jej państw członkowskich;

11.  wyraża dezaprobatę z powodu wznowienia znacznej pomocy UE dla Erytrei, a w szczególności zatwierdzenia krajowego programu orientacyjnego dla tego kraju w wysokości 200 mln EUR; wzywa Komisję do dokonania wspólnie z Parlamentem przeglądu zasad kontroli, do starannego rozważenia obaw i sugestii zgłoszonych przez Parlament oraz do dopilnowania, by przekazano je Komitetowi EFR; uważa, że komitet ten powinien był wziąć pod uwagę wcześniejsze zalecenia Parlamentu, by nie przyjmować krajowego programu orientacyjnego i by kontynuować rozmowy;

12.  wzywa Komisję do dopilnowania, by z przyznanych środków nie korzystał rząd Erytrei, lecz by przeznaczono je w ścisły i przejrzysty sposób na zaspokojenie potrzeb ludności tego kraju w zakresie rozwoju, demokracji, praw człowieka, dobrych rządów i bezpieczeństwa oraz wolności słowa, prasy i zgromadzeń; wzywa UE do dopilnowania warunkowości uzgodnionej w ostatnim czasie pomocy, a także do zagwarantowania, że krajowy program orientacyjny pomoże Erytrei dokonać istotnego zwrotu w jej polityce energetycznej w celu zapewnienia powszechnego dostępu do energii, w szczególności na obszarach wiejskich, które obecnie wciąż są pozbawione elektryczności; uważa ponadto, że część programu dotycząca sprawowania rządów powinna koncentrować się zdecydowanie na wdrażaniu zaleceń prowadzonego przez ONZ powszechnego okresowego przeglądu praw człowieka;

13.  wzywa Komisję, by uzyskała od rządu Erytrei jednoznaczne gwarancje wdrożenia demokratycznych reform i zapewnienia poszanowania praw człowieka, w tym przez realizację zaleceń opracowanych podczas 18. sesji grupy roboczej ds. powszechnego okresowego przeglądu praw człowieka i zaakceptowanych przez rząd Erytrei w dniu 7 lutego 2014 r.;

14.  wzywa Radę do ponownej oceny stosunków między UE a Erytreą, a także pomocy rozwojowej dla tego kraju w reakcji na panującą tam złą sytuację w zakresie praw człowieka oraz do opublikowania konkretnych rezultatów wynikających z programów pomocy w ciągu ostatnich lat; wzywa UE i państwa członkowskie do wykorzystania wszelkich dostępnych środków, zwłaszcza w ramach umowy z Kotonu, w celu dopilnowania, by władze Erytrei wywiązały się z podjętych zobowiązań międzynarodowych;

15.  zdecydowanie podkreśla, że Erytrea musi umożliwić międzynarodowym i regionalnym organom zajmującym się prawami człowieka, w tym specjalnym sprawozdawcom, nieograniczony dostęp do kraju w celu monitorowania postępów; zwraca się do wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa o aktywne wspieranie przedłużenia mandatu specjalnej sprawozdawczyni ONZ ds. sytuacji w zakresie praw człowieka w Erytrei; zachęca rząd Erytrei do podjęcia pilnych reform, takich jak zmniejszenie rygoru państwa jednopartyjnego oraz przywrócenie Zgromadzenia Narodowego i wyborów;

16.  wzywa państwa członkowskie UE do podjęcia odpowiednich środków przeciwko nakładaniu podatku od diaspory na erytrejskich obywateli mieszkających na ich terytorium, zgodnie z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2023 (2011 r.); przypomina rządowi Erytrei, że prawo do opuszczenia swojego kraju jest zapisane w międzynarodowych przepisach dotyczących praw człowieka; wzywa rząd do zapewnienia swobody przemieszczania się i zaprzestania pobierania ww. podatku od Erytrejczyków mieszkających za granicą; wzywa rząd do rezygnacji z polityki odpowiedzialności zbiorowej wymierzonej przeciwko członkom rodzin osób, które uchylają się od służby wojskowej, usiłują uciec z Erytrei lub nie płacą podatku dochodowego w wysokości 2 % nałożonego przez rząd na erytrejskich ekspatriantów;

17.  wzywa rząd Erytrei, aby przestrzegał oficjalnego okresu służby wojskowej, zaprzestał wykorzystywania obywateli jako pracowników przymusowych, przestał zezwalać przedsiębiorstwom zagranicznym na wykorzystywanie takich pracowników za opłatą, dopuścił możliwość sprzeciwu moralnego wobec służby wojskowej oraz zapewnił ochronę poborowych;

18.  przypomina Erytrei o jej zobowiązaniach wynikających z konwencji MOP, ze szczególnym uwzględnieniem praw organizacji społeczeństwa obywatelskiego i związków zawodowych do zrzeszania się, pokojowych demonstracji, udziału w sprawach publicznych oraz prowadzenia kampanii na rzecz poprawy praw pracowniczych; wzywa rząd Erytrei do odrzucenia polityki zakazującej działalności organizacji pozarządowych, które mają na kontach bankowych mniej niż 2 mln USD; wyraża zaniepokojenie ścisłymi powiązaniami między biznesem, polityką i korupcją w Erytrei; potępia przedsiębiorstwa zagraniczne, które są zamieszane w wykorzystywanie pracy przymusowej, oraz zwraca się do wszystkich podmiotów prowadzących działalność w Erytrei o większą odpowiedzialność, należytą staranność i wprowadzenie systemów sprawozdawczości;

19.  odnotowuje podejmowane przez UE próby współpracy z Erytreą w dziedzinie migracji; podkreśla bardzo wysoki odsetek złożonych przez Erytrejczyków wniosków o udzielenie azylu lub objęcie ochroną uzupełniającą, które państwa członkowskie UE rozpatrzyły pozytywnie, i w związku z tym apeluje do państw członkowskich o nieodsyłanie Erytrejczyków ubiegających się o azyl w Europie, zgodnie z konwencją genewską; domaga się, aby państwa członkowskie UE przestrzegały zasady non-refoulement, i przypomina im, że powracające osoby ubiegające się o azyl prawdopodobnie będą arbitralnie zatrzymywane i torturowane z powodu podjęcia próby ucieczki;

20.  zachęca Erytreę do współpracy ze społecznością międzynarodową w dziedzinie praw człowieka; domaga się, by Rada Praw Człowieka ONZ współpracowała z Erytreą przy budowaniu zdolności systemu sądowego za pośrednictwem seminariów i szkoleń dla sędziów i prawników, traktując je jako konstruktywny sposób działania; zauważa, że w lipcu 2017 r. delegacja Biura Wysokiego Komisarza ds. Praw Człowieka uda się z wizytą do Erytrei, w związku z czym wzywa tę delegację do sporządzenia raportu z tej wizyty i do podjęcia próby uzyskania dostępu do wszystkich części kraju, a zwłaszcza do więzień, gdzie można będzie dokonać inspekcji i przygotować odnośne raporty;

21.  ponownie wyraża głębokie zaniepokojenie z powodu obecnych tragicznych w skutkach warunków klimatycznych w regionie Rogu Afryki, w tym w Erytrei, a także z powodu związanego z nimi poważnego ryzyka kryzysu żywnościowego i humanitarnego; wzywa UE, by wspólnie z partnerami międzynarodowymi zwiększyła wsparcie dla zagrożonych grup ludności oraz by zapewniła niezbędne finansowanie i pomoc;

22.  potępia stosowaną przez rząd Erytrei praktykę arbitralnego pozbawiania obywatelstwa, a ponadto domaga się sprawiedliwego i równego statusu wszystkich obywateli Erytrei wobec prawa; podkreśla, że należy priorytetowo traktować rozwiązanie problemu deficytu sprawiedliwości w demokratycznych rządach w Erytrei oraz przywrócenie praworządności przez położenie kresu autorytarnym rządom sprawowanym za pomocą strachu przed arbitralnym zatrzymaniem bez prawa kontaktu, torturami i innymi naruszeniami praw człowieka, których część można uznać za zbrodnie przeciwko ludzkości;

23.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Wspólnemu Zgromadzeniu Parlamentarnego AKP–UE, Radzie Unii Afrykańskiej, Wspólnocie Wschodnioafrykańskiej, Sekretarzowi Generalnemu ONZ, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz władzom Erytrei.

(1) Dz.U. C 51 E z 22.2.2013, s. 146. (2) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0090. (3) Dz.U. L 51 z 2.3.2010, s. 19. (4) Dz.U. L 195 z 27.7.2010, s. 74. (5) Dz.U. L 282 z 16.10.2012, s. 46.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 6 lipca 2017 r. w sprawie sytuacji w Burundi (2017/2756(RSP))

P8_TA(2017)0310 RC-B8-0465/2017

Parlament Europejski,

–  uwzględniając zmienioną umowę z Kotonu, w szczególności jej art. 96,

–  uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka,

–  uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 r.,

–  uwzględniając Afrykańską kartę praw człowieka i ludów,

–  uwzględniając Afrykańską kartę na rzecz demokracji, wyborów i dobrych rządów,

–  uwzględniając rezolucje Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych nr 2248 (2015) z dnia 12 listopada 2015 r. i nr 2303 (2016) z dnia 29 lipca 2016 r. w sprawie sytuacji w Burundi,

–  uwzględniając sprawozdanie Międzynarodowej Komisji Śledczej przedstawione w dniu 15 czerwca 2017 r. na forum Rady Praw Człowieka ONZ,

–  uwzględniając pierwsze sprawozdanie Sekretarza Generalnego ONZ w sprawie Burundi, opublikowane w dniu 23 lutego 2017 r.,

–  uwzględniając oświadczenie prasowe Rady Bezpieczeństwa w sprawie sytuacji w Burundi z dnia 9 marca 2017 r.,

–  uwzględniając sprawozdanie jednostki ONZ ds. niezależnego dochodzenia w sprawie Burundi (UNIIB), opublikowane w dniu 20 września 2016 r.,

–  uwzględniając rezolucję przyjętą przez Radę Praw Człowieka ONZ w dniu 30 września 2016 r. w sprawie stanu praw człowieka w Burundi,

–  uwzględniając Porozumienie z Aruszy na rzecz pokoju i pojednania w Burundi z dnia 28 sierpnia 2000 r.,

–  uwzględniając oświadczenie w sprawie Burundi wydane podczas szczytu Unii Afrykańskiej w dniu 13 czerwca 2015 r.,

–  uwzględniając decyzję w sprawie działań Rady Pokoju i Bezpieczeństwa oraz w sprawie stanu pokoju i bezpieczeństwa w Afryce (Assembly/AU/Dec.598(XXVI)), przyjętą na 26. sesji zwyczajnej zgromadzenia głów państw lub szefów rządów Unii Afrykańskiej, która odbyła się w dniach 30 i 31 stycznia 2016 r. w Addis Abebie (Etiopia),

–  uwzględniając decyzje i oświadczenia zgromadzenia Unii Afrykańskiej (Assembly/AU/Dec.605-620(XXVII)), przyjęte i wydane na 27. sesji zwyczajnej zgromadzenia głów państw lub szefów rządów Unii Afrykańskiej, która odbyła się w dniach 17 i 18 lipca 2016 r. w Kigali (Rwanda),

–  uwzględniając rezolucję Afrykańskiej Komisji Praw Człowieka i Ludów z dnia 4 listopada 2016 r. w sprawie stanu praw człowieka w Burundi,

–  uwzględniając oświadczenie w sprawie Burundi wydane podczas szczytu Wspólnoty Wschodnioafrykańskiej w dniu 31 maja 2015 r.,

–  uwzględniając swoje rezolucje w sprawie Burundi, w szczególności rezolucje z dnia 9 lipca 2015 r.(1), 17 grudnia 2015 r.(2) i 19 stycznia 2017 r.(3),

–  uwzględniając decyzję Rady (UE) 2016/394 z dnia 14 marca 2016 r. w sprawie zakończenia procedury konsultacji z Republiką Burundi na mocy art. 96 Umowy o partnerstwie między członkami grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku, z jednej strony, a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z drugiej strony,

–  uwzględniając rozporządzenie Rady (UE) 2015/1755 z dnia 1 października 2015 r. oraz decyzje Rady (WPZiB) 2015/1763 i (WPZiB) 2016/1745 w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Burundi,

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 16 marca, 18 maja, 22 czerwca i 16 listopada 2015 r. oraz 15 lutego 2016 r. w sprawie Burundi,

–  uwzględniając oświadczenia wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa z dnia 28 maja i 19 grudnia 2015 r. oraz 21 października 2016 r.,

–  uwzględniając oświadczenie rzecznika wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel z dnia 6 stycznia 2017 r. w sprawie delegalizacji Ligi Iteka w Burundi,

–  uwzględniając konstytucję Burundi, w szczególności jej art. 96,

–  uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że w Burundi wybuchł poważny kryzys polityczny i niepokoje społeczne, gdy w kwietniu 2015 r. prezydent Pierre Nkurunziza ogłosił, że będzie się ubiegać o wybór na trzecią kadencję, wbrew konstytucji Burundi, która ogranicza liczbę kadencji prezydenckich do dwóch, a także wbrew porozumieniu z Aruszy; mając na uwadze, że rząd bardzo gwałtownie stłumił zdecydowane protesty przeciwko ponownemu wyborowi prezydenta, czego konsekwencją jest alarmujące pogorszenie się stanu praw człowieka w tym kraju;

B.  mając na uwadze, że według międzynarodowych obserwatorów protesty przeciwko reelekcji były niezwykle gwałtownie tłumione przez rząd od lipca 2015 r.; mając na uwadze, że według szacunków ONZ od chwili wybuchu przemocy zginęło 500 osób; mając na uwadze, że według organizacji obrońców praw człowieka zabito ponad 1 200 osób, 400 do 900 padło ofiarą wymuszonych zaginięć, setki, a nawet tysiące osób poddano torturom, a ponad 10 000 jest nadal arbitralnie więzionych;

C.  mając na uwadze, że prezydent Pierre Nkurunziza nie wyklucza możliwości zmiany konstytucji, by w 2020 r. ubiegać się o wybór na czwartą kadencję, a wewnętrzny proces znoszenia ograniczeń dotyczących liczby kadencji już się rozpoczął; mając na uwadze, że byłoby to sprzeczne z wcześniejszymi oświadczeniami prezydenta Pierre’a Nkurunzizy i stanowiłoby zagrożenie dla zbiorowych starań o znalezienia trwałego rozwiązania tego kryzysu;

D.  mając na uwadze, że w sprawozdaniu jednostki ONZ ds. niezależnego dochodzenia w sprawie Burundi (UNIIB) jest mowa o „licznych dowodach na poważne naruszenia praw człowieka i poważne nadużycia” w tym kraju, popełniane przede wszystkim przez siły bezpieczeństwa i organy władzy; mając na uwadze, że od kwietnia 2017 mnożą się przypadki podżegania do przemocy i nienawiści, zwłaszcza na zgromadzeniach Imbonerakure, młodzieżowych bojówek partii rządzącej CNDD-FDD; mając na uwadze, że głównym celem nadużyć są działacze opozycji i społeczeństwa obywatelskiego, zwłaszcza obrońcy praw człowieka, dziennikarze i prawnicy; mając na uwadze, że do września ma powstać ostateczne sprawozdanie komisji dochodzeniowej powołanej przez Radę Praw Człowieka oczekiwane we wrześniu 2017;

E.  mając na uwadze, że zgłaszane przypadki przemocy obejmują zabójstwa, porwania, wymuszone zaginięcia, tortury, gwałty oraz arbitralne aresztowania i uwięzienia; mając na uwadze, że korupcja i bierność władz publicznych umacnia atmosferę bezkarności, co uniemożliwia doprowadzenie przed wymiar sprawiedliwości wielu sprawców aktów przemocy prowadzących do śmierci ofiary, w tym funkcjonariuszy sił porządkowych i służb wywiadowczych;

F.  mając na uwadze, że w październiku 2016 r. władze Burundi zdelegalizowały pięć organizacji obrońców praw człowieka, a w styczniu 2017 r. zakazały również działalności Ligi Iteka, najstarszej spośród burundyjskich organizacji tego rodzaju; mając na uwadze, że w grudniu 2016 r. parlament uchwalił ustawę wprowadzającą rygorystyczną kontrolę międzynarodowych organizacji pozarządowych;

G.  mając na uwadze, że nasiliły się restrykcje wobec mediów i niezależnych gazet; mając na uwadze, że niezależne media są nadal cenzurowane, ich działalność zawieszana, a redakcje blokowane lub zamykane; mając na uwadze, że dziennikarze padają ofiarą porwań, gróźb, napaści fizycznych i nękania sądowego; mając na uwadze, że zawieszono działalność wszystkich niezależnych stacji radiowych; mając na uwadze, że w światowym rankingu wolności prasy przygotowanym przez organizację Reporterzy bez Granic w 2017 r. Burundi zajęło 160. pozycję spośród 180 monitorowanych krajów;

H.  mając na uwadze, że według doniesień przedstawicieli ONZ urzędnicy państwowi wykazują tendencję do siania niezgody, co budzi obawy o powstanie spirali przemocy i możliwą „etnicyzację” kryzysu; mając na uwadze doniesienia o masowym użyciu przemocy i zastraszaniu przez partię CNDD-FDD (Narodowa Rada Obrony Demokracji – Siły Obrony Demokracji) i jej młodzieżowe bojówki Imbonerakure;

I.  mając na uwadze, że gdy Międzynarodowy Trybunał Karny (MKT) podjął decyzję o wszczęciu postępowania wyjaśniającego w sprawie przemocy i naruszeń praw człowieka w Burundi, kraj ten rozpoczął w październiku 2016 r. procedurę wycofywania się ze statutu rzymskiego, co oznacza zamiar opuszczenia (MTK);

J.  mając na uwadze, że w sierpniu 2016 r. rząd Burundi odmówił rozmieszczenia w kraju funkcjonariuszy sił policyjnych ONZ mających monitorować sytuację; mając na uwadze, że rząd Burundi zawiesił współpracę z Biurem Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka i odmówił współpracy z komisją śledczą powołaną przez Radę Praw Człowieka ONZ;

K.  mając na uwadze, że w dniu 21 grudnia 2015 r. parlament Burundi odrzucił projekt rozmieszczenia sił pokojowych Unii Afrykańskiej, twierdząc, że jakakolwiek interwencja wojskowa oddziałów Unii Afrykańskiej stanowiłaby inwazję sił okupacyjnych;

L.  mając na uwadze, że w dniu 8 grudnia 2015 r. Unia Europejska rozpoczęła konsultacje z rządem Burundi na mocy art. 96 umowy z Kotonu, w obecności przedstawicieli grupy państw AKP, Unii Afrykańskiej, Wspólnoty Wschodnioafrykańskiej oraz Organizacji Narodów Zjednoczonych; mając na uwadze, że w marcu 2016 r. Unia Europejska zakończyła te konsultacje, gdy doszła do wniosku, że proponowane przez rząd Burundi zobowiązania dotyczące poszanowania praw człowieka oraz zasad demokracji i praworządności są niewystarczające;

M.  mając na uwadze, że po zakończeniu tego postępowania Unia Europejska określiła szereg konkretnych środków, które powinien przyjąć rząd Burundi, by wznowić pełną współpracę;

N.  mając na uwadze, że Unia zawiesiła bezpośrednie wsparcie finansowe dla administracji Burundi, w tym wsparcie budżetowe; mając na uwadze, że Unia zobowiązała się utrzymać wsparcie finansowe dla ludności z tytułu pomocy humanitarnej, w tym przeznaczonej na przedsięwzięcia służące zapewnieniu dostępu do podstawowych usług;

O.  mając na uwadze, że Unia Europejska przyjęła ukierunkowane sankcje wobec osób, podmiotów i organów podważających demokrację lub utrudniających poszukiwanie rozwiązania politycznego w Burundi; mając na uwadze, że również Unia Afrykańska rozważa obecnie zastosowanie sankcji;

P.  mając na uwadze, że dialog między stronami wewnątrz Burundi prowadzony pod egidą Wspólnoty Wschodnioafrykańskiej przy wsparciu ze strony Unii Afrykańskiej i Unii Europejskiej został uznany przez Radę Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych za jedyną realną drogę do osiągnięcia trwałego rozwiązania politycznego w Burundi; mając na uwadze, że dialog ten musi być otwarty dla wszystkich, w tym dla partii opozycji, społeczeństwa obywatelskiego i członków diaspory;

Q.  mając na uwadze, że impas polityczny w Burundi i pogorszenie się sytuacji gospodarczej mają poważne skutki dla ludności; mając na uwadze, że Agencja ONZ ds. Uchodźców szacuje, że ponad 420 tys. osób uciekło z Burundi, by szukać schronienia w krajach sąsiednich; mając na uwadze, że według zastępcy Sekretarza Generalnego Narodów Zjednoczonych obecnie wiadomo o 209 tys. osób wewnętrznie przesiedlonych; mając na uwadze, że 3 mln osób potrzebuje pomocy humanitarnej, a 2,6 mln osób odczuwa poważny brak bezpieczeństwa żywnościowego; mając na uwadze, że 700 tys. osób zależnych jest od doraźnej pomocy żywnościowej, pomimo że rząd zniósł pewne ograniczenia; mając na uwadze, że sytuacja ta stanowi poważne zagrożenie dla stabilności w regionie;

1.  jest głęboko zaniepokojony sytuacją polityczną i stanem bezpieczeństwa w Burundi; stanowczo potępia akty przemocy, zabójstwa oraz inne naruszenia praw człowieka, które mają miejsce w Burundi od 2015 r.; apeluje o skuteczne i proporcjonalne działania zapobiegające nowym aktom przemocy;

2.  wyraża zaniepokojenie powszechną bezkarnością, zwłaszcza w odniesieniu do aktów przemocy i naruszania praw człowieka oraz do sprawców takich czynów; przypomina że zgodnie z prawem międzynarodowym i regionalnym w dziedzinie praw człowieka władze Burundi mają obowiązek gwarantowania, ochrony i promowania praw podstawowych, w tym praw obywatelskich i politycznych obywateli; w tym kontekście wzywa do przeprowadzenia dogłębnego i niezależnego śledztwa w sprawie zabójstw i nadużyć, które miały miejsce w Burundi w ostatnich latach, i wzywa do dopilnowania, by winni zostali pociągnięci do odpowiedzialności;

3.  głęboko ubolewa nad faktem, że rząd Burundi rozpoczął procedurę wycofywania tego kraju ze statutu rzymskiego ustanawiającego MTK; wzywa rząd Burundi, by zrezygnował z procedury wycofania oraz zadbał o to, by Burundi nadal w pełni uczestniczyło w MTK;

4.  wzywa rząd Burundi do pełnego poszanowania rezolucji 2303 (2016) Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych i umożliwienia rozmieszczenia sił policyjnych ONZ, która będzie monitorowała sytuację bezpieczeństwa w kraju;

5.  z zadowoleniem przyjmuje powołaną w listopadzie 2016 r. komisję śledczą ONZ do zbadania przypadków łamania i naruszania praw człowieka popełnianych w Burundi od kwietnia 2015 r.; wzywa władze Burundi do pełnej współpracy z członkami komisji śledczej;

6.  z zadowoleniem przyjmuje niedawne mianowanie przez Sekretarza Generalnego ONZ Antonio Gutierreza nowego specjalnego wysłannika w Burundi Michela Kafando w celu ułatwienia zrozumienia trwającego procesu politycznego;

7.  ponownie wyraża swoje zaangażowanie na rzecz wolności słowa oraz potwierdza kluczową rolę odgrywaną przez organizacje społeczeństwa obywatelskiego, adwokatów, organizacje broniące praw człowieka i media w demokratycznym społeczeństwie; w tym kontekście wzywa władze Burundi do zniesienia zakazów i ograniczeń nałożonych na te podmioty, do wycofania nowych przepisów dotyczących zagranicznych organizacji pozarządowych oraz do zadbania o to, by dziennikarze i obrońcy praw człowieka mogli prowadzić działalność w tym kraju w sposób swobodny i bezpieczny;

8.  wyraża zaniepokojenie z powodu podwyższonego ryzyka, że obecna sytuacja będzie stwarzać coraz głębsze podziały między różnymi grupami etnicznymi; potępia „etnicyzację” kryzysu w wyniku propagandy opartej na ideologii etnicznej; apeluje do wszystkich stron konfliktu w Burundi, by powstrzymały się od wszelkich zachowań i wypowiedzi, które mogą spowodować nasilenie przemocy, pogłębić kryzys lub mieć negatywny wpływ na stabilność w regionie w dłuższej perspektywie, oraz wzywa do pełnego przestrzegania porozumienia z Aruszy;

9.  potępia podżeganie do nienawiści i przemocy wobec uchodźców i działaczy opozycji przez przywódców bojówek młodzieżowej ligi Imbonerakure, w tym publiczne nawoływanie do gwałtów na żonach przedstawicieli opozycji, i wzywa do natychmiastowego rozbrojenia tych bojówek; wyraża głębokie zaniepokojenie z powodu przyjęcia nowej ustawy w sprawie utworzenia krajowego korpusu ochotniczego, która może zostać wykorzystana do legitymacji działalności takich bojówek;

10.  wzywa wszystkie strony konfliktu do stworzenia odpowiednich warunków odbudowy zaufania i promowania jedności narodowej, w drodze otwartego, przejrzystego i pluralistycznego dialogu krajowego między rządem, partiami opozycyjnymi i społeczeństwem obywatelskim, zgodnie z konstytucją Burundi, z porozumieniem z Aruszy i z międzynarodowymi zobowiązaniami tego kraju;

11.  zauważa, że sytuacja w Burundi ma wyjątkowo poważny i negatywny wpływ na cały region; w związku z tym wyraża zadowolenie z wysiłków podejmowanych w ramach negocjacji prowadzonych pod egidą Wspólnoty Wschodnioafrykańskiej przy wsparciu ze strony Unii Afrykańskiej i apeluje o zaangażowanie i współpracę władz Burundi, aby znaleźć natychmiastowe, trwałe i długoterminowe rozwiązanie tego konfliktu, lecz wyraża głębokie zaniepokojenie z powodu powolnego tempa postępów w tym dialogu;

12.  wzywa Unię Europejską do wspierania starań podmiotów regionalnych na rzecz przezwyciężenia kryzysu; wzywa do wprowadzenia w życie planu działań mediatora wyznaczonego przez Wspólnotę Wschodnioafrykańską Benjamina Mkapy, byłego prezydenta Tanzanii;

13.  z zadowoleniem przyjmuje decyzję Rady Pokoju i Bezpieczeństwa Unii Afrykańskiej o zezwoleniu na zorganizowanie misji afrykańskiej ds. zapobiegania i ochrony w Burundi w celu znalezienia rozwiązania politycznego; wzywa rząd Burundi do pełnego wywiązania się ze zobowiązania do ułatwienia szybkiego rozmieszczenia obserwatorów i ekspertów w dziedzinie praw człowieka, w szczególności poprzez natychmiastowe wydawanie wiz oraz szybkie wypełnianie pozostałych wymaganych formalności;

14.  uważa, że większa obecność międzynarodowych obserwatorów w Burundi może w istotny sposób przyczynić się do poprawy sytuacji w dziedzinie praw człowieka i bezpieczeństwa; wzywa do rozmieszczenia dodatkowych 200 obserwatorów wojskowych i ds. praw człowieka z Unii Afrykańskiej, którzy wesprą 30 obserwatorów już przebywających na miejscu;

15.  uznaje za konieczne wyjaśnienie, w koordynacji z Unią Afrykańską, identyfikowalności funduszy przeznaczonych na żołnierzy burundyjskich w AMISOM;

16.  uważa, że jakakolwiek normalizacja stosunków z UE, w tym z państwami członkowskimi, wymaga wdrożenia przez władze burundyjskie wszystkich postanowień zapisanych w „tabeli zobowiązań” dotyczących konsultacji przewidzianych w art. 96 umowy z Kotonu;

17.  przyjmuje do wiadomości decyzję Unii Europejskiej, podjętą po przeprowadzeniu konsultacji z władzami Burundi na mocy art. 96 umowy z Kotonu, o zawieszeniu bezpośredniego wsparcia finansowego dla administracji Burundi i z zadowoleniem przyjmuje wprowadzenie przez Unię Europejską ograniczeń w podróżowaniu oraz zamrożenie aktywów wobec osób odpowiedzialnych za zamachy na budowanie pokoju i za naruszenia praw człowieka; podkreśla, że UE w pełni podtrzymuje wsparcie finansowe dla ludności Burundi, w tym dla uchodźców, w kluczowych sektorach – ochrony zdrowia, żywności i edukacji – jak również pomoc humanitarną udzielaną kanałami bezpośrednimi; popiera ponownie nałożone przez Unię Europejską ukierunkowane sankcje, a także decyzję Rady UE o zawieszeniu pomocy finansowej dla Burundi po przeprowadzeniu konsultacji na mocy art. 96;

18.  jest głęboko zaniepokojony napływem uchodźców z Burundi do krajów sąsiadujących oraz dramatyczną sytuacją humanitarną osób przesiedlonych w Burundi, i przypomina o swoim poparciu dla obecnych w regionie organizacji humanitarnych i dla krajów sąsiadujących, które przyjmują uchodźców; wzywa Unię Europejską i innych darczyńców do zwiększenia wsparcia finansowego i pomocy humanitarnej dla osób przesiedlonych wewnętrznie i uchodźców z Burundi; przypomina państwom członkowskim o ich zobowiązaniu do poszanowania konwencji genewskiej;

19.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji rządowi i parlamentowi Burundi, Radzie Ministrów AKP-UE, Komisji Europejskiej i Radzie Unii Europejskiej, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich Unii Europejskiej, państwom członkowskim i instytucjom Unii Afrykańskiej, a także sekretarzowi generalnemu ONZ.

(1) Teksty przyjęte tego dnia, P8_TA(2015)0275. (2) Teksty przyjęte tego dnia, P8_TA(2015)0474 (3) Teksty przyjęte tego dnia, P8_TA(2017)0004.

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 6 lipca 2017 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EFZR) oraz w sprawie ustanowienia gwarancji EFZR i funduszu gwarancyjnego EFZR (COM(2016)0586 – C8-0377/2016 – 2016/0281(COD))

P8_TA(2017)0311 A8-0170/2017

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2016)0586),

–  uwzględniając art. 294 ust. 2, art. 209 ust. 1 i art. 212 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C8-0377/2016),

–  uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając wstępne porozumienie zatwierdzone przez komisję przedmiotowo właściwą na podstawie art. 69f ust. 4 Regulaminu oraz przekazane pismem z dnia 28 czerwca 2017 r. zobowiązanie przedstawiciela Rady do zatwierdzenia tego stanowiska, zgodnie z art. 294 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 59 Regulaminu,

–  uwzględniając wspólne obrady Komisji Spraw Zagranicznych, Komisji Rozwoju i Komisji Budżetowej na podstawie art. 55 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych, Komisji Rozwoju i Komisji Budżetowej, a także opinię Komisji Kontroli Budżetowej (A8-0170/2017),

1.  przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu;

2.  zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli zastąpi ona pierwotny wniosek, wprowadzi w nim istotne zmiany lub planuje ich wprowadzenie;

3.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.

Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 6 lipca 2017 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/... w sprawie ustanowienia Europejskiego Funduszu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EFZR), gwarancji EFZR i funduszu gwarancyjnego EFZR

(Jako że pomiędzy Parlamentem i Radą osiągnięte zostało porozumienie, stanowisko Parlamentu odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, rozporządzenia (UE) 2017/1601.)

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 6 lipca 2017 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie niektórych dozwolonych sposobów korzystania z utworów i innych przedmiotów chronionych prawem autorskim i prawami pokrewnymi z korzyścią dla osób niewidomych, osób słabowidzących i osób z niepełnosprawnościami uniemożliwiającymi zapoznawanie się z drukiem, oraz w sprawie zmiany dyrektywy 2001/29/WE w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym (COM(2016)0596 – C8-0381/2016 – 2016/0278(COD))

P8_TA(2017)0312 A8-0097/2017

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2016)0596),

–  uwzględniając art. 294 ust. 2 i art. 114 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C8-0381/2016),

–  uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 25 stycznia 2017 r.(1),

–  uwzględniając wstępne porozumienie zatwierdzone przez komisję przedmiotowo właściwą na podstawie art. 69f ust. 4 Regulaminu oraz przekazane pismem z dnia 19 maja 2017 r. zobowiązanie przedstawiciela Rady do zatwierdzenia tego stanowiska, zgodnie z art. 294 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 59 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej oraz opinie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, Komisji Kultury i Edukacji oraz Komisji Petycji (A8-0097/2017),

1.  przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu;

2.  zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli zastąpi ona pierwotny wniosek, wprowadzi w nim istotne zmiany lub planuje ich wprowadzenie;

3.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.

Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 6 lipca 2017 r. w celu przyjęcia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/... w sprawie niektórych dozwolonych sposobów korzystania z określonych utworów i innych przedmiotów chronionych prawem autorskim i prawami pokrewnymi z korzyścią dla osób niewidomych, osób słabowidzących lub osób z niepełnosprawnościami uniemożliwiającymi zapoznawanie się z drukiem oraz w sprawie zmiany dyrektywy 2001/29/WE w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym

(Jako że pomiędzy Parlamentem i Radą osiągnięte zostało porozumienie, stanowisko Parlamentu odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, dyrektywy (UE) 2017/1564.)

(1) Dz.U. C 125 z 21.4.2017, s. 27.

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 6 lipca 2017 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie transgranicznej wymiany między Unią a państwami trzecimi kopii utworów w formacie umożliwiającym dostęp osobom niepełnosprawnym do określonych utworów i innych przedmiotów chronionych prawem autorskim i prawami pokrewnym, z korzyścią dla osób niewidomych, słabowidzących lub z innymi niepełnosprawnościami uniemożliwiającymi zapoznawanie się z drukiem (COM(2016)0595 – C8-0380/2016 – 2016/0279(COD))

P8_TA(2017)0313 A8-0102/2017

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2016)0595),

–  uwzględniając art. 294 ust. 2 i art. 207 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C8-0380/2016),

–  uwzględniając opinię Komisji Prawnej w sprawie proponowanej podstawy prawnej,

–  uwzględniając art. 294 ust. 3 i art. 114 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 5 lipca 2017 r.(1),

–  uwzględniając wstępne porozumienie zatwierdzone przez komisję przedmiotowo właściwą na podstawie art. 69f ust. 4 Regulaminu oraz przekazane pismem z dnia 19 maja 2017 r. zobowiązanie przedstawiciela Rady do zatwierdzenia tego stanowiska, zgodnie z art. 294 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 59 i 39 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej oraz opinie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, Komisji Kultury i Edukacji oraz Komisji Petycji (A8-0102/2017),

1.  przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu;

2.  zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli zastąpi ona pierwotny wniosek, wprowadzi w nim istotne zmiany lub planuje ich wprowadzenie;

3.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.

Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 6 lipca 2017 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/... w sprawie transgranicznej wymiany między Unią a państwami trzecimi kopii w dostępnych formatach określonych utworów i innych przedmiotów chronionych prawem autorskim i prawami pokrewnymi z korzyścią dla osób niewidomych, osób słabowidzących lub osób z niepełnosprawnościami uniemożliwiającymi zapoznawanie się z drukiem

(Jako że pomiędzy Parlamentem i Radą osiągnięte zostało porozumienie, stanowisko Parlamentu odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, rozporządzenia (UE) 2017/1563.)

(1) Dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym.

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 6 lipca 2017 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Rady w sprawie mechanizmów rozstrzygania sporów dotyczących podwójnego opodatkowania w Unii Europejskiej (COM(2016)0686 – C8-0035/2017 – 2016/0338(CNS))

P8_TA(2017)0314 A8-0225/2017

(Specjalna procedura ustawodawcza – konsultacja)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Radzie (COM(2016)0686),

–  uwzględniając art. 115 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, na mocy którego Rada skonsultowała się z Parlamentem (C8-0035/2017),

–  uwzględniając uzasadnioną opinię przedstawioną – na mocy protokołu nr 2 w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności – przez Riksdag, w której stwierdzono, że projekt aktu ustawodawczego nie jest zgodny z zasadą pomocniczości,

–  uwzględniając swoje rezolucje z dnia 25 listopada 2015 r.(1) i z dnia 6 lipca 2016 r.(2) w sprawie interpretacji prawa podatkowego i innych środków o podobnym charakterze lub skutkach,

–  uwzględniając art. 78c Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A8-0225/2017),

1.  zatwierdza po poprawkach wniosek Komisji;

2.  zwraca się do Komisji o odpowiednią zmianę jej wniosku, zgodnie z art. 293 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;

3.  zwraca się do Rady o poinformowanie go, jeśli uzna ona za stosowne odejście od tekstu przyjętego przez Parlament;

4.  zwraca się do Rady o ponowne skonsultowanie się z Parlamentem, jeśli uzna ona za stosowne wprowadzenie znaczących zmian do wniosku Komisji;

5.  zwraca się do Rady o uwzględnienie możliwości stopniowego uchylenia Konwencji z dnia 23 lipca 1990 r. w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsiębiorstw powiązanych(3) po przyjęciu proponowanej dyrektywy i wzmocnienia w ten sposób skoordynowanego unijnego podejścia do rozstrzygania sporów za pomocą tej dyrektywy;

6.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.

Tekst proponowany przez Komisję   Poprawka Poprawka 1 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 1 (1)  Sytuacje, w których różne państwa członkowskie nakładają podatek od tego samego dochodu lub kapitału dwa razy, mogą powodować poważne przeszkody podatkowe dla przedsiębiorstw prowadzących działalność transgraniczną. Stanowią nadmierne obciążenie podatkowe dla przedsiębiorstw i są prawdopodobną przyczyną zakłóceń gospodarczych i obniżenia wydajności, a ponadto negatywnie wpływają na transgraniczne inwestycje i wzrost. (1)  Zgodnie z zasadą sprawiedliwego i skutecznego opodatkowania wszystkie przedsiębiorstwa muszą płacić podatki w odpowiedniej wysokości w miejscu, w którym osiągają zyski, należy jednak unikać podwójnego opodatkowania i podwójnego nieopodatkowania. Sytuacje, w których różne państwa członkowskie nakładają podatek od tego samego dochodu lub kapitału dwa razy, mogą powodować poważne przeszkody podatkowe, głównie dla małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność transgraniczną, i tym samym negatywnie wpływać na prawidłowość funkcjonowania rynku wewnętrznego. Stanowią nadmierne obciążenie podatkowe, powodują brak pewności prawa i generują zbędne koszty dla przedsiębiorstw oraz są prawdopodobną przyczyną zakłóceń gospodarczych i obniżenia wydajności. Ponadto negatywnie wpływają na transgraniczne inwestycje i wzrost gospodarczy. Poprawka 2 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 1 a (nowy) (1a)  W dniu 25 listopada 2015 r. Parlament Europejski przyjął rezolucję w sprawie interpretacji prawa podatkowego i innych środków o podobnym charakterze lub skutkach, w której zakwestionował przydatność Konwencji z dnia 23 lipca 1990 r. w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsiębiorstw powiązanych1a („unijnej konwencji arbitrażowej”) oraz uznał, że należy zmienić ten instrument i uczynić go skuteczniejszym bądź też zastąpić unijnym mechanizmem rozwiązywania sporów wyposażonym w skuteczniejsze procedury wzajemnego porozumiewania. W dniu 6 lipca 2016 r. Parlament Europejski przyjął rezolucję w sprawie interpretacji prawa podatkowego i innych środków o podobnym charakterze lub skutkach, w której podkreślił, że ustanowienie jasnych ram czasowych dla procedur rozstrzygania sporów ma kluczowe znaczenie dla wzmocnienia efektywności tych systemów. ___________ 1a Dz.U. L 225 z 20.8.1990, s. 10. Poprawka 3 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 1 b (nowy) (1b)   W dniu 16 grudnia 2015 r. Parlament Europejski przyjął rezolucję z zaleceniami dla Komisji dotyczącymi wprowadzenia przejrzystości, koordynacji i konwergencji do polityki opodatkowania osób prawnych w Unii, w której wezwał Komisję, aby zaproponowała przepisy mające służyć usprawnieniu mechanizmów rozstrzygania transgranicznych sporów podatkowych w Unii, koncentrując się nie tylko na sprawach dotyczących podwójnego opodatkowania, ale także na sprawach dotyczących podwójnego nieopodatkowania. Parlament apelował także o bardziej doprecyzowane przepisy, bardziej rygorystyczne harmonogramy i przejrzystość. Poprawka 4 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 1 c (nowy) (1c)   Próby wyeliminowania podwójnego opodatkowania często prowadziły do powstawania sytuacji „podwójnego nieopodatkowania”, w której przedsiębiorstwa, wykorzystując praktykę erozji bazy podatkowej i przenoszenia zysków, zapewniały sobie opodatkowanie zysków w tych państwach członkowskich, w których podatki od osób prawnych są na poziomie bliskim zeru. Ta utrzymująca się praktyka zakłóca konkurencję, szkodzi przedsiębiorstwom krajowym i osłabia system opodatkowania, odbijając się negatywnie na wzroście gospodarczym i zatrudnieniu. Poprawka 5 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 2 (2)  Z tego względu konieczne jest, by dostępne w Unii mechanizmy zapewniały rozstrzyganie sporów dotyczących podwójnego opodatkowania i skuteczne wyeliminowanie podwójnego opodatkowania. (2)  Obecne procedury rozstrzygania sporów są zbyt długotrwałe, kosztowne i często nie kończą się osiągnięciem porozumienia, a niektóre sprawy w ogóle nie są rozpatrywane. Niektóre przedsiębiorstwa są obecnie skłonne raczej zaakceptować podwójne opodatkowanie niż tracić pieniądze i czas na uciążliwe procedury mające wyeliminować podwójne opodatkowanie. Z tego względu podstawowe znaczenie ma to, by dostępne w Unii mechanizmy zapewniały skuteczne, szybkie i możliwe do wyegzekwowania rozstrzyganie sporów dotyczących podwójnego opodatkowania oraz skuteczne i terminowe wyeliminowanie podwójnego opodatkowania, przy czym podatnikom należy regularnie i skutecznie przekazywać informacje na ten temat. Poprawka 6 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 3 (3)  Obecnie istniejące mechanizmy przewidziane w dwustronnych konwencjach podatkowych nie zapewniają pełnego uwolnienia od podwójnego opodatkowania w odpowiednim czasie we wszystkich przypadkach. Obowiązująca Konwencja w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsiębiorstw powiązanych (90/436/EWG)7 („unijna konwencja arbitrażowa”) ma ograniczony zakres, albowiem ma zastosowanie tylko do sporów dotyczących cen transferowych oraz do przypisania zysków stałym zakładom. Monitorowanie przeprowadzane w ramach wdrożenia unijnej konwencji arbitrażowej ujawniło pewne istotne niedociągnięcia, w szczególności pod względem dostępu do procedury oraz czasu trwania i skutecznego zamknięcia procedury. (3)  Obecnie istniejące mechanizmy przewidziane w dwustronnych konwencjach dotyczących podwójnego opodatkowania nie zapewniają pełnego uwolnienia od podwójnego opodatkowania w odpowiednim czasie we wszystkich przypadkach. Mechanizmy przewidziane w tych konwencjach okazują się w wielu przypadkach długotrwałe, kosztowne, trudno dostępne i nie zawsze prowadzą do porozumienia. Unijna konwencja arbitrażowa ma ograniczony zakres, albowiem ma zastosowanie tylko do sporów dotyczących cen transferowych oraz do przypisania zysków stałym zakładom. Monitorowanie przeprowadzane w ramach wdrożenia unijnej konwencji arbitrażowej ujawniło pewne istotne niedociągnięcia, w szczególności pod względem dostępu do procedury, braku środków odwoławczych, czasu trwania oraz braku ostatecznego wiążącego skutecznego zamknięcia procedury. Te niedociągnięcia stanowią przeszkodę dla inwestycji i należy je wyeliminować. _________________ 7 Dz.U. L 225 z 20.8.1990, s. 10. Poprawka 7 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 3 a (nowy) (3a)   Aby ukształtować sprawiedliwe, jasne i stabilne otoczenie podatkowe oraz zmniejszyć liczbę sporów dotyczących opodatkowania na rynku wewnętrznym, niezbędny jest co najmniej pewien minimalny poziom konwergencji w opodatkowaniu osób prawnych. Wprowadzenie wspólnej skonsolidowanej podstawy opodatkowania osób prawnych, proponowane przez Komisję1a, stanowi najskuteczniejszy sposób eliminowania ryzyka podwójnego opodatkowania osób prawnych. ______________ 1a Wniosek dotyczący dyrektywy Rady w sprawie wspólnej skonsolidowanej podstawy opodatkowania osób prawnych (CCCTB) (COM(2016)0683). Poprawka 8 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 4 (4)  W celu stworzenia bardziej sprawiedliwego otoczenia podatkowego należy poszerzyć przepisy dotyczące przejrzystości oraz wzmocnić środki przeciwdziałające unikaniu opodatkowania. Jednocześnie w duchu sprawiedliwego systemu podatkowego konieczne jest też zapewnienie, aby na podatników nie nakładano dwa razy podatku od tego samego dochodu i aby mechanizmy rozstrzygania sporów były szeroko zakrojone, skuteczne i trwałe. Usprawnienie mechanizmów rozstrzygania sporów dotyczących podwójnego opodatkowania jest też niezbędne z uwagi na ryzyko zwiększonej liczby sporów w sprawie podwójnego lub wielokrotnego opodatkowania dotyczących potencjalnie wysokich kwot, spowodowane bardziej regularnymi i skoncentrowanymi praktykami kontrolnymi stosowanymi przez administracje podatkowe. (4)  W celu stworzenia bardziej sprawiedliwego otoczenia podatkowego dla przedsiębiorstw prowadzących działalność w Unii należy poszerzyć przepisy dotyczące przejrzystości oraz wzmocnić na szczeblach krajowym, unijnym i globalnym środki przeciwdziałające unikaniu opodatkowania i uchylaniu się od opodatkowania. Unikanie podwójnego nieopodatkowania musi pozostać unijnym priorytetem. Jednocześnie w duchu sprawiedliwego systemu podatkowego konieczne jest też zapewnienie, aby na podatników nie nakładano dwa razy podatku od tego samego dochodu i aby mechanizmy rozstrzygania sporów były szeroko zakrojone, skuteczne i trwałe. Usprawnienie mechanizmów rozstrzygania sporów dotyczących podwójnego opodatkowania ma też zasadnicze znaczenie dla reagowania na ryzyko zwiększonej liczby sporów w sprawie podwójnego lub wielokrotnego opodatkowania dotyczących potencjalnie wysokich kwot, spowodowane bardziej regularnymi i skoncentrowanymi praktykami kontrolnymi stosowanymi przez administracje podatkowe. Poprawka 9 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 5 (5)  Dlatego wprowadzenie skutecznych i wydajnych ram rozstrzygania sporów podatkowych, zapewniających pewność prawa i środowisko przyjazne dla biznesu i inwestycji ma zasadnicze znaczenie dla stworzenia sprawiedliwego i skutecznego systemu opodatkowania przedsiębiorstw w Unii. Mechanizmy rozstrzygania sporów dotyczących podwójnego opodatkowania powinny też stanowić zharmonizowane i przejrzyste ramy rozwiązywania problemów związanych z podwójnym opodatkowaniem, a więc dawać korzyści wszystkim podatnikom. (5)  Dlatego wprowadzenie skutecznych i wydajnych ram rozstrzygania sporów podatkowych, zapewniających pewność prawa i wsparcie inwestycji ma zasadnicze znaczenie dla stworzenia sprawiedliwego i skutecznego systemu opodatkowania przedsiębiorstw w Unii. Państwa członkowskie powinny przyznać właściwym organom odpowiednie zasoby ludzkie, techniczne i finansowe na ten cel. Poprawka 10 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 5 a (nowy) (5a)  Unia może stać się wzorem i globalnym liderem w zakresie przejrzystości i koordynacji podatkowej. Mechanizmy rozstrzygania sporów dotyczących podwójnego opodatkowania powinny zatem tworzyć zharmonizowane i przejrzyste ramy rozwiązywania problemów związanych z podwójnym opodatkowaniem, a więc przynosić korzyści wszystkim podatnikom. O ile zainteresowany podatnik nie dowiedzie, że niektóre szczególnie chronione informacje handlowe, przemysłowe lub zawodowe zawarte w orzeczeniu nie powinny być publikowane, Komisja powinna publikować wszystkie ostateczne orzeczenia w całości i udostępniać je we wspólnym formacie danych, również na zarządzanej centralnie stronie internetowej. Publikacja ostatecznych orzeczeń leży w interesie publicznym, gdyż poprawia zrozumienie tego, w jaki sposób należy interpretować i stosować przepisy. Niniejsza dyrektywa uwolni cały swój potencjał jedynie wtedy, gdy podobne przepisy zostaną wprowadzone w państwach trzecich. W związku z tym Komisja powinna popierać ustanowienie wiążących mechanizmów rozwiązywania sporów również na szczeblu międzynarodowym. Poprawka 11 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 5 b (nowy) (5b)   Skuteczne i efektywne ramy powinny dawać państwom członkowskim możliwość proponowania alternatywnych mechanizmów rozstrzygania sporów, które lepiej uwzględniają specyfikę małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) oraz mogą skutkować niższymi kosztami, mniejszym poziomem biurokracji, większą efektywnością oraz szybszym wyeliminowaniem podwójnego opodatkowania. Poprawka 12 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 6 (6)  Do wyeliminowania podwójnego opodatkowania należy doprowadzić za pomocą procedury, która przewiduje jako pierwszy krok zgłoszenie sprawy do organów podatkowych zainteresowanych państw członkowskich w celu rozstrzygnięcia sporu w drodze procedury wzajemnego porozumiewania. Jeżeli takie porozumienie nie zostanie osiągnięte w określonym czasie, sprawa powinna zostać skierowana do komisji doradczej lub komisji ds. pozasądowego rozstrzygania sporów, w skład których wchodzą przedstawiciele zainteresowanych organów podatkowych oraz niezależne osoby o ugruntowanej pozycji. Organy podatkowe powinny wydać ostateczne wiążące orzeczenie na podstawie opinii komisji doradczej lub komisji ds. pozasądowego rozstrzygania sporów. (6)  Do wyeliminowania podwójnego opodatkowania należy doprowadzić za pomocą procedury, która będzie prosta do zastosowania. Pierwszym krokiem będzie zgłoszenie sprawy do organów podatkowych zainteresowanych państw członkowskich w celu rozstrzygnięcia sporu w drodze procedury wzajemnego porozumiewania. Jeżeli takie porozumienie nie zostanie osiągnięte w określonym czasie, sprawa powinna zostać skierowana do komisji doradczej lub komisji ds. pozasądowego rozstrzygania sporów, w skład których wchodzą przedstawiciele zainteresowanych organów podatkowych oraz niezależne osoby o ugruntowanej pozycji figurujące na publicznie dostępnej liście niezależnych osób o ugruntowanej pozycji. Organy podatkowe powinny wydać ostateczne wiążące orzeczenie na podstawie opinii komisji doradczej lub komisji ds. pozasądowego rozstrzygania sporów. Poprawka 13 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 7 a (nowy) (7a)   Przewidziana w niniejszej dyrektywie procedura rozstrzygania sporów dotyczących podwójnego opodatkowania obejmuje obok innych opcji rozstrzyganie sporów dostępne dla podatnika. Powyższe obejmuje procedury wzajemnego porozumiewania na mocy dwustronnych umów dotyczących podwójnego opodatkowania lub unijnej konwencji arbitrażowej. Procedura rozstrzygania sporów ustanowiona w niniejszej dyrektywie powinna mieć pierwszeństwo przed innymi dostępnymi opcjami, gdyż przewiduje skoordynowane ogólnounijne podejście do rozstrzygania sporów obejmujące jasne i możliwe do wyegzekwowania przepisy, obowiązek wyeliminowania podwójnego opodatkowania oraz określone ramy czasowe. Poprawka 14 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 7 b (nowy) (7b)   Nie jest obecnie jasne, jak przepisy niniejszej dyrektywy są powiązane z obowiązującymi przepisami w zakresie arbitrażu zawartymi w dwustronnych umowach podatkowych i obowiązującej unijnej konwencji arbitrażowej. Dlatego też Komisja powinna doprecyzować te wzajemne powiązania przepisów, tak aby podatnicy mogli, w stosownych przypadkach, wybrać procedurę najbardziej odpowiednią do danego celu. Poprawka 15 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 7 c (nowy) (7c)   W znacznej liczbie spraw dotyczących podwójnego opodatkowania biorą udział państwa trzecie. W związku z tym Komisja powinna dołożyć wszelkich starań, aby stworzyć globalne ramy, najlepiej w kontekście OECD. Dopóki takie ramy OECD nie zostaną stworzone, celem Komisji powinna być obowiązkowa – a nie dobrowolna, jak dotychczas – i wiążąca procedura osiągania porozumienia we wszystkich potencjalnych sprawach dotyczących podwójnego opodatkowania w wymiarze transgranicznym. Poprawka 16 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 10 a (nowy) (10a)   Zakres stosowania niniejszej dyrektywy powinien zostać jak najszybciej rozszerzony. Dyrektywa stanowi wyłącznie ramy rozstrzygania sporów dotyczących podwójnego opodatkowania zysków z działalności gospodarczej. Spory dotyczące podwójnego opodatkowania dochodu, np. emerytur i wynagrodzeń, nie zostały uwzględnione w zakresie jej stosowania, choć skutki dla osób fizycznych mogą być znaczne. Odmienna wykładnia umowy podatkowej przez państwa członkowskie może prowadzić do ekonomicznego podwójnego opodatkowania, na przykład w sytuacji, gdy jedno państwo członkowskie interpretuje dane źródło dochodu jako wynagrodzenie, podczas gdy inne państwo członkowskie interpretuje to samo źródło dochodu jako zysk. W związku z tym różnice interpretacyjne między państwami członkowskimi dotyczące opodatkowania dochodu powinny również zostać objęte zakresem stosowania niniejszej dyrektywy. Poprawka 17 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 11 (11)  Komisja powinna dokonać przeglądu stosowania niniejszej dyrektywy po upływie pięciu lat, a państwa członkowskie powinny wspierać ten przegląd, dostarczając Komisji stosowne informacje, (11)  Komisja powinna dokonać przeglądu stosowania niniejszej dyrektywy po upływie pięciu lat, w tym określić, czy dyrektywa powinna nadal być stosowana czy zmieniona. Państwa członkowskie powinny wspierać ten przegląd, dostarczając Komisji stosowne informacje. Na koniec przeglądu Komisja powinna przedłożyć Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie obejmujące ocenę dotyczącą rozszerzenia zakresu niniejszej dyrektywy na wszystkie przypadki podwójnego opodatkowania i podwójnego nieopodatkowania w wymiarze transgranicznym i w stosownym przypadku dołączyć do niego wniosek ustawodawczy w sprawie zmiany dyrektywy, Poprawka 18 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 1 – ustęp 4 Niniejsza dyrektywa nie wyklucza stosowania prawodawstwa krajowego lub postanowień porozumień międzynarodowych, jeżeli jest to konieczne dla zapobiegnięcia uchylaniu się od opodatkowania, oszustwom lub nadużyciom podatkowym. Niniejsza dyrektywa nie wyklucza stosowania prawodawstwa krajowego lub postanowień porozumień międzynarodowych, jeżeli jest to konieczne dla zapobiegnięcia uchylaniu się od opodatkowania i unikaniu go, oszustwom lub nadużyciom podatkowym. Poprawka 19 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 3 – ustęp 1 1.  Podatnik podlegający podwójnemu opodatkowaniu jest uprawniony do złożenia skargi, w której zwraca się o rozwiązanie problemu podwójnego opodatkowania, do każdego z właściwych organów zainteresowanych państw członkowskich w terminie trzech lat od daty otrzymania pierwszego powiadomienia o działaniu skutkującym podwójnym opodatkowaniem, bez względu na to, czy korzysta ze środków odwoławczych dostępnych na mocy prawa krajowego któregoś z zainteresowanych państw członkowskich. W skardze skierowanej do każdego z właściwych organów podatnik wymienia pozostałe państwa członkowskie, których dotyczy sprawa. 1.  Podatnik podlegający podwójnemu opodatkowaniu jest uprawniony do złożenia skargi, w której zwraca się o rozwiązanie problemu podwójnego opodatkowania, do każdego z właściwych organów zainteresowanych państw członkowskich w terminie trzech lat od daty otrzymania pierwszego powiadomienia o działaniu skutkującym podwójnym opodatkowaniem, bez względu na to, czy korzysta ze środków odwoławczych dostępnych na mocy prawa krajowego któregoś z zainteresowanych państw członkowskich. Podatnik kieruje skargę równocześnie do obu właściwych organów zainteresowanych państw członkowskich i wymienia w niej pozostałe państwa członkowskie, których dotyczy sprawa. Komisja prowadzi we wszystkich językach urzędowych Unii centralny punkt kontaktowy, który jest łatwo dostępny dla ogółu ludności i zawiera aktualne dane kontaktowe każdego właściwego organu oraz pełny przegląd obowiązującego prawodawstwa Unii i konwencji podatkowych. Poprawka 20 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 3 – ustęp 2 2.  Właściwe organy potwierdzają odbiór skargi w terminie jednego miesiąca od dnia jej otrzymania. Informują również właściwe organy pozostałych zainteresowanych państw członkowskich o otrzymaniu skargi. 2.  Każdy właściwy organ potwierdza na piśmie odbiór skargi oraz powiadamia właściwe organy pozostałych zainteresowanych państw członkowskich w terminie dwóch tygodni od dnia otrzymania skargi. Poprawka 21 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 3 – ustęp 3 – litera a a)  imię i nazwisko lub nazwę, adres, numer identyfikacji podatkowej i inne informacje niezbędne do ustalenia tożsamości podatnika lub podatników, którzy złożyli skargę do właściwych organów, oraz wszelkich innych podatników, których sprawa bezpośrednio dotyczy; a)  imię i nazwisko lub nazwę, adres, numer identyfikacji podatkowej i inne informacje niezbędne do ustalenia tożsamości podatnika lub podatników, którzy złożyli skargę do właściwych organów, oraz wszelkich innych podatników, których sprawa bezpośrednio dotyczy, zgodnie z najlepszą wiedzą osoby składającej skargę; Poprawka 22 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 3 – ustęp 3 – litera d d)   mające zastosowanie przepisy krajowe i konwencje w sprawie unikania podwójnego opodatkowania; skreślona Poprawka 23 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 3 – ustęp 3 – litera e – podpunkt iii (iii)  zobowiązanie podatnika do odpowiadania możliwie jak najszybciej i najpełniej na wszelkie odpowiednie wnioski ze strony właściwych organów oraz do dostarczenia wszelkiej dokumentacji na wniosek właściwych organów; (iii)  zobowiązanie podatnika do odpowiadania możliwie jak najszybciej i najpełniej na wszelkie odpowiednie wnioski ze strony właściwych organów oraz do dostarczenia wszelkiej dokumentacji na wniosek właściwych organów, z należytym uwzględnieniem przez właściwe organy wszelkich ograniczeń dostępu do żądanych dokumentów i opóźnień wynikłych z niezależnych przyczyn; Poprawka 24 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 3 – ustęp 3 – litera f f)  wszelkie konkretne dodatkowe informacje, o które wystąpiły właściwe organy. f)  wszelkie konkretne dodatkowe informacje, o które wystąpiły właściwe organy, istotne dla sporu dotyczącego opodatkowania. Poprawka 25 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 3 – ustęp 5 5.  Właściwe organy zainteresowanych państw członkowskich podejmują decyzję w sprawie przyjęcia i dopuszczalności skargi podatnika w terminie sześciu miesięcy od daty otrzymania tej skargi. Właściwe organy informują o tej decyzji podatników i właściwe organy pozostałych państw członkowskich. 5.  Właściwe organy zainteresowanych państw członkowskich podejmują decyzję w sprawie przyjęcia i dopuszczalności skargi podatnika w terminie trzech miesięcy od daty otrzymania tej skargi oraz informują na piśmie podatnika oraz właściwy organ drugiego państwa członkowskiego o tej decyzji w terminie dwóch tygodni. Poprawka 26 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 4 – ustęp 1 – akapit 1 Jeżeli właściwe organy zainteresowanych państw członkowskich zdecydują o przyjęciu skargi zgodnie z art. 3 ust. 5, wówczas starają się one wyeliminować podwójne opodatkowanie w drodze procedury wzajemnego porozumiewania w terminie dwóch lat, począwszy od daty ostatniego powiadomienia dotyczącego decyzji jednego z państw członkowskich o przyjęciu skargi. Jeżeli właściwe organy zainteresowanych państw członkowskich zdecydują o przyjęciu skargi zgodnie z art. 3 ust. 5, wówczas starają się one wyeliminować podwójne opodatkowanie w drodze procedury wzajemnego porozumiewania w terminie jednego roku, począwszy od daty ostatniego powiadomienia dotyczącego decyzji jednego z państw członkowskich o przyjęciu skargi. Poprawka 27 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 4 – ustęp 1 – akapit 2 Okres dwóch lat, o którym mowa w akapicie pierwszym, może zostać przedłużony o maksymalnie sześć miesięcy na wniosek właściwego organu zainteresowanego państwa członkowskiego, pod warunkiem że wnioskujący właściwy organ przedstawi uzasadnienie na piśmie. Przedłużenie to wymaga zgody podatników i pozostałe właściwe organy. Okres jednego roku, o którym mowa w akapicie pierwszym, może zostać przedłużony o maksymalnie trzy miesiące na wniosek właściwego organu zainteresowanego państwa członkowskiego, pod warunkiem że wnioskujący właściwy organ przedstawi uzasadnienie na piśmie. Przedłużenie to wymaga zgody podatników i pozostałych właściwych organów. Poprawka 28 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 4 – ustęp 3 3.  Jeżeli właściwe organy państw członkowskich osiągnęły porozumienie w sprawie wyeliminowania podwójnego opodatkowania w terminie przewidzianym w ust. 1, każdy właściwy organ państw członkowskich, których dotyczy sprawa, przekazuje to porozumienie podatnikowi w formie decyzji, która jest wiążąca dla tego organu i egzekwowalna przez podatnika, pod warunkiem że podatnik zrzeka się prawa do jakiegokolwiek krajowego środka odwoławczego. Orzeczenie to jest wykonywane niezależnie od wszelkich limitów czasowych przewidzianych w prawie krajowym zainteresowanych państw członkowskich. 3.  Jeżeli właściwe organy państw członkowskich osiągnęły porozumienie w sprawie wyeliminowania podwójnego opodatkowania w terminie przewidzianym w ust. 1, każdy właściwy organ państw członkowskich, których dotyczy sprawa, w terminie pięciu dni przekazuje to porozumienie podatnikowi w formie decyzji, która jest wiążąca dla tego organu i egzekwowalna przez podatnika, pod warunkiem że podatnik zrzeka się prawa do jakiegokolwiek krajowego środka odwoławczego. Orzeczenie to jest niezwłocznie wykonywane niezależnie od wszelkich limitów czasowych przewidzianych w prawie krajowym zainteresowanych państw członkowskich. Poprawka 29 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 4 – ustęp 4 4.  Jeżeli właściwe organy zainteresowanych państw członkowskich nie osiągnęły porozumienia w sprawie wyeliminowania podwójnego opodatkowania w terminie przewidzianym w ust. 1, każdy właściwy organ państw członkowskich, których dotyczy sprawa, informuje o tym podatnika, wskazując przyczyny niepowodzenia w osiągnięciu porozumienia. 4.  Jeżeli właściwe organy zainteresowanych państw członkowskich nie osiągnęły porozumienia w sprawie wyeliminowania podwójnego opodatkowania w terminie przewidzianym w ust. 1, każdy właściwy organ państw członkowskich, których dotyczy sprawa, informuje o tym podatnika w terminie dwóch tygodni, wskazując przyczyny niepowodzenia w osiągnięciu porozumienia oraz informując podatnika o przysługujących mu możliwościach odwołania z podaniem stosownych danych kontaktowych organów odwoławczych. Poprawka 30 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 5 – ustęp 1 1.  Właściwe organy zainteresowanych państw członkowskich mogą zdecydować o odrzuceniu skargi, jeżeli jest ona niedopuszczalna lub nie występuje podwójne opodatkowanie, lub nie został dotrzymany okres trzech lat określony w art. 3 ust. 1. 1.  Właściwe organy zainteresowanych państw członkowskich mogą zdecydować o odrzuceniu skargi, jeżeli jest ona niedopuszczalna lub nie występuje podwójne opodatkowanie, lub nie został dotrzymany okres trzech lat określony w art. 3 ust. 1. Właściwe organy informują podatnika o powodach odrzucenia skargi. Poprawka 31 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 5 – ustęp 2 2.  Jeżeli właściwe organy zainteresowanych państw członkowskich nie podjęły decyzji w sprawie skargi w terminie sześciu miesięcy od otrzymania tej skargi od podatnika, wówczas skargę tę uznaje się za odrzuconą. 2.  Jeżeli właściwe organy zainteresowanych państw członkowskich nie podjęły decyzji w sprawie skargi w terminie trzech miesięcy od otrzymania tej skargi od podatnika, wówczas skargę tę uznaje się za odrzuconą, a podatnika informuje się o tym w terminie jednego miesiąca od upływu tego trzymiesięcznego terminu. Poprawka 32 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 5 – ustęp 3 3.  W przypadku odrzucenia skargi podatnik ma prawo odwołania się od decyzji właściwych organów zainteresowanych państw członkowskich zgodnie z przepisami krajowymi. 3.  W razie odrzucenia skargi podatnik ma prawo odwołania się od decyzji właściwych organów zainteresowanych państw członkowskich zgodnie z przepisami krajowymi. Podatnik ma prawo do złożenia odwołania w dowolnym z dwóch właściwych organów. Właściwy organ, w którym złożono odwołanie, informuje drugi właściwy organ o złożonym odwołaniu i oba właściwe organy koordynują swoje działania podczas rozpatrywania tego odwołania. W przypadku MŚP, jeżeli odwołanie zostanie uwzględnione, obciążenia finansowe ponosi właściwy organ, który początkowo odrzucił skargę. Poprawka 33 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 6 – ustęp 2 – akapit 1 Komisja doradcza podejmuje decyzję w sprawie dopuszczalności i przyjęcia skargi w terminie sześciu miesięcy od daty powiadomienia o ostatniej decyzji odrzucającej skargę na mocy art. 5 ust. 1 przez właściwe organy zainteresowanych państw członkowskich. Jeżeli w terminie sześciu miesięcy nie zgłoszono żadnej decyzji, skargę uznaje się za odrzuconą. Komisja doradcza podejmuje decyzję w sprawie dopuszczalności i przyjęcia skargi w terminie trzech miesięcy od daty powiadomienia o ostatniej decyzji odrzucającej skargę na mocy art. 5 ust. 1 przez właściwe organy zainteresowanych państw członkowskich. Jeżeli w terminie trzech miesięcy nie zgłoszono żadnej decyzji, skargę uznaje się za odrzuconą. Poprawka 34 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 6 – ustęp 2 – akapit 2 Jeżeli komisja doradcza potwierdzi istnienie podwójnego opodatkowania i dopuszczalność skargi, wówczas na wniosek jednego z właściwych organów wszczyna się procedurę wzajemnego porozumiewania przewidzianą w art. 4. Ten właściwy organ powiadamia komisję doradczą, pozostałe zainteresowane właściwe organy oraz podatnika o tym wniosku. Okres dwóch lat, przewidziany w art. 4 ust. 1, liczy się od daty decyzji podjętej przez komisję doradczą w sprawie przyjęcia i dopuszczalności skargi. Jeżeli komisja doradcza potwierdzi istnienie podwójnego opodatkowania i dopuszczalność skargi, wówczas na wniosek jednego z właściwych organów wszczyna się procedurę wzajemnego porozumiewania przewidzianą w art. 4. Ten właściwy organ powiadamia komisję doradczą, pozostałe zainteresowane właściwe organy oraz podatnika o tym wniosku. Okres jednego roku, przewidziany w art. 4 ust. 1, liczy się od daty decyzji podjętej przez komisję doradczą w sprawie przyjęcia i dopuszczalności skargi. Poprawka 35 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 6 – ustęp 3 – akapit 1 Właściwe organy zainteresowanych państw członkowskich powołują komisję doradczą, jeżeli nie udało im się osiągnąć porozumienia w sprawie wyeliminowania podwójnego opodatkowania w drodze procedury wzajemnego porozumiewania w terminie przewidzianym w art. 4 ust. 1. Jeżeli właściwym organom zainteresowanych państw członkowskich nie udało się osiągnąć porozumienia w sprawie wyeliminowania podwójnego opodatkowania w drodze procedury wzajemnego porozumiewania w terminie przewidzianym w art. 4 ust. 1, komisja doradcza, na mocy art. 13 ust. 1, wydaje opinię w sprawie wyeliminowania podwójnego opodatkowania. Poprawka 36 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 6 – ustęp 4 – akapit 1 Komisja doradcza jest powoływana nie później niż po upływie pięćdziesięciu dni kalendarzowych od końca okresu sześciu miesięcy przewidzianego w art. 3 ust. 5, jeżeli jest ona powoływana zgodnie z ust. 1. Komisja doradcza jest powoływana nie później niż po upływie jednego miesiąca od końca okresu trzech miesięcy przewidzianego w art. 3 ust. 5, jeżeli jest ona powoływana zgodnie z ust. 1. Poprawka 37 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 6 – ustęp 4 – akapit 2 Komisja doradcza jest powoływana nie później niż po upływie pięćdziesięciu dni kalendarzowych od końca okresu przewidzianego w art. 4 ust. 1, jeżeli jest ona powoływana zgodnie z ust. 2. Komisja doradcza jest powoływana nie później niż po upływie jednego miesiąca od końca okresu przewidzianego w art. 4 ust. 1, jeżeli jest ona powoływana zgodnie z ust. 2. Poprawka 38 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 7 – ustęp 1 – akapit 2 Jeżeli właściwy organ państwa członkowskiego nie mianował co najmniej jednej niezależnej osoby o ugruntowanej pozycji i jej zastępcy, wówczas podatnik może zwrócić się do właściwego sądu w tym państwie członkowskim o mianowanie niezależnej osoby i zastępcy z listy, o której mowa w art. 8 ust. 4. Jeżeli właściwy organ państwa członkowskiego nie mianował co najmniej jednej niezależnej osoby o ugruntowanej pozycji i jej zastępcy, wówczas podatnik może zwrócić się do właściwego sądu w tym państwie członkowskim o mianowanie w terminie trzech miesięcy niezależnej osoby i zastępcy z listy, o której mowa w art. 8 ust. 4. Poprawka 39 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 7 – ustęp 1 – akapit 3 Jeżeli właściwe organy żadnego zainteresowanego państwa członkowskiego nie mianowały niezależnej osoby i zastępcy, wówczas podatnik może zwrócić się do właściwych sądów każdego z tych państw członkowskich o mianowanie dwóch niezależnych osób o ugruntowanej pozycji zgodnie z akapitem drugim i trzecim. Mianowane w ten sposób niezależne osoby o ugruntowanej pozycji wyznaczają przewodniczącego przez losowanie nazwisk z listy niezależnych osób, które kwalifikują się do bycia przewodniczącym zgodnie z art. 8 ust. 4. Jeżeli właściwe organy żadnego zainteresowanego państwa członkowskiego nie mianowały niezależnej osoby i zastępcy, wówczas podatnik może zwrócić się do właściwych sądów każdego z tych państw członkowskich o mianowanie dwóch niezależnych osób o ugruntowanej pozycji zgodnie z art. 8 ust. 4 akapity drugi i trzeci. Komisja w centralnym punkcie informacyjnym na swojej stronie internetowej w wyraźny sposób i we wszystkich językach urzędowych Unii udostępnia szczegółowe informacje dotyczące właściwych sądów w każdym państwie członkowskim. Mianowane w ten sposób niezależne osoby o ugruntowanej pozycji wyznaczają przewodniczącego przez losowanie nazwisk z listy niezależnych osób, które kwalifikują się do bycia przewodniczącym zgodnie z art. 8 ust. 4. Poprawka 40 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 7 – ustęp 2 2.  Zadanie mianowania niezależnych osób i ich zastępców zgodnie z ust. 1 jest przekazywane do właściwego sądu państwa członkowskiego dopiero po zakończeniu okresu pięćdziesięciu dni, o którym mowa w art. 6 ust. 4, i w terminie dwóch tygodni od końca tego okresu. 2.  Zadanie mianowania niezależnych osób i ich zastępców zgodnie z ust. 1 jest przekazywane do właściwego sądu państwa członkowskiego dopiero po zakończeniu okresu jednego miesiąca, o którym mowa w art. 6 ust. 4, i w terminie dwóch tygodni od końca tego okresu. Poprawka 41 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 7 – ustęp 3 3.  Właściwy sąd przyjmuje decyzję zgodnie z ust. 1 i powiadamia o niej wnioskodawcę. Procedury mające zastosowanie, gdy właściwy sąd mianuje niezależne osoby, gdyż nie zrobiły tego państwa członkowskie, są takie same jak procedury mające zastosowanie na mocy przepisów krajowych w sprawach arbitrażu cywilnego i handlowego, w których sąd mianuje arbitrów w przypadku braku porozumienia stron w tej kwestii. Właściwy sąd informuje również właściwe organy, które pierwotnie nie wywiązały się z zadania ustanowienia komisji doradczej. Dane państwo członkowskie ma prawo odwołania się od decyzji sądu, pod warunkiem że zezwala na to prawo krajowe. W przypadku odrzucenia skargi wnioskodawca ma prawo odwołania się od decyzji sądu zgodnie z krajowymi przepisami proceduralnymi. 3.  Właściwy sąd przyjmuje decyzję zgodnie z ust. 1 i powiadamia o niej wnioskodawcę w terminie jednego miesiąca. Procedury mające zastosowanie, gdy właściwy sąd mianuje niezależne osoby, gdyż nie zrobiły tego państwa członkowskie, są takie same jak procedury mające zastosowanie na mocy przepisów krajowych w sprawach arbitrażu cywilnego i handlowego, w których sąd mianuje arbitrów w przypadku braku porozumienia stron w tej kwestii. Właściwy sąd informuje również właściwe organy, które pierwotnie nie wywiązały się z zadania ustanowienia komisji doradczej. Dane państwo członkowskie ma prawo odwołania się od decyzji sądu, pod warunkiem że zezwala na to prawo krajowe. W przypadku odrzucenia skargi wnioskodawca ma prawo odwołania się od decyzji sądu zgodnie z krajowymi przepisami proceduralnymi. Poprawka 42 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 8 – ustęp 1 – akapit 1 – litera c c)  jedna lub dwie niezależne osoby o ugruntowanej pozycji, mianowane przez każdy właściwy organ z listy osób, o której mowa w ust. 4. c)  jedna lub dwie niezależne osoby o ugruntowanej pozycji, mianowane przez każdy właściwy organ z listy osób, o której mowa w ust. 4, z wykluczeniem osób zaproponowanych przez ich własne państwo członkowskie. Poprawka 43 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 8 – ustęp 1 – akapit 3 a (nowy) Państwa członkowskie mogą podjąć decyzję o wyznaczeniu stałych przedstawicieli, o których mowa w akapicie pierwszym lit. b). Poprawka 44 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 8 – ustęp 3 – litera b b)  osoba posiada lub posiadała duży udział kapitałowy w jednym lub w każdym z podatników bądź jest lub była pracownikiem lub doradcą jednego lub każdego z podatników; b)  osoba lub osoba będąca członkiem jej rodziny posiada lub posiadała duży udział kapitałowy w jednym lub w każdym z podatników bądź jest lub była pracownikiem lub doradcą jednego lub każdego z podatników; Poprawka 45 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 8 – ustęp 4 – akapit 2 Niezależne osoby o ugruntowanej pozycji muszą być obywatelami państwa członkowskiego i rezydentami w Unii. Muszą być kompetentne i niezależne. Niezależne osoby o ugruntowanej pozycji muszą być obywatelami państwa członkowskiego i rezydentami w Unii, najlepiej urzędnikami lub pracownikami służby cywilnej pracującymi w dziedzinie prawa podatkowego lub członkami sądu administracyjnego. Muszą być kompetentne, niezależne, bezstronne i postępować zgodnie z wysoką etyką zawodową. Poprawka 46 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 8 – ustęp 4 – akapit 3 Państwa członkowskie zgłaszają Komisji imiona i nazwiska nominowanych niezależnych osób o ugruntowanej pozycji. W zgłoszeniu tym państwa członkowskie mogą wskazać, które z pięciu nominowanych osób mogą być mianowane na przewodniczącego. Dostarczają też Komisji kompletne i aktualne informacje na temat doświadczenia zawodowego, wykształcenia, kompetencji, wiedzy fachowej oraz konfliktu interesów nominowanych osób. Państwa członkowskie niezwłocznie informują Komisję o wszelkich zmianach dotyczących listy niezależnych osób. Państwa członkowskie zgłaszają Komisji imiona i nazwiska nominowanych niezależnych osób o ugruntowanej pozycji. W zgłoszeniu tym państwa członkowskie wskazują, które z pięciu nominowanych osób mogą być mianowane na przewodniczącego. Dostarczają też Komisji kompletne i aktualne informacje na temat doświadczenia zawodowego, wykształcenia, kompetencji, wiedzy fachowej oraz konfliktu interesów nominowanych osób. W razie zmian w życiorysie niezależnych osób dokonuje się aktualizacji tych informacji. Państwa członkowskie niezwłocznie informują Komisję o wszelkich zmianach dotyczących listy niezależnych osób. Poprawka 47 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 8 – ustęp 4 – akapit 3 a (nowy) Komisja sprawdza informacje, o których mowa w akapicie trzecim, dotyczące niezależnych osób o ugruntowanej pozycji nominowanych przez państwa członkowskie. Kontrole takie przeprowadza się w ciągu trzech miesięcy od dnia otrzymania informacji od państwa członkowskiego. Jeżeli Komisja ma wątpliwości co do niezależności nominowanych osób, może zwrócić się do państwa członkowskiego o dostarczenie dodatkowych informacji, i jeśli nadal pozostają wątpliwości, może ona zwrócić się do państwa członkowskiego o usunięcie tej osoby z listy i wyznaczenie w jej miejsce kogoś innego. Poprawka 48 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 8 – ustęp 4 – akapit 3 b (nowy) Listę niezależnych osób o ugruntowanej pozycji udostępnia się publicznie. Poprawka 49 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 9 – ustęp 1 1.  Właściwe organy państw członkowskich, których dotyczy sprawa, mogą uzgodnić powołanie komisji ds. pozasądowego rozstrzygania sporów zamiast komisji doradczej, aby wydała ona opinię w sprawie wyeliminowania podwójnego opodatkowania zgodnie z art. 13. 1.  Właściwe organy państw członkowskich, których dotyczy sprawa, mogą uzgodnić powołanie komisji ds. pozasądowego rozstrzygania sporów zamiast komisji doradczej, aby wydała ona opinię w sprawie wyeliminowania podwójnego opodatkowania zgodnie z art. 13. Korzystanie z usług komisji ds. pozasądowego rozstrzygania sporów pozostaje jednak działaniem w możliwie największym stopniu wyjątkowym. Poprawka 50 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 9 – ustęp 2 2.  Komisja ds. pozasądowego rozstrzygania sporów może się różnić składem i formą od komisji doradczej i w celu rozstrzygnięcia sporu może stosować postępowanie pojednawcze, mediację, wiedzę fachową, orzekanie bądź wszelkie inne procesy lub techniki rozstrzygania sporów. 2.  Komisja ds. pozasądowego rozstrzygania sporów może się różnić składem i formą od komisji doradczej i w celu rozstrzygnięcia sporu może stosować postępowanie pojednawcze, mediację, wiedzę fachową, orzekanie bądź wszelkie inne skuteczne i uznane procesy lub techniki rozstrzygania sporów. Poprawka 51 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 9 – ustęp 4 4.  Artykuły 11–15 mają zastosowanie do komisji ds. pozasądowego rozstrzygania sporów z wyjątkiem przepisów dotyczących głosowania większością głosów, określonych w art. 13 ust. 3. Właściwe organy państw członkowskich, których dotyczy sprawa, mogą uzgodnić inne przepisy dotyczące większości w regulaminie funkcjonowania komisji ds. pozasądowego rozstrzygania sporów. 4.  Artykuły 11–15 mają zastosowanie do komisji ds. pozasądowego rozstrzygania sporów z wyjątkiem przepisów dotyczących głosowania większością głosów, określonych w art. 13 ust. 3. Właściwe organy państw członkowskich, których dotyczy sprawa, mogą uzgodnić inne przepisy dotyczące większości w regulaminie funkcjonowania komisji ds. pozasądowego rozstrzygania sporów, pod warunkiem że zapewniono niezależność osób wyznaczonych do rozstrzygania sporów oraz niewystępowanie konfliktu interesów. Poprawka 52 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 10 – ustęp 1 – wprowadzenie Państwa członkowskie zapewniają, aby w terminie pięćdziesięciu dni kalendarzowych, jak przewidziano w art. 6 ust. 4, każdy właściwy organ państwa członkowskiego, którego dotyczy sprawa, przekazał podatnikom następujące informacje: Państwa członkowskie zapewniają, aby w terminie jednego miesiąca, jak przewidziano w art. 6 ust. 4, każdy właściwy organ państwa członkowskiego, którego dotyczy sprawa, przekazał podatnikom następujące informacje: Poprawka 53 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 10 – ustęp 1 – akapit 2 Datę, o której mowa w akapicie pierwszym lit. b), wyznacza się nie później niż 6 miesięcy po powołaniu komisji doradczej lub komisji ds. pozasądowego rozstrzygania sporów. Datę, o której mowa w akapicie pierwszym lit. b), wyznacza się nie później niż trzy miesiące po powołaniu komisji doradczej lub komisji ds. pozasądowego rozstrzygania sporów. Poprawka 54 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 10 – ustęp 3 3.  W przypadku gdy podatnicy nie zostali powiadomieni o regulaminie funkcjonowania lub otrzymali niepełne informacje na ten temat, państwa członkowskie zapewniają, aby niezależne osoby i przewodniczący uzupełnili regulamin funkcjonowania zgodnie z załącznikiem II i przekazali go podatnikom w terminie dwóch tygodni od daty wygaśnięcia okresu pięćdziesięciu dni kalendarzowych przewidzianego w art. 6 ust. 4. W przypadku gdy niezależne osoby i przewodniczący nie uzgodnili regulaminu funkcjonowania lub nie przekazali go podatnikom, podatnicy mogą się zwrócić do właściwego sądu w państwie ich rezydencji podatkowej lub prowadzenia przedsiębiorstwa w celu wyciągnięcia wszelkich skutków prawnych i wdrożenia regulaminu funkcjonowania. 3.  W przypadku gdy podatnicy nie zostali powiadomieni o regulaminie funkcjonowania lub otrzymali niepełne informacje na ten temat, państwa członkowskie zapewniają, aby niezależne osoby i przewodniczący uzupełnili regulamin funkcjonowania zgodnie z załącznikiem II i przekazali go podatnikom w terminie dwóch tygodni od daty wygaśnięcia okresu jednego miesiąca przewidzianego w art. 6 ust. 4. W przypadku gdy niezależne osoby i przewodniczący nie uzgodnili regulaminu funkcjonowania lub nie przekazali go podatnikom, podatnicy mogą się zwrócić do właściwego sądu w państwie ich rezydencji podatkowej lub prowadzenia przedsiębiorstwa w celu wyciągnięcia wszelkich skutków prawnych i wdrożenia regulaminu funkcjonowania. Poprawka 55 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 12 – ustęp 1 – wprowadzenie 1.  Do celów procedury, o której mowa w art. 6, zainteresowani podatnicy mogą przekazać komisji doradczej lub komisji ds. pozasądowego rozstrzygania sporów wszelkie informacje, dowody lub dokumenty, które mogą być istotne dla podjęcia decyzji. Podatnicy i właściwe organy zainteresowanych państw członkowskich przekazują wszelkie informacje, dowody lub dokumenty na wniosek komisji doradczej lub komisji ds. pozasądowego rozstrzygania sporów. Właściwe organy państw członkowskich mogą jednak odmówić przekazania informacji komisji doradczej w następujących przypadkach: 1.  Do celów procedury, o której mowa w art. 6, zainteresowani podatnicy przekazują komisji doradczej lub komisji ds. pozasądowego rozstrzygania sporów wszelkie informacje, dowody lub dokumenty, które mogą być istotne dla podjęcia decyzji. Podatnicy i właściwe organy zainteresowanych państw członkowskich przekazują wszelkie informacje, dowody lub dokumenty na wniosek komisji doradczej lub komisji ds. pozasądowego rozstrzygania sporów. Właściwe organy państw członkowskich mogą jednak odmówić przekazania informacji komisji doradczej w następujących przypadkach: Poprawka 56 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 13 – akapit 1 1.  Nie później niż sześć miesięcy po powołaniu komisja doradcza lub komisja ds. pozasądowego rozstrzygania sporów przekazuje swoją opinię właściwym organom państw członkowskich, których dotyczy sprawa. 1.  Nie później niż trzy miesiące po powołaniu komisja doradcza lub komisja ds. pozasądowego rozstrzygania sporów przekazuje swoją opinię właściwym organom państw członkowskich, których dotyczy sprawa. Poprawka 57 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 13 – ustęp 2 2.  Przy sporządzaniu opinii komisja doradcza lub komisja ds. pozasądowego rozstrzygania sporów uwzględnia przepisy krajowe i konwencje w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, które mają zastosowanie. W przypadku braku konwencji w sprawie unikania podwójnego opodatkowania lub umowy w tej sprawie między państwami członkowskimi, których dotyczy sprawa, komisja doradcza lub komisja ds. pozasądowego rozstrzygania sporów przy sporządzaniu opinii może się odwołać do międzynarodowej praktyki w kwestiach podatkowych, takiej jak najnowsza modelowa konwencja OECD. 2.  Przy sporządzaniu opinii komisja doradcza lub komisja ds. pozasądowego rozstrzygania sporów uwzględnia przepisy krajowe i konwencje w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, które mają zastosowanie. W przypadku braku konwencji w sprawie unikania podwójnego opodatkowania lub umowy w tej sprawie między państwami członkowskimi, których dotyczy sprawa, komisja doradcza lub komisja ds. pozasądowego rozstrzygania sporów przy sporządzaniu opinii może się odwołać do międzynarodowej praktyki w kwestiach podatkowych, takiej jak najnowsza modelowa konwencja OECD i najnowsza modelowa konwencja ONZ w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Poprawka 58 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 14 – ustęp 1 1.  W terminie sześciu miesięcy od otrzymania opinii komisji doradczej lub komisji ds. pozasądowego rozstrzygania sporów właściwe organy osiągają porozumienie w sprawie wyeliminowania podwójnego opodatkowania. 1.  W terminie trzech miesięcy od otrzymania opinii komisji doradczej lub komisji ds. pozasądowego rozstrzygania sporów właściwe organy osiągają porozumienie w sprawie wyeliminowania podwójnego opodatkowania. Poprawka 59 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 14 – ustęp 3 3.  Państwa członkowskie zapewniają, aby wszystkie właściwe organy przekazały podatnikom ostateczne orzeczenie w sprawie wyeliminowania podwójnego opodatkowania w terminie trzydziestu dni kalendarzowych od jego przyjęcia. W przypadku nieotrzymania orzeczenia w terminie trzydziestu dni kalendarzowych podatnik może odwołać się w państwie członkowskim jego rezydencji podatkowej lub prowadzenia przedsiębiorstwa zgodnie z przepisami krajowymi. 3.  Państwa członkowskie zapewniają, aby wszystkie właściwe organy przekazały podatnikom ostateczne orzeczenie w sprawie wyeliminowania podwójnego opodatkowania w terminie trzydziestu dni kalendarzowych od jego przyjęcia. W przypadku gdy podatnik nie otrzyma tego orzeczenia w terminie trzydziestu dni kalendarzowych, podatnik ten może odwołać się w państwie członkowskim jego rezydencji podatkowej lub prowadzenia przedsiębiorstwa zgodnie z przepisami krajowymi. Poprawka 60 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 15 – ustęp 2 2.  Poddanie sporu procedurze wzajemnego porozumiewania lub procedurze rozstrzygania sporów nie uniemożliwia państwom członkowskim wszczynania lub kontynuowania postępowań sądowych lub postępowań dotyczących kar administracyjnych i sankcji karnych w związku z tą samą sprawą. 2.  Poddanie sporu procedurze wzajemnego porozumiewania lub procedurze rozstrzygania sporów uniemożliwia państwom członkowskim wszczynanie lub kontynuowanie postępowań sądowych lub postępowań dotyczących kar administracyjnych i sankcji karnych w związku z tą samą sprawą. Poprawka 61 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 15 – ustęp 3 – litera a a)  sześć miesięcy, o których mowa w art. 3 ust. 5; a)  trzy miesiące, o których mowa w art. 3 ust. 5; Poprawka 62 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 15 – ustęp 3 – litera b b)  dwa lata, o których mowa w art. 4 ust. 1. b)  jeden rok, o którym mowa w art. 4 ust. 1. Poprawka 63 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 15 – ustęp 6 6.  Na zasadzie odstępstwa od art. 6 zainteresowane państwa członkowskie mogą odmówić dostępu do procedury rozstrzygania sporów w przypadkach oszustw podatkowych, świadomego niewywiązywania się z zobowiązań i rażącego niedbalstwa. 6.  Na zasadzie odstępstwa od art. 6 w przypadkach stwierdzenia prawomocnym orzeczeniem w postępowaniu karnym lub administracyjnym wystąpienia oszustw podatkowych, świadomego niewywiązywania się z zobowiązań i rażącego niedbalstwa zainteresowane państwa członkowskie mogą odmówić dostępu do procedury rozstrzygania sporów w tej samej sprawie. Poprawka 64 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 16 – ustęp 2 2.  Właściwe organy publikują ostateczne orzeczenie, o którym mowa w art. 14, za zgodą wszystkich podatników, których dotyczy sprawa. 2.  Właściwe organy publikują ostateczne orzeczenie, o którym mowa w art. 14, w całości. Niemniej w razie gdy którykolwiek z podatników twierdzi, że pewne konkretne punkty w orzeczeniu są szczególnie chronionymi informacjami handlowymi, przemysłowymi lub zawodowymi, właściwe organy biorą pod uwagę te argumenty i publikują możliwie najwięcej fragmentów orzeczenia, usuwając przy tym części o szczególnie chronionym charakterze. Właściwe organy starają się zapewnić maksymalną możliwą przejrzystość dzięki publikacji ostatecznego orzeczenia, chroniąc jednocześnie konstytucyjne prawa podatników, w szczególności jeśli chodzi o informacje, których publikacja stanowiłaby jasne i wyraźne ujawnienie konkurentom szczególnie chronionych informacji handlowych i przemysłowych. Poprawka 65 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 16 – ustęp 3 – akapit 1 Jeżeli podatnik nie wyraża zgody na publikację ostatecznego orzeczenia w całości, wówczas właściwe organy publikują streszczenie ostatecznego orzeczenia zawierające: opis problemu i przedmiot sporu, datę, odnośne okresy rozliczeniowe, podstawę prawną, sektor gospodarki oraz krótki opis ostatecznego wyniku. skreślony Poprawka 67 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 16 – ustęp 4 4.  Komisja określi w drodze aktów wykonawczych standardowe formy przekazywania informacji, o których mowa w ust. 2 i 3. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 18 ust. 2. 4.  Komisja określa w drodze aktów wykonawczych standardowe formy przekazywania informacji, o których mowa w ust. 2. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 18 ust. 2. Poprawka 68 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 16 – ustęp 5 5.  Właściwe organy niezwłocznie przekazują Komisji informacje, które mają zostać opublikowane zgodnie z ust. 3. 5.  Właściwe organy niezwłocznie przekazują Komisji informacje, które mają zostać opublikowane zgodnie z ust. 3. Komisja udostępnia te informacje w powszechnie używanym formacie danych na centralnie administrowanej stronie internetowej. Poprawka 69 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 17 – ustęp 1 1.  Komisja udostępnia w internecie i aktualizuje listę niezależnych osób o ugruntowanej pozycji, o której mowa w art. 8 ust. 4, wskazując, które z tych osób mogą być mianowane na przewodniczącego. Lista ta zawiera tylko imiona i nazwiska tych osób. 1.  Komisja udostępnia w otwartym formacie danych w internecie i aktualizuje listę niezależnych osób o ugruntowanej pozycji, o której mowa w art. 8 ust. 4, wskazując, które z tych osób mogą być mianowane na przewodniczącego. Lista ta zawiera imiona i nazwiska, powiązania i życiorysy tych osób oraz informacje dotyczące ich kwalifikacji i doświadczenia praktycznego wraz z oświadczeniami na temat ewentualnych konfliktów interesów. Poprawka 70 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 21 a (nowy) Artykuł 21a Przegląd Do dnia … [trzy lata po dacie wejścia w życie niniejszej dyrektywy] Komisja, w oparciu o konsultacje społeczne oraz w świetle dyskusji z właściwymi organami, przeprowadza przegląd stosowania i zakresu niniejszej dyrektywy. Komisja analizuje również, czy komisja doradcza o stałym charakterze (stała komisja doradcza) jeszcze bardziej zwiększyłaby skuteczność i efektywność procedury rozstrzygania sporów. Komisja przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie, obejmujące, w stosownym przypadku, wniosek ustawodawczy w sprawie zmiany dyrektywy. Poprawka 71 Wniosek dotyczący dyrektywy Załącznik I – nagłówek 5 – akapit 2 a (nowy) Gewerbesteuer Poprawka 72 Wniosek dotyczący dyrektywy Załącznik I – nagłówek 12 – akapit 2 a (nowy) Imposta regionale sulle attività produttive

(1) Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0408. (2) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0310. (3) Dz.U. L 225 z 20.8.1990, s. 10.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 6 lipca 2017 r. w sprawie działań UE na rzecz zrównoważonego rozwoju (2017/2009(INI))

P8_TA(2017)0315 A8-0239/2017

Parlament Europejski,

–  uwzględniając rezolucję Narodów Zjednoczonych „Przekształcamy nasz świat – agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030”, przyjętą w dniu 25 września 2015 r. w Nowym Jorku podczas zorganizowanego przez ONZ Szczytu w sprawie Zrównoważonego Rozwoju(1),

–  uwzględniając porozumienie przyjęte na 21. Konferencji Stron (COP 21) w dniu 12 grudnia 2015 r. w Paryżu (porozumienie paryskie),

–   uwzględniając art. 3 ust. 3 i 5 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE),

–  uwzględniając art. 7 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), który potwierdza, że „Unia zapewnia spójność swoich poszczególnych strategii politycznych i działań, uwzględniając wszystkie swoje cele”, a także art. 11 TFUE,

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 22 listopada 2016 r. „Kolejne kroki w kierunku zrównoważonej przyszłości Europy – europejskie działania na rzecz zrównoważonego rozwoju” (COM(2016)0739),

–  uwzględniając Konwencję ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, ratyfikowaną przez UE w styczniu 2011 r.,

–  uwzględniając ogólny unijny program działań w zakresie środowiska do 2020 r. pt. „Dobra jakość życia z uwzględnieniem ograniczeń naszej planety”(2),

–   uwzględniając raport wskaźnikowy Europejskiej Agencji Środowiska nr 30/2016 pt. „Environmental indicator report 2016”,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 maja 2016 r. w sprawie działań następczych i przeglądu programu działań do roku 2030(3),

–   uwzględniając uwagi strategiczne Europejskiego Ośrodka Strategii Politycznej Komisji Europejskiej z dnia 20 lipca 2016 r. pt. „Sustainability now! A European Voice for Sustainability” [„Zrównoważony rozwój teraz! Europejski głos w sprawie zrównoważonego rozwoju”](4),

–  uwzględniając wspólnotową strategię ochrony różnorodności biologicznej na okres do 2020 r.(5), związany z nią przegląd śródokresowy(6) i rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 2 lutego 2016 r. w sprawie przeglądu śródokresowego.(7),

–   uwzględniając sprawozdania międzynarodowego panelu ds. zasobów w ramach Programu Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska pt.: „Spójność polityki celów zrównoważonego rozwoju” (2015), „Światowy przepływ materiałów i produktywność zasobów” (2016) oraz „Efektywna gospodarka zasobami – potencjał i skutki gospodarcze” (2017),

–   uwzględniając wspólny komunikat Komisji oraz Wysokiej Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa z dnia 10 listopada 2016 r. w sprawie międzynarodowego zarządzania oceanami – program działań na rzecz przyszłości oceanów (JOIN(2016)0049),

–   uwzględniając porozumienie w sprawie nowej agendy miejskiej, przyjęte na Konferencji Habitat III w Quito w dniu 20 października 2016 r.,

–  uwzględniając art. 52 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, a także opinie Komisji Rozwoju, Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Kultury i Edukacji (A8-0239/2017),

A.  mając na uwadze, że UE i jej państwa członkowskie przyjęły agendę na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, w tym cele zrównoważonego rozwoju;

B.  mając na uwadze, że opracowane przez ONZ 17 celów zrównoważonego rozwoju stanowi strategię na rzecz lepszego społeczeństwa i świata, możliwą do zrealizowania za pomocą praktycznych i wymiernych działań oraz obejmującą szereg kwestii, takich jak osiągnięcie lepszych i bardziej ujednoliconych wyników pod względem zdrowia, poprawa dobrostanu i edukacji obywateli, zwiększenie ogólnego dobrobytu, przeciwdziałanie zmianie klimatu, a także ochrona środowiska dla przyszłych pokoleń, w związku z czym należy uwzględniać te cele w sposób horyzontalny we wszystkich obszarach prac Unii;

C.  mając na uwadze, że warunkiem wzrostu gospodarczego w przyszłości jest pełne poszanowanie poziomów krytycznych naszej planety, aby zapewnić wszystkim godne życie;

D.  mając na uwadze, że program działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030 ma potencjał transformacyjny oraz określa uniwersalne, ambitne, kompleksowe, nierozerwalne i powiązane ze sobą cele w zakresie eliminacji ubóstwa, zwalczania dyskryminacji, wspierania dobrobytu, odpowiedzialności za środowisko, włączenia społecznego i poszanowania praw człowieka oraz wzmocnienia pokoju i bezpieczeństwa; mając na uwadze, że cele te wymagają podjęcia natychmiastowych działań w celu pełnego i skutecznego wdrożenia;

E.  mając na uwadze, że Komisja nadal nie określiła kompleksowej strategii na rzecz wdrożenia programu działań do roku 2030, obejmującej obszary polityki wewnętrznej i zewnętrznej, ze szczegółowym harmonogramem do roku 2030 zgodnie z wnioskiem Parlamentu Europejskiego, zawartym w jego rezolucji z dnia 12 maja 2016 r. w sprawie działań następczych i przeglądu programu działań, i nie w pełni podjęła ogólną rolę koordynacyjną w odniesieniu do działań podejmowanych na szczeblu krajowym; mając na uwadze, że do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju niezbędne są mechanizmy monitorowania i przeglądu oraz skuteczna strategia wdrażania;

F.  mając na uwadze, że 17 celów zrównoważonego rozwoju i 169 związanych z nimi zadań obejmuje wszystkie aspekty polityki unijnej;

G.  mając na uwadze, że wiele celów zrównoważonego rozwoju wiąże się bezpośrednio z uprawnieniami UE w dodatku do uprawnień władz krajowych, regionalnych i lokalnych, a ich wdrożenie wymaga prawdziwie wielopoziomowego systemu rządzenia przy aktywnym i szerokim zaangażowaniu społeczeństwa obywatelskiego;

H.  mając na uwadze, że zmiana klimatu nie jest odrębną kwestią środowiskową, lecz stanowi, według ONZ(8), jedno z największych wyzwań naszych czasów i stanowi poważne zagrożenie dla zrównoważonego rozwoju, a ze względu na rozpowszechnione i bezprecedensowe skutki stanowi nieproporcjonalnie duże obciążenie dla osób najuboższych i najbardziej podatnych na zagrożenia oraz zwiększa skalę nierówności między krajami i wewnątrz krajów; mając na uwadze, że pilne kroki na rzecz przeciwdziałania zmianie klimatu są nieodzowne do skutecznego wdrożenia celów zrównoważonego rozwoju;

I.  mając na uwadze, że cele strategii „Europa 2020” dotyczące zmiany klimatu i zrównoważonego rozwoju w zakresie energii przewidują zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o 20%, zaspokojenie 20% zapotrzebowania na energię w UE ze źródeł odnawialnych i zwiększenie efektywności energetycznej o 20%; mając na uwadze, że UE zobowiązała się do zmniejszenia krajowej emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 40% do 2030 r. w porównaniu do poziomu z 2005 r., z uwzględnieniem mechanizmu podnoszenia ambicji, określonego w porozumieniu paryskim; mając na uwadze, że Parlament Europejski wezwał do wprowadzenia wiążącego celu w zakresie efektywności energetycznej, wynoszącego 40%, i wiążącego celu w zakresie stosowania energii ze źródeł odnawialnych, wynoszącego co najmniej 30%, a także podkreśla, że cele takie powinny być wdrażane za pośrednictwem poszczególnych celów krajowych;

J.  mając na uwadze, że UE i jej państwa członkowskie są sygnatariuszami porozumienia paryskiego i jako takie zobowiązały się do współpracy z innymi krajami w celu ograniczenia globalnego ocieplenia do poziomu znacznie poniżej 2°C oraz do podejmowania wysiłków z myślą o dalszym ograniczeniu go do 1,5°C, a tym samym do podjęcia próby ograniczenia największych zagrożeń wynikających ze zmiany klimatu, które wpływają niekorzystnie na zdolność do osiągnięcia zrównoważonego rozwoju;

K.  mając na uwadze, że zdrowe morza i oceany mają zasadnicze znaczenie dla wspierania bogactwa różnorodności biologicznej oraz zapewniania bezpieczeństwa żywnościowego i zrównoważonych środków utrzymania;

L.  mając na uwadze, że w związku z 7. unijnym programem działań w zakresie środowiska Komisja jest zobowiązana do oceny oddziaływania konsumpcji produktów spożywczych i niespożywczych w Unii na środowisko w kontekście globalnym;

M.  mając na uwadze, że każda ocena bieżącej i przyszłej skuteczności agendy dotyczącej celów zrównoważonego rozwoju w Europie powinna nie tylko wskazywać na obecne sukcesy, ale także przewidywać działania i plany na przyszłość, a także opierać się na dogłębnej ocenie luk w unijnych strategiach politycznych w stosunku do celów zrównoważonego rozwoju, co obejmuje obszary, w których UE nie spełnia tych celów, niewystarczające wdrażanie obowiązujących strategii politycznych i potencjalne sprzeczności między obszarami polityki;

N.  mając na uwadze, że według EEA jest wysoce prawdopodobne, iż 11 z 30 priorytetowych celów programu działań w zakresie środowiska nie zostanie osiągniętych do roku 2020;

O.  mając na uwadze, że finansowanie celów zrównoważonego rozwoju jest ogromnym wyzwaniem, które wymaga silnego i światowego partnerstwa oraz zastosowania wszelkich form finansowania (krajowego, międzynarodowego, publicznego, prywatnego i innowacyjnego) oraz środków niefinansowych; mając na uwadze, że finansowanie prywatne może być uzupełnieniem finansowania publicznego, lecz nie może go zastąpić;

P.  mając na uwadze, że skuteczne uzyskiwanie zasobów krajowych jest niezbędnym czynnikiem w osiąganiu celów określonych w programie działań do roku 2030; mając na uwadze, że kraje rozwijające się są szczególnie dotknięte problemem uchylania się od płacenia podatków i unikania zobowiązań podatkowych;

Q.  mając na uwadze, że promowanie zrównoważonego rozwoju wymaga odporności, którą można wspierać poprzez wielopłaszczyznowe podejście do działań zewnętrznych UE, zgodnie z zasadą spójności polityki na rzecz rozwoju; mając na uwadze, że polityka państw członkowskich i UE ma zarówno zamierzony, jak i niezamierzony wpływ na kraje rozwijające się, a cele zrównoważonego rozwoju stanowią wyjątkową szansę osiągnięcia wyższego poziomu spójności i wypracowania bardziej sprawiedliwego podejścia do krajów rozwijających się;

R.  mając na uwadze, że handel międzynarodowy może być istotnym czynnikiem napędzającym rozwój i wzrost gospodarczy, a znaczna część przywozu do UE pochodzi z krajów rozwijających się; mając na uwadze, że w programie działań do roku 2030 uznaje się handel za środek umożliwiający wdrożenie celów zrównoważonego rozwoju;

S.  mając na uwadze, że podejmowanie wyzwań takich jak migracja oraz kwestie związane z rosnącą populacją świata są kluczowe dla osiągnięcia zrównoważonego rozwoju; mając na uwadze, że program działań do roku 2030 podkreśla rolę migracji jako potencjalnego czynnika rozwoju; mając na uwadze, że art. 208 TFUE ustanawia eliminację ubóstwa jako główny cel polityki UE w dziedzinie rozwoju;

1.  przyjmuje do wiadomości komunikat Komisji w sprawie europejskich działań na rzecz zrównoważonego rozwoju, który nakreśla mapę obecnych inicjatyw i instrumentów politycznych na szczeblu europejskim i stanowi odpowiedź na program działań do roku 2030; podkreśla jednak konieczność dokonania kompleksowej oceny obejmującej analizę luk i trendów w polityce oraz niespójności i wad we wdrażaniu polityki, a także potencjalnych dodatkowych korzyści i efektów synergii w związku ze wszystkimi istniejącymi strategiami politycznymi UE i ustawodawstwem we wszystkich dziedzinach; podkreśla potrzebę skoordynowanych działań na potrzeby tej oceny zarówno na szczeblu europejskim, jak i na szczeblu państw członkowskich; wzywa zatem Komisję, Radę we wszystkich jej konfiguracjach oraz agencje i organy UE, aby niezwłocznie przystąpiły do tych prac;

2.  podkreśla, że celem agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 jest poprawa dobrobytu wszystkich ludzi, a osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju zależy w równym stopniu od trzech filarów zrównoważonego rozwoju: społecznego, środowiskowego i gospodarczego; podkreśla, że zrównoważony rozwój stanowi podstawowy cel Unii zgodnie z art. 3 ust. 3 TUE i powinien odgrywać zasadniczą rolę w debacie na temat przyszłości Europy;

3.  przyjmuje z zadowoleniem, że Komisja zobowiązała się do włączenia celów zrównoważonego rozwoju w zakres wszystkich strategii politycznych i inicjatyw UE na podstawie zasad powszechności i integracji; wzywa Komisję do bezzwłocznego opracowania kompleksowej, krótko-, średnio- i długoterminowej, spójnej, skoordynowanej i nadrzędnej strategii ramowej na potrzeby wdrożenia w UE siedemnastu celów zrównoważonego rozwoju i wykonania 169 związanych z nimi zadań, z uwzględnieniem wzajemnych powiązań i równego znaczenia różnych celów zrównoważonego rozwoju poprzez zastosowanie wielopoziomowego systemu rządzenia i podejścia międzysektorowego; ponadto podkreśla konieczność włączenia wszystkich aspektów agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 do europejskiego semestru oraz potrzebę pełnego zaangażowania Parlamentu w ten proces; apeluje do pierwszej wiceprzewodniczącej, odpowiedzialnej za kwestie zrównoważonego rozwoju, o odgrywanie przewodniej roli w tej dziedzinie; podkreśla, że UE i państwa członkowskie zobowiązały się do pełnej realizacji wszystkich celów i zadań, zarówno w praktyce, jak i w sferze postaw;

4.  przypomina o znaczeniu zasady leżącej u podstaw programu działań do roku 2030, która zakłada niepozostawianie nikogo w tyle; wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia zdecydowanych działań dotyczących nierówności wewnątrz krajów i pomiędzy nimi, ponieważ potęgują one wpływ innych globalnych wyzwań oraz utrudniają postęp w zakresie zrównoważonego rozwoju; wzywa Komisję i państwa członkowskie do promowania badań i dezagregacji danych w swoich strategiach politycznych, tak aby zapewnić ich włączający charakter i priorytetowe traktowanie osób najbardziej wrażliwych i zmarginalizowanych;

5.  przyjmuje z zadowoleniem, że Komisja zobowiązała się do włączenia celów zrównoważonego rozwoju do programu na rzecz lepszego stanowienia prawa oraz podkreśla potencjał korzystania z narzędzi lepszego stanowienia prawa w sposób strategiczny, aby oceniać spójność polityki UE w odniesieniu do agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030; wzywa Komisję do ustanowienia kontroli realizacji celów zrównoważonego rozwoju w odniesieniu do wszystkich nowych strategii politycznych i aktów ustawodawczych oraz do zapewnienia pełnej spójność polityki we wdrażaniu celów zrównoważonego rozwoju przy jednoczesnym dążeniu do uzyskania efektów synergii i dodatkowych korzyści oraz unikaniu kompromisów zarówno na szczeblu europejskim, jak i na szczeblu państw członkowskich; podkreśla potrzebę uznania zrównoważonego rozwoju za integralną część nadrzędnych ram dla ocen skutków, a nie odrębną ocenę skutków, jak ma to miejsce w obecnym zestawie narzędzi Komisji na rzecz lepszego stanowienia prawa; wzywa do udoskonalenia narzędzi pomiaru ilościowego i określania średnio- i długoterminowych wyników środowiskowych w ocenach skutków; ponadto wzywa Komisję do zadbania o to, aby oceny i kontrole sprawności w ramach programu sprawności i wydajności regulacyjnej (REFIT) uwzględniały ocenę, czy dane strategie polityczne lub akty ustawodawcze przyczyniają się do ambitnego wdrożenia celów zrównoważonego rozwoju czy stanowią dlań przeszkodę; wzywa do jednoznacznej identyfikacji i rozróżnienia szczebla sprawowania rządów, na którym dane zadania należy realizować, a jednocześnie podkreśla, iż niezbędne jest przestrzeganie zasady pomocniczości; wzywa do ustanowienia jasnych i spójnych ścieżek zrównoważonego rozwoju na szczeblu krajowym, a w razie potrzeby niższym niż krajowy lub lokalnym dla tych państw członkowskich, które jeszcze tego nie uczyniły; podkreśla, że Komisja powinna dostarczać wytycznych na potrzeby tego procesu, aby zapewnić jego zharmonizowany format;

6.  podkreśla, że 7. program działań w zakresie środowiska jest sam w sobie kluczowym narzędziem realizacji celów zrównoważonego rozwoju, mimo że działania podejmowane w niektórych sektorach są wciąż niewystarczające, by zapewnić realizację tych celów; wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia wszelkich niezbędnych kroków w celu wdrożenia 7. programu działań w zakresie środowiska, włączenia do oceny tego programu oceny stopnia, w jakim jego cele odpowiadają celom zrównoważonego rozwoju, a także uwzględnienia tych wyników w zaleceniach zaproponowanych dla programu będącego jego następcą; wzywa Komisję do terminowego wystąpienia z wnioskiem w sprawie unijnego programu działań w zakresie środowiska na okres po roku 2020, zgodnie z wymogami art. 192 ust. 3 TFUE, ponieważ taki program przyczyni się do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju w Europie;

7.  pilnie wzywa Komisję do przestrzegania programu sprawowania rządów, uzgodnionego w deklaracji z Rio i agendzie na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, johannesburskim planie wdrożenia z 2002 r. oraz w dokumencie końcowym z konferencji ONZ poświęconej zrównoważonemu rozwojowi Rio+20 z 2012 r.;

8.  uważa, że Komisja powinna zachęcać państwa członkowskie do wspierania powoływania lub udoskonalania rad ds. zrównoważonego rozwoju na szczeblu krajowym, w tym na szczeblu lokalnym, a także do wspierania udziału i aktywnego zaangażowania społeczeństwa obywatelskiego i innych zainteresowanych stron na odpowiednich forach międzynarodowych i w ten sposób promowania przejrzystości i szerokiego udziału społeczeństwa oraz partnerstwa na rzecz wdrażania zrównoważonego rozwoju;

9.  uznaje, że osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju będzie wymagało wielostronnego zaangażowania, tj. ze strony UE, państw członkowskich, samorządów lokalnych i regionalnych, społeczeństwa obywatelskiego, obywateli, przedsiębiorstw i partnerów zewnętrznych; wzywa Komisję do zadbania o to, aby wielostronna platforma zapowiedziana w komunikacie stała się modelem najlepszych praktyk w zakresie planowania, wdrażania, monitorowania i przeglądów agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030; podkreśla, że platforma ta powinna gromadzić specjalistyczną wiedzę z różnych kluczowych sektorów, promować innowacje, przyczyniać się do skutecznej współpracy z zainteresowanymi stronami oraz zachęcać do oddolnego promowania zrównoważonego rozwoju; podkreśla ponadto, że zakres tej platformy powinien wykraczać poza koncepcję partnerskiego uczenia się oraz umożliwiać rzeczywiste zaangażowanie zainteresowanych stron w planowanie i monitorowanie wdrażania celów zrównoważonego rozwoju; wzywa Komisję do promowania synergii z innymi powiązanymi platformami, takimi jak REFIT, platforma w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym, grupa robocza wysokiego szczebla ds. konkurencyjności i wzrostu oraz grupa ekspertów wysokiego szczebla ds. zrównoważonych finansów, a także do informowania Parlamentu i Rady o tym, w jaki sposób będą realizowane zalecenia platformy;

10.  wzywa Komisję do wzmocnienia i ułatwienia zarządzania celami zrównoważonego rozwoju, aby były one:

wobec tego zwraca się do Komisji o zadbanie o to, aby wielostronna platforma doprowadziła nie tylko do gromadzenia, lecz także do upowszechniania praktycznej wiedzy na temat celów zrównoważonego rozwoju, a także o to, aby platforma wpływała na program działań politycznych; zwraca się zatem do Komisji, aby przy wsparciu Parlamentu i Rady utworzyła wielostronną platformę z udziałem podmiotów ze wszystkich sektorów; w forum powinno uczestniczyć nie mniej niż 30 przedstawicieli przedsiębiorstw i przemysłu, grup ochrony praw konsumenta, związków zawodowych, organizacji pozarządowych działających w dziedzinie spraw społecznych, środowiskowych oraz dotyczących klimatu i współpracy na rzecz rozwoju, a także lokalnych przedstawicieli samorządów i miast; posiedzenia powinny być otwarte dla możliwie jak największej liczby podmiotów, których liczbę będzie można zwiększyć w razie stopniowego wzrostu zainteresowania; platforma powinna podczas swoich kwartalnych posiedzeń identyfikować problemy, które stanowią przeszkodę dla osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju; Parlament powinien rozważyć możliwość powołania grupy roboczej ds. celów zrównoważonego rozwoju, aby zapewnić horyzontalny charakter prac w tej dziedzinie w całej Izbie; forum powinno składać się z posłów do PE reprezentujących jak największą liczbę komisji; Komisja i Parlament powinny także uczestniczyć w posiedzeniach platformy wielostronnej; Komisja powinna przygotowywać aktualizację informacji dla tej platformy co roku na temat swoich planów na przyszłość związanych z wdrażaniem celów zrównoważonego rozwoju, a także dokument dostępny na wszystkich szczeblach we wszystkich państwach członkowskich, dotyczący najlepszych praktyk we wdrażaniu celów zrównoważonego rozwoju, z myślą o posiedzeniach plenarnych wysokiego szczebla ONZ, które odbywają się na przełomie czerwca i lipca; Komitet Regionów powinien działać jako pomost między podmiotami lokalnymi a krajowymi;

11.  z zadowoleniem przyjmuje rosnącą ilość kapitału instytucjonalnego i prywatnego przeznaczanego na finansowanie celów zrównoważonego rozwoju oraz zachęca Komisję i państwa członkowskie do opracowania kryteriów zrównoważonego rozwoju dla wydatków instytucjonalnych UE i identyfikacji barier regulacyjnych oraz zachęt do inwestycji w cele zrównoważonego rozwoju, a także poszukiwania możliwości zbieżności i współpracy między inwestycjami publicznymi a prywatnymi;

12.  z zadowoleniem przyjmuje wkład, jaki przegląd wdrażania polityki w zakresie ochrony środowiska wnosi w osiągnięcie przez państwa członkowskie celów zrównoważonego rozwoju poprzez sprawniejsze wdrażanie dorobku prawnego UE; ostrzega jednak, że przegląd ten nie powinien zastępować innych narzędzi, takich jak postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego;

13.  wzywa Komisję do opracowania skutecznych mechanizmów monitorowania, śledzenia i przeglądu wdrażania celów zrównoważonego rozwoju i agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 oraz do wprowadzania ich do głównego nurtu polityki, a także wzywa Komisję do ustanowienia we współpracy z Eurostatem zestawu szczegółowych wskaźników dotyczących wewnętrznego stosowania celów zrównoważonego rozwoju w UE; wzywa Komisję do przedstawiania rocznych sprawozdań na temat postępów UE w osiąganiu celów zrównoważonego rozwoju; podkreśla, że Komisja powinna wspierać państwa członkowskie w prowadzeniu przez nie spójnej sprawozdawczości; apeluje, aby Parlament stał się partnerem w tym procesie, zwłaszcza w drugim obszarze zadań na okres po roku 2020, i wzywa do corocznego dialogu i sprawozdawczości między Parlamentem, Radą i Komisją, których efektem będzie przygotowanie sprawozdania; nalega, by wyniki były zarówno przejrzyste, jak i łatwe do przyswojenia i rozpowszechniania przez szerokie grono odbiorców; podkreśla znaczenie przejrzystości i rozliczalności demokratycznej przy monitorowaniu agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i w związku z tym podkreśla rolę współustawodawców w tym procesie; uważa, że zawarcie wiążącej umowy międzyinstytucjonalnej na mocy art. 295 TFUE zapewniłoby odpowiednie ramy współpracy w tym zakresie;

14.  przypomina, że państwa członkowskie mają obowiązek zgłaszać sprawozdawcy ONZ swoje postępy w odniesieniu do celów zrównoważonego rozwoju; podkreśla, że te sprawozdania państw członkowskich należy opracowywać we współpracy z kompetentnymi władzami lokalnymi i regionalnymi; podkreśla, że państwa członkowskie o rządach federalnych lub o zdecentralizowanych szczeblach sprawowania rządów muszą określić konkretne wyzwania i obowiązki na oddelegowanych szczeblach zarządzania w związku z osiąganiem celów zrównoważonego rozwoju;

15.  apeluje do Komisji o promowanie zrównoważonych globalnych łańcuchów wartości przez wprowadzenie systemów należytej staranności dla przedsiębiorstw, zwracając szczególną uwagę na ich łańcuchy dostaw, co zachęciłoby je przy tym do inwestowania w sposób bardziej odpowiedzialny i stymulowało do skutecznego włączania do umów handlowych rozdziałów dotyczących zrównoważonego rozwoju, m.in. w zakresie działań antykorupcyjnych, przejrzystości, zwalczania unikania opodatkowania i odpowiedzialnego prowadzenia działalności;

16.  uważa, że podstawowym wyznacznikiem każdej wizji przyszłości Europy musi być uwzględnienie celów zrównoważonego rozwoju i że w tym celu państwa członkowskie powinny przechodzić na zrównoważone modele przemysłu, a rola UE w osiąganiu zrównoważonego rozwoju powinna zatem mieć centralne znaczenie dla refleksji podjętych w białej księdze Komisji z dnia 1 marca 2017 r. w sprawie przyszłości Europy (COM(2017)2025), przy czym konieczny jest silniejszy wymiar zrównoważonego rozwoju w kontekście wzrostu gospodarczego; jest zdania, że osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju i programu działań do roku 2030 mają zasadnicze znaczenie dla UE, a osiągnięcie tych celów powinno być europejską spuścizną dla przyszłych pokoleń; przyznaje, że program działań do roku 2030 jest zgodny z zasadami i wartościami Unii oraz że osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju w naturalny sposób wynika zatem z planów Unii Europejskiej dotyczących stworzenia lepszej, zdrowszej i bardziej zrównoważonej przyszłości dla Europy;

17.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do budowania zdolności w zakresie zintegrowanej oceny, innowacji technologicznych i instytucjonalnych oraz mobilizacji finansowej w celu osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju;

18.  przyznaje, że większość państw europejskich, zarówno należących, jak i nienależących do UE, jest sygnatariuszami porozumienia w sprawie celów zrównoważonego rozwoju; uważa, że w kontekście debaty o przyszłości Europy należy poświęcić uwagę opracowaniu ogólnoeuropejskich ram na rzecz osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju między państwami członkowskimi UE, EOG, sygnatariuszami układów o stowarzyszeniu z UE, państwami kandydującymi do członkostwa w UE oraz Zjednoczonym Królestwem, po wyjściu tego państwa z UE;

19.  podkreśla rolę Forum Politycznego Wysokiego Szczebla w zakresie działań następczych oraz przeglądu celów zrównoważonego rozwoju i wzywa Komisję i Radę do uznania wiodącej roli UE polegającej na opracowaniu i wdrażaniu programu działań do roku 2030 przez uzgodnienie wspólnych stanowisk UE oraz wspólnej sprawozdawczości UE w oparciu o skoordynowaną sprawozdawczość państw członkowskich i instytucji UE przed rozpoczęciem Forum Politycznego Wysokiego Szczebla pod auspicjami Zgromadzenia Ogólnego; zachęca Komisję do sporządzenia bilansu podjętych działań w ramach najbliższego forum politycznego wysokiego szczebla oraz w związku z określonymi celami zrównoważonego rozwoju, które będą poddawane przeglądowi;

20.  uważa, że UE powinna być światowym liderem w zakresie przechodzenia na gospodarkę niskoemisyjną i zrównoważony system produkcji i konsumpcji; zachęca Komisję do zorientowania swoich polityk w zakresie nauki, technologii i innowacji na cele zrównoważonego rozwoju oraz wzywa Komisję do opracowania komunikatu w sprawie nauki, technologii i innowacji dla zrównoważonego rozwoju, zgodnie z zaleceniami grupy eksperckiej Komisji zawartymi w dokumencie pt. „Follow-up to Rio+20, notably the SDGs” [„Działania następcze w stosunku do konferencji Rio+20, a zwłaszcza celów zrównoważonego rozwoju”], aby formułować i wspierać długoterminową koordynację i spójność polityki;

21.  podkreśla, że nauka, technologia i innowacyjność stanowią narzędzia mające szczególnie istotne znaczenie dla osiągania celów zrównoważonego rozwoju; podkreśla konieczność uwzględniania w większym stopniu koncepcji zrównoważonego rozwoju i wyzwań społecznych w programie „Horyzont 2020” i w przyszłych programach ramowych;

22.  przypomina, że – jak zaznaczył w swojej rezolucji z dnia 12 maja 2016 r. – Parlament powinien odgrywać wyraźną rolę we wdrażaniu agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 przez UE;

23.  z zadowoleniem przyjmuje niedawne inicjatywy mające na celu promowanie efektywności zasobów, między innymi poprzez propagowanie zapobiegania powstawaniu odpadów, ich ponownego wykorzystywania i recyklingu, ograniczenie odzysku energii do materiałów nienadających się do recyklingu, a także stopniowe wycofywanie składowania odpadów nadających się do recyklingu lub odzysku, zgodnie z planem działania dotyczącym gospodarki o obiegu zamkniętym oraz propozycją nowych, ambitnych celów UE dotyczących odpadów, co przyczyni się między innymi do realizacji celu zrównoważonego rozwoju nr 12 oraz do zmniejszenia ilości odpadów morskich; stwierdza, że osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju i celów w zakresie zmian klimatu w sposób efektywny pod względem kosztów wymagać będzie zwiększenia efektywności gospodarowania zasobami i pozwoli ograniczyć do 2050 r. roczne globalne emisje gazów cieplarnianych o 19%, a emisje generowane przez kraje grupy G7 o 25%; zaznacza, że osiągnięcie 12 spośród 17 celów zrównoważonego rozwoju zależy od zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych; podkreśla znaczenie zrównoważonej konsumpcji i produkcji przez zwiększenie wydajności, zmniejszenie zanieczyszczenia, ograniczenie popytu na zasoby i zmniejszenie ilości odpadów; podkreśla potrzebę oddzielenia wzrostu od zużycia zasobów i skutków środowiskowych; wzywa Komisję do sporządzenia regularnego sprawozdania o stanie gospodarki o obiegu zamkniętym, zawierającego szczegółowe dane na temat aktualnej sytuacji i trendów oraz umożliwiającego modyfikację istniejących strategii politycznych na podstawie obiektywnych, rzetelnych i porównywalnych informacji; wzywa ponadto Komisję do zadbania o to, by gospodarka o obiegu zamkniętym doprowadziła do znacznego spadku zużycia surowców pierwotnych, zmniejszenia marnotrawstwa materiałów, dłuższej trwałości produktów oraz wykorzystywania produktów ubocznych produkcji i materiałów nadmiarowych, wcześniej uznawanych za strumienie odpadów; apeluje do Komisji, aby wystąpiła z ambitną i kompleksową strategią dotyczącą tworzyw sztucznych, jednocześnie utrzymując cel na 2020 r. dotyczący bezpiecznego dla środowiska gospodarowania chemikaliami oraz uwzględniając cel dotyczący nietoksycznych cyklów materiałowych, zgodnie z 7. unijnym programem działań w zakresie środowiska; jest zdania, że skoordynowane działanie na szczeblu europejskim przeciwko marnotrawieniu żywności ma kluczowe znaczenie dla realizacji celu zrównoważonego rozwoju nr 2; podkreśla cel UE polegający na zmniejszeniu ilości odpadów spożywczych o 50% do 2030 r.;

24.  podkreśla, że decyzja nr 1386/2013/UE wskazuje, iż obecne systemy produkcji i konsumpcji w gospodarce światowej prowadzą do powstawania dużych ilości odpadów, co w połączeniu z rosnącym popytem na dobra i usługi, których zasoby są na wyczerpaniu, przyczynia się do zwiększenia kosztów podstawowych surowców, minerałów i energii, powodując jeszcze większe zanieczyszczenie i dalszy wzrost ilości odpadów, zwiększając globalne emisje gazów cieplarnianych oraz pogłębiając degradację gleby i wylesianie; w związku z tym konieczne jest, aby UE i państwa członkowskie podjęły wszelkie wysiłki w celu zapewnienia analizy pełnego cyklu życia (LCA) produktów i usług, a więc oceny ich realnego wpływu w zakresie zrównoważonego rozwoju;

25.  przypomina, że oddzielenie wzrostu gospodarczego od zużycia zasobów ma zasadnicze znaczenie dla ograniczenia negatywnego oddziaływania na środowisko i poprawy konkurencyjności Europy oraz ograniczenia jej uzależnienia od zasobów;

26.  podkreśla, że dla osiągnięcia przez UE celów agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 konieczne jest ich kompleksowe uwzględnienie w europejskim semestrze, w tym za pomocą odniesienia do zielonego zatrudnienia, efektywnej gospodarki zasobami oraz zrównoważonych inwestycji i innowacji; zauważa, że zasobooszczędna gospodarka wykazuje duży potencjał w zakresie tworzenia miejsc pracy i wzrostu gospodarczego, ponieważ do 2050 r. zapewniłaby gospodarce światowej dodatkowe 2 bln USD i wygenerowałaby dodatkowo 600 mld USD w PKB krajów G7;

27.  wzywa Komisję, by przypomniała wszystkim zainteresowanym stronom, w tym inwestorom, związkom zawodowym i obywatelom, o korzyściach płynących z przekształcenia niezrównoważonej produkcji w działania, które umożliwią wdrożenie celów zrównoważonego rozwoju, i o korzyściach wynikających ze stałego przekwalifikowania pracowników z myślą o ekologicznym, czystym, wysokiej jakości zatrudnieniu;

28.  zwraca uwagę na znaczenie osiągnięcia celu zrównoważonego rozwoju nr 2 w sprawie zrównoważonego rolnictwa oraz celów dotyczących zapobiegania zanieczyszczeniu i nadmiernemu zużyciu wody (6.3 i 6.4), poprawy jakości gleby (2.4 i 15.3) oraz zahamowania utraty bioróżnorodności (15) na szczeblu unijnym;

29.  wzywa Komisję i państwa członkowskie, by zaradziły znacznym opóźnieniom w osiągnięciu dobrego stanu wód na mocy ramowej dyrektywy wodnej oraz by zagwarantowały osiągnięcie celu zrównoważonego rozwoju nr 6; zwraca uwagę, że według oceny EEA status ekologiczny ponad połowy jednolitej części wód w rzekach i jeziorach w Europie klasyfikuje się jako mniej niż dobry, można również zaobserwować znaczną degradację i utratę różnorodności biologicznej ekosystemów wodnych; wzywa Komisję do poparcia innowacyjnych podejść do zrównoważonej gospodarki wodnej, między innymi dzięki wykorzystaniu pełnego potencjału wód ściekowych i stosowaniu zasad gospodarki o obiegu zamkniętym w gospodarce wodnej poprzez wprowadzenie środków ponownego wykorzystania ścieków w rolnictwie, przemyśle i gospodarce komunalnej; podkreśla, że około 70 mln Europejczyków doświadcza deficytu wody w miesiącach letnich; przypomina ponadto, że około 2% całkowitej liczby ludności UE nie posiada pełnego dostępu do wody pitnej, co w sposób niewspółmierny dotyka grup słabszych i zmarginalizowanych; przypomina również, że z powodu wody niezdatnej do picia i złych warunków higieniczno-sanitarnych w Europie umiera 10 osób dziennie;

30.  przyjmuje z zadowoleniem wspólny komunikat Komisji w sprawie przyszłości oceanów, w którym zaproponowano 50 działań na rzecz zapewnienia bezpiecznych, czystych i zarządzanych w zrównoważony sposób oceanów w Europie i na świecie, aby zrealizować cel zrównoważonego rozwoju nr 14 – pilny ze względu na konieczność szybkiej poprawy stanu europejskich mórz i oceanów na świecie;

31.  podkreśla znaczenie środowiskowe i korzyści społeczno-gospodarcze różnorodności biologicznej i zwraca uwagę, że zgodnie z najnowszym sprawozdaniem na temat „Poziomów krytycznych dla planety” obecne wskaźniki utraty różnorodności biologicznej przekroczyły poziom krytyczny, podczas gdy integralność biosfery jest uznawana za kluczowy poziom krytyczny, którego znaczna zmiana wprowadza system ziemski w nowy stan; z niepokojem zauważa, że cele unijnej strategii na rzecz różnorodności biologicznej do 2020 r. i Konwencji o różnorodności biologicznej nie mogą zostać osiągnięte bez znacznych dodatkowych wysiłków; przypomina, że stan około 60 % gatunków zwierząt i 77 % chronionych siedlisk odbiega od optymalnego(9); wzywa Komisję i państwa członkowskie do wzmożenia wysiłków na rzecz osiągnięcia tych celów, m.in. poprzez pełne wdrożenie dyrektyw o ochronie środowiska oraz uznanie wartości dodanej ekosystemów i różnorodności biologicznej europejskiego środowiska naturalnego poprzez przeznaczenie wystarczających środków, w tym w przyszłych budżetach na ochronę różnorodności biologicznej, w szczególności na sieć Natura 2000 i program LIFE; podkreśla konieczność stosowania wspólnej metodyki monitorowania wydatków, uwzględniającej wszelkie bezpośrednie i pośrednie wydatki na ochronę różnorodności biologicznej i efektywność tych wydatków, zaznaczając, że ogólne wydatki UE nie mogą mieć niekorzystnych skutków dla różnorodności biologicznej oraz powinny wspierać realizację unijnych celów w tym zakresie;

32.  podkreśla, że pełne wdrożenie, egzekwowanie i odpowiednie finansowanie dyrektyw o ochronie środowiska jest niezbędnym warunkiem zapewnienia udanej realizacji całej strategii ochrony różnorodności biologicznej i jej głównego celu; z zadowoleniem przyjmuje decyzję Komisji Europejskiej o odstąpieniu od przeglądu dyrektyw o ochronie środowiska;

33.  wzywa Komisję i państwa członkowskie, by niezwłocznie ukończyły tworzenie sieci ekologicznej Natura 2000 i wzmocniły ją, a także wzmogły wysiłki w celu zapewnienia, by zgodnie z dyrektywą siedliskową ustanowiono odpowiednią liczbę specjalnych obszarów ochrony i by towarzyszyło temu wdrożenie skutecznych środków ochrony różnorodności biologicznej w Europie;

34.  zauważa, że według badań niezrównoważone rolnictwo jest kluczowym czynnikiem wywołującym utratę rozpuszczonego w glebie węgla organicznego i różnorodności biologicznej gleby; wzywa UE do promowania metod budowy jakości gleby, takich jak rotacja z użyciem roślin strączkowych i zwierząt gospodarskich, co umożliwiłoby UE osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju nr 2.4 i 15.3;

35.  uważa, że Unia Europejska musi uczynić dużo więcej, aby osiągnąć cel nr 15; w szczególności wzywa Komisję, aby potraktowała priorytetowo w szczególności kwestię dekontaminacji środowiska, proponując zharmonizowane normy mające na celu zapobieganie zużywaniu i degradacji gleb oraz przedstawiając jak najszybciej wielokrotnie zapowiadany plan działania w zakresie przeciwdziałania wylesianiu i degradacji lasów oraz harmonogram jego wdrażania;

36.  przyznaje, że zmiany w różnorodności biologicznej gleby i zawartości węgla organicznego w glebie są głównie wynikiem praktyk zagospodarowania gruntów i zmiany sposobu użytkowania gruntów oraz zmiany klimatu, co ma poważny, negatywny wpływ na całe ekosystemy i społeczeństwo; w związku z tym wzywa Komisję do poświęcenia szczególnej uwagi kwestiom związanym z glebą w nadchodzącym 8. programie działań w zakresie środowiska;

37.  podkreśla, że UE importuje paszę dla zwierząt z ziaren soi, co przyczynia się do wylesiania w Ameryce Południowej i wpływa niekorzystnie na cel zrównoważonego rozwoju dotyczący wylesiania, zmiany klimatu i różnorodności biologicznej;

38.  wzywa Komisję do intensyfikacji działań na arenie światowej w obszarze ochrony istotnej równowagi ekologicznej i środowiska Arktyki; zdecydowanie wzywa Komisję, aby nie zezwalała na strategie polityczne, które zachęcają do wydobywania paliw kopalnych w Arktyce;

39.  przyjmuje z zadowoleniem, że szczególną uwagę zwrócono na różnorodność biologiczną, ekosystemy i zasoby naturalne, a także stwierdzony związek między tymi elementami a ludzkim zdrowiem i dobrym samopoczuciem; podkreśla konieczność stosowania podejścia „Jedno zdrowie” obejmującego zdrowie ludzkie, zdrowie zwierząt i zdrowie środowiskowe; przypomina, że inwestycje w badania naukowe i innowacje mające na celu opracowanie nowych technologii w dziedzinie zdrowia są zasadniczym warunkiem wstępnym dla osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju; wzywa Komisję do pilnego przeprowadzenia analizy w odpowiedzi na publikację OECD pt. „EU Health at a glance” [„Zdrowie w UE w skrócie”], w której zwrócono uwagę, że długość życia nie wzrasta w wielu państwach członkowskich UE; odnotowuje, że sprawiedliwy dostęp do wysokiej jakości opieki zdrowotnej ma zasadnicze znaczenie dla stabilności systemów opieki zdrowotnej i posiada potencjał ograniczenia nierówności; podkreśla, że należy zwiększyć wysiłki w celu likwidacji wielowymiarowych barier dla dostępu na poziomie jednostki, świadczeniodawcy i systemu opieki zdrowotnej oraz w celu zapewnienia dalszych inwestycji w innowacje i badania medyczne, a także w Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC). aby wypracować rozwiązania w zakresie opieki zdrowotnej, które będą dostępne, zrównoważone i ukierunkowane na zwalczanie globalnych plag zdrowotnych, takich jak HIV/AIDS, gruźlica, zapalenie opon mózgowych, wirusowe zapalenie wątroby typu C i inne zaniedbane choroby zakaźne, które często są związane z ubóstwem; zwraca uwagę, że inwestycje w badania naukowe i rozwój w dziedzinie medycyny na poziomie globalnym ma kluczowe znaczenie dla możliwości reagowania na pojawiające się wyzwania zdrowotne, takich jak epidemie oraz oporność na antybiotyki;

40.  podkreśla, że gospodarka w dziedzinie oceanów, czyli „niebieska gospodarka”, stwarza istotne możliwości zrównoważonego użytkowania i konserwacji zasobów morskich oraz że odpowiednie wsparcie dla budowania potencjału na rzecz opracowywania i wdrażania narzędzi planowania i systemów zarządzania mogą umożliwić krajom rozwijającym się wykorzystanie tych możliwości; podkreśla ważną rolę, jaką Unia Europejska musi odegrać w tym zakresie;

41.  zauważa, że istnieje wyraźny związek między eksploatacją zasobów ryb a ochroną środowiska i handlem; zauważa ponadto, że koszt alternatywny niepodejmowania działań dotyczących zniesienia szkodliwych dotacji dla rybołówstwa jest wyjątkowo wysoki, ponieważ niepodjęcie działań doprowadzi do wyczerpania zasobów, braku bezpieczeństwa żywnościowego oraz zniszczenia źródeł zatrudnienia, które miały zostać zachowane;

42.  przypomina, że UE i jej państwa członkowskie są sygnatariuszami porozumienia paryskiego i jako takie zobowiązały się do realizacji jego celów, co wymaga podejmowania działań na szczeblu globalnym; podkreśla potrzebę włączenia celu długoterminowej dekarbonizacji z myślą o ograniczeniu globalnego ocieplenia do poziomu znacznie poniżej 2°C oraz o podejmowaniu wysiłków w celu dalszego ograniczenia go do 1,5°C;

43.  przypomina, że wniosek Komisji w sprawie ram polityki klimatyczno-energetycznej do roku 2030 określa trzy główne cele na 2030 r.: zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 40%, zaspokojenie co najmniej 27% zapotrzebowania UE na energię z odnawialnych źródeł energii oraz zwiększenie efektywności energetycznej o co najmniej 30%; przypomina stanowiska Parlamentu w sprawie tych celów; podkreśla konieczność dokonywania przeglądu tych celów i opracowania strategii na rzecz całkowitej eliminacji emisji w UE do połowy obecnego stulecia, wskazującej racjonalny pod względem kosztów plan działań na rzecz osiągnięcia celu zerowych emisji przyjętego w porozumieniu paryskim, z uwzględnieniem specyfiki regionalnej i krajowej w UE;

44.  apeluje do UE oraz państw członkowskich o skuteczne uwzględnienie aspektu łagodzenia zmiany klimatu oraz przystosowania się do niej w strategiach politycznych na rzecz rozwoju; podkreśla konieczność promowania transferów technologii w dziedzinie efektywności energetycznej oraz czystych technologii, jak również wspierania inwestycji w niewielkie, pozasieciowe projekty dotyczące energii ze źródeł odnawialnych; apeluje do UE o zwiększenie wsparcia dla rolnictwa zrównoważonego, tak aby przeciwdziałać zmianie klimatu, skupiając się głównie na niewielkich gospodarstwach rolnych, dywersyfikacji upraw, agroleśnictwie oraz praktykach agroekologicznych;

45.  zauważa, że degradacja środowiska oraz zmiana klimatu są dużym zagrożeniem dla ustanowienia i utrzymania pokoju i sprawiedliwości; uznaje potrzebę większego uwzględniania roli, jaką odgrywa zmiana klimatu i degradacja środowiska w nasilaniu globalnych migracji, a także głodu i ubóstwa; wzywa UE i państwa członkowskie do utrzymania zmiany klimatu jako strategicznego priorytetu w dialogach dyplomatycznych na szczeblu światowym, w tym dialogach dwustronnych i dwuregionalnych wysokiego szczebla w ramach grup G-7 i G-20 w ramach ONZ i w rozmowach z państwami partnerskimi, takimi jak Chiny, aby kontynuować pozytywny i aktywny dialog przyspieszający globalne przechodzenie na czystą energię i zapobiegający niebezpiecznej zmianie klimatu;

46.  wyraża uznanie dla prac Centrum Klimatu i Bezpieczeństwa z siedzibą w Stanach Zjednoczonych, które identyfikuje związki miedzy zmianą klimatu a bezpieczeństwem wewnętrznym i określa zmianę klimatu jako „mnożnik zagrożeń”, który może zwiększyć zapotrzebowanie na interwencje humanitarne lub wojskowe oraz prowadzić do gwałtowniejszych burz zagrażających miastom i bazom wojskowym;

47.  podkreśla fakt, że ubóstwo energetyczne, często definiowane jako sytuacja, w której osoby lub gospodarstwa domowe nie mogą zapewnić odpowiedniego ogrzewania lub dostarczania innych niezbędnych usług energetycznych do domu po przystępnych cenach, stanowi problem w wielu państwach członkowskich; podkreśla, że ubóstwo energetyczne wynika z rosnących cen energii, skutków recesji dla gospodarek krajowych i regionalnych oraz słabej efektywności energetycznej domów; przypomina, że europejskie badanie warunków życia ludności (EU-SILC) szacuje, iż 54 mln obywateli UE (10,8 % ludności UE) nie mogło odpowiednio ogrzewać swojego domu w 2012 r., a podobne liczby dotyczą też opóźnień w płatnościach faktur za media lub obecności złych warunków mieszkalnych; wzywa państwa członkowskie do dostrzeżenia i rozwiązania tego problemu, ponieważ zapewnienie podstawowych usług energetycznych ma zasadnicze znaczenie dla zadbania o to, by obywatele nie cierpieli z powodu negatywnych skutków zdrowotnych, nie byli uwięzieni w ubóstwie i mogli utrzymać dobrą jakość życia, a także o to, by nakłady finansowe na pomoc dla gospodarstw domowych wymagających wsparcia nie stały się nadmiernym obciążeniem; podkreśla, że nowoczesne usługi energetyczne mają zasadnicze znaczenie dla dobrostanu człowieka i rozwoju gospodarczego kraju; mimo to 1,2 mld ludzi na świecie nie ma dostępu do energii elektrycznej, a ponad 2,7 mld nie ma dostępu do czystych miejsc do gotowania; przypomina ponadto, że ponad 95% tych ludzi zamieszkuje Afrykę subsaharyjską lub kraje rozwijające się w Azji, a około 80 % mieszka na obszarach wiejskich; podkreśla, że energia ma zasadnicze znaczenie dla niemal wszystkich istotnych wyzwań i szans, przed jakimi stoi współczesny świat; podkreśla, że dostęp do energii jest konieczny, czy to dla tworzenia miejsc pracy, bezpieczeństwa, zmiany klimatu, produkcji żywności, czy też zwiększenia dochodów, a zrównoważona energia stanowi szansę, gdyż zmienia życie, gospodarkę i całą planetę;

48.  zaleca pełną integrację działań w dziedzinie klimatu w całym unijnym budżecie – czyli wprowadzenie działań związanych z ochroną klimatu do głównego nurtu polityki – przy zapewnieniu, by środki ograniczania emisji gazów cieplarnianych były włączane do wszystkich decyzji inwestycyjnych w Europie;

49.  wzywa Komisję do sporządzenia – w ciągu sześciu miesięcy od dialogu pomocniczego na mocy UNFCCC w 2018 r., a następnie co pięć lat – sprawozdania na temat prawodawstwa UE w dziedzinie klimatu, w tym rozporządzenia w sprawie wspólnego wysiłku redukcyjnego oraz dyrektywy w sprawie ETS, w celu upewnienia się, że prawodawstwo to zgodnie z oczekiwaniami skutecznie wspiera działania mające na celu zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych w UE, oraz w celu ustalenia, czy obecna tendencja dotycząca redukcji będzie wystarczająca, aby pomóc Unii osiągnąć cele zrównoważonego rozwoju i cele porozumienia paryskiego; zwraca się ponadto do Komisji o dokonanie przeglądu i wzmocnienie, najpóźniej do 2020 r., ram polityki klimatyczno-energetycznej do roku 2030 oraz ustalonych na poziomie krajowym wkładów UE, aby były one wystarczająco dopasowane do długoterminowych celów porozumienia paryskiego i celów zrównoważonego rozwoju; apeluje do Komisji, by propagowała wykorzystywanie potencjału pochłaniania gazów cieplarnianych poprzez zachęcanie do opracowywania strategii politycznych, które wspierają zalesianie i właściwe praktyki zarządzania lasami, mając na względzie fakt, że w programie działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030 UE zobowiązała się do propagowania zrównoważonej gospodarki leśnej, powstrzymania wylesiania, odtworzenia zdegradowanych lasów oraz zwiększania zalesiania i ponownego zalesiania na całym świecie do 2020 r.;

50.  podkreśla, że działania na rzecz złagodzenia globalnego ocieplenia nie stanowią przeszkody dla wzrostu gospodarczego i zatrudnienia, a wręcz przeciwnie –dekarbonizacja gospodarki powinna być postrzegana jako kluczowe źródło nowego i zrównoważonego wzrostu gospodarczego i zatrudnienia; przyznaje jednak, że w procesie przechodzenia do nowego modelu gospodarczego i społecznego społeczności skupione wokół tradycyjnych gałęzi przemysłu będą z dużym prawdopodobieństwem stawać przed wyzwaniami; podkreśla znaczenie wsparcia tego procesu i wzywa Komisję i państwa członkowskie do ułatwienia wykorzystania środków z takich źródeł jak unijny system handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS) do finansowania modernizacji i sprawiedliwej transformacji, aby wspomóc te społeczności oraz propagować wdrażanie najlepszych technologii i praktyk produkcyjnych w celu zapewnienia najlepszych standardów środowiskowych oraz bezpiecznej, stabilnej i trwałej pracy;

51.  zauważa, że stała utrata bioróżnorodności, negatywne skutki wylesiania i zmiana klimatu mogą prowadzić do narastającej rywalizacji o zasoby takie jak żywność i energia, wzrostu ubóstwa i niestabilności politycznej na świecie oraz przesiedleń ludności i nowych światowych schematów migracji; apeluje do Komisji, Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) i państw członkowskich, aby rozważyły te kwestie we wszystkich aspektach stosunków zewnętrznych i dyplomacji międzynarodowej, przy zapewnieniu znacznego zwiększenia finansowania oficjalnej pomocy rozwojowej (ODA); zwraca się do Komisji, ESDZ i państw członkowskich o podejmowanie we wszystkich działaniach i stosunkach z krajami trzecimi wysiłków mających na celu ograniczenie emisji dzięki wspieraniu odnawialnych źródeł energii, efektywnego gospodarowania zasobami, różnorodności biologicznej i ochrony lasów oraz przez promowanie łagodzenia zmiany klimatu i przystosowania się do niej;

52.  wzywa Komisję, by zadbała o to, aby polityka zewnętrzna UE była zgodna z celami zrównoważonego rozwoju, a także określiła obszary, w których potrzebne są dalsze działania lub odpowiednie wdrożenie, co ma zapewnić, że polityka zewnętrzna UE będzie wspierać skuteczną realizację celów zrównoważonego rozwoju oraz nie będzie kolidować z celami zrównoważonego rozwoju i ich wdrażaniem w innych regionach, a zwłaszcza w krajach rozwijających się; w tym celu wzywa Komisję, aby uruchomiła rzetelny proces, począwszy od metody prognozowania/wczesnego ostrzegania dla nowych inicjatyw i wniosków, w tym przeglądu obowiązującego prawodawstwa, a także przedstawiła wniosek w sprawie nadrzędnej zewnętrznej strategii zrównoważonego rozwoju; zwraca uwagę na dostępne instrumenty i fora, takie jak Europejski Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EFZR), Forum Regionalne ds. Zrównoważonego Rozwoju EKG ONZ, Forum Polityczne Wysokiego Szczebla oraz centralna platforma ONZ; wzywa do przeprowadzenia dobrowolnego przeglądu na Forum Politycznym Wysokiego Szczebla zgodnie z programem działań do roku 2030, który zachęca państwa członkowskie do „przeprowadzania regularnych i otwartych przeglądów postępów”; pod tym względem podkreśla rolę regularnych i adekwatnych ocen skutków ex ante; przypomina zawarty w Traktacie obowiązek, aby przy realizacji polityk, które mogłyby mieć wpływ na kraje rozwijające się, uwzględniano cele współpracy na rzecz rozwoju;

53.  podkreśla znaczenie oficjalnej pomocy rozwojowej (ODA) jako kluczowego instrumentu pozwalającego zrealizować program działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030 w odniesieniu do eliminacji ubóstwa we wszystkich jego formach i walki z nierównościami, i przypomina równocześnie, że pomoc rozwojowa nie wystarczy, by wydobyć kraje rozwijające się z ubóstwa; podkreśla potrzebę promowania instrumentów zachęcających do większej rozliczalności, takich jak wsparcie budżetowe; wzywa UE i państwa członkowskie, aby niezwłocznie potwierdziły swoje zobowiązanie do realizacji celu dotyczącego przeznaczenia 0,7 % dochodu narodowego brutto na ODA oraz przedstawiły szczegółowe propozycje harmonogramu stopniowego zwiększania ODA z myślą o osiągnięciu tego celu; przypomina w tym kontekście o zobowiązaniu UE do przyznania co najmniej 20 % swojej ODA na rozwój społeczny i włączenie społeczne oraz zwraca się o potwierdzenie zobowiązania w tym zakresie; apeluje do Komisji o zrealizowanie zalecenia Komitetu Pomocy Rozwojowej OECD zakładającego osiągnięcie wielkości rocznej dotacji na poziomie 86 % łącznych zobowiązań w zakresie ODA; apeluje o ochronę ODA przed rozdrobnieniem i o przestrzeganie uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym zasad skuteczności rozwoju przez utrzymanie jej podstawowego celu, którym jest likwidacja ubóstwa, i skupienie się na krajach najsłabiej rozwiniętych oraz kwestiach dotyczących niestabilności; przypomina, że w ramach rozszerzonej agendy na rzecz rozwoju konieczne jest wyjście poza relację darczyńca/beneficjent;

54.  podkreśla, że zapewnienie sprawiedliwości i przejrzystości podatkowej, zwalczanie uchylania się od opodatkowania, likwidowanie nielegalnych przepływów finansowych i rajów podatkowych wraz z poprawą w zakresie zarządzania finansami publicznymi, zrównoważonym wzrostem gospodarczym oraz zwiększeniem mobilizacji zasobów krajowych, jest kluczowe z punktu widzenia finansowania programu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030; wzywa UE do stworzenia unijnego programu finansowania (DEVETAX 2030), aby zapewnić specjalną pomoc w tworzeniu struktur podatkowych we wschodzących gospodarkach rynkowych oraz aby wesprzeć kraje rozwijające się w utworzeniu nowych urzędów podatkowych na szczeblu regionalnym; ponownie wzywa do wprowadzenia globalnego podatku od transakcji finansowych, aby umożliwić stawienie czoła światowym wyzwaniom związanym z ubóstwem, a także wzywa do zbadania efektu mnożnikowego w krajach rozwijających się, wywołanego przez wszystkie krajowe i unijne systemy i przepisy podatkowe, oraz do utrzymania zasady spójności polityki na rzecz rozwoju jako elementu uwzględnianego przy stanowieniu prawa w tej dziedzinie;

55.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do ponownego dostosowania ich podejścia do kwestii migracji z myślą o rozwijaniu polityki migracji zgodnie z celem zrównoważonego rozwoju 10 i opartym na faktach postrzeganiu migrantów i osób ubiegających się o azyl oraz przeciwdziałaniu ksenofobii i dyskryminacji wobec migrantów, jak i ze względu na inwestycje w kluczową siłę napędową dla rozwoju społecznego; ponownie wyraża zaniepokojenie faktem, że nowe strategie i instrumenty finansowe odnoszące się do przyczyn nielegalnej i przymusowej migracji mogą zostać wdrożone ze szkodą dla celów rozwoju, i zwraca się o przyznanie Parlamentowi Europejskiemu silniejszej roli kontrolnej, tak aby zapewnić, by nowe narzędzia finansowania były zgodne z podstawą prawną, zasadami i zobowiązaniami UE, w szczególności w odniesieniu do programu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030; przypomina, że podstawowym celem współpracy na rzecz rozwoju jest likwidacja ubóstwa i długotrwały rozwój gospodarczy i społeczny;

56.  przyjmuje z zadowoleniem nacisk na inwestycje w młodzież, jako że cele zrównoważonego rozwoju są realizowanie głównie za jej pośrednictwem; podkreśla konieczność wykorzystania dywidendy demograficznej krajów rozwijających się za pomocą odpowiednich strategii społecznych oraz inwestycji w kształcenie i zdrowie młodzieży – w tym zdrowie seksualne i reprodukcyjne – oraz w kształcenie; podkreśla szansę na to, by w końcu osiągnąć postęp w zakresie równości kobiet i mężczyzn oraz wzmocnienia pozycji kobiet jako zasadniczego elementu spójności polityki na rzecz rozwoju i wzywa UE, aby uwzględniać te działania we wszystkich obszarach działań zewnętrznych; uznaje, że te kluczowe czynniki rozwoju społecznego i rozwoju kapitału ludzkiego muszą być priorytetem w celu zagwarantowania zrównoważonego rozwoju;

57.  wzywa UE i państwa członkowskie do ukierunkowania koniecznych zasobów i orientacji politycznej na zapewnienie, by zasada równouprawnienia płci oraz wzmocnienie pozycji kobiet i dziewcząt znalazły się w centrum wdrażania agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030;

58.  nalega na Komisję i państwa członkowskie, by zapewniły, że budżety publiczne nie będą sprzeczne z celami zrównoważonego rozwoju; uważa, że znaczne przyspieszenie zielonych inwestycji, innowacji i wzrostu w UE jest konieczne, aby terminowo i z powodzeniem wdrożyć agendę na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030, oraz dostrzega, że konieczne są nowe narzędzia finansowania i zmiana podejścia do obecnej polityki inwestycyjnej, np. wycofanie szkodliwych dla środowiska dotacji i wysokoemisyjnych projektów; wzywa do ułożenia strategii włączania przez przedsiębiorstwa wielonarodowe i inne czynników z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego do ich modeli działalności korporacyjnej oraz przez inwestorów instytucjonalnych do swoich strategii inwestycyjnych, aby środki finansowe trafiały do zrównoważonych modeli finansów i aby odejść od stosowania paliw kopalnych;

59.  apeluje, aby w WRF na okres po 2020 r. uwzględniono ukierunkowanie budżetu Unii na realizację agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, przy czym należy zapewnić odpowiednie finansowanie na potrzeby faktycznego osiągania celów zrównoważonego rozwoju; apeluje o większe uwzględnianie kwestii zrównoważonego rozwoju we wszystkich mechanizmach finansowania oraz liniach budżetowych, i powtarza, że długoterminowa polityka spójności odgrywa ważną rolę w minimalizacji kosztów; podkreśla znaczenie polityki spójności jako głównej polityki inwestycyjnej UE i przypomina, że horyzontalne stosowanie kryteriów zrównoważonego rozwoju i celów opartych na wynikach w odniesieniu do wszystkich europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, w tym Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych, jest konieczne, aby dokonać kompleksowego przejścia do zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu;

60.  wzywa Europejski Bank Inwestycyjny (EBI), by kierował się europejskimi wartościami przez wdrażanie silnych kryteriów zrównoważonego rozwoju przy udzielaniu pożyczek, a w szczególności by pożyczki dla sektorów energetycznego i transportowego były przeznaczane na niskoemisyjne i zrównoważone projekty;

61.  wzywa EBI do przeznaczenia 40 % swojego portfela pożyczek na wzrost niskoemisyjny i odporny na zmianę klimatu do 2030 r.;

62.  zwraca się do EBI o przeznaczenie większych środków na inicjatywę ELENA służącą przyznawaniu dotacji na pomoc techniczną skupioną wokół wsparcia efektywności energetycznej, rozproszonych zasobów energii odnawialnej oraz projektów i programów w dziedzinie transportu miejskiego;

63.  uznaje, że odporna i trwała infrastruktura stanowi podstawową zasadę budowania zrównoważonej niskoemisyjnej przyszłości i przynosi szereg dodatkowych korzyści, takich jak trwałość i poprawa ochrony przed pożarami i powodziami; uważa, że przejścia do społeczeństwa zrównoważonego można dokonać jedynie przez przestrzeganie zasady nadrzędności efektywności energetycznej i dalsze udoskonalanie wydajności urządzeń, sieci energetycznych i budynków i jednocześnie rozwój systemów magazynowania energii; przyznaje, że budynki mają największy potencjał w zakresie efektywności energetycznej i wzywa UE, by zobowiązała się do realizacji celu w pełni zrównoważonych, niskoemisyjnych i wydajnych energetycznie zasobów budowlanych do 2050 r. o niemal zerowym zużyciu energii i zaspokajających wszelkie resztkowe zapotrzebowanie na energię z wielu różnych źródeł odnawialnych; apeluje o przyspieszenie wzrostu proporcji energii ze źródeł odnawialnych w koszyku energetycznym UE; ostrzega przed uzależnieniem od niezrównoważonej infrastruktury i apeluje do Komisji o zaproponowanie środków służących uporządkowanemu przejściu do zrównoważonej gospodarki niskoemisyjnej i podstawowej reorientacji rozwoju infrastruktury, aby załagodzić systemowe ryzyka gospodarcze związane z wysokoemisyjnymi aktywami finansowymi;

64.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do priorytetowego traktowania mobilności zgodnej z zasadami zrównoważonego rozwoju przez optymalizację systemów transportu publicznego na szczeblu lokalnym z poszanowaniem specyfiki poszczególnych krajów i z uwzględnieniem rzeczywistych potrzeb ich obywateli; uważa, że wsparcie finansowe UE przeznaczone na rozwój sektora transportu i infrastruktury powinno być ukierunkowane na cele wnoszące rzeczywistą wartość dodaną dla państw członkowskich;

65.  podkreśla, że korupcja ma poważny wpływ na środowisko oraz że handel zagrożonymi gatunkami dzikich zwierząt, minerałami i kamieniami szlachetnymi oraz produktami leśnymi, takimi jak drewno, także nieodłącznie wiąże się z korupcją; podkreśla ponadto, że handel dzikimi zwierzętami może dodatkowo narażać zagrożone gatunki zwierząt, a nielegalne pozyskiwanie drewna może prowadzić do utraty bioróżnorodności i zwiększenia emisji dwutlenku węgla, które przyczyniają się do zmiany klimatu; podkreśla, że dla zorganizowanych grup przestępczych oznacza to znaczne zyski przy niskim ryzyku, ponieważ przestępstwa leśne są rzadko ścigane, a sankcje rzadko odpowiadają powadze popełnianych przestępstw; przypomina Konwencję Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji, która kompleksowo skupia się na zapobieganiu korupcji, skutecznym egzekwowaniu prawa, współpracy międzynarodowej i odzyskiwaniu mienia, przez co może stanowić skuteczne narzędzie zwalczania korupcji w sektorze środowiska; wzywa państwa członkowskie do włączenia strategii antykorupcyjnych, takich jak przejrzystość i rozliczalność, do ustawodawstwa i polityk w dziedzinie środowiska, aby wzmacniać demokrację i dobre rządy; podkreśla, że walka z korupcją w sektorze środowiska pomoże zapewnić zrównoważony dostęp do podstawowych zasobów, takich jak woda i czyste otoczenie, oraz ma zasadnicze znaczenie dla ochrony naszego środowiska i zapewniania zrównoważonego rozwoju;

66.  dostrzega znaczenie kultury i udziału w kulturze dla realizacji agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju, a także rolę kultury w relacjach zewnętrznych i polityce rozwoju; apeluje o należyte wsparcie dla organizacji i instytucji kulturalnych w realizacji agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju, a także w dalszym zacieśnianiu powiązań między badaniami, nauką, innowacjami i sztuką;

67.  przypomina, że uczestnictwo w życiu kulturalnym pozytywnie wpływa na zdrowie fizyczne i psychiczne oraz na dobre samopoczucie, wyniki w szkole i w pracy oraz ułatwia ludziom zagrożonym wykluczeniem społecznym wejście na rynek pracy, a przez co znacznie przyczynia się do osiągnięcia wielu celów zrównoważonego rozwoju;

68.  jest głęboko zaniepokojony zróżnicowaniem wyników systemów edukacji w państwach członkowskich, co pokazały ostatnie raporty PISA; podkreśla, że odpowiednio doinwestowane i dostępne dla wszystkich publiczne systemy kształcenia i szkolenia są niezbędne do osiągnięcia równości i włączenia społecznego oraz do osiągnięcia celów określonych w celu zrównoważonego rozwoju nr 4; podkreśla również, że wysokiej jakości edukacje może wzmocnić najsłabsze grupy ludności, mniejszości, osoby o szczególnych potrzebach, a także kobiety i dziewczęta; ubolewa z powodu utrzymującego się wysokiego bezrobocia wśród młodzieży; podkreśla, że edukacja ma kluczowe znaczenie dla rozwoju samowystarczalnych społeczeństw; apeluje do UE o powiązanie wysokiej jakości kształcenia, szkolenia technicznego i zawodowego oraz współpracy z przemysłem jako istotnego warunku wstępnego dla możliwości zatrudnienia ludzi młodych i dostępu do miejsc pracy dla wykwalifikowanych pracowników;

69.  wzywa UE i jej państwa członkowskie do ochrony języków regionalnych, mniejszościowych i rzadziej używanych i różnorodności językowej oraz do dopilnowania, aby dyskryminacja językowa nie była tolerowana podczas włączania celów zrównoważonego rozwoju w europejskie ramy polityki oraz aktualne i przyszłe priorytety Komisji;

70.  uważa, że w europejskich ramach polityki, w tym w ramach kształcenia, należy promować różnorodność kulturową oraz ochronę dziedzictwa przyrodniczego;

71.  wzywa państwa członkowskie, aby zmierzyły się przede wszystkim z kwestią przekształcenia – pod względem środowiskowym i gospodarczym – obiektów przemysłowych, które w różnych regionach Europy powodują wysoki poziom zanieczyszczenia matryc środowiskowych oraz stwarzają duże zagrożenie dla zdrowia lokalnej ludności;

72.  podkreśla rolę, jaką program rozwoju miast w UE będzie odgrywać we wdrażaniu ogólnoświatowego „nowego programu dotyczącego miast”, oraz z zadowoleniem przyjmuje decyzje polityczne wzmacniające rolę miast i regionów w zakresie synergetycznych zielonych inwestycji; przyjmuje również z zadowoleniem takie inicjatywy jak nagroda Zielony Liść oraz Globalne Porozumienie Burmistrzów w sprawie Klimatu i Energii, a ponadto podkreśla zasadnicze znaczenie miast i regionów dla osiągania celów zrównoważonego rozwoju, gdyż zrównoważony rozwój wymaga współpracy i długoterminowej perspektywy na wszystkich szczeblach zarządzania i we wszystkich sektorach;

73.  przypomina, że w agendzie na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 przyznano, że nie możemy już postrzegać żywności, środków utrzymania i gospodarki zasobami naturalnymi oddzielnie; podkreśla, że poświęcanie uwagi rozwojowi obszarów wiejskich i inwestycjom w rolnictwo – uprawy, hodowla zwierząt gospodarskich, leśnictwo, rybołówstwo i akwakultura – to istotne narzędzia położenia kresu ubóstwu i głodowi, które mogą zaowocować zrównoważonym rozwojem; zauważa, że rolnictwo ma do odegrania istotną rolę w zwalczaniu zmiany klimatu; podkreśla, że ogromne ambicje celów zrównoważonego rozwoju można osiągnąć jedynie przez współpracę – Północy z Południem, Południa z Południem i współpracę trójstronną – oraz globalne partnerstwa między różnymi podmiotami w rozmaitych obszarach;

74.  przyjmuje z zadowoleniem zamiar włączenia polityki handlowej i inwestycyjnej, która obejmuje zrównoważony rozwój, a także apeluje o skuteczniejsze podjęcie problemu oddziaływania pozyskiwania produktów spożywczych i zasobów naturalnych w UE i poza jej terytorium w tworzeniu unijnych strategii politycznych w granicach UE i poza jej granicami; apeluje o ponowne przemyślenie polityki inwestycyjnej i o szerokie stosowanie innowacyjnych narzędzi finansowania w celu osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju; wzywa Komisję do zapewnienia przejrzystych kontroli zrównoważonego rozwoju w przyszłych porozumieniach o wolnym handlu;

75.  wzywa Komisję do opracowania – z udziałem odpowiednich zainteresowanych stron – i zapewnienia konkretnych, dopasowanych strategii wsparcia dla zmarginalizowanych gospodarstw domowych i grup o niskich dochodach, takich jak Romowie, aby zapewnić zdrowe warunki życia, dostęp do podstawowych usług i bezpiecznych, czystych zasobów naturalnych takich jak powietrze, woda, niedroga i nowoczesna energia oraz zdrowa żywność, co przyczyniłoby się też do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju nr 1, 10 i 15 dotyczących eliminacji ubóstwa, ograniczenia nierówności oraz promocji pokojowych i otwartych społeczeństw;

76.  zwraca uwagę, że – jak podkreślono w agendzie na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 – osoby niepełnosprawne są w wysokim stopniu zagrożone ubóstwem, gdyż mają niedostateczny dostęp do praw podstawowych, takich jak edukacja, ochrona zdrowia i zatrudnienie;

77.  uważa, że w inicjatywach unijnych mających na celu zaplanowanie przyszłości opartej na zrównoważonym rozwoju należy uwzględnić szeroką refleksję nad rolą zwierząt jako stworzeń zdolnych do odczuwania oraz nad ich dobrostanem, który często lekceważy się w ramach dominujących systemów produkcji konsumpcyjnej; podkreśla, że konieczne jest, aby Unia Europejska jak najszybciej uzupełniła istniejące luki polityczne i legislacyjne w zakresie dobrostanu zwierząt, czego domaga się również coraz większa liczba obywateli UE;

78.  wzywa Komisję do zwiększenia starań i finansowania na rzecz zwiększania świadomości, ukierunkowanych kampanii edukacyjnych oraz poprawy świadomości obywateli w zakresie ich własnych działań związanych ze zrównoważonym rozwojem;

79.  wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby do 2020 r. położyły kres zachętom do stosowania biopaliw, z oleju palmowego i soi, których uprawy prowadzą do wylesiania i degradacji torfowisk; ponadto wzywa do wprowadzenia jednolitego systemu certyfikacji dla oleju palmowego trafiającego na unijny rynek, który poświadczałby, że produkty pochodzą ze społecznie odpowiedzialnych źródeł tego oleju;

80.  zdecydowanie wzywa Komisję do dalszego wzmagania działań dotyczących skutecznych środków zwalczania problemu niskiej jakości powietrza, który każdego roku odpowiada za ponad 430 000 przedwczesnych zgonów w UE; wzywa Komisję, by zapewniła egzekwowanie zarówno nowego, jak i już istniejącego prawodawstwa, w celu przyspieszenia postępowania prawnego przeciwko państwom członkowskim nieprzestrzegającym przepisów w sprawie zanieczyszczenia powietrza, oraz by zaproponowała nowe, efektywne prawodawstwo, w tym prawodawstwo dla poszczególnych sektorów, aby eliminować niską jakość powietrza i różne źródła zanieczyszczeń przy jednoczesnym rozwiązaniu problem emisji metanu; podkreśla fakt, że UE nadal wiele brakuje do osiągnięcia poziomu jakości powietrza określonego dla UE, które są o wiele mniej rygorystyczne niż poziomy zalecane przez WHO;

81.  zauważa, że Komisja stawiła czoła problemowi niskiej jakości powietrza, wszczynając kilka postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, w szczególności w związku z ciągłym przekraczaniem dopuszczalnych wartości NO2 ustanowionych na mocy dyrektywy 2008/50/WE;

82.  przypomina, że zmniejszenie zanieczyszczenia hałasem jest jednym z parametrów jakościowych, które nie zostaną osiągnięte do 2020 r.; podkreśla, że w UE narażenie na hałas powoduje rocznie co najmniej 10 000 przypadków przedwczesnej śmierci spowodowanej chorobą wieńcową serca i udarem oraz że w 2012 r. około jedna czwarta ludności UE była narażona na poziom hałasu przekraczający dopuszczalne wartości graniczne; wzywa państwa członkowskie, aby zmierzyły się przede wszystkim z kwestią monitorowania poziomów hałasu w celu zapewnienia przestrzegania dopuszczalnych wartości granicznych na zewnątrz i wewnątrz pomieszczeń; ponadto wzywa do przyjęcia środków mających na celu rozwiązanie problemu zanieczyszczenia hałasem;

83.  podkreśla, że według danych Komisji ponad 50 % unijnych zbóż jest przeznaczane na pasze dla zwierząt; zauważa, że Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) ostrzega przed dalszym przeznaczaniem zbóż na pasze dla zwierząt, ponieważ może to zagrażać bezpieczeństwu żywnościowemu przez zmniejszenie ilości zboża dostępnego do spożycia przez ludzi;

84.  podkreśla wkład sektora hodowli w rozwój gospodarczy UE i w zrównoważone rolnictwo, zwłaszcza po włączeniu do systemów produkcji rolnej; zwraca uwagę na potencjał aktywnego zarządzania obiegiem składników pokarmowych w sektorze hodowli, tak aby ograniczyć oddziaływanie środowiskowe emisji CO2, amoniaku i azotanów; ponadto zwraca uwagę na potencjał zintegrowanego rolnictwa, umożliwiający tworzenie lepiej funkcjonującego agroekosystemu i wspieranie sektora rolnictwa przyjaznego klimatowi;

85.  zwraca uwagę, że kobiety w krajach rozwijających się mogłyby zwiększyć zbiory w gospodarstwach rolnych o 20–30 %, gdyby miały taki sam dostęp do zasobów co mężczyźni; podkreśla, że zbiory te mogłyby zmniejszyć liczbę głodujących na świecie o 12–17 %;

86.  podkreśla w szczególności istotną rolę odgrywaną przez kobiety w gospodarstwach rodzinnych, stanowiących podstawową komórkę społeczno-gospodarczą na obszarach wiejskich, poprzez zapewnianie produkcji żywności, zachowanie tradycyjnej wiedzy, umiejętności i tożsamości kulturowej oraz ochronę środowiska – przy czym kobiet na obszarach wiejskich dotyczy również problem zróżnicowania wynagrodzeń i emerytur ze względu na płeć;

87.  przypomina, że w ramach 7. unijnego programu działań w zakresie środowiska Komisja ma obowiązek dokonania oceny wpływu na środowisko, w kontekście globalnym, konsumpcji w Unii; podkreśla pozytywny wpływ, jaki zrównoważony styl życia może mieć na zdrowie ludzi i zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych; przypomina Komisji, że cel zrównoważonego rozwoju nr 12.8 wymaga zapewnienia, aby społeczeństwo miało dostęp do informacji i świadomość w zakresie zrównoważonego rozwoju i przyjaznych dla środowiska stylów życia; pilnie wzywa zatem Komisję i państwa członkowskie do opracowania programów zwiększających świadomość obywateli w zakresie konsekwencji różnych modeli konsumpcji dla zdrowia ludzi, środowiska, bezpieczeństwa żywnościowego i zmiany klimatu; wzywa Komisję, by bezzwłocznie opublikowała komunikat w sprawie zrównoważonego europejskiego systemu produkcji żywności;

88.  odnotowuje, że cel zrównoważonego rozwoju nr 12.8 wymaga od rządów zapewnienia, aby ludzie na całym świecie mieli dostęp do istotnych informacji i świadomość w zakresie zrównoważonego rozwoju i stylów życia w harmonii z naturą; wzywa zatem odpowiednio Komisję i państwa członkowskie do opracowania programów zwiększających świadomość obywateli w zakresie konsekwencji poziomów konsumpcji dla zdrowia ludzi, środowiska, bezpieczeństwa żywnościowego i zmiany klimatu;

89.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do opracowania kompleksowych ram polityki UE w zakresie światowych wyzwań dla zdrowia takich jak przeciwdziałanie HIV/AIDS, gruźlicy i zapaleniu wątroby typu C oraz oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe, z uwzględnieniem zróżnicowania sytuacji i konkretnych wyzwań w poszczególnych państwach członkowskich i krajach sąsiednich, w których obciążenie związane z HIV i gruźlicą wielolekooporną jest największe; wzywa Komisję i Radę do odgrywania silnej roli politycznej w dialogu z krajami sąsiednimi o wysokich wskaźnikach zachorowalności w Afryce, Europie Wschodniej i Azji Środkowej, aby zapewnić wprowadzenie planów zrównoważonego przechodzenia na finansowanie krajowe, tak aby programy zwalczania HIV i gruźlicy były skuteczne, kontynuowane i udoskonalane także po wycofaniu wsparcia darczyńców, oraz do dalszej ścisłej współpracy z tymi krajami, zapewniającej, by przejęły one odpowiedzialność i inicjatywę w zakresie reagowania na HIV i gruźlicę;

90.  uznaje skuteczność profilaktyki przedekspozycyjnej „PREP” w zapobieganiu HIV/AIDS; przypomina ponadto Komisji i Europejskiemu Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC), że leczenie HIV/AIDS ma także charakter profilaktyczny;

91.  przyznaje, że zdrowie i prawa seksualne i reprodukcyjne stanowią kluczowy czynnik mogący w zasadniczy sposób przyczynić się do eliminacji ubóstwa oraz że zawsze powinny być uznawane za konieczny warunek zarówno zdrowego życia, jak i równouprawnienia płci; podkreśla w tym kontekście, że należy zwrócić na nie większą uwagę, gdyż niestety są one nadal traktowane jako kwestia niszowa, choć mają zasadnicze znaczenie dla równouprawnienia płci, wzmocnienia pozycji osób młodych i rozwoju ludzkiego oraz w ostateczności eliminacji ubóstwa; podkreśla, że oznacza to niewiele postępów w porównaniu z wcześniejszymi podejściami UE oraz że nadal brakuje też uznania zdrowia i praw seksualnych i reprodukcyjnych za kluczowe czynniki zrównoważonego rozwoju; zauważa, że stanowisko UE w tej dziedzinie pozostaje niespójne, co widać na następującym przykładzie: Komisja uznaje działania w tym zakresie jedynie w ramach dziedziny „zdrowia” w agendzie na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, lecz jedynie w ramach dziedziny „równouprawnienia płci” w komunikacie w sprawie konsensusu; wzywa zatem Komisję i państwa członkowskie do dalszego zabiegania o to, aby Stany Zjednoczone ponownie przemyślały swoje stanowisko w sprawie tzw. „zasady globalnego knebla”;

92.  podkreśla potrzebę dalszej promocji badań w dziedzinie zdrowia, aby opracować nowe, udoskonalone, dostępne, przystępne cenowo i właściwe rozwiązania medyczne dotyczące HIV/AIDS, gruźlicy i innych chorób związanych z ubóstwem i zaniedbanych, nowo pojawiających się epidemii i oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe;

93.  podkreśla, że rolnictwo unijne już wnosi wkład w zrównoważony rozwój; zauważa jednak, że wspólna polityka rolna (WPR) musi być w stanie lepiej reagować na obecne i przyszłe wyzwania; wzywa Komisję do zbadania, w jaki sposób WPR i zrównoważone systemy rolnicze mogą najlepiej przyczynić się do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju w celu zapewnienia stabilnej, bezpiecznej i bogatej w substancje odżywcze żywności oraz ochrony i poprawy zasobów naturalnych, a zarazem przeciwdziałać zmianie klimatu; zwraca się do Komisji, aby w ramach zbliżającego się komunikatu w sprawie WPR po roku 2020 przedstawiła wnioski mające na celu dalszą poprawę efektywności działań z zakresu ekologizacji oraz zapewnienie realizacji celów zrównoważonego rozwoju nr 2, 3, 6, 12, 13, 14 & 15; wzywa także Komisję, aby zachęcała do przechodzenia na spożycie lokalnej i ekologicznej żywności o niskim śladzie węglowym i niskim wskaźniku wykorzystania zasobów i wody; zwraca uwagę na znaczenie ekosystemów rolniczych i zrównoważonej gospodarki leśnej oraz zachęcania do zrównoważonej odbudowy obszarów rolnych wycofanych z eksploatacji; podkreśla konieczność zapewnienia, że polityka UE skutecznie przyczyni się do osiągnięcia ustalonych celów poprzez zapewnienie ścisłej zgodności i poprzez większą spójność we wszystkich obszarach polityki; podkreśla, że ma to szczególne znaczenie w odniesieniu do zrównoważonego gospodarowania zasobami naturalnymi oraz instrumentów temu poświęconych w ramach WPR;

94.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do promowania przechodzenia na rolnictwo ekologiczne przez ograniczenie do minimum wykorzystania pestycydów szkodliwych dla zdrowia i dla środowiska oraz przez opracowanie środków ochrony i wsparcia rolnictwa ekologicznego i biodynamicznego w ramach WPR;

95.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do jak najszybszej reformy unijnych zasad dotyczących zatwierdzania pestycydów oraz do jednoczesnego ustalenia wiążących celów w zakresie ograniczania ich stosowania;

96.  zauważa, że europejski sektor rolny daje milionom ludzi na obszarach wiejskich miejsca pracy w rolnictwie i innych sektorach, zapewniając zaopatrzenie w żywność i bezpieczeństwo żywnościowe oraz przyciągając ludzi do obszarów wiejskich jako przestrzeni dla życia, pracy i wypoczynku; zauważa ponadto, że krajobrazy o dużej różnorodności biologicznej i o wysokich wartościach przyrodniczych przyciągają ludzi na wieś, co przynosi obszarom wiejskim wartość dodaną; zauważa istotny wkład polityki rozwoju obszarów wiejskich w budowanie trwałych, solidnych i żywotnych społeczności i gospodarek wiejskich; zwraca uwagę, że aby to osiągnąć, konieczny jest lepszy dostęp rolników do zasobów;

97.  apeluje o rozwój struktury agrarnej przez skupienie się na rodzinnych przedsiębiorstwach w celu lepszego wykorzystania funduszy europejskich, takich jak Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS), przez zwrócenie szczególnej uwagi na małe i średnie przedsiębiorstwa rolne, wymianę i przekazywanie wiedzy specjalistycznej, a także wykorzystanie zalet lokalnych i regionalnych łańcuchów wartości i produkcji oraz regionalnego zatrudnienia, przy czym należy położyć większy nacisk na powiązania podmiejskie i sprzedaż bezpośrednią, które sprawdziły się w wielu regionach UE; uważa, że zdolność rolników do generowania uczciwego wynagrodzenia z ich pracy stanowi warunek zrównoważonego charakteru europejskiego rolnictwa i gwarancję dobrobytu rolników;

98.  przypomina, że zagwarantowanie odpowiednich usług publicznych, mianowicie opieki nad dziećmi i osobami w podeszłym wieku, jest szczególnie istotne dla kobiet ze względu na ich tradycyjną pierwszoplanową rolę w zapewnianiu opieki nad najmłodszymi i starszymi członkami rodziny;

99.  wskazuje na istotną rolę tradycyjnej wiedzy i żywności, zwłaszcza na obszarach najbardziej oddalonych, górskich i o niekorzystnych warunkach gospodarowania w UE, a także na wkład gospodarczy europejskich systemów jakości w rodzaju chronionego oznaczenia geograficznego (ChOG) na obszarach lokalnych; przypomina jednogłośne poparcie przez Parlament rozszerzenia takiej ochrony na szerszy wachlarz produkowanych regionalnie towarów; podkreśla w związku z tym rolę unijnych systemów jakości (ChNP/ChOG/gwarantowana tradycyjna specjalność) dla zapewnienia i zachowania na tych obszarach źródeł utrzymania; zauważa, że systemy te są szerzej znane tylko w niektórych państwach członkowskich i apeluje o podniesienie w całej Unii świadomości co do ich zalet;

100.  podkreśla wkład lasów śródziemnomorskich i systemu rolno-leśnego „dehesa” – który płynnie łączy zrównoważoną, ekstensywną hodowlę zwierząt z działalnością rolniczą i leśnictwem – w realizację celów zachowania i ochrony zrównoważonego charakteru różnorodności biologicznej, do celów uznania i wsparcia w ramach WPR;

101.  podkreśla znaczenie bioenergii i instalacji do wytwarzania, magazynowania, dystrybucji i wykorzystywania w gospodarstwie energii ze źródeł odnawialnych dla gospodarstw rolnych i biogospodarki, ponieważ dzięki dodatkowym możliwościom zbytu przyczyniają się one do zabezpieczenia dochodu rolników oraz tworzenia i ochrony wysokiej jakości miejsc pracy na obszarach wiejskich; podkreśla, że rozwój bioenergii musi mieć zrównoważony charakter i nie może powodować ograniczania produkcji na potrzeby żywienia ludzi i zwierząt; podkreśla, że zapotrzebowanie na energię należy zamiast tego zaspokajać przez wykorzystywanie odpadów i produktów ubocznych, których nie można wykorzystać w żadnym innym procesie;

102.  zauważa, że uprawa roślin strączkowych w płodozmianie może stworzyć sytuację korzystną dla rolników, zwierząt, różnorodności biologicznej oraz klimatu; apeluje do Komisji o przedstawienie planu białkowego uwzględniającego rośliny strączkowe w płodozmianie;

103.  uważa, że należy koniecznie poczynić trwałe postępy w zakresie rolnictwa precyzyjnego, digitalizacji, racjonalnego zużycia energii, hodowli zwierząt i roślin, a także zintegrowanej ochrony roślin, ponieważ wzrost wydajności w oparciu o cele zrównoważonego rozwoju i różnorodność biologiczną może przyczynić się do ograniczenia zapotrzebowania na grunty oraz wpływu na środowisko; uważa, że wykorzystanie różnorodności biologicznej z myślą o rolnikach może pomóc zwiększyć dochody, stan i wydajność gleby, pomóc w zwalczaniu szkodników oraz poprawić zapylanie; podkreśla w związku z tym znaczenie ulepszonych ram regulacyjnych, aby zapewnić terminowe, wydajne i skuteczne procedury decyzyjne; podkreśla, że te „inteligentne” rozwiązania powinny zachęcać i wspierać inicjatywy dostosowane do potrzeb małych gospodarstw nie korzystających z ekonomii skali, aby czerpać korzyści z nowych technologii;

104.  uważa, że konieczne jest zachowanie tradycyjnych i lokalnych ras oraz rozwój ich wydajności z uwagi na ich zdolność dostosowania się do cech ich naturalnego środowiska oraz że należy zapewnić poszanowanie prawa rolników do niezależnej hodowli roślin oraz magazynowania i wymiany materiału siewnego różnych gatunków i odmian, aby zagwarantować genetyczną różnorodność rolnictwa; odrzuca wszelkiego rodzaju próby patentowania życia, roślin i zwierząt, materiału genetycznego lub podstawowych procesów biologicznych, w szczególności rodzimych odmian, gatunków i cech;

105.  wzywa Komisję do przedstawienia planu działania oraz ustanowienia grupy ekspertów w celu opracowania bardziej zrównoważonego systemu zintegrowanej ochrony roślin; podkreśla konieczność ochrony roślin przed pasożytami, która poprawia interakcję między działaniami w zakresie hodowli roślin, naturalnymi systemami ochrony i stosowaniem pestycydów;

106.  uważa, że należy promować dostępność sieci szerokopasmowych i poprawić usługi transportowe na obszarach wiejskich, aby móc nie tylko przyczynić się do osiągnięcia celów zrównoważenia środowiskowego, ale również wesprzeć promowanie rozwoju na obszarach wiejskich, sprzyjającego zrównoważoności pod względem środowiskowym, ekonomicznym i społecznym;

107.  podkreśla, że kultura musi stanowić integralną część działań Komisji na rzecz zrównoważonego rozwoju, jasno zaznaczając rolę, którą odgrywa w rozwoju gospodarczym, tworzeniu miejsc pracy, promowaniu demokracji, sprawiedliwości społecznej i solidarności, wzmacnianiu spójności, zwalczaniu wykluczenia społecznego, ubóstwa oraz dysproporcji międzypokoleniowych i demograficznych; apeluje do Komisji o silne uwzględnianie kultury w celach, definicjach, narzędziach i kryteriach oceny jej strategii realizacji celów zrównoważonego rozwoju;

108.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

(1) A/RES/70/1. (2) Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1386/2013/UE z dnia 20 listopada 2013 r. (Dz.U. L 354 z 28.12.2013, s. 171). (3) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0224. (4) https://ec.europa.eu/epsc/sites/epsc/files/strategic_note_issue_18.pdf (5) Komunikat Komisji z dnia 3 maja 2011 r. pt. „Nasze ubezpieczenie na życie i nasz kapitał naturalny – unijna strategia ochrony różnorodności biologicznej na okres do 2020 r.” (COM(2011)0244). (6) Sprawozdanie Komisji z dnia 2 października 2015 r. w sprawie śródokresowego przeglądu unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej na okres do 2020 r., (COM(2015)0478). (7) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0034. (8) https://unstats.un.org/sdgs/report/2016/goal-13/ (9) Raport EEA nr 30/2016 pt. „Environmental indicator report 2016 — In support to the monitoring of the 7th Environment Action Programme” [„Raport w sprawie wskaźników środowiskowych 2016 – wsparcie monitorowania 7. programu działań w zakresie środowiska], https://www.eea.europa.eu/publications/environmental-indicator-report-2016

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 6 lipca 2017 r. w sprawie promowania spójności i rozwoju w regionach najbardziej oddalonych UE: wykonanie art. 349 TFUE (2016/2250(INI))

P8_TA(2017)0316 A8-0226/2017

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 52 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE), który w ust. 1 stanowi, że Traktaty stosuje się do państw członkowskich, a w ust. 2, że terytorialny zakres stosowania Traktatów określony jest szczegółowo w art. 355 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

–  uwzględniając art. 355 akapit pierwszy pkt 1 TFUE zmieniony decyzją Rady Europejskiej z dnia 29 października 2010 r. w sprawie zmiany wobec Unii Europejskiej statusu wyspy Saint-Barthélemy (2010/718/UE) i decyzją Rady Europejskiej z dnia 11 lipca 2012 r. w sprawie zmiany statusu Majotty względem Unii Europejskiej (2012/419/UE), który stanowi, że postanowienia Traktatów stosuje się do regionów najbardziej oddalonych, zgodnie z art. 349 TFUE,

–  uwzględniając art. 349 TFUE, w którym uznaje się szczególny status regionów najbardziej oddalonych, przewiduje się, że przyjęte mają być „specyficzne środki zmierzające w szczególności do określenia warunków stosowania Traktatów do tych regionów, w tym wspólnych polityk” oraz stanowi się, że środki te dotyczą w szczególności, ale nie wyłącznie, „polityk celnych i handlowych, polityki fiskalnej, stref wolnocłowych, polityk w dziedzinach rolnictwa i rybołówstwa, warunków zaopatrzenia w surowce i dobra konsumpcyjne pierwszej potrzeby, pomocy państwowej i warunków dostępu do funduszy strukturalnych oraz programów horyzontalnych Unii”,

–  uwzględniając art. 107 ust. 3 lit. a) TFUE, który przewiduje, że pomoc przeznaczona na sprzyjanie rozwojowi gospodarczemu regionów najbardziej oddalonych może być zgodna z rynkiem wewnętrznym;

–  uwzględniając tytuł XVIII TFUE, który stawia za cel spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną oraz określa strukturalne instrumenty finansowe służące osiągnięciu tego celu,

–  uwzględniając art. 7 TFUE, który stanowi, że Unia zapewnia spójność swoich poszczególnych polityk i działań z uwzględnieniem wszystkich swoich celów i zgodnie z zasadą przyznania kompetencji,

–  uwzględniając wszystkie komunikaty Komisji Europejskiej w sprawie regionów najbardziej oddalonych,

–  uwzględniając wszystkie swoje rezolucje w sprawie regionów najbardziej oddalonych, w szczególności swoją rezolucję z dnia 18 kwietnia 2012 r. sporządzone przez posła Nuna Teixeira w sprawie roli polityki spójności w najbardziej oddalonych regionach UE w kontekście strategii „Europa 2020”(1), a także swoją rezolucję z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie optymalnego rozwijania potencjału regionów najbardziej oddalonych poprzez tworzenie synergii między funduszami strukturalnymi i innymi programami Unii Europeskiej(2),

–  uwzględniając wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 grudnia 2015 r.(3),

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 15 grudnia 2016 r. w sprawie realizacji programu szczególnych opcji na rzecz rolnictwa regionów najbardziej oddalonych w Unii (POSEI) (COM(2016)0797),

–  uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów pt. „Unowocześnienie unijnej polityki w dziedzinie pomocy państwa” (COM(2012)0209),

–   uwzględniając memorandum podpisane w dniu 5 marca 1999 r. w Kajennie przez regiony najbardziej oddalone, uzupełnione wspólnym memorandum Hiszpanii, Francji, Portugalii i regionów najbardziej oddalonych podpisanym w maju 2010 r. i przewidującym, że UE powinna promować zrównoważony rozwój regionów najbardziej oddalonych, korzystając z licznych atutów naturalnych i kulturowych regionów najbardziej oddalonych, przy jednoczesnym promowaniu zasad równości szans, partnerstwa, proporcjonalności i spójności polityki UE,

–  uwzględniając deklarację końcową przyjętą podczas 21. konferencji prezydentów regionów najbardziej oddalonych Unii Europejskiej w dniach 22–23 września 2016 r., a także wspólne memorandum regionów najbardziej oddalonych podpisane przy okazji 4. forum regionów najbardziej oddalonych UE, które odbyło się w dniach 30–31 marca 2017 r. w Brukseli,

–  uwzględniając rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu(4),

–  uwzględniając art. 52 Regulaminu, a także art. 1 ust. 1 lit. e) decyzji Konferencji Przewodniczących z dnia 12 grudnia 2002 r. w sprawie procedury udzielania zgody na sporządzenie sprawozdań z własnej inicjatywy i załącznik 3 do tej decyzji,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju Regionalnego oraz opinię Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi (A8-0226/2017),

A.  mając na uwadze, że w art. 349 TFUE uznaje się szczególną sytuację gospodarczą i społeczną regionów najbardziej oddalonych pogorszoną pod względem strukturalnym przez szereg czynników (takich jak oddalenie, charakter wyspiarski, niewielka powierzchnia, trudne uwarunkowania topograficzne i klimatyczne, zależność gospodarcza od niewielkiej liczby produktów), których trwałość i łączne występowanie poważnie szkodzą rozwojowi tych regionów;

B.  mając na uwadze, że Trybunał Sprawiedliwości w składzie wielkiej izby w kluczowym wyroku z dnia 15 grudnia 2015 r. przedstawił szczegółową wykładnię art. 349 TFUE;

C.  mając na uwadze, że w wyroku tym Trybunał potwierdza w szczególności, że podstawą prawną przyjęcia aktów mających na celu wdrożenie szczególnych środków na rzecz regionów najbardziej oddalonych może być art. 349 oraz że ta podstawa prawna umożliwia odroczenie stosowania zarówno prawa pierwotnego, jak i prawa wtórnego, jak również że wykaz dziedzin objętych zakresem stosowania art. 349 nie jest wyczerpujący, ponieważ „autorzy traktatu FUE nie zamierzali ustalić wyczerpującego wykazu rodzajów środków, które mogą być przyjmowane na podstawie tego artykułu”;

D.  mając na uwadze, że jeśli chodzi o zastosowanie Traktatów UE do regionów najbardziej oddalonych, art. 52 TUE oraz art. 349 i 355 TFUE są ze sobą powiązane, że na mocy art. 355 akapit pierwszy pkt 1 TFUE postanowienia Traktatów stosuje się do regionów najbardziej oddalonych zgodnie z art. 349 TFUE oraz że powyższe odniesienie do Traktatów obejmuje również prawo wtórne;

E.  mając na uwadze, że art. 349 TFUE należy odczytywać w połączeniu z innymi artykułami Traktatu, a w szczególności z art. 7, który stanowi, że „Unia zapewnia spójność swoich poszczególnych polityk i działań, uwzględniając wszystkie swoje cele”;

F.  mając na uwadze, że zasady równości i niedyskryminacji uzasadniają odmienne traktowanie w przypadku różnych sytuacji, aby umożliwić ostatecznie równość w stosowaniu prawa unijnego;

G.  mając na uwadze, że art. 349 TFUE ma na celu zapewnienie rozwoju regionów najbardziej oddalonych, włączenie tych regionów tak do przestrzeni europejskiej, jak i do przestrzeni geograficznej, w której znajdują się te regiony, umożliwiając im czerpanie korzyści ze strategii politycznych i, w stosownych przypadkach, specyficznych środków dostosowanych do ich realiów i potrzeb;

H.  mając na uwadze, że regiony najbardziej oddalone zajmują uprzywilejowane miejsce w dziedzinie geostrategii i badań związanych ze zmianą klimatu i różnorodnością biologiczną;

I.  mając na uwadze, że zgodnie z szacunkami Komisji „niebieska” gospodarka UE odpowiada za około 5,4 mln miejsc pracy i wartość dodaną brutto wynoszącą około 500 mld EUR rocznie;

1.  przypomina, że na mocy art. 7 TUE powierza się Komisji rolę strażniczki Traktatów; podkreśla, że regiony najbardziej oddalone są w pełni zintegrowane z Unią Europejską i włączone w jej porządek prawny, a ich specyficzna sytuacja została uznana w Traktatach, w szczególności w art. 349 TFUE, który ustanawia zasadę i prawo wprowadzania dostosowań odnoszących się do różnych strategii politycznych Unii;

2.  podkreśla, że pomimo głównego utrudnienia, jakie stanowi ich oddalenie geograficzne od Unii, regiony najbardziej oddalone czerpią również korzyści z kilku ważnych atutów takich jak potencjał w zakresie rozwoju działalności związanej z turystyką, „niebieski” wzrost, eksploatacja istotnych odnawialnych źródeł energii, rozwój gospodarki o obiegu zamkniętym oraz waloryzacja ich bogatego dziedzictwa naturalnego i ogromnej różnorodności biologicznej;

3.  uważa, że art. 349 TFUE był stosowany w ograniczony sposób i że można go interpretować w bardziej innowacyjny i pozytywny sposób, w szczególności do celów tworzenia doraźnych programów i nowych szczegółowych strategii politycznych opierających się na atutach regionów najbardziej oddalonych, w celu dostarczenia im środków i ich wykorzystania, zwłaszcza w takich dziedzinach jak odnawialne źródła energii, „niebieski” wzrost, badania i rozwój, zrównoważona turystyka, ochrona różnorodności biologicznej czy dostosowanie do zmiany klimatu; przypomina w tym kontekście, że Unia odgrywa rolę w umożliwianiu regionom najbardziej oddalonym pokonania piętrzących się przed nimi trudności i wykorzystania własnych atutów, ale podkreśla jednocześnie, że poszczególne państwa członkowskie muszą ponosić większą odpowiedzialność za wykorzystanie instrumentów UE, które mogą wspierać je w zapewnianiu zrównoważonego rozwoju regionów najbardziej oddalonych;

Aktualna sytuacja w zakresie wykonania art. 349 TFUE

4.  wyraża zaniepokojenie faktem, że artykuły Traktatów dotyczące regionów najbardziej oddalonych nie były dotychczas wdrażane w największym możliwych zakresie, co ogranicza zdolność tych regionów do czerpania pełnych korzyści z przynależności do Unii oraz do poprawy własnej konkurencyjności w ich poszczególnych obszarach geograficznych;

5.  uważa, że szerszy zakres wykonania art. 349 TFUE pozwoliłoby na lepszą integrację regionów najbardziej oddalonych z Unią oraz na ich rozwój i budowanie własnego potencjału przy pełnym uwzględnieniu ich specyfiki i ograniczeń strukturalnych, lecz również ich atutów;

6.  przypomina, że wolą polityczną prawodawców w toku opracowywania art. 299 akapit drugi, a następnie art. 349 TFUE było wprowadzenie całościowej strategii opartej na środkach przyjmowanych w ramach różnych strategii politycznych i instrumentów;

7.  przypomina, że program szczególnych opcji na rzecz regionów oddalonych i wyspiarskich (POSEI) jest programem, który w pełni uwzględnia specyficzne uwarunkowania regionów najbardziej oddalonych dzięki osobnemu rozporządzeniu umocowanemu zarówno w art. 349 TFUE, jak i art. 42 akapit pierwszy i art. 43 ust. 2, który uznaje podwójną zasadę przynależności regionów najbardziej oddalonych do Unii oraz pełnego dostosowania wspólnej polityki europejskiej do realiów regionów najbardziej oddalonych; przypomina również, że kluczowe jest, by taki program był realizowany oraz by rozważyć możliwość wprowadzenia nowych programów POSEI dotyczących innych dziedzin polityki unijnej;

8.  uważa, że powodzenie programu POSEI wymaga utrzymania szczegółowych postanowień dotyczących regionów najbardziej oddalonych, a nie ich wkomponowania w europejskie programy horyzontalne;

9.  odnotowuje, że Komisja przyjęła szereg komunikatów dotyczących regionów najbardziej oddalonych; ubolewa, że dotychczas różne europejskie strategie dla regionów najbardziej oddalonych wdrożono w praktyce i zrealizowano jedynie częściowo;

10.  wzywa obecnie Komisję do przedstawienia planu działania, z towarzyszącymi mu w razie potrzeby inicjatywami ustawodawczymi, umożliwiającego wdrożenie spójnej i skutecznej strategii dotyczącej regionów najbardziej oddalonych w pełni wykorzystującej możliwości, które zapewnia art. 349 TFUE, w szczególności w zakresie opracowywania szczegółowych programów i strategii politycznych dotyczących w szczególności innowacji i długoterminowych inwestycji i dostosowanych do potrzeb tych regionów w zakresie zrównoważonego rozwoju; podkreśla konieczność prowadzenia ścisłej współpracy z władzami regionalnymi regionów najbardziej oddalonych i z zainteresowanymi stronami; wzywa w związku z tym instytucje Unii, by wspólnie z władzami regionalnymi regionów najbardziej oddalonych otworzyły nowy rozdział w stosunkach między UE a regionami najbardziej oddalonymi;

11.  z zadowoleniem przyjmuje prace Komisji dotyczące odnowionej strategii na rzecz regionów najbardziej oddalonych, która zostanie przyjęta najpóźniej pod koniec 2017 r.; apeluje do Komisji o zawarcie w swojej strategii szczegółowego podejścia do regionów najbardziej oddalonych, a także strategicznych ram ukierunkowanych na zaspokajanie potrzeb w zakresie inwestycji, wraz z dokładnymi, osiągalnymi i podlegającymi ocenie celami; wzywa Francję, Hiszpanię i Portugalię do wspierania w jeszcze większej mierze ich regionów najbardziej oddalonych;

12.  przypomina, że art. 349 TFUE umożliwia regionom najbardziej oddalonym korzystanie z nieograniczonej w czasie i niezmniejszającej się pomocy operacyjnej, przyznawane w oparciu o uproszczone procedury, w celu kompensowania dodatkowych kosztów, które muszą one ponosić; przypomina, że odstępstwa te dotyczą zarówno unijnych instrumentów finansowych, jak i pomocy państwa;

13.  podkreśla konieczność zapewnienia długotrwałego charakteru wprowadzanych narzędzi, przepisów i odstępstw w celu zapewnienia stabilności sprzyjającej strukturalnemu rozwojowi regionów najbardziej oddalonych, z uwzględnieniem dokonanych ocen;

14.  wzywa Komisję, by sporządziła szczegółowy bilans podejścia do regionów najbardziej oddalonych oraz zbadała sytuację gospodarczą i społeczną w każdym regionie najbardziej oddalonym, aby zapewnić lepsze osiąganie celów europejskiej polityki rozwoju regionalnego, w szczególności w dążeniu do nadrobienia opóźnień i zapewnienia zrównoważonego rozwoju, tak aby umożliwić regionom najbardziej oddalonym zbliżenie się do średniego europejskiego poziomu rozwoju;

15.  wzywa Komisję do wzmocnienia koordynacji między poszczególnymi dyrekcjami generalnymi w odniesieniu do kwestii będących przedmiotem zainteresowania regionów najbardziej oddalonych, aby zapewnić odpowiednie traktowanie problematyki regionów najbardziej oddalonych w unijnych obszarach polityki i strategiach; podkreśla w tym kontekście decydującą rolę Sekretariatu Generalnego umożliwiającą zapewnienie należytego stosowania art. 349 TFUE, zważywszy na fakt, że dostosowywanie polityki Unii Europejskiej do szczególnych uwarunkowań regionów najbardziej oddalonych wymaga podejmowania decyzji na najwyższym szczeblu politycznym;

Polityka rolna

16.  przyjmuje z zadowoleniem niedawno opublikowane sprawozdanie Komisji (COM(2016)0797), w którym sformułowano wniosek, że ogólne wyniki programów POSEI (w latach 2006–2014) są pozytywne, stwierdza się, że program ten ma zasadnicze znaczenie dla utrzymania produkcji regionów najbardziej oddalonych i że jest on zgodny z nowymi celami wspólnej polityki rolnej (WPR), a także zaleca się utrzymanie obowiązującego obecnie rozporządzenia podstawowego, przy czym należy pamiętać, że może zaistnieć konieczność wprowadzenia dostosowań w budżecie na skutek wejścia w życie umów o wolnym handlu, które wywierałyby poważny wpływ lub mogły wywrzeć poważny wpływ na produkty regionów najbardziej oddalonych;

17.  uważa, że od momentu utworzenia POSEI okazał się prawdziwym sukcesem;

18.  popiera wniosek ze sprawozdania Komisji, w którym postulowano, by wzmocnić pierwotną strukturę programu POSEI , tak by zapobiec ryzyku porzucania produkcji rolnej i negatywnym skutkom, jakie mogłoby to wywrzeć na zatrudnienie, środowisko naturalne i wymiar terytorialny regionów najbardziej oddalonych;

19.  uważa, że należy udzielić lepszego wsparcia dywersyfikacji produkcji w regionach najbardziej oddalonych oraz wprowadzić działania ukierunkowane na rozwiązywanie kryzysów rynkowych, z którymi borykają się niektóre sektory, zwłaszcza sektor produkcji pomidorów i sektor hodowli bydła, oraz na ułatwianie rozwoju drobnej produkcji, takiej jak produkcja związana z wyrobami mleczarskimi;

20.  przypomina, że w kolejnych reformach wspólnej organizacji rynków produktów rolnych (WORR) w niewystarczający sposób uwzględniono specyfikę regionów najbardziej oddalonych, oraz apeluje o to, by była ona lepiej uwzględniana w przyszłości;

21.  stwierdza, że zniesienie systemu kwot i cen gwarantowanych zapoczątkowane w ramach reformy wspólnej organizacji rynku cukru z 2005 r. osłabia pozycję producentów trzciny cukrowej z regionów najbardziej oddalonych; podkreśla konieczność utrwalenia wszystkich specyficznych instrumentów wprowadzonych na mocy art. 349 TFUE, aby zapewnić trwałą konkurencyjność tej branży; domaga się wprowadzenia mechanizmu wsparcia plantatorów trzciny cukrowej na wypadek spadku światowych cen cukru;

22.  wzywa Komisję do uwzględniania kluczowego znaczenia produkcji mleczarskiej na Azorach, do utrzymania wsparcia dla producentów oraz do opracowania środków dodatkowych na wypadek kryzysu rynkowego;

23.  przypomina, że produkcja bananów odgrywa istotną rolę w strukturze społeczno-gospodarczej niektórych regionów najbardziej oddalonych; apeluje zatem o utrzymanie i, w stosownych przypadkach, o zwiększenie wsparcia dla producentów;

24.  wzywa Komisję do wprowadzenia w stosowanych przez nią metodach wykrywania kryzysów rynkowych i zarządzania nimi w poszczególnych sektorach rolnictwa – takich jak produkcja bananów, cukru, rumu, rybołówstwo czy mleczarstwo, wraz z Europejskim Centrum Obserwacji Rynku Mleka – dokładnej definicji kryzysu rynkowego w regionach najbardziej oddalonych oraz do dostosowania wykorzystywanych wskaźników do rzeczywistych warunków w tych regionach;

25.  ubolewa, że różnica w systemach stosowanych do celów certyfikacji „ekologicznej” między państwami trzecimi a państwem członkowskim Unii powoduje zakłócenie konkurencji na tym rynku ze szkodą zarówno dla producentów europejskich prowadzących działalność w regionach najbardziej oddalonych, jak i dla konsumentów europejskich wprowadzanych w błąd co do rzeczywistych warunków, w których wytwarzane są te produkty; apeluje w związku z tym, aby w ramach trwających negocjacji dotyczących przyszłych norm europejskich w dziedzinie produkcji i etykietowania produktów ekologicznych zastąpić obecnie obowiązujący system równoważności systemem zgodności, aby zapewnić uczciwą konkurencję między regionami najbardziej oddalonymi a państwami trzecimi;

26.  uważa, że konieczne jest przyjęcie na podstawie art. 349 TFUE ram prawnych dotyczących produktów opatrzonych etykietą „produkt ekologiczny” oraz ram prawnych w dziedzinie środków sanitarnych i fitosanitarnych, które to ramy uwzględniałyby charakterystykę rolnictwa regionów najbardziej oddalonych w kontekście uwarunkowań klimatu tropikalnego;

27.  wzywa Komisję, aby zachęcała rolników w regionach najbardziej oddalonych do promowania swoich produktów wysokiej jakości przez wspieranie stosowania logo regionów najbardziej oddalonych, a także innych form certyfikacji jakości;

28.  podkreśla, że zróżnicowanie produktów i specjalizacja mogą pobudzać i w jeszcze większym zakresie wspierać lokalną produkcję, przetwórstwo i sprzedaż środków spożywczych, zmniejszając tym samym istniejące rozbieżności między regionami najbardziej oddalonymi a innymi regionami UE;

29.  podkreśla w interesie spójności polityki, że podjęte w regionach najbardziej oddalonych starania mające na celu unowocześnienie i zwiększenie konkurencyjności ich sektorów działalności nie mogą być kwestionowane w wyniku umów o wolnym handlu zawieranych przez UE z państwami trzecimi;

Polityka handlowa Unii Europejskiej

30.  przypomina, że zgodnie z art. 207 ust. 3 TFUE należy zapewnić zgodność „umów będących przedmiotem rokowań [z państwami trzecimi] z wewnętrznymi politykami i zasadami Unii”;

31.  stwierdza, że duża liczba umów handlowych z państwami trzecimi, w tym z największymi na świecie producentami bananów i cukru, zmienia poziomy udziału w rynku, wywiera presję cenową i zagraża konkurencyjności wspólnotowych producentów tych produktów spożywczych;

32.  uważa w związku z powyższym, że polityka handlowa UE nie powinna stanowić zagrożenia dla sektorów regionów najbardziej oddalonych, ponieważ odgrywają one znaczącą rolę na poziomie gospodarczym, społecznym i środowiskowym;

33.  zachęca, aby w negocjacjach handlowych prowadzonych przez Unię brano od tej pory pod uwagę specyfikę regionów najbardziej oddalonych oraz produkty wrażliwe z tych regionów, a zwłaszcza banany, cukier, rum, pomidory czy też produkty rybołówstwa;

34.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do poświęcenia należytej uwagi i wykazania się czujnością w obronie interesów regionów najbardziej oddalonych podczas negocjacji dotyczących Brexitu;

35.  wzywa Komisję, by zgodnie ze zobowiązaniem podjętym w swoim komunikacie z dnia 20 czerwca 2012 r. dołączała do projektów umów handlowych, takich jak umowy o partnerstwie gospodarczym, oceny skutków, w których w odpowiednich przypadkach należy uwzględniać wymiar dotyczący regionów najbardziej oddalonych, oraz, by oceny te obejmowały wpływ na regiony najbardziej oddalone w aspekcie środowiskowym, społecznym, gospodarczym i terytorialnym; apeluje, aby w ramach ocen skutków mierzono również łączne skutki, które umowy handlowe wywierają na regiony najbardziej oddalone;

36.  ubolewa, że nie przeprowadzono dotychczas żadnego badania dotyczącego skutków umów o wolnym handlu w sektorach rolnych regionów najbardziej oddalonych; ubolewa również, że regiony najbardziej oddalone nie zostały uwzględnione w sprawozdaniu Komisji Europejskiej z dnia 15 grudnia 2016 r. dotyczącym łącznego wpływu umów handlowych, przy czym było to sprzeczne z wymogami regulacyjnymi przewidzianymi przez POSEI;

37.  wzywa do uwzględniania w politykach handlowych UE utrudnień konkurencyjnych, jakie napotykają regiony najbardziej oddalone; wzywa do utrzymania barier taryfowych i pozataryfowych w przypadkach, gdy są one niezbędne, by chronić produkcję regionów najbardziej oddalonych, oraz do skutecznego stosowania klauzul ochronnych i mechanizmów stabilizacji w przypadku narażenia lub poważnego ryzyka narażenia produktów z regionów najbardziej oddalonych;

38.  podkreśla granice zasady równorzędności, zwłaszcza w odniesieniu do produktów rolnictwa ekologicznego, umożliwiającej wwożenie do Unii Europejskiej pochodzących z państw trzecich produktów, które nie są zgodne ze wszystkimi wymogami europejskimi; apeluje o bezzwłoczne rozpoczęcie stosowania zasady zgodności i o wzmocnienie środków kontroli;

39.  zachęca do promowania roli regionów najbardziej oddalonych w polityce zewnętrznej Unii Europejskiej wobec krajów sąsiadujących, aby umocnić politykę zewnętrzną w dziedzinie walki z ubóstwem, zrównoważenia środowiskowego, wzmocnienia demokracji, wymiany kulturowej i równouprawnienia płci;

Zrównoważona polityka morska, rybołówstwa i „niebieskiego” wzrostu

40.  przypomina, że art. 349 TFUE przewiduje, że Komisja może zaproponować specyficzne środki dla regionów najbardziej oddalonych, także w zakresie strategii politycznych związanych z rybołówstwem;

41.  zwraca się do Komisji o rozważenie ustanowienia systemu wsparcia na rzecz zrównoważonych połowów w regionach najbardziej oddalonych na podstawie art. 349 TFUE, w świetle działań podejmowanych w sektorze rolnictwa w ramach programu POSEI;

42.  wzywa Komisję i Radę do wdrożenia wszystkich zaleceń określonych w rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 27 kwietnia 2017 r. w sprawie zarządzania flotami rybackimi w regionach najbardziej oddalonych(5);

43.  wzywa UE do przekształcenia się wraz z regionami najbardziej oddalonymi w światową potęgę morską;

44.  podkreśla, że zarówno bogactwo, które stanowią oceany, jak i obecne oraz przyszłe postępy technologiczne są w stanie stwarzać zupełnie nowe możliwości wzrostu dla regionów najbardziej oddalonych; uważa, że zrównoważony „niebieski” wzrost stanowi szansę na zniwelowanie nierówności strukturalnych, które istnieją między regionami najbardziej oddalonymi a Europą kontynentalną, oraz że wzrost ten może przyczynić się do uczynienia z regionów najbardziej oddalonych epicentrum przyszłej polityki europejskiej;

45.  przypomina, że ze względu na położenie regiony najbardziej oddalone zajmują ważne miejsce w zarządzaniu morskim, zarządzaniu wodami przybrzeżnymi, zwalczaniu nielegalnych połowów i poprawie bezpieczeństwa transportu;

46.  zachęca Unię i zainteresowane państwa członkowskie do dalszego inwestowania w obszarze mórz i oceanów, w szczególności na rzecz regionów najbardziej oddalonych, w celu zapewnienia zrównoważonego, skutecznego rozwoju gospodarczego ich wyłącznych stref ekonomicznych;

47.  przyjmuje z zadowoleniem zaproponowane przez Komisję badanie potencjału zrównoważonego „niebieskiego” wzrostu w regionach najbardziej oddalonych i apeluje, by uruchomiono konkretny europejski program skierowany do regionów najbardziej oddalonych, między innymi w dążeniu do sprostania wyzwaniom w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego, badań morskich i biogospodarki; podkreśla, że niektóre działania, takie jak wydobycie ropy naftowej i gazu ze złóż podmorskich oraz poszukiwanie minerałów w złożach głębokomorskich, mogą wywierać poważny wpływ na wrażliwe obszary morskie oraz szkodzić gatunkom morskim i wrażliwym ekosystemom;

48.  przypomina o znaczeniu morskich obszarów chronionych w regionach najbardziej oddalonych;

Polityka spójności

49.  przypomina, że na mocy art. 349 TFUE przewiduje się szczególny dostęp regionów najbardziej oddalonych do funduszy strukturalnych i że tym samym wszystkie regiony najbardziej oddalone powinny być traktowane jak „regiony najsłabiej rozwinięte”; wyraża uznanie i przyjmuje z zadowoleniem środki na rzecz regionów najbardziej oddalonych przewidziane przez Komisję w serii czterech komunikatów w sprawie regionów najbardziej oddalonych (w latach 2004, 2007, 2008 i 2012); podkreśla znaczenie wsparcia finansowego ze strony UE dla wszystkich regionów najbardziej oddalonych, które wynosi 13 mld EUR na lata 2014–2020;

50.  ponownie stwierdza, że polityka spójności musi pozostać jednym z podstawowych instrumentów działania europejskiego po 2020 r., zwłaszcza w odniesieniu do regionów najbardziej oddalonych, w których różnice regionalne są jeszcze bardziej widoczne;

51.  biorąc pod uwagę zasadę pomocniczości i obowiązki ciążące na państwach członkowskich, wzywa te ostatnie do pełnego wdrożenia wymogów wstępnych, zwłaszcza w zakresie inwestycji w dziedzinach należących do ich kompetencji, aby umożliwić osiąganie większej skuteczności unijnych funduszy i strategii politycznych w regionach najbardziej oddalonych;

52.  stwierdza, że w kolejnym okresie programowania w ramach koncentracji tematycznej dotyczącej regionów najbardziej oddalonych można by przewidzieć większą elastyczność w definiowaniu niektórych z ich osi priorytetowych na potrzeby korzystania z funduszy strukturalnych, wówczas gdy celem jest zrównoważony rozwój; apeluje, by utrzymać dotacje budżetowe przyznawane regionom najbardziej oddalonym, wyrównania dodatkowych kosztów, a także wszystkie należycie uzasadnione odstępstwa, które mają na celu zrównoważenie słabości strukturalnych tych regionów;

53.  domaga się ścisłego zastosowania w kolejnych wieloletnich ramach finansowych (WRF) kryteriów zdefiniowanych w ogólnym rozporządzeniu w sprawie funduszy dla ustalania kopert finansowych;

54.  przypomina o wspólnym celu podwójnej integracji regionów najbardziej oddalonych; apeluje, by bardziej szczegółowo opracować całość mechanizmów służących współpracy transgranicznej między regionami najbardziej oddalonymi, krajami i terytoriami zamorskimi oraz państwami trzecimi należącymi do otoczenia geograficznego tych regionów oraz by uruchomić te mechanizmy, zwłaszcza dzięki utrzymaniu i udoskonaleniu synergii narzędzi prawnych i finansowych przewidzianych w rozporządzeniach w sprawie EFR i EFRR;

55.  podkreśla, że należy dostosować strategie europejskiej współpracy terytorialnej, aby złagodzić ich negatywny wpływ na regiony w związku z ich oddaleniem oraz by promować współpracę;

56.  zaleca, by poświęcić większą uwagę wdrażaniu Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS) w regionach najbardziej oddalonych, regionach najmniej rozwiniętych i najbardziej odizolowanych;

57.  mając na względzie stopę bezrobocia wśród młodzieży w regionach najbardziej oddalonych, przypomina o konieczności zintensyfikowania działań UE służących wsparciu i szkoleniu młodzieży w regionach najbardziej oddalonych, w szczególności za pośrednictwem inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych;

58.  przypomina, że najważniejszym funduszem w dziedzinie szkolenia i zatrudnienia jest Europejski Fundusz Społeczny (EFS); w związku ze strukturalnym charakterem bezrobocia i jego krytycznymi poziomami w regionach najbardziej oddalonych oraz na podstawie art. 349 TFUE, który przyznaje tym regionom prawo do szczególnego dostępu do funduszy strukturalnych, wzywa Komisję do ustanowienia dodatkowej pomocy w ramach EFS, aby wspierać zdolność do zatrudnienia, mobilność i szkolenie w regionach najbardziej oddalonych;

59.  podkreśla, że należy wdrażać strategie badań i innowacji na potrzeby inteligentnej specjalizacji (RIS3) w regionach najbardziej oddalonych, ponieważ stanowią one kluczowy element wdrażania polityki spójności;

60.  przypomina o znaczeniu lokalnych instrumentów rozwojowych, takich jak rozwój lokalny kierowany przez społeczność i zintegrowane inwestycje terytorialne w ramach podejścia oddolnego, które pozwalają reagować na lokalne wyzwania strukturalne, a jednocześnie sprzyjają przejmowaniu odpowiedzialności przez społeczności lokalne; wzywa zatem Komisję i odpowiednie państwa członkowskie do zbadania sposobów wzmacniania wykorzystania rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność jako elastycznej i innowacyjnej odpowiedzi na potrzebę dostosowania wyrażaną przez regiony najbardziej oddalone;

61.  podkreśla konieczność uwzględnienia różnic demograficznych w regionach najbardziej oddalonych jako czynnika determinującego przy tworzeniu ich strategii politycznych, zwłaszcza w dziedzinie kształcenia, szkolenia i zatrudnienia;

Polityka konkurencji i pomoc państwa

62.  przypomina, że art. 349 TFUE stanowi, iż Komisja może proponować specyficzne środki dla regionów najbardziej oddalonych, w szczególności w zakresie polityk celnych i handlowych, polityki fiskalnej, stref wolnocłowych, warunków zaopatrzenia w surowce i dobra konsumpcyjne pierwszej potrzeby i pomocy państwowej;

63.  przypomina ponadto, że art. 107 ust. 3 TFUE stanowi, iż za zgodną z rynkiem wewnętrznym może zostać uznana pomoc przeznaczona na sprzyjanie rozwojowi gospodarczemu regionów najbardziej oddalonych ze względu na ich sytuację strukturalną, gospodarczą i społeczną;

64.  wzywa Komisję do oparcia się w większej mierze na art. 107 ust. 3 lit. a) i art. 349 TFUE w wytycznych w sprawie regionalnej pomocy państwa i systemie przewidzianym w ogólnym rozporządzeniu w sprawie wyłączeń blokowych, aby sprzyjać gospodarczemu i społecznemu rozwojowi regionów najbardziej oddalonych oraz zadbać o to, by były one brane pod uwagę w większym stopniu;

65.  podkreśla, że z uwagi na oddalenie i niewielki rozmiar ich rynków, zwiększenie odstępstw od stosowania prawa konkurencji uzyskanych na podstawie art. 349 i art. 42 TFUE nie jest w stanie wpłynąć na wymianę handlową między państwami członkowskimi ani zachwiać równowagi na rynku wewnętrznym;

66.  ubolewa, że początkowe propozycje zmierzające do uproszczenia ogólnego rozporządzenia w sprawie wyłączeń blokowych oraz wytycznych w sprawie regionalnej pomocy państwa nie miały od początku i w późniejszym okresie na celu dostosowania zasad dla regionów najbardziej oddalonych z zamiarem zapewnienia w skuteczny sposób ich rozwoju gospodarczego i społecznego;

67.  wzywa Komisję do intensyfikacji podejmowanych przez nią działań na rzecz zwalczania w regionach najbardziej oddalonych dużych monopoli, które przyczyniają się do wzrostu kosztów życia dla lokalnej ludności, w szczególności w sektorach produktów importowanych stanowiących konkurencję dla rozwoju lokalnej gospodarki, energetyki, transportu i telekomunikacji;

68.  zwraca się do Komisji o przedłużenie na okres po roku 2020 zwolnień podatkowych dla regionów najbardziej oddalonych w oparciu o szczegółową ocenę ich sytuacji, przy jednoczesnym zapewnieniu postępu na drodze do sprawiedliwych i skutecznych systemów podatkowych oraz do wzmożenia walki z oszustwami podatkowymi w Unii i w państwach trzecich;

69.  ostrzega przed takimi praktykami handlowymi jak traktowanie niektórych rynków jak rynki zbytu dla nadwyżek towarów, co może zaburzać równowagę na wyspiarskich mikrorynkach lokalnych gospodarek;

Badania naukowe, ochrona środowiska, edukacja, kultura, transport, energia i telekomunikacja

70.  przypomina, że art. 349 TFUE stanowi, iż Komisja może zaproponować specyficzne środki dla regionów najbardziej oddalonych, także w zakresie warunków dostępu do programów horyzontalnych Unii;

71.  uważa, że w ramach programów horyzontalnych Unii należy przewidzieć szczególne warunki dostępu dla regionów najbardziej oddalonych, aby zapewnić ich faktyczny udział oraz by atuty tych regionów mogły zostać docenione, w szczególności w ramach programu „Horyzont 2020”, LIFE, COSME, Kreatywna Europa itd.;

72.  zwraca się do Komisji o skuteczne włączenie regionów najbardziej oddalonych do transeuropejskich sieci transportowych, energetycznych i telekomunikacyjnych;

73.  przypomina o konieczności uznania trwałej samowystarczalności energetycznej regionów najbardziej oddalonych za priorytet; podkreśla, że regiony najbardziej oddalone czerpią wiele korzyści związanych z rozwojem w obszarze energii ze źródeł odnawialnych, efektywności energetycznej i gospodarki o obiegu zamkniętym;

74.  wskazuje na istotny potencjał rozwijania działań w obszarze badań i innowacji dla trwałego i zrównoważonego rozwoju; wzywa do zapewnienia regionom najbardziej oddalonym optymalnego dostępu do europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych oraz do programu „Horyzont 2020” w celu usprawnienia komunikacji między uniwersytetami, ośrodkami badań naukowych i innowacyjnymi przedsiębiorstwami tych regionów, tak aby stały się one atrakcyjnymi terytoriami, które są w stanie promować lepszą komunikację między obywatelami i instytucjami, nie tylko w obrębie regionów najbardziej oddalonych, lecz również z kontynentem europejskim, krajami i terytoriami zamorskimi i państwami trzecimi;

75.  przypomina centralną rolę, którą małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) odgrywają w regionach najbardziej oddalonych na rzecz rozwoju gospodarczo-społecznego; wzywa zatem Komisję, aby w większym stopniu uwzględniała sytuację regionów najbardziej oddalonych w programach COSME czy w programie Unii na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych (EaSI);

76.  uważa, że wymiana i współpraca między regionami najbardziej oddalonymi a ich sąsiadującymi państwami trzecimi w dziedzinach badań i innowacji, kultury i kształcenia powinna być promowana w jeszcze większym zakresie w celu wspierania ich integracji regionalnej;

77.   przyjmuje z zadowoleniem fakt, iż nowy program Erasmus+ promuje mobilność studentów i młodych przedsiębiorców z regionów najbardziej oddalonych dzięki zapewnianiu im maksymalnej pomocy finansowej; wzywa do włączenia podobnych przepisów do programu „Kreatywna Europa”; pragnie jednak, aby charakterystyczne cechy wspólne regionów najbardziej oddalonych były w większym stopniu brane pod uwagę w ramach programu Erasmus, zwłaszcza przez promowanie wymian wewnętrznych między regionami najbardziej oddalonymi; ubolewa, że mimo iż motyw 37 rozporządzenia w sprawie programu Erasmus+ stanowi, że „w trakcie realizacji Programu należy uwzględnić ograniczenia wynikające z odległego położenia regionów najbardziej oddalonych w Unii oraz KTZ”, kwoty świadczeń na pokrycie kosztów mobilności w ramach programu Erasmus są często niewystarczające w stosunku do rzeczywistych kosztów podróży na kontynent studentów biorących udział w programie pochodzących z regionów najbardziej oddalonych;

78.  zwraca się do Komisji o rozszerzenie zakresu stosowania nowego narzędzia na rzecz mobilności osób młodych „Move2Learn, Learn2Move” na obywateli europejskich mieszkających w regionach najbardziej oddalonych, a także o dostosowanie kwot przeznaczonych na pokrycie kosztów zaproponowanego im środka transportu do rzeczywistych kosztów związanych z podróżą między regionami najbardziej oddalonymi a Europą kontynentalną; z zadowoleniem przyjmuje decyzję Komisji o nieograniczaniu tego narzędzia jedynie do transportu kolejowego, co w gruncie rzeczy wykluczałoby z zakresu jego stosowania młode osoby z terytoriów zamorskich;

79.  zauważa, że program Natura 2000 nie ma zastosowania do regionów najbardziej oddalonych Francji, podczas gdy dysponują one niezwykłą różnorodnością biologiczną, choć szczególnie wrażliwą ze względu na skutki zmiany klimatu; wzywa zatem do wdrożenia pozytywnych szczególnych środków ochrony oraz do utrwalenia działania przygotowawczego systemu BEST przez stworzenie trwałego mechanizmu służącego finansowaniu projektów w dziedzinie różnorodności biologicznej, podkreślania wartości usług ekosystemowych i przystosowania się do zmiany klimatu na terytoriach zamorskich UE;

80.  proponuje przeprowadzenie oceny skutków w odniesieniu do możliwości objęcia siecią „Natura 2000” francuskich regionów najbardziej oddalonych, aby określić narzędzia najlepiej dostosowane do ochrony różnorodności biologicznej i środowiska naturalnego w tych regionach;

81.  przypomina, że w przeglądzie śródokresowym europejskiej strategii ochrony różnorodności biologicznej opublikowanym przez Komisję w październiku 2015 r. i wspomnianym przez Europejski Trybunał Obrachunkowy w sprawozdaniu specjalnym nr 1/2017 stwierdzono, że chociaż od 2011 r. odnotowano znaczne postępy w realizacji działań w ramach celu 1, najistotniejszymi wyzwaniami pozostawały ukończenie sieci morskiej obszarów chronionych Natura 2000, zapewnienie skutecznego zarządzania obszarami Natura 2000 i niezbędnych środków finansowych na wsparcie sieci Natura 2000, które to wyzwania stanowią ważne czynniki dla regionów najbardziej oddalonych;

82.  przypomina, że Europejski Trybunał Obrachunkowy w sprawozdaniu specjalnym nr 1/2017 stwierdził, iż żeby w większym stopniu przyczynić się do realizacji ambitnych celów ustanowionych w ramach unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej na okres do 2020 r., państwa członkowskie muszą poczynić znaczne postępy, a Komisja musi zintensyfikować swoje działania;

83.  przypomina, że Europejski Trybunał Obrachunkowy w sprawozdaniu specjalnym ze stycznia 2017 r. stwierdził, iż „należy dołożyć starań, by wdrożyć sieć Natura 2000 z pełnym wykorzystaniem jej potencjału”;

84.  przypomina, że poprawa dostępu do internetu musi odgrywać rolę w spójności terytorialnej, w promowaniu równego traktowania, tworzeniu zatrudnienia i poprawie warunków życia mieszkańców regionów najbardziej oddalonych;

85.  wzywa Komisję do uwzględnienia specyfiki regionów najbardziej oddalonych w pracach poświęconych zagadnieniom związanym z zasięgiem sieci cyfrowej;

86.  apeluje o stworzenie specyficznego programu wzorowanego na „POSEI” dla sektora transportu, aby wspierać spójność terytorialną, społeczną i gospodarczą tych regionów oraz aby ograniczyć wyspiarski lub podwójnie wyspiarski charakter niektórych regionów najbardziej oddalonych; podkreśla, że ten program powinien przewidywać wsparcie dla transportu osób i towarów między regionami najbardziej oddalonymi a kontynentem, wewnątrz tych regionów oraz między tymi regionami położonymi blisko siebie, takimi jak Azory, Madera i Wyspy Kanaryjskie; podkreśla, że program ten powinien również wspierać handel między tymi regionami;

87.  podkreśla, że regiony najbardziej oddalone są uprzywilejowanymi regionami turystycznymi, dlatego konieczne są inwestycje w sieć transportową o wysokiej jakości i po przystępnych cenach, zwłaszcza w kontekście rynku wewnętrznego;

88.  wzywa Unię Europejską do zdecydowanego zaangażowania się w internacjonalizację dostępu do regionów najbardziej oddalonych przez stworzenie infrastruktury i dróg transportu służących połączeniu tych regionów z kontynentem europejskim, sąsiadującymi państwami trzecimi i resztą świata;

89.  zwraca się o wprowadzenie w regionach najbardziej oddalonych rzeczywistej europejskiej strategii przemysłowej przyczyniającej się do powstawania miejsc pracy niezagrożonych delokalizacją i opartej na zdolności przedsiębiorstw do trwałego zakorzenienia w gospodarce lokalnej;

90.  uważa, że regiony najbardziej oddalone stanowią uprzywilejowane obszary dla wdrażania projektów pilotażowych, których działania należy stosować przekrojowo w różnych państwach członkowskich;

o
o   o

91.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, państwom członkowskim i ich regionom, a także Komitetowi Regionów.

(1) Dz.U. C 258 E z 7.9.2013, s. 1. (2) Teksty przyjęte w tym dniu, P7_TA(2014)0133. (3) Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 grudnia 2015 r., Parlament i Komisja/Rada, sprawy połączone od C-132/14 do C-136/14, ECLI:EU:C:2015:813. (4) Dz.U. L 187 z 26.6.2014, s. 1. (5) Teksty przyjęte tego dnia, P8_TA(2017)0195.