Het Europees Parlement,

–  gezien de artikelen 7, 8 en 21 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie,

–  gezien de artikelen 8 en 14 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens,

–  gezien Verordening (EU) 2016/679 van het Europees Parlement en de Raad van 27 april 2016 betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens en betreffende het vrije verkeer van die gegevens, en tot intrekking van Richtlijn 95/46/EG (Algemene verordening gegevensbescherming)(1),

–  gezien Richtlijn 2014/92/EU van het Europees Parlement en de Raad van 23 juli 2014 betreffende de vergelijkbaarheid van de in verband met betaalrekeningen aangerekende vergoedingen, het overstappen naar een andere betaalrekening en de toegang tot betaalrekeningen met basisfuncties(2),

–  gezien Richtlijn 2014/107/EU van de Raad van 9 december 2014 tot wijziging van Richtlijn 2011/16/EU wat betreft verplichte automatische uitwisseling van inlichtingen op belastinggebied(3),

–  gezien de conclusies van de Raad van 11 oktober 2016 over belastingtransparantie,

–  gezien de mededeling van de Commissie van 5 juli 2016 over verdere maatregelen om de transparantie te verhogen en belastingontduiking en ‑ontwijking te bestrijden (COM(2016)0451),

–  gezien zijn aanbeveling van 13 december 2017 aan de Raad en de Commissie na het onderzoek naar witwaspraktijken, belastingontwijking en belastingontduiking(4),

–  gezien zijn resolutie van 6 juli 2016 over fiscale rulings en andere maatregelen van vergelijkbare aard of met vergelijkbaar effect(5),

–  gezien de Common Reporting Standard (CRS) van de OESO, die op 15 juli 2014 door de Raad van de OESO is goedgekeurd,

–  gezien de vragen aan de Commissie en de Raad over de nadelige gevolgen van de FATCA voor EU-burgers en met name "accidental Americans" (O‑000052/2018 – B8‑0033/2018 en O‑000053/2018 – B8‑0032/2018),

–  gezien artikel 128, lid 5, en artikel 123, lid 2, van zijn Reglement,

A.  overwegende dat een collectief van Europese burgers bij de Commissie verzoekschriften een verzoekschrift heeft ingediend waarin het zijn bezorgdheid uit over de negatieve gevolgen van de FATCA, de intergouvernementele overeenkomsten (IGA's) tot uitvoering daarvan en het extraterritoriale effect van belastingheffing op grond van staatsburgerschap (CBT);

B.  overwegende dat financiële instellingen in de EU sinds de inwerkingtreding van de FATCA en de daarmee verband houdende IGA's tussen de lidstaten en de VS, onder bedreiging met sancties zoals intrekking van hun licentie in de VS en een bronbelasting van 30 %, nu gedetailleerde informatie over rekeningen van vermoedelijke "US persons" via hun nationale overheden aan de Amerikaanse belastingdienst (IRS) moeten verstrekken; overwegende dat dit een inbreuk op de regels inzake gegevensbescherming en de grondrechten van de EU zou kunnen vormen;

C.  overwegende dat de FATCA tot doel heeft belastingontduiking door "US persons" te voorkomen en buitenlandse financiële instellingen ertoe verplicht "US persons" op te sporen aan de hand van een hele reeks indicatoren, zoals geboorteplaats in de VS, een telefoonnummer in de VS en aanwijzingen dat er een volmacht over een rekening is gegeven aan een persoon met een adres in de VS, waarbij de betrokkene moet bewijzen dat hij geen "US person" is;

D.  overwegende dat dit door de FATCA opgelegde gebruik van indicatoren ertoe kan leiden dat mensen op willekeurige wijze worden blootgesteld en bestraft hoewel zij in werkelijkheid misschien geen substantiële banden met de VS hebben; overwegende dat de FATCA in de praktijk van toepassing is op een grote groep mensen, zoals mensen met een dubbele Europese en Amerikaanse nationaliteit en hun niet-Amerikaanse familieleden, en in het bijzonder op zogenoemde "accidental Americans", die bij hun geboorte de Amerikaanse nationaliteit hebben geërfd maar verder geen enkele band met de VS hebben omdat zij nooit in de VS gewoond, gewerkt of gestudeerd hebben en geen Amerikaans socialezekerheidsnummer hebben;

E.  overwegende dat de Commissie heeft erkend dat de FATCA en de daarmee verbonden IGA's als onbedoeld gevolg hebben dat ze de toegang tot financiële diensten in de EU ontzeggen aan Amerikaanse staatsburgers en alle personen van wie kan worden aangenomen dat de FATCA op hen van toepassing kan zijn ("US persons");

F.  overwegende dat het dagelijkse leven en de bestaansmiddelen van duizenden gezagsgetrouwe EU-burgers en hun EU-familieleden zeer zwaar onder de FATCA te lijden hebben, aangezien de spaarrekeningen van personen die onder de definitie van "US person" vallen, zijn bevroren en deze personen de toegang wordt ontzegd tot alle bankdiensten, met inbegrip van levensverzekeringen, pensioenen en hypotheken, omdat financiële instellingen geen zin hebben om de dure rapportageverplichtingen van de FATCA na te leven; bovendien worden de persoonsgegevens van hun EU-familieleden gedeeld met de VS en wordt hun toegang tot EU-bankdiensten (bv. gezamenlijke rekeningen en/of hypotheken) beperkt;

G.  overwegende dat "accidental Americans" die geen gevolgen van de FATCA willen ondervinden, worden verplicht om formeel af te zien van hun Amerikaans staatsburgerschap, hetgeen een zeer omslachtig proces is waarvoor een Amerikaans socialezekerheidsnummer of een Amerikaans internationaal fiscaal identificatienummer vereist is, dat o.a. de meeste "accidental Americans" niet hebben;

H.  overwegende dat Amerikaanse internetplatformen zoals AirBnB, Tripadvisor en Amazon verplicht zijn om van alle EU-burgers die van deze onlinediensten gebruikmaken, belastinginformatie te verzamelen en deze informatie door te geven aan de IRS, de Amerikaanse federale belastingdienst; overwegende dat deze praktijk tot doel heeft na te gaan of de gebruiker Amerikaans staatsburger is en zo te bepalen of de via deze platformen ontvangen inkomsten onderworpen zijn aan belastingrapportering aan de VS in het kader van de FATCA; overwegende dat deze praktijk duidelijk indruist tegen de EU-regels inzake gegevensbescherming;

I.  overwegende dat Richtlijn 2014/92/EU (richtlijn betaalrekeningen) de lidstaten verplicht ervoor te zorgen dat kredietinstellingen consumenten niet discrimineren op grond van hun nationaliteit of woonplaats;

J.  overwegende dat de lidstaten de richtlijn betaalrekeningen uiterlijk op 18 september 2016 moesten omzetten;

K.  overwegende dat het Parlement in zijn resolutie van 6 juli 2016 over fiscale rulings en andere maatregelen van vergelijkbare aard of met vergelijkbaar effect nota heeft genomen van een aanzienlijk gebrek aan wederkerigheid tussen de VS en de EU in het kader van de FATCA-overeenkomst;

L.  overwegende dat de FATCA en de Common Reporting Standard (CRS) van de OESO voor de automatische uitwisseling van belastinggegevens essentiële instrumenten zijn voor de bestrijding van corruptie, grensoverschrijdende belastingfraude en belastingontduiking;

M.  overwegende dat de Franse Nationale Vergadering in oktober 2016 een verslag heeft gepubliceerd naar aanleiding van haar bipartiete informatieopdracht om de extraterritoriale effecten van bepaalde Amerikaanse wetten, waaronder de FATCA, te onderzoeken, waarin de Franse regering wordt aanbevolen hetzij te onderhandelen over een wijziging van haar belastingverdrag met de VS, hetzij de Amerikaanse wetgevers te verzoeken de Amerikaanse wetgeving te wijzigen om Franse "accidental Americans" in staat te stellen zonder kosten, zonder registratie en zonder sancties uit het Amerikaanse stelsel te stappen en afstand te doen van hun ongewenste Amerikaanse staatsburgerschap; overwegende dat er onlangs een commissie is opgericht die zich specifiek moet bezighouden met de extraterritoriale belasting van Franse "accidental Americans" door de VS, en dat in november 2017 zowel in de Senaat als in de Nationale Vergadering resoluties over deze kwestie zijn ingediend; overwegende dat de Franse Senaat op 15 mei 2018 met eenparigheid van stemmen een resolutie heeft aangenomen waarin de regering wordt verzocht onmiddellijk maatregelen te nemen om het recht van Franse "accidental Americans" op een bankrekening af te dwingen, een einde te maken aan de discriminerende praktijken van Franse banken in het kader van de FATCA, en onmiddellijk een informatiecampagne op te zetten om Franse staatsburgers die in de VS wonen, te informeren over de gevolgen van de Amerikaanse nationaliteits- en belastingwetgeving; overwegende dat in de resolutie ook wordt gevraagd dat er sterke diplomatieke inspanningen worden geleverd om een oplossing voor de Franse "accidental Americans" te vinden zodat zij zonder kosten, zonder registratie en zonder boetes afstand kunnen doen van hun ongewenste Amerikaanse staatsburgerschap, en dat de VS hun belofte van wederkerigheid gestand doen, op grond waarvan Frankrijk ermee heeft ingestemd zijn IGA te ondertekenen;

N.  overwegende dat de VS en Eritrea de twee enige landen ter wereld zijn die belastingen op grond van burgerschap (CBT) heffen en dat Eritrea door de VN is veroordeeld wegens zijn pogingen om zijn "diasporabelasting" af te dwingen;

O.  overwegende dat de VS in 2017 een ingrijpende belastinghervorming hebben goedgekeurd, waarbij de belastingheffing op grond van burgerschap echter niet is afgeschaft voor particulieren, maar wel een op grondgebied gebaseerde belastingheffing is ingevoerd voor Amerikaanse multinationals;

1.  vraagt de lidstaten en de Commissie de eerbiediging van de grondrechten van alle burgers en met name zogenoemde "accidental Americans" te waarborgen, in het bijzonder recht op eerbiediging van privéleven, familie-en gezinsleven, het recht op privacy en het beginsel van non-discriminatie, zoals vastgelegd in het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie en in het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens;

2.  vraagt de lidstaten te zorgen voor een volledige en correcte omzetting van de richtlijn betaalrekeningen, en met name de artikelen 15 en 16, en alle EU-burgers, ongeacht hun nationaliteit, het recht te garanderen op toegang tot een betaalrekening met basisfuncties;

3.  vraagt de Commissie haar analyse van de nationale maatregelen tot omzetting van de richtlijn betaalrekeningen te bespoedigen, bij haar beoordeling rekening te houden met de situatie van "accidental Americans", burgers met een dubbele nationaliteit en legaal in de EU verblijvende Amerikaanse staatsburgers, en daarbij de nodige aandacht te besteden aan elke vorm van discriminatie door financiële instellingen van belastingplichtigen die legaal in de EU verblijven en als "US persons" worden beschouwd voor de toepassing van de FATCA;

4.  vraagt de Commissie onverwijld inbreukprocedures in te leiden als er inbreuken worden vastgesteld bij de tenuitvoerlegging van de richtlijn betaalrekeningen, en verslag uit te brengen aan het Parlement en de Raad over de maatregelen die zijn genomen om voor een correcte tenuitvoerlegging van deze richtlijn te zorgen;

5.  benadrukt hoe belangrijk het is de persoonsgegeven die in het kader van de FATCA aan de VS worden doorgegeven, afdoende te beschermen, met volledige inachtneming van de nationale en EU-wetgeving inzake gegevensbescherming; vraagt de lidstaten hun IGA's te herzien en zo nodig te wijzigen om ze af te stemmen op de rechten en beginselen van de algemene verordening gegevensbescherming; vraagt de Commissie en het Europees Comité voor gegevensbescherming onverwijld een onderzoek in te stellen naar inbreuken op de EU-regels inzake gegevensbescherming door lidstaten waarvan de wetgeving toestaat dat persoonsgegevens aan de Amerikaanse IRS worden doorgegeven voor de toepassing van de FATCA, en inbreukprocedures in te leiden tegen lidstaten die de EU-regels inzake gegevensbescherming niet naar behoren handhaven;

6.  vraagt de Commissie een volledige beoordeling te verrichten van het effect van de FATCA en de extraterritoriale toepassing van CBT door de VS op EU-burgers, financiële instellingen in de EU en economieën in de EU, rekening houdend met de inspanningen die Frankrijk en andere lidstaten leveren, en toe te lichten of er een ernstige discrepantie bestaat tussen EU‑burgers en/of ‑ingezetenen in de verschillende EU-lidstaten, met name wat betreft de EU-regels inzake gegevensbescherming en de normen inzake grondrechten als gevolg van de FATCA en "US indicia"; vraagt de Commissie de stand van zaken in de EU met betrekking tot wederkerigheid, of het gebrek aan wederkerigheid, in het kader van de FATCA uitgebreid te evalueren en na te gaan of de VS hun verplichtingen uit hoofde van de verscheidene met lidstaten gesloten IGA's nakomen;

7.  vraagt de Commissie de in het Handvest van de grondrechten en het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens vastgelegde grondrechten en waarden van de EU, zoals het recht op privacy en het beginsel van non-discriminatie, alsook de EU-regels inzake gegevensbescherming te evalueren en zo nodig maatregelen te nemen om ervoor te zorgen dat deze in het kader van de FATCA en de automatische uitwisseling van belastinggegevens met de VS worden nageleefd;

8.  betreurt het inherente gebrek aan wederkerigheid van de door de lidstaten gesloten IGA's, met name wat betreft de reikwijdte van de uit te wisselen informatie, die voor de lidstaten groter is dan voor de VS; vraagt alle lidstaten de toepassing van hun IGA's (of het delen van alle andere informatie dan informatie over rekeningen die in de VS wonende Amerikaanse burgers in de EU aanhouden) collectief op te schorten totdat de VS akkoord gaan met een multilaterale aanpak van de automatische uitwisseling van informatie (AEOI), hetzij door de FATCA in te trekken en zich aan te sluiten bij CRS, hetzij door met de hele EU opnieuw over de FATCA te gaan onderhandelen op basis van identieke, wederkerige verplichtingen inzake het delen van informatie voor beide zijden van de Atlantische Oceaan;

9.  vraagt de Commissie en de Raad een gezamenlijke EU-aanpak ten aanzien van de FATCA voor te stellen om de rechten van Europese burgers (en met name "accidental Americans") adequaat te beschermen en de gelijke wederkerigheid bij de automatische uitwisseling van informatie door de VS te verbeteren;

10.  vraagt de Raad de Commissie een mandaat te geven om onderhandelingen met de VS aan te gaan over een overeenkomst tussen de EU en de VS inzake de FATCA, teneinde voor volledige wederzijdse uitwisseling van informatie te zorgen en de grondbeginselen van het EU-recht en de richtlijn betaalrekeningen te handhaven, en "accidental Americans" in de EU in staat te stellen zonder kosten, zonder registratie en zonder sancties afstand te doen van hun ongewenste Amerikaanse staatsburgerschap;

11.  verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.

(1) PB L 119 van 4.5.2016, blz. 1. (2) PB L 257 van 28.8.2014, blz. 214. (3) PB L 359 van 16.12.2014, blz. 1. (4) Aangenomen teksten, P8_TA(2017)0491. (5) PB C 101 van 16.3.2018, blz. 79.