Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 3ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με την πορεία των διαπραγματεύσεων με το Ηνωμένο Βασίλειο (2017/2847(RSP))

P8_TA(2017)0361 B8-0538/2017

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 5ης Απριλίου 2017 σχετικά με τις διαπραγματεύσεις με το Ηνωμένο Βασίλειο σε συνέχεια της εκ μέρους του γνωστοποίησης ότι προτίθεται να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση(1),

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (άρθρο 50), της 29ης Απριλίου 2017, σε συνέχεια της γνωστοποίησης εκ μέρους του Ηνωμένου Βασιλείου δυνάμει του άρθρου 50 ΣΕΕ, και το παράρτημα στην απόφαση του Συμβουλίου της 22ας Μαΐου 2017, το οποίο ορίζει οδηγίες για τη διαπραγμάτευση συμφωνίας με το Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας– που καθορίζει τις λεπτομερείς ρυθμίσεις για την αποχώρησή του από την Ευρωπαϊκή Ένωση,

–  έχοντας υπόψη τα έγγραφα θέσεων της Επιτροπής, της 12ης Ιουνίου 2017, σχετικά με τις «βασικές αρχές για τα δικαιώματα των πολιτών» και τις «βασικές αρχές του οικονομικού διακανονισμού», και της 20ής Σεπτεμβρίου 2017, σχετικά με τις «κατευθυντήριες αρχές για τον διάλογο για την Ιρλανδία/Βόρεια Ιρλανδία»,

–  έχοντας υπόψη τα έγγραφα θέσεων της Κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου σχετικά με τα θέματα που άπτονται της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, και ιδίως εκείνο της 26ης Ιουνίου 2017 για διασφάλιση της θέσης των πολιτών της ΕΕ που ζουν στο ΗΒ και των πολιτών του ΗΒ που ζουν στην ΕΕ, και εκείνο της 16ης Αυγούστου 2017 για τη Βόρεια Ιρλανδία και την Ιρλανδία,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτή τη στιγμή περίπου 3,2 εκατομμύρια πολίτες των υπόλοιπων 27 κρατών μελών (ΕΕ-27) κατοικούν στο Ηνωμένο Βασίλειο και 1,2 εκατομμύρια πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου («πολίτες ΗΒ») κατοικούν στην ΕΕ-27·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολίτες της ΕΕ που πήγαν να κατοικήσουν σε άλλο κράτος μέλος το έπραξαν στη βάση των δικαιωμάτων που διαθέτουν δυνάμει του ενωσιακού δικαίου και θεωρώντας ότι θα συνεχίσουν να απολαύουν των δικαιωμάτων αυτών διά βίου·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκπροσωπεί όλους τους πολίτες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των πολιτών του ΗΒ, και θα μεριμνά για την προστασία των συμφερόντων τους καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε ορισμένα άλλα κράτη μέλη, πρόσφατα διοικητικά περιστατικά κατέδειξαν ότι γίνονται ήδη διακρίσεις εις βάρος πολιτών της ΕΕ-27 στο Ηνωμένο Βασίλειο και εις βάρος πολιτών ΗΒ στην ΕΕ-27, οι οποίες έχουν αντίκτυπο στην καθημερινή ζωή των θιγόμενων πολιτών, περιορίζοντας την αποτελεσματική άσκηση των δικαιωμάτων τους·

E.  λαμβάνοντας υπόψη ότι για μια συντεταγμένη αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση απαιτείται να ληφθούν υπόψη η μοναδική θέση και οι ειδικές συνθήκες της νήσου της Ιρλανδίας, να διατηρηθεί η συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής, της 10ης Απριλίου 1998, σε όλα τα μέρη της, και να αποφευχθεί η επαναφορά των συνοριακών ελέγχων·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι άνθρωποι στη Βόρεια Ιρλανδία που έχουν ασκήσει, ή μπορεί να ασκήσουν, το δικαίωμά τους να αποκτήσουν ιρλανδική υπηκοότητα θα διαθέτουν ιθαγένεια ΕΕ, και δεν θα πρέπει να τεθούν εμπόδια που θα τους εμπόδιζαν στην πλήρη άσκηση των δικαιωμάτων τους σύμφωνα με τις Συνθήκες·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να σεβαστούν πλήρως τις δημοσιονομικές υποχρεώσεις που απορρέουν από ολόκληρη την περίοδο κατά την οποία το Ηνωμένο Βασίλειο είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

H.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στην ομιλία της στη Φλωρεντία στις 22 Σεπτεμβρίου 2017, η Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου προέβη σε ορισμένες διευκρινίσεις σχετικά με τα δικαιώματα των πολιτών, το ζήτημα της Ιρλανδίας και της Βόρειας Ιρλανδίας, τον δημοσιονομικό διακανονισμό, την ανάγκη για μια μεταβατική περίοδο και τις προοπτικές για τις μελλοντικές σχέσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου·

1.  επαναλαμβάνει όλα τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στο ψήφισμά του της 5ης Απριλίου 2017 σχετικά με τις διαπραγματεύσεις με το Ηνωμένο Βασίλειο σε συνέχεια της εκ μέρους του γνωστοποίησης ότι προτίθεται να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση·

2.  τονίζει ότι οι κατευθυντήριες γραμμές που εγκρίθηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 29 Απριλίου 2017 και οι συνακόλουθες οδηγίες για τη διαπραγμάτευση, που εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο στις 22 Μαΐου 2017, είναι σύμφωνες με το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 5 Απριλίου 2017· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι ο διαπραγματευτής της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενεργεί σε πλήρη συμμόρφωση με την εντολή αυτή·

3.  επισημαίνει, σύμφωνα με το ψήφισμά του της 5ης Απριλίου 2017, ότι η Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου πρότεινε, στην ομιλία της στις 22 Σεπτεμβρίου 2017, μια χρονικά περιορισμένη μεταβατική περίοδο· επισημαίνει ότι μια τέτοια μετάβαση μπορεί να γίνει μόνο στη βάση των υφισταμένων κανονιστικών, δημοσιονομικών, εποπτικών, δικαστικών και εκτελεστικών μέσων και δομών της Ευρωπαϊκής Ένωσης· υπογραμμίζει ότι μια τέτοια μεταβατική περίοδος, όταν το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα είναι πλέον κράτος μέλος, δεν μπορεί να αποτελεί παρά μόνο συνέχιση του συνόλου του κοινοτικού κεκτημένου, πράγμα που συνεπάγεται την πλήρη εφαρμογή των τεσσάρων ελευθεριών (ελεύθερη κυκλοφορία πολιτών, κεφαλαίων, υπηρεσιών και εμπορευμάτων), και ότι τούτο πρέπει να γίνει χωρίς κανέναν περιορισμό στην ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων μέσω της επιβολής νέων όρων· τονίζει ότι μια τέτοια μεταβατική περίοδος δεν μπορεί να προβλεφθεί παρά μόνο υπό την πλήρη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ)· επιμένει ότι μια τέτοια μεταβατική περίοδος μπορεί να συμφωνηθεί μόνο με την προϋπόθεση ότι θα συναφθεί μια πλήρης συμφωνία αποχώρησης που να καλύπτει όλα τα ζητήματα που άπτονται της αποχώρησης του ηνωμένου Βασιλείου·

Δικαιώματα των πολιτών

4.  τονίζει ότι η συμφωνία αποχώρησης πρέπει να ενσωματώνει το πλήρες σύνολο των δικαιωμάτων των οποίων απολαύουν σήμερα οι πολίτες, κατά τρόπο ώστε να μην υπάρξει ουσιαστική μεταβολή όσον αφορά τη θέση τους, και να εξασφαλίζει αμοιβαιότητα, ισότητα, συμμετρία και ισότιμη αντιμετώπιση των πολιτών της ΕΕ στο Ηνωμένο Βασίλειο και των πολιτών του ΗΒ στην Ευρωπαϊκή Ένωση· υπογραμμίζει ειδικότερα ότι, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις, οι πολίτες της ΕΕ που κατοικούν στο Ηνωμένο Βασίλειο και τα παιδιά που θα γεννηθούν μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου θα πρέπει να εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της συμφωνίας αποχώρησης ως μέλη οικογενείας και όχι ως ανεξάρτητοι κάτοχοι δικαιώματος, ότι τα μελλοντικά μέλη οικογενειών θα πρέπει να συνεχίσουν να απολαύουν του δικαιώματος παραμονής υπό τους ίδιους όρους όπως και τα μέλη οικογενείας, ότι τα έγγραφα θα πρέπει να είναι δηλωτικά σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ, ότι θα πρέπει να αποφευχθεί κάθε επαχθής διοικητική διαδικασία, και ότι όλες οι παροχές που ορίζονται στη νομοθεσία της ΕΕ θα πρέπει να είναι εξαγώγιμες·

5.  τονίζει, εν προκειμένω, ότι η συμφωνία αποχώρησης θα πρέπει να διατηρεί το σύνολο των κανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα δικαιώματα των πολιτών, όπως ορίζονται στη σχετική νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά θεωρεί ότι οι προτάσεις του Ηνωμένου Βασιλείου που περιλαμβάνονται στο έγγραφο θέσεών του της 26ης Ιουνίου 2017 υπολείπονται από την άποψη αυτή, αν μη τι άλλο όσον αφορά την πρόταση για τη δημιουργία νέας κατηγορίας «εγκατεστημένου προσώπου» δυνάμει της νομοθεσίας του Ηνωμένου Βασιλείου για τη μετανάστευση· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι οι προτάσεις αυτές, η βραδύτητα των διαπραγματεύσεων και οι δημοσιοποιημένες επιλογές πολιτικής σχετικά με το μελλοντικό καθεστώς των πολιτών της ΕΕ προκαλούν περιττές δυσκολίες και ανησυχία για τους πολίτες της ΕΕ-27 που κατοικούν στο Ηνωμένο Βασίλειο·

6.  εκφράζει ανησυχία για τις αποδοκιμαστέες διοικητικές πρακτικές εις βάρος πολιτών της ΕΕ που κατοικούν στο Ηνωμένο Βασίλειο· υπενθυμίζει, επιπλέον, στο Ηνωμένο Βασίλειο, ότι όσο παραμένει κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να τηρεί και να επιβάλλει τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να απέχει από διοικητικές ή άλλες πρακτικές οι οποίες δημιουργούν εμπόδια και διακρίσεις για τους πολίτες της ΕΕ-27 που κατοικούν στο Ηνωμένο Βασίλειο, μεταξύ άλλων στον χώρο εργασίας τους· αναμένει ότι όλα τα άλλα κράτη μέλη, από την πλευρά τους, θα εξασφαλίσουν ότι η αντιμετώπιση των πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου που κατοικούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε πλήρη συμμόρφωση με το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεδομένου ότι παραμένουν πολίτες της ΕΕ μέχρι την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση·

7.  επισημαίνει ότι η πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου ανέλαβε δέσμευση, με την ομιλία της στις 22 Σεπτεμβρίου 2017, να διασφαλίσει ότι τα δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ-27 που κατοικούν στο Ηνωμένο Βασίλειο θα αποκτήσουν άμεση ισχύ με την ενσωμάτωση της συμφωνίας αποχώρησης στο δίκαιο του Ηνωμένου Βασιλείου· υπογραμμίζει ότι αυτό θα πρέπει να γίνει κατά τρόπο που να μην επιτρέπει τη μονομερή τροποποίησή της, να επιτρέπει στους πολίτες της ΕΕ να επικαλούνται τα δικαιώματα που απορρέουν από τη συμφωνία αποχώρησης άμεσα ενώπιον των δικαστηρίων και της δημόσιας διοίκησης του Ηνωμένου Βασιλείου, και να της προσδίδει προτεραιότητα έναντι του δικαίου του Ηνωμένου Βασιλείου· υπογραμμίζει ότι, προκειμένου να εξασφαλίζονται η συνοχή και η ακεραιότητα της έννομης τάξης της ΕΕ, το ΔΕΕ πρέπει να παραμείνει η μόνη και αρμόδια αρχή για την ερμηνεία και την επιβολή του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της συμφωνίας αποχώρησης· αναμένει, εν προκειμένω, συγκεκριμένες προτάσεις από το Ηνωμένο Βασίλειο·

Ιρλανδία και Βόρεια Ιρλανδία

8.  τονίζει ότι η μοναδική θέση και οι ειδικές συνθήκες της νήσου της Ιρλανδίας πρέπει να ληφθούν υπόψη στη συμφωνία αποχώρησης, κατά τρόπο πλήρως σύμφωνο με τη συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής σε όλα τα μέρη της, με τους συμφωνηθέντες τομείς συνεργασίας, και με το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να εξασφαλιστούν η συνέχεια και η σταθερότητα της ειρηνευτικής διαδικασίας της Βόρειας Ιρλανδίας·

9.  πιστεύει ακράδαντα ότι είναι ευθύνη της κυβέρνησης του ΗΚ να παρουσιάσει μια μοναδική, αποτελεσματική και εφαρμόσιμη λύση που να αποτρέπει την επαναφορά των συνοριακών ελέγχων, να εξασφαλίζει την πλήρη τήρηση της «Συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής» σε όλα τα μέρη της, να συνάδει με το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να εξασφαλίζει πλήρως την ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς και της τελωνειακής ένωσης· πιστεύει επίσης ότι το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει να συνεχίσει να συνεισφέρει το μερίδιο που του αναλογεί στην οικονομική βοήθεια για τη στήριξη της Βόρειας Ιρλανδίας/Ιρλανδίας· εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι οι προτάσεις του Ηνωμένου Βασιλείου, που καθορίζονται στο έγγραφο θέσεών του για την Βόρεια Ιρλανδία και την Ιρλανδία, υπολείπονται εν προκειμένω· επισημαίνει, ωστόσο, ότι στην ομιλία της στις 22 Σεπτεμβρίου 2017 η Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου απέκλεισε κάθε υλική υποδομή στα σύνορα, από το οποίο μπορεί να συναχθεί ότι το Ηνωμένο Βασίλειο παραμένει στην εσωτερική αγορά και την τελωνειακή ένωση ή ότι η Βόρεια Ιρλανδία παραμένει υπό κάποια μορφή στην εσωτερική αγορά και την τελωνειακή ένωση·

10.  επαναλαμβάνει ότι η όποια λύση βρεθεί για τη νήσο της Ιρλανδίας δεν μπορεί να εξυπηρετήσει στον προκαθορισμό λύσεων στο πλαίσιο των συζητήσεων σχετικά με τη μελλοντική σχέση μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ηνωμένου Βασιλείου·

Δημοσιονομικός διακανονισμός

11.  λαμβάνει υπόψη τη δήλωση της Πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου, στην ομιλία της στις 22 Σεπτεμβρίου 2017, σχετικά με τον δημοσιονομικό διακανονισμό, αλλά αναμένει εν προκειμένω συγκεκριμένες προτάσεις από την Κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου· υπογραμμίζει ότι, ως τώρα, η απουσία σαφών προτάσεων έχει αποτελέσει σοβαρό εμπόδιο για τις διαπραγματεύσεις και ότι απαιτείται να σημειωθεί σημαντική πρόοδος στον συγκεκριμένο τομέα πριν αρχίσουν οι συζητήσεις για άλλα θέματα, συμπεριλαμβανομένου του μελλοντικού πλαισίου της μελλοντικής σχέση μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ηνωμένου Βασιλείου·

12.  επαναλαμβάνει, σύμφωνα με το έγγραφο θέσεων της Επιτροπής, της 12ης Ιουνίου 2017, σχετικά με τις βασικές αρχές του δημοσιονομικού διακανονισμού, ότι το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει να τηρήσει στο ακέραιο τις δημοσιονομικές υποχρεώσεις που έχει αναλάβει ως κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και επιμένει πως το θέμα αυτό πρέπει να διευθετηθεί πλήρως στη συμφωνία αποχώρησης· επισημαίνει ειδικότερα τις οικονομικές υποχρεώσεις που απορρέουν από το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και την απόφαση του 2014 για τους ιδίους πόρους(2), που περιλαμβάνουν, ανεξάρτητα από οποιαδήποτε μεταβατική περίοδο, τις εκκρεμείς υποχρεώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως επίσης το μερίδιό του στις υποχρεώσεις, συμπεριλαμβανομένων των ενδεχόμενων υποχρεώσεων, και το κόστος της αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, δεδομένου ότι είναι αδιανόητο, υποχρεώσεις που αναλήφθηκαν από 28 κράτη μέλη να τηρηθούν μόνο από τα υπόλοιπα 27·

Πρόοδος των διαπραγματεύσεων

13.  υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με τη σταδιακή προσέγγιση στις διαπραγματεύσεις, η οποία έχει καθοριστική σημασία για μια συντεταγμένη αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, απαιτείται να σημειωθεί σημαντική πρόοδος όσον αφορά τα δικαιώματα των πολιτών, την Ιρλανδία και τη Βόρεια Ιρλανδία, και τη διευθέτηση των δημοσιονομικών υποχρεώσεων του Ηνωμένου Βασιλείου, ως προϋπόθεση για να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις σχετικά με το πλαίσιο της μελλοντικής σχέσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου, και τη μεταβατική φάση·

14.  υπογραμμίζει ότι είναι καθοριστικό, οι υποχρεώσεις που ανέλαβε η Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου με την ομιλία της στις 22 Σεπτεμβρίου 2017 να μεταφραστούν σε αισθητές αλλαγές στη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου και σε αντίστοιχες συγκεκριμένες προτάσεις, για να επιταχυνθούν οι εργασίες της πρώτης φάσης των διαπραγματεύσεων και να καταστεί δυνατόν, σε μια δεύτερη φάση και στη βάση αμοιβαίας εμπιστοσύνης και ειλικρινούς συνεργασίας, να καταστεί δυνατή η έναρξη συνομιλιών για μια νέα και στενή εταιρική σχέση στο πλαίσιο μιας σύνδεσης του Ηνωμένου Βασιλείου με την Ευρωπαϊκή Ένωση·

15.  θεωρεί ότι στον τέταρτο γύρο των διαπραγματεύσεων δεν έχει σημειωθεί ακόμα επαρκής πρόοδος όσον αφορά τα δικαιώματα των πολιτών, την Ιρλανδία και τη Βόρεια Ιρλανδία, και τη διευθέτηση των δημοσιονομικών υποχρεώσεων του Ηνωμένου Βασιλείου· καλεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αν δεν σημειωθεί σοβαρή πρόοδος σύμφωνα με το παρόν ψήφισμα και στους τρεις αυτούς τομείς κατά τον πέμπτο γύρο των διαπραγματεύσεων, να αποφασίσει κατά τη σύνοδό του τού Οκτωβρίου 2017 να αναβάλει την αξιολόγηση της προόδου·

o
o   o

16.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στα εθνικά κοινοβούλια, και στην Κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου.

(1) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0102. (2) Απόφαση 2014/335/ΕΕ, Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 26ης Μαΐου 2014, για το σύστημα των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ L 168 της 7.6.2014, σ. 105).

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 3ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που αφορά την τροποποίηση της οδηγίας 2011/65/ΕΕ για τον περιορισμό της χρήσης ορισμένων επικίνδυνων ουσιών σε ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό (COM(2017)0038 – C8-0021/2017 – 2017/0013(COD))

P8_TA(2017)0362 A8-0205/2017

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: πρώτη ανάγνωση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2017)0038),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 2 και το άρθρο 114 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα οποία του υποβλήθηκε η πρόταση από την Επιτροπή (C8-0021/2017),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 5ης Ιουλίου 2017(1),

–  αφού ζήτησε τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών,

–  έχοντας υπόψη την προσωρινή συμφωνία που εγκρίθηκε από την αρμόδια επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 69στ παράγραφος 4 του Κανονισμού του και τη δέσμευση του εκπροσώπου του Συμβουλίου, με επιστολή της 28ης Ιουνίου 2017, να εγκρίνει τη θέση του Κοινοβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 294 παράγραφος 4 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 59 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων (A8-0205/2017),

1.  εγκρίνει τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση όπως παρατίθεται κατωτέρω·

2.  ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει εκ νέου την πρόταση στο Κοινοβούλιο, αν την αντικαταστήσει με νέο κείμενο, αν της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις ή αν προτίθεται να της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις·

3.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που καθορίσθηκε σε πρώτη ανάγνωση στις 3 Οκτωβρίου 2017 εν όψει της έγκρισης οδηγίας (ΕΕ) 2017/... του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2011/65/ΕΕ για τον περιορισμό της χρήσης ορισμένων επικίνδυνων ουσιών σε ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό

(Καθώς έχει επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, η θέση του Κοινοβουλίου αντιστοιχεί στην τελική νομοθετική πράξη, οδηγία (ΕΕ) 2017/2102.)

(1) Δεν έχει δημοσιευθεί ακόμη στην Επίσημη Εφημερίδα.

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 3ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τον καθορισμό μέτρων διαχείρισης, διατήρησης και ελέγχου που εφαρμόζονται στη ζώνη της σύμβασης της Διεθνούς Επιτροπής για τη Διατήρηση των Θυννοειδών του Ατλαντικού (ICCAT) και για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 1936/2001, (ΕΚ) αριθ. 1984/2003 και (ΕΚ) αριθ. 520/2007 του Συμβουλίου (COM(2016)0401 – C8-0224/2016 – 2016/0187(COD))

P8_TA(2017)0363 A8-0173/2017

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: πρώτη ανάγνωση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2016)0401),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 2 και το άρθρο 43 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα οποία του υποβλήθηκε η πρόταση από την Επιτροπή (C8-0224/2016),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 19ης Οκτωβρίου 2016(1),

–  έχοντας υπόψη την προσωρινή συμφωνία που εγκρίθηκε από την αρμόδια επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 69στ παράγραφος 4 του Κανονισμού του και τη δέσμευση του εκπροσώπου του Συμβουλίου, με επιστολή της 14ης Ιουνίου 2017, να εγκρίνει τη θέση του Κοινοβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 294 παράγραφος 4 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 59 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Αλιείας και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων (A8-0173/2017).

1.  εγκρίνει τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση όπως παρατίθεται κατωτέρω·

2.  εγκρίνει τη δήλωσή του που επισυνάπτεται στο παρόν ψήφισμα·

3.  ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει εκ νέου την πρόταση στο Κοινοβούλιο, αν την αντικαταστήσει με νέο κείμενο, αν της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις ή αν προτίθεται να της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις·

4.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που καθορίσθηκε σε πρώτη ανάγνωση στις 3 Οκτωβρίου 2017 εν όψει της έγκρισης κανονισμού (ΕΕ) 2017/... του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τον καθορισμό μέτρων διαχείρισης, διατήρησης και ελέγχου που εφαρμόζονται στη ζώνη της σύμβασης της Διεθνούς Επιτροπής για τη Διατήρηση των Θυννοειδών του Ατλαντικού (ICCAT) και για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 1936/2001, (ΕΚ) αριθ. 1984/2003 και (ΕΚ) αριθ. 520/2007

(Καθώς έχει επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, η θέση του Κοινοβουλίου αντιστοιχεί στην τελική νομοθετική πράξη, κανονισμός (ΕΕ) 2017/2107.)

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΤΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΨΗΦΙΣΜΑ

ΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκφράζει τη βαθύτατη ανησυχία του για το γεγονός ότι η Επιτροπή προτείνει να εφαρμοστούν το 2017 συστάσεις της Διεθνούς Επιτροπής για τη Διατήρηση των Θυννοειδών του Ατλαντικού (ICCAT) που χρονολογούνται από το 2008. Αυτό σημαίνει ότι για σχεδόν δέκα χρόνια η Ένωση δεν συμμορφώνεται με τις διεθνείς υποχρεώσεις της.

Εκτός από το γεγονός ότι τούτο συνιστά πράξη επιδεκτική προσφυγής ενώπιον του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πλήττει την εικόνα της Ένωσης ως πρωτοστάτη σε ζητήματα βιωσιμότητας στα διεθνή φόρουμ, υπάρχει ένα πρόσθετο πρόβλημα που προκαλεί έλλειψη ασφάλειας δικαίου για τους οικονομικούς παράγοντες και εύλογες επικρίσεις από τους ενδιαφερομένους: το γεγονός ότι τα θεσμικά όργανα πρόκειται να υιοθετήσουν συστάσεις της ΙCCAT – και ειδικότερα τη σύσταση για τον ξιφία της Μεσογείου, ένα εμβληματικό είδος για το οποίο το πέρυσι η ΙCCAT εξέδωσε πολυετές σχέδιο αποκατάστασης των αποθεμάτων – που έχουν καταστεί παρωχημένες και πεπαλαιωμένες.

Αυτό θα οδηγούσε στο παράδοξο να θεσπίσει η Ένωση, μέσω του εν λόγω κανονισμού, μέτρα για τον ξιφία που έχουν εν τω μεταξύ αντικατασταθεί από νέο σχέδιο αποκατάστασης, το οποίο είναι ήδη σε ισχύ για τους οικονομικούς παράγοντες από τον Απρίλιο 2017. Η κατάσταση αυτή είναι από νομικής και, κυρίως, από πολιτικής απόψεως απαράδεκτη.

Το απαράδεκτο της κατάστασης αυτής επιτείνεται περαιτέρω από το γεγονός ότι η Επιτροπή, σχεδόν έξι μήνες μετά την έκδοση, από την ICCAT, της σύστασης 16-05 για τον ξιφία της Μεσογείου, δεν έχει εκδώσει προτάσεις για τη μεταφορά της εν λόγω σύστασης, μολονότι κατά γενική ομολογία η κατάσταση των αποθεμάτων είναι ζωτικής σημασίας και, εν πάση περιπτώσει, το σχέδιο αποκατάστασης τελεί ήδη σε ισχύ για τους οικονομικούς παράγοντες. Πρέπει να σημειωθεί ότι η μεταφορά αυτή δεν είναι πολύπλοκη, δεδομένου ότι οι διατάξεις έχουν ήδη θεσπιστεί και μικρές μόνο προσαρμογές πρέπει να γίνουν στο κείμενο.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλεί μετ’ επιτάσεως την Επιτροπή να αποστέλλει κάθε μελλοντική πρόταση για μεταφορά συστάσεων των περιφερειακών οργανώσεων διαχείρισης της αλιείας εντός μέγιστης προθεσμίας έξι μηνών από την ημερομηνία έκδοσής τους.

Όσον αφορά το περιεχόμενο του σχεδίου αποκατάστασης:

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο χαιρετίζει τη σύσταση 16-05 της ICCAT για τη θέσπιση πολυετούς σχεδίου αποκατάστασης για τον ξιφία της Μεσογείου.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναγνωρίζει την κοινωνικοοικονομική διάσταση της αλιείας μικρής κλίμακας στη Μεσόγειο και την ανάγκη για βαθμιαία προσέγγιση και ευελιξία όσον αφορά τη διαχείριση αυτών των αλιευτικών δραστηριοτήτων.

Τονίζει ότι, προκειμένου το σχέδιο αποκατάστασης να στεφθεί με επιτυχία, πρέπει να καταβληθούν ιδιαίτερες προσπάθειες και από γειτονικές τρίτες χώρες για την αποτελεσματική διαχείριση του εν λόγω είδους.

Υπογραμμίζει, τέλος, ότι οι ποσοστώσεις πρέπει να κατανεμηθούν δίκαια μεταξύ των οικονομικών παραγόντων, λαμβανομένων υπόψη των αξιών παραγωγής και του κύκλου εργασιών. Ποσοστώσεις που αλιεύονται παράνομα με παρασυρόμενα δίχτυα δεν θα πρέπει να προσμετρώνται κατά τον υπολογισμό του ιστορικού του επιπέδου αλιευμάτων και των δικαιωμάτων.

(1) ΕΕ C 34 της 2.2.2017, σ. 142.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 3ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με την οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα της ΕΕ (2017/2008(INI))

P8_TA(2017)0364 A8-0271/2017

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 2 και το άρθρο 3 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 8, 10, 153 παράγραφοι 1 και 2 και 157 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 23 και 33 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2006/54/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουλίου 2006, για την εφαρμογή της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα εργασίας και απασχόλησης (αναδιατύπωση)(1),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2010/41/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 2010, για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών που ασκούν αυτοτελή επαγγελματική δραστηριότητα και για την κατάργηση της οδηγίας 86/613/ΕΟΚ του Συμβουλίου(2),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 92/85/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 19ης Οκτωβρίου 1992, σχετικά με τη θέσπιση μέτρων που αποβλέπουν στη βελτίωση της υγείας και της ασφάλειας κατά την εργασία των εγκύων, λεχώνων και γαλουχουσών εργαζομένων(3) (οδηγία για την άδεια μητρότητας),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής της 2ας Ιουλίου 2008 για την έκδοση οδηγίας του Συμβουλίου για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης των προσώπων ανεξαρτήτως θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού (COM(2008)0426),

–  έχοντας υπόψη τη θέση του της 2ας Απριλίου 2009 σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου που αφορά την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης των προσώπων ανεξαρτήτως θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού(4),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής της 3ης Οκτωβρίου 2008 για την έκδοση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας για την άδεια μητρότητας (COM(2008)0637),

–  έχοντας υπόψη τη θέση του που καθορίστηκε σε πρώτη ανάγνωση στις 20 Οκτωβρίου 2010 εν όψει της έγκρισης της οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 92/85/ΕΟΚ του Συμβουλίου σχετικά με την εφαρμογή μέτρων που αποβλέπουν στη βελτίωση της υγείας και της ασφάλειας κατά την εργασία των εγκύων, λεχώνων και γαλουχουσών εργαζομένων και για τη θέσπιση μέτρων προς υποστήριξη των εργαζομένων στην εξισορρόπηση της εργασιακής και οικογενειακής ζωής(5),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2013/62/ΕΕ του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, για την τροποποίηση της οδηγίας 2010/18/ΕΕ, σχετικά με την εφαρμογή της αναθεωρημένης συμφωνίας-πλαισίου για τη γονική άδεια που συνήφθη από τις οργανώσεις BUSINESSEUROPE, UEAPME, CEEP και ETUC, λόγω της τροποποίησης του καθεστώτος της Μαγιότ έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης(6),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής της 14ης Νοεμβρίου 2012 για την έκδοση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη βελτίωση της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων σε θέσεις μη εκτελεστικών διοικητικών στελεχών των εισηγμένων στο χρηματιστήριο εταιρειών και συναφή μέτρα (οδηγία για τις γυναίκες σε διοικητικές θέσεις) (COM(2012)0614),

–  έχοντας υπόψη τη θέση του που καθορίστηκε σε πρώτη ανάγνωση στις 20 Νοεμβρίου 2013 εν όψει της έγκρισης οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη βελτίωση της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων σε θέσεις μη εκτελεστικών διοικητικών στελεχών των εισηγμένων στο χρηματιστήριο εταιρειών και συναφή μέτρα(7),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Μαρτίου 2013 σχετικά με την εξάλειψη των στερεοτύπων που αφορούν το φύλο στην ΕΕ(8),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Σεπτεμβρίου 2013 σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της ισότητας των αμοιβών ανδρών και γυναικών για όμοια εργασία ή για εργασία ίσης αξίας(9),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Μαΐου 2015 σχετικά με την άδεια μητρότητας(10),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 28ης Απριλίου 2016 σχετικά με τις γυναίκες που απασχολούνται ως οικιακές βοηθοί και προσωπικό φροντίδας στην ΕΕ(11),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Μαΐου 2016 σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας 2010/18/ΕΕ του Συμβουλίου, της 8ης Μαρτίου 2010, σχετικά με την εφαρμογή της αναθεωρημένης συμφωνίας-πλαισίου για τη γονική άδεια που συνήφθη από τις οργανώσεις BUSINESSEUROPE, UEAPME, CEEP και ETUC και με την κατάργηση της οδηγίας 96/34/EK(12),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 26ης Μαΐου 2016 σχετικά με τη φτώχεια: η διάσταση του φύλου(13),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Σεπτεμβρίου 2016 σχετικά με τη δημιουργία συνθηκών στην αγορά εργασίας οι οποίες ευνοούν την εξισορρόπηση μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής(14),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Σεπτεμβρίου 2016 σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας 2000/78/ΕΚ του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2000, για τη διαμόρφωση γενικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία («οδηγία για την ισότητα στην απασχόληση»)(15),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 8ης Οκτωβρίου 2015 σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας 2006/54/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουλίου 2006, για την εφαρμογή της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα εργασίας και απασχόλησης(16),

–  έχοντας υπόψη τη σύστασή του της 14ης Φεβρουαρίου 2017 προς το Συμβούλιο σχετικά με τις προτεραιότητες της ΕΕ για την 61η σύνοδο της Επιτροπής του ΟΗΕ για τη Θέση της Γυναίκας (CSW)(17),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Μαρτίου 2017 σχετικά με την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση την περίοδο 2014-2015(18),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 4ης Απριλίου 2017 σχετικά με τις γυναίκες και τους ρόλους τους στις αγροτικές περιοχές(19),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 19ης Ιουνίου 2015 σχετικά με την ισότητα εισοδηματικών ευκαιριών ανδρών και γυναικών: μείωση της συνταξιοδοτικής ανισότητας των φύλων,

–  έχοντας υπόψη το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για την ισότητα των φύλων 2011-2020 το οποίο εγκρίθηκε στα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 7ης Μαρτίου 2011(20),

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση της Επιτροπής, της 7ης Μαρτίου 2014, σχετικά με την ενίσχυση της αρχής της ισότητας της αμοιβής μεταξύ ανδρών και γυναικών μέσω της διαφάνειας (2014/124/ΕΕ)(21),

–  έχοντας υπόψη την πρωτοβουλία της Επιτροπής του Δεκεμβρίου του 2015 με τίτλο «Roadmap: A new start to address the challenges of work-life balance faced by working families» (Χάρτης πορείας: νέα αρχή για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της εξισορρόπησης της επαγγελματικής και της ιδιωτικής ζωής τις οποίες βιώνουν οι εργαζόμενες οικογένειες), καθώς και τις σχετικές διαβουλεύσεις με το κοινό και τους ενδιαφερομένους,

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες αρχές του ΟΗΕ για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα, την πρώτη παγκόσμια δέσμη κατευθυντήριων γραμμών για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι οποίες εγκρίθηκαν απερίφραστα από όλα τα κράτη μέλη του ΟΗΕ στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της 16ης Ιουνίου 2011· έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 25ης Οκτωβρίου 2011 για την εταιρική κοινωνική ευθύνη (COM(2011)0681), η οποία ενθαρρύνει τα κράτη μέλη της ΕΕ να προσαρμόσουν τις κατευθυντήριες αρχές του ΟΗΕ στο εθνικό τους πλαίσιο,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 26ης Απριλίου 2017 με τίτλο «Δημιουργία ενός ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων» (COM(2017)0250),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 26ης Απριλίου 2017 με τίτλο «Πρωτοβουλία με στόχο τη στήριξη της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για τους εργαζόμενους γονείς και φροντιστές» (COM(2017)0252),

–  έχοντας υπόψη τη στρατηγική του Ομίλου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων σχετικά με την ισότητα των φύλων και την οικονομική χειραφέτηση των γυναικών,

–  έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής της 3ης Δεκεμβρίου 2015 με τίτλο «Στρατηγική δέσμευση για την ισότητα των φύλων 2016-2019» (SWD(2015)0278), και ειδικότερα το κεφάλαιο 3.1 «Αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας και της ισότιμης οικονομικής ανεξαρτησίας γυναικών και ανδρών»,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής του 2017 σχετικά με την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και ειδικότερα το κεφάλαιο 1 για την αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας και την ισότιμη οικονομική ανεξαρτησία και το κεφάλαιο 2 για τη μείωση των διαφορών μεταξύ των φύλων όσον αφορά τις αμοιβές, τις αποδοχές και τις συντάξεις,

–  έχοντας υπόψη τις εκθέσεις του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας (Eurofound) με τίτλο «The gender employment gap: challenges and solutions» (Το χάσμα απασχόλησης μεταξύ των φύλων: προκλήσεις και λύσεις) (2016), «Work-life balance: creating solutions for everyone» (Ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής: δημιουργία λύσεων για όλους) (2016), «Κοινωνικοί εταίροι και ισότητα των φύλων στην Ευρώπη» (2014) και «Developments in working life in Europe: EurWORK annual review» (Εξελίξεις στον εργασιακό βίο στην Ευρώπη: ετήσια ανασκόπηση του EurWORK) (2014 και 2015), καθώς και την έκτη ευρωπαϊκή έρευνα για τις συνθήκες εργασίας (EWCS) (2016),

–  έχοντας υπόψη τη σύμβαση του ΔΟΕ του 1951 για την ίση αμοιβή, τη σύμβαση του ΔΟΕ του 1994 για την εργασία μερικής απασχόλησης, τη σύμβαση του ΔΟΕ του 1996 για την κατ’ οίκον εργασία, τη σύμβαση του ΔΟΕ του 2000 για την προστασία της μητρότητας και τη σύμβαση του ΔΟΕ του 2011 για τους απασχολούμενους σε οικιακές εργασίες,

–  έχοντας υπόψη τα συμφωνηθέντα συμπεράσματα της 61ης συνόδου της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τη θέση της γυναίκας (CSW), με τίτλο «Women’s economic empowerment in the changing world of work» (Οικονομική χειραφέτηση των γυναικών στον μεταβαλλόμενο κόσμο της εργασίας), της 24ης Μαρτίου 2017,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για την Οικονομική Χειραφέτηση των Γυναικών, του Σεπτεμβρίου του 2016, με τίτλο «Leave no one behind: A call to action for gender equality and economic women’s empowerment» (Να μη μείνει κανείς πίσω: έκκληση για δράση για την ισότητα των φύλων και την οικονομική χειραφέτηση των γυναικών),

–  έχοντας υπόψη την πλατφόρμα δράσης του Πεκίνου και τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών (CEDAW),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 52 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (A8-0271/2017),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει δεσμευτεί να προάγει την ισότητα των φύλων και να εξασφαλίζει την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου σε όλες τις δράσεις της·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας και στη λήψη οικονομικών αποφάσεων αποτελούν όχι μόνο προαπαιτούμενα για την ενδυνάμωση των γυναικών, αλλά και επακόλουθά της·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σε ολόκληρη την ΕΕ οι γυναίκες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται στην αγορά εργασίας και στη διοίκηση, με το συνολικό ποσοστό απασχόλησης των γυναικών να παραμένει χαμηλότερο σχεδόν κατά 12 % σε σύγκριση με εκείνο των ανδρών·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στους βασικούς φραγμούς στην οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών περιλαμβάνονται δυσμενείς κοινωνικοί κανόνες, νόμοι που εισάγουν διακρίσεις ή έλλειψη νομικής προστασίας, μη επίτευξη ισότιμης κατανομής των μη αμειβόμενων οικιακών εργασιών και της φροντίδας των εξαρτώμενων μελών μεταξύ ανδρών και γυναικών και έλλειψη πρόσβασης σε χρηματοπιστωτικούς και ψηφιακούς πόρους και περιουσιακά στοιχεία· λαμβάνοντας υπόψη ότι τους φραγμούς αυτούς μπορεί να επιτείνουν περαιτέρω διασταυρούμενες διακρίσεις(22), π.χ. λόγω φυλετικής και εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας, αναπηρίας, υγείας, ταυτότητας φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού και/ή κοινωνικοοικονομικών συνθηκών·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δομικά εμπόδια στην οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών είναι απόρροια πολλών και διασταυρούμενων μορφών ανισοτήτων, στερεοτύπων και διακρίσεων στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών είναι ταυτόχρονα «δίκαιη και έξυπνη», πρώτον διότι αποτελεί ουσιαστική διάσταση της ισότητας των φύλων και, ως εκ τούτου, άπτεται των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και, δεύτερον, διότι η μεγαλύτερη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας συμβάλλει στη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εταιρείες που αξιοποιούν τις γυναίκες και τους δίνουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν πλήρως στην αγορά εργασίας και στη λήψη αποφάσεων έχουν υψηλότερα ποσοστά ευημερίας και συμβάλλουν στην τόνωση της παραγωγικότητας και της οικονομικής ανάπτυξης· λαμβάνοντας υπόψη ότι στοιχεία από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (EIGE) καταδεικνύουν ότι οι βελτιώσεις στο θέμα της ισότητας των φύλων θα δημιουργούσαν έως και 10,5 εκατομμύρια πρόσθετες θέσεις εργασίας στην ΕΕ έως το 2050, ότι το ποσοστό απασχόλησης στην ΕΕ θα έφτανε σχεδόν στο 80 % και ότι το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της ΕΕ θα μπορούσε να αυξηθεί σε ποσοστό μεταξύ 6,1 % και 9,6 %, ενώ η τόνωση της ανάπτυξης στα κράτη μέλη θα ανερχόταν σε ποσοστό μεταξύ 15 % και 45 % μέχρι το 2050·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η στρατηγική «Ευρώπη 2020» ορίζει ως έναν από τους στόχους της ΕΕ την επίτευξη ποσοστού απασχόλησης 75 % για άνδρες και γυναίκες έως το 2020, και, ειδικότερα, την κάλυψη του χάσματος μεταξύ των φύλων στην απασχόληση· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα χρειαστούν συντονισμένες προσπάθειες προκειμένου να διευκολυνθεί η συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στα τέλη του 2015 η Επιτροπή ανακοίνωσε το σχέδιο δράσης για θέματα φύλου 2016-2020, με τα οικονομικά δικαιώματα και την ενδυνάμωση των γυναικών να αποτελούν έναν από τους τέσσερις «κομβικούς τομείς» δράσης·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η «μείωση του χάσματος στους μισθούς, τις αποδοχές και τις συντάξεις λόγω φύλου και, κατ’ επέκταση, στην καταπολέμηση της φτώχειας των γυναικών» αποτελούν έναν από τους τομείς προτεραιότητας που ορίζει η Επιτροπή στο έγγραφή της «Στρατηγική δέσμευση για την ισότητα των φύλων για την περίοδο 2016-2019»·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στο πλαίσιο των 17 στόχων βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) τίθενται στόχοι για την οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πραγματική ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής έχει θετικό αντίκτυπο στην πορεία προς ένα μοντέλο ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών όσον αφορά τις αμοιβές και την παροχή φροντίδας, καθώς και σε θέματα υγείας, και ότι ευνοεί ένα οικονομικό περιβάλλον χωρίς αποκλεισμούς, την ανάπτυξη, την ανταγωνιστικότητα, τη συνολική συμμετοχή στην αγορά εργασίας, την ισότητα των φύλων, τη μείωση του κινδύνου της φτώχειας και την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών, ενώ συμβάλλει επίσης στην αντιμετώπιση των προκλήσεων μιας γηράσκουσας κοινωνίας·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαπιστώσεις της Eurostat αποκαλύπτουν ότι το 31,5 % των εργαζόμενων γυναικών στην ΕΕ εργάζονται υπό καθεστώς μερικής απασχόλησης έναντι ποσοστού 8,2 % των εργαζόμενων ανδρών, και ότι ποσοστό μόλις υψηλότερο του 50 % των γυναικών εργάζονται υπό καθεστώς πλήρους απασχόλησης, σε σύγκριση με ποσοστό 71,2 % για τους άνδρες, δηλαδή η απόκλιση των ποσοστών πλήρους απασχόλησης ανέρχεται σε 25,5 %· λαμβάνοντας υπόψη ότι η φροντίδα εξαρτώμενων ατόμων αποτελεί αιτία αεργίας για το 20 % περίπου των οικονομικά μη ενεργών γυναικών, ενώ για τους άνδρες το αντίστοιχο ποσοστό δεν ξεπερνά το 2 %· λαμβάνοντας υπόψη ότι λόγω των υποχρεώσεων φροντίδας και των δυσκολιών που προκύπτουν από τον συνδυασμό επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής, οι γυναίκες έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες απ’ ό,τι οι άνδρες να εργάζονται σε καθεστώς μερικής απασχόλησης ή να είναι οικονομικά μη ενεργές, γεγονός που έχει αρνητικές επιπτώσεις στην αμοιβή και στο συνταξιοδοτικό τους εισόδημά·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πλειονότητα των αποδεκτών φροντίδας από μη αμειβόμενους παρόχους φροντίδας είναι κατά κανόνα παιδιά, ηλικιωμένα μέλη της οικογένειας ή μέλη της οικογένειας μη αμειβόμενων παρόχων φροντίδας τα οποία έχουν κάποια αναπηρία·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες παρέχουν δυόμισι φορές περισσότερη μη αμειβόμενη οικιακή εργασία και εργασία φροντίδας σε σύγκριση με τους άνδρες·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η μητρότητα δεν θα πρέπει να θεωρείται εμπόδιο στην επαγγελματική εξέλιξη των γυναικών και, κατά συνέπεια, στη χειραφέτησή τους·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι γυναίκες και άνδρες έχουν ίσα δικαιώματα και καθήκοντα ως γονείς (με εξαίρεση την ανάρρωση από τον τοκετό), δεδομένου ότι η ανατροφή των παιδιών θα πρέπει να επιμερίζεται εξίσου και στα δύο φύλα και, κατά συνέπεια, όχι να ανατίθεται αποκλειστικά στις μητέρες·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, το 2015, το μέσο ποσοστό απασχόλησης των γυναικών με ένα παιδί ηλικίας κάτω των έξι ετών ήταν περίπου 9 % χαμηλότερο από το ποσοστό των γυναικών χωρίς μικρά παιδιά, ενώ σε ορισμένες χώρες η διαφορά αυτή υπερέβαινε το 30 %·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η μητρότητα και η ιδιότητα του γονέα συνιστούν ανεπίτρεπτους λόγους διάκρισης σε βάρος των γυναικών ως προς την πρόσβαση και την παραμονή τους στην αγορά εργασίας·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να καθιερωθεί ένα δημόσια προσβάσιμο σύστημα χαρτογράφησης των μισθών το οποίο θα περιλαμβάνει συλλογή δεδομένων προκειμένου να εκλείψει το μισθολογικό χάσμα μέσω της άσκησης πίεσης τόσο στον ιδιωτικό όσο και τον δημόσιο τομέα προκειμένου να επανεξετάσουν τις δομές πληρωμών που εφαρμόζουν και να εξαλείψουν οιεσδήποτε διαφορές διαπιστωθούν μεταξύ των φύλων, σύστημα το οποίο θα έχει τη δυνατότητα να διαμορφώσει μια «νοοτροπία ευαισθητοποίησης» που θα καθιστά κοινωνικά απαράδεκτο το μισθολογικό χάσμα σε έναν τομέα ή μια εταιρεία·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη την αποδεδειγμένη διαπίστωση ότι οι ποσοστώσεις βελτιώνουν τις επιδόσεις των ιδιωτικών επιχειρήσεων και τονώνουν την ευρύτερη οικονομική ανάπτυξη, πέραν του ότι βελτιώνουν τη χρήση του αποθέματος ταλέντων μεταξύ του εργατικού δυναμικού·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ισότητα των φύλων και η πολυμορφία στην εκπροσώπηση των εργαζομένων στα διοικητικά συμβούλια εταιρειών αποτελεί βασική δημοκρατική αρχή με θετικές οικονομικές συνέπειες, όπως είναι η χωρίς αποκλεισμούς λήψη στρατηγικών αποφάσεων και η μείωση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των δύο φύλων·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με μελέτες του ΟΟΣΑ, οι εταιρείες που έχουν περισσότερες γυναίκες στα διοικητικά τους συμβούλια είναι περισσότερο κερδοφόρες σε σύγκριση με εκείνες των οποίων τα διοικητικά συμβούλια απαρτίζονται αποκλειστικά από άνδρες·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κατά κανόνα γυναικοκρατούμενοι τομείς ή ρόλοι χαρακτηρίζονται γενικά από χαμηλότερους μισθούς σε σχέση με συγκρίσιμους ανδροκρατούμενους τομείς ή ρόλους, γεγονός που αποτελεί παράμετρο της ανισότητας των φύλων όσον αφορά τις αμοιβές και τις συντάξεις, η οποία ανέρχεται σήμερα στο 16 % και 40 %, αντιστοίχως·

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΔΟΕ έχει αναπτύξει ένα πλαίσιο αξιολόγησης των θέσεων εργασίας με βάση τέσσερις παράγοντες: τα προσόντα, τον κόπο, τις αρμοδιότητες και τις συνθήκες εργασίας, που σταθμίζονται ανάλογα με τη σημασία τους για την οικεία επιχείρηση ή οργανισμό·

ΚΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κοινωνικοί εταίροι έχουν τη δυνατότητα να ενισχύσουν την οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών μέσω της συλλογικής διαπραγμάτευσης, με την προαγωγή της ισότητας των αμοιβών μεταξύ γυναικών και ανδρών, την επένδυση στην εξισορρόπηση επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, την ενθάρρυνση της επαγγελματικής σταδιοδρομίας των γυναικών σε εταιρείες και την παροχή ενημέρωσης και εκπαίδευσης σχετικά με τα δικαιώματα των εργαζομένων·

ΚΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, οι μισθολογικές ανισότητες είναι μικρότερες όταν η συλλογική διαπραγμάτευση είναι ισχυρή(23)·

ΚΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τη Eurostat, το 24,4 % των γυναικών στην ΕΕ αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, ενώ οι μόνες μητέρες, οι γυναίκες με αναπηρία και οι γυναίκες άνω των 55 ετών διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο ανεργίας και μη συμμετοχής στην αγορά εργασίας·

ΚΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εφαρμογή της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας (Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης) αποτελεί προαπαιτούμενο για την ενδυνάμωση των γυναικών και, συνεπώς, για την ισότητα των φύλων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έμφυλη βία συνιστά ανεπίτρεπτη μορφή διάκρισης και παραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων ενώ έχει επιπτώσεις όχι μόνο στην υγεία και την ευημερία των γυναικών, αλλά και στην πρόσβασή τους στην απασχόληση και την οικονομική τους ανεξαρτησία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η βία κατά των γυναικών αποτελεί ένα από τα κύρια εμπόδια στην ισότητα των φύλων, ενώ η εκπαίδευση έχει τη δυνατότητα να περιορίζει τον κίνδυνο έμφυλης βίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η επακόλουθη κοινωνική και οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών μπορεί να βοηθήσει τις γυναίκες να ξεφύγουν από καταστάσεις βίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η βία και η παρενόχληση στον χώρο εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των σεξιστικών συμπεριφορών και της σεξουαλικής παρενόχλησης, έχει σοβαρές αρνητικές συνέπειες για όλους τους εργαζομένους που την υφίστανται, τους συνεργάτες τους και τις οικογένειές τους, καθώς και για τους οργανισμούς στους οποίους εργάζονται και την κοινωνία ως σύνολο και μπορεί να ευθύνεται εν μέρει για την απομάκρυνση των γυναικών από την αγορά εργασίας·

ΚΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικονομική βία συνιστά μορφή έμφυλης βίας η οποία απαντά στην καθημερινή ζωή των γυναικών, παρεμποδίζει την άσκηση του δικαιώματός τους στην ελευθερία, αναπαράγει την ανισότητα μεταξύ των φύλων και παραγνωρίζει τον ρόλο των γυναικών στην κοινωνία γενικότερα·

Λ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλές μελέτες έχουν καταδείξει με σαφήνεια ότι οι περικοπές στον δημόσιο τομέα είχαν δυσμενή αντίκτυπο τεραστίων διαστάσεων στις γυναίκες, στην οικονομική τους ενδυνάμωση και στην ισότητα των φύλων·

ΛΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκπαίδευση, τα προσόντα και η απόκτηση δεξιοτήτων είναι καίριας σημασίας για την ενδυνάμωση των γυναικών σε κοινωνικό, πολιτιστικό και οικονομικό επίπεδο, και ότι οι ευκαιρίες εκπαίδευσης αναγνωρίζονται ως βασικό στοιχείο για την καταπολέμηση ανισοτήτων όπως η υποεκπροσώπηση στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και σε διευθυντικές θέσεις και στους τομείς της μηχανικής και των επιστημών, που έχουν ως αποτέλεσμα να βελτιώνεται η οικονομική ενδυνάμωση γυναικών και κοριτσιών·

ΛΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφιοποίηση έχει θετική επίδραση στη διαμόρφωση νέων ευκαιριών απασχόλησης και στην προώθηση μιας εποικοδομητικής μετάβασης προς περισσότερο ευέλικτα εργασιακά μοντέλα, ιδίως για τις γυναίκες που εισέρχονται ή επανέρχονται στην αγορά εργασίας, καθώς και στην επίτευξη καλύτερης ισορροπίας μεταξύ της δραστηριότητας παροχής φροντίδας και της επαγγελματικής ζωής, τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους άνδρες·

I.Γενικές παρατηρήσεις

1.  θεωρεί ότι η οικονομική συμμετοχή και η ενδυνάμωση των γυναικών είναι καθοριστικές για την ενίσχυση των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους, δεδομένου ότι τους επιτρέπουν να επιτυγχάνουν οικονομική ανεξαρτησία, να ασκούν επιρροή στην κοινωνία και να έχουν τον έλεγχο της ζωής τους, εξαλείφοντας τη γυάλινη οροφή που εμποδίζει την ισότιμη αντιμετώπισή τους με τους άνδρες στον επαγγελματικό βίο· ενθαρρύνει, ως εκ τούτου, την προώθηση της οικονομικής ενδυνάμωσης των γυναικών με οικονομικά και πολιτικά μέσα·

2.  τονίζει ότι για να ενισχυθούν τα δικαιώματα και η οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών απαιτείται να αντιμετωπιστούν οι βαθιά ριζωμένες άνισες σχέσεις εξουσίας μεταξύ των φύλων που δημιουργούν διακρίσεις και βία κατά των γυναικών, των κοριτσιών και επίσης των ατόμων ΛΟΑΔΜ, και ότι η διάρθρωση των σχέσεων εξουσίας μεταξύ των φύλων αλληλεπιδρά με άλλες μορφές διακρίσεων και ανισότητες, όπως λόγω φυλής, αναπηρίας, ηλικίας και ταυτότητας φύλου·

3.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ισότητα και απαγόρευση των διακρίσεων στον χώρο εργασίας για όλους·

4.  καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν πλήρως την οδηγία για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την οδηγία 2010/41/ΕΕ για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών που ασκούν αυτοτελή επαγγελματική δραστηριότητα· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει την καλύτερη εφαρμογή των οδηγιών αυτών·

5.  τονίζει ότι τα χαμηλά ποσοστά απασχόλησης των γυναικών και ο αποκλεισμός των γυναικών από την αγορά εργασίας έχουν σοβαρό αντίκτυπο στην οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών· τονίζει ότι το συνολικό ετήσιο οικονομικό κόστος του χαμηλότερου ποσοστού απασχόλησης των γυναικών, λαμβανομένων υπόψη των διαφυγόντων κερδών, της μη καταβολής κοινωνικών εισφορών και των πρόσθετων δαπανών δημόσιας χρηματοδότησης, αντιστοιχούσε στο 2,8 % του ΑΕΠ της ΕΕ20 ή σε 370 δισεκατομμύρια EUR το 2013, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Eurofound, ενώ το κόστος του αποκλεισμού μιας γυναίκας από την αγορά εργασίας εκτιμάται από το EIGE μεταξύ 1,2 και 2 εκατομμυρίων EUR, αναλόγως του μορφωτικού της επιπέδου·

6.  τονίζει ότι η οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών και οι ίσες ευκαιρίες στην αγορά εργασίας είναι ζωτικής σημασίας κυρίως για κάθε γυναίκα χωριστά, αλλά ότι έχουν επίσης καίρια σημασία για την οικονομική ανάπτυξη της ΕΕ, καθώς επηρεάζουν θετικά το ΑΕγχΠ, τη συμμετοχικότητα και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, ενώ συμβάλλουν επίσης στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που σχετίζονται με τη γήρανση του πληθυσμού στην ΕΕ· επισημαίνει ότι, σύμφωνα με μελέτη του 2009, το ΑΕγχΠ της ΕΕ θα μπορούσε θεωρητικά να αυξηθεί κατά περίπου 27 %, εάν υπήρχε πλήρης ισότητα των φύλων στην αγορά εργασίας·

II.Δράσεις και εργαλεία για τη βελτίωση της οικονομικής ενδυνάμωσης των γυναικών

Βελτιωμένη ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής

7.  σημειώνει ότι, ανταποκρινόμενη η Επιτροπή στην έκκληση του Κοινοβουλίου για καλύτερη ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, εξέδωσε μη νομοθετικές προτάσεις και μία νομοθετική πρόταση που καθιερώνει διάφορα είδη άδειας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του 21ου αιώνα· υπογραμμίζει ότι οι προτάσεις που διατυπώθηκαν από την Επιτροπή αποτελούν ένα καλό πρώτο βήμα για την εκπλήρωση των προσδοκιών των ευρωπαίων πολιτών, δεδομένου ότι θα επιτρέψουν σε γυναίκες και άνδρες να μοιράζονται τις επαγγελματικές, οικογενειακές και κοινωνικές ευθύνες τους, ιδίως όσον αφορά τον επιμερισμό της φροντίδας των εξαρτώμενων ατόμων και τη φροντίδα των παιδιών· καλεί όλα τα θεσμικά όργανα να υλοποιήσουν το συντομότερο δυνατό την εν λόγω δέσμη μέτρων·

8.  καλεί τα κράτη μέλη να εντείνουν την προστασία έναντι των διακρίσεων και των παράνομων απολύσεων που σχετίζονται με την ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και να διασφαλίσουν την πρόσβαση στη δικαιοσύνη και τις νομικές διαδικασίες· καλεί την Επιτροπή να εντείνει την παρακολούθηση, τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο και την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ κατά των διακρίσεων, να κινεί διαδικασίες επί παραβάσει κατά περίπτωση και να προαγάγει τη συμμόρφωση, μεταξύ άλλων με εκστρατείες ευαισθητοποίησης για τα νομικά δικαιώματα στην ίση μεταχείριση·

9.  τονίζει ότι η αμοιβή και οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης θα πρέπει να εξακολουθούν να καταβάλλονται κατά τη διάρκεια της άδειας·

10.  καλεί τα κράτη μέλη να κατοχυρώσουν άδεια ανάπαυσης για τους γονείς παιδιών με αναπηρία, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στις μόνες μητέρες και μετά από μελέτη των βέλτιστων πρακτικών·

11.  ζητεί από τα κράτη μέλη να επενδύσουν σε άτυπες υποδομές για δραστηριότητες μετά το σχολείο που θα επικεντρώνονται στο παιχνίδι, οι οποίες θα μπορούσαν να παρέχουν στήριξη για τα παιδιά, ειδικά μετά το πέρας του ωραρίου των σχολείων και των παιδικών σταθμών, ως τρόπο αντιμετώπισης του χάσματος μεταξύ σχολικών ωραρίων και ωραρίων εργασίας·

12.  εμμένει στην άποψη ότι η επίτευξη των στόχων της Βαρκελώνης και ο καθορισμός στόχων όσον αφορά τη μέριμνα για τα εξαρτώμενα και τα ηλικιωμένα μέλη της κοινωνίας, μεταξύ των οποίων οικονομικά προσιτή και ποιοτική παιδική μέριμνα και φροντίδα, εγκαταστάσεις και υπηρεσίες, καθώς και οι πολιτικές για την αυτόνομη διαβίωση των ατόμων με αναπηρία, είναι απαραίτητα στοιχεία για να μπορέσουν τα κράτη μέλη να επιτύχουν τους στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»· υπενθυμίζει ότι η επένδυση σε κοινωνικές υποδομές, όπως υπηρεσίες μέριμνας για τα παιδιά, όχι μόνο έχει σημαντικό αντίκτυπο στην απασχόληση, αλλά παράγει σημαντικά πρόσθετα έσοδα για τον δημόσιο τομέα μέσω των φόρων απασχόλησης και των εξοικονομήσεων ως προς την ασφάλιση κατά της ανεργίας· τονίζει, εν προκειμένω, την ανάγκη για παιδικούς σταθμούς που θα είναι διαθέσιμοι σε όλες τις αγροτικές περιοχές, και ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να προωθήσουν τις επενδύσεις στην παροχή διά βίου προσβάσιμων και οικονομικά προσιτών υπηρεσιών φροντίδας υψηλής ποιότητας, συμπεριλαμβανομένης της μέριμνας για τα παιδιά, τα εξαρτώμενα άτομα και τους ηλικιωμένους· πιστεύει ότι πρέπει να είναι διαθέσιμες και σε προσιτές τιμές επαρκείς υπηρεσίες φύλαξης παιδιών προκειμένου, μεταξύ άλλων, να μπορούν οι γονείς να έχουν πρόσβαση σε ευκαιρίες διά βίου μάθησης·

13.  υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο που διαδραματίζουν οι δημόσιες υπηρεσίες υψηλής ποιότητας, ιδίως για τις γυναίκες· υπογραμμίζει τη σημασία που έχει η καθολική πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες υψηλής ποιότητας, οικονομικά προσιτές, κοντά στον τόπο κατοικίας και προσανατολισμένες στη ζήτηση, ως εργαλείο διασφάλισης της οικονομικής ενδυνάμωσης των γυναικών·

14.  σημειώνει την υφιστάμενη έλλειψη συνοχής μεταξύ των επιτευγμάτων των κρατών μελών και των σκοπών που καθορίζονται στο πλαίσιο των στόχων της Βαρκελώνης και ζητεί από την Επιτροπή να παρακολουθεί στενά τα μέτρα που λαμβάνουν τα κράτη μέλη προκειμένου να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους·

15.  είναι πεπεισμένο ότι η ανάληψη της φροντίδας εξαρτώμενων ατόμων από τους άνδρες αποτελεί προϋπόθεση για την αλλαγή των παραδοσιακών στερεοτύπων ως προς τους ρόλους των φύλων· πιστεύει ακόμη ότι τόσο τα δύο φύλα όσο και η κοινωνία στο σύνολό της θα ωφεληθούν από μια δικαιότερη κατανομή της μη αμειβόμενης εργασίας και μια δικαιότερη χρήση του δικαιώματος άδειας που σχετίζεται με τη φροντίδα· είναι πεπεισμένο ότι ένα μοντέλο ισότητας όσον αφορά τις αμοιβές και την παροχή φροντίδας αποτελεί τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο για την επίτευξη της ισότητας των φύλων σε όλους τους τομείς της ζωής·

16.  καλεί τα κράτη μέλη να στηρίξουν με συγκεκριμένες, ενεργές πολιτικές απασχόλησης και κατάρτισης την επιστροφή στην εργασία γυναικών που διακόπτουν την επαγγελματική τους σταδιοδρομία για να φροντίσουν εξαρτώμενα άτομα·

17.  τονίζει ότι μια καλύτερη ισορροπία επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής και μεγαλύτερη ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών είναι στοιχεία ουσιαστικής σημασίας για την επίτευξη των στόχων της ενδυνάμωσης των γυναικών· τονίζει ότι η καλύτερη εξισορρόπηση επαγγελματικής και προσωπικής ζωής θα διασφάλιζε δικαιότερη κατανομή αμειβόμενης και μη αμειβόμενης εργασίας, θα αύξανε τη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας και, συνεπώς, θα μείωνε το χάσμα μεταξύ των φύλων στις αμοιβές και στις συντάξεις·

18.  τονίζει πόσο σημαντικό είναι να υπάρχουν ικανοποιητικές και ασφαλείς συνθήκες εργασίας για τον συγκερασμό της επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής γυναικών και ανδρών και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προαγάγουν την ισχυροποίηση των εργασιακών δικαιωμάτων, τη συλλογική διαπραγμάτευση και την ενίσχυση της ισότητας των φύλων·

19.  ενθαρρύνει θερμά την προώθηση της εξατομίκευσης του δικαιώματος σε ρυθμίσεις άδειας, τη μη μεταβιβασιμότητα μεταξύ γονέων του δικαιώματός τους σε γονική άδεια, καθώς και την ίση κατανομή των καθηκόντων παροχής φροντίδας μεταξύ των γονέων, προκειμένου να επιτευχθεί ισόρροπος ως προς το φύλο συγκερασμός επαγγελματικής και προσωπικής ζωής·

20.  καλεί την Επιτροπή να χρηματοδοτήσει μελέτες σχετικά με την ανάλυση της έκτασης και της αξίας της μη αμειβόμενης παροχής οικογενειακής φροντίδας που επιτελούν άνδρες και γυναίκες, όπως και για τον μέσο αριθμό ωρών αμειβόμενης και μη αμειβόμενης εργασίας, ιδιαίτερα δε της εργασίας που παρέχεται σε ηλικιωμένους, παιδιά και άτομα με αναπηρία·

21.  ζητεί την ανάπτυξη πλαισίου ώστε να καθιερωθούν ευέλικτα μοντέλα απασχόλησης για γυναίκες και άντρες, προσανατολισμένα στον εργαζόμενο, τα οποία θα συνοδεύονται από επαρκή κοινωνική προστασία, προκειμένου να καταστεί ευκολότερη η διατήρηση της ισορροπίας μεταξύ προσωπικών και επαγγελματικών ευθυνών· πιστεύει, παράλληλα, ότι τα δικαιώματα των εργαζομένων και το δικαίωμα στην ασφαλή απασχόληση πρέπει να προτάσσονται έναντι οιασδήποτε ενίσχυσης της ευελιξίας στην αγορά εργασίας, έτσι ώστε να διασφαλίζεται ότι η ευελιξία δεν ενισχύει επισφαλείς, ανεπιθύμητες και ανασφαλείς μορφές εργασίας και απασχόλησης και ότι δεν υπονομεύει τα πρότυπα απασχόλησης που σήμερα αφορούν τις γυναίκες περισσότερο απ’ ό,τι τους άνδρες, όπου ως επισφαλής απασχόληση νοείται η απασχόληση που δεν συμμορφώνεται με τα διεθνή, εθνικά ή ενωσιακά πρότυπα και τη νομοθεσία και/ή δεν παρέχει επαρκείς πόρους για μια αξιοπρεπή ζωή ή επαρκή κοινωνική προστασία, όπως η ασυνεχής εργασία, η πλειονότητα των συμβάσεων ορισμένου χρόνου, των συμβάσεων μηδενικών ωρών εργασίας ή η μη οικειοθελής μερική απασχόληση· τονίζει επίσης την ανάγκη να δημιουργηθούν οι συνθήκες ώστε να διασφαλίζεται το δικαίωμα επανόδου από οικειοθελή εργασία μερικής απασχόλησης σε εργασία πλήρους απασχόλησης·

Ίση αμοιβή για ίση εργασία ή εργασία ίσης αξίας και χαρτογράφηση των μισθών

22.  υπενθυμίζει ότι η αρχή της ίσης αμοιβής εργαζόμενων ανδρών και γυναικών για ίση εργασία ή εργασία ίσης αξίας κατοχυρώνεται στις Συνθήκες της ΕΕ και ορίζεται στο άρθρο 157 ΣΛΕΕ και ότι θα πρέπει να τύχει ουσιαστικής εφαρμογής από τα κράτη μέλη· εμμένει στην άποψη, στο πλαίσιο αυτό, ότι η σύσταση της Επιτροπής σχετικά με την ενίσχυση της αρχής της ισότητας της ίσης αμοιβής μεταξύ ανδρών και γυναικών μέσω της διαφάνειας θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί για τη στενή παρακολούθηση της κατάστασης στα κράτη μέλη και την εκπόνηση εκθέσεων προόδου, με παράλληλη στήριξη των κοινωνικών εταίρων, και ενθαρρύνει τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να διαμορφώνουν και να εφαρμόζουν τις συναφείς πολιτικές τους σύμφωνα με την εν λόγω σύσταση, με σκοπό την εξάλειψη της μισθολογικής διαφοράς μεταξύ των φύλων·

23.  καλεί τα κράτη μέλη και τις επιχειρήσεις να σέβονται την ισότητα ως προς τις αμοιβές και να καθιερώσουν δεσμευτικά μέτρα για τη διαφάνεια στις αμοιβές, προκειμένου να δημιουργηθούν μέθοδοι για να αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις το ζήτημα της διαφοράς στις αμοιβές μεταξύ των φύλων, μεταξύ άλλων με ελέγχους στις αμοιβές και με τη ενσωμάτωση μέτρων για τις ίσες αμοιβές στη συλλογική διαπραγμάτευση· τονίζει ότι είναι σημαντικό να παρέχεται στους εργαζομένους των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών, στα όργανα επιβολής του νόμου, καθώς και στους επιθεωρητές εργασίας κατάλληλη κατάρτιση, τόσο για τη νομοθεσία κατά των διακρίσεων στην εργασία, όσο και για τη συναφή νομολογία·

24.  τονίζει ότι είναι ανάγκη να αναγνωριστούν και να επαναξιολογηθούν οι παραδοσιακά γυναικοκρατούμενες θέσεις εργασίας, όπως οι θέσεις εργασίας στους τομείς της υγείας, της κοινωνικής μέριμνας και της διδασκαλίας, σε σύγκριση με τις παραδοσιακά ανδροκρατούμενες θέσεις εργασίας·

25.  εκφράζει την πεποίθησή του ότι για την επίτευξη ίσων αμοιβών για εργαζόμενους άνδρες και εργαζόμενες γυναίκες για ίση εργασία ή εργασία ίσης αξίας απαιτείται ένα σαφές πλαίσιο συγκεκριμένων εργαλείων αξιολόγησης των θέσεων εργασίας με συγκρίσιμους δείκτες για την αξιολόγηση της «αξίας» στις θέσεις ή τους τομείς εργασίας·

26.  υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η αξία της εργασίας θα πρέπει να εκτιμάται και να συγκρίνεται βάσει αντικειμενικών κριτηρίων, όπως οι εκπαιδευτικές και οι επαγγελματικές απαιτήσεις και οι απαιτήσεις που αφορούν την κατάρτιση, οι δεξιότητες, ο κόπος και η ευθύνη, οι εργασίες που εκτελούνται και η φύση των σχετικών καθηκόντων·

27.  υπογραμμίζει τη σημασία που έχει η αρχής της ουδετερότητας ως προς το φύλο στα συστήματα αξιολόγησης και κατηγοριοποίησης των θέσεων εργασίας τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα· επικροτεί τις προσπάθειες των κρατών μελών να προαγάγουν πολιτικές που απαγορεύουν τις διακρίσεις στις προσλήψεις, και τα ενθαρρύνει να προωθήσουν τα βιογραφικά σημειώματα χωρίς προσδιορισμό φύλου προκειμένου να αποθαρρύνουν τις επιχειρήσεις και τις δημόσιες διοικήσεις να έχουν μεροληπτική συμπεριφορά με βάση το φύλο στις διαδικασίες που εφαρμόζουν στις προσλήψεις· καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει τη δυνατότητα ανάπτυξης ενός ανώνυμου βιογραφικού σημειώματος Europass· προτείνει να καταρτίσουν τα κράτη μέλη προγράμματα για την καταπολέμηση των κοινωνικών και έμφυλων στερεοτύπων, ιδίως μεταξύ των νέων, ως μέσο πρόληψης μιας επαγγελματικής κατηγοριοποίησης εργασιακών βαθμίδων που συχνά περιορίζει την πρόσβαση των γυναικών στις θέσεις εργασίας και τα επαγγέλματα με τις υψηλότερες αμοιβές·

Ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα

28.  θεωρεί ότι οι ποσοστώσεις στον δημόσιο τομέα μπορεί να είναι απαραίτητες στις περιπτώσεις που τα δημόσια θεσμικά όργανα δεν πληρούν τις υποχρεώσεις τους στο θέμα της διασφάλισης δίκαιης εκπροσώπησης και θα μπορούσαν, επομένως, να βελτιώσουν τη δημοκρατική νομιμοποίηση των θεσμικών οργάνων λήψης αποφάσεων·

29.  επισημαίνει ότι, όσον αφορά τη λήψη πολιτικών αποφάσεων, η χρήση των ποσοστώσεων φύλου και του συστήματος εναλλαγής ανδρών/γυναικών υποψηφίων στις λίστες έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικά εργαλεία για την αντιμετώπιση των διακρίσεων και των ανισορροπιών εξουσίας μεταξύ των φύλων, καθώς και για τη βελτίωση της δημοκρατικής εκπροσώπησης στα όργανα λήψης πολιτικών αποφάσεων·

30.  καλεί την Επιτροπή να βελτιώσει τη συλλογή, ανάλυση και διάδοση πλήρων, συγκρίσιμων, αξιόπιστων και τακτικά επικαιροποιούμενων στοιχείων για τη συμμετοχή των γυναικών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων·

31.  καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να ενθαρρύνουν τη συμμετοχή των γυναικών στην ευρωπαϊκή εκλογική διαδικασία, μέσω της καθιέρωσης εκλογικών συνδυασμών με ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων στην επόμενη αναθεώρηση του ευρωπαϊκού εκλογικού νόμου·

32.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς το Συμβούλιο για ταχεία έκδοση της οδηγίας για τη βελτίωση της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων σε θέσεις μη εκτελεστικών διοικητικών στελεχών των εισηγμένων στο χρηματιστήριο εταιρειών, ως ένα σημαντικό πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση της ίσης εκπροσώπησης στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, και σημειώνει ότι έχει διαπιστωθεί ότι η συμμετοχή περισσότερων γυναικών στα διοικητικά συμβούλια βελτιώνει τις επιδόσεις των ιδιωτικών εταιρειών· σημειώνει επίσης ότι η πρόοδος είναι περισσότερο αισθητή (αύξηση από 11,9 % το 2010 σε 22,7 % το 2015) στα κράτη μέλη στα οποία έχει θεσπιστεί δεσμευτική νομοθεσία όσον αφορά τις ποσοστώσεις στα διοικητικά συμβούλια(24)· προτρέπει την Επιτροπή να εξακολουθήσει να ασκεί πίεση στα κράτη μέλη προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία·

Σχέδια για την ισότητα των φύλων

33.  αναγνωρίζει ότι η Επιτροπή υποστηρίζει την έκδοση σχεδίων για την ισότητα των φύλων από ερευνητικούς οργανισμούς και οργανισμούς χρηματοδότησης ερευνών·

34.  επισημαίνει ότι τα σχέδια για την ισότητα των φύλων σε εταιρικό ή τομεακό επίπεδο μπορεί να περιέχουν ποικίλα μέτρα για το ανθρώπινο δυναμικό τα οποία αφορούν την πρόσληψη, την αμοιβή, την προαγωγή, την κατάρτιση και την εξισορρόπηση επαγγελματικής και προσωπικής ζωής· ότι συχνά περιλαμβάνουν συγκεκριμένα μέτρα, όπως η χρήση ουδέτερης ως προς το φύλο γλώσσας, η πρόληψη της σεξουαλικής παρενόχλησης, ο διορισμός του υποεκπροσωπούμενου φύλου σε ανώτατες θέσεις, η εργασία μερικής απασχόλησης και η συμμετοχή των πατέρων στη φροντίδα των τέκνων τους, και ότι στα κράτη μέλη υπάρχουν διάφορες προσεγγίσεις όσον αφορά την υποχρεωτική θέσπιση μέτρων αυτού του είδους·

35.  αναγνωρίζει ότι η έγκριση σχεδίων και ελέγχων για την ισότητα των φύλων στον ιδιωτικό τομέα μπορεί να προωθήσει μια θετική εικόνα των εταιρειών, η οποία συμβάλλει στην εξισορρόπηση επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, στην αύξηση των κινήτρων για τους εργαζομένους και στη μείωση του ρυθμού εναλλαγής του προσωπικού· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να ενθαρρύνει τις εταιρείες που απασχολούν περισσότερους από 50 εργαζομένους να διαπραγματεύονται με τους κοινωνικούς εταίρους σχέδια για την ισότητα των φύλων, με στόχο τη βελτίωση της ισότητας των φύλων και την καταπολέμηση των διακρίσεων στον χώρο εργασίας· ζητεί τα σχέδια αυτά για την ισότητα των φύλων να συμπεριλαμβάνουν στρατηγική για την καταπολέμηση, την πρόληψη και την εξάλειψη της σεξουαλικής παρενόχλησης στον χώρο εργασίας·

Συλλογικές συμβάσεις και κοινωνικοί εταίροι

36.  εκφράζει την πεποίθησή του ότι οι κοινωνικοί εταίροι και οι συλλογικές συμβάσεις έχουν τη δυνατότητα να προωθήσουν την ισότητα των φύλων, να ενδυναμώσουν τις γυναίκες μέσω της ενότητας και να καταπολεμήσουν τις ανισότητες μεταξύ των φύλων ως προς τις αμοιβές· τονίζει ότι η εξασφάλιση ίσης και κατάλληλης εκπροσώπησης γυναικών και ανδρών στις ομάδες συλλογικής διαπραγμάτευσης έχει καίρια σημασία για την προαγωγή της ενδυνάμωσης των γυναικών και θεωρεί, επομένως, ότι οι κοινωνικοί εταίροι θα πρέπει να ενισχύσουν τη θέση των γυναικών στο πλαίσιο της δομής της κοινωνικής εταιρικής σχέσης σε ηγετικούς ρόλους λήψης αποφάσεων και να διαπραγματευθούν σχέδια για την ισότητα των φύλων σε εταιρικό και τομεακό επίπεδο·

37.  ενθαρρύνει την Επιτροπή να συνεργαστεί με τους κοινωνικούς εταίρους και την κοινωνία των πολιτών με στόχο την ενίσχυσή τους στο πλαίσιο του βασικού ρόλου τους να εντοπίζουν προκαταλήψεις που συνιστούν έμφυλη διάκριση στη διαμόρφωση των μισθολογικών κλιμάκων και στη διενέργεια αξιολογήσεων θέσεων εργασίας χωρίς να υπεισέρχονται έμφυλες προκαταλήψεις·

III.Συστάσεις για την προαγωγή της οικονομικής ενδυνάμωσης των γυναικών

38.  εκτιμά ότι τα οικονομικά μοντέλα και πρακτικές, οι φορολογικές πολιτικές και οι προτεραιότητες ως προς τις δαπάνες ιδίως σε καιρούς κρίσης, θα πρέπει να περιλαμβάνουν μια προοπτική ισότητας των φύλων, να λαμβάνουν υπόψη τις γυναίκες ως οικονομικούς παράγοντες και να έχουν ως στόχο τη μείωση των ανισοτήτων μεταξύ των φύλων, προς όφελος των πολιτών, των επιχειρήσεων και της κοινωνίας στο σύνολό της, και επαναλαμβάνει, στο πλαίσιο αυτό, ότι οι οικονομικές κρίσεις έχουν πλήξει ιδιαίτερα τις γυναίκες·

39.  ζητεί μεταρρυθμίσεις για να ενισχυθεί η ισότητα των φύλων τόσο στην οικογενειακή ζωή όσο και στην αγορά εργασίας·

40.  σημειώνει ότι, κατά κανόνα, οι γυναίκες έχουν σταδιοδρομίες χωρίς σημαντική εξέλιξη· καλεί τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν και να στηρίξουν τις γυναίκες ώστε να μπορούν να έχουν επιτυχημένες σταδιοδρομίες, μεταξύ άλλων μέσω θετικών δράσεων όπως τα προγράμματα δικτύωσης και καθοδήγησης, καθώς και με τη δημιουργία κατάλληλων συνθηκών και την εξασφάλιση ίσων ευκαιριών με τους άντρες σε όλες τις ηλικίες για κατάρτιση, προαγωγή, επαγγελματικό επαναπροσανατολισμό και μετεκπαίδευση, καθώς και συνταξιοδοτικά δικαιώματα και επιδόματα ανεργίας ίσα με αυτά που ισχύουν για τους άνδρες·

41.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη με βάση τις διατάξεις της οδηγίας 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Φεβρουαρίου 2014 σχετικά με τις δημόσιες προμήθειες(25) (οδηγία για τις δημόσιες προμήθειες) να προωθήσουν τη χρήση κοινωνικών ρητρών στις δημόσιες προμήθειες ως εργαλείο για την ενίσχυση της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών, όπου υφίσταται σχετική εθνική νομοθεσία και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως βάση για κοινωνικές ρήτρες·

42.  υπογραμμίζει την ανάγκη να καταπολεμηθούν όλες οι μορφές έμφυλης βίας, συμπεριλαμβανομένης της ενδοοικογενειακής βίας, όπως ο βιασμός, ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων, η σεξουαλική κακοποίηση, η σεξουαλική εκμετάλλευση, η σεξουαλική παρενόχληση και οι καταναγκαστικοί πρόωροι γάμοι/γάμοι παιδιών, καθώς και το φαινόμενο της οικονομικής βίας· εφιστά την προσοχή στα υψηλά και πολύ ανησυχητικά επίπεδα σεξουαλικής παρενόχλησης στον χώρο εργασίας(26) και υπογραμμίζει ότι, προκειμένου η ενδυνάμωση των γυναικών να επιτύχει, ο χώρος εργασίας πρέπει να είναι απαλλαγμένος από κάθε μορφή διάκρισης και βίας· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να κυρώσουν χωρίς επιφυλάξεις τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης και να διοργανώσουν εκστρατείες ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης του κοινού για τη βία κατά των γυναικών και να ενθαρρύνουν επίσης την ανταλλαγή ορθών πρακτικών· σημειώνει ότι η οικονομική ανεξαρτησία των γυναικών διαδραματίζει καίριο ρόλο στην ικανότητά τους να ξεφεύγουν από καταστάσεις βίας· ζητεί, ως εκ τούτου, από τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν συστήματα κοινωνικής προστασίας για τη στήριξη των γυναικών που βρίσκονται στην κατάσταση αυτή·

43.  επαναλαμβάνει ότι η προσωπική, κοινωνική και οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών και η ανεξαρτησία είναι αλληλένδετες με το δικαίωμά τους να αποφασίζουν για το σώμα τους και τη σεξουαλικότητά τους· υπενθυμίζει ότι η καθολική πρόσβαση σε ολόκληρο το φάσμα των δικαιωμάτων σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας αποτελεί ζωτικής σημασίας κινητήρια δύναμη για την ενίσχυση της ισότητας για όλους·

44.  επικροτεί τα συμπεράσματα της 61ης συνόδου της Επιτροπής του ΟΗΕ για την «Οικονομική χειραφέτηση των γυναικών στον μεταβαλλόμενο κόσμο της εργασίας», στα οποία γίνεται, για πρώτη φορά, με άμεσο και ρητό τρόπο λόγος για την άμεση σχέση που υπάρχει ανάμεσα στην οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών και τα δικαιώματά τους όσον αφορά τη σεξουαλική και αναπαραγωγική τους υγεία και τα αναπαραγωγικά τους δικαιώματα· θεωρεί, ωστόσο, λυπηρό το γεγονός ότι από τη συμφωνία απουσιάζει παντελώς η ολοκληρωμένη σεξουαλική αγωγή·

45.  σημειώνει ότι οι γυναίκες αποτελούν το 52 % του συνολικού ευρωπαϊκού πληθυσμού, αλλά μόνο το ένα τρίτο των αυτοαπασχολουμένων ή του συνόλου των ατόμων που ιδρύουν επιχειρήσεις στην ΕΕ· υπογραμμίζει ότι οι γυναίκες αντιμετωπίζουν περισσότερες δυσκολίες από ό,τι οι άνδρες όσον αφορά την πρόσβαση στη χρηματοδότηση, την κατάρτιση, τη δικτύωση και τη διατήρηση της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να προωθήσουν μέτρα και δράσεις για την παροχή βοήθειας και συμβουλών στις γυναίκες που αποφασίζουν να γίνουν επιχειρηματίες, τονίζοντας ότι η οικονομική ανεξαρτησία έχει καίρια σημασία για την επίτευξη της ισότητας· ζητεί από τα κράτη μέλη να διευκολύνουν την πρόσβαση σε πιστώσεις και να περιορίσουν τη γραφειοκρατία και άλλα εμπόδια για νεοφυείς επιχειρήσεις που ιδρύονται από γυναίκες· καλεί την Επιτροπή να εντείνει το έργο της με τα κράτη μέλη προκειμένου να εντοπιστούν και να αρθούν τα εμπόδια στην επιχειρηματικότητα των γυναικών και να ενθαρρυνθούν περισσότερες γυναίκες να ξεκινήσουν τη δική τους επιχείρηση, μεταξύ άλλων μέσω της βελτίωσης της πρόσβασης στη χρηματοδότηση, την έρευνα αγοράς, την κατάρτιση και τα δίκτυα για επιχειρηματικούς σκοπούς, όπως η πλατφόρμα WEgate για γυναίκες επιχειρηματίες και άλλα ευρωπαϊκά δίκτυα·

46.  υπογραμμίζει ότι η βελτίωση των ψηφιακών δεξιοτήτων και του ψηφιακού γραμματισμού των γυναικών και η ενίσχυση της ένταξής τους στον τομέα ΤΠΕ θα μπορούσαν να συμβάλουν στην οικονομική ενδυνάμωση και ανεξαρτησία των γυναικών, με αποτέλεσμα τη μείωση του συνολικού μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων· καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να εντείνουν τις προσπάθειες για να θέσουν τέλος στο ψηφιακό χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών όπως αναφέρεται στο ψηφιακό θεματολόγιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», αυξάνοντας την πρόσβαση των γυναικών στην κοινωνία της πληροφορίας, με ιδιαίτερη έμφαση στην ενίσχυση της προβολής της γυναικείας παρουσίας στον ψηφιακό τομέα·

47.  επισημαίνει ότι οι γυναίκες αποτελούν σχεδόν το 60 % των πτυχιούχων στην ΕΕ, αλλά ότι, λόγω μόνιμων αποτρεπτικών παραγόντων, εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται στους τομείς της επιστήμης, των μαθηματικών, της πληροφορικής, της μηχανικής και στα συναφή επαγγέλματα· καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να προωθήσουν, μέσω εκστρατειών ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, τη συμμετοχή των γυναικών σε τομείς που θεωρούνται παραδοσιακά «ανδροκρατούμενοι», ιδίως στις επιστήμες και τις νέες τεχνολογίες, κυρίως με την ενσωμάτωση της ισότητας των φύλων στο ψηφιακό θεματολόγιο για τα επόμενα χρόνια, καθώς και με την προώθηση της συμμετοχής των ανδρών σε παραδοσιακά «γυναικοκρατούμενους» τομείς, ιδίως της φροντίδας και της εκπαίδευσης· τονίζει τη σημασία που έχει η επέκταση της κοινωνικής προστασίας σε τομείς όπου οι γυναίκες αποτελούν την πλειονότητα του εργατικού δυναμικού, όπως στην παροχή ατομικής φροντίδας, τις υπηρεσίες καθαρισμού και βοήθειας, το προσωπικό εστίασης και στους βοηθούς επαγγελματιών του τομέα υγείας, μεταξύ άλλων· τονίζει τη σημασία της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΕΕΚ) για τη διαφοροποίηση των επαγγελματικών επιλογών και την εξοικείωση των γυναικών και των ανδρών με μη παραδοσιακές ευκαιρίες σταδιοδρομίας, προκειμένου να ξεπεραστεί ο οριζόντιος και κάθετος αποκλεισμός και να αυξηθεί ο αριθμός των γυναικών που συμμετέχουν σε φορείς λήψης αποφάσεων στον πολιτικό και επιχειρηματικό τομέα·

48.  ζητεί από τα κράτη μέλη να λάβουν νομοθετικά και μη νομοθετικά μέτρα για τη διασφάλιση των οικονομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων των εργαζομένων στους λεγόμενους γυναικοκρατούμενους τομείς· τονίζει τη σημασία που έχει η πρόληψη της υπερεκπροσώπησης των γυναικών σε επισφαλείς θέσεις απασχόλησης και υπενθυμίζει την ανάγκη να καταπολεμηθεί ο επισφαλής χαρακτήρας των συγκεκριμένων κλάδων, όπως η οικιακή εργασία ή η παροχή φροντίδας· αναγνωρίζει ότι η οικιακή εργασία και οι οικιακές υπηρεσίες, οι οποίες συνιστούν σε μεγάλο βαθμό γυναικοκρατούμενο κλάδο, εκτελούνται συχνά με τη μορφή αδήλωτης εργασίας· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν και να αναπτύξουν περαιτέρω τον επίσημο τομέα των οικιακών υπηρεσιών, μεταξύ άλλων μέσω της Ευρωπαϊκής Πλατφόρμας για την Καταπολέμηση της Αδήλωτης Εργασίας, και να αναγνωρίσουν τις οικιακές υπηρεσίες, την οικογενειακή απασχόληση και την κατ’ οίκον φροντίδα ως πολύτιμο τομέα της οικονομίας με δυνατότητες δημιουργίας θέσεων εργασίας, ο οποίος χρήζει καλύτερης ρύθμισης στο πλαίσιο των κρατών μελών προκειμένου να δημιουργηθούν ασφαλείς θέσεις εργασίας για τους οικιακούς βοηθούς και να δοθεί στις οικογένειες η δυνατότητα να αναλάβουν τον ρόλο τους ως εργοδοτών, καθώς και να εξασφαλιστούν ευκαιρίες συγκερασμού της ιδιωτικής και επαγγελματικής ζωής για τις εργαζόμενες οικογένειες·

49.  τονίζει τον σημαντικό ρόλο της εκπαίδευσης στην καταπολέμηση των έμφυλων στερεοτύπων· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να προωθήσει πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη προγραμμάτων κατάρτισης για εκπαιδευτικούς σε θέματα ισότητας των φύλων και για την πρόληψη της διάδοσης στερεοτύπων μέσω των προγραμμάτων σπουδών και του διδακτικού υλικού·

50.  τονίζει τη σημασία που έχει η ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου ως θεμελιώδους εργαλείου για την κατάρτιση πολιτικών και νομοθεσίας που λαμβάνουν υπόψη τη διάσταση του φύλου, μεταξύ άλλων στον τομέα της απασχόλησης και των κοινωνικών υποθέσεων, ούτως ώστε να διασφαλίζεται η οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών· ζητεί από την Επιτροπή να καθιερώσει συστηματικές αξιολογήσεις επιπτώσεων με γνώμονα το φύλο· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να ενισχύσει το καθεστώς της στρατηγικής της δέσμευσης για την ισότητα των φύλων την περίοδο 2016-2019, εγκρίνοντάς το υπό μορφή ανακοίνωσης· καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει τη συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού στο επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και να δεσμευθεί για έναν όλο και αυστηρότερο έλεγχο των διαδικασιών κατάρτισης του προϋπολογισμού της ΕΕ και των δαπανών, μεταξύ άλλων με την εισαγωγή μέτρων για τη βελτίωση της διαφάνειας και της υποβολής εκθέσεων σχετικά με τον τρόπο χρήσης των κονδυλίων· καλεί ακόμη την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να ενσωματώσει την ισότητα των φύλων και την οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών σε όλες τις δραστηριότητές της εντός και εκτός ΕΕ·

51.  καλεί τα κράτη μέλη να ενσωματώσουν τη διάσταση του φύλου στις εθνικές τους πολιτικές για τις δεξιότητες και την αγορά εργασίας και να συμπεριλάβουν συναφή μέτρα στα εθνικά προγράμματα δράσης και στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές για την απασχόληση·

52.  τονίζει τη σημασία που έχει η παροχή διά βίου μάθησης στις γυναίκες σε αγροτικές περιοχές, μεταξύ άλλων με μαθήματα κατάρτισης που διοργανώνονται μεταξύ επιχειρήσεων· επισημαίνει το υψηλό ποσοστό αυτοαπασχολουμένων στις αγροτικές περιοχές οι οποίοι δεν διαθέτουν κατάλληλη κοινωνική προστασία, καθώς και το υψηλό ποσοστό «αόρατης» εργασίας που πλήττει ιδίως τις γυναίκες· καλεί, ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες που διαθέτουν νομοθετικές εξουσίες να διασφαλίσουν κοινωνική ασφάλιση τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες που εργάζονται σε αγροτικές περιοχές· καλεί τα κράτη μέλη να διευκολύνουν επίσης την πρόσβαση των γυναικών σε γη, να διασφαλίσουν τα ιδιοκτησιακά και κληρονομικά δικαιώματα των γυναικών και να διευκολύνουν την πρόσβασή τους σε πιστώσεις·

53.  επισημαίνει ότι τα ποσοστά των ανθρώπων που απειλούνται με φτώχεια και κοινωνικό αποκλεισμό είναι υψηλότερα μεταξύ των γυναικών σε σχέση με τους άνδρες και τονίζει, ως εκ τούτου, ότι τα μέτρα για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού έχουν ιδιαίτερο αντίκτυπο στην οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών· τονίζει ότι η πρόληψη και η εξάλειψη του συνταξιοδοτικού χάσματος μεταξύ των φύλων και η μείωση της φτώχειας των γυναικών σε μεγάλη ηλικία εξαρτώνται κατά πρώτο και κύριο λόγο από τη δημιουργία των απαραίτητων συνθηκών ώστε οι γυναίκες να καταβάλλουν ίσες συνταξιοδοτικές εισφορές μέσω της περαιτέρω ένταξης στην αγορά εργασίας και της διασφάλισης ίσων ευκαιριών ως προς τις αμοιβές, την εξέλιξη της σταδιοδρομίας και τις δυνατότητες να εργάζονται υπό καθεστώς πλήρους απασχόλησης· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι τα ΕΔΕΤ και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων συμβάλλουν στη μείωση της φτώχειας των γυναικών με σκοπό την επίτευξη του συνολικού στόχου της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για μείωση της φτώχειας· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι το 20 % της χρηματοδότησης του ΕΚΤ που διατίθεται για μέτρα κοινωνικής ένταξης χρησιμοποιείται επίσης για την αύξηση της στήριξης σε μικρά, τοπικά έργα που έχουν ως στόχο την ενδυνάμωση των γυναικών οι οποίες βιώνουν συνθήκες φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού·

54.  επισημαίνει ότι η φτώχεια συνεχίζει να μετράται με βάση το συσσωρευμένο εισόδημα ενός νοικοκυριού, δηλαδή με βάση την υπόθεση ότι όλα τα μέλη του νοικοκυριού λαμβάνουν τις ίδιες αποδοχές και κατανέμουν ισομερώς τους αντίστοιχους πόρους· ζητεί την εξατομίκευση των δικαιωμάτων και των υπολογισμών με βάση το ατομικό εισόδημα για να αποκαλυφθούν οι πραγματικές διαστάσεις της φτώχειας των γυναικών·

55.  σημειώνει ότι οι γυναίκες έχουν πληγεί σε μεγαλύτερο βαθμό από τα μέτρα λιτότητας και τις περικοπές στον δημόσιο τομέα (λιγότερη διαθεσιμότητα και υψηλότερες τιμές για τη φροντίδα των παιδιών, μειωμένες υπηρεσίες για τους ηλικιωμένους και τα άτομα με αναπηρία, ιδιωτικοποίηση και κλείσιμο νοσοκομείων), ιδίως όσον αφορά την εκπαίδευση, την υγεία και την κοινωνική μέριμνα, δεδομένου ότι αντιπροσωπεύουν το 70% του εργατικού δυναμικού στον δημόσιο τομέα·

56.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να δοθεί προσοχή στις ιδιαίτερες ανάγκες και τις πολύπλευρες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν ορισμένες ευάλωτες ομάδες οι οποίες συναντούν ιδιαίτερους φραγμούς στην είσοδό τους στην αγορά εργασίας· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν για τα άτομα αυτά έγκαιρη και εύκολη πρόσβαση σε ποιοτική κατάρτιση, συμπεριλαμβανομένης της πρακτικής άσκησης, προκειμένου να διασφαλιστεί η πλήρης ένταξή τους στις κοινωνίες μας και στην αγορά εργασίας, λαμβάνοντας υπόψη τις υφιστάμενες μη τυπικές και τυπικές δεξιότητες και ικανότητες, τα ταλέντα και την τεχνογνωσία· καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα για την πρόληψη των διατομεακών διακρίσεων που πλήττουν ιδιαίτερα τις γυναίκες οι οποίες βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση· επισημαίνει ότι είναι πολύ σημαντικό να εφαρμοστούν δεόντως η οδηγία 2000/78/ΕΚ για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία και η οδηγία 2000/43/ΕΚ της 29ης Ιουνίου 2000 περί εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης προσώπων ασχέτως φυλετικής ή εθνοτικής τους καταγωγής(27)·

57.  καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να θέσουν σε εφαρμογή και να βελτιώσουν την πρακτική εφαρμογή των υφιστάμενων νομοθεσιών και πολιτικών για τον χώρο εργασίας και να βελτιώσουν τους εν λόγω νόμους και πολιτικές, κατά περίπτωση, με στόχο την προστασία των γυναικών από τις άμεσες και έμμεσες διακρίσεις, ιδίως κατά την επιλογή, την πρόσληψη, την παραμονή, την επαγγελματική κατάρτιση και την προώθηση των γυναικών στην απασχόληση, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, και να προσφέρουν στις γυναίκες ίσες ευκαιρίες σε επίπεδο αμοιβής και επαγγελματικής εξέλιξης·

58.  θεωρεί εξαιρετικά λυπηρό το γεγονός ότι το Συμβούλιο δεν έχει εγκρίνει ακόμη την πρόταση οδηγίας του 2008 περί εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης των προσώπων ανεξαρτήτως θρησκεύματος ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού· χαιρετίζει το γεγονός ότι η Επιτροπή έχει δώσει προτεραιότητα στην οδηγία αυτή· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς το Συμβούλιο να εγκρίνει το ταχύτερο δυνατό την πρόταση·

59.  καλεί την Επιτροπή να βελτιώσει τη συλλογή ειδικών δεικτών και δεδομένων ανά φύλο προκειμένου να αξιολογούνται οι επιπτώσεις των πολιτικών της ΕΕ και των κρατών μελών στην ισότητα των φύλων·

60.  επισημαίνει ότι υπάρχει δυσανάλογη και συχνά μη ηθελημένη συγκέντρωση γυναικών σε θέσεις επισφαλούς εργασίας· καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν τις συστάσεις της ΔΟΕ που έχουν ως στόχο να μειώσουν την έκταση της επισφαλούς εργασίας, όπως ο περιορισμός των περιστάσεων στις οποίες είναι δυνατή η χρήση συμβάσεων επισφαλούς εργασίας καθώς και του χρονικού διαστήματος στη διάρκεια του οποίου οι εργαζόμενοι μπορούν να απασχολούνται με συμβάσεις αυτού του είδους·

61.  καλεί το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων να συνεχίσει το έργο της συγκέντρωσης ειδικών στοιχείων ανά φύλο και της κατάρτισης πινάκων αποτελεσμάτων σε όλους τους σχετικούς τομείς πολιτικής·

o
o   o

62.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) EE L 204 της 26.7.2006, σ. 23. (2) ΕΕ L 180 της 15.7.2010, σ. 1. (3) ΕΕ L 348 της 28.11.1992, σ. 1. (4) ΕΕ C 137 Ε της 27.5.2010, σ. 68. (5) ΕΕ C 70 Ε της 8.3.2012, σ. 163. (6) ΕΕ L 353 της 28.12.2013, σ. 7. (7) ΕΕ C 436 της 24.11.2016, σ. 225. (8) ΕΕ C 36 της 29.1.2016, σ. 18. (9) ΕΕ C 93 της 9.3.2016, σ. 110. (10) ΕΕ C 353 της 27.9.2016, σ. 39. (11) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0203. (12) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0226. (13) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0235. (14) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0338. (15) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0360. (16) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2015)0351. (17) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0029. (18) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0073. (19) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0099. (20) 3073η σύνοδος του Συμβουλίου Απασχόλησης, Κοινωνικής Πολιτικής, Υγείας και Καταναλωτών, Βρυξέλλες, 7 Μαρτίου 2011. (21) ΕΕ L 69 της 8.3.2014, σ. 112. (22) Ομάδα Υψηλού Επιπέδου των Ηνωμένων Εθνών για την Οικονομική Χειραφέτηση των Γυναικών: «Leave no one behind: A call to action for gender equality and economic women’s empowerment» (Να μη μείνει κανείς πίσω: Έκκληση για δράση για την ισότητα των φύλων και την οικονομική χειραφέτηση των γυναικών) (Σεπτέμβριος 2016). (23) Βλέπε: «Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων», «Collective bargaining: our powerful tool to close the gender gap» (Συλλογική διαπραγμάτευση: το ισχυρό εργαλείο μας για να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ των δύο φύλων) (2015). (24) Βλέπε: Ενημερωτικό δελτίο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Gender balance on corporate boards - Europe is cracking the glass ceiling» (Ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων στα διοικητικά συμβούλια εταιρειών - Η Ευρώπη σπάει τη γυάλινη οροφή), Οκτώβριος 2015· Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ΓΔ JUST, «Γυναίκες στη λήψη οικονομικών αποφάσεων στην ΕΕ: Έκθεση προόδου: Μια πρωτοβουλία της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», 2012· Aagoth Storvik και Mari Teigen, «Women on Board: The Norwegian Experience» (Γυναίκες και εξουσία: η νορβηγική εμπειρία), Ιούνιος 2010. (25) ΕΕ L 94 της 28.3.2014, σ. 65. (26) Έρευνα του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRA) σχετικά με τη βία κατά των γυναικών. (27) ΕΕ L 180 της 19.7.2000, σ. 22.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 3ης Οκτωβρίου 2017 για την αντιμετώπιση της συρρίκνωσης του χώρου της κοινωνίας των πολιτών στις αναπτυσσόμενες χώρες (2016/2324(INI))

P8_TA(2017)0365 A8-0283/2017

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 21 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 208 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 7 ΣΛΕΕ, το οποίο επιβεβαιώνει ότι η ΕΕ «μεριμνά για τη συνοχή μεταξύ των διαφόρων πολιτικών και δράσεών της, λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των στόχων της»,

–  έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών,

–  έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (UDHR) και άλλες συνθήκες και πράξεις του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, και ειδικότερα το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα και το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Μορφωτικά Δικαιώματα, που εγκρίθηκαν στη Νέα Υόρκη στις 16 Δεκεμβρίου 1966, και τη Σύμβαση του ΟΗΕ του 1979 για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών (CEDAW),

–  έχοντας υπόψη τη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη και το έγγραφο συμπερασμάτων, το οποίο εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στις 25 Σεπτεμβρίου 2015, με τίτλο «Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development» (Να αλλάξουμε τον κόσμο μας: η Ατζέντα του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη)(1),

–  έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Κοινή Αντίληψη για την ανάπτυξη,

–  έχοντας υπόψη τη «Συνολική στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας – Κοινό όραμα, κοινές δράσεις: Μια ισχυρότερη Ευρώπη» που παρουσιάστηκε τον Ιούνιο του 2016 από την Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΑΕ/ΥΕ)(2),

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο δράσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία για την περίοδο 2015-2019, το οποίο εγκρίθηκε από το Συμβούλιο στις 20 Ιουλίου 2015(3),

–  έχοντας υπόψη τους χάρτες πορείας ανά χώρα της ΕΕ για τη συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών,

–  έχοντας υπόψη τη συμφωνία εταιρικής σχέσης μεταξύ των μελών της ομάδας των κρατών της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ), αφενός, και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της, αφετέρου, που υπογράφηκε στο Κοτονού στις 23 Ιουνίου 2000 (Συμφωνία του Κοτονού), καθώς και τις αναθεωρήσεις της που πραγματοποιήθηκαν το 2005 και το 2010,

–  έχοντας υπόψη τον κώδικα ορθής πρακτικής για τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, που εκπόνησε η Διάσκεψη των ΔΜΚΟ την 1η Οκτωβρίου 2009,

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση του Βερολίνου που εκδόθηκε μετά την ετήσια συνεδρίαση της Βασικής Ομάδας της Πλατφόρμας της κοινωνίας των πολιτών για την εδραίωση της ειρήνης και την ενίσχυση του κράτους (CSPPS), που πραγματοποιήθηκε από τις 6 έως τις 9 Ιουλίου 2016,

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 233/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαρτίου 2014, περί μηχανισμού χρηματοδότησης της αναπτυξιακής συνεργασίας την περίοδο 2014-2020(4), και τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 230/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαρτίου 2014, για τη θέσπιση μηχανισμού συμβολής στη σταθερότητα και την ειρήνη(5),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕE) 2015/323 του Συμβουλίου, της 2ας Μαρτίου 2015, σχετικά με τον δημοσιονομικό κανονισμό που εφαρμόζεται στο ενδέκατο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης(6) και τη Δήλωση Ι της Συμφωνίας του Κοτονού («Κοινή Δήλωση για τους φορείς της εταιρικής σχέσης»),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 187 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002 του Συμβουλίου(7) («ο δημοσιονομικός κανονισμός»),

–  έχοντας υπόψη το πολυετές ενδεικτικό πρόγραμμα 2014-2020 για τον ΜΑΣ όσον αφορά το θεματικό πρόγραμμα «Οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τοπικές αρχές»(8),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 12ης Σεπτεμβρίου 2012 με τίτλο «Οι ρίζες της δημοκρατίας και της διατηρήσιμης ανάπτυξης: συνεργασία της Ευρώπης με την κοινωνία των πολιτών στον τομέα των εξωτερικών σχέσεων» (COM(2012)0492),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, της 27ης Ιουνίου 2016, σχετικά με τον χώρο της κοινωνίας των πολιτών(9),

–  έχοντας υπόψη την ετήσια έκθεση της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία ανά τον κόσμο, και την πολιτική της ΕΕ για το 2015,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Οκτωβρίου 2016 σχετικά με την εταιρική ευθύνη για σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε τρίτες χώρες(10),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 4ης Οκτωβρίου 2016 σχετικά με το μέλλον των σχέσεων ΑΚΕ-ΕΕ μετά το 2020(11),

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένων των κατευθυντήριων γραμμών της ΕΕ για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για την προαγωγή και την προστασία της ελευθερίας θρησκευτικής συνείδησης ή πεποιθήσεων, που εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο στις 24 Ιουνίου 2013,

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές για τις διακοινοβουλευτικές αντιπροσωπείες του ΕΚ σχετικά με την προώθηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και της δημοκρατίας κατά τις επισκέψεις τους σε τρίτες χώρες(12),

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών, της 9ης Οκτωβρίου 2013, με τίτλο «Ενδυνάμωση των τοπικών αρχών στις χώρες εταίρους για τη βελτίωση της διακυβέρνησης και την ενίσχυση των αποτελεσμάτων στον τομέα της ανάπτυξης»,

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών, της 24ης Φεβρουαρίου 2015, με τίτλο «Αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης για όλους: από το όραμα στη συλλογική δράση»,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του Ύπατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, της 11ης Απριλίου 2016, σχετικά με τις πρακτικές συστάσεις για τη δημιουργία και τη διατήρηση ενός ασφαλούς και ευνοϊκού περιβάλλοντος για την κοινωνία των πολιτών, που θα βασίζεται στις ορθές πρακτικές και τα αντληθέντα διδάγματα(13), και τις εκθέσεις του Ειδικού Εισηγητή των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα του συνέρχεσθαι ειρηνικώς και του συνεταιρίζεσθαι,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του 2017 για τους παγκόσμιους κινδύνους, που δημοσίευσε το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ(14),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 14ης Φεβρουαρίου 2017, σχετικά με την αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής Κοινής Αντίληψης για την ανάπτυξη(15),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 22ας Νοεμβρίου 2016, σχετικά με την αύξηση της αποτελεσματικότητας της αναπτυξιακής συνεργασίας(16),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 7ης Ιουνίου 2016, σχετικά με την έκθεση της ΕΕ του 2015 για τη συνοχή της αναπτυξιακής πολιτικής(17),

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες αρχές του ΟΗΕ για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 12ης Μαΐου 2016, σχετικά με την επακολούθηση και την ανασκόπηση του Θεματολογίου του 2030(18),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 22ας Οκτωβρίου 2013, σχετικά με τις τοπικές αρχές και την κοινωνία των πολιτών: παρέμβαση της Ευρώπης με στόχο τη στήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης(19),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 52 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Ανάπτυξης και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A8-0283/2017),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 21 ΣΕΕ ορίζει ότι η δράση της Ένωσης στη διεθνή σκηνή, στην οποία περιλαμβάνεται η συνεργασία για την ανάπτυξη, πρέπει να διέπεται από τις αρχές της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, της οικουμενικότητας και του αδιαίρετου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνία των πολιτών αντιπροσωπεύει τον τρίτο τομέα μιας υγιούς και αξιοπρεπούς κοινωνίας, μαζί με τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνία των πολιτών περιλαμβάνει τις μη κυβερνητικές και μη κερδοσκοπικές οργανώσεις οι οποίες έχουν παρουσία στη δημόσια ζωή και εκφράζουν τα συμφέροντα και τις αξίες των μελών τους ή άλλων, βασιζόμενες σε ηθικές, πολιτισμικές, πολιτικές, επιστημονικές, θρησκευτικές ή φιλανθρωπικές θεωρήσεις·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνία των πολιτών διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην οικοδόμηση και την ενδυνάμωση της δημοκρατίας, στην εποπτεία της εξουσίας του κράτους και στην προώθηση της χρηστής διακυβέρνησης, της διαφάνειας και της λογοδοσίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η παρουσία των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών (ΟΚΠ) ως ζωντανής δύναμης στην κοινωνία έχει θεμελιώδη σημασία, δεδομένου ότι αποτελούν το αναγκαίο αντίβαρο στην εξουσία, διαδραματίζοντας ρόλο διευκόλυνσης και διαμεσολάβησης ανάμεσα στον πληθυσμό και το κράτος, ως θεματοφύλακες της δημοκρατίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλές ομάδες της κοινωνίας των πολιτών επιζητούν να συμμετέχουν σε διαδικασίες συνταγματικής μεταρρύθμισης προκειμένου να προστατεύσουν τις δημοκρατικές αρχές και θεσμούς·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΟΚΠ καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, περιλαμβανομένου του δικαιώματος στην ανάπτυξη, την εκπαίδευση και την ισότητα των φύλων, καθώς και δραστηριοτήτων στον κοινωνικό και περιβαλλοντικό τομέα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνία των πολιτών περικλείει ένα ευρύ και ανομοιογενές φάσμα ομάδων και στόχων, συμπεριλαμβανομένων όχι μόνο των ΟΚΠ, αλλά και ΜΚΟ, ομάδων προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και συλλογικοτήτων, ομάδων της διασποράς, εκκλησιών, θρησκευτικών οργανώσεων και κοινοτήτων, κινήσεων για την προστασία των συμφερόντων των ατόμων με αναπηρίες, κοινωνικών κινημάτων και συνδικαλιστικών οργανώσεων, αυτόχθονων πληθυσμών και ιδρυμάτων, καθώς και οργανώσεων που εκπροσωπούν ευάλωτα, θιγόμενα από διακρίσεις και περιθωριοποιημένα άτομα·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Συμφωνία του Κοτονού αναγνωρίζει την κοινωνία των πολιτών ως κεντρικό παράγοντα στο πλαίσιο της συνεργασίας ΑΚΕ-ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η λήξης της ισχύος της Συμφωνίας το 2020 αποτελεί ευκαιρία αναθεώρησης της εταιρικής σχέσης και περαιτέρω ενίσχυσης της συμμετοχής των ΟΚΠ·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΟΚΠ έχουν καταστεί σημαντικοί παράγοντες αναπτυξιακής βοήθειας σε παγκόσμιο επίπεδο, ειδικότερα όσον αφορά την παροχή βασικών κοινωνικών υπηρεσιών, την ευαισθητοποίηση του κοινού, την προώθηση της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της χρηστής διακυβέρνησης και των ειρηνικών κοινωνιών χωρίς αποκλεισμούς, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των ατόμων, των οικογενειών και των τοπικών κοινοτήτων, την καταπολέμηση του βίαιου εξτρεμισμού, καθώς και την ανταπόκριση σε ανθρωπιστικές κρίσεις·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι, όπως αναγνωρίζεται από διεθνείς οργανώσεις στα πρωτόκολλα και τις πρακτικές τους, οι εκκλησίες, οι θρησκευτικές κοινότητες και ενώσεις, καθώς και άλλες οργανώσεις με άξονα θρησκεύματα ή θρησκευτικές πεποιθήσεις, συγκαταλέγονται στους πρωτοστάτες και στους παράγοντες που δραστηριοποιούνται σταθερά στο επιχειρησιακό πεδίο όσον αφορά την παροχή αναπτυξιακής και ανθρωπιστικής βοήθειας·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το πολυετές ενδεικτικό πρόγραμμα 2014-2020 για τον ΜΑΣ όσον αφορά το θεματικό πρόγραμμα «Οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τοπικές αρχές» περιλαμβάνει, ως εγκάρσιο στοιχείο του, την προώθηση ενός ευνοϊκού, ομοιογενούς περιβάλλοντος για τις ΟΚΠ και τις τοπικές αρχές· λαμβάνοντας υπόψη ότι στόχος του προγράμματος είναι να ενισχύσει τη φωνή των ΟΚΠ και τη συμμετοχή τους στη διαδικασία ανάπτυξης των χωρών εταίρων, και να προαγάγει τον πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό διάλογο·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος χρηματοδότης των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στις αναπτυσσόμενες χώρες και ηγετικός παράγοντας στην προστασία των φορέων της κοινωνίας των πολιτών και των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μέσω της χρήσης και της εφαρμογής μιας σειράς από μέσα και πολιτικές, μεταξύ των οποίων το Ευρωπαϊκό Μέσο για τη Δημοκρατία και τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΜΔΔΑ), το θεματικό πρόγραμμα του ΜΑΣ για τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και την τοπική αυτοδιοίκηση (ΟΚΠ-ΤΑ), το Ευρωπαϊκό Ταμείο για τη Δημοκρατία, οι χάρτες πορείας για τη συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών που εφαρμόζονται σε 105 χώρες και τα έγγραφα στρατηγικής ανά χώρα·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι την τελευταία δεκαετία η κοινωνία των πολιτών ανά τον κόσμο έχει διευρυνθεί από πλευράς μεγέθους, πεδίου δραστηριότητας, σύνθεσης και επιρροής· λαμβάνοντας, παράλληλα, υπόψη ότι οι περιορισμοί εις βάρος των φορέων και των δραστηριοτήτων της κοινωνίας των πολιτών αποκτούν ολοένα πιο κατασταλτικό και δραστικό χαρακτήρα σε όλο και περισσότερες χώρες παγκοσμίως, τόσο αναπτυσσόμενες όσο και ανεπτυγμένες·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, επιπλέον, η ατζέντα που ορίζουν οι θεσμικοί χορηγοί ενδέχεται σε ορισμένες περιπτώσεις να μη δίνει προτεραιότητα στις πραγματικές ανάγκες των φορέων της κοινωνίας των πολιτών που εργάζονται επί τόπου·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την έκθεση του 2016 για την κατάσταση της κοινωνίας των πολιτών, το 2015 ήταν μια ζοφερή χρονιά για την κοινωνία των πολιτών, καθώς τα πολιτικά δικαιώματα απειλούνται σοβαρά σε περισσότερες από εκατό χώρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκθεση αυτή αναφέρεται ιδιαίτερα στις περιφέρειες της υποσαχάριας Αφρικής, όπως και της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής (MENA), καθώς αντιμετωπίζουν συχνότερα πολιτικές εντάσεις, συγκρούσεις και αστάθεια·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι όλο και περισσότερες κυβερνήσεις μάχονται, με νομικά ή διοικητικά μέσα, τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, μεταξύ άλλων επιβάλλοντας περιοριστικούς νόμους, όρια στη χρηματοδότηση, αυστηρές διαδικασίες αδειοδότησης και τιμωρητικούς φόρους·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά τα τελευταία έτη στις αναπτυσσόμενες χώρες, έχει αυξηθεί ανησυχητικά ο αριθμός των εκθέσεων που αναφέρουν ότι ακτιβιστές, μέλη του προσωπικού ΟΚΠ, υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συνδικαλιστές, δικηγόροι, διανοούμενοι, δημοσιογράφοι και θρησκευτικοί ηγέτες διώκονται, παρενοχλούνται, στιγματίζονται ως «ξένοι πράκτορες» και συλλαμβάνονται ή κρατούνται αυθαίρετα, ενώ ανησυχητικά αυξάνεται και ο αριθμός των ανθρώπων που έχουν πέσει θύματα κακοποίησης ή βίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε ορισμένες χώρες αυτά συμβαίνουν υπό καθεστώς πλήρους ατιμωρησίας, και ενίοτε με τη στήριξη ή τη σύμφωνη γνώμη των αρχών·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι οικουμενικά και αναφαίρετα, αδιαίρετα, αλληλεξαρτώμενα και αλληλένδετα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ικανότητα δράσης της κοινωνίας των πολιτών στηρίζεται στην άσκηση των θεμελιωδών ελευθεριών, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας του συνεταιρίζεσθαι, του συνέρχεσθαι ειρηνικώς, της έκφρασης, της σκέψης, της συνείδησης, της θρησκείας ή της πίστης, καθώς και της ελεύθερης πρόσβασης στις πληροφορίες·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποδυνάμωση της κοινωνίας των πολιτών, ο περιορισμός του δημόσιου και του πολιτικού χώρου, η αύξηση της διαφθοράς, η κοινωνική ανισότητα και η ανισότητα μεταξύ των φύλων, η χαμηλή ανθρώπινη και κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη, καθώς και η αστάθεια και οι συγκρούσεις, συνδέονται μεταξύ τους·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οποιαδήποτε αξιόπιστη και αποτελεσματική αντίδραση από πλευράς ΕΕ για την αντιμετώπιση του περιορισμού του χώρου κοινωνικής δράσης απαιτεί ακριβή και έγκαιρη αξιολόγηση και κατανόηση των κινδύνων και των αιτίων των περιορισμών· λαμβάνοντας υπόψη ότι μια τέτοια αντίδραση προϋποθέτει επίσης μια συντονισμένη προσέγγιση μεταξύ ανάπτυξης και πολιτικής συνεργασίας, προκειμένου να διασφαλιστεί συνοχή μεταξύ όλων των εξωτερικών και εσωτερικών μέσων της ΕΕ με την προώθηση ενός κοινού μηνύματος για τη σημασία που έχει η ελεύθερη λειτουργία της κοινωνίας των πολιτών, καθώς και συνεργασία σε τοπικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ατζέντα του 2030, και ειδικότερα οι ΣΒΑ 16 και 17, προβλέπει ενισχυμένη συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών, η οποία αντιμετωπίζεται ως βασικός εταίρος και καταλυτικός παράγοντας όσον αφορά την προώθηση, υλοποίηση, παρακολούθηση και επανεξέταση των ΣΒΑ·

1.  πιστεύει ότι μια πραγματικά ανεξάρτητη, ποικιλόμορφη, πλουραλιστική και δραστήρια κοινωνία των πολιτών έχει κομβική σημασία για την ανάπτυξη και τη σταθερότητα μιας χώρας, τη διασφάλιση της εδραίωσης της δημοκρατίας, την κοινωνική δικαιοσύνη, τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και για την οικοδόμηση κοινωνιών χωρίς αποκλεισμούς, ώστε κανείς να μην υστερεί· υπενθυμίζει περαιτέρω ότι η κοινωνία των πολιτών συνιστά βασικό παράγοντα για την επίτευξη των ΣΒΑ·

2.  τονίζει τον κεντρικό ρόλο που διαδραματίζει παγκοσμίως η κοινωνία των πολιτών στη στήριξη της δημοκρατίας, την κατοχύρωση του διαχωρισμού των εξουσιών, καθώς και στην προώθηση της διαφάνειας, της λογοδοσίας και της χρηστής διακυβέρνησης, και ειδικότερα στην καταπολέμηση της διαφθοράς και του βίαιου εξτρεμισμού, καθώς και την άμεση επίδρασή της στην οικονομική και ανθρώπινη ανάπτυξη των χωρών και στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα·

3.  εκφράζει βαθιά ανησυχία για το γεγονός ότι ο περιορισμός του χώρου της κοινωνίας των πολιτών στις αναπτυσσόμενες χώρες συντελείται με ολοένα πιο πολύπλοκους και επιδέξιους τρόπους, οι οποίοι είναι δυσκολότερο να αντιμετωπιστούν, και επιβάλλεται μέσω της νομοθεσίας, της φορολογίας, των χρηματοδοτικών περιορισμών, της αυξημένης γραφειοκρατίας, των απαιτήσεων υποβολής εκθέσεων και των απαιτήσεων τραπεζικού χαρακτήρα, της ποινικοποίησης και του στιγματισμού των εκπροσώπων των ΟΚΠ, της δυσφήμισης, των παρενοχλήσεων κάθε μορφής, της επιγραμμικής καταστολής και περιορισμών ως προς την διαδικτυακή πρόσβαση, της λογοκρισίας, των αυθαίρετων κρατήσεων, της βίας που βασίζεται στο φύλο, των βασανιστηρίων και των δολοφονιών, ιδίως σε κράτη που πλήττονται από συγκρούσεις· υπογραμμίζει την ανάγκη αντιμετώπισης των κυβερνητικών και μη κυβερνητικών τακτικών που αποσκοπούν στην περιθωριοποίηση των επικριτικών φωνών·

4.  εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι, όταν οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών μπορούν νόμιμα να λαμβάνουν χρηματοδότηση από το εξωτερικό, μπορούν να χαρακτηριστούν «ξένοι πράκτορες» και να στιγματιστούν, με αποτέλεσμα να αυξηθούν σημαντικά οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν· καλεί την ΕΕ να ενισχύσει τα μέσα και τις πολιτικές της για την προώθηση της οικοδόμησης θεσμών και του κράτους δικαίου και να εισαγάγει ισχυρά κριτήρια για λογοδοσία και καταπολέμηση της ατιμωρησίας για αυθαίρετες συλλήψεις, κατάχρηση εξουσίας από την αστυνομία, βασανιστήρια και άλλες μορφές κακομεταχείρισης υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, λαμβάνοντας υπόψη ότι γυναίκες και άνδρες το βιώνουν διαφορετικά·

5.  υπογραμμίζει ότι η συρρίκνωση του χώρου της κοινωνίας των πολιτών είναι παγκόσμιο φαινόμενο και δεν περιορίζεται στις αναπτυσσόμενες χώρες, αλλά συναντάται, ολοένα και συχνότερα, σε εδραιωμένες δημοκρατίες και χώρες με μεσαίο και υψηλό εισόδημα, συμπεριλαμβανόμενων και κρατών μελών της ΕΕ και ορισμένων από τους στενότερους συμμάχους της ΕΕ· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να δώσουν το παράδειγμα τηρώντας αυστηρά τα θεμελιώδη δικαιώματα της κοινωνίας των πολιτών και να αντιμετωπίζουν κάθε αρνητική τάση στον τομέα αυτό·

6.  εμμένει στην άποψη ότι τα κράτη έχουν την πρωταρχική ευθύνη και την υποχρέωση να προστατεύουν το σύνολο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών όλων των προσώπων, και οφείλουν να παρέχουν πρόσφορο πολιτικό, νομικό και διοικητικό περιβάλλον για μια ελεύθερη και λειτουργική κοινωνία των πολιτών, στην οποία θα διασφαλίζεται η ελεύθερη και ασφαλής λειτουργία και πρόσβαση στη χρηματοδότηση, μεταξύ άλλων μέσω ξένων πηγών·

7.  καλεί την ΕΕ να αναγνωρίσει την ανάγκη παροχής κατευθυντηρίων γραμμών σε κυβερνήσεις, πολιτικά κόμματα, κοινοβούλια και διοικήσεις στις χώρες δικαιούχους για την ανάπτυξη στρατηγικών που αποβλέπουν στην εδραίωση του κατάλληλου νομικού, διοικητικού και πολιτικού περιβάλλοντος για να καταστεί εφικτό το αποτελεσματικό έργο των ΟΚΠ·

8.  εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τις αυξανόμενες επιθέσεις κατά των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανά τον κόσμο· καλεί την ΕΕ και ειδικότερα την ΑΕ/ΥΕ, να υιοθετήσει μια πολιτική που να καταδικάζει συστηματικά και απερίφραστα τη δολοφονία υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οποιαδήποτε προσπάθεια έκθεσής τους σε κάθε μορφής βία, καταδίωξη, απειλή, παρενόχληση, αναγκαστική εξαφάνιση, φυλάκιση ή αυθαίρετη σύλληψη, να καταδικάζει τους υπεύθυνους είτε είναι δράστες είτε ανέχονται τις βιαιότητες αυτές, και να ενισχύει τη δημόσια διπλωματία, ώστε να υποστηρίζει ανοικτά και σαφώς τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· ενθαρρύνει τις αντιπροσωπείες της ΕΕ και τις διπλωματικές αντιπροσωπείες των κρατών μελών να συνεχίσουν να υποστηρίζουν ενεργά τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ειδικότερα παρακολουθώντας συστηματικά δίκες, πραγματοποιώντας επισκέψεις σε αυτούς που κρατούνται στην φυλακή και προβαίνοντας σε δηλώσεις σχετικά με μεμονωμένες περιπτώσεις, όπου αυτό ενδείκνυται·

9.  θεωρεί ότι, σε περιπτώσεις ταχείας και δραματικής συρρίκνωσης των χώρου της κοινωνίας των πολιτών, τα κράτη μέλη θα πρέπει σε υψηλό επίπεδο και δημοσίως να αναγνωρίζουν τις θιγόμενες ΜΚΟ υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τους μεμονωμένους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για το έργο τους, διοργανώνοντας π.χ. συναντήσεις μαζί τους κατά τη διάρκεια επίσημων επισκέψεων·

10.  ενθαρρύνει την ΕΕ να αναπτύξει κατευθυντήριες γραμμές για την ελευθερία του συνέρχεσθαι ειρηνικώς και την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι· ζητεί από την ΕΕ να κάνει πλήρη χρήση των ανά χώρα στρατηγικών της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία, να θεσπίσει εργαλεία παρακολούθησης για την αποτελεσματική κοινή εφαρμογή των κατευθυντηρίων γραμμών της ΕΕ για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και να εξασφαλίζει ότι δεν υπάρχουν κενά στην προστασία και ότι οι σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αντιμετωπίζονται με κυρώσεις·

11.  υπενθυμίζει ότι η κοινωνία των πολιτών διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην προαγωγή της ελευθερίας της σκέψης, της συνείδησης, της θρησκείας ή των πεποιθήσεων, και επαναλαμβάνει ότι η ΕΕ τη στήριξή του στην εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών της ΕΕ για την προαγωγή και την προστασία της ελευθερίας θρησκευτικής συνείδησης ή πεποιθήσεων·

12.  τονίζει ότι είναι ουσιώδους σημασίας η ενίσχυση της σχέσης των ΟΚΠ με τους πολίτες και το κράτος, προκειμένου να εκπροσωπούνται πραγματικά οι κοινότητες και οι ομάδες στόχοι, μεταξύ των οποίων γυναίκες, οι οργανώσεις για τα δικαιώματα των γυναικών και όλες οι ευάλωτες ομάδες, και προκειμένου να ενισχυθούν η αποτελεσματικότητα και η λογοδοσία του κράτους όσον αφορά την αναπτυξιακή δράση και τον σεβασμό όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

13.  χαιρετίζει την επί μακρόν προσήλωση και στήριξη της ΕΕ στην κοινωνία των πολιτών στις αναπτυσσόμενες χώρες και επαναλαμβάνει τη ρητή έκκλησή του για συνεχή και ενισχυμένη στήριξη και χρηματοδότηση από πλευράς ΕΕ, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα ελεύθερο και ευνοϊκό περιβάλλον για την κοινωνία των πολιτών σε κρατικό και τοπικό επίπεδο, μεταξύ άλλων μέσω του ετήσιου προγραμματισμού· καλεί την ΕΕ να διαφοροποιήσει και να μεγιστοποιήσει τις ρυθμίσεις και τους μηχανισμούς χρηματοδότησης για τους φορείς της κοινωνίας των πολιτών, λαμβανομένων υπόψη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους και διασφαλίζοντας ότι δεν περιορίζουν το πεδίο δράσης τους ή τον αριθμό των δυνητικών συνομιλητών·

14.  καλεί την ΕΕ να διασφαλίσει ότι η χρηματοδότηση της ΕΕ χρησιμοποιείται τόσο για μακροπρόθεσμη στήριξη όσο και για παρεμβάσεις έκτακτης ανάγκης, με σκοπό να παρέχεται βοήθεια ιδίως σε ακτιβιστές της κοινωνίας των πολιτών που βρίσκονται σε κίνδυνο·

15.  υπενθυμίζει ότι η συμμετοχή των πολιτών στα κοινά και η δύναμη της κοινωνίας των πολιτών θα πρέπει να θεωρούνται δείκτες για τη δημοκρατία· τονίζει με έμφαση ότι κάθε διακοινοβουλευτική συζήτηση για τη δημοκρατία θα πρέπει να περιλαμβάνει μέλη ΟΚΠ και ότι η κοινωνία των πολιτών θα πρέπει να συμμετέχει στη διαδικασία διαβούλευσης σχετικά με το σύνολο της νομοθεσίας που την επηρεάζει·

16.  καλεί την ΕΕ να συνεχίσει τις προσπάθειες για μεγαλύτερη αυτονομία του χώρου κοινωνικής δράσης όχι μόνο μέσω των πολιτικών της για την ανάπτυξη και τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και μέσω της ενσωμάτωσης όλων των άλλων εσωτερικών και εξωτερικών πολιτικών της, περιλαμβανομένων των πολιτικών δικαιοσύνης, εσωτερικών υποθέσεων, εμπορίου και ασφάλειας, σύμφωνα με την αρχή της συνοχής της αναπτυξιακής πολιτικής·

17.  προειδοποιεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της για τον κίνδυνο που εγκυμονεί η επιεικέστερη αντιμετώπιση της συρρίκνωσης του χώρου της κοινωνίας των πολιτών και άλλων ζητημάτων σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, όταν πρόκειται για χώρες με τις οποίες η ΕΕ συνεργάζεται σε ζητήματα μετανάστευσης· υπογραμμίζει το γεγονός ότι η συρρίκνωση του χώρου της κοινωνίας των πολιτών και οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ενδέχεται να συμβάλουν στην αναγκαστική μετανάστευση·

18.  υπογραμμίζει το γεγονός ότι η αντιμετώπιση της συρρίκνωσης του χώρου της κοινωνίας των πολιτών απαιτεί ενιαία και συνεκτική προσέγγιση όσον αφορά τη σχέση της ΕΕ με τις τρίτες χώρες· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να αντιμετωπίσουν προορατικά τα βαθύτερα αίτια της συρρίκνωσης του χώρου της κοινωνίας των πολιτών, ιδίως με την ενσωμάτωση της προώθησης της ελεύθερης και υπεύθυνης δέσμευσης και συμμετοχής των ΟΚΠ στη διμερή και πολυμερή συνεργασία ως εταίρου στον πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό διάλογο· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, από την ΕΕ να λαμβάνει υπόψη τα διαφορετικά μεγέθη, τις ικανότητες και την εμπειρογνωμοσύνη των ΟΚΠ·

19.  ενθαρρύνει την ΕΕ να διευκολύνει ενεργά και να προωθήσει θεσμικούς μηχανισμούς και πολυμερείς πρωτοβουλίες για ενισχυμένους διαλόγους και να αναπτύξει ισχυρότερους και ευρύτερους συνασπισμούς και εταιρικές σχέσεις μεταξύ των κυβερνήσεων των αναπτυσσόμενων χωρών, των ΟΚΠ, των τοπικών αρχών και του ιδιωτικού τομέα σχετικά με τη δημιουργία ευνοϊκού περιβάλλοντος για την κοινωνία των πολιτών· υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να υπάρχουν ασφαλείς χώροι για τους διαλόγους αυτούς·

20.  καλεί την ΕΕ να παρακολουθεί τα μέτρα καταπολέμησης της τρομοκρατίας και πτυχές της νομοθεσίας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και για τη διαφάνεια, και να λαμβάνει μέτρα για να διασφαλίζει ότι δεν θέτουν παράνομους περιορισμούς στη χρηματοδότηση και τις δραστηριότητες των ΟΚΠ· επαναλαμβάνει, στο πλαίσιο αυτό, ότι οι συστάσεις της Ομάδας Χρηματοοικονομικής Δράσης (FATF) δεν θα πρέπει να ερμηνεύονται και να εφαρμόζονται με τρόπο που περιορίζει άνευ λόγου τον χώρο της κοινωνίας των πολιτών·

21.  υπενθυμίζει ότι ο ιδιωτικός τομέας είναι βασικός εταίρος σε ό,τι αφορά την επίτευξη των ΣΒΑ και έχει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην προώθηση του χώρου κοινωνικής δράσης και στην υποστήριξη ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για τις ΟΚΠ και τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, ιδίως επαναβεβαιώνοντας τις υποχρεώσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και δέουσας επιμέλειας στις αλυσίδες εφοδιασμού, και μέσω της χρησιμοποίησης συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα·

22.  επαναλαμβάνει την υποχρέωση που υπέχει ο ιδιωτικός τομέας να τηρεί τόσο τα ανθρώπινα δικαιώματα όσο και τα υψηλότερα κοινωνικά και περιβαλλοντικά πρότυπα· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να συνεχίσουν να συμμετέχουν ενεργά στις εργασίες του ΟΗΕ για την κατάρτιση μιας διεθνούς συνθήκης που θα καθιστά τις εταιρείες υπόλογες για κάθε εμπλοκή σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θα καθιερώνει αξιολογήσεις κινδύνου σε σχέση με τα ανθρώπινα δικαιώματα για τις δημόσιες συμβάσεις και επενδύσεις·

23.  πιστεύει ότι οι εμπορικές και επενδυτικές συμφωνίες που συνάπτουν η ΕΕ και τα κράτη μέλη της δεν πρέπει να υπονομεύουν – είτε άμεσα είτε έμμεσα – την προαγωγή και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του χώρου κοινωνικής δράσης στις αναπτυσσόμενες χώρες· θεωρεί ότι οι δεσμευτικές ρήτρες για τα ανθρώπινα δικαιώματα στις εμπορικές συμφωνίες αποτελούν μέσο επιρροής για τη διεύρυνση του χώρου κοινωνικής δράσης· καλεί την Επιτροπή να ενισχύσει τον ρόλο των φορέων της κοινωνίας των πολιτών σε θεσμούς που λαμβάνουν μέρος σε εμπορικές συμφωνίες, μεταξύ των οποίων εγχώριες συμβουλευτικές ομάδες και συμβουλευτικές επιτροπές για ΣΟΕΣ·

24.  καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει ένα πλαίσιο παρακολούθησης των εξωτερικών χρηματοδοτικών μέσων της ΕΕ, με ιδιαίτερη έμφαση στα ανθρώπινα δικαιώματα·

25.  καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να καθιερώσουν βέλτιστες πρακτικές και να αναπτύξουν σαφή κριτήρια αναφοράς και δείκτες που σχετίζονται με συρρίκνωση του χώρου στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία, και ενδιάμεση επανεξέταση του ΕΜΔΑΑ, προκειμένου να υπολογιστεί η απτή πρόοδος·

26.  καλεί όλους τους φορείς της ΕΕ να υποστηρίξουν αποτελεσματικότερα σε πολυμερή φόρα την ενίσχυση του διεθνούς νομικού πλαισίου στο οποίο στηρίζεται η δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, μεταξύ άλλων μέσω συνεργασίας με πολυμερείς οργανώσεις, όπως ο ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένων των ειδικών διαδικασιών του ΟΗΕ και του μηχανισμού των παγκοσμίων περιοδικών ανασκοπήσεων (UPR) του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, και με περιφερειακές οργανώσεις, όπως ο Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών (ΟΑΚ), η Αφρικανική Ένωση (ΑΕ), η Ένωση Χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN), ο Αραβικός Σύνδεσμος (ΑΣ) και η ομάδα εργασίας της κοινωνίας των δημοκρατιών σχετικά με την ενδυνάμωση και την προστασία της κοινωνίας των πολιτών· υπενθυμίζει πόσο σημαντικό είναι για την Ένωση να δημιουργήσει με το σύνολο των κρατών εταίρων έναν διάλογο χωρίς αποκλεισμούς σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, με τη συμμετοχή των ΟΚΠ· καλεί την Ένωση και τα κράτη μέλη της να ενισχύσουν τα προγράμματά τους για την καλή διακυβέρνηση με τις τρίτες χώρες και να προωθήσουν την ανταλλαγή καλών πρακτικών ως προς την ένταξη και συμμετοχή των ΟΚΠ στις διαδικασίες λήψης των αποφάσεων· θεωρεί ότι είναι απαραίτητο να προωθηθούν τριμερείς διάλογοι μεταξύ κυβερνήσεων, ΕΕ και ΟΚΠ, μεταξύ άλλων και για δύσκολα θέματα, όπως η ασφάλεια και η μετανάστευση·

27.  ζητεί τη δημιουργία ενός μηχανισμού «παρακολούθησης και έγκαιρης προειδοποίησης για τη συρρίκνωση του χώρου», με τη συμμετοχή όλων των σχετικών θεσμικών οργάνων της ΕΕ, που θα είναι σε θέση να παρακολουθεί τις απειλές κατά του χώρου της κοινωνίας των πολιτών και των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου όποτε υπάρχουν στοιχεία ότι μια αναπτυσσόμενη χώρα ετοιμάζει σοβαρούς νέους περιορισμούς κατά της κοινωνίας των πολιτών, ή όταν η κυβέρνηση χρησιμοποιεί διευθυνόμενες από την κυβέρνηση μη κυβερνητικές οργανώσεις (GONGO) για να δημιουργούν την εντύπωση ότι υπάρχει μια ανεξάρτητη οργάνωση της κοινωνίας των πολιτών, έτσι ώστε η ΕΕ να μπορεί να ανταποκριθεί πιο έγκαιρα, συντονισμένα και με απτό τρόπο·

28.  καλεί την ΕΕ να ενισχύσει τη στήριξή της όσον αφορά την πλήρη συμμετοχή και ενδυνάμωση των μειονοτήτων και άλλων ευάλωτων ομάδων, όπως τα άτομα με αναπηρίες, οι αυτόχθονες και οι απομονωμένοι πληθυσμοί, στις πολιτισμικές, κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές διαδικασίες· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη να μεριμνούν ώστε η νομοθεσία τους και οι πολιτικές τους να μην υπονομεύουν τη δυνατότητα των πληθυσμών αυτών να απολαύουν των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους ή τις δραστηριότητες της κοινωνίας των πολιτών για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους·

29.  αποδοκιμάζει την έλλειψη οργανώσεων παροχής βοήθειας σε θύματα της τρομοκρατίας σε τρίτες χώρες, σε μια χρονική στιγμή κατά την οποία η παγκόσμια τρομοκρατία βρίσκεται σε αύξηση· υπογραμμίζει, συνεπώς, την επιτακτική ανάγκη δημιουργίας ασφαλούς κλίματος για τέτοιες οργανώσεις, προκειμένου να προστατεύονται τα θύματα της τρομοκρατίας·

30.  επισημαίνει τον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζουν για την κοινωνική πρόοδο οι γυναίκες και οι οργανώσεις για τα δικαιώματα των γυναικών, περιλαμβανομένων των κινημάτων νέων· καλεί την ΕΕ να επιμείνει στην ανάγκη υποστήριξης της χειραφέτησης των γυναικών και της δημιουργίας ασφαλούς και ευνοϊκού περιβάλλοντος για τις γυναικείες ΟΚΠ και τους υπερασπιστές των δικαιωμάτων των γυναικών, καθώς και στην ανάγκη αντιμετώπισης των ειδικών μορφών καταστολής που σχετίζονται με το φύλο, ειδικότερα σε περιοχές που πλήττονται από συγκρούσεις·

31.  τονίζει πόσο σημαντική είναι η ενεργός συμμετοχή στην υποστήριξη των πολιτικών και των δράσεων που σχετίζονται με τα δικαιώματα των γυναικών, μεταξύ των οποίων η σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα συναφή δικαιώματα·

32.  επαναλαμβάνει πόση σημασία έχει η ενσωμάτωση της προσέγγισης με βάση τα δικαιώματα (RBA) στην αναπτυξιακή πολιτική της ΕΕ, με στόχο να ενσωματωθούν οι αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου στις αναπτυξιακές δραστηριότητες της ΕΕ και να συγχρονιστούν οι δραστηριότητες που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα με αυτές που αφορούν τη συνεργασία για την ανάπτυξη·

33.  υπενθυμίζει πόσο σημαντική είναι η περιφερειακή συνεργασία για την εδραίωση ευνοϊκού περιβάλλοντος για την κοινωνία των πολιτών· ενθαρρύνει τις αναπτυσσόμενες χώρες να προωθήσουν τον διάλογο και τη βέλτιστη πρακτική της προστασίας της κοινωνίας των πολιτών και της συνεργασίας τους με αυτήν·

34.  χαιρετίζει τους χάρτες πορείας της ΕΕ ανά χώρα για τη συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών ως αποτελεσματικό εργαλείο και ως το ενδεχόμενο νέο πλαίσιο της ΕΕ για τη συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών· θεωρεί εξαιρετικά σημαντική τη συμμετοχή των ΟΚΠ όχι μόνο στη διαδικασία διαβούλευσης για την κατάρτιση των χαρτών πορείας αλλά και στην εφαρμογή, την παρακολούθηση και την επανεξέτασή τους·

35.  αναλαμβάνει τη δέσμευση, σε ετήσια βάση και σε στενή διαβούλευση με τους ενδιαφερόμενους θεσμικούς φορείς και παράγοντες των ΜΚΟ, να καταρτίζει κατάλογο των χωρών όπου ο χώρος της κοινωνίας των πολιτών βρίσκεται υπό τη μεγαλύτερη απειλή·

36.  καλεί την ΑΕ/ΥΕ να περιλαμβάνει τακτικά στην ημερήσια διάταξη του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων συζήτηση, και στη συνέχεια παρακολούθηση της εξέλιξης, σχετικά με τις προσπάθειες της ΕΕ για την απελευθέρωση υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εργαζομένων στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας, δημοσιογράφων, πολιτικών ακτιβιστών, ατόμων που έχουν φυλακιστεί για τις θρησκευτικές ή ηθικές πεποιθήσεις τους, και άλλων που έχουν φυλακιστεί ως αποτέλεσμα της συρρίκνωσης του χώρου της κοινωνίας των πολιτών·

37.  χαιρετίζει τον ορισμό σημείων επαφής για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την κοινωνία των πολιτών στις αντιπροσωπείες της ΕΕ με σκοπό τη βελτίωση της συνεργασίας με την τοπική κοινωνία των πολιτών, ειδικότερα όσον αφορά την παροχή βοήθειας σε ευάλωτες και περιθωριοποιημένες ομάδες και άτομα· καλεί τις αντιπροσωπείες της ΕΕ να ευαισθητοποιούν συστηματικά τους βουλευτές, τις κυβερνήσεις και τους υπαλλήλους των τοπικών αρχών των κρατών σχετικά με τη συρρίκνωση του χώρου της κοινωνίας των πολιτών και την προστασία των ακτιβιστών, και να εντείνουν τον διάλογο με τις ΟΚΠ στο πλαίσιο του κύκλου προγραμματισμού των κονδυλίων της ΕΕ και της επακόλουθης παρακολούθησης, ακόμη και όταν η διμερής συνεργασία εγκαταλείπεται σταδιακά· ζητεί, επιπλέον, από τις αντιπροσωπείες της ΕΕ να παρέχουν, σε τακτική βάση και με διαφάνεια, ενημέρωση της κοινωνίας των πολιτών σχετικά με τα κονδύλια και τις ευκαιρίες χρηματοδότησης·

38.  καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να ενσωματώνουν συστηματικά τη συρρίκνωση του χώρου κοινωνικής δράσης στις διμερείς σχέσεις τους και να αξιοποιούν όλα τα μέσα και τα εργαλεία που διαθέτουν, όπως την ανάπτυξη και το εμπόριο, για να διασφαλίζουν ότι οι χώρες εταίροι τηρούν τη δέσμευσή τους να προστατεύουν και να κατοχυρώνουν τα ανθρώπινα δικαιώματα· ζητεί από την ΕΕ να παρακολουθεί στενά τη συμμετοχή παραγόντων της κοινωνίας των πολιτών στις χώρες εταίρους και να παροτρύνει τις κυβερνήσεις να καταργήσουν όλους τους νόμους που παραβιάζουν τα δικαιώματα στην ελευθερία του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι· θεωρεί, στο πλαίσιο αυτό, ότι η ΕΕ θα πρέπει να εισαγάγει θετικές προϋποθέσεις στη δημοσιονομική στήριξη όσον αφορά τυχόν περιορισμό του χώρου πολιτικής·

39.  τονίζει ότι η δυτική κοινωνία των πολιτών θα πρέπει να στηρίξει τη δημιουργία και την ενίσχυση ΜΚΟ με τη μεταφορά τεχνογνωσίας, προκειμένου να τις βοηθήσει να συμβάλουν στην ανάπτυξη των χωρών τους·

40.  ενθαρρύνει σθεναρά τις συνέργειες μεταξύ των εξωτερικών χρηματοδοτικών μέσων της ΕΕ για τη στήριξη της κοινωνίας των πολιτών και ζητεί την πλήρη και ανά χώρα χαρτογράφηση όλων των κονδυλίων που χορηγούνται από την ΕΕ στην κοινωνία των πολιτών, προκειμένου να αποφεύγονται επαναλήψεις και αλληλεπικαλύψεις και να εντοπίζονται πιθανά κενά και ανάγκες χρηματοδότησης·

41.  ενθαρρύνει την ΕΕ να υιοθετήσει κατευθυντήριες γραμμές για εταιρικές σχέσεις με εκκλησίες, οργανώσεις θρησκευτικού χαρακτήρα και θρησκευτικούς ηγέτες στο πλαίσιο της αναπτυξιακής συνεργασίας, με βάση τις εμπειρίες διεθνών οργανισμών και προγραμμάτων (όπως της UNICEF, της Παγκόσμιας Τράπεζας, του ΠΟΥ ή του Αναπτυξιακού Προγράμματος του ΟΗΕ), και ορθές πρακτικές στα κράτη μέλη και στο εξωτερικό·

42.  συνιστά μετ’ επιτάσεως να υπάρχει καλύτερη προστασία των εκπροσώπων ΟΚΠ σε τρίτες χώρες, προκειμένου να αντιμετωπίζεται πιθανή εχθρότητα εναντίον τους·

43.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τη μεγαλύτερη ευελιξία που παρέχουν διάφορα χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ σχετικά με τη συνεργασία για την ανάπτυξη, η οποία εξασφαλίζει, μεταξύ άλλων, ευχερέστερη εγγραφή των αιτούντων επιδότηση και, εφόσον χρειάζεται, εμπιστευτικότητα για τους δικαιούχους· θεωρεί, ωστόσο, ότι μπορούν να γίνουν περισσότερα για να αντιμετωπίζεται με τον πλέον κατάλληλο και εξατομικευμένο τρόπο η ειδική κατάσταση κάθε χώρας, όπως ανάντη ενημέρωση για επικείμενες προσκλήσεις υποβολής προτάσεων, περισσότερες χρηματοδοτικές ευκαιρίες, τακτικότερη επικαιροποίηση των χαρτών πορείας, διάθεση των χαρτών πορείας στο κοινό, εναρμόνιση και απλούστευση των τρόπων χρηματοδότησης, και παροχή στήριξης στις ΟΚΠ όσον αφορά τις διοικητικές διαδικασίες τους·

44.  καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει στο πολυετές ενδεικτικό πρόγραμμα 2018-2020 για τον ΜΑΣ μια παγκόσμια θεματική πρόσκληση υποβολής προτάσεων, με συγκεκριμένο αντικείμενο την αντιμετώπιση της συρρίκνωσης του χώρου της κοινωνίας των πολιτών·

45.  καλεί την Επιτροπή να αυξήσει τα κονδύλια του ΕΜΔΔΑ για την αντιμετώπιση της συρρίκνωσης του χώρου και της κατάστασης των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· εκφράζει τη λύπη του διότι τα ετήσια ποσά σε ορισμένες χώρες βρίσκονται σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα· καλεί την Επιτροπή να προσδιορίσει νέες μορφές ακτιβισμού προς χρηματοδότηση από το ΕΜΔΑΑ, υιοθετώντας μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για τις ΟΚΠ, και να συνεχίσει τις προσπάθειές της ώστε να θέσει σε εφαρμογή μια πιο ευέλικτη και απλουστευμένη διαδικασία πρόσβασης σε χρηματοδότηση από το ΕΜΔΑΑ, ειδικότερα για τους νέους, συμπεριλαμβανομένων σημαντικότερων εξαιρέσεων για τις ΟΚΠ που διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο και στήριξης για μη καταχωρισμένες ομάδες που θα πρέπει κάποια στιγμή να αναγνωρισθούν από τις αρχές· θεωρεί ότι θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στη στήριξη σε τοπικές ομάδες και παράγοντες, δεδομένου ότι τα ζητήματα που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα παρουσιάζονται συχνά με τρόπο πιο ρεαλιστικό και οξύ σε τοπικό επίπεδο· επαναλαμβάνει πόσο σημαντικό είναι το ΕΜΔΔΑ που παρέχει επείγουσα άμεση χρηματοδοτική και υλική υποστήριξη σε υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διατρέχουν κίνδυνο, καθώς και το ταμείο έκτακτης ανάγκης που δίδει τη δυνατότητα στις αντιπροσωπείες της ΕΕ να τους παρέχουν άμεσες ad hoc επιχορηγήσεις· αναγνωρίζει τη σημασία των συνασπισμών ή ομίλων διεθνών και εθνικών παραγόντων της κοινωνίας των πολιτών για τη διευκόλυνση και προστασία του έργου των τοπικών ΜΚΟ από κατασταλτικά μέτρα· καλεί την Επιτροπή, την ΕΥΕΔ και τα κράτη μέλη να προωθήσουν την αποτελεσματική κοινή εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών της ΕΕ για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλες τις τρίτες χώρες όπου απειλείται η κοινωνία των πολιτών, εγκρίνοντας τοπικές στρατηγικές για να τεθούν σε πλήρη λειτουργία·

46.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) http://www.un.org/ga/search/view_doc.asp?symbol=A/RES/70/1&Lang=E (2) Έγγραφο του Συμβουλίου 10715/16. (3) Έγγραφο του Συμβουλίου 10897/15. (4) ΕΕ L 77 της 15.3.2014, σ. 44. (5) ΕΕ L 77 της 15.3.2014, σ. 1. (6) ΕΕ L 58 της 3.3.2015, σ. 17. (7) ΕΕ L 298 της 26.10.2012, σ. 1. (8) C(2014)4865 final. (9) A/HRC/32/L.29. (10) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0405. (11) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0371. (12)  http://www.europarl.europa.eu/document/activities/cont/201203/20120329ATT42170/20120329ATT42170EN.pdf (13) A/HRC/32/20. (14) http://www3.weforum.org/docs/GRR17_Report_web.pdf (15) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0026. (16) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0437. (17) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0246. (18) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0224. (19) ΕΕ C 208 της 10.6.2016, σ. 25.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 3ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με την καταπολέμηση της κυβερνοεγκληματικότητας (2017/2068(INI))

P8_TA(2017)0366 A8-0272/2017

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 2, 3 και 6 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 16, 67, 70, 72, 73, 75, 82, 83, 84, 85, 87 και 88 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 1, 7, 8, 11, 16, 17, 21, 24, 41, 47, 48, 49, 50 και 52 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΧΘΔ),

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα του παιδιού, της 20ής Νοεμβρίου 1989,

–  έχοντας υπόψη το Προαιρετικό Πρωτόκολλο στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, σχετικά με την εμπορία παιδιών, την παιδική πορνεία και την παιδική πορνογραφία, της 25ης Μαΐου 2000,

–  έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη και το Πρόγραμμα Δράσης της Στοκχόλμης, που εγκρίθηκαν κατά το 1ο Παγκόσμιο Συνέδριο για την Καταπολέμηση της Σεξουαλικής Εκμετάλλευσης των Παιδιών για Εμπορικούς Σκοπούς, την Παγκόσμια Δέσμευση της Γιοκοχάμας, που εγκρίθηκε κατά το 2ο Παγκόσμιο Συνέδριο για την Καταπολέμηση της Σεξουαλικής Εκμετάλλευσης των Παιδιών για Εμπορικούς Σκοπούς, και τη Δέσμευση και το Σχέδιο Δράσης της Βουδαπέστης, που εγκρίθηκαν κατά την προπαρασκευαστική διάσκεψη για το 2ο Παγκόσμιο Συνέδριο για την Καταπολέμηση της Σεξουαλικής Εκμετάλλευσης των Παιδιών για Εμπορικούς Σκοπούς,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης, της 25ης Οκτωβρίου 2007, για την προστασία των παιδιών από τη σεξουαλική εκμετάλλευση και κακοποίηση,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Νοεμβρίου 2012, σχετικά με την προστασία των παιδιών στον ψηφιακό κόσμο(1),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Μαρτίου 2015, σχετικά με την σεξουαλική κακοποίηση παιδιών στο Διαδίκτυο(2),

–  έχοντας υπόψη την απόφαση-πλαίσιο 2001/413/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 28ης Μαΐου 2001, για την καταπολέμηση της απάτης και της πλαστογραφίας που αφορούν τα μέσα πληρωμής πλην των μετρητών(3),

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση της Βουδαπέστης για την κυβερνοεγκληματικότητα, της 23ης Νοεμβρίου 2001(4) και το πρόσθετο πρωτόκολλό της,

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 460/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 10ης Μαρτίου 2004, για τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια Δικτύων και Πληροφοριών(5),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2008/114/ΕΚ του Συμβουλίου, της 8ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με τον προσδιορισμό και τον χαρακτηρισμό των ευρωπαϊκών υποδομών ζωτικής σημασίας, και σχετικά με την αξιολόγηση της ανάγκης βελτίωσης της προστασίας τους(6),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2002/58/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Ιουλίου 2002, σχετικά με την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και την προστασία της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών(7),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2011/93/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης και της σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών και της παιδικής πορνογραφίας και την αντικατάσταση της απόφασης-πλαίσιο 2004/68/ΔΕΥ του Συμβουλίου(8),

–  έχοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση της 7ης Φεβρουαρίου 2013 προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών, από την Επιτροπή και την Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας, με τίτλο «Στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο: Για έναν ανοικτό, ασφαλή και προστατευμένο κυβερνοχώρο» (JOIN(2013)0001),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2013/40/EΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Αυγούστου 2013, για τις επιθέσεις κατά συστημάτων πληροφοριών και την αντικατάσταση της απόφασης-πλαισίου 2005/222/ΔΕΥ του Συμβουλίου(9),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2014/41/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 3ης Απριλίου 2014, περί της ευρωπαϊκής εντολής έρευνας σε ποινικές υποθέσεις(10) (οδηγία ΕΕΕ),

–  έχοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ), της 8ης Απριλίου 2014(11), με την οποία ακυρώθηκε η οδηγία της ΕΕ για τη διατήρηση δεδομένων,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 12ης Σεπτεμβρίου 2013, σχετικά με μια στρατηγική για την ασφάλεια στον Κυβερνοχώρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Για έναν ανοικτό, ασφαλή και προστατευμένο κυβερνοχώρο(12),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 6ης Μαΐου 2015, με τίτλο «Στρατηγική για την ψηφιακή ενιαία αγορά της Ευρώπης» (COM(2015)0192),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 28ης Απριλίου 2015, με τίτλο «Το ευρωπαϊκό θεματολόγιο για την ασφάλεια» (COM(2015)0185) και τις συνακόλουθες εκθέσεις παρακολούθησης προόδου με τίτλο «Προς μια αποτελεσματική και πραγματική Ένωση Ασφάλειας»,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της διάσκεψης σχετικά με τη δικαιοδοσία στον κυβερνοχώρο, που πραγματοποιήθηκε στις 7 και 8 Μαρτίου 2016 στο Άμστερνταμ,

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της οδηγίας 95/46/ΕΚ (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων)(13),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2016/680 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από αρμόδιες αρχές για τους σκοπούς της πρόληψης, διερεύνησης, ανίχνευσης ή δίωξης ποινικών αδικημάτων ή της εκτέλεσης ποινικών κυρώσεων και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της απόφασης-πλαίσιο 2008/977/ΔΕΥ του Συμβουλίου(14),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/794 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαΐου 2016, για τον Οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συνεργασία στον Τομέα της Επιβολής του Νόμου (Ευρωπόλ)(15),

–  έχοντας υπόψη την απόφαση της Επιτροπής, της 5ης Ιουλίου 2016, για την υπογραφή συμβατικής ρύθμισης σχετικά με σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για βιομηχανική έρευνα και καινοτομία στον τομέα της κυβερνοασφάλειας, μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκπροσωπούμενης από την Επιτροπή, και του φορέα των συμφεροντούχων (C(2016)4400),

–  έχοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση της 6ης Απριλίου 2016, προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο από την Επιτροπή και την Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας, με τίτλο «Κοινό πλαίσιο για την αντιμετώπιση υβριδικών απειλών: απόκριση της Ευρωπαϊκής Ένωσης» (JOIN(2016)0018),

–  έχοντας υπόψη την ευρωπαϊκή στρατηγική για ένα διαδίκτυο καλύτερα προσαρμοσμένο στα παιδιά (COM(2012)0196) και την έκθεση της Επιτροπής, της 6ης Ιουνίου 2016, με τίτλο: «Τελική αξιολόγηση του πολυετούς προγράμματος της ΕΕ για την προστασία των παιδιών που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο και άλλες τεχνολογίες της επικοινωνίας (Ασφαλέστερο Διαδίκτυο)» (COM(2016)0364),

–  έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση της Ευρωπόλ και του ENISA, της 20ής Μαΐου 2016, σχετικά με μια νόμιμη ποινική έρευνα με σεβασμό στην προστασία δεδομένων τον 21ο αιώνα,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 9ης Ιουνίου 2016 σχετικά με το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο για την κυβερνοεγκληματικότητα,

–  έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2016/1148 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Ιουλίου 2016, σχετικά με μέτρα για υψηλό κοινό επίπεδο ασφάλειας συστημάτων δικτύου και πληροφοριών σε ολόκληρη την Ένωση(16),

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη του ENISA με τίτλο «Encryption - Strong Encryption Safeguards our Digital Identity» (Κρυπτογράφηση - Η ισχυρή κρυπτογράφηση διασφαλίζει την ψηφιακή ταυτότητά μας), του Δεκεμβρίου του 2016,

–  έχοντας υπόψη την τελική έκθεση της ομάδας εργασίας T-CY Cloud Evidence Group του Συμβουλίου της Ευρώπης με τίτλο «Criminal justice access to electronic evidence in the cloud: Recommendations for consideration by the T-CY» (Πρόσβαση της ποινικής δικαιοσύνης σε ηλεκτρονικά στοιχεία στο νέφος: Συστάσεις προς εξέταση από την T-CY), της 16ης Σεπτεμβρίου 2016,

–  έχοντας υπόψη τις εργασίες της μικτής ομάδας δράσης για την καταπολέμηση της κυβερνοεγκληματικότητας (J-CAT),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση EU SOCTA της Ευρωπόλ (αξιολόγηση απειλών όσον αφορά το σοβαρό και οργανωμένο έγκλημα) της 28ης Φεβρουαρίου 2017, και την έκθεση IOCTA (αξιολόγηση απειλών όσον το οργανωμένο έγκλημα στο διαδίκτυο) της 28ης Σεπτεμβρίου 2016,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση του ΔΕΕ στην υπόθεση C-203/15 (απόφαση TELE2) της 21ης Δεκεμβρίου 2016(17),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2017/541 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2017, για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και την αντικατάσταση της απόφασης-πλαισίου 2002/475/ΔΕΥ του Συμβουλίου και για την τροποποίηση της απόφασης 2005/671/ΔΕΥ του Συμβουλίου(18),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 52 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών (A8-0272/2017),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κυβερνοεγκληματικότητα προκαλεί διαρκώς σημαντικότερη κοινωνική και οικονομική ζημία, πλήττοντας τα θεμελιώδη δικαιώματα των ατόμων, θέτοντας απειλές κατά του κράτους δικαίου στον κυβερνοχώρο και υπονομεύοντας τη σταθερότητα των δημοκρατικών κοινωνιών·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κυβερνοεγκληματικότητα αποτελεί αυξανόμενο πρόβλημα στα κράτη μέλη·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκθεση IOCTA 2016 αποκαλύπτει πως η κυβερνοεγκληματικότητα αυξάνεται σε ένταση, πολυπλοκότητα και μέγεθος, ότι η καταγγελλόμενη κυβερνοεγκληματικότητα υπερβαίνει την παραδοσιακή εγκληματικότητα σε ορισμένες χώρες της ΕΕ, ότι επεκτείνεται σε άλλους τομείς εγκληματικότητας, όπως το εμπόριο ανθρώπων, ότι η χρήση εργαλείων κρυπτογράφησης και ανωνυμοποίησης για παράνομους σκοπούς αυξάνεται, και ότι οι επιθέσεις με λυτρισμικό έχουν ξεπεράσει αριθμητικά τις παραδοσιακές απειλές κακόβουλου λογισμικού όπως οι δούρειοι ίπποι·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2016 σημειώθηκε αύξηση κατά 20 % στις επιθέσεις κατά των διακομιστών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε σύγκριση με το 2015·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η τρωτότητα των υπολογιστών σε επιθέσεις οφείλεται στον μοναδικό τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται εδώ και χρόνια η τεχνολογία της πληροφορίας, στην ταχύτητα ανάπτυξης του διαδικτυακού επιχειρείν, και στην κρατική αδράνεια·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει μια συνεχώς αυξανόμενη μαύρη αγορά στον ηλεκτρονικό εκβιασμό, στη χρήση μισθωμένων botnet και δικτυοπαραβίασης, και στα κλεμμένα ψηφιακά αγαθά·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κυβερνοεπιθέσεις εξακολουθούν να γίνονται κατά κύριο λόγο με τη χρήση κακόβουλου λογισμικού, όπως τα προγράμματα δούρειοι ίπποι για τραπεζικά συστήματα, ωστόσο οι επιθέσεις σε βιομηχανικά συστήματα ελέγχου και δίκτυα με στόχο την καταστροφή κρίσιμης υποδομής και οικονομικών δομών και την αποσταθεροποίηση κοινωνιών, όπως συνέβη στην επίθεση με το λυτρισμικό «WannaCry» τον Μάιο 2017, αυξάνονται επίσης, τόσο ως προς τον αριθμό όσο και ως προς τις επιπτώσεις τους, και καθίστανται συνεπώς αυξανόμενη απειλή για την ασφάλεια, την άμυνα και άλλους σημαντικούς τομείς· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα περισσότερα διεθνή αιτήματα αρχών επιβολής του νόμου για δεδομένα συνδέονται με την απάτη και το οικονομικό έγκλημα, και ακολουθούν τα βίαια και σοβαρά εγκλήματα·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαρκώς αυξανόμενη διασυνδεσιμότητα ανθρώπων, τόπων και αντικειμένων προσφέρει μεν πολλά οφέλη, αλλά παράλληλα αυξάνει τον κίνδυνο κυβερνοεκληματικότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συσκευές που συνδέονται στο διαδίκτυο των αντικειμένων (IoT), όπως τα έξυπνα δίκτυα και τα συνδεδεμένα ψυγεία, αυτοκίνητα, ιατρικά εργαλεία ή βοηθήματα, πολλές φορές δεν είναι προστατεύονται εξίσου καλά με τις συνήθεις διαδικτυακές συσκευές και αποτελούν συνεπώς ιδανικό στόχο για κυβερνοεγκληματίες, ιδίως λόγω του ότι το σύστημα αναβαθμίσεων ασφάλειας των συνδεδεμένων συσκευών είναι συχνά αποσπασματικό ή και ανύπαρκτο· λαμβάνοντας υπόψη ότι η παραβίαση συσκευών του IoT που διαθέτουν ή μπορούν να ελέγχουν μηχανικούς ενεργοποιητές, μπορεί να αποτελέσει πραγματική απειλή για τη ζωή ανθρώπων·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα αποτελεσματικό νομικό πλαίσιο προστασίας των δεδομένων έχει καθοριστική σημασία για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης και την ανάπτυξη αισθήματος ασφάλειας στον κόσμο του διαδικτύου, και επιτρέπει στους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις να αξιοποιήσουν πλήρως τα οφέλη της ψηφιακής ενιαίας αγοράς και να αντιμετωπίσουν την κυβερνοεγκληματικότητα·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν από μόνες τους την πρόκληση του να καταστεί ο συνδεδεμένος κόσμος ασφαλέστερος, και οι κυβερνήσεις θα πρέπει να συμβάλουν στην κυβερνοασφάλεια με τη θέσπιση ρυθμίσεων και την παροχή κινήτρων για ασφαλέστερη συμπεριφορά των χρηστών·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαχωριστικές γραμμές μεταξύ κυβερνοεγκληματικότητας, κυβερνοκατασκοπίας, κυβερνοπολέμου, κυβερνοδολιοφθοράς και κυβερνοτρομοκρατίας καθίστανται διαρκώς ασαφέστερες· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κυβερνοεγκλήματα μπορούν να στοχεύουν άτομα, δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς και να καλύπτουν ευρύ φάσμα αδικημάτων, συμπεριλαμβανομένων των παραβιάσεων της ιδιωτικότητας, της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στο διαδίκτυο, της δημόσιας παρακίνησης σε βία και μίσος, της δολιοφθοράς, της κατασκοπείας, του οικονομικού εγκλήματος και της οικονομικής απάτης, όπως η απάτη στις πληρωμές, της κλοπής και της υποκλοπής ταυτότητας, καθώς και της παράνομης παρεμβολής σε σύστημα·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ σχετικά με τους Παγκόσμιους Κινδύνους για το 2017 αναφέρει τα μαζικά περιστατικά απάτης ή κλοπής δεδομένων ως έναν από τους πέντε σημαντικότερους παγκόσμιους κινδύνους από άποψη πιθανοφάνειας·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σημαντικός αριθμός κυβερνοεγκλημάτων παραμένουν αδίωκτα και ατιμώρητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθεί να υπάρχει σημαντική απουσία καταγγελιών, ότι ο μεγάλος χρόνος εντοπισμού επιτρέπει στους κυβερνοεγκληματίες να αναπτύσσουν πολλαπλές εισόδους/εξόδους ή κερκόπορτες, ότι είναι δύσκολη η πρόσβαση σε ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία και προβληματική η απόκτησή τους και η αποδοχή τους από τα δικαστήρια, ότι οι δικαστικές διαδικασίες είναι πολύπλοκες, και ότι υπάρχουν προβλήματα σε σχέση με τη δικαιοδοσία, λόγω της διασυνοριακής φύσης των κυβερνοεγκλημάτων·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Συμβούλιο, στα συμπεράσματά του τον Ιούνιο του 2016, ανέφερε ότι, δεδομένων της διασυνοριακής φύσης της κυβερνοεγκληματικότητας και των κοινών απειλών για την κυβερνοασφάλεια που αντιμετωπίζει η ΕΕ, η ενίσχυση της συνεργασίας και η ένταση της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ αστυνομικών και δικαστικών αρχών και εμπειρογνωμόνων στον τομέα της κυβερνοεγκληματικότητας έχουν καθοριστική σημασία για τη διεξαγωγή ουσιαστικών ερευνών στον κυβερνοχώρο και τη λήψη ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ακύρωση της οδηγίας περί διατήρησης δεδομένων με την απόφαση του ΔΕΕ της 8ης Απριλίου 2014, καθώς και η απαγόρευση της διατήρησης δεδομένων γενικώς και αδιακρίτως, όπως επιβεβαιώθηκε με την απόφαση του ΔΕΕ στην υπόθεση TELE2, στις 21 Δεκεμβρίου 2016, επιβάλλουν αυστηρά όρια στην επεξεργασία μαζικών δεδομένων από τηλεπικοινωνίες καθώς και στην πρόσβαση των αρμόδιων αρχών στα δεδομένα αυτά·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η απόφαση του ΔΕΕ(19) στην υπόθεση Max Schrems υπογραμμίζει πως η μαζική επιτήρηση συνιστά παραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στην καταπολέμηση της κυβερνοεγκληματικότητας πρέπει να παρέχονται οι ίδιες διαδικαστικές και ουσιαστικές εγγυήσεις και να ισχύουν τα ίδια θεμελιώδη δικαιώματα, ιδίως όσον αφορά την προστασία των δεδομένων και την ελευθερία του λόγου, όπως και στην καταπολέμηση κάθε άλλου τομέα εγκληματικότητας·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα παιδιά χρησιμοποιούν το διαδίκτυο από όλο και πιο μικρή ηλικία και είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένα σε αθέμιτη προσέγγιση και άλλες μορφές σεξουαλικής εκμετάλλευσης μέσω διαδικτύου (διαδικτυακός εκφοβισμός, σεξουαλική κακοποίηση, σεξουαλικός εξαναγκασμός και εκβιασμός), σε υποκλοπή προσωπικών δεδομένων, καθώς και σε επικίνδυνες εκστρατείες προώθησης διαφόρων τρόπων αυτοτραυματισμού, όπως στην περίπτωση της «γαλάζιας φάλαινας», και συνεπώς χρειάζονται ειδική προστασία· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαδικτυακοί δράστες μπορούν να βρίσκουν και να προσεγγίζουν τα θύματά τους ταχύτερα μέσω δωματίων συζητήσεων (chat room), μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, διαδικτυακών παιχνιδιών και ιστοτόπων κοινωνικής δικτύωσης, και ότι τα κρυφά διομότιμα δίκτυα (P2P) παραμένουν οι κύριες πλατφόρμες μέσω των οποίων οι δράστες σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών βρίσκουν, κοινοποιούν, αποθηκεύουν και ανταλλάσσουν υλικό σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών και εντοπίζουν νέα θύματα χωρίς να γίνονται αντιληπτοί·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα αυξανόμενα κρούσματα σεξουαλικού εξαναγκασμού και εκβιασμού εξακολουθούν να μην εξετάζονται επαρκώς ούτε να καταγγέλλονται στην πλήρη έκτασή τους, κυρίως λόγω της φύσης του αδικήματος, που δημιουργεί στα θύματα αίσθημα ντροπής και ενοχής·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ζωντανή εξ αποστάσεως εκμετάλλευση παιδιών αναφέρεται ως αυξανόμενη απειλή· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ζωντανή εξ αποστάσεως εκμετάλλευση παιδιών συνδέεται προφανέστατα με την εμπορική διανομή υλικού σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Εθνική Υπηρεσία Δίωξης του Εγκλήματος του Ηνωμένου Βασιλείου, τα νεαρά άτομα που ασχολούνται με δραστηριότητες δικτυοπαραβίασης δεν έχουν ως βασικό κίνητρο το χρήμα και συχνά προσβάλλουν δίκτυα υπολογιστών για να εντυπωσιάσουν τους φίλους τους ή ως πρόκληση προς ένα πολιτικό σύστημα·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευαισθητοποίηση σχετικά με τους κινδύνους που απορρέουν από το κυβερνοέγκλημα έχει μεν αυξηθεί, αλλά εξακολουθούν να είναι ανεπαρκή τα προληπτικά μέτρα από την πλευρά των μεμονωμένων χρηστών, των δημόσιων φορέων και των επιχειρήσεων, κυρίως λόγω έλλειψης γνώσεων και πόρων·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η καταπολέμηση της κυβερνοεγκληματικότητας και των παράνομων δραστηριοτήτων στο διαδίκτυο δεν θα πρέπει να επισκιάζει τις θετικές πτυχές που παρέχει ο ελεύθερος και ανοικτός κυβερνοχώρος, ο οποίος προσφέρει νέες δυνατότητες για ανταλλαγή γνώσεων και για την προώθηση της πολιτικής και κοινωνικής ένταξης παγκοσμίως·

Γενικές παρατηρήσεις

1.  τονίζει ότι η απότομη αύξηση των κρουσμάτων λυτρισμικού, προγραμμάτων ρομπότ και μη εξουσιοδοτημένης υποβάθμισης της λειτουργίας πληροφορικών συστημάτων έχει αντίκτυπο στην ασφάλεια των προσώπων, στη διαθεσιμότητα και ακεραιότητα των προσωπικών δεδομένων τους, καθώς επίσης στην προστασία της ιδιωτικότητας και των θεμελιωδών ελευθεριών και στην ακεραιότητα των υποδομών ζωτικής σημασίας, περιλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, της παροχής ενέργειας και της ηλεκτροδότησης, και χρηματοοικονομικών δομών όπως το χρηματιστήριο· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι η καταπολέμηση της κυβερνοεγκληματικότητας αποτελεί προτεραιότητα του ευρωπαϊκού θεματολογίου για την ασφάλεια, της 28ης Απριλίου 2015·

2.  υπογραμμίζει την ανάγκη να δοθούν κοινοί ορισμοί για την κυβερνοεγκληματικότητα, τον κυβερνοπόλεμο, την κυβερνοασφάλεια, την κυβερνοπαρενόχληση και τις κυβερνοεπιθέσεις, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι θα χρησιμοποιείται κοινός νομικός ορισμός από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη της ΕΕ·

3.  υπογραμμίζει ότι η καταπολέμηση της κυβερνοεγκληματικότητας θα πρέπει πρωτίστως να αφορά την προστασία και την ενίσχυση των υποδομών ζωτικής σημασίας και άλλων δικτυωμένων συσκευών και όχι μόνο τη λήψη κατασταλτικών μέτρων·

4.  επαναλαμβάνει τη σημασία των νομικών μέτρων που λαμβάνονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο προκειμένου να εναρμονιστούν οι ορισμοί των αδικημάτων που συνδέονται με επιθέσεις κατά πληροφοριακών συστημάτων και των αδικημάτων που συνδέονται με τη σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιών στο διαδίκτυο, και να υποχρεωθούν τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν ένα σύστημα καταγραφής, παραγωγής και παροχής στατιστικών δεδομένων για τα συγκεκριμένα αδικήματα, ώστε να καταστεί αποτελεσματικότερη η καταπολέμηση αυτού του είδους εγκληματικότητας·

5.  παροτρύνει τα κράτη μέλη, τα οποία δεν το έχουν πράξει ακόμη, να μεταφέρουν αμέσως και σωστά στο εθνικό τους δίκαιο την οδηγία 2011/93/ΕΕ σχετικά με την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης και της σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών και της παιδικής πορνογραφίας· καλεί την Επιτροπή να παρακολουθήσει αυστηρά και να εξασφαλίσει την πλήρη και ουσιαστική εφαρμογή της οδηγίας και να υποβάλει εγκαίρως έκθεση σχετικά με τις διαπιστώσεις της στο Κοινοβούλιο και στην αρμόδια επιτροπή του, αντικαθιστώντας ταυτόχρονα την οδηγία πλαίσιο 2004/68/ΔΕΥ· υπογραμμίζει ότι πρέπει να διατεθούν στην Eurojust και την Ευρωπόλ τα κατάλληλα μέσα για να βελτιώσουν την ταυτοποίηση των θυμάτων, να καταπολεμήσουν τα οργανωμένα δίκτυα των δραστών σεξουαλικής κακοποίησης και να επιταχύνουν τον εντοπισμό, την ανάλυση και την αναφορά υλικού από κακοποίηση παιδιών τόσο επιγραμμικά όσο και απογραμμικά·

6.  εκφράζει την αποδοκιασία του για το γεγονός ότι στο 80 % των εταιρειών στην Ευρώπη έχει σημειωθεί τουλάχιστον ένα περιστατικό κυβερνοασφάλειας, και ότι οι κυβερνοεπιθέσεις εναντίον επιχειρήσεων συχνά δεν εντοπίζονται ή δεν καταγγέλλονται· υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με διάφορες μελέτες, το ετήσιο κόστος των κυβερνοεπιθέσεων εκτιμάται ότι είναι σημαντικό για την παγκόσμια οικονομία· πιστεύει ότι η υποχρέωση για κοινοποίηση των παραβιάσεων ασφάλειας και για την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τους κινδύνους, που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 σχετικά με την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών (γενικός κανονισμός για την προστασία δεδομένων (ΓΚΠΔ)) και την οδηγία (ΕΕ) 2016/1148 σχετικά με μέτρα για υψηλό κοινό επίπεδο ασφάλειας συστημάτων δικτύου και πληροφοριών σε ολόκληρη την Ένωση (οδηγία για την ασφάλεια των συστημάτων δικτύων και πληροφοριών (NIS)), θα συμβάλει στην αντιμετώπιση του συγκεκριμένου προβλήματος, με την παροχή υποστήριξης στις επιχειρήσεις, ιδίως τις ΜΜΕ·

7.  τονίζει ότι ο διαρκώς μεταβαλλόμενος χαρακτήρας του τοπίου των κυβερνοαπειλών θέτει όλους τους ενδιαφερόμενους ενώπιον σοβαρών νομικών και τεχνολογικών προκλήσεων· πιστεύει ότι οι νέες τεχνολογίες δεν πρέπει θεωρούνται απειλή, και αναγνωρίζει ότι οι τεχνολογικές εξελίξεις στην κρυπτογράφηση θα βελτιώσουν την γενική ασφάλεια των πληροφοριακών συστημάτων μας, μεταξύ άλλων επιτρέποντας στους τελικούς χρήστες να προστατεύουν καλύτερα τα δεδομένα και τις επικοινωνίες τους· επισημαίνει, ωστόσο, ότι εξακολουθούν να υφίστανται σημαντικά κενά στη διασφάλιση των επικοινωνιών, και ότι κακόβουλοι χρήστες, συμπεριλαμβανομένων τρομοκρατών και δραστών σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, χάκερ χρηματοδοτούμενων από ξένα κράτη, ή εξτρεμιστικών πολιτικών ή θρησκευτικών οργανώσεων, μπορούν να χρησιμοποιούν τεχνικές όπως η επάλληλη κρυπτογράφηση και τα κρυφά δίκτυα για εγκληματικούς σκοπούς, ιδίως για να αποκρύψουν τις εγκληματικές τους δραστηριότητες ή την ταυτότητά τους, θέτοντας σοβαρές προκλήσεις για τις έρευνες·

8.  ανησυχεί ιδιαίτερα για την πρόσφατη παγκόσμια επίθεση με λυτρισμικό, η οποία από ό,τι φάνηκε έπληξε δεκάδες χιλιάδες υπολογιστές σε 100 χώρες σχεδόν, καθώς και πολυάριθμους οργανισμούς, μεταξύ των οποίων η Εθνική Υπηρεσία Υγείας (NHS) στο Ηνωμένο Βασίλειο, το πλέον προβεβλημένο θύμα αυτής της εκτεταμένης επίθεσης με κακόβουλο λογισμικό· αναγνωρίζει, εν προκειμένω, το σημαντικό έργο της πρωτοβουλίας No More Ransom (NMR), η οποία παρέχει περισσότερα από 40 δωρεάν εργαλεία αποκρυπτογράφησης που επιτρέπουν στα θύματα επιθέσεων με λυτρισμικό να αποκρυπτογραφούν τις προσβεβλημένες συσκευές τους·

9.  υπογραμμίζει ότι τα κρυφά δίκτυα και η επάλληλη κρυπτογράφηση προσφέρουν επίσης έναν ελεύθερο χώρο στον οποίο δημοσιογράφοι, πολιτικοί ακτιβιστές και υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ορισμένες χώρες μπορούν να αποφύγουν τον εντοπισμό από τις αυταρχικές κρατικές αρχές·

10.  επισημαίνει ότι η χρήση εργαλείων και υπηρεσιών κυβερνοεγκλήματος από εγκληματικά και τρομοκρατικά δίκτυα παραμένει περιορισμένη· επισημαίνει, ωστόσο, ότι τούτο ενδέχεται να αλλάξει υπό το φως των αυξανόμενων δεσμών μεταξύ τρομοκρατίας και οργανωμένου εγκλήματος και της ευρείας διαθεσιμότητας πυροβόλων όπλων και πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών στα κρυφά δίκτυα·

11.  καταδικάζει έντονα κάθε παρεμβολή σε σύστημα η οποία πραγματοποιείται ή κατευθύνεται από ξένο έθνος ή πράκτορές του με στόχο τη διατάραξη της δημοκρατικής διαδικασίας άλλης χώρας·

12.  υπογραμμίζει ότι τα διασυνοριακά αιτήματα για κατασχέσεις τομέων, απόσυρση περιεχομένου και πρόσβαση σε δεδομένα χρηστών θέτουν σοβαρές προκλήσεις που απαιτούν επείγουσα δράση, δεδομένου ότι το διακύβευμα είναι υψηλό· τονίζει, εν προκειμένω, ότι τα διεθνή πλαίσια για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα οποία εφαρμόζονται τόσο επιγραμμικά όσο και απογραμμικά, αποτελούν ουσιαστικό σημείο αναφοράς σε παγκόσμιο επίπεδο·

13.  καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι τα θύματα των κυβερνοεπιθέσεων θα μπορούν να επωφελούνται πλήρως από το σύνολο των δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται στην οδηγία 2012/29/ΕΕ, και να εντείνουν τις προσπάθειές τους όσον αφορά την ταυτοποίηση των θυμάτων και τις υπηρεσίες που προορίζονται για τα θύματα, μεταξύ άλλων μέσω της συνεχούς υποστήριξης της ειδικής ομάδας της Ευρωπόλ για την ταυτοποίηση των θυμάτων· καλεί τα κράτη μέλη να συγκροτήσουν επειγόντως σε συνεργασία με την Ευρωπόλ σχετικές πλατφόρμες, για να εξασφαλίσουν όλοι οι χρήστες του διαδικτύου γνωρίζουν πώς να ζητήσουν βοήθεια αν γίνουν στόχος παράνομης επιγραμμικής επίθεσης· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει μελέτη σχετικά με τις επιπτώσεις της διασυνοριακής κυβερνοεγκληματικότητας με βάση την οδηγία 2012/29/ΕΕ·

14.  υπογραμμίζει ότι η έκθεση IOCTA της Ευρωπόλ για το 2014 αναφέρεται στην ανάγκη για πιο αποτελεσματικά και αποδοτικά νομικά εργαλεία, λαμβανομένων υπόψη των υφισταμένων περιορισμών της διαδικασίας της συνθήκης αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής (MLAT), και εισηγείται την περαιτέρω εναρμόνιση της νομοθεσίας σε ολόκληρη την ΕΕ·

15.  υπογραμμίζει ότι η κυβερνοεγκληματικότητα υπονομεύει σοβαρά τη λειτουργία της ψηφιακής ενιαίας αγοράς, μειώνοντας την εμπιστοσύνη στους παρόχους ψηφιακών υπηρεσιών, υπονομεύοντας τις διασυνοριακές συναλλαγές και βλάπτοντας σοβαρά τα συμφέροντα των καταναλωτών ψηφιακών υπηρεσιών·

16.  τονίζει ότι οι στρατηγικές και τα μέτρα για την κυβερνοασφάλεια μπορούν να είναι υγιή και αποτελεσματικά μόνον αν βασίζονται στα θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες όπως κατοχυρώνονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και στις βασικές αξίες της ΕΕ·

17.  τονίζει ότι υπάρχει θεμιτή και ισχυρή ανάγκη για προστασία των επικοινωνιών μεταξύ προσώπων και μεταξύ προσώπων και δημόσιων και ιδιωτικών οργανισμών, προκειμένου να προλαμβάνεται το κυβερνοέγκλημα· τονίζει ότι η ισχυρή κρυπτογράφηση μπορεί να συμβάλει στην κάλυψη αυτής της ανάγκης· τονίζει, περαιτέρω, ότι ο περιορισμός της χρήσης ή η αποδυνάμωση της ισχύος των εργαλείων κρυπογράφησης θα δημιουργήσει τρωτά σημεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για εγκληματικούς σκοπούς και θα μειώσει την εμπιστοσύνη στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες, γεγονός που, με τη σειρά του, θα βλάψει τόσο την κοινωνία των πολιτών όσο και τη βιομηχανία·

18.  ζητεί την κατάρτιση σχεδίου δράσης για την προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών τόσο επιγραμμικά όσο και απογραμμικά, και υπενθυμίζει ότι, στο πλαίσιο της καταπολέμησης της κυβερνοεγκληματικότητας, οι αρχές επιβολής του νόμου πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στα εγκλήματα κατά παιδιών· τονίζει, εν προκειμένω, την ανάγκη ενίσχυσης της δικαστικής και αστυνομικής συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών και της Ευρωπόλ και του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Καταπολέμηση της Κυβερνοεγκληματικότητας (EC3), για την πρόληψη και την καταπολέμηση της κυβερνοεγκληματικότητας και ιδίως της σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών στο διαδίκτυο·

19.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν όλα τα απαιτούμενα νομικά μέτρα για την καταπολέμηση του φαινομένου της επιγραμμικής βίας κατά των γυναικών και του επιγραμμικού εκφοβισμού· ζητεί, ειδικότερα, από την ΕΕ και τα κράτη μέλη να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να δημιουργήσουν ένα πλαίσιο ποινικού αδικήματος βάσει του οποίου οι διαδικτυακές εταιρείες να υποχρεούνται να διαγράφουν ή να παύουν να διαδίδουν ταπεινωτικό, προσβλητικό και εξευτελιστικό περιεχόμενο· ζητεί επίσης τη θέσπιση δομών ψυχολογικής υποστήριξης για τις γυναίκες που πέφτουν θύματα επιγραμμικής βίας και για τα κορίτσια που πέφτουν θύματα κυβερνοεκφοβισμού·

20.  τονίζει ότι το παράνομο διαδικτυακό περιεχόμενο πρέπει να απαλείφεται πάραυτα με την εφαρμογή των ενδεδειγμένων νομικών διαδικασιών· τονίζει τον ρόλο που διαδραματίζουν η τεχνολογία της πληροφορίας και των επικοινωνιών, οι πάροχοι υπηρεσιών διαδικτύου και οι πάροχοι πρόσβασης στο διαδίκτυο, στην εξασφάλιση ταχείας και αποτελεσματικής απάλειψης παράνομου διαδικτυακού περιεχομένου κατόπιν αιτήματος της αρμόδιας αρχής επιβολής του νόμου·

Πρόληψη

21.  καλεί την Επιτροπή, στο πλαίσιο της αναθεώρησης της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κυβερνοασφάλεια, να συνεχίσει να εντοπίζει τα τρωτά σημεία της κρίσιμης ευρωπαϊκής υποδομής όσον αφορά την ασφάλεια δικτύων και πληροφοριών, να παρέχει κίνητρα για την ανάπτυξη ανθεκτικών συστημάτων, και να αξιολογεί την κατάσταση όσον αφορά την καταπολέμηση του κυβερνοεγκλήματος στην ΕΕ και τα κράτη μέλη, προκειμένου να επιτευχθεί καλύτερη κατανόηση των τάσεων και των εξελίξεων σε σχέση με τα κυβερνοαδικήματα·

22.  τονίζει ότι η κυβερνοανθεκτικότητα είναι βασικό στοιχείο για την πρόληψη του κυβερνοεγκλήματος και, συνεπώς, θα πρέπει να της δοθεί ύψιστη προτεραιότητα· καλεί τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν προδραστικές πολιτικές και ενέργειες για υπεράσπιση των κρίσιμων δικτύων και των υποδομών, και ζητεί μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή προσέγγιση στην καταπολέμηση του κυβερνοεγκλήματος, συμβατή με τα θεμελιώδη δικαιώματα, την προστασία των δεδομένων, την κυβερνοασφάλεια, την προστασία των καταναλωτών και το ηλεκτρονικό εμπόριο·

23.  χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, την επένδυση κονδυλίων της ΕΕ σε ερευνητικά σχέδια όπως η σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την κυβερνοασφάλεια (Cybersecurity PPP) με στόχο να τονωθεί η ευρωπαϊκή κυβερνοανθεκτικότητα μέσω της καινοτομίας και της ανάπτυξης ικανοτήτων· αναγνωρίζει ιδιαιτέρως τις προσπάθειες που καταβάλλει η Cybersecurity PPP για την ανάπτυξη κατάλληλων λύσεων για την αντιμετώπιση των τρωτοτήτων ημέρας μηδέν·

24.  τονίζει, εν προκειμένω, τη σημασία του δωρεάν λογισμικού και του λογισμικού ανοιχτού κώδικα· ζητεί να διατεθούν περισσότερα ενωσιακά κονδύλια ειδικά για έρευνα στον τομέα της ασφάλειας των ΤΠ βάσει δωρεάν και ανοιχτού λογισμικού·

25.  επισημαίνει με ανησυχία ότι υπάρχει έλλειψη ειδικευμένων επαγγελματιών ΤΠ ασχολούμενων με την κυβερνοασφάλεια· ζητεί από τα κράτη μέλη να επενδύσουν στην εκπαίδευση·

26.  θεωρεί ότι οι κανονιστικές ρυθμίσεις θα πρέπει να διαδραματίζουν σημαντικότερο ρόλο στη διαχείριση των κινδύνων για την κυβερνοασφάλεια, μέσω βελτιωμένων προτύπων προϊόντων και λογισμικού όσον αφορά τη σχεδίαση και τις επακόλουθες ενημερώσεις, καθώς και ελάχιστων προτύπων για προεπιλεγμένα ονόματα χρήστη και κωδικούς πρόσβασης·

27.  καλεί τα κράτη μέλη να εντείνουν τις ανταλλαγές πληροφοριών μέσω της Eurojust, της Ευρωπόλ και του ENISA, καθώς και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μέσω του ευρωπαϊκού δικτύου CSIRT (ομάδες άμεσης επέμβασης σε περιστατικά κυβερνοασφάλειας) και CERT (ομάδες άμεσης επέμβασης σε έκτακτα περιστατικά πληροφορικής) σχετικά με τις προκλήσεις στην καταπολέμηση του κυβερνοεγκλήματος και με συγκεκριμένες νομικές και τεχνικές λύσεις για την αντιμετώπισή τους και για την αύξηση της κυβερνοανθεκτικότητας· στο πλαίσιο αυτό, καλεί την Επιτροπή να προωθήσει την ουσιαστική συνεργασία και να διευκολύνει την ανταλλαγή πληροφοριών για την πρόβλεψη και τη διαχείριση ενδεχόμενων κινδύνων, όπως προβλέπεται στην οδηγία για την ασφάλεια δικτύων και πληροφοριών·

28.  εκφράζει την ανησυχία του για τη διαπίστωση της Europol ότι οι περισσότερες επιτυχείς επιθέσεις κατά προσώπων μπορούν να αποδοθούν στην έλλειψη «ψηφιακής υγιεινής» και ευαισθητοποίησης των χρηστών, ή σε ανεπαρκή έμφαση σε τεχνικά μέτρα ασφαλείας όπως η ασφάλεια εκ σχεδιασμού· υπογραμμίζει ότι οι χρήστες είναι τα πρώτα θύματα ανεπαρκώς διασφαλισμένου υλικού και λογισμικού·

29.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διεξαγάγουν εκστρατεία ευαισθητοποίησης με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων και συμφεροντούχων, για την ενδυνάμωση των παιδιών και την υποστήριξη γονέων, κηδεμόνων και εκπαιδευτικών στην κατανόηση και τη διαχείριση των επιγραμμικών κινδύνων και στην προστασία της επιγραμμικής ασφάλειας των παιδιών, να υποστηρίζουν τα κράτη μέλη στην κατάρτιση προγραμμάτων πρόληψης της επιγραμμικής σεξουαλικής κακοποίησης, να προωθήσουν εκστρατείες ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης για υπεύθυνη συμπεριφορά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και να ενθαρρύνουν τις σημαντικότερες μηχανές αναζήτησης και τα κυριότερα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να ακολουθούν προδραστική προσέγγιση στην προστασία της επιγραμμικής ασφάλειας των παιδιών·

30.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διεξαγάγουν ενημερωτικές και προληπτικές εκστρατείες ευαισθητοποίησης και να προάγουν τις ορθές πρακτικές, προκειμένου να εξασφαλίσουν ότι οι πολίτες, και ιδίως τα παιδιά και άλλοι ευάλωτοι χρήστες, αλλά και οι κεντρικές διοικήσεις και οι τοπικές αρχές, οι κρίσιμοι φορείς και οι παράγοντες του ιδιωτικού τομέα, ιδίως δε οι ΜΜΕ, έχουν επίγνωση των κινδύνων που θέτει η κυβερνοεγκληματικότητα και γνωρίζουν πώς να προστατεύουν την ασφάλειά τους και την ασφάλεια των συσκευών τους στο διαδίκτυο· καλεί επίσης την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν πρακτικά μέτρα ασφάλειας, όπως η κρυπτογράφηση ή άλλες τεχνολογίες προστασίας της ιδιωτικότητας και εργαλεία ανωνυμοποίησης·

31.  τονίζει ότι οι εκστρατείες ευαισθητοποίησης θα πρέπει να συνοδεύονται από εκπαιδευτικά προγράμματα «εν επιγνώσει χρήσης» των μέσων της τεχνολογίας της πληροφορίας· παροτρύνει τα κράτη μέλη να συμπεριλάβουν στα σχολικά προγράμματα κατάρτισης στην πληροφορική την κυβερνοασφάλεια, όπως επίσης τους κινδύνους και τις συνέπειες της επιγραμμικής χρήσης προσωπικών δεδομένων· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τις προσπάθειες που καταβάλλονται στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής στρατηγικής για ένα διαδίκτυο καλύτερα προσαρμοσμένο στα παιδιά (στρατηγική BIK 2012)·

32.  υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη να καταβληθούν, στο πλαίσιο της καταπολέμησης της κυβερνοεγκληματικότητας, περισσότερες προσπάθειες για την εκπαίδευση και κατάρτιση στην ασφάλεια των δικτύων και των πληροφοριών (NIS), με την καθιέρωση της εκπαίδευσης των φοιτητών πληροφορικής στην NIS, στην ανάπτυξη ασφαλούς λογισμικού και στην προστασία των προσωπικών δεδομένων, καθώς και βασικής κατάρτισης NIS για το προσωπικό των δημόσιων διοικήσεων·

33.  θεωρεί ότι η ασφάλιση κατά κυβερνοπειρατείας θα μπορούσε να αποτελέσει ένα από τα εργαλεία που προωθούν τη δράση στον τομέα της ασφάλειας, εκ μέρους τόσο των εταιρειών, που καθίστανται υπεύθυνες για τη σχεδίαση του λογισμικού, όσο και των χρηστών, που παροτρύνονται να χρησιμοποιούν σωστά το λογισμικό·

34.  τονίζει ότι οι επιχειρήσεις θα πρέπει να εντοπίζουν αδυναμίες και κινδύνους μέσω τακτικών αξιολογήσεων, να προστατεύουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους εξαλείφοντας αμέσως τις τρωτότητες, μεταξύ άλλων μέσω πολιτικών διαχείρισης διορθωτικού κώδικα και αναβαθμίσεων της προστασίας των δεδομένων, να αμβλύνουν τις επιπτώσεις των επιθέσεων με λυτρισμικό με την επιβολή αυστηρών συστημάτων τήρησης εφεδρικών αντιγράφων, και να καταγγέλλουν συστηματικά τις κυβερνοεπιθέσεις·

35.  καλεί τα κράτη μέλη να συγκροτήσουν ομάδες CERT στις οποίες οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές θα μπορούν να αναφέρουν κακόβουλα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και ιστοτόπους, όπως προβλέπεται από την οδηγία για την ασφάλεια δικτύων και πληροφοριών, ώστε τα κράτη μέλη να ενημερώνονται τακτικά σχετικά με τα συμβάντα και τα μέτρα ασφάλειας για να αντιμετωπίζουν και να μετριάζουν τον κίνδυνο για τα δικά τους συστήματα· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να εξετάσουν τη δυνατότητα δημιουργίας βάσης δεδομένων για την καταγραφή κάθε είδους κυβερνοεγκλημάτων και την παρακολούθηση της εξέλιξης των σχετικών φαινομένων·

36.  καλεί τα κράτη μέλη να επενδύσουν στην αύξηση της ασφάλειας της κρίσιμης υποδομής τους, ώστε να αντέχει τις κυβερνοεπιθέσεις·

Αύξηση της λογοδοσίας και ευθύνης των παρόχων υπηρεσιών

37.  θεωρεί ότι η ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ αρμόδιων αρχών και παρόχων υπηρεσιών αποτελεί βασικό παράγοντα για την επιτάχυνση και τον εξορθολογισμό των διαδικασιών αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής και αμοιβαίας αναγνώρισης, στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων που προβλέπονται από το ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο· ζητεί από τους παρόχους υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών που δεν είναι εγκατεστημένοι στην Ένωση να ορίσουν εγγράφως εκπροσώπους στην Ένωση·

38.  επαναλαμβάνει ότι, όσον αφορά το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (IoT), οι παραγωγοί αποτελούν το βασικό σημείο εκκίνησης για την αυστηροποίηση των καθεστώτων ευθύνης, η οποία θα οδηγήσει σε βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων και σε ασφαλέστερο περιβάλλον από άποψη εξωτερικής πρόσβασης και τεκμηριωμένης δυνατότητας για ενημερώσεις·

39.  πιστεύει ότι, ενόψει των τάσεων στην καινοτομία και δεδομένης της αυξανόμενης προσβασιμότητας των συσκευών IoT, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ασφάλεια όλων των συσκευών, ακόμη και των απλούστερων από αυτές· θεωρεί ότι είναι προς το συμφέρον των κατασκευαστών εξοπλισμού και των προγραμματιστών καινοτόμου λογισμικού να επενδύουν σε λύσεις για την πρόληψη του κυβερνοεγκλήματος και να ανταλλάσσουν πληροφορίες σχετικά με κυβερνοαπειλές· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν την προσέγγιση της ασφάλειας εκ σχεδιασμού, και τη βιομηχανία να συμπεριλάβει λύσεις ασφάλειας εκ σχεδιασμού σε όλες τις εν λόγω συσκευές· στο πλαίσιο αυτό, ενθαρρύνει τον ιδιωτικό τομέα να εφαρμόσει εθελοντικά μέτρα, ανεπτυγμένα με βάση τη σχετική ενωσιακή νομοθεσία όπως η οδηγία NIS και ευθυγραμμισμένα με διεθνώς αναγνωρισμένα πρότυπα, με στόχο την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στην ασφάλεια του λογισμικού και των συσκευών, όπως το σήμα εμπιστοσύνης ΙοΤ·

40.  ενθαρρύνει τους παρόχους υπηρεσιών να υιοθετήσουν τον κώδικα δεοντολογίας για την καταπολέμηση της παράνομης ρητορικής μίσους στο διαδίκτυο, και καλεί την Επιτροπή και τις συμμετέχουσες εταιρείες να συνεχίσουν τη συνεργασία σε αυτόν τον τομέα·

41.  υπενθυμίζει ότι η οδηγία 2000/31/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 8ης Ιουνίου 2000, για ορισμένες νομικές πτυχές των υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας, ιδίως του ηλεκτρονικού εμπορίου, στην εσωτερική αγορά(20) («οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο») εξαιρεί τους ενδιάμεσους φορείς από την ευθύνη για το περιεχόμενο μόνον αν διαδραματίζουν ουδέτερο και παθητικό ρόλο σε σχέση με το διαβιβαζόμενο και/ή φιλοξενούμενο περιεχόμενο, αλλά παράλληλα απαιτεί ταχεία αντίδραση για την άρση ή την απενεργοποίηση της πρόσβασης σε περιεχόμενο όταν ένας ενδιάμεσος φορέας είναι εν γνώσει της παράβασης, παράνομης δραστηριότητας ή πληροφορίας·

42.  υπογραμμίζει την απόλυτη ανάγκη προστασίας των βάσεων δεδομένων επιβολής του νόμου από παραβιάσεις της ασφάλειας και από παράνομη πρόσβαση, δεδομένου ότι πρόκειται για θέμα που απασχολεί τους πολίτες· εκφράζει την ανησυχία του σχετικά με τη δυνατότητα των αρχών επιβολής του νόμου για εξωεδαφική πρόσβαση σε δεδομένα στο πλαίσιο ποινικών ερευνών, και υπογραμμίζει την ανάγκη εφαρμογής αυστηρών κανόνων για το θέμα αυτό·

43.  πιστεύει ότι τα ζητήματα που συνδέονται με παράνομη διαδικτυακή δραστηριότητα πρέπει να αντιμετωπίζονται με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα, μεταξύ άλλων με διαδικασίες για την αποσύνδεση του περιεχομένου, αν δεν χρειάζεται είναι ή δεν είναι πλέον αναγκαίο για τον εντοπισμό, την έρευνα και τη δίωξη· υπενθυμίζει ότι τα κράτη μέλη μπορούν, όταν δεν είναι εφικτή η αφαίρεση, να λαμβάνουν τα μέτρα που είναι αναγκαία και αναλογικά για τη φραγή της πρόσβασης από το έδαφος της Ένωσης στο περιεχόμενο αυτό· τονίζει ότι τα μέτρα αυτά πρέπει να συμμορφώνονται προς τις ισχύουσες νομοθετικές και δικαστικές διαδικασίες, καθώς και με τον Χάρτη, και πρέπει επίσης να υπόκεινται σε επαρκείς διασφαλίσεις, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας δικαστικής προσφυγής·

44.  υπογραμμίζει τονίζει τον ρόλο των παρόχων υπηρεσιών της ψηφιακής κοινωνίας της πληροφορίας, σε σχέση με την εξασφάλιση ταχείας και αποτελεσματικής αφαίρεσης παράνομου επιγραμμικού περιεχομένου κατόπιν αιτήματος της αρμόδιας αρχής επιβολής του νόμου, και εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόοδο που έχει επιτευχθεί εν προκειμένω, μεταξύ άλλων με τη συμβολή του Φόρουμ της ΕΕ για το Διαδίκτυο· τονίζει την ανάγκη για ισχυρότερη δέσμευση και συνεργασία των αρμόδιων αρχών και των παρόχων υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας για να επιτυγχάνεται γρήγορα και αποτελεσματικά η αποσύνδεση περιεχόμενου από τον ίδιο τον κλάδο και να αποφεύγεται η φραγή περιεχομένου με τη λήψη μέτρων από το κράτος· καλεί τα κράτη μέλη να θεωρούν νομικά υπεύθυνες τις μη συμμορφούμενες πλατφόρμες· επαναλαμβάνει ότι μέτρα για την αφαίρεση παράνομου επιγραμμικού περιεχομένου τα οποία διατυπώνουν όρους και προϋποθέσεις θα πρέπει να επιτρέπονται μόνο αν οι εθνικοί δικονομικοί κανόνες προβλέπουν τη δυνατότητα των χρηστών να υπερασπιστούν τα δικαιώματά τους ενώπιον δικαστηρίου αφού πληροφορηθούν για τα συγκεκριμένα μέτρα·

45.  επισημαίνει ότι σύμφωνα με το ψήφισμα του Κοινοβουλίου, της 19ης Ιανουαρίου 2016, σχετικά με την πορεία προς μια νομοθετική πράξη για την ψηφιακή ενιαία αγορά(21), η περιορισμένη ευθύνη των μεσαζόντων είναι ουσιαστικής σημασίας για την προστασία του ανοιχτού χαρακτήρα του διαδικτύου, των θεμελιωδών δικαιωμάτων, της ασφάλειας δικαίου και της καινοτομίας· χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να προσφέρει καθοδήγηση στις διαδικασίες κοινοποίησης και αποσύνδεσης, για να βοηθά τις επιγραμμικές πλατφόρμες να ανταποκρίνονται στις ευθύνες τους και να τηρούν τους κανόνες περί ευθύνης που καθορίζονται από την οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο (2000/31/ΕΚ), προκειμένου να ενισχυθεί η ασφάλεια δικαίου και να αυξηθεί η εμπιστοσύνη των χρηστών· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει σχετική νομοθετική πρόταση·

46.  ζητεί να εφαρμοστεί η προσέγγιση της «παρακολούθησης της διαδρομής του χρήματος» (follow the money), όπως περιγράφεται στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 9ης Ιουνίου 2015 με τίτλο «Επιδίωξη ανανεωμένης συναίνεσης όσον αφορά την επιβολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας στην εσωτερική αγορά: σχέδιο δράσης της ΕΕ»(22), βάσει του ρυθμιστικού πλαισίου της οδηγίας για το ηλεκτρονικό εμπόριο και της οδηγίας σχετικά με την τήρηση των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας·

47.  υπογραμμίζει ότι είναι καθοριστικό να παρέχεται συνεχής και ειδική κατάρτιση και ψυχολογική υποστήριξη σε συντονιστές περιεχομένου σε ιδιωτικές και δημόσιες οντότητες, υπεύθυνους για την αξιολόγηση επιλήψιμου ή παράνομου επιγραμμικού περιεχομένου, καθώς θα πρέπει να θεωρούνται ως οι πρώτοι παρεμβαίνοντες σε αυτόν τον τομέα·

48.  καλεί τους παρόχους υπηρεσιών να μεριμνούν για τον προσδιορισμό σαφών κατηγοριών αναφοράς και να διαθέτουν καλώς καθορισμένη υποδομή διεκπεραίωσης που να εξασφαλίζει ταχεία και κατάλληλη επακολούθηση των καταγγελιών·

49.  καλεί τους παρόχους υπηρεσιών να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με τους επιγραμμικούς κινδύνους, ιδίως όσον αφορά τα παιδιά, μέσω της ανάπτυξης εργαλείων αλληλεπίδρασης και ενημερωτικού υλικού·

Ενίσχυση της αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας

50.  εκφράζει ανησυχία για το γεγονός ότι μεγάλος αριθμός κυβερνοεγκλημάτων παραμένουν ατιμώρητα· εκφράζει την αποδοκιμασία του για το γεγονός ότι η χρήση τεχνολογιών όπως η NAT CGN από τους παρόχους υπηρεσιών διαδικτύου θέτει σοβαρά εμπόδια στις έρευνες, δεδομένου ότι καθιστά τεχνικά αδύνατη την επακριβή ταυτοποίηση του χρήστη μιας διεύθυνσης IP και συνεπώς την απόδοση ευθύνης για επιγραμμικά αδικήματα· τονίζει την ανάγκη να επιτρέπεται στις αρχές επιβολής του νόμου η νόμιμη πρόσβαση στις σχετικές πληροφορίες, στις περιορισμένες περιπτώσεις όπου η πρόσβαση αυτή είναι αναγκαία και αναλογική για λόγους ασφάλειας και δικαιοσύνης· τονίζει ότι οι δικαστικές αρχές και οι αρχές επιβολής του νόμου πρέπει να διαθέτουν επαρκή ικανότητα για τη διεξαγωγή νόμιμων ερευνών·

51.  καλεί τα κράτη μέλη να μην επιβάλλουν σε παρόχους κρυπτογράφησης υποχρεώσεις που θα είχαν ως αποτέλεσμα την αποδυνάμωση ή την υπονόμευση της ασφάλειας των δικτύων και των υπηρεσιών τους, όπως η δημιουργία ή η διευκόλυνση «κερκόπορτας»· τονίζει ότι πρέπει να προσφέρονται εφικτές λύσεις, τόσο μέσω της νομοθεσίας όσο και με τη διαρκή εξέλιξη της τεχνολογίας, όπου αυτό επιβάλλεται για επιτακτικούς λόγους δικαιοσύνης και ασφάλειας· καλεί τα κράτη μέλη να συνεργαστούν, σε διαβούλευση με τη δικαιοσύνη και την Eurojust, για την ευθυγράμμιση των προϋποθέσεων νόμιμης χρήσης των επιγραμμικών μέσων έρευνας·

52.  τονίζει ότι η νόμιμη υποκλοπή μπορεί να αποτελέσει ιδιαιτέρως αποτελεσματικό μέτρο για την καταπολέμηση της παράνομης δικτυοπαραβίασης, υπό την προϋπόθεση ότι είναι αναγκαίο, αναλογικό και πλήρως σύμφωνο με τη νομοθεσία και τη νομολογία της ΕΕ για τα θεμελιώδη δικαιώματα και την προστασία των δεδομένων· καλεί όλα τα κράτη μέλη να κάνουν χρήση των δυνατοτήτων νόμιμης υποκλοπής με στόχο ύποπτα άτομα, να καθορίσουν σαφείς κανόνες σχετικά με τη διαδικασία προηγούμενης δικαστικής άδειας για δραστηριότητες νόμιμης υποκλοπής, συμπεριλαμβανομένων περιορισμών όσον αφορά τη χρήση και τη διάρκεια των μέσων νόμιμης υποκλοπής, να δημιουργήσουν μηχανισμό εποπτείας, και να παρέχουν αποτελεσματικά μέσα έννομης προστασίας στους στόχους των δραστηριοτήτων δικτυοπαραβίασης·

53.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να συνεργάζονται με την κοινότητα των ασχολούμενων με την ασφάλεια ΤΠΕ και να την ενθαρρύνουν να αναλαμβάνει ενεργότερο ρόλο στη «λευκή» δικτυοπαραβίαση και την καταγγελία παράνομου περιεχομένου, όπως υλικού σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών·

54.  ενθαρρύνει την Ευρωπόλ να αναπτύξει ένα σύστημα ανώνυμης αναφοράς από κρυφά δίκτυα, το οποίο να επιτρέπει την ατομική καταγγελία παράνομου περιεχομένου, όπως υλικού που απεικονίζει σεξουαλική κακοποίηση παιδιών, στις αρχές, με τη χρήση τεχνικών διασφαλίσεων παρόμοιων με εκείνες που εφαρμόζονται από πολυάριθμους δημοσιογραφικούς οργανισμούς οι οποίοι χρησιμοποιούν τέτοια συστήματα για τη διευκόλυνση της ανταλλαγής ευαίσθητων δεδομένων με δημοσιογράφους κατά τρόπο που επιτρέπει μεγαλύτερο βαθμό ανωνυμίας και ασφάλειας από αυτόν που προσφέρει το συμβατικό ηλεκτρονικό ταχυδρομείο·

55.  τονίζει την ανάγκη να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι που θέτουν για την ιδιωτικότητα των χρηστών του διαδικτύου οι διαρροές κώδικα εκμετάλλευσης αδυναμιών ή εργαλείων που χρησιμοποιούν οι αρχές επιβολής του νόμου στο πλαίσιο των νόμιμων ερευνών τους·

56.  τονίζει ότι οι δικαστικές αρχές και οι αρχές επιβολής του νόμου πρέπει να διαθέτουν επαρκείς ικανότητες και χρηματοδότηση για να μπορούν να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά την κυβερνοεγκληματικότητα·

57.  υπογραμμίζει ότι το συνονθύλευμα ξεχωριστών, εδαφικά καθορισμένων εθνικών δικαιοδοσιών προκαλεί δυσκολίες στον προσδιορισμό του εφαρμοστέου δικαίου σε διασυνοριακές αλληλεπιδράσεις και προκαλεί νομική αβεβαιότητα, εμποδίζοντας έτσι τη διασυνοριακή συνεργασία, η οποία είναι αναγκαία για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της κυβερνοεγκληματικότητας·

58.  υπογραμμίζει ότι είναι αναγκαίο να αναπτυχθεί η πρακτική βάση για μια κοινή προσέγγιση της ΕΕ στο ζήτημα της δικαιοδοσίας στον κυβερνοχώρο, όπως επισημάνθηκε κατά την άτυπη σύνοδο των υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων της 26ης Ιανουαρίου 2016·

59.  τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη να αναπτυχθούν κοινά δικονομικά πρότυπα τα οποία να μπορούν να προσδιορίζουν τους εδαφικούς παράγοντες που καθορίζουν το εφαρμοστέο δίκαιο στον κυβερνοχώρο, και να οριστούν μέτρα έρευνας τα οποία να μπορούν να χρησιμοποιούνται ανεξαρτήτως γεωγραφικών συνόρων·

60.  αναγνωρίζει ότι μια τέτοια κοινή ευρωπαϊκή προσέγγιση, η οποία πρέπει να σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και την ιδιωτικότητα, θα οικοδομήσει εμπιστοσύνη μεταξύ των συμφεροντούχων, θα μειώσει τις καθυστερήσεις στη διεκπεραίωση διασυνοριακών αιτημάτων, θα επιτύχει διαλειτουργικότητα μεταξύ ανομοιογενών παραγόντων, και θα προσφέρει την ευκαιρία να ενσωματωθούν απαιτήσεις ορθής διαδικασίας στα επιχειρησιακά πλαίσια·

61.  πιστεύει ότι, μακροπρόθεσμα, θα πρέπει να αναπτυχθούν και σε παγκόσμιο επίπεδο κοινά διαδικαστικά πρότυπα για τη δικαιοδοσία στον κυβερνοχώρο· χαιρετίζει, εν προκειμένω, το έργο της ομάδας εργασίας Cloud Evidence Group του Συμβουλίου της Ευρώπης·

Ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία

62.  υπογραμμίζει ότι μια κοινή ευρωπαϊκή προσέγγιση όσον αφορά την ποινική δικαιοσύνη στον κυβερνοχώρο αποτελεί προτεραιότητα, δεδομένου ότι θα βελτιώσει την επιβολή του κράτους δικαίου στον κυβερνοχώρο και θα διευκολύνει τη λήψη ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων σε ποινικές διαδικασίες, όπως επίσης θα συμβάλει στο να διεκπεραιώνονται οι υποθέσεις σημαντικά ταχύτερα από ό,τι σήμερα·

63.  υπογραμμίζει την ότι είναι ανάγκη να εξευρεθούν μέσα για την ταχύτερη λήψη ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων, και ότι είναι σημαντικό να υπάρχει στενή συνεργασία μεταξύ των αρχών επιβολής του νόμου, μεταξύ άλλων με την αυξημένη χρήση μικτών ομάδων έρευνας, τρίτων χωρών και παρόχων υπηρεσιών που δραστηριοποιούνται στο ευρωπαϊκό έδαφος, σύμφωνα με τον ΓΚΠΔ ((ΕΕ) 2016/679), την οδηγία (ΕΕ) 2016/680 (οδηγία για την αστυνομία) και τις υφιστάμενες συμφωνίες αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής· τονίζει την ανάγκη να συσταθούν ενιαία σημεία επαφής σε όλα τα κράτη μέλη και να βελτιστοποιηθεί η χρήση των υφιστάμενων σημείων επαφής, καθώς αυτό θα διευκολύνει την πρόσβαση σε ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία και την ανταλλαγή πληροφοριών, τη βελτίωση της συνεργασίας με τους παρόχους υπηρεσιών, και την επιτάχυνση της διαδικασίας αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής (ΑΔΣ)·

64.  αναγνωρίζει ότι το κατακερματισμένο αυτή τη στιγμή νομικό πλαίσιο μπορεί να θέτει εμπόδια σε παρόχους υπηρεσιών που επιθυμούν να ανταποκριθούν σε αιτήματα των αρχών επιβολής του νόμου· καλεί την Επιτροπή να προτείνει ένα ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο για τα ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία, το οποίο να περιλαμβάνει εναρμονισμένους κανόνες για τον προσδιορισμό του καθεστώτος του παρόχου ως εγχώριου ή αλλοδαπού και να επιβάλλει στους παρόχους υπηρεσιών την υποχρέωση να ανταποκρίνονται σε αιτήματα άλλων κρατών μελών βασιζόμενα στην αρχή της ορθής διαδικασίας και σύμφωνα με την ευρωπαϊκή εντολή έρευνας (ΕΕΕ), τηρώντας παράλληλα την αρχή της αναλογικότητας ώστε να αποφεύγονται αρνητικές συνέπειες για την άσκηση της ελευθερίας εγκατάστασης και της ελευθερίας παροχής υπηρεσιών, και να προσφέρονται κατάλληλες διασφαλίσεις, προκειμένου να υπάρχει ασφάλεια δικαίου και να βελτιωθεί η ικανότητα των φορέων παροχής υπηρεσιών και των διαμεσολαβητών να ανταποκρίνονται στα αιτήματα των αρχών επιβολής του νόμου·

65.  τονίζει την ανάγκη, κάθε πλαίσιο παροχής ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων να περιλαμβάνει επαρκείς διασφαλίσεις για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες όλων των ενδιαφερόμενων· υπογραμμίζει ότι τούτο θα πρέπει να περιλαμβάνει υποχρέωση για τη διαβίβαση των αιτημάτων παροχής ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων σε πρώτο βαθμό στους υπεύθυνους επεξεργασίας ή τους κυρίους των δεδομένων, ώστε να εξασφαλίζεται ο σεβασμός των δικαιωμάτων τους καθώς και των δικαιωμάτων εκείνων τους οποίους αφορούν τα δεδομένα (παραδείγματος χάριν, του δικαιώματός τους να επικαλούνται δικηγορικό απόρρητο και να προσφεύγουν ενώπιον δικαστηρίου σε περίπτωση δυσανάλογης ή άλλως παράνομης πρόσβασης)· τονίζει επίσης την ανάγκη να εξασφαλιστεί πως κάθε νομικό πλαίσιο θα προστατεύει τους παρόχους και όλα τα άλλα μέρη από αιτήματα που θα μπορούσαν να προκαλέσουν σύγκρουση νόμων ή να θίξουν με άλλο τρόπο την κυριαρχία άλλων κρατών·

66.  καλεί τα κράτη μέλη να θέσουν πλήρως σε εφαρμογή την οδηγία 2014/41/ΕΕ περί της ευρωπαϊκής εντολής έρευνας σε ποινικές υποθέσεις (οδηγία ΕΕΕ), για τους σκοπούς της αποτελεσματικής διασφάλισης και λήψης ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων στην ΕΕ, και να συμπεριλάβουν στους εθνικούς τους ποινικούς κώδικες ειδικές διατάξεις σχετικά με τον κυβερνοχώρο, προκειμένου να διευκολυνθεί το παραδεκτό των ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων στο δικαστήριο και να καταστεί δυνατή η έκδοση σαφέστερων οδηγιών προς τους δικαστές σχετικά με την ποινικοποίηση της κυβερνοεγκληματικότητας·

67.  επικροτεί το έργο που επιτελεί η Επιτροπή για τη δημιουργία πλατφόρμας συνεργασίας με ασφαλή δίαυλο επικοινωνίας για ψηφιακές ανταλλαγές ΕΕΕ σχετικά με ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία και απαντήσεις, μεταξύ των δικαστικών αρχών της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει και να ευθυγραμμίσει, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη και τους παρόχους υπηρεσιών, τα έντυπα, τα μέσα και τις διαδικασίες για την αίτηση διασφάλισης και λήψης ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων προκειμένου να διευκολύνεται η επαλήθευσης της ταυτότητας, να εξασφαλίζονται ταχείες διαδικασίες και να αυξηθούν η διαφάνεια και η λογοδοσία της διαδικασίας διασφάλισης και λήψης ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων· καλεί τον Οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κατάρτιση στον Τομέα της Επιβολής του Νόμου (CEPOL) να αναπτύξει κύκλους κατάρτισης στην αποτελεσματική χρήση των υφιστάμενων πλαισίων που χρησιμοποιούνται για τη διασφάλιση και τη λήψη ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι ο εξορθολογισμός των πολιτικών των παρόχων υπηρεσιών θα συμβάλει στη μείωση της ανομοιογένειας των προσεγγίσεων, ιδίως όσον αφορά τις διαδικασίες και τους όρους για τη χορήγηση πρόσβασης στα ζητούμενα δεδομένα·

Ανάπτυξη ικανοτήτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο

68.  επισημαίνει ότι τα πρόσφατα περιστατικά κατέδειξαν με σαφήνεια τον εξαιρετικά υψηλό βαθμό τρωτότητας της ΕΕ, και ιδίως των θεσμικών οργάνων της, των εθνικών κυβερνήσεων και κοινοβουλίων, των μεγάλων ευρωπαϊκών εταιρειών, των ευρωπαϊκών υποδομών και των ευρωπαϊκών δικτύων πληροφοριακών συστημάτων, απέναντι σε εξελιγμένες επιθέσεις με περίπλοκο λογισμικό και με κακόβουλο λογισμικό· καλεί τον Οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ασφάλεια Δικτύων και Πληροφοριών (ENISA) να αξιολογεί διαρκώς το επίπεδο απειλής, και την Επιτροπή να επενδύει σε ικανότητα ΤΠ και στην προστασία και την ανθεκτικότητα της κρίσιμης υποδομής των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, προκειμένου να μειωθεί η τρωτότητα της ΕΕ σε σοβαρές κυβερνοεπιθέσεις από μεγάλες εγκληματικές οργανώσεις, κρατικά υποκινούμενα στοιχεία ή τρομοκρατικές ομάδες·

69.  αναγνωρίζει τη σημαντική συμβολή του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την καταπολέμηση της κυβερνοεγκληματικότητας (EC3), της Ευρωπόλ και της Eurojust, και του ENISA, στην καταπολέμηση της κυβερνοεγκληματικότητας·

70.  καλεί την Ευρωπόλ να υποστηρίζει τις εθνικές αρχές επιβολής του νόμου στη δημιουργία ασφαλών και κατάλληλων διαύλων μετάδοσης·

71.  εκφράζει αποδοκιμασία για το γεγονός ότι δεν υπάρχουν σήμερα ενωσιακά πρότυπα κατάρτισης και πιστοποίησης· αναγνωρίζει ότι οι μελλοντικές τάσεις της κυβερνοεγκληματικότητας επιβάλλουν αυξημένο επίπεδο πραγματογνωσίας από τους επαγγελματίες του τομέα· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι υφιστάμενες πρωτοβουλίες όπως η Ευρωπαϊκή Ομάδα για την Εκπαίδευση και Κατάρτιση στον τομέα του Κυβερνοεγκλήματος (ECTEG), το σχέδιο κατάρτισης των εκπαιδευτών (TOT) και οι δραστηριότητες κατάρτισης που προβλέπονται στο πλαίσιο του κύκλου πολιτικής της ΕΕ ανοίγουν τον δρόμο για την αντιμετώπιση του κενού πραγματογνωσίας σε επίπεδο ΕΕ·

72.  καλεί τον CEPOL και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Κατάρτισης Δικαστικών να διευρύνουν την προσφερόμενη κατάρτιση με ειδικά μαθήματα για θέματα κυβερνοεγκληματικότητας απευθυνόμενα στα αρμόδια όργανα επιβολής του νόμου και στις δικαστικές αρχές σε ολόκληρη την Ένωση·

73.  τονίζει ότι ο αριθμός των αδικημάτων στον κυβερνοχώρο που καταγγέλλονται στην Eurojust έχει αυξηθεί κατά 30 %· ζητεί να διατεθεί επαρκής χρηματοδότηση και να δημιουργηθούν περισσότερες θέσεις, αν είναι αναγκαίο, προκειμένου η Eurojust να αντεπεξέλθει στα αυξημένα της καθήκοντα σε σχέση με την κυβερνοεγκληματικότητα και να αναπτύξει και να ενισχύσει περαιτέρω τη υποστήριξή της προς τους εθνικούς εισαγγελείς που είναι αρμόδιοι για την κυβερνοεγκληματικότητα σε διασυνοριακές υποθέσεις, μεταξύ άλλων μέσω του νεοσυταθέντος Ευρωπαϊκού Δικαστικού Δικτύου για την κυβερνοεγκληματικότητα·

74.  ζητεί την αναθεώρηση της εντολής του ENISA και την ενίσχυση των εθνικών υπηρεσιών κυβερνοασφάλειας· ζητεί την ενίσχυση του ENISA από άποψη καθηκόντων, προσωπικού και πόρων· τονίζει ότι η νέα εντολή θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει ισχυρότερους δεσμούς με την Ευρωπόλ και τους συμφεροντούχους του κλάδου, προκειμένου ο οργανισμός να είναι σε θέση να υποστηρίζει καλύτερα τις αρμόδιες αρχές στην καταπολέμηση της κυβερνοεγκληματικότητας·

75.  ζητεί από τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (FRA) να καταρτίσει πρακτικό και λεπτομερές εγχειρίδιο το οποίο να παρέχει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με εποπτικούς και εμπεριστατωμένους ελέγχους για τα κράτη μέλη·

Βελτιωμένη συνεργασία με τρίτες χώρες

76.  τονίζει τη σημασία της στενής συνεργασίας με τρίτες χώρες στον παγκόσμιο αγώνα για την καταπολέμηση της κυβερνοεγκληματικότητας, μεταξύ άλλων με την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, με κοινές έρευνες, με την ανάπτυξη ικανοτήτων και με αμοιβαία δικαστική συνδρομή·

77.  καλεί τα κράτη μέλη που δεν το έχουν ήδη πράξει, να κυρώσουν και να εφαρμόσουν πλήρως τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την κυβερνοεγκληματικότητα της 23ης Νοεμβρίου 2001 («Σύμβαση της Βουδαπέστης») και τα πρόσθετα πρωτόκολλά της και, σε συνεργασία με την Επιτροπή, να την προάγουν στα κατάλληλα διεθνή φόρα·

78.  τονίζει τη σοβαρή ανησυχία του για το έργο που επιτελείται από την επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη Σύμβαση για την κυβερνοεγκληματικότητα όσον αφορά την ερμηνεία του άρθρου 32 της Σύμβασης της Βουδαπέστης, που αφορά τη διασυνοριακή πρόσβαση σε αποθηκευμένα υπολογιστικά δεδομένα («αποδεικτικά στοιχεία υπολογιστικού νέφους»), και αντιτίθεται στη σύναψη πρόσθετου πρωτοκόλλου ή κατευθυντήριας γραμμής για τη διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής της συγκεκριμένης διάταξης πέραν του ισχύοντος καθεστώτος που καθιερώνει η Σύμβαση, το οποίο αποτελεί ήδη μείζονα εξαίρεση από την αρχή της εδαφικότητας, δεδομένου ότι τούτο θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανεξέλεγκτη εξ αποστάσεως πρόσβαση αρχών επιβολής του νόμου σε διακομιστές και υπολογιστές ευρισκόμενους σε άλλες περιοχές δικαιοδοσίας, χωρίς την επίκληση συμφωνιών ΑΔΣ ή τη χρήση άλλων μέσων δικαστικής συνεργασίας που έχουν θεσπιστεί για τη διασφάλιση των θεμελιωδών ατομικών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της προστασίας των δεδομένων και της ορθής διαδικασίας, και ιδίως της Σύμβασης 108 του Συμβουλίου της Ευρώπης·

79.  εκφράζει την αποδοκιμασία του για το γεγονός ότι δεν υπάρχει δεσμευτική διεθνής νομοθεσία για την κυβερνοεγληματικότητα, και καλεί τα κράτη μέλη και τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα να εργαστούν για τη σύναψη μιας τέτοιας σύμβασης·

80.  καλεί την Επιτροπή να προτείνει δυνατότητες ανάληψης πρωτοβουλίας για τη βελτίωση της αποδοτικότητας και την προώθηση της χρήσης συμβάσεων αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής (MLAT) για την αντιμετώπιση της ανάληψης εξωεδαφικής αρμοδιότητας από τρίτες χώρες·

81.  καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν επαρκή ικανότητα διεκπεραίωσης αιτήσεων ΑΔΣ που συνδέονται με έρευνες στον κυβερνοχώρο, και να αναπτύξουν σχετικά προγράμματα κατάρτισης για το προσωπικό που είναι υπεύθυνο για τη διεκπεραίωση αυτών των αιτήσεων·

82.  υπογραμμίζει ότι οι συμφωνίες στρατηγικής και επιχειρησιακής συνεργασίας μεταξύ της Europol και τρίτων χωρών διευκολύνει τόσο την ανταλλαγή πληροφοριών όσο και την πρακτική συνεργασία·

83.  λαμβάνει υπόψη το γεγονός ότι τα περισσότερα από τα αιτήματα για επιβολή του νόμου απευθύνονται στις Ηνωμένες Πολιτείες και στον Καναδά· εκφράζει ανησυχία για το γεγονός ότι το ποσοστό δημοσιοποίησης εκ μέρους των μεγάλων παρόχων υπηρεσιών των ΗΠΑ, σε ανταπόκριση σε αιτήματα ευρωπαϊκών αρχών ποινικής δικαιοσύνης, είναι κάτω από 60 %, και υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με το κεφάλαιο V ΓΚΠΔ, οι MLAT και άλλες διεθνείς συμφωνίες είναι ο προτιμώμενος μηχανισμός για την απόκτηση πρόσβασης σε προσωπικά δεδομένα που διατηρούνται στο εξωτερικό·

84.  καλεί την Επιτροπή να προτείνει συγκεκριμένα μέτρα για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων των υπόπτων ή των κατηγορουμένων κατά την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ ευρωπαϊκών αρχών επιβολής του νόμου και τρίτων χωρών, ιδίως δε διασφαλίσεις όσον αφορά την ταχεία λήψη, μετά από δικαστική απόφαση, σχετικών αποδεικτικών στοιχείων, πληροφοριών σχετικά με συνδρομητές και λεπτομερών μεταδεδομένων και δεδομένων περιεχομένου (αν δεν είναι κρυπτογραφημένα) από αρχές επιβολής του νόμου και/ή παρόχους υπηρεσιών, με στόχο τη βελτίωση της αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής·

85.  καλεί την Επιτροπή να εξετάσει, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, με τους σχετικούς ευρωπαϊκούς φορείς και, όπου είναι αναγκαίο, με τρίτες χώρες, νέους τρόπους για την αποτελεσματική διασφάλιση και λήψη ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων αποθηκευμένων σε τρίτες χώρες, σε πλήρη συμμόρφωση προς τα θεμελιώδη δικαιώματα και το δίκαιο της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων, μέσω της επιτάχυνσης και του εξορθολογισμού της χρήσης διαδικασιών ΑΔΣ και, κατά περίπτωση, αμοιβαίας αναγνώρισης·

86.  υπογραμμίζει τη σημασία του Κέντρου αντιμετώπισης κυβερνοσυμβάντων του ΝΑΤΟ·

87.  καλεί όλα τα κράτη μέλη να συμμετάσχουν στο παγκόσμιο φόρουμ για την κυβερνοπραγματογνωσία (Global Forum on Cyber Expertise), προκειμένου να διευκολυνθεί η ανάπτυξη εταιρικών σχέσεων για την ανάπτυξη ικανότητας·

88.  υποστηρίζει την συνδρομή για την ανάπτυξη ικανότητας που παρέχει η ΕΕ στις χώρες της Ανατολικής Γειτονίας, δεδομένου ότι πολλές κυβερνοεπιθέσεις προέρχονται από τις χώρες αυτές·

o
o   o

89.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) ΕΕ C 419 της 16.12.2015, σ. 33. (2) ΕΕ C 316 της 30.8.2016, σ. 109. (3) ΕΕ L 149 της 2.6.2001, σ. 1. (4) Συμβούλιο της Ευρώπης, Σειρά ευρωπαϊκών συνθηκών, αριθ. 185, 23.11.2001. (5) ΕΕ L 77 της 13.3.2004, σ. 1. (6) ΕΕ L 345 της 23.12.2008, σ. 75. (7) ΕΕ L 201 της 31.7.2002, σ. 37. (8) ΕΕ L 335 της 17.12.2011, σ. 1. (9) ΕΕ L 218 της 14.8.2013, σ. 8. (10) ΕΕ L 130 της 1.5.2014, σ. 1. (11) ECLI:EU:C:2014:238. (12) ΕΕ C 93 της 9.3.2016, σ. 112. (13) ΕΕ L 119 της 4.5.2016, σ. 1. (14) ΕΕ L 119 της 4.5.2016, σ. 89. (15) ΕΕ L 135 της 24.5.2016, σ. 53. (16) ΕΕ L 194 της 19.7.2016, σ. 1. (17) Απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της 21ης Δεκεμβρίου 2016, στις υποθέσεις C-203/15 Tele2 Sverige AB κατά Post- och telestyrelsen και C-698/15 Secretary of State for the Home Department κατά Tom Watson και άλλων, C-203/15, ECLI:EU:C:2016:970. (18) ΕΕ L 88 της 31.3.2017, σ. 6. (19) ECLI:EU:C:2015:650. (20) ΕΕ L 178 της 17.7.2000, σ. 1. (21) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0009. (22) ΕΕ C 407 της 4.11.2016, σ. 25.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 3ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με τις πολιτικές σχέσεις της ΕΕ με τον ASEAN (2017/2026(INI))

P8_TA(2017)0367 A8-0243/2017

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την ίδρυση του Συνδέσμου Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN) στις 8 Αυγούστου 1967,

–  έχοντας υπόψη το βασικό νομικό πλαίσιο που διέπει τις σχέσεις ΕΕ-ASEAN, δηλαδή τη συμφωνία συνεργασίας μεταξύ ASEAN και ΕΟΚ που υπογράφηκε τον Μάρτιο του 1980(1),

–  έχοντας υπόψη τον Χάρτη του ASEAN, ο οποίος υπογράφηκε τον Νοέμβριο του 2007 και θεσπίζει νομική προσωπικότητα και νομικό και θεσμικό πλαίσιο για τον ASEAN περιλαμβανομένης της δημιουργίας της Επιτροπής των Μόνιμων Αντιπροσώπων (ΕΜΑ) για τη στήριξη και τον συντονισμό του έργου του ASEAN,

–  έχοντας υπόψη το Περιφερειακό Φόρουμ του ASEAN (ARF) που θεσπίστηκε το 1993 για να προωθήσει τον διάλογο και τη διαβούλευση σχετικά με πολιτικά ζητήματα και ζητήματα ασφαλείας και να συμβάλει στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης και την προληπτική διπλωματία στην περιφέρεια Ασίας-Ειρηνικού,

–  έχοντας υπόψη τα διάφορα πλαίσια του ASEAN που επιδιώκουν την οικοδόμηση εμπιστοσύνης σε περιφερειακό επίπεδο: το ARF, τη Συνέλευση των Υπουργών Άμυνας του ASEAN (ADMM-Plus), τη διάσκεψη κορυφής Ανατολικής Ασίας (EAS), το ASEAN+3 (ASEAN συν Κίνα, Ιαπωνία και Νότια Κορέα) και το ASEAN+6 (ASEAN συν Κίνα, Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Ινδία, Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία),

–  έχοντας υπόψη τις υπάρχουσες εμπορικές συμφωνίες μεταξύ ASEAN και Ιαπωνίας, Κίνας, Νότιας Κορέας, Ινδίας, Αυστραλίας και Νέας Ζηλανδίας,

–  έχοντας υπόψη τις τρέχουσες διαπραγματεύσεις και/ή τη σύναψη επτά συμφωνιών εταιρικής σχέσης και συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ορισμένων κρατών μελών του ASEAN, συγκεκριμένα του Μπρουνέι, της Ινδονησίας, της Μαλαισίας, των Φιλιππινών, της Σιγκαπούρης, της Ταϊλάνδης και του Βιετνάμ,

–  έχοντας υπόψη τις διαπραγματεύσεις για τη σύναψη συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών (ΣΕΣ) με την Ινδονησία και τις Φιλιππίνες, τις διαπραγματεύσεις για ΣΕΣ με τη Μαλαισία και την Ταϊλάνδη, που έχουν επί του παρόντος αμφότερες ανασταλεί, την αναμενόμενη σύναψη ΣΕΣ με τη Σιγκαπούρη και το Βιετνάμ τους προσεχείς μήνες και τις διαπραγματεύσεις για τη σύναψη επενδυτικής συμφωνίας με τη Μιανμάρ,

–  έχοντας υπόψη τη συνάντηση μεταξύ της Επιτρόπου για το Εμπόριο, Cecilia Malmström, και των υπουργών Οικονομικών του ASEAN στη Μανίλα στις 10 Μαρτίου 2017,

–  έχοντας υπόψη την 9η συνάντηση κοινοβουλευτικής σύμπραξης Ασίας-Ευρώπης (ASEP9) που πραγματοποιήθηκε στο Ουλάν Μπατόρ της Μογγολίας, στις 21 και 22 Απριλίου 2016,

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση της Νυρεμβέργης σχετικά με μια ενισχυμένη εταιρική σχέση ΕΕ-ASEAN, του Μαρτίου του 2007, και το σχέδιο δράσης αυτής της δήλωσης, του Νοεμβρίου 2007,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο δράσης του Μπαντάρ Σερί Μπεγκαβάν υπέρ της ενισχυμένης εταιρικής σχέσης ASEAN-ΕΕ (2013-2017), που εγκρίθηκε στο Μπρουνέι στις 27 Απριλίου 2012,

–  έχοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση της Επιτροπής και της Ύπατης Εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας της 18ης Μαΐου 2015 προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο με τίτλο: «Η ΕΕ και η ASEAN: μια εταιρική σχέση με στρατηγικό σκοπό» (JOIN(2015)0022),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων σχετικά με τις σχέσεις ΕΕ-ASEAN, της 22ας Ιουνίου 2015,

–  έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη της Μπανγκόκ της 14ης Οκτωβρίου 2016 για την προώθηση μιας συνολικής εταιρικής σχέσης ASEAN-ΕΕ για κοινούς στρατηγικούς στόχους,

–  έχοντας υπόψη την προσχώρηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Σύμφωνο Φιλίας και Συνεργασίας στη Νοτιοανατολική Ασία (TAC) στην Πνομ Πενχ την 12η Ιουλίου 2012(2),

–  έχοντας υπόψη την 11η διάσκεψη κορυφής της Συνάντησης Ασίας-Ευρώπης (ASEM11) που πραγματοποιήθηκε στο Ουλάν Μπατόρ της Μογγολίας, στις 15 και 16 Ιουλίου 2016,

–  έχοντας υπόψη το Ίδρυμα Ασίας-Ευρώπης (ASEF), που ιδρύθηκε τον Φεβρουάριο του 1997 με σκοπό να παρέχει ένα φόρουμ για μη κυβερνητικό διάλογο,

–  έχοντας υπόψη το πρόγραμμα στήριξης περιφερειακής ολοκλήρωσης του ASEAN και της ΕΕ (APRIS), το πρόγραμμα στήριξης περιφερειακής υποστήριξης του ASEAN (ARISE) και τον περιφερειακό μηχανισμό διαλόγου της ΕΕ και του ASEAN (READI) για τη στήριξη της εναρμόνισης πολιτικών και κανονισμών σε τομείς που δεν σχετίζονται με το εμπόριο,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο στρατηγικής για την οικονομική κοινότητα ASEAN που συμφωνήθηκε το 2007,

–  έχοντας υπόψη τη 14η διάσκεψη κορυφής του ASEAN που πραγματοποιήθηκε το 2009 και τη θέσπιση του χάρτη πορείας για τη δημιουργία ενιαίας αγοράς του ASEAN (Οικονομική Κοινότητα του ASEAN (AEC)), την Πολιτική Κοινότητα-Κοινότητα Ασφάλειας του ASEAN και την Κοινωνικοπολιτισμική Κοινότητα του ASEAN,

–  έχοντας υπόψη την 28η και την 29η διάσκεψη κορυφής του ASEAN οι οποίες πραγματοποιήθηκαν στη Βιεντιάν του Λάος, στις 6 και 7 Σεπτεμβρίου 2016 και της 30ής διάσκεψης κορυφής που πραγματοποιήθηκε στη Μανίλα των Φιλιππινών, στις 26 έως 29 Απριλίου 2017,

–  έχοντας υπόψη την 24η συνεδρίαση της Μικτής Επιτροπής Συνεργασίας ASEAN-ΕΕ, που πραγματοποιήθηκε στην Τζακάρτα στις 2 Μαρτίου 2017,

–  έχοντας υπόψη το Όραμα για την Κοινότητα του ASEAN με ορίζοντα το 2025, το οποίο εγκρίθηκε κατά την 27η διάσκεψη κορυφής του ASEAN που πραγματοποιήθηκε στην Κουάλα Λουμπούρ της Μαλαισίας στις 18 έως 22 Νοεμβρίου 2015, και την αναγγελία της ίδρυσης, στις 31 Δεκεμβρίου 2015, της Οικονομικής Κοινότητας του ASEAN, με στόχο τη δημιουργία μιας εσωτερικής αγοράς για περισσότερους από 600 εκατομμύρια κατοίκους,

–  έχοντας υπόψη την 11η διάσκεψη κορυφής Ανατολικής Ασίας (EAS) που πραγματοποιήθηκε στη Βιεντιάν του Λάος, την 8η Σεπτεμβρίου 2016, με τη συμμετοχή 18 ηγετών χωρών: των κρατών μελών του ASEAN, της Κίνας, της Ιαπωνίας και της Νότιας Κορέας (ASEAN+3), της Ινδίας, της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας (ASEAN+6), καθώς και της Ρωσίας και των Ηνωμένων Πολιτειών,

–  έχοντας υπόψη την πρώτη διακήρυξη του ASEAN για τα ανθρώπινα δικαιώματα στις 18 Νοεμβρίου 2012 και τη σύσταση της Διακυβερνητικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ASEAN (AICHR) το 2009,

–  έχοντας υπόψη την ένωση «ASEAN Parliamentarians for Human Rights (APHR)» (Κοινοβουλευτικοί του ASEAN για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα), που ιδρύθηκε το 2013 με σκοπό την προώθηση της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλα τα κράτη μέλη του ASEAN,

–  έχοντας υπόψη το Ινστιτούτο του ASEAN για την Ειρήνη και τη Συμφιλίωση (AIPR),

–  έχοντας υπόψη την Σύμβαση του ΟΗΕ για την Εξάλειψη Όλων των Μορφών Διακρίσεων κατά των Γυναικών (CEDAW), τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού και τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, οι οποίες έχουν κυρωθεί από όλα τα κράτη μέλη του ASEAN,

–  έχοντας υπόψη τις «κατευθυντήριες αρχές για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα: εφαρμογή του πλαισίου του ΟΗΕ "Προστασία, Σεβασμός και Αποκατάσταση"», που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών την 16η Ιουνίου 2011,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του ASEAN για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, ιδίως γυναικών και παιδιών, που υπεγράφη από όλα τα κράτη μέλη του ASEAN τον Νοέμβριο του 2015,

–  έχοντας υπόψη τις παγκόσμιες περιοδικές ανασκοπήσεις (UPR) του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, στις οποίες έχουν συμμετάσχει όλα τα κράτη μέλη του ASEAN,

–  έχοντας υπόψη τα πρόσφατα ψηφίσματά του σχετικά με τον ASEAN, και ιδίως το ψήφισμα της 15ης Ιανουαρίου 2014 σχετικά με το μέλλον των σχέσεων ΕΕ-ASEAN(3),

–  έχοντας υπόψη τα πρόσφατα ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τα κράτη μέλη του ASEAN, ειδικότερα τα ψηφίσματα της 9ης Ιουνίου 2016 σχετικά με το Βιετνάμ(4), της 17ης Δεκεμβρίου 2015 για τη συμφωνία-πλαίσιο συνολικής εταιρικής σχέσης και συνεργασίας ΕΕ-Βιετνάμ (ψήφισμα)(5), της 17ης Δεκεμβρίου 2015 για τη συμφωνία-πλαίσιο συνολικής εταιρικής σχέσης και συνεργασίας ΕΕ-Βιετνάμ (έγκριση)(6), της 8ης Ιουνίου 2016 σχετικά με τη συμφωνία-πλαίσιο εταιρικής σχέσης και συνεργασίας ΕΕ-Φιλιππίνων (έγκριση)(7) και της 8ης Ιουνίου 2016 σχετικά με τη συμφωνία-πλαίσιο εταιρικής σχέσης και συνεργασίας ΕΕ-Φιλιππίνων (ψήφισμα)(8),

–  έχοντας υπόψη τα πρόσφατα ψηφίσματά του σχετικά με επείγουσες καταστάσεις που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα σε κράτη μέλη του ASEAN, ειδικότερα τα ψηφίσματα της 14ης Σεπτεμβρίου 2017 σχετικά με τη Μιανμάρ, και ιδίως την κατάσταση των Rohingya(9), της 21ης Μαΐου 2015 σχετικά με τη δυσχερή θέση των προσφύγων Rohingya συμπεριλαμβανομένων των μαζικών τάφων στην Ταϊλάνδη(10), της 15ης Δεκεμβρίου 2016 σχετικά με την κατάσταση της μειονότητας των Rohingya στη Μιανμάρ(11), της 7ης Ιουλίου 2016 σχετικά με τη Μιανμάρ, και ιδίως την κατάσταση των Rohingya(12), της 14ης Σεπτεμβρίου 2017 σχετικά με την Καμπότζη, και ιδίως την υπόθεση του Kem Sokha(13), της 9ης Ιουνίου 2016 σχετικά με την Καμπότζη(14), της 26ης Νοεμβρίου 2015 σχετικά με την πολιτική κατάσταση στην Καμπότζη(15), της 9ης Ιουλίου 2015 σχετικά με τα νομοσχέδια της Καμπότζης για τις ΜΚΟ και τις συνδικαλιστικές οργανώσεις(16), της 6ης Οκτωβρίου 2016 σχετικά με την Ταϊλάνδη, και ιδίως την κατάσταση του Andy Hall(17), της 8ης Οκτωβρίου 2015 σχετικά με την κατάσταση στην Ταϊλάνδη(18), της 17ης Δεκεμβρίου 2015 σχετικά με τη Μαλαισία(19), της 19ης Ιανουαρίου 2017 σχετικά με την Ινδονησία(20), της 15ης Ιουνίου 2017 σχετικά με την Ινδονησία(21), της 15ης Σεπτεμβρίου 2016(22) και της 16ης Μαρτίου 2017(23) σχετικά με τις Φιλιππίνες, και της 14ης Σεπτεμβρίου 2017 σχετικά με το Λάος, και ιδίως τις υποθέσεις των Somphone Phimmasone, Lod Thammavong και Soukane Chaithad(24)·

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 52 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A8-0243/2017),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η φετινή χρονιά σηματοδοτεί τον εορτασμό των 50 ετών του ASEAN, των 60 ετών των Συνθηκών της Ρώμης και των 40 ετών επίσημων σχέσεων ΕΕ-ASEAN·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ASEAN αντιπροσωπεύει μία από τις πιο δυναμικές και ταχύτερα αναπτυσσόμενες περιφέρειες, ιδίως σε οικονομικό, τεχνολογικό και ερευνητικό επίπεδο, ότι η γεωπολιτική και γεωοικονομική θέση του είναι στρατηγικής σημασίας, ότι έχει αφθονία φυσικών πόρων, ότι προσβλέπει σε μεγαλύτερη οικονομική ολοκλήρωση και έχει εκπονήσει ένα φιλόδοξο θεματολόγιο όσον αφορά τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ), ιδίως στον τομέα της εκπαίδευσης, και ότι είναι ένθερμος υποστηρικτής της πολυμερούς προσέγγισης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η γεφύρωση του αναπτυξιακού χάσματος εντός του ASEAN θα έχει ζωτική σημασία για την επιδίωξη περαιτέρω ολοκλήρωσης και την κατοχύρωση ασφάλειας, σταθερότητας και προστασίας των κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών δικαιωμάτων·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαδικασίες ολοκλήρωσης της ΕΕ και της ASEAN είναι διαφορετικές, καθώς προκύπτουν από διαφορετικά περιβάλλοντα και έχουν διαφορετικές οπτικές γωνίες και αποστολές· λαμβάνοντας υπόψη ότι καθεμιά ακολουθεί τη δική της λογική, αλλά είναι συγκρίσιμες μεταξύ τους, καθώς και οι δύο είναι οργανισμοί βασισμένοι σε κανόνες, ενισχύουν την ειρηνική συνύπαρξη, την περιφερειακή ολοκλήρωση, και τη διεθνή συνεργασία και ανάπτυξη και αποσκοπούν στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ των μελών τους για πολλές δεκαετίες· ως εκ τούτου η ΕΕ είναι ένα μοναδικό είδος εταίρου για τον ASEAN·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δύο περιφέρειες έχουν επιτύχει σημαντικό βαθμό διάδρασης και ότι οι σχέσεις ΕΕ-ASEAN είναι ολοκληρωμένες και καλύπτουν ευρύ φάσμα τομέων, συμπεριλαμβανομένων του εμπορίου και των επενδύσεων, της ανάπτυξης, της οικονομίας και των πολιτικών υποθέσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ASEAN είναι ο τρίτος εμπορικός εταίρος της ΕΕ και η ΕΕ ο δεύτερος της ASEAN, με ετήσιες διμερείς εμπορευματικές συναλλαγές αξίας άνω των 200 δισεκατομμυρίων EUR, ενώ η ΕΕ είναι ο πρώτος πάροχος των άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ) στην περιοχή της ASEAN· λαμβάνοντας υπόψη ότι για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις η ASEAN αντιπροσωπεύει μια πύλη προς την ευρύτερη περιοχή· λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά την περίοδο από το 2014 έως το 2020 η ΕΕ και τα κράτη μέλη της είναι ο κορυφαίος πάροχος αναπτυξιακής βοήθειας στην περιοχή και ότι η ΕΕ έχει δεσμευθεί για την παροχή άνω των 3 δισεκατομμυρίων EUR για τη μείωση της φτώχειας και την αντιμετώπιση των αναπτυξιακών χασμάτων σε χώρες του ASEAN με χαμηλό εισόδημα·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εμπειρία της ΕΕ λειτούργησε στο παρελθόν ως πηγή έμπνευσης για άλλες διαδικασίες περιφερειακής ολοκλήρωσης·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ υποστηρίζει με συνέπεια το έργο του ASEAN και κυρίως της Γραμματείας του ASEAN, και, αναγνωρίζοντας τη σπουδαιότητα του ASEAN, έχει διορίσει ειδικό προϊστάμενο της Αντιπροσωπείας της ΕΕ στον ASEAN, ο οποίος ανέλαβε καθήκοντα το 2015·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, επί του παρόντος, οι διαδικασίες ολοκλήρωσης και στις δύο περιοχές αμφισβητούνται, αλλά ταυτόχρονα ανοίγουν νέες ευκαιρίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ αντιμετωπίζει αρκετές κρίσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ASEAN, παρά τον στόχο της ενθάρρυνσης του ενδοσυναλλακτικού χαρακτήρα του, κατέγραψε πτώση του εμπορίου στο εσωτερικό του το 2016 και καλείται αυτή τη στιγμή να αντιμετωπίσει διάφορα προβλήματα, συμπεριλαμβανομένων των αποκλίσεων ως προς τον προσανατολισμό της εξωτερικής πολιτικής των κρατών μελών του, δευτερογενών επιπτώσεων από εσωτερικά προβλήματα που σχετίζονται με απειλές προς τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου, τις σχέσεις μεταξύ των θρησκευμάτων, τις εθνοτικές μειονότητες, τις κοινωνικές ανισότητες και τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι οποίες ενέχουν διασυνοριακές επιπτώσεις·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει αποφασίσει ότι θα θέτει τα ανθρώπινα δικαιώματα στο επίκεντρο των σχέσεών της με τις τρίτες χώρες·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ χορήγησε τον Δεκέμβριο του 2014 το καθεστώς ΣΓΠ + στις Φιλιππίνες, καθιστώντας τις την πρώτη χώρα του ASEAN με τέτοιες εμπορικές προτιμήσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό επιτρέπει στις Φιλιππίνες να εξάγουν το 66 % των προϊόντων τους χωρίς δασμούς στην ΕΕ·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Διειρηνική Εταιρική Σχέση (Trans-Pacific Partnership) μπορεί να δώσει νέα ώθηση στις διαπραγματεύσεις για μια Περιφερειακή Συνολική Εταιρική Σχέση (RCEP)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διεκδικητικότερη Κίνα δρομολογεί πρωτοβουλίες όπως η πρωτοβουλία «Μία Ζώνη, Μία Οδός», η οποία θέτει προκλήσεις για όλες τις γειτονικές χώρες και πέραν αυτών·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εντάσεις στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας αποτελούν απειλή για την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πιο ανησυχητική τάση είναι η στρατιωτικοποίηση της Νότιας Θάλασσας της Κίνας· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο διάλογος μεταξύ ASEAN και Κίνας για έναν κώδικα συμπεριφοράς παραμένει ο βασικός δίαυλος επικοινωνίας του ASEAN με την Κίνα σχετικά με τη Νότια Θάλασσα της Κίνας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κινεζικές δραστηριότητες, από τις στρατιωτικές περιπολίες και ασκήσεις έως τις κατασκευαστικές δραστηριότητες, οι οποίες αψηφούν τις αρχές που περιγράφονται στη Δήλωση για τον κώδικα συμπεριφοράς των μερών για τα προβλήματα της Νότιας Θάλασσας της Κίνας (2002), εξακολουθούν να αποτελούν πηγή ανησυχίας·

1.  συγχαίρει τα κράτη μέλη του ASEAN για τα 50 έτη του ASEAN και εκφράζει την πλήρη στήριξή του σε όλες τις προσπάθειες περιφερειακής ολοκλήρωσης· εκφράζει επίσης την ευαρέσκειά του για τα 40 έτη σχέσεων ΕΕ-ASEAN και επαναλαμβάνει τη σύστασή του για αναβάθμιση των σχέσεων σε στρατηγική εταιρική σχέση βάσει συγκεκριμένων δράσεων, απτών αποτελεσμάτων και ισχυρότερης ουσιαστικής συνεργασίας· υπογραμμίζει το συμφέρον της ΕΕ στην ενίσχυση της συνεργασίας της με τον εν λόγω καταλυτικό παράγοντα σε μια περιφέρεια στρατηγικής σημασίας· τονίζει ότι η στρατηγική εταιρική σχέση θα δώσει την ευκαιρία στην ΕΕ να ενισχύσει την συνεισφορά στην υλοποίηση κοινών στόχων στο χώρο του Ινδικού-Ειρηνικού·

2.  υπογραμμίζει την πολιτική αξία των ισχυρών εμπορικών και επενδυτικών σχέσεων μεταξύ του ASEAN και της ΕΕ και προτρέπει τους δύο εταίρους να ενισχύσουν τις οικονομικές και πολιτικές σχέσεις τους· τονίζει ότι υπάρχουν σημαντικές δυνατότητες για ανάπτυξη των εμπορικών σχέσεων ΕΕ-ASEAN· υπογραμμίζει ότι η ΕΕ αποτελεί τον κορυφαίο ξένο επενδυτή στον ASEAN· υπογραμμίζει επίσης τις ευκαιρίες για συνεργασία κατά την υλοποίηση των ΣΒΑ· ζητεί να ενισχυθεί η συνεργασία για να κλείσει το αναπτυξιακό χάσμα που υπάρχει εντός του ASEAN· πιστεύει ότι η συνεργασία θα μπορούσε να ενισχυθεί και να ανταλλάσσονται ορθές πρακτικές σε διάφορους τομείς, όπως η αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων, περιλαμβανομένης της κλιματικής αλλαγής, του διασυνοριακού οργανωμένου εγκλήματος και της τρομοκρατίας, της διαχείρισης των συνόρων, της ασφάλειας στη θάλασσα, της ανάπτυξης του χρηματοπιστωτικού τομέα, της διαφάνειας και των μακροοικονομικών πολιτικών· δίνει έμφαση στην επιδίωξη συνεργασίας υψηλού επιπέδου μεταξύ ΕΕ-ASEAN σε πολυμερείς οργανισμούς όπως ο ΟΗΕ αλλά και ο ΠΟΕ όσον αφορά τη διατήρηση, την ενίσχυση και την περαιτέρω ανάπτυξη της πολυμερούς διεθνούς εμπορικής αρχιτεκτονικής και των δίκαιων εμπορικών σχέσεων·

3.  επιδοκιμάζει την Αντιπρόεδρο/Ύπατη Εκπρόσωπο και την Επιτροπή για την έκδοση κοινής ανακοίνωσης, με την έγκριση των κρατών μελών, στην οποία ορίζεται ο χάρτης πορείας για την εμβάθυνση της εταιρικής σχέσης σε πολιτικά και οικονομικά θέματα και σε θέματα ασφάλειας, καθώς και όσον αφορά τη δυνατότητα διασύνδεσης, το περιβάλλον, τους φυσικούς πόρους και άλλους τομείς, όπως η προώθηση και προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· τονίζει τη σημασία της ενίσχυσης του πολιτικού διαλόγου μεταξύ της ΕΕ και του ASEAN· υπενθυμίζει ότι η ενεργός στήριξη της ΕΕ στην εμβάθυνση της ολοκλήρωσης της ASEAN συμβάλλει στην ανθεκτικότητα και στη σταθερότητα της περιοχής· τονίζει ότι η ΕΕ παρέχει τεχνική βοήθεια και ανάπτυξη ικανοτήτων για τη δημιουργία εσωτερικής αγοράς·

4.  επικροτεί τον διορισμό ενός επικεφαλής αντιπροσωπείας της ΕΕ στον ASEAN και τη σύσταση αποστολής της ΕΕ στον ASEAN το 2015 ως εξέλιξη μέσω της οποίας αναγνωρίζεται η σημασία των σχέσεων μεταξύ της ΕΕ και του ASEAN·

5.  επισημαίνει ότι, επειδή το Ηνωμένο Βασίλειο έχει διαδραματίσει σημαντικό και πολύτιμο ρόλο στο πέρασμα των χρόνων ως προς την ενίσχυση των δεσμών ΕΕ-ASEAN, είναι πλέον ανάγκη αλλά και ευκαιρία ο ASEAN αφενός και η ΕΕ και τα μέλη της αφετέρου να συσφίξουν τις σχέσεις τους με ενεργό τρόπο ενόψει της νέας πραγματικότητας του Brexit· καλεί το Ηνωμένο Βασίλειο να συνεχίσει να συνεργάζεται στενά με τη σύμπραξη ΕΕ-ASEAN· καλεί την ΕΕ να ενισχύσει τη συνεργασία της με τα υφιστάμενα φόρουμ των οποίων ηγείται ο ASEAN· θεωρεί ότι η ΕΕ θα πρέπει να αναβαθμίσει και να εντείνει τις διπλωματικές της προσπάθειες με τον ASEAN προκειμένου να συμβάλει στην αύξηση της σταθερότητας και της ασφάλειας σε περιοχές συγκρούσεων με νέες εντάσεις, συνεργαζόμενη στενά με τους εταίρους της περιοχής και στηρίζοντας την τήρηση του διεθνούς δικαίου·

6.  εκφράζει τη λύπη του για την καθυστερημένη και συγκρατημένη αντίδραση της ΕΕ έναντι της απόφασης που ελήφθη σύμφωνα με τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) σε σχέση με τη διαφορά που έχει ανακύψει στη Νότια Σινική Θάλασσα, ζητεί δε από την ΕΕ να προωθεί τον σεβασμό και τη συμμόρφωση με τις διατάξεις της σύμβασης UNCLOS· επαναλαμβάνει ότι η ΕΕ στηρίζει τις ειρηνικές, κατόπιν διαπραγματεύσεων λύσεις σε διεθνείς διαφορές· παραμένει προσηλωμένη στην ελευθερία της ναυσιπλοΐας· καλεί την Κίνα να αποδεχθεί την απόφαση του διαιτητικού δικαστηρίου· ενθαρρύνει τους διαδίκους να επιδιώξουν την ειρηνική επίλυση των διαφορών με βάση τις αρχές του διεθνούς δικαίου στο πλαίσιο της UNCLOS· στηρίζει τις προσπάθειες των κρατών μελών του ASEAN να εργαστούν για την έγκαιρη ολοκλήρωση ενός αποτελεσματικού κώδικα δεοντολογίας στη Νότια Θάλασσα της Κίνας·

7.  εκφράζει τη λύπη του για ενέργειες όπως οι εκτεταμένες εκχερσώσεις και η τοποθέτηση στρατιωτικών εγκαταστάσεων και οπλοστασίων σε εκχερσωμένες εκτάσεις, οι οποίες ενέχουν τον κίνδυνο στρατιωτικοποίησης της σύγκρουσης· εκφράζει σοβαρές ανησυχίες για τις αυξανόμενες αμυντικές δαπάνες στην περιφέρεια και στη γειτονία της και για την αυξανόμενη στρατιωτικοποίηση των συγκρούσεων, ιδίως στη Νότια και την Ανατολική Θάλασσα της Κίνας· επισημαίνει την ανάγκη να συνεχίσει η ΕΕ να στηρίζει την ανάπτυξη των ειρηνικών σχέσεων μεταξύ της Κίνας και των γειτονικών της χωρών γύρω από τη Νότια Θάλασσα της Κίνας μέσω πολυμερών μηχανισμών χωρίς αποκλεισμούς· στηρίζει όλες τις δράσεις που παρέχουν στην Νότια Σινική Θάλασσα τη δυνατότητα να καταστεί «Θάλασσα Ειρήνης και Συνεργασίας»· καλεί τα κράτη μέλη να τηρούν αυστηρά τον κώδικα συμπεριφοράς της ΕΕ για την εξαγωγή όπλων· εμμένει στη σημασία της μη διάδοσης όπλων μαζικής καταστροφής, ιδίως λόγω των τελευταίων εξελίξεων στη ΛΚ της Κορέας·

8.  υποστηρίζει την εταιρική σχέση για την ασφάλεια μεταξύ ΕΕ και ASEAN και την ανταλλαγή εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών σε πολλά ως επί το πλείστον μη συμβατικά ζητήματα ασφάλειας, με προοπτική την ενίσχυση των περιφερειακών ικανοτήτων, ιδίως όσον αφορά την ενίσχυση του διαλόγου και της συνεργασίας στους τομείς της θαλάσσιας ασφάλειας, της πειρατείας, της καταπολέμησης του οργανωμένου εγκλήματος και της υποστήριξης για τη συνεργασία μεταξύ της Ευρωπόλ και της Αστυνομίας του ASEAN (Aseanapol), της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, της κλιματικής ασφάλειας, των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, της προληπτικής διπλωματίας και μεσολάβησης, της διαχείρισης κρίσεων, της ετοιμότητας για την αντιμετώπιση καταστροφών και των συνεπειών τους, καθώς και της ανθρωπιστικής βοήθειας· υποστηρίζει την ενίσχυση της συμβολής και της συμμετοχής της ΕΕ στο περιφερειακό φόρουμ για την Ασία·

9.  επικροτεί τη διεξαγωγή του 3ου Διαλόγου Υψηλού Επιπέδου ASEAN-EΕ για τη συνεργασία στον τομέα της θαλάσσιας ασφάλειας, που πραγματοποιήθηκε στην Ταϊλάνδη στις 15 και 16 Σεπτεμβρίου 2016 και στο πλαίσιο του οποίου καθορίστηκαν και προτάθηκαν συγκεκριμένοι τομείς μελλοντικής συνεργασίας μεταξύ του ASEAN και της ΕΕ σε θέματα θαλάσσιας ασφάλειας και προληπτικής διπλωματίας· περιμένει με ανυπομονησία τη σύγκληση του 4ου διαλόγου υψηλού επιπέδου ASEAN-EΕ για τη συνεργασία στον τομέα της θαλάσσιας ασφάλειας, που θα πραγματοποιηθεί το 2017 στις Φιλιππίνες·

10.  επαναλαμβάνει την υποστήριξη της ΕΕ στον ενδοσυναλλακτικό χαρακτήρα του ASEAN και στον σημαντικό του ρόλο στην προώθηση του διαλόγου και της συνεργασίας για την ειρήνη, την ασφάλεια, τη σταθερότητα και την ευημερία, στην περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού και πέραν αυτής· ζητεί τη θέσπιση λειτουργικών και αποτελεσματικών μηχανισμών επίλυσης διαφορών, όπως προβλέπεται στο κεφάλαιο 8 του Χάρτη του ASEAN και στο πρωτόκολλο του 2010 του Χάρτη, καθώς και νομικά δεσμευτικών μέτρων και κανονισμών· επισημαίνει τις εμπειρίες που έχουν αποκτηθεί εδώ και 40 χρόνια στην ευρωπαϊκή ήπειρο ως προς την κατανόηση της ασφάλειας, που εκτός της πολιτικής και στρατιωτικής διάστασης περιλαμβάνει επίσης μια οικονομική και περιβαλλοντική, καθώς και μια ανθρώπινη διάσταση· είναι πεπεισμένο ότι η πείρα αυτή μπορεί να αξιοποιηθεί στις προσπάθειες του ASEAN για την ειρηνική ανάπτυξη της περιοχής· υπογραμμίζει το ενδιαφέρον της ΕΕ για εντονότερη παρουσία στην περιοχή μέσω όλων των διαδικασιών που διεξάγει ο ASEAN ·

11.  υπογραμμίζει την ιδιαίτερη πείρα της ΕΕ σε τομείς όπως η δημιουργία θεσμικών δομών, η ενιαία αγορά, η κανονιστική σύγκλιση, η διαχείριση συγκρούσεων και κρίσεων, η ασφάλεια στη θάλασσα, η διαμεσολάβηση, η ανθρωπιστική βοήθεια και η αρωγή πληγέντων από θεομηνίες, καθώς και την πρόσφατη πρόοδό της στην αμυντική ολοκλήρωση και τη θετική πείρα της όσον αφορά τη θέσπιση κανόνων σε περιφερειακό επίπεδο και τη δόμηση σταθερών περιφερειακών θεσμών στους τομείς των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας, καθώς και την προθυμία της ΕΕ να μοιραστεί την εμπειρία της όπου είναι χρήσιμο· τονίζει τη σημασία των διαπραγματεύσεων για τη συνολική συμφωνία αερομεταφορών (CATA) μεταξύ ΕΕ-ASEAN και το ευρύτερο θεματολόγιο για τις δυνατότητες διασύνδεσης· επισημαίνει ότι για την περίοδο 2014-2020 η ΕΕ διαθέτει το ήμισυ της χρηματοδοτικής συνδρομής της στον ASEAN για τη στήριξη των δυνατοτήτων διασύνδεσης του ASEAN·

12.  τονίζει την ανάγκη συνεργασίας σε πολυμερές επίπεδο με άλλες δικαιοδοσίες στην περιφέρεια, όπως με την Παπούα Νέα Γουινέα και το Ανατολικό Τιμόρ, χώρες που έχουν καθεστώς παρατηρητή στον ASEAN, καθώς και με την Κίνα, την Ιαπωνία και την Ταϊβάν·

13.  πιστεύει ότι από γεωπολιτική άποψη υπάρχει βάσιμος λόγος να προωθηθεί η επανάληψη των διαπραγματεύσεων για μια περιφερειακή συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών ΕΕ-ASEΑΝ και επικροτεί τα συμπεράσματα της πρόσφατης συνάντησης μεταξύ της Επιτρόπου της ΕΕ για το Εμπόριο, Cecilia Malmström, και των Υπουργών Οικονομικών του ASEAN σχετικά με την έναρξη διερευνητικής διαδικασίας στον τομέα αυτό, καθώς και τα μέτρα που λαμβάνονται για την επίτευξη του τελικού στόχου μίας συμφωνίας περιφέρειας προς περιφέρεια· ενθαρρύνει από στρατηγική άποψη κάθε προσπάθεια να διερευνηθούν οι επιλογές για τη σύναψη συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών με όλες τις χώρες του ASEAN· υπενθυμίζει ότι ο ASEAN αποτελεί τον τρίτο μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της ΕΕ εκτός Ευρώπης και ότι η ΕΕ είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της ASEAN·

14.  τονίζει ότι οι εθνικές και ξένες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις χώρες ASEAN πρέπει να ενεργούν σύμφωνα με τις αρχές της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης· προτρέπει τις χώρες του ASEAN να διασφαλίσουν ότι τηρούνται πλήρως τα κοινωνικά, περιβαλλοντικά και εργασιακά δικαιώματα· ζητεί την πλήρη και αποτελεσματική εφαρμογή των συμβάσεων της ΔΟΕ και τον σεβασμό των θεμελιωδών προτύπων εργασίας· καλεί τον ASEAN και τα κράτη μέλη του να εφαρμόσουν αποτελεσματικά τις κατευθυντήριες αρχές του ΟΗΕ σχετικά με τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα, να προωθήσουν την ενδεδειγμένη εργασιακή προστασία και την πρόσβαση σε αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας, καθώς και να διαμορφώσουν ένα περιβάλλον περισσότερο ευνοϊκό προς την ανάπτυξη των συνδικαλιστικών οργανώσεων· καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να χρησιμοποιήσουν όλα τα διαθέσιμα μέσα για την ενίσχυση της συμμόρφωσης με τα ανωτέρω· επισημαίνει επιπλέον την ανάγκη να διασφαλιστεί η εξάλειψη κάθε μορφής αναγκαστικής ή υποχρεωτικής εργασίας και η κατάργηση της παιδικής εργασίας·

15.  καλεί τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που επενδύουν στην περιφέρεια του ASEAN να σταθούν στο ύψος της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης τους, να τηρήσουν τα ευρωπαϊκά πρότυπα σχετικά με τα καταναλωτικά, εργασιακά και περιβαλλοντικά δικαιώματα και να φροντίζουν για τον σεβασμό των δικαιωμάτων των αυτόχθονων πληθυσμών·

16.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διευκολύνουν τη διεξαγωγή ενός θεσμοθετημένου κοινωνικού διάλογου μεταξύ του Φόρουμ των λαών Ασίας-Ευρώπης (AEPF) και αντίστοιχων δομών της κοινωνίας των πολιτών στην ΕΕ·

17.  επισημαίνει ότι ο ASEAN έχει δηλώσει ότι δρα με γνώμονα και με επίκεντρο τον άνθρωπο και ότι η νομιμότητα και η συνάφεια των διαδικασιών περιφερειακής ολοκλήρωσης, τόσο στην ΕΕ όσο και στον ASEAN, εξαρτώνται από την εμπλοκή όσο το δυνατόν περισσότερων ενδιαφερόμενων μερών στη διαδικασία και από την προβολή των επιτευγμάτων αυτής· θεωρεί ότι οι διά ζώσης ανθρώπινες επαφές αποτελούν ένα πολύ σημαντικό μέσο πολιτιστικών ανταλλαγών, ιδίως για τους νέους, και ζητεί ουσιαστική επέκταση του προγράμματος Erasmus+ για τον ASEAN· υπογραμμίζει ότι υπάρχει μεγάλο περιθώριο στις χώρες του ASEAN για επαγγελματική κατάρτιση και επισημαίνει τις προοπτικές συνεργασίας στον τομέα του διττού συστήματος εκπαίδευσης που εφαρμόζεται σε ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ· προτρέπει επίσης να αναπτυχθούν δραστηριότητες πολιτιστικής διπλωματίας σύμφωνα με την ανακοίνωση της 8ης Ιουνίου 2016 σχετικά με τη χάραξη στρατηγικής της ΕΕ για διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις και την πρόσφατη σχετική έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου· τονίζει πόσο σημαντική είναι η λειτουργία του Ιδρύματος Ασίας-Ευρώπης (ASEF) και πιστεύει ότι το έργο του πρέπει να επεκταθεί·

18.  υπογραμμίζει ότι οι δομημένες ανταλλαγές και η συνεργασία σε επίπεδο περιφερειών και κοινοτήτων (αδελφοποιήσεις πόλεων) προσφέρουν ένα ενδιαφέρον μέσο για την ενίσχυση της αμοιβαίας πρακτικής εμπειρίας και επισημαίνει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες όπως το Σύμφωνο των Δημάρχων και το μνημόνιο συμφωνίας ««Under 2», οι οποίες πρέπει να προωθούνται ενεργά·

19.  προτείνει ο εορτασμός της εφετινής επετείου ASEAN-ΕΕ με την πρωτοβουλία της ΕΕ για ένα πρόγραμμα ανταλλαγής νεαρών ηγετών ΕΕ-ASEAN να πραγματοποιηθεί το 2018, όταν αναλάβει την προεδρία του ASEAN η Σιγκαπούρη· προτείνει, αν σημειώσει επιτυχία, να δημιουργηθεί ένα ετήσιο φόρουμ στο οποίο θα μπορούν νεαροί ηγέτες από την ΕΕ και τον ASEAN να ανταλλάσσουν ιδέες και να οικοδομούν σχέσεις προκειμένου να στηριχθούν οι σχέσεις ΕΕ-ASEAN στο μέλλον· συνιστά επίσης να εξεταστεί με εταίρους του ASEAN το πρακτικό πεδίο εφαρμογής για την αμοιβαία χρηματοδότηση ερευνητικών ιδρυμάτων ή ακαδημαϊκών προγραμμάτων, σκοπός της οποίας είναι να μελετήσει τις διαδικασίες ολοκλήρωσης και τις εμπειρίες των εν λόγω διαδικασιών, στην αντίστοιχη περιφέρεια εταίρο·

20.  υπογραμμίζει την ανάγκη να προαχθούν η ισότητα των φύλων, η ενδυνάμωση της θέσης των γυναικών και η βελτίωση της ζωής των κοριτσιών και των γυναικών· τονίζει συνεπώς ότι η πρόσβαση στην εκπαίδευση είναι ζωτικής σημασίας και μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνικό και οικονομικό μετασχηματισμό·

21.  τονίζει ότι η ΕΕ θα πρέπει επίσης να εντείνει τους πολιτικούς διαλόγους και τη συνεργασία για ζητήματα όπως τα θεμελιώδη δικαιώματα, περιλαμβανομένων των δικαιωμάτων των εθνοτικών και θρησκευτικών μειονοτήτων και θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος που άπτονται του κράτους δικαίου και της ασφάλειας, την προστασία της ελευθερίας έκφρασης και της ελεύθερης ροής πληροφοριών, την καταπολέμηση του διασυνοριακού εγκλήματος, τη διαφθορά, τη φοροαποφυγή, τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, την εμπορία ανθρώπων και ναρκωτικών, την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων, τον αφοπλισμό, την ασφάλεια στη θάλασσα και την κυβερνασφάλεια·

22.  επικροτεί τη διεξαγωγή του πρώτου διαλόγου ΕΕ-ASEAN περί πολιτικής για τα ανθρώπινα δικαιώματα που έλαβε χώρα στις Βρυξέλλες τον Οκτώβριο του 2015 και προσδοκά τη συνέχεια των διαλόγων αυτού του είδους· εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για την υποβάθμιση της δημοκρατίας και τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων και μειονοτικών δικαιωμάτων καθώς και για τη συνεχή καταπίεση και άσκηση διακρίσεων σε χώρες της εν λόγω περιφέρειας, για την ανυπαρξία επαρκούς ζωτικού χώρου για τους πρόσφυγες και τους ανιθαγενείς ή για την κοινωνία των πολιτών, ιδίως για τους ακτιβιστές των περιβαλλοντικών, γαιοκτησιακών και εργατικών δικαιωμάτων, τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τους εργαζομένους στα μέσα ενημέρωσης· προειδοποιεί ότι, αν δεν αντιμετωπιστούν τα ζητήματα που σχετίζονται με την περιθωριοποίηση των μειονοτήτων, θα τεθεί σε κίνδυνο η βιωσιμότητα και η μακράς πνοής επιτυχία του ASEAN· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η κατασταλτική αντίληψη απέναντι στους χρήστες ναρκωτικών έχει οδηγήσει σε πολλές απώλειες ανθρώπινων ζωών και σε εξωδικαστικές εκτελέσεις· τονίζει την ανάγκη ενδυνάμωσης της κοινωνίας των πολιτών στις χώρες του ASEAN μέσω της διασφάλισης ουσιαστικών διαβουλεύσεων με ΜΚΟ και κινήματα από τη βάση στο πλαίσιο της χάραξης περιφερειακής πολιτικής·

23.  εκφράζει ανησυχία για τις καθυστερήσεις που σημειώνονται ως προς την κατάργηση της θανατικής ποινής στην εν λόγω περιφέρεια και καλεί όλες τις χώρες του ASEAN να μην επαναφέρουν τη θανατική ποινή και να συμμορφωθούν με τις διεθνείς τους υποχρεώσεις· επικροτεί τις προσπάθειες που καταβάλλονται για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και της καταναγκαστικής εργασίας και καλεί όλες τις κυβερνήσεις να εντείνουν την προστασία των θυμάτων και τη συνεργασία μεταξύ των χωρών·

24.  καλεί τον ASEAN να διαθέσει επαρκείς πόρους στη Διακυβερνητική Επιτροπή του για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (AICHR)· εκφράζει την προσδοκία ότι συγκεκριμένοι και ελέγξιμοι στόχοι και μέτρα θα συμπεριληφθούν στο πενταετές πρόγραμμα εργασιών της AICHR και ότι η εντολή της θα ενισχυθεί, ώστε να είναι σε θέση να παρακολουθεί, να διερευνά, να διώκει και να αποτρέπει ενεργά τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· ενθαρρύνει την AICHR να μελετήσει και να συζητήσει τη θέσπιση ενός συμπληρωματικού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ASEAN κατά τα πρότυπα παρόμοιων δικαστηρίων σε άλλες περιοχές του κόσμου·

25.  παροτρύνει την ΕΕ και τα κράτη μέλη να αναζητήσουν κάθε ευκαιρία συνεργασίας με τις χώρες του ASEAN για την ενίσχυση της δημοκρατίας· στηρίζει το έργο του γραφείου για τα ανθρώπινα δικαιώματα του περιφερειακού μηχανισμού διαλόγου ΕΕ-ASEAN, που σκοπό έχει τη δημοσιοποίηση των ζητημάτων και των δράσεων στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα· καλεί όλα τα κράτη μέλη του ASEAN να συνεχίσουν να κυρώνουν τις συμβάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ και τα προαιρετικά πρωτοκόλλά τους, καθώς και να κυρώσουν το καταστατικό του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ) και να στηρίξουν πρωτοβουλίες για τη μεταβατική δικαιοσύνη, τη συμφιλίωση και την καταπολέμηση της ατιμωρησίας σε όλη την περιφέρεια·

26.  εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι ένα εκατομμύριο ανιθαγενείς διαμένουν στα κράτη μέλη του ASEAN· σημειώνει ότι οι Rohingya στη Μιανμάρ είναι η μεγαλύτερη ενιαία ομάδα ανιθαγενών στον κόσμο, με πάνω από 1 εκατομμύρια άτομα να εμπίπτουν στο πλαίσιο της εντολής της UNHCR για την ανιθαγένεια, ωστόσο μεγάλες κοινότητες ανιθαγενών βρίσκονται επίσης στο Μπρουνέι, στο Βιετνάμ, στις Φιλιππίνες, στην Ταϊλάνδη και αλλού· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη του ASEAN να εργαστούν από κοινού και να ανταλλάσσουν παραδείγματα και προσπάθειες για την εξάλειψη της ανιθαγένειας σε ολόκληρη την περιοχή·

27.  αναγνωρίζει τη σημασία του ρόλου της ΕΕ στην πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα από τις χώρες του ASEAN και καλεί την ΕΕ να διατηρεί πάντοτε ανοιχτό διάλογο, προκειμένου να στηρίξει την πορεία της περιφέρειας προς τον εκδημοκρατισμό, την ανάπτυξη και την ολοκλήρωση·

28.  εκφράζει την ανησυχία ότι η κλιματική αλλαγή θα έχει σοβαρό αντίκτυπο στον ASEAN· υπενθυμίζει ότι η περιφέρεια του ASEAN εξακολουθεί να αποτελεί μία από τις πλέον ευάλωτες περιφέρειες σε αυτό το φαινόμενο· προτρέπει τα κράτη μέλη του ASEAN να επιταχύνουν τη μετάβαση σε οικονομίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα και τη μείωση της αποψίλωσης των δασών, να περιορίσουν ουσιαστικά τις δασικές πυρκαγιές και να εφαρμόσουν τεχνολογίες πιο φιλικές προς το περιβάλλον για τις μεταφορές και τα κτήρια· επιδοκιμάζει την πρωτοβουλία της ΕΕ για έναρξη νέου διαλόγου ειδικού σκοπού ΕΕ-ASEAN σχετικά με τη βιώσιμη ανάπτυξη· επισημαίνει στο πλαίσιο αυτό τη στήριξη της ΕΕ στο έργο της απομάκρυνσης μη εκραγέντων εκρηκτικών μηχανισμών σε ορισμένες χώρες της περιφέρειας· ζητεί μετ’ επιτάσεως τη συνεργασία μεταξύ ΕΕ-ASEAN για τον βιώσιμο τουρισμό, την επισιτιστική ασφάλεια, την προστασία της βιολογικής ποικιλότητας, ιδίως των κοραλλιογενών υφάλων και των μαγκρόβιων δασών, και την ανάληψη δράσης για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της υπεραλίευσης στην περιοχή· επισημαίνει την ανάγκη παροχής βοήθειας στις χώρες του ASEAN με σκοπό την ενίσχυση της προστασίας και της βιώσιμης χρήσης της βιοποικιλότητας και τη συστηματική αποκατάσταση των δασικών οικοσυστημάτων· παροτρύνει τα κράτη μέλη του ASEAN να καταβάλουν προσπάθειες ώστε να ενισχύσουν την ικανότητά τους για ταχεία αντίδραση στις φυσικές καταστροφές βάσει της συμφωνίας για τη διαχείριση καταστροφών και την αντιμετώπιση έκτακτων περιστατικών του ASEAN (AADMER)·

29.  καλεί τα όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη της ΕΕ να δώσουν επαρκή προτεραιότητα στις συχνές πολιτικές επαφές, κυρίως σε υπουργικό επίπεδο, και να αξιοποιήσουν πλήρως το κράτος μέλος του ASEAN που είναι επιφορτισμένο με τον συντονισμό των σχέσεων διαλόγου του ASEAN με την ΕΕ και την Προεδρία του ASEAN· υπενθυμίζει τα αιτήματα για μια κατά περιφέρειες κοινοβουλευτική συνέλευση ΕΕ-ASEAN και προτρέπει να χρησιμοποιηθεί περισσότερο η κοινοβουλευτική δημόσια διπλωματία σε διάφορους τομείς πολιτικής· παραμένει έως τότε προσηλωμένο στην ενίσχυση της συνεργασίας με τη Διακοινοβουλευτική Συνέλευση του ASEAN (AIPA) μέσω τακτικών και δομημένων ανταλλαγών· καλεί τα θεσμικά όργανα και τα κράτη μέλη της ΕΕ να αξιοποιήσουν μεταξύ άλλων τις ευκαιρίες για εντατικές ανταλλαγές σε περιφερειακά ζητήματα που προσφέρει το ετήσιο φόρουμ διαλόγου του Σάνγκρι-Λα·

30.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, στη Διακοινοβουλευτική Συνέλευση του Συνδέσμου Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN), στη Γραμματεία του ASEAN και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών του ASEAN.

(1) ΕΕ C 85 της 8.4.1980, σ. 83. (2) ΕΕ L 154 της 15.6.2012, σ. 1. (3) ΕΕ C 482 της 23.12.2016, σ. 75. (4) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0276. (5) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2015)0468. (6) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2015)0467. (7) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0262. (8) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0263. (9) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0351. (10) ΕΕ C 353 της 27.9.2016, σ. 52. (11) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0506. (12) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0316. (13) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0348. (14) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0274. (15) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2015)0413. (16) ΕΕ C 265 της 11.8.2017, σ. 144. (17) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0380. (18) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2015)0343. (19) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2015)0465. (20) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0002. (21) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0269. (22) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0349. (23) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0088. (24) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0350.