Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 4ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου σχετικά με τη σύναψη εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης της συμφωνίας για τη σύσταση του Διεθνούς Ιδρύματος ΕΕ-ΛΑΚ (11342/2016 – C8-0458/2016 – 2016/0217(NLE))

P8_TA(2017)0368 A8-0279/2017

(Έγκριση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου (11342/2016),

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο συμφωνίας για τη σύσταση του Διεθνούς Ιδρύματος ΕΕ-ΛΑΚ (11356/2016),

–  έχοντας υπόψη την αίτηση έγκρισης που υπέβαλε το Συμβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 209 παράγραφος 2, το άρθρο 212 παράγραφος 1, το άρθρο 218 παράγραφος 6 δεύτερο εδάφιο στοιχείο α) και άρθρο 218 παράγραφος 8 δεύτερο εδάφιο της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (C8-0458/2016),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 99 παράγραφος 1 και παράγραφος 4, καθώς και το άρθρο 108 παράγραφος 7 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A8-0279/2017),

1.  εγκρίνει τη σύναψη της συμφωνίας·

2.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των χωρών της κοινότητας των κρατών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής (CELAC).

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 4ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων του κεκτημένου του Σένγκεν όσον αφορά το Σύστημα Πληροφοριών για τις Θεωρήσεις στη Δημοκρατία της Βουλγαρίας και στη Ρουμανία (10161/2017 – C8-0224/2017 – 2017/0808(CNS))

P8_TA(2017)0369 A8-0286/2017

(Διαβούλευση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο του Συμβουλίου (10161/2017),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 4 παράγραφος 2 της Πράξης Προσχώρησης της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, σύμφωνα με το οποίο κλήθηκε από το Συμβούλιο να γνωμοδοτήσει (C8-0224/2017),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 78γ του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (A8-0286/2017),

1.  εγκρίνει το σχέδιο του Συμβουλίου·

2.  καλεί το Συμβούλιο, στην περίπτωση που προτίθεται να απομακρυνθεί από το κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο, να το ενημερώσει σχετικά·

3.  ζητεί να κληθεί εκ νέου να γνωμοδοτήσει εφόσον το Συμβούλιο προτίθεται να επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις στο κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο·

4.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο και την Επιτροπή.

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 4ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης του Συμβουλίου για την έναρξη της αυτοματοποιημένης ανταλλαγής δεδομένων σχετικά με τις άδειες κυκλοφορίας οχημάτων στην Τσεχική Δημοκρατία (09893/2017 – C8-0197/2017 – 2017/0806(CNS))

P8_TA(2017)0370 A8-0288/2017

(Διαβούλευση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο του Συμβουλίου (09893/2017),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 39 παράγραφος 1 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως τροποποιήθηκε από τη Συνθήκη του Άμστερνταμ, και το άρθρο 9 του πρωτοκόλλου αριθ. 36 σχετικά με τις μεταβατικές διατάξεις, σύμφωνα με τα οποία κλήθηκε από το Συμβούλιο να γνωμοδοτήσει (C8-0197/2017),

–  έχοντας υπόψη την απόφαση 2008/615/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 23ης Ιουνίου 2008, σχετικά με την αναβάθμιση της διασυνοριακής συνεργασίας, ιδίως όσον αφορά την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του διασυνοριακού εγκλήματος(1), και ιδίως το άρθρο 33,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 78γ του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (A8-0288/2017),

1.  εγκρίνει το σχέδιο του Συμβουλίου·

2.  καλεί το Συμβούλιο, στην περίπτωση που προτίθεται να απομακρυνθεί από το κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο, να το ενημερώσει σχετικά·

3.  ζητεί να κληθεί εκ νέου να γνωμοδοτήσει εφόσον το Συμβούλιο προτίθεται να επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις στο κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο·

4.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) ΕΕ L 210 της 6.8.2008, σ. 1.

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 4ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης του Συμβουλίου σχετικά με την έναρξη της αυτοματοποιημένης ανταλλαγής δακτυλοσκοπικών δεδομένων στην Πορτογαλία (09898/2017 – C8-0213/2017 – 2017/0807(CNS))

P8_TA(2017)0371 A8-0289/2017

(Διαβούλευση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο του Συμβουλίου (09898/2017),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 39 παράγραφος 1 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως τροποποιήθηκε από τη Συνθήκη του Άμστερνταμ, και το άρθρο 9 του πρωτοκόλλου αριθ. 36 σχετικά με τις μεταβατικές διατάξεις, σύμφωνα με τα οποία κλήθηκε από το Συμβούλιο να γνωμοδοτήσει (C8-0213/2017),

–  έχοντας υπόψη την απόφαση 2008/615/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 23ης Ιουνίου 2008, σχετικά με την αναβάθμιση της διασυνοριακής συνεργασίας, ιδίως όσον αφορά την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του διασυνοριακού εγκλήματος(1), και ιδίως το άρθρο 33,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 78γ του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (A8-0289/2017),

1.  εγκρίνει το σχέδιο του Συμβουλίου·

2.  καλεί το Συμβούλιο, στην περίπτωση που προτίθεται να απομακρυνθεί από το κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο, να το ενημερώσει σχετικά·

3.  ζητεί να κληθεί εκ νέου να γνωμοδοτήσει εφόσον το Συμβούλιο προτίθεται να επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις στο κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο·

4.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) ΕΕ L 210 της 6.8.2008, σ. 1.

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 4ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης του Συμβουλίου σχετικά με την έναρξη της αυτοματοποιημένης ανταλλαγής δακτυλοσκοπικών δεδομένων στην Ελλάδα (10476/2017 – C8-0230/2017 – 2017/0809(CNS))

P8_TA(2017)0372 A8-0287/2017

(Διαβούλευση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο του Συμβουλίου (10476/2017),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 39 παράγραφος 1 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως τροποποιήθηκε από τη Συνθήκη του Άμστερνταμ, και το άρθρο 9 του πρωτοκόλλου αριθ. 36 σχετικά με τις μεταβατικές διατάξεις, σύμφωνα με τα οποία κλήθηκε από το Συμβούλιο να γνωμοδοτήσει (C8‑0230/2017),

–  έχοντας υπόψη την απόφαση 2008/615/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 23ης Ιουνίου 2008, σχετικά με την αναβάθμιση της διασυνοριακής συνεργασίας, ιδίως όσον αφορά την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του διασυνοριακού εγκλήματος(1), και ιδίως το άρθρο 33,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 78γ του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (A8-0287/2017),

1.  εγκρίνει το σχέδιο του Συμβουλίου·

2.  καλεί το Συμβούλιο, στην περίπτωση που προτίθεται να απομακρυνθεί από το κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο, να το ενημερώσει σχετικά·

3.  ζητεί να κληθεί εκ νέου να γνωμοδοτήσει εφόσον το Συμβούλιο προτίθεται να επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις στο κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο·

4.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) ΕΕ L 210 της 6.8.2008, σ. 1.

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 4ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2009/45/ΕΚ για τους κανόνες και τα πρότυπα ασφαλείας για τα επιβατηγά πλοία (COM(2016)0369 – C8-0208/2016 – 2016/0170(COD))

P8_TA(2017)0373 A8-0167/2017

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: πρώτη ανάγνωση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2016)0369),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 2 και το άρθρο 100 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα οποία του υποβλήθηκε η πρόταση από την Επιτροπή (C8-0208/2016),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 19ης Οκτωβρίου 2016(1),

–  αφού ζήτησε τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών,

–  έχοντας υπόψη την προσωρινή συμφωνία που εγκρίθηκε από την αρμόδια επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 69στ παράγραφος 4 του Κανονισμού του και τη δέσμευση του εκπροσώπου του Συμβουλίου, με επιστολή της 21ης Ιουνίου 2017, να εγκρίνει τη θέση του Κοινοβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 294 παράγραφος 4 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 59 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων (A8-0167/2017),

1.  εγκρίνει τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση όπως παρατίθεται κατωτέρω·

2.  ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει εκ νέου την πρόταση στο Κοινοβούλιο, αν την αντικαταστήσει με νέο κείμενο, αν της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις ή αν προτίθεται να της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις·

3.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που καθορίσθηκε σε πρώτη ανάγνωση στις 4 Οκτωβρίου 2017 εν όψει της έγκρισης οδηγίας (ΕΕ) 2017/... του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2009/45/ΕΚ για τους κανόνες και τα πρότυπα ασφάλειας για τα επιβατηγά πλοία

(Καθώς έχει επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, η θέση του Κοινοβουλίου αντιστοιχεί στην τελική νομοθετική πράξη, οδηγία (ΕΕ) 2017/2108.)

(1) ΕΕ C 34 της 2.2.2017, σ. 167.

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 4ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 98/41/ΕΚ του Συμβουλίου σχετικά με την καταγραφή των ατόμων που ταξιδεύουν με επιβατηγά πλοία που εκτελούν δρομολόγια προς ή από λιμένες των κρατών μελών της Κοινότητας και για την τροποποίηση της οδηγίας 2010/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τις διατυπώσεις υποβολής δηλώσεων για τα πλοία κατά τον κατάπλου ή/και απόπλου από λιμένες των κρατών μελών (COM(2016)0370 – C8-0209/2016 – 2016/0171(COD))

P8_TA(2017)0374 A8-0168/2017

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: πρώτη ανάγνωση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2016)0370),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 2 και το άρθρο 100 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα οποία του υποβλήθηκε η πρόταση από την Επιτροπή (C8-0209/2016),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 19ης Οκτωβρίου 2016(1),

–  αφού ζήτησε τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών,

–  έχοντας υπόψη την προσωρινή συμφωνία που εγκρίθηκε από την αρμόδια επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 69στ παράγραφος 4 του Κανονισμού του και τη δέσμευση του εκπροσώπου του Συμβουλίου, με επιστολή της 21ης Ιουνίου 2017, να εγκρίνει τη θέση του Κοινοβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 294 παράγραφος 4 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 59 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (Α8-0168/2017),

1.  εγκρίνει τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση όπως παρατίθεται κατωτέρω·

2.  ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει εκ νέου την πρόταση στο Κοινοβούλιο, αν την αντικαταστήσει με νέο κείμενο, αν της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις ή αν προτίθεται να της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις·

3.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που καθορίσθηκε σε πρώτη ανάγνωση στις 4 Οκτωβρίου 2017 εν όψει της έγκρισης οδηγίας (ΕΕ) 2017/... του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 98/41/ΕΚ του Συμβουλίου σχετικά με την καταγραφή των ατόμων που ταξιδεύουν με επιβατηγά πλοία που εκτελούν δρομολόγια προς ή από λιμένες των κρατών μελών της Κοινότητας και για την τροποποίηση της οδηγίας 2010/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τις διατυπώσεις υποβολής δηλώσεων για τα πλοία κατά τον κατάπλου ή/και απόπλου από λιμένες των κρατών μελών

(Καθώς έχει επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, η θέση του Κοινοβουλίου αντιστοιχεί στην τελική νομοθετική πράξη, οδηγία (ΕΕ) 2017/2109.)

(1) ΕΕ C 34 της 2.2.2017, σ. 172.

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 4ης Οκτωβρίου 2017 για την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με σύστημα επιθεωρήσεων για την ασφαλή εκτέλεση των τακτικών δρομολογίων με οχηματαγωγά ro-ro και ταχύπλοα επιβατηγά σκάφη και για την τροποποίηση της οδηγίας 2009/16/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τον έλεγχο των πλοίων από το κράτος λιμένα και την κατάργηση της οδηγίας 1999/35/ΕΚ του Συμβουλίου (COM(2016)0371 – C8-0210/2016 – 2016/0172(COD))

P8_TA(2017)0375 A8-0165/2017

(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: πρώτη ανάγνωση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2016)0371),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 2 και το άρθρο 100 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα οποία του υποβλήθηκε η πρόταση από την Επιτροπή (C8-0210/2016),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 19ης Οκτωβρίου 2016(1),

–  αφού ζήτησε τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών,

–  έχοντας υπόψη την προσωρινή συμφωνία που εγκρίθηκε από την αρμόδια επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 69στ παράγραφος 4 του Κανονισμού του και τη δέσμευση του εκπροσώπου του Συμβουλίου, με επιστολή της 21ης Ιουνίου 2017, να εγκρίνει τη θέση του Κοινοβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 294 παράγραφος 4 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 59 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού (A8-0165/2017),

1.  εγκρίνει τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση όπως παρατίθεται κατωτέρω·

2.  ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει εκ νέου την πρόταση στο Κοινοβούλιο, αν την αντικαταστήσει με νέο κείμενο, αν της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις ή αν προτίθεται να της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις·

3.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.

Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που καθορίσθηκε σε πρώτη ανάγνωση στις 4 Οκτωβρίου 2017 εν όψει της έγκρισης οδηγίας (ΕΕ) 2017/... του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με σύστημα επιθεωρήσεων για την ασφαλή εκτέλεση των τακτικών δρομολογίων με επιβατηγά πλοία ro-ro και ταχύπλοα επιβατηγά σκάφη και για την τροποποίηση της οδηγίας 2009/16/ΕΚ και την κατάργηση της οδηγίας 1999/35/ΕΚ του Συμβουλίου

(Καθώς έχει επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, η θέση του Κοινοβουλίου αντιστοιχεί στην τελική νομοθετική πράξη, οδηγία (ΕΕ) 2017/2110.)

(1) ΕΕ C 34 της 2.2.2017, σ. 176.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 4ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με το σχέδιο κανονισμού της Επιτροπής για την τροποποίηση του παραρτήματος II του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 με τον καθορισμό επιστημονικών κριτηρίων για τον προσδιορισμό των ιδιοτήτων ενδοκρινικής διαταραχής (D048947/06 – 2017/2801(RPS))

P8_TA(2017)0376 B8-0542/2017

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο κανονισμού της Επιτροπής για την τροποποίηση του παραρτήματος II του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 με τον καθορισμό επιστημονικών κριτηρίων για τον προσδιορισμό των ιδιοτήτων ενδοκρινικής διαταραχής (D048947/06) («σχέδιο κανονισμού»),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009, σχετικά με τη διάθεση φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην αγορά και την κατάργηση των οδηγιών 79/117/ΕΟΚ και 91/414/ΕΟΚ(1) του Συμβουλίου, ιδίως το άρθρο 4 παράγραφος 1 και το άρθρο 78 παράγραφος 1 στοιχείο α) και τη δεύτερη παράγραφο του σημείου 3.6.5 και το σημείο 3.8.2 του παραρτήματος ΙΙ,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 16ης Δεκεμβρίου 2015(2) και ιδίως τις σκέψεις 71 και 72,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 8ης Ιουνίου 2016 σχετικά με τους ενδοκρινικούς διαταράκτες: πώς διαμορφώνεται η κατάσταση μετά την από 16ης Δεκεμβρίου 2015 απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης(3),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, της 15ης Ιουνίου 2016, σχετικά με τους ενδοκρινικούς διαταράκτες και τα σχέδια νομοθετικών πράξεων της Επιτροπής με τις οποίες καθορίζονται επιστημονικά κριτήρια προσδιορισμού τους στο πλαίσιο της νομοθεσίας της ΕΕ για τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα και τα βιοκτόνα (COM(2016)0350),

–  έχοντας υπόψη τη συνοπτική έκθεση της μόνιμης επιτροπής φυτών, ζώων, τροφίμων και ζωοτροφών, η οποία συνεδρίασε στις Βρυξέλλες στις 28 Φεβρουαρίου 2017,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Μαρτίου 2013 σχετικά με την προστασία της δημόσιας υγείας από τους ενδοκρινικούς διαταράκτες(4),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 5α παράγραφος 3 στοιχείο β) της απόφασης 1999/468/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Ιουνίου 1999, για τον καθορισμό των όρων άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων που ανατίθενται στην Επιτροπή(5),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 106 παράγραφοι 2 και 3 και παράγραφος 4 στοιχείο γ) του Κανονισμού του,

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το σημείο 3.8.2 του παραρτήματος ΙΙ του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009, μια «δραστική ουσία [...] εγκρίνεται μόνο εάν [...] δεν θεωρείται ότι διαθέτει ιδιότητες ενδοκρινικής διαταραχής που μπορεί να έχουν επιβλαβείς επιδράσεις για οργανισμούς-μη στόχους, εκτός εάν η έκθεση οργανισμών-μη στόχων σε αυτή τη δραστική ουσία [...] είναι, σε ρεαλιστικές προτεινόμενες συνθήκες χρήσης, αμελητέα» («απορριπτικό κριτήριο» για το περιβάλλον)·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το σημείο 3.6.5 του παραρτήματος ΙΙ του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009, η Επιτροπή έπρεπε να υποβάλει στη «Μόνιμη Επιτροπή για την Τροφική Αλυσίδα και την Υγεία των Ζώων σχέδιο των μέτρων που αφορούν τα ειδικά επιστημονικά κριτήρια για τον προσδιορισμό των ιδιοτήτων ενδοκρινικής διαταραχής» μέχρι τις 14 Δεκεμβρίου 2013·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η μόνιμη επιτροπή φυτών, ζώων, τροφίμων και ζωοτροφών γνωμοδότησε θετικά σχετικά με το σχέδιο κανονισμού στις 4 Ιουλίου 2017, με τρία κράτη μέλη να ψηφίζουν κατά και τέσσερα κράτη μέλη να απέχουν·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η τελευταία παράγραφος του σχεδίου κανονισμού ορίζει ότι «Εάν ο επιδιωκόμενος φυτοπροστατευτικός τρόπος δράσης της υπό εξέταση δραστικής ουσίας συνίσταται στην καταπολέμηση οργανισμών-στόχων πλην σπονδυλωτών μέσω των ενδοκρινικών συστημάτων τους, οι επιδράσεις στους οργανισμούς του ίδιου ταξινομικού αθροίσματος με αυτό του οργανισμού-στόχου δεν λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό της ουσίας ως έχουσας ιδιότητες ενδοκρινικής διαταραχής για οργανισμούς-μη στόχους»·

E.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Γενικό Δικαστήριο δήλωσε σαφώς στην απόφασή του για την υπόθεση T‑521/14 ότι «la spécification des critères scientifiques pour la détermination des propriétés perturbant le système endocrinien ne peut se faire que de manière objective, au regard de données scientifiques relatives audit système, indépendamment de toute autre considération, en particulier économique»(6) (σκέψη 71)·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν είναι επιστημονική πρακτική η εξαίρεση ουσίας με επιδιωκόμενο ενδοκρινικό τρόπο δράσης από τον προσδιορισμό της ως ενδοκρινικού διαταράκτη για οργανισμούς-μη στόχους·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το σχέδιο κανονισμού μπορεί, συνεπώς, να θεωρηθεί ότι δεν βασίζεται σε αντικειμενικά επιστημονικά δεδομένα σχετικά με το ενδοκρινικό σύστημα, όπως απαιτεί το Δικαστήριο· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή ως εκ τούτου υπερβαίνει τις εκτελεστικές της αρμοδιότητες·

H.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αληθινή πρόθεση της τελευταίας αυτής παραγράφου εκφράζεται με σαφήνεια στη συνοπτική έκθεση της μόνιμης επιτροπής φυτών, ζώων, τροφίμων και ζωοτροφών, που συνεδρίασε στις Βρυξέλλες στις 28 Φεβρουαρίου 2017, η οποία δηλώνει ότι εξηγήθηκε, επιπλέον, το σκεπτικό για τη διάταξη σχετικά με τις δραστικές ουσίες με επιδιωκόμενο ενδοκρινικό τρόπο δράσης (εφεξής «ρυθμιστές ανάπτυξης» (ΡΑ))· η διάταξη σχετικά με τους ΡΑ προβλέπει τη μη εφαρμογή του απορριπτικού κριτηρίου σε ουσίες με επιδιωκόμενο ενδοκρινικό τρόπο δράσης·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η τελευταία αυτή παράγραφος ουσιαστικά δημιουργεί παρέκκλιση από το απορριπτικό κριτήριο που ορίζεται στο σημείο 3.8.2 του παραρτήματος ΙΙ του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σαφές πως, βάσει των αιτιολογικών σκέψεων 6 έως 10 και του άρθρου 1 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009, κατά την αντιμετώπιση του περίπλοκου ζητήματος της θέσπισης κανόνων σχετικά με την έγκριση δραστικών ουσιών, το νομοθετικό σώμα έπρεπε να επιτύχει μια λεπτή ισορροπία μεταξύ διαφορετικών και εν δυνάμει αντικρουόμενων στόχων, ήτοι η γεωργική παραγωγή και η εσωτερική αγορά αφενός και η προστασία της υγείας και του περιβάλλοντος αφετέρου·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Γενικό Δικαστήριο προέβη στην εξής δήλωση στο πλαίσιο της προαναφερθείσας απόφασης: «Dans ce contexte, il importe de relever que, en adoptant le règlement n° 528/2012, le législateur a procédé à une mise en balance de l’objectif d’amélioration du marché intérieur et de celui de la préservation de la santé humaine, de la santé animale et de l’environnement, que la Commission se doit de respecter et ne saurait remettre en cause [...]. Or, dans le cadre de la mise en œuvre des pouvoirs qui lui sont délégués par le législateur, la Commission ne saurait remettre en cause cet équilibre, ce que cette institution a d’ailleurs en substance admis lors de l’audience.»(7) (σκέψη 72)·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο συμφώνησε με την απόφαση αυτή στο ψήφισμά του της 8ης Ιουνίου 2016, όπου «τονίζει ότι Γενικό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι ο προσδιορισμός επιστημονικών κριτηρίων μπορεί να επιτευχθεί μόνον με αντικειμενικό τρόπο βάσει επιστημονικών δεδομένων που έχουν σχέση με το ενδοκρινικό σύστημα, ανεξάρτητα από οποιονδήποτε άλλο παράγοντα, ιδιαίτερα οικονομικό, και ότι η Επιτροπή δεν νομιμοποιείται να αλλάξει τη ρυθμιστική ισορροπία που προβλέπεται σε βασική πράξη μέσω της άσκησης των εξουσιών που της ανατίθενται σύμφωνα με το άρθρο 290 ΣΛΕΕ·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ίδιοι περιορισμοί αρμοδιότητας ισχύουν για την Επιτροπή σε περίπτωση εκτελεστικής πράξης υπό κανονιστική διαδικασία με έλεγχο·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής της 15ης Ιουνίου 2016, «[τ]ο ζήτημα που αντιμετωπίζει η Επιτροπή στην παρούσα διαδικασία είναι η θέσπιση κριτηρίων για τον καθορισμό του τι είναι ή δεν είναι ενδοκρινικός διαταράκτης όσον αφορά τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα και τα βιοκτόνα –και όχι η λήψη απόφασης σχετικά με τον τρόπο ρύθμισης των εν λόγω ουσιών. Οι κανονιστικές συνέπειες έχουν ήδη καθοριστεί από το νομοθέτη στη νομοθεσία για τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα (2009) και τα βιοκτόνα (2012)»·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το απορριπτικό κριτήριο που ορίζεται στο σημείο 3.8.2 του παραρτήματος ΙΙ του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 αποτελεί βασικό στοιχείο του κανονισμού·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με μακροχρόνια νομολογία, η έγκριση βασικών για κάποιο ζήτημα ρυθμιστικών στοιχείων υπάγεται στην αρμοδιότητα των νομοθετικών σωμάτων της ΕΕ και δεν μπορεί να ανατεθεί στην Επιτροπή·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή υπερέβη τις εκτελεστικές της αρμοδιότητες όταν τροποποίησε ένα ουσιώδες ρυθμιστικό στοιχείο του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009, αντίθετα προς την αναγνώριση των ορίων της αρμοδιότητάς της κατά την ακρόαση της υπόθεσης T-521/14, αντίθετα προς τις διαβεβαιώσεις της στην ανακοίνωση της Επιτροπής της 15ης Ιουνίου 2016 και αντίθετα προς τη θεμελιώδη ενωσιακή αρχή του κράτους δικαίου·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ακόμη και αν οι εξελίξεις στο πεδίο της επιστημονικής και τεχνικής γνώσης παρείχαν βάσιμους λόγους για την προσθήκη παρέκκλισης όσον αφορά τις συνθήκες έγκρισης ουσιών με επιδιωκόμενο ενδοκρινικό τρόπο δράσης, μια τέτοια παρέκκλιση θα μπορούσε να προστεθεί μόνο μέσω νομοθετικής διαδικασίας για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009, σύμφωνα με το άρθρο 294 ΣΛΕΕ·

1.  αντιτίθεται στην έγκριση του σχεδίου κανονισμού της Επιτροπής·

2.  θεωρεί ότι το εν λόγω σχέδιο κανονισμού της Επιτροπής υπερβαίνει τις εκτελεστικές αρμοδιότητες που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1107/2009·

3.  καλεί την Επιτροπή να αποσύρει το σχέδιο κανονισμού της και να υποβάλει νέο σχέδιο στην επιτροπή χωρίς καθυστέρηση·

4.  καλεί την Επιτροπή να τροποποιήσει το σχέδιο κανονισμού με τη διαγραφή της τελευταίας παραγράφου του·

5.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1) ΕΕ L 309 της 24.11.2009, σ. 1. (2) Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου της 16ης Δεκεμβρίου 2015, Σουηδία κατά Επιτροπής, Υπόθεση T-521/14, ECLI:EU:T:2015:976. (3) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0270. (4) 4 ΕΕ C 36 της 29.1.2016, σ. 85. (5) ΕΕ L 184 της 17.7.1999, σ. 23. (6) Δεδομένου ότι η απόφαση για την υπόθεση T-521/14 είναι διαθέσιμη μόνο στα γαλλικά και στα σουηδικά, η ελληνική εκδοχή του κειμένου παρέχεται από τη μεταφραστική υπηρεσία του Κοινοβουλίου: «ο καθορισμός επιστημονικών κριτηρίων για τον προσδιορισμό των ιδιοτήτων ενδοκρινικής διαταραχής μπορεί να επιτευχθεί μόνον με αντικειμενικό τρόπο βάσει επιστημονικών δεδομένων σχετικά με το ενδοκρινικό σύστημα, ανεξάρτητα από οποιονδήποτε άλλο παράγοντα, ιδιαίτερα οικονομικό»· (7) Δεδομένου ότι η απόφαση για την υπόθεση T-521/14 είναι διαθέσιμη μόνο στα γαλλικά και στα σουηδικά, η ελληνική εκδοχή του κειμένου παρέχεται από τη μεταφραστική υπηρεσία του Κοινοβουλίου: «Στο πλαίσιο αυτό, είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι κατά την έγκριση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 528/2012, ο νομοθέτης στάθμισε τους στόχους της βελτίωσης της εσωτερικής αγοράς και εκείνους της προστασίας τόσο της υγείας των ανθρώπων και των ζώων όσο και του περιβάλλοντος και κατέληξε σε συμπεράσματα τα οποία η Επιτροπή θα πρέπει να σεβαστεί και δεν μπορεί να αμφισβητήσει [...]. Η Επιτροπή, στο πλαίσιο της άσκησης των αρμοδιοτήτων που της ανατίθενται από τον νομοθέτη, δεν μπορεί να αμφισβητήσει την ισορροπία των ρυθμιστικών διατάξεων, κάτι που το εν λόγω όργανο έχει εξάλλου ουσιαστικά αποδεχθεί κατά τη διάρκεια της ακρόασης».

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 4ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια FG72 × A5547-127, σύμφωνα με τον κανονισμό (EΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές (D051972 – 2017/2879(RSP))

P8_TA(2017)0377 B8-0540/2017

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια FG72 × A5547-127, σύμφωνα με τον κανονισμό (EΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές (D051972),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Σεπτεμβρίου 2003, για τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές(1), και ιδίως το άρθρο 7 παράγραφος 3, το άρθρο 9 παράγραφος 2, το άρθρο 19 παράγραφος 3 και το άρθρο 21 παράγραφος 2,

–  έχοντας υπόψη την ψηφοφορία της 17ης Ιουλίου 2017 στη μόνιμη επιτροπή για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων κατά το άρθρο 35 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, όπου δεν εκδόθηκε γνωμοδότηση,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 11 και 13 του κανονισμού (ΕE) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή(2),

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση που εκδόθηκε από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) την 1η Μαρτίου 2017 και δημοσιεύτηκε στις 6 Απριλίου 2017(3),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011 για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή (COM(2017)0085, COD(2017)0035),

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του που αντιτίθενται στην έγκριση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών(4),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 106 παράγραφοι 2 και 3 του Κανονισμού του,

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 10 Δεκεμβρίου 2013, οι εταιρείες Bayer Crop Science LP και M.S Technologies LLC υπέβαλαν στην αρμόδια εθνική αρχή των Κάτω Χωρών αίτηση για τη διάθεση στην αγορά τροφίμων, συστατικών τροφίμων και ζωοτροφών που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια FG72 × A5547-127, σύμφωνα με τα άρθρα 5 και 17 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εν λόγω αίτηση κάλυπτε επίσης τη διάθεση στην αγορά γενετικώς τροποποιημένης σόγιας FG72 × A5547-127 σε προϊόντα που αποτελούνται από αυτή ή την περιέχουν για άλλες χρήσεις εκτός από τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές, όπως για κάθε άλλο είδος σόγιας, εξαιρουμένης της καλλιέργειας·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, την 1η Μαρτίου 2017, η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) διατύπωσε ευνοϊκή γνώμη, σύμφωνα με τα άρθρα 6 και 18 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, η οποία δημοσιεύτηκε στις 6 Απριλίου 2017(5)·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 ορίζει ότι τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα ή ζωοτροφές δεν πρέπει να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων, των ζώων ή στο περιβάλλον και ότι η Επιτροπή, κατά τη σύνταξη της απόφασής της, λαμβάνει υπόψη κάθε συναφή διάταξη του ενωσιακού δικαίου και άλλους θεμιτούς παράγοντες που αφορούν το εξεταζόμενο θέμα·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η σόγια FG72 × A5547-127 αναπτύχθηκε για να προσδίδει ανθεκτικότητα στην ισοξαφλουτόλη/isoxaflutole- (5-cyclopropylisoxazol-4-yl 2-mesyl-4-trifluoromethylphenyl ketone), στη γλυφοσάτη / glyphosate- (N- (phosphonomethyl) glycine) και στα ζιζανιοκτόνα γλυφοσινικού αμμωνίου / glufosinate (l-phosphinothricin)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανθεκτικότητα σε αυτά τα ζιζανιοκτόνα επιτυγχάνεται με την έκφραση των πρωτεϊνών HPPD W336 (4-hydroxyl phenyl-pyruvate-dioxygenase), 2mEPSPS (5-enolpyruvylshikimate-3-phosphate synthase) και PAT (phosphinothricin acetyl-transferase) αντίστοιχα·

E.  λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά την τρίμηνη περίοδο διαβούλευσης υποβλήθηκαν από τα κράτη μέλη πολλά επικριτικά σχόλια(6)· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δριμύτερα σχόλια περιλαμβάνουν την παρατήρηση ότι, εν απουσία 90ήμερης δοκιμής υποχρόνιας τοξικότητας, κανένα συμπέρασμα δεν μπορεί να συναχθεί ως προς τους κινδύνους που συνδέονται με τη χρήση του συγκεκριμένου ΓΤΟ στην ανθρώπινη και ζωική διατροφή μπορεί να συναχθεί, ότι οι πληροφορίες που παρέχονται σχετικά με τη σύνθεση, τη φαινοτυπική αξιολόγηση και την τοξικολογία είναι ανεπαρκείς, ότι τα βασισμένα σε αυτές τις πληροφορίες συμπεράσματα σχετικά με την ισοδυναμία του ΓΤΟ και της συμβατικής σόγιας, και σχετικά με την ασφάλεια των τροφίμων και των ζωοτροφών, είναι πρόωρα, και ότι αυτή η γενετικώς τροποποιημένη σόγια δεν έχει δοκιμαστεί με την επιστημονική αυστηρότητα που απαιτείται για την τεκμηρίωση της ακινδυνότητάς της·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ανεξάρτητη μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η αξιολόγηση του κινδύνου από την EFSA δεν είναι αποδεκτή στην παρούσα μορφή της, δεδομένου ότι δεν εντοπίζει κενά γνώσεων και αβεβαιότητες και παραλείπει να αξιολογήσει την τοξικότητα ή τον αντίκτυπο στο ανοσοποιητικό σύστημα και στο αναπαραγωγικό σύστημα(7)·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η τρέχουσα έγκριση της γλυφοσάτης λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2017 το αργότερο· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ερωτηματικά ως προς την καρκινογόνο δράση της γλυφοσάτης παραμένουν· λαμβάνοντας υπόψη ότι τον Νοέμβριο του 2015 η EFSA κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η γλυφοσάτη είναι απίθανο να είναι καρκινογόνος και ότι ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων (ΕΟΧΠ/ECHA) τον Μάρτιο του 2017 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η μη ταξινόμηση δεν ήταν δικαιολογημένη· λαμβάνοντας υπόψη ότι, αντιθέτως, το 2015 ο Διεθνής Οργανισμός Ερευνών για τον Καρκίνο (IARC) της ΠΟΥ κατέταξε τη γλυφοσάτη στα πιθανώς καρκινογόνα για τον άνθρωπο·

H.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ουσία γλυφοσινάτη (glufosinate) έχει ταξινομηθεί ως τοξική για την αναπαραγωγή και επομένως πληροί τα κριτήρια αποκλεισμού που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21ης Οκτωβρίου 2009 σχετικά με τη διάθεση φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην αγορά(8)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έγκριση της γλυφοσινάτης λήγει στις 31 Ιουλίου 2018(9)·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ισοξαφλουτόλη (isoxaflutole) είναι πιθανώς καρκινογόνα για τον άνθρωπο(10), είναι τοξική για ορισμένους υδρόβιους οργανισμούς και για τα μη στοχευόμενα φυτά, και η ίδια και τα προϊόντα αποδόμησής της και οι μεταβολίτες της μολύνουν εύκολα τα ύδατα· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα προβλήματα αυτά οδήγησαν σε περιορισμούς στη χρήση της(11)·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εφαρμογή συμπληρωματικών ζιζανιοκτόνων είναι μέρος των συνήθων γεωργικών πρακτικών για την καλλιέργεια φυτών ανθεκτικών στα ζιζανιοκτόνα και είναι επομένως αναμενόμενο ότι υπολείμματα ψεκασμών θα ανευρίσκονται πάντα στη συγκομιδή και αποτελούν αναπόφευκτα συστατικά· λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει αποδειχθεί ότι οι ανθεκτικές στα ζιζανιοκτόνα γενετικώς τροποποιημένες καλλιέργειες οδηγούν σε μεγαλύτερη χρήση συμπληρωματικών ζιζανιοκτόνων σε σύγκριση με τις αντίστοιχες συμβατικές καλλιέργειες(12)·

ΙΑ.  λαμβάνοντας ότι τα υπολείμματα των ψεκασμών με συμπληρωματικά ζιζανιοκτόνα δεν αξιολογήθηκαν από την EFSA· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι η γενετικά τροποποιημένη σόγια που έχει υποστεί ψεκασμό με ισοξαφλουτόλη, γλυφοσάτη και γλυφοσινάτη είναι ασφαλής για χρήση σε τρόφιμα και ζωοτροφές·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάπτυξη γενετικώς τροποποιημένων καλλιεργειών ανθεκτικών σε διάφορα επιλεκτικά ζιζανιοκτόνα οφείλεται κυρίως στη ραγδαία εξέλιξη της ανθεκτικότητας των ζιζανίων απέναντι στη γλυφοσάτη σε χώρες που στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό στις γενετικώς τροποποιημένες καλλιέργειες· λαμβάνοντας υπόψη ότι πάνω από είκοσι διαφορετικές ποικιλίες ζιζανίων ανθεκτικών στη γλυφοσάτη έχουν καταγραφεί σε επιστημονικές δημοσιεύσεις(13)· λαμβάνοντας υπόψη ότι από το 2009 παρατηρούνται ζιζάνια ανθεκτικά στη γλυφοσινάτη·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 17 Ιουλίου 2017, η ψηφοφορία στη μόνιμη επιτροπή για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων κατά το άρθρο 35 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, κατέληξε σε μη διατύπωση γνώμης· λαμβάνοντας υπόψη ότι 15 κράτη μέλη ψήφισαν κατά, ενώ μόνο 10 κράτη μέλη, που αντιπροσωπεύουν το 38,43 % μόνο του πληθυσμού της Ένωσης, ψήφισαν υπέρ, και τρία κράτη μέλη απείχαν·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφοφορία στην επιτροπή προσφυγών στις 14 Σεπτεμβρίου 2017 κατέληξε επίσης σε μη διατύπωση γνώμης· λαμβάνοντας υπόψη ότι 15 κράτη μέλη ψήφισαν κατά, ενώ μόνο 11 κράτη μέλη, που αντιπροσωπεύουν το 38,69 % του πληθυσμού της Ένωσης, ψήφισαν υπέρ και δύο κράτη μέλη απείχαν·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σε αρκετές περιπτώσεις η Επιτροπή θεώρησε λυπηρό το ότι από την έναρξη ισχύος του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 έχει εκδώσει αποφάσεις έγκρισης χωρίς τη στήριξη της μόνιμης επιτροπής για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων, και η επιστροφή του φακέλου στην Επιτροπή για τη λήψη της τελικής απόφασης, που αποτελεί την εξαίρεση στην όλη διαδικασία, έχει καταστεί ο κανόνας για τη λήψη των αποφάσεων που αφορούν την έκδοση αδειών για γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές· λαμβάνοντας υπόψη ότι και ο Πρόεδρος της Επιτροπής κ. Juncker έχει αποδοκιμάσει την πρακτική αυτή ως μη δημοκρατική(14)·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο απέρριψε στις 28 Οκτωβρίου 2015 σε πρώτη ανάγνωση(15) τη νομοθετική πρόταση της 22ας Απριλίου 2015 για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 και κάλεσε την Επιτροπή να την αποσύρει και να υποβάλει νέα πρόταση·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αιτιολογική σκέψη 14 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011 ορίζει ότι η Επιτροπή θα ενεργεί, στο μέτρο του δυνατού, κατά τρόπον ώστε να μην αντιστρατεύεται οποιαδήποτε επικρατούσα θέση ενδέχεται να ανακύψει εντός της επιτροπής προσφυγών κατά της καταλληλότητας μιας εκτελεστικής πράξης, ειδικά για ιδιαιτέρως ευαίσθητους τομείς όπως η υγεία των καταναλωτών, η ασφάλεια των τροφίμων και η προστασία του περιβάλλοντος·

1.  εκτιμά ότι το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής υπερβαίνει τις εκτελεστικές αρμοδιότητες που προβλέπει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1829/2003·

2.  εκτιμά ότι η εκτελεστική απόφαση της Επιτροπής δεν είναι σύμφωνη προς το δίκαιο της Ένωσης, υπό την έννοια ότι δεν είναι συμβατή με τον σκοπό του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, ο οποίος είναι, σύμφωνα με τις γενικές αρχές που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(16), να αποτελέσει τη βάση για την εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της ζωής και της υγείας του ανθρώπου, της υγείας και της καλής διαβίωσης των ζώων, του περιβάλλοντος και των συμφερόντων των καταναλωτών σε σχέση με τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και τις γενετικώς τροποποιημένες ζωοτροφές, εξασφαλίζοντας παράλληλα την αποτελεσματική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς·

3.  ζητεί από την Επιτροπή να αποσύρει την εκτελεστική απόφασή της·

4.  καλεί την Επιτροπή να αναστείλει κάθε εκτελεστική απόφαση που αφορά αιτήσεις για την έγκριση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών, έως ότου η διαδικασία αδειοδότησης αναθεωρηθεί κατά τρόπον ώστε να αντιμετωπιστούν οι ανεπάρκειες της ισχύουσας διαδικασίας, η οποία έχει αποδειχθεί ακατάλληλη·

5.  καλεί την Επιτροπή να μην εγκρίνει κανένα γενετικώς τροποποιημένο φυτό που είναι ανθεκτικό στα ζιζανιοκτόνα (ΑΖ ΓΤΟ/HT GMP) χωρίς πλήρη αξιολόγηση των υπολειμμάτων των ψεκασμών με συμπληρωματικά ζιζανιοκτόνα και με τα εμπορικά τους σκευάσματα, όπως εφαρμόζονται στις χώρες καλλιέργειας·

6.  καλεί την Επιτροπή να μην εγκρίνει κανένα ΑΖ ΓΤΟ, το οποίο έχει καταστεί ανθεκτικό σε συνδυασμό ζιζανιοκτόνων, όπως συμβαίνει στην περίπτωση της σόγιας FG72 × A5547-127, χωρίς πλήρη αξιολόγηση των συγκεκριμένων αθροιστικών επιπτώσεων των υπολειμμάτων των ψεκασμών με συνδυασμό συμπληρωματικών ζιζανιοκτόνων και των εμπορικών τους σκευασμάτων, όπως εφαρμόζονται στις χώρες καλλιέργειας·

7.  καλεί την Επιτροπή να ζητήσει πολύ πιο λεπτομερή δοκιμή των κινδύνων για την υγεία που σχετίζονται με συσσωρευμένα συμβάντα, όπως στην περίπτωση της σόγιας FG72 × A5547-127·

8.  καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει στρατηγικές για την εκτίμηση των κινδύνων για την υγεία, και στρατηγικές για την τοξικολογία καθώς και για την παρακολούθηση μετά τη διάθεση στην αγορά, οι οποίες θα στοχεύουν σε ολόκληρη την αλυσίδα τροφίμων και ζωοτροφών·

9.  καλεί την Επιτροπή να εντάξει πλήρως την εκτίμηση κινδύνου της εφαρμογής των συμπληρωματικών ζιζανιοκτόνων και των υπολειμμάτων τους στην εκτίμηση κινδύνου των ΑΖ ΓΤΟ, ανεξάρτητα από το αν το γενετικώς τροποποιημένο φυτό προορίζεται για καλλιέργεια στην Ένωση ή εισάγεται ως τρόφιμο και ζωοτροφή·

10.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1) ΕΕ L 268 της 18.10.2003, σ. 1. (2) ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13. (3) https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/4744 (4) ––––––––––––––– – Ψήφισμα της 16ης Ιανουαρίου 2014 σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για τη διάθεση στην αγορά για καλλιέργεια, σύμφωνα με την οδηγία 2001/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, προϊόντος αραβοσίτου (Zea mays L., σειρά 1507) που έχει υποστεί γενετική τροποποίηση ώστε να είναι ανθεκτικό σε ορισμένα επιβλαβή λεπιδόπτερα (ΕΕ C 482 της 23.12.2016, σ. 110).Ψήφισμα της 16ης Δεκεμβρίου 2015 σχετικά με την εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2015/2279 της Επιτροπής, της 4ης Δεκεμβρίου 2015, για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο NK603 × T25 (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2015)0456).Ψήφισμα της 3ης Φεβρουαρίου 2016 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια MON 87705 × MON 89788 (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0040).Ψήφισμα της 3ης Φεβρουαρίου 2016 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια MON 87708 × MON 89788 (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0039).Ψήφισμα της 3ης Φεβρουαρίου 2016 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια FG72 (MST-FGØ72-2) (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0038).Ψήφισμα της 8ης Ιουνίου 2016 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο Bt11 × MIR162 × MIR604 × GA21, και γενετικώς τροποποιημένους αραβόσιτους με συνδυασμό δύο ή τριών σειρών από αυτές τις σειρές (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0271).Ψήφισμα της 8ης Ιουνίου 2016 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής όσον αφορά τη διάθεση στην αγορά γενετικώς τροποποιημένου γαρύφαλλου (Dianthus caryophyllus L., line SHD-27531-4) (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0272).Ψήφισμα της 6ης Οκτωβρίου 2016 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής που αφορά την ανανέωση της άδειας για τη διάθεση στην αγορά προς καλλιέργεια σπόρων γενετικώς τροποποιημένου αραβοσίτου της σειράς MON 810 (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0388).Ψήφισμα της 6ης Οκτωβρίου 2016 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων γενετικώς τροποποιημένου αραβοσίτου της σειράς MON 810 (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0389).Ψήφισμα της 6ης Οκτωβρίου 2016 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής που αφορά τη διάθεση στην αγορά προς καλλιέργεια σπόρων γενετικώς τροποποιημένου αραβοσίτου της σειράς Bt11 (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0386).Ψήφισμα της 6ης Οκτωβρίου 2016 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής που αφορά τη διάθεση στην αγορά προς καλλιέργεια σπόρων γενετικώς τροποποιημένου αραβοσίτου της σειράς 1507 (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0387).Ψήφισμα της 6ης Οκτωβρίου 2016 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο βαμβάκι 281-24-236 × 3006-210-23 × MON 88913 (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0390).Ψήφισμα της 5ης Απριλίου 2017 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο Bt11 × 59122 × MIR604 × 1507 × GA21, και γενετικώς τροποποιημένους αραβόσιτους με συνδυασμό δύο, τριών ή τεσσάρων σειρών από τις Bt11, 59122, MIR604, 1507 και GA21, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0123).Ψήφισμα της 17ης Μαΐου 2017 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο DAS-40278-9, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0215).Ψήφισμα της 17ης Μαΐου 2017 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο βαμβάκι GHB119 (BCS-GHØØ5-8) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0214).Ψήφισμα της 13ης Σεπτεμβρίου 2017 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια της σειράς DAS-68416-4, σύμφωνα με τον κανονισμό (EΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0341). (5) https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/4744 (6) Παράρτημα Ζ - Παρατηρήσεις των κρατών μελών και απαντήσεις της ομάδας ειδικών για τους ΓΤΟ http://registerofquestions.efsa.europa.eu/roqFrontend/questionLoader?question=EFSA-Q-2013-01032 (7) http://www.testbiotech.org/en/node/1975 (8) ΕΕ L 309 της 24.11.2009, σ. 1. (9) Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2015/404 της Επιτροπής, της 11ης Μαρτίου 2015, για την τροποποίηση του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 540/2011 όσον αφορά την παράταση των περιόδων έγκρισης των δραστικών ουσιών beflubutamid, καπτάν, dimethoate, dimethomorph, ethoprophos, fipronil, φολπέτ, φορμετανάτη, glufosinate, μεθειοκάρβη, metribuzin, phosmet, pirimiphos-methyl και propamocarb (ΕΕ L 67 της 12.3.2015, σ. 6). (10) https://a816-healthpsi.nyc.gov/ll37/pdf/carcclassJuly2004_1.pdf (11) Παράρτημα Ζ - Παρατηρήσεις των κρατών μελών και απαντήσεις της ομάδας ειδικών για τους ΓΤΟ, σ. 27. http://registerofquestions.efsa.europa.eu/roqFrontend/questionLoader?question=EFSA-Q-2013-01032 (12) https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs00267-015-0589-7 (13) https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-94-007-7796-5_12 (14) Για παράδειγμα, στην εναρκτήρια δήλωσή του στη σύνοδο Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που περιλαμβάνεται στις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές για την επόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Στρασβούργο, 15 Ιουλίου 2014) ή στην ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης το 2016 (Στρασβούργο, 14 Σεπτεμβρίου 2016). (15) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2015)0379. (16) ΕΕ L 31 της 1.2.2002, σ. 1.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 4ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια της σειράς DAS-44406-6, σύμφωνα με τον κανονισμό (EΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές (D051971 – 2017/2878(RSP))

P8_TA(2017)0378 B8-0541/2017

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια της σειράς DAS-44406-6, σύμφωνα με τον κανονισμό (EΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές (D051971),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Σεπτεμβρίου 2003, για τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές(1), και ιδίως το άρθρο 7 παράγραφος 3, το άρθρο 9 παράγραφος 2, το άρθρο 19 παράγραφος 3 και το άρθρο 21 παράγραφος 2,

–  έχοντας υπόψη την ψηφοφορία στη μόνιμη επιτροπή για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων κατά το άρθρο 35 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, της 17ης Ιουλίου 2017, όπου δεν εκδόθηκε γνωμοδότηση,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 11 και 13 του κανονισμού (ΕE) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή(2),

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση που εκδόθηκε από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) στις 17 Φεβρουαρίου 2017 και δημοσιεύτηκε στις 21 Μαρτίου 2017(3),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011 για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή (COM(2017)0085, 2017/0035(COD)),

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του που εξέφραζαν αντίθεση στην έγκριση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών(4),

–  έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 106 παράγραφοι 2 και 3 του Κανονισμού του,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 16 Φεβρουαρίου 2012, οι εταιρείες Dow AgroSciences LLC και MS Technologies LLC υπέβαλαν στην αρμόδια εθνική αρχή των Κάτω Χωρών αίτηση για τη διάθεση στην αγορά τροφίμων, συστατικών τροφίμων και ζωοτροφών που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια DAS-44406-6, σύμφωνα με τα άρθρα 5 και 17 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εν λόγω αίτηση κάλυπτε επίσης τη διάθεση στην αγορά γενετικώς τροποποιημένης σόγιας DAS-44406-6 σε προϊόντα που αποτελούνται από αυτή ή την περιέχουν για άλλες χρήσεις εκτός από τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές, όπως για κάθε άλλο είδος σόγιας, εξαιρουμένης της καλλιέργειας·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 17 Φεβρουαρίου 2017, η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) διατύπωσε ευνοϊκή γνώμη, σύμφωνα με τα άρθρα 6 και 18 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, η οποία δημοσιεύτηκε στις 21 Μαρτίου 2017(5)·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 ορίζει ότι τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα ή ζωοτροφές δεν πρέπει να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων, των ζώων ή στο περιβάλλον και ότι η Επιτροπή, κατά τη σύνταξη της απόφασής της, λαμβάνει υπόψη κάθε συναφή διάταξη του ενωσιακού δικαίου και άλλους θεμιτούς παράγοντες που αφορούν το εξεταζόμενο θέμα·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την τρίμηνη περίοδο διαβούλευσης, υποβλήθηκαν από τα κράτη μέλη πολλές επικριτικές παρατηρήσεις(6)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επικριτικές παρατηρήσεις περιλαμβάνουν την παρατήρηση ότι «η τρέχουσα εφαρμογή και τα δεδομένα που υποβλήθηκαν στο πλαίσιο της αξιολόγησης κινδύνου δεν παρέχουν επαρκείς πληροφορίες ώστε να αποκλείονται οι δυσμενείς επιπτώσεις στον άνθρωπο και τα ζώα με βεβαιότητα»(7), «οι πληροφορίες σχετικά με τη φαινοτυπική αξιολόγηση, τη σύνθεση και την τοξικολογία είναι ανεπαρκείς»(8) και ότι η αρμόδια αρχή «κρίνει απαραίτητη την περαιτέρω ανάλυση για την αξιολόγηση της συγκέντρωσης γλυφοσάτης, 2,4-D, glufosinate και των προϊόντων αποικοδόμησής τους στους σπόρους προς σπορά και στις ζωοτροφές που προορίζονται για τρόφιμα και ζωοτροφές, ώστε να αποκλειστεί κάθε δυσμενής επίπτωση στην υγεία των ανθρώπων και των ζώων»(9)·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ανεξάρτητη μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «η αξιολόγηση κινδύνου από την EFSA δεν είναι αποδεκτή στην παρούσα μορφή της, δεδομένου ότι δεν εντοπίζει κενά γνώσεων και αβεβαιότητες και παραλείπει να αξιολογήσει την τοξικότητα, τον αντίκτυπο στο ανοσοποιητικό σύστημα και στο αναπαραγωγικό σύστημα»· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ίδια μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «το σχέδιο παρακολούθησης θα πρέπει να απορριφθεί δεδομένου ότι δεν παρέχει ουσιώδη στοιχεία»(10)·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η σόγια DAS-44406-6 εκφράζει την πρωτεΐνη 5-ενολοπυροσταφυλο-σικιματο-3-φωσφορική συνθετάση (2mEPSPS), η οποία προσδίδει αντοχή στα ζιζανιοκτόνα που περιέχουν γλυφοσάτη, αρυλοξυαλκανοϊκή διοξυγενάση (AAD-12), η οποία προσδίδει αντοχή στο 2,4-διχλωροφαινοξυακετικό οξύ (2,4-D) και σε άλλα συναφή φαινοξυζιζανιοκτόνα, και ακετυλοτρασφεράση φωσφινοθρικίνης (PAT), η οποία προσδίδει αντοχή στα ζιζανιοκτόνα με βάση το γλυφοσινικό αμμώνιο·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ισχύουσα έγκριση της γλυφοσάτης λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2017 το αργότερο· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αμφιβολίες σχετικά με την καρκινογόνο δράση της γλυφοσάτης παραμένουν· λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Νοέμβριο του 2015, η EFSA κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν είναι πιθανό να είναι η γλυφοσάτη καρκινογόνος και ότι ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων (ΕΟΧΠ), τον Μάρτιο του 2017, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν δικαιολογείται η ταξινόμηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι, αντιθέτως, το 2015 ο Διεθνής Οργανισμός Ερευνών για τον Καρκίνο (IARC) της ΠΟΥ ταξινόμησε τη γλυφοσάτη στα πιθανώς καρκινογόνα για τον άνθρωπο·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ανεξάρτητη έρευνα εγείρει ανησυχίες σχετικά με τους κινδύνους που ενέχει η δραστική ουσία 2,4-D όσον αφορά την ανάπτυξη του εμβρύου, γενετικές ανωμαλίες και ενδοκρινικές διαταραχές(11)· λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρόλο που η έγκριση της ενεργού ουσίας 2,4-D ανανεώθηκε το 2015, εξακολουθούν να εκκρεμούν στοιχεία από τους αιτούντες όσον αφορά τις ενδεχόμενες ενδοκρινικές ιδιότητες(12)·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ουσία glufosinate έχει ταξινομηθεί ως τοξική για την αναπαραγωγή και καλύπτεται, επομένως, από τα κριτήρια αποκλεισμού που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009, σχετικά με τη διάθεση φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην αγορά(13)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έγκριση της ουσίας glufosinate λήγει στις 31 Ιουλίου 2018(14)·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλοί εμπειρογνώμονες έχουν διατυπώσει ανησυχίες για τη 2,4-διχλωροφαινόλη, προϊόν διάσπασης της ουσίας 2,4-D, που μπορεί να περιέχεται σε εισαγόμενη σόγια DAS-44406-6· λαμβάνοντας υπόψη ότι η 2,4-διχλωροφαινόλη είναι γνωστός ενδοκρινικός διαταράκτης, τοξικός για την αναπαραγωγή·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η τοξικότητα της 2,4-διχλωροφαινόλης, άμεσου μεταβολίτη της 2,4-D, μπορεί να είναι υψηλότερη από την τοξικότητα του ίδιου του ζιζανιοκτόνου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η 2,4-διχλωροφαινόλη έχει ταξινομηθεί ως καρκινογόνο IARC τύπου 2Β και περιλαμβάνεται στον κατάλογο των χημικών ουσιών προς επανεξέταση που έχει καταρτισθεί στο πλαίσιο της στρατηγικής της ΕΕ για τους ενδοκρινικούς διαταράκτες(15)·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω της υψηλής διαλυτότητάς της σε λίπη και έλαια, η 2,4-διχλωροφαινόλη αναμένεται να συσσωρεύεται στο σογιέλαιο κατά την επεξεργασία της σόγιας· λαμβάνοντας υπόψη ότι το κύριο προϊόν σόγιας που χρησιμοποιείται από τον άνθρωπο είναι το σογιέλαιο, το οποίο ενσωματώνεται, μεταξύ πολλών άλλων προϊόντων, σε ορισμένα παρασκευάσματα για βρέφη(16)·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ποσότητα 2,4-διχλωροφαινόλης σε ένα προϊόν ενδέχεται να υπερβαίνει την ποσότητα υπολειμμάτων 2,4-D· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχει ενωσιακό ανώτατο όριο υπολειμμάτων (MRL) για τη 2,4-διχλωροφαινόλη·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν αξιολογήθηκαν τα υπολείμματα μετά τον ψεκασμό με τα συμπληρωματικά ζιζανιοκτόνα· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι η γενετικά τροποποιημένη σόγια που έχει υποστεί ψεκασμό με 2,4-D, γλυφοσάτη και glufosinate είναι ασφαλής για χρήση σε τρόφιμα και ζωοτροφές·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάπτυξη γενετικώς τροποποιημένων καλλιεργειών ανθεκτικών σε διάφορα επιλεκτικά ζιζανιοκτόνα οφείλεται κυρίως στη ραγδαία εξέλιξη της ανθεκτικότητας των ζιζανίων στη γλυφοσάτη σε χώρες που στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό στις γενετικώς τροποποιημένες καλλιέργειες· λαμβάνοντας υπόψη ότι περισσότερες από είκοσι διαφορετικές ποικιλίες ζιζανίων ανθεκτικών στη γλυφοσάτη έχουν καταγραφεί σε επιστημονικές δημοσιεύσεις(17)· λαμβάνοντας υπόψη ότι ζιζάνια ανθεκτικά στο glufosinate έχουν παρατηρηθεί από το 2009·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αδειοδότηση της εισαγωγής σόγιας DAS-44406-6 στην Ένωση θα οδηγούσε αναμφίβολα σε αύξηση της καλλιέργειάς της σε τρίτες χώρες και σε αντίστοιχη αύξηση της χρήσης ζιζανιοκτόνων με βάση τις ουσίες 2,4-D και glufosinate· λαμβάνοντας υπόψη ότι η σόγια DAS-44406-6 καλλιεργείται σήμερα στην Αργεντινή, τη Βραζιλία, τις ΗΠΑ και τον Καναδά·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση έχει δεσμευτεί για τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ), οι οποίοι περιλαμβάνουν δέσμευση για σημαντική αριθμητική μείωση των θανάτων και των ασθενειών από επικίνδυνες χημικές ουσίες και από ρύπανση και μόλυνση του αέρα, των υδάτων και του εδάφους έως το 2030 (ΣΒΑ 3, στόχος 3.9)(18)· λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει αποδειχθεί ότι οι ανθεκτικές στα ζιζανιοκτόνα γενετικώς τροποποιημένες καλλιέργειες επιφέρουν μεγαλύτερη χρήση των ζιζανιοκτόνων αυτών σε σύγκριση με τις αντίστοιχες συμβατικές καλλιέργειες(19)·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση έχει δεσμευτεί για τη συνοχή της αναπτυξιακής πολιτικής (ΣΑΠ), που αποσκοπεί στην ελαχιστοποίηση των αντιφάσεων και στη δημιουργία συνεργειών μεταξύ διαφορετικών ενωσιακών πολιτικών, μεταξύ άλλων στους τομείς του εμπορίου, του περιβάλλοντος και της γεωργίας(20), προκειμένου να ωφεληθούν οι αναπτυσσόμενες χώρες και να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα της συνεργασίας για την ανάπτυξη(21)·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφοφορία στη μόνιμη επιτροπή για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων κατά το άρθρο 35 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, στις 17 Ιουλίου 2017, κατέληξε σε μη διατύπωση γνώμης· λαμβάνοντας υπόψη ότι 15 κράτη μέλη ψήφισαν κατά, ενώ μόνο 10 κράτη μέλη, που αντιπροσωπεύουν το 38,43 % μόνο του πληθυσμού της Ένωσης, ψήφισαν υπέρ και τρία κράτη μέλη απέσχον·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφοφορία στην επιτροπή προσφυγών στις 14 Σεπτεμβρίου 2017 κατέληξε επίσης σε μη διατύπωση γνώμης· λαμβάνοντας υπόψη ότι 14 κράτη μέλη ψήφισαν κατά, ενώ μόνο 12 κράτη μέλη, που αντιπροσωπεύουν το 38,78 % του πληθυσμού της Ένωσης, ψήφισαν υπέρ και δύο κράτη μέλη απέσχον·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σε αρκετές περιπτώσεις η Επιτροπή έχει εκφράσει τη λύπη της διότι από την έναρξη ισχύος του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 έχει χρειαστεί να εκδώσει αποφάσεις έγκρισης χωρίς τη στήριξη της μόνιμης επιτροπής για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων, και διότι η επιστροφή του φακέλου στην Επιτροπή για τη λήψη της τελικής απόφασης, που αποτελεί πολύ εξαιρετική περίπτωση για τη διαδικασία συνολικά, έχει καταστεί ο κανόνας για τη λήψη των αποφάσεων όσον αφορά την έγκριση γενετικώς τροποποιημένων τροφίμων και ζωοτροφών· λαμβάνοντας υπόψη ότι και ο πρόεδρος της Επιτροπής Juncker έχει αποδοκιμάσει την πρακτική αυτή ως αντιδημοκρατική(22)·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο απέρριψε τη νομοθετική πρόταση της 22ας Απριλίου 2015 για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 στις 28 Οκτωβρίου 2015 σε πρώτη ανάγνωση(23) και κάλεσε την Επιτροπή να την αποσύρει και να υποβάλει νέα πρόταση·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αιτιολογική σκέψη 14 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011 ορίζει ότι η Επιτροπή θα ενεργεί, στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό, κατά τρόπον ώστε να μην αντιστρατεύεται οποιαδήποτε επικρατούσα θέση ενδέχεται να ανακύψει εντός της επιτροπής προσφυγών κατά της καταλληλότητας μιας εκτελεστικής πράξης, που αφορούν ιδιαιτέρως ευαίσθητους τομείς όπως τη φορολόγηση, την υγεία των καταναλωτών, την ασφάλεια των τροφίμων και την προστασία του περιβάλλοντος·

1.  εκτιμά ότι το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής υπερβαίνει τις εκτελεστικές αρμοδιότητες που προβλέπει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1829/2003·

2.  εκτιμά ότι το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής δεν είναι σύμφωνο προς το δίκαιο της Ένωσης και ότι δεν είναι συμβατό με τον σκοπό του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1829/2003, ο οποίος είναι, σύμφωνα με τις γενικές αρχές που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου(24), να αποτελέσει τη βάση για τη διασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της ζωής και της υγείας του ανθρώπου, της υγείας και της καλής διαβίωσης των ζώων, του περιβάλλοντος και των συμφερόντων των καταναλωτών σε σχέση με τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και τις γενετικώς τροποποιημένες ζωοτροφές, εξασφαλίζοντας παράλληλα την αποτελεσματική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς·

3.  ζητεί από την Επιτροπή να αποσύρει το σχέδιο εκτελεστικής απόφασής της·

4.  καλεί την Επιτροπή να αναστείλει κάθε εκτελεστική απόφαση που αφορά αιτήσεις για την έγκριση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών έως ότου η διαδικασία έγκρισης αναθεωρηθεί κατά τρόπον ώστε να αντιμετωπιστούν οι ανεπάρκειες της ισχύουσας διαδικασίας, η οποία έχει αποδειχθεί ακατάλληλη·

5.  καλεί την Επιτροπή να μην εγκρίνει κανένα γενετικώς τροποποιημένο φυτό που είναι ανθεκτικό στα ζιζανιοκτόνα (ΑΖ ΓΤΟ) χωρίς πλήρη αξιολόγηση των υπολειμμάτων μετά τον ψεκασμό με τα συμπληρωματικά ζιζανιοκτόνα και τα εμπορικά τους σκευάσματα, όπως εφαρμόζονται στις χώρες καλλιέργειας·

6.  καλεί την Επιτροπή να μην εγκρίνει κανένα ΑΖ ΓΤΟ το οποίο έχει καταστεί ανθεκτικό σε συνδυασμό ζιζανιοκτόνων, όπως συμβαίνει στην περίπτωση της σόγιας DAS-44406-6, χωρίς πλήρη αξιολόγηση των συγκεκριμένων αθροιστικών επιπτώσεων των υπολειμμάτων μετά τον ψεκασμό με τον συνδυασμό των συμπληρωματικών ζιζανιοκτόνων και των εμπορικών τους σκευασμάτων, όπως εφαρμόζονται στις χώρες καλλιέργειας·

7.  καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει στρατηγικές για την αξιολόγηση των κινδύνων όσον αφορά την υγεία και για την τοξικολογία, καθώς και για την παρακολούθηση μετά τη διάθεση στην αγορά, οι οποίες θα καλύπτουν ολόκληρη την αλυσίδα τροφίμων και ζωοτροφών·

8.  καλεί την Επιτροπή να εντάξει πλήρως την αξιολόγηση κινδύνου της εφαρμογής των συμπληρωματικών ζιζανιοκτόνων και των υπολειμμάτων τους στην αξιολόγηση κινδύνου των ΑΖ ΓΤΟ, ανεξαρτήτως του κατά πόσον το γενετικώς τροποποιημένο φυτό προορίζεται για καλλιέργεια στην Ένωση ή εισάγεται ως τρόφιμο και ζωοτροφή·

9.  καλεί την Επιτροπή να εκπληρώσει την υποχρέωσή της όσον αφορά τη συνοχή της αναπτυξιακής πολιτικής που απορρέει από το άρθρο 208 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

10.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1) ΕΕ L 268 της 18.10.2003, σ. 1. (2) ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13. (3) https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/4738 (4) ––––––––––––––– .– Ψήφισμα της 16ης Ιανουαρίου 2014 σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για τη διάθεση στην αγορά για καλλιέργεια, σύμφωνα με την οδηγία 2001/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, προϊόντος αραβοσίτου (Zea mays L., σειρά 1507) που έχει υποστεί γενετική τροποποίηση ώστε να είναι ανθεκτικό σε ορισμένα επιβλαβή λεπιδόπτερα (ΕΕ C 482 της 23.12.2016, σ. 110).Ψήφισμα της 16ης Δεκεμβρίου 2015 σχετικά με την εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2015/2279 της Επιτροπής, της 4ης Δεκεμβρίου 2015 για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο NK603 × T25 (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2015)0456).Ψήφισμα της 3ης Φεβρουαρίου 2016 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια της σειράς MON 87705 × MON 89788 (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0040).Ψήφισμα της 3ης Φεβρουαρίου 2016 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια της σειράς MON 87708 × MON 89788 (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0039).Ψήφισμα της 3ης Φεβρουαρίου 2016 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένη σόγια FG72 (MST-FGØ72-2) (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0038).Ψήφισμα της 8ης Ιουνίου 2016 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο Bt11 × MIR162 × MIR604 × GA21, και γενετικώς τροποποιημένους αραβόσιτους με συνδυασμό δύο ή τριών σειρών από αυτές τις σειρές (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0271).Ψήφισμα της 8ης Ιουνίου 2016 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής όσον αφορά τη διάθεση στην αγορά γενετικώς τροποποιημένου γαρύφαλλου (Dianthus caryophyllus L., σειρά SHD-27531-4) (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0272).Ψήφισμα της 6ης Οκτωβρίου 2016 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής που αφορά την ανανέωση της άδειας για τη διάθεση στην αγορά προς καλλιέργεια σπόρων γενετικώς τροποποιημένου αραβοσίτου της σειράς MON 810 (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0388).Ψήφισμα της 6ης Οκτωβρίου 2016 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων γενετικώς τροποποιημένου αραβοσίτου της σειράς MON 810 (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0389).Ψήφισμα της 6ης Οκτωβρίου 2016 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής που αφορά τη διάθεση στην αγορά προς καλλιέργεια σπόρων γενετικώς τροποποιημένου αραβοσίτου της σειράς Bt11 (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0386).Ψήφισμα της 6ης Οκτωβρίου 2016 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής που αφορά τη διάθεση στην αγορά προς καλλιέργεια σπόρων γενετικώς τροποποιημένου αραβοσίτου της σειράς 1507 (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0387).Ψήφισμα της 6ης Οκτωβρίου 2016 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο βαμβάκι 281-24-236 × 3006-210-23 × MON 88913 (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0390.Ψήφισμα της 5ης Απριλίου 2017 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο Bt11 × 59122 × MIR604 × 1507 × GA21, και γενετικώς τροποποιημένους αραβόσιτους με συνδυασμό δύο, τριών ή τεσσάρων σειρών από τις Bt11, 59122, MIR604, 1507 και GA21, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0123).Ψήφισμα της 17ης Μαΐου 2017 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο DAS-40278-9, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0215).Ψήφισμα της 17ης Μαΐου 2017 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο βαμβάκι GHB119 (BCS-GHØØ5-8) σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0214).Ψήφισμα της 13ης Σεπτεμβρίου 2017 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής για την έγκριση της διάθεσης στην αγορά προϊόντων που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από γενετικώς τροποποιημένο αραβόσιτο DAS-68416-4, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1829/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0341). (5) https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/4738 (6) Παράρτημα Ζ - Παρατηρήσεις των κρατών μελών και απαντήσεις της ομάδας ειδικών για τους ΓΤΟ http://registerofquestions.efsa.europa.eu/roqFrontend/questionLoader?question=EFSA-Q-2012-00368 (7) Παράρτημα Ζ - Παρατηρήσεις των κρατών μελών και απαντήσεις της ομάδας ειδικών για τους ΓΤΟ, σ. 1. (8) Παράρτημα Ζ - Παρατηρήσεις των κρατών μελών και απαντήσεις της ομάδας ειδικών για τους ΓΤΟ, σ. 52. (9) Παράρτημα Ζ - Παρατηρήσεις των κρατών μελών και απαντήσεις της ομάδας ειδικών για τους ΓΤΟ, σ. 87. (10) http://www.testbiotech.org/node/1946 (11) http://www.pan-europe.info/sites/pan-europe.info/files/public/resources/reports/pane-2014-risks-of-herbicide-2-4-d.pdf (12) Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2015/2033 της Επιτροπής, της 13ης Νοεμβρίου 2015, για την ανανέωση της έγκρισης της δραστικής ουσίας 2,4-D, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη διάθεση φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην αγορά, και την τροποποίηση του παραρτήματος του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 540/2011 της Επιτροπής (ΕΕ L 298 της 14.11.2015, σ. 8). (13) ΕΕ L 309 της 24.11.2009, σ. 1. (14) Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2015/404 της Επιτροπής, της 11ης Μαρτίου 2015, για την τροποποίηση του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 540/2011 όσον αφορά την παράταση των περιόδων έγκρισης των δραστικών ουσιών beflubutamid, καπτάν, dimethoate, dimethomorph, ethoprophos, fipronil, φολπέτ, φορμετανάτη, glufosinate, μεθειοκάρβη, metribuzin, phosmet, pirimiphos-methyl και propamocarb (ΕΕ L 67 της 12.3.2015, σ. 6). (15) Παράρτημα Ζ - Παρατηρήσεις των κρατών μελών και απαντήσεις της ομάδας ειδικών για τους ΓΤΟ, σ. 5. http://registerofquestions.efsa.europa.eu/roqFrontend/questionLoader?question=EFSA-Q-2012-00368 (16) Παρατηρήσεις των κρατών μελών και απαντήσεις της ομάδας ειδικών για τους ΓΤΟ όσον αφορά την αίτηση έγκρισης της ΓΤ σόγιας DAS-68416-4, σ. 31. http://registerofquestions.efsa.europa.eu/roqFrontend/questionLoader?question=EFSA-Q-2011-00052 (17) https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-94-007-7796-5_12 (18) https://sustainabledevelopment.un.org/sdg3 (19) https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs00267-015-0589-7 (20) Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 12ης Απριλίου 2005 με τίτλο: «Συνοχή της αναπτυξιακής πολιτικής – Επιτάχυνση της προόδου που σημειώνεται όσον αφορά την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας» (COM(2005)0134). (21) https://ec.europa.eu/europeaid/policies/policy-coherence-development_en (22) Π.χ. στην εναρκτήρια δήλωσή του στη σύνοδο Ολομέλειας του Κοινοβουλίου, που περιλαμβάνεται στις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές για την επόμενη Επιτροπή (Στρασβούργο, 15 Ιουλίου 2014) ή στην ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης το 2016 (Στρασβούργο, 14 Σεπτεμβρίου 2016). (23) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2015)0379. (24) ΕΕ L 31 της 1.2.2002, σ. 1.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 4ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με την εξάλειψη των γάμων παιδιών (2017/2663(RSP))

P8_TA(2017)0379 B8-0535/2017

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ιδίως δε το άρθρο 16, και όλες τις άλλες συνθήκες και πράξεις των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) για τα ανθρώπινα δικαιώματα,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού, που εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις 20 Νοεμβρίου 1989,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 27ης Νοεμβρίου 2014 σχετικά με την 25η επέτειο της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα του παιδιού(1),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 16 της Σύμβασης για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 23 του Διεθνούς συμφώνου για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 10 παράγραφος 1 του Διεθνούς συμφώνου για τα οικονομικά, κοινωνικά και μορφωτικά δικαιώματα,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση,

–  έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδίως το άρθρο 9,

–  έχοντας υπόψη το κοινό έγγραφο εργασίας με τίτλο «Ισότητα των φύλων και χειραφέτηση των γυναικών: μεταμορφώνοντας τις ζωές των κοριτσιών και των γυναικών μέσα από τις εξωτερικές σχέσεις της ΕΕ (2016-2020)»,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 26ης Οκτωβρίου 2015 σχετικά με το σχέδιο δράσης για θέματα φύλου 2016-2020,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία (2015-2019),

–  έχοντας υπόψη τις Κατευθυντήριες γραμμές της EE για την προαγωγή και την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού (2017) - «Κανένα παιδί στο περιθώριο»,

–  έχοντας υπόψη τη νέα ευρωπαϊκή κοινή αντίληψη για την ανάπτυξη, η οποία υπογραμμίζει τη δέσμευση της ΕΕ όσον αφορά την ενσωμάτωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ισότητας των φύλων σύμφωνα με την Ατζέντα του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 32, 37 και 59 παράγραφος 4 της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας (Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης)·

–  έχοντας υπόψη την έκθεση του Ταμείου των Ηνωμένων Εθνών για τη Δημογραφία (UNFPA) του 2012 με τίτλο «Marrying Too Young – End Child Marriage» [Πρόωροι γάμοι – Εξάλειψη των γάμων παιδιών],

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 128 παράγραφος 5 και το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ δεσμεύεται να προωθεί τα δικαιώματα του παιδιού και ότι οι γάμοι παιδιών, οι πρόωροι γάμοι και οι καταναγκαστικοί γάμοι συνιστούν παραβίαση των δικαιωμάτων αυτών· λαμβάνοντας υπόψη τη δέσμευση της ΕΕ για συνολική προστασία και προαγωγή των δικαιωμάτων του παιδιού στην εξωτερική της πολιτική, σύμφωνα με τις διατάξεις της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού και τα προαιρετικά της πρωτόκολλα, καθώς και άλλα διεθνή πρότυπα και συνθήκες στο πεδίο αυτό·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο αναγνωρίζει ότι οι γάμοι παιδιών, οι πρόωροι γάμοι και οι καταναγκαστικοί γάμοι συνιστούν επιβλαβή πρακτική η οποία συχνά συνδέεται με σοβαρές μορφές βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών, συμπεριλαμβανομένης της βίας από τον σύντροφο·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γάμοι παιδιών, οι πρόωροι γάμοι και οι καταναγκαστικοί γάμοι έχουν ολέθριο αντίκτυπο στην εν γένει υλοποίηση και άσκηση των δικαιωμάτων των κοριτσιών και των γυναικών και ενέχουν σοβαρούς κινδύνους επιπλοκών κατά την εγκυμοσύνη και μολύνσεων από τον ιό του HIV· λαμβάνοντας υπόψη ότι το φαινόμενο αυτό εκθέτει τα κορίτσια σε σεξουαλική κακοποίηση, ενδοοικογενειακή βία ή ακόμη και σε εγκλήματα τιμής·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τεράστια ανησυχία προκαλεί η επανενεργοποίηση και η επέκταση της εφαρμογής του «κανόνα της παγκόσμιας μέγγενης», που συνοδεύεται από περικοπές κονδυλίων σε οργανώσεις, όπως η UNFPA, οι οποίες παρέχουν στα κορίτσια που είναι θύματα γάμων παιδιών υπηρεσίες οικογενειακού προγραμματισμού και σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας με στόχο τον περιορισμό του κινδύνου μόλυνσης από τον ιό του HIV και των επιπλοκών κατά την εγκυμοσύνη σε εφηβική ηλικία·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γάμοι παιδιών, οι πρόωροι γάμοι και οι καταναγκαστικοί γάμοι συνιστούν θεμελιώδη άρνηση του δικαιώματος των παιδιών στο σώμα τους και στη σωματική τους ακεραιότητα και της συναφούς αυτονομίας τους·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γάμοι παιδιών είναι μια μορφή καταναγκαστικού γάμου, δεδομένου ότι τα παιδιά – λόγω ηλικίας – στερούνται εγγενώς την ικανότητα να δώσουν την πλήρη, ελεύθερη και ενσυνείδητη συγκατάθεσή τους για τον γάμο τους ή τον χρόνο σύναψής του·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα στα τρία κορίτσια στις αναπτυσσόμενες χώρες συνάπτει γάμο πριν από την ηλικία των 18 ετών και ένα στα εννέα πριν από τα 15 του χρόνια και ότι τα κορίτσια διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο, δεδομένου ότι αντιπροσωπεύουν το 82% των παιδιών που είναι θύματα του φαινομένου αυτού·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα παιδιά-νύφες υφίστανται τεράστια κοινωνική πίεση προκειμένου να αποδείξουν τη γονιμότητά τους, με αποτέλεσμα να είναι πιθανότερο να έχουν εγκυμοσύνες σε πρόωρη ηλικία και με μεγάλη συχνότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιπλοκές κατά την εγκυμοσύνη και τον τοκετό είναι η πρώτη αιτία θανάτου για τα κορίτσια ηλικίας 15 έως 19 ετών σε χώρες χαμηλού και μέσου εισοδήματος·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γάμοι παιδιών, οι πρόωροι γάμοι και οι καταναγκαστικοί γάμοι συνδέονται με υψηλά ποσοστά μητρικής θνησιμότητας, χαμηλότερη προσφυγή σε οικογενειακό προγραμματισμό και ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες και ότι συχνά σηματοδοτούν τον τερματισμό της εκπαίδευσης των κοριτσιών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εξάλειψη των γάμων παιδιών, των πρόωρων γάμων και των καταναγκαστικών γάμων είναι σταθερά ριζωμένη στην Ατζέντα του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη στο πλαίσιο του στόχου βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) 5 και του στόχου 5.3 και ότι έχει διατυπωθεί ρητά ότι οι γάμοι αυτοί συνιστούν φραγμό στην επίτευξη της ισότητας των φύλων και της ενδυνάμωσης των γυναικών·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εξάλειψη των γάμων παιδιών, των πρόωρων και των καταναγκαστικών γάμων συγκαταλέγεται στις προτεραιότητες της εξωτερικής δράσης της ΕΕ στον τομέα της προώθησης των δικαιωμάτων των γυναικών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα παιδιά-νύφες στις αναπτυσσόμενες χώρες, σε ποσοστό άνω του 60 %, δεν έχουν λάβει επίσημη εκπαίδευση, γεγονός που συνιστά έμφυλη διάκριση, και ότι οι γάμοι παιδιών στερούν από τα παιδιά σχολικής ηλικίας το δικαίωμα στη μόρφωση που χρειάζονται για την ανάπτυξή τους ως ατόμων, την προετοιμασία τους για την ενήλικη ζωή και την ικανότητά τους να συνεισφέρουν στην κοινότητά τους·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το πρόβλημα δεν είναι υπαρκτό μόνο στις τρίτες χώρες, αλλά εμφανίζεται και σε κράτη μέλη της ΕΕ·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ αποφάσισε πρόσφατα να υπογράψει τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας, γνωστή ως Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης καλύπτει τον καταναγκαστικό γάμο ως μορφή βίας κατά των γυναικών και ζητεί την ποινικοποίηση του εξαναγκασμού ενός παιδιού σε γάμο και της σκόπιμης πράξης μεταφοράς παιδιού σε άλλη χώρα με σκοπό τον εξαναγκασμό σε γάμο·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, τόσο σε εθνικό όσο και σε ενωσιακό επίπεδο και παγκόσμιο επίπεδο, υπάρχουν πολύ λίγες διαθέσιμες στατιστικές που να καταδεικνύουν το πρόβλημα των γάμων παιδιών, των πρόωρων γάμων και των καταναγκαστικών γάμων στα κράτη μέλη της ΕΕ(2)·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι με την πρόσφατη μεταναστευτική κρίση έχουν προκύψει νέες περιπτώσεις γάμων παιδιών στο εξωτερικό, όπου συχνά τα παιδιά που εμπλέκονται στους γάμους αυτούς είναι κάτω των 14 ετών·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα παιδιά που συνάπτουν γάμο σε ηλικία κάτω των 18 ετών έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εγκαταλείψουν το σχολείο ή να ζήσουν σε συνθήκες φτώχειας·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε καταστάσεις ένοπλων συγκρούσεων και αστάθειας, οι γάμοι παιδιών, οι πρόωροι γάμοι και οι καταναγκαστικοί γάμοι παρουσιάζουν σημαντική αύξηση·

1.  υπενθυμίζει τον συσχετισμό ανάμεσα σε μια προσέγγιση με βάση τα δικαιώματα, η οποία περιλαμβάνει όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα, και στην ισότητα των φύλων, καθώς και ότι η ΕΕ παραμένει προσηλωμένη στην προαγωγή, την προστασία και την εκπλήρωση όλων των ανθρώπινων δικαιωμάτων και στην πλήρη και αποτελεσματική εφαρμογή της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου, της Σύμβασης για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών (CEDAW), της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης και του σχεδίου δράσης της ΕΕ για την ισότητα των φύλων και την ενδυνάμωση των γυναικών·

2.  τονίζει ότι οι γάμοι παιδιών αποτελούν παραβίαση των δικαιωμάτων του παιδιού και μορφή βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών· τονίζει ότι θα πρέπει, ως εκ τούτου, να καταδικάζονται·

3.  καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να εκπληρώσουν τους στόχους της Ατζέντα του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη όσον αφορά την αποτελεσματικότερη καταπολέμηση επιβλαβών πρακτικών και να φροντίσουν να λογοδοτήσουν όσοι ενέχονται σε παρόμοιες πρακτικές· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να εργαστούν από κοινού με τη Μονάδα του ΟΗΕ για τις Γυναίκες, το Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Παιδιά, την UNFPA και άλλους εταίρους για να επισύρουν την προσοχή στο θέμα των γάμων παιδιών, των πρόωρων γάμων και των καταναγκαστικών γάμων, εστιάζοντας στην ενδυνάμωση των γυναικών, μεταξύ άλλων, μέσω της εκπαίδευσης, της οικονομικής ενδυνάμωσης και της ενίσχυσης της συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων, καθώς και στην προστασία και την προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των γυναικών και των κοριτσιών, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας·

4.  καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να ενισχύσουν την πρόσβαση των γυναικών και των παιδιών-νυφών σε υπηρεσίες υγείας, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών για τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα συναφή δικαιώματα·

5.  ζητεί από την Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής/Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας να χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα, μέσω της ανάπτυξης πολιτικών, προγραμμάτων και νομοθεσίας, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών διαλόγων, των διαλόγων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, της διμερούς και πολυμερούς συνεργασίας, της στρατηγικής «Εμπόριο για όλους», του ΣΓΠ + και άλλων εργαλείων, για την αντιμετώπιση και τον περιορισμό της πρακτικής των γάμων παιδιών, των πρόωρων και των καταναγκαστικών γάμων·

6.  καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν ενοποιημένα νομικά πρότυπα ως προς τη διαδικασία αντιμετώπισης των γάμων παιδιών, μεταξύ άλλων ενόψει της κύρωσης της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης·

7.  καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να συνεργαστούν με τις αρχές επιβολής του νόμου και τα δικαστικά συστήματα στις τρίτες χώρες και να παράσχουν κατάρτιση και τεχνική συνδρομή ώστε να τα βοηθήσουν να εγκρίνουν και να επιβάλουν νομοθεσία που θα απαγορεύει τους πρόωρους και τους καταναγκαστικούς γάμους και η οποία θα προβλέπει επίσης ελάχιστη ηλικία γάμου·

8.  τονίζει την ανάγκη θέσπισης ειδικών μέτρων αποκατάστασης και βοήθειας για τα παιδιά-νύφες ώστε να μπορούν να επιστρέφουν στην εκπαίδευση ή την κατάρτιση και να ξεφεύγουν από τις πιέσεις που ασκούν η οικογένεια και η κοινωνία για τη σύναψη πρόωρου γάμου·

9.  τονίζει ότι απαιτούνται κονδύλια του προϋπολογισμού για προγράμματα πρόληψης των γάμων παιδιών που αποσκοπούν στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος όπου τα κορίτσια θα μπορούν να αναπτύσσουν πλήρως τις δυνατότητές τους, μεταξύ άλλων μέσω της εκπαίδευσης, κοινωνικών και οικονομικών προγραμμάτων για κορίτσια που δεν φοιτούν σε σχολείο, συστημάτων προστασίας των παιδιών, καταφυγίων για κορίτσια και γυναίκες, νομικών συμβουλών και ψυχολογικής υποστήριξης·

10.  εκφράζει την ικανοποίησή του για σχέδια που έχουν αναπτυχθεί στο πλαίσιο του προγράμματος Δάφνη και τα οποία επικεντρώνονται στη βοήθεια προς τα θύματα και την πρόληψη των γάμων παιδιών, των πρόωρων γάμων και των καταναγκαστικών γάμων· θεωρεί ότι τέτοιου είδους σχέδια θα πρέπει να ενισχύονται και να λαμβάνουν περαιτέρω επαρκή χρηματοδότηση·

11.  ζητεί να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στα παιδιά που προέρχονται από μειονεκτούσες κοινότητες και υπογραμμίζει την ανάγκη εστίασης στην ευαισθητοποίηση, την εκπαίδευση και την οικονομική ενδυνάμωση, που αποτελούν τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος·

12.  τονίζει ότι πρέπει να αναπτυχθούν και να εφαρμοστούν ειδικές διαδικασίες για τη διασφάλιση της προστασίας των παιδιών μεταξύ των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο σύμφωνα με τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού· καλεί τις χώρες υποδοχής να διασφαλίσουν ότι τα παιδιά πρόσφυγες έχουν πλήρη πρόσβαση στην εκπαίδευση και να προωθήσουν όσο το δυνατόν περισσότερο την ένταξη και την ενσωμάτωσή τους στα εθνικά εκπαιδευτικά συστήματα·

13.  ζητεί να προβλεφθούν ειδικές διαδικασίες που θα τεθούν σε εφαρμογή στα κέντρα υποδοχής προσφύγων και αιτούντων άσυλο, προκειμένου να εντοπίζονται οι περιπτώσεις γάμων παιδιών, πρόωρων γάμων και καταναγκαστικών γάμων και να παρέχεται βοήθεια στα θύματα·

14.  τονίζει ότι απαιτείται ουσιαστική και εναρμονισμένη παρακολούθηση των περιπτώσεων γάμων παιδιών στα κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς και συλλογή στοιχείων χωριστά ανά φύλο, προκειμένου να καθίσταται δυνατή η καλύτερη αξιολόγηση της έκτασης του προβλήματος·

15.  τονίζει τη μεγάλη απόκλιση μεταξύ των επίσημα καταχωρισμένων υποθέσεων και των περιπτώσεων πιθανών θυμάτων που ζητούν βοήθεια, επισημαίνοντας ότι πολλές περιπτώσεις γάμων παιδιών ενδέχεται να περνούν απαρατήρητες από τις αρχές· ζητεί να δοθούν στους κοινωνικούς λειτουργούς, τους εκπαιδευτικούς και στο λοιπό προσωπικό που έρχεται σε επαφή με πιθανά θύματα ειδική κατάρτιση και εγχειρίδια για τον τρόπο εντοπισμού των θυμάτων και κίνησης των διαδικασιών για την παροχή βοήθειας·

16.  ζητεί να ενισχυθούν τα ειδικά σχέδια και οι εκστρατείες στο πλαίσιο της εξωτερικής δράσης της ΕΕ που έχει ως στόχο τους γάμους παιδιών, τους πρόωρους γάμους και τους καταναγκαστικούς γάμους· τονίζει ότι ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στις εκστρατείες ευαισθητοποίησης και σε εκστρατείες που εστιάζουν στην εκπαίδευση και την ενδυνάμωση των γυναικών και των κοριτσιών στις χώρες της διεύρυνσης και στις χώρες της ευρωπαϊκής γειτονίας·

17.  τονίζει ότι η ΕΕ θα πρέπει να υποστηρίξει και να ενθαρρύνει τις τρίτες χώρες να διασφαλίσουν στην κοινωνία των πολιτών τη δυνατότητα να διαδραματίσει ένα ρόλο και να εξασφαλίσουν ανεξάρτητη πρόσβαση για τα παιδιά θύματα γάμων παιδιών, πρόωρων γάμων και καταναγκαστικών γάμων και τους εκπροσώπους τους σε μια φιλική προς το παιδί δικαιοσύνη·

18.  τονίζει την ανάγκη να χρηματοδοτούνται, στο πλαίσιο της ανθρωπιστικής βοήθειας, σχέδια που εστιάζουν στην πρόληψη της έμφυλης βίας και στην εκπαίδευση για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, προκειμένου να μειωθεί η πίεση που ασκείται στα θύματα γάμων παιδιών, πρόωρων γάμων και καταναγκαστικών γάμων·

19.  τονίζει ότι είναι αναγκαίο να εντοπιστούν οι παράγοντες κινδύνου που συνδέονται με τους γάμους παιδιών σε ανθρωπιστικές κρίσεις, με τη συμμετοχή έφηβων κοριτσιών και με την ενσωμάτωση, σε κάθε ανθρωπιστική ανταπόκριση ήδη από την έναρξη της κρίσης, υποστήριξης για τα έγγαμα κορίτσια·

20.  καταδικάζει απερίφραστα την επανενεργοποίηση και επέκταση του λεγόμενου κανόνα της παγκόσμιας μέγγενης και τον αντίκτυπό του στην υγειονομική περίθαλψη και στα δικαιώματα των γυναικών και των κοριτσιών σε παγκόσμια κλίμακα· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την ΕΕ και τα κράτη μέλη να καλύψουν το χρηματοδοτικό κενό που αφήνουν οι ΗΠΑ στον τομέα της σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας και των συναφών δικαιωμάτων, προσφεύγοντας τόσο σε εθνική όσο και σε ενωσιακή αναπτυξιακή χρηματοδότηση·

21.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, το Συμβούλιο, την Επιτροπή και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1) ΕΕ C 289 της 9.8.2016, σ. 57. (2) http://fileserver.wave-network.org/home/ForceEarlyMarriageRoadmap.pdf

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 4ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με τη διάσκεψη του 2017 των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή, στη Βόννη της Γερμανίας (COP23) (2017/2620(RSP))

P8_TA(2017)0380 B8-0534/2017

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τη σύμβαση-πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (UNFCCC) και το συνημμένο σε αυτήν πρωτόκολλο του Κιότο,

–  έχοντας υπόψη τη Συμφωνία του Παρισιού, την απόφαση 1/CP.21 και την 21η διάσκεψη των συμβαλλομένων μερών (CΟΡ21) της UNFCCC, καθώς και την 11η διάσκεψη των συμβαλλομένων μερών που λογίζεται ως σύνοδος των συμβαλλομένων στο πρωτόκολλο του Κιότο μερών (CMP11) και η οποία διεξήχθη στο Παρίσι, από τις 30 Νοεμβρίου έως τις 11 Δεκεμβρίου 2015,

–  έχοντας υπόψη τη 18η διάσκεψη των συμβαλλομένων μερών (CΟΡ18) της UNFCCC και την 8η διάσκεψη των συμβαλλομένων μερών που λογίζεται ως σύνοδος των συμβαλλομένων στο πρωτόκολλο του Κιότο μερών (CMP8) και η οποία διεξήχθη στην Ντόχα του Κατάρ, από τις 26 Νοεμβρίου έως τις 8 Δεκεμβρίου 2012, καθώς και την έγκριση μιας τροποποίησης στο πρωτόκολλο που θεσπίζει δεύτερη περίοδο ανάληψης υποχρεώσεων στο πλαίσιο αυτού, η οποία άρχισε την 1η Ιανουαρίου 2013 και λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2020,

–  έχοντας υπόψη ότι η Συμφωνία του Παρισιού άνοιξε προς υπογραφή στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη στις 22 Απριλίου 2016, και ότι παρέμεινε ανοικτή προς υπογραφή μέχρι τις 21 Απριλίου 2017, και ότι 195 κράτη έχουν υπογράψει τη Συμφωνία και 160 κράτη έχουν καταθέσει τις πράξεις για την κύρωσή της,

–  έχοντας υπόψη την 22η διάσκεψη των συμβαλλομένων μερών (COP22) της UNFCCC και την 1η διάσκεψη των συμβαλλομένων μερών η οποία λογίζεται ως σύνοδος των συμβαλλομένων στη Συμφωνία του Παρισιού μερών (CMA1) και πραγματοποιήθηκε στο Μαρακές του Μαρόκου, από τις 15 Νοεμβρίου έως τις 18 Νοεμβρίου 2016,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 6ης Οκτωβρίου 2016 σχετικά με την υλοποίηση της Συμφωνίας του Παρισιού και τη Διάσκεψη του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή του 2016 στο Μαρακές του Μαρόκου (COP22)(1),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 20ής Ιουλίου 2016 με τίτλο «Επιτάχυνση της μετάβασης της Ευρώπης προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα» (COM(2016)0500),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 3ης Μαρτίου 2010 με τίτλο «Ευρώπη 2020: στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη (COM(2010)2020),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 15ης Φεβρουαρίου 2016, της 30ής Σεπτεμβρίου 2016 και της 23ης Ιουνίου 2017,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 19ης Ιουνίου 2017,

–  έχοντας υπόψη ότι στις 6 Μαρτίου 2015 υποβλήθηκαν από τη Λετονία και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, στην UNFCCC οι εθνικά καθορισμένες προθέσεις συνεισφοράς (ΕΚΠΣ) της ΕΕ και των κρατών μελών της,

–  έχοντας υπόψη την 5η έκθεση αξιολόγησης (ΑR5) της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) και τη συγκεφαλαιωτική έκθεσή της,

–  έχοντας υπόψη τη συγκεφαλαιωτική έκθεση του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UNEP) του Νοεμβρίου του 2016 με τίτλο «The Emissions Gap Report 2016» (έκθεση του 2016 σχετικά με το χάσμα μεταξύ των σημερινών δεσμεύσεων και της πραγματικής ανάγκης για μείωση των εκπομπών), καθώς και την έκθεσή του με τίτλο «Adaptation Gap Report 2016» (έκθεση του 2016 σχετικά με το χάσμα προσαρμογής),

–  έχοντας υπόψη τη διακήρυξη των ηγετών που εγκρίθηκε στη σύνοδο κορυφής της G7 στο Schloss Elmau της Γερμανίας, από τις 7 έως 8 Ιουνίου 2015, με τίτλο «Think ahead. Act together» (Σκεφτόμαστε για το μέλλον. Δρούμε μαζί.), στην οποία οι ηγέτες της G7 επανέλαβαν την πρόθεσή τους να τηρήσουν τη δέσμευση για μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου έως το 2050 κατά 40 % - 70 % σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2010, νοουμένου ότι η μείωση πρέπει να είναι πλησιέστερη στο 70 % παρά στο 40 %,

–  έχοντας υπόψη το ανακοινωθέν των ηγετών της G7 για το 2017, και ιδίως το ανακοινωθέν των Υπουργών Περιβάλλοντος της G7 στην Μπολόνια,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της απόφασης του Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών να αποσυρθεί από τη Συμφωνία του Παρισιού,

–  έχοντας υπόψη την εγκύκλιο Laudato Si’ του πάπα Φραγκίσκου,

–  έχοντας υπόψη τις ερωτήσεις προς το Συμβούλιο και την Επιτροπή σχετικά με τη Διάσκεψη του 2017 των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή, στη Βόννη της Γερμανίας (COP23) (O‑0000068/2017 – B8‑0329/2017 και O‑000069/2017 – B8-0330/2017),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 128 παράγραφος 5 και το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Συμφωνία του Παρισιού τέθηκε σε ισχύ στις 4 Νοεμβρίου 2016, με 160 από τα 197 συμβαλλόμενα στη σύμβαση μέρη να έχουν καταθέσει στα Ηνωμένα Έθνη τις πράξεις κύρωσης, αποδοχής, έγκρισης ή προσχώρησης (έως στις 8 Σεπτεμβρίου 2017)·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόταση μεταρρύθμισης του Ιουλίου του 2015 για το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών (ΣΕΔΕ) και τη δέσμη μέτρων για το κλίμα του Ιουλίου του 2016 (η οποία καλύπτει προτάσεις σχετικά με τον επιμερισμό προσπαθειών, τη χρήση της γης, την αλλαγή της χρήσης της γης και τη δασοκομία (LULUCF) καθώς και προτάσεις για μια ευρωπαϊκή στρατηγική για κινητικότητα χαμηλών εκπομπών) αποτελούν τα βασικά μέσα για την υλοποίηση αυτών των δεσμεύσεων και την εκ νέου επιβεβαίωση της θέσης της ΕΕ ως παγκόσμιας ηγετικής δύναμης στον αγώνα κατά της αλλαγής του κλίματος·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι προσπάθειες μετριασμού της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως εμπόδιο στην επιδίωξη οικονομικής ανάπτυξης, αλλά αντιθέτως πρέπει να θεωρούνται μοχλός για την επίτευξη νέας και βιώσιμης ανάπτυξης και απασχόλησης·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αλλαγή του κλίματος θα πλήξει σφοδρότερα τις αναπτυσσόμενες χώρες, ιδίως τις λιγότερο ανεπτυγμένες και τα αναπτυσσόμενα μικρά νησιωτικά κράτη τα οποία δεν διαθέτουν επαρκείς πόρους για να προετοιμαστούν και να προσαρμοστούν στις αλλαγές που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τη Διακυβερνητική Επιτροπή για την αλλαγή του κλίματος (IPCC), η Αφρική είναι ιδιαίτερα ευάλωτη σε αυτή την πρόκληση και ιδιαίτερα εκτεθειμένη σε προβλήματα λειψυδρίας, σε ιδιαίτερα βίαια κλιματικά φαινόμενα και σε επισιτιστική ανασφάλεια λόγω της ξηρασίας και της απερήμωσης·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιματική αλλαγή μπορεί να ενισχύσει τον ανταγωνισμό για πόρους, όπως τρόφιμα, νερό και βοσκότοπους, μπορεί να επιδεινώσει τις οικονομικές δυσχέρειες και την πολιτική αστάθεια, και θα μπορούσε να καταστεί η μεγαλύτερη αιτία πληθυσμιακών μετακινήσεων, τόσο εντός όσο και πέραν των εθνικών συνόρων, στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ζήτημα των μεταναστευτικών ροών που οφείλονται στην αλλαγή του κλίματος πρέπει κατά συνέπεια να αποκτήσει υψηλή προτεραιότητα στη διεθνή ατζέντα·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 6 Μαρτίου 2015 η ΕΕ υπέβαλε τις ΕΚΠΣ της ΕΕ και των κρατών μελών της στην UNFCCC, δεσμευόμενη έτσι στον στόχο εγχώριας μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 40 % έως το 2030 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι μια φιλόδοξη πολιτική για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής μπορεί να δημιουργήσει ανάπτυξη και θέσεις εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη, ωστόσο, ότι ορισμένοι ειδικοί τομείς με υψηλή ένταση άνθρακα και υψηλή ένταση των εμπορικών συναλλαγών μπορεί να θιγούν από διαρροή άνθρακα αν η φιλοδοξία δεν είναι συγκρίσιμη σε άλλες αγορές· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάλληλη προστασία από τη διαρροή άνθρακα είναι, ως εκ τούτου, απαραίτητη για την προστασία των θέσεων εργασίας στους εν λόγω ειδικούς τομείς·

1.  υπενθυμίζει ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί μια από τις σημαντικότερες προκλήσεις για την ανθρωπότητα και ότι όλα τα κράτη και οι φορείς σε παγκόσμιο επίπεδο πρέπει να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για τον περιορισμό των συναφών προβλημάτων· υπογραμμίζει ότι η Συμφωνία του Παρισιού αποτελεί μείζον βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, αν και πολύ περισσότερα μένουν ακόμη να γίνουν·

Επιστημονική βάση της δράσης για το κλίμα

2.  υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με τα επιστημονικά στοιχεία που παρουσιάστηκαν το 2014 στην 5η Έκθεση Αξιολόγησης (ΑR5) της IPCC, η αύξηση της θερμοκρασίας του κλιματικού συστήματος είναι αδιαμφισβήτητη, η κλιματική αλλαγή αποτελεί μια πραγματικότητα και οι ανθρώπινες δραστηριότητες αποτελούν την κυρίαρχη αιτία της αύξησης της θερμοκρασίας που παρατηρείται από τα μέσα του 20ού αιώνα· εκφράζει ανησυχία για το γεγονός ότι οι εκτεταμένες και σημαντικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι ήδη εμφανείς στα φυσικά και ανθρώπινα συστήματα σε όλες τις ηπείρους και τους ωκεανούς·

3.  λαμβάνει υπόψη τους συνολικούς προϋπολογισμούς διοξειδίου του άνθρακα όπως παρουσιάστηκαν από την IPCC στην 5η έκθεση αξιολόγησης και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, εάν διατηρηθούν τα σημερινά επίπεδα των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ο υπόλοιπος προϋπολογισμός διοξειδίου του άνθρακα που συνάδει με τον περιορισμό της αύξησης της παγκόσμιας μέσης θερμοκρασίας στους 1,5 °C θα καταναλωθεί εντός των επόμενων 4 ετών· τονίζει ότι, για να αποφευχθούν οι χειρότερες επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη, όλες οι χώρες θα πρέπει να επιταχύνουν τη μετάβαση προς μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και προς την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή, σύμφωνα με τη Συμφωνία του Παρισιού·

4.  επαναλαμβάνει τη σημασία της θεμελίωσης της παγκόσμιας δράσης για το κλίμα στις βέλτιστες διαθέσιμες επιστημονικές γνώσεις και χαιρετίζει τον διάλογο διευκόλυνσης του 2018 που προηγείται της προθεσμίας της UNFCCC 2020 για την επανυποβολή των εθνικά καθορισμένων συνεισφορών, καθώς και την πρώτη αποτίμηση σε παγκόσμιο επίπεδο του 2023, ως πρώτες ευκαιρίες προκειμένου να τεθεί σε εφαρμογή η συγκεκριμένη αρχή·

5.  ενθαρρύνει τον διάλογο μεταξύ εμπειρογνωμόνων και συμβαλλομένων μερών της IPCC, καθώς εκπονούνται και δημοσιεύονται τα αποτελέσματα του έκτου κύκλου αξιολόγησης· χαιρετίζει προς τούτο την απόφαση δημοσίευσης ειδικής έκθεσης της IPCC το 2018 σχετικά με τις επιπτώσεις της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 1,5 °C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα και τις σχετικές παγκόσμιες πορείες των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου·

Κύρωση και εφαρμογή των δεσμεύσεων της Συμφωνίας του Παρισιού

6.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τον άνευ προηγουμένου ρυθμό των κυρώσεων και την ταχεία έναρξη ισχύος της Συμφωνίας του Παρισιού, καθώς και για την παγκόσμια αποφασιστικότητα προκειμένου να εξασφαλιστεί η πλήρης και ταχεία εφαρμογή της, όπως εκφράζεται στη Διακήρυξη Δράσης του Μαρακές· καλεί όλα τα συμβαλλόμενα μέρη να επικυρώσουν τη συμφωνία όσο το δυνατόν συντομότερα·

7.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι κατά την COP22 στο Μαρακές, όλα τα συμβαλλόμενα μέρη δεσμεύτηκαν να αναλάβουν διαρκή δράση βάσει των δεσμεύσεων του Παρισιού, ανεξαρτήτως των μεταβολών στις πολιτικές συνθήκες·

8.  τονίζει την απογοήτευσή του για την ανακοίνωση του Προέδρου των ΗΠΑ Donald Trump σχετικά με την πρόθεσή του να αποσύρει τις Ηνωμένες Πολιτείες από τη Συμφωνία του Παρισιού· εκφράζει τη λύπη του θεωρώντας ότι η απόφαση αυτή συνιστά οπισθοδρόμηση· επισημαίνει ότι η επίσημη απόσυρση μπορεί να τεθεί σε ισχύ το νωρίτερο μόνο μετά τις επόμενες προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ το 2020· επικροτεί τις έντονες αντιδράσεις κυβερνήσεων σε όλο τον κόσμο και τη διαρκή και δυναμική υποστήριξή τους στην πλήρη εφαρμογή της Συμφωνίας του Παρισιού· σημειώνει με ικανοποίηση τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν ορισμένες πολιτείες, πόλεις και επιχειρήσεις των ΗΠΑ να εξακολουθήσει να τηρούν τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν οι ΗΠΑ στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού·

9.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι όλα τα σημαντικά συμβαλλόμενα μέρη επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους στη Συμφωνία του Παρισιού μετά την ανακοίνωση του Προέδρου Trump·

10.  τονίζει ότι η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει πλέον τον ηγετικό ρόλο στην προάσπιση της Συμφωνίας του Παρισιού, προκειμένου να διασφαλίσει το μέλλον τόσο του περιβάλλοντος όσο και των βιομηχανιών μας· χαιρετίζει το γεγονός ότι η ΕΕ θα ενισχύσει τις υπάρχουσες συμπράξεις και θα επιδιώξει νέες συμμαχίες·

11.  επισημαίνει την ταχεία πρόοδο που έχει σημειωθεί έως τώρα σχετικά με τη μετατροπή των διεθνών δεσμεύσεων της ΕΕ σε ενωσιακή νομοθεσία που θεσπίζει ένα ισχυρό πλαίσιο πολιτικής σχετικά με το κλίμα και την ενέργεια για το 2030, ενώ επίσης υπογραμμίζει την πρόθεσή του να ολοκληρώσει την εν λόγω νομοθετική διαδικασία έως το τέλος του 2017·

12.  επιμένει ότι, ιδίως μετά την ανακοίνωση του Προέδρου Trump, είναι σημαντική η ύπαρξη κατάλληλων προβλέψεων κατά της διαρροής άνθρακα, ενώ επίσης πρέπει να διασφαλιστεί πως οι εταιρείες που βρίσκονται μεταξύ αυτών με τις καλύτερες επιδόσεις και παρουσιάζουν μεγάλο όγκο εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και μεγάλο όγκο εμπορικών συναλλαγών θα λάβουν δωρεάν τα δικαιώματα που χρειάζονται· ζητεί από την Επιτροπή να εξετάσει την αποτελεσματικότητα και τη νομιμότητα λήψης επιπρόσθετων μέτρων για την προστασία των βιομηχανικών κλάδων που εκτίθενται σε κίνδυνο διαρροής άνθρακα, για παράδειγμα μια τελωνειακή φορολογική προσαρμογή και τέλη κατανάλωσης άνθρακα, ιδίως όσον αφορά προϊόντα προερχόμενα από χώρες που δεν εκπληρώνουν τις δεσμεύσεις τους δυνάμει της Συμφωνίας του Παρισιού·

13.  τονίζει ότι οι δεσμεύσεις που ανελήφθησαν στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού για περιορισμό της αύξησης της παγκόσμιας μέσης θερμοκρασίας σε επίπεδα σαφώς χαμηλότερα των 2 ºC σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα και για την περαιτέρω συνέχιση του περιορισμού της αύξησης της θερμοκρασίας στους 1,5 ºC, καθώς και ο στόχος της επίτευξης ισορροπίας μεταξύ των ανθρωπογενών εκπομπών από πηγές και των απορροφήσεων από καταβόθρες αερίων του θερμοκηπίου («καθαρές μηδενικές εκπομπές») κατά το δεύτερο μισό του τρέχοντος αιώνα, σε ισότιμη βάση, αποτελούν σημαντικό βήμα στη συλλογική παγκόσμια προσπάθεια για μετάβαση σε μια κλιματικά ανθεκτική και ουδέτερη παγκόσμια οικονομία·

14.  υπενθυμίζει ότι η συγκράτηση της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη σε επίπεδα σαφώς χαμηλότερα των 2 °C δεν αποτελεί εγγύηση για την αποτροπή σημαντικών δυσμενών κλιματικών επιπτώσεων· αναγνωρίζει ότι οι τρέχουσες δεσμεύσεις δεν επαρκούν ακόμη για την επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού· τονίζει, ως εκ τούτου, ότι οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου θα πρέπει να φτάσουν το συντομότερο δυνατόν στις ανώτατες τιμές τους και ότι όλα τα συμβαλλόμενα μέρη, ιδίως όλα τα κράτη της G20, θα πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους και να επικαιροποιήσουν τις εθνικά καθορισμένες συνεισφορές (ΕΚΣ) τους έως το 2020, σε συνέχεια του διαλόγου διευκόλυνσης του 2018· υπενθυμίζει ότι οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα πρέπει να εξαλειφθούν σταδιακά έως το 2050· θεωρεί ότι η εφαρμογή πολιτικών και μέτρων για την επίτευξη και την ενδεχόμενη υπέρβαση των ΕΚΣ θα πρέπει να αποτελεί βασική εγχώρια προτεραιότητα για όλες τις χώρες και ότι αυτές θα πρέπει να επαναξιολογούνται ανά πενταετία σύμφωνα με τον μηχανισμό φιλοδοξιών της Συμφωνίας του Παρισιού· αναγνωρίζει, ωστόσο, ότι η αυστηρότητα και το επίπεδο φιλοδοξίας των εγχώριων στρατηγικών μείωσης των εκπομπών δεν εξαρτώνται από την υποβολή επικαιροποιημένων ΕΚΣ·

15.  καλεί όλα τα συμβαλλόμενα μέρη να διασφαλίσουν ότι οι ΕΚΣ τους είναι συνεπείς με τους μακροπρόθεσμους στόχους, σύμφωνα με τον μακροπρόθεσμο στόχο της Συμφωνίας του Παρισιού όσον αφορά τη θερμοκρασία· τονίζει ότι θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι εργασίες στο πλαίσιο της ειδικής έκθεσης της IPCC σχετικά με τις επιπτώσεις και τις προοπτικές του περιορισμού αύξησης της θερμοκρασίας στον 1,5 ºC, καθώς και τα συμπεράσματα του διαλόγου διευκόλυνσης του 2018· στο πλαίσιο αυτό, υπενθυμίζει τη δέσμευση της G7 να παρουσιάσει αναπτυξιακές στρατηγικές με χαμηλές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου για τα μέσα του αιώνα, αρκετά πριν από τη συμφωνημένη προθεσμία του 2020· εκφράζει την προθυμία του να συμμετάσχει πλήρως στη χάραξη της στρατηγικής της ΕΕ με βάση την ανάλυση της Επιτροπής, όπως ανακοινώθηκε στην ανακοίνωση «Η πορεία μετά το Παρίσι» της 2ης Μαρτίου 2016 (COM(2016)0110)·

16.  υπογραμμίζει την ιδιαίτερη ευθύνη όλων των μειζόνων οικονομιών που από κοινού ευθύνονται για τα τρία τέταρτα των παγκόσμιων εκπομπών και θεωρεί ότι η δράση για το κλίμα θα πρέπει να συνεχίσει να αποτελεί κεντρικό ζήτημα στο πλαίσιο της G7 και της G20, ιδίως σε τομείς όπως η εφαρμογή των ΕΚΣ, οι στρατηγικές για τα μέσα του αιώνα, η μεταρρύθμιση των επιδοτήσεων ορυκτών καυσίμων, η δημοσιοποίηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, η καθαρή ενέργεια κ.λπ.· υπογραμμίζει την ανάγκη να συνεχιστεί η υπουργική δέσμευση των μειζόνων οικονομιών σε διεθνή βήματα, όπως η υπουργική διάσκεψη για την καθαρή ενέργεια·

17.  καλεί την ΕΕ να δεσμευτεί για περαιτέρω μειώσεις των εκπομπών στις ΕΚΣ της για το 2030 έπειτα από τον διάλογο διευκόλυνσης του 2018·

18.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να καταδεικνύεται η προσχώρηση της ΕΕ στη Συμφωνία, μεταξύ άλλων με εφαρμογή της συμφωνίας μέσω νομοθεσίας της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της ταχείας έγκρισης από τους συννομοθέτες του κανονισμού της ΕΕ σχετικά με τη δράση για το κλίμα και της αναθεώρησης της οδηγίας της ΕΕ για το ΣΕΔΕ, καθώς και της έγκαιρης σταδιακής αύξησης των στόχων και των μέσων πολιτικής της ΕΕ· υπενθυμίζει ότι όλα τα συμβαλλόμενα μέρη έχουν κληθεί να γνωστοποιήσουν, έως το 2020, στη γραμματεία της UNFCCC τις αναπτυξιακές τους στρατηγικές χαμηλών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε πιο μακροπρόθεσμη βάση έως τα μέσα του αιώνα· προτρέπει κατά συνέπεια την Επιτροπή, προκειμένου να τηρηθεί η υποχρέωση που απορρέει από τη συμφωνία, να εκπονήσει, έως την COP24, μια στρατηγική μηδενικών εκπομπών έως τα μέσα του αιώνα για την ΕΕ, παρέχοντας μια οικονομικά αποδοτική πορεία για την επίτευξη του στόχου των καθαρών μηδενικών εκπομπών που εγκρίθηκε στη Συμφωνία του Παρισιού, με στόχο να διατηρηθεί η αύξηση της παγκόσμιας μέσης θερμοκρασίας αρκετά κάτω από τους 2 °C και να συνεχιστούν οι προσπάθειες περιορισμού της στον 1,5 °C· θεωρεί ότι η διαδικασία αυτή θα πρέπει να αρχίσει το συντομότερο δυνατόν, προκειμένου να καταστεί δυνατή μια διεξοδική ανταλλαγή απόψεων, στο πλαίσιο της οποίας το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο σε συνεργασία με εκπροσώπους των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών, καθώς και της κοινωνίας των πολιτών και του επιχειρηματικού τομέα· υπενθυμίζει, ωστόσο, ότι η δράση σε επίπεδο ΕΕ από μόνη της δεν θα είναι ικανοποιητική και καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή και το Συμβούλιο να εντείνουν τις δραστηριότητές τους για να ενθαρρύνουν άλλους εταίρους να πράξουν το ίδιο·

19.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δέσμευση που εγκρίθηκε στη Συμφωνία του Παρισιού όσον αφορά τη μείωση των παγκόσμιων εκπομπών μέχρι το στάδιο επίτευξης καθαρών μηδενικών εκπομπών κατά το δεύτερο ήμισυ του αιώνα· αναγνωρίζει ότι αυτό σημαίνει ότι οι περισσότεροι τομείς στην ΕΕ πρέπει να επιτύχουν μηδενικές εκπομπές πολύ νωρίτερα·

20.  πιστεύει ότι οι διαπραγματεύσεις πρέπει να σημειώσουν πρόοδο σε βασικά στοιχεία της Συμφωνίας του Παρισιού, μεταξύ άλλων όσον αφορά ένα ενισχυμένο πλαίσιο διαφάνειας, λεπτομέρειες για την παγκόσμια αποτίμηση της κατάστασης, περαιτέρω καθοδήγηση για τις ΕΚΠΣ, συναίνεση για τη διαφοροποίηση, τις απώλειες και τις ζημίες, τη χρηματοδότηση για το κλίμα και τη στήριξη ικανοτήτων, τη χωρίς αποκλεισμούς πολυεπίπεδη διακυβέρνηση, καθώς και έναν μηχανισμό για τη διευκόλυνση της εφαρμογής και την προώθηση της συμμόρφωσης· καλεί μετ’ επιτάσεως την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να τηρήσουν τις συμφωνηθείσες δεσμεύσεις στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού, ιδίως όσον αφορά τη συμβολή της ΕΕ στον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και στην προσαρμογή σε αυτές, καθώς και τη στήριξη που θα παρέχει στους τομείς της χρηματοδότησης, της μεταφοράς τεχνολογιών και της δημιουργίας ικανοτήτων·

21.  τονίζει ότι ο χρόνος έχει τεράστια σημασία για τις κοινές προσπάθειες όσον αφορά την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και για την τήρηση της Συμφωνίας του Παρισιού· υπογραμμίζει ότι η ΕΕ έχει τόσο την ικανότητα όσο και την ευθύνη να ηγηθεί, δίνοντας το παράδειγμα της δικής της δράσης, και να αρχίσει αμέσως τις εργασίες ευθυγράμμισης των δικών της στόχων για το κλίμα και την ενέργεια με τον διεθνώς συμφωνηθέντα στόχο συγκράτησης της αύξησης της παγκόσμιας μέσης θερμοκρασίας το πολύ στους 2 °C, συνεχίζοντας παράλληλα τις προσπάθειες για περιορισμό της αύξησης αυτής στους 1,5 °C·

22.  υπενθυμίζει ότι η έγκαιρη απαλλαγή από ανθρακούχες εκπομπές είναι απαραίτητη προκειμένου να επιτευχθεί αυτός ο στόχος για την παγκόσμια μέση θερμοκρασία και ότι οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου πρέπει να φτάσουν το συντομότερο δυνατόν στις ανώτατες τιμές τους· υπενθυμίζει ότι οι παγκόσμιες εκπομπές θα πρέπει να εξαλειφθούν σταδιακά έως το 2050 ή λίγο μετά, προκειμένου ο πλανήτης να παραμείνει σε οικονομικά αποδοτική τροχιά εκπομπών, η οποία θα είναι συμβατή με τους στόχους περί θερμοκρασίας που καθορίζονται στη Συμφωνία του Παρισιού· καλεί όλα τα συμβαλλόμενα μέρη που είναι σε θέση να το πράξουν, να επιδιώξουν τους εθνικούς τους στόχους και τις στρατηγικές τους περί απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές θέτοντας ως προτεραιότητα τη σταδιακή εξάλειψη των εκπομπών άνθρακα οι οποίες αποτελούν την πλέον ρυπογόνο πηγή ενέργειας και ζητεί από την ΕΕ να συνεργαστεί με τους διεθνείς εταίρους της για τον σκοπό αυτό, υποδεικνύοντας παραδείγματα καλών πρακτικών·

23.  χαιρετίζει την απουσία αποκλεισμών στη διαδικασία της UNFCCC· θεωρεί ότι, προκειμένου να διασφαλιστεί αποτελεσματική συμμετοχή, πρέπει να αντιμετωπιστεί το ζήτημα των κατεστημένων ή αντικρουόμενων συμφερόντων· στο πλαίσιο αυτό, ζητεί όλοι οι μετέχοντες στη διαδικασία να θέσουν σε εφαρμογή κατευθυντήριες γραμμές ή διαδικασίες που ενισχύουν το ανοικτό πνεύμα, τη διαφάνεια και την αποφυγή των αποκλεισμών, χωρίς να θέτουν σε κίνδυνο τους σκοπούς και τους στόχους της UNFCCC και της Συμφωνίας του Παρισιού·

24.  καλεί όλα τα κράτη μέλη να κυρώσουν την τροποποίηση της Ντόχα στο Πρωτόκολλο του Κιότο·

COP23 στη Βόννη

25.  χαιρετίζει τη δέσμευση που ανελήφθη στο Μαρακές για ολοκλήρωση του προγράμματος εργασίας με στόχο την εκπόνηση λεπτομερών κανόνων εφαρμογής της Συμφωνίας του Παρισιού έως το 2018· θεωρεί ότι η COP23 αποτελεί σημαντικό ορόσημο σε αυτές τις τεχνικές εργασίες·

26.  προσβλέπει στη διευκρίνιση της δομής του διαλόγου διευκόλυνσης του 2018 κατά την COP23, ο οποίος θα αποτελέσει σημαντική ευκαιρία αποτίμησης της προόδου που έχει σημειωθεί αναφορικά με τον στόχο της συμφωνίας για μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, καθώς και συμβολής στην προετοιμασία και την επανεξέταση των ΕΚΣ των συμβαλλομένων μερών έως το 2020, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της συμφωνίας· πιστεύει ότι η ΕΕ πρέπει να διαδραματίσει προδραστικό ρόλο σε αυτόν τον πρώτο «διάλογο διευκόλυνσης» με σκοπό την αποτίμηση της συλλογικής φιλοδοξίας και της προόδου όσον αφορά την εκπλήρωση των δεσμεύσεων· ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να υποβάλουν, σαφώς πριν από τον «διάλογο διευκόλυνσης», περαιτέρω δεσμεύσεις μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που να υπερβαίνουν τις τρέχουσες δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού και να συμβάλλουν επαρκώς στην κάλυψη του χάσματος μετριασμού σύμφωνα με τις δυνατότητες της ΕΕ·

27.  υπενθυμίζει ότι η αύξηση των δράσεων μετριασμού κατά την περίοδο προ του 2020 αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την επίτευξη των μακροπρόθεσμων στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού και καλεί την ΕΕ να εξασφαλίσει ότι οι βραχυπρόθεσμες ενέργειες θα παραμείνουν στην ημερήσια διάταξη της COP23·

Χρηματοδότηση για το κλίμα και άλλα μέσα εφαρμογής

28.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τον «Χάρτη πορείας προς τα 100 δισεκατομμύρια δολάρια» για την επίτευξη του στόχου της συγκέντρωσης 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων μέχρι το 2020 για τη δράση στον τομέα του κλίματος στις αναπτυσσόμενες χώρες· υπογραμμίζει ότι ο στόχος συγκέντρωσης πόρων παρατάθηκε έως το 2025 όπως αποφασίστηκε από την COP21·

29.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δέσμευση των συμβαλλομένων μερών στη Συμφωνία των Παρισιού, προκειμένου όλες οι ροές χρηματοδότησης να συνάδουν με μια πορεία επίτευξης χαμηλών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και με ανάπτυξη ανθεκτική στις κλιματικές μεταβολές· θεωρεί, ως εκ τούτου, ότι η ΕΕ πρέπει να αντιμετωπίσει επειγόντως τις ροές χρηματοδότησης προς τα ορυκτά καύσιμα και τις υποδομές υψηλών εκπομπών άνθρακα·

30.  αναγνωρίζει τη σημασία της εξέτασης του μηχανισμού απωλειών και ζημιών που εισήχθη στη Συμφωνία του Παρισιού και στηρίζει ένθερμα τη συζήτηση του μηχανισμού κατά τη διάρκεια της COP23 στη Βόννη·

31.  τονίζει πόσο σημαντικό είναι να παραμείνουν τα δικαιώματα του ανθρώπου στο επίκεντρο της δράσης για το κλίμα, και επιμένει ότι η Επιτροπή και τα κράτη μέλη πρέπει να μεριμνούν ώστε οι διαπραγματεύσεις για τα μέτρα προσαρμογής να αναγνωρίζουν την ανάγκη για σεβασμό, προστασία και προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα οποία περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η ισότητα των φύλων, η πλήρης και ισότιμη συμμετοχή των γυναικών και η ενεργός προώθηση μιας δίκαιης μετάβασης του εργατικού δυναμικού η οποία δημιουργεί αξιοπρεπή απασχόληση και ποιοτικές θέσεις εργασίας για όλους·

32.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τη συνεχή αύξηση του επιπέδου ενωσιακής χρηματοδότησης για το κλίμα, αλλά τονίζει ότι χρειάζεται να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες· τονίζει ότι είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί ότι τα άλλα αναπτυγμένα συμβαλλόμενα μέρη εκπληρώνουν τους στόχους συνεισφορών τους στον στόχο των 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων· ζητεί την ανάληψη συγκεκριμένων ενωσιακών και διεθνών δεσμεύσεων για την εξασφάλιση πρόσθετων πηγών χρηματοδότησης·

33.  καλεί τις κυβερνήσεις και τους δημόσιους και ιδιωτικούς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένων των τραπεζών, των συνταξιοδοτικών ταμείων και των ασφαλιστικών εταιρειών, να αναλάβουν μια φιλόδοξη δέσμευση υπέρ της ευθυγράμμισης των δανειοδοτικών και επενδυτικών πρακτικών με τον στόχο συγκράτησης της αύξησης της θερμοκρασίας σε επίπεδα σαφώς χαμηλότερα των 2 °C, σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο γ) της Συμφωνίας του Παρισιού και υπέρ της εγκατάλειψης των ορυκτών καυσίμων, συμπεριλαμβανομένης της σταδιακής κατάργησης των εξαγωγικών πιστώσεων για επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα· ζητεί να υπάρξουν ειδικές δημόσιες εγγυήσεις για την προώθηση των πράσινων επενδύσεων και ετικετών, και φορολογικά πλεονεκτήματα για πράσινα επενδυτικά ταμεία και για την έκδοση πράσινων ομολόγων·

34.  αναγνωρίζει ότι η πραγματοποίηση αλλαγών στα εθνικά και διεθνή φορολογικά συστήματα, μεταξύ των οποίων η μεταφορά του φορολογικού βάρους από την εργασία στο κεφάλαιο, η εφαρμογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει», η αποεπένδυση από τα ορυκτά καύσιμα και ο καθορισμός μιας κατάλληλης τιμής για τον άνθρακα, είναι ουσιώδης προκειμένου να δημιουργηθεί ένα οικονομικό περιβάλλον κατάλληλο για την ενθάρρυνση των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων που θα δώσουν τη δυνατότητα στις βιομηχανικές πολιτικές να εκπληρώσουν τους στόχους τους στον τομέα της βιώσιμης ανάπτυξης·

35.  ενθαρρύνει την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ αναπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών, μεταξύ άλλων, στο πλαίσιο της σύμπραξης για τις ΕΚΣ, ούτως ώστε οι χώρες να έχουν πιο αποτελεσματική πρόσβαση στις αναγκαίες τεχνικές γνώσεις και την οικονομική στήριξη που χρειάζονται για να εφαρμόσουν πολιτικές με στόχο την εκπλήρωση και την υπέρβαση των ΕΚΣ τους·

36.  καλεί την Επιτροπή να εκπονήσει πλήρη αξιολόγηση των δυνητικών επιπτώσεων της Συμφωνίας του Παρισιού για τον προϋπολογισμό της ΕΕ και να αναπτύξει έναν ειδικό αυτόματο χρηματοδοτικό μηχανισμό της ΕΕ, ο οποίος θα παρέχει πρόσθετη και επαρκή χρηματοδότηση προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι η ΕΕ συνεισφέρει το μερίδιο που της αναλογεί στον στόχο των 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ διεθνούς χρηματοδότησης για το κλίμα·

37.  ζητεί την ανάληψη συγκεκριμένων δεσμεύσεων με στόχο την εξεύρεση επιπρόσθετων πηγών για τη χρηματοδότηση της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, μεταξύ άλλων με την καθιέρωση ενός φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, τη δέσμευση ορισμένων δικαιωμάτων εκπομπών στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ της ΕΕ για την περίοδο 2021-2030 και την κατανομή των εσόδων από ενωσιακά και διεθνή μέτρα σχετικά με τις εκπομπές της αεροπορίας και της ναυτιλίας στη διεθνή χρηματοδότηση για το κλίμα και στο Πράσινο Ταμείο για το Κλίμα·

Ο ρόλος μη κρατικών φορέων

38.  επισημαίνει τις προσπάθειες ενός ολοένα και ευρύτερου φάσματος μη κρατικών φορέων για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή· τονίζει, επομένως, τη σημασία ενός δομημένου και εποικοδομητικού διαλόγου μεταξύ των κυβερνήσεων, της επιχειρηματικής κοινότητας, των πόλεων, των περιφερειών, των διεθνών οργανισμών, της κοινωνίας των πολιτών και των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων, καθώς και της διασφάλισης της συμμετοχής τους στον σχεδιασμό και την υλοποίηση δράσεων μεταβλητής κλίμακας για το κλίμα, προκειμένου να προωθηθεί μια ισχυρή και παγκόσμια δράση για τη δημιουργία κοινωνιών χαμηλών εκπομπών άνθρακα με ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή και να υπάρξει πρόοδος προς την επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού·

39.  καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να προωθήσουν μια διαδικασία, από κοινού με άλλα συμβαλλόμενα μέρη της UNFCCC, η οποία να προβλέπει την ενεργή συμμετοχή μη κρατικών φορέων κατά τις διαπραγματεύσεις για την εφαρμογή της Συμφωνίας του Παρισιού, να στηρίζει τις προσπάθειές τους να συμβάλουν στην εκπλήρωση των ΕΚΣ ενός κράτους παρά τις εθνικές πολιτικές μεταβολές, και να τους δίνει τη δυνατότητα να διερευνήσουν νέες μορφές συμμετοχής και σύνδεσης στο πλαίσιο της UNFCCC·

40.  τονίζει τον σημαντικό ρόλο της ζώνης μη κρατικών παραγόντων δράσης για το κλίμα (NAZCA) για την προώθηση και την παρακολούθηση δράσεων από μη κρατικούς φορείς, όπως του Παγκόσμιου Συμφώνου των Δημάρχων, της Αποστολής Καινοτομίας, της εταιρικής σχέσης InsuResilience, της Βιώσιμης Ενέργειας για όλους και της Σύμπραξης για τις ΕΚΣ·

41.  χαιρετίζει τις προσπάθειες που κατέβαλαν οι «υπέρμαχοι της προστασίας του κλίματος» στο πλαίσιο της σύμπραξης με σκοπό τη δράση για το κλίμα του Μαρακές·

42.  καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να συνεργαστούν με όλους τους φορείς της κοινωνίας των πολιτών (οργανισμοί, τον ιδιωτικό τομέα, τις ΜΚΟ και τις τοπικές κοινότητες) στην ανάπτυξη πρωτοβουλιών για τη μείωση των εκπομπών σε καίριους για το μετριασμό τομείς (ενέργεια, τεχνολογίες, πόλεις, μεταφορές), και πρωτοβουλιών για την προσαρμογή και την ανθεκτικότητα ως απάντηση σε ζητήματα προσαρμογής, ιδίως σε ό,τι αφορά την πρόσβαση σε νερό, την επισιτιστική ασφάλεια ή την πρόληψη των κινδύνων· καλεί όλες τις κυβερνήσεις και όλους τους φορείς της κοινωνίας των πολιτών να υποστηρίξουν και να ενισχύσουν το εν λόγω πρόγραμμα δράσης·

43.  υπενθυμίζει στον ΟΗΕ και στα συμβαλλόμενα μέρη της UNFCCC ότι η μεμονωμένη δράση είναι εξίσου σημαντική με τη δράση των κυβερνήσεων και των οργανισμών· ζητεί κατά συνέπεια προσπάθειες για τη διοργάνωση εκστρατειών ή δραστηριοτήτων ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης του πληθυσμού σχετικά με τις ενέργειες, μικρές και μεγάλες, που συμβάλλουν στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής στις αναπτυγμένες και στις αναπτυσσόμενες χώρες·

Εκτεταμένες προσπάθειες σε όλους τους τομείς

44.  χαιρετίζει την ανάπτυξη συστημάτων εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών σε παγκόσμια κλίμακα, συμπεριλαμβανομένων των 18 συστημάτων εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών που λειτουργούν επί του παρόντος σε τέσσερις ηπείρους και αντιστοιχούν στο 40 % του παγκόσμιου ΑΕΠ· προτρέπει την Επιτροπή να προαγάγει τη σύνδεση του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών (ΣΕΔΕ) της ΕΕ με άλλα συστήματα εμπορίας εκπομπών, με σκοπό τη δημιουργία διεθνών μηχανισμών εμπορίας εκπομπών άνθρακα, ώστε να ενισχυθεί η φιλοδοξία των δράσεων σχετικά με το κλίμα και ταυτόχρονα να μειωθεί ο κίνδυνος διαρροών άνθρακα χάρη στην εξασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού· καλεί την Επιτροπή να λάβει μέτρα για να διασφαλίσει ότι η σύνδεση του ΣΕΔΕ της ΕΕ συμβάλλει με μόνιμο τρόπο στον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και δεν υπονομεύει τον στόχο της για τις εγχώριες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου·

45.  τονίζει την ανάγκη για μεγαλύτερη φιλοδοξία και δράση, προκειμένου να διατηρηθούν επαρκή κίνητρα για την απαιτούμενη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι της ΕΕ για το κλίμα και την ενέργεια με ορίζοντα το 2050· υπογραμμίζει ότι δεν έχει σημειωθεί επαρκής πρόοδος ως προς τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στον τομέα των μεταφορών και της γεωργίας όσον αφορά τους στόχους με ορίζοντα το 2020 και ότι πρέπει να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες εάν θέλουμε οι τομείς αυτοί να επιτύχουν στους στόχους τους όσον αφορά τη συνεισφορά τους στη μείωση των εκπομπών μέχρι το 2030·

46.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί η περιβαλλοντική ακεραιότητα οποιωνδήποτε μελλοντικών προσεγγίσεων της αγοράς, τόσο στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού όσο και πέραν αυτής, λαμβάνοντας υπόψη κινδύνους όπως νομικά κενά που καθιστούν δυνατή τη διπλή μέτρηση, τα προβλήματα όσον αφορά τη μονιμότητα και την προσθετικότητα των μειώσεων των εκπομπών, τις πιθανές αρνητικές συνέπειες για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τα στρεβλά κίνητρα για τη μείωση του επιπέδου της φιλοδοξίας των ΕΚΣ·

47.  τονίζει ότι οι στόχοι 20-20-20 για τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές και την εξοικονόμηση ενέργειας διαδραμάτισαν καίριο ρόλο στην προώθηση αυτής της προόδου και στη διατήρηση της απασχόλησης άνω των 4,2 εκατομμυρίων ατόμων σε διάφορες οικολογικές βιομηχανίες, με συνεχή ανάπτυξη στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης·

48.  λαμβάνει υπόψη την απόφαση της Συνέλευσης του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (ΔΟΠΑ) του 2016 σχετικά με τη σύσταση ενός προγράμματος αντιστάθμισης και μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα για τις διεθνείς αεροπορικές μεταφορές (CORSIA)·

49.  εκφράζει, ωστόσο, την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι ο ΔΟΠΑ δεν συμφώνησε στη μείωση των εκπομπών με τη θέσπιση του CORSIA, δίνοντας αντιθέτως έμφαση κυρίως σε αντισταθμιστικά μέτρα· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η ποιότητα των αντισταθμιστικών μέτρων είναι κάθε άλλο παρά εγγυημένη, ότι η εφαρμογή του προγράμματος CORSIA καθίσταται νομικά δεσμευτική μόνο από το 2027 και έπειτα, καθώς και ότι σημαντικά μέλη του ΔΟΠΑ δεν έχουν ακόμη δεσμευτεί να συμμετάσχουν στο εθελοντικό στάδιο, ενώ άλλοι σημαντικοί παραγωγοί εκπομπών δεν έχουν δεσμευτεί όσον αφορά την ανάπτυξη με ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα, γεγονός που εγείρει πολλά ερωτήματα σχετικά με τον πραγματικό αντίκτυπο για το κλίμα, δεδομένου ότι τα αποτελέσματα υπολείπονται κατά πολύ από τις προσδοκίες που έτρεφε η ΕΕ όταν αποφάσισε να θέσει σε αναστολή το ΣΕΔΕ της ΕΕ· ζητεί την ταχεία οριστικοποίηση ενός ισχυρού συνόλου κανόνων για την έναρξη λειτουργίας του προγράμματος CORSIA, την έγκαιρη υλοποίησή του σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, και για την ορθή επιβολή από όλα τα συμβαλλόμενα μέρη· ζητεί, επιπλέον, την ενίσχυση όλων των τεχνολογικών καινοτομιών που σχετίζονται με την απόδοση του κινητήρα και την ποιότητα των καυσίμων·

50.  υπενθυμίζει ότι, ενώ οι ενδοευρωπαϊκές πτήσεις θα συνεχίσουν να καλύπτονται από το ΣΕΔΕ της ΕΕ, οποιαδήποτε τροποποίηση της ισχύουσας νομοθεσίας και της προγραμματισμένης έναρξης λειτουργίας του προγράμματος CORSIA μπορεί να εξεταστεί μόνο υπό το πρίσμα του επιπέδου φιλοδοξίας του συστήματος και των μέτρων εφαρμογής που ακόμη δεν έχουν σχεδιαστεί·

51.  λαμβάνει υπό σημείωση τον χάρτη πορείας προς την ανάπτυξη μιας «συνολικής στρατηγικής του ΔΝΟ σχετικά με τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τα πλοία», ο οποίος εγκρίθηκε κατά την 70ή σύνοδο της Επιτροπής Προστασίας του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΔΝΟ)· καλεί μετ’ επιτάσεως τον ΔΝΟ να αναπτύξει έναν παγκόσμιο μηχανισμό σύμφωνα με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού, με ορισμό ενός φιλόδοξου στόχου για τη μείωση των εκπομπών, καθώς και με κατάρτιση ενός συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος στο πλαίσιο της αρχικής στρατηγικής του ΔΝΟ για τα αέρια του θερμοκηπίου, η οποία πρόκειται να εγκριθεί την άνοιξη του 2018·

52.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την τροποποίηση του Kigali σχετικά με την παγκόσμια σταδιακή κατάργηση των υδροφθορανθράκων (HFC) που συμβάλλουν στην υπερθέρμανση του πλανήτη· θεωρεί ότι αυτή αντιπροσωπεύει ένα χειροπιαστό βήμα στην υλοποίηση της Συμφωνίας του Παρισιού, που θα μπορούσε να αποτρέψει την έκλυση εκπομπών οι οποίες υπερβαίνουν κατά πολύ τους 70 δισεκατομμύρια τόνους ισοδύναμου CO2 έως το 2050 και ισοδυναμούν με το ενδεκαπλάσιο των ετήσιων εκπομπών των ΗΠΑ, και, ως εκ τούτου, προτρέπει όλα τα συμβαλλόμενα μέρη του πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα για την ταχεία κύρωσή της· υπενθυμίζει ότι η ΕΕ έχει εγκρίνει φιλόδοξη νομοθεσία για τη σταδιακή μείωση των HFC κατά 79 % μέχρι το 2030, καθώς διατίθενται ευρέως εναλλακτικές λύσεις φιλικές προς το περιβάλλον και οι δυνατότητές τους θα πρέπει να αξιοποιηθούν πλήρως·

Ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή μέσω προσαρμογής

53.  επισημαίνει ότι οι προτεραιότητες της φιτζιανής προεδρίας για την COP23 περιλαμβάνουν τομείς στους οποίους οι δράσεις προσαρμογής και ανθεκτικότητας κατέχουν εξέχουσα θέση· υπενθυμίζει ότι η δράση προσαρμογής αποτελεί αναπόφευκτη αναγκαιότητα για όλες τις χώρες που επιθυμούν να ελαχιστοποιήσουν τον αρνητικό αντίκτυπο και να αξιοποιήσουν πλήρως τις ευκαιρίες για ανθεκτική στην κλιματική αλλαγή μεγέθυνση και βιώσιμη ανάπτυξη·

54.  ζητεί να θεσπιστούν αντίστοιχα μακροπρόθεσμοι στόχοι για την προσαρμογή· υπενθυμίζει ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες, ιδίως δε οι ΛΑΧ και τα μικρά αναπτυσσόμενα νησιωτικά κράτη, που έχουν συμβάλει ελάχιστα στην αλλαγή του κλίματος, είναι τα πλέον ευαίσθητα στις αρνητικές επιπτώσεις της και έχουν τη μικρότερη δυνατότητα προσαρμογής·

55.  τονίζει την ανάγκη πραγματικής ενσωμάτωσης στις εθνικές αναπτυξιακές στρατηγικές, καθώς επίσης και στον δημοσιονομικό σχεδιασμό, της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, με παράλληλη βελτίωση των διαύλων συντονισμού μεταξύ των διάφορων επιπέδων διακυβέρνησης και των ενδιαφερόμενων φορέων· θεωρεί ότι είναι επίσης σημαντική η συνέπεια με τις στρατηγικές και τα σχέδια μείωσης του κινδύνου καταστροφών·

56.  τονίζει τη σημασία της αξιολόγησης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής συγκεκριμένα στις πόλεις, καθώς και στις μοναδικές προκλήσεις και ευκαιρίες προσαρμογής και μετριασμού που ισχύουν στην περίπτωσή τους· θεωρεί ότι η ενίσχυση της δυνατότητας των πόλεων και των τοπικών αρχών να συμμετάσχουν και να εργαστούν για την ανθεκτικότητα των κοινοτήτων τους έχει καίρια σημασία για την αντιμετώπιση της τοπικής διάστασης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής·

57.  θεωρεί ότι οι πολιτικές για το κλίμα μπορούν να βρουν επαρκή στήριξη, υπό την προϋπόθεση ότι συνοδεύονται από μέτρα κοινωνικού χαρακτήρα, συμπεριλαμβανομένου ενός ταμείου δίκαιης μετάβασης για τη σύνδεση των υφιστάμενων προκλήσεων που προκύπτουν από την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής με τις προσπάθειες για την καταπολέμηση της ανεργίας και της επισφαλούς απασχόλησης·

58.  καλεί την Επιτροπή να επανεκτιμήσει τη στρατηγική προσαρμογής της ΕΕ για το 2013, προκειμένου να επιφέρει μεγαλύτερη εστίαση και προστιθέμενη αξία στις εργασίες προσαρμογής στο συνολικό επίπεδο της ΕΕ με την ενίσχυση των διασυνδέσεων με τη Συμφωνία του Παρισιού και τη στήριξη της περαιτέρω ανάπτυξης μιας αποτελεσματικής ανταλλαγής ορθών πρακτικών, παραδειγμάτων και πληροφοριών σχετικά με τις εργασίες προσαρμογής· τονίζει την ανάγκη να αναπτυχθούν συστήματα και εργαλεία για την παρακολούθηση της προόδου και της αποτελεσματικότητας των εθνικών σχεδίων και δράσεων προσαρμογής·

59.  υπενθυμίζει ότι οι γεωργικές γαίες, οι υγρότοποι και τα δάση, που καλύπτουν περισσότερο από το 90 % της χερσαίας επιφάνειας της ΕΕ, θα υποστούν ισχυρό πλήγμα από την κλιματική αλλαγή. τονίζει ότι ο τομέας αυτός, γνωστός επίσης ως «δραστηριότητες χρήσης γης, αλλαγής χρήσης γης και δασοπονίας» (LULUCF), αποτελεί ταυτόχρονα συλλέκτη και πηγή εκπομπών, και έχει καθοριστική σημασία για τον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας σε αυτήν·

60.  υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με το άρθρο 2 της, η Συμφωνία του Παρισιού της 4ης Νοεμβρίου 2016 έχει στόχο, μεταξύ άλλων, να αυξήσει την ικανότητα προσαρμογής στις δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και να ενισχύσει την ανθεκτικότητα στις κλιματικές μεταβολές και την ανάπτυξη με χαμηλές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά τρόπο που να μην απειλείται η παραγωγή τροφίμων, και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καταστήσουν τις χρηματοδοτικές ροές συμβατές με αυτό τον στόχο·

61.  επισημαίνει τις σοβαρές αρνητικές και συχνά μη αναστρέψιμες συνέπειες της απραξίας, υπενθυμίζοντας ότι η κλιματική αλλαγή επηρεάζει όλες τις περιοχές του κόσμου με διαφορετικούς αλλά εξαιρετικά επιζήμιους τρόπους, οδηγώντας σε μεταναστευτικές ροές και απώλειες ζωών καθώς και σε οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές απώλειες· τονίζει ότι η συντονισμένη παγκόσμια πολιτική και οικονομική ώθηση για δραστηριότητες καινοτομίας στον τομέα της καθαρής και ανανεώσιμης ενέργειας έχει καθοριστική σημασία για την επίτευξη των κλιματικών στόχων μας και τη διευκόλυνση της οικονομικής ανάπτυξης·

62.  αναγνωρίζει το πλήθος δυσκολιών που ενέχει ο καθορισμός ενός αποδεκτού καθολικού ορισμού του «κλιματικού πρόσφυγα», αλλά ζητεί να ληφθεί σοβαρά υπόψη ο χαρακτήρας και η έκταση του προβλήματος του εκτοπισμού και της μετανάστευσης λόγω της αλλαγής του κλίματος, ως αποτέλεσμα καταστροφών που οφείλονται στην αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη· σημειώνει με ανησυχία ότι, μεταξύ του 2008 και του 2013, περίπου 166 εκατομμύρια άτομα έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τις εστίες τους λόγω φυσικών καταστροφών, ανύψωσης της στάθμης των υδάτων, ακραίων καιρικών φαινομένων, απερήμωσης, λειψυδρίας, καθώς και εξάπλωσης τροπικών ασθενειών και ασθενειών που μεταδίδονται από φορείς· εφιστά ιδιαιτέρως την προσοχή στο γεγονός ότι σχετιζόμενες με το κλίμα εξελίξεις σε τμήματα της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής θα μπορούσαν να συμβάλουν στην πολιτική αστάθεια, οικονομική δυσπραγία και στην κλιμάκωση της προσφυγικής κρίσης στη Μεσόγειο·

63.  σημειώνει ότι η αποψίλωση και η υποβάθμιση των δασών ευθύνεται για το 20 % των παγκόσμιων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και τονίζει το ρόλο των δασών και της ενεργού βιώσιμης διαχείρισης των δασών στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την ανάγκη ενίσχυσης των δυνατοτήτων προσαρμογής και της ανθεκτικότητας των δασών στην κλιματική αλλαγή· τονίζει την ανάγκη για προσπάθειες μετριασμού που θα επικεντρώνονται στον τομέα των τροπικών δασών (REDD+)· υπογραμμίζει ότι, χωρίς αυτές τις προσπάθειες μετριασμού, είναι ενδεχόμενο να αποδειχτεί ανέφικτος ο στόχος της μη υπέρβασης των 2 °C· καλεί ακόμη την ΕΕ να αυξήσει τη διεθνή χρηματοδότηση για τον περιορισμό της αποψίλωσης των δασών στις αναπτυσσόμενες χώρες·

Υποστήριξη για τις αναπτυσσόμενες χώρες

64.  υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι αναπτυσσόμενες χώρες επίσης στην επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού και την ανάγκη να βοηθηθούν οι χώρες αυτές στην υλοποίηση των σχεδίων τους για το κλίμα, αξιοποιώντας πλήρως τις συνέργειες μεταξύ των σχετικών Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης και των μέτρων που έχουν εφαρμοστεί για το κλίμα, του σχεδίου δράσης της Αντίς Αμπέμπα και του θεματολογίου του 2030·

65.  υπογραμμίζει την ανάγκη να προωθηθεί η πρόσβαση στη βιώσιμη ενέργεια για όλους στις αναπτυσσόμενες χώρες και δη της Αφρικής μέσω μιας ενισχυμένης αξιοποίησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. τονίζει ότι η Αφρική διαθέτει τεράστιους φυσικούς πόρους που μπορούν να της εξασφαλίζουν την ενεργητική της ασφάλεια· υπογραμμίζει ότι, μακροπρόθεσμα, εάν εγκατασταθούν αποτελεσματικές διασυνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας, ένα μέρος της ευρωπαϊκής ενέργειας θα μπορούσε να προέρχεται από την Αφρική·

66.  τονίζει ότι η ΕΕ διαθέτει την εμπειρία, την ικανότητα και την παγκόσμια εμβέλεια για να πρωτοστατήσει στην οικοδόμηση της ευφυέστερης, καθαρότερης και πιο ανθεκτικής υποδομής η οποία απαιτείται για την επίτευξη της παγκόσμιας μετάβασης που προωθείται με τη Συμφωνία του Παρισιού· καλεί την ΕΕ να στηρίξει τις προσπάθειες των αναπτυσσόμενων χωρών για τη μετάβαση σε κοινωνίες χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα οι οποίες να είναι πιο συμμετοχικές, βιώσιμες από κοινωνικής και περιβαλλοντικής σκοπιάς, ευημερούσες και ασφαλείς·

Βιομηχανία και ανταγωνιστικότητα

67.  χαιρετίζει τις συνεχείς προσπάθειες και την πρόοδο που έχει σημειωθεί από την ευρωπαϊκή βιομηχανία για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών του και την πλήρη αξιοποίηση των ευκαιριών που προκύπτουν από τη Συμφωνία του Παρισιού, η οποία μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την επιτυχή και οικονομικά αποδοτική δράση για το κλίμα·

68.  τονίζει ότι η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής αποτελεί παγκόσμια προτεραιότητα και θα πρέπει να επιδιωχθεί σε μια πραγματικά παγκόσμια προσπάθεια με παράλληλη διασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας και της βιώσιμης οικονομίας·

69.  τονίζει ότι ένα σταθερό και προβλέψιμο νομικό πλαίσιο και σαφή πολιτικά μηνύματα τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο θα διευκολύνει και θα προωθήσει τις επενδύσεις που συνδέονται με το κλίμα·

70.  υπογραμμίζει ότι η συνεχής δέσμευση, ιδίως από την πλευρά των καίριων παγκόσμιων παραγωγών εκπομπών, είναι ζωτικής σημασίας για την ανάληψη δράσης για το κλίμα και τη συμφωνία του Παρισιού· εκφράζει τη βαθιά του λύπη για την ανακοίνωση της κυβέρνησης των ΗΠΑ όσον αφορά τη στάση της σχετικά με τη Συμφωνία του Παρισιού· επικροτεί έντονα, ωστόσο, τη συνεχή στήριξη μεγάλων βιομηχανιών των ΗΠΑ οι οποίες κατανοούν σαφώς τους κινδύνους της κλιματικής αλλαγής και τις ευκαιρίες που προκύπτουν από τη δράση για το κλίμα·

71.  θεωρεί ότι, σε περίπτωση που άλλες μεγάλες οικονομίες δεν αναλάβουν δεσμεύσεις ανάλογες με εκείνες της ΕΕ για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, θα καταστεί αναγκαίο να διατηρηθούν οι διατάξεις περί διαρροής άνθρακα, ιδίως στους τομείς που εκτίθενται τόσο σε υψηλή ένταση εμπορικών συναλλαγών όσο και σε υψηλό μερίδιο κόστους του άνθρακα κατά την παραγωγή, προκειμένου να διασφαλιστεί η παγκόσμια ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας·

72.  εκφράζει ικανοποίηση για το γεγονός ότι η Κίνα και άλλοι σημαντικοί ανταγωνιστές των ενεργοβόρων βιομηχανιών της ΕΕ καθιερώνουν μηχανισμούς εμπορίας διοξειδίου του άνθρακα ή άλλους μηχανισμούς τιμολόγησης· θεωρεί ότι, μέχρι να επιτευχθούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού, η ΕΕ θα πρέπει να εφαρμόζει επαρκή και αναλογικά μέτρα για να διασφαλίζει την ανταγωνιστικότητα στη βιομηχανία της και να προλαμβάνει, εφόσον χρειάζεται, τη διαρροή άνθρακα, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολιτικές για την ενέργεια, τη βιομηχανία και το κλίμα πρέπει να συμβαδίζουν·

73.  τονίζει ότι είναι σημαντικό να αυξηθεί ο αριθμός των ειδικευμένων εργαζομένων που δραστηριοποιούνται στον τομέα και να προωθηθούν η γνώση και οι βέλτιστες πρακτικές για την τόνωση της δημιουργίας ποιοτικών θέσεων εργασίας και ταυτόχρονα να υποστηριχθεί, όπου απαιτείται, η δίκαιη μετάβαση του εργατικού δυναμικού·

Ενεργειακή πολιτική

74.  καλεί την ΕΕ να πιέσει τη διεθνή κοινότητα να θεσπίσει χωρίς καθυστέρηση συγκεκριμένα μέτρα, συμπεριλαμβανομένου χρονοδιαγράμματος, για τη σταδιακή κατάργηση των επιζήμιων για το περιβάλλον επιδοτήσεων, μεταξύ άλλων για τα ορυκτά καύσιμα, οι οποίες στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό, αποθαρρύνουν τη διεθνή συνεργασία και παρεμποδίζουν την καινοτομία·

75.  τονίζει τη σημασία της εξοικονόμησης ενέργειας, της ενεργειακής απόδοσης και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για τη μείωση των εκπομπών, αλλά και για την εξοικονόμηση χρημάτων, την ενεργειακή ασφάλεια και την πρόληψη και την άμβλυνση της ενεργειακής πενίας προκειμένου να προστατευτούν και να βοηθηθούν τα ευπαθή και φτωχά νοικοκυριά· ζητεί την παγκόσμια προώθηση μέτρων ενεργειακής απόδοσης και εξοικονόμησης ενέργειας και την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (π.χ. με την τόνωση της αυτοπαραγωγής και της κατανάλωσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές), καθώς και την αποτελεσματική εγκατάστασή τους· υπενθυμίζει ότι η ιεράρχηση της ενεργειακής απόδοσης και η ανάληψη ηγετικού ρόλου σε παγκόσμιο επίπεδο στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αποτελούν δύο βασικούς στόχους της Ενεργειακής Ένωσης της ΕΕ·

76.  υπογραμμίζει τη σημασία της ανάπτυξης τεχνολογιών αποθήκευσης ενέργειας, ευφυών δικτύων και ανταπόκρισης στη ζήτηση, που θα συμβάλουν στην ενίσχυση της αποτελεσματικής ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και στους τομείς της οικιακής θέρμανσης και ψύξης·

Έρευνα, καινοτομία και ψηφιακές τεχνολογίες

77.  υπογραμμίζει το γεγονός ότι η συνεχής και ενισχυμένη έρευνα και την καινοτομία στους τομείς του μετριασμού των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, των πολιτικών προσαρμογής, της αποδοτικής χρήσης των πόρων, των τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και της βιώσιμης χρήσης δευτερογενών πρώτων υλών («κυκλική οικονομία») είναι το κλειδί για την καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος με αποδοτικό ως προς το κόστος τρόπο, καθώς και για τη μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα· ζητεί, ως εκ τούτου, να αναληφθούν γενικότερες δεσμεύσεις με σκοπό να ενισχυθούν οι επενδύσεις και να επικεντρωθούν στον συγκεκριμένο τομέα·

78.  τονίζει ότι για να σημειωθούν οι τεχνολογικές πρόοδοι που είναι απαραίτητες για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές θα απαιτηθούν σαφή πολιτικά μηνύματα, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης των φραγμών της αγοράς και των κανονιστικών εμποδίων στις νέες τεχνολογίες και τα επιχειρηματικά μοντέλα, καθώς και καλά στοχευμένες δημόσιες δαπάνες·

79.  υπενθυμίζει ότι η έρευνα, η καινοτομία και η ανταγωνιστικότητα συγκαταλέγονται στους πέντε πυλώνες της στρατηγικής της ΕΕ για την ενεργειακή ένωση· σημειώνει ότι η ΕΕ είναι αποφασισμένη να παραμείνει στην παγκόσμια πρωτοπορία σε αυτούς τους τομείς και, ταυτόχρονα, να αναπτύξει στενή επιστημονική συνεργασία με τους διεθνείς εταίρους· τονίζει τη σημασία της οικοδόμησης και διατήρησης ισχυρού δυναμικού καινοτομίας τόσο στις αναπτυγμένες όσο και στις αναδυόμενες χώρες για την ανάπτυξη καθαρών και βιώσιμων ενεργειακών τεχνολογιών·

80.  υπενθυμίζει τον θεμελιώδη ρόλο των ψηφιακών τεχνολογιών για τη διευκόλυνση της ενεργειακής μετάβασης, της δημιουργίας νέων βιώσιμων επιχειρηματικών μοντέλων και τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και εξοικονόμησης· τονίζει τα περιβαλλοντικά οφέλη που μπορεί να αποφέρει η ψηφιοποίηση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας μέσω της αποδοτικής χρήσης των πόρων και τη μείωση της έντασης χρήσης υλικών·

81.  τονίζει τη σημασία της πλήρους αξιοποίησης των υφιστάμενων προγραμμάτων και μέσων της ΕΕ, όπως το «Ορίζων 2020», τα οποία παραμένουν ανοικτά στη συμμετοχή τρίτων χωρών, ιδίως στους τομείς της ενέργειας, της κλιματικής αλλαγής και της αειφόρου ανάπτυξης·

82.  ζητεί καλύτερη χρήση τεχνολογιών, όπως η δορυφορική τεχνολογία, για επακριβή συλλογή δεδομένων σχετικά με τις εκπομπές, τη θερμοκρασία και την κλιματική αλλαγή· τονίζει ιδιαίτερα τη συμβολή του προγράμματος Copernicus· ζητεί επίσης να υπάρξει διαφανής συνεργασία και μερισμός πληροφοριών μεταξύ χωρών, και ανοικτός χαρακτήρας των δεδομένων για την επιστημονική κοινότητα·

Κλιματική διπλωματία

83.  στηρίζει σθεναρά τη διαρκή έμφαση της ΕΕ στην κλιματική διπλωματία, κάτι που είναι απαραίτητο για την προβολή της δράσης για το κλίμα στις χώρες εταίρους και στην παγκόσμια κοινή γνώμη· τονίζει την ανάγκη για τη διατήρηση της κλιματικής αλλαγής ως στρατηγικής προτεραιότητας στους διπλωματικούς διαλόγους, λαμβάνοντας υπόψη τις τελευταίες εξελίξεις και το μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό τοπίο· υπογραμμίζει το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) και τα κράτη μέλη διαθέτουν αξιοσημείωτη δυνατότητα άσκησης εξωτερικής πολιτικής και πρέπει να επιδεικνύουν ηγετικό ρόλο σε κλιματικά φόρουμ· τονίζει ότι η φιλόδοξη και επείγουσα δράση για το κλίμα, σε συνδυασμό με την εφαρμογή των δεσμεύσεων της COP21, πρέπει να συνεχίσουν να αποτελούν προτεραιότητες της ΕΕ στους διμερείς και διπεριφερειακούς διαλόγους υψηλού επιπέδου με τις χώρες εταίρους, την G7, την G20, τον ΟΗΕ, καθώς και σε άλλα διεθνή φόρουμ·

84.  επαναλαμβάνει την άποψή του ότι οι στόχοι της πολιτικής για το κλίμα πρέπει να τεθούν στο επίκεντρο των προσπαθειών της ΕΕ στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής και στο παγκόσμιο θεματολόγιο της ΕΕ· παροτρύνει την ΕΕ και τα κράτη μέλη να αναλάβουν ηγετικό ρόλο στην παγκόσμια δράση για το κλίμα, με τη συνεχή δέσμευση για τη συμφωνία του Παρισιού και με την ενεργό προσέγγιση στρατηγικών εταίρων, τόσο σε εθνικό όσο και σε υποεθνικό επίπεδο, προκειμένου να δημιουργηθούν ή να ενισχυθούν συμμαχίες το κλίμα έτσι ώστε να διατηρηθεί η δυναμική προς ένα φιλόδοξο καθεστώς προστασίας του κλίματος·

85.  παροτρύνει την ΕΕ και τα κράτη μέλη να εργαστούν με στόχο την ευρύτερη ευαισθητοποίηση, ανάλυση και διαχείριση των κλιματικών κινδύνων, καθώς και τη στήριξη των εταίρων της ΕΕ σε ολόκληρο τον κόσμο στις προσπάθειες που καταβάλλουν ώστε να κατανοούν, να ενσωματώνουν, να προβλέπουν και να διαχειρίζονται καλύτερα τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην εγχώρια σταθερότητα, στη διεθνή ασφάλεια και στην εκτόπιση πληθυσμών·

86.  δεσμεύεται να αξιοποιήσει τον διεθνή του ρόλο και τη συμμετοχή του σε διεθνή κοινοβουλευτικά δίκτυα, προκειμένου να επιδιώξει αδιαλείπτως την επίτευξη προόδου ως προς την ταχεία εφαρμογή της Συμφωνίας του Παρισιού·

Ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

87.  θεωρεί ότι, εφόσον το Κοινοβούλιο πρέπει να δίνει και τη δική του έγκριση σε διεθνείς συμφωνίες και διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην εγχώρια εφαρμογή της Συμφωνίας του Παρισιού ως συννομοθέτης, πρέπει να συμμετέχει δεόντως στην αντιπροσωπεία της ΕΕ· αναμένει ως εκ τούτου να του επιτραπεί να συμμετέχει σε συντονιστικές συνεδριάσεις της ΕΕ στη Βόννη και να του διασφαλιστεί η πρόσβαση σε όλα τα προπαρασκευαστικά έγγραφα ήδη από τη στιγμή της έναρξης των διαπραγματεύσεων·

o
o   o

88.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών και στη Γραμματεία της UNFCCC, με αίτημα να διανεμηθεί σε όλα τα συμβαλλόμενα μέρη μη μέλη της ΕΕ.

(1) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0383.