Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' April 2018 dwar l-abbozz ta' deċiżjoni tal-Kunsill dwar il-konklużjoni tal-Ftehim għal kooperazzjoni xjentifika u teknoloġika bejn l-Unjoni Ewropea u r-Repubblika Libaniża li jistabbilixxi t-termini u l-kundizzjonijiet għall-parteċipazzjoni tar-Repubblika Libaniża fis-Sħubija fir-Riċerka u l-Innovazzjoni fiż-Żona tal-Mediterran (PRIMA) (11967/2017 – C8-0344/2017 – 2017/0199(NLE))

P8_TA(2018)0092 A8-0352/2017

(Approvazzjoni)

Il-Parlament Ewropew,

–  wara li kkunsidra l-abbozz ta' deċiżjoni tal-Kunsill (11967/2017),

–  wara li kkunsidra l-abbozz ta' ftehim għal kooperazzjoni xjentifika u teknoloġika bejn l-Unjoni Ewropea u r-Repubblika Libaniża li jistabbilixxi t-termini u l-kundizzjonijiet għall-parteċipazzjoni tar-Repubblika Libaniża fis-Sħubija fir-Riċerka u l-Innovazzjoni fiż-Żona tal-Mediterran (PRIMA) (11928/2017),

–  wara li kkunsidra d-Deċiżjoni (UE) 2017/1324 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-4 ta' Lulju 2017 dwar il-parteċipazzjoni tal-Unjoni fis-Sħubija fir-Riċerka u l-Innovazzjoni fiż-Żona tal-Mediterran (PRIMA) li jipparteċipaw fiha b'mod konġunt diversi Stati Membri(1),

–  wara li kkunsidra t-talba għal approvazzjoni preżentata mill-Kunsill skont l-Artikolu 186 u l-Artikolu 218(6), it-tieni subparagrafu, punt (a)(v) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (C8-0344/2017),

–  wara li kkunsidra l-Artikolu 99(1) u (4) u l-Artikolu 108(7) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

–  wara li kkunsidra r-rakkomandazzjoni tal-Kumitat għall-Industrija, ir-Riċerka u l-Enerġija (A8-0352/2017),

1.  Jagħti l-approvazzjoni tiegħu għall-konklużjoni tal-ftehim;

2.  Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi l-pożizzjoni tal-Parlament lill-Kunsill u lill-Kummissjoni, kif ukoll lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri u tar-Repubblika Libaniża.

(1) ĠU L 185, 18.7.2017, p. 1.

Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' April 2018 dwar l-abbozz ta' Deċiżjoni tal-Kunsill dwar il-konklużjoni ta' Protokoll li jistabbilixxi l-opportunitajiet tas-sajd u l-kontribuzzjoni finanzjarja stipulati fil-Ftehim ta' Sħubija dwar is-Sajd bejn l-Unjoni Ewropea u r-Repubblika ta' Mauritius (12476/2017– C8-0445/2017 – 2017/0223(NLE))

P8_TA(2018)0093 A8-0053/2018

(Approvazzjoni)

Il-Parlament Ewropew,

–  wara li kkunsidra l-abbozz ta' deċiżjoni tal-Kunsill (12476/2017),

–  wara li kkunsidra l-Protokoll li jistabbilixxi l-opportunitajiet tas-sajd u l-kontribuzzjoni finanzjarja stipulati fil-Ftehim ta' Sħubija dwar is-Sajd bejn l-Unjoni Ewropea u r-Repubblika ta' Mauritius (12479/2017),

–  wara li kkunsidra t-talba għal approvazzjoni preżentata mill-Kunsill skont l-Artikolu 43 u l-Artikolu 218(6), it-tieni subparagrafu, punt (a) u l-Artikolu 218(7) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (C8-0445/2017),

–  wara li kkunsidra l-Artikolu 99(1) u (4) u l-Artikolu 108(7) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

–  wara li kkunsidra r-rakkomandazzjoni tal-Kumitat għas-Sajd u l-opinjoni tal-Kumitat għall-Baġits (A8-0053/2018),

1.  Jagħti l-approvazzjoni tiegħu għall-konklużjoni tal-Protokoll;

2.  Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi l-pożizzjoni tal-Parlament lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri u tar-Repubblika ta' Mauritius.

Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' April 2018 dwar l-abbozz ta' deċiżjoni tal-Kunsill dwar il-konklużjoni tal-Ftehim fil-forma ta' skambju ta' ittri bejn l-Unjoni Ewropea u r-Renju tan-Norveġja li jikkonċerna preferenzi kummerċjali addizzjonali fi prodotti agrikoli (13357/2017 – C8-0434/2017 – 2017/0259(NLE))

P8_TA(2018)0094 A8-0126/2018

(Approvazzjoni)

Il-Parlament Ewropew,

–  wara li kkunsidra l-abbozz ta' deċiżjoni tal-Kunsill (13357/2017),

–  wara li kkunsidra l-abbozz ta' ftehim fil-forma ta' skambju ta' ittri bejn l-Unjoni Ewropea u r-Renju tan-Norveġja li jikkonċerna preferenzi kummerċjali addizzjonali fi prodotti agrikoli (13471/2017),

–  wara li kkunsidra t-talba għal approvazzjoni ppreżentata mill-Kunsill f'konformità mal-Artikolu 207(4), l-ewwel subparagrafu u l-Artikolu 218(6), it-tieni subparagrafu, punt (a)(v) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (C8‑0434/2017),

–  wara li kkunsidra l-Artikolu 99(1) u (4), u l-Artikolu 108(7) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

–  wara li kkunsidra r-rakkomandazzjoni tal-Kumitat għall-Kummerċ Internazzjonali (A8-0126/2018),

1.  Jagħti l-approvazzjoni tiegħu għall-konklużjoni tal-ftehim;

2.  Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi l-pożizzjoni tal-Parlament lill-Kunsill u lill-Kummissjoni, kif ukoll lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri u tar-Renju tan-Norveġja.

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' April 2018 dwar strateġija Ewropea għall-promozzjoni tal-għelejjel li fihom il-proteini – Inħeġġu l-produzzjoni tal-pjanti leguminużi u li fihom il-proteini fis-settur agrikolu Ewropew (2017/2116(INI))

P8_TA(2018)0095 A8-0121/2018

Il-Parlament Ewropew,

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-8 ta' Marzu 2011 dwar "Id-defiċit ta' proteini fl-UE: x'soluzzjoni hemm għal problema li ilha teżisti?"(1),

–  wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni tal-14 ta’ Settembru 2016 għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, magħruf bħala l-"Omnibus", dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni (COM(2016)0605) u l-emenda tiegħu biex tiġi inkluża fih talba lill-Kummissjoni biex tippubblika "pjan dwar il-proteini" sa tmiem l-2018(2),

–  wara li kkunsidra d-"Dikjarazzjoni Ewropea dwar is-Sojja", ippreżentata fit-12 ta' Ġunju 2017 lill-Kunsill Agrikoltura mill-Ġermanja u mill-Ungerija, u mbagħad iffirmata minn 14-il Stat Membru(3),

–  wara li kkunsidr‏‏a d-deċiżjoni tal-Kunsill 93/355/KEE tat-8 ta' Ġunju 1993 dwar il-konklużjoni ta' Memorandum ta' Ftehim fuq ċerti żrieragħ taż-żejt bejn il-Komunità Ekonomika Ewropea u l-Istati Uniti tal-Amerika fl-isfond tal-GATT(4),

–  wara li kkunsidra d-dokument adottat mill-Assemblea Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti fil-25 ta' Settembru 2015 bit-titolu "Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development" ("Nittrasformaw id-dinja tagħna: l-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli") u b'mod partikolari l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli (SDGs) 2, 12 u 15 inklużi fiha,

–  wara li kkunsidra d-deċiżjoni tal-Assemblea Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti fit-68 sessjoni tagħha li tipproklama b'mod uffiċjali l-2016 bħala s-Sena Internazzjonali tal-Legumi, taħt il-patroċinju tal-Organizzazzjoni tal-Ikel u l-Agrikoltura tan-Nazzjonijiet Uniti (FAO)(5),

–  wara li kkunsidra l-istudju ikkummissjonat mid-Dipartiment ta' Politika B tal-Parlament fuq it-talba tal-Kumitat għall-Agrikoltura u l-Iżvilupp Rurali, intitolat "The Environmental Role of Protein Crops in the new Common Agricultural Policy" ("Ir-rwol Ambjentali tal-Għelejjel tal-Proteini fil-Politika Agrikola Komuni l-Ġdida")(6),

–  wara li kkunsidra s-seduta ta' smigħ li saret fil-Parlament dwar titjib fil-provvista Ewropea tal-għelejjel tal-proteina,

–  wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni dwar is-Sojja tad-Danubju tad-19 ta' Jannar 2013,

–  wara li kkunsidra l-Artikolu 52 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

–  wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Agrikoltura u l-Iżvilupp Rurali u l-opinjoni tal-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel (A8-0121/2018),

A.  billi l-Unjoni Ewropea qed tbati minn defiċit kbir fil-proteini veġetali minħabba l-ħtiġijiet tas-settur tat-trobbija tal-annimali, li jiddependi mill-importazzjonijiet tal-għalf minn pajjiżi terzi, sitwazzjoni li sfortunatament rat ftit titjib minkejja l-bosta avviżi ta' intenzjonijiet u inizjattivi dwar dan is-suġġett matul perjodu ta' aktar minn 15-il sena, u minkejja l-użu ta' prodotti sekondarji mill-bijofjuwils fl-għalf tal-annimali; billi s-sitwazzjoni attwali, ikkaratterizzata mill-importazzjoni ta' proteini veġetali (prinċipalment is-sojja) mill-Amerika t'Isfel, hija insostenibbli u turi li aħna għandna nieħdu azzjoni aktar enerġetika, partikolarment biex intejbu s-sostenibbiltà ta' dawn l-importazzjonijiet;

B.  billi huwa vitali li titnaqqas id-dipendenza qawwija tal-Unjoni fuq l-importazzjonijiet tal-għelejjel tal-proteina, li prinċipalment jintużaw għall-għalf tal-annimali; billi minbarra l-impatt ambjentali fir-reġjuni li jipproduċu s-sojja, is-sitwazzjoni attwali ġġorr magħha riskji kbar ħafna speċjalment għas-settur tal-bhejjem tal-UE, peress li l-volatilità tal-prezzijiet fis-swieq internazzjonali żdiedet sostanzjalment;

C.  billi l-Parlament għal diversi drabi tkellem dwar il-proteini u l-ħtieġa għal pjan Ewropew tal-proteini, iżda billi l-inizjattivi tiegħu ma wasslux għal effetti reali li jistgħu jbiddlu d-dipendenza tal-Ewropa fuq oħrajn għall-provvista ta' proteini veġetali;

D.  billi minħabba li faqqgħet il-kriżi tal-BSE kienet ġustament ġiet imposta projbizzjoni Ewropea fuq l-użu ta' sustanzi mitħuna li ġejjin mill-annimali fl-għalf(7), iżda dan kellu l-effett li tiżdied drastikament l-importazzjoni tas-sojja mill-Amerika Latina;

E.  billi, konsegwentement, l-Unjoni tiddedika biss 3 % tar-raba' għall-għelejjel li fihom il-proteini u timporta aktar minn 75 % tal-provvista ta' proteini veġetali tagħha li ġejja prinċipalment mill-Brażil, l-Arġentina u l-Istati Uniti;

F.  billi s-setturi tal-bhejjem fl-Unjoni huma estremament sensittivi għall-volatilità tal-prezzijiet u d-distorsjoni tal-kompetizzjoni u huma dipendenti fuq l-importazzjonijiet ta' proteini veġetali bi prezz raġonevoli u ta' kwalità għolja, li toffri sfida reali għall-azjendi agrikoli Ewropej;

G.  billi l-għelejjel tal-proteina Ewropej jiġġeneraw prodotti sekondarji żejtnin li jistgħu jikkontribwixxu għall-ekonomija ċirkolari u jkunu ta' valur għall-konsum mill-bniedem, l-enerġija rinnovabbli jew il-produzzjoni ta' sustanzi kimiċi ekoloġiċi; billi l-koproduzzjoni ta' proteini u prodotti sekondarji fl-Ewropa tagħmilha possibbli li jitnaqqsu l-importazzjonijiet kemm ta' proteini OĠM u kif ukoll ta' bijofjuwils li jikkontribwixxu għad-deforestazzjoni;

H.  billi l-kwistjoni tal-proteina veġetali użata fl-għalf tal-annimali spiss wisq ġiet analizzata mill-perspettiva ta' prodotti b'livell għoli ta' proteini, b'rabta mad-defiċit tagħna fil-proteini veġetali u mat-tfittxija ta' materja prima maħsuba biex tissupplimenta r-razzjonijiet tal-annimali tal-azjendi agrikoli;

I.  billi hemm il-ħtieġa li tiġi adottata analiżi aktar komprensiva tal-kwistjoni dwar il-proteina fl-Ewropa sabiex inkunu mogħnija bi strateġija fit-tul u nimmassimizzaw l-għadd ta' strumenti għad-dispożizzjoni tagħna biex nagħtu spinta lill-azzjonijiet tagħna sabiex innaqqsu d-dipendenza tagħna fuq il-proteini veġetali; billi din l-istrateġija hija għodda fit-tranżizzjoni lejn sistemi agroalimentari u sistemi tal-biedja aktar sostenibbli;

J.  billi l-proteini, bħall-enerġija, huma komponent essenzjali tal-ikel tagħna u jistgħu jiġu pprovduti mill-annimali jew mill-pjanti;

K.  billi l-proteini veġetali huma fil-qalba tal-isfidi tas-sikurezza u s-sovranità tal-ikel (l-ikel u l-għalf), il-protezzjoni ambjentali, it-tisħin globali u l-enerġija rinnovabbli; billi dawn huma essenzjali għall-ħajja u huma preżenti fl-ikel kollu kkonsmat, kemm mill-bnedmin u kif ukoll mill-annimali;

L.  billi l-produzzjoni totali Ewropea ta' materjal rikk fil-proteini telgħet minn 24,2 għal 36,3 miljun tunnellata (+50 %) bejn l-1994 u l-2014, iżda fl-istess ħin il-konsum totali tela' minn 39,7 għal 57,1 miljun tunnellata (+44 %); billi b'hekk id-defiċit globali tal-proteina tal-Unjoni qed jiżdied (20,8 tunnellata fl-2014); billi s-suq dinji tal-proteini veġetali, b'konnessjoni mas-suq tas-sojja u d-dqiq tas-sojja, żdied b'mod konsiderevoli matul dawn l-aħħar 50 sena, u billi l-konsum ta' dawn il-materji primi żdied drastikament fl-Istati Membri kollha, fejn il-konsum tas-sojja żdied minn 2,42 miljun tunnellata fl-1960 għal kważi 36 miljun tunnellata llum; billi s-settur tal-bhejjem tal-UE huwa dipendenti ħafna fuq l-importazzjonijiet tal-fażola tas-sojja u d-dqiq tas-sojja minn pajjiżi terzi, b'mod speċjali mill-Amerika t'Isfel; billi d-domanda għas-sojja fi ħdan l-UE tuża erja ta' kważi 15-il miljun ettaru, li minnhom 13-il miljun ettaru huma fl-Amerika t'Isfel;

M.  billi l-kultivazzjoni tal-għelejjel tal-proteina tiġġenera valur miżjud sinifikanti għall-ambjent, li mhuwiex ipperikolat bl-użu relatat ta' prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti;

N.  billi f'dawn l-aħħar snin iċ-Ċina saret l-akbar importatur fid-dinja tas-sojja u nediet l-istrateġija ġenwina u mhux trasparenti tas-sikurezza tal-provvista tagħha stess, li tinsab barra mill-mekkaniżmi tradizzjonali tas-suq u li hija bbażata fuq kuntratti ta' produzzjoni mal-akbar fornitur tas-sojja fid-dinja, il-Brażil, u b'investiment massiċċ hemmhekk, b'detriment għall-ambjent, il-produzzjoni, l-ipproċessar (tgħaffiġ) u l-infrastruttura tat-trasport portwali; billi din l-istrateġija ta' internazzjonalizzazzjoni min-naħa tal-industrija agroalimentari Ċiniża jista' jkollha impatt fuq il-provvisti attwali fis-suq tas-sojja u ta' żrieragħ taż-żejt fl-UE, li hija wkoll klijent ewlieni tal-Brażil, u tipperikola l-istabbiltà tas-swieq tal-Unjoni;

O.  billi l-maġġoranza tas-sojja importata, b'mod partikolari fl-Amerika, ġejja minn għelejjel ġenetikament modifikati tolleranti għall-erbiċidi, u billi l-konsumaturi Ewropej ma jafdawx din it-teknoloġija; billi hemm interess dejjem jikber fi prodotti mhux ġenetikament modifikati u tħassib dejjem jiżdied dwar il-marka tal-karbonju tal-importazzjonijiet; billi fl-UE ħafna produtturi u proċessuri tas-sojja, produtturi tal-għalf tal-annimali, u rappreżentanti tal-industrija tal-ikel (produtturi tal-laħam, il-ħalib u l-bajd u utenti oħra ta' fażola tas-sojja), il-ktajjen tal-kummerċ u istituzzjonijiet rilevanti oħra jappoġġaw sistemi ta' produzzjoni tas-sojja mhux ġenetikament modifikati li huma sostenibbli u ċċertifikati;

P.  billi sabiex tissodisfa l-ħtiġijiet tal-ikel tal-Ewropa, il-biedja Ewropea għaddiet minn trasformazzjoni, fil-qafas tal-politika agrikola komuni (PAK); billi hija intensifikat ruħa u s-swieq tal-prodotti agrikoli u tal-materja prima agrikola nfetħu, li dan żied id-dipendenza tal-UE fuq importazzjonijiet ta' proteini veġetali mill-kontinenti Amerikani; billi l-globalizzazzjoni wasslet għal konverġenza tad-drawwiet fil-qasam tad-dieta u l-ispeċjalizzazzjoni tal-azjendi agrikoli, li ta lok għal ċaqliq fuq skala kbira ta' inputs fuq distanzi twal għall-produzzjoni tal-proteini, kemm jekk huma fertilizzanti sintetiċi tan-nitroġenu kif ukoll materja prima rikka fil-proteini għall-għalf tal-bhejjem, b'impatt fuq l-ambjent u l-klima;

Q.  billi l-produzzjoni ta' għelejjel tal-proteina, b'mod partikolari tas-sojja, importati għall-produzzjoni ta' għalf tal-annimali hija waħda mill-muturi ewlenin ta' tibdil fl-użu tal-art u hija mutur ewlieni tad-deforestazzjoni globali f'ħafna reġjuni barra mill-Ewropa; billi ż-żieda fil-kultivazzjoni ta' għelejjel tal-proteina Ewropej tista' tipprovdi komplement importanti għall-miżuri għall-promozzjoni ta' ktajjen tal-provvista tal-prodotti bażiċi agrikoli mingħajr id-deforestazzjoni; billi l-indirizzar tal-isfida globali tad-deforestazzjoni u d-degradazzjoni tal-foresti saret anki aktar importanti fid-dawl tal-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli u l-Ftehim ta' Pariġi dwar it-tibdil fil-klima;

R.  billi n-nitroġenu meħtieġ għall-alimentazzjoni tal-pjanti u għall-produzzjoni ta' proteini veġetali, bl-eċċezzjoni ta' għelejjel leguminużi, illum fil-biċċa l-kbira jiġi pprovdut mill-fertilizzanti tan-nitroġenu sintetiċi, li jiswew il-flus u jinvolvu enerġija intensiva għall-produzzjoni tagħhom, jiġġeneraw tniġġis kemm fir-riżorsi tal-ilma u tal-arja u għandhom marka ekoloġika għolja minħabba l-ammont kbir ħafna ta' fjuwils fossili kkunsmati waqt il-proċess ta' produzzjoni; billi dan ma jikkontribwixxix għall-għan tal-ekonomija ċirkolari u sabiex isir użu aktar effiċjenti tar-riżorsi tagħna u l-flussi tal-iskart; billi f'dawn iċ-ċirkostanzi, il-kwistjoni ta' proteini għandha tiġi kkunsidrata mill-ġdid, mill-produzzjoni sal-konsum, f'termini ta' prestazzjoni produttiva u ambjentali, ibbażata fuq immaniġġjar aktar sodisfaċenti taċ-ċiklu tan-nitroġenu, inkluż l-użu u l-iżvilupp ta' fertilizzanti nitroġeni organiċi bħal nutrijenti riċiklati minn flussi ta' skart organiku bħal demel tal-annimali;

S.  billi sabiex tonqos id-dipendenza tal-UE fuq l-importazzjonijiet ta' proteini veġetali, huwa neċessarju li niffokaw mhux biss fuq għelejjel b'kontenut għoli ta' proteini li jindirizzaw il-ħtiġijiet tal-annimali ruminanti u l-annimali mhux ruminanti, iżda wkoll fuq l-għelejjel l-oħra kollha (inkluż fiż-żoni tal-foraġġ u tal-bwar) li, għalkemm għandhom kontenut ta' proteini iktar baxx, huma kkultivati estensivament mal-Unjoni kollha; billi hemm ħafna benefiċċji fiż-żoni fejn ir-ruminanti jirgħu fil-mergħat, inkluż inqas spejjeż marbutin mar-riżorsi ta' produzzjoni tal-azjendi agrikoli;

T.  billi mhux se jkun hemm żieda fil-produzzjoni tal-proteini veġetali mingħajr titjib tal-profitabbiltà ta' dawn l-impjanti u llum hemm il-ħtieġa għall-implimentazzjoni ta' pjan ta' provvista ta' proteina strateġiku, effikaċi u ambizzjuż biex jiġi appoġġat l-iżvilupp sostenibbli tal-biedja Ewropea; billi pjan bħal dan jeħtieġ il-mobilizzazzjoni ta' bosta politiki tal-Unjoni, u l-ewwel u qabel kollox il-PAK;

U.  billi f'dawn l-aħħar għexieren ta' snin, l-Unjoni użat tliet metodi ta' azzjoni prinċipali sabiex tappoġġa l-objettiv tal-indipendenza Ewropea rigward il-proteini, jiġifieri l-għajnuna akkoppjata volontarja għall-għelejjel li fihom il-proteini u għaż-żrieragħ żejtnin, il-politika tal-UE dwar il-bijofjuwils u l-kundizzjonalità ta' 30 % tal-appoġġ dirett, introdotti mill-aħħar riforma tal-PAK b'relazzjoni mal-implimentazzjoni ta' miżuri ta' ekoloġizzazzjoni, fosthom l-obbligu li 5 % tar-raba' tintuża bħala Żona ta' Interess Ekoloġiku (EFA) u d-deċiżjoni li jitħallew jitkabbru għelejjel li jiffissaw in-nitroġenu u għelejjel tat-titwiq;

V.  billi l-interess tal-bdiewa f'għelejjel li jiffissaw in-nitroġenu u r-raba' b'kontenut għoli ta' proteini żdied b'mod sinifikanti għaliex minħabba li dawn jgħinu lill-bdiewa jissodisfaw ir-rekwiżiti skont il-politika ta' ekoloġizzazzjoni, u billi dan l-interess ser jinkoraġġixxi dawk li jnisslu l-pjanti biex ikomplu bl-attivitajiet tagħhom relatati ma' dawn l-għelejjel jew iżiduhom;

W.  billi matul il-perjodu 2000-2013 il-miżuri introdotti mill-PAK ma rnexxilhomx waħedhom jeqilbu lura t-tendenza ta' tnaqqis jew staġnar tal-produzzjoni ta' proteini fl-Ewropa, iżda billi mill-2013 il-kombinazzjoni ta' din l-għajnuna flimkien mal-miżura ta' ekoloġizzazzjoni li ppermettiet il-kultivazzjoni tal-għelejjel tal-proteina f'EFAs wasslet għal żieda qawwija fil-produzzjoni ta' għelejjel tal-proteini fl-UE;

X.  billi l-ftehim politiku dwar il-PAK milħuq mill-Parlament, il-Kunsill u l-Kummissjoni fl-2013 jipprevedi l-possibbiltà ta' tkabbir ta' għelejjel li jiffissaw in-nitroġenu fl-EFAs;

Y.  billi r-riċerka wriet li l-manifatturi tal-għalf spiss iżidu aktar proteini lill-ikel milli huwa meqjus neċessarju u billi titjib fl-effiċjenza jista' jinkiseb permezz ta' determinazzjoni aktar preċiża tal-kontenut ta' proteina meħtieġa mill-ispeċijiet fil-mira;

Z.  billi, minħabba l-perċentwal baxx ta' kultivazzjoni ta' għelejjel li fihom il-proteini fl-UE, naqas l-għadd ta' programmi ta' riċerka dwar il-proteini veġetali, kif naqsu wkoll it-taħriġ, l-innovazzjoni u l-kisba ta' esperjenza prattika fl-UE; billi l-effikaċja tal-innovazzjoni għandha tissaħħaħ u l-politika ta' riċerka għandha tiġi intensifikata, iżda billi dan jista' jirnexxi biss jekk ikun sostnut minn impenji politiċi fuq perjodu medju sa twil; billi politika tar-riċerka dwar il-proteini għandha tinkludi wkoll għelejjel leguminużi mkabbra lokalment u adattati;

AA.  billi l-appoġġ ta' attivitajiet ta' tnissil tal-pjanti se jkun importanti biex jiġu żviluppati varjetajiet ġodda ta' għelejjel tal-proteina li jistgħu jikkontribwixxu għal aktar produzzjoni ta' proteini fl-UE; billi attivitajiet effettivi ta' tnissil ta' pjanti jeħtieġu politika ta' riċerka ffinanzjata b'mod suffiċjenti u ambjent regolatorju xieraq li jinkoraġġixxi l-innovazzjoni;

AB.  billi l-Kummissjoni diġà ffinanzjat, u qiegħda fil-proċess li tiffinanzja, għadd ta' proġetti rilevanti, inklużi dawk taħt l-intestatura "SFS-44-2016 - A joint plant breeding programme to decrease the EU's and China's dependency on protein imports" ("Programm konġunt ta' tnissil ta' pjanti li jnaqqas id-dipendenza tal-UE u taċ-Ċina fuq l-importazzjonijiet ta' proteini"); billi komunikazzjoni, tixrid u sfruttament xierqa tar-riżultati ta' dawn il-proġetti għandhom ikunu żgurati sabiex deċiżjonijiet politiċi futuri f'dan il-qasam ikunu bbażati fuq l-evidenza;

AC.  billi l-ispiża ta' sojja bejn wieħed u ieħor irduppjat f'termini reali mill-2007;

1.  Huwa tal fehma li wasal il-waqt biex jiġi implimentat pjan strateġiku Ewropew wiesa' għall-produzzjoni tal-proteini u l-provvista tal-proteini veġetali, ibbażat fuq l-iżvilupp sostenibbli tal-għelejjel kollha mkabbra fl-Unjoni kollha; huwa wkoll tal-fehma li din il-bidla timplika bidla sostanzjali ta' sistemi ta' produzzjoni tagħna biex jissodisfaw ir-rekwiżiti tal-għajxien tal-bdiewa u r-rekwiżiti ta' ekonomija ċirkolari u l-produzzjoni sostenibbli tal-biedja, fuq il-bażi ta' prinċipji bħall-agroekoloġija u prattiki oħra favur l-ambjent, inklużi strateġiji ta' l-għalf tar-ruminanti b'input baxx ibbażati kemm fuq mergħat permanenti u kif ukoll fuq bwar temporanji fir-raba';

2.  Jistieden lill-Kummissjoni biex tieħu azzjonijiet immedjati bil-għan li jiġi evitat kwalunkwe tnaqqis fil-livell attwali tal-produzzjoni tal-għelejjel tal-proteina, filwaqt li jitqiesu b'mod xieraq il-benefiċċji ambjentali li jirriżultaw mill-kultivazzjoni konvenzjonali tal-għelejjel li jassimilaw in-nitroġenu fl-EFAs;

3.  Josserva li l-għelejjel tal-proteina jistgħu jkunu ta' benefiċċju għall-ambjent minħabba l-potenzjal tagħhom li jiffissaw in-nitroġenu mill-atmosfera; iżid li dawn il-benefiċċji jinkludu tnaqqis tal-użu ta' fertilizzanti bbażati fuq il-fjuwils fossili, it-titjib fil-kwalità u l-fertilità tal-ħamrija, u fin-newba tal-għelejjel, billi jonqos il-livelli ta' mard ġej minn monokultura kontinwa u l-protezzjoni u t-titjib tal-bijodiversità; Jenfasizza, barra minn hekk, li l-fatt li dawn l-għelejjel jiffissaw in-nitroġenu jista' jgħin biex jitnaqqsu l-ispejjeż ta' produzzjoni u l-possibbiltà ta' effetti ambjentali negattivi assoċjati mal-użu eċċessiv tal-fertilizzanti;

4.  Jitlob l-istabbiliment ta' pjattaforma Ewropea, b'appoġġ mill-Osservatorju Ewropew tas-Suq tal-Għelejjel li jagħmilha possibbli li: jiġu identifikati żoni Ewropej ta' kultivazzjoni ta' għelejjel tal-proteina skont il-kategorija tal-għelejjel u l-post fejn jinsabu, jinħolqu referenzi tekniċi li jkunu aċċessibbli għall-bdiewa kollha, jiġu determinati l-kapaċitajiet Ewropej ta' produzzjoni tal-proteini sabiex tiġi ffaċilitata l-kummerċjalizzazzjoni u tiġi kkatalogata r-riċerka pubblika u privata mwettqa fil-qasam tal-proteini;

5.  Jirrakkomanda li ssir enfasi fuq is-sorsi kollha ta' proteini veġetali, u b'hekk fuq l-għelejjel użati kemm fl-ikel u fl-għalf, u fuq appoġġ regolatorju għall-iżvilupp u l-kummerċjalizzazzjoni ta' proteini bbażati fuq il-pjanti; jemmen, barra minn hekk, li għandha ssir aktar riċerka dwar sorsi alternattivi ta' proteina;

6.  Jirrikonoxxi li l-produzzjoni tas-sojja fl-Amerika t'Isfel hija fattur ewlieni fil-bidla fl-użu tal-art u tikkawża diversi problemi ekoloġiċi multipli bħall-kontaminazzjoni tal-ilma ta' taħt l-art mill-pestiċidi, l-erożjoni tal-ħamrija, tnaqqis fir-riżorsi tal-ilma u d-deforestazzjoni li jwassal għal telf devastanti tal-bijodiversità; jirrikonoxxi li l-produzzjoni tas-sojja għandha konsegwenzi negattivi soċjali u għas-saħħa fil-pajjiżi produtturi, aggravata minn drittijiet tal-pussess tal-art dgħajfa, ħtif tal-art, tkeċċija sfurzata u abbużi oħra tad-drittijiet tal-bniedem;

7.  Ifakkar li l-kriżi tal-BSE fis-snin disgħin u l-projbizzjoni fuq l-użu ta' proteini tal-annimali pproċessati fl-għalf, kif stabbilit fir-Regolament (KE) Nru 999/2001, żiedu d-domanda għal proteini veġetali fl-Ewropa; jinnota li sorsi alternattivi Ewropej ta' għalf li fih il-proteini, bħall-ħut mitħun, jintużaw fis-settur Ewropew tat-trobbija tal-ħut;

L-objettivi multipli tal-pjan

8.  Huwa tal-fehma li dan il-pjan għandu jimmassimizza l-produzzjoni sostenibbli tal-bijomassa fiż-żoni agrikoli rilevanti billi jiġu żviluppati koperturi veġetali permanenti, li parti minnhom tista' tiġi ddedikata għall-provvista tal-proteini;

9.  Iqis li huwa neċessarju li wieħed iħares b'mod partikolari lejn il-potenzjal ta' għelejjel leguminużi, sew jekk ikunu qmuħ jew legumi tal-foraġġ, peress li din il-familja ta' pjanti tippreżenta diversi benefiċċji agrikoli, ekonomiċi u ambjentali, bil-vantaġġi prinċipali tagħhom li jassimilaw in-nitroġenu mill-arja permezz ta' sistema simbjotika, li tnaqqas il-ħtieġa ta' fertilizzanti nitroġeniċi sintetiċi, u jeħtieġu ftit użu ta' pestiċidi; jenfasizza li l-għelejjel leguminużi jħallu warajhom struttura tajba tal-ħamrija għall-għelejjel ta' wara permezz tan-nitroġenu li jħallu, li jista' jżid ir-rendimenti b'bejn 10 u 20 %; jenfasizza li n-newba hija ta' benefiċċju għall-kwalità tal-ħamrija, tnaqqas il-livelli ta' mard u ssostni l-bijodiversità;

10.  Jenfasizza, barra minn hekk, li fis-sistemi tan-newba tal-għelejjel li jinkludu l-għelejjel leguminużi, iċ-ċikli riproduttivi tal-pesti u l-patoġeni jiġu interrotti, u għaldaqstant jitnaqqsu l-livelli ta' mard tal-pjanti u l-ħtieġa li jiġu applikati l-pestiċidi; jinnota li benefiċċju ulterjuri huwa li l-bijodiversità tiżdied ukoll billi titwaqqaf il-monokultura sena wara sena;

11.  Jirrakkomanda li tiġi appoġġata, b'mod partikolari taħt il-PAK, il-kultivazzjoni tas-sojja fl-UE billi din tiġi magħmula aktar kompetittiva u bi profitti akbar, waqt li varjetajiet ġodda bħalissa qegħdin joffru possibbiltajiet ġodda għal xi reġjuni fejn l-għelejjel jistgħu jadattaw ruħhom, iżda jinnota li dan ma għandux inaqqas mill-importanza tal-kultivazzjoni ta' għelejjel ta' proteina oħra taċ-ċereali (lupina, fażola, piżelli, ċiċri, karawett, ful, eċċ.); jemmen li din il-varjetà wiesgħa tagħmilha possibbli li tiġi mmassimizzata l-produzzjoni tal-proteini fir-reġjuni kollha tal-Ewropa, skont il-kundizzjonijiet klimatiċi lokali;

12.  Jitlob li tingħata attenzjoni akbar lill-immaniġġjar tal-mergħat u tal-għelejjel tax-xnien li, minħabba l-art estensiva li jokkupaw, jagħtu kontribut kbir ħafna biex jiġu ssodisfati l-ħtiġiet tal-proteini għall-għalf tal-annimali (ir-ruminanti biss); jinnota li l-għelejjel leguminużi bħax-xnien jistgħu jagħmlu progress tajjeb fil-bwar;

13.  Jirrakkomanda li l-għelejjel tal-proteini veġetali bħas-sojja, l-alfalfa, il-ful, il-piżelli u għelejjel bħax-xnien, is-sainfoin u ħafna legumi oħra jerġgħu jiġu introdotti fis-sistemi ta' kultivazzjoni u ta' foraġġ fuq skala kbira ;

14.  Jara l-ħtieġa li jiġu żviluppati ktajjen tal-produzzjoni u l-ipproċessar tal-proteina lokali u reġjonali billi jiġu stabbiliti gruppi ta' bdiewa u billi jinħolqu rabtiet aktar mill-qrib bejn bdiewa tar-raba' u bdiewa li jrabbu l-bhejjem (kuntratti ta' provvista u ta' skambju, bini ta' impjanti ta' daqs żgħir jew medju deċentralizzati għall-bijoraffinament tal-"proteina ħadra"), biex isir skambju ta' għarfien dwar varjetajiet ta' legumi xierqa, newb u ħamriji; iqis li jkun utli, għal dan l-iskop, li , permezz tal-PAK, jiġu assistiti l-operaturi li jieħdu riskji billi jidħlu fi ktajjen tal-provvista fi żmien qasir għall-ikel u l-għalf ibbażati fuq il-proteini; jenfasizza l-importanza ta' kuntratti diretti bejn il-kultivaturi u l-produtturi tal-għalf tal-annimali;

15.  Iħeġġeġ il-promozzjoni tal-produzzjoni ta' varjetajiet ta' kwalità għolja ta' proteini veġetali mingħajr OĠM bi traċċabilità u tikkettar ċari (fir-rigward kemm tal-post tal-produzzjoni u kif ukoll tal-metodi użati), b'reazzjoni għal żieda fl-interess tal-konsumaturi Ewropej fi prodotti ħielsa minn OĠM;

16.  iqis li jenħtieġ li tiġi appoġġata l-awtosuffiċjenza alimentari tal-azjendi agrikoli fil-livell kemm tal-azjendi kif ukoll fil-livell reġjonali għar-ruminanti, u għall-annimali poligastriċi, inkluż permezz ta' produzzjoni ta' għalf fl-azjenda agrikola;

17.  Iqis li huma mixtieq li jiġi minimizzat it-telf mill-ħsad u l-flussi residwi u li jiżdied il-valur nutrittiv billi jitjieb il-livell tal-ħsad, il-ħżin u s-sistemi ta' pproċessar (tnixxif, pakkettar);

18.  Huwa tal-fehma li biex titjieb il-produzzjoni tal-proteini veġetali huwa meħtieġ li tiżdied il-profittabbiltà ta' dawn l-għelejjel u li jiġu żviluppati prattiki bħan-newb tal-għelejjel (fuq tul minimu ta' tliet snin) u inqas żrigħ ta' għelejjel leguminużi, u żieda fit-taħlita tal-varjetajiet u għall-għelejjel fis-setturi ta' produzzjoni tal-bus (xnien/kolza, tritikal/piżelli, eċċ.) u foraġġ (ħaxix, xnien, meslins, eċċ) sabiex nersqu lejn sistema agroalimentari aktar sostenibbli, nappoġġaw bidla minn monokultura ta' għelejjel intensiva fl-input fi ħdan l-UE u barra mill-UE lejn sistema agroekoloġika diversifikata;

19.  Jitlob li l-ħidma ta' riċerka tibda fuq: l-idoneità għall-użu fin-newb tal-għelejjel imħallta; l-għażla ta' varjetajiet u speċijiet ġodda li jagħtu flessibbiltà lill-bdiewa biex jadattaw għat-tibdil fil-klima; ir-reżistenza għall-istress; it-taħlit tal-għelejjel; it-titjib fir-rendimenti; il-kontenut ta' proteini u tad-diġestibilità tal-għalf tal-annimali (żerriegħa mnibbta, iż-żerriegħa tal-kolza, eċċ.); it-titjib fir-reżistenza tal-pjanti kontra l-mard; il-bijoloġija tal-ġerminazzjoni tal-ħaxix salvaġġ bħala funzjoni ta' kontroll tal-ħaxix salvaġġ; il-konverżjoni tal-għalf; u bijostimulanti; jenfasizza l-ħtieġa li l-bdiewa jkollhom numru ta' għodod koerenti inklużi prattiki ta' mmaniġġjar, tekniki u prodotti ta' protezzjoni tal-pjanti biex jiġu miġġielda l-pesti u fatturi oħra li jista' jkollhom impatt negattiv fuq ir-rendiment u t-tkabbir tal-għelejjel;

20.  Jappella għal investiment kbir fir-riċerka inkluża riċerka fil-varjetajiet sabiex tittejjeb il-prestazzjoni agronomika ta' dawn l-għelejjel, l-għelejjel tal-proteini jsiru ekonomikament attraenti, peress li huma jistgħu jbatu meta mqabbla mal-marġini li jista' jinkiseb minn għelejjel oħra, jipprovdu aktar varjetajiet tal-għelejjel, sabiex jiġi żgurati rendimenti, jiġu solvuti kwistjonijiet agronomiċi li qed jillimitaw il-kultivazzjoni tal-għelejjel tal-proteina u jiġi żgurat li l-volum ikun suffiċjenti, minħabba li dan huwa essenzjali għar-ristrutturar tal-ktajjen tal-produzzjoni u tad-distribuzzjoni; jenfasizza l-fatt li huwa neċessarju wkoll li jiġu żviluppati għelejjel tal-proteina li huma aktar adattati għall-klima Ewropea, li jitjieb il-valur tal-proteini u tiġi żgurata s-sigurtà għall-investimenti sabiex titrawwem ir-riċerka;

21.  Jirrakkomanda użu akbar mill-agrikoltura ta' preċiżjoni, b'mod partikolari l-bidla diġitali, biex il-kontribut tal-pjanti u r-razzjonijiet tal-għalf tal-annimali jiġu aġġustati bl-aktar mod preċiż, sabiex jinħela l-inqas possibbli u ċerti tipi ta' tniġġis jiġu minimizzati, u jirrakkomanda wkoll użu akbar ta' sistemi mekkaniċi ta' kontroll tal-ħaxix salvaġġ;

22.  Biħsiebu jippromwovi: il-kisba ta' għarfien ġdid; it-trasferiment tal-għarfien; it-taħriġ bażiku u kontinwu; u appoġġ għal kull tip ieħor ta' innovazzjoni u riċerka applikata kemm fl-ikel għall-bniedem u l-għalf tal-annimali;

23.  Jitlob li jingħata appoġġ lil forma kollha ta' innovazzjoni u riċerka applikata billi jinġabru flimkien l-esperjenza u l-għarfien u billi jiġu involuti partijiet ikkonċernati partikolarment dawk lokali billi jiġu offruti soluzzjonijiet innovattivi;

24.  Jitlob kriterji ta' sostenibbiltà għall-importazzjonijiet tal-għalf sabiex tiġi żgurata produzzjoni sostenibbli tal-pjanti tal-proteina f'pajjiżi terzi li ma jwassalx għal impatti ambjentali jew soċjali negattivi;

25.  Jenfasizza r-rwol importanti li l-edukazzjoni dwar id-dieta jista' jkollha fit-tiswir tad-domandi għall-ikel; jenfasizza l-ħtieġa tal-adozzjoni ta' linji gwida dwar id-dieta jew fil-livell tal-UE jew f'dak tal-Istati Membri bl-għan li jippromwovu dieta sana filwaqt li jindirizzaw kwistjonijiet ta' tħassib ambjentali marbuta mal-produzzjoni tal-ikel;

26.  Iqis li huwa essenzjali li l-appoġġ tekniku għall-bdiewa u s-servizzi ta' konsulenza jissaħħu bil-għan tal-promozzjoni ta' produzzjoni sostenibbli ta' proteini tal-qamħ u l-foraġġ;

L-istrumenti tal-pjan

27.  Huwa tal-fehma li dan il-pjan jeħtieġ il-mobilizzazzjoni u l-koordinazzjoni ta' bosta politiki tal-Unjoni: il-PAK; il-politika tar-riċerka; il-politiki dwar l-ambjent u l-azzjonijiet dwar il-klima; il-politika tal-enerġija; il-politika tal-viċinat u l-politika kummerċjali;

28.  Iqis li huwa importanti li l-PAK tappoġġja l-għelejjel tal-proteini permezz ta' pagament akkoppjat volontarju (li, jekk ma jkunx limitat biss għall-għelejjel u għar-reġjuni f'diffikultà, jirrendi aktar) u permezz ta' pagament ekoloġiku, kif ukoll permezz tat-tieni pilastru, b'mod partikolari bis-saħħa ta' miżuri agroambjentali fil-biedja organika u tipi oħra ta' biedja, l-investiment, il-kwalità, is-sistema konsultattiva għall-azjendi agrikoli (FAS), it-taħriġ, u naturalment l-innovazzjoni permezz tal-EIP; jenfasizza l-fatt li l-introduzzjoni ta' pagament akkoppjat ta spinta lill-produzzjoni tal-għelejjel tal-proteina f'xi Stati Membri;

29.  Jemmen li għandhom jinstiltu tagħlimiet utli mill-projbizzjoni li saret dan l-aħħar fuq l-użu tal-pestiċidi fl-EFAs, anki jekk, fl-2016, dawn kienu jkopru 15 % tar-raba' Ewropea, (tmien miljun ettaru) u kważi 40 % ta' dawn iż-żoni huma magħmula minn għelejjel li jiffissaw in-nitroġenu jew għall-għelejjel tat-titwiq; huwa tal-fehma li, bħala parti mill-proċess li jsir użu miż-żoni agrikoli utli kollha, previst skont il-pjan awtonomu tal-proteini veġetali, l-EFAs jistgħu jintużaw għall-produzzjoni tal-proteina kemm fi ħdan l-agrikoltura konvenzjonali — b'ġestjoni integrata tal-pesti, filwaqt li jitqies il-fatt li l-bdiewa li jkabbru dawn l-għelejjel f'EFAs fl-agrikultura konvenzjonali mhux dejjem ikollhom l-assigurazzjoni li jkunu jistgħu jirreaġixxu għall-invażjonijiet tal-pesti — u l-agrikoltura organika, peress li biex jiġu sostitwiti l-importazzjonijiet tas-sojja fl-UE, l-ekwivalenti ta' kważi 17-il miljun ettaru ta' raba' jridu jkunu ddedikati lis-soja fl-UE; iqis li l-EFAs huma wkoll essenzjali biex tingħata spinta lill-bijodiversità, li hija mhedda, u għas-sikurezza tal-ikel tagħna, peress li, b'mod partikolari billi jittejjeb id-dakkir, il-bijodiversità tista' żżid ir-rendimenti tal-għelejjel tal-viċinat, li jistgħu jkunu għelejjel tal-proteina, b'madwar 20 %;

30.  Jirrakkomanda aġġustament għall-arranġamenti ta' ekoloġizzazzjoni b'konnessjoni maż-żamma ta' bwar permanenti sabiex jitqiesu b'mod aktar effettiv, b'mod partikolari r-reġjuni, il-karatteristiċi speċifiċi tal-alfalfa, jew waħedha jew f'taħlitiet ta' ħaxix, fi bwar temporanji li jkollhom iktar minn ħames snin, li jfisser li l-bur ikkonċernat jiġi kklassifikat bħala permanenti, kif definit fil-liġi, u b'hekk il-ħrit jiġi llimitat wara l-perjodu ta' ħames snin, anki jekk it-tħawwil mill-ġdid jippermetti li jiġi prodott volum kbir ta' proteina tal-għalf b'awtonomija akbar għall-azjendi kkonċernati;

31.  Jilqa' l-fatt li fil-kuntest tar-reviżjoni omnibus tal-Politika Agrikola Komuni l-Parlament kiseb rivalutazzjoni tal-koeffiċjent ta' konverżjoni tal-għelejjel li jiffissaw in-nitroġenu minn 0,7 għal 1 b'kumpens għall-projbizzjoni tal-użu ta' pestiċidi fl-EFAs;

32.  Huwa tal-fehma li l-istrateġija Ewropea dwar il-proteini għandha tqis ir-riformulazzjoni tad-Direttiva dwar l-Enerġija Rinnovabbli, l-użu doppju ta' proteini u r-rwol tal-prodotti sekondarji, l-iskart u r-residwi tagħhom fl-ekonomija ċirkolari, u tħeġġeġ in-newb tal-għelejjel u d-diversifikazzjoni u l-użu ta' art imserrħa skont il-miżuri ta' ekoloġizzazzjoni skont il-PAK;

33.  Iqis li huwa importanti li l-PAK futura tieħu kont ta' proposti addizzjonali biex tappoġġa l-kultivazzjoni ta' proteini veġetali, bħal proposti għal sistemi ta' newb ta' minimu ta' tliet snin fir-raba' li jkollhom komponent leguminuż; f'dan ir-rigward, jenfasizza li l-Istati Membri fejn huwa prominenti mard tat-temp umdu jista' jkollhom bżonn ta' perjodu itwal ta' newb; iqis ukoll li huwa partikolarment rilevanti li noħolqu pagament ta' ekosistema li jkun aktar flessibbli minn pagament ta' ekoloġizzazzjoni sabiex nirrikonoxxu l-benefiċċji ta' għelejjel leguminużi u għelejjel taż-żrieragħ żejtnin għall-bijodiversità, inkluż għat-tagħlif tad-dakkara, l-għoti ta' mekkaniżmi ta' teħid ta' riskju għall-innovaturi u l-ftuħ ta' sottoprijorità tal-proteini fil-politika dwar l-iżvilupp rurali;

34.  Jenfasizza l-ħtieġa li jiġu introdotti strumenti ġodda li jgħinu biex ikabbru l-provvista ta' proteini tal-pjanti, b'mod partikolari tas-sojja, u li tiġi żgurata implimentazzjoni ekwa madwar l-Istati Membri kollha;

35.  Jemmen li r-riċerka kurrenti fil-qasam ta' strateġija għal għelejjel li fihom il-proteini hija frammentata u li mhijiex iffukata biżżejjed; jitlob li l-isforzi ta' riċerka u żvilupp, b'mod partikolari tar-riċerka pubblika, jiġu intensifikati rigward għelejjel tal-proteini sottożviluppati li huma adatti kemm bħala ikel għall-bnedmien u kemm bħala għalf tal-annimali u li ftit li xejn huma ta' interess għall-investituri privati, u rigward proteini alternattivi bħal proteini mill-insetti u mill-alka; jitlob li jkun hemm aktar kooperazzjoni bejn istituzzjonijiet ta' riċerka pubbliċi u privati; jissottolinja l-ħtieġa ta' qafas regolatorju li jappoġġja l-programmi ta' riċerka u innovazzjoni sabiex tinkiseb produzzjoni akbar u kompetittiva ta' proteini;

36.  Jirrakkomanda żieda fl-investiment fi proġetti ta' riċerka industrijali u agrikoli li jiffokaw fuq it-titjib tal-kwalità u tad-diversità funzjonali tal-proteini għall-konsum tal-bniedem;

37.  Huwa tal-fehma li jeħtieġ li niżguraw il-provvisti tas-sojja tagħna permezz ta' aktar kooperazzjoni mal-viċinat tagħna, u li niddeviersifikaw is-sostenibbiltà tas-sorsi ta' proteini prodotti barra mill-UE, b'mod partikolari mill-ġirien tal-UE li għażlu l-Ewropa u li jipproduċu sojja li tista' tiddaħħal fl-Unjoni permezz tad-Danubju; jitlob li dawk l-importazzjonijiet jilħqu l-istess standards soċjali u ambjentali bħal dawk li japplikaw għall-produzzjni tas-sojja ġewwa l-UE, u jammetti li l-kultivazzjoni ta' sojja ħielsa mill-OĠM hija milqugħa biex taqdi d-domanda tal-konsumaturi;

38.  Jirrikonoxxi li prattiki agrikoli tal-lum huma inkonċepibbli mingħajris-sojja, li din il-pjanta importanti ħafna fil-passat reċenti kienet għoddha għebet mill-kultivazzjoni fl-Ewropa, u li l-kultivazzjoni tas-sojja żdiedet minn 17-il miljun tunnellata fl-1960 għal 319 miljun tunnellata fl-2015;

39.  Jitlob aġġustamenti għat-tieni pilastru tal-PAK biex jipprovdi aktar rikonoxximent remunerazzjoni għall-kontribut ta' għelejjel li jitimgħu lid-dakkara f'mumenti kritiċi tal-istaġun (pjanti li jagħmlu l-fjuri kmieni fir-rebbiegħa) u tar-rwol tagħhom fil-ġlieda kontra t-tnaqqis tad-dakkara;

40.  Jappoġġja l-istabbiliment ta' sistemi trasparenti ta' tikkettar tal-prodotti bbażati fuq standards tal-produzzjoni ċċertifikati, bħall-istandards tas-Sojja tad-Danubju u tas-Sojja tal-Ewropa;

41.  Huwa tal-fehma li, minkejja li l-Ftehim ta' Blair House tal-1992 għadu fis-seħħ, de facto huwa antikwat u m'għandux ifixkel l-iżvilupp sostenibbli tal-għelejjel tal-proteini fl-Ewropa;

o
o   o

42.  Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

(1) ĠU C 199 E, 7.7.2012, p. 58 (2) Ara r-rapport dwar il-proposta għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni u li jemenda r-Regolament (KE) Nru 2012/2002, ir-Regolamenti (UE) Nru 1296/2013, (UE) Nru 1301/2013, (UE) Nru 1303/2013, (UE) Nru 1304/2013, (UE) Nru 1305/2013, (UE) Nru 1306/2013, (UE) Nru 1307/2013, (UE) Nru 1308/2013, (UE) Nru 1309/2013, (UE) Nru 1316/2013, (UE) Nru 223/2014, (UE) Nru 283/2014, (UE) Nru 652/2014 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u d-Deċiżjoni Nru 541/2014/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (A8-0211/2017). (3) Segretarjat Ġenerali tal-Kunsill, 10055/17, Brussell, 7 ta' Ġunju 2017. (4) ĠU L 147, 18.6.1993, p. 25. (5) Organizzazzjoni tal-Ikel u l-Agrikoltura tan-Nazzjonijiet Uniti (FAO), "Sena Internazzjonali tal-Legumi" (AIL): Żrieragħ Nutrittivi għal Futur Sostenibbli. (6) IP/B/AGRI/IC/2012-067 (PE 495.856). (7) Ir-Regolament (KE) Nru 999/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta' Mejju 2001 li jistabblixxi regoli għall-prevenzjoni, kontroll u eradikazzjoni ta' ċertu enċefalopatija sponġiformi li tinxtered (ĠU L 147, 31.5.2001, p. 1).

Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' April 2018 dwar il-proposta għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-inklużjoni tal-emissjonijiet u l-assorbimenti ta' gassijiet serra minn użu tal-art, tibdil fl-użu tal-art u l-forestrija fil-Qafas ta' politika għall-klima u l-enerġija għall-2030 u li jemenda r-Regolament (UE) Nru 525/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar mekkaniżmu għall-monitoraġġ u r-rapportar ta' emissjonijiet ta' gassijiet serra u għar-rapportar ta' informazzjoni oħra relatata mat-tibdil fil-klima (COM(2016)0479 – C8-0330/2016 – 2016/0230(COD))

P8_TA(2018)0096 A8-0262/2017

(Proċedura leġiżlattiva ordinarja: l-ewwel qari)

Il-Parlament Ewropew,

–  wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill (COM(2016)0479),

–  wara li kkunsidra l-Artikolu 294(2) u l-Artikolu 192(1) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, skont liema artikoli l-Kummissjoni ppreżentat il-proposta lill-Parlament (C8-0330/2016),

–  wara li kkunsidra l-Artikolu 294(3) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

–  wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew tal-14 ta' Diċembru 2016(1),

–  wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni tat-23 ta' Marzu 2017(2),

–  wara li kkunsidra l-ftehim proviżorju approvat mill-kumitat responsabbli fis-sens tal-Artikolu 69f(4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu u l-impenn meħud mir-rappreżentant tal-Kunsill, permezz tal-ittra tal-20 ta' Diċembru 2017, li japprova l-pożizzjoni tal-Parlament, skont l-Artikolu 294(4) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

–  wara li kkunsidra l-Artikolu 59 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

–  wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel u l-opinjonijiet tal-Kumitat għall-Iżvilupp, il-Kumitat għall-Industrija, ir-Riċerka u l-Enerġija u l-Kumitat għall-Agrikoltura u l-Iżvilupp Rurali (A8-0262/2017),

1.  Jadotta l-pożizzjoni fl-ewwel qari li tidher hawn taħt(3);

2.  Jitlob lill-Kummissjoni biex terġa' tirreferi l-kwistjoni lill-Parlament jekk tibdel il-proposta tagħha, temendaha b'mod sustanzjali jew ikollha l-ħsieb li temendaha b'mod sustanzjali;;

3.  Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi l-pożizzjoni tal-Parlament lill-Kunsill u lill-Kummissjoni kif ukoll lill-parlamenti nazzjonali.

Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew adottata fl-ewwel qari fis-17 ta' April 2018 bil-ħsieb tal-adozzjoni tar-Regolament (UE) 2018/ ... tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-inklużjoni tal-emissjonijiet u l-assorbimenti ta' gassijiet serra minn użu tal-art, tibdil fl-użu tal-art u l-forestrija fil-qafas ta' politika għall-klima u l-enerġija għall-2030, u li jemenda r-Regolament (UE) Nru 525/2013 u d-Deċiżjoni Nru 529/2013/UE

(Peress li ntlaħaq ftehim bejn il-Parlament u l-Kunsill, il-pożizzjoni tal-Parlament taqbel mal-att leġiżlattiv finali, Regolament (UE) 2018/841.)

(1) ĠU C 75, 10.3.2017, p. 103. (2) ĠU C 272, 17.8.2017, p. 36. (3) Din il-pożizzjoni tissostitwixxi l-emendi adottati fit-13 ta' Settembru 2017 (Testi adottati, P8_TA(2017)0339).

Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' April 2018 dwar il-proposta għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar it-tnaqqis annwali vinkolanti tal-emissjonijiet ta' gassijiet serra mill-Istati Membri mill-2021 sal-2030 għal Unjoni tal-Enerġija reżiljenti u biex jiġu onorati l-impenji li saru fil-Ftehim ta' Pariġi, u li jemenda r-Regolament (UE) Nru 525/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar mekkaniżmu għall-monitoraġġ u għar-rapportar ta' emissjonijiet ta' gassijiet serra u ta' informazzjoni oħra relatata mat-tibdil fil-klima (COM(2016)0482 – C8-0331/2016 – 2016/0231(COD))

P8_TA(2018)0097 A8-0208/2017

(Proċedura leġiżlattiva ordinarja: l-ewwel qari)

Il-Parlament Ewropew,

–  wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill (COM(2016)0482),

–  wara li kkunsidra l-Artikolu 294(2) u l-Artikolu 192(1) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, skont liema artikoli l-Kummissjoni ppreżentat il-proposta lill-Parlament (C8-0331/2016),

–  wara li kkunsidra l-Artikolu 294(3) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

–  wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew tal-14 ta' Diċembru 2016(1),

–  wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni tat-23 ta' Marzu 2017(2),

–  wara li kkunsidra l-ftehim proviżorju approvat mill-kumitat responsabbli fis-sens tal-Artikolu 69f(4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu u l-impenn meħud mir-rappreżentant tal-Kunsill, permezz tal-ittra tas-17 ta' Jannar 2018, li japprova l-pożizzjoni tal-Parlament, skont l-Artikolu 294(4) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

–  wara li kkunsidra l-Artikolu 59 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

–  wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel u l-opinjonijiet tal-Kumitat għall-Industrija, ir-Riċerka u l-Enerġija, tal-Kumitat għat-Trasport u t-Turiżmu u tal-Kumitat għall-Agrikoltura u l-Iżvilupp Rurali (A8-0208/2017),

1.  Jadotta l-pożizzjoni fl-ewwel qari li tidher hawn taħt(3);

2.  Jitlob lill-Kummissjoni biex terġa' tirreferi l-kwistjoni lill-Parlament jekk tibdel il-proposta tagħha, temendaha b'mod sustanzjali jew ikollha l-ħsieb li temendaha b'mod sustanzjali;;

3.  Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi l-pożizzjoni tal-Parlament lill-Kunsill u lill-Kummissjoni kif ukoll lill-parlamenti nazzjonali.

Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew adottata fl-ewwel qari fis-17 ta' April 2018 bil-ħsieb tal-adozzjoni tar-Regolament (UE) 2018/... tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar it-tnaqqis annwali vinkolanti tal-emissjonijiet ta' gassijiet serra mill-Istati Membri mill-2021 sal-2030 li jikkontribwixxi għall-azzjoni klimatika biex jiġu onorati l-impenji li saru fil-Ftehim ta' Pariġi, u li jemenda r-Regolament (UE) Nru 525/2013

(Peress li ntlaħaq ftehim bejn il-Parlament u l-Kunsill, il-pożizzjoni tal-Parlament taqbel mal-att leġiżlattiv finali, Regolament (UE) 2018/842.)

(1) ĠU C 75, 10.3.2017, p. 103. (2) ĠU C 272, 17.8.2017, p. 36. (3) Din il-pożizzjoni tissostitwixxi l-emendi adottati fl-14 ta' Ġunju 2017 (Testi adottati, P8_TA(2017)0256).

Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' April 2018 dwar il-proposta għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jemenda r-Regolament (UE, Euratom) Nru 1141/2014 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta' Ottubru 2014 dwar l-istatut u l-finanzjament tal-partiti politiċi Ewropej u l-fondazzjonijiet politiċi Ewropej (COM(2017)0481 – C8-0307/2017 – 2017/0219(COD))

P8_TA(2018)0098 A8-0373/2017

(Proċedura leġiżlattiva ordinarja: l-ewwel qari)

Il-Parlament Ewropew,

–  wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill (COM(2017)0481),

–  wara li kkunsidra l-Artikolu 294(2) u l-Artikolu 224 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, skont liema artikoli l-Kummissjoni ppreżentat il-proposta lill-Parlament (C8‑0307/2017),

–  wara li kkunsidra l-Artikolu 294(3) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta' Ġunju 2017 dwar il-finanzjament tal-partiti politiċi u tal-fondazzjonijiet politiċi fuq livell Ewropew(1),

–  wara li kkonsulta l-Kumitat tar-Reġjuni,

–  wara li kkunsidra l-ftehim proviżorju approvat mill-kumitat responsabbli fis-sens tal-Artikolu 69f(4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu u l-impenn meħud mir-rappreżentant tal-Kunsill, permezz tal-ittra tas-7 ta' Marzu 2018, li japprova l-pożizzjoni tal-Parlament, skont l-Artikolu 294(4) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

–  wara li kkunsidra l-Artikolu 59 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

–  wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Kostituzzjonali u l-pożizzjoni fil-forma ta' emendi tal-Kumitat għall-Kontroll tal-Baġit (A8-0373/2017),

1.  Jadotta l-pożizzjoni fl-ewwel qari li tidher hawn taħt;

2.  Jitlob lill-Kummissjoni biex terġa' tirreferi l-kwistjoni lill-Parlament jekk tibdel il-proposta tagħha, temendaha b'mod sustanzjali jew ikollha l-ħsieb li temendaha b'mod sustanzjali;

3.  Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi l-pożizzjoni tal-Parlament lill-Kunsill u lill-Kummissjoni kif ukoll lill-parlamenti nazzjonali.

Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew adottata fl-ewwel qari fis-17 ta' April 2018 bil-ħsieb tal-adozzjoni tar-Regolament (UE) 2018/... tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jemenda r-Regolament (UE, Euratom) Nru 1141/2014 dwar l-istatut u l-finanzjament tal-partiti politiċi Ewropej u l-fondazzjonijiet politiċi Ewropej

(Peress li ntlaħaq ftehim bejn il-Parlament u l-Kunsill, il-pożizzjoni tal-Parlament taqbel mal-att leġiżlattiv finali, Regolament (UE, Euratom) 2018/673.)

(1) Testi adottati, P8_TA(2017)0274.

Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' April 2018 dwar il-proposta għal direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li temenda d-Direttiva 2010/31/UE dwar ir-rendiment tal-bini fl-użu tal-enerġija (COM(2016)0765 – C8-0499/2016 – 2016/0381(COD))

P8_TA(2018)0099 A8-0314/2017

(Proċedura leġiżlattiva ordinarja: l-ewwel qari)

Il-Parlament Ewropew,

–  wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill (COM(2016)0765),

–  wara li kkunsidra l-Artikolu 294(2) u l-Artikolu 194(2) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, skont liema artikoli l-Kummissjoni ppreżentat il-proposta lill-Parlament (C8-0499/2016),

–  wara li kkunsidra l-Artikolu 294(3) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

–  wara li kkunsidra l-opinjonijiet motivati ppreżentati mis-Senat Netherlandiż u mill-Kamra tar-Rappreżentanti Netherlandiża, fil-qafas tal-Protokoll Nru 2 dwar l-applikazzjoni tal-prinċipji ta' sussidjarjetà u proporzjonalità, li jiddikjaraw li l-abbozz ta' att leġiżlattiv ma jimxix mal-prinċipju ta' sussidjarjetà,

–  wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew tas-26 ta' April 2017(1),

–  wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni tat-13 ta' Lulju 2017(2),

–  wara li kkunsidra l-ftehim proviżorju approvat mill-kumitat responsabbli fis-sens tal-Artikolu 69f(4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu u l-impenn meħud mir-rappreżentant tal-Kunsill, permezz tal-ittra tal-31 ta' Jannar 2018, li japprova l-pożizzjoni tal-Parlament, skont l-Artikolu 294(4) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

–  wara li kkunsidra l-Artikolu 59 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

–  wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Industrija, ir-Riċerka u l-Enerġija u l-opinjoni tal-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel (A8-0314/2017),

1.  Jadotta l-pożizzjoni fl-ewwel qari li tidher hawn taħt;

2.  Jitlob lill-Kummissjoni terġa' tirreferi l-kwistjoni lill-Parlament jekk tibdel il-proposta tagħha, temendaha b'mod sustanzjali jew ikollha l-ħsieb li temendaha b'mod sustanzjali;

3.  Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi l-pożizzjoni tal-Parlament lill-Kunsill u lill-Kummissjoni kif ukoll lill-parlamenti nazzjonali.

Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew adottata fl-ewwel qari fis-17 ta' April 2018 bil-ħsieb tal-adozzjoni tad-Direttiva (UE) 2018 / ... tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li temenda d-Direttiva 2010/31/UE dwar ir-rendiment tal-bini fl-użu tal-enerġija u d-Direttiva 2012/27/UE dwar l-effiċjenza fl-enerġija

(Peress li ntlaħaq ftehim bejn il-Parlament u l-Kunsill, il-pożizzjoni tal-Parlament taqbel mal-att leġiżlattiv finali, Direttiva (UE) 2018/844.)

(1) ĠU C 246, 28.7.2017, p. 48. (2) ĠU C 342, 12.10.2017, p. 119.

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' April 2018 dwar l-implimentazzjoni tas-Seba' Programm ta' Azzjoni Ambjentali (2017/2030(INI))

P8_TA(2018)0100 A8-0059/2018

Il-Parlament Ewropew,

–  wara li kkunsidra d-Deċiżjoni Nru 1386/2013/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta' Novembru 2013 dwar Programm Ġenerali ta' Azzjoni Ambjentali tal-Unjoni sal-2020 "Ngħixu tajjeb, fil-limiti tal-pjaneta tagħna"(1) ("is-Seba' EAP"),

–  wara li kkunsidra l-Artikoli 191 u 192 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, relatati mas-salvagwardja, il-ħarsien u t-titjib tal-kwalità tas-saħħa tal-bniedem u tal-ambjent,

–   wara li kkunsidra l-Ftehim ta' Pariġi, Deċiżjoni 1/CP.21 u l-21 Konferenza tal-Partijiet (COP 21) għall-UNFCCC, li ġiet organizzata f'Pariġi mit-30 ta' Novembru sal-11 ta' Diċembru 2015,

–   wara li kkunsidra l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli tan-NU (SDGs) u n-natura interkonnessa u integrata tagħhom,

–  wara li kkunsidra r-rapport tal-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent ta' Diċembru 2016 bit-titolu "Environmental indicator report 2016 – In support to the monitoring of the 7th Environment Action Programme" (Rapport tal-2016 dwar indikaturi ambjentali – B'appoġġ għall-monitoraġġ tas-Seba' Programm ta' Azzjoni Ambjentali),

–   wara li kkunsidra r-rapport tal-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent ta' Novembru 2017 bit-titolu "Environmental Indicator Report 2017 - In support to the monitoring of the Seventh Environment Action Programme" (Rapport tal-2017 dwar l-Indikaturi Ambjentali – b'appoġġ għall-monitoraġġ tas-Seba' Programm ta' Azzjoni Ambjentali),

–  wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-3 ta' Frar 2017 bit-titolu "L-Analiżi tal-Implimentazzjoni Ambjentali tal-UE: L-isfidi ewlenin u kif se ngħaqqdu l-isforzi biex nagħtu riżultati aħjar" (COM(2017)0063), u t-28 rapport ta' akkumpanjament mill-pajjiżi,

–  wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-27 ta' Mejju 2016 bit-titolu "It-twassil tal-benefiċċji tal-politiki ambjentali tal-UE permezz ta' Analiżi regolari tal-Implimentazzjoni Ambjentali" (COM(2016)0316),

–   wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-16 ta' Novembru 2017 dwar l-Analiżi tal-Implimentazzjoni Ambjentali (EIR)(2),

–   wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-9 ta' Lulju 2015 dwar l-effiċjenza fl-użu tar-riżorsi: lejn ekonomija ċirkolari(3),

–   wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-2 ta' Frar 2016 dwar ir-rieżami ta' nofs it-terminu tal-Istrateġija tal-UE għall-Bijodiversità(4),

–   wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta' Novembru 2017 dwar Pjan ta' Azzjoni għan-natura, in-nies u l-ekonomija(5),

–   wara li kkunsidra r-rakkomandazzjoni tiegħu tal-4 ta' April 2017 lill-Kunsill u lill-Kummissjoni wara l-inkjesta dwar il-kejl tal-emissjonijiet fis-settur awtomobilistiku(6),

–   wara li kkunsidra r-rapport tal-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent bit-titolu "SOER 2015 – The European environment – state and outlook 2015" (SOER 2015 – L-ambjent Ewropew – il-qagħda attwali u l-prospettiva 2015),

–   wara li kkunsidra r-rapport tal-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent tad-19 ta' Mejju 2015 bit-titolu "State of Nature in the EU" (Il-qagħda tan-natura fl-UE),

–  wara li kkunsidra l-istudju ta' Valutazzjoni tal-Implimentazzjoni Ewropea ta' Novembru 2017 dwar "Mid-term review of the implementation of the 7th Environment Action Programme (2014-2020)" (Analiżi ta' nofs it-terminu tal-implimentazzjoni tas-Seba' Programm ta' Azzjoni Ambjentali (2014-2020)) imwettaq mis-Servizz ta' Riċerka tal-Parlament Ewropew, inkluż l-Istudju anness tagħha,

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-20 ta' April 2012 dwar ir-rieżami tas-6 Programm ta' Azzjoni Ambjentali u l-istabbiliment tal-prijoritajiet għas-Seba' Programm ta' Azzjoni Ambjentali – Ambjent aħjar għall-ħajja aħjar(7),

–  wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-22 ta' Novembru 2016 bit-titolu "Il-passi li jmiss għal ġejjieni Ewropew sostenibbli" (COM(2016)0739),

–   wara li kkunsidra l-Konvenzjoni dwar id-Diversità Bijoloġika (KDB),

–   wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-20 ta' Settembru 2011 bit-titolu "Pjan Direzzjonali għal Ewropa b'Użu Effiċjenti tar-Riżorsi" (COM(2011)0571),

–   wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tad-29 ta' Novembru 2017 bit-titolu "Il-Ġejjieni tal-Ikel u tal-Biedja" (COM(2017)0713),

–  wara li kkunsidra l-Artikolu 52 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu, kif ukoll l-Artikolu 1(1)(e) u l-Anness 3 tad-deċiżjoni tal-Konferenza tal-Presidenti tat-12 ta' Diċembru 2002 dwar il-proċedura ta' awtorizzazzjoni għat-tħejjija ta' rapporti fuq inizjattiva proprja,

–  wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel (A8-0059/2018),

A.  billi s-Seba' EAP jistabbilixxi għanijiet legalment vinkolanti fl-oqsma tal-ambjent u t-tibdil fil-klima li għandhom jintlaħqu sal-2020; billi huwa jistabbilixxi wkoll viżjoni fit-tul għall-2050;

B.  billi s-Seba' EAP ma fihx klawżola ta' analiżi ta' nofs it-terminu; billi r-rapport tal-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel dwar l-implimentazzjoni tas-Seba' EAP huwa opportunità biex jiġi vvalutat il-progress tal-EAP u jsiru rakkomandazzjonijiet ibbażati fuq l-evidenza għall-implimentazzjoni ulterjuri tal-EAP attwali u ta' kwalunkwe EAP futur; billi dan ir-rapport għandu jmur lil hinn milli jiddikjara mill-ġdid problemi magħrufa sew, u għandu jiffoka fuq il-proposti ta' soluzzjonijiet għall-ilħuq tal-miri stipulati fis-Seba' EAP;

C.  billi l-Kummissjoni qiegħda taħdem fuq rapport ta' evalwazzjoni li l-enfasi tiegħu se tkun fuq l-istruttura u r-rwol strateġiku li għandu s-Seba' EAP; billi l-għan tar-rapport huwa li jeżamina, b'mod partikolari, jekk il-qafas miftiehem huwiex qed jgħin fit-twassil tad-disa' għanijiet prijoritarji b'mod intelliġenti;

D.  billi l-UE għandha leġiżlazzjoni ambjentali b'saħħitha, li l-implimentazzjoni dgħajfa u ineffikaċi tagħha hija problema dejjiema; billi dawn id-diskrepanzi fl-implimentazzjoni huma ta' theddida għall-iżvilupp sostenibbli, għandhom impatti transkonfinali negattivi fuq l-ambjent u s-saħħa tal-bniedem u jġibu magħhom spejjeż soċjoekonomiċi konsiderevoli; billi, barra minn hekk, id-diskrepanzi fl-implimentazzjoni jimminaw il-kredibbiltà tal-UE;

E.  billi l-progress lejn l-għanijiet tal-2020 sa issa kien imħallat: huwa improbabbli li jintlaħaq l-għan 1 (protezzjoni tal-kapital naturali), iżda x'aktarx li jintlaħqu xi wħud mill-għanijiet sekondarji taħt l-għan 2 (ekonomija b'livell baxx ta' emissjonijiet ta' karbonju u effiċjenza fir-riżorsi); m'hemmx ċertezza jekk l-għan 3 (tnaqqis tal-pressjonijiet ambjentali u tar-riskji għas-saħħa tal-bniedem) hux se jintlaħaq;

F.  billi n-nuqqas kontinwu li tiġi implimentata l-leġiżlazzjoni u li l-għarfien speċjalizzat jiġi integrat fit-tfassil tal-politika f'oqsma bħall-kwalità tal-arja, il-ħsejjes ambjentali u l-esponiment għas-sustanzi kimiċi joħloq theddid serju għas-saħħa u jnaqqas il-kwalità u t-tul tal-ħajja għaċ-ċittadini tal-UE;

G.  billi l-aktar data riċenti ppubblikata mill-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent tikkonferma t-tendenzi ġenerali deskritti hawn fuq għal kull għan tematiku iżda tirrapporta wkoll tnaqqis fil-progress ta' wħud mill-oqsma; billi f'xi każijiet, bħall-emissjonijiet ta' gassijiet b'effett ta' serra u l-effiċjenza fl-enerġija, il-perspettiva għall-ilħuq tal-għanijiet sekondarji minn dawn it-tendenzi tibqa' l-istess;

H.  billi issa mhuwiex ċert jekk il-mira għall-emissjonijiet tal-ammonja hijiex se tintlaħaq u huwa probabbli li l-mira tal-użu tal-art mhijiex se tintlaħaq;

I.  billi teżisti inċertezza kbira fir-rigward tal-implimentazzjoni minħabba nuqqas ta' indikaturi u l-limitazzjonijiet tal-indikaturi eżistenzi; billi l-lakuni fl-għarfien jibqgħu jxekklu l-progess fuq tliet livelli: il-fehim tar-riskju; it-tfassil ta' politika xierqa għall-ġestjoni u t-tnaqqis tar-riskju; u l-monitoraġġ tal-effettività tal-politiki;

J.  billi ħafna drabi jeżisti għarfien iżda mhuwiex jintuża fit-tfassil tal-politika jew mhuwiex jiġi ttrasferit lill-partijiet responsabbli għall-implimentazzjoni; billi ħafna drabi dan huwa kkawżat minn nuqqas ta' rieda politika u interessi f'kompetizzjoni li mhumiex meqjusa bħala konsistenti mal-EAP jew mal-għanijiet ta' politika ambjentali inġenerali; billi t-tkabbir ekonomiku huwa dipendenti wkoll minn ambjent nadif;

K.  billi s-sinerġija bejn l-istrumenti ta' livell għoli tal-politika tal-Unjoni u l-EAP jeħtieġ li tittejjeb sabiex jintlaħqu l-għanijiet tal-programm;

L.  billi hemm finanzjament inadegwat f'ċerti livelli għall-implimentazzjoni xierqa tas-Seba' EAP; billi l-finanzjament fil-livell tal-UE xi drabi naqas milli jagħti r-riżultati mistennija u dan, f'każijiet multipli, kien ir-riżultat ta' finanzjament amministrat ħażin aktar milli nuqqas ta' flus;

M.  billi l-kamp ta' applikazzjoni tas-Seba' EAP huwa rilevanti għall-ħtiġijiet attwali fil-qasam tal-politika ambjentali, għalkemm ħafna partijiet ikkonċernati jirrakkomandaw iż-żieda ta' għanijiet sekondarji ġodda biex tiżdied ir-rilevanza tal-programm fil-futur;

N.  billi l-partijiet ikkonċernati jesprimu wkoll preferenza għal EAP anqas kumpless u aktar iffokat;

O.  billi hemm appoġġ ġenerali għat-Tmien EAP;

Konklużjonijiet prinċipali

1.  Iqis li s-Seba' EAP għandu valur miżjud u influwenza pożittiva fuq il-politiki ambjentali fil-livell tal-UE u dak tal-Istati Membri, b'benefiċċji għaċ-ċittadini, in-natura u l-partijiet ikkonċernati ekonomiċi;

2.  Itenni li s-Seba' EAP għandu viżjoni ċara fit-tul għall-2050, sabiex ikun hemm ambjent stabbli għal investiment u tkabbir sostenibbli, fi ħdan il-limiti ekoloġiċi tal-pjaneta;

3.  Jilqa' t-tendenzi pożittivi tal-passat fir-rigward ta' diversi għanijiet sekondarji tas-Seba' EAP u l-prospettiva inkoraġġanti għal xi wħud mill-għanijiet tal-2020;

4.  Jenfasizza, madankollu, li għad hemm potenzjal kbir għat-titjib u jistieden lill-Kummissjoni u lill-awtoritajiet kompetenti fl-Istati Membri jsaħħu r-rieda politika sal-ogħla livell biex jimplimentaw is-Seba' EAP;

5.  Jiddispjaċih li huwa improbabbli li jintlaħaq l-għan prijoritarju li l-kapital naturali tal-Unjoni jiġi protett, ikkonservat u mtejjeb; jinnota bi tħassib, barra minn hekk, li l-miri tal-Istrateġija għall-Bijodiversità 2020 tal-UE u l-Konvenzjoni dwar id-Diversità Bijoloġika tal-UE mhumiex se jintlaħqu jekk ma jsirux sforzi immedjati, sostanzjali u addizzjonali;

6.  Jinnota li sar xi progress f'ċerti oqsma għall-għan prijoritarju 2, b'mod partikolari għall-miri relatati mal-klima u l-enerġija; jinnota, madankollu, li jrid jsir sforz akbar fuq l-effiċjenza tar-riżorsi; itenni l-potenzjal tad-Direttiva dwar l-Ekodisinn(8) u tar-Regolament dwar l-Ekotikketta(9) sabiex jittejbu l-prestazzjoni ambjentali u l-effiċjenza fir-riżorsi tal-prodotti matul iċ-ċiklu tal-ħajja tagħhom, billi fost l-oħrajn jiġu indirizzati d-durabbiltà, ir-riparabbiltà, l-użu mill-ġdid, ir-riċiklabbiltà, il-kontenut riċiklat u t-tul tal-ħajja tal-prodott;

7.  Jiddispjaċih li sal-2020 l-għan sekondarju relatat mal-ilħuq tal-istat kwalittattiv tajjeb tal-korpi tal-ilma tal-wiċċ mhux se jintlaħaq minħabba l-pressjoni mit-tniġġis, l-interventi fil-morfoloġija tal-mogħdijiet tal-ilma u l-konsum eċċessiv li jirriżulta mill-ammonti kbar ta' ilma użati għall-ġenerazzjoni tal-idroelettriċità;

8.  Jenfasizza li l-għanijiet tas-Seba' EAP huma miri minimi, u li jeħtieġ li jsiru sforzi addizzjonali konsiderevoli sabiex jintlaħqu l-għanijiet tal-Ftehim ta' Pariġi u l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli (SDGs);

9.  Ifakkar li l-UE u l-Istati Membri tagħha huma kollha firmatarji għall-Ftehim ta' Pariġi, u għalhekk huma impenjati għall-għanijiet tiegħu, u li huma ppreżentaw Kontribut Determinat fil-livell Nazzjonali li jwassal tnaqqis ta' 40 % tal-emissjonijiet tal-gassijiet b'effett ta' serra fl-ekonomija kollha sal-2030; jenfasizza l-ħtieġa li l-mira għall-2030 u l-mira tal-emissjonijiet żero netti fit-tul jiġu integrati bis-sħiħ fil-politiki u l-programmi kollha ta' finanzjament tal-Unjoni; jistieden lill-Kummissjoni żżomm il-miri tal-qafas dwar il-klima u l-enerġija taħt eżami, fil-kuntest tad-Djalogu ta' Faċilitazzjoni tal-2018 u tar-rendikonti globali ta' kull ħames snin, u jistedinha tħejji strateġija għal emissjonijiet żero sa nofs is-seklu għall-UE, li tipprovdi perkors kosteffikaċi biex jintlaħaq l-għan ta' emissjonijiet żero netti fil-Ftehim ta' Pariġi;

10.  Jinnota li hemm inċertezza konsiderevoli fir-rigward tal-progress lejn l-għanijiet għas-saħħa u l-benesseri tal-bniedem; jenfasizza li lakuni fl-għarfien u indikaturi limitati jxekklu l-iżvilupp u l-monitoraġġ tal-politika;

11.  Jilqa' l-inizjattivi eżistenti li jikkontribwixxu għat-tnaqqis tal-lakuni fl-għarfien, inkluż: il-mudell "Forza Mexxejja – Pressjoni – Qagħda Attwali – Esponiment – Effetti – Azzjoni" (DPSEEA) sabiex jiġu mifhuma l-ixprunaturi li jxekklu s-servizzi tal-ekosistema; il-"bijomonitoraġġ uman" (HBM) li jikkalkula l-esponiment tal-popolazzjonijiet umani għall-kontaminanti u l-effetti possibbli tagħhom fuq is-saħħa; u l-"Pjattaforma ta' Informazzjoni għall-Monitoraġġ tas-Sustanzi Kimiċi" (IPCheM);

12.  Jinsab imħasseb li l-għarfien speċjalizzat u l-kunsens xjentifiku mhux dejjem jitqiesu b'mod xieraq fit-tfassil tal-politika jew mhumiex jiġu ttrasferiti lill-partijiet responsabbli għall-implimentazzjoni; jenfasizza l-eżempji tal-bijoenerġija, iż-żejt tal-palm, il-prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti, is-sustanzi li jfixklu s-sistema endokrinali, il-produzzjoni u l-konsum tal-ikel, l-ippjanar u d-disinn urban, it-tniġġis tal-arja u tal-ħsejjes, u l-iskart tal-ikel urban bħala oqsma fejn l-evidenza xjentifika ta' riskji għas-saħħa tal-bniedem u l-ambjent twarrbu fil-ġenb f'dibattiti pubbliċi u politiċi; jemmen li l-għarfien xjentifiku wiesa', kif ukoll l-aderenza għall-prinċipju ta' prekawzjoni minħabba n-nuqqas ta' data xjentifika suffiċjenti, għandhom jiggwidaw it-teħid politiku responsabbli ta' deċiżjonijiet; ifakkar l-importanza tal-parir xjentifiku tal-aġenziji tal-UE f'dan il-kuntest; jenfasizza li prinċipji ta' gwida oħrajn fil-liġi u l-politika ambjentali tal-UE jinkludu l-prinċipju ta' min iniġġes iħallas, l-azzjoni preventiva u l-indirizzar tal-kwistjonijiet tas-sors;

13.  Jikkundanna n-nuqqas tal-Kummissjoni li tirrispetta l-iskadenzi stipulati bil-liġi għall-abbozzar ta' kriterji armonizzati bbażati fuq il-periklu għall-identifikazzjoni ta' sustanzi li jfixklu s-sistema endokrinali u għar-rieżami tar-Regolament (KE) Nru 1223/2009(10) (ir-Regolament dwar il-Kożmetiċi) fir-rigward tas-sustanzi li jħarbtu s-sistema endokrinali; jistieden lill-Kummissjoni tirrevedi b'mod immedjat ir-Regolament dwar il-Kożmetiċi fir-rigward tas-sustanzi kimiċi li jfixklu s-sistema endokrinali mingħajr aktar dewmien; jiddispjaċih li n-nuqqas ta' progress suffiċjenti dwar sustanzit li jfixxklu s-sistema endokrinali tqiegħed riskji fuq is-saħħa taċ-ċittadini u tfixkel il-kisba tal-għan prijoritarju 3 tas-Seba' EAP;

14.  Jiddispjaċih dwar in-nuqqas ta' progress fl-iżvilupp ta' strateġija tal-Unjoni għal ambjent mhux tossiku, il-promozzjoni ta' ċikli ta' materjal mhux tossiku u u t-tnaqqis tal-espożizzjoni għal sustanzi perikolużi, inklużi sustanzi kimiċi fil-prodotti; jenfasizza l-fatt li huma meħtieġa aktar sforzi biex jiġi żgurat li, sal-2020, is-sustanzi kollha rilevanti ta' tħassib kbir, inklużi s-sustanzi bi proprjetajiet li jfixklu s-sistema endokrinali, jitpoġġew fil-lista ta' kandidati ta' REACH, kif stipulat fis-Seba' EAP; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw li l-effetti kkombinati ta' sustanzi kimiċi jkunu indirizzati b'mod effettiv fil-leġiżlazzjoni kollha rilevanti tal-Unjoni mill-aktar fis possibbli, b'enfasi speċjali fuq ir-riskji għat-tfal li jirriżultaw minn esponiment għal sustanzi perikolużi; jilqa' l-istrateġija tal-Kummissjoni dwar il-plastiks u jitlob l-implimentazzjoni rapida tagħha; itenni, f'dan il-kuntest, li l-promozzjoni ta' ċikli ta' materjal mhux tossiku hija essenzjali għall-iżvilupp ta' suq funzjonali għall-materjali sekondarji;

15.  Jenfasizza li n-nuqqas ta' integrazzjoni tat-tħassib ambjentali f'oqsma ta' politika oħra huwa wieħed mill-kawżi ewlenin tad-diskrepanzi fl-implimentazzjoni fil-leġiżlazzjoni u l-politika ambjentali; iqis li s-sinerġiji bejn l-istrumenti ta' politika oħra ta' livell għoli tal-UE (bħal pereżempju l-politika agrikola komuni (PAK), il-politika komuni tas-sajd (PKS), il-fondi strutturali u ta' koeżjoni) u iktar koerenza bejn il-prijoritajiet politiċi ta' livell għoli jibqgħu fundamentali sabiex jinkisbu l-għanijiet tas-Seba' EAP; jitlob lill-Kummissjoni u lill-Kunsill, fil-kompożizzjonijiet kollha tagħhom, itejbu l-koordinazzjoni tal-politika u l-integrazzjoni tal-għanijiet tas-Seba' EAP; jenfasizza, barra minn hekk, il-ħtieġa li l-aspetti kollha tas-Seba' EAP li għadhom ma ġewx ittrattati fid-dettall jiġu integrati fis-Semestru Ewropew;

16.  Jissottolinja li l-potenzjal għall-istabbiliment ta' mekkaniżmi finanzjarji ġodda għall-konservazzjoni tal-bijodiversità bil-għan li jintlaħqu l-miri tal-2020 huwa limitat minħabba l-perjodu ta' żmien tal-qafas finanzjarju pluriennali (QFP) attwali; jitlob, f'dan ir-rigward, li r-riżorsi fi ħdan il-QFP attwali, inklużi l-LIFE, il-PAK u l-Fondi Strutturali, jintużaw bis-sħiħ u jitlob li fil-QFP li jmiss jiġu inklużi mekkaniżmi finanzjarji ġodda għall-konservazzjoni tal-bijodiversità;

17.  Jilqa' t-titjib fil-PKS u l-politika ta' koeżjoni, li żiedu l-koerenza mas-Seba' EAP; jiddispjaċih, madankollu, li minkejja t-titjib fil-qafas regolatorju, il-PKS għadha tbati minn implimentazzjoni dgħajfa; ifakkar l-importanza ta' stokkijiet tal-ħut b'saħħithom;

18.  Jagħraf li l-PAK, b'mod progressiv, integrat it-tħassib ambjentali iżda għada tippreżenta sfidi għall-ilħuq tal-għanijiet tal-EAP, b'mod partikolari fir-rigward tal-produzzjoni intensiva fl-użu tar-riżorsi u l-bijodiversità; ifakkar li l-PAK għandha l-isfida li tipprevjeni d-degradazzjoni ambjentali kkawżata minn prattiki agrikoli mhux xierqa (bħal bijofjuwils mhux sostenibbli), intensifikazzjoni agrikola mhux sostenibbli u abbandun tal-art, filwaqt li tipprovdi kwalità aħjar u aktar kwantitajiet ta' ikel u materja prima agrikola għal popolazzjoni dinjija li kulma jmur qiegħda tikber; jenfasizza li inizjattivi u appoġġ ulterjuri għal metodi agrikoli sostenibbli, inklużi r-rotazzjoni tal-uċuħ tar-raba' u pjanti li jikkonvertu n-nitroġenu, huma essenzjali u jeħtieġ jikkunsidraw l-agrikoltura u l-bdiewa bħala parti mis-soluzzjoni;

19.  Jenfasizza li l-protezzjoni u t-titjib tas-sigurtà tal-ikel fuq terminu twil bil-prevenzjoni tal-ħsara ambjentali u t-tendenza lejn sistema ta' ikel sostenibbli li tipprovdi ikel bi prezzijiet raġonevoli għall-konsumaturi għandhom ikunu prijoritajiet ewlenin ta' PAK riformata; jenfasizza li dawn l-għanijiet jistgħu jinkisbu biss permezz ta' ġestjoni sostenibbli tar-riżorsi naturali u ta' interventi politiċi li jiżguraw il-ħarsien tal-ekosistemi;

20.  Ifakkar li, fil-kuntest tat-tibdil fil-klima u popolazzjoni tad-dinja li qiegħda tikber, id-domanda li qiegħda tiżdied għal dieti rikki fil-proteini tal-annimali qiegħda toħloq pressjonijiet ambjentali sinifikanti fuq l-art agrikola u l-ekosistemi dejjem aktar fraġli; jenfasizza wkoll li d-dieti b'ammont eċċessiv ta' xaħam tal-annimali huma marbuta dejjem iżjed mal-piż ta' mard li ma jitteħidx;

21.  Ifakkar l-impenn tal-Kummissjoni tal-2016 li tintegra l-SDGs f'politiki u inizjattivi tal-UE; jirrikonoxxi li dan l-impenn m'għandux strateġija ċara u proposti konkreti għal strutturi istituzzjonali u qafas ta' governanza li jiżguraw l-integrazzjoni tal-SDGs fil-politiki tal-UE, fil-proposti leġiżlattivi, fl-implimentazzjoni u fl-infurzar; iqis li huwa importanti għall-UE li timpenja ruħha bis-sħiħ, bħala pijuniera, fl-ilħuq tal-għanijiet tal-Aġenda 2030 u tal-iżvilupp sostenibbli; jenfasizza, barra minn hekk, li s-Seba' EAP huwa strument ewlieni għall-implimentazzjoni tal-SDGs;

22.  Jinnota l-kwalità għolja tal-ilma tajjeb għax-xorb fl-UE; jistenna r-reviżjoni tad-Direttiva 98/83/KE(11) ("id-Direttiva dwar l-Ilma tax-Xorb") biex isiru l-aġġornamenti meħtieġa lil dan il-qafas legali; iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri, fil-kuntest tal-EAP, jintegraw aktar l-għanijiet tal-UE dwar l-ilma f'politiki settorjali oħra, b'mod partikolari l-PAK;

23.  Jilqa' t-titjib li sar minn diversi proġetti ffinanzjati mill-UE, iżda jiddispjaċih li ntilfet opportunità biex jingħataw riżultati aħjar kif enfasizzat mill-Qorti Ewropea tal-Awdituri (QEA); jenfasizza li l-QFP ta' wara l-2020 irid ikun orjentat lejn l-iżvilupp sostenibbli u l-integrazzjoni tal-politika ambjentali f'kull mekkaniżmu ta' finanzjament u linja baġitarja; jenfasizza l-ħtieġa li jiżdied l-investiment ekoloġiku, l-innovazzjoni u t-tkabbir sostenibbli bl-użu ta' għodod ġodda ta' finanzjament, kemm pubbliċi kif ukoll privati, u approċċi differenti għall-politika ta' investiment attwali bħalma huma l-eliminazzjoni gradwali ta' sussidji li jagħmlu ħsara lill-ambjent sabiex tinkiseb il-viżjoni fit-tul tas-Seba' EAP; iqis li kriterji ta' sostenibbiltà u għanijiet ibbażati fuq il-prestazzjoni ddefiniti b'mod ċar għandhom japplikaw għal fondi kollha strutturali u ta' investiment tal-UE; jitlob li jkun hemm użu iktar effiċjenti u mmirat tal-QFP attwali u l-fondi taħt il-politiki ta' żvilupp reġjonali u ta' koeżjoni, u biex il-problemi msemmija hawn fuq li saret referenza għaliha mill-QEA jiġu indirizzati b'mod urġenti; jitlob lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jappoġġaw it-tkomplija tal-allokazzjoni ta' riżorsi baġitarji tal-UE għal azzjoni dwar it-tibdil fil-klima u l-ambjent, kif ukoll iż-żieda possibbli tagħhom;

24.  Jiddeplora n-nuqqasijiet persistenti tat-trattament tal-ilma urban mormi f'għadd ta' reġjuni fl-Ewropa; jenfasizza l-potenzjal ta' trattament tal-ilma mormi u l-użu mill-ġdid biex itaffu sitwazzjonijiet ta' stress tal-ilma, tnaqqis jew irtirar diretti tal-ilma għall-produzzjoni tal-bijogass u jiggarantixxu ġestjoni aħjar tar-riżorsi tal-ilma, b'mod partikolari permezz tal-irrigazzjoni għall-agrikoltura; jistenna bil-ħerqa l-proposta leġiżlattiva dwar l-użu mill-ġdid tal-ilma mormi li l-Kummissjoni se tressaq fil-bidu tal-2018;

25.  Jinnota li l-akbar theddid ambjentali għas-saħħa huwa l-aktar evidenti f'żoni urbani iżda jaffettwa wkoll żoni periferali u agglomerazzjonijiet suburbani, u li sal-2020, 80 % tal-popolazzjoni hija mistennija li tkun qed tgħix f'żoni urbani u suburbani; jenfasizza l-fatt li l-emissjonijiet ta' sustanzi niġġiesa atmosferiċi, flimkien ma' ppjanar u infrastruttura inadegwati, għandhom konsegwenzi drammatiċi ekonomimċi, soċjali, fuq is-saħħa pubblika u ambjentali; jinnota li t-tniġġis tal-arja diġà jikkawża aktar minn 400 000 mewta prematura fl-UE(12) u li l-ispejjeż esterni relatati mas-saħħa jvarjaw minn EUR 330 biljun għal EUR 940 biljun;

26.  Jisħaq li tal-inqas 10 000 mewta prematura fl-UE huma kkawżati minn mard relatat mal-ħsejjes u madwar kwart tal-popolazzjoni Ewropea fl-2012 kienet esposta għal livelli ta' ħsejjes li jaqbżu l-limitu; jistieden lill-Istati Membri jipprijoritizzaw il-monitoraġġ tal-livelli ta' ħsejjes f'konformità mad-Direttiva 2002/49/KE(13), sabiex tiġi żgurata l-konformità tal-valuri ta' limitu applikabbli mal-ambjent estern u intern;

27.  Jirrikonoxxi l-progress fit-tnaqqis ta' ċerti sustanzi li jniġġsu l-atmosfera, b'mod partikolari fiż-żoni urbani, iżda jiddispjaċih bil-problemi persistenti tal-kwalità tal-arja, li l-emissjonijiet mit-trasport bit-triq u mill-agrikoltura huma fattur kontributorju sinifikanti għalihom; jirrikonoxxi l-pakkett ta' "mobilità nadifa" ppreżentat mill-Kummissjoni f'Novembru 2017 u l-Istrateġija Ewropea għal Mobbiltà b'Emissjonijiet Baxxi ppreżentata fl-2016, li tista' twitti t-triq lejn mobilità b'emissjonijiet baxxi fl-Unjoni;

28.  Jilqa' l-progress li sar fir-rigward tal-leġiżlazzjoni dwar il-pakkett tal-ekonomija ċirkolari; iħeġġeġ lill-partijiet kollha jilħqu ftehim b'miri ambizzjużi;

Rakkomandazzjonijiet

29.  Jistieden lill-Istati Membri jivvalutaw il-progress tagħhom fl-ilħuq tal-għanijiet tas-Seba' EAP u jorjentaw mill-ġdid l-azzjonijiet tagħhom fejn meħtieġ; iħeġġeġ lill-Istati Membri jagħmlu r-riżultati disponibbli għall-pubbliku;

30.  Jistieden lill-Kummissjoni tiżgura li kwalunkwe proposta leġiżlattiva timplimenta bis-sħiħ l-għanijiet u l-miżuri tas-Seba' EAP;

31.  Jistieden lill-Kummissjoni tiżgura l-inklużjoni attiva tal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili fil-valutazzjoni tal-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni ambjentali tal-UE;

32.  Jitlob li l-istituzzjonijiet u l-aġenziji rilevanti tal-UE jagħtu prijorità lir-riċerka u jagħlqu l-lakuni fl-għarfien fl-oqsma li ġejjin: il-limiti ambjentali stabbiliti (punti kritiċi), il-paradigma tal-ekonomija ċirkolari, l-effetti kkombinati ta' sustanzi kimiċi, in-nanomaterjali, il-metodi ta' identifikazzjoni tal-periklu, l-impatti tal-mikroplastik, l-interazzjoni bejn ir-riskji sistemiċi u determinanti oħra tas-saħħa, l-użu tal-ħamrija u tal-art u l-ispeċijiet aljeni invażivi;

33.  Jilqa' r-Rieżami tal-Implimentazzjoni Ambjentali (EIR) bħala mekkaniżmu pożittiv biex titjieb l-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni u l-politika ambjentali tal-UE, li jista' jikkontribwixxi għall-monitoraġġ tal-implimentazzjoni tas-Seba' EAP, kif diġà enfasizzat fir-riżoluzzjoni tiegħu tal-16 ta' Novembru 2017 dwar ir-Reviżjoni Ambjentali tal-UE; iqis li l-EIR għandu jinvolvi b'mod sħiħ lill-partijiet interessati rilevanti kollha, inkluża s-soċjetà ċivili, u għandu jkopri l-ambitu sħiħ tal-għanijiet tematiċi ta' prijorità tal-EAP;

34.  Jistieden lill-Unjoni u lill-Istati Membri biex malajr u b'mod definittiv jabbandunaw sussidji li huma ta' ħsara għall-ambjent;

35.  Jistieden lill-Kummissjoni u l-Istati Membri jżidu u jikkoordinaw l-isforzi sabiex jippromwovu l-iżvilupp u l-validazzjoni tal-metodi alternattivi għall-ittestjar fuq l-annimali sakemm dawn jikkontribwixxu għall-ilħuq tal-għan prijoritarju Nru 5 tas-Seba' EAP;

36.  Isejjaħ lill-Kummissjoni u l-Istati Membri jagħmlu aktar sabiex itejbu l-bażi ta' għarfien u dik xjentifika tal-politiki ambjentali tal-UE, billi jżidu l-aċċessibbiltà tad-data għaċ-ċittadini u jippromwovu l-involviment tal-pubbliku fir-riċerka xjentifika;

37.  Jistieden lill-istituzzjonijiet tal-UE, kif ukoll lill-gvernijiet nazzjonali u reġjonali fejn xieraq, jużaw bis-sħiħ l-għarfien speċjalizzat disponibbli dwar ir-riskji għall-ambjent u s-saħħa tal-bniedem meta jfasslu u jissorveljaw il-politiki;

38.  Jappella għal titjib tas-sistema tal-awtorizzazzjoni tal-pestiċidi fl-UE, ibbażata fuq evalwazzjoni ta' studji xjentifiċi bejn il-pari u ta' trasparenza sħiħa dwar il-grad ta' esponiment għall-bniedem u għall-ambjent u għas-saħħa; jappella għal standards imtejba ta' monitoraġġ ta' pestiċidi u miri għat-tnaqqis tal-użu tagħhom; jieħu nota tal-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-12 ta' Diċembru 2017 dwar l-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej ‘Ipprojbixxu l-glifosat u pproteġu lin-nies u lill-ambjent mill-pestiċidi tossiċi’" (C(2017)8414);

39.  Jappella biex ikun hemm livell suffiċjenti ta' riżorsi materjali u umani li għandhom jiġu pprovduti b'tali mod li l-aġenziji tal-UE jistgħu jwettqu l-missjonijiet tagħhom u jipprovdu data xjentifika, analiżi u evidenza tal-aqwa kwalità;

40.  Jistieden lill-Kummissjoni tiżgura li sal-2020 jiġu identifikati azzjonijiet fit-tul bl-għan li jinkiseb ambjent mhux tossiku;

41.  Jitlob lill-aġenziji rilevanti tal-UE u lill-Kummissjoni jżidu l-kwantità u l-kwalità tal-indikaturi użati għall-monitoraġġ tal-progress; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jikkooperaw fil-produzzjoni u l-ġbir ta' data ġdida sabiex jinħolqu indikaturi ġodda u jittejbu dawk eżistenti;

42.  Jitlob li l-kwistjoni tal-implimentazzjoni tidher bħala punt rikorrenti fil-programmi u l-prijoritajiet tat-triju ta' Presidenzi, tiġi diskussa fil-Kunsill Ambjent tal-inqas darba fis-sena, possibbilment permezz ta' Kunsill ta' Implimentazzjoni ddedikat, u li dan jiġi kkomplementat minn forum ieħor li fih jiġu involuti wkoll il-Parlament u l-Kumitat tar-Reġjuni; jitlob laqgħat konġunti tal-Kunsill sabiex tiġi trattata l-implimentazzjoni ta' kwistjonijiet transsettorjali u orizzontali u ta' sfidi komuni, kif ukoll kwistjonijiet emerġenti b'impatti transkonfinali possibbli;

43.  Jitlob li titħaffef l-implimentazzjoni sħiħa tal-Istrateġija tal-Bijodiversità tal-UE;

44.  Jitlob li l-proġetti infrastrutturali, b'mod partikolari dawk relatati mat-TEN-T, iqisu bis-sħiħ l-impatti ambjentali fil-livell reġjonali u fil-livell tal-proġett; jinnota li koerenza bejn il-politiki ambjentali differenti hija rilevanti wkoll; jenfasizza l-importanza li l-ambjent u l-bijodiversità jiġu kkunsidrati fil-proġetti ta' infrastruttura għall-produzzjoni tal-enerġija idroelettrika u tal-baħar li tiġġedded;

45.  Isejjaħ lill-Istati Membri jwettqu aktar sforzi sabiex jiġi ppreservat l-użu u l-integrità tar-riżervi tal-ilma ħelu, minħabba l-inċertezza marbuta mal-possibbiltà li ma jintlaħaqx l-għan sekondarju inkluż f'dan ir-rigward fis-Seba' EAP; jistieden lill-Istati Membri jirrimedjaw bħala prijorità għall-istat ħażin tal-ilmijiet tal-wiċċ billi l-għanijiet ta' dan is-settur aktarx mhux se jintlaħqu sal-2020; jistieden lill-awtoritajiet kompetenti fl-Istati Membri jindirizzaw il-pressjonijiet fuq il-korpi tal-ilma, u dan billi tiġi eliminata l-oriġini tas-sorsi ta' tniġġis tal-ilmijiet, filwaqt li jiġu stabbiliti żoni mhux mittiefsa mid-derivazzjonijiet idroelettriċi u filwaqt li tiġi żgurata ż-żamma tal-flussi ekoloġiċi tul ix-xmajjar; jistieden lill-Kummissjoni ma ttawwalx il-valutazzjoni dwar il-konformità tat-tieni ċiklu ta' pjanijiet ta' mmaniġġjar tal-baċini tax-xmara, li ġew adottati mill-Istati Membri skont id-Direttiva Qafas dwar l-Ilma;

46.  Iħeġġeġ aktar riforma tal-PAK biex jiġu allinjati l-produzzjoni tal-ikel sostenibbli u l-miri tal-politika ambjentali, inklużi l-miri tal-bijodiversità, sabiex tiġi ssalvagwardjata s-sigurtà tal-ikel issa u fil-futur; jenfasizza l-ħtieġa għal politika agrikola intelliġenti b'impenn sod biex jinħolqu beni pubbliċi u servizzi tal-ekosistema relatati mal-ħamrija, l-ilma, il-bijodiversità, il-kwalità tal-arja, l-azzjoni klimatika u l-għoti ta' faċilitajiet li jiffavorixxu l-pajsaġġ; jitlob politika integrata b'approċċ immirat u ambizzjuż iżda flessibbli, fejn l-għoti ta' appoġġ lis-settur agrikolu ikun marbut kemm mas-sigurtà tal-ikel kif ukoll mat-twassil ta' riżultati ambjentali; jistieden lill-Istati Membri jirrikonoxxu l-agroforestrija bħala erja b'fokus ekoloġiku skont l-Artikolu 46 tar-Regolament (UE) Nru 1307/2013(14); jistieden lill-Kummissjoni tiżgura li l-prattiki tal-biedja ta' benefiċċju għall-ambjent jingħataw appoġġ xieraq fi kwalunkwe rieżami futur tal-PAK;

47.  Jistieden lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni jżidu l-adozzjoni ta' soluzzjonijiet għall-isfidi ambjentali, b'mod partikolari fejn jeżistu soluzzjonijiet tekniċi iżda li għadhom mhux qed jintużaw bis-sħiħ, bħat-tnaqqis tal-ammonja fl-agrikoltura;

48.  Jistieden lill-Kummissjoni ttejjeb b'mod sinifikanti l-volum, l-użu u l-amministrazzjoni tal-fondi tal-UE għall-għanijiet tal-EAP; jitlob monitoraġġ, trasparenza u responsabbiltà aħjar; jitlob li jiġu integrati kwistjonijiet klimatiċi u kwistjonijiet ambjentali oħra fil-baġit tal-UE;

49.  Jistieden lill-Kummissjoni tiżviluppa, mingħajr dewmien, qafas strateġiku komprensiv u ġenerali dwar l-implimentazzjoni tal-SDGs fl-UE, li jindirizza l-oqsma kollha ta' politika u li jinkludi mekkaniżmu ta' rieżami sabiex jiġi vvalutat il-progress tal-implimentazzjoni; jitlob lill-Kummissjoni tistabbilixxi verifika tal-SDGs ta' kull politika u leġiżlazzjoni ġdida u tiżgura koerenza tal-politika sħiħa fl-implimentazzjoni tal-SDGs;

50.  Jistieden lill-Kummissjoni tiggarantixxi l-infurzar tad-dritt tal-Unjoni eżistenti u tiżgura l-konformità sħiħa tal-Istati Membri mal-għanijiet tas-Seba' EAP billi tuża l-għodod kollha li għandha għad-dispożizzjoni tagħha, pereżempju l-proċeduri ta' ksur;

51.  Jilqa' r-rapporti speċjali eżistenti u l-awditi ta' prestazzjoni tal-QEA u jistieden lill-QEA tkompli tanalizza oqsma oħra rilevanti għall-EAP li ma ġewx inklużi fil-programm ta' ħidma sa issa;

52.  Jistieden lill-Kummissjoni u lill-awtoritajiet kompetenti fl-Istati Membri jipprovdu gwida xierqa sabiex il-fondi tal-UE jkunu aktar aċċessibbli, inklużi għall-proġetti lokali, b'mod partikolari fir-rigward tal-infrastruttura ekoloġika, il-bijodiversità, u d-Direttivi dwar l-Għasafar u l-Ħabitats;

53.  Jistieden lill-Istati Membri jiżguraw l-implimentazzjoni sħiħa tal-leġiżlazzjoni dwar il-kwalità tal-arja; jistieden lill-awtoritajiet reġjonali jipprovdu qafas ta' appoġġ, b'mod partikolari fir-rigward tal-ippjanar urban u t-tfassil ta' politika lokali, sabiex jitjiebu l-eżiti tas-saħħa fl-oqsma kollha, u b'mod partikolari fl-oqsma affettwati bl-agħar mod;

54.  Isejjaħ lill-awtoritajiet nazzjonali u reġjonali kompetenti jadottaw pjanijiet komprensivi ta' miżuri kredibbli sabiex tintemm il-problema tal-qbiż tal-valuri ta' limitu ta' kuljum u fis-sena stabbiliti mil-liġi tal-UE dwar il-materja partikolata fina u ultrafina fl-agglomeranti fejn il-kwalità tal-arja hija ħażina; jenfasizza l-fatt li dan huwa essenzjali sabiex jintlaħqu l-għanijiet prijoritarji Nru 2, 3 u 8 tas-Seba' EAP;

55.  Jipproponi l-azzjonijiet li ġejjin sabiex tittejjeb il-kwalità tal-arja fiż-żoni urbani: l-istabbiliment ta' żoni b'emissjonijiet baxxi; il-promozzjoni tal-faċilitajiet u s-servizzi tal-car-sharing u tar-ride-sharing; it-tneħħija gradwali tat-trattament fiskali preferenzjali għal vetturi li jniġġsu ħafna; l-introduzzjoni ta' "baġits tal-mobilità" għall-impjegati bħala alternattivi għall-karozzi tal-kumpaniji; l-applikazzjoni ta' politiki dwar l-ipparkjar li jnaqqsu l-volum tat-traffiku f'żoni konġestjonati; it-titjib fl-infrastruttura sabiex jitħeġġeġ iċ-ċikliżmu u jiżdiedu l-konnessjonijiet multimodali u tittejjeb is-sigurtà taċ-ċikliżmu; l-istabbiliment ta' żoni pedonali;

56.  Jappella għat-tisħiħ tal-ippjanar u l-iżvilupp urban fuq il-livelli ta' governanza xierqa biex l-infrastruttura tiġi adattata għall-vetturi elettriċi u vetturi nodfa kemm jista' jkun malajr, eż. bl-installazzjoni ta' infrastrutturi għall-iċċarġjar, u biex jiġu pprovduti benefiċċji ambjentali u tas-saħħa bħal dawk li jnaqqsu l-effett ta' gżejjer ta' sħana u jżidu l-attività fiżika, eż. billi tiżdied l-infrastruttura ekoloġika u l-irkupru ta' żoni industrijali degradati jew abbandunati; jirrikonoxxi li dawn il-miżuri se jtejbu l-kwalità tal-arja, jiġġieldu l-mard u l-imwiet prematuri kkawżati mit-tniġġis, u jippermettu li jsir progress lejn mobilità b'emissjonijiet żero;

57.  Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw kompetizzjoni intermodali ġusta u qlib għal mezzi tat-trasport sostenibbli;

58.  Jistieden lill-Kummissjoni tippreżenta, sa mhux aktar tard mill-2019, Programm ta' Azzjoni Ambjentali globali tal-Unjoni għall-perjodu ta' wara l-2020, kif meħtieġ mill-Artikolu 192(3) tat-TFUE; jenfasizza l-importanza tat-trasparenza u tar-responsabbiltà demokratika meta jsir monitoraġġ tal-politika tal-UE; jenfasizza, għalhekk, li l-EAP li jmiss għandu jinkludi stadji importanti ta' nofs it-terminu li jkunu jistgħu jitkejlu u bbażati fuq ir-riżultati;

59.  Jistieden lill-Kummissjoni li jmiss tiddedika qasam ta' prijorità tat-terminu leġiżlattiv li jmiss għall-iżvilupp sostenibbli, il-protezzjoni ambjentali u klimatika b'mod ġenerali u l-għanijiet tas-Seba' EAP u t-8 EAP li jmiss b'mod partikolari;

o
o   o

60.  Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-Qorti Ewropea tal-Awdituri, lill-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent, u lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri.

(1) ĠU L 354, 28.12.2013, p. 171. (2) Testi adottati, P8_TA(2017)0450. (3) ĠU C 265, 11.8.2017, p. 65. (4) ĠU C 35, 31.1.2018, p. 2. (5) Testi adottati, P8_TA(2017)0441. (6) Testi adottati, P8_TA(2017)0100. (7) ĠU C 258 E, 7.9.2013, p. 115. (8) Id-Direttiva 2009/125/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta' Ottubru 2009 li tistabbilixxi qafas għall-iffissar ta' rekwiżiti għall-ekodisinn għal prodotti relatati mal-enerġija (ĠU L 285, 31.10.2009, p. 10). (9) Ir-Regolament (KE) Nru 66/2010 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Novembru 2009 dwar skema ta' Ekotikketta tal-UE (ĠU L 27, 30.1.2010, p. 1). (10) Ir-Regolament (KE) Nru 1223/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta' Novembru 2009 dwar il-prodotti kożmetiċi (ĠU L 342, 22.12.2009, p. 59). (11) Id-Direttiva tal-Kunsill 98/83/KE tat-3 ta' Novembru 1998 dwar il-kwalità tal-ilma maħsub għall-konsum mill-bniedem (ĠU L 330, 5.12.1998, p. 32). (12) Ir-rapport tal-EEA Nru 13/2017 tal-11 ta’ Ottubru 2017 dwar "Air quality in Europe 2017" (il-kwalità tal-arja fl-Ewropa 2017). (13) Id-Direttiva 2002/49/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Ġunju 2002 li tirrigwardja l-istudju u l-amministrazzjoni tal-ħsejjes ambjentali (ĠU L 189, 18.7.2002, p. 12). (14) Ir-Regolament (UE) Nru 1307/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' Diċembru 2013 li jistabbilixxi regoli għal pagamenti diretti lill-bdiewa taħt skemi ta' appoġġ fil-qafas tal-politika agrikola komuni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 637/2008 u r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 73/2009 (ĠU L 347, 20.12.2013, p. 608).

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' April 2018 dwar l-ugwaljanza bejn il-ġeneri fis-settur tal-midja fl-UE (2017/2210(INI))

P8_TA(2018)0101 A8-0031/2018

Il-Parlament Ewropew,

–  wara li kkunsidra l-Artikoli 11 u 23 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea,

–  wara li kkunsidra l-Artikoli 2 u 3(3), it-tieni subparagrafu, tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE) u l-Artikolu 8 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE),

–  wara li kkunsidra d-Direttiva 2006/54/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-5 ta' Lulju 2006 dwar l-implimentazzjoni tal-prinċipju ta' opportunitajiet indaqs u ta' trattament ugwali tal-irġiel u n-nisa fi kwistjonijiet ta' impjiegi u xogħol(1),

–  wara li kkunsidra d-Direttiva 2010/13/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-10 ta' Marzu 2010 dwar il-koordinazzjoni ta' ċerti dispożizzjonijiet stabbiliti bil-liġi, b'regolament jew b'azzjoni amministrattiva fl-Istati Membri dwar il-forniment ta' servizzi tal-media awdjoviżiva (id-Direttiva dwar is-Servizzi tal-Media Awdjoviżiva)(2),

–  wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni Ewropea tas-26 ta' April 2017 għal Direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja privata għall-ġenituri u għall-persuni li jindukraw u li tħassar id-Direttiva tal-Kunsill 2010/18/UE (COM(2017)0253),

–  wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni dwar it-tielet programm ta' azzjoni tal-Komunità fuq perjodu ta' żmien medju dwar l-opportunitajiet indaqs għan-nisa u l-irġiel 1991-1995 (COM(90)0449),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tal-Kunsill u r-rappreżentanti tal-Gvernijiet tal-Istati Membri, imlaqqa' fi ħdan il-Kunsill tal-5 ta' Ottubru 1995 dwar l-immaġni tan-nisa u tal-irġiel murija fir-reklamar u fil-midja(3),

–  wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-7 ta' Ġunju 2000 bit-titolu "Lejn strateġija qafas tal-Komunità dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi (2001-2005)" (COM(2000)0335),

–  wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tad-9 ta' Ġunju 2008 dwar it-tneħħija tal-istereotipi tas-sessi fis-soċjetà,

–  wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-24 ta' Ġunju 2013 bit-titolu "Immexxu 'l quddiem ir-rwoli tan-nisa bħala dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet fil-mezzi tax-xandir",

–  wara li kkunsidra l-Patt Ewropew għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi (2011-2020), adottat mill-Kunsill f'Marzu 2011,

–  wara li kkunsidra l-Pjan ta' rotta għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel 2006-2010 tal-1 ta' Marzu 2006 (COM(2006)0092),

–  wara li kkunsidra l-Istrateġija għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel 2010-2015 tal-21 ta' Settembru 2010 (COM(2010)0491),

–  wara li kkunsidra d-dokument ta' ħidma tal-persunal tal-Kummissjoni tat-3 ta' Diċembru 2015 dwar l-Impenn Strateġiku għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi 2016-2019 (SWD(2015)0278),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-25 ta' Lulju 1997 dwar id-diskriminazzjoni kontra n-nisa fir-reklamar(4),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-3 ta' Settembru 2008 dwar kif il-kummerċjalizzazzjoni u r-reklamar jaffettwaw l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel(5),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-12 ta' Marzu 2013 dwar l-eliminazzjoni tal-istereotipi tas-sessi fl-UE(6),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-28 ta' April 2016 dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi u l-għoti ta' setgħa lin-nisa fl-era diġitali(7),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Settembru 2016 dwar il-ħolqien ta' kundizzjonijiet fis-suq tax-xogħol favorevoli għal bilanċ bejn il-ħajja u dik tax-xogħol(8),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta' Settembru 2016 dwar l-applikazzjoni tad-Direttiva tal-Kunsill 2000/78/KE tas-27 ta' Novembru 2000 li tistabbilixxi qafas ġenerali għall-ugwaljanza fit-trattament fl-impjieg u fix-xogħol ("Direttiva dwar l-Ugwaljanza fl-Impjiegi")(9),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-14 ta' Ġunju 2017 dwar il-ħtieġa ta' strateġija tal-UE biex titwaqqaf u tiġi evitata d-differenza bejn il-pensjonijiet tan-nisa u tal-irġiel(10),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-4 ta' Lulju 2017 dwar il-kundizzjonijiet tax-xogħol u impjieg prekarju(11),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-3 ta' Ottubru 2017 dwar it-tisħiħ tal-pożizzjoni ekonomika tan-nisa fis-setturi privati u pubbliċi fl-UE(12),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-26 ta' Ottubru 2017 dwar il-ġlieda kontra l-fastidju u l-abbuż sesswali fl-UE(13),

–  wara li kkunsidra r-Rakkomandazzjoni tal-Kumitat tal-Ministri tal-Kunsill tal-Ewropa tal-10 ta' Lulju 2013 dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi u l-midja,

–  wara li kkunsidra r-Rakkomandazzjoni 1555 tal-24 ta' April 2002 tal-Assemblea Parlamentari tal-Kunsill tal-Ewropa dwar l-Immaġni tan-nisa fil-midja,

–  wara li kkunsidra r-Rakkomandazzjoni 1799 tas-26 ta' Ġunju 2007 tal-Assemblea Parlamentari tal-Kunsill tal-Ewropa dwar l-immaġni tan-nisa fir-reklamar,

–  wara li kkunsidra r-Rakkomandazzjoni tal-Kumitat tal-Ministri tal-Kunsill tal-Ewropa tas-27 ta' Settembru 2017 lill-Istati Membri dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi fis-settur awdjoviżiv,

–  wara li kkunsidra l-istudju tal-Istitut Ewropew għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi (EIGE) tal-2013 intitolat "Rieżami tal-implimentazzjoni tal-Pjattaforma ta' Azzjoni ta' Beijing fl-Istati Membri tal-UE: In-nisa u l-Mezzi tax-Xandir - l-Avvanz tal-ugwaljanza bejn is-sessi fit-teħid ta' deċiżjonijiet f'organizzazzjonijiet tal-mezzi tax-xandir", [traduzzjoni mhux uffiċjali]

–  wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni ta' Beijing u l-Pjattaforma għall-Azzjoni u l-annessi tagħha, adottati waqt ir-Raba' Konferenza Dinjija dwar in-Nisa f'Settembru 1995,

–  wara li kkunsidra r-rapport tal-Kunsill tal-Ewropa tal-2013 dwar il-Midja u l-immaġni tan-nisa,

–  wara li kkunsidra l-Artikolu 52 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

–  wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għad-Drittijiet tan-Nisa u l-Ugwaljanza bejn is-Sessi u l-opinjoni tal-Kumitat għall-Impjiegi u l-Affarijiet Soċjali (A8-0031/2018),

A.  billi l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel hija prinċipju fundamentali tal-Unjoni Ewropea, kif minqux fit-Trattati fl-Artikolu 8 tat-TFUE, li jiddikjara li, fl-attivitajiet kollha tagħha, l-Unjoni għandha tfittex li telimina l-inugwaljanzi, u li tippromwovi l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel; billi l-politiki tal-UE biex jippromwovu l-ugwaljanza bejn is-sessi għenu biex jagħmlu l-ħajja aħjar għal bosta ċittadini Ewropej;

B.  billi l-midja taġixxi bħala r-raba' setgħa, għandha l-kapaċità li tinfluwenza u, fl-aħħar mill-aħħar, li tifforma l-opinjoni pubblika; billi l-midja hija waħda mis-sisien ewlenin ta' soċjetajiet demokratiċi u, bħala tali, għandha d-dmir li tiżgura libertà ta' informazzjoni, diversità ta' opinjoni u pluraliżmu tal-midja, biex tippromwovi r-rispett għad-dinjità tal-bniedem u biex tiġġieled il-forom kollha ta' diskriminazzjoni u l-inugwaljanzi billi, fost affarijiet oħra, turi mudelli soċjali differenti; billi, għaldaqstant, l-organizzazzjonijiet tal-midja għandhom jiġu sensitizzati;

C.  billi r-raba' Konferenza Dinjija dwar in-Nisa, li saret f'Beijing fl-1995 irrikonoxxiet l-importanza tar-relazzjoni bejn in-nisa u l-midja fil-kisba tal-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel, u inkludiet żewġ objettivi strateġiċi fil-Pjattaforma ta' Azzjoni ta' Beijing (BPfA):

D.  billi l-immaġni tan-nisa u l-irġiel fil-midja tista' twassal għal rappreżentanza mhux ugwali f'diversi kuntesti, inkluż kuntesti politiċi, ekonomiċi, soċjali, akkademiċi, reliġjużi, kulturali u sportivi, — billi l-irġiel jidhru l-aktar fi rwoli soċjali attivi u n-nisa jiġu limitati għal rwoli aktar passivi; billi mill-istereotipi kollha li jaffettwaw l-immaġni tan-nisa u l-irġiel, l-eżempju ewlieni huwa s-sesswalizzazzjoni tal-ġisem tal-mara, li tista' tidher bl-iktar mod ċar fl-istampa sensazzjonali u fir-reklamar; billi erotiċizzazzjoni tal-vjolenza u l-oġġettifikazzjoni tan-nisa fil-midja għandhom effett negattiv fuq il-ġlieda kontra l-qerda tal-vjolenza kontra n-nisa; billi ta' spiss l-istereotipi tas-sessi jiġu kkombinati ma' stereotipi oħra li jinvolvu diskriminazzjoni fuq kwalunkwe bażi;

E.  billi l-midja għandha impatt sinifikanti fuq in-normi kulturali bejn is-sessi u fuq kif jiġu ffurmati u jevolvu r-rappreżentazzjonijiet soċjali assoċjati kemm man-nisa kif ukoll mal-irġiel, u tinfluwenza lill-udjenza b'immaġnijiet tal-ġisem u ideat stereotipati tal-maskulinità u l-femminilità, pereżempju, ir-rappreżentazzjoni tan-nisa fir-reklamar u l-mod ta' kif il-prodotti jimmiraw konsumaturi potenzjali għandhom tendenza li jipperpetwaw in-normi tradizzjonali bejn is-sessi; billi f'każijiet fejn il-midja tkompli tippreżenta rappreżentazzjonijiet stereotipati tan-nisa u tal-irġiel, inkluż dawk ta' individwi LGBTI, in-nies ta' spiss jaraw dawn l-immaġnijiet bħala leġittimi, u għaldaqstant ikun diffiċli jew impossibbli li jinxteħet dubju fuqhom;

F.  billi f'soċjetajiet moderni l-industrija tar-reklamar taqdi rwol ewlieni fix-xena tal-midja, għaliex tikkomunika bl-użu ta' immaġnijiet u ideat li għandhom effett fuq l-emozzjonijiet tagħna u għalhekk jistgħu jiffurmaw il-valuri, l-attitudnijiet u l-perċezzjonijiet tad-dinja tagħna; billi, meta jittrażmetti immaġni distorta tas-sessi, ir-reklamar jaf jirrikorri għas-sessiżmu u jirreplika prattiki diskriminatorji; billi reklam jista' jitqies bħala diskriminatorju jew sessist jekk ġeneru jkun irrappreżentat b'mod degradanti u insolenti, jew bħala li huwa inqas kapaċi, inqas intelliġenti jew inferjuri;

G.  billi teknoloġiji ġodda qed jibdlu l-mudelli kummerċjali tradizzjonali tal-midja; billi s-settur awdjoviżiv huwa industrija importanti ħafna ta' valur ekonomiku, li waħdu jimpjega b'mod dirett aktar minn miljun persuna fl-UE; billi, sabiex wieħed ikun jista' jlaħħaq ma' sistemi ġodda online ta' komunikazzjoni u multimedjali, iridu jsiru l-aġġustamenti meħtieġa għas-sorveljanza tal-arranġamenti fil-livell nazzjonali, kif ukoll għal skemi ta' awtoregolamentazzjoni mingħajr preġudizzju għall-eżitu tan-negozjati dwar id-Direttiva dwar is-Servizzi tal-Media Awdjoviżiva;

H.  billi għandha titqies b'mod ekwu l-perspettiva kemm tan-nisa kif ukoll tal-irġiel sabiex tinkiseb stampa sħiħa u diversifikata ta' kull aspett tar-realtà soċjali; billi huwa importanti li ma jintilfux il-potenzjal u l-ħiliet tan-nisa fil-komunikazzjoni ta' informazzjoni, fatti u opinjonijiet dwar l-isfidi li jħabbtu wiċċhom magħhom in-nisa fil-midja, filwaqt li jiġi rikonoxxut li n-nisa ma jistgħux jiġu trattati bħala grupp omoġenju;

I.  billi trid tinbidel il-projezzjoni kontinwa ta' immaġnijiet negattivi u degradanti tan-nisa fil-komunikazzjonijiet tal-midja elettronika, stampata, viżiva u bl-awdjo; billi l-inugwaljanzi bejn is-sessi huma wkoll maħluqa u riprodotti permezz tal-lingwaġġ u tal-immaġini mxerrda mill-midja; billi t-tfal jiġu kkonfrontati b'inugwaljanzi bejn is-sessi sa minn età żgħira ħafna permezz ta' mudelli promossi minn serjejiet u programmi televiżivi, diskussjonijiet, logħob, videogames u reklami; billi r-rwoli tas-sessi jiġu ffurmati l-aktar matul it-tfulija u l-adolexxenza u għandhom impatt tul il-ħajja; billi l-edukazzjoni u t-taħriġ ta' professjonisti tal-midja huma għodod b'saħħithom biex jiġu miġġielda u eradikati l-istereotipi, permezz tas-sensibilizzazzjoni u l-promozzjoni tal-ugwaljanza;

J.  billi n-nisa ammontaw għal 68 % tal-persuni gradwati fil-ġurnaliżmu u l-informazzjoni fl-UE-28 fl-2015(14), filwaqt li d-data dwar l-impjiegi għall-UE-28 matul il-perjodu 2008-2015 turi li l-perċentwali ta' nisa impjegati fis-settur tal-midja bħala medja baqa' ta' madwar 40 % biss;

K.  billi, barra minn hekk, is-sehem tan-nisa fit-teħid tad-deċiżjonijiet fil-midja fl-UE-28 fl-2015 kien għadu taħt iż-żona ta' bilanċ bejn is-sessi (bejn l-40 % u s-60 %) u kien biss 32 %, filwaqt li s-sehem ta' nisa bħala presidenti tal-bordijiet kien biss ta' 22 %(15);

L.  billi d-differenzi fil-pagi u l-pensjonijiet bejn is-sessi huma problema persistenti fl-UE, u huma evidenti f'setturi ekonomiċi differenti, inkluż fil-midja, fejn id-differenza bejn il-pagi tal-irġiel u n-nisa hija ta' 17 %;

M.  billi n-nisa għadhom iħabbtu wiċċhom ma' saqaf tal-ħġieġ fil-midja u jista' ma jkollhomx opportunitajiet indaqs għall-promozzjoni jew għall-avvanz fil-karriera minħabba varjetà ta' fatturi, inklużi l-proċeduri ta' kultura organizzattiva li ta' spiss mhijiex favorevoli għall-bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja privata b'ambjent kompetittiv, ikkaratterizzat minn stress, skadenzi inflessibbli u sigħat twal ta' xogħol; billi n-nisa għandhom inqas setgħa deċiżjonali fl-istabbiliment tal-aġenda tal-aħbarijiet minħabba li mhumiex rappreżentati biżżejjed f'pożizzjonijiet ta' maniġment superjuri;

N.  billi l-organizzazzjonijiet tal-midja fl-Istati Membri jistgħu jistabbilixxu l-politiki ta' ugwaljanza tagħhom stess, u dan iwassal għal firxa wiesgħa ta' prattiki fl-UE: minn oqfsa tal-politika komprensivi ħafna li jkopru l-kontenut tal-midja u jipprevedu rappreżentanza bbilanċjata ta' rġiel u nisa fil-korpi tat-teħid tad-deċiżjonijiet, sa nuqqas totali ta' politika tali;

O.  billi r-riċerka wriet li 4 % biss tal-kopertura tal-aħbarijiet hija kontra l-immaġni stereotipika; billi n-nisa jammontaw għal 24 % biss tan-nies li nisimgħu bihom jew naqraw dwarhom fl-aħbarjiet(16); billi madwar 37 % tal-istejjer kemm f'sorsi tal-aħbarijiet online kif ukoll offline huma rrappurtati minn nisa, sitwazzjoni li ma wriet l-ebda prospett ta' titjib f'dawn l-aħħar 10 snin(17); billi n-nisa huma mitluba l-aktar biex jagħtu opinjoni popolari (41 %) jew esperjenza personali (38 %) u rarament jiġu kkwotati bħala esperti (17 % biss tal-istejjer); billi r-riċerka wriet ukoll li inqas minn wieħed minn kull ħames esperti jew kummentaturi huma nisa (18 %)(18);

P.  billi n-nisa huma sottorappreżentati b'mod sproporzjonat fl-aħbarijiet u fil-mezzi ta' informazzjoni u huma saħansitra inqas viżibbli fl-oqsma tal-isport, il-politika, l-ekonomija u l-finanzi, minkejja l-varjetà ta' organizzazzjonijiet tal-midja fl-Istati Membri; billi n-nisa tal-istorja huma kważi totalment nieqsa minn kontenut ta' midja relatat, bħal pereżempju dokumentarji bijografiċi;

Q.  billi l-parteċipazzjoni tan-nisa fuq livell ugwali mal-irġiel f'kontenut ta' rappurtar u f'servizz bħala sorsi ta' informazzjoni hija kruċjali mhux biss għal raġunijiet ta' rappreżentanza, iżda wkoll għal raġunijiet ta' opportunitajiet indaqs u r-rikonoxximent sħiħ tal-kompetenza u l-għarfien tagħhom; billi, fi ħdan il-pajsaġġ tal-midja Ewropea, hemm ostakli għal involviment f'approċċ responsabbli għall-ugwaljanza bejn is-sessi, minħabba l-limitazzjonijiet finanzjarji u l-kundizzjonijiet tax-xogħol, inkluż l-impjieg prekarju u l-livelli ta' esperjenza professjonali, flimkien ma' veloċità dejjem akbar ta' informazzjoni u kunsiderazzjonijiet kummerċjali;

R.  billi hemm nisa fil-midja li jaħdmu fil-livell professjonali għoli, inklużi diretturi magħrufa tal-films, ġurnalisti u korrispondenti, li, minkejja li l-prestazzjoni tagħhom hija daqs dik tal-irġiel, huma aktar esposti għal vjolenza bbażata fuq il-ġeneru u diskriminazzjoni fuq il-post tax-xogħol, u jistgħu ma jingħatawx l-istess livell ta' apprezzament daqs il-kontropartijiet maskili tagħhom;

S.  billi n-nisa li jiktbu fil-midja soċjali qed iħabbtu wiċċhom ma' livelli dejjem ogħla ta' fastidju; billi dan il-fastidju għandu l-potenzjal li jsikket il-vuċi tan-nisa u jdgħajjef il-parteċipazzjoni tagħhom fis-soċjetà; billi data miġbura globalment turi li nofs in-nisa impjegati fil-midja esperjenzaw abbuż sesswali, kwart minnhom esperjenzaw atti ta' vjolenza fiżika u tliet kwarti sofrew intimidazzjoni, theddid jew abbuż(19); billi hemm tħassib dejjem jikber dwar il-vjolenza ċibernetika kontra n-nisa u l-bniet, u huwa stmat li waħda minn kull għaxar nisa fl-UE esperjenzat xi forma ta' vjolenza ċibernetika minn mindu għalqet il-15-il sena; billi hemm nuqqas ta' data u riċerka dwar il-vjolenza ċibernetika kontra n-nisa u l-bniet fil-livell tal-UE; billi l-fastidju psikoloġiku u sesswali jikkostitwixxi ksur tad-drittijiet tal-bniedem; billi l-midja u r-regolaturi nazzjonali u internazzjonali għandhom jistabbilixxu regoli, inklużi sanzjonijiet, li għandhom jiġu applikati minn organizzazzjonijiet tal-midja, biex jittrattaw dawn il-kwistjonijiet;

T.  billi l-ġurnalisti investigattivi nisa b'mod partikulari sikwit jiġu suġġetti għal vjolenza u jkunu l-mira ta' attakki fatali, kif muri permezz tal-każijiet ta' Veronica Guerin jew Daphne Caruana Galizia;

U.  billi skont studju tan-Netwerk Awdjoviżiv Ewropew tan-Nisa (EWA)(20), wieħed biss minn kull ħames films fis-seba' pajjiżi Ewropej eżaminati huwa dirett minn mara, u l-biċċa l-kbira tar-riżorsi ta' finanzjament imorru f'films li mhumiex diretti minn nisa, anke jekk madwar nofs il-gradwati tal-iskejjel kollha tal-films huma nisa;

V.  billi l-kumpaniji tal-midja għandhom jadottaw sistemi ta' awtoregolamentazzjoni u kodiċijiet ta' kondotta li jistabbilixxu regoli proċedurali u kriterji dwar il-karrieri u l-kopertura tal-midja biex jissalvagwardjaw u jippromwovu l-ugwaljanza bejn is-sessi; billi awtoregolamentazzjoni u kodiċijiet ta' kondotta ta' dan it-tip għandhom jitfasslu f'kollaborazzjoni mas-sindakati tal-industrija, skont politika ċara dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi;

Il-preżenza tan-nisa fil-midja

1.  Jenfasizza l-fatt li minkejja li n-nisa f'dan il-qasam f'livell universitarju jikkostitwixxu forza tax-xogħol sostanzjali, huma sottorappreżentati fil-karigi ta' ġestjoni u dawk ta' livell għoli; iqis li s-servizzi tal-midja kemm pubbliċi kif ukoll privati għandhom ir-responsabilità li jiżguraw l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel u jipprevjenu kwalunkwe diskriminazzjoni; jistieden lill-Istati Membri jiżviluppaw inċentivi ta' politika biex jitnaqqsu l-ostakli għall-aċċess tan-nisa għal karigi ta' maniġment u tmexxija f'organizzazzjonijiet tal-midja;

2.  Jiddispjaċih dwar il-fatt li r-rappreżentanza tan-nisa f'midja ta' servizz pubbliku fl-UE hija baxxa bħala medja, f'karigi ta' livell għoli kemm strateġiċi kif ukoll operattivi u fuq bordijiet (fl-2017: 35,8 % għal karigi eżekuttivi, 37,7 % għal karigi mhux eżekuttivi u 33,3 % bħala membri ta' bordijiet)(21);

3.  Ifakkar li, bil-ħsieb li jsir monitoraġġ tal-oqsma kritiċi tal-BPfA dwar in-nisa fil-midja, l-EIGE żviluppa l-indikaturi li ġejjin:

4.  Ifakkar li filwaqt li d-Direttiva dwar is-Servizzi tal-Media Awdjoviżivi tistipula li l-objettivi tagħha "ma jistgħux jinkisbu b'mod suffiċjenti mill-Istati Membri iżda jistgħu jinkisbu aħjar fil-livell tal-Unjoni", hija ma tinkludi ebda riferiment għal rappreżentazzjoni ugwali f'organizzazzjonijiet tal-midja;

5.  Jinnota li minkejja li mhumiex rappreżentati biżżejjed fihom fil-preżent, xorta waħda teżisti probabilità akbar li n-nisa jiġu reklutati jew promossi għal karigi f'livell għoli fil-midja tas-servizz pubbliku milli fl-organizzazzjonijiet tal-midja privati(22);

6.  Jappella lill-Istati Membri u lill-organizzazzjonijiet tal-midja biex jappoġġaw u jiżviluppaw miżuri ta' inċentiv, inklużi kwoti, għal rappreżentanza ugwali ta' nisa u rġiel f'karigi ta' teħid ta' deċiżjonijiet, u biex il-monitoraġġ effettiv ta' dawn l-isforzi jingħata prominenza akbar f'dawn l-organizzazzjonijiet; jistieden lill-Kummissjoni żżid l-isforzi tagħha biex tiżblokka d-Direttiva dwar in-Nisa fil-Bordijiet, li ilha ffriżata fil-Kunsill mill-2013;

7.  Jieħu nota tat-tradizzjoni twila, li jiġu impjegati kemm staff freelance kif ukoll permanenti, li teżisti fis-settur tal-midja u tad-diġitizzazzjoni kontinwa tiegħu li wasslet għal tnaqqis fiċ-ċirkolazzjoni tradizzjonali u fid-dħul mir-reklamar, li kellu impatt fuq it-tip ta' kuntratti ta' impjieg offrut f'dan is-settur; jirrimarka, barra minn hekk, li n-nisa huma rappreżentati żżejjed f'ħafna forom atipiċi ta' xogħol fis-suq tax-xogħol kollu; jinnota li l-pressjonijiet dejjem akbar fuq is-settur tal-midja biex iżomm il-vijabilità ekonomika tiegħu x'aktarx se twassal għal għadd dejjem ikbar ta' dawn it-tipi ta' kuntratti;

8.  Iqis li l-istereotipi jistgħu jwasslu għal ambjent soċjali negattiv għan-nisa u jistgħu jikkontribwixxu għad-diskriminazzjoni bejn is-sessi fuq il-post tax-xogħol; jinnota l-importanza ta' ambjent soċjali pożittiv biex il-ħaddiema jiġu megħjuna jlaħħqu ma' livelli għolja ta' intensità fix-xogħol;

9.  Ifakkar li l-organizzazzjonijiet tal-midja huma liberi li jiddeterminaw ir-rwoli għall-impjegati tagħhom, kemm irġiel kif ukoll nisa, iżda jħeġġiġhom jagħmlu dan bl-akbar rispett lejn id-dinjità personali u l-kwalità professjonali; josserva, f'dan il-kuntest, sitwazzjonijiet inkwetanti ta' reporters nisa meqjusa aktar xierqa għall-ġurnaliżmu televiżiv minħabba li jitqiesu attraenti għall-udjenza, u sussegwentement posthom jittieħed minn kollegi iżgħar fl-età meta dawn jikbru;

10.  Jikkundanna, barra minn hekk, l-okkorrenza wiesgħa ta' fastidju sesswali u tipi oħra ta' abbuż, b'mod partikolari fil-logħob online u fil-midja soċjali, u jinkoraġġixxi lill-kumpaniji tal-midja joħolqu ambjenti sikuri li jirreaġixxu għal kwalunkwe każ ta' fastidju; jitlob, għalhekk, għal miżuri differenti, inklużi s-sensibilizzazzjoni, regoli interni dwar sanzjonijiet dixxiplinari fil-konfront ta' min iwettaq il-fastidju, u appoġġ psikoloġiku u/jew legali għall-vittmi ta' dawn il-prattiki, għall-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-bullying u l-fastidju sesswali fuq il-post tax-xogħol kif ukoll f'ambjenti online;

11.  Jikkundanna bil-qawwa l-attakki kontra ġurnalisti nisa li jirrappurtaw bla biża' dwar kwistjonijiet politiċi u kriminali ewlenin, u jitlob għall-akbar sforzi possibbli biex tkun żgurata l-protezzjoni u s-sikurezza tal-ġurnalisti kollha;

12.  Iħeġġeġ lill-organizzazzjonijiet tal-midja pubbliċi u privati jadottaw politiki interni bħal opportunitajiet indaqs u politiki ta' diversità li jinkludu miżuri kontra l-fastidju, skemi ta' liv tal-maternità jew tal-ġenituri, arranġamenti flessibbli tax-xogħol li jappoġġaw il-bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja privata biex in-nisa u l-irġiel jibbenefikaw b'mod ekwu minn liv tal-ġenituri u l-irġiel jitħeġġu jieħdu liv tal-paternità, biex jiġi żgurat it-tqassim ġust tal-kura tat-tfal, kif ukoll programmi ta' taħriġ fl-ikkowċjar u l-maniġment, l-użu tat-telexogħol u arranġamenti ta' xogħol flessibbli kemm għan-nisa kif ukoll għall-irġiel, fuq bażi volontarja u mingħajr preġudizzju għall-avvanz fil-karriera;

13.  Jistieden lill-midja tirrispetta d-dritt tan-nisa u tal-irġiel li jibbenefikaw bl-istess mod mil-liv tal-maternità, tal-paternità jew tal-ġenituri; jirrimarka li l-ebda mara tqila ma għandha tiġi diskriminata minħabba l-kundizzjoni tagħha, u l-ebda mara ma għandha tiġi miċħuda impjieg minħabba li hija tista' tiddeċiedi li tinqabad tqila; iħeġġeġ lill-organizzazzjonijiet tal-midja u lill-awtoritajiet regolatorji biex jiddivulgaw id-differenza bejn il-pagi tal-irġiel u n-nisa, jistabbilixxu obbligi tat-trasparenza tal-pagi u jimplimentaw il-prinċipju ta' paga ugwali għal xogħol ugwali permezz ta' miżuri vinkolanti;

14.  Jissuġġerixxi li l-organizzazzjonijiet tal-midja jistabbilixxu bażijiet tad-data ta' nisa esperti f'għadd ta' oqsma, b'mod partikolari dawk fejn in-nisa mhumiex rappreżentati biżżejjed, bil-ħsieb li dawn jintużaw meta jkun xieraq; jinkoraġġixxi, barra minn hekk, il-ġbir ta' data diżaggregata skont is-sessi dwar il-kontenut tal-midja kollu possibbli;

15.  Jitlob lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jżidu l-parteċipazzjoni u l-aċċess tan-nisa għall-espressjoni u t-teħid tad-deċiżjonijiet permezz tal-midja u t-teknoloġiji l-ġodda ta' komunikazzjoni;

16.  Iqis li t-titjib ġenerali tal-kundizzjonijiet tan-nisa fuq il-post tax-xogħol jista' jkun ta' benefiċċju għal dawk kollha li jaħdmu fil-midja; iqis, madankollu, li ma sarx biżżejjed titjib u li għad hemm l-inugwaljanzi; jenfasizza l-ħtieġa li l-Istati Membri u l-Kummissjoni jippromwovu u jiżguraw il-prinċipju ta' paga ugwali skont l-Artikolu 157 tat-TFUE, inkluż billi tiġi miġġielda d-differenza fil-pagi u l-pensjonijiet bejn l-irġiel u n-nisa, jitnaqqas ix-xogħol prekarju(23), jiġu żgurati l-aċċessibbiltà għal indukrar ta' kwalità u bi prezz raġonevoli għat-tfal u politiki ta' bilanċ aħjar bejn ix-xogħol u l-ħajja privata, filwaqt li jiġu żgurati wkoll id-drittijiet ta' negozjar kollettiv;

17.  Itenni li l-midja għandha, bħala kwistjoni ta' urġenza, timplimenta politika ta' paga ugwali għal xogħol ugwali, inklużi obbligi ta' trasparenza fil-pagi, filwaqt li tippermetti li n-nisa jkollhom l-istess opportunitajiet ta' promozzjoni u ta' taħriġ u kwalunkwe benefiċċju addizzjonali f'termini ugwali bħall-irġiel;

18.  Jinnota r-rwol pożittiv tal-kunsilli tan-nisa u l-uffiċjali tal-ugwaljanza bejn is-sessi fuq il-postijiet tax-xogħol; jappella sabiex l-ugwaljanza bejn is-sessi tiġi promossa bħala politika trażversali tar-riżorsi umani fi ħdan il-midja; jikkunsidra li l-ilħiq fil-midja tal-ugwaljanza tan-nisa fil-livelli kollha, u b'mod partikolari fil-livelli deċiżjonali, jirrikjedi kultura ffukata fuq l-impjegat u tim ta' diriġenti sensittiv għall-kwistjonijiet relatati mas-sessi; jirrakkomanda li entitajiet regolatorji u organizzazzjonijiet tal-midja nazzjonali jsegwu r-rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2014/124/UE dwar it-tisħiħ tal-prinċipju ta' pagi ugwali għall-irġiel u n-nisa permezz tat-trasparenza(24), ifasslu gwida dwar proċeduri ta' selezzjoni ġusti, jistabbilixxu politiki ta' ugwaljanza komprensivi, li jkopru l-kontenut tal-midja u jipprevedu l-progress tan-nisa f'korpi ta' teħid ta' deċiżjonijiet, u jistabbilixxu proċeduri interni li jittrattaw il-fastidju sesswali fuq il-post tax-xogħol; jistieden lill-Kummissjoni tkompli tissorvelja l-applikazzjoni u l-infurzar xierqa tad-Direttiva 2006/54/KE li ddawwar l-oneru tal-provi f'każijiet ta' diskriminazzjoni sessista;

Il-kontenut tal-midja u n-nisa

19.  Jenfasizza r-rwol tal-midja bħala aġent tal-bidla soċjali u l-influwenza tagħha fl-iffurmar tal-opinjoni pubblika, u jistieden lill-Istati Membri jippromwovu kontenut dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi fil-midja pubblika; jirrimarka li s'issa kull azzjoni regolatorja dwar sessiżmu u immaġni stereotipika tas-sessi fil-kontenut tal-midja kienet kompetenza tal-Istati Membri; ifakkar fil-projbizzjoni ta' diskriminazzjoni fuq bażi ta' sess fil-midja skont id-Direttiva dwar is-Servizzi tal-Media Awdjoviżiva; jenfasizza, barra minn hekk, li filwaqt li azzjoni regolatorja tkun soġġetta għal konsiderazzjonijiet xierqa tal-prinċipju ta' libertà ta' espressjoni, il-libertà editorjali fl-ebda ċirkustanza m'għandha sservi biex tħeġġeġ jew tilleġittimizza immaġnijiet degradanti ta' nisa u ta' persuni LGBTI; iħeġġeġ lill-Istati Membri, fis-salvagwardja tal-libertajiet imsemmija hawn fuq, jirregolaw l-aċċess għall-videogames b'kontenut online li jagħmel il-ħsara, u għall-pornografija fuq l-internet;

20.  Jenfasizza li l-argumenti ekonomiċi ma jistgħux jintużaw bħala skuża għall-persistenza tal-istereotipizzazzjoni tas-sessi fil-kontenut tal-midja;

21.  Jenfasizza li kontenut tal-midja vjolenti u sessista qed jaffettwa b'mod negattiv lin-nisa u l-parteċipazzjoni tagħhom fis-soċjetà; jesprimi tħassib dwar ċerti komunikazzjonijiet awdjoviżivi kummerċjali li qed joħolqu ħsara psikoloġika u fiżika lit-tfal u ż-żgħażagħ; iħeġġeġ lill-partijiet interessati rilevanti u lill-awtoritajiet jindirizzaw il-kwistjoni ta' reklamar li indirettament jinkoraġġixxi d-disturbi alimentari bħall-anoressija, u jieħdu passi oħrajn biex jipproteġu persuni partikolarment vulnerabbli, inklużi l-bniet u n-nisa żgħażagħ, kontra tali kontenut;

22.  Iħeġġeġ li l-kontenut tal-midja, inkluż ir-reklamar, relatati mal-ippjanar tal-familja, id-drittijiet sesswali u riproduttivi, is-saħħa tal-omm u tat-tfal u l-edukazzjoni jkun immirat kemm lejn l-irġiel kif ukoll lejn in-nisa;

23.  Jenfasizza l-importanza li jitrawwem litteriżmu tal-midja u li l-partijiet interessati kollha jingħataw inizjattivi ta' edukazzjoni tal-midja sensittivi għall-kwistjonijiet tal-ġeneri, , sabiex jinkoraġġixxu liż-żgħażagħ jiżviluppaw ħiliet ta' ħsieb kritiku, u jgħinuhom jidentifikaw u jitkellmu kontra immaġnijiet sessisti u diskriminazzjoni, vjolenza sessista, bullying ċibernetiku, diskorsi ta' mibgħeda u vjolenza motivata mill-ġeneru, l-identità tal-ġeneru, l-espressjoni tal-ġeneru, l-orjentazzjoni sesswali jew il-karatteristiċi sesswali ta' persuna; jenfasizza l-ħtieġa ta' miżuri preventivi inklużi l-kriptaġġ u l-kontroll tal-ġenituri bil-ħsieb li jiġi żgurat użu tal-internet aktar sikur u litteriżmu diġitali u medjatiku; jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li l-istereotipi fir-reklamar u fi prodotti oħra tal-midja għandhom impatt potenzjali fuq is-soċjalizzazzjoni tat-tfal u, sussegwentement, fuq il-mod kif dawn iqisu lilhom innifishom, il-membri tal-familja tagħhom u d-dinja ta' barra; jirrimarka li r-reklamar jista' jkun għodda effettiva biex jiġu sfidati l-istereotipi, bħall-istereotipi tal-ġeneri u l-istereotipi kontra l-persuni LGBTI; jitlob, għalhekk, li tingħata aktar attenzjoni lill-attivitajiet professjonali ta' taħriġ u ta' edukazzjoni bħala mod biex tiġi miġġielda d-diskriminazzjoni u tiġi promossa l-ugwaljanza bejn il-ġeneri u l-persuni LGBTI;;

24.  Jirrakkomanda li miżuri mhux vinkolanti bħal pjanijiet ta' ugwaljanza bejn is-sessi jew linji gwida għandhom jingħataw saħansitra aktar prominenza f'organizzazzjonijiet tal-midja, u jirrakkomanda li dawn il-protokolli jistabbilixxu l-istandards għal immaġni pożittiva tan-nisa fir-reklamar, l-aħbarijiet, ir-rappurtar, il-produzzjoni jew ix-xandir u jkopru l-oqsma kollha ta' kontenut sensittiv, bħar-rappreżentazzjoni tas-setgħa u tal-awtorità, il-kompetenza, it-teħid ta' deċiżjonijiet, is-sesswalità, il-vjolenza, id-diversità tar-rwoli u l-użu ta' diskors mhux sessista; iħeġġeġ barra minn hekk lill-organizzazzjonijiet tal-midja pubbliċi u privati jintegraw l-ugwaljanza bejn is-sessi fil-kontenut kollu tagħhom u jadottaw pjanijiet ta' ugwaljanza sabiex jirriflettu d-diversità soċjali;

25.  Jirrakkomanda li regolamenti maħruġa minn awtoritajiet kompetenti għal midja u komunikazzjoni jistabbilixxu l-kriterji li jiggarantixxu immaġnijiet mingħajr stereotipi tan-nisa u l-bniet, u li jinkludu l-possibilità li jitneħħa jew jiġi sospiż kontenut offensiv; jirrakkomanda ulterjorment li l-organizzazzjonijiet speċjalizzati, bħall-korpi ta' ugwaljanza nazzjonali u l-NGOs tan-nisa, jiġu involuti fil-monitoraġġ tal-implimentazzjoni ta' dawn ir-regolamenti;

26.  Jirrimarka li l-Istati Membri għandhom jiżguraw, bil-mezzi kollha xierqa, li l-midja, inkluż il-midja online u l-midja soċjali, kif ukoll ir-reklamar, ikunu ħielsa minn kwalunkwe inċitament għall-vjolenza jew mibegħda kontra kwalunkwe persuna jew grupp ta' persuni; jenfasizza l-ħtieġa li tinġabar data segregata skont il-ġeneri u li ssir riċerka, f'kooperazzjoni mal-EIGE, biex jiġu indirizzati l-vjolenza ċibernetika, il-fastidju sesswali online, it-theddid, ir-rimarki sessisti u d-diskors ta' mibegħda kontra n-nisa u l-bniet, inklużi dawk li huma LGBTI; jenfasizza li jeħtieġ tingħata attenzjoni speċjali lil taħriġ dwar kif il-midja tirrapporta każijiet ta' vjolenza bbażata fuq il-ġeneru, inkluża vjolenza kontra persuni LGBTI;; jissuġġerixxi li taħriġ kontinwu dwar rappreżentazzjonijiet tal-ġeneri fil-kontenut tal-midja jkun disponibbli għall-professjonisti tal-midja, inklużi dawk f'pożizzjonijiet ta' tmexxija; jirrakkomanda li l-ugwaljanza bejn il-ġeneri tiġi riflessa f'moduli ta' tagħlim fil-korsijiet tal-ġurnaliżmu u tax-xjenzi tal-komunikazzjoni universitarji u postgradwatorji;

27.  Jistieden lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni jippromwovu l-awtoregolamentazzjoni u l-koregolamentazzjoni fil-midja permezz ta' kodiċijiet ta' kondotta;

Eżempji ta' prattika tajba

28.  Jinnota b'entużjażmu d-diversi eżempji ta' prattika tajba li jistgħu jiġu osservati fl-Istati Membri kollha, inkluż: kampanji fil-midja, leġiżlazzjoni speċifika, premji jew anti-premji għal reklamar sessista u stereotipat, bażijiet tad-data ta' nisa esperti, korsijiet ta' taħriġ għal professjonisti tal-industrija, u pjanijiet ta' ugwaljanza tal-organizzazzjonijiet tal-midja, kodiċijiet ta' kondotta u opportunitajiet indaqs u politiki ta' diversità, u l-limiti minimi stabbiliti għar-rappreżentazzjoni tas-sessi fil-korpi governattivi tar-regolaturi tal-midja;

29.  Iħeġġeġ lill-Istati Membri jappoġġaw kampanji bħall-għodda Expertalia tal-Belġju, il-premji "Sexist Piggy" tar-Repubblika Ċeka jew l-inizjattiva #TackaNej ("Le, grazzi") Żvediża, fost l-oħrajn; jistieden lill-Istati Membri biex b'mod regolari jorganizzaw kampanji ta' informazzjoni u ta' sensibilizzazzjoni dwar kontenut diskriminatorju bbażat fuq is-sess fil-midja, u jirrappurtaw b'mod regolari dwar xejriet ta' ugwaljanza bejn is-sessi fil-midja; jistieden lill-Kummissjoni talloka fondi speċjali għal sottoprogrammi b'enfasi fuq l-avvanz tan-nisa fl-industrija tal-midja u tappoġġa l-assoċjazzjonijiet u n-netwerks tal-midja li qed jimplimentaw kampanji ta' sensibilizzazzjoni pubbliċi u settorjali; jistieden ukoll lill-Kummissjoni tistabbilixxi premju tal-UE għal studenti fil-qasam tal-midja għal ħidma relatata mal-ugwaljanza bejn is-sessi;

30.  Jistieden lill-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili jfasslu strateġiji ta' komunikazzjoni, mhux biss għall-midja tradizzjonali, iżda wkoll għall-midja online, sabiex jitwessa' l-kamp ta' applikazzjoni biex tiġi influwenzata u monitorjata l-aġenda tal-midja;

Aktar rakkomandazzjonijiet

31.  Jistieden lill-Istati Membri biex, flimkien ma' korpi tal-ugwaljanza, jimplimentaw bis-sħiħ il-leġiżlazzjoni eżistenti li tindirizza l-ugwaljanza bejn is-sessi, u jinkoraġġixxu lill-korpi regolatorji jagħtu attenzjoni lill-preżenza u l-avvanz tan-nisa u lill-kontenut tal-midja mhux stereotipiku; iħeġġeġ lill-Istati Membri jwettqu evalwazzjonijiet regolari fl-oqsma msemmija hawn fuq u jiżviluppaw, jekk dan għadu ma sarx, leġiżlazzjoni li tiffoka fuq kontenut tal-midja mhux stereotipiku; jenfasizza r-rwol tal-Istati Membri biex isir użu aħjar mir-riżorsi eżistenti fil-midja fil-kompetenza tagħhom biex iwettqu r-rwol tagħhom ta' servizz pubbliku filwaqt li jirriflettu soċjetà aktar ibbilanċjata bejn is-sessi u aktar demokratika;

32.  Jistieden lill-Kummissjoni twettaq aktar riċerka dwar il-parteċipazzjoni tan-nisa f'pożizzjonijiet għolja fil-midja; ifaħħar lill-EIGE għall-ħidma tiegħu fil-qasam u jistiednu jkompli jiżviluppa u jimmonitorja s-sett ta' indikaturi rilevanti, inkluż iżda mhux limitat għall-preżenza tan-nisa fit-teħid tad-deċiżjonijiet, il-kundizzjonijiet tax-xogħol tagħhom u l-ugwaljanza bejn is-sessi fil-kontenut tal-midja, filwaqt li jestendi l-attenzjoni tiegħu għat-tekonoloġiji ġodda ta' midja soċjali sabiex jiżviluppa metodoloġiji biex jiġu evitati l-vjolenza bbażata fuq is-sess u l-fastidju fil-midja soċjali;

33.  Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jappoġġaw u jippromovu l-organizzazzjonijiet tan-nisa li huma attivi fil-qasam tal-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn is-sessi fil-midja, inklużi organizzazzjonijiet li jappoġġaw lin-nisa u lit-tfajliet vittmi ta' vjolenza sessista, diskriminazzjoni intersezzjonali jew fastidju sesswali;

34.  Jistieden lill-Istati Membri jimplimentaw programmi ta' azzjoni li jiżguraw l-involviment tan-nisa fit-tfassil u l-implimentazzjoni ta' politiki u programmi effikaċi u effiċjenti fir-rigward tas-sensittività għall-kwistjonijiet relatati mas-sessi fl-organizzazzjonijiet medjatiċi;

35.  Jistieden lill-Istati Membri jiżviluppaw programmi biex jippromwovu l-ħiliet tan-nisa fix-xjenza, it-teknolġija, l-inġinerija u l-matematika (is-suġġetti STEM), li huma importanti għal karriera ta' natura aktar teknika fis-settur tal-midja, bħal dik ta' tekniku tas-sound jew tekniku awdjoviżiv; jenfasizza l-importanza tal-edukazzjoni u t-taħriġ vokazzjonali fid-diversifikazzjoni tal-għażla tal-karriera u l-introduzzjoni tan-nisa u l-irġiel għal opportunitajiet ta' karrieri mhux tradizzjonali biex tingħeleb l-esklużjoni orizzontali u vertikali;

o
o   o

36.  Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

(1) ĠU L 204, 26.7.2006, p. 23. (2) ĠU L 95, 15.4.2010, p. 1. (3) ĠU C 296, 10.11.1995, p. 15. (4) ĠU C 304, 6.10.1997, p. 60. (5) ĠU C 295 E, 4.12.2009, p. 43. (6) ĠU C 36, 29.1.2016, p. 18. (7) ĠU C 66, 21.2.2018, p. 44. (8) Testi adottati, P8_TA(2016)0338. (9) Testi adottati, P8_TA(2016)0360. (10) Testi adottati, P8_TA(2017)0260. (11) Testi adottati, P8_TA(2017)0290. (12) Testi adottati, P8_TA(2017)0364. (13) Testi adottati, P8_TA(2017)0417. (14) Ġbir ta' data konġunt bejn UNESCO, OECD u Eurostat, disponibbli fuq: http://eige.europa.eu/gender-statistics/dgs/indicator/ta_educ_part_grad__educ_uoe_grad02 (15) Indiċi tal-Ugwaljanza bejn is-Sessi tal-EIGE, 2017. (16) https://www.womenlobby.org/IMG/pdf/factsheet_women_and_media.pdf (17) Lenka Vochocová, seduta pubblika tal-FEMM "L-ugwaljanza bejn is-sessi fis-settur tal-midja fl-UE", 26 ta' Ġunju 2017, disponibbli fuq http://www.europarl.europa.eu/ep-live/mt/committees/video?event=20170626-1500-COMMITTEE-FEMM (18) Il-proġett ta' monitoraġġ tal-midja globali (Global Media Monitoring), ir-rapport reġjonali għall-Ewropa (2015), disponibbli fuq http://cdn.agilitycms.com/who-makes-the-news/Imported/reports_2015/regional/Europe.pdf (19) International Federation of Journalists (IFJ), kampanja dwar il-vjolenza bbażata fuq is-sess fuq il-post tax-xogħol, https://www.ifj-stop-gender-based-violence.org/ (20) "Fejn huma d-diretturi nisa fil-films Ewropej? Rapport dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi dwar diretturi nisa (2006–2013) flimkien mal-aqwa prattika u rakkomandazzjonijiet ta' politika", http://www.ewawomen.com/en/research-.html (21) L-Ugwaljanza bejn is-Sessi fil-Poter u t-Teħid ta' Deċiżjonijiet. Reviżjoni tal-implimentazzjoni tal-Pjattaforma ta' Azzjoni ta' Beijing fl-Istati Membri tal-UE, 2017 (Sors: Bażi tad-Data bl-Istatistika dwar il-Ġeneri tal-EIGE — In-Nisa u l-Irġiel fit-Teħid ta' Deċiżjonijiet). (22) Istitut Ewropew għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi (EIGE): Reviżjoni tal-implimentazzjoni tal-Pjattaforma ta' Azzjoni ta' Beijing fl-Istati Membri tal-UE: In-nisa u l-Mezzi tax-Xandir — Immexxu 'l quddiem l-ugwaljanza bejn is-sessi fit-teħid ta' deċiżjonijiet fl-organizzazzjonijiet tal-midja (2013). (23) Ara r-riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-4 ta' Lulju 2017 dwar il-kundizzjonijiet tax-xogħol u impjieg prekarju. (24) ĠU L 69, 8.3.2014, p. 112.

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' April 2018 dwar l-emanċipazzjoni tan-nisa u tat-tfajliet permezz tas-settur diġitali (2017/3016(RSP))

P8_TA(2018)0102 B8-0183/2018

Il-Parlament Ewropew,

–  wara li kkunsidra l-Artikoli 2 u 3(3), it-tieni subparagrafu, tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE) u l-Artikolu 8 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE),

–  wara li kkunsidra l-Artikolu 23 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea,

–  wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni u l-Pjattaforma ta' Azzjoni ta' Beijing, adottati fir-Raba' Konferenza Dinjija dwar in-Nisa fl-1995, u, b'mod partikolari, il-qasam ikkonċernat "In-Nisa u l-Midja",

–  wara li kkunsidra l-eżitu tad-dokument tas-16 ta' Diċembru 2015 dwar il-laqgħa ta' livell għoli tal-Assemblea Ġenerali tan-NU dwar ir-rieżami ġenerali tal-implimentazzjoni tal-eżiti tas-Summit Dinji dwar is-Soċjetà tal-Informazzjoni,

–  wara li kkunsidra l-impenn strateġiku tal-Kummissjoni għall-ugwaljanza bejn is-sessi 2016-2019,

–  wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-6 ta' Mejju 2015 bit-titolu "Strateġija għal Suq Uniku Diġitali għall-Ewropa" (COM(2015)0192), u r-rieżami ta' nofs it-terminu dwar l-implimentazzjoni tagħha bit-titolu "Suq Uniku Diġitali Konness għal Kulħadd" (COM(2017)0228),

–  wara li kkunsidra l-Pilastru II tal-Istrateġija tal-Kummissjoni għal Suq Uniku Diġitali, li għandu l-għan li joħloq il-kundizzjonijiet adegwati u kundizzjonijiet ekwivalenti ta' kompetizzjoni u ambjent fejn in-netwerks diġitali u s-servizzi innovattivi jkunu jistgħu jimxu 'l quddiem, u l-Pilastru III, li jappoġġa soċjetà diġitali inklużiva, li fiha ċ-ċittadini jkollhom il-ħiliet it-tajba biex jaħtfu l-opportunitajiet li jġib miegħu l-Internet u jagħtu spinta lill-possibilitajiet tagħhom li jiksbu impjieg,

–  wara li kkunsidra l-qafas dwar l-Edukazzjoni u t-Taħriġ 2020,

–  wara li kkunsidra l-istudju tal-Kummissjoni "L-ICT għax-xogħol: Il-ħiliet diġitali fuq il-post tax-xogħol" u l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-10 ta' Ġunju 2016 bit-titolu "Aġenda Ġdida għall-Ħiliet għall-Ewropa: Naħdmu flimkien biex insaħħu l-kapital uman, l-impjegabbiltà u l-kompetittività" (COM(2016)0381),

–  wara li kkunsidra l-analiżi bir-reqqa bit-titolu "Empowering women on the Internet" ("It-tisħiħ tal-pożizzjoni tan-nisa fuq l-Internet"), ippubblikata mid-Direttorat Ġenerali tiegħu għall-Politiki Interni tal-Unjoni f'Ottubru 2015(1),

–  wara li kkunsidra r-rapport tal-Kummissjoni tal-1 ta' Ottubru 2013 bit-titolu "Women active in the ICT sector" ("In-nisa attivi fis-settur tal-ICT"),

–  wara li kkunsidra l-Istudju tal-Istitut Ewropew għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi (EIGE) tas-26 ta' Jannar 2017 bit-titolu "Gender and Digital Agenda" ("Il-Ġeneru u l-Aġenda Diġitali"),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-24 ta' Mejju 2012 b'rakkomandazzjonijiet lill-Kummissjoni dwar l-applikazzjoni tal-prinċipju ta' paga ugwali għall-ħaddiema rġiel u nisa għal xogħol ugwali jew għal xogħol ta' valur ugwali(2),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-12 ta' Marzu 2013 dwar l-eliminazzjoni tal-istereotipi tas-sessi fl-UE(3),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-12 ta' Settembru 2013 dwar l-Aġenda Diġitali għat-Tkabbir, il-Mobbiltà u l-Impjieg: Wasal iż-żmien li nħaffu l-ħidma tagħna(4), u b'mod partikolari l-Gran Koalizzjoni għall-Ħiliet u l-Impjiegi Diġitali,

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-8 ta' Ottubru 2015 dwar l-applikazzjoni tad-Direttiva 2006/54/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-5 ta' Lulju 2006 dwar l-implimentazzjoni tal-prinċipju ta' opportunitajiet indaqs u ta' trattament ugwali tal-irġiel u n-nisa fi kwistjonijiet ta' impjiegi u xogħol(5),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-28 ta' April 2016 dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi u l-għoti ta' setgħa lin-nisa fl-era diġitali(6),

–  wara li kkunsidra l-mistoqsija lill-Kummissjoni dwar l-għoti tas-setgħa lin-nisa u l-bniet permezz tas-settur diġitali (O-000004/2018 – B8–0010/2018),

–  wara li kkunsidra l-Artikoli 128(5) u 123(2) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.  billi d-diġitalizzazzjoni rrivoluzzjonat u bidlet b'mod fundamentali l-mod li bih il-persuni jaċċedu u jipprovdu l-informazzjoni, jikkomunikaw, jissoċjalizzaw, jistudjaw u jaħdmu, filwaqt li qed toħloq opportunitajiet ġodda biex in-nies jieħdu sehem f'diskussjonijiet pubbliċi u politiċi, l-edukazzjoni u s-suq tax-xogħol, u qed tiftaħ prospetti ġodda għal ħajja ta' awtodeterminazzjoni, u għandha potenzjal ekonomiku enormi għall-Unjoni Ewropea u lil hinn minnha; billi d-diġitalizzazzjoni għandha impatt mhux biss fuq is-swieq, iżda anki fuq is-soċjetà b'mod ġenerali;

B.  billi s-soċjetà tal-informazzjoni, xprunata mit-teknoloġiji tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni (ICT), iġġib magħha opportunitajiet enormi biex jiġu ġġenerati u mxerrda l-ġid u l-għarfien;

C.  billi madwar id-dinja kollha, in-nisa bħala grupp demografiku huma anqas probabbli li jkunu online milli huma l-irġiel; billi 68 % tal-irġiel u 62 % tan-nisa jużaw il-kompjuters u l-internet fuq bażi regolari; billi 54 % tal-irġiel, meta mqabbel ma' 48 % tan-nisa, jużaw l-internet fuq apparat mobbli; billi 33 % tal-irġiel jinstallaw is-softwer fuq l-apparat huma stess, meta mqabbel ma' 18 % biss tan-nisa; billi 41 % tal-irġiel jużaw ir-radju u t-televiżjoni online, meta mqabbel ma' 35 % tan-nisa; billi 47 % tal-irġiel jużaw is-servizzi bankarji online, meta mqabbel ma' 35 % tan-nisa; billi 22 % tal-irġiel ibigħu prodotti fuq l-internet, meta mqabbel ma' 17 % biss tan-nisa; billi 20 % tal-irġiel jixtru oġġetti online, meta mqabbel ma' 13 % tan-nisa;

D.  billi l-mudelli diġitali ta' komunikazzjoni kkontribwew għall-ħolqien ta' kundizzjonijiet li jwasslu għat-tixrid dejjem iżjed ta' diskors ta' mibegħda u ta' theddid kontra n-nisa, fejn insibu li 18 % tan-nisa fl-Ewropa batew xi sura ta' fastidju ċibernetiku mindu laħqu l-adolexxenza; billi n-numru ta' theddidiet, inklużi theddidiet ta' mewt, li n-nisa jirċievu, żdied; billi l-kuxjenza soċjali dwar is-suriet diġitali ta' vjolenza għadha mhix suffiċjenti; billi diversi suriet ta' vjolenza online għadhom ma ġewx ikkunsidrati għalkollox mill-qafas legali;

E.  billi 2 % biss tan-nisa kollha fis-suq tax-xogħol huma impjegati f'impjiegi tekniċi, professjonali u xjentifiċi, meta mqabbel ma' 5 % tal-irġiel; billi 9 % biss tal-iżviluppaturi fl-Ewropa huma nisa, 19 % biss tal-maniġers anzjani fis-setturi tal-ICT u tal-komunikazzjonijiet huma nisa (meta mqabbel ma' 45 % f'setturi tas-servizzi oħra) u n-nisa jirrappreżentaw biss 19 % tal-imprendituri f'dawn is-setturi (meta mqabbel ma' 54 % f'setturi tas-servizzi oħra);

F.  billi hemm distakk sinifikanti bejn is-sessi fl-aċċess għall-opportunitajiet professjonali u edukattivi fir-rigward tat-teknoloġiji tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni u l-ħiliet tal-informatika;

G.  billi s-sessiżmu u l-istereotipi tas-sessi jikkostitwixxu ostaklu serju għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel, u jkomplu jwessgħu d-distakk bejn is-sessi fis-settur diġitali, u dan jagħmilha diffiċli biex in-nisa jiżviluppaw bis-sħiħ il-kapaċitajiet tagħhom bħala utenti, innovaturi u inventuri;

H.  billi l-impjiegi, mhux biss fi ħdan is-settur tal-ICT, aktar ma jgħaddi żmien aktar jeħtieġu xi livell ta' ħiliet elettroniċi u litteriżmu diġitali, u din ix-xejra x'aktarx se tiġi amplifikata fil-ġejjieni b'firxa usa' ta' ħiliet diġitali meħtieġa għall-maġġoranza tal-impjiegi u tal-postijiet tax-xogħol vakanti;

I.  billi t-titjib tal-ħiliet diġitali u tal-litteriżmu fl-IT jippreżenta opportunità unika biex jittejjeb il-bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja privata billi jżid l-aċċess għall-edukazzjoni u t-taħriġ u jiffaċilita l-inklużjoni fis-suq tax-xogħol mhux biss tan-nisa u tal-bniet, iżda anki tan-nies bi bżonnijiet speċjali, bħalma huma l-persuni b'diżabilità, u tal-abitanti taż-żoni rurali u remoti li jinsabu 'l bogħod miċ-ċentri urbani; billi d-diġitalizzazzjoni tal-post tax-xogħol tista' ġġib magħha xi sfidi li jeħtieġ li jiġu indirizzati; billi żieda fil-għadd tan-nisa fis-settur tal-ICT, li huwa wieħed mis-setturi bl-ogħla pagi, tista' tikkontribwixxi għat-tisħiħ tal-pożizzjoni finanzjarja tagħhom u għall-indipendenza finanzjarja tagħhom, li jwassal għal tnaqqis fid-differenza totali bejn il-pagi tal-irġiel u n-nisa u għat-tisħiħ tal-indipendenza finanzjarja tan-nisa; billi madwar 16 % biss tal-kważi tmien miljun ruħ li jaħdmu fl-ICT fl-Ewropa huma nisa;

J.  billi d-diġitalizzazzjoni toffri opportunitajiet ġodda ta' intraprenditorija għan-nisa, inklużi l-intraprenditorija diġitali fuq skala żgħira, li f'ħafna każijiet ma teħtieġx kapital inizjali sinifikanti, kif ukoll impriżi mħaddma fil-qafas tal-ekonomija soċjali, li jsaħħu l-inklużjoni soċjali; billi hemm il-ħtieġa ta' appoġġ għall-intraprenditorija diġitali tan-nisa minħabba li din hija wieħed mis-setturi li qed jikbru b'ritmu mgħaġġel u li qed jirnexxu fl-ekonomija, li joffri għadd kbir ta' opportunitajiet għall-innovazzjoni u t-tkabbir, u n-nisa jirrappreżentaw biss 19 % tal-intraprendituri f'dan il-qasam;

K.  billi d-dħul ta' iktar nisa fis-settur tal-ICT isaħħaħ suq li fih hija prevista skarsezza ta' ħaddiema, u li fih il-parteċipazzjoni indaqs tan-nisa tkun twassal għal żieda annwali ta' madwar EUR 9 biljun fil-PDG tal-UE; billi n-nisa għadhom wisq sottorappreżentati fil-programmi ta' lawrji fl-ICT, fejn jikkostitwixxu biss madwar 20 % tal-gradwati fil-qasam, fejn insibu li 3 % biss tal-gradwati nisa għandhom lawrja fl-ICT; billi n-nisa jiffaċċjaw għadd kbir ta' diffikultajiet biex jintegraw u jibqgħu fis-settur tal-ICT; billi l-ambjent tax-xogħol iddominat mill-irġiel, fejn naraw li 30 % biss tal-forza tax-xogħol huma nisa, jikkontribwixxi għax-xejra li ħafna nisa jitilqu mis-settur tal-ICT ftit snin wara li jkunu lestew il-lawrja universitarja tagħhom; billi l-parteċipazzjoni tan-nisa fis-suq tax-xogħol diġitali tonqos bl-età; billi n-nisa ta' taħt it-30 sena b'lawrja fl-ICT jammontaw għal 20 % tas-settur tal-ICT, meta mqabbel ma' 15,4 % tan-nisa ta' bejn il-31 u l-45 sena u 9 % tan-nisa ta' aktar minn 45 sena;

L.  billi skont l-estimi tal-istudju "Women active in the ICT sector" ("In-nisa attivi fis-settur tal-ICT") se jkun hemm 900 000 post tax-xogħol vakanti fis-settur tal-ICT fl-Ewropa sal-2020; billi s-settur tal-ICT qed jikber b'pass mgħaġġel, u qed joħloq madwar 120 000 impjieg ġdid kull sena;

M.  billi s-settur tal-ICT huwa kkaratterizzat minn livell partikolarment għoli ta' segregazzjoni vertikali u orizzontali, kif ukoll minn distakk bejn il-kwalifiki edukattivi tan-nisa u l-pożizzjonijiet tagħhom fis-settur tal-ICT; billi anqas minn 20 % tal-imprendituri tal-ICT huma nisa; billi l-maġġoranza (54 %) tan-nisa f'impjiegi tal-ICT jokkupaw pożizzjonijiet inqas imħallsa u li jirrikjedu ħiliet ta' livell aktar baxx, u għadd żgħir biss minnhom (8 %) jokkupaw pożizzjonijiet fl-inġinerija tas-softwer li jirrikjedu ħiliet ta' livell għoli; billi n-nisa huma sottorappreżentati wkoll fit-teħid tad-deċiżjonijiet fi ħdan dan is-settur, fejn 19,2 % biss tal-impjegati fis-settur tal-ICT għandhom maniġers nisa, meta mqabbel ma' 45,2 % tal-impjegati f'setturi oħra;

N.  billi n-nisa ta' 55 sena u aktar jinsabu f'riskju partikolari tal-qgħad u tal-inattività fis-suq tax-xogħol, fejn ir-rata medja ta' impjieg tal-UE fost in-nisa tal-età ta' bejn il-55 u l-64 sena kienet biss ta' 49 % fl-2016, meta mqabbel ma' 62 % għall-irġiel; billi livell baxx ta' litteriżmu fit-teknoloġija tal-informatika (IT) u fil-ħiliet elettroniċi jkompli jkabbar dan ir-riskju; billi t-titjib u l-investiment fil-kompetenzi diġitali tan-nisa ta' 55 sena u aktar għandhom isaħħu l-opportunitajiet ta' impjieg tagħhom u joffrulhom livell ta' protezzjoni kontra l-esklużjoni mis-suq tax-xogħol;

O.  billi skont id-data tal-Eurostat tal-2014, aktar nisa (42,3 %) milli rġiel (33,6 %) jibqgħu tilgħin għall-edukazzjoni għolja, iżda n-nisa huma preżenti f'numri akbar fl-istudji umanistiċi milli huma fl-oqsma xjentifiċi; billi 9,6 % biss tal-istudenti nisa fl-edukazzjoni terzjarja jistudjaw għal lawrji li għandhom x'jaqsmu mal-ICT, meta mqabbel ma' 30,6 % tal-istudenti rġiel; billi, f'inizjattivi bħalma huma l-Ġimgħa Ewropea tal-Ikkowdjar, l-ICT għal Edukazzjoni Mtejba, il-Klabb tal-Mexxejja Ewropew tal-Istartups u l-Gran Koalizzjoni għall-Impjiegi Diġitali, li huma mmirati biex irawmu dejjem iktar l-edukazzjoni elettronika u l-ħiliet elettroniċi, in-nisa għadhom fil-biċċa l-kbira sottorappreżentati;

P.  billi l-parteċipazzjoni baxxa tan-nisa u t-tfajliet fl-edukazzjoni relatata mal-ICT, u aktar tard fl-impjieg, hi r-riżultat ta' relazzjoni kumplessa tal-isterjotipar tas-sessi li jibda fl-istadji bikrija tal-ħajja u tal-edukazzjoni u jkompli fil-karriera professjonali;

1.  Jistieden lill-Kummissjoni tisfrutta u tindirizza aħjar l-Aġenda Diġitali u l-Istrateġija tas-Suq Uniku Diġitali bl-għan li tindirizza d-disparità serja bejn is-sessi fis-settur tal-ICT u trawwem l-integrazzjoni sħiħa tan-nisa fis-settur, b'mod partikolari fir-rigward tal-professjonijiet tekniċi u tat-telekomunikazzjoni, u titrawwem l-edukazzjoni u t-taħriġ tan-nisa u t-tfajliet fl-ICT u f'suġġetti oħra tax-xjenza, it-teknoloġija, l-inġinerija u l-matematika (STEM);

2.  Jilqa' l-azzjonijiet li jappoġġaw l-integrazzjoni u l-parteċipazzjoni tan-nisa fis-soċjetà tal-informazzjoni inklużi fl-impenn strateġiku għall-ugwaljanza bejn is-sessi 2016-2019; jistieden lill-Kummissjoni timplimenta azzjonijiet immirati lejn it-tnaqqis tad-differenzi bejn il-pagi, il-qligħ u l-pensjonijiet tal-irġiel u n-nisa, b'tali mod li jiġi miġġieled il-faqar fost in-nisa, u tingħata prijorità lill-promozzjoni tal-impjieg tan-nisa fis-settur tal-ICT, il-ġlieda kontra l-isterjotipi tas-sessi u l-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn is-sessi fil-livelli kollha u f'kull tip ta' edukazzjoni, inkluż fir-rigward tal-ugwaljanza bejn is-sessi fl-għażla tal-istudji u l-karrieri, f'konformità mal-prijoritajiet stabbiliti fil-qafas tal-Edukazzjoni u t-Taħriġ 2020;

3.  Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jaħdmu fi spirtu ta' kooperazzjoni miftuħa fi ħdan il-Qafas Strateġiku għall-Edukazzjoni u t-Taħriġ 2020 biex isibu soluzzjonijiet u jikkondividu l-aħjar prattiki dwar l-edukazzjoni diġitali bikrija, inklużi l-ħiliet diġitali u l-ikkowdjar, li huma inklużivi għat-tfajliet, kif ukoll, fi stadji aktar tard fl-edukazzjoni, dwar programmi mmirati li jżidu s-sehem tan-nisa li jiddeċiedu li jkomplu jistudjaw is-suġġetti STEM u jiggradwaw bi gradi fis-suġġetti STEM, peress li dan ikun jippermetti lin-nisa biex jiksbu aċċess sħiħ għas-servizzi elettroniċi fuq bażi ugwali mal-irġiel, u jibbenefikaw minn opportunitajiet ta' impjieg previsti għal inġiniera u speċjalisti tal-IT;

4.  Jistieden lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jiżviluppaw, jappoġġaw u jimplimentaw l-azzjonijiet promossi min-NU u mill-korpi tagħha, partikolarment fil-qafas tad-Dikjarazzjoni u l-Pjattaforma ta' Azzjoni ta' Beijing u s-Summit Dinji dwar is-Soċjetà tal-Informazzjoni (WSIS), inkluż fil-kuntest tal-kurrikuli tal-iskejjel, sabiex isir sforz għall-għoti ta' setgħa lin-nisa fl-era diġitali fil-livell Ewropew u dinji;

5.  Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jindirizzaw id-disparità bejn is-sessi fis-settur tal-ICT billi jenfasizzaw l-argument favur id-diversità u billi joħolqu inċentivi addizzjonali u aktar b'saħħithom kemm għall-kumpaniji kif ukoll għan-nisa bħal pereżempju billi jipprovdu mudelli ta' eżempju, programm ta' mentoraġġ u karrieri, sabiex tiżdied il-viżibbiltà tan-nisa; iħeġġeġ lill-Istati Membri jappoġġaw u jieħdu azzjoni, fost affarijiet oħra, fuq l-iżvilupp tal-kontenut online li jippromwovi l-ugwaljanza bejn is-sessi, il-promozzjoni tal-aċċess għal u l-użu tal-ICT bħala għodod biex tiġi miġġielda d-diskriminazzjoni bejn is-sessi f'oqsma bħal l-vjolenza sessista, u l-kisba ta' bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja privata;

6.  Jilqa' l-Pjan ta' Azzjoni 2017-2019 tal-UE dwar l-indirizzar tad-differenzi bejn il-pagi tal-irġiel u n-nisa (COM(2017)0678); jenfasizza l-ħtieġa li tissaħħaħ il-konformità mal-prinċipju ta' paga ugwali għal xogħol ugwali għan-nisa u l-irġiel stabbilit fit-TUE, u jistieden lill-Kummissjoni timplimenta l-inizjattivi inklużi fl-Azzjoni II tal-Pjan immirati biex jattiraw iktar nisa fil-professjonijiet STEM, li skont l-EIGE, jista' jwassal għal għeluq tad-disparità fil-pagi bejn is-sessi sal-2050 minħabba produttività ogħla tal-impjiegi STEM;

7.  Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jagħmlu disponibbli fondi u jtejbu l-aċċess għall-fondi eżistenti sabiex jippromwovu u jappoġġaw l-imprendituri nisa, b'mod partikolari fil-qafas tat-trasformazzjoni diġitali tal-industrija, jiżguraw li kwalunkwe kumpanija, irrispettivament mid-daqs tagħha, is-settur li topera fih, jew il-post fejn tinsab fl-Ewropa, tista' tgawdi minn innovazzjonijiet diġitali; jenfasizza, f'dan il-kuntest, li ċ-ċentri tal-innovazzjoni diġitali, li huma essenzjali biex jiffaċilitaw it-trasformazzjoni diġitali, għandhom jagħmlu enfasi speċifika fuq l-intraprendituri nisa u l-istart-ups b'sidien nisa; jistieden lill-Kummissjoni tindirizza b'mod sħiħ u komprensiv id-disparità bejn is-sessi fi ħdan il-proċess tad-diġitalizzazzjoni;

8.  Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jappoġġaw it-tagħlim tul il-ħajja kollha kif ukoll it-taħriġ u l-iskemi li jgħinu lill-parteċipanti biex jadattaw aħjar jew biex jippreparaw għal bidla potenzjali tal-karriera skont id-domanda li qed tikber għal ħiliet elettroniċi f'ħafna setturi differenti, b'attenzjoni partikolari għan-nisa ta' 55 sena u aktar, partikolarment dawk b'responsabbiltajiet marbuta mal-indukrar, u n-nisa li interrompew il-karriera tagħhom jew qed jidħlu mill-ġdid fil-post tax-xogħol, sabiex jiġi żgurat li ma jitħallewx jibqgħu lura fil-bidla rapida dejjem tikber lejn id-diġitalizzazzjoni, u sabiex ikunu ssalvagwardjati minn esklużjoni mis-suq ta-xogħol;

9.  Jenfasizza l-effikaċja tal-użu tal-internet għal kampanji, fora u biex tissaħħaħ il-viżibbiltà ta' mudelli ta' eżempji femminili, li jaċċeleraw l-ugwaljanza bejn is-sessi; iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jippromwovu n-netwerks tan-nisa online, peress li jinvolvu approċċ minn isfel għal fuq fl-għoti tas-setgħa lin-nisa;

10.  Jistieden lill-Kummissjoni trawwem il-ħolqien ta' netwerks fost is-soċjetà ċivili u l-organizzazzjonijiet professjonali tal-midja sabiex jagħtu s-setgħa lin-nisa b'tali mod li jkollhom parti attiva u jirrikonoxxu l-ħtiġijiet speċifiċi tagħhom fis-settur tal-midja;

11.  Jenfasizza r-rwol ewlieni tas-soċjetà ċivili fil-governanza tal-internet; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jinvolvu ruħhom b'mod kostruttiv mal-organizzazzjonijiet diġitali tas-soċjetà ċivili u jappoġġawhom;

12.  Iħeġġeġ lill-awtoritajiet kollha u lill-atturi tas-soċjetà ċivili biex jappoġġaw l-introduzzjoni u l-implimentazzjoni tas-servizzi elettroniċi, il-ħiliet elettroniċi u l-forom diġitali tax-xogħol li jistgħu jagħtu spinta lill-bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja privata, filwaqt li jiżguraw li jiġi evitat piż doppju fuq in-nisa; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jidentifikaw l-opportunitajiet u l-isfidi tad-diġitalizzazzjoni, anki fir-rigward tal-kundizzjonijiet tax-xogħol, bħal forom ta' impjieg instabbli u problemi tas-saħħa mentali relatati max-xogħol;

13.  Jissottolinja l-importanza li tiġi żgurata l-integrazzjoni tas-sessi fis-settur tal-edukazzjoni billi jiġi promoss il-litteriżmu diġitali u l-parteċipazzjoni tan-nisa u tat-tfajliet fl-ICT għall-edukazzjoni u t-taħriġ permezz tal-inklużjoni tal-ikkowdjar, il-midja u t-teknoloġiji ġodda fil-kurrikuli edukattivi fil-livelli kollha, kif ukoll fl-edukazzjoni extrakurrikulari, informali u mhux formali, u f'kull tip ta' edukazzjoni u taħriġ, inkluż fost l-għalliema, bl-għan li jitnaqqsu u jitneħħew id-diskrepanzi fil-ħiliet diġitali, u biex it-tfajliet u ż-żgħażagħ nisa jitħeġġew jibdew karrieri fix-xjenzi u l-ICT; jiġbed l-attenzjoni dwar l-importanza ta' djalogu kostanti mas-sħab soċjali sabiex jingħeleb id-distakk bejn is-sessi f'dan il-qasam;

14.  Iħeġġeġ lill-Istati Membri jintroduċu l-edukazzjoni tal-ICT skont l-età xierqa fl-istadji bikrija tal-iskejjel, b'enfasi partikolari fuq it-tħeġġiġtat-tfajliet biex jiżviluppaw interess u talenti fil-qasam diġitali, u jħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jippromwovu l-edukazzjoni STEM għat-tfajliet minn età żgħira, peress li t-tfajliet jitbiegħdu mis-suġġetti STEM fi stadju aktar bikri waqt il-perkors edukattiv tagħhom minħabba l-isterjotipi tas-sessi madwar dawn is-suġġetti, nuqqas ta' mudelli ta' eżempju, u segregazzjoni ta' attivitajiet u ġugarelli, bir-riżultat li teżisti sottorappreżentanza ta' nisa f'dawn is-suġġetti fl-università, li testendi għall-post tax-xogħol;

15.  Iħeġġeġ lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni jippromwovu, b'mod partikolari permezz ta' kampanji ta' informazzjoni u ta' sensibilizzazzjoni, il-parteċipazzjoni tan-nisa f'setturi ta' negozju sterjotipikament ikkunsidrati bħala "maskili", bħal fil-każ tad-diġitalizzazzjoni; jenfasizza l-ħtieġa li jiġu organizzati kampanji ta' sensibilizzazzjoni, taħriġ u integrazzjoni tal-ugwaljanza bejn is-sessi għall-atturi kollha involuti fil-proċess tad-diġitalizzazzjoni; jenfasizza l-ħtieġa li tiġi appoġġata l-kisba tal-ħiliet elettroniċi min-nisa f'setturi li mhumiex intensivi fl-ICT, iżda li jeħtieġu ħiliet u kompetenzi diġitali fil-futur qrib;

16.  Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri, kif ukoll lin-negozji, jippromwovu l-ugwaljanza bejn is-sessi fl-ICT permezz tal-ġbir ta' data diżaggregata skont is-sessi rigward l-użu tal-ICT, l-iżvilupp ta' miri, indikaturi u punti ta' referenza sabiex jiġi segwit il-progress tal-aċċess tan-nisa għall-ICT, u jippromwovu eżempji tal-aħjar prattika fost il-kumpaniji tal-ICT; jistieden lill-EIGE jiġbor data dwar kif is-servizzi diġitali jistgħu jiġu użati aħjar għall-benefiċċju tan-nisa u l-ugwaljanza bejn is-sessi;

17.  Jenfasizza l-importanza ta' identifikazzjoni tal-isfidi dovuti għall-użu tal-ICT u l-internet biex jitwettqu reati, isir theddid jew jitwettqu atti ta' fastidju jew vjolenza fuq in-nisa; iħeġġeġ lil dawk li jfasslu l-politika biex jindirizzaw dawn il-kwistjonijiet kif xieraq, u biex jiżguraw li jkun hemm qafas biex jiżgura li l-aġenziji tal-infurzar tal-liġi jkunu kapaċi jindirizzaw dawn ir-reati diġitali b'mod effikaċi; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiggarantixxu l-protezzjoni tat-tfajliet mir-reklamar fl-ambjent diġitali li jista' jħajjarhom iġibu ruħhom b'tali mod li jagħmel ħsara lil saħħithom;

18.  Jitlob lill-istituzzjonijiet tal-UE u lill-Istati Membri jvaraw kampanji biex iqajmu s-sensibilizzazzjoni tan-nisa dwar il-benefiċċji tal-ICT, kif ukoll ir-riskji involuti, u biex jagħtuhom l-edukazzjoni u t-tagħrif meħtieġa dwar kif jipproteġu lilhom infushom online;

19.  Jistieden lill-istituzzjonijiet, l-aġenziji u l-korpi tal-UE, kif ukoll lill-Istati Membri u l-aġenziji tal-infurzar tal-liġi, jikkooperaw u jieħdu passi konkreti għall-koordinament tal-azzjonijiet tagħhom sabiex jikkumbattu l-użu tal-ICT bl-iskop li jitwettqu reati relatati mat-traffikar tal-bnedmin, il-fastidju ċibernetiku u s-cyber-stalking, peress illi ta' spiss huma ta' natura transfruntiera u li l-koordinazzjoni fuq livell tal-UE hija vitali għall-prosekuzzjoni ta' dawn ir-reati; jistieden lill-Istati Membri jirrieżaminaw id-dritt kriminali tagħhom biex jiżguraw li jiġu definiti u rikonoxxuti forom ġodda ta' vjolenza diġitali;

20.  Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

(1) In-depth analysis – 'Empowering women on the Internet', European Parliament, Directorate-General for Internal Policies, Policy Department C – Citizens' Rights and Constitutional Affairs, Committee on Women's Rights and Gender Equality, October 2015. (2) ĠU C 264 E, 13.9.2013, p. 75. (3) ĠU C 36, 29.1.2016, p. 18. (4) ĠU C 93, 9.3.2016, p. 120. (5) ĠU C 349, 17.10.2017, p. 56. (6) ĠU C 66, 21.2.2018, p. 44.

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' April 2018 dwar l-implimentazzjoni tal-Istrument tal-Kooperazzjoni għall-Iżvilupp, l-Istrument tal-Għajnuna Umanitarja u l-Fond Ewropew għall-Iżvilupp (2017/2258(INI))

P8_TA(2018)0103 A8-0118/2018

Il-Parlament Ewropew,

–  wara li kkunsidra l-Artikoli 3(5) u 21 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea,

–  wara li kkunsidra l-Artikoli 208 sa 211 u 214 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

–  wara li kkunsidra s-Sħubija Globali dwar Kooperazzjoni Effettiva għall-Iżvilupp, adottata fil-Forum ta' Livell Għoli dwar l-Effettività tal-Għajnuna fil-Busan fl-2011 u mġedda fil-Laqgħa ta' Livell Għoli f'Nairobi fl-2016,

–  wara li kkunsidra t-Tielet Konferenza Dinjija tan-NU dwar it-Tnaqqis tar-Riskju ta' Diżastri, li ġiet organizzata f'Sendai (il-Ġappun) bejn l-14 u t-18 ta' Marzu 2015,

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tan-NU bit-titolu "Nittrasformaw id-dinja tagħna: l-Aġenda tal-2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli", adottata fis-Summit tan-Nazzjonijiet Uniti (NU) dwar l-Iżvilupp Sostenibbli fi New York fil-25 ta' Settembru 2015, u s-17-il Għan ta' Żvilupp Sostenibbli (SDGs) inklużi fiha,

–  wara li kkunsidra s-Summit Umanitarju Dinji li ġie organizzat f'Istanbul fit-23 u l-24 ta' Mejju 2016, u l-ftehim "Grand Bargain" li ntlaħaq minn xi wħud mill-akbar donaturi u fornituri tal-għajnuna,

–  wara li kkunsidra l-Ftehim ta' Sħubija AKP-UE(1) ffirmat f'Cotonou fit-23 ta' Ġunju 2000, kif rivedut fil-25 ta' Ġunju 2005 u fit-22 ta' Ġunju 2010,

–  wara li kkunsidra d-Deċiżjoni tal-Kunsill 2013/755/UE tal-25 ta' Novembru 2013 dwar l-assoċjazzjoni tal-pajjiżi u t-territorji barranin mal-Unjoni Ewropea(2),

–  wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1257/96 tal-20 ta' Ġunju 1996 rigward l-għajnuna umanitarja(3),

–  wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) Nru 1311/2013 tat-2 ta' Diċembru 2013 li jistabbilixxi l-qafas finanzjarju pluriennali għas-snin 2014-2020(4),

–  wara li kkunsidra l-Ftehim Intern bejn ir-Rappreżentanti tal-Gvernijiet tal-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea, imlaqqgħin fi ħdan il-Kunsill, dwar l-iffinanzjar ta' għajnuna mill-Unjoni Ewropea taħt il-Qafas Finanzjarju Pluriennali għall-perjodu mill-2014 sal-2020, skont il-Ftehim ta' Sħubija AKP-UE, u dwar l-allokazzjoni ta' assistenza finanzjarja għall-Pajjiżi u Territorji Barranin li għalihom tapplika r-Raba' Parti tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea ("il-Ftehim Intern"),

–  wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (UE) 2015/322 tat-2 ta' Marzu 2015 dwar l-implimentazzjoni tal-11-il Fond Ewropew għall-Iżvilupp(5),

–  wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (UE) 2015/323 tat-2 ta' Marzu 2015 dwar ir-regolament finanzjarju applikabbli għall-11-il Fond Ewropew għall-Iżvilupp(6),

–  wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru 233/2014 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Marzu 2014 li jistabbilixxi strument ta' finanzjament tal-kooperazzjoni għall-iżvilupp għall-perjodu 2014-2020(7),

–  wara li kkunsidra l-Kunsens Ewropew dwar l-Għajnuna Umanitarja tal-2007(8),

–  wara li kkunsidra l-Kunsens Ewropew ġdid għall-Iżvilupp tas-7 ta' Ġunju 2017(9),

–  wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tad-19 ta' Ġunju 2017 dwar l-involviment tal-UE mas-soċjetà ċivili fir-relazzjonijiet esterni,

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-22 ta' Novembru 2016 dwar it-titjib tal-effikaċja tal-kooperazzjoni għall-iżvilupp(10),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Settembru 2016 bit-titolu "il-Fond Fiduċjarju tal-UE għall-Afrika: l-implikazzjonijiet għall-iżvilupp u l-għajnuna umanitarja"(11),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-7 ta' Ġunju 2016 dwar ir-Rapport 2015 tal-UE dwar il-Koerenza tal-Politiki għall-Iżvilupp(12),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-22 ta' Ottubru 2013 dwar l-awtoritajiet lokali u s-soċjetà ċivili: l-involviment tal-Ewropa b'appoġġ għall-iżvilupp sostenibbli(13),

–  wara li kkunsidra r-Rapport Speċjali tal-Qorti Ewropea tal-Awdituri Nru 18/2014 dwar is-Sistemi ta' evalwazzjoni u ta' monitoraġġ orjentat lejn ir‑riżultati, tal‑EuropeAid,

–  wara li kkunsidra r-rapport mill-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill tal-15 ta' Diċembru 2017 bit-titolu "Mid-term Review Report of the External Financing Instruments" (Rapport ta' Reviżjoni ta' Nofs it-Terminu dwar l-Istrumenti ta' Finanzjament Estern) (COM(2017)0720), u d-dokumenti ta' ħidma tal-persunal tal-Kummissjoni relatati, "Evaluation of the Development Cooperation Instrument" (Evalwazzjoni tal-Istrument ta' Finanzjament tal-Kooperazzjoni għall-Iżvilupp) (SWD(2017)0600) u "Evaluation of the 11th European Development Fund" (Evalwazzjoni tal-11-il Fond Ewropew għall-Iżvilupp) (SWD(2017)0601),

–  wara li kkunsidra l-Evalwazzjoni Esterna tal-11-il Fond Ewropew għall-Iżvilupp (rapport finali ta' Ġunju 2017), ikkummissjonata mill-Kummissjoni minn tim ta' kuntratturi esterni,

–  wara li kkunsidra l-Evalwazzjoni Esterna tal-Istrument ta' Finanzjament tal-Kooperazzjoni għall-Iżvilupp (rapport finali ta' Ġunju 2017), ikkummissjonata mill-Kummissjoni minn tim ta' kuntratturi esterni,

–  wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-14 ta' Frar 2018 dwar Qafas Finanzjarju Pluriennali ġdid u modern għal Unjoni Ewropea li tagħti riżultati fuq il-prijoritajiet tagħha b'mod effiċjenti wara l-2020 (COM(2018)0098),

–  wara li kkunsidra l-"Coherence report– Insights from the External Evaluation of the External Financing Instruments" (Rapport ta' koerenza - Għarfien mill-Evalwazzjonijiet Esterni tal-Istrumenti ta' Finanzjament Estern) (rapport finali ta' Lulju 2017), ikkummissjonat mill-Kummissjoni minn tim ta' kuntratturi esterni,

–  wara li kkunsidra l-Artikolu 52, kif ukoll l-Artikolu 1(1)(e) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu, u l-Anness 3 tad-deċiżjoni tal-Konferenza tal-Presidenti tat-12 ta' Diċembru 2002 dwar il-proċedura ta' awtorizzazzjoni għat-tħejjija ta' rapporti fuq inizjattiva proprja,

–  wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Iżvilupp u l-opinjoni tal-Kumitat għall-Baġits (A8-0118/2018),

A.  billi mill-adozzjoni tal-Istrumenti ta' Finanzjament Estern (EFIs), il-qafas ta' politika internazzjonali u tal-UE nbidel b'mod sinifikanti mal-adozzjoni ta' strumenti ewlenin bħall-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli, il-Ftehim ta' Pariġi dwar it-Tibdil fil-Klima, l-Aġenda ta' Azzjoni ta' Addis Ababa, il-Qafas ta' Sendai għat-Tnaqqis tar-Riskju ta' Diżastri 2015-2030 u l-Aġenda għall-Umanità; billi l-UE kellha rwol ewlieni fin-negozjati ta' dawn l-istrumenti;

B.  billi t-Trattat ta' Lisbona, l-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli u l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli (SDGs), flimkien mal-Kunsens Ewropew dwar l-Għajnuna Umanitarja, il-Kunsens Ewropew il-ġdid għall-Iżvilupp u l-prinċipji ta' Busan rigward l-effikaċja tal-iżvilupp, jiddeterminaw l-istrateġija tal-UE dwar il-kooperazzjoni għall-iżvilupp u l-għajnuna umanitarja; billi, barra minn hekk, il-Kunsill adotta Strateġija Globali għall-Politika Estera u ta' Sigurtà tal-Unjoni Ewropea, li tittratta, fost l-oħrajn, il-kooperazzjoni għall-iżvilupp;

C.  billi skont l-Artikolu 214 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) u l-Kunsens Ewropew dwar l-Għajnuna Umanitarja, l-għajnuna umanitarja jenħtieġ li tingħata skont il-prinċipji umanitarji tal-umanità, in-newtralità, l-indipendenza u l-imparzjalità u trid tkun iggwidata minn approċċ ibbażat fuq il-ħtiġijiet; billi l-għajnuna umanitarja jenħtieġ li ma tkunx għodda għall-ġestjoni ta' kriżijiet;

D.  billi l-politika ta' żvilupp jenħtieġ li tikkomplementa l-politika estera u l-ġestjoni tal-migrazzjoni tal-UE, filwaqt li tiżgura li l-finanzjament għall-iżvilupp jintuża biss għal objettivi u skopijiet relatati mal-iżvilupp u mhux biex ikopri spejjeż relatati mal-ilħuq ta' objettivi differenti, bħall-politiki li jirrigwardaw il-kontroll fil-fruntieri jew dawk ta' kontra l-migrazzjoni;

E.  billi l-objettiv ewlieni tal-Istrument tal-Kooperazzjoni għall-Iżvilupp (DCI) huwa li jnaqqas u, fuq medda ta' żmien twil, jeqred il-faqar fil-pajjiżi fil-fażi tal-iżvilupp li ma jibbenefikawx minn finanzjament taħt il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp (FEŻ), l-IstrumentEwropew tal-Viċinat (ENI) jew l-Istrument għall-Assistenza ta' Qabel l-Adeżjoni (IPA), sabiex jipprovdi appoġġ tematiku lill-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili u lill-awtoritajiet lokali f'pajjiżi sħab fil-qasam tal-beni u l-isfidi pubbliċi globali relatati mal-iżvilupp, u jappoġġja s-sħubija strateġika bejn l-Afrika u l-UE; billi d-DCI huwa l-istrument ġeografiku ewlieni fil-qasam tal-kooperazzjoni għall-iżvilupp fil-baġit tal-UE, b'allokazzjoni ta' EUR 19,6 biljun għall-perjodu 2014-2020;

F.  billi l-objettiv ewlieni tal-FEŻ huwa li jnaqqas u, fuq medda ta' żmien twil, jeqred il-faqar fir-reġjun Afrikan, tal-Karibew u tal-Paċifiku (AKP) u jikseb l-iżvilupp sostenibbli tal-pajjiżi u territorji barranin (OCTs); billi l-FEŻ huwa l-istrument ewlieni ta' kooperazzjoni għall-iżvilupp tal-UE, b'allokazzjoni ta' EUR 30,5 biljun għall-11-il FEŻ għall-perjodu 2014-2020;

G.  billi l-objettiv ewlieni tal-Istrument ta' Għajnuna Umanitarja (HAI) huwa li jipprovdi għajnuna, serħan u protezzjoni lill-persuni affettwati minn diżastri u emerġenzi simili naturali jew ikkawżati mill-bniedem, filwaqt li jagħmel enfasi fuq l-aktar vittmi vulnerabbli irrispettivament min-nazzjonalità, ir-reliġjon, is-sess, l-età, l-oriġini etnika jew l-affiljazzjoni politika, u f'konformità mal-ħtiġijiet reali, mal-prinċipji umanitarji internazzjonali u mal-Kunsens Ewropew dwar l-Għajnuna Umanitarja;

H.  billi l-HAI jestendi lil hinn mill-kompitu ewlieni tal-operazzjonijiet ta' salvataġġ biex jinkludi serħan għal dawk affettwati minn kriżijiet itwal, xogħol ta' riabilitazzjoni u rikostruzzjoni fuq terminu qasir, tħejjija għal diżastri u jindirizza l-konsegwenzi tal-movimenti tal-popolazzjoni;

I.  billi kooperazzjoni għall-iżvilupp effettiva titlob approċċi innovattivi, filwaqt li tagħti lid-donaturi l-kapaċità li jirreaġixxu malajr għal sitwazzjonijiet lokali, jaħdmu ma' organizzazzjonijiet lokali u jappoġġjaw negozji u intraprendituri lokali, speċjalment fl-aktar pajjiżi fqar u f'dawk l-aktar fraġli; billi s-sistema ta' awditu tal-UE jenħtieġ li tagħti lid-donaturi l-flessibbiltà li jieħdu ammont raġonevoli ta' riskju f'tali proġetti, filwaqt li ttejjeb il-kapaċità tal-UE li tirreaġġixxi malajr u tipprovdi għajnuna effettiva;

J.  billi l-UE hija d-donatur ewlieni fid-dinja tal-għajnuna għall-iżvilupp u dik umanitarja; billi, permezz ta' din l-għajnuna, l-UE tippromwovi sforzi sabiex jitnaqqas il-faqar u jiġu promossi l-interessi u l-valuri fundamentali globali u tal-UE;

K.  billi s-Summit bejn l-Unjoni Afrikana u l-UE li sar f'Abidjan fid-29 u t-30 ta' Novembru 2017 ikkonferma r-rieda li tiġi stabbilita sħubija ġenwina, modernizzata, globalizzata u ambizzjuża, filwaqt li jinħolqu l-kundizzjonijiet politiċi u ekonomiċi għal ugwaljanza reali;

L.  billi kien hemm żieda esponenzjali fl-għadd ta' ftehimiet ta' kooperazzjoni għall-iżvilupp konklużi ma' pajjiżi terzi, inklużi ċ-Ċina, ir-Russja, it-Turkija, il-Brażil u l-Indja;

M.  billi l-istabbiliment mill-ġdid u l-estensjoni tal-hekk imsejħa "global gag rule" u t-tnaqqis tal-fondi għall-organizzazzjonijiet li jipprovdu lin-nisa u lit-tfajliet servizzi li jirrigwardaw l-ippjanar tal-familja, is-saħħa u d-drittijiet sesswali u riproduttivi huma ta' tħassib serju;

N.  billi l-gvernijiet ta' pajjiżi terzi għandhom aspettattivi reali f'dak li għandu x'jaqsam ma' azzjoni rapida, effettività u indirizzar tal-bżonn urġenti li jinżammu sħubiji ta' kooperazzjoni għall-iżvilupp b'saħħithom; billi jeħtieġ li jiġu żviluppati ekonomiji miftuħa u produttivi f'pajjiżi sħab, filwaqt li jitqiesu ċirkostanzi ġodda u partijiet ikkonċernati ekonomiċi ġodda fl-arena internazzjonali;

O.  billi minħabba n-nuqqas ta' involviment tar-Renju Unit wara l-2020, il-Brexit se jwassal għal tnaqqis fil-baġit tal-UE ta' bejn 12 u 15 %;

P.  billi l-evalwazzjonijiet tal-FEŻ u tad-DCI jikkonfermaw li l-użu ta' strumenti ġeografiċi u tematiċi differenti b'mod koerenti huwa fil-fatt possibbli;

Q.  billi l-evalwazzjoni tal-11-il FEŻ tiddikjara li "hemm theddida reali li l-FEŻ se jkollu jirrispondi għal aġendas li jbegħduh mill-objettiv primarju tiegħu li jnaqqas il-faqar, li huwa diffiċli biex dawn jirrikonċiljaw mal-valuri fundamentali tal-FEŻ u jinkludu dak li jagħmel b'mod tajjeb", li "minkejja l-konsultazzjonijiet, l-opinjonijiet tal-gvern u ta' [organizzazzjoni tas-soċjetà ċivili] (b’xi eċċezzjonijiet notevoli bħal fir-reġjun Paċifiku), rarament tqiesu fl-għażliet ta' programmazzjoni" u li "għalhekk, il-programmazzjoni tal-11-il FEŻ użat approċċ minn fuq għal isfel biex tapplika l-prinċipju ta' konċentrazzjoni iżda għad-detriment tal-prinċipju ċentrali tas-sħubija tal-Ftehim ta' Cotonou";

R.  billi skont l-evalwazzjoni tal-11-il FEŻ, sa April 2017, kważi EUR 500 miljun mir-riżerva tal-FEŻ intefqu sabiex jiġi appoġġjat id-dipartiment għall-Protezzjoni Ċivili u l-Operazzjonijiet tal-Għajnuna Umanitarja tal-Kummissjoni (ECHO) tal-Kummissjoni, kważi EUR 500 miljun ġew allokati f'appoġġ ta' emerġenza għal pajjiżi individwali u EUR 1,5 biljun intefqu għall-Fond Fiduċjarju ta' Emerġenza tal-UE għall-Afrika; billi l-FEŻ jikkontribwixxi wkoll għall-Fond Ewropew il-ġdid għall-Iżvilupp Sostenibbli;

S.  billi l-evalwazzjoni tad-DCI tiddikjara li "id-DCI jibqa', b'mod ġenerali, rilevanti u xieraq, kemm meta dan jiġi adottat kif ukoll fin-nofs tal-implimentazzjoni tiegħu. Ġeneralment, dan huwa konformi ma' dokumenti ta' politika ġodda (pereżempju l-Kunsens Ewropew il-ġdid għall-Iżvilupp u l-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli) għalkemm l-implimentazzjoni ta' ċerti prijoritajiet tista' tkun diffiċli fil-format attwali tiegħu";

T.  billi meta ġew adottati l-EFIs tal-2014-2020, il-Parlament esprima preferenza għal EFI distint iddedikat għall-kooperazzjoni għall-iżvilupp u talab id-delimitazzjoni tal-fondi tal-iżvilupp f'każ li jiġi bbaġitjat il-FEŻ;

U.  billi b'referenza għall-Fond Fiduċjarju ta' Emerġenza tal-UE għall-Afrika, l-evalwazzjoni tal-FEŻ tiddikjara li "meta mqabbel ma' proġetti tal-FEŻ standard, iż-żmien imqassar ta' tħejjija u ta' approvazzjoni, l-involviment indirett tal-UE fl-implimentazzjoni tal-proġett u l-fatt li dawn il-proġetti joriġinaw mit-tħassib prijoritarju tal-UE pjuttost milli bħala rispons għall-objettivi fit-tul tal-[pajjiżi sħab], kollha jqajmu tħassib dwar l-effettività u s-sostenibbiltà probabbli tal-proġetti tal-[Fondi Fiduċjarju ta' Emerġenza għall-Afrika] tal-UE u dwar il-kapaċità tal-UE li tissorvelja mill-qrib l-implimentazzjoni tagħhom";

V.  billi l-fluss finanzjarju mill-Unjoni lejn il-pajjiżi li jibbenefikaw minn strumenti finanzjarji għall-iżvilupp huwa aktar baxx mir-rimessi li jsiru privatement mid-dijaspora minn dawk l-istess pajjiżi li jgħixu fl-Ewropa;

W.  billi minkejja li rċeviet biljuni ta' euros mill-FEŻ għal bosta snin u minkejja t-tħassib serju tal-Kummissjoni dwar il-ġestjoni finanzjarja tagħha, il-Faċilità għall-Paċi fl-Afrika ma kinitx parti mill-evalwazzjoni tal-FEŻ; billi l-Faċilita għall-Paċi fl-Afrika ilha ma tiġi evalwata mill-2011;

X.  billi skont l-evalwazzjonijiet rispettivi tagħhom u r-rapport ta' reviżjoni ta' nofs it-terminu tal-Kummissjoni dwar l-EFIs, huwa diffiċli li jitkejlu l-effettività globali u l-impatt fit-tul tad-DCI u l-FEŻ fl-ilħuq tal-objettivi tagħhom minħabba l-limitazzjonijiet serji fid-definizzjoni ta' sistemi xierqa ta' evalwazzjoni u ta' monitoraġġ u fil-valutazzjoni tar-rwol li qdew fatturi esterni, u l-firxa tal-pajjiżi u t-temi kkonċernati; billi skont l-evalwaturi, it-taħlit jimmobilizza biss riżorsi addizzjonali f'50 % tal-każijiet;

Y.  billi l-Parlament kellu jħabbat wiċċu ma' skadenzi qosra ħafna għall-iskrutinju tal-abbozz ta' miżuri ta' implimentazzjoni; billi dawn l-iskadenzi ma jqisux b'mod xieraq il-karatteristiċi tal-attivitajiet parlamentari; billi, xi drabi, dan kien aggravat mill-fatt li l-Parlament irċieva abbozz ta' miżuri ta' implimentazzjoni wara l-iskadenza jew qabel il-perjodi ta' vaganzi, li saħansitra rrestrinġa aktar il-kapaċità tiegħu li jeżerċita b'mod adegwat is-setgħat ta' skrutinju tiegħu;

Z.  billi l-UE rrikonoxxiet l-importanza tas-sħubiji mal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili (CSOs) f'relazzjonijiet esterni; billi dan jinkludi l-involviment ta' CSOs fil-programmazzjoni u l-implimentazzjoni tal-EFIs;

Fatti u sejbiet tar-reviżjoni ta' nofs it-terminu tal-implimentazzjoni tad-DCI, il-FEŻ u l-HAI

Kunsiderazzjonijiet ġenerali

1.  Jilqa' l-fatt li l-evalwazzjonijiet tad-DCI, il-FEŻ u l-HAI juru li, meta tfasslu, l-objettivi ta' dawn l-istrumenti kienu fil-parti l-kbira tagħhom rilevanti għall-prijoritajiet ta' politika u li, b'mod ġenerali, dawn jaqdu l-funzjoni tagħhom u huma allinjati mal-valuri u l-objettivi tal-SDGs; jirrimarka li d-diskrepanza fil-finanzjament annwali għall-ilħuq tal-SDGs huwa ta' USD 200 biljun;

2.  Jinnota li xi pajjiżi fejn joperaw programmi ġeografiċi tal-FEŻ u d-DCI raw progress fit-tnaqqis tal-faqar u l-iżvilupp tal-bniedem u dak ekonomiku u matul dawn l-aħħar għaxar snin, filwaqt li għal oħrajn, is-sitwazzjoni għadha kritika;

3.  Jinnota b'sodisfazzjon li l-prijoritajiet tad-DCI u l-FEŻ huma allinjati mal-valuri u l-objettivi tal-SDGs, minħabba r-rwol instrumentali li l-UE kellha fl-adozzjoni tagħhom, u li dan il-fatt ffaċilita u ssimplifika bil-bosta r-reviżjoni ta' nofs it-terminu ta' dawn l-istrumenti;

4.  Jinnota li fl-ewwel snin tal-implimentazzjoni tagħhom, id-DCI u l-FEŻ ippermettew lill-UE tirrispondi għal kriżijiet u ħtiġijiet ġodda bis-saħħa tan-natura wiesgħa tal-objettivi tal-istrumenti; jinnota, madankollu, li multiplikazzjoni ta' kriżijiet u l-emerġenza ta' prijoritajiet politiċi ġodda poġġew pressjoni finanzjarja fuq id-DCI, l-FEŻ u l-HAI, l-istrumenti kellhom joperaw sal-limiti tagħhom u wasslu għad-deċiżjoni li jiġu stabbiliti mekkaniżmi ad-hoc ġodda bħal fondi fiduċjarji, li hemm bosta tħassib serju dwarhom, jiġifieri fir-rigward tat-trasparenza, l-obbligu ta' rendikont demokratiku u n-nuqqas ta' rabta tagħhom mal-objettivi ta' żvilupp; ifakkar fil-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Sostenibbli li ġie adottat riċentement, li nħoloq sabiex jipprovdi kapaċità ta' ingranaġġ ulterjuri;

5.  Jinsab sodisfatt bil-koerenza interna miżjuda fi ħdan id-DCI u l-FEŻ, l-aktar minħabba valutazzjonijiet ta' kwalità għolja, proċessi tat-teħid ta' deċiżjonijiet armonizzati u konċentrazzjoni fis-setturi;

6.  Jinnota li hemm każijiet fejn l-appoġġ tal-baġit għadu jiġi kkritikat minħabba n-nuqqas tiegħu ta' adegwatezza u effiċjenza, meta fil-verità dan huwa forma ta' appoġġ li tikkorrispondi għal kunċett modern ta' kooperazzjoni li huwa ferm adatt għal sħubiji ta' żvilupp ġenwini, jagħmel possibbli l-appartenenza tal-pajjiżi sħab u għandu l-vantaġġ li huwa flessibbli u effiċjenti; jitlob, għalhekk, li tittieħed azzjoni sabiex tissaħħaħ is-sħubija politika u istituzzjonali li tippromwovi l-għoti tal-appoġġ tal-baġit, filwaqt li jinsisti fuq governanza ekonomika effettiva u rispett għall-valuri demokratiċi; jirrimarka li l-politika ta' kooperazzjoni għall-iżvilupp trid tiġi implimentata b'mod li jqis ix-xewqat tal-pajjiżi u tal-popolazzjonijiet li għandhom bżonnha, filwaqt li tiżgura l-parteċipazzjoni tagħhom fil-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet u li dawn jassumu r-responsabbiltà għall-applikazzjoni trasparenti u effiċjenti tagħha;

7.  Jinnota l-fatt li għadd kbir ta' pajjiżi saru pajjiżi b'introjtu medju għoli (UMICs), bir-riżultat li dawn iggradwaw mill-kooperazzjoni bilaterali taħt id-DCI jew irċevew għotjiet imnaqqsa ta' kooperazzjoni bilaterali taħt il-FEŻ, peress li l-għajnuna għall-iżvilupp flimkien ma' politiki nazzjonali ta' suċċess jistgħu jwasslu għal riżultati pożittivi; ifakkar li l-faqar u l-iżvilupp huma multidimensjonali, u li ż-żamma tal-PDG bħala l-uniku indikatur għall-iżvilupp hija insuffiċjenti; jinnota wkoll li peress li l-maġġoranza tan-nies l-aktar foqra fid-dinja jgħixu f'pajjiżi b'introjtu medju, fejn jippersistu l-inugwaljanzi, l-irtirar f'daqqa tal-għajnuna għall-pajjiżi b'introjtu medju jista' jnaqqas l-ilħuq tal-SDGs; jinsisti, għalhekk, fuq il-ħtieġa li dawn il-pajjiżi jibqgħu jiġu appoġġjati f'din il-fażi delikata fi triqithom lejn żvilupp akbar;

8.  Jissottolinja l-ħtieġa li jiġi żgurat li l-għajnuna għall-iżvilupp tintuża skont l-iskop oriġinali tagħha, filwaqt li jitqiesu b'mod xieraq il-prinċipji dwar l-effikaċja tal-għajnuna u l-iżvilupp; itenni li l-kooperazzjoni għall-iżvilupp tal-UE jenħtieġ li tkun konformi mal-pjanijiet u mal-bżonnijiet tal-pajjiżi sħab;

9.  Jenfasizza li l-interessi domestiċi tal-UE fuq terminu qasir (is-sigurtà u l-migrazzjoni) jenħtieġ li taħt l-ebda ċirkostanza ma jixprunaw l-aġenda ta' żvilupp tagħha, u li l-prinċipji dwar l-effikaċja tal-għajnuna u l-iżvilupp jenħtieġ li jiġu rrispettati bis-sħiħ u applikati għall-forom kollha ta' kooperazzjoni għall-iżvilupp;

10.  Jinnota li l-Kummissjoni kkonkludiet li l-koerenza fost l-istrumenti tista' tittejjeb billi dawn jiġu ssimplifikati; jenfasizza li ma saret l-ebda referenza għal tali sejba f'xi waħda mill-evalwazzjonijiet differenti;

11.  Jinsab imħasseb dwar is-sejbiet tal-evalwaturi li jikkonċernaw in-nuqqas ta' sistemi ta' monitoraġġ u ta' evalwazzjoni, li jagħmilha diffiċli sabiex jitkejlu r-riżultati; jenfasizza, min-naħa l-oħra, id-diversi sejbiet pożittivi relatati mal-politiki għall-iżvilupp ta' awditi tal-UE li twettqu mill-Qorti Ewropea tal-Awdituri (QEA); ifakkar l-osservazzjonijiet li saru mill-QEA fir-Rapport Speċjali tagħha Nru 18/2014 dwar is-sistemi ta' evalwazzjoni u ta' monitoraġġ orjentat lejn ir-riżultati tal-EuropeAid; jistieden lill-Kummissjoni tuża din l-okkażjoni sabiex tkompli ttejjeb is-sistema qafas tar-riżultati skont ir-rakkomandazzjonijiet li saru mill-QEA;

12.  Jinsab sorpriż mid-diskrepanza bejn ir-riżultati tal-evalwazzjoni u l-konklużjonijiet li għamlet il-Kummissjoni fir-reviżjoni ta' nofs it-terminu tagħha; jiddispjaċih dwar il-fatt li l-problemi serji tan-nuqqas ta' sħubija tal-istrumenti u r-riskju ta' devjazzjoni tal-fokus mit-tnaqqis tal-faqar mhuma indirizzati bl-ebda mod fil-konklużjonijiet tal-Kummissjoni, minkejja li dawn huma element ewlieni tal-evalwazzjoni;

13.  Jinsab imħasseb dwar in-nuqqas tad-data disponibbli jew in-natura limitata tagħha; jinnota li n-nuqqas ta' sistema ta' monitoraġġ u ta' evalwazzjoni lil hinn mill-Għanijiet ta' Żvilupp tal-Millennju (MDGs) u l-SDGs jagħmilha impossibbli li l-bidliet jitkejlu b'mod preċiż, pereżempju fir-rigward tal-flessibbiltà tal-istrument jew il-livell ta' konsistenza ma' strumenti oħra;

14.  Jinnota wkoll li n-nuqqas ta' kapitolu ta' finanzjament li jkun imfassal b'mod espliċitu biex iħeġġeġ dibattitu politiku, b'referenza partikolari għall-appoġġ għall-partiti politiċi, ma jwassalx għall-ilħuq tal-miri ta' żvilupp sostenibbli;

15.  Jitlob titjib fir-rapportar billi dan jipproduċi b'mod awtomatiku statistika u indikaturi;

16.  Jiddispjaċih dwar il-fatt li l-Kummissjoni ma ħatfitx l-opportunità ppreżentata mir-reviżjoni ta' nofs it-terminu biex tadatta l-politiki tagħha għar-rekwiżiti stabbiliti fil-Kunsens Ewropew il-ġdid għall-Iżvilupp fir-rigward tal-appoġġ għal biedja agroekoloġika fuq skala żgħira u sostenibbli; jinnota li, għall-kuntrarju ta' dan, il-miżuri proposti saħansitra jinkludu aktar appoġġ għal biedja u negozji agrikoli fuq skala kbira;

DCI

17.  Jenfasizza li r-rilevanza tal-DCI tinsab primarjament fil-flessibbiltà tiegħu li jirrispondi għal avvenimenti mhux previsti fir-rigward tal-għażla tal-metodi ta' programmazzjoni u ta' implimentazzjoni kif ukoll fir-rigward ta' riallokazzjonijiet fl-istrumenti u bejniethom u tal-użu ta' fondi ta' riżerva; jenfasizza li l-flessibbiltà fil-programmazzjoni multiannwali ppermettiet ukoll li t-tul tal-perjodu ta' programmazzjoni jiġi adatt għas-sitwazzjoni fil-prattika, sabiex ikun hemm riallokazzjoni rapida tal-finanzjament f'każ ta' bidliet kbar, u jintużaw miżuri speċjali;

18.  Jilqa' l-fatt li l-evalwazzjonijiet issottolinjaw ir-rilevanza strateġika tal-programm tematiku tad-DCI, b'mod partikolari fil-kapaċità tiegħu li jippromwovi l-azzjonijiet globali fuq il-beni pubbliċi;

19.  Jieħu nota tal-modalitajiet ta' simplifikazzjoni, armonizzazzjoni u implimentazzjoni usa' introdotti fir-Regolament (UE) Nru 236/2014 dwar regoli komuni għall-implimentazzjoni tal-EFIs, li waslu għal aktar effikaċja fid-DCI; jisħaq fuq il-fatt li r-Regolament (UE) Nru 233/2014 li jistabbilixxi d-DCI ma jipprovdix dettalji dwar sistema ta' monitoraġġ u ta' evalwazzjoni għall-kejl tal-prestazzjoni tal-istrument; jinsab estremament imħasseb dwar il-fatt li l-proċeduri ta' implimentazzjoni, li xi wħud minnhom joriġinaw mir-Regolament Finanzjarju, għadhom meqjusa bħala twal u ta' piż żejjed, filwaqt li dan jagħmel ħsara lir-reputazzjoni tal-UE u jżid l-interess għal approċċi meħuda minn ċerti pajjiżi li huma meqjusa li jiddependu fuq formalitajiet u kundizzjonijiet f'livell ferm inqas; ifakkar, f'dan il-kuntest, li xi wħud minn dawn il-proċeduri joriġinaw mir-Regolament Finanzjarju, u mhux mill-EFIs, filwaqt li rekwiżiti oħra huma bbażati fuq l-applikazzjoni ta' prinċipji fundamentali ta' kooperazzjoni għall-iżvilupp, bħas-sħubija u s-sjieda;

20.  Jinnota li d-dokumenti ta' ħidma tal-Kummissjoni juru li l-ammonti mħallsa huma pjuttost baxxi meta mqabbla mal-ammonti impenjati; jenfasizza li din hija problema kbira fejn hija kkonċernata l-"kompetizzjoni" għal għajnuna għall-iżvilupp; jitlob, għalhekk, komunikazzjoni aħjar dwar l-għażliet ta' finanzjament, sabiex jiġi żgurat li s-sħab tal-UE jiġi infurmati; jitlob sabiex il-partijiet ikkonċernati lokali, inklużi l-impjegati taċ-ċivil, jingħataw taħriġ dwar il-kumpilazzjoni ta' dokumenti tal-UE, sabiex jiġi żgurat li dawn ikunu fl-aħjar pożizzjoni biex jissodisfaw il-kriterji u b'hekk iżidu l-possibbiltajiet tagħhom li jagħmlu applikazzjonijiet tal-proġett b'suċċess; jinnota li tali taħriġ jista' jkun immirat ukoll lejn it-titjib tar-rispons għas-sejħiet ta' proġetti minn organizzazzjonijiet internazzjonali oħra;

21.  Jinsab imħasseb dwar il-fatt li l-evalwazzjoni ta' nofs it-terminu tad-DCI tindika r-riskju ta' nuqqas meqjus ta' konformità mar-rekwiżit għall-allokazzjoni ta' mill-anqas 20 % ta' assistenza taħt id-DCI għal servizzi soċjali bażiċi bħas-saħħa, u għall-edukazzjoni sekondarja u servizzi soċjali oħra, meta dawn il-ħtiġijiet huma essenzjali għall-iżvilupp ta' dawn il-pajjiżi; jinsab imħasseb ukoll dwar l-appoġġ inadegwat mogħti lis-sistemi tas-saħħa nazzjonali, kif ukoll in-nuqqas ta' data fir-rigward tar-riżultati miksuba b'rabta mal-finanzjament għall-edukazzjoni; itenni l-impenn li sar fil-Kunsens Ewropew il-ġdid għall-Iżvilupp li mill-inqas 20 % tal-għajnuna uffiċjali għall-iżvilupp tal-UE (ODA) tiġi allokata għall-inklużjoni soċjali u l-iżvilupp tal-bnedmin;

22.  Jinsab sodisfatt bl-objettivi u r-riżultati tal-programm tematiku ddedikat lill-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili (CSOs) u l-awtoritajiet lokali (LAs), u jitlob li jinżamm fi strumenti futuri; jinsab imħasseb b'mod serju, madankollu, dwar l-ispazju dejjem jonqos mogħti lis-CSOs u l-LAs fil-fażijiet ta' programmazzjoni u implimentazzjoni tal-programmi, u jitlob rwol imsaħħaħ għal dawn il-korpi, inkluż bħala fornituri tas-servizz, kif ukoll aktar modalitajiet ta' kooperazzjoni mfassla apposta u approċċ aktar strateġiku; jissottolinja li l-iżvilupp ta' dawn il-pajjiżi jista' jinkiseb bis-sħiħ permezz ta' kooperazzjoni ma' awtoritajiet lokali leġittimi;

23.  Iħeġġeġ lill-Kummissjoni timplimenta politiki li jħeġġu l-involviment tad-dijaspora Afrikana bħala parti kkonċernata ewlenija għall-iżvilupp;

FEŻ

24.  Jinnota li l-FEŻ għandu rwol importanti fl-indirizzar tal-qerda tal-faqar u l-kisba tal-SDGs; jinnota, madankollu, li l-evidenza ta' progress hija aktar dgħajfa fil-livell reġjonali u li l-FEŻ ma stabbiliex b'mod konsistenti sinerġiji u koerenza solidi fil-progammi nazzjonali, reġjonali u ta' kooperazzjoni intra-AKP kollha tiegħu;

25.  Jiddispjaċih dwar il-fatt li r-reviżjoni ta' nofs it-terminu ma koprietx il-Faċilità għall-Paċi fl-Afrika, li ilha ma tiġi evalwata b'mod xieraq għal bosta snin; iqis li fi żminijiet meta qed issir enfasi politika dejjem akbar fuq ir-rabta bejn is-sigurtà u l-iżvilupp, tfassil ta' politika bbażat fuq l-evidenza huwa essenzjali;

26.  Jilqa' l-fatt li l-FEŻ wera li huwa xieraq għall-użu tiegħu f'ambjent li qed jinbidel b'mod rapidu bis-saħħa ta' ċiklu tal-ippjanar imnaqqas, proċeduri simplifikati u ġestjoni tal-baġit imtejba; jinnota, madankollu, li dan għadu mhuwiex adatt għalkollox għal kuntest mibdul u li l-proċeduri jibqgħu kemxejn riġidi u ta' piż;

27.  Jinnota li l-ħtiġijiet u n-natura differenti ħafna tal-gruppi tal-pajjiżi AKP u OCTs koperti mill-FEŻ iqajmu mistoqsijiet dwar l-appoċċ "wieħed tajjeb għal kulħadd" li jikkaratterizza l-għażla tal-proċeduri u l-modalitajiet, u fl-aħħar mill-aħħar dwar il-kamp ta' applikazzjoni territorjali tal-FEŻ; ifakkar il-ħtieġa għal sħubija ġdida u ġenwina bejn membri ugwali, bid-drittijiet tal-bniedem bħala l-fokus ewlieni;

28.  Jinnota li l-FEŻ iffaċċja pressjoni biex jindirizza numru dejjem jiżdied ta' domandi politiċi, bħas-sigurtà u l-migrazzjoni, li l-allinjament tagħhom mal-valuri u l-prinċipji ewlenin tal-FEŻ tal-politika tal-iżvilupp u l-kooperazzjoni tal-UE, jiġifieri l-qerda tal-faqar, hija diffiċli;

HAI

29.  Jinsab sodisfatt li l-HAI kiseb l-objettiv tiegħu li tiġi pprovduta għajnuna f'sitwazzjonijiet ta' emerġenza abbażi ta' rispett sħiħ tad-dritt internazzjonali pubbliku, filwaqt li jiġi żgurat li l-għajnuna umanitarja mhijiex strumentalizzata u li l-prinċipji tal-umanita, l-imparzjalità, in-newtralità u l-indipendenza huma rispettati;

30.  Jinnota li l-għadd ta' kriżijiet u diżastri umanitarji indirizzati mill-HAI żdied b'mod sinifikanti f'dawn l-aħħar ftit snin, li wassal għall-użu sħiħ tar-Riżerva ta' Għajnuna f'Emerġenza u għall-ħtieġa li jintużaw fondi addizzjonali, u li mhuwiex probabbli li din is-sitwazzjoni tara titjib f'perjodu taż-żmien qasir sa medju minħabba l-għadd dejjem akbar ta' sitwazzjonijiet ta' kriżi li jaffettwaw bosta żoni madwar id-dinja kollha; jinnota li dan jindika l-ħtieġa għal żieda sostanzjali fir-Riżerva ta' Għajnuna f'Emerġenza u għal użu aktar rapidu u aktar flessibbli tar-riżorsi kollha disponibbli;

31.  Iqis li l-persuni u l-komunitajiet jenħtieġ li jibqgħu l-miri u l-partijiet ikkonċernati ewlenin tal-HAI, u li approċċ flessibbli, ikkoordinat, speċifiku għall-kuntest li jikkunsidra l-opinjonijiet tal-gvernijiet u l-awtoritajiet lokali, kif ukoll tal-komunitajiet lokali, tal-organizzazzjonijiet reliġjużi orjentati lejn l-iżvilupp, u tal-atturi tas-soċjetà ċivili, jenħtieġ li jiġi adottat fiċ-ċirkostanzi kollha; jissottolinja li l-parti l-kbira ta' dawn l-organizzazzjoniet, inklużi l-organizzazzjonijiet tad-dijaspora bbażati fl-Ewropa, iwettqu xogħol siewi f'diversi oqsma kritiċi u jistgħu jipprovdu valur miżjud għall-għajnuna umanitarja;

32.  Ifakkar li l-abort mhux sikur huwa elenkat mill-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa bħala waħda mit-tliet kawżi ewlenin ta' mewt marbuta mal-maternità; ifakkar l-bażi legali ddikjarata fuq bażi internazzjonali għad-dritt għas-saħħa sesswali u riproduttiva u d-drittijiet għall-vittmi ta' vjolenza sesswali u ta' persuni f'kunflitti;

Rakkomandazzjonijiet għall-bqija tal-perjodu ta' implimentazzjoni

33.  Jenfasizza li d-DCI, il-FEŻ u l-HAI jenħtieġ li jiġu implimentati fid-dawl tal-qafas ta' politika internazzjonali u tal-UE l-ġdid, inklużi l-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli, il-Ftehim ta' Pariġi dwar it-Tibdil fil-Klima, l-Aġenda ta' Azzjoni ta' Addis Ababa u l-Aġenda għall-Umanità;

34.  Ifakkar li l-SDGs iridu jintlaħqu madwar id-dinja permezz ta' sforzi konġunti u sħubija tal-atturi internazzjonali kollha, inklużi n-nazzjonijiet fil-fażi tal-iżvilupp u dawk żviluppati u organizzazzjonijiet internazzjonali; jisħaq fuq il-fatt li, fil-livell tal-UE, dan jitlob politiki interni u esterni mfassla u implimentati b'mod konġunt, koerenti u kkoordinat, skont il-prinċipji tal-Koerenza tal-Politiki għall-Iżvilupp (PCD); iqis li l-PCD trid tkun fattur ewlieni fid-definizzjoni u l-implimentazzjoni tal-EFIs u fl-adozzjoni ta' politiki u strumenti oħra tal-UE minħabba l-interkonnessjoni bejn il-politiki interni u esterni tal-UE; huwa tal-opinjoni, madankollu, li l-koerenza globali bejn l-istrumenti jenħtieġ li tkompli tittejjeb, b'mod partikolari billi jittejbu l-koerenza u l-koordinazzjoni bejn programmi ġeografiċi u tematiċi u billi jinkisbu koordinazzjoni u komplementarjetà akbar ma' politiki oħra tal-UE;

35.  Jinsab inkwetat għall-fatt li l-UMICs li ggradwaw mill-FEŻ u d-DCI jistgħu jiffaċċjaw diskrepanza tal-likwidità li tpoġġihom f'sitwazzjoni ta' vulnerabbiltà; jistieden lill-Kummissjoni tirrifletti fuq il-konsegwenzi, tqis miżuri li jipprevjenu effetti negattivi, u tiffaċilita l-aċċess tal-UMICs għal EFIs imfassla apposta għall-bżonnijiet tagħhom, b'mod partikolari bl-għan li tintensifika l-isforzi sabiex ittejjeb il-governanza tajba permezz tal-ġlieda kontra l-korruzzjoni, il-frodi tat-taxxa u l-impunità, filwaqt li tiżgura r-rispett lejn l-istat tad-dritt u l-organizzazzjoni ta' elezzjonijiet ħielsa u ġusti, tiżgura aċċess ugwali għall-ġustizzja u tindirizza d-dgħufijiet istituzzjonali; jirrikonoxxi l-ħidma mwettqa minn EUROsociAL f'dan il-qasam; jisħaq, madankollu, fuq il-ħtieġa li tiġi pprijoritizzata l-allokazzjoni tal-għotjiet għall-pajjiżi l-inqas żviluppati (LDCs) li huma suxxettibbli għal instabbiltà, jiffaċċjaw ostakoli strutturali sinifikanti għall-iżvilupp sostenibbli u għalhekk jiddependu bil-bosta fuq finanzjament pubbliku internazzjonali;

36.  Huwa tal-opinjoni li l-EFIs jenħtieġ li jkomplu jappoġġjaw direttament lis-CSOs kemm tal-UE kif ukoll dawk lokali, lill-komunitajiet lokali, lill-gvernijiet lokali u reġjonali kif ukoll lill-awtoritajiet lokali f'pajjiżi sħab u s-sħubiji tagħhom mal-gvernijiet lokali u reġjonali Ewropej, u jiffaċilitaw b'mod sistematiku l-parteċipazzjoni attiva tagħhom fi djalogi ma' bosta partijiet ikkonċernati dwar politiki tal-UE u dwar il-proċessi ta' programmazzjoni kollha fl-istrumenti kollha; iqis, barra minn hekk, li l-UE jenħtieġ li tippromwovi r-rwol tas-CSOs bħala gwardjani kemm fl-UE kif ukoll barra minnha u tappoġġja riformi ta' deċentralizzazzjoni f'pajjiżi sħab; jilqa', f'dan il-kuntest, l-intenzjoni tal-Kummissjoni li tapprofondixxi u tikkonsolida l-ħidma kontinwa biex tibni sħubiji u djalogu mas-soċjetà ċivili li taħdem fl-iżvilupp u ttejjeb l-involviment fi djalogu u l-involviment tan-netwerks tas-CSOs fit-tfassil tal-politika u l-proċessi tal-UE; ifakkar li l-UE jenħtieġ li tappoġġja konsolidazzjoni demokratika billi tidentifika mekkaniżmi li jappoġġjaw l-attivitajiet ta' organizzazzjonijiet f'pajjiżi terzi, sabiex tikkontribwixxi għall-istabbilizzazzjoni u t-titjib ta' standards istituzzjonali għall-ġestjoni tal-beni pubbliċi;

37.  Jikkonferma d-determinazzjoni tiegħu li jimmonitorja t-twettiq tal-impenn tal-UE li tkompli tipprovdi appoġġ għall-iżvilupp tal-bniedem sabiex jittejbu l-ħajjiet tan-nies, b'mod konformi mal-SDGs; ifakkar li, fil-każ tad-DCI, dan jirriżulta fil-ħtieġa li mill-inqas 20 % tal-għajnuna tiġi allokata għal servizzi soċjali bażiċi, b'enfasi fuq is-saħħa u l-edukazzjoni, u għall-edukazzjoni sekondarja; jinsab imħasseb, għalhekk, dwar il-fatt li fi żmien meta għad hemm dubji dwar l-ilħuq tal-objettiv ta' 20 % ta' żvilupp tal-bniedem, il-Kummissjoni qed tiddevja l-fondi mill-iżvilupp tal-bniedem lejn l-investiment;

38.  Jitlob l-applikazzjoni stretta ta' prekundizzjonijiet li jippermettu l-użu effettiv tal-appoġġ tal-baġit u għal monitoraġġ aktar sistematiku ta' din il-modalità ta' għajnuna f'pajjiżi sħab, sabiex jittejbu r-responsabbiltà, it-trasparenza, l-effettività tal-għajnuna, u l-allinjament tal-appoġġ tal-baġit mal-objettivi tiegħu;

39.  Iwissi kontra rikors abużiv għal fondi fiduċjarji, li jhedded l-ispeċifiċità tal-politika ta' kooperazzjoni għall-iżvilupp tal-UE; jinsisti li dawn jenħtieġ li jintużaw biss meta jiġi ggarantit il-valur miżjud tagħhom meta mqabbla ma' modalitajiet oħra ta' għajnuna, speċjalment f'sitwazzjonijiet ta' emerġenza, u l-użu tagħhom jenħtieġ li dejjem ikun konformi mal-prinċipji dwar l-effikaċja tal-għajnuna u mal-objettiv primarju tal-politika tal-iżvilupp: il-qerda tal-qafar; huwa mħasseb dwar il-fatt li l-kontribuzzjonijiet mill-Istati Membri u donaturi oħra għal fondi fiduċjarji kienu aktar baxxi milli mistenni, b'konsegwenzi negattivi għall-effikaċja tagħhom; ifakkar il-ħtieġa għal skrutinju parlamentari ta' dawn il-fondi; jinsab imħasseb b'mod serju dwar is-sejbiet tal-evalwazzjoni tal-FEŻ dwar l-effikaċja tal-Fond Fiduċjarju ta' Emerġenza tal-UE għall-Afrika;

40.  Ifakkar li l-Kummissjoni jenħtieġ li tiżgura t-trasparenza meta jintużaw il-fondi fiduċjarji, fost l-oħrajn, billi tipprovdi lill-Parlament aġġornamenti ta' informazzjoni regolari u tiżgura l-involviment xieraq tiegħu fi strutturi ta' governanza rilevanti, skont il-leġiżlazzjoni applikabbli tal-UE; ifakkar, barra minn hekk, li l-fondi fiduċjarji jridu japplikaw il-firxa sħiħa ta' prinċipji ta' effikaċja fl-iżvilupp, jenħtieġ li jkunu konsistenti mal-prijoritajiet, il-prinċipji u l-valuri għal żvilupp fit-tul, ma' strateġiji nazzjonali u tal-pajjiżi tal-UE u ma' strumenti u programmi oħra rilevanti, u li jenħtieġ li jiġi ppubblikat, darbtejn fis-sena, programm ta' monitoraġġ li jivvaluta dan l-allinjament; ifakkar li, għaldaqstant, l-għan tal-Fond Fiduċjarju ta' Emerġenza tal-UE għall-Afrika huwa li jindirizza l-kawżi prinċipali tal-migrazzjoni billi jippromowovi r-reżiljenza, l-opportunitajiet ekonomiċi, l-opportunitajiet indaqs, is-sigurtà u l-iżvilupp;

41.  Ifakkar li l-baġit allokat għall-azzjoni esterna tal-UE ġie kontinwament mobilizzat u rinfurzat, bl-eżawriment tal-marġnijiet kollha disponibbli sabiex jiġi indirizzat l-għadd dejjem jiżdied ta' emerġenzi umanitarji; huwa tal-opinjoni li f'dan il-kuntest ta' bosta kriżijiet u inċertezza, l-EFIs jeħtieġ li jkollhom biżżejjed flessibbiltà biex ikunu jistgħu jaġġustaw ruħhom malajr għal prijoritajiet li qed jinbidlu u avvenimenti mhux previsti, u biex jiksbu r-riżultati fil-prattika; jirrakkomanda, għaldaqstant, użu intelliġenti tar-riżerva tal-EFIs jew il-fondi mhux użati, aktar flessibbiltà fil-programmazzjoni pluriennali, kombinazzjoni xierqa ta' modalitajiet ta' finanzjament u aktar simplifikazzjoni fil-livell tal-implimentazzjoni; jisħaq, madankollu, fuq il-fatt li aktar flessibbiltà jenħtieġ li ma tinkisibx għad-detriment tal-effikaċja u tal-prevedibbiltà tal-għajnuna u lanqas tal-prijoritajiet ġeografiċi u tematiċi fit-tul, jew tal-impenji biex jinżammu r-riformi f'pajjiżi sħab;

42.  Jistieden lill-Kummissjoni timplimenta l-HAI b'mod konsistenti mal-impenji umanitarji, mal-impenji miftiehma fil-Grand Bargain fis-Summit Umanitarju Dinji, u mal-konklużjonijiet tar-Rapport Speċjali tal-QEA Nru 15/2016(14); jistieden lill-Kummissjoni sabiex, b'mod partikolari, iżżid it-trasparenza fil-proċedura tal-għażla strateġika tal-programmazzjoni u l-finanzjament, tagħti l-attenzjoni dovuta lill-kosteffikaċja tal-azzjonijiet, mingħajr ma tikkomprometti l-objettivi ta' għajnuna umanitarja u r-rieda li tingħata għajnuna lil dawk l-aktar vulnerabbli u filwaqt li żżomm il-kapaċità biex ittejjeb il-monitoraġġ biex issostni l-urġenza umanitarja billi tilħaq lil dawk l-aktar vulnerabbli u topera fejn il-ħtiġijiet huma l-aktar urġenti, ittejjeb il-monitoraġġ matul l-implimentazzjoni, talloka aktar finanzjament għal dawk li jintervjenu fuq livell nazzjonali u lokali, tnaqqas il-burokrazija permezz ta' rekwiżiti ta' rapportar armonizzati, u tipprevedi fuq bażi pluriennali f'termini ta' strateġija, il-programmazzjoni u l-finanzjament, sabiex jiġu żgurati aktar prevedibbiltà, flessibbiltà, rapidità u kontinwità fir-rispons umanitarju;

43.  Jinsisti fuq il-fatt li l-għajnuna umanitarja jenħtieġ li tkompli tiġi allokata għal gruppi ta' popolazzjoni f'żoni ta' kriżi, u li l-atturi umanitarji jenħtieġ li jkollhom aċċess bla xkiel għal vittimi f'żoni ta' kunflitt u f'pajjiżi vulnerabbli sabiex dawn ikunu jistgħu jwettqu l-attivitajiet tagħhom;

44.  Jistieden lill-Kummissjoni tiżgura li, minbarra rispons immedjat għall-kriżijiet umanitarji, il-HAI, flimkien u f'komplementarjetà mad-DCI u l-FEŻ u fid-dawl tar-rabta bejn l-għajnuna umanitarja u l-iżvilupp, jibni reżiljenza għal xokkijiet futuri billi jippromwovi strateġiji u strutturi ta' twissija bikrija u prevenzjoni, jipprovdi benefiċċji għall-iżvilupp sostenibbli fuq terminu twil f'konformità mal-ħtieġa li tinħoloq rabta bejn l-għajnuna, ir-riabilitazzjoni u l-iżvilupp, u jiffoka fuq kriżijiet minsija b'rispett sħiħ għall-prinċipju li ma jitħalla ħadd barra;

45.  Jinnota li l-komplementarjetà bejn l-istrumenti ta' żvilupp u l-HAI trid tittejjeb, b'mod partikolari fil-kuntest tar-rabta bejn l-għajnuna umanitarja u l-iżvilupp, l-approċċ strateġiku ġdid għar-reżiljenza u l-impenn tal-UE għat-tnaqqis tar-riskju ta' diżastri u t-tħejjija għalihom, mingħajr ma timmina l-objettivi u l-mandati tagħhom;

46.  Ifakkar li l-iżvilupp jikkomplementa l-għajnuna umanitarja bl-għan li jipprevjeni xokkijiet u kriżijiet;

47.  Jitlob ir-rikonoxximent tal-ispeċifiċità tal-għajnuna umanitarja fil-baġit tal-UE, li jinvolvi l-ħtieġa li tiġi żgurata r-Riżerva ta' Għajnuna f'Emerġenza bħala strument flessibbli għar-rispons għal kriżijiet ġodda b'fondi suffiċjenti;

48.  Huwa tal-opinjoni li d-delegazzjonijiet tal-UE jenħtieġ li jkunu aktar involuti fl-għażliet ta' programmazzjoni ta' kooperazzjoni għall-iżvilupp taħt l-EFIs differenti li huma jimmaniġġjaw; iqis li dan jippermetti titjib fil-komplementarjetà u s-sinerġiji, u żieda fl-allinjament mal-ħtiġijiet u mas-sjieda tal-pajjiżi sħab;

49.  Jinsisti fuq il-ħtieġa ta' riżorsi umani xierqa fis-sede tal-Kummissjoni u tas-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna (SEAE) u fid-delegazzjonijiet tal-UE, kemm f'termini ta' numri kif ukoll f'għarfien espert fl-iżvilupp u fl-għajnuna umanitarja;

50.  Mhuwiex sodisfatt bl-iskadenza qasira ħafna mogħtija għall-iskrutinju tal-abbozz tal-miżuri ta' implimentazzjoni mill-Parlament taħt id-DCI; iħeġġeġ lill-Kummissjoni timmodifika r-Regoli ta' Proċedura tad-DCI u tal-Kumitati għall-Għajnuna Umanitarja sa Diċembru 2018 sabiex il-Parlament u l-Kunsill jingħataw aktar żmien biex jeżerċitaw is-setgħat ta' skrutinju tagħhom b'mod xieraq;

51.  Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lis-SEAE jżidu u jtejbu l-koordinazzjoni tad-donaturi permezz ta' programmazzjoni konġunta u implimentazzjoni konġunta ma' Stati Membri u donaturi oħra, f'konformità mal-programmi ta' żvilupp nazzjonali ta' pajjiżi sħab, taħt it-tmexxija u l-koordinazzjoni tad-delegazzjonijiet tal-UE;

52.  Jitlob li l-Parlament ikollu skrutinju politiku akbar fir-rigward tad-dokumenti ta' programmazzjoni tal-11-il FEŻ bħala mezz biex jittejbu t-trasparenza u r-responsabbiltà;

Rakkomandazzjonijiet għall-arkitettura ta' wara l-2020 tad-DCI u l-FEŻ, u għall-implimentazzjoni futura tal-HAI

53.  Itenni l-awtonomija tal-politiki tal-iżvilupp u umanitarji tal-UE, li huma bbażati fuq bażijiet legali speċifiċi rikonoxxuti fit-Trattati u jistabbilixxu valuri u objettivi li huma speċifiċi u li jenħtieġ li ma jiġux subordinati għall-istrateġija ġeopolitika tal-UE, u li jenħtieġ li jkunu dejjem allinjati mal-priniċpji dwar l-effikaċja tal-iżvilupp, u fil-każ ta' għajnuna umanitarja, mal-prinċipji tal-umanità, l-imparzjalità, in-newtralità u l-indipendenza;

54.  Jisħaq fuq il-ħtieġa assoluta li jinżammu strumenti tal-iżvilupp u tal-għajnuna umanitarja separati li jirrispettaw il-prinċipji ewlenin tal-iżvilupp, fid-dawl tas-sejbiet tal-evalwazzjoni tal-FEŻ u d-DCI dwar in-nuqqas ta' sħubija u t-theddida għall-objettiv ċentrali tat-tnaqqis tal-faqar fi ħdan il-qafas il-ġdid tal-bidla fil-prijoritajiet ta' politika;

55.  Ifakkar li l-FEŻ, id-DCI u l-HAI huma kkaratterizzati minn eżekuzzjoni pożittiva tal-baġit u huma essenzjali biex juru solidarjetà internazzjonali, filwaqt li jikkontribwixxu għall-kredibbiltà tal-UE fix-xena globali; iqis li, irrispettivament minn bidliet jew fużjonijiet strutturali possibbli fir-rigward ta' dawn l-istrumenti, inkluża l-inklużjoni possibbli tal-FEŻ fil-baġit, l-approprjazzjonijiet globali tal-QFP li jmiss jenħtieġ li jiżdiedu, filwaqt li jenħtieġ li ma jiddgħajfux il-kriterji għall-għajnuna uffiċjali għall-iżvilupp (ODA), u li l-arkitettura futura tal-istrumenti ta' finanzjament estern jenħtieġ li tinkludi inkorporazzjoni aktar trasparenti tal-fondi fiduċjarji u tal-faċilitajiet, iggwidata mill-prinċipji ewlenin ta' sjieda demokratika u l-effikaċja tal-iżvilupp, kif ukoll il-possibbiltà li jitkompla l-Pjan ta' Investiment Estern abbażi ta' evalwazzjoni li turi kemm l-addizzjonalità tal-iżvilupp kif ukoll l-impatt soċjali, ambjentali u fuq id-drittijiet tal-bniedem tagħha;

56.  Jistieden lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-Bank Ewropew tal-Investiment jikkonkludu ftehim interistituzzjonali mal-Parlament dwar it-trasparenza, ir-responsabbiltà u l-iskrutinju parlamentari abbażi tal-prinċipji ta' politika stabbiliti fil-Kunsens Ewropew il-ġdid għall-Iżvilupp, minħabba l-bidla fil-modalitajiet tal-għajnuna minn għotjiet diretti għall-fondi fiduċjarji u l-finanzjament imħallat, inkluż permezz tal-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Sostenibbli;

57.  Jenfasizza l-istampa pożittiva li l-komunità internazzjonali għandha tal-UE bħala attur globali kooperattiv, li, madankollu, hemm ir-riskju li din tiġi mxekkla mill-burokrazija żejda u d-dewmien burokratiku; huwa tal-opinjoni li dan jikkontribwixxi għas-setgħa ta' persważjoni tal-UE fir-relazzjonijiet internazzjonali, li titlob politika tal-iżvilupp b'saħħitha u awtonoma wara l-2020 bi strumenti għall-iżvilupp differenzjati;

58.  Jenfasizza li t-tnaqqis, u fuq terminu twil, il-qerda tal-faqar, flimkien mal-implimentazzjoni tal-SDGs u l-Ftehim ta' Pariġi u l-protezzjoni tal-ġid komuni globali, jenħtieġ li jikkostitwixxu l-objettivi primarji tal-politika tal-iżvilupp tal-UE u tal-istrumenti għall-iżvilupp tagħha, b'attenzjoni speċjali għal dawk l-aktar f'riskju;

59.  Jisħaq fuq il-fatt li l-arkitettura ta' wara l-2020 tad-DCIs u tal-FEŻ u l-implimentazzjoni tal-HAI jridu jiġi allinjati mal-impenji internazzjonali tal-UE, inklużi l-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli u l-SDGs, il-Ftehim ta' Pariġi, u l-qafas ta' politika tal-UE, inkluż il-Kunsens Ewropew il-ġdid għall-Iżvilupp, l-Istrateġija Globali l-ġdida għall-Politika Estera u ta' Sigurtà tal-UE u l-Kunsens Ewropew dwar l-Għajnuna Umanitarja;

60.  Iqis li l-arkitettura tal-EFIs il-ġodda jenħtieġ li tqis il-funzjonament tajjeb ippruvat tal-EFIs attwali, l-eliġibbiltà tal-ODA u l-ħtieġa li jintlaħqu l-SDGs;

61.  Iqis li l-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli u d-dimensjoni globali ta' bosta SDGs jitolbu approċċ politiku ġdid, fejn l-atturi politiċi kollha, kemm mill-pajjiżi fil-fażi tal-iżvilupp kif ukoll minn dawk żviluppati, jeħtiġilhom jagħmlu ħilithom biex jikkontribwixxu għall-ilħuq tal-SDGs permezz ta' politiki interni u esterni konsisteni u kkoordinati, u jqis li l-EFIs il-ġodda ta' wara l-2020 u l-Kunsens Ewropew il-ġdid għall-Iżvilupp se jkunu strumentali għal dan il-għan;

62.  Jinsab konvint bl-importanza li jiġi promoss approċċ ibbażat fuq id-drittijiet tal-bniedem u fuq il-prinċipji għall-iżvilupp, u b'hekk jiġu promossi l-prinċipji demokratiċi, il-valuri fundamentali u d-drittijiet tal-bniedem mad-dinja kollha; jistieden lill-Kummissjoni u lis-SEAE jikkombinaw b'mod xieraq l-għajnuna taħt l-EFIs u d-djalogu politiku, kemm b'mod bilaterali kif ukoll fil-qafas ta' ogranizzazzjonijiet reġjonali u globali, sabiex jippromwovu dawn il-prinċipji, valuri u drittijiet;

63.  Iqis li huwa essenzjali li l-protezzjoni ambjentali orizzontali u transsettorjali u l-opportunitajiet li joffru l-politiki ambjentali jiġu inklużi fil-politiki kollha tal-iżvilupp; jiddispjaċih dwar il-fatt li ma sarx biżżejjed progress f'termini tal-integrazzjoni tad-demokrazija, id-drittijiet tal-bniedem u l-ugwaljanza bejn is-sessi; iħeġġeġ, barra minn hekk, biex l-impenji tal-ftehim ta' Pariġi jiġu riflessi bis-sħiħ fl-istrumenti u l-programmi futuri, akkumpanjati minn monitoraġġ adegwat; iqis, għalhekk, li l-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima jenħtieġ li taqdi rwol dejjem aktar importanti fil-kuntest tal-kooperazzjoni għall-iżvilupp;

64.  Iqis li jeħtieġ li jitwettaq eżerċizzju relatat mat-"tagħlimiet miksuba" sabiex jiġu identifikati n-nuqqasijiet fi, u tittejjeb, il-koordinazzjoni tal-EFIs tal-UE mal-istrumenti ta' finanzjament ta' istituzzjonijiet internazzjonali oħra, sabiex jinħolqu sinerġiji u jiżdied l-impatt tal-istrumenti ta' finanzjament fil-pajjiżi fil-fażi tal-iżvilupp;

65.  Iqis li huwa meħtieġ li jiżdiedu l-livelli attwali tal-ODA tal-UE fl-arkitettura futura tal-EFIs ta' wara l-2020 u li tiġi żviluppata skeda ta' żmien ċara, sabiex l-UE tkun tista' tonora l-impenn kollettiv tagħha li tipprovdi 0,7 % tal-Introjtu Nazzjonali Gross (ING) fl-ODA u talloka 0,2 % tal-ODA/ING lill-pajjiżi l-anqas żviluppati; jilqa', f'dan il-kuntest, il-komunikazzjoni riċenti tal-Kummissjoni dwar il-QFP il-ġdid; ifakkar lill-Istati Membri dwar il-ħtieġa li jirrispettaw l-impenn tagħhom biex jikkontribwixxu 0,7 % tal-ING tagħhom fl-ODA; ifakkar il-ħtieġa li jiġu implimentati r-rakkomandazzjonijiet tal-Kumitat ta' Għajnuna għall-Iżvilupp tal-Organizzazzjoni għall-Kooperazzjoni u l-Iżvilupp Ekonomiċi dwar il-kisba ta' element medju ta' għotjiet fl-ODA totali ta' 86 %.

66.  Huwa tal-opinjoni li, mingħajr preġudizzju għaż-żieda fil-flessibbiltà u/jew fir-riżervi, l-arkitettura ta' wara l-2020 tal-EFIs jenħtieġ li tkompli tipprevedi taħlita ta' programmi pluriennali ġeografiċi kif ukoll tematiċi, li jippermettu azzjonijiet ta' żvilupp fuq skali differenti; iqis li l-appoġġ għall-kooperazzjoni reġjonali u għall-integrazzjoni tal-pajjiżi sħab huwa fattur importanti li huwa meħtieġ sabiex jinqered il-faqar u jiġi promoss l-iżvilupp sostenibbli fit-tul;

67.  Jisħaq fuq il-fatt li l-azzjoni ta' żvilupp estern tal-UE trid tkun ibbażata fuq kombinazzjoni bbilanċjata b'mod xieraq ta' flessibbiltà u prevedibbiltà ta' għajnuna għall-iżvilupp, fuq bażi ta' finanzjament suffiċjenti; jirrikonoxxi, fl-istess ħin, li l-prevedibbiltà tal-għajnuna għall-iżvilupp tista' tinkiseb, fost l-oħrajn, permezz tat-twaqqif ta' sistemi ta' twissija bikrija li jiffunzjonaw tajjeb fl-aktar pajjiżi vulnerabbli u dawk l-inqas reżiljenti;

68.  Huwa tal-opinjoni li t-trasferiment ta' fondi bejn l-objettivi u għal prijoritajiet li qed jinbidlu fi ħdan strument jenħtieġ li jseħħ biss abbażi tal-ħtiġjiet reali tal-pajjiżi sħab, mingħajr ma jiġu kompromessi l-prinċipji u l-objettivi tal-istrument u b'involviment adegwat tal-awtorità ta' monitoraġġ; jitlob, b'mod partikolari, distinzjoni ċara bejn finanzjament eliġibbli għal ODA u finanzjament ieħor mhux eliġibbli għal ODA; jiċħad bil-qawwa kwalunkwe trasferiment ta' fondi allokati għal attivitajiet tad-DAC għal programmi li ma jistgħux jitqiesu bħala ODA; jenfasizza l-ħtieġa li dan jiġi ssalvagwardjat fil-miri tal-ODA fir-regolamenti tal-EFI;

69.  Hu tal-opinjoni li l-arkitettura ta' wara l-2020 tal-EFIs jenħtieġ li tinkludi numru ta' parametri referenzjarji u allokazzjoni delimitata stretta, kif ukoll l-integrazzjoni ta' impenji biex jiġu żgurati fondi suffiċjenti għal prijoritajiet ewlenin;

70.  Iqis li ħtiġijiet mhux previsti jenħtieġ li jiġu koperti minn riżerva ta' kontinġenza mdaqqsa fl-EFIs differenti, u li fondi mhux impenjati jew diżimpenjati relatati ma' sena partikolari jenħtieġ li jiġu trasferiti lir-riżerva ta' kontinġenza għas-sena ta' wara;

71.  Ifakkar il-ħtieġa li jinżamm strument robust u indipendenti għall-għajnuna umanitarja, kif mitlub mill-kunsens Ewropew dwar l-Għajnuna Umanitarja; iqis li jenħtieġ li tinżamm riżerva separata speċifikament għal għajnuna umanitarja, u li l-baġit rilevanti jenħtieġ li jiżdied biex iqis il-fatt li r-riżerva tal-għajnuna umanitarja ġiet attivata b'mod kostanti matul il-perjodu kurrenti tal-QFP; ifakkar li, filwaqt li jirrikonoxxi ripetutament l-isforzi tal-Kummissjoni biex tirrispondi għall-isfidi dejjem akbar, il-Parlament enfasizza b'mod regolari l-ħtieġa biex jiżdied il-finanzjament għall-għajnuna umanitarja u insista fuq l-eliminazzjoni tad-diskrepanza dejjem akbar bejn l-impenji u l-ħlasijiet u fuq it-titjib tal-effettività u r-reattività tal-għajnuna umanitarja u dik għall-iżvilupp disponibbli taħt il-baġit tal-UE;

72.  Jenfasizza li kwalunkwe kisba f'termini ta' flessibbiltà u simplifikazzjoni finanzjarja jenħtieġ li ma tinkisibx a skapitu ta' anqas kapaċità ta' monitoraġġ u skrutinju min-naħa tal-koleġiżlatur, li xxekkel il-prinċipji tar-responsabbiltà u tat-trasparenza; jisħaq fuq il-ħtieġa għal trasparenza fil-kriterji tal-allokazzjoni tal-fondi u fil-fażijiet kollha ta' programmazzjoni; huwa tal-opinjoni li l-arkitetturi tal-EFI l-ġdida jenħtieġ li tkun flessibbli u moderna, filwaqt li tippermetti l-ottimizzazzjoni tar-riżorsi u tipproduċi riżultati ta' żvilupp għall-pajjiżi sħab;

73.  Jisħaq fuq il-fatt li l-flessibbiltà finanzjarja fl-EFIs il-ġodda jenħtieġ li testendi wkoll għall-flessibbiltà fil-pajjiżi sabiex l-OSĊ, in-negozji u l-intraprendituri lokali jingħataw għotjiet żgħar fuq bażi diskrezzjonali; iqis li l-Kummissjoni jenħtieġ li tirrevedi r-rekwiżiti ta' awditu attwali tagħha fir-rigward tal-għajnuna għall-iżvilupp sabiex tippermetti profil ta' riskju akbar għal għotjiet fuq skala żgħira, u dawk fil-pajjiżi;

74.  Iqis li l-politika tal-iżvilupp u l-objettivi umanitarji jenħtieġ li la jiġu sottomessi għall-objettivi ta' sigurtà tal-pajjiżi donaturi u tal-UE jew għall-kontrolli fil-fruntieri u lanqas għall-ġestjoni tal-flussi tal-migrazzjoni; iqis, f'dan is-sens, li l-ODA jenħtieġ li tintuża primarjament biex jittaffa l-faqar u li l-azzjonijiet u l-programmi li huma allinjati unikament mal-interessi ta' sigurtà nazzjonali jenħtieġ għalhekk li ma jiġux iffinanzjati permezz tal-finanzjament tal-iżvilupp; iqis li, fl-istess ħin, jeħtieġ li tiġi appoġġjata r-reżiljenza tal-pajjiżi sħab bl-għan li jinħolqu kundizzjonijiet favorevoli għall-iżvilupp sostenibbli;

75.  Iqis li, fil-QFP futur, in-nefqa għall-ilħuq tal-objettivi interni tal-UE taħt l-intestaturi tal-migrazzjoni, l-asil u s-sigurtà interna, minn naħa waħda, u immirati lejn l-appoġġ tal-implimentazzjoni tal-Kunsens Ewropew il-ġdid għall-Iżvilupp, min-naħa l-oħra, iridu jinżammu separati; huwa tal-fehma li l-amalgamazzjoni ta' dawn iż-żewġ intestaturi distinti toħloq ir-riskju ta' aktar strumentalizzazzjoni tal-għajnuna mill-UE, inkluż billi din issir tiddependi fuq il-kooperazzjoni fil-qafas tal-migrazzjoni;

76.  Jipproponi, f'dan il-kuntest, sabiex ir-reżiljenza soċjetali u tal-istat tkompli tissaħħaħ permezz tal-għajnuna għall-iżvilupp, u li jiġu ddedikati aktar mezzi finanzjarji u politiċi għall-prevenzjoni tal-kunflitti, għat-tħejjija għal diżastri u għat-teħid ta' azzjoni bikrija kemm fid-dawl tal-kunflitti kif ukoll tad-diżastri naturali;

77.  Jistieden lill-Kummissjoni sabiex ma tibbażax l-allokazzjonijiet tal-finanzjament għall-pajjiżi sħab u l-modalitajiet ta' finanzjament fuq il-PDG biss, iżda fuq firxa wiesgħa ta' kriterji, filwaqt li tqis l-iżvilupp tal-bniedem, id-drittijiet tal-bniedem u l-livelli ta' inugwaljanza;

78.  Itenni t-talba tiegħu għall-ibbaġitjar tal-FEŻ bħala għodda ewlenija sabiex tiġi żgurata koerenza bejn l-iżvilupp u politiki oħra tal-UE u sabiex jissaħħaħ l-iskrutinju baġitarju tal-Parlament; itenni li l-ibbaġitjar tal-FEŻ iġib vantaġġi bħal leġittimità demokratika u skrutinju aktar b'saħħithom tal-istrument, u viżibbiltà u trasparenza mtejba, filwaqt li jwassal għal aktar ċarezza dwar l-infiq tal-UE f'dan il-qasam, kif ukoll żieda fl-effiċjenza u fl-effikaċja tal-għajnuna għall-iżvilupp tal-UE; ifakkar li d-dibattiti parlamentari dwar il-politika ta' żvilupp jassisitu liċ-ċittadini fl-implimentazzjoni tal-infiq tal-UE fuq l-għajnuna għall-iżvilupp;

79.  Jissottolinja li l-ibbaġitjar tal-FEŻ jenħtieġ li jkun akkumpanjat b'garanziji li jipprevjenu kwalunkwe trasferiment tal-fondi FEŻ preċedenti lejn linji baġitarji oħra u li dan jenħtieġ li jqis kwalunkwe donatur ta' pajjiż terz; jissottolinja, barra minn hekk, li l-Faċilità għall-Paċi fl-Afrika jenħtieġ li tibqa' barra mill-baġit tal-UE u fi ħdan il-qafas ta' strument iddedikat;

80.  Jisħaq fuq il-fatt li l-ibbaġitjar tal-FEŻ jenħtieġ li jkun akkumpanjat b'żieda proporzjonali fil-limitu massimu miftiehem tal-baġit tal-UE, sabiex b'hekk dan la jwassal għal tnaqqis fl-impenn finanzjarju tal-UE għall-pajjiżi AKP u lanqas għal tnaqqis globali fl-għajnuna għall-iżvilupp tal-UE fil-QFP ta' wara l-2020;

81.  Iqis li n-natura mifuħa tal-HAI wasslet għal riżultati pożittivi; jirrakkomanda, għalhekk, li jinżammu strumenti u baġits separati għall-azzjoni umanitarja u ta' żvilupp, filwaqt li jinżammu wkoll rabtiet b'saħħithom u strateġiċi bejn dawn iż-żewġ oqsma;

82.  Jenfasizza l-importanza li tiġi rinforzata l-leġittimità demokratika fl-arkitettura ta' wara l-2020 u l-ħtieġa li ssir reviżjoni tal-proċedura tat-teħid tad-deċiżjonijiet; jisħaq fuq il-fatt li f'din l-arkitettura l-ġdid ta' wara l-2020, il-koleġiżlaturi jenħtieġ li jingħataw is-setgħa li jeżerċitaw bis-sħiħ is-setgħa ta' skrutinju tagħhom kemm fil-livell legali kif ukoll f'dak politiku, fil-fażijiet tat-tfassil, l-adozzjoni u l-implimentazzjoni tal-istrumenti u l-programmi ta' implimentazzjoni tagħhom; jissottolinja li jrid jingħata biżżejjed żmien għal dan il-għan;

83.  Huwa tal-fehma li l-potenzjal għall-kooperazzjoni mal-Istati Membri fil-fażijiet tat-tfassil u l-implimentazzjoni tal-programmi ta' żvilupp, b'mod partikolari permezz ta' programmazzjoni konġunta u abbażi ta' programmi ta' żvilupp nazzjonali u b'sinkronizzazzjoni magħhom, jenħtieġ li jiġi sfruttat bis-sħiħ;

84.  Jitlob valutazzjoni u reviżjoni ta' nofs it-terminu tal-arkitettura ta' wara l-2020 tal-EFIs sabiex tkompli tittejjeb il-ġestjoni tagħhom, jiġu esplorati modi li bihom jinkisbu aktar koerenza u simplifikazzjoni, u jiġu żgurati rilevanza u allinjament kontinwi mal-prinċipji effettivi dwar l-iżvilupp; jitlob l-involviment tal-partijiet ikkonċernati f'dan l-eżerċizzju;

o
o   o

85.  Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Viċi President/Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà, kif ukoll lill-Kummissjoni.

(1) ĠU L 317, 15.12.2000, p. 3. (2) ĠU L 344, 19.12.2013, p. 1. (3) ĠU L 163, 2.7.1996, p. 1. (4) ĠU L 347, 20.12.2013, p. 884. (5) ĠU L 58, 3.3.2015, p. 1. (6) ĠU L 58, 3.3.2015, p. 17. (7) ĠU L 77, 15.3.2014, p. 44. (8) ĠU C 25, 30.1.2008, p. 1. (9) ĠU C 210, 30.6.2017, p. 1. (10) Testi adottati, P8_TA(2016)0437. (11) Testi adottati, P8_TA(2016)0337. (12) ĠU C 86, 6.3.2018, p. 2. (13) ĠU C 208, 10.6.2016, p. 25. (14) Rapport Speċjali, Qorti Ewropea tal-Awdituri Nru 15/2016 "Il-Kummissjoni mmaniġġjat b'mod effettiv l-Għajnuna umanitarja pprovduta lil popolazzjonijiet milquta minn kunflitti fir-Reġjun tal-Lagi l-Kbar Afrikani?’," It-Tnejn, 4 ta' Lulju 2016.

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' April 2018 dwar t-titjib tas-sostenibbiltà tad-dejn tal-pajjiżi li qed jiżviluppaw (2016/2241(INI))

P8_TA(2018)0104 A8-0129/2018

Il-Parlament Ewropew,

–  wara li kkunsidra t-taqsima dwar id-dejn u s-sostenibbiltà tad-dejn tal-Aġenda ta' Azzjoni ta' Addis Ababa(1),

–  wara li kkunsidra r-rapporti tas-Segretarju Ġenerali tan-NU tat-22 ta' Lulju 2014, tat-2 ta' Awwissu 2016 u tal-31 ta' Lulju 2017 dwar is-sostenibbiltà tad-dejn estern u l-iżvilupp,

–  wara li kkunsidra l-prinċipji tal-Konferenza tan-NU dwar il-Kummerċ u l-Iżvilupp UNCTAD għall-għoti ta' self u l-assunzjoni ta' dejn sovrani b'mod responsabbli,

–  wara li kkunsidra l-Pjan Direzzjonali tal-UNCTAD għar-Ristruttrar Sostenibbli ta' Dejn Sovran (April 2015),

–  wara li kkunsidra l-Linji Gwida Operattivi tal-G20 dwar il-Finanzjament Sostenibbli,

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni 68/304 tal-Assemblea Ġenerali tan-NU tad-9 ta' Settembru 2014 bit-titolu "Lejn l-istabbiliment ta' qafas ġuridiku multilaterali għall-proċessi ta' ristrutturar tad-dejn sovran",

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni 69/319 tal-Assemblea Ġenerali tan-NU tal-10 ta' Settembru 2015 dwar il-prinċipji bażiċi tal-proċessi ta' ristrutturar tad-dejn sovran,

–  wara li kkunsidra l-Prinċipji Gwida dwar id-Dejn Barrani u d-Drittijiet tal-Bniedem ifformulati mill-Uffiċċju tal-Kummissarju Għoli tan-NU għad-Drittijiet tal-Bniedem

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-19 ta' Mejju 2015 dwar il-finanzjament għall-iżvilupp(2), b'mod partikolari l-paragrafi 10, 26, 40, 46 u 47 tagħha,

–  wara li kkunsidra l-istudji maħruġa mill-korp ta' riċerka "Global Financial Integrity" dwar l-iskala u l-kompożizzjoni tal-flussi finanzjarji illeċiti,

–  wara li kkunsidra l-liġi Belġjana tat-12 ta' Lulju 2015 kontra l-attivitajiet ta' fondi opportunistiċi ("Moniteur belge" tal-11 ta' Settembru 2015),

–  wara li kkunsidra l-Artikolu 52 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

–  wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Iżvilupp (A8-0129/2018),

A.  billi l-indirizzar tal-problemi ta' dejn sovran tal-pajjiżi li qed jiżviluppaw huwa element importanti fil-kooperazzjoni internazzjonali u jista' jikkontribwixxi għall-ksib tal-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli (SDGs) f'pajjiżi li qed jiżviluppaw;

B.  billi l-ksib tal-SDGs fil-pajjiżi li qed jiżviluppaw jirrikjedi investimenti enormi u billi l-flussi attwali ta' finanzjament f'dan il-qasam iħallu distakk ta' madwar USD 2,5 triljun fis-sena(3);

C.  billi s-self huwa sors possibbli ta' finanzjament għall-iżvilupp; billi s-self għandu jkun responsabbli u prevedibbli; billi l-ispejjeż tiegħu jridu jiġu kkumpensati kompletament mir-rendiment fuq l-investiment, u r-riskji relatati mad-dejn iridu jiġu eżaminati bir-reqqa u għandhom jittieħdu miżuri biex dawn jiġu indirizzati;

D.  billi l-kriżi tad-dejn tal-pajjiżi li qed jiżviluppaw fit-tmeninijiet u d-disgħinijiet u l-kampanja kbira ta' serħan mid-dejn wasslu biex il-FMI u l-Bank Dinji nedew l-Inizjattiva tal-Pajjiżi Fqar b'Ħafna Dejn (HIPC) u l-Inizjattiva Multilaterali tas-Serħan mid-Dejn (MDRI) sabiex dawn il-pajjiżi jkunu jistgħu jimxu 'l quddiem lejn il-ksib tal-Għanijiet ta' Żvilupp tal-Millennju;

E.  billi l-inizjattivi HIPC u l-MDRI mhumiex biżżejjed biex itemmu l-kriżi tad-dejn;

F.  billi dawn l-inizjattivi u ż-żieda enormi fil-prezzijiet tal-materja prima tejbu s-sitwazzjoni finanzjarja ta' ħafna pajjiżi li qed jiżviluppaw u billi r-rati tal-imgħax eċċezzjonalment baxxi wara l-kriżi finanzjarja tal-2008 kkontribwew ukoll għas-sostenibbiltà tad-dejn; billi, madankollu, il-prezzijiet tal-materja prima niżlu mill-2008; billi kriżi ta' dejn ġdida bdiet f'pajjiżi foqra, u l-Mozambique, iċ-Chad, il-Kongo u l-Gambja ma jistgħux iħallsu d-dejn tagħhom;

G.  billi kriżijiet ta' dejn ikkawżati mit-tnaqqis fil-prezzijiet tal-materja prima u l-volatilità tal-flussi tal-kapital jirrappreżentaw theddida kostanti għas-sostenibbiltà tad-dejn, speċjalment fil-pajjiżi li qed jiżviluppaw; li jkomplu jkunu dipendenti fuq l-esportazzjoni tal-prodotti bażiċi;

H.  billi kien hemm żieda fin-numru ta' pajjiżi li qed jiżviluppaw ikklassifikati mill-FMI u mill-Bank Dinji bħala pajjiżi li qed jiffaċċjaw piż ta' dejn mhux sostenibbli jew li huma f'riskju għoli jew medju, u billi l-biċċa l-kbira tal-pajjiżi b'introjtu baxx issa jiffurmaw parti minn waħda minn dawn il-kategoriji;

I.  billi, skont l-FMI, il-medja tar-rati ta' dejn fl-Afrika sub-Saħarjana żdiedet b'mod konsiderevoli, minn 34 % tal-PDG fl-2013 għal 48 % fl-2017;

J.  billi bosta pajjiżi, inklużi l-Etjopja, il-Gana u ż-Żambja, għandhom livelli ta' dejn li jammontaw għal 50 % tal-PDG, u billi dan jikkostitwixxi piż ta' dejn sinifikanti, meta wieħed iqis il-bażi baxxa tat-taxxa f'ħafna pajjiżi Afrikani;

K.  billi s-servizz tad-dejn bħala perċentwal tal-infiq tal-gvern żdied b'mod konsiderevoli mill-2013 'l hawn, u billi dan inaqqas b'mod sostanzjali l-opportunitajiet għall-investiment pubbliku;

L.  billi l-kuntest globali tad-dejn pubbliku nbidel b'mod kunsiderevoli matul dawn l-aħħar għaxar snin minħabba l-emerġenza ta' investituri privati, kif ukoll iċ-Ċina, bħala atturi ċentrali;

M.  billi l-kompożizzjoni tad-dejn tal-pajjiżi li qed jiżviluppaw inbidlet, hekk kif il-kredituri privati u l-kundizzjonijiet kummerċjali ħadu rwoli dejjem aktar importanti u l-esponiment għall-volatilità tas-swieq finanzjarji żdiedet, li għandha impatt fuq is-sostenibbiltà tad-dejn; billi, għalkemm is-self denominat fil-valuta nazzjonali effettivament ineħħi r-riskji tar-rata tal-kambju, tali faċilità tista' tirriżulta sfavorevoli jew mhux fattibbli meta jkun hemm riżervi insuffiċjenti ta' kapital nazzjonali;

N.  billi fost it-theddidiet għas-sostenibbiltà tad-dejn hemm mhux biss id-deterjorament tat-termini tal-kummerċ, id-diżastri naturali u dawk ikkawżati mill-bniedem, l-iżviluppi sfavorevoli u l-volatilità fis-swieq finanzjarji internazzjonali, iżda wkoll is-self irresponsabbli, il-ġestjoni ħażina tal-finanzi pubbliċi, l-użu ħażin tal-fondi u l-korruzzjoni; billi l-mobilizzazzjoni aktar effettiva tar-riżorsi interni għandha potenzjal kbir li ttejjeb is-sostenibbiltà tad-dejn;

O.  billi huwa neċessarju li jissaħħu l-kapaċitajiet tal-amministrazzjonijiet tat-taxxa u t-trasferiment tal-għarfien fil-pajjiżi sħab;

P.  billi, għakemm il-prinċipji tal-UNCTAD għall-għoti ta' self u l-assunzjoni ta' debiti sovrani b'mod responsabbli u l-linji gwida operattivi tal-G20 dwar il-finanzjament sostenibbli huma mingħajr dubju siewja sabiex jitwaqqaf qafas regolatorju, għandha tingħata prijorità lill-projbizzjoni ta' prattiki irresponsabbli permezz tal-introduzzjoni ta' prinċipji trasparenti, arranġamenti dissważivi vinkolanti u inforzabbli kif ukoll, meta dawn ikunu ġustifikati, sanzjonijiet;

Q.  billi s-sostenibbiltà tad-dejn nazzjonali tiddependi mhux biss fuq l-istokk ta' dejn, iżda wkoll fuq fatturi oħra, bħall-garanziji finanzjarji espliċiti u impliċiti (obbligazzjonijiet kontinġenti) maħruġa mill-pajjiżi kkonċernati; billi s-sħubijiet pubbliċi-privati ta' spiss jinvolvu garanziji relatati, u jistgħu wkoll jagħtu lok għal riskji kbar ta' salvataġġ tal-banek fil-ġejjieni;

R.  billi analiżi tas-sostenibbiltà tad-dejn ma għandhiex tiffoka biss fuq kunsiderazzjonijiet ekonomiċi, bħalma huma l-prospetti għal tkabbir ekonomiku futur tal-Istat debitur u l-kapaċità tiegħu li jonora d-dejn tiegħu, iżda trid tieħu inkunsiderazzjoni l-impatt tal-piż tad-dejn fuq il-kapaċità tal-pajjiż li jirrispetta d-drittijiet kollha tal-bniedem;

S.  billi ż-żieda fl-użu tas-sħubijiet pubbliċi-privati (PPPs) f'pajjiżi li qed jiżviluppaw fl-ambitu tal-Pjan ta' Investiment Estern tal-UE u l-Patt tal-G20 mal-Afrika tista' żżid id-dejn tal-Istati; billi l-investituri PPP huma protetti permezz ta' trattati ta' investiment bilaterali, b'mod partikolari l-mekkaniżmi tagħhom għas-soluzzjoni tat-tilwim bejn l-investitur u l-Istat, li jippermettu lill-investituri jressqu kawżi kontra stati ospitanti;

T.  billi d-dejn odjuż magħmul minn reġimi sabiex ikunu possibbli prattiki jew tranżazzjonijiet korrotti li l-kredituri jagħrfuhom bħala tali qed jirriżultaw f'piż konsiderevoli għan-nies, b'mod partikolari dawk l-aktar vulnerabbli;

U.  billi t-trasparenza ta' self magħmul lill-gvernijiet tal-pajjiżi li qed jiżviluppaw hija essenzjali biex tiġi żgurata r-responsabbiltà tas-self; billi n-nuqqas ta' trasparenza kien fattur ewlieni li ffavorixxa s-self irresponsabbli magħmul lill-Mozambique, li kien organizzat mingħajr kontrolli serji fuq il-kapaċità tal-pajjiż li jħallas lura d-dejn u sussegwentement moħbi mis-swieq finanzjarji u mill-poplu tal-Mozambique;

V.  billi d-dejn odjuż huwa definit bħala dejn magħmul minn reġim u li jservi biex jiffinanzja azzjonijiet li jmorru kontra ċ-ċittadini tal-Istat, fatt li l-kredituri kienu konxji minnu, u billi dan jikkostitwixxi dejn personali tar-reġim li daħal għalih mal-kredituri li kienu kompletament konxji tal-intenzjoni ta' min qed jissellef; billi hemm nuqqas ta' kunsens fir-rigward ta' dan il-kunċett minħabba l-oppożizzjoni qawwija minn ċerti kredituri

W.  billi l-mobilizzazzjoni tar-riżorsi nazzjonali qed tiġi mxekkla mill-evażjoni fiskali u l-kompetizzjoni fiskali dannuża u permezz tat-trasferiment tal-profitti korporattivi transnazzjonali; billi l-inizjattiva tal-OECD dwar l-Erożjoni tal-Bażi tat-Taxxa u t-Trasferiment tal-Profitti (BEPS) hija risposta pożittiva iżda insuffiċjenti għal din is-sitwazzjoni; billi jeħtieġ li jitwaqqaf korp intergovernattiv għall-kooperazzjoni fil-qasam tat-taxxa taħt l-awspiċi tan-NU biex il-pajjiżi li qed jiżviluppaw ikunu jistgħu jipparteċipaw ugwalment fir-riforma globali tar-regoli internazzjonali fis-seħħ fil-qasam tat-taxxa, kif mitlub mill-Parlament Ewropew fir-riżoluzzjoni tiegħu tas-6 ta' Lulju 2016 dwar id-deċiżjonijiet fil-qasam tat-taxxa u miżuri oħra ta' natura jew effett simili(4);

X.  billi l-flussi finanzjarji illeċiti mill-pajjiżi li qed jiżviluppaw u mill-pajjiżi emerġenti huma stmati li jammontaw għal USD 1 triljun fis-sena u qed inixxfu kontinwament ir-riżorsi nazzjonali tagħhom, b'mod partikolari, dawk neċessarji għall-ksib tal-SDGs; billi dawn il-flussi jaġixxu bħala mutur ta' self barrani u jimminaw il-kapaċità li d-dejn jitħallas lura;

Y.  billi t-twettiq tal-Aġenda 2030 u l-Aġenda ta' Azzjoni ta' Addis Ababa jeħtieġ li jiġu kkunsidrati għażliet ta' finanzjament ġodda għall-SDGs, bħal pereżempju l-istabbiliment ta' taxxi fuq it-tranżazzjonijiet finanzjarji u taxxa fuq it-transazzjonijiet f'valuta barranija; billi, skont l-istimi tal-Bank għall-Ħlasijiet Internazzjonali (BĦI), taxxa fuq it-transazzjonijiet f'valuta barranija ta' 0,1 % tista' faċilment tiffinanzja l-SDGs kollha tal-pajjiżi b'introjtu baxx (LICs) u l-pajjiżi b'introjtu medju aktar baxx (LMICs)(5);

Z.  billi hemm ħtieġa li jiġu indirizzati l-flussi finanzjarji illeċiti sabiex jiġu eliminati b'mod definittiv sal-2030, fost l-oħrajn permezz tal-ġlieda kontra l-evażjoni tat-taxxa u t-tisħiħ tal-kooperazzjoni internazzjonali permezz ta' miżuri li jiffaċilitaw l-iżvelar tad-data fiskali lill-awtoritajiet kompetenti u t-trasparenza tat-taxxa kemm fil-pajjiżi ta' oriġini u kif ukoll ta' destinazzjoni;

AA.  billi l-arranġamenti eżistenti għat-trattament ta' inadempjenza fil-ħlas tad-dejn mill-pajjiżi huma fundamentalment differenti mill-proċeduri ta' insolvenza għall-kumpaniji stabbiliti f'ġurisdizzjonijiet nazzjonali, peress li ma hemm l-ebda arbitru imparzjali quddiem qorti; billi self fuq żmien qasir, marbut b'kundizzjonijiet u mħallas f'porzjonijiet, huwa pprovdut mill-FMI, li għandu l-kompitu li jiżgura l-istabbiltà tas-sistema finanzjarja internazzjonali; billi l-Klabb ta' Pariġi ta' Stati kredituri jagħmel deċiżjonijiet dwar serħan mid-dejn biss għal dak li jikkonċerna s-self bilaterali uffiċjali mill-membri tiegħu; billi l-Klabb ta' Londra ta' kredituri privati jagħmel biss deċiżjonijiet dwar self bankarju kummerċjali mill-membri tiegħu; billi ma hemm l-ebda forum permanenti għal proċess deċiżjonali koordinat dwar ir-ristrutturar tad-dejn mill-kredituri kollha lil pajjiż f'diffikultà minħabba dejn;

AB.  billi l-FMI jibqa' il-forum prinċipali għad-diskussjoni ta' kwistjonijiet relatati mar-ristrutturar tad-dejn sovran, u għandu influwenza sinifikanti fuq l-UE u l-Istati Membri tagħha;

AC.  billi l-fondi opportunistiċi li jippruvaw jisfruttaw debituri f'diffikultà u li jinterferixxu fil-proċessi ta' ristrutturar tad-dejn ma għandhomx jitħallew jibbenefikaw minn appoġġ legali u ġudizzjarju għall-attivitajiet distruttivi tagħhom, u billi jridu jittieħdu aktar passi f'dan ir-rigward;

AD.  billi, għalkemm is-serħan mid-dejn ipprovda lill-pajjiżi b'introjtu baxx b'opportunitajiet ġodda, jeħtieġ li jiġi rrilevat li dan huwa intervent wieħed biex tiġi restawrata s-sostenibbiltà tad-dejn u ma jindirizzax il-kawżi ta' bażi tal-akkumulazzjoni ta' dejn mhux sostenibbli, u billi l-isfidi bħal korruzzjoni, istituzzjonijiet dgħajfin u vulnerabbiltà għax-xokkijiet esterni jridu jiġu indirizzati b'mod prijoritarju;

1.  Jenfasizza li l-faċilitajiet ta' kreditu responsabbli u previdibbli huma għodda indispensabbli għall-pajjiżi li qed jiżviluppaw sabiex dawn jiġu żgurati futur dinjituż; jenfasizza, min-naħa l-oħra, li d-dejn sostenibbli huwa prekundizzjoni għall-kisba tal-Aġenda 2030; jinnota, madankollu, li l-finanzjament tad-dejn għandu jkun biss komplementarju u t-tieni l-aħjar għażla għall-istrumenti li ma joħolqux dejn bħad-dħul ġenerat mit-taxxi u t-tariffi u l-għajnuna uffiċjali għall-iżvilupp, peress li l-finanzjament tad-dejn jinvolvi riskji ta' kriżi inerenti u sostanzjali li jeżiġu l-istabbiliment ta' istituzzjonijiet adegwati għall-prevenzjoni u r-riżoluzzjoni tal-kriżijiet tad-dejn;

2.  Jenfasizza li l-aċċess għas-swieq finanzjarji internazzjonali jippermetti lill-pajjiżi li qed jiżviluppaw biex jiġbru fondi bil-għan li jinkisbu l-għanijiet ta' żvilupp;

3.  Jinnota bi tħassib li l-għoti ta' self lil pajjiżi foqra żdied b'mod drammatiku mill-2008; jibża' minn ċiklu ta' kriżi ġdida ta' dejn; jisħaq fuq il-ħtieġa ta' aktar trasparenza, regolamentazzjoni aħjar ta' min isellef u ġustizzja fiskali u l-ħtieġa li jittieħdu passi li jippermettu lill-pajjiżi jkunu inqas dipendenti fuq l-esportazzjoni ta' materja prima;

4.  Jinnota li s-self huwa mod importanti ta' kif jingħata appoġġ lil investiment, li huwa vitali sabiex jinkiseb żvilupp sostenibbli, inklużi l-SDGs;

5.  Iqis li l-faċilitajiet ta' kreditu huma intrinsikament marbuta ma' forom oħra ta' finanzjament għall-iżvilupp, inklużi r-redditi mill-kummerċ, id-dħul mit-taxxa, ir-rimessi mill-migranti lejn il-pajjiżi li qed jiżviluppaw, kif ukoll l-għajnuna uffiċjali għall-iżvilupp; ifakkar, b'mod partikolari, li l-mobilizzazzjoni tar-riżorsi nazzjonali permezz tat-tassazzjoni hija l-aktar sors importanti ta' dħul għall-finanzjament tal-iżvilupp sostenibbli; iħeġġeġ lill-UE, f'dan ir-rigward, biex iżżid l-assistenza tagħha ta' bini tal-kapaċità fil-pajjiżi li qed jiżviluppaw biex trażżan il-flussi finanzjarji illeċiti, tappoġġja sistema fiskali effiċjenti, progressiva u trasparenti b'mod konformi mal-prinċipji ta' governanza tajba u żżid l-assistenza tagħha biex tiġġieled kontra l-korruzzjoni u tirkupra l-assi misruqa;

6.  Jinsab imħasseb dwar iż-żieda sostanzjali fid-dejn privat kif ukoll dak pubbliku f'ħafna pajjiżi li qed jiżviluppaw u dwar l-impatti negattivi tiegħu fuq il-kapaċità tagħhom li jiffinanzjaw l-infiq ta' investiment fis-saħħa, l-edukazzjoni, l-ekonomija u l-infrastruttura;

7.  Itenni li l-pjanijiet ta' aġġustament strutturali applikati fid-disgħinijiet għall-pajjiżi b'dejn eċċessiv ħallew effett ħażin fuq l-iżvilupp tas-setturi soċjali bażiċi u naqqsu l-kapaċità ta' dawk il-pajjiżi li jassumu r-responsabbiltajiet essenzjali li huma għandhom bħala nazzjonijiet sovrani biex jiżguraw is-sigurtà;

8.  Jenfasizza li l-miżuri ta' serħan mid-dejn ma għandhomx jostakolaw il-provvista ta' servizzi bażiċi u jfixklu r-rispett tad-drittijiet tal-bniedem kollha, b'mod partikolari d-drittijiet ekonomiċi, soċjali u kulturali, u l-iżvilupp fl-Istat riċevitur;

9.  Iqis li r-responsabbiltà primarja għall-iżvilupp eċċessiv tad-dejn (estern) hija tal-politiċi li jiggvernaw il-pajjiżi inkwistjoni, iżda li d-debituri u l-kredituri jeħtieġ li jikkondividu r-responsabbiltà għall-prevenzjoni u s-soluzzjoni ta' sitwazzjonijiet ta' dejn li mhuwiex sostenibbli; jissottolinja, b'mod aktar ġenerali, ir-responsabbiltà konġunta tad-debituri u l-kredituri biex jipprevjenu u jsolvu l-kriżi tad-dejn permezz ta' self aktar responsabbli;

10.  Jirrimarka li t-taħlit jista' jikkawża bużżieqa ta' dejn, prinċipalment fil-pajjiżi tal-Afrika Sub-Saħarjana u tal-Karibew, u jħalli tali pajjiżi bi dħul limitat biex ikunu jistgħu joneraw id-dejn; tistieden lid-donaturi, għaldaqstant, biex jagħtu l-maġġoranza tal-għajnuna tagħhom lill-pajjiżi l-anqas żviluppati (LDCs) fil-forma ta' għotja; itenni li kwalunkwe deċiżjoni biex jiġi promoss l-użu ta' PPPs permezz tat-taħlit fil-pajjiżi li qed jiżviluppaw għandha tkun ibbażata kemm fuq valutazzjoni bir-reqqa ta' dawn il-mekkaniżmi, b'mod partikolari f'termini ta' addizzjonalità finanzjarja u ta' żvilupp, trasparenza u rendikont, kif ukoll fuq il-lezzjonijiet meħuda mill-esperjenzi tal-passat; jitlob li r-reviżjoni tal-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Sostenibbli (EFSD) tkun tinkludi kriterji ċari dwar is-sostenibbiltà tad-dejn;

11.  Jenfasizza l-importanza tad-definizzjoni ta' mekkaniżmi ta' salvagwardja sabiex l-obbligi kontinġenti tal-gvern jiġu impediti milli jdgħajfu s-sostenibbiltà tad-dejn ta' pajjiżi li qed jiżviluppaw; iħeġġeġ, b'mod partikolari, il-banek ta' żvilupp multilaterali biex iwettqu valutazzjonijiet tal-impatt fiskali ex ante tar-riskju ta' proġetti ta' PPP (filwaqt li jiġu kkunsidrati r-riskji fiskali sħaħ tul il-ħajja tal-proġetti ta' PPP), sabiex ma tiġix imminata s-sostenibbiltà tad-dejn ta' pajjiżi li qed jiżviluppaw; huwa tal-opinjoni li l-FMI u l-Bank Dinji għandhom jinkludu l-ispejjeż kollha tal-PPP fl-Analiżi tas-Sostenibbiltà tad-Dejn tagħhom;

12.  Iqis li r-regoli jew l-istrumenti fis-seħħ bħalissa huma insuffiċjenti jew, f'livelli differenti, mhux vinkolanti biżżejjed;

13.  Jitlob lill-UE u l-Istati Membri tagħha biex jiġġieldu b'mod attiv ir-rifuġji fiskali, l-evażjoni tat-taxxa u l-flussi finanzjarji illeċiti, li kull ma jagħmlu hu li jżidu l-piż tad-dejn tal-pajjiżi li qed jiżviluppaw, biex jikkooperaw mal-pajjiżi li qed jiżviluppaw sabiex jiġġieldu l-evitar tat-taxxa aggressiv, u biex ifittxu modi biex jgħinu lill-pajjiżi li qed jiżviluppaw ħalli dawn ikunu jistgħu jirreżistu l-pressjoni li jidħlu f'kompetizzjoni fiskali, peress li dan jikkawża dannu għall-mobilizzazzjoni tad-dħul nazzjonali għall-iżvilupp;

14.  Huwa tal-fehma li, meta l-użu ħażin ta' fondi pubbliċi huwa identifikat mill-awtoritajiet, il-kredituri għandhom jiskattaw miżuri ta' twissija, u fejn dawn ma jkunux effettivi, għandhom jimponu sanzjonijiet ta' sospensjoni jew anki jeżiġu li s-self jitħallas lura qabel ma t-terminu mniżżel fil-kundizzjonijiet tas-self jiskadi;

15.  Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jappoġġjaw lill-pajjiżi li qed jiżviluppaw biex jippromwovu l-aċċess pubbliku għad-data dwar id-dejn sovran tagħhom u biex jappoġġjaw l-edukazzjoni soċjali f'dan il-qasam, peress li informazzjoni dettaljata dwar l-istat tal-finanzi pubbliċi hija rarament disponibbli għas-soċjetà ċivili fil-pajjiżi li qegħdin jiżviluppaw;

16.  Jitlob li titfassal leġiżlazzjoni sabiex jiġi impedit l-għoti ta' self lil gvernijiet korrotti b'mod evidenti u li jiġi ssanzjonat kwalunkwe kreditur li konxjament jagħtihom self;

17.  Jitlob lill-Kummissjoni tfassal, f'koordinazzjoni mal-atturi internazzjonali maġġuri u l-pajjiżi kkonċernati, White Paper bi strateġija ġenwina intiża sabiex issalva l-pajjizi li qed jiżviluppaw mid-dejn eċċessiv billi tadotta approċċ multilaterali, tispeċifika d-drittijiet, l-obbligi u r-responsabbiltajiet ta' dawk kollha kkonċernati, kif ukoll tikkunsidra dispożizzjonijiet istituzzjonali l-aktar xierqa sabiex jiġi żgurat approċċ ekwu u sostenibbli għall-problema tad-dejn; jirrakkomanda t-tfassil ta' kodiċi ta' kondotta dwar il-ġestjoni tal-kreditu għall-atturi istituzzjonali, politiċi u privati;

18.  Josserva li l-biċċa l-kbira tal-għanjiet għall-iżvilupp sostenibbli huma simili għad-drittijiet tal-bniedem u għalhekk jikkostitwixxu għanfihom infushom fil-ġlieda kontra l-faqar, kuntrarjament għall-ħlas tad-dejn, li, min-naħa l-oħra, huwa biss mezz biex jintlaħaq l-għan;

19.  Japprova l-"prinċipji gwida dwar id-dejn barrani u d-drittijiet tal-bniedem" ifformulati mill-Uffiċċju tal-Kummissarju Għoli tan-Nazzjonijiet Uniti għad-Drittijiet tal-Bniedem, li skonthom id-dritt għall-ksib tal-għanjiet ta' żvilupp sostenibbli għandu jkollu prijorità fuq l-obbligu ta' ħlas tad-dejn; jistieden lill-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea jippromwovu l-użu sistematiku tal-evalwazzjonijiet tal-impatt fuq id-drittijiet tal-bniedem fil-qafas tal-evalwazzjonijiet tas-sostennibbiltà tad-dejn magħmula mill-FMI u l-Bank Dinji;

20.  Jistieden lill-UE u l-Istati Membri tagħha jaderixxu ma' dawn il-prinċipji fis-self bilaterali tagħhom u meta jaġixxu fi ħdan l-istituzzjonijiet finanzjarji internazzjonali;

21.  Jinnota li l-analiżijiet tas-sostenibbiltà tad-dejn (DSA) tal-FMI u l-Bank Dinji huma normalment użati mill-persuni li jsellfu biex jiggwidawhom fis-self tagħhom; jenfasizza l-ħtieġa li jiġu indirizzati l-iżvantaġġi tagħhom, b'mod partikolari l-monitoraġġ tad-dejn privat estern u n-nuqqas ta' integrazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem;

22.  Iħeġġeġ lill-partijiet interessati fil-qasam tal-iżvilupp jivvalutaw l-impatt tas-servizz tad-dejn fuq il-kapaċità ta' finanzjament ta' pajjiżi b'ħafna dejn fid-dawl tal-SDGs, li jridu jitwettqu sal-2030 u li jrid ikollhom prijorità fuq id-drittijiet tal-kredituri li b'mod konxju jagħtu self lill-gvernijiet korrotti;

23.  Jappoġġja r-rakkomandazzjoni tal-UNCTAD li jitwaqqaf Fond Afrikan għall-Istabbilizzazzjoni tal-Prezzijiet tal-Materja Prima sabiex titnaqqas il-ħtieġa li wieħed jirrikorri għal self meta jonqsu l-prezzijiet tal-komoditajiet;

24.  Jistieden lill-Istati Membri u l-pajjiżi kredituri rilevanti l-oħra biex jipprovdu aktar finanzjament għall-investimenti tal-SDG u biex iżommu l-wegħda ta' żmien ilu tagħhom li jipprovdu 0,7 % tal-ING tagħhom bħala għajnuna uffiċjali għall-iżvilupp; Jitlobhom jipprovdu dan il-finanzjament fil-forma ta' għotjiet pjuttost milli self, fejn rapporti ta' evalwazzjoni jindikaw li l-ksib tal-SDGs huwa kompromess fuq żmien twil minħabba d-deterjorament fil-finanzi pubbliċi; iħeġġeġ pajjiżi kredituri, barra minn hekk, jistabbilixxu sorsi ġodda innovattivi u diversifikati ta' finanzjament biex jinkisbu l-SDGs, bħal taxxa fuq it-tranżazzjonijiet f'valuta barranija u taxxa fuq it-tranżazzjonijiet finanzjarji, li jistgħu jikkontribwixxu għas-sostenibbiltà tad-dejn ta' kull pajjiż, b'mod partikolari fi żminijiet ta' kriżi finanzjarja;

25.  Huwa mħasseb dwar ir-reviżjoni mill-Kumitat ta' Għajnuna għall-Iżvilupp (DAC) tal-OECD tal-kriterji ta' rappurtar tal-għajnuna uffiċjali għall-iżvilupp, b'mod partikolari għall-istrumenti tas-settur privat, peress li kriterji ta' rapportar usa' joħolqu inċentivi għall-użu ta' ċerti modalitajiet ta' għajnuna, speċjalment self u garanziji; jinnota li, filwaqt li għaddejjin dawn id-diskussjonijiet, id-donaturi bħalissa huma diġà permessi jirrapportaw ċertu self u garanziji bħala għajnuna uffiċjali għall-iżvilupp, mingħajr ma hemm fis-seħħ għadd ta' regoli miftiehma; jenfasizza l-ħtieġa li jinħolqu salvagwardji fir-rigward tat-trasparenza u d-dejn;

26.  Jenfasizza l-fatt li t-trasparenza għandha tiġi promossa sabiex tijieb ir-responsabbiltà tal-atturi konċernati; jenfasizza kemm l-importanza tal-iskambju ta' kemm id-data kif ukoll il-proċessi relatati man-negozjar mill-ġdid tad-dejn sovran;

27.  Japprova l-prinċipji definiti mill-Konferenza tan-Nazzjonijiet Uniti dwar il-Kummerċ u l-Iżvilupp għal politika responsabbli dwar il-kreditu, prinċipji li jenfasizzaw b'mod partikolari r-responsabbiltà konġunta bejn il-kredituri u min jissellef (il-prinċipji tal-UNCTAD għall-għoti u t-teħid responsabbli ta' self sovran) kif ukoll il-kontroll Parlamentari indispensabbli fl-operazzjonijiet ta' finanzjament pubbliku u jistieden lill-Unjoni Ewropea tappoġġja l-implimentazzjoni ta' dawn il-prinċipji; iqis li l-prinċipji tal-UNCTAD għall-għoti u t-teħid responsabbli ta' self għandhom isiru strumenti ġuridikament vinkolanti u inforzabbli;

28.  Iqis li t-trasparenza u r-responsabbiltà huma essenzjali biex jiġi appoġġjat is-self sovran responsabbli; jistieden, għal dan il-għan, lill-Istati Membri biex jibnu fuq l-impenji li saru fl-Aġenda ta' Azzjoni ta' Addis Ababa u fil-Linji Gwida Operazzjonali dwar il-Finanzjament Sostenibbli tal-G20 biex irendu dawk li jsellfu aktar responsabbli għas-self tagħhom, fuq il-bażi tal-prinċipji ta' trasparenza u responsabbiltà fis-seħħ li jipprevalu fl-industriji estrattivi (EITI - Inizjattiva għat-trasparenza tal-industriji estrattivi ); u jippromwovu d-disponibbiltà pubblika tad-data dwar id-dejn sovran, inklużi l-obbligi kontinġenti permezz tal-ġbir ta' din id-data f'reġistru pubbliku ċentralizzat; jistieden lill-Istati Membri biex sistematikament jippubblikaw informazzjoni dwar l-attivitajiet ta' self tagħhom lill-pajjiżi li qed jiżviluppaw;

29.  Jenfasizza l-ħtieġa li jintlaħaq qbil dwar regoli internazzjonali vinkolanti li jindirizzaw id-dejn odjuż u illeġittimu; huwa tal-fehma, għalhekk, li r-ristrutturar tad-dejn għandu jkun appoġġjat minn awditu indipendenti tad-dejn bħala mod biex wieħed jiddistingwi s-self illeġittimu u odjuż minn self ieħor; jenfasizza li s-self illeġittimu u odjuż għandu jiġi annullat;

30.  Jiddeplora r-rifjut fl-2015 tal-Istati Membri, wara l-adozzjoni tal-Pożizzjoni Komuni tal-Kunsill tas-7 ta' Settembru 2015(6), li japprovaw ir-riżoluzzjoni tal-Assemblea Ġenerali tan-NU 69/319 dwar il-prinċipji fundamentali tal-proċessi ta' ristrutturar tad-dejn sovran, li madankollu ġiet adottata b'maġġoranza fl-Assemblea Ġenerali tan-NU fl-10 ta' Settembru 2015;

31.  Jenfasizza l-importanza tal-konsistenza ta' azzjoni meħuda fil-livell tal-FMI u fil-kuntest tan-NU u tal-koordinazzjoni tal-pożizzjonijiet fost l-Istati Membri bl-aħjar mod possibbli;

32.  Jenfasizza l-ħtieġa li tissolva l-kriżi tad-dejn b'mod ġust, rapidu u sostenibbli permezz tal-istabbiliment ta' mekkaniżmu internazzjonali ta' ristrutturar tad-dejn, li jibni fuq il-pjan direzzjonali tal-UNCTAD fuq ir-ristrutturar tad-dejn sovran u l-idea hekk imsejħa Stiglitz tal-Kummissjoni li jiġi stabbilit Ċentru Internazzjonali ta' Ristrutturar tad-Dejn (IDRC);

33.  Jitlob lill-Istati Membri jattivaw il-mandat adottat fir-Riżoluzzjoni tal-Assemblea Ġenerali tan-NU 69/319 tal-10 ta' Settembru 2015 bil-għan li:

34.  Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jaħdmu f'fora internazzjonali u flimkien mas-settur privat biex jiżviluppaw qafas regolatorju li jiżgura trasparenza sħiħa tal-kundizzjonijiet li jirregolaw self lil pajjiżi li qed jiżviluppaw u s-sjieda ta' dan is-self, bħalma huma l-Patt ta' Self Trasparenti li qed jiġi diskuss minn xi istituzzjonijiet finanzjarji;

35.  Jiddispjaċih li l-pressjoni fuq l-istati bħat-Tuneżija jinkoraġġuhom biex ma jwettqux awditi pubbliċi tal-oriġini u l-kundizzjonijiet tad-djun tagħhom; jitlob li l-UE taħdem ma' donaturi u istituzzjonijiet internazzjonali oħra bħall-FMI biex tipproteġi u tinkoraġġixxi d-dritt tal-Istati li jwettqu awditi tad-dejn pubbliku;

36.  Jitlob bil-qawwa l-adozzjoni ta' regola applikabbli f'każ ta' theddida ta' insolvenza, li permezz tagħha l-qrati jkunu jistgħu jċaħħdu l-kredituri mid-dritt li jitħallas dejn, jekk dan is-self ittieħed mill-istat bi ksur tal-liġi stabbilita mill-parlament nazzjonali tiegħu;

37.  Jitlob li l-Istati Membri jadottaw, fuq l-inizjattiva tal-Kummissjoni, regolament ibbażat fuq il-liġi Belġjana dwar il-ġlieda kontra l-ispekulazzjoni ta' debiti msejħa "fondi opportunistiċi";

38.  Jitlob lill-kredituri istituzzjonali u privati jaċċettaw moratorju fuq id-dejn wara li jkun hemm diżastru naturali jew kriżi umanitarja akuta, inkluża l-wasla mhux tas-soltu ta' numru kbir ta' immigranti, sabiex il-pajjiż li jkun qed jissellef ikun jista' jiddedika r-riżorsi kollha tiegħu ħalli jġib lura n-normalità;

39.  Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

(1) Ara paġ. 27-29. (2) ĠU C 353, 27.9.2016, p. 2. (3) World Investment Report 2014. Investing in the SDGs: An Action Plan, (Ninvestu fl-SDGs:Pjan ta' Azzjoni), UNCTAD tal-2014, paġni 140-145. (4) ĠU C 101, 16.3.2018, p. 79. (5) Revisiting Debt Sustainability in Africa. (Reviżjoni tas-Sostenibbiltà tad-Dejn fl-Afrika.) Dokument ta' Sfond tar-rapport tal-2016 tal-UNCTAD għall-Iżvilupp Ekonomiku fl-Afrika: "Debt Dynamics and Development Finance in Africa" (Id-dinamika tad-dejn u l-finanzjament tal-iżvilupp fl-Afrika). (6) Dok. 11705/15.

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' April 2018 dwar it-tisħiħ tal-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali fl-Unjoni Ewropea: is-seba' rapport tal-Kummissjoni Ewropea (2017/2279(INI))

P8_TA(2018)0105 A8-0138/2018

Il-Parlament Ewropew,

–  wara li kkunsidra l-Artikolu 3 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE) kif ukoll l-Artikoli 4, 162, 174 sa 178 u 349 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE),

–  wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' Diċembru 2013 li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta' Koeżjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali u l-Fond Marittimu u tas-Sajd Ewropew u li jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta' Koeżjoni u l-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1083/2006(1),

–  wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru 1301/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' Diċembru 2013 dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali u dwar dispożizzjonijiet speċifiċi li jikkonċernaw l-Investiment li għandu fil-mira t-tkabbir ekonomiku u l-impjiegi, u li jirrevoka r-Regolament (KE) Nru 1080/2006(2),

–  wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru 1304/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' Diċembru 2013 dwar il-Fond Soċjali Ewropew u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1081/2006(3),

–  wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru 1300/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' Diċembru 2013 dwar il-Fond ta' Koeżjoni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1084/2006(4),

–  wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru 1299/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' Diċembru 2013 dwar dispożizzjonijiet speċifiċi għall-appoġġ mill-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali għall-għan ta' kooperazzjoni territorjali Ewropea(5),

–  wara li kkunsidra ir-rapport tad-9 ta’ Ottubru 2017 tal-Kummissjoni bit-titolu "Ir-Reġjun tiegħi, L-Ewropa tiegħi, Il-Futur tagħna: Is-Seba' Rapport dwar il-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali" (COM(2017)0583),

–  wara li kkunsidra l-Patt ta' Amsterdam li jistabbilixxi l-Aġenda Urbana tal-UE, miftiehem waqt laqgħa informali bejn il-Ministri tal-UE responsabbli għall-kwistjonijiet urbani li saret fit-30 ta' Mejju 2016 f'Amsterdam,

–  wara li kkunsidra s-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea tal-15 ta' Diċembru 2015(6),

–  wara li kkunsidra l-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali, ipproklamat fis-17 ta' Novembru 2017 f'Göteborg mill-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni,

–  wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-25 ta' April 2017 bit-titolu "Lejn Politika ta' Koeżjoni aktar effettiva, rilevanti u viżibbli għaċ-ċittadini tagħna"(7),

–  wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-15 ta' Novembru 2017 bit-titolu "Sinerġiji u simplifikazzjoni għall-Politika ta' Koeżjoni wara l-2020"(8),

–  wara li kkunsidra l-White Paper tal-Kummissjoni tal-1 ta' Marzu 2017 dwar "Il-ġejjieni tal-Ewropa – Riflessjonijiet u xenarji għall-UE-27 sal-2025" (COM(2017)2025),

–  wara li kkunsidra d-dokument ta' riflessjoni tal-Kummissjoni dwar "Id-dimensjoni soċjali tal-Ewropa" (COM(2017)0206) tas-26 ta' April 2017,

–  wara li kkunsidra d-dokument ta' riflessjoni tal-Kummissjoni tal-10 ta' Mejju 2017 dwar "Il-ġestjoni tal-globalizzazzjoni" (COM(2017)0240),

–  wara li kkunsidra d-dokument ta' riflessjoni tal-Kummissjoni tal-31 ta' Mejju 2017 dwar "L-Approfondiment tal-Unjoni Ekonomika u Monetarja" (COM(2017)0291),

–  wara li kkunsidra d-dokument ta' riflessjoni tal-Kummissjoni tat-28 ta' Ġunju 2017 dwar "Il-futur tal-finanzi tal-UE"(COM(2017)0358),

–  wara li kkunsidra d-dokument ta' ħidma tal-Kummissjoni tal-10 ta' April 2017 bit-titolu "Il-kompetittività fir-reġjuni bi dħul baxx u bi tkabbir baxx: rapport dwar ir-reġjuni li baqgħu lura fl-iżvilupp" (SWD(2017)0132),

–  wara li kkunsidra l-karta ta' ħidma tal-Kummissjoni "Why regional development matters for Europe's economic future" (Għaliex l-iżvilupp reġjonali huwa sinifikanti għall-futur ekonomiku tal-Ewropa)(9),

–  wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-14 ta' Frar 2018 dwar "Qafas Finanzjarju Pluriennali ġdid u modern għal Unjoni Ewropea li tagħti riżultati fuq il-prijoritajiet tagħha b'mod effiċjenti wara l-2020" (COM(2018)0098),

–  wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-24 ta' Ottubru 2017 bit-titolu "Sħubija strateġika aktar b'saħħitha u mġedda mar-reġjuni ultraperiferiċi tal-UE" (COM(2017)0623),

–  wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni tal-11 ta' Mejju 2017 bit-titolu "Il-futur tal-politika ta' koeżjoni wara l-2020: Għal politika ta' koeżjoni Ewropea b'saħħitha u effettiva wara l-2020"(10),

–  wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew tal-25 ta' Mejju 2016 dwar il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni bit-titolu "Ninvestu f'impjiegi u tkabbir – nimmassimizzaw il-kontribuzzjoni tal-Fondi Strutturali u ta' Investiment Ewropej"(11),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-9 ta' Settembru 2015 bit-titolu "Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi: il-promozzjoni tal-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali fl-Unjoni"(12),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-9 ta' Settembru 2015 dwar id-dimensjoni urbana tal-politiki tal-UE(13),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-10 ta' Mejju 2016 bit-titolu "Għodod ġodda għall-iżvilupp territorjali fil-politika ta' koeżjoni 2014-2020: Investiment Territorjali Integrat (ITI) u Żvilupp Lokali Mmexxi mill-Komunità (CLLD)"(14),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-18 ta' Mejju 2017 bit-titolu "It-taħlita ta' finanzjament it-tajba għar-reġjuni tal-Ewropa: ibbilanċjar tal-istrumenti u l-għotjiet finanzjarji fil-politika ta' koeżjoni tal-UE"(15),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Settembru 2016 dwar il-Politika ta' Koeżjoni u l-Istrateġiji ta' Riċerka u Innovazzjoni għall-Ispeċjalizzazzjoni Intelliġenti (RIS3)(16),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Settembru 2016 bit-titolu "Il-Kooperazzjoni Territorjali Ewropea – l-aħjar prattiki u miżuri innovattivi"(17),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-16 ta' Frar 2017 bit-titolu "L-investiment f'impjiegi u tkabbir – nimmassimizzaw il-kontribuzzjoni tal-Fondi Strutturali u ta' Investiment Ewropej: evalwazzjoni tar-rapport skont l-Artikolu 16(3) tas-CPR"(18),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Ġunju 2017 dwar l-elementi fundamentali għal politika ta' koeżjoni tal-UE wara l-2020(19),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Ġunju 2017 dwar iż-żieda fl-involviment tas-sħab u l-viżibilità fil-prestazzjoni tal-Fondi Strutturali u ta' Investiment Ewropej(20),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-6 ta' Lulju 2017 bit-titolu "Il-promozzjoni tal-koeżjoni u l-iżvilupp fir-Reġjuni Ultraperiferiċi tal-UE: l-implimentazzjoni tal-Artikolu 349 TFUE"(21),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-24 ta' Ottubru 2017 dwar id-Dokument ta' Riflessjoni dwar il-Futur tal-Finanzi tal-UE(22),

–   wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Marzu 2018 dwar ir-reġjuni li għadhom lura fl-UE(23),

–  wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-14 ta' Marzu 2018 bit-titolu "Il-QFP li jmiss: Tħejjija tal-pożizzjoni tal-Parlament dwar il-QFP wara l-2020"(24),

–  wara li kkunsidra l-konklużjonijiet u r-rakkomandazzjonijiet tal-Grupp ta' Livell Għoli dwar is-simplifikazzjoni għall-benefiċjarji tal-Fondi SIE,

–  wara li kkunsidra l-Artikolu 52 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

–  wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Iżvilupp Reġjonali u l-opinjonijiet tal-Kumitat għall-Baġits, tal-Kumitat għall-Impjiegi u l-Affarijiet Soċjali u tal-Kumitat għall-Kultura u l-Edukazzjoni (A8-0138/2018),

A.  billi l-politika ta' koeżjoni għandha l-għan li tippromwovi l-iżvilupp armonjuż tal-Unjoni kollha u r-reġjuni tagħha u dan iwassal għat-tisħiħ tal-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali tagħha, fl-ispirtu tas-solidarjetà u bl-għan tal-promozzjoni tat-tkabbir sostenibbli, l-impjieg, l-inklużjoni soċjali u t-tnaqqis tad-disparitajiet bejn u fir-reġjuni, kif ukoll tar-ritard ta' dawk ir-reġjuni li huma inqas favoriti, f'konformità mat-Trattati;

B.  billi s-seba' rapport dwar il-koeżjoni juri li d-disparitajiet reġjonali qegħdin jonqsu mill-ġdid, iżda juri wkoll li s-sitwazzjoni tvarja ħafna, kemm jekk il-PDG jitkejjel per capita, skont l-impjieg jew permezz ta' indikaturi oħra, u li ċerti disparitajiet jippersistu, jew qed jiċċaqalqu jew jikbru, bejn u ġewwa r-reġjuni u l-Istati Membri;

C.   billi s-seba' rapport dwar il-koeżjoni jiżvela sejbiet inkwetanti rigward ir-rati tal-qgħad, inklużi r-rati tal-qgħad fost iż-żgħażagħ, li f'ħafna reġjuni ma reġgħux lura għal-livelli ta' qabel il-kriżi, u dwar il-kompetittività, il-faqar u l-inklużjoni soċjali;

D.  billi 24 % tal-Ewropej, jew madwar 120 miljun ruħ, huma foqra, jgħixu fir-riskju ta' faqar jew li jisfaw f'deprivazzjoni materjali estrema u/jew li jgħixu fi djar b'intensità baxxa ta' xogħol; billi l-għadd ta' foqra li jaħdmu qed jiżdied u l-għadd ta' żgħażagħ qiegħda għadu għoli;

E.  billi l-qgħad u l-qgħad fost iż-żgħażagħ fl-Unjoni ilhom jonqsu gradwalment mill-2013 iżda, b'rata ta' 7,3 % u ta' 16,1 %, rispettivament (Diċembru 2017)(25), għadhom ogħla mil-livelli tal-2008, filwaqt li hemm differenzi konsiderevoli fl-Istati Membri u bejniethom, b'mod speċjali fl-Stati Membri l-aktar milquta mill-kriżi finanzjarja; billi d-disparitajiet reġjonali bdew jiċkienu; billi d-differenzi fir-rati tal-qgħad bejn l-Istati Membri għadha sinifikanti, u tvarja minn 2,4 % fir-Repubblika Ċeka u 3,6 % fil-Ġermanja għal 16,3 % fi Spanja u 20,9 % fil-Greċja skont l-aħħar ċifri(26); billi l-qgħad moħbi – il-fenomenu ta' persuni qiegħda li lesti li jaħdmu iżda li mhux qed ifittxu impjieg b'mod attiv – kien ta' 18 % fl-2016;

F.  billi s-seba' rapport dwar il-koeżjoni jiġbed l-attenzjoni lejn id-diversità kbira tar-reġjuni u tat-territorji, inkluż fil-kategoriji attwali ta' reġjuni, minħabba l-kundizzjonijiet speċifiċi tagħhom (ultraperiferiċi, b'densità tal-popolazzjoni baxxa, bi dħul baxx, bi tkabbir baxx, eċċ.), u b'hekk jindika l-ħtieġa ta' approċċ territorjali mfassal apposta;

G.  billi wieħed mill-kontributi ewlenin tas-seba' rapport dwar il-koeżjoni jirrigwarda l-identifikazzjoni ta' ċerti reġjuni meqjusa li jinsabu "maqbuda f'nassa ta' dħul medju" u li jaffaċċjaw ir-riskju li jitħallew lura, jistaġnaw jew jaqgħu lura;

H.  billi s-seba' rapport dwar il-koeżjoni jenfasizza l-eżistenza ta' żoni ta' faqar, ir-riskju ta' frammentazzjoni territorjali u t-twessigħ tad-disparitajiet infrareġjonali, anke f'reġjuni relattivament għonja;

I.  billi s-seba' rapport dwar il-koeżjoni jgħid li "l-impatt tal-globalizzazzjoni, il-migrazzjoni, il-faqar u n-nuqqas ta' innovazzjoni, it-tibdil fil-klima, it-tranżizzjoni tal-enerġija u t-tniġġis mhuwiex limitat għal reġjuni inqas żviluppati";

J.  billi, filwaqt li l-politika ta' koeżjoni kellha rwol sostanzjali fl-irkupru tal-ekonomija tal-UE permezz tal-promozzjoni ta' tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, l-investiment pubbliku fl-UE għadu taħt il-livell li kellu qabel il-kriżi, b'lakuni kbar f'uħud mill-Istati Membri l-aktar affettwati mill-kriżi, hekk kif niżel minn 3,4 % tal-PDG fl-2008 għal 2,7 % fl-2016;

K.   billi s-seba' rapport ta' koeżjoni jippreżenta b'mod ċar l-eżitu tal-politika ta' koeżjoni f'termini tat-tkabbir, l-impjiegi, it-trasport, l-enerġija, l-ambjent u l-edukazzjoni u t-taħriġ, kif muri fil-perjodu ta' programmazzjoni 2014-2020 permezz tal-appoġġ mogħti lil 1,1 miljun SMEs ġodda li wassal direttament għall-ħolqien ta' 420 000 impjieg ġdid, u b'hekk għen lil aktar minn 7,4 miljun persuna qiegħda ssib xogħol u barra minn hekk biex għen 8,9 miljun persuna jiksbu kwalifiki ġodda, għaldaqstant din il-politika saret il-fattur li żammet lill-Ewropa sħiħa;

Il-valur miżjud tal-politika ta' koeżjoni

1.   Iqis li hu kruċjali li l-politika ta' koeżjoni fil-perjodu ta' programmazzjoni l-ġdid għandha tkompli tkopri lir-reġjuni Ewropej kollha b'mod adegwat u tibqa' l-istrument ta' investiment pubbliku prinċipali tal-Unjoni Ewropea abbażi ta' strateġija u perspettivi fit-tul, b'baġit proporzjonat mal-isfidi eżistenti u dawk ġodda u li jiżguraw li l-għanijiet bażiċi ta' din il-politika jintlaħqu; jenfasizza li konċentrazzjoni tal-politika ta' koeżjoni esklużivament fuq l-inqas reġjuni żviluppati tfixkel il-progress tal-prijoritajiet politiċi tal-Unjoni kollha kemm hi;

2.  Jenfasizza li l-politika ta' koeżjoni tipprovdi valur miżjud Ewropew billi tikkontribwixxi għall-beni pubbliċi u l-prijoritajiet Ewropej (bħat-tkabbir, l-inklużjoni soċjali, l-innovazzjoni u l-protezzjoni ambjentali), kif ukoll l-investiment pubbliku u privat, kif ukoll tikkontribwixxi għall-investiment pubbliku u privat u li hija għodda fundamentali għall-ksib tal-objettiv tat-Trattat tal-ġlieda kontra d-disparitajiet bl-għan tal-adattament 'il fuq tal-istandards tal-għajxien u t-tnaqqis tas-sottożvilupp ta' dawk ir-reġjuni li huma inqas favoriti;

3.  Itenni l-impenn qawwi tiegħu għal ġestjoni kondiviża u l-prinċipju tas-sħubija li għandu jinżamm u jissaħħaħ għal wara l-2020, kif ukoll fir-rigward tal-governanza f'diversi livelli (MLG) u s-sussidjarjetà, li jikkontribwixxu għall-valur miżjud iġġenerat mill-politika ta' koeżjoni; jenfasizza li l-valur miżjud ta' din il-politika l-ewwel u qabel kollox ġej mill-kapaċità tagħha li tqis il-ħtiġijiet tal-iżvilupp nazzjonali flimkien mal-ħtiġijiet u l-ispeċifiċitajiet ta' reġjuni u territorji differenti u li jqarreb lill-Unjoni lejn iċ-ċittadini tagħha;

4.  Jenfasizza li l-valur miżjud Ewropew huwa rifless bil-qawwi fil-kooperazzjoni territorjali Ewropea fid-dimensjonijiet kollha tagħha (kooperazzjoni transfruntiera, transnazzjonali u interreġjonali, kemm interna kif ukoll esterna), billi tikkontribwixxi għall-objettivi ġenerali ta' koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali, kif ukoll għas-solidarjetà; itenni t-talba li jiżdied is-sehem tiegħu fil-baġit allokat għall-politika ta' koeżjoni, filwaqt li tittejjeb il-koordinazzjoni bejn il-programmi differenti biex tiġi evitata d-duplikazzjoni; ifakkar l-importanza tal-implimentazzjoni tal-istrateġiji makroreġjonali għall-ksib tal-objettivi tal-politika ta' koeżjoni;

5.   Jinnota li l-implimentazzjoni tal-politika ta' koeżjoni f'reġjun tista' tiġġenera esternalitajiet u benefiċċji konsegwenzjali diretti u indiretti fl-UE kollha, inter alia grazzi għan-negozju miżjud iġġenerat, li jsaħħaħ is-suq uniku; jirrimarka, madankollu, li dawn il-benefiċċji jvarjaw konsiderevolment minn Stat Membru għal ieħor, b'mod partikolari skont il-qrubija ġeografika u l-istruttura tal-ekonomiji tal-Istati Membri;

6.  Jissottolinja l-ħtieġa li tiġi żviluppata metodoloġija tal-"politika tal-prezz tan-nonkoeżjoni" sabiex tiġi pprovduta evidenza kwantifikabbli addizzjonali dwar il-valur miżjud Ewropew tal-politika ta' koeżjoni, skont l-eżempju tal-ħidma mwettqa mill-Parlament Ewropew dwar "il-prezz tan-non-Ewropa";

Id-dimensjoni territorjali

7.  Jinnota li ż-żoni urbani jikkombinaw, minn naħa opportunitajiet kbar ta' tkabbir, investiment u innovazzjoni u, min-naħa l-oħra, sfidi ambjentali, ekonomiċi u soċjali varji, inter alia minħabba l-konċentrazzjoni tal-persuni u l-eżistenza ta' żoni ta' faqar, inkluż fi bliet relattivament għonja; jenfasizza, għalhekk, li r-riskju tal-faqar jew tal-esklużjoni soċjali għadu sfida ewlenija;

8.  Jenfasizza li l-isforzi biex tiġi kkonsolidata d-dimensjoni territorjali tal-politika ta' koeżjoni jirrikjedu li tingħata attenzjoni akbar lill-kwistjonijiet periurbani u rurali, b'referenza għall-għarfien espert tal-awtoritaiet lokali u b'attenzjoni speċjali għall-bliet ta' daqs medju f'kull Stat Membru;

9.  Jenfasizza l-importanza li jiġu appoġġati ż-żoni rurali fid-diversità tagħhom kollha billi jiġi valutat il-potenzjal tagħhom u jiġi inkoraġġit l-investiment fi proġetti li jappoġġaw l-ekonomiji lokali kif ukoll konnettività tat-trasport aħjar, aċċessibilità u broadband b'veloċità għolja u billi jiġu assistiti dawk iż-żoni biex jilqgħu l-isfidi li jiffaċċaw, jiġifieri d-deżertifikazzjoni rurali, l-inklużjoni soċjali, in-nuqqas ta' opportunitajiet ta' impjieg, inċentivi ta' intraprenditorija u abitazzjoni bi prezz raġonevoli, it-telf tal-popolazzjoni, il-qerda tal-komunitajiet tal-qalba tal-belt, żoni mingħajr kura tas-saħħa, eċċ; jenfasizza, f'dan ir-rigward, l-importanza tat-tieni pilastru tal-PAK fil-promozzjoni tal-iżvilupp rurali sostenibbli;

10.  Jitlob li jiġu kkunsidrati aħjar ċerti karatteristiċi territorjali speċifiċi bħal dawk tar-reġjuni msemmija fl-Artikolu 174(3) tat-TFUE, bħar-reġjuni insulari, muntanjużi, rurali, tal-fruntiera, l-aktar fit-tramuntana, kostali jew periferali, meta jiġu stabbiliti l-prijoritajiet tal-investiment; jissottolinja l-importanza tal-ħolqien ta' strateġiji, programmi u azzjonijiet imfasslin apposta għal dawn ir-reġjuni differenti jew anki l-esplorazzjoni tat-tnedija possibbli ta' aġendi speċifiċi ġodda li jsegwu l-eżempju stabbilit mill-Aġenda Urbana tal-UE u l-Patt ta' Amsterdam;

11.  Ifakkar li s-sitwazzjoni strutturali, soċjali u ekonomika partikolari tar-reġjuni ultraperiferiċi tiġġustifika miżuri speċifiċi, inkluż fir-rigward tal-kundizzjonijiet tal-aċċess tagħhom għall-Fondi SIE, f'konformità mal-Artikolu 349 tat-TFUE; jenfasizza l-ħtieġa li jiġu pperpetwati d-derogi kollha maħsuba biex jikkumpensaw għall-iżvantaġġi strutturali tagħhom, kif ukoll għat-titjib ta' miżuri speċifiċi għal dawn ir-reġjuni billi jiġu aġġustati kull meta jkun meħtieġ; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex iqisu s-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-UE tal-15 ta' Diċembru 2015 bħala l-bażi biex jiżguraw l-applikazzjoni xierqa tal-Artikolu 349 tat-TFUE fir-rigward tal-kundizzjonijiet tal-aċċess għall-Fondi Strutturali; jissuġġerixxi b'mod partikolari li tiġi estiża l-allokazzjoni speċifika għar-reġjuni ultraperiferiċi għall-komponent soċjali, li jinżamm il-livell attwali ta' kofinanzjament tal-Unjoni f'dawn ir-reġjuni u li tiġi mfassla aħjar il-konċentrazzjoni tematika; jissottolinja l-potenzjal tar-reġjuni ultraperiferiċi, pereżempju, bħala żoni privileġġati għall-implimentazzjoni ta' proġetti sperimentali;

12.  Iqis li l-introduzzjoni ta' strateġiji integrati għal żvilupp urban sostenibbli rnexxiet u għandha għalhekk tissaħħaħ kif ukoll tiġi replikata f'territorji sottoreġjonali oħra, pereżempju billi jiġi stabbilit approċċ territorjali integrat flimkien mal-objettivi tematiċi, iżda mingħajr preġudizzju għall-konċentrazzjoni tematika; jissottolinja l-importanza tal-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità, li ssaħħaħ l-abilità tal-politika ta' koeżjoni biex tinvolvi lill-atturi lokali; jenfasizza l-ħtieġa li tiġi esplorata l-possibilità li tiġi introdotta t-tħejjija ta' programmi operattivi reġjonali abbażi ta' strateġiji territorjali integrati u strateġiji ta' speċjalizzazzjoni intelliġenti;

Ir-"reġjuni ta' dħul medju": ninkoraġġixxu r-reżiljenza u nipprevjenu li t-territorji vulnerabbli jaqgħu lura

13.  Jissottolinja li "r-reġjuni bi dħul medju" ma kellhomx l-istess tkabbir bħar-reġjuni bi dħul baxx (li għad iridu jlaħħqu mal-bqija tal-UE) u r-reġjuni bi dħul għoli ħafna, peress li qed jiffaċċaw l-hekk imsejħa "nassa ta' dħul medju" minħabba l-ispejjeż għoljin wisq tagħhom meta mqabbla ma' dawk tal-ewwel u minħabba sistemi ta' innovazzjoni fraġli wisq meta mqabbla ma' dawk tat-tieni; jinnota madankollu li dawn it-territorji huma kkaratterizzati minn industriji tal-manifattura dgħajfa u mill-vulnerabilità tagħhom għax-xokkijiet ikkawżati mill-globalizzazzjoni u l-bidliet soċjoekonomiċi li jirriżultaw;

14.  Huwa konvint li sfida ewlenija għall-politika futura ta' koeżjoni se tkun li jingħata appoġġ xieraq lil dawn ir-reġjuni ta' dħul medju sabiex inter alia tinħoloq klima favorevoli għall-investiment u li l-politika ta' koeżjoni għandha tnaqqas kemm id-disparitajiet u l-inugwaljanzi kif ukoll tevita li t-territorji vulnerabbli jaqgħu lura, filwaqt li tqis it-tendenzi, id-dinamiċi u ċ-ċirkostanzi differenti;

15.  Jistieden lill-Kummissjoni tindirizza l-isfidi ffaċċjati mir-reġjuni ta' dħul medju li huma kkaratterizzati minn rata baxxa tat-tkabbir meta mqabbla mal-medja tal-UE b'tali mod li tippromwovi l-iżvilupp ġeneralment armonjuż tal-Unjoni; ifakkar li sabiex jiġu appoġġati dawn ir-reġjuni u jingħataw soluzzjonijiet għall-problemi tagħhom, il-politika futura ta' koeżjoni għandha tkopri, tappoġġa u tinkludihom kif jixraq fil-perjodu ta' programmazzjoni li jmiss, inkluż permezz tal-ħolqien u l-implimentazzjoni ta' strateġiji, programmi u azzjonijiet imfassla apposta; ifakkar, f'dan il-kuntest, fl-importanza tal-indikaturi komplementari flimkien mal-PDG sabiex joffru stampa aktar preċiża tal-kundizzjonijiet soċjoekonomiċi ta' dawn ir-reġjuni speċifiċi; iqis li għandha tingħata aktar attenzjoni lill-identifikazzjoni bikrija tal-vulnerabilitajiet sabiex il-politika ta' koeżjoni tkun tista' tappoġġa r-reżiljenza tar-reġjuni u tipprevjeni l-iżvilupp ta' disparitajiet ġodda fit-tipi ta' reġjuni kollha;

16.  Jilqa' t-tnedija mill-Kummissjoni ta' proġett pilota biex jipprovdi appoġġ imfassal apposta, adattat għall-isfidi partikolari li qed jiffaċċaw ir-reġjuni fi tranżizzjoni industrijali; jistieden lill-Kummissjoni tislet lezzjonijiet mill-proġett pilota u jistenna li jara r-riżultati previsti mill-aktar fis possibbli; huwa tal-fehma li l-istrateġiji ta' speċjalizzazzjoni intelliġenti għandhom il-potenzjal li, permezz ta' approċċ olistiku, joffru appoġġ aħjar lil dawn ir-reġjuni fl-istrateġiji ta' żvilupp tagħhom u, b'mod aktar ġenerali, jippromwovu implimentazzjoni divrenzjata fil-livell reġjonali, iżda jistgħu ukoll jiġu appoġġati permezz ta' kooperazzjoni addizzjonali u skambju ta' għarfien u esperjenza fost ir-reġjuni; jilqa' azzjonijiet bħall-inizjattiva Vanguard għall-użu ta' strateġija ta' speċjalizzazzjoni intelliġenti biex tagħti spinta lit-tkabbir u lit-tiġdid industrijali fiż-żoni ta' prijorità fl-UE;

17.  Jenfasizza li l-konverġenza soċjali u fiskali tikkontribwixxi għat-trawwim tal-koeżjoni filwaqt li ttejjeb il-funzjonament tas-suq uniku; iqis li prattiki diverġenti f'dan il-qasam jistgħu jmorru kontra l-objettiv tal-koeżjoni u aktarx jikkawżaw aktar problemi lit-territorji batuti jew lil dawk l-aktar vulnerabbli għall-globalizzazzjoni u jiġbed l-attenzjoni lejn il-ħtieġa kontinwa li r-reġjuni inqas żviluppati jlaħħqu mal-bqija tal-Unjoni; iqis li l-politika ta' koeżjoni tista' tikkontribwixxi għall-promozzjoni tal-konverġenza soċjali u fiskali (flimkien mal-konverġenza ekonomika u territorjali) b'mod li toffri inċentivi pożittivi; jissottolinja f'dan ir-rigward il-possibilità li jiġi użat, pereżempju, il-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali; jistieden lill-Kummissjoni tikkunsidra aktar dan l-aspett fis-Semestru Ewropew sabiex id-dimensjoni soċjali tal-politika ta' koeżjoni tiġi integrata aħjar mal-politika ekonomika, filwaqt li tinvolvi kif jixraq ukoll lill-awtoritajiet lokali u reġjonali sabiex iżżid l-effiċjenza tal-proċess u s-saħħaħ is-sjieda tiegħu;

Oqsma ta' azzjoni

18.  Jappoġġja konċentrazzjoni tematika qawwija fuq għadd limitat ta' prijoritajiet marbuta mal-objettivi politiċi Ewropej ewlenin, filwaqt li tingħata aktar flessibilità lill-awtoritajiet maniġerjali fit-tfassil tal-istrateġiji territorjali tagħhom abbażi tal-ħtiġijiet u l-potenzjal wara konsultazzjoni lokali u reġjonali fit-tħejjija tal-ftehimiet ta' sħubija; jenfasizza li l-impjiegi (inkluż il-qgħad fost iż-żgħażagħ), l-inklużjoni soċjali, il-ġlieda kontra l-faqar, l-appoġġ għall-innovazzjoni, id-diġitalizzazzjoni, l-appoġġ għall-SMEs u l-istart-ups, it-tibdil fil-klima, l-ekonomija ċirkolari u l-infrastruttura għandhom jikkostitwixxu oqsma ta' prijorità għall-politika tl-koeżjoni fil-futur;

19.  Jilqa' l-adozzjoni tal-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali, li jirrappreżenta pass 'il quddiem fil-bini ta' Ewropa soċjali; itenni l-impenn tiegħu favur l-FSE bħala parti integrata b'saħħitha tal-Fondi SIE, kif ukoll favur il-Garanzija għaż-Żgħażagħ, l-Inizjattiva favur l-Imġjieg taż-Żgħażagħ u l-Korp Ewropew ta' Solidarjetà, fid-dawl tar-rwol tagħhom biex jingħelbu l-isfidi tal-impjiegi, tat-tkabbir ekonomiku, tal-inklużjoni soċjali, tat-tagħlim u tat-taħriġ vokazzjonali;

20.  Jenfasizza li l-politika ta' koeżjoni tal-futur għandha tiffoka aktar fuq il-protezzjoni u l-appoġġ tal-komunitajiet u tat-territorji milquta ħażin mill-globalizzazzjoni (rilokazzjonijiet ta' impjanti, telf ta' impjiegi) kif ukoll minn xejriet simili fi ħdan l-UE; jappella biex, f'każijiet rilevanti, tiġi eżaminata l-koordinazzjoni bejn il-Fondi Strutturali u l-Fond Ewropew ta' Aġġustament għall-Globalizzazzjoni, sabiex, fost affarijiet oħra, jiġu koperti r-rilokazzjonijiet fi ħdan l-UE;

21.  Jinnota li l-vulnerabilità għat-tibdil fil-klima tvarja b'mod konsiderevoli minn reġjun għal ieħor; iqis li l-Fondi SIE għandhom jintużaw b'mod kemm jista' jkun effikaċi biex jgħinu lill-UE tissodisfa l-impenji tagħha skont il-Ftehim ta' Pariġi dwar il-Klima (COP21), pereżempju b'referenza għall-enerġija rinnovabbli, l-effiċjenza fl-użu tal-enerġija jew l-iskambju tal-aħjar prattiki, b'mod partikolari fis-settur tal-abitazzjoni, u biex jitqiesu l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli tan-NU; jinsisti li l-fondi mill-istrumenti ta' solidarjetà għall-użu fil-każ ta' diżastri naturali għandhom ikunu disponibbli malajr kemm jista' jkun fiċ-ċirkustanzi, u dejjem b'mod koordinat;

22.  Jitlob li l-Fondi SIE jintużaw biex jiġu indirizzati, b'mod sostenibbli, l-isfidi demografiċi (it-tixjiħ, it-tnaqqis fil-popolazzjoni, il-pressjoni demografika, l-inabilità li jiġu attratti jew miżmuma riżorsi umani adegwati) li qed jaffettwaw ir-reġjuni Ewropej b'diversi modi speċifiċi; jenfasizza b'mod partikolari l-ħtieġa li jingħata appoġġ adegwat lit-territorji, bħal ċerti reġjuni ultraperiferiċi;

23.  Jenfasizza li għandu jinħoloq mekkaniżmu ta' finanzjament speċifiku għal wara l-2020 skont l-Artikolu 349 tat-TFUE biex il-migranti jiġu integrati fir-reġjuni ultraperiferiċi, li jridu jlaħħqu ma' pressjoni migratorja akbar minħabba l-karatteristiċi speċifiċi tagħhom, u b'hekk jikkontribwixxi għall-iżvilupp sostenibbli tagħhom;

24.  Huwa tal-fehma li l-fondi tal-UE għandhom jirrispettaw il-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet ta' Persuni b'Diżabilità (UNCRPD) u għandhom ikomplu jħeġġu d-deistituzzjonalizzazzjoni;

25.  Jenfasizza l-potenzjal ta' aktar investimenti fil-kultura, fl-edukazzjoni, fil-wirt, fiż-żgħażagħ, fl-isport u fit-turiżmu sostenibbli biex jinħolqu l-impjiegi, fosthom, b'mod partikolari, impjiegi ta' kwalità għaż-żgħażagħ, kif ukoll it-tkabbir, u biex tittejjeb il-koeżjoni soċjali filwaqt li jiġu miġġielda wkoll il-faqar u d-diskriminazzjoni, li huwa ta' importanza partikolari fir-rigward, pereżempju, tar-reġjuni ultraperiferiċi, rurali u remoti; jappoġġja l-iżvilupp tal-industriji kulturali u kreattivi li huma marbuta mill-qrib mal-innovazzjoni u l-kreattività;

Il-qafas ta' programmazzjoni ta' wara l-2020

26.  Jenfasizza li s-seba' Rapport dwar il-Koeżjoni jisħaq fuq il-ħtieġa li jitqiesu l-indikaturi komplementari għall-PDG per capita, li għandu jibqa' l-indikatur ewlieni, għall-fini tal-allokazzjoni tal-fondi u biex tingħata stampa aktar eżatta tal-kundizzjonijiet soċjoekonomiċi, f'konformità mal-isfidi u l-ħtiġijiet identifikati, anke fil-livell subreġjonali; jinnota l-importanza li nibbażaw ruħna fuq data ta' kwalità għolja, affidabbli, aġġornata, strutturata u disponibbli; għalhekk, jitlob lill-Kummissjoni u lill-Eurostat jipprovdu l-akbar dettall u diżaggregazzjoni ġeografika possibbli fl-istatistika ta' rilevanza għall-politika ta' koeżjoni sabiex jirriflettu adegwatament il-ħtiġijiet tar-reġjuni fil-proċess ta' programmazzjoni; jappoġġja l-użu ta' kriterji soċjali, ambjentali u demografiċi, b'mod partikolari r-rata tal-qgħad u r-rata tal-qgħad fost iż-żgħażagħ;

27.  Jirrakkomanda t-tisħiħ ta' approċċi integrati, u jenfasizza bil-qawwa li l-FSE għandu jkompli jkun parti integrali mill-politika reġjonali Ewropea, minħabba d-dimensjoni ta' koeżjoni essenzjali tiegħu;

28.  Jissottolinja li l-għotjiet għandhom jibqgħu l-istrument ta' finanzjament ewlieni tal-politika ta' koeżjoni, iżda jirrikonoxxi li l-istrumenti finanzjarji jistgħu jkunu lieva effikaċi u li għandhom jiġu promossi jekk jiġġeneraw valur miżjud u abbażi ta' valutazzjoni xierqa ex ante; madankollu, jenfasizza li l-użu tagħhom m'għandux isir fini fih innifsu, li l-effikaċja tagħhom tiddependi minn bosta fatturi (in-natura tal-proġett, tat-territorju jew tar-riskji) u li r-reġjuni kollha, irrispettivament mil-livell ta' żvilupp tagħhom, għandhom ikunu jistgħu jiddeterminaw b'mod liberu l-aktar metodu xieraq ta' finanzjament; jopponi kwalunkwe għan vinkolanti għall-użu tal-istrumenti finanzjarji;

29.  Jitlob li l-kundizzjonijiet li jirregolaw l-użu tal-istrumenti finanzjarji jiġu ssimplifikati u li l-koordinazzjoni ta' dawn l-istrumenti mal-għotjiet tiġi ffaċilitata għall-fini tal-komplementarjetà u tal-effiċjenza u fid-dawl tar-realtajiet territorjali; jenfasizza l-importanza tal-kapaċità amministrattiva u tal-kwalità tal-governanza, kif ukoll tar-rwol komplementari tal-banek u tal-istituzzjonijiet tal-iżvilupp nazzjonali fl-implimentazzjoni ta' strumenti finanzjarji mfassla apposta għall-ħtiġijiet lokali; iqis li huwa essenzjali li r-regoli dwar l-istrumenti finanzjarji jiġu armonizzati kemm jista' jkun, irrispettivament mill-mod kif jiġu ġestiti; jipproponi, minbarra l-istrumenti finanzjarji li diġà jeżistu għall-politika ta' koeżjoni, il-promozzjoni tal-istrumenti finanzjarji parteċipatorji wkoll;

30.  Jemmen li rabta bejn il-politika ta' koeżjoni u l-garanzija ta' ambjent li jwassal għall-investiment, l-effikaċja u l-użu xieraq tal-fondi tgħin ukoll biex jintlaħqu l-objettivi tal-politika soċjali, filwaqt li jenfasizza li l-politika ta' koeżjoni mhijiex intiża biex tkun sepliċement strument li jaqdi l-prijoritajiet mingħajr referenza għall-objettivi tagħha; jisħaq fuq il-ħtieġa li tiġi applikata l-pożizzjoni maqbula dwar il-Patt ta' Stabilità u Tkabbir rigward il-flessibilità għall-kundizzjonijiet ċikliċi, għar-riformi strutturali u għall-investimenti tal-gvern; jemmen li l-miżuri li jorbtu l-effikaċja tal-Fondi SIE ma' governanza ekonomika soda, kif spjegat fir-Regolament (UE) Nru 1303/2013, għandhom jiġu analizzati bir-reqqa, anke bl-involviment tal-partijiet ikkonċernati kollha; huwa tal-fehma li l-Kummissjoni għandha tikkunsidra aġġustamenti dwar kif inhuma marbuta il-politika ta' koeżjoni u s-Semestru Ewropew sabiex issaħħaħ id-dimensjoni territorjali u soċjali u dan tal-aħħar, u għandha tqis fatturi oħrajn li jikkontribwixxu għall-ilħuq tal-objettivi tal-koeżjoni, bħall-konverġenza reali; jistieden lill-Kummissjoni, f'dan il-kuntest u fil-qafas tas-Semestru Ewropew, tagħti ħarsa lejn il-kofinanzjament reġjonali u nazzjonali taħt il-Fondi SIE u l-impatt tiegħu fuq id-defiċits nazzjonali;

31.  Jitlob li l-istrateġiji dwar l-ispeċjalizzazzjoni intelliġenti jiġu intensifikati bħala mezz ġdid ta' investiment fil-potenzjal ta' tkabbir fit-tul f'kuntest ta' tibdil teknoloġiku u globalizzazzjoni mgħaġġla; jirrikonoxxi l-utilità ta' kundizzjonalitajiet ex ante, iżda jenfasizza li f'xi każijiet kienu sors ta' kumplessità u dewmien fl-iżvilupp u l-varar tal-programmazzjoni; jieħu nota tal-osservazzjonijiet tal-Kummissjoni dwar il-kundizzjonalitajiet ex ante fir-Rapport Speċjali 15/2017 tagħha; jistieden lill-Kummissjoni biex, meta jkun xieraq, tikkunsidra t-tnaqqis tal-għadd ta' kundizzjonalitajiet ex ante u, f'dan ir-rigward, ittejjeb il-konformità mal-prinċipji tal-proporzjonalità u tas-sussidjarjetà, filwaqt li tagħmel l-aħjar użu mid-dokumenti strateġiċi eżistenti li jistgħu jissodisfaw kundizzjonalitajiet ex ante futuri; jissottolinja li l-kundizzjonalitajiet ex ante għandhom ikunu relatati mill-qrib mal-effikaċja tal-investimenti, filwaqt li jkun żgurat trattament indaqs għall-Istati Membri kollha;

32.  Jinnota li l-kwalità u l-istabilità tal-amministrazzjoni pubblika, li għaliha l-edukazzjoni tajba, it-taħriġ u l-assistenza konsultattiva disponibbli lokalment huma prekundizzjonijiet, għadhom fattur deċiżiv għat-tkabbir reġjonali u għall-effikaċja tal-Fondi SIE; jenfasizza l-ħtieġa li tittejjeb il-kwalità tal-governanza, u li jkun żgurat li tkun disponibbli assistenza teknika suffiċjenti, peress li dawn għandhom impatt serju fuq l-implimentazzjoni soda tal-politika ta' koeżjoni, u jistgħu jvarjaw sostanzjalment fl-Istati Membri, kif jidher speċjalment, pereżempju, fir-reġjuni inqas żviluppati; jistieden lill-Kummissjoni, b'mod partikolari, tevalwa l-programm JASPERS futur fid-dawl tar-rakkomandazzjonijiet tal-Qorti Ewropea tal-Awdituri;

33.  Huwa favur li l-iżvilupp tal-politika ta' koeżjoni jsir aktar orjentat lejn ir-riżultati u l-kontenut, billi mil-loġika tal-kontabilità nimxu lejn il-loġika tal-prestazzjoni u billi nagħtu lill-awtoritajiet maniġerjali aktar flessibilità fil-mod kif jilħqu l-objettivi, filwaqt li jiġu rispettati l-prinċipji, inter alia, tas-sħubija, it-trasparenza u r-responsabilità;

34.  Iqis li huwa essenzjali li titkompla l-ġlieda kontra l-frodi, u jħeġġeġ tolleranza żero tal-korruzzjoni;

Politika ta' koeżjoni simplifikata

35.  Jistieden lill-Kummissjoni tqis ir-rakkomandazzjonijiet tal-Grupp ta' Livell Għoli dwar is-Simplifikazzjoni fil-proposti leġiżlattivi futuri tagħha;

36.  Jisħaq fuq il-ħtieġa li jiġi pprovdut qafas li jiggarantixxi l-istabilità legali permezz ta' regoli sempliċi, ċari u prevedibbli, b'mod partikolari fir-rigward tal-ġestjoni u tal-awditjar, sabiex jiġi żgurat bilanċ xieraq bejn l-objettivi ta' prestazzjoni u ta' simplifikazzjoni; jappella, fil-perjodu ta' programmazzjoni li jmiss, għal tnaqqis fil-volum ta' leġiżlazzjoni u linji gwida (b'kawtela, sabiex jiġu pprovduti, f'kooperazzjoni mill-qrib mal-partijiet ikkonċernati, il-kontinwità neċessarja tar-regoli u l-proċeduri, li l-partijiet interessati u l-awtoritajiet maniġerjali huma familjari magħhom); jitlob li d-dokumenti rilevanti jiġu tradotti fil-lingwi kollha tal-UE u li kwalunkwe applikazzjoni u interpretazzjoni retrospettiva tar-regoli tiġi evitata kem jista' jkun; jappella għal qafas legali uniformi u għal linji gwida dwar il-proġetti transfruntieri;

37.  Jenfasizza, fl-istess ħin, il-ħtieġa li tiġi evitata regolamentazzjoni eċċessiva u li l-programmi operattivi jsiru dokumenti strateġiċi ġenwini li jkunu aktar konċiżi u aktar flessibbli, filwaqt li tiġi stabbilita proċedura simplifikata għall-modifika mmirata tagħhom matul il-programmazzjoni (eż. fil-każ ta' diżastri naturali), sabiex ikun hemm reazzjoni adegwata għall-evoluzzjoni tar-realtajiet globali u tad-domanda reġjonali;

38.  Jappella li jiddaħħal sett uniku ta' regoli ġenwini għall-Fondi SIE, inkluża l-armonizzazzjoni ulterjuri ta' regoli komuni għal strumenti li jikkontribwixxu għall-istess objettiv tematiku; iqis li huwa meħtieġ li jiġu ssimplifikati l-proċeduri tal-akkwist taħt il-Fondi u li jiġu aċċellerati l-proċeduri ta' għajnuna mill-Istat meta tkun meħtieġa l-komformità; huwa favur trattament uniformi tal-fondi Ewropej taħt ġestjoni diretta u tal-fondi tal-politika ta' koeżjoni f'termini ta' għajnuna mill-Istat b'mod aktar koerenti u, b'mod aktar ġenerali, huwa favur regoli armonizzati għal skemi Ewropej maħsuba għall-istess benefiċjarji; jenfasizza l-importanza ta' aktar komplementarjetà bejn il-politika ta' koeżjoni u l-programm ta' riċerka futur tal-Unjoni biex jiġi kopert iċ-ċiklu kollu, mir-riċerka bażika għall-applikazzjonijiet kummerċjali; iqis li l-konċentrazzjoni tematika għandha tinżamm sabiex jiġu permessi sinerġiji bejn sorsi ta' finanzjament differenti fil-livell tal-proġetti;

39.  Jieħu nota tat-twaqqif ta' grupp ta' ħidma dwar is-sussidjarjetà u l-proporzjonalità, u minn dan il-grupp ta' ħidma jistenna proposti konkreti biex tittejjeb il-konformità maż-żewġ prinċipji fil-kuntest tal-politika ta' koeżjoni; jappoġġja l-iżgurar tal-applikazzjoni ta' dawn il-prinċipji bil-għan ta' governanza f'diversi livelli reali li tirrikjedi awtonomija adegwata għall-awtoritajiet lokali u reġjonali kif ukoll għal partijiet ikkonċernati oħra;

40.  Jiddispjaċih li l-Kummissjoni ma pproponietx evalwazzjoni aktar integrata tal-politiki trasversali, filwaqt li s-sinerġiji bejn id-diversi politiki Ewropej ma ġewx irrappurtati; jappella għal strateġiji, finanzjament u azzjonijiet ambizzjużi li jżidu s-sinerġiji ma' fondi oħra tal-UE u jattiraw appoġġ finanzjarju komplementari; jenfasizza l-ħtieġa li jiġu ottimizzati aktar is-sinerġiji bejn il-Fondi SIE u strumenti oħra, inkluż il-Fond Ewropew għall-Investimenti Strateġiċi (FEIS), kif ukoll mal-programmi l-oħra ġestiti ċentralment bħal Orizzont 2020, li huwa komplementari għall-politika ta' koeżjoni fl-appoġġ għar-riċerka u l-innovazzjoni;

41.  Jitlob li l-rekwiżiti fir-rigward tal-programmazzjoni, l-implimentazzjoni u l-monitoraġġ tal-Fondi SIE fil-futur ikunu bbażati fuq il-prinċipji tad-differenzjazzjoni u l-proporzjonalità, fuq kriterji trasparenti u ġusti u skont l-ammonti allokati għall-programmi, il-profil tar-riskji, il-kwalità tal-amministrazzjoni u l-livell ta' finanzjament mill-benefiċjarji;

42.  Iqis li huwa essenzjali li r-relazzjoni bejn il-Kummissjoni u l-awtoritajiet maniġerjali tevolvi lejn "kuntratt ta' fiduċja"; ifakkar, f'dan il-kuntest, fl-importanza ta' qafas ta' governazna f'diversi livelli reali li jkun adegwat u jiffunzjona; jistieden lill-Kummissjoni żżid il-valur tal-ħidma li diġà saret fuq il-ġestjoni xierqa tal-fondi pubbliċi, billi tintroduċi l-prinċipju ta' ċertifikazzjoni tal-awtoritajiet maniġerjali li jkunu wrew il-kapaċità tagħhom li jikkonformaw mar-regoli; jitlob, fir-rigward tal-monitoraġġ, li nistrieħu aktar fuq ir-regoli nazzjonali u reġjonali, ladarba l-effikaċja tagħhom tkun ġiet ivverifikata u vvalidata;

43.  Jitlob li l-prinċipju ta' awditjar uniku jissaħħaħ, li l-implimentazzjoni tal-koeżjoni elettronika titħaffef u li l-użu ta' spejjeż simplifikati u standardizzati jiġu adottati b'mod globali, peress li, fost affarijiet oħra, dan wera li huwa aktar faċli biex jiġi implimentat u ma wassalx għal żbalji; jenfasizza l-potenzjal tad-diġitalizzazzjoni fir-rigward tal-attivitajiet ta' monitoraġġ u rappurtar; huwa tal-fehma li l-iskambju tal-għarfien espert għandu jiġi ffaċilitat bl-istabbiliment ta' portal ta' kondiviżjoni tal-għarfien għall-iskambju tal-aħjar prattiki;

44.  Jistieden lill-Kummissjoni tressaq ideat għat-titjib tar-reazzjoni tal-politika ta' koeżjoni għal avvenimenti mhux previsti, u jtenni, f'dan il-kuntest, l-appell tiegħu għall-ħolqien ta' riżerva ta' natura tali li tagħti flessibilità addizzjonali lir-reġjuni mingħajr ma tipperikola l-għanijiet fit-tul tal-programmi operattivi;

Sfidi u opportunitajiet

45.  Huwa mħasseb ferm dwar ix-xenarji ppreżentati reċentement mill-Kummissjoni, rigward it-tnaqqis fil-baġit tal-politika ta' koeżjoni li jista' jsir taħt il-QFP li jmiss u li jwassal biex ħafna reġjuni jiġu esklużi mill-ambitu tal-politika ta' koeżjoni; jixtieq jara baġit ambizzjuż li jkun proporzjonat għall-isfidi li qed jiffaċċjaw ir-reġjuni, u jitlob li l-politika ta' koeżjoni ma ssirx strument varjabbli ta' aġġustament; jirrimarka li l-kopertura tar-reġjuni kollha tal-UE hija element mhux negozjabbli għall-Parlament Ewropew; jenfasizza li t-teorija ta' "gruppi ta' żvilupp ekonomiku" tikkonferma l-importanza li jingħata appoġġ differenzjat lir-reġjuni Ewropej kollha, inklużi lir-reġjuni bi dħul għoli ħafna, li jridu jibqgħu kompetittivi mal-kompetituri globali tagħhom;

46.  Iqis li l-politika ta' koeżjoni tista' tgħin biex jingħelbu sfidi ġodda, bħas-sigurtà jew l-integrazzjoni tar-rifuġjati taħt protezzjoni internazzjonali; madankollu, jenfasizza li l-politika ta' koeżjoni ma tistax tkun is-soluzzjoni għall-kriżijiet kollha, u jopponi l-użu tal-fondi tal-politika ta' koeżjoni biex ikopru l-ħtiġijiet finanzjarji għal żmien qasir li ma jaqgħux fl-ambitu tal-politika, filwaqt li jfakkar li l-għan tagħha huwa l-iżvilupp soċjoekonomiku tal-UE fuq perjodu medju u twil ta' żmien;

47.  Jinnota r-riżultati pożittivi tal-FEIS li, madankollu, għandhom jinvestu b'mod saħansitra aktar trasparenti u sinifikanti; jenfasizza li l-politika ta' koeżjoni u l-FEIS huma bbażati fuq kunċetti u objettivi differenti li f'ċerti każijiet jistgħu jkunu komplementari, iżda li ma jistgħux jieħdu post xulxin, irrispettivament mil-livell ta' żvilupp tar-reġjuni, speċjalment billi l-FEIS, għall-kuntrarju tal-Fondi Strutturali, fil-biċċa l-kbira huwa bbażat fuq self; ifakkar fl-importanza li ssir distinzjoni xierqa bejn il-FEIS u l-politika ta' koeżjoni, kif ukoll li jiġu identifikati opportunitajiet ċari biex jiġu kkombinati;

48.  Itenni l-impenn tiegħu għal perjodu ta' programmazzjoni fit-tul; iqis li l-unika alternattiva vijabbli għall-perjodu attwali ta' seba' snin huwa perjodu ta' QFP ta' 5+5 snin, b'analiżi ta' nofs it-terminu; jistieden lill-Kummissjoni tfassal proposta ċara li tiddefinixxi l-metodi għall-implimentazzjoni fil-prattika ta' qafas finanzjarju 5+5;

49.  Jitlob li jsir kull sforz biex jiġi evitat dewmien fil-programmazzjoni għall-perjodu l-ġdid, sabiex jiġu evitati pagamenti tard u diżimpenji li jxekklu l-kisba ta' riżultati pożittivi tal-politika ta' koeżjoni; jenfasizza l-importanza li jiġu ppreżentati fil-ħin id-dokumenti kollha tal-qafas legali futur fil-lingwi uffiċjali kollha, sabiex tiġi żgurata informazzjoni ġusta u f'waqtha għall-benefiċjarji kollha;

50.  Jappella għal miżuri biex tittejjeb il-komunikazzjoni liċ-ċittadini Ewropej, biex b'hekk tiżdied is-sensibilizzazzjoni pubblika dwar il-kisbiet konkreti tal-politika ta' koeżjoni; jistieden lill-Kummissjoni ssaħħaħ ir-rwol tal-awtoritajiet maniġerjali u tal-promoturi tal-proġett li jużaw metodi ta' komunikazzjoni lokali innovattivi biex jinfurmaw lin-nies dwar ir-riżultati tal-użu tal-fondi fit-territorji; jenfasizza l-ħtieġa ta' titjib fl-informazzjoni u fil-komunikazzjoni mhux biss downstream (il-kisbiet tal-Fondi SIE) iżda anke upstream (possibilitajiet ta' finanzjament), b'mod partikolari għall-organizzaturi ta' proġetti żgħar; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jistabbilixxu mekkaniżmi u pjattaformi ta' kooperazzjoni istituzzjonalizzata usa' sabiex jiżguraw viżibilità u sensibilizzazzjoni akbar;

51.  Jinnota li ċerti reġjuni Ewropej huma partikolarment esposti għall-konsegwenzi tal-Brexit; jenfasizza li l-politika ta' koeżjoni futura għandha tillimita kemm jista' jkun l-impatti negattivi tal-Brexit fuq reġjuni Ewropej oħra, u jitlob li tiġi esplorata l-possibilità li jiġu segwiti s-sħubijiet fil-qafas tal-kooperazzjoni territorjali;

o
o   o

52.  Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

(1) ĠU L 347, 20.12.2013, p. 320. (2) ĠU L 347, 20.12.2013, p. 289. (3) ĠU L 347, 20.12.2013, p. 470. (4) ĠU L 347, 20.12.2013, p. 281. (5) ĠU L 347, 20.12.2013, p. 259. (6) Sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-15 ta' Diċembru 2015, Il-Parlament u L-Kummissjoni vs Il-Kunsill, C-132/14 sa C-136/14, ECLI:EU:C:2015:813. (7) Doc. 8463/17. (8) Doc. 14263/17. (9) Iammarino, S., Rodríguez-Pose, A., Storper, M. (2017), "Why regional development matters for Europe's economic future" (Għaliex l-iżvilupp reġjonali huwa sinifikanti għall-futur ekonomiku tal-Ewropa), Dokumenti ta' Ħidma 07/2017, Direttorat Ġenerali għall-Politika Reġjonali u Urbana, il-Kummissjoni Ewropea. (10) ĠU C 306, 15.9.2017, p. 8. (11) ĠU C 303, 19.8.2016, p. 94. (12) ĠU C 316, 22.9.2017, p. 132. (13) ĠU C 316, 22.9.2017, p. 124. (14) ĠU C 76, 28.2.2018, p. 2. (15) Testi Adottati, P8_TA(2017)0222. (16) Testi Adottati, P8_TA(2016)0320. (17) Testi Adottati, P8_TA(2016)0321. (18) Testi Adottati, P8_TA(2017)0053. (19) Testi Adottati, P8_TA(2017)0254. (20) Testi Adottati, P8_TA(2017)0245. (21) Testi adottati, P8_TA(2017)0316. (22) Testi Adottati, P8_TA(2017)0401. (23) Testi Adottati, P8_TA(2018)0067. (24) Testi Adottati, P8_TA(2018)0075. (25) http://ec.europa.eu/eurostat/documents/2995521/8631691/3-31012018-BP-EN.pdf/bdc1dbf2-6511-4dc5-ac90-dbadee96f5fb (26) http://ec.europa.eu/eurostat/documents/2995521/8701418/3-01032018-AP-EN/37be1dc2-3905-4b39-9ef6-adcea3cc347a