Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 2 και 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 10, 19, 21 και 167 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

–  έχοντας υπόψη το δικαίωμα υποβολής αναφοράς που κατοχυρώνεται στα άρθρα 20 και 227 ΣΛΕΕ και στο άρθρο 44 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 21 και 22 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη το προοίμιο της ΣΕΕ,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των εθνικών μειονοτήτων, το πρωτόκολλο αριθ. 12 της Σύμβασης για την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών και τον Ευρωπαϊκό Χάρτη για τις περιφερειακές ή μειονοτικές γλώσσες,

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2000/43/ΕΚ του Συμβουλίου, της 29ης Ιουνίου 2000, περί εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης προσώπων ασχέτως φυλετικής ή εθνοτικής τους καταγωγής(1) (οδηγία για τη φυλετική ισότητα),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2000/78/ΕΚ του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2000, για τη διαμόρφωση γενικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία(2) (οδηγία για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2004/38/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, σχετικά με το δικαίωμα των πολιτών της Ένωσης και των μελών των οικογενειών τους να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα στην επικράτεια των κρατών μελών, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1612/68 και την κατάργηση των οδηγιών 64/221/ΕΟΚ, 68/360/ΕΟΚ, 72/194/ΕΟΚ, 73/148/ΕΟΚ, 75/34/ΕΟΚ, 75/35/ΕΟΚ, 90/364/ΕΟΚ, 90/365/ΕΟΚ και 93/96/ΕΟΚ(3) (οδηγία για την ελεύθερη κυκλοφορία),

–  έχοντας υπόψη την απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ), της 3ης Φεβρουαρίου 2017, στην υπόθεση T-646/13 – Minority SafePack – one million signatures for diversity in Europe κατά της Επιτροπής(4),

–  έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά σχετικά με την κατάσταση των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 8ης Ιουνίου 2005, σχετικά με την προστασία των μειονοτήτων και τις πολιτικές κατά των διακρίσεων σε μια διευρυμένη Ευρώπη(5),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 11ης Σεπτεμβρίου 2013, σχετικά με τις ευρωπαϊκές γλώσσες που απειλούνται με εξαφάνιση και τη γλωσσική πολυμορφία στην Ευρωπαϊκή Ένωση(6),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 12ης Μαρτίου 2014, σχετικά με την έκθεση 2013 για την ιθαγένεια της ΕΕ. Πολίτες της ΕΕ: τα δικαιώματά σας, το μέλλον σας(7),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 15ης Δεκεμβρίου 2016, σχετικά με τις δραστηριότητες της Επιτροπής Αναφορών κατά το έτος 2015(8),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 25ης Οκτωβρίου 2017, σχετικά με πτυχές της ένταξης των Ρομά στην ΕΕ οι οποίες άπτονται των θεμελιωδών δικαιωμάτων: καταπολεμώντας την αθιγγανοφοβία(9),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 12ης Δεκεμβρίου 2017, σχετικά με την έκθεση 2017 για την ιθαγένεια της ΕΕ: ενίσχυση των δικαιωμάτων των πολιτών σε μια Ένωση δημοκρατικής αλλαγής(10),

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη του Θεματικού Τμήματος Γ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Απριλίου 2017, που εκπονήθηκε κατόπιν αιτήματος της Επιτροπής Αναφορών, με τίτλο «Διακρίσεις όπως προκύπτουν από τις παραληφθείσες αναφορές»,

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη του Θεματικού Τμήματος Γ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Αυγούστου 2017, που εκπονήθηκε κατόπιν αιτήματος της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, με τίτλο «Προς ένα ολοκληρωμένο σύστημα της ΕΕ για την προστασία των μειονοτήτων»,

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη του Θεματικού Τμήματος Β του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Μαΐου 2017, που εκπονήθηκε κατόπιν αιτήματος της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας, με τίτλο «Μειονοτικές γλώσσες και εκπαίδευση: βέλτιστες πρακτικές και παγίδες»,

–  έχοντας υπόψη τη δημόσια ακρόαση που διοργάνωσε η Επιτροπή Αναφορών στις 4 Μαΐου 2017 με τίτλο «Καταπολέμηση των διακρίσεων εις βάρος πολιτών της ΕΕ στα κράτη μέλη της ΕΕ και προστασία των μειονοτήτων»(11),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 216 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή Αναφορών έχει λάβει αρκετές αναφορές στις οποίες εκφράζονται ανησυχίες για διάφορες πρακτικές που εισάγουν διακρίσεις σε βάρος πολιτών της ΕΕ που ανήκουν σε μειονότητες και ότι διοργάνωσε ακρόαση σχετικά με διάφορα θέματα που εγείρουν οι αναφορές·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει ισχυρή σύνδεση μεταξύ των δικαιωμάτων των μειονοτήτων και της αρχής του κράτους δικαίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 2 ΣΕΕ αναφέρει ρητά τα δικαιώματα των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες και λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δικαιώματα αυτά αξίζει να έχουν την ίδια μεταχείριση όπως τα άλλα δικαιώματα που κατοχυρώνονται στις Συνθήκες·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 10 ΣΛΕΕ ορίζει ότι «κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή των πολιτικών και των δράσεών της, η Ένωση επιδιώκει να καταπολεμήσει κάθε διάκριση λόγω φύλου, φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού»·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, ενώ οι διεθνείς συμφωνίες παρέχουν ένα σταθερό πλαίσιο για τα δικαιώματα των μειονοτήτων, εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά περιθώρια βελτίωσης στον τρόπο με τον οποίο εφαρμόζεται στην πράξη η προστασία των δικαιωμάτων των μειονοτήτων στην ΕΕ·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε άτομο στην ΕΕ έχει ίσο δικαίωμα και καθήκον να αποτελεί πλήρες, ενεργό και ενσωματωμένο μέλος της κοινωνίας·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο σεβασμός των δικαιωμάτων των μειονοτήτων αποτελεί ουσιώδη προϋπόθεση για τις υποψήφιες χώρες, όπως ορίζεται στα κριτήρια της Κοπεγχάγης·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διακρίσεις λόγω εθνοτικής καταγωγής αναφέρονται ως η συνηθέστερη μορφή διάκρισης και ότι οι διακρίσεις για λόγους σεξουαλικού προσανατολισμού έχουν αυξηθεί σημαντικά, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έρευνα του Ευρωβαρόμετρου σχετικά με τις διακρίσεις(12)·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόταση της Επιτροπής για οδηγία για την ίση μεταχείριση (COM(2008)0426) καλύπτει μεγάλο αριθμό τομέων όπως η εκπαίδευση, η κοινωνική προστασία, η πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες και η παροχή αυτών·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αναφορές που λαμβάνει η Επιτροπή Αναφορών στο πεδίο των διακρίσεων σε σχέση με τα δικαιώματα των μειονοτήτων θα πρέπει να εξετάζονται επισταμένα προκειμένου να γίνονται κατανοητές οι ανησυχίες που διατυπώνουν οι πολίτες και να προτείνονται λύσεις·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι αρκετές αναφορές καταδεικνύουν ότι οι μειονότητες αντιμετωπίζουν δυσμενείς διακρίσεις κατά την άσκηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους, και λαμβάνοντας υπόψη ότι το γεγονός αυτό προκαλεί ανησυχίες όσον αφορά το μέλλον των μειονοτικών κοινοτήτων, ιδίως υπό το πρίσμα δραστηριοτήτων που ρυπαίνουν το περιβάλλον·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η προστασία και η ενίσχυση της πολιτιστικής κληρονομιάς που συνδέεται με εθνικές μειονότητες στα κράτη μέλη – βασικό στοιχείο της πολιτιστικής ταυτότητας κοινοτήτων, ομάδων και ατόμων – διαδραματίζει καίριο ρόλο στην κοινωνική συνοχή·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη έχουν σαφή ευθύνη να λαμβάνουν διορθωτικά μέτρα για την εξάλειψη πρακτικών που εισάγουν διακρίσεις σε βάρος μελών της κοινότητας Ρομά, ιδίως στις συναλλαγές τους με τις περιφερειακές και τις εθνικές διοικητικές αρχές·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν αναφέροντες που διαμαρτύρονται για την έλλειψη ολοκληρωμένης αντίδρασης και προστασίας από μέρους της ΕΕ σε ό,τι αφορά τα γλωσσικά και άλλα μειονοτικά τους δικαιώματα, τα οποία κατοχυρώνονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στις γενικές αρχές του ενωσιακού δικαίου, όπως τις ορίζει το ΔΕΕ·

1.  θεωρεί λυπηρό το γεγονός ότι άτομα που ανήκουν σε μειονότητες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν εμπόδια προκειμένου να εξασφαλίσουν τον σεβασμό των θεμελιωδών τους δικαιωμάτων και παραμένουν θύματα ρητορικής και εγκλημάτων μίσους·

2.  θεωρεί ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να σέβονται πάντα τα δικαιώματα των μειονοτήτων και να αξιολογούν ανά τακτά χρονικά διαστήματα κατά πόσο τα εν λόγω δικαιώματα γίνονται σεβαστά·

Καταπολέμηση των διακρίσεων σε βάρος αυτόχθονων, εθνικών και γλωσσικών μειονοτήτων: εθνική και ενωσιακή ευθύνη

3.  επισημαίνει ότι τα θέματα των μειονοτήτων δεν βρίσκονται αρκετά ψηλά στην ατζέντα της ΕΕ και υποστηρίζει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την ισότητα και τη μη εισαγωγή διακρίσεων, με σκοπό να διασφαλίζεται ότι τα κράτη μέλη διαχειρίζονται με τον ενδεδειγμένο τρόπο την πολυμορφία των ατόμων στις κοινωνίες τους·

4.  φρονεί ότι είναι ευθύνη της ΕΕ να προστατεύει και να προωθεί τα δικαιώματα των μειονοτήτων· θεωρεί ότι είναι απαραίτητο να βελτιωθεί το νομοθετικό πλαίσιο της ΕΕ για να προστατεύονται με ολοκληρωμένο τρόπο τα δικαιώματα των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες·

5.  τονίζει τον ρόλο των θεσμικών οργάνων της ΕΕ στην ενίσχυση της ευαισθητοποίησης για τα θέματα που σχετίζονται με την προστασία των μειονοτήτων, και στην ενθάρρυνση και υποστήριξη των κρατών μελών στο θέμα της προαγωγής της πολιτιστικής πολυμορφίας και της ανεκτικότητας, ιδίως μέσω της εκπαίδευσης·

6.  τονίζει ότι η ανάπτυξη οιασδήποτε πολιτικής στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς θα πρέπει να πραγματοποιείται χωρίς αποκλεισμούς, σε επίπεδο κοινότητας και συμμετοχικά και να συμπεριλαμβάνει τη διαβούλευση και τον διάλογο με τις ενδιαφερόμενες μειονοτικές κοινότητες·

7.  επισημαίνει ότι η ΕΕ δεν διαθέτει αποτελεσματικά εργαλεία για την παρακολούθηση του σεβασμού των δικαιωμάτων των μειονοτήτων· ζητεί την αποτελεσματική παρακολούθηση της κατάστασης των αυτόχθονων και των γλωσσικών μειονοτήτων σε ολόκληρη την ΕΕ· θεωρεί ότι ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ θα πρέπει να διενεργήσει ενισχυμένη παρακολούθηση των διακρίσεων σε βάρος εθνικών μειονοτήτων στα κράτη μέλη·

8.  αναγνωρίζει τον σημαντικό ρόλο των κρατών μελών όσον αφορά την προστασία των αυτόχθονων, εθνικών ή γλωσσικών μειονοτήτων· υπενθυμίζει ότι η προστασία των εθνικών μειονοτήτων και η απαγόρευση διακρίσεων λόγω γλώσσας και ιδιότητας μέλους εθνικής μειονότητας κατοχυρώνονται από τις Συνθήκες και τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

9.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι τα θέματα που εγείρονται στο ψήφισμά του σχετικά με την προστασία των μειονοτήτων και τις πολιτικές κατά των διακρίσεων σε μια διευρυμένη Ευρώπη δεν έχουν ακόμη επιλυθεί·

Νομικό πλαίσιο της ΕΕ για τις μειονότητες: προκλήσεις και ευκαιρίες

10.  τονίζει το γεγονός ότι τα δικαιώματα των εθνικών μειονοτήτων και η προστασία τους αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του κράτους δικαίου όπως ορίζεται στο έγγραφο της Κοπεγχάγης του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), το οποίο υπεγράφη το 1990·

11.  ζητεί από τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι τα νομικά συστήματά τους εγγυώνται την απουσία διακρίσεων για άτομα που ανήκουν σε μειονότητες και να λαμβάνουν στοχευμένα μέτρα προστασίας, βάσει συναφών διεθνών προτύπων· καταδικάζει κάθε μεροληπτική μεταχείριση ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες από δημοσίους υπαλλήλους· προτείνει οι αρμόδιες αρχές να κάνουν χρήση των μέτρων που έχουν θεσπιστεί για την καταγγελία παρόμοιων περιπτώσεων διακρίσεων και, όταν κρίνεται αναγκαίο, για την επιβολή κυρώσεων·

12.  τονίζει ότι πρέπει να αντιμετωπιστεί η κατάσταση και το νομικό καθεστώς όσων δεν είναι πολίτες που διαμένουν μόνιμα στα κράτη μέλη·

13.  τονίζει ότι οι πόροι φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς των εθνικών μειονοτήτων αποτελούν βασικούς πυλώνες κοινωνικής συνοχής και πρέπει να θεωρούνται ως περιουσιακά στοιχεία που θα πρέπει να διαφυλαχθούν για τις μελλοντικές γενιές, μεταξύ άλλων, με τον τερματισμό των ρυπογόνων δραστηριοτήτων·

14.  καλεί όλα τα κράτη μέλη να υπογράψουν, να κυρώσουν και να εφαρμόσουν τη Σύμβαση πλαίσιο για την προστασία των εθνικών μειονοτήτων, το πρωτόκολλο αριθ. 12 της Σύμβασης για την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών και τον Ευρωπαϊκό Χάρτη για τις περιφερειακές ή μειονοτικές γλώσσες, ή να επικαιροποιήσουν τις δεσμεύσεις τους έναντι των συναφών διεθνών συμφωνιών· τονίζει ότι γλωσσικές και αυτόχθονες μειονότητες θα πρέπει να αντιμετωπίζονται σύμφωνα με τις αρχές που καθορίζονται στα εν λόγω έγγραφα·

15.  ζητεί την αναθεώρηση της οδηγίας για τη φυλετική ισότητα και της οδηγίας για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση· εκφράζει την έντονη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι ελάχιστη πρόοδος έχει σημειωθεί όσον αφορά την έγκριση της πρότασης οδηγίας για την ίση μεταχείριση, και ζητεί από την Επιτροπή και το Συμβούλιο να προχωρήσουν σε επανεκκίνηση των σχετικών διαπραγματεύσεων με σκοπό την ολοκλήρωσή τους πριν από το τέλος της τρέχουσας κοινοβουλευτικής περιόδου·

Προστασία και προάσπιση των μειονοτικών γλωσσών

16.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν το δικαίωμα χρήσης μιας μειονοτικής γλώσσας και να προστατεύσουν τη γλωσσική πολυμορφία στο εσωτερικό της Ένωσης σύμφωνα με τις Συνθήκες της ΕΕ·

17.  φρονεί ότι τα γλωσσικά δικαιώματα πρέπει να γίνονται σεβαστά σε κοινότητες όπου υπάρχουν περισσότερες από μία επίσημες γλώσσες, χωρίς να περιορίζονται τα δικαιώματα μιας γλώσσας έναντι μιας άλλης, σύμφωνα με τη συνταγματική τάξη κάθε κράτους μέλους·

18.  καλεί την Επιτροπή να ενισχύσει την προαγωγή της διδασκαλίας και της χρήσης περιφερειακών και μειονοτικών γλωσσών, ως δυνητικού τρόπου αντιμετώπισης των γλωσσικών διακρίσεων στην ΕΕ·

Δικαιώματα των ατόμων ΛΟΑΔΜ

19.  παροτρύνει την Επιτροπή να λάβει δραστικότερα μέτρα για την καταπολέμηση των διακρίσεων σε βάρος των ατόμων ΛΟΑΔΜ και της ομοφοβίας, συμπεριλαμβανομένων συγκεκριμένων νομοθετικών μέτρων, σε πλαίσιο σεβασμού των αρμοδιοτήτων των κρατών μελών· συνιστά να παρακολουθούνται τα δικαιώματα των ατόμων ΛΟΑΔΜ και να παρέχονται σαφείς και προσβάσιμες πληροφορίες σχετικά με τη αναγνώριση των διασυνοριακών δικαιωμάτων των ατόμων ΛΟΑΔΜ και των οικογενειών τους στην ΕΕ· θεωρεί ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να προβαίνουν στις δέουσες επενδύσεις για την παροχή στοχοθετημένης εκπαίδευσης σε διάφορα στάδια με στόχο την πρόληψη του εκφοβισμού και την καταπολέμηση της ομοφοβίας με διαρθρωμένο τρόπο·

20.  καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι τα κράτη μέλη εφαρμόζουν ορθά την οδηγία για την ελεύθερη κυκλοφορία, τηρούν με συνέπεια, μεταξύ άλλων, τις διατάξεις που αφορούν τα μέλη της οικογένειας και απαγορεύουν τις διακρίσεις για οιονδήποτε λόγο·

21.  καλεί την Επιτροπή να αναλάβει δράση προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα άτομα ΛΟΑΔΜ και τα μέλη των οικογενειών τους έχουν τη δυνατότητα να ασκούν το δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας σύμφωνα με το άρθρο 21 ΣΛΕΕ και το άρθρο 21 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

º

º º

22.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1) ΕΕ L 180 της 19.7.2000, σ. 22. (2) ΕΕ L 303 της 2.12.2000, σ. 16. (3) ΕΕ L 158 της 30.4.2004, σ. 77. (4) ECLI:EU:T:2017:59. (5) ΕΕ C 124 E της 25.5.2006, σ. 405. (6) ΕΕ C 93 της 9.3.2016, σ. 52. (7) ΕΕ C 378 της 9.11.2017, σ. 146. (8) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0512. (9) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0413. (10) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0487. (11) http://www.europarl.europa.eu/cmsdata/117287/peti-hearing-programme-20170504-en.pdf (12) Διακρίσεις στην ΕΕ το 2015, http://ec.europa.eu/COMMFrontOffice/publicopinion/index.cfm/Survey/getSurveyDetail/instruments/SPECIAL/surveyKy/2077